ONDERHOUDEND
Lifestyle magazine • Winter 2014
TENDER to SS ROTTERDAM
- HNY
‘De Rotterdamse watertaxi’
Smits Vastgoedzorg realiseert in 2014 naar verwachting voor circa 40 miljoen euro aan projecten. Wij adviseren en ondersteunen onze
opdrachtgevers
bij
het succesvol ontwikkelen en realiseren van investerings- en onderhoudsprojecten binnen de bestaande voorraad, waarin ontwerp, uitvoering en planmatig onderhoud zijn geïntegreerd.
Ambitie en kennis Ontwikkeling, innovatie, kennis, visie en ambitie
Wonen gekozen methodiek ,de door ons ont-
zijn de rode draad in deze editie van ons lifestyle
wikkelde RGS methode is, geeft ons nogmaals
magazine de Onderhoudend. Deze kernwoor-
de bevestiging een goede en innovatieve inves-
den zijn ook de ’lifestyle’ van de 140 mannen en
tering gedaan te hebben. Op pagina 50 leest u
vrouwen die het team Smits Vastgoedzorg vor-
een interview met Thomas Chaulet van Fakton.
men. Maar dat geldt met name ook voor onze
‘Sturen op resultaat’ is de kop van dit artikel, het
adviseurs en zorgvuldig gekozen ketenpartijen
rekenkundig zichtbaar maken van rendement
waar wij zo graag mee samenwerken.
van alles wat wij ontwikkelen en voorstellen aan
We ontmoeten in deze editie zeer boeiende, in-
onze opdrachtgevers. Daar zijn wij zelf op dit
spirerende en interessante mensen. Bijvoor-
moment het meest enthousiast over.
beeld Harry en Jennifer Westers van Westcord
Enthousiast zijn wij ook over de vele kansen en
Hotels, zij vertellen uitgebreid over hun geschie-
mogelijkheden die zich thans voordoen en meer
denis, lifestyle en succes. Tom Hoekveld, Mana-
dan ooit beginnen we in goed vertrouwen aan
ger Vastgoed van wonenCentraal, deelt zijn er-
een nieuw jaar. Uiteindelijk gaat het toch ook om
varingen over resultaatgericht samenwerken
het daadwerkelijk realiseren van projecten, daar-
met ons bedrijf.
om brengen wij meer dan anders onder de kop ‘Kunst en vliegwerk’ veel van onze onderhouds-
Niels van de Vlist, directeur van Stadsherstel
specialisten in beeld.
Historisch Rotterdam, zet uiteen op welke wijze zijn organisatie een bijdrage levert aan het be-
Met al deze reportages willen wij ons enthou-
houd van historische gebouwen in Rotterdam.
siasme op u overbrengen. Wij hebben in ieder
Daarnaast brengen we de lifestyle van architect
geval ons uiterste best gedaan om er weer een
J.J.P. Oud in beeld, gingen we naar binnen bij
mooie editie van te maken en wensen u veel
de bekendste barbershop van Nederland geves-
leesplezier.
tigd in het souterrain van Hotel New York en Hoofdkantoor Smits Vastgoedzorg
voeren we mee met de Rotterdamse Watertaxi.
Management Team Smits Vastgoedzorg
Zeer omvangrijk en boeiend is het ambitieuze project in Rijswijk dat wij mogen realiseren voor
Hans van der Krogt, George Vermeulen,
en met Rijswijk Wonen. Dat de door Rijswijk
Peter Aalberse, Erik Tobé en Frits Smits
Pag. 10 Henkespand; ‘Een monument met vele gezichten’
Pag. 47 Dashboard: Resultaatgericht samenwerken met Rijswijk Wonen
Pag. 32 The New York Barbershop: Trend of traditie?
Pag. 60 Alfred Möller, Het Elektrisch Vervoer Centrum
Pag. 14 Architect J.J.P Oud “Bijdragen aan het woongenot van anderen” Pag. 24 SS Rotterdam: Het nieuwste vlaggenschip van WestCord
Pag. 20 Materieel, logistiek en services van Smits Vastgoedzorg
4
Pag. 6 wonenCentraal maakt de balans op
Pag. 38 Watertaxi Rotterdam
Pag. 41 Kunst- en Vliegwerk met ThyssenKrupp
Pag. 22 Bekroond tot Best Managed Company 2013 Pag. 38 Planmatig onderhoud aan 160 flatwoningen in Rotterdam-Overschie
Pag. 52 Kunst- en Vliegwerk 132 woningen van Lodewijk van Deysselhof
Pag. 58 Growing green: verduurzaming van galerijflats
5
wonenCentraal maakt de balans op “Pas als je alles goed op een rijtje hebt, kun je de juiste keuzes maken” In september 2013 startte de Alphense woningcorporatie wonenCentraal met de renovatie van zeventig appartementen in complex De Hoge Diamant aan de Diamantstraat. Volgens planning zullen de veelomvattende werkzaamheden eind maart 2014 worden afgerond. wonenCentraal werkt hierbij zeer nauw samen met Smits Vastgoedzorg. Dit alles in het kader van Resultaat Gericht Samenwerken bij investeren en onderhoud RGS. Een manier van werken die kenmerkend is voor de ambities en de toekomstplannen van wonenCentraal. In deze tijd hebben veel woningcorporaties te maken met de effecten van de
(Op)nieuw inzicht
crisis. Om deze reden zal ook wonenCentraal mogelijk
wonenCentraal gaat langzaam maar zeker toe naar
haar strategie voor de toekomst moeten herijken. Wo-
een heel andere manier van werken: van een traditio-
nenCentraal heeft veel bezit uit dezelfde bouwperio-
nele aanpak van projecten naar het resultaatgericht
de. Daaruit vloeit nu een forse renovatieopgave voort,
met de aannemer ontwikkelen en realiseren van pro-
waarbij blijkt dat de traditionele aanpak niet meer
jecten. Om inzicht en ervaring te krijgen met deze
passend is. Dingen kunnen beter, moeten ook beter.
vernieuwende manier van werken zijn vier pilot pro-
Dat geldt voor alle woningcorporaties in Nederland.
jecten opgestart met een viertal vooraf geselecteerde
Het zijn zware economische tijden; er moet worden
aannemers waaronder Smits Vastgoedzorg.
bezuinigd op welke manier dan ook. Ook bij wonen-
Foto: Tom Hoekveld, manager vastgoed.
6
Centraal zal het daarom effectiever en efficiënter
Het project De Hoge Diamant is met Smits Vastgoed-
moeten.
zorg opgepakt. Het betreft een renovatie in bewoon-
de situatie. De bewoners krijgen een nieuwe keuken,
ventariseerd: wat zou er moeten gebeuren om voor de
badkamer en een nieuw toilet. Dankzij een nieuwe
komende vijftien jaar vrij te zijn van grootschalig
warmwater voorziening, het verbeteren van de venti-
onderhoud? En wat zou het kosten als je dat voor de
latie en het plaatsen van dubbelglas, worden de wo-
komende dertig jaar zou willen doen? Wat kun je zelf
ningen energiezuiniger en wordt het wooncomfort
doen als woningcorporatie en wat kan een bedrijf als
verhoogd. De gebruikskwaliteit wordt op niveau ge-
Smits Vastgoedzorg uit handen nemen, ofwel ontzor-
bracht door het uitbreiden van de groepen in de me-
gen? Pas als je alles goed inzichtelijk hebt gemaakt,
terkast en het aanbrengen van extra wandcontactdozen.
kun je de juiste keuzes maken.”
Naast het verbeteren van de energieprestatie staan
Dat betekent onder meer dat wonenCentraal zich be-
ook veiligheid en leefbaarheid hoog op de agenda.
perkt tot haar kernactiviteit, namelijk zorgen voor
Daarom wordt de kleurstelling van de flat aangepast
goede woningen die fatsoenlijk worden onderhouden
en de entree vernieuwd, waardoor de uitstraling en
tegen een betaalbare prijs. “Bij de nieuwe manier van
sociale veiligheid worden verbeterd. De bestaande
werken doen we niet meer alles zelf, maar nemen we
bergingen worden gecompartimenteerd tot overzichte-
plaats in de regisseursstoel”, aldus Hoekveld.
lijke bergingsgangen met elk een eigen toegangscode.
”Zo worden de ontwikkelkosten lager en de doorlooptijd korter”
Efficiënt en transparant Tom Hoekveld: “We zijn bij het project de Hoge Diamant vanaf de basis volledig in een gezamenlijk ontwikkelteam gestart. Aan de hand van de complexvisie zijn de kwaliteitsuitgangspunten en bijbehorende
8
Bij de start van de planontwikkeling heeft wonenCen-
prestatie-eisen
traal advies gevraagd aan Smits Vastgoedzorg. “Op
heeft vervolgens een projectopname uitgevoerd. Op
een bepaald moment werd duidelijk dat De Hoge Dia-
basis van de opnameresultaten en vastgestelde pres-
mant echt toe was aan een grondige bouwkundige
taties zijn de maatregelen benoemd. Op verzoek van
ingreep. Intern waren er echter veel verschillende
wonenCentraal zijn drie scenario’s doorgerekend op
meningen over de aanpak,” legt Tom Hoekveld uit.
kosten, opbrengsten, woonlasten en kwaliteit. Te we-
“Samen met Smits Vastgoedzorg hebben we de situa-
ten: scenario 1:15 jaar en daarna sloop, scenario 2:
tie weer inzichtelijk gemaakt. Zij hebben alles geïn-
15 jaar en nog eens 15 jaar, en scenario 3: 30 jaar.
vastgesteld.
Smits
Vastgoedzorg
wonenCentraal is met ruim 8300 woningen de grootste verhuurder van sociale huurwoningen in Alphen aan den Rijn. De woningcorporatie houdt zich onder meer bezig met het bouwen, verhuren, onderhouden en renoveren van woningen, maar ook met het creëren van voorzieningen in wijken en het zorgen voor bewonerswelzijn.
Het scenario 30 jaar kwam als beste uit de bus bij het
Gelijktijdig konden keuzes worden gemaakt uit kleu-
balanceren tussen de kosten, opbrengsten, woonlas-
ren, keukens, tegelwerk en extra bewonersopties
ten en kwaliteit. Het gekozen scenario is verder ge-
(aantal kastjes e.d.). De succesvolle bewonersavon-
optimaliseerd aan de hand van een proefwoning en
den hebben geresulteerd in een draagvlak van maar
de bijbehorende begroting is hierop aangepast en
liefst 96%. Gedurende de uitvoering blijft de bewo-
getoetst door een externe kostendeskundige. De RGS
nerscoördinator van Smits Vastgoedzorg aanspreek-
methodiek zorgt voor transparantie en een welover-
punt voor de bewoners. Dit draagt bij aan de algehele
wogen keuze.” Het uiteindelijke resultaat is boven-
tevredenheid, maar zeker ook aan de betrouwbaarheid
dien dat er met deze manier van werken veel meer kan
van ons als woningcorporatie.”
met minder. “Zo worden de ontwikkelkosten lager en de doorlooptijd korter.”
Projectoverstijgend
En anders dan voorheen werken we nu binnen wonen-
Deze nieuwe manier van werken is de toekomst, daar-
Centraal met één renovatieteam dat alle vier de pilot
van is Tom Hoekveld overtuigd. “De start was even
projecten coördineert en zodoende een totaalover-
onwennig. Veel medewerkers waren toch een beetje
zicht heeft. Voorheen konden we maximaal twee van
sceptisch. Niet gek, want je neemt niet zomaar af-
dit soort renovatieprojecten in drie jaar tijd aan, nu
stand van gewoontes. Maar inmiddels is er een be-
zijn dat er vier in een half jaar tijd!”
hoorlijke slag gemaakt in denkwijze en hebben we
Ook bewoners hebben profijt van de samenwerking,
ons in zeer korte tijd een heel andere manier van
zegt Hoekveld: “Er is een andere vorm van communi-
werken eigengemaakt. Dat belooft veel goeds voor de
catie met de bewoners dan die we gewend zijn. Bij
toekomst.” Als het aan Hoekveld ligt, is deze vorm
het project De Hoge Diamant heeft de bewonerscoör-
van samenwerking dan ook zeker niet eenmalig. “We
dinator van Smits Vastgoedzorg in samenwerking met
ervaren zo’n prettige en vruchtbare kruisbestuiving
onze wijkconsulent het gehele bewonerstraject geor-
dat we verder willen met dit team, inclusief de vier
ganiseerd. Zo heeft Smits Vastgoedzorg de bewoners-
geselecteerde aannemers. Je leert bij elk project van
informatie uitgewerkt vanaf nieuwsbrieven tot aan
elkaar, houdt elkaar scherp. Zo kun je stappen maken,
bewonersbrochures. Er zijn bewonersavonden geor-
zowel op het gebied van innovatie, als op het gebied
ganiseerd waar bewoners informatie kregen over de
van klanttevredenheid. En dat is tenslotte waar we
renovatie en rondgeleid werden in de modelwoning.
het voor doen!”, besluit Tom Hoekveld.
