3
6
Emotionele veiligheid
Veiligheid op het web
Wat betekent dit?
Het internet kan leerzaam maar ook onveilig zijn.
7
Kop tekst 3
Stimulerende opvoeding Wethouder blikt terug
Elke T heeft ipkrant 1v basisp rincip an de 5 es v Opvo eden a an Positief ls the Tipkra ma. nt 3: V eilige stimule en rende omge ving
Nr. 3
Opvoedtips en informatie voor álle ouders > Positief Opvoeden; basisprincipe: Veilige en stimulerende omgeving bieden, winter 2011/2012
Editie van gemeente Groningen
Bij alle opvoedvragen Tips en hulp Hoe zorg ik ervoor dat mijn tienjarige dochter niet liegt? Waarom bijt mijn zoontje andere peuters? Hoeveel zakgeld geef ik mijn dochter van acht? Als ouder word je regelmatig geconfronteerd met vragen waarop je geen antwoord weet. Met het doel ouders de juiste informatie over opvoeden te geven, worden in Groningen beroepskrachten getraind in Positief Opvoeden volgens de methode Triple P. Dit zijn medewerkers van verschillende instellingen die werken met jeugd en ouders. Met ál je opvoedvragen kun je terecht bij het Centrum voor Jeugd en Gezin bij jou in de buurt. Op de website vind je een overzicht van de mogelijkheden bij jou in de gemeente.
Kijk op www.positiefopvoeden.nl of voor adressen en telefoonnummers op pagina 8.
Positief Opvoeden werkt Voor alle ouders
> Randall
Peggy, slaapt Randall al goed en huilt hij minder? ‘Randall is nu 6 weken oud en eerlijk gezegd vind ik het allemaal best zwaar. Ik ben de hele dag met hem bezig. Als ik hem in zijn bed wil leggen, wordt hij meteen wakker en begint hij te huilen. Als hij slaapt doet hij dat in mijn armen. Ik word er radeloos van. Daar voel ik me schuldig over omdat het zo’n lief ventje is.’ ‘Mijn moeder en vriendinnen hadden mij wel tips gegeven, maar iedereen zei weer wat anders. Zo zei mijn moeder dat ik hem gewoon moest laten huilen, terwijl vriendinnen zeiden dat ik hem juist meteen moest oppakken. Gelukkig moest ik laatst naar het consultatiebureau met Randall. De verpleegkundige
vroeg hoe het ging en ik vertelde haar dat Randall weinig slaapt en vaak huilt. Ze vroeg me of ik wat tips wilde. Dat wilde ik heel graag!
ik Randall wakker in z’n bedje legde of dat hij bijvoorbeeld in mijn armen in slaap viel. Door alles zo precies aan haar te vertellen, zag ik ineens wat ik deed.’
De verpleegkundige vroeg hoe mijn dag met Randall eruit zag. Ook vroeg ze mij of
Op pagina 3 kan je verder lezen hoe Peggy ervoor zorgt dat Randall minder huilt.
Welke normen en waarden je jouw kind wil bijbrengen, is voor elke ouder anders. Maar hoe je gedrag van kinderen het beste kunt sturen is uitgebreid onderzocht. Dit onderzoek en praktijkervaring laat zien dat Positief Opvoeden van Triple P, kinderen de beste kansen geeft om zich goed te ontwikkelen. Bewezen is dat kinderen die positief worden opgevoed, zich prettig voelen en weinig risico lopen op het ontwikkelen van gedragsproblemen. Ouders die positief opvoeden vinden het ouderschap plezieriger. Ze hebben volop tijd en energie om te genieten van hun kinderen.
Wat is Triple P? Lees meer op pagina 8.
Voor het adres van het CJG bij jou in de buurt Zie pagina 8
2 Veilige en stimulerende omgeving
80%
van de kinderen wordt van buitenspelen vrolijk en blij. (Bron: www.jantjebeton.nl)
In Groningen zijn ruim
625
speelplekken voor kinderen. (Bron: Gemeente Groningen)
100 kinderen
per dag van 0 t/m 4 jaar raken zo ernstig gewond in of om het huis dat ze medisch behandeld moeten worden. (Bron: www.veiligheid.nl)
‘Als kinderen de kans en de vrijheid krijgen om te spelen, ontwikkelen ze zich beter’ Het is belangrijk om je kind te stimuleren in zijn ontwikkeling. Maar hoe doe je dat? En wat is een ‘veilige omgeving’? De medewerkers van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in Lewenborg geven informatie en praktische tips. Wat verstaan jullie onder een veilige omgeving?
Waarom is een stimulerende omgeving zo belangrijk voor kinderen?
Wat kun je al doen met baby’s en peuters?
Anneke Akkerman (verpleegkundige 0-4): ‘Natuurlijk moet je ervoor zorgen dat kinderen in en rond je huis geen gevaar lopen en dat hun speelgoed degelijk is. Maar veiligheid is meer. Een kind moet zich veilig en begrepen voelen bij zijn opvoeders.’ Marjanne Binsbergen (consulent): ‘Ouders ervaren bij ons welke emoties er achter lastig gedrag van hun kind kunnen zitten. Kijk, luister en wacht even met je oordeel. Zeg: ‘Hé, ik zie dat je boos bent. Maar ik wil niet dat je zo tegen het raam slaat.’ In plaats van: ‘Houd op met dat gebonk!’ Zo werk je aan een goede emotionele band met je kind. Ook belangrijk: geef je kind de vrijheid om dingen uit te proberen en daarbij fouten te maken. Dat geeft je kind zelfvertrouwen.’
Hilde Post (jeugdverpleegkundige 4-19): ‘Veel vaardigheden die kinderen in hun leven nodig hebben, leren ze ‘gewoon’ thuis. Geef kinderen van jongs af aan de kans om te bewegen, te spelen en nieuwe dingen te ontdekken. Dat is goed voor allerlei aspecten van hun ontwikkeling: de (fijne) motoriek, het omgaan met emoties, het oplossen van problemen en het samen spelen met anderen. Spelende kinderen maken soms – ongewild – een hoop rommel. Je kunt een speciale hoek maken waar speelgoed mag blijven liggen. Maar eens wat minder streng zijn als je kind rommel maakt scheelt ook!’
