tea
MINISTERRAAD
Nr. 4827 N o t u l e n van de v e r g a d e r i n g gehouden op v r i j d a g 5 december 1969 i n de Trêvesaal, aangevangen 's morgens om 9 u u r en 's middag3 voortgezet
Aanwezig: m i n i s t e r - p r e s i d e n t De Jong en de m i n i s t e r s Bakker, B e e r n i n k , De Block, Klompé, L a r d i n o i s , P o l a k , R o o l v i n k , Schut, Udink, V e r i n g a en W i t t e v e e n ( A f w e z i g z i j n de m i n i s t e r s Luns en Den Toom) V o o r t s z i j n aanwezig de s t a a t s s e c r e t a r i s s e n Van Es, Grapperhaus (punt 5 ) , K e y z e r (punt 4),De K o s t e r , Van Son (punten 2c) en Van Veen (punten 2d, 5 en 7) S e c r e t a r i s : drs. J . Middelburg N o t u l a r i s : mej. P.C.M. van Benthem
1. N o t u l e n v a n de v e r g a d e r i n g van 28 november 1969 De n o t u l e n worden v a s t g e s t e l d , behoudens de w i j z i g i n g e n opgenomen i n b i j l a g e I .
2. Mededelingen a. B r i e f van h e t gemeentebestuur van Oude P e k e l a De m i n i s t e r - p r e s i d e n t h e e f t van h e t gemeenteb e s t u u r van Oude P e k e l a een motie van de raad ontvangen i n z a k e v e r b e t e r i n g van de werkgelegenheid en i n f r a s t r u c t u u r van Oost-Groningen. Spreker z a l deze b r i e f doorzenden aan de m i n i s t e r van Economische Zaken. 2 b
.. .
4 c. Ondertekening van een overeenkomst van de Raad van Europa inzake d o o r b e t a l i n g T a n s~;.aie'ce^zen i n l i d s t a t e n van de Raad van Bur 073 ( B r i e f van de m i n i s t e r van Onderwijs en Wetenschappen dd. 2 december 1969, nr.188540, met b i j l a g e n ) De m i n i s t e r - p r e s i d e n t h e e f t geen bezwaar tegen de inhoud van de stukken, maar h i j a c h t het o n j u i s t dat de Nederlandse permanente vertegenwoordiger b i j de Raad van Europa reeds h e e f t toegezegd dat de r e g e r i n g i n de naaste toekomst de 'vereenkomst z a l tekenen. V o o r t s w i j s t s p r e k e r erop d a t , hoewel de p l a a t s v e r v a n g e r s van de m i n i s t e r s op 29 oktober j l . b e s l o t e n dat de o n d e r t e k e n i n g op 12 december zou gebeuren, de stukken pas op 3 december werden ontvangen. H i e r d o o r wordt de raad min of meer g e f o r c e e r d een b e s l i s s i n g t e nemen zonder dat de t e r m i j n van t i e n dagen i n a c h t i s genomen. De r a a d v e r k l a a r t z i c h v e r v o l g e n s met de o n d e r t e k e n i n g van de onderhavige overeenkomst akkoord.
d. Europese t o p c o n f e r e n t i e ( Z i e n o t u l e n m.r. 1969, punt 4g)
28 november
De m i n i s t e r - p r e s i d e n t merkt op dat ook u i t het communiqué naar a a n l e i d i n g van de t o p c o n f e r e n t i e z a l z i j n gebleken dat n i e t kan worden gesproken van eene c l a t a n t succes. De c o n f e r e n t i e i s e c h t e r ook geen m i s l u k k i n g geworden; s p r e k e r meent dat een aanvaardbaar compromis i s b e r e i k t , a l s men bedenkt dat van geen enkele r e g e r i n g s l e i d e r kan worden verwacht naar h u i s te gaan met de mededeling het e i g e n standpunt geheel te hebben moeten p r i j s g e v e n . De voornaamste m o e i l i j k h e i d van de gehele c o n f e r e n t i e l a g i n het p s y c h o l o g i s c h e v l a k . D u i d e l i j k was dat er i e t s moest gebeuren. Het was e c h t e r m o e i l i j k voor de Franse p r e s i d e n t t i j d e n s z i j n e e r s t e offici'éle daad i n het b u i t e n l a n d en dan nog wel i n Nederland van het Franse standpunt a f t e w i j k e n . H i e r d o o r b l e v e n de d i s c u s s i e s gedurende anderhalve dag vaag. Pas t i j d e n s de l u n c h op de tweede dag i s een doorbraak gekomen en werd een akkoord b e r e i k t . P r e s i d e n t Pompidou had t e v o r e n reeds v e r k l a a r d dat men op z i j n woord a l s Frans s t a a t s h o o f d moest vertrouwen dat h i j b e r e i d was t o t u i t b r e i d i n g van de Gemeenschap te komen. I n de privésfeer gaf Pompidou op d i t punt z i j n erewoord; h i j kon e c h t e r n i e t akkoord gaan met het noemen van een datum. T e n s l o t t e i s overeengekomen dat de zes l a n d e n naar b u i t e n d e z e l f d e i n t e r p r e t a t i e inzake.
