Workshop: Positief opvoeden en werken met vragenlijsten. Ridder de Vries (procesmanager CJG) Maria Kooi (coordinator CJG) Dries Roosma (Pionn) Herma Hemmen ( projectmanager Sedna)
1
Inhoud workshop. • • • •
Maatschappelijke opdracht en ambitie. Wat meten we ketenbreed? Benutten op micro niveau. (voorbeeld) Benutten op meso en macro niveau. (voorbeeld) • Wat is hiervoor nodig? • Welke uitdagingen zijn er nog te nemen.
Maatschappelijke opdracht: Wat verwachten ouders en jeugdigen van ons:
snel de juiste hulp als het nodig is; effectieve hulp bij opgroei- en opvoedproblemen; maar ook niet langer dan nodig;
2
Wat willen we bereiken? : een meetbaar verschil Van:
?
Nu meer dan 5% ~5%
Nu ruim 10%
Te laat en vaak niet de juiste hulp
~10%
?
Vaak langer dan nodig, en geregeld korter dan wenselijk
Naar: Circa 3% ~3%
Circa 7%
Tijdig de juiste hulp
~7%
Niet langer dan nodig
Circa 90%
Nu minder dan 85% ~90% van kinderen
~85% van kinderen
? Opgroei- en opvoedverwarring en onzekerheid bij veel ouders en kinderen
Positief Opvoeden Drenthe: de ketensystematiek Interventieniveau Positief Opvoeden Drenthe
Doelgroep
Uitvoerders (in Drenthe)
Niveau 1 Positief Opvoeden Universeel
Alle ouders
Massamediale voorlichting vanuit elk Drents CJG www.positiefopvoeden.nl
Niveau 2 Positief Opvoeden Selectief
Ouders met vragen over opvoeding
CJG professionals, (JGZ 0 -19, SMW, AMW)
Niveau 3 Positief Opvoeden Basiszorg
Sommige ouders met milde opvoedproblemen
CJG professionals (JGZ 0 -19, SMW, AMW)
Snelle en goede verwijzing/ indicatiestelling door BJZ of (JGZ)arts/ huisarts Niveau 4 Positief Opvoeden Standaard of Groep;
Enkele ouders met kinderen met ernstige opvoedproblemen
Professionals van Yorneo: - PMTO-licht/Triple P licht - PMTO-groep/Triple P groep
Niveau 5 Positief Opvoeden Plus
Enkele gezinnen met meervoudige opgroei en opvoedproblemen en Multi problem gezinnen
Professionals van Yorneo: - PMTO - IOG
CJG opgroei- en opvoed info, hulp een steun voor alle ouders en kinderen
3
wat meten we ? • • • • •
Effect (aard en ernst problemen bij aanvang en afsluiting) Doelrealisatie Cliënt Tevredenheid Reguliere beëindiging van geboden hulp Type voorgaande hulp en vervolghulp
Samenhangend Instrumentengebruik in de Drentse jeugd(zorg)keten: Vroegsignalering
(evaluatie) vrij toegankelijke opvoed- en opgroeihulp
Indicatie traject BJZ
(evaluatie) geïndiceerde jeugdzorg en jeugd GGZ
(evaluatie) vrij toegankelijke vervolghulp
Opgroei- en ontwikkelingsproblemen
ASQ-SE Of SDQ
ASQ-SE Of SDQ
ASQ-SE Of CBCL Of SDQ
ASQ-SE Of CBCL
ASQ-SE Of SDQ
OpvoedProblemen
OBVL
OBVL
NOSI Of OBVL
NOSI
OBVL
Koppeling van doeltreffendheid hulp aan doelmatigheid hulp: • •
Gemiddelde doorlooptijd (bij reguliere beëindiging hulp) Gemiddelde kostprijs (van regulier beëindigde hulp
ASQ-SE = Ages and Stages-Social Emotional (3mnd -4 jr) 7 versies: 6, 12, 18, 24,30,36, 48 maanden SDQ = Strengs and Difficulties Questionaire (4-18 jr) versie voor: ouders, jongeren (11-18), leerkrachten CBCL = Child Behaviour Checklist (1,5-5 en 5-18jr) versie voor: ouders, jongeren (11-18), leerkrachten OBVL = Opvoedingsbelasting Vragenlijsten (0-18jr) NOSI = Nijmeegse Opvoeding Stress Index (0-18jr )
4
Schematisch overzicht Instrumentengebruik en Werken met Vragenlijsten binnen Positief opvoeden Drenthe door Sedna AMW en SMW Aanmelding SMW/AMW
Afsluiting SMW/AMW
ASQ-SE/OBVL SDQ/OBVL
ASQ-SE/OBVL SDQ/OBVL
Bij inzetten van Positief opvoeden Drenthe niveau 2 of 3: PoD niveau 2 Adviesgesprek
Gesprek 1 BBS
PoD niveau 2 Lezing (groep)
Alle deelnemers aan eind van de bijeenkomst: BBS
PoD niveau 3 Sessie 1; 4 trainingssessies OPS BBS Doelen ?
Gesprek 2: BBS
Sessie 2
Sessie 3
BBS
BBS
Sessie 4: OPS BBS
OPS = Opvoedingspraktijkschaal (7 vragen met 10 puntsschaal) BBS = Bijeenkomst beoordelingsschaal (4 vragen met 10 puntsschaal)
Doelrealisatie?