Loes de Wilde (assistente consultatiebureau): ‘Voor de hele kleintjes is pappa of mamma het mooiste speelgoed wat er is. Samen rollebollen, spelen, praten en zingen helpen je kind om zich te ontwikkelen. Dat is niet voor alle ouders even vanzelfsprekend. Wij nemen ouders regelmatig mee naar de huiskamer van het CJG en doen voor wat je allemaal met je kind kunt doen. De ouders moeten zelf vaak even loskomen. Maar ze ervaren al snel hoe leuk en uitdagend dit voor hun kind is.’
En verder? Wilma Heuvelman (coördinator CJG Lewenborg): ‘Er is natuurlijk ook heel veel speelgoed dat goed is voor de ontwikkeling. Zó veel, dat het soms lastig is om een keuze te
maken. In november organiseert het CJG in Lewenborg daarom een speciale bijeenkomst over speelgoed. Welk speelgoed is geschikt voor peuters, welk voor kleuters en oudere kinderen? Welke mogelijkheden biedt het speelgoed? Maar ook zonder speelgoed zijn er veel manieren om de ontwikkeling van je kind te stimuleren. Ga eens samen de natuur in. Daar valt voor elk kind enorm veel te ontdekken.’ Ina Kijlstra (jeugdverpleegkundige 0-4): ‘Sommige kinderen zijn nieuwsgierig van aard en zoeken zelf naar nieuwe uitdagingen, andere hebben juist meer stimulans van hun ouders nodig. Is je creativiteit uitgeput? Vraag andere ouders eens om ideeën!’
Welk advies geef je aan ouders met oudere pubers? Nanda Teeuwen (buurtmaatschappelijk werker): ‘Als je kind naar het voortgezet onderwijs gaat, vindt een deel van de ontwikkeling buiten het zicht van de ouders plaats. Voor ouders betekent dat: zoeken naar een balans tussen loslaten en ondersteunen, je puber vrijheid geven en hem aan afspraken houden. Blijf hoe dan ook belangstelling tonen voor wat je kind bezighoudt en met wie hij omgaat. Pubers zijn afkerig van bemoeizucht, maar heldere, redelijke afspraken en echte interesse vinden ze echt oké!’
TopTip Verhaaltjes vertellen en samen lezen
foto: Marjanne Binsbergen Tijdens de natuurwandeling voor ouders en kinderen, rond hun eigen wijk: Lewenborg. Georganiseerd door het Centrum voor Jeugd en Gezin Lewenborg, in samenwerking met SKSG Kinderwerk en Centrum voor Natuur en Duurzaamheid Educatie, Groningen.
Een verhaal vertellen! Gewoon iets dat je hebt meegemaakt, bijvoorbeeld toen jij net zo oud was als je kind nu is, dat vindt je kind heerlijk! Maar ook voorlezen, kinderen van 12 of 13 jaar vinden het ook nog fijn om voorgelezen te worden.
Veilige en stimulerende omgeving 3
Tips & Hulp Veilige en stimulerende omgeving Om nieuwe vaardigheden te leren en zich verder te ontwikkelen hebben kinderen een veilige omgeving nodig. Een stimulerende omgeving prikkelt de nieuwsgierigheid van kinderen en stimuleert de communicatieve en intellectuele ontwikkeling. Tips voor een veilige en stimulerende omgeving: Tip 1 Leer je kind verkeersregels Tot de leeftijd van 9 jaar heeft je kind zijn vaardigheden om veilig deel te nemen aan het verkeer nog onvoldoende ontwikkeld. Snelheid en afstand zijn moeilijk in te schatten en je kind kan zich nog maar kort concenteren. Zoek de veiligste route naar school en zorg voor toezicht op de heenen terugweg. Begin met je kind de basisregels voor verkeersveiligheid te leren. Stimuleer je kind ook om zelf goed uit te kijken, te luisteren en na te denken in het verkeer.
Tip 2 Maak je huis kindvriendelijk Maak je huis kindvriendelijk door gevaarlijke dingen op te bergen buiten het bereik van je kind. Zet kindveilige sloten op laden en kasten, en installeer hekjes zodat gevaarlijke ruimtes niet toegankelijk zijn voor je kind. Deze veiligheidsmaatregelen kun je weer afbouwen als je kind ouder wordt. In een veilige omgeving kun je zelf als ouder meer ontspannen zijn terwijl je kind op onderzoek
uitgaat. Je hoeft minder bang te zijn dat je kind zich pijn doet of iets kapotmaakt.
Tip 3 Persoonlijke veiligheid Leer je kind dat het gevaarlijk kan zijn om met vreemden te praten. Vertel je kind dat hij nooit met iemand moet meegaan of iets van iemand mag aannemen die hij niet kent. Bespreek wat je kind kan doen als hij zich niet veilig voelt, bijvoorbeeld wanneer iemand hem iets wil laten doen waarbij hij zich niet prettig voelt. Bespreek wie betrouwbare personen zijn om dingen aan te vertellen, een vertrouwd familielid, buurvrouw, leerkracht of vriend(in).
goed of andere interessante dingen. Bereid een dergelijke situatie voor door speelgoed of interessante dingen voor je kind mee te nemen. Potloden, papier, kleurplaten en kwartet. Laat je kind (mee)beslissen wat jullie meenemen. Kinderen vinden activiteiten waarbij ze actief betrokken zijn het leukst. Bovendien ontdekken ze in een boeiende omgeving meer dingen om over te praten of aan volwassenen te vragen, ze leren er dus ook veel van.
Tip 5 Stimuleer groeps- of teamactiviteiten
Tip 4 Zorg voor een interessante speelomgeving
Bij teamactiviteiten leren kinderen te fuctioneren binnen een groep, sportief te zijn, met anderen om te gaan, hun beurt af te wachten, samen te werken met andere kinderen en hun motoriek te verbeteren.