9
Henkespand: ‘Een monument met vele gezichten’ Het was in de jaren zestig van de negentiende eeuw toen het in de volksmond genoemde Henkespand werd gebouwd. Het pand is vernoemd naar de familie Henkes, een redersfamilie die zich al halverwege de achttiende eeuw aan de Voorhaven in Delftshaven vestigde. In het begin van de negentiende eeuw stapte de familie echter over van de scheepvaart op het stoken van drank. De ooievaar die uit steen gehouwen op de voorgevel prijkt, herinnert nog aan de hoogtijdagen van de jeneverstokerij. Maar achter de gevel stap je anno 2013 een totaal andere wereld binnen dan die van de gedistilleerd industrie. Nadat Stadsherstel Historisch Rotterdam de aaneengeschakelde panden aan de Voorhaven 17-33 kocht en grondig restaureerde, huisvestten met name creatieve ondernemers er hun bedrijven. “Toen wij het Henkespand in 1993 kochten van de gemeente Rotterdam was het in slechte staat. Het rijksmonument dreigde te ver-
mentseis beperkt is, moeten we uiteraard de kasstroom gezond houden.”
vallen. We hebben de voorgevel helemaal gerestaureerd, teruggebracht naar de oorspronkelijke staat
Flexibiliteit
en ook de schoorsteen op het achterterrein hebben
De belangstelling van creatieve ondernemers na de
we kunnen behouden. De achtergevel van het pand
restauratie in 1993 was groot. Historisch Delfshaven
was niet meer te redden en is opnieuw opgebouwd
bleek een interessante vestigingsplek te zijn. Achter
”, vertelt Niels van der Vlist, directeur Stadsherstel
de in eclectische stijl opgetrokken pui schuilt bijna
Historisch Rotterdam. Stadsherstel grijpt in waar de
2000 vierkante meter vloeroppervlakte die vooral
zorg voor historisch erfgoed niet noodzakelijkerwijs
modern is ingericht, maar ook nog de oude houten
tot de ‘core business’ van de lokale overheid behoort
vloerbalken laat zien. Kleine architectenbureaus,
en de markt zich niet geroepen voelt initiatief te
een antiquair, een thuiszorgwinkel, vormgevers, een
nemen. “Om te voorkomen dat de panden na verloop
balletstudio en sinds dit najaar ook Marlies Dekkers
van jaren niet opnieuw verloederen, houden we de
huren er hun bedrijfsruimte. Peer Houben was destijds
panden in bezit. Het onderhoud en het gebruik van
als restauratie-architect betrokken bij de indeling.
het pand is daarmee gegarandeerd”, legt Niels van
De directeur Stadsherstel Historisch Rotterdam vindt
der Vlist uit. Ondernemers en in sommige gevallen ook bewoners huren dus van Stadsherstel Historisch Rotterdam. Niels van der Vlist: “Verhuur is een gevolg van onze filosofie. Wij kijken niet als beleggers naar panden; ons uitgangspunt is het behoud van het historisch erfgoed. Maar hoewel onze rende-
10
“Bij de restauratie bleven alleen de buitenmuren en de historische schoorsteen over.”
dat Houben goed naar de flexibiliteit heeft gekeken: “De kantoorunits zijn ingericht met een pantry, douche en toilet. De ruimte die rest is vrij in te delen door de gebruiker. Je zou er met deze basis zelfs kunnen wonen. Sowieso is het niet gezegd dat het altijd een bedrijfspand zal blijven. Kijk, het gebouw staat er al ruim anderhalve eeuw en zal er nog minstens zolang blijven staan. Over twintig jaar kan het weer een totaal andere gebruikersfunctie hebben; dat is afhankelijk van de markt in de toekomst.”
“Stadsherstel Historisch Rotterdam draagt bij aan het saamhorigheidsgevoel van Rotterdammers.” Rotterdamse historie Hoewel het Henkespand niet in het bijzonder een maatschappelijke rol is gaan spelen in historisch Delfshaven, is het wel zo dat
Stadsherstel Historisch Rotterdam N.V.
Stadsherstel Historisch Rotterdam bijdraagt aan het saamhorig-
heeft tot doel het op een maatschappelijk
heidsgevoel van Rotterdammers. “De panden die wij onder handen
en economisch verantwoorde wijze be-
nemen, zijn gebouwen waar Rotterdammers wat mee hebben. Daarmee behouden we een stuk Rotterdamse historie. Die toege-
houden en exploiteren van monumen-
voegde waarde komt nog beter tot uiting wanneer onze panden –
tale en beeldbepalende gebouwen in
zoals in veel gevallen – een publieke functie hebben. Goede voor-
Rotterdam e.o. Kennis van herbestemmen
beelden daarvan zijn het restaurant ‘t Oude Raadhuis in
en restaureren is hierbij nadrukkelijk aan
Hillegersberg en Hotel Pincoff’s op de kop van Zuid”, licht Niels
de orde. De gebouwen worden verhuurd
van der Vlist toe. Betrokkenheid is een belangrijk begrip binnen zijn organisatie. Dat geldt voor de gebruikers van de gerestau-
als kantoor- , bedrijfs- of horecaruimte.
reerde panden, maar zeker ook voor toeleveranciers. Smits Vast-
Ook worden er woningen verhuurd door
goedzorg heeft afgelopen voorjaar het schilderwerk van de enorme
Stadsherstel Historisch Rotterdam. Stads-
gevel van het Henkespand mogen uitvoeren. “Uiteraard stellen wij
herstel Historisch Rotterdam NV werd op
onze eisen aan het onderhoud van onze monumenten. Zo werken
9 oktober 1980 opgericht. Het initiatief
wij bij het vervangen van kozijnen volgens de richtlijnen van rijksmonumenten niet met het ‘standaard’ meranti, maar met ‘oregon pine’ dat de juiste uitstraling heeft. Ook omschrijft onze restaura-
daartoe werd genomen door een groep Rotterdamse particulieren, instellingen
tiedeskundige in een rapport de precieze kleurstelling voor het
en bedrijven onder leiding van de heer
schilderwerk. Smits Vastgoedzorg heeft het planmatig onderhoud
Mr. J. Dutilh om in navolging van voor-
naar tevredenheid uitgevoerd. Met name het herstel van de kozij-
beelden elders in Nederland actief bij
nenen van dit monument is een staaltje vakwerk. Het is niet al-
te gaan dragen aan het behoud van
leen een bedrijf waar vakmensen werken, maar ook een Rotterdamse onderneming. Voor ons des te meer een reden om samen te werken!” besluit Niels van der Vlist.
12
historisch erfgoed in de stad Rotterdam.
Architect J.J.P. Oud “Bijdragen aan het woongenot van anderen” Op het moment van verschijnen van dit lifestyle magazine van Smits Vastgoedzorg zijn de onderhoudspecialisten van Smits Vastgoedzorg - timmerlieden, loodgieters, glaszetters en schilders - zeer actief met de renovatie van de replica van de ‘Keet van Oud’. Deze replica is geschonken aan de gemeente Rotterdam door de Sikkens Foundation en gebouwd in 1989. De reconstructie is gerealiseerd onder architectuur van Wytze Patijn. De Keet van Oud staat op het talud van de Rotterdamsedijk en aan de rand van het Witte Dorp, onder de rook van het Marconiplein. Architect Oud verwierf bekendheid als prominent lid van de kunstbeweging ‘De
zien is in de kubusvorming en kleurstelling in zijn
Stijl’ en als aanhanger van de moderne architectuur
ontwerp voor de directiekeet voor Het Witte Dorp.
in de jaren 20 en 30. Zijn stageperiode doorliep hij
Oud had een afkeer van luxe, daarom was hij, in te-
zoals zo velen in die tijd bij architect Cuypers te
genstelling tot zijn tijdgenoot Rietveld, zeer terug-
Amsterdam, het architectenbureau waaruit ook de
houdend met het gebruik van bijvoorbeeld grote
stroming de Amsterdamse School ontstond.
glasoppervlakten, wat in die tijd gezien werd als
Zijn latere inbreng als pionier op het gebied van
luxe. Baksteengevels en symmetrie waren de uiter-
moderne architectuur is gelijk aan die van bijvoor-
lijke kenmerken van zijn latere ontwerpen.
beeld Le Corbusier. Maar hij was ook één van de eersten die zich midden jaren 30 weer afkeerde van deze stroming. ‘De Stijl’ combineerde naar hartenlust kunst en architectuur met elkaar wat naar zijn overtuiging te weinig met pure architectuur te ma-
Foto boven: Architect J.J.P. Oud (1890-1963). Foto rechts: De Keet van Oud.
14
“Oud had ook contact met Piet Mondriaan, wat goed terug te
ken had.
zien is in zijn creaties.”
Er werd in die jaren veel gediscussieerd met bekende
Rotterdam
vakgenoten over de gewenste richting van de mo-
In 1918 kwam architect Oud door bemiddeling van
derne architectuur. Bij architect Berlage thuis wer-
Berlage in dienst van het Gemeentelijk Woningbe-
den de werken van onder andere Frank Lloyd Wright
drijf Rotterdam. Deze dienst was kort daarvoor op-
aandachtig geanalyseerd. Er ontstond in die tijd ook
gericht om de heersende woningnood, die ontstond
een collegiale samenwerking met Dudok, beiden
was als gevolg van de grote aantallen toestromende
werden zij gedreven door kubisme en futurisme.
havenarbeiders in het toen snel groeiende Rotter-
In diezelfde periode trad Oud in contact met kunste-
dam, snel op te lossen.
naar Piet Mondriaan, wat met name goed terug te
Oud probeerde in zijn nieuwe functie zijn idealen
“Oud probeerde zijn idealen met betrekking tot de relatie tussen het individu en de maatschappij te verwerken in zijn ontwerpen voor de sociale woningbouw.” met betrekking tot de relatie tussen het individu en
werd gevraagd voor het plaatsen van een gebruike-
de maatschappij, die hij deelde met andere leden
lijke directiekeet voor de bouw van Het Witte Dorp,
van ‘De Stijl’, in praktijk te brengen in de sociale
werd ook die hoogstpersoonlijk door Oud ontwor-
woningbouw. In het Rotterdamse Spangen, De Kief-
pen. Geheel in stijl van ‘De Stijl’.
hoek en Het Witte Dorp werden omvangrijke wo-
Met zijn in elkaar geschoven kubusvormen en ge-
ningcomplexen gerealiseerd conform die ideologie.
schilderd in de primaire kleuren sprong de directiekeet meteen in het oog. De inwoners van Het Witte
Witte Dorp
Dorp gaven het bouwwerk al snel, naar goed Rot-
In 1922 tekende Oud met eenvoudige middelen een
terdams gebruik, een bijnaam: ‘Keetje van Oud’.
woonwijk volgens de principes van kunstbeweging
Foto rechts: Woningblok V, 1919 Spangen, Rotterdam. Foto boven: Arbeiderswoningen, 1924 Hoek van Holland.
