Obductie
Kort na het overlijden van een familielid of verwante kan het gebeuren dat de arts vraagt of u instemt met het verrichten van obductie. Obductie, ook wel sectie of postmortaal-onderzoek genoemd, wordt alleen uitgevoerd als de nabestaanden hiervoor toestemming geven. In deze folder leest u wat obductie precies inhoudt, zodat u een weloverwogen besluit kunt nemen. Heeft u na het lezen nog vragen, dan kunt u daarmee altijd terecht bij de behandelend arts of bij de arts die u om toestemming heeft gevraagd.
Wat is obductie?
Obductie is een uitvoerig medisch chirurgisch onderzoek door een patholoog. Dit is een arts die is gespecialiseerd in het onderzoek van organen en weefsels en in het onderzoek van het lichaam na de dood. Vanzelfsprekend voert de patholoog de obductie met de grootst mogelijke zorgvuldigheid uit.Net als bij een operatie wordt er een opening naar de inwendige organen gemaakt. De patholoog neemt kleine stukjes weefsel van de organen af die worden bewaard voor verder onderzoek. Dit gebeurt op dezelfde manier als bij weefsel van levende patiënten. In bepaalde gevallen wordt een orgaan in zijn geheel verwijderd en bewaard voor nader onderzoek of voor klinische nabespreking. Bij onderzoek van de hersenen gebeurt dit altijd omdat dit orgaan niet op een andere wijze onderzocht kan worden. Omdat deze organen dan niet onmiddellijk teruggeplaatst kunnen worden, vindt crematie hiervan op een later tijdstip plaats. Soms worden organen en weefsels bewaard voor wetenschappelijk onderzoek of onderwijs. Dit gebeurt dan anoniem; de onderzoeker of docent beschikt niet over persoonlijke gegevens. De patholoog gaat ervan uit dat u hiertegen geen bezwaar heeft. Heeft u echter wel bezwaar dan kunt u dit kenbaar maken aan de arts die de obductie aanvraagt. Deze maakt hiervan een aantekening. De organen en weefsels worden dan niet gebruikt, maar na afronding van het onderzoek alsnog vernietigd. Na de ingreep wordt de wond met hechtingen gesloten. Dit gebeurt zodanig dat er na het aandoen van de kleren bij de overledene niets te zien is. Na een obductie kan dan ook een normale opbaring plaatsvinden in een rouwkamer of woonhuis.
1
Soms kan een gedeeltelijke obductie worden gedaan. Hierbij gebruikt de patholoog een al bestaande operatiewond of litteken. U kunt in overleg met de arts besluiten zo’n onderzoek te beperken tot één orgaan. Ook kan het onderzoek soms beperkt blijven tot één of enkele puncties waarbij hele kleine stukjes weefsel met een naald worden verwijderd. Zo’n onderzoek levert niet zoveel informatie op als een volledige obductie, maar kan toch zeer nuttig zijn. Het gaat hier dikwijls over zeer specifieke situaties, die in deze folder niet behandeld kunnen worden. De arts informeert u hier verder over.
Waarom is obductie belangrijk?
Obductie is een onmisbaar middel om de kwaliteit van het medisch handelen te bewaken. Het doel is het vinden van een medische verklaring voor het ziekteverloop en het overlijden. Hierdoor krijgen de behandelend artsen meer inzicht in de oorzaken van de aandoening waaraan de overledene heeft geleden. Soms levert een obductie belangrijke informatie op voor familieleden over bijvoorbeeld erfelijke afwijkingen. Een obductie heeft tevens een belangrijke rol in de opleiding van artsen. Een enkele keer worden bij obductie gegevens verkregen die van belang zijn voor wetenschappelijk onderzoek.
Wanneer moet een obductie gebeuren?
De obductie kan het beste kort na het overlijden gebeuren. Dan is de verkregen informatie het meest betrouwbaar en is het beste resultaat van het onderzoek te verwachten. Daarom vindt de obductie liefst binnen 24 uur na het overlijden plaats. In dit ziekenhuis bij voorkeur op de eerstvolgende werkdag. In uitzonderingsgevallen is een termijn van twee à drie dagen be-spreekbaar. Bij bepaalde stofwisselingsziektes dient de obductie binnen enkele uren plaats te vinden.
Wanneer krijgt u de uitslag?
De obductie zelf duurt enkele uren. Daarna wordt de overledene teruggebracht naar het mortuarium van het ziekenhuis om opgebaard te worden. Vanuit het mortuarium wordt uw familielid naar huis of naar een ander rouwcentrum gebracht. Het volledige onderzoek is dan nog niet klaar, maar voor een voorlopige uitslag kunt u binnen een dag na de obductie bij de behandelend arts terecht. Na ongeveer acht weken is het onderzoek geheel afgerond, en heeft de behandelend arts
2
het definitieve rapport. U kunt, als u dat wilt, vanaf dat moment de uitkomst van het onderzoek met de behandelend arts bespreken. Het is praktisch om hiervoor vanuit de familie een contactpersoon aan te wijzen.
Wat als u bezwaar heeft tegen de obductie?
Voor het verrichten van obductie is toestemming van de familie nodig. Als obductie van de hersenen ook wenselijk is, moet de arts bovendien voor dit onderzoek apart toestemming vragen.Als blijkt dat de familie bezwaar heeft tegen lichaamsof hersenobductie, dan wordt dit bezwaar volledig gerespecteerd.
Kan obductie zonder uw toestemming?
Altijd geldt dat voor het verrichten van obductie toestemming van de familie nodig is. Op deze regel is slechts één uitzondering: dat is als er sprake is van een nietnatuurlijke dood (bijvoorbeeld een ongeval). In dat geval kan op last van de officier van justitie een gerechtelijke obductie worden verricht. De officier van justitie ontvangt dan ook de uitslag van het onderzoek, de familie krijgt die uitslag niet. Overigens vindt dit onderzoek meestal niet in ons ziekenhuis plaats.
CT-scan
Soms is ook een CT-scan van de overledene van waarde voor een goed onderzoek. Is dit het geval, dan wordt ook hiervoor apart om uw toestemming gevraagd.
3
Noteer hier uw vragen
07-2013-4523
Adres Radboudumc Geert Grooteplein-Zuid 10 6525 GA Nijmegen Postadres Radboudumc Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Contact 024 - 361 11 11
Radboud universitair medisch centrum