Veel ouders ontdekken al vroeg dat kinderen vaak lastig zijn als ze niets te doen hebben. Als ze bijvoorbeeld op bezoek gaan bij opa en oma die een huis vol breekbare spulletjes op lage tafeltjes hebben, maar geen speel-
Zorg er wel voor dat kinderen niet op teveel clubjes zitten, twee of drie is meer dan genoeg. Kinderen moeten ook de kans krijgen zich thuis te ontspannen.
Vervolg pagina 1
Peggy’s dagindeling Mijn oude dagindeling ‘Zodra Randall ’s ochtends wakker werd, ging ik naar hem toe. Ik nam hem op mijn arm en wachtte tot hij ging huilen voor een voeding. Hij viel dan meestal aan de borst in slaap en dan probeerde ik hem in z’n bedje te leggen. Hij werd dan meteen weer wakker en dan droeg ik hem maar weer bij me. Dat ging de hele dag zo door. In de middag was Randall te moe om goed te drinken en viel al na een paar minuten in slaap. Na 20 minuten werd hij dan weer wakker en dan gaf ik hem maar weer de borst. Zo kreeg hij op het eind van de dag nooit een volledige voeding en was ik heel vaak aan het voeden.
Mijn nieuwe dagindeling Ik heb geleerd dat het belangrijk is om een vast ritme te hebben. Zodra Randall wakker wordt geef ik hem een voeding. Daarna speel ik met hem. Omdat hij nog zo klein is, bestaat het spelen vooral uit knuffelen, kletsen, gekke gezichten trekken, samen lachen, enzovoorts. Ik heb ook geleerd goed te kijken naar hoe Randall laat zien dat hij moe is. Hij kijkt dan weg, gaat gapen
of hij gaat in z’n ogen wrijven. Je moet echt leren kijken naar dit soort signalen. Zodra je er op let valt het meteen op. Het spelen duurt maar een minuut of vijf. Soms klets ik met hem tijdens het verschonen van de luier, aai hem en dan is hij alweer moe. Ik leg hem dan wakker in zijn bedje. Soms protesteert hij nog een beetje en daarna valt hij al snel in slaap. Als hij slaapt neem ik eerst altijd even tijd voor mezelf. Ik ga iets doen wat ik leuk vind en daarna pas doe ik de dingen die moeten gebeuren. Door het vaste ritme wordt de wereld voor Randall voorspelbaar en duidelijk. Dat geeft hem een veilig gevoel, waardoor hij rustiger is en minder huilt. Als ouder ben je er om een veilige omgeving voor je kind te creëren, zodat je kind zich zorgeloos kan ontwikkelen.’
Peggy, moeder van Randall >
Emotionele veiligheid Een veilige omgeving is ook een omgeving waarin kinderen zich gewaardeerd en geborgen voelen. Een plek waar je erbij hoort, waar je jezelf kunt zijn en waar aandacht is voor jouw verhalen en verdrietjes. Dat is belangrijk thuis in het gezin maar ook de school moet een veilige plek zijn voor kinderen. Behalve veiligheid hebben kinderen ook uitdagingen nodig om zich goed te ontwikkelen. Het is belangrijk dat kinderen kunnen opgroeien in een stimulerende omgeving waarin wat te beleven en te onderzoeken valt. Zo kunnen ze nieuwe ervaringen opdoen en hun vaardigheden ontwikkelen. Een huis met interessante dingen om te doen, stimuleert de nieuwsgierigheid van kinderen en bevordert hun taal- en verstandelijke ontwikkeling. Kinderen die lekker spelen en actief bezig zijn, vervelen zich niet en lopen minder kans om ongewenst gedrag te vertonen of lastig te zijn in de ogen van ouders.
TopTip Ruimte om te spelen In een stimulerende omgeving durven kinderen vrijuit te spelen. Is er ruimte voor kinderen om te spelen? De vloer moet letterlijk vrij zijn om met speelgoed te spelen. Kinderen spelen bij voorkeur dicht bij hun ouders. Maak de woonkamer en/of een stukje keukenvloer vrij (voor een bepaalde periode) zodat je kind daar kan spelen.
4 Over ouders
Sport & Spel Groningen telt ruim 600 openbare speelplekken in de wijken. Ook kent Groningen speeltuinverenigingen en Cruijff courts. Waar je die vindt, lees je hieronder. Corpus den Hoorn BSV Corpus den Hoorn Semmelweisstraat 2 Cruyff Court Corpus den Hoorn Donderslaan De Wijert MFC De Wijert P.C. Hooftlaan 1 Helpman BSV Helpman-Oost Groenesteinlaan 16 Oosterpoort BSV De Oosterpoort Meeuwerderweg 159 Woonschepenhaven BSV DES Woonschepenhaven 1 Ruischerbrug BSV Ruischerbrug Woldweg 41 Ulgersmaborg De Beestenborg Akeleiweg 69 Oosterpark SV Oosterpark Resedastraat 2a BSV Ons Belang Zaagmuldersweg 82-1 BSV FEO Gorechtkade 148 Cruyff Court FC Groningen Veld Resedastraat Indische Buurt BSV DIP Madoerastraat 16 De Hoogte BSV De Hoogte Borgwal 88 Selwerd BSV Selwerd Elzenlaan 72 Paddepoel BSV Paddepoel / BSV De Waterman Watermanstraat 140 Vinkhuizen BSV Vinkhuizen-Zuid Zilverlaan 4 Schildersbuurt Stichting van Ostade Jakob van Ruisdaelstraat 73 Hoogkerk SV Voor Hoogkerkse Jeugd Noorderstraat 14 BSV Kreukelhof Drakesteijnlaan 29
Plezier en succes brengen kinderen in beweging Waveboarden, floorball, Dance and Have Fun, het kan allemaal tijdens de naschoolse activiteiten vlakbij huis. Vanuit het project Bslim werken scholen, sportverenigingen en andere organisaties in de wijk, zoals speeltuinverenigingen en maatschappelijk werk, samen aan een aantrekkelijk aanbod van sporten beweegactiviteiten in de eigen buurt. Freek Molenkamp, bredevakdocent in de Vensterschool, coördineert deze activiteiten in Selwerd, Paddepoel en Tuinwijk, voor kinderen van 4 tot 12 jaar. Waarom Bslim? ‘Niet alle ouders vinden sporten leuk of belangrijk. Als ouders zelf niet sporten, is de kans klein dat ze hun kinderen hierin stimuleren. We vinden het in Groningen belangrijk dat kinderen gezond leven en bewegen. Daarom creëren we een sportieve omgeving rond de school. Sport draagt bij aan de motorische en sociale ontwikkeling van kinderen. We zien kinderen tijdens de naschoolse activiteiten steeds meer lol krijgen in sport en er beter in worden. Dat is mooi. Maar we leren hen ook om op een goede manier om te gaan met hun teamgenoten, hun tegenstanders en hun begeleiders. Respect en fair play, dat is helemaal Bslim!’
