Kenmerk DMS: I20103
Aan het Algemeen Bestuur Datum: 02-10-2013
Onderwerp: Kaders voor windenergie Voorstel 1. Vaststellen van beleidskaders voor windenergie-initiatieven; 2. Kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark “De Spinder” te Tilburg; 3. In te stemmen met het opstellen van een business case voor windmolenpark “De Spinder”. 1. Inleiding 1.1. Aanleiding Zowel vanuit de ambities van waterschappen als vanuit gemeenten zijn ontwikkelingen gaande om het eigen en regionale energieverbruik te verduurzamen. De Energiefabriek rwzi Tilburg, waarbij energie wordt opgewekt vanuit zuiveringsslib, draagt hier sterk aan bij. In de noordelijke regio van gemeente Tilburg is momenteel een windmolenpark in ontwikkeling. Deze ontwikkeling biedt mogelijkheden om een nadere invulling te geven aan de eigen, de gemeentelijke en de landelijke ambities. In het AB van 21 november 2007 is het energiebeleid van het waterschap vastgesteld. Daarin is het volgende aspect opgenomen omtrent de inzet van duurzame energie uit externe bronnen: “Duurzame energie uit externe bronnen zijn onder meer zonne-energie, windenergie en aardwarmte. Het waterschap investeert in duurzame energie uit externe bronnen, mits de toepassing financieel rendabel ingezet kan worden en bijdraagt aan duurzaamheid.” Specifieke kaders voor windenergieprojecten zijn daarbij niet vastgesteld. 1.2. Beleidscontext/Historie Windmolenpark De Spinder In de gemeente Tilburg is op initiatief van ondernemers en de gemeenten Tilburg en Dongen een windmolenpark in ontwikkeling op de industrieterreinen aan de noordzijde van Tilburg en het aangrenzende industrieterrein “de Wildert” van de gemeente Dongen. Binnen dit initiatief zijn in 2012 de eerste vijf turbines gerealiseerd bij Fuji Film. Het initiatief draagt bij aan de ambitie van de gemeente Tilburg om in 2045 energieneutraal te zijn, alsmede te voorzien in energieverbruik uit duurzame, lokale bronnen. De rwzi Tilburg ligt in het gebied (op “De Spinder”), waarmee het waterschap in de gelegenheid is gebracht om bij te dragen aan het initiatief. Mede door de ambities van Attero en de gemeente Tilburg is de mogelijkheid aanwezig om drie tot vijf turbines te realiseren op en nabij “De Spinder”. Voor de regio “De Spinder” is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd door een gerenommeerd 1
Kenmerk DMS: I20103
bureau, waarbij de recente ontwikkelingen van TenneT, GFT-vergisting Attero en de energiefabriek rwzi Tilburg zijn meegenomen. Daaruit is naar voren gekomen dat, zowel economisch als vergunning technisch, vijf geschikte locaties voor windturbines aanwezig zijn. Daarbij zijn twee van de vijf locaties gepositioneerd op het terrein van de rwzi Tilburg. Middels een bestuurlijke consultatie, is op bestuurlijk niveau de potentie van een windmolenpark op “De Spinder” besproken. Vanuit een positieve houding is de intentie naar elkaar uitgesproken, om gezamenlijk een business case uit te werken. Bij de consultatie waren onder meer aanwezig de wethouders van de gemeente Tilburg, de bestuurder van Attero en de portefeuillehouder van het Waterschap. Deze ontwikkeling geeft mede invulling aan de Green deal “Duurzaam energiepark Spinder”, welke het Dagelijks Bestuur heeft gesloten met de gemeente Tilburg, Attero B.V. en MOED (de Middenbrabantse Ontwikkelingsmaatschappij voor Energie en Duurzaamheid). De Green deal heeft als doel de samenwerking te regelen voor het realiseren van een grootschalige lokale productie van duurzame energie in het Spindergebied. De inzet van biobrandstoffen, wind- en zonne-energie kan leiden tot de productie van groen gas, biogas, warmte en elektriciteit voor de regio. De ambitie van het waterschap is om, bij een hoger maatschappelijk rendement, duurzame energie op te wekken en in te zetten voor eigen gebruik ter vervanging van het gebruik van energie uit fossiele brandstoffen en een eventueel overschot aan energie hierbij in te zetten in de regio Midden Brabant. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan de ambitie van de gemeente Tilburg, om tot een energieneutrale stad te komen in 2045. In programma 2 van het beleidsplan 2013-2014 is de verkenning naar windenergie specifiek vermeld bij verlaging maatschappelijke kosten (paragraaf 1.2.4). 2. Doel/meetbaar effect Het doel van dit voorstel is te komen tot kaders van het Algemeen Bestuur over de rol/positie van het waterschap bij windenergie, waarmee richting wordt gegeven voor het Dagelijks Bestuur en de ambtelijke organisatie in de uitwerking van windenergie-initiatieven. Deze kaders geven richting aan de opstelling van het waterschap bij De Spinder, maar zijn eveneens van toepassing op mogelijke toekomstige andere initiatieven. 3. Uitwerking van het voorstel 3.1. Inhoud en argumenten 3.1.1. Voorstel 1: Vaststellen kaders voor windenergie-initiatieven Nabij de rwzi Tilburg op De Spinder ligt voor de gemeente Tilburg, Attero BV en het waterschap een reële kans om een windmolenpark met drie tot vijf windturbines te realiseren. Deze kans maakt een standpunt van de organisatie en in het bijzonder het bestuur, omtrent het toestaan van c.q. investeren in windturbines op eigen locaties, actueel. Voor een eventuele investering in windenergie, ten behoeve van de verduurzaming van het eigen energieverbruik, zijn momenteel twee aspecten bestuurlijk relevant. 1. Windenergie is een nieuw onderwerp voor het waterschap dat raakt aan de fundamentele taakopvatting
2
Kenmerk DMS: I20103
Het plaatsen van windturbines op onze terreinen, ten behoeve van een verduurzaming van het energieverbruik, kan beschouwd worden als een nieuwe nevenactiviteit, ongeacht of hier sprake is van een eigen investering in de turbines of het beschikbaar stellen van het terrein aan derden. Naast de juridische mogelijkheden vraagt dit een bestuurlijk standpunt over het beschikbaar stellen van terreinen en/of het investeren in windturbines. Dit betreft een fundamentele vraag of het waterschap kan en wil investeren in windmolenparken, waarbij onderscheid gemaakt kan worden in het beschikbaar stellen van locaties aan derden en een eigen investering in de realisatie van de turbines. 2. Er zijn nog geen bestuurlijke kaders op het gebied van windenergie bij het waterschap vastgesteld. Voor een eventuele investering in windenergie in de vorm van het beschikbaar stellen van grond of het investeren in turbines zijn nog geen bestuurlijke kader en beleid vastgesteld. Bij een positieve houding tegenover windturbines op terreinen van het waterschap zijn bestuurlijke kaders nodig voor het Dagelijks Bestuur en de ambtelijke organisatie voor de uitwerking van windenergie-initiatieven. De urgentie van dit voorstel ligt in de huidige mogelijkheden/kansen voor het realiseren van een windmolenpark op De Spinder. Voor beide vraagstukken zijn de onderstaande kaders geformuleerd als vertrekpunt voor de bestuurlijke bespreking in de Commissies. De overweging bij deze mogelijke kaders is opgenomen in Bijlage 1. Het terrein van het waterschap mag beschikbaar gesteld worden voor windturbines, indien: a. de turbines geen belemmering vormen voor de uitvoering van de waterschapstaken (incl. nieuwe taken) in de nabije en verdere toekomst; b. de turbines bijdragen aan het realiseren van een groter windmolenpark (minimaal 3 turbines), waarmee geconformeerd wordt aan