i n t e r p r e t a t i e inzake de u i t b r e i d i n g van de Gemeenschap zouden geven, maar dat i n het communiqué de datum n i e t zou gorden genoemd. De c o n f e r e n t i e i s n i e t akkoord gegaan met een k o p p e l i n g van de u i t b r e i d i n g van de bevoegdheden van het Europese parlement aan de eigen middelen, t e r w i j l ook r e c h t s t r e e k s e v e r k i e z i n g e n u i t g e s l o t e n werden geacht. De Fransen meenden dat een volgende stap dan een Europese r e g e r i n g zou z i j n en d i e r i c h t i n g w i l d e n z i j nog n i e t opgaan. S p r e k e r meent dat t o c h wel de p o l i t i e k e w i l b e s t a a t om door te gaan met de Europese Gemeenschappen. Men w i l d u i d e l i j k n a a r een g r o t e r e i n t e g r a t i e en daartoe z u l l e n plannen i n z a k e economische en monetaire eenwording worden b e s t u d e e r d . S t a a t s s e c r e t a r i s De K o s t e r merkt op dat het v e r l o o p van de c o n f e r e n t i e op de e e r s t e dag minder was dan de s l e c h t s t e gewone m i n i s t e r r a a d i n B r u s s e l . De c o n f e r e n t i e was een Frans i n i t i a t i e f , zodat men had gevraagd dat na de m i n i s t e r - p r e s i d e n t a l s v o o r z i t t e r p r e s i dent Pompidou h e t e e r s t aan h e t woord zou komen. H i e r o p werd met s p a n n i n g gewacht; de rede werd e c h t e r een t e l e u r s t e l l i n g . Het i s s p r e k e r een r a a d s e l wat de b e d o e l i n g van Pompidou i s geweest. Hetgeen van de Franse p r e s i d e n t werd verwacht deed de D u i t s e b o n d s k a n s e l i e r Brandt. Naast de u i t s t e k e n d e l e i d i n g van de c o n f e r e n t i e door de m i n i s t e r p r e s i d e n t i s h e t aan h e t optreden van de h e e r Brandt t e danken dat de c o n f e r e n t i e werd gered. Van de Franse d e l e g a t i e h e e f t de m i n i s t e r - p r e s i d e n t Chaban Delmas de meeste i n d r u k gemaakt. De t o p c o n f e r e n t i e h e e f t een doorbraak opgeleverd en een van de r e s u l t a t e n i s dat i n B r u s s e l een beroep z a l kunnen worden gedaan op de d u i d e l i j k e t o e z e g g i n g e n . Het f e i t van de u i t b r e i d i n g van de Gemeenschap l i g t v a s t . Daarnaast z i j n nog een a a n t a l bevoegdheden i n het communiqué v a s t g e l e g d . S p r e k e r meent dat h e t h a l s s t a r r i g v e r z e t tegen rechtstreekse verkiezingen z a l leiden tot nationale i n i t i a t i e v e n , waardoor i n S t r a a t s b u r g een parlement z a l komen dat op o n g e l i j k e w i j z e i s samengesteld. S p r e k e r i s met de m i n i s t e r - p r e s i d e n t van mening dat i n h e t algemeen gesproken Nederland t e v r e d e n kan z i j n met de b e r e i k t e r e s u l t a t e n . M i n i s t e r W i t t e v e e n i s eveneens van oordeel dat van een p o s i t i e f r e s u l t a a t kan worden gesproken. De algemene f o r m u l e r i n g van h e t communiqué kan b i j de v e r dere b e s p r e k i n g e n een zwaar gewicht hebben. Het h e e f t sprekers aandacht g e t r o k k e n dat de a m b t e l i j k e d e l e g a t i e s l e c h t s bestond u i t ambtenaren van B u i t e n l a n d s e Zaken en een v e r t e g e n w o o r d i g e r van de m i n i s t e r - p r e s i d e n t . S p r e k e r had h e t b e t e r gevonden, a l s ook ambtenaren van enkele andere departementen e r b i j waren bet r o k k e n . S p r e k e r waarschuwt ervoor dat men n i e t h e t gevoel z a l moe t e n . . .