Als die enthousiast zijn, nemen ze vriendjes mee. De sleutels zijn plezier en succes. Net als bij opvoeden…’
Sport en ongelukjes…? ‘We zorgen goed voor de veiligheid. Er zijn bij alle activiteiten gediplomeerde sportwerkers aanwezig. Veel van hen geven ook les in het basisonderwijs. Zij kennen de kinderen, de kinderen kennen hen. Dat schept vertrouwen en geeft de kinderen zekerheid. Daardoor gaat er niet zo vaak iets mis. En als een kind een opdracht niet aandurft, kan hij of zij
dat gewoon zeggen en iets anders kiezen om te gaan doen. Dat verstaan we óók onder een veilig klimaat. Sommige kinderen hebben echt een achterstand in bewegen. Die komen in aanmerking voor het traject Motorisch Remedial Teaching. Ik heb inmiddels kinderen uit groep 6, 7 en 8 onder mijn hoede gehad die heel weinig durfden en nauwelijks iets zeiden. Een half jaar later draaiden ze gewoon mee met de naschoolse activiteiten. Het geeft heel veel voldoening om kinderen op die manier in hun ontwikkeling vooruit te helpen!’
Hoe krijg je de kinderen in beweging? ‘We trekken er hard aan… Om te beginnen hebben we voor elk wat wils. De kinderen kunnen kennismaken met diverse sporten en vervolgens een keuze maken. Bij de sportinstuif wisselen we voetbal af met basketbal of badminton. We luisteren ook naar de ideeën van de kinderen. Laatst kwamen ze met outdoor survival. Lekker stoer! We hebben dat met beide handen aangegrepen. Je kunt het op allerlei niveaus aanbieden. Bij de naschoolse activiteiten komen kinderen van vier, maar ook van twaalf jaar, kinderen met veel of juist minder aanleg. Die moeten allemaal mee kunnen doen! Verder organiseren we elk jaar een kickoff en clinics, ook voor de ouders. Maar de beste reclame voor Bslim zijn de kinderen zelf.
Links: Freek Molenkamp (foto: Joop van Roekel)
Gezellig en leerzaam binnenspelen Zelfstandig spelen kun je stimuleren door kinderen bezigheden aan te bieden die ze boeiend of leuk vinden. Een omgeving die veilig is en kinderen allerlei interessante dingen biedt om te doen of te onderzoeken, stimuleert de ontwikkeling van je kind en zorgt ervoor dat je kind actief bezig is en zich niet verveelt. Zorg voor voldoende speelgoed en bezigheden. Dat hoeft echt niet altijd duur te zijn. Hieronder vind je enkele tips ter inspiratie.
Top Tips Knutselen
Warm-koud spel
Via internet, thuis of op de computer in de bibliotheek, vind je diverse internetpagina’s die je helpen leuke knutselactiviteiten te bedenken, zoals www.speelzolder.nl, www.pinkelotje.nl of www.knutselidee.nl. Leg voordat je gaat knutselen een plastic tafellaken op tafel en doe de kinderen een schortje aan (kan een oud overhemd van papa zijn).
Warm-koud: verstop iets in de kamer en ondersteun het kind het ding te vinden door warm te zeggen als het kind in de goede richting kijkt/gaat. Koud roep je als het kind de verkeerde kant op kijkt/gaat.
Fantasiespel Fantasiespel stimuleert een bredere ontwikkeling en is belangrijk voor een kind om de wereld om zich heen te leren kennen en te begrijpen. Fantasiespel is bijvoorbeeld spelen met blokken, poppen, vadertje/moedertje, maar ook met dagelijkse dingen in huis. Een voorbeeld van een fantasiespel is dat een pan, het bad voor de pop is en een grote doos een boot is om mee te varen… Het naspelen van een bijzondere of alledaagse situatie helpt een kind een bepaalde gebeurtenis te verwerken. Wij doen dat door er over na te denken of te praten. Kinderen doen dat door het na te spelen.
Over ouders 5 Samen er op uit tips Wat
Wanneer
Waar
Meer weten
Zeehondencrèche Pieterburen
alle dagen 9–18 uur
Hoofdstraat 94a www.zeehondencreche.nl Pieterburen
In Pieterburen worden verzwakte zeehonden opgevangen. Het is mooi om te zien hoe ze verzorgd worden, zodat ze terug kunnen naar zee. Je leert hier ook veel over het leven van de zeehonden.
Kinderboerderij Stadspark
alle dagen 9–17 uur
Paterswoldseweg 618 Groningen
www.ponyverhuur.nl
Maak kennis met kippen, geiten, koeien, ezels, konijnen, cavia’s en vele andere dieren in een prachtig wandelgebied. Ook is er een ponybaan waar je op een echte Shetland pony kunt
Stappenplan ‘op bezoek gaan’ Met je kinderen ergens op bezoek gaan kan leuk zijn maar het gaat niet altijd goed. Als er voor hen niet veel te beleven valt, kunnen ze lastig zijn en kan jij niet praten met de andere volwassenen. Je kunt veel problemen voorkomen door van tevoren te bedenken wat je doet in situaties die voor je kind saai kunnen zijn. Met een stappenplan bedenk je vooraf oplossingen voor deze problemen.
rijden.