16
‘De Stijl’ waar hij in 1917 mede initiatiefnemer van
Hongerwinter
was. De principes van ‘De Stijl’ werden omschreven
Tijdens extreem koude dagen in de Hongerwinter is
als ‘zuiverheid in vorm en materiaalgebruik’ maar
de oorspronkelijke Keet van Oud ten prooi gevallen
ook het gebruik van primaire kleuren hoorde bij ‘De
aan de kacheltjes van de bewoners van Het Witte
Stijl’. De woningen hadden witte gevels, rode dak-
Dorp. Ook het oorspronkelijk Witte Dorp is in 1985,
pannen, blauwe deuren en gele daklijsten. De in-
ondanks internationale protesten, gesloopt vanwege
vloed van Mondriaan was daar zeer duidelijk aanwe-
de slechte bouwtechnische kwaliteit. De grootste
zig. ‘Consequent’ is één van de kenmerken van de
kwaliteit van de herbouw van Het Witte Dorp is niet
stroming waartoe Oud behoorde. Toen toestemming
zozeer het ontwerp maar het sociale aspect. Van de
“Tijdens de hongerwinter is de oorspronkelijke Keet van Oud ten prooi gevallen aan de kacheltjes van Het Witte Dorp.” oorspronkelijke bewoners keerde maar liefst 90% terug. In 1989 werd ook de replica van het Keetje van Oud geplaatst. Niet in de functie van directiekeet maar dit keer vestigde zich een herenkapper in het gebouw. De onderhoudspecialisten van Smits Vastgoedzorg voeren de huidige, grondige restauratie met veel aandacht, vakmanschap en respect voor de historie uit. Naar verwachting wordt er in 2014 gestart met het uitvoeren van het planmatig onderhoud van 224 woningen in het huidige ‘Witte dorp’.
Andere bekende werken van Oud: •
Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam in 1956
•
Nederlands Congresgebouw in Den Haag in 1956-1969
•
Café De Unie in Rotterdam gebouwd in 1925, vernietigd in 1940 en gereconstrueerd in 1985
Foto’s in kleur van de Keet van Oud. De zwart/wit foto is van het Witte dorp.
19
Kunst- en Vliegwerk Materieel, logistiek en services Smits Vastgoedzorg beschikt over 7000 m2 aluminium gevelsteiger, 26 hoogwerkers en 110 containerunits in de meest uiteenlopende uitvoeringen: directieverblijven, opslag, werkplaatsen, sanitaire units en schaft- en verblijfsruimtes. Alles in eigen beheer. Het beheer van het zeer brede scala aan gereedschappen van de 140 eigen onderhoudsspecialisten vraagt eveneens veel aandacht en zorg. De verantwoording voor alle veiligheidsmiddelen, compressoren, hoge druk units, straalinstallaties en spuitapparatuur ligt bij onze medewerkers van de afdeling ‘Materieel, logistiek en services’ Richard Koot en assistent Henk Bouwmeester. Zij zijn verantwoordelijk voor onderhoud, logistiek, transport, keuring en beheer van al deze bedrijfsmiddelen, die naast onze mensen en kennis het kapitaal van het bedrijf zijn. Ook after sales, klein onderhoud en dagelijks niet-planmatig onderhoud en het team van servicemedewerkers vallen binnen de onderneming hun “zorg”. Daarnaast coördineren en verzorgen zij alle dagelijkse bestellingen van de servicemedewerkers, teamleiders en projectleiders; administratief en logistiek. Een zeer dynamische functie die door dit team met zorg wordt waargemaakt.
Smits Vastgoedzorg opnieuw Best Managed Company Smits Vastgoedzorg behoort ook dit jaar weer tot een van de beste geleide bedrijven van het midden- en grootbedrijf van Nederland. De kwalificatie maakt onderdeel uit van het ‘Best Managed Companies’ programma dat Deloitte in samenwerking met ING, VNO-NCW en TiasNimbas Business School organiseert. Deloitte concludeerde dat de groep Best Managed Companies 2013 goed scoort op het thema ‘Is your comfort zone future-proof?’ Deze bedrijven zijn ondanks economische tegenwind goed voorbereid op nieuwe markten en hebben zich ingesteld op een veranderend concurrentieveld. De doorslaggevende redenen waarom Smits Vast-
Wanneer bedrijven kennis blijven vergaren, anders
goedzorg genomineerd is tot Best Managed Company
leren kijken, in staat zijn anders te denken en te
zijn:
doen, hebben zij genoeg potentie om toekomstbe-
• •
De jury vindt Smits Vastgoedzorg een goed ge-
stendig te zijn. Het Best Managed Companies pro-
organiseerd bedrijf; alle pijlers lijken goed in
gramma laat zien dat deze groep bedrijven wel dege-
balans te zijn.
lijk kansen weet te pakken en daardoor uitstekende
De onderneming is continu en op een pro-actie-
cijfers laat zien. Deze bedrijven bewijzen dat, on-
ve wijze bezig met veranderingen.
danks de huidige situatie in de markt, voldoende
De jury is onder de indruk van deze onderne-
mogelijkheden aanwezig zijn om succesvol te zijn.
ming, mede gelet op de prestaties die zij levert
Deloitte hoopt dat deze bedrijven als voorbeeld en
in deze uitdagende markt. Zij weet zich in deze
inspiratiebron kunnen dienen voor ondernemend
markt uitstekend te manoeuvreren.
Nederland.
De Best Managed Companies die ook vorig jaar gekwalificeerd waren, wisten gezamenlijk een omzetgroei van 18,5% te behalen. Daarnaast hebben de bedrijven van dit jaar gezamenlijk bijna 22.000 medewerkers (gemeten in fte) in dienst. Deze bedrijven Foto’s: BNN presentatoren Valerio & Dennis en Mennolt Beelen van Deloitte. Groepsfoto: De “Best Managed Companies”.
22
“Continu bezig zijn met groei en toekomst, ook nu het economisch minder gaat”
laten zien dat zij continu bezig zijn met de groei en toekomst van hun organisatie, ook nu het econo-
Jaarlijks gaat Deloitte op zoek naar de best geleide
misch minder gaat. Kijkend naar het komend jaar
bedrijven binnen het Nederlandse midden- en groot-
blijft focus op nieuwe groeimogelijkheden door mid-
bedrijf. Daarvoor beoordeelt Deloitte de strategie,
del van innovatie en exportactiviteiten in opkomen-
de bedrijfsvoering en de resultaten van de deelne-
de markten belangrijk.”
mende bedrijven. Het Best Managed Companies pro-
Foto’s: Marcel Bekedam
•
gramma richt zich op Nederlandse ondernemingen die een omzet kennen van minimaal vijftien miljoen euro, financieel gezond zijn en een aandeelhoudend of zelfstandig bevoegd management hebben. Een overzicht van de winnaars is te vinden op www.bestmanagedcompanies.nl
SS Rotterdam:
Het nieuwste vlaggenschip van WestCord Harry Westers was nog maar twee maanden jong toen zijn ouders besloten van Oost-Groningen naar Vlieland te ‘emigreren’. Vader begon daar als bakker. Een risicovolle keuze, want er waren al drie bakkers gevestigd op het eiland dat toen slechts zeshonderd bewoners telde. Maar vader Westers kwam, zag en overwon. Zeventien jaar later was hij de enige bakker van Vlieland en in de positie een hotel voor zijn zoon te kopen. Harry Westers, die eigenlijk piloot wilde worden, werd dus heel jong hôtelier. Zijn ouders bleken echter een vooruitziende blik te hebben. Samen met zijn vrouw Jennifer is Harry inmiddels eigenaar van vijftien WestCord hotels. We spraken de gedreven ondernemers op hun nieuwste aanwinst: het ss Rotterdam.
“Destijds moest ik een ontheffing aanvragen bij de koningin want toen ik in 1968 Hotel de Wadden op Vlieland opende, was ik nog lang geen 25 jaar, de
“Succes is een moeilijk begrip. Dat heb je tot gister.”
minimale leeftijd die toen gold voor een horecaondernemer”, blikt Harry Westers terug op het begin
gen Strandhotel om het af te breken en vervolgens
van zijn carrière. Die ontheffing kreeg hij. Onbevan-
in 1992 vernieuwd te openen. In 1994 maakten we
gen stapte hij de hotelwereld in. Tijdens de winter-
de overstap naar buureiland Terschelling. Na nog en-
maanden, wanneer het hotel was gesloten, deed hij
kele aankopen op de eilanden ondervonden we te-
horeca-ervaring op aan vaste wal. De ambitie om
genwerking. Men vond daar dat we wel genoeg had-
ooit een hotelketen te hebben was er niet. Harry
den.”
Westers: “We zijn simpelweg meegegroeid met het
26
bedrijf. En dat vooral de afgelopen dertig jaar. Lang
Grenzeloos
was er alleen Hotel de Wadden. Het duurde dankzij
Harry en Jennifer Westers bleven op zoek naar nieu-
allerlei procedures vijftien jaar voordat ik een twee-
we uitdagingen. Bij de opnamen van televisiepro-
de hotel, Altea Hotel Seeduyn, op Vlieland kon open-
gramma ‘Spel zonder grenzen’ in 2001 kwamen zij in
en. Daarna ging het sneller. In 1990 kochten we - in
Italië een vriend tegen die het niet voor elkaar kreeg
1987 had ik Jennifer leren kennen - het naastgele-
binnen korte tijd een hotel te openen in Amsterdam.
“Kwantiteit is daarbij nooit een uitgangspunt geweest. Wij verzamelen geen hotels; het gaat ons om de kwaliteit.” De vergunningen waren er, maar zouden binnen
Vandaag moet je je opnieuw bewijzen”, zegt Jenni-
drie maanden weer vergeven zijn. Het echtpaar
fer Westers.
Westers raakte enthousiast en stapte direct bij
Foto:
28
thuiskomst in een nieuw hotelavontuur. “Hiermee
Onderscheidende hotels
maakten we de stap naar het vaste land, verlegden
De hotels van WestCord zijn stuk voor stuk bijzonder
we letterlijk en figuurlijk onze grenzen”, vertellen
in hun soort. Een sprekend voorbeeld is de laatste
zij enthousiast. Vanaf dat jaar ging het snel. Meer-
aanwinst, het ss Rotterdam waar Harry en Jennifer
dere hotels in Amsterdam werden aangekocht, maar
Westers sinds 12 juni 2013 eigenaar van zijn. Trotse
ook in Leeuwarden en Rotterdam. “Kwantiteit is
eigenaar wel te verstaan. Zij zien de negatieve
daarbij nooit een uitgangspunt geweest. Wij verza-
publiciteit die er in de laatste jaren regelmatig over
melen geen hotels; het gaat ons om de kwaliteit. Als
het schip was, niet als een belemmering. Harry Wes-
er een nieuwe kans op ons pad komt, dan gaan we
ters: “Aan verhalen over het laatst overgebleven
ervoor. Daarbij houden we altijd voor ogen dat suc-
100% Nederlandse cruiseschip is geen gebrek, al-
ces een moeilijk begrip is. Dat heb je tot gister.
leen al ‘ss Rotterdam, de thriller van de terugkeer’
29
“Het onderhoud is hier natuurlijk heel anders dan bij een gebouw. Dit schip vereist continue onderhoud” leest als een jongensboek... Maar aan ons is het de
Het is een prachtige metropool met wereldse in-
taak dit icoon van de Holland Amerika Lijn (HAL) te
borst.”
exploiteren en te behouden voor de toekomst. Dit is een onderscheidend hotel en daar zie ik toekomst in.
Het schip moet glimmen
Overigens zoeken we in al onze hotels onderschei-
Harry en Jennifer Westers wonen nog altijd met veel
dend vermogen. Daarbij telt niet alleen het uiterlijk
plezier op Vlieland. Twee dagen per week zijn zij op
en de dienstverlening, maar ook de bijzondere plek
het ss Rotterdam om zich het schip eigen te maken.
zoals de eilanden.”
“Dat doen we bij ieder nieuw aangekocht hotel. Je moet weten wat er op de werkvloer speelt en de
30
De dynamiek van Rotterdam
bijzonderheden van het hotel goed leren kennen.