z a l moeten hebben dat Nederland a l s p r i j s v o o r de B r i t s e t o e t r e d i n g b i j de besprekingen i n de komende weken met e x t r a - g u n s t i g e r e g e l i n g e n v o o r F r a n k r i j k moet meegaan• V o o r t s v r a a g t s p r e k e r of i s gesproken over een r e d e l i j k e l a s t e n v e r d e l i n g . Naar aanleiding van de opmerkingen van m i n i s t e r L a r d i n o i s i n de Kamer i n z a k e een f o u t i n de Nederlandse v e r t a l i n g met b e t r e k k i n g t o t de l a n d b o u w o v e r s c h o t t e n i n f o r m e e r t h i j naar de juiste formulering. T e n s l o t t e v r a a g t s p r e k e r o f nog i s gesproken over h e t s t r e v e n de c o n c u r r e n t i e v e r v a l s i n g zo v e e l mogelijk terug te d r i n g e n . H i e r o v e r h e e f t h i j n i e t s i n h e t communiqué teruggevonden. M i n i s t e r L a r d i n o i s meent dat de a m b t e l i j k e d e l e g a t i e m o e i l i j k een andere s a m e n s t e l l i n g kon hebben, aangezien deze s l e c h t s u i t v i e r l e d e n bestond. Wat de v e r t a l i n g b e t r e f t merkt s p r e k e r op dat deze i n d e r d a a d n i e t conform de o r i g i n e l e Franse t e k s t was. Spreker h e e f t i n de Kamer t o e z e n d i n g van de j u i s t e t e k s t toegezegd. H i j hoopt dat B u i t e n l a n d s e Zaken h i e r a a n g e v o l g z a l w i l l e n geven. T e n s l o t t e v r a a g t s p r e k e r welke a f spraken over h e t m o n e t a i r e probleem z i j n gemaakt. Op d i t punt h e e f t de h e e r B r a n d t een vergaande suggest i e gedaan. De m i n i s t e r - p r e s i d e n t a c h t h e t j u i s t dat de d e l e g a t i e s l e c h t s u i t "vertegenwoordigers van B u i t e n l a n d s e Zaken en van h e m z e l f bestond. De a a r d van de t o p c o n f e r e n t i e l e e n t z i c h n i e t om i n b i j z o n d e r h e d e n te t r e d e n . Dan v e r v u l t B u i t e n l a n d s e Zaken een coördinerende taak om de andere m i n i s t e r s zo goed m o g e l i j k op de hoogte t e brengen. I n de andere d e l e g a t i e s waren evenmin v a k m i n i s t e r s v e r t e g e n w o o r d i g d . S t a a t s s e c r e t a r i s De K o s t e r voegt h i e r a a n toe dat de a m b t e l i j k e d e l e g a t i e bestond u i t de h e r e n Hartogh, I t a l i a n e r , De R a n i t z , R i n g n a l d a en S p i e r e n b u r g , alsmede een t w e e t a l ambtenaren d i e v o o r de v e r b i n d i n g e n zorgden. De m i n i s t e r - p r e s i d e n t merkt op dat h i j i n z i j n e i g e n betoog o v e r de l a s t e n v e r d e l i n g h e e f t gesproken en dat d i t ook i s gedaan door de heer Brandt en de Italiaanse delegatie. U i t d r u k k e l i j k i s gestipuleerd_ dat men t o t een r e d e l i j k e o p l o s s i n g moet komen; d i t i s e c h t e r n i e t i n h e t communiqué opgenomen. Over de concurr e n t i e v e r v a l s i n g i s n i e t gesproken, aangezien h i e r v o o r geen aanknopingspunt kon worden gevonden. Met b e t r e k k i n g t o t de Nederlandse t e k s t van h e t communiqué merkt s p r e k e r op dat a a n v a n k e l i j k een z e e r s n e l l e v e r t a l i n g was gemaakt. De officiële Nederlandse t e k s t h e e f t s p r e k e r de v o r i g e dag naar de Kamer gezonden. De gewraakte passage w a a r i n s t o n d "door m i d d e l van een hervorming van h e t l a n d b o u w b e l e i d " l u i d t nu a l d u s : door m i d d e l .