Ballorig Assen
ma-vrij 9–19 uur zat-zon 10–19 uur
Zuidenveld 133 Assen
www.ballorig.nl
Het principe van dit stappenplan is dat je kind weet wat er gaat gebeuren en dat hij iets te doen heeft zodat hij zich niet gaat vervelen en anderen gaat storen. Het is ook belangrijk om, voordat je bijvoorbeeld op familiebezoek gaat, dit stappenplan met je kind te bespreken en op onderdelen te oefenen. Vooraf dingen oefenen lijkt misschien raar, maar leer je kind wat er van hem/haar verwacht wordt. Geef hem/haar vertrouwen voor het echte bezoek.
Klimmen, klauteren, skelteren. Binnen of buiten, alles kan. Kom en beleef het mee!
op afspraak De kookschuur Kinderkookfeestjes
Middelstummer- www.dekookschuur.nl weg 6 Kantens
Samen koken met kinderen. Elk kind krijgt de recepten, een eigen placemat, en een kleine verassing mee naar huis.
Vestingstad Bourtange
alle dagen
Bourtange
www.bourtange.nl
Vlakbij de Duitse grens, in Westerwolde (Zuid-Oost Groningen), ligt de vesting Bourtange. Laat de geschiedenis leven en loop met je kind door het jaar 1742 over klinkerpaden, langs oude wallen en dikke vestingmuren.
Kinderwinter/ SKSG festival Grand Theatre
zie programma website
Grote Markt 35 Groningen
www.kinderwinterfestival.nl
Voorstellingen voor iedereen vanaf 4 jaar door Theater Tieret, Stella Den Haag, Tafel van Vijf, Peter Zegveld, Het laagland, Toneelmakerij en Speeltheater Hoogland. Bovenstaande informatie is onder voorbehoud. De Tipkrant is niet aansprakelijk voor eventuele onjuiste informatie.
STAPPENPLAN Stap 1: Beschrijf de lastige situatie Bijvoorbeeld: Op (familie)bezoek gaan. Anoear (3 jaar) trekt mijn aandacht door te huilen om niets. Hij gaat steeds bij me op schoot zitten of trekt alle kasten open en haalt alles eruit wat niet mag. Ik zeg de hele tijd ‘nee’ en ‘niet aankomen’. Ik kom niet toe aan een gezellig gesprek.
Stap 2: Wanneer, waar en met wie ga je oefenen? Bijvoorbeeld: • Op zondagochtend 10 minuten op bezoek bij de buurvrouw • De buurvrouw weet dat ik samen met Anoear kom om te oefenen
Stap 3: Beschrijf je voorbereiding
Zeehonden kijken...
Pony rijden...
Bijvoorbeeld: • Ik ga met Anoear op bezoek op een moment van de dag dat hij nog niet zo moe is • Anoear kiest zelf speelgoed uit dat hij mee wil nemen • Ik stop nog wat extra speelgoedjes in de tas waarvan ik weet dat hij daar ook graag mee speelt zoals een kleurplaat, potloden/stiften, een plaatjes/leesboek en zijn knuffel voor als hij toch moe wordt • Ik neem een klein tussendoortje of wat te drinken mee voor Anoear • Ik spreek met het bezoek af dat ik niet langer dan een uur blijf • Ik bespreek vooraf de regels met Anoear
Stap 4: Bepaal de regels
...of klimmen en klauteren!
Bijvoorbeeld: • Als volwassenen praten, is Anoear stil • Als Anoear iets wil vragen, zegt hij rustig mijn naam en wacht op mijn reactie • Op de bank mag je zitten (en niet springen) • Anoear speelt alleen met z’n eigen speelgoed en niet met de glazen beeldjes van oma
Stap 5: Kies boeiende activiteiten Bijvoorbeeld: • Anoear speelt met zijn eigen speelgoed • Anoear maakt een mooie tekening voor oma • Anoear mag zelf ook wat vertellen • Anoear mag koekjes uitdelen
Stap 6: Beschrijf beloningen voor goed gedrag Bijvoorbeeld: • Regelmatig prijzen als hij zelf speelt • Hem prijzen als hij mijn naam zegt en rustig wacht • Na een half uur iets lekkers geven • Na het bezoek met mij naar de speeltuin
Stap 7: Beschrijf de consequenties die volgen bij ongewenst gedrag Bijvoorbeeld: • Duidelijke en directe instructie om te stoppen met het ongewenste gedrag en in plaats daarvan te zeggen wat hij wel moet doen (‘Anoear blijf van het theekopje van mama af, ga maar een mooie tekening maken’) • Negeren (ook niet aankijken) als hij mij onderbreekt in het gesprek door ‘mama, mama’ te roepen • Geen beloning aan het eind geven
Stap 8: Bespreek de oefensessie en ook het echte (familie)bezoek na met je kind: wat ging goed, wat kan volgende keer beter? Bijvoorbeeld: • ‘Anoear, je ging lief met je auto’s spelen’ • ‘Anoear, volgende keer moet je wachten als je mijn naam hebt gezegd en niet steeds ‘mama, mama’ door het gesprek heen roepen’
6 Over kinderen
dat je kind daar niets mee te maken heeft. Ook linkdumpsites (websitenamen met tikfouten zoals bijvoorbeeld bij www.nikkalodeon.nl) kunnen geblokkeerd worden. Deze linkdumpjes zouden kunnen doorverwijzen naar onder andere seks- of goksites.
Wil je je kind slechts een beperkte tijd op internet laten? Internetopvoeding Denk je dat je kind digitaal gepest wordt? Veel informatie over ‘het nieuwe pesten’ vind je op www.mijnkindonline.nl. Op deze website zijn tips te vinden over ‘internetopvoeding’. Niet alleen over hoe je veilig kunt surfen maar ook over hoe je als ouder het beste kunt halen uit YouTube, Hyves en spelletjessites voor je kinderen.