Zeven jaar geleden werd ook Hotel New York een
Soms zijn dat ook heel praktische zaken. Het onder-
WestCord hotel. “Het historische vertrekpunt van de
houd is hier natuurlijk heel anders dan bij een ge-
HAL en het schip zijn familie van elkaar. Dat zien we
bouw! Dit schip vereist continue onderhoud. Smits
natuurlijk als belangrijke kruisbestuiving. Met de
Vastgoedzorg moet zorgen dat het schip blijft glan-
watertaxi heen en weer, er is van alles mogelijk. Dat
zen. Het schilderwerk moet er mooi uit blijven zien!”
zullen we de komende maanden zeker verder uitkris-
besluiten de hôteliers. Het is weer tijd voor een
talliseren”, legt Harry Westers uit. Jennifer vult hem
nieuwe afspraak want de agenda puilt uit. Op de
aan: “Deze Rotterdamse hotels vullen elkaar op een
vraag of het niet te druk is om vijftien hotels te
fantastische manier aan. Sowieso moet je altijd naar
bestieren, antwoorden ze lachend in koor: “Het is
de omgeving kijken. Rotterdam is anders dan Am-
ons leven. Als je elke dag naar je werk gaat, is het
sterdam of Den Haag; de dynamiek is hier anders.
niet best!’
Koninginnenhoofd 1 3072 AD Rotterdam www.hotelnewyork.nl
De New York Barbershop:
Trend of traditie?
Een artikel van Karen Smits - Meer dan 25 interviews in de meest uiteenlopende bladen van AD, Quote, Elsevier tot aan het FD toe, hebben de New York Barbershop tot één van de meest bekende herenkappers van Nederland gemaakt. Toen ook Feyenoordspits Graziano Pellè bekend maakte waar hij zijn zo tot de verbeeldingsprekende coupe liet knippen, was het mediacircus rondom de New York Barbershop compleet. Is het een trend of traditie, een slim marketing concept van een getalenteerde strateeg op het gebied van marketing en brandmanagement? Of is het de Barbershop overkomen omdat zij al generatie op generatie vasthouden aan hun signatuur en daar niet of nauwelijks van afwijken.
Enigszins terughoudend ga ik het trapje af omdat ik weet
Op weg naar de Barbershop lijkt alles al te kloppen. Te voet,
dat het eigenlijk een no-go area voor ladies is. Het beeld
per fiets, per tram of met de auto over de Erasmusbrug of
dat ontstaan is na het lezen van de vele reportages blijkt
zelfs nog leuker; met de Rotterdamse watertaxi vanuit de
helemaal te kloppen. Het is gewoon helemaal echt! Een
Veer- of Leuvehaven naar de Kop van Zuid. De skyline is im-
perfect decor en geweldige ambiance voor fotoshoots.
ponerend. Hotel New York staat inmiddels als een icoon tus-
Schoenen, kleding en alles wat ik de afgelopen periode
sen Port of Rotterdam en Montevideo. Beiden beeldbepa-
voorbij heb zien komen in trendy magazines. Toch heerst
lende torengebouwen. En op de achtergrond de nieuwste
er vooral rust in de zaak, er wordt geschoren en geknipt en
aanwinst op de Kop van Zuid: het imposante gebouw “De
af en toe gaat de telefoon voor het maken van een af-
Rotterdam” gerealiseerd onder architectuur van Rem Kool-
spraak. No more!
haas. Het immense gebouw bestaat uit drie dicht naast elkaar
Naast de ingeschoren scheiding is de “Italian Shave” popu-
geplaatste torens van bijna 150 meter hoog, waarvan de boven-
lair. Geschoren worden met klapmes en warme doeken blijft
ste helft verschoven is ten opzichte van de onderste. De opper-
een speciale service in de Barbershop. “Hier wordt niet ge-
vlakte is circa 160.000 m2 en in volume is “De Rotterdam” het
kleurd, geverfd of gekruld. Geen trendy kapper, puur tradi-
grootste gebouw van Nederland dat in één keer is ontwikkeld.
tie, zonder fratsen. Al vier generaties lang”, aldus Robert Lagerman, eigenaar van New York Barbershop.
“Waaien doet het er bijna altijd, op de Kop van Zuid. Daar zal die stevige wax en pommade wel voor zijn.”
De traditie is begonnen in 1884 toen overgrootvader Lagerman begon als zelfstandig barbier. Hij startte een barbershop in het hart van Rotterdam, in de schaduw van het statige stadhuis op de Coolsingel. Het Boschje is een adres dat tegenwoordig niet meer bestaat omdat dat ten prooi viel aan het bombardement in 1940. Overgrootvader Lagerman deed
Pommade & wax
daar destijds niet veel anders dan wat Robert Lagerman op
Waaien doet het er bijna altijd, op de Kop van Zuid. Daar zal
dit moment doet in zijn Barbershop op de Kop van Zuid: het
die stevige wax en pommade wel voor zijn, bedenk ik voor-
scheren en knippen van snorren en baarden en het “Old
dat ik het souterrain van de New York Barbershop betreed.
School” coupe knippen.
Bekroond In oktober 2013 hebben de barbiers van de New York Barbershop een internationale prijs ontvangen: Best Barbershop International of the year 2013. De Spaanse barbiersorganisatie Barberia con Encanto overhandigde de prijs tijdens het grote internationale evenement Salon Internacional 2013 in Madrid. De prestigieuze prijs staat voor originaliteit, stijl, inspiratie en vakmanschap binnen het barbiersvak. Robert en Anne Lagerman en hun team zijn uiteraard blij met de prijs. New York Barbershop Koninginnenhoofd 1 3072 AD Rotterdam
34
www.newyorkbarbershop.nl
Wie geschoren wordt, moet stil zitten. Frits Smits deed het.
Alles klopt
Na de verwoesting van het Rotterdamse stadshart treedt de vader van Robert in de voetsporen van zijn grootvader en opent zijn barbershop in een van de vele noodwinkels op de Beukelsdijk. Familiebedrijf In 1954 verplaatst hij de barbershop naar een nieuwe locatie op de Nieuwe Binnenweg en dit ook de plek waar Robert’s vader zijn intrede doet: Nog steeds geniet Lagerman Senior van de huidige belangstelling voor datgene wat de familie al generaties lang doet; knippen en scheren. 76 jaar en nog zeer regelmatig aanwezig in de Barbershop als gastheer. “Zo gaat dat in een familiebedrijf”, vertelt Robert, terwijl hij een ingeschoren scheiding maakt bij een student van de Erasmus Universiteit. Net als de aanwezigheid van zijn vader is de inbreng van Robert’s vrouw Anne onmisbaar voor hem. Hij dicht een groot deel van zijn succes aan haar toe. PR, administratie, kortom alles wat er achter de schermen gebeurt. Holland Amerika Lijn 20 jaar geleden liet Robert zijn oog vallen op het leegstaande souterrain van Hotel New York. Hotel New York is het voormalige hoofdkantoor van de Holland Amerika Lijn. Het hoofdkantoor werd in 1901 in Jugendstil-stijl gebouwd door de architecten J. Muller, Drooglever Fortuyn en C.B. van der Tak. Het gebouw bleek al spoedig te klein en werd in 1908 uitgebreid. In 1916 werd het gebouw opnieuw uitgebreid, nu door Müller en Zonen in samenwerking met C.B. van der Tak, een zoon van de vroegere stadsarchitect. De achtkantige toren aan de noordzijde werd toen gebouwd. In 1919 volgde New York Barbershop
een laatste uitbreiding met de voltooiing van de zuidelijke
Koninginnenhoofd 1
toren en de bouw van een nieuw gevelfront aan de westzijde.
3072 AD Rotterdam
Op het front staat in grote gouden letters Holland-Amerika
010-4853196
Lijn. In 1977 verhuist het hoofdkantoor naar Seattle en in
[email protected]
1984 staat het gebouw op de Wilhelminapier te koop. Op 5
www.newyorkbarbershop.nl
mei 1993 wordt het getransformeerd naar het huidige Hotel New York door de oprichters Hans Loos, Daan van der Have en Dorine de Vos en sindsdien is het een hotspot in Rotterdam. Hotel New York is inmiddels, net als het ss Rotterdam,
35
eigendom van Westcord Hotels. In het souterrain van het mar-
Urban Design
kante gebouw was de medische dienst van de rederij gevestigd.
Het gebied Kop van Zuid is door de Harvard
Vele Rotterdamse zeevarenden moesten zich hier preventief laten
Design School genomineerd voor de Veronica
inenten tegen de gevaren waar een zeeman aan wordt blootge-
Rudge Green Prize in Urban Design. Deze
steld.
prestigieuze, internationale prijs wordt elke drie jaar uitgereikt aan de beste gebieds-
De Kop van Zuid was 20 jaar geleden een alles behalve aantrek-
ontwikkeling ter wereld. De Kop van Zuid
kelijke locatie. Een verlaten haventerrein en slecht bereikbaar, er
is bij de laatste tien finalisten geëindigd.
was nog geen Erasmusbrug en nog geen watertaxi. Toch ziet Ro-
Begin jaren ’90 is gestart met de ontwik-
bert dat dit zijn locatie is en verhuist zijn Barbershop van de
keling van het gebied Kop van Zuid. Dit
Nieuwe Binnenweg naar de Kop van Zuid.
voormalige en vervallen havengebied zorgde voor een grote fysieke afstand tussen noord
Heden
en zuid. Door het gebied om te vormen tot
Bij binnenkomst in de New York Barbershop waan je je terug in de
een nieuw stuk stad met wonen, werken en
tijd door het retro interieur, inclusief stijlvolle Amerikaanse bar-
voorzieningen en door de aanleg van de
berstoelen, originele lambrisering, clubfauteuils en fraaie jaren
Erasmusbrug werden de noord- en zuidkant
‘30 kasten. Het geheel doet denken aan een barbershop uit
dichter bij elkaar gebracht. Een aantal his-
Brooklyn in de jaren ’30. Er heerst een relaxte sfeer, mannen ko-
torisch gebouwen zoals Hotel New York ble-
men hier in de eerste plaats om zich secuur te laten knippen,
ven bewaard en kregen een nieuwe functie.
trimmen of scheren. Maar ook om te ontspannen met een biertje of een espresso. Met Miles Davis op de achtergrond valt aan die
“Voor sommigen is een uur wachten een genot op zich.” ontspanning nauwelijks te ontkomen. Knippen en scheren vindt plaats op afspraak, maar zo binnen lopen kan ook. Voor sommigen is een uur wachten een genot op zich. Vrienden of een directieteam maken er een uitje van en reserveren voor een paar uur de Barbershop af. Robert en zijn mannen gaan tot het uiterste om het beste uit zichzelf en de klant te halen. Net als hun voorgangers dat al 125 jaar deden. De bekende ingeschoren scheiding, het signatuur van de Barbershop, hebben zij niet geleerd op een kappersacademie. De mannen leren van elkaar en raken geïnspireerd door foto’s en films uit de jaren ’30. Een belevenis om een bezoek te brengen aan de plek waar de “Coupe van Zuid” zo bekend is geworden!
36
Foto: “De Rotterdam”: architect Rem Koolhaas.
Watertaxi Rotterdam Onlosmakelijk verbonden met Hotel New York, het ss Rotterdam en de linker- en rechtermaasoever, zoals Rotterdammers de splitsing van de stad door de Nieuwe Maas benoemd hebben. Initiatief
Ruwe bolster, blanke pit
Het is niet verwonderlijk dat de initiatiefnemers en
65 doorgewinterde, professionele schippers uit het
oprichters van Hotel New York, Dorine de Vos, Daan
dynamische Rotterdamse havengebied zijn verenigd
van der Have en Hans Loos dezelfde zijn als de oprich-
in een V.O.F. Deze V.O.F. huurt de schepen van de
ters en huidige eigenaren van Watertaxi Rotterdam.
initiatiefnemers die zijn verenigd in Waterweg BV.
In 1994, de Erasmusbrug was er nog niet, namen zij
Deze puristen van de haven varen op verschillende
het initiatief tot oprichting van de Rotterdamse wa-
schepen in het Rotterdamse havengebied en in hun
tertaxi. Enerzijds om hun Hotel New York beter be-
vrije tijd op de watertaxi, bijvoorbeeld ‘s nachts op
reikbaar te maken, maar vooral om de enorme, tot
een zeesleper en ‘s middags, na een tukkie, op de
op dat moment onbenutte, kans in het zo waterrijke
watertaxi.
en dynamische gebied op te pakken. Foto: Hollandse Hoogte.