door m i d d e l van een b e l e i d v o o r de landbouwproductie dat z a l l e i d e n t o t b e p e r k i n g van de b e g r o t i n g s l a s t e n . Met opzet i s deze f o r m u l e r i n g i n het communiqué e n i g s z i n s vaag gehouden, maar op d i t punt bestond t i j d e n s de t o p c o n f e r e n t i e geen v e r s c h i l van mening. M i n i s t e r L a r d i n o i s w i j s t e r l a t e r i n de v e r g a d e r i n g nog op dat e r thans sprake i s van v i e r t e k s t e n n l . de Franse t e k s t , de o n j u i s t e ANP-tekst d i e ook i n de S t a a t s c o u r a n t i s v e r s e h e n e n ; de t e k s t van m i n i s t e r Luns van 3 december en een t e k s t van Buitenlandse Zaken van 4 december. De m i n i s t e r - p r e s i d e n t z a l een en ander l a t e n nagaan. M i n i s t e r L a r d i n o i s w i j s t erop dat h i j een m o n e t a i r e u n i e s l e c h t s kan z i e n a l s een s l u i t s t u k dat g e l i j k met een p o l i t i e k e u n i e t o t stand zou moeten komen. S t a a t s s e c r e t a r i s De K o s t e r antwoordt dat de N e d e r l a n d s e d e l e g a t i e z i c h b i j de o p s t e l l i n g van het concept-communiqué op d i t punt gehouden h e e f t aan de tökst d i e van p r o f e s s o r Drees was ontvangen. T i j d e n s de c o n f e r e n t i e kwam de B e l g i s c h e m i n i s t e r Snoy met z i j n p l a n waardoor de m o n e t a i r e samenwerking een onverwacht g r o t e aandacht k r e e g . I n de d e f i n i t i e v e t e k s t van h e t communiqué moest daarom een e n i g s z i n s andere f o r m u l e r i n g worden opgenomen. Deze b l e e f i n de z i n van h e t o o r s p r o n k e l i j k e s t u k en l u i d t thans dat de o n t w i k k e l i n g van de m o n e t a i r e samenwerking d i e n t te z i j n g e b a s e e r d op de h a r m o n i s e r i n g van economisch b e l e i d . Deze h a r m o n i s e r i n g z a l e c h t e r nog l a n g duren. M i n i s t e r W i t t e v e e n v r a a g t i n verband met de b e s p r e k i n g e n i n B r u s s e l van komende d i n s d a g of ten a a n z i e n van de l a n d b o u w p r o d u c t i e i s gesproken over een p r o d u k t i e b e p e r k i n g o f een b e t e r e b e h e e r s i n g . De m i n i s t e r - p r e s i d e n t a n t w o o r d t dat doelbewust een algemene f o r m u l e r i n g i s gekozen. Deze z a l op k o r t e t e r m i j n met Landbouw en V i s s e r i j en Financiën moeten worden u i t gewerkt en daarna i n B r u s s e l besproken. M i n i s t e r L a r d i n o i s merkt op dat a a n v a n k e l i j k i n de N e d e r l a n d s e t e k s t werd gesproken o v e r hervorming van h e t l a n d b o u w b e l e i d ; dat g i n g v e r d e r dan de formu-_ l e r i n g i n de Franse t e k s t waar over een p r o d u k t i e b e l e i d wordt g e s p r o k e n . H i e r d o o r kan de p r o d u k t i e worden b i j g e s t u u r d hetgeen conform i s aan de v o o r s t e l l e n van de Europese Commissie. S t a a t s s e c r e t a r i s De K o s t e r zegt toe nog t i j d e n s de v e r g a d e r i n g een h e r z i e n e Nederlandse v e r t a l i n g te z u l l e n r o n d d e l e n . S t a a t s s e c r e t a r i s Kevzer i s b i j z i j n v e r b l i j f i n W e s t - D u i t s l a n d t o t de c o n c l u s i e gekomen dat bondsk a n s e l i e r B r a n d t en de m i n i s t e r van b u i t e n l a n d s e zaken Scheel b i j z o n d e r v e r s t e r k t naar D u i t s l a n d z i j n teruggekeerd. Dat z a l z e k e r i n v l o e d hebben op de Europese p o l i t i e k w a a r i n b o n d s k a n s e l i e r Brandt een b e l a n g r i j k e r o l z a l gaan s p e l e n . De m i n i s t e r - p r e s i d e n t h e e f t op de
t o p c o n f e r e n t i e d e z e l f d e i n d r u k gekregen. S t a a t s s e c r e t a r i s De K o s t e r w i j s t erop dat, hoewel d i t n i e t naar b u i t e n kan worden u i t g e s p r o k e n , h e t aan de l e i d i n g van de m i n i s t e r - p r e s i d e n t t e danken i s dat F r a n k r i j k u i t e i n d e l i j k h e e f t toegegeven.