Veiligheid op het web Het internet kan een leerzame, maar ook onveilige omgeving voor je kind zijn. Tik Teletubbies in op YouTube en je kunt verschrikkelijke dingen tegenkomen. Hyves.nl is een gezellige plek, maar je kunt er ook gepest worden of vervelende onbekenden tegenkomen. Hoe laat je je kind veilig surfen? En hoe verwijs je ze naar goede plekken op internet? Kijkwijzer op internet
Weet wat ze doen
De gratis kinderbrowser MyBee, voor kinderen vanaf drie jaar, is een soort Kijkwijzer op internet. MyBee houdt niet alleen schadelijke sites tegen maar leidt kinderen ook naar geschikte inhoud die past bij hun leeftijd. Is je kind bijvoorbeeld vijf, dan ziet het sites die leuk zijn voor kinderen van vijf jaar. Mybee kun je downloaden op www.mybee.nl.
Naast deze kinderbrowser bestaan er ook uitgebreidere computerprogramma’s. Via bijvoorbeeld www.weetwatzedoen.nl is zo’n programma eenvoudig te installeren op je eigen computer. Met dit programma kunnen ook websites geblokkeerd worden die bepaalde woorden bevatten. Deze woorden kunnen over onderwerpen gaan waarvan jij vindt
Schoolkeuze Leerlingen in groep acht staan voor een belangrijke keuze. Op welke school ga ik verder? Salomon en zijn zoon Bob vertellen hoe zij het hebben aangepakt. Salomon: ‘In Groningen zijn veel scholen voor voortgezet onderwijs, dichtbij of iets verder van huis. Ze kunnen verschillen in levensbeschouwing en niveaus. Kennissen met kinderen op de middelbare school hadden ons over hun ervaringen verteld. We zijn met Bob naar drie open dagen geweest.’ Bob: ‘Na de entreetoets in groep 7 wist ik al een beetje op welk niveau ik moest zoeken. Na de uitkomst van de Cito toets ben ik echt gaan nadenken. De school het dichtst bij huis viel af, want ik wil ’s ochtends wel graag een eindje fietsen. En bij die school dichtbij zie ik vaak jongens staan roken. Dat leek me niet zo.’ ‘De open dagen waren leuk. Op één school deden we proefjes met negerzoenen en met gasbubbels. Een mooi groot gebouw ook. Binnen voelde de sfeer goed voor mij. De
leraren kwamen niet heel streng over. Er was ook een after Cito party. Ik vind het leuk als een school zoiets organiseert. Voor mij telde ook naar welke school mijn beste vriend het liefst wilde.’
Wil je je kind slechts een beperkte tijd op internet laten? Mijn Kind Online biedt het gratis timerprogramma TimeSlot op www.mijnkindonline.nl/timeslot. Kinderen zijn maar tot op zekere hoogte helemaal beschermd op het web. Zorg dat de computer in de woonkamer komt zodat je ze in de gaten kunt houden tijdens het computeren. Leer je kind tenslotte dat hij jou waarschuwt als hij op een foute site terecht komt.
Waar kun je op letten?
• Ga ook naar de open dag van de school waar je kind beslist niet naar toe wil • Informeer hoe de school groepen samenstelt en bepaal wat het beste bij je kind past • Biedt de school huiswerkbegeleiding? • Wat is het verkoopbeleid van etenswaren op school? • Is er een online mogelijkheid voor ouders om de resultaten van hun kind te volgen? • Wat zijn de prestaties op de school van de leerlingen in verhouding met het schooladvies?
‘Bob sport graag, houdt van tekenen en is geen lezer.’ Salomon: ‘Thuis bepaalden we de kaders. Welke afstand is acceptabel? Wat is de inschatting van de leerkracht, los van de Cito toets? Biedt de school een goede balans tussen school en vrije tijd? Bob sport graag, houdt van tekenen en is geen lezer. Er moet wel ruimte blijven voor leuke dingen. Bij de open dagen luisterden we vooral naar Bob. Waar werd hij enthousiast van en wat stond hem tegen? Hij bepaalde uiteindelijk zelf de keuze.’
Bob en zijn vader Salomon
Over ouders 7 Samen doen
‘Onze kinderen kunnen nog altijd terecht in het basiskamp’ Elly Pastoor is wethouder Onderwijs en Jeugd van de gemeente Groningen. Ze is getrouwd en heeft twee zoons van in de twintig, die inmiddels het huis uit zijn. De jongens groeiden op in de jaren tachtig en negentig. Een terugblik op hun opvoeding. Opvoeden naar zelfstandigheid
Kinderpizza Pizza’s met gezichtjes maken is leuk om samen te doen
Wat heb je nodig:
• 350 gr. tomatensaus met basilicum • 1 Pak pizza compleet • 2 dl. water • 2 augurken • 4 plakken jong belegen kaas • 2 kerstomaatjes • 1 champignon • ¼ groene paprika • ¼ rode paprika • ¼ gele paprika
Bereidingswijze:
1. Verwarm de oven voor op 200 ºC (heteluchtoven), 215 ºC (elektrische oven) of stand 5 (gasoven). 2. Bereid de pizzabodem volgens de algemene bereidingswijze op de verpakking. 3. Snij de paprika’s in reepjes en de champignon in plakjes. 4. Halveer de kerstomaatjes en snij één augurk doormidden en één in plakjes. 5. Bestrijk de pizzabodem met de tomatensaus. 6. Leg op de pizza twee plakken kaas. 7. Maak tot slot een vrolijke gezichtje op de plakken kaas. 8. Zet de pizza 20-30 minuten in de oven.
Buon Appetito!