“Het antwoord op; ‘Je ken er wel naar kijkuh, maar je ken er niet komuh!’”
Over de marifoon komen de nieuwe opdrachten in zuiver, nautisch Rotterdams, luid en duidelijk door. Gelijktijdig schieten de karakteristieke scheepjes tussen het scheepvaartverkeer door. Infrasctructuur De opstapplaatsen die gerealiseerd zijn in samen-
Van wal
werking met het Ontwikkelings Bedrijf Rotterdam
Watertaxi Rotterdam start in 1994 met twee opstap-
(OBR) en het Havenbedrijf, zijn ook in beheer bij
plaatsen op de Rechter Maasoever, Veer- en Leuve-
Waterweg BV, voorheen Van der Have en Loos.
haven en één op de Linker Maasoever op de Kop van
Het is een dynamisch geheel; de blauwe opstap-
Zuid, pal naast Hotel New York. Scheepswerf Gebroe-
plaatsen zijn voor alle schepen toegankelijk en de
ders Tatje uit Nieuwkoop ontwierp en bouwde vier
gele exclusief voor de watertaxi’s.
nieuwe Maaswaardige autobootjes. De watertaxi steekt van wal en zo wordt een antwoord gevonden
Schipperswerf
op de puur Rotterdamse uitspraak “Je ken er wel
Het hart van de organisatie bevindt zich op de
naar kijkuh maar je ken er niet komuh!” Inmiddels
schipperswerf, het drijvende boothuis . De werf
vaart Watertaxi Rotterdam met 13 schepen, 7 klas-
dient ook als kantoor, thuishaven, opstapplaats,
sieke voor de oude dienst en 6 super snelle voor
bunkerstation en onderhoudswerkplaats inclusief
verdere bestemmingen naar in totaal 40 vaste op-
botenlift. Dat alles gestationeerd aan het Koningin-
stapplaatsen.
nenhoofd naast Hotel New York.
39
Ambitie “We leven van water dus moeten we er ook iets mee doen”. Die instelling was het uitgangspunt voor de grote bedrijven aan de oevers van de Maas. Ook zij krijgen oog voor de mogelijkheden van de watertaxi en een samenwerking voor een verkeersonderneming staat op stapel (de Verkeersonderneming is een bedrijf dat zich bezighoudt met filemijdingen in en om Rotterdam. Samen met hen is Watertaxi Rotterdam dit initiatief gestart). Van Oord, Alphatron, IHC Merwede en Hollandia zijn de deelnemers in dit nieuwe nautisch experiment. Samen met deze bedrijven wordt een pendeldienst gerealiseerd om zo de filedruk te verminderen. De werknemers van deze bedrijven parkeren vlakbij De Kuip en varen snel, zonder file, richting hun werkplek. Als deze samenwerking met de Verkeersonderneming succesvol is dan wordt er gekeken naar uitbreiding van de vloot en wordt er een nieuwe maastaxi gebouwd. Tijd winnen De proef met de watertaxi duurt een aantal maanden en is ook bedoeld als voorbeeld voor andere bedrijven met hetzelfde probleem. De gemeente Rotterdam en de Verkeersonderneming hopen dat er veel mensen gebruik van gaan maken. Watertaxi Rotterdam denkt dat het lastig is om mensen uit de auto te krijgen, maar dat veel mensen uiteindelijk toch overstag zullen gaan omdat ze veel tijd winnen. “Soms doen mensen er 30 minuten over om van dit bedrijventerrein naar de overkant van de Van Brienenoordbrug te komen. Als je dan weet dat je er met de watertaxi maar 2,5 minuut over doet, wie kiest daar dan niet voor?”
TENDER to SS ROTTERDAM
- HNY
Foto: Hollandse Hoogte
Kunst- en Vliegwerk Circa 30 miljoen ton ijzererts en kolen wordt per jaar aangevoerd vanuit onder andere Brazilië naar Europoort, het overslagbedrijf van onder andere ThyssenKrupp Steel Europe AG en Hüttenwerke Krupp Mannesmann GmbH. Na tijdelijke opslag wordt dezelfde hoeveelheid vervolgens geladen in duwbakken die deze grondstoffen voor de fabricage van hoogwaardig staal, voornamelijk voor de Duitse automobielindustrie, naar de kolengestookte hoogovens van de staalproducenten aan de Rijn en de Ruhr brengen. De conservering van de gigantische lostorens is al jaren de ‘zorg’ van Smits Vastgoedzorg. De belasting door kolen- en ertsgruis tezamen met de belasting door het zilte, woeste zeeklimaat en niet in de laatste plaats door de hoge bezettingsgraad van de kranen, die inmiddels circa 40 jaar oud zijn, vraagt om een zeer specifieke en specialistische aanpak.
industrieel
De komende 3 jaar voeren wij in opdracht van ThyssenKrupp MillServices & Systems GmbH Oberhausen staalconserveringwerkzaamheden uit aan 3 zogenaamde ‘A-lostorens’ die aan de zeekade staan. In 3 jaar worden de lostorens geheel opnieuw duurzaam geconserveerd. Deze werkzaamheden komen voort uit modificaties of vervanging van cruciale knooppunten in de lostorens. Daarnaast wordt in opdracht van EECV planmatig onderhoud uitgevoerd aan alle overige installaties.
Kunst- en Vliegwerk Uitgebreid
Planmatig onderhoud 160 flatwoningen
Rotterdam-Overschie
Eigenaar
Vereniging van Eigenaren “Welschen”
Opdrachtgever
Woonstad Rotterdam
Hoofdaannemer
Smits Vastgoedzorg
Activiteiten op hoofdlijnen: •
Herstellen van het voegwerk van de schoorstenen
•
Reinigen kunststof gevelelementen
•
Schilderwerk metselwerk onderbouw
•
Aanbrengen schopplaten en hoekprofielen op de bergingtoegangsdeurstellen
•
Schilderwerk metalen gevelbeplating en hekwerken
•
Coaten balkonplafonds en vloerranden
•
Ondergrondherstel en schilderwerk houten gevelelementen
•
Vervangen rookgaskanalen door onderhoudvrij materiaal
Kunst- en Vliegwerk Project dakrenovatie In opdracht van Ressort Wonen in Rozenburg wordt een dakrenovatie uitgevoerd aan 82 eengezinswoningen. Isoleren Naast de dakrenovatie is de bewoners optioneel de mogelijkheid geboden om tegen een kleine huurverhoging ook de kap te laten isoleren. Ruim 30% van de huurders heeft van deze optie gebruik gemaakt. Hoofdactiviteiten •
Dakpannen, tengels, panlatten en folie vernieuwen
•
Vernieuwen van dakramen
•
Renovatie schoorstenen - Reinigen - Loodvervanging - Metselwerkherstel - Aanbrengen nieuw voegwerk
•
Vernieuwen goten en ventilatiedoorvoeren
•
Dakisolatie - Verwijderen bestaande betimmeringen - Aanpassen installaties - Isoleren met 120 mm Rockwool - Afwerken met gipsplaat inclusief plinten, etc. - Schilderwerk
Resultaatgericht samenwerken met Rijswijk Wonen De woningcorporatie Rijswijk Wonen bezit in de wijk Steenvoorde Zuid zes flats, gebouwd in 1974. Twee flats zijn de afgelopen jaren reeds opgeknapt. Twee flats zullen in een later stadium worden opgepakt. Het project Martin Campslaan 5-563 betreft de overige twee flats (totaal 274 woningen). Deze flats zijn nagenoeg identiek, centraal gelegen en vragen een zelfde aanpak. De aanpak van deze flats heeft, vanwege de technische staat en een gedateerde uitstraling, hoge prioriteit bij Rijswijk Wonen. Na afronding van het groot onderhoud is de beoogde levensduur van de blokken
van een opdrachtnemer. Smits Vastgoedzorg is,
tenminste 40 jaar, de uitstraling is verbeterd, het
met een viertal andere partijen, uitgenodigd om
energielabel is verhoogd van gemiddeld label E
deel te nemen aan de selectieprocedure voor het
naar gemiddeld label B en de woningen zijn ge-
project Martin Campslaan. Selectiecriteria waren:
schikt voor de huidige doelgroep.
economische daadkracht, bedrijfscompetenties en kennis en ervaring met RGS. Daarnaast maakte een
Resultaatgericht Samenwerken
presentatie van het bedrijf en een plan van aanpak
In december 2012 heeft het managementteam van
onderdeel uit van de procedure. Na een aantal in-
Rijswijk Wonen ingestemd met een verdere uitwer-
tensieve selectierondes is Smits Vastgoedzorg uit-
king conform de methodiek van resultaatgericht
eindelijk geselecteerd als opdrachtnemer.
samenwerken (RGS). Voorafgaande aan dit besluit zijn intern en extern diverse gesprekken gevoerd
Ontwikkelteam
om inzicht te krijgen in de methodiek en ervarin-
In juni is een ontwikkelteam, bestaande uit mede-
gen met resultaatgericht samenwerken bij collega
werkers van Rijswijk Wonen en Smits Vastgoed-
corporaties. Vervolgens is een selectieprocedure
zorg, gestart met de planontwikkeling. Op basis
opgesteld voor het objectief kunnen selecteren
van de complexvisie zijn de kwaliteitsuitgangs-
Foto boven: Ontwikkelteam Rijswijk Wonen-Smits Vastgoedzorg. Foto onder: Project Martin Campslaan.
punten en bijbehorende prestatie-eisen voor het project
Het dashboard laat per scenario zien wat de investe-
vastgesteld. Vervolgens is een 100% projectopname uit-
ringskosten, onderhoudskosten, beheerlasten en
gevoerd. De opname heeft plaats gevonden aan de bui-
GPR scores zijn en daarnaast de effecten op energie-
tenzijde (schil/casco, buitenruimte) en ook aan de bin-
besparing, woonlasten, huuropbrengsten en tevens
nenzijde van het complex: algemene ruimten en het
de bedrijfswaarde of desgewenst de marktwaarde in
interieur van de woningen. Er is een 100% binnenop-
verhuurde staat. Dit biedt Rijswijk Wonen een opti-
name uitgevoerd om daarmee de kwaliteit van het inte-
male afweging van de totale kosten en opbrengsten
rieur per woning te kunnen bepalen. Ook is specialis-
gedurende de exploitatieperiode. Effecten op de
tisch en soms destructief onderzoek uitgevoerd op het
kwaliteitsuitgangspunten en prestatie-eisen worden
gebied van: energie, asbest, bouwfysica, brandveilig-
hierdoor duidelijk. Desgewenst kan Rijswijk Wonen
heid, constructie, etc.
op basis hiervan tussentijds de uitgangspunten en eisen herijken. Het optimaliseren van de scenario’s
Smits Vastgoedzorg heeft op basis van resultaten, wen-
verloopt op basis van ervaring vaak met een aantal
sen en eisen een voorzet gegeven voor de maatregelen
terugkoppelingen (balanceren).
en bewonersopties. Deze zijn tussentijds besproken met
De verwachting is dat het ontwikkelteam eind no-
de bewonersklankbordgroep om eventuele bewoners-
vember het scenario met de best passende balans
wensen in de planuitwerking mee te kunnen nemen.
kiest. Het gekozen scenario wordt ter goedkeuring
Binnen het ontwikkelteam is een beslissing genomen
voorgelegd. Het managementteam van Rijswijk Wo-
over de mogelijke maatregelen en opties. Smits Vast-
nen kan vervolgens het investeringsbesluit nemen.
goedzorg heeft de maatregelen en opties verder uitgewerkt in een zestal scenario’s voor het project en het
Door Smits Vastgoedzorg wordt bij RGS projecten stan-
onderhoud in de exploitatieperiode.
daard met een open begroting gewerkt. Op deze wijze krijgt Rijswijk Wonen inzicht in de opbouw van de be-
Dashboard
groting en kan een interne of externe kostendeskundige
In de huidige fase (III) van het proces zijn de sce-
de begroting controleren.
nario’s door Smits Vastgoedzorg doorgerekend; niet alleen in geld, maar juist ook op de verwachte presta-
Bij goedkeuring wordt de aannemingsovereenkomst
ties per kwaliteitsthema’s (veiligheid, gezondheid,
opgesteld en getekend voor akkoord. Indien ge-
energieprestatie, gebruikskwaliteit toekomstwaarde en
wenst kan Rijswijk Wonen op basis van het gekozen
wonen). Voor het uitwerken en doorrekenen is ge-
scenario ook opdracht geven om een deel of het ge-
bruikgemaakt van netto contante waarde berekeningen
hele planmatig en niet planmatig onderhoud (in een
(NCW) en tools als GPR Gebouw en GPR Onderhoud. De
interval) in de exploitatieperiode uit te voeren.
zes scenario’s zijn door Smits Vastgoedzorg gepresen-
Smits Vastgoedzorg heeft daarmee ruime erva-
teerd in een overzichtelijk dashboard. Dit dashboard is
ring. Op basis van de planning start de uitvoe-
in samenwerking met Fakton ontwikkeld.
ring in 2014.