het provinciale beleid qua realisatie windmolenparken; c. het waterschap de zeggenschap houdt over de locatie. Het waterschap mag investeren in windenergie, indien: d. de energieopbrengst gericht is op dekking van het eigen energiegebruik; e. de windenergie bijdraagt aan maatschappelijke lastenverlichting; f. besluit tot investering wordt genomen onder voorbehoud dat een beschikking voor SDE+ wordt afgegeven; g. de energie bijdraagt aan het behalen van de doelstellingen van het waterschap (eigen of landelijke); h. de investering een terugverdientijd heeft van maximaal 10 jaar; i. het waterschap daarmee geen aanvullende expertise hoeft op te bouwen en de exploitatie niet drukt op de capaciteit van de organisatie. 3.1.2. Voorstel 2: Kennis te nemen van het initiatieven voor een windmolenpark “De Spinder” In hoofdstuk 1 van het voorstel is het initiatief voor windturbines op de industrieterreinen aan de noordzijde van de gemeente Tilburg en nabij gemeente Dongen kort toegelicht. Vanuit deze bredere context is het initiatief ontstaan voor een windmolenpark op “De Spinder”, vanuit Attero, de gemeente Tilburg en het waterschap. 3.1.3. Voorstel 3: In te stemmen met het opstellen van een business case voor windmolenpark “De Spinder”
3
Kenmerk DMS: I20103
De business case wordt in samenwerking met de initiatiefnemers gemeente Tilburg en Attero uitgewerkt. Het resultaat wordt vervolgens in een opiniërend AB besproken. Aan de hand van deze bijeenkomst wordt de business case vervolgens met bijbehorende vervolgstappen ter besluitvorming voorgelegd in de daarop volgende reguliere ABvergadering. 3.2. Risico’s Eventuele risico’s zijn meegenomen in de onderbouwing van het vraagstuk en de kaders in Bijlage 1. Daarnaast wordt de business case aangevuld met een risicoparagraaf voor specifiek het waterschap omtrent de financiële-, juridische- en bedrijfsmatige risico’s. 4. Uitvoering en evaluatie 4.1.Vervolgstappen 2-10-2013
AB
22-01-14
AB
22-03-14
AB
Vaststellen van de kaders voor windenergie-initiatieven. Instemming met het opstellen van een business case. Opiniërend AB aan de hand van de business case “De Spinder”. Besluit op business case (go / no-go) en de daaruit voortkomende vervolgstappen
4.2. Communicatie De partners Attero B.V, Moed en de gemeente Tilburg, zijnde de initiatiefnemers voor een windmolenpark De Spinder, worden op de hoogte gebracht van de bestuurlijke ontwikkelingen en standpunten. 4.3. Verantwoording Initiatieven tot ontwikkeling van een windmolenpark worden opgepakt binnen het proces Innovatie afvalwaterketen. De bestuurlijke afstemming vindt plaats met de portefeuillehouder financiën en bedrijfsvoering. 4.4. Evaluatie Na een ontwikkelfase van een windmolenpark (windmolenpark De Spinder) wordt beoordeeld of de kaders toereikend zijn en leidt tot de gewenste resultaten voor het waterschap in combinatie met de ontwikkeling van het park. Hoogachtend, het dagelijks bestuur, mr. drs. P.C.G. Glas watergraaf
drs. R.E. Viergever secretaris
Bijlage 1: Overwegingen bij mogelijke kaders voor windenergie op terreinen van WDD 4
Kenmerk DMS: I20103
Concept Besluit
Het Algemeen Bestuur besluit conform voorstel zonder hoofdelijke stemming
1. Vaststellen van beleidskaders voor windenergie-initiatieven; 2. Kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark “De Spinder” te Tilburg; 3. In te stemmen met het opstellen van een business case voor windmolenpark “De Spinder”. Aldus vastgesteld in de vergadering van 2 oktober 2013.
het algemeen bestuur,
mr. drs. P.C.G. Glas watergraaf
drs. R.E. Viergever secretaris
Op d.d. in enkelvoud ter kennisgeving gezonden aan gedeputeerde staten van Noord-Brabant.
5