4 e. V e r g a d e r i n g Beneluxministerscomité ( Z i e n o t u l e n m.r. 28 november 1969? punt 4c) S t a a t s s e c r e t a r i s De K o s t e r merkt op dat t i j d e n s de v e r g a d e r i n g van h e t Beneluxministerscomité h e t stimuleringscomité een g r o t e r o l h e e f t g e s p e e l d . D i t comité zou h e t op p r i j s s t e l l e n g e l e g e n h e i d t e k r i j g e n om v e r g a d e r i n g e n van Beneluxcommissies en werkgroepen b i j t e wonen om een i n d r u k van de w e r k w i j z e t e k r i j g e n . De B e l g i s c h e m i n i s t e r s t e l d e z i c h op h e t f o r m e l e s t a n d punt d a t d i t n i e t kon, a a n g e z i e n d i t n i e t i n de r e g e l i n g s t o n d . S p r e k e r h e e f t z i c h van d i t standpunt g e d i s t a n t i e e r d . V e r d e r v r o e g h e t comité toestemming z i c h i n v e r b i n d i n g te gaan s t e l l e n met p a r l e m e n t s l e d e n en met l e d e n van de Economische en S o c i a l e Raad van A d v i e s (ESRA) en andere organisaties» Ook d i t werd door België afgewezen, waarop s p r e k e r h e e f t gezegd dat i n Nederland i e d e r e e n z i c h met p a r l e m e n t s l e d e n i n v e r b i n d i n g mag s t e l l e n . T e n s l o t t e i s b e s l o t e n d a t d i t punt nog z a l worden nagegaan . V e r v o l g e n s werd v o o r g e s t e l d om e i n d a p r i l een c o n f e r e n t i e op h e t n i v e a u van r e g e r i n g s h o o f d e n i n Luxemburg t e houden. A a n g e z i e n h e t s e c r e t a r i a a t i n B r u s s e l i s g e v e s t i g d en v o o r de c o n f e r e n t i e h e t best van de h u l p v e r l e n i n g van deze d i e n s t e n g e b r u i k zou kunnen worden gemaakt, l i j k t h e t b e t e r de c o n f e r e n t i e daar te houden. V e r v o l g e n s i s b e s l o t e n i n 1970 i e d e r e d r i e maanden een v e r g a d e r i n g van h e t Beneluxministerscomité te houden. T i j d e n s de v e r g a d e r i n g werd de k l a c h t g e u i t dat de a f h a n d e l i n g s p r o c e d u r e van de Kamers o f de Raad van S t a t e v a n een a a n t a l k w e s t i e s d i e nog s l e c h t s f o r meel moeten worden a f g e w e r k t u i t e r s t langzaam v e r l o o p t . S p r e k e r z a l de b e t r o k k e n m i n i s t e r s h i e r o v e r s c h r i f t e l i j k benaderen. De k w e s t i e v a n de vogelwet h e e f t s p r e k e r l i c h t g e s p e e l d . B e l a n g r i j k i s dat België de Nederlandse wetgeving op d i t punt gaat overnemen. M i n i s t e r L a r d i n o i s maakt nog een voorbehoud t e n a a n z i e n van de k w e s t i e van de k i e v i t s e i e r e n . I n d i e n de e e r s t e e i e r e n i n h e t noorden van ons l a n d n i e t worden opgeraapt,worden deze te v r o e g u i t g e b r o e d . M i n i s t e r Klomné w i j s t erop dat h e t n i e t om het rapen, maar om h e t v e r h a n d e l e n gaat. Z i j v r a a g t of België z i j n c o n c e s s i e s h e e f t i n g e t r o k k e n . S t a a t s s e c r e t a r i s De K o s t e r antwoordt ontkennend. 4 f . Mutaties i n de