Toen onze kinderen klein waren woonden we buiten de stad, in een kindvriendelijke buurt. De meeste kinderen werden destijds op de fiets naar school gebracht in plaats van met de auto. Wij hebben onze jongens vrij vroeg geleerd hoe ze veilig naar school konden lopen en fietsen. Wel opletten natuurlijk en niet zomaar met vreemden meegaan. Onze kinderen konden niet alles alleen hoor. Een van hen was een slimme wijsneus. Hij werd gepest door een jongetje uit de buurt. Onze tips hadden geen resultaat. Uiteindelijk ben ik samen met mijn zoon op het jongetje afgestapt. Na ons gezamenlijke strenge optreden was het afgelopen.
Veel ondernemen Mijn man en ik gingen veel met onze zoons op pad: wandelen in het bos, naar kindervoorstellingen, mee naar voetbal. En we lazen eindeloos voor. Later las het ene kind trouwens veel, het andere helemaal niet. Ondanks dezelfde opvoeding blijven je kinderen verschillend. Mijn ene zoon luisterde uren naar de Zandbakshow, de andere speelde middagen lang met zijn autootjes. Soms gebruikten ze hun speelgoed heel anders dan wij voor ogen hadden. Onze oudste wilde helemaal niet steeds iets nieuws bouwen van zijn lego. Had hij iets moois gemaakt, dan moest dat zo blijven staan. Zijn playmobiel en auto’s stalde hij liever uit ‘om te verkopen’. Dat hoorde bij hem. Ook als ouder moet je dicht bij jezelf blijven. Ik moest van mezelf met de kinderen knutselen. Maar ik vond knutselen vreselijk! De jongens hadden dat snel door en toen zijn we er tot ieders opluchting mee gestopt. Knutselen konden ze veel beter ergens anders doen.
On speaking terms blijven We hebben altijd vertrouwen in onze kinderen gehad. Natuurlijk leerden we ze grenzen.
Wat vind jij? Hoe kijken andere ouders tegen een situatie aan en welke oplossingen gebruiken zij? Elk nummer vragen wij naar hun ervaringen. Deze keer staat de vraag centraal:
“Hoe zorg jij dat je kind niet vervelend doet tijdens saaie momenten?”
Angela, 28 jaar zoon Deyano 18 maanden Als we ergens zijn en ik merk dat Deyano zich begint te vervelen dan ga ik altijd liedjes met hem zingen. Dat vind hij prachtig! Samen ‘Klap eens in je handjes’ en gewoon vrolijk zijn, dan is er niks aan de hand. Vooral heel blij zijn samen.
Derya, 27 jaar dochter Ezlem 2 jaar Ezlem is vier dagen in de week op de crèche en weet zich tijdens saaie momenten thuis en buitenshuis eigenlijk altijd goed te gedragen. Mocht het zich een keer voordoen dat ze zich niet gedraagt dan waarschuw ik één keer, door haar bij haar handen te pakken en duidelijk te zeggen dat ze zich moet gedragen.
Midden: Elly Pastoor (foto: Henk Tammens) Maar op een bepaald moment gingen ze hun eigen weg en deden ze ook dingen waar wij niet even enthousiast over waren. Desondanks konden ze altijd bij ons terecht. Ik vind het belangrijk om ‘on speaking terms te blijven’. Wat er ook gebeurd is, praat samen over een oplossing! Als je je kind maar niet naar de mond praat. Met onze zoons is het goedgekomen. Maar ook nu ze volwassen zijn, zitten ze altijd wel ergens in mijn achterhoofd. En ons gezin blijft het basiskamp waar ze op kunnen terugvallen.
‘Zijn playmobiel en auto’s stalde hij liever uit om te verkopen’. Andere tijden? Er is de afgelopen dertig jaar veel veranderd. Opvoeding is echt een thema geworden. Toen ik voor het eerst moeder werd, was er één tijdschrift en daaruit kreeg je vooral de indruk dat er alleen maar probleemkinderen waren! Gelukkig kon mijn nuchtere wijkverpleegkundige destijds veel van mijn onzekerheden wegnemen. Nu kunnen ouders met hun vragen en onzekerheden naar het Centrum voor Jeugd en Gezin, waar ze hun
Meestal werkt dat heel goed. Zo niet dan is de consequentie voor haar, bijv. geen koekje bij de thee en die krijgt ze dan ook echt niet!
Patricia, 39 jaar dochter Rosalie, 15 maanden Rosalie is een heel makkelijk kind en ik heb een dergelijke situatie nog niet aan de hand gehad. Ik vind dat Rosalie zichzelf moet leren vermaken, dus laat haar vaak haar eigen gang gaan. Speeltje in de hand en lekker aan de wandel. Zelf de wereld ontdekken. Ik kijk natuurlijk altijd wel toe hoe ‘t gaat!
Marchelle, 31 jaar zoon Wesley 3,5 jaar en zoon Gino 6 maanden Wesley is heel rustig en vindt een autorit
ervaringen met andere ouders kunnen delen. Zeker in deze tijd, waarin veel mensen vanachter hun computer leven, kan dat prettig zijn. Ik kan me ook goed voorstellen dat sommige ouders liever in de huiselijke sfeer met een vertrouwd iemand over de ontwikkeling en opvoeding van hun kinderen praten. Dat kan een buurvrouw, vriend of familielid zijn, maar ook de leerkracht die op huisbezoek komt. Het is belangrijk dat je met anderen praat over de twijfels en onzekerheden die ook met het opvoeden verbonden zijn. Dat geeft herkenning. Je moet er niet alleen mee blijven rondlopen. In die zin is het Centrum voor Jeugd en Gezin een uitkomst.
TopTip Kleurplaten Op diverse internetpagina’s kun je kleurplaten downloaden en printen. Een kleurplaat met een favoriete tekenfilmfiguur is altijd wel te vinden. Op www.google.nl typ je letterlijk het woord ‘kleurplaat’ in en de naam van de favoriete figuur. Zeer grote kans dat je de kleurplaat met de gewenste figuur vindt!
echt nooit vervelend. Verder is er niks aan de hand zo lang we maar handjes vasthouden op straat. Gino is tot nu toch te klein, maar ook bij hem voorzie ik geen problemen.