49
Dashboard: ‘Sturen op resultaat‘ Woningcorporaties merken de effecten van de heffingen, de discussies over DAEB en niet DAEB, scheiding wonen en zorg, aanscherping van financiering en veranderende wetgeving. De financiële slagkracht en ruimte voor maatschappelijke investeringen zijn het afgelopen jaar significant beperkt. Het kunnen sturen op resultaat is dan ook belangrijker dan ooit. Smits Vastgoedzorg en Fakton hebben innovatieve oplossingen voor renovatievraagstukken (RGS) en het sturen op waarde en rendement gekoppeld. Fakton ondersteunt corporaties en zorginstellingen dagelijks bij het ontwikkelen van financiële strategieën die maatschappelijk
dat het project niet alleen haalbaar is, maar juist ook betaalbaar én financierbaar.
investeren mogelijk maken. Ook vergroot Fakton samen met corporaties de financiële slagkracht en ver-
Dankzij de samenwerking met Fakton heeft Smits
betering van de vastgoedbedrijfsvoering.
Vastgoedzorg haar propositie verrijkt met inzicht in
Hierbij worden drie hoofdthema’s onderscheiden:
de verdiencapaciteit en woonlasteneffecten waarbij
•
Sturen op waarde en rendementsoptimalisatie
(markt)huur en energielasten samenhangend in
(Portfolio en Asset Management)
beeld worden gebracht. Tevens zijn de rentedek-
Innovatieve, rendabele oplossingen voor ont-
kingsgraad (ICR) en de debt service coverage ratio
wikkel- en renovatievraagstukken
(DSCR) vóór en ná verbetering in beeld. Hierdoor is
Creëren van verkoop- en liquiditeitsoplossingen
in een oogopslag zichtbaar hoe verschillende scena-
(van financiering zonder WSW tot complexge-
rio’s de bedrijfseconomische ratio’s van de corporatie
wijze verkoop)
ondersteunen.
• •
Smits Vastgoedzorg heeft een hoog kennisniveau
De uitdaging is dat corporaties een goede overwe-
over de kosten, samenwerking, prestatienormen en
ging kunnen maken zowel op financieel als kwalita-
implementatie. Bij Smits Vastgoedzorg ontbrak de
tief niveau. Fakton heeft samen met Smits Vastgoed-
verbindende schakel met de corporatie op het ge-
zorg een dashboard ontwikkeld waarmee kwaliteit en
bied van financiën. Daarom heeft Smits Vastgoed-
financiën tegen elkaar afgezet kunnen worden. Hier-
zorg samen met Fakton een aantal concrete casus-
door kan Smits Vastgoedzorg corporaties al een stap
sen uitgewerkt om het advies van Smits Vastgoedzorg
extra helpen met het bepalen van hun investerings-
te versterken met inzicht in de financiële gevolgen
strategie. Want waarbij het voorheen vaak ging om
voor de corporatie.
de goedkoopste oplossing, kijken we nu naar de totale life cycle costs en wegen die af tegen de extra
Foto: Thomas Chaulet, consultant Fakton.
50
Belangrijk is om niet alleen naar de kosten te kijken
kwaliteit die de ingreep met zich mee brengt.
maar ook naar de kosten gekoppeld aan de op-
Met de verkregen kennis en het ontwikkelde dash-
brengsten, de marktwaarde in verhuurde staat en/of
board kan Smits Vastgoedzorg haar opdrachtgevers
de bedrijfswaarde. Daarnaast is het bij renovatie-
nog beter ondersteunen bij het ontwikkelen en reali-
projecten of groot onderhoudsprojecten van belang
seren van onderhouds- en verbeterprojecten.
Fakton: solving complex real estate challenges In een economisch lastige tijd met een focus op kostenreductie en kapitaalschaarste, beschouwt Fakton het als een uitdaging om voor klanten directe en tastbare waarde te creëren in alle schakels van de vastgoedketen. Graag bouwt Fakton vanuit de kernwaarden transparant, doortastend én persoonlijk met de klant aan een gezonde, nieuwe toekomst voor de vastgoedsector en organisatie of onderneming. Fakton is een Rotterdams bedrijf dat het levenslicht zag in 1981 toen oprichter Wim Rust de spaarhypotheek bedacht. Met deze financieringsvorm beoogde hij een impuls te geven aan de toen kwakkelende woningmarkt. Nog steeds is iedere Fakton consultant zeer gedreven om maatschappelijk relevante oplossingen te bedenken voor vraagstukken in de vastgoedmarkt. Zoals men van Fakton mag verwachten, zijn de oplossingen gebaseerd op hoogwaardige financiële kennis. Door slim samen te werken en te sturen op persoonlijke relaties én innovaties, is Fakton in staat om organisaties, projecten en mensen succesvol te laten zijn. Om focus in de opdrachten aan te brengen is Fakton georganiseerd in vier marktgerichte teams. • Markt Publieke Sector; • Markt Woningcorporaties en Zorginstellingen; • Markt Ontwikkelaars en Eindgebruikers; • Markt Banken en Beleggers. In deze marktteams werken 40 adviseurs, managers, taxateurs en opleiders. De teams werken nauw samen bij de uitvoering van opdrachten en het continu verdiepen van kennis en ervaring.
Kunst- en Vliegwerk Onderhoud 132 woningen Lodewijk van Deysselhof Delft Sinds 1978 voert Smits Vastgoedzorg onderhoudswerkzaamheden uit aan de 132 flatwoningen aan de Lodewijk van Deysselhof in Delft. Destijds in opdracht van het toenmalige Centraal Woningbeheer Delft, het tegenwoordige Vestia. In al die jaren waren het voornamelijk activiteiten in het kader van planmatig en dagelijks onderhoud. Maar de hedendaagse eisen en mogelijkheden zijn anders dan in de jaren 60 toen het appartementencomplex werd ontworpen en gebouwd. Op woningniveau zijn in al die jaren tal van vernieuwingen gerealiseerd: isolerende beglazing, keuken- en badkamerrenovatie, etc. maar de openbare entrees waren min of meer nog bouwoorspronkelijk. In 2012 heeft Smits Vastgoedzorg opdracht gekregen grootschalig planmatig onderhoud uit te voeren aan de complete buitenschil. Activiteiten: betonherstel en conservering, aanbrengen van vloercoating en vernieuwen van dilatatievoegen, vervangen van boeiboorden, binnenschilderwerk bergingen en het complete schilderwerk van alle houten gevelelementen. Nieuwe entrees In 2012 heeft Smits Vastgoedzorg eveneens opdracht gekregen om twee nieuwe portiekentrees te bouwen naar ontwerp van Architektenburo Otto Das. In de afgelopen jaren heeft ons bedrijf tientallen nieuwe entrees gebouwd aan bestaande flatgebouwen. Ons is sterk opgevallen dat het een kunst is om moderne materialen zoals elektrische glazen toegangsdeuren, grote glazen glaspanelen, RVS postkasten en vooruitstrevende ontwerpen harmonieus in te passen in een vaak gedateerd flatgebouw. Een kunst die Otto Das uitstekend beheerst.
52
Bizet flat te Naaldwijk, ontwerp Architektenburo Otto Das
Architektenburo Otto Das
kent bij een groter woongebouw. Maar een entree moet
“In de afgelopen tien jaar hebben wij vele nieuwe entrees voor
natuurlijk in de eerste plaats functioneel zijn. Alles moet op
grote woongebouwen kunnen ontwerpen. Daardoor zijn wij welhaast
een logische plek zitten, het slot en de bellen en de postkas-
gespecialiseerd in het oplossen van de problematiek van de entrees
ten moeten robuust zijn uitgevoerd. Ook de routing naar lift en
en de herinrichting van de directe woonomgeving tot en met
trappenhuis moet vanzelfsprekend verlopen. In de loop der
parkeerplaatsen, fietsenstallingen en vuilnisopslagplaatsen.´
jaren is de toegangstechniek sterk doorontwikkeld en voorzien van veel elektronica en allerlei technische snufjes. Een ander
´Een entree van een groot woongebouw is de plek waar je
kenmerk is dat de nieuwe entrees altijd moeten worden voorzien van
iemand welkom heet en waar je weer afscheid neemt van
goede verlichting. Als je laat thuiskomt is het een prettig en
elkaar. Dat zijn doorgaans emotionele momenten. Voor zulke
zorgeloos gevoel als je een goed verlichte ruimte betreedt.”
bijzondere gebeurtenissen willen wij graag een waardig decor leveren. Denk je maar in, als bewoner kan je trots zijn als je
“Die grote woongebouwen zijn vaak gerealiseerd in de zestiger
thuiskomt in een zorgvuldig vormgegeven ruimte in de weten-
en zeventiger jaren en hebben een stevig casco van beton,
schap dat ergens achter die toegangsdeur jouw woning ligt.
maar de gevels en de inbouw zijn sterk verouderd. Daarom
Bovendien heeft een entree die er van buiten en van binnen
wordt met de opwaardering van de entree vaak ook het hele
goed uitziet de meeste kans dat de gebruikers daar zorgvuldig
woongebouw gerenoveerd. Daarbij worden soms ruime balkons
mee omgaan.”
toegevoegd wat voor de woningen een totaal ander gebruik oplevert. Bedenk maar eens dat de oude woongebouwen vaak
“De opdrachtgever vraagt ons vaak allereerst de entree veiliger
alleen een zogenaamd ´werkbalkon´ hebben. Het is niet meer
te maken, al wordt daar meestal in een adem bij gevraagd om
dan een plek waar de vuilnisemmer kan staan en waarvandaan
de entree ook uitstraling te geven. Dat levert de bewoner en de
de ramen kunnen gewassen. Bij dat soort ontwikkelingen kan je
bezoeker een goed herkenbare entree die zich duidelijk afte-
werkelijk iets aan een gebouw toevoegen.”
54
Kunst- en Vliegwerk Smits Vastgoedzorg heeft de afgelopen jaren tientallen entreegebouwen gerealiseerd in de meest uiteenlopende verschijningsvormen. Waaronder ook 6 grote ‘entreevilla’s’ in Leiden. Project
: Portaal Leiden Complete bouw 6 grote entree gebouwen en groot onderhoud aan 366 woningen
Hoofdaannemer
: Smits Vastgoedzorg
Opdrachtgever
: Woningcorporatie Portaal
Architect
: Aart van Eck
•
Ruime entree
•
Scootmobiel oplaadruimte
•
Huismeesterkantoor
•
Zeer ruime verkeers- en ontmoetingsruimte
•
Lift toegang
•
Trappenhuis toegang
•
Toegang tot gecompartimenteerde bergingen
•
Postboxen
•
Doorgang naar het achtergelegen park
55
Entree Realisatie entrees Prins Johan Willem Frisolaan te Leidschendam. Totaal
Renovatie 366 woningen
Hoofdaannemer
Smits Vastgoedzorg
Opdrachtgever Wooninvest
Gelezen in Cobouw, editie 11 november 2013
10.000 woningen duurzamer
Rotterdam mikt op 600 arbeidsplaatsen en leertrajecten Door Edo Beerda - Rotterdam wil voor het
einde van 2018 tienduizend woningen verduurzamen. De gemeente heeft de handen ineengeslagen met vijftien partijen om kanten-klare pakketten voor te schotelen. De verduurzaming van zevenduizend corporatiewoningen en drieduizend particuliere woningen vergt een investering van ruim 67 miljoen euro in bestaande woningvoorraad. Eigenaars betalen hun gevelisolatie of zonnepanelen zelf, maar krijgen wel hulp.
We willen eindgebruikers een contract on-
om aantrekkelijke leningen via de bank
Het moet flinke besparingen op de ener-
der de neus kunnen schuiven dat ze alleen
mogelijk te maken. Verzekerde garantie
gierekening opleveren, meer wooncomfort
nog maar hoeven te tekenen.”
geven de partijen niet af, omdat ook
en extra werkgelegenheid bij bedrijven die
Behalve aannemers als BAM Woning-
gedrag een rol speelt. Voor advies daar-
het uitvoeren. De gemeente mikt op 600
bouw, Dura Vermeer, Smits Vastgoedzorg
over opent de gemeente een website.
arbeidsplaatsen en leerwerktrajecten.
en Heyma zijn ook Waifer, Eneco, vier
SlimWoneninRotterdam.nl moet ook par-
Dit weekend gaat in de wijk Lombardijen
corporaties en de Rabobank betrokken.
ticuliere eigenaren over de streep trekken
een eerste groot energie- en onderhouds-
De bank helpt de bewoners bij financie-
om hun woning te verduurzamen en geeft
project van start. Marktpartijen hebben
ring van de investering, aannemers en
prijsoverzichten en rekenmethodes. Een
voor de Molièrebuurt standaardpakketten
installateurs garanderen dat de investe-
bus met adviseurs gaat de wijken in. Zij
ontwikkeld die bewoners direct inzicht
ring wordt terugverdiend. Eneco brengt
brengen met warmtescans weglekken van
geven in investeringskosten en verwachte
het energie-voorschotbedrag met een
energie in beeld.
besparingen. “We willen het zo simpel mo-
vastgesteld bedrag terug na uitvoeren van
Het feit dat afspraken met vijftien partijen
gelijk maken, tot en met de financiering”,
een verduurzamingpakket. De gemeente
zijn gemaakt, betekent niet dat andere
zegt wethouder Hamit Karakus (wonen). “
reserveert zelf een fonds van 1,2 miljoen
partijen zijn uitgesloten.
57
Gelezen in Cobouw, editie oktober 2013
Growing green vol installatietechniek “Razend snel duurzaam en groen” Smits Vastgoedzorg wil verduurzaming van galerijflats aanpakken met een prefab renovatieconcept: ‘Growing Green’. Een kant-en-klaar gevelelement vol installatie-techniek maakt de flatwoning razendsnel duurzaam en groen. Door Edo Beerda - De woningen die het renovatie-
stra, Bacol, Verweij Houttechniek, PPG Architectural
concept Growing Green ondergaan, een inno-
Coatings en de TU Delft. De intensieve samenwer-
vatietraject
door
king levert een compleet renovatiepakket op. Indu-
Smits Vastgoedzorg, worden ook letterlijk groen. De
strieel geproduceerd en snel inbouwbaar, zonder dat
warmteopwekkingsinstallatie die aan de gevel
verschillende partijen elkaar in de weg zitten. Het
hangt, is namelijk vermomd als plantenbak. Een wo-
concept is inmiddels in BIM gezet, om met clashde-
ning die met het nieuwe concept een beurt heeft
tectie potentiële overlappingen en andere missers te
gekregen is dus direct herkenbaar aan zijn ‘hangende
voorkomen.
geïnitieerd
en
ontwikkeld
tuinen’ met geraniums of kruidenplantjes. “De installatie maakt woningen die nu energielabel G of F hebben duurzaam. Energielabel A++ wordt behaald”, zegt Hans van der Krogt van Smits Vastgoedzorg. “Bovendien zorgen we ervoor dat ook het binnenhuisklimaat gezonder wordt. Juist daar blijkt het
“Een warmteopwekkingsinstallatie die aan de gevel hangt, vermomd als plantenbak”
vaak mis te gaan bij het verduurzamen van dit soort woningen.” Hij schat dat een galerijwoning in een
Bij een Growing Green renovatieoperatie worden
week naar nieuwbouwkwaliteit kan met het ‘Growing
binnenwanden weggesloopt, evenals gevels met
Green’-concept. De woning moet daarna weer vijftig
vaak bescheiden raamoppervlak. “We maken er een
jaar mee kunnen. Doordat de renovatie “in series
soort doorzonwoningen van”, legt architect Joep
van 1 woning” gebeurt, kan een galerijflat letterlijk
Windhausen uit. “Nieuwe puien van triple glas en
‘groen groeien’. Voordeel van individuele woningaan-
een moderne luchtbehandeling brengen licht en
pak bij mutatie is dat geen massale uithuisplaatsing
lucht in de woningen.”
nodig is. De Rotterdamse onderhouds- en renovatie-
Het inbouwpakket is zo ontworpen dat de installatie
specialist ontwikkelt het ‘plug & play’-concept sa-
is losgekoppeld van het inbouwpakket. Dat maakt
men met Windhausen Architecten, Ebatech, Feen-
de woningen vrij indeelbaar. Bij de renovatie wordt
“De woning krijgt een gevelelement, een technische kast en opslagvoorzieningen voor warm tapwater en verwarming” eerst een nieuwe hoofdinfrastructuur aangelegd.
gen in hun energiegebruik. De prestaties van de
Vervolgens wordt de woning met droge systemen
installatie en de woning worden hiertoe vastgelegd
weer opgebouwd. Door bijvoorbeeld te kiezen voor
en het energiegebruik geprognosticeerd. De partners
wandverwarming in plaats van vloerverwarming kan
in het project werken daarvoor aan een systematiek
de inbouwsnelheid fors omhoog, omdat er geen ce-
met gebruikersprofielen op basis van woningtypolo-
mentdekvloer en vlindermachines aan te pas komen.
gie en gezinssamenstelling. De projectpartners ver-
Windhausen: “Je kunt de vloeren en wanden in prin-
richtten de metingen voor de conceptontwikkeling in
cipe tegelijk uitvoeren.” Behalve het gevelelement
een wooncomplex van Woonbron in Delft. Smits
van vezelversterkt kunststof krijgt de woning aan de
hoopt eind dit jaar het concept af te hebben en de
binnenzijde een geprefabriceerde technische kast
prijs per inbouwpakket te kennen. “Die moet scherp
met daarin de ventilatieapparatuur en opslagvoorzie-
zijn, anders hoef je er niet aan te beginnen”,
ningen voor warm tapwater en verwarming. Bewo-
zegt projectleider Christian van Gruijthuijsen
ners moeten bij Growing Green duidelijk inzicht krij-
(Smits Vastgoedzorg).
Links een flat waarin een aantal woningen de groenbak heeft gekregen en rechtsboven de indeling van een flat die helemaal groen wordt.
Illustratie: Smits Vastgoedzorg
Smits gaat elektrisch
“Smits Vastgoedzorg gaat in 2014 met de eerste elektrische servicebus op pad.”
Vier jaar geleden zag je ze nauwelijks op de weg: elektrische auto’s. Hooguit vierhonderd reden er destijds in Nederland. Eind 2013 zal dat aantal naar verwachting zijn opgelopen tot 25.000 voertuigen. Het Elektrisch Vervoer Centrum is hét voorlichtingscentrum voor ‘groene’ mobiliteit en voorspelt dat deze stijgende lijn zich steeds meer en meer zal voortzetten, tot zo’n 200.000 elektrische auto’s in 2020. “Uiteindelijk”, zo stelt initiatiefnemer Alfred Möller, “kiest bijna iedereen uit praktisch oogpunt voor een elektrische auto.” Het is puur en alleen een kwestie van gewoonte dat
Gewoonte of gewenning aan de benzine- of dieselau-
wij het rijden in een elektrische auto over het alge-
to is niet de enige reden dat elektrisch vervoer nog
meen nog een beetje vreemd vinden, zo denkt Alfred
niet zo enorm veel populariteit geniet. Het opladen is
Möller. “Mensen zijn kuddedieren. Iedereen vindt het
een issue, want waar doe je dat? En hoe? “Hierin doet
normaal om de stekker van zijn televisie of laptop in
de gemeente Rotterdam een handreiking”, vertelt Al-
het stopcontact te steken. Maar bij een auto klopt dat
fred Möller. “Wie in Rotterdam woont en een elektri-
niet. Want, we zijn gewend om te tanken bij de ben-
sche auto aanschaft, krijgt een eigen oplaadpaal ca-
zinepomp.” Eén van de redenen waarom het verkopen
deau van de gemeente. Daarnaast wordt ook het
van elektrische auto’s niet gemakkelijk is, constateert
eerste jaar groene stroomgebruik vergoed, tot maxi-
hij. “Maar we naderen een keerpunt. Duurzaamheid en
maal 450 euro.
schone energie worden steeds belangrijker en worden ons stapje voor stapje opgelegd vanuit de Europese Unie. Bovendien is brandstof, ofwel benzine, schaars. En tot nu toe is elektriciteit, als het gaat om vervoer,
“Het opladen is een issue, want waar doe je dat? En hoe?”
het beste alternatief gebleken.” Foto: Alfred Möller, Initiatiefnemer Het Elektrisch Vervoer Centrum, adviseert Smits Vastgoedzorg.
Sowieso komen er langzaam maar zeker in het hele Steeds meer oplaadpunten
land steeds meer oplaadpunten. Hoe meer mensen
De elektrische auto is de toekomst, denkt Alfred Möl-
elektrisch gaan rijden, hoe sneller dat aantal zich
ler, en met hem nog veel anderen. Er worden dan ook
zal uitbreiden. Volgend jaar wordt er gestart om zo’n
op veel manieren en vanuit allerlei hoeken steeds
220 snellaadpunten te installeren bij benzine-
grotere stappen richting die ideale toekomst gezet.
stations.”
61
Vito E-CELL
“
Mercedes Vito E-Cell Als één van de eerste in zijn soort is de Mercedes Vito E-Cell een puur elektrische bestelbus. Met de lithium-ionbatterij kan hij in slechts vijf uur opgeladen worden hij heeft daarmee voldoende capaciteit voor 130 kilometer ultra schoon en muisstil rijplezier.
“Smaken verschillen, maar bijna iedereen is het erover eens dat de eerste elektrische auto’s niet mooi waren.” Alle merken Een ander nadeel, zo blijkt, is de beperkte afstand die je zonder tussentijds opladen kunt afleggen per elektrische auto. Afhankelijk van het soort auto, is dat nu ongeveer 140 tot 480 kilomeElektrisch Vervoer
ter. “De verwachting is dat de mogelijkheden zich snel zullen uitbreiden en dat het snelladen
Centrum
binnen afzienbare tijd net zo makkelijk is als tanken. Binnen vijftien minuten is de accu weer
Delftseplein 24
voor tachtig procent opgeladen.” Een gunstige ontwikkeling is volgens Möller dat veel grote
3013 AA Rotterdam
merken zich nu ook begeven op de elektrische markt; een teken dat er steeds meer vraag naar is.
010 - 214 2700
Het aanbod wordt steeds groter. “En aantrekkelijker”, noemt Möller als bijkomend maar niet
www.ev-centrum.nl
onbelangrijk voordeel. “Smaken verschillen, maar bijna iedereen is het erover eens dat de eerste
62
elektrische auto’s niet mooi waren. Ze deden wat ze moesten doen, maar sexy waren ze niet. Nu ook merken als Volvo, BMW, Mercedes, Porsche en Renault elektrische auto’s produceren, worden de modellen steeds gestroomlijnder, mooier zo je wilt, vergelijkbaar met ‘gewone’ auto’s. Inmiddels biedt de elektrische automarkt voor ieder wat wils. Van kleine, stoere stadsauto’s in opvallende kleurencombinaties tot grote directieauto’s en degelijke gezinswagens.” Geen statussymbool meer Voor zo’n 20.000 euro heb je een nieuwe elektrische auto, de allervoordeligste variant. En op den duur komt er vanzelf een occasionaanbod. Over niet al te lange tijd zal de elektrische auto hoe dan ook voordeliger zijn in aanschaf en onderhoud dan de auto’s die op benzine, diesel of LPG rijden. “De overheid wil elektrisch rijden stimuleren en neemt in stapjes maatregelen. Zo hoef je met een elektrische auto geen wegenbelasting te betalen en mag je als bedrijf of ZZP’er een elektrische auto vervroegd afschrijven.