Helga, 32 jaar dochter Anne 14 maanden Op zich verveelt Anne zich niet snel, maar mocht ik het zien aankomen dan heb ik altijd haar lievelingsspeeltjes bij me. Daar vermaakt ze zich over het algemeen prima mee. Mocht het echt niet gaan dan pak ik haar toch op om te knuffelen en dicht bij me te houden. Dat beetje aandacht vindt ze vaak ‘t fijnst.
8 Over instanties Tips, advies of hulp. Waar moet je zijn?
Nu niet, ik ben aan de telefoon! Jonge kinderen hebben veel tijd en aandacht nodig. Maar er zijnook momenten dat het even niet uitkomt. Wat doe je bijvoorbeeld als je even rustig met iemand wilt bellen of praten zonder steeds onderbroken te worden?
Plast jouw 7-jarige dochter ‘s nachts in bed? Of wordt jouw zoon van 10 gepest op school? Vraag advies of hulp in een vorm die bij jou past. Heb je een vraag over de opvoeding van jouw kind, dan kun je bellen met de telefonische advisering (T: 050 36 74 992). Ook vind je op de website antwoorden op veelgestelde vragen en handige tips. Wanneer je behoefte hebt aan een gesprek met een opvoedadviseur, dan kan je een afspraak maken op het Centrum voor Jeugd en Gezin bij jou in de buurt. Samen met een deskundige bespreek je welke aanpak in jouw geval prettig is. Je beslist zelf op welke manier je (verder) geholpen wilt worden.
Bijvoorbeeld: • Tips voor jouw persoonlijke situatie. • Advies over het gedrag of de ontwikkeling van je kind. • Het oefenen van opvoedvaardigheden. • Hulp bij het leren herkennen en voorkomen van ongewenst gedrag. Individuele gesprekken met opvoedadviseurs zijn vrijwel altijd gratis. Kijk op de adressenlijst voor een Centrum voor Jeugd en Gezin bij jou in de buurt. Heb je niet meteen een vraag, maar wil je wel meer weten over Positief Opvoeden, dan kun je een lezing volgen. Informatie vind je op www.positiefopvoeden.nl.
ADRESSEN
Basisprincipes De vijf basisprincipes van Positief Opvoeden zijn:
1 2 3 4 5
Kinderen een veilige en stimulerende omgeving bieden. Kinderen laten leren door positieve ondersteuning. Een aansprekende discipline hanteren. Realistische verwachtingen hebben. Goed voor jezelf zorgen.
Opvoedadvies dichtbij huis Telefonisch Advies CJG Groningen Telefonische Advisering T: 050 367 49 92 CJG in de wijk CJG Beijum Emingaheerd 8a 9736 GA Groningen CJG Indische buurt/ De Hoogte Bilitonstraat 78/ 2 9715 EW Groningen
CJG Hoogkerk Zuiderweg 70 9744 AP Groningen CJG Groningen Zuid adres vanaf ca. januari 2012: P.C. Hooftlaan 2 9721 JM Groningen www.cjg.groningen.nl/zuid Kernpartners Positief Opvoeden Elker Hereweg 120 9725 AK Groningen
De meeste peuters kunnen leren zichzelf gedurende 20 à 30 minuten bezig te houden. Maar verwacht in het begin nog niet te veel van ze. Vooral bij jonge kinderen is het normaal dat ze gesprekken van hun ouders onderbreken. Ze willen bijvoorbeeld iets vertellen wat voor hen belangrijk is, ze hebben even hulp nodig of hebben moeite om de aandacht van hun vader of moeder met anderente delen. Probeer telefoongesprekken in het bijzijn van jonge kinderen kort te houden (minder dan 15 minuten) of plan ze op momenten dat je kind slaapt. Door vooraf een duidelijke regel te stellen, kun je een kind leren om je niet te storen als je aan de telefoon bent. Bijvoorbeeld: rustig spelen met je speelgoed tot mama of papa klaar is met het telefoongesprek. Wanneer een kind blijft storen tijdens het gesprek is het handig om de situatie te oefenen: 1. Bel kort met een bekend persoon (2 à 3 minuten). 2. Als het kind blijft spelen, prijs je hem of haar (“Robin, ik ben blij dat je rustig bent blijven spelen terwijl ik aan de telefoon was”). 3. Wanneer je kind de regel niet opvolgt, zeg dan duidelijk wat hij niet mag doen (onderbreken) en wat hij daarvoor in de plaats moet doen (rustig spelen). Je kunt het rustig spelen stimuleren door
Tip: Wanneer je kind de gesprekken blijft onderbreken, kan het handig zijn om een speciaal stukje speelgoed alleenvoor die gelegenheid in de buurt van de telefoon te leggen. Dit geef je zodra je kind om aandacht vraagt.
Colofon Tekst en redactie:
CJG Lewenborg Vensterhuis Lewenborg Anker 14 b/c 9732 HV Groningen
MJD Herman Colleniusstraat 18 9718 TK Groningen
CJG Oosterpark Resedastraat 2a 9713 TN Groningen
GGD JGZ Hanzeplein 120 9713 GW Groningen
Concept en ontwerp:
CJG Paddepoel/ Selwerd/Tuinwijk Eikenlaan 288/6 9741 EW Groningen
COP Groep Friesestraatweg 213C 9743 AD Groningen
Met dank aan:
CJG Vinkhuizen Prismagebouw Siersteenlaan 484/3 (ingang Veldpaatstraat) 9743 EZ Groningen
van tevoren een beloning af te spreken. Bijvoorbeeld samen een boekje lezen als het is gelukt. 4. Maak duidelijk wat de gevolgen zijn als je kind niet luistert en pas deze ook consequent toe. 5. Blijf je kind prijzen als hij telefoongesprekken niet onderbreekt.
Centrum voor Jeugd en Gezin Groningen SO&T Amsterdam Triple P Communications, Amsterdam
Triple P Communications, Amsterdam
Fronique Oosterhof Peter van Dijken Deze Tipkrant is in opdracht van de gemeente Groningen uitgebracht. T: 050 367 61 38