“ Het rijden in een benzineof dieselauto wordt vrijwel onmogelijk gemaakt”, zo voorziet Möller.” Ondertussen wordt benzine steeds duurder en werken meer gemeenten toe naar milieuzones waar, in navolging van steden als Berlijn en Utrecht, auto’s van dertig jaar en ouder de centra niet meer in mogen. Wanneer de overheid meer van dit soort maatregelen invoert en handhaaft, wordt het rijden in een benzine- of dieselauto vrijwel onmogelijk gemaakt”, zo voorziet Möller. Tijden veranderen, zoveel is duidelijk. “Wonen, werken, leren, maar ook verplaatsen…alles gaat anders. We staan aan de vooravond van een geheel andere wereld. Een wereld waarin de auto geen statussymbool meer is en waar mensen bewust omgaan met hun geld en hun leefomgeving. We gaan van bezit naar gebruik. Het feit dat je mobiel bent, gaat veel zwaarder wegen dan een eigen mooie, dure auto”, besluit Alfred Möller.
De
Rotterdamse
Ondernemersprijs is een initiatief van Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam en Kamer van Koophandel
Rotterdam,
om unieke en excellerende ondernemers te belonen en te bekronen. Inmiddels bestaat de Rotterdamse Ondernemersprijs ruim 25 jaar; de jaarlijkse uitreiking trekt steevast veel publiek en pers. Elke ondernemer of onderneming in de regio Rotterdam kan meedingen. Zo mocht Smits Vastgoedzorg de prijs in 1996 in ontvangst nemen. ‘Ondernemerskwaliteit’, dát is waar de Rotterdamse Ondernemersprijs om draait; succesvol en onderscheidend ondernemerschap, maatschappelijke betrokkenheid, duurzaamheid, personeel en organisatie, onafhankelijkheid en financiën zijn hierbij belangrijke begrippen. Het oer-Rotterdamse Ortec Finance is
winnaar
van
de
Rotterdamse
Ondernemersprijs 2012. In het WTC Rotterdam ontvingen ondernemers Ton van Welie en Guus Boender van Ortec Finance uit handen van KvK-voorzitter Jos van der Vegt op 4 maart jl. de prestigieuze prijs en een mooie trofee.
Ortec Finance: Wiskundige rekenmodellen en advies met no-nonsense mentaliteit De oorsprong van Ortec Finance ligt in Rotterdam, op de Erasmus Universiteit. Alexander Rinnooy Kan, voormalig voorzitter van de Nederlandse Sociaal-Economische Raad (SER) was daar in 1981 professor en zag vanuit de Rotterdamse haven steeds meer opdrachten voor het doorrekenen van logistieke oplossingen binnenkomen. Kan vond dit geen klus voor de universiteit en spoorde zijn assistent-studenten aan om een bedrijf op te starten. De eerste tien jaar gingen de zaken langzaam. Maar toen in de jaren negentig de PC
Foto: Ton van Welie, Algemeen directeur van Ortec Finance.
Efficiënt versus maatschappelijk
zijn entree maakte kwam Ortec in een stroomversnel-
Hoewel Ortec Finance volledig onafhankelijk en objec-
ling. De groei werd enigszins geremd in 2008, toen als
tief opereert en zichzelf beschouwt als commercieel be-
gevolg van verschillende ideeën over de te varen koers
drijf, is het maatschappelijke belang wel altijd op de
een vriendschappelijke splitsing volgde: Ortec stortte
achtergrond aanwezig. “Bij de instellingen waarmee wij
zich op logistieke vraagstukken, terwijl Ortec Finance
werken gaat het om enorme bedragen, niet zelden om
zich verder ontwikkelde binnen financiën. En niet zonder
miljarden. Maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld een
succes: anno 2013 mag het bedrijf zich dé internatio-
bank of softwarebedrijf gaat het bij een pensioenfonds
nale autoriteit op het gebied van wiskundige rekenmo-
of woningcorporatie over het geld van individuen, die
dellen noemen.
zich hebben verenigd in een collectief. Hier heb je
Ortec Finance maakt wiskundige rekenmodellen voor in-
altijd te maken met een spanningsveld tussen ver-
stellingen binnen de financiële wereld, denk aan pen-
schillende doelstellingen”, legt Ton van Welie uit.
sioenfondsen en woningcorporaties. Algemeen directeur
“Neem nu een woningcorporatie. Daar moet aan de
Ton van Welie vergelijkt het met flight simulators waarin
ene kant zo efficiënt mogelijk vastgoed worden be-
piloten worden opgeleid: “Een flight simulator bootst op
heerd. Aan de andere kant moet het geld tegelijker-
heel natuurgetrouwe en gedetailleerde wijze echte
tijd zo slim mogelijk worden ingezet voor maatschap-
vluchten na, waardoor een toekomstige piloot ervaart
pelijke doelstellingen; het gaat tenslotte om het
hoe het is om in slecht weer te vliegen. Wij doen dit
welzijn van mensen. Doordat wij zelf geen enkel fi-
voor de financiële wereld. Stel je hebt bepaalde opties,
nancieel belang hebben bij welk besluit er wordt ge-
wat zijn daarvan de consequenties? Wij maken die ver-
nomen, kunnen we altijd eerlijk en objectief advise-
schillende situaties, keuzes en gevolgen inzichtelijk. We
ren. Zo hopen we een bijdrage te kunnen leveren aan
kunnen, desgewenst, ook advies geven. Maar onze cliën-
een betere, meer open en eerlijkere besluitvorming bin-
ten maken uiteindelijk àltijd zelf de beslissing.”
nen de financiële wereld.”
65
Unieke kwaliteit van mensen Doordat Nederland dankzij haar financiële voorzieningen een voorbeeldfunctie heeft, komen buitenlandse bedrijven en in-
Boompjes 40 3011 XB Rotterdam
stanties geregeld hier kijken hoe we het doen. Dat is mede de reden dat een groot deel van het klantenbestand van Ortec Finance zich in het buitenland bevindt. Maar sowieso zijn er we-
T 010 700 50 00 E
[email protected]
reldwijd weinig bedrijven die doen wat Ortec Finance doet.
“Onze medewerkers zijn stuk
www.ortec-finance.nl
voor stuk heel goed in hun vak” op te leiden. Hier in Rotterdam is dat makkelijk. Werknemers koTon van Welie: “We zijn geen consultancy, want we zullen nooit
men hier vaak als student binnen, stromen in en worden als
een advies uitbrengen zonder dat we één of meerdere modellen
vanzelf opgenomen en dan gaat dat opleiden min of meer van-
hebben gemaakt. Maar we zijn ook geen IT-bedrijf dat alleen
zelf. Het op locatie zúlke gekwalificeerde mensen vinden en in-
wiskundige modellen maakt. We zitten er tussenin. En die combi-
werken, lijkt haast onmogelijk. Wat we daarom het liefst zouden
natie vind je niet zo vaak.” Maar wat het bedrijf écht uniek maakt,
doen, is mensen uit bijvoorbeeld Australië en Nieuw-Zeeland hier
zo stelt Van Welie zonder enige twijfel, is de kwaliteit van de
opleiden, waarna zij dan uiteindelijk daar aan de slag kunnen.”
mensen die werken bij Ortec Finance. In totaal heeft het bedrijf nu 160 medewerkers, waarvan - opvallend gezien het hoge bèta-
No-nonsense
gehalte - 35 procent vrouw is. “Onze medewerkers zijn stuk voor
Los van de grote opdrachtgevers, reusachtige bedragen versus
stuk heel goed in hun vak. Ze zijn allemaal afgestudeerd in een
maatschappelijke belangen waar het dagelijks om draait, is Or-
bèta studie - wiskunde, econometrie, sterrenkunde, natuurkun-
tec Finance ook ‘gewoon een heel leuk bedrijf’, aldus Ton van
de - en scoren zelden lager dan een 8. Daarbij zijn het, maat-
Welie, mét grote glimlach. “De sfeer op de werkvloer is heel
schappelijk gezien, ook mensen met een goede inborst. Wie bij
informeel en open, gezellig. Ook al zijn we in de tussentijd
Ortec Finance komt werken, doet dat niet voor ‘het grote geld’,
gegroeid, iedereen kan nog steeds zomaar bij elkaar binnen ren-
maar mede omdat hij of zij wil bijdragen aan een betere finan-
nen. Ik zou niet anders willen, maar het zou ook niet anders
ciële besluitvorming.”
kunnen. Het is inherent aan onze werknemers; stuk voor stuk echte bèta’s, zeer intelligent en niet zelden eigengereid. Dat
66
Overzeese ambities
brengt automatisch een bepaalde eigenzinnigheid met zich mee.
Als je al wordt geprezen als ‘dé internationale autoriteit op het
Een beetje sturing oké, maar zij gaan niet harder of beter werken
gebied van wiskundige rekenmodellen’, heb je dan nog ambi-
als er iemand in strak pak de baas speelt. Iemand van 23 jaar
ties? “Zeker”, zo luidt het antwoord van Ton van Welie. “Het is
staat hier immers ook regelmatig tegenover directeuren van
niet zozeer de vraag of we internationaal gaan uitbreiden, maar
miljardenbedrijven, waarbij eerlijk en objectief advies ver-
meer: hoe? Naast het hoofdkantoor in Rotterdam hebben we al
wacht wordt.”
kantoren in Amsterdam, Londen en Zürich. Maar we moeten hoe
Grote internationale groei of geen groei, die ‘eigenzinnigheid’ is
dan ook kantoren gaan openen in andere tijdszones, vanwege de
mede de reden dat het enige echte hoofdkantoor van Ortec Fi-
directe support. Momenteel onderzoeken we mogelijkheden in
nance in Rotterdam staat en daar blijft. “We zijn hier ontstaan en
het verre oosten.” Een kantoor openen is op zich zo lastig niet;
hebben een band met Rotterdam. Daarbij: dit is toch per definitie
de uitdaging zit ‘m in het vinden van de juiste werknemers. “Ons
de stad van no-nonsense, van doe maar gewoon, dan ‘doe je gek
werk is zeer kennisintensief. Het kost ruim drie jaar om iemand
genoeg’. En die mentaliteit past perfect bij ons bedrijf.”
Aanlokkelijk stadsbeeld DPI is een begrip onder vastgoedprofessionals. Na de realisatie van de Erasmusbrug bracht DPI de gehele Kop van Zuid in beeld. Voordat ook maar één paal de grond in ging. Alles in 3D. Met De Rotterdam is het stadsbeeld af. Met aanlokkelijk beeld en logische interactie maakt DPI ook de toegevoegde waarde van Smits Vastgoedzorg zichtbaar.
Meer zien? dpi.nl
cobouw artikel
Correspondentieadres Postbus 383 3100 AJ Schiedam Hoofdvestiging Thurledeweg 20 3044 ES Rotterdam Telefoon: 010 - 415 34 20 Fax: 010 - 415 35 51 E-mail:
[email protected] Internet: www.smitsvastgoedzorg.nl
Colofon
Vind ons ook op:
Onderhoudend, het lifestyle magazine van Smits Vastgoedzorg verschijnt één à twee keer per jaar in een oplage van 2.500 stuks. Uitgave 1, achtste jaargang. Redactie: Label C | Communicatie Creatief, Freelans B.V., Schiedam. Vormgeving: 16hoog, Rotterdam. Fotografie: Archief Smits Vastgoedzorg, Annet Delfgaauw, Hollandse Hoogte, Urban Photos. Met dank aan: Stadsherstel Rotterdam, Green Mobility, WestCordHotels, New York Barbershop, wonenCentraal, Fakton, Ortec Finance, DPI, Watertaxi Rotterdam, Rijswijk Wonen, Otto Das, Cobouw Druk: platform P. De onderhoudend is een productie van
www.fsc.org FSC C007837 Het keurmerk voor verantwoord bosbeheer
Nationaal Renovatie Platform