Voordelen samenhangend instrumentengebruik • Cliënten worden sneller en beter geholpen • Betere samenwerking cliënten en zorgverleners • Betere beslissingen • Minder informatieverlies • Betere overdracht • Effecten worden zichtbaar gemaakt
Tevredenheid ?
5
Benutting op microniveau: door hulpverlener en de cliënt oplossingsgericht werken met vragenlijsten als algemeen werkzame factor van effectief hulpverlenen
Benutting op micro niveau: De kracht zit in het feedback gesprek van de hulpverlener met de cliënt (ouder(s), jongere e/o leerkracht) op goed gekozen momenten in de hulpverleningscyclus: moment
doel
Aanmelding en aanvang
Samen met cliënt de aard en ernst van de problemen in kaart brengen en bepalen met welke doelen welke hulp ingezet gaat worden.
Tussenevaluatie
Samen met cliënt evalueren van bereikte resultaten, beoordelen of deze goed genoeg zijn en bepalen waar komende periode nog aan gewerkt moet worden.
Eindevaluatie en afsluiting
Samen met cliënt evalueren van bereikte resultaten en beoordelen of deze goed genoeg zijn. Indien wenselijk samen bepalen met welke doelen welke vervolghulp ingezet gaat worden.
6
Stramien voor een oplossingsgericht feedback gesprek: Activiteit
Vraag
Herkennen
Zijn de resultaten te plaatsen?
Begrijpen
Kunnen we ze verklaren?
Waarderen
Vinden we ze goed genoeg?
Handelen
Zijn er verbeteracties nodig?
SDQ-profiel (aanvang)
- Uit de lijst komt naar voren dat …. herkent u dat? - (bij evaluatie verschillen 1e en 2e meting bepalen: herkent u vooruitgang/achteruitgang?)
- Erkenning geven (hoe heeft u dat zolang kunnen volhouden?) - Doorvragen naar situaties (wanneer/hoe, uitzonderingen en hulpbronnen & krachten) - Bij evaluatie verschillen 1e en 2e meting bepalen : wat gaat er nu anders?
- Wat betekenen deze resultaten voor u en uw kind? - Schaalvragen stellen (op een schaal van 0-10, waar zit u nu?)
- Zo ja: Doelen stellen. - Wondervragen stellen (stel dat er een wonder is gebeurd en problemen zijn verdwenen, waar zou u dat aan merken? Wat zou uw kind anders doen, wat zou u anders doen?)
7
Benutting op meso en macro niveau: door team/afdeling Stel u voor: Alle hulpverleners in het CJG Emmen vinden dit zinvol
De werkzame factor voor verbeteren en verantwoorden op team/instellings/beleidsniveau: • Er is een effectrapportage over een interventie (afdeling/ instelling, etc.)
En …
Gebruiken dit bij al hun cliënten En …
Verzamelen deze informatie in een onderzoeksdatabase.
• Er komt een dialoog op gang tussen – management en professionals; – directie en overheid/ financiers
• die aanzet tot Wat zouden de verschillende teams/ afdelingen/ directies/ beleid& financiers daaraan kunnen hebben voor verbetering en verantwoording?
– handelen: Verbeteracties? – Of tot meer kennis: Ander zicht op/meer begrip van…
8
Sedna AMW en SMW 2009 Basis- en SDI informatie (1)
Inhoud jaarrapport Kwaliteit&Effectiviteit: • Basisinformatie: instroom, perc. planmatig vertrek, gemiddelde duur, uitstroom: benutting gegevens uit clientregistratiesysteem; • Sociaal Demografische Informatie (SDI): leeftijd, geslacht, etniciteit, leefsituatie instroom/uitstroom; dagbesteding instroom/uitstroom;sectortype aanmelder; voorgaande hulp; vervolghulp: benutting gegevens uit clientregistratiesysteem; • Aard en ernst O&O problemen bij aanvang en afsluiting: vragenlijsten: benutting gegevens uit BergOp; • Cliënttevredenheid bij afsluiting: exitvragenlijst: benutting gegevens uit BergOp; • Doelrealisatie: benutting gegevens uit clientregistratiesysteem. Zie ook: prestatie-indicatoren in de Jeugdzorg (www.ipo.nl)
AMW (totaal = 148)
SMW (totaal = 673)
Leeftijd
aantal
perc
aantal
perc
0-4
3
2%
-
-
4-13
30
20%
401
60%
13-18
20
14%
222
33%
18-22
58
39%
41
6%
23 -
37
25%
6
1%
Jongen
49
33%
281
42%
Meisje
99
67%
369
55%
Geslacht
9
Sedna AMW en SMW 2009 Basis- en SDI informatie (2)
5%=591 kinderen Tertiaire preventie:
Totaal aantal kinderen in de basisschool leeftijd van 4-13 jaar in de gemeente Emmen in 2009 = 11.819 ~5% (bron CBS)
(specialistische jeugdzorg / jeugdGGZ/ jeugd-LVG: Yorneo, Accare, GGZ Drenthe, Dreei, Promens Care, VNN ) Positief Opvoeden 4 en 5 (Yorneo)
~10% Indicatie door: BJZ/CIZ/ (Huis)artsen
10%=1182 kinderen Secundaire preventie: (CJG Emmen: GGD Drenthe: JGZ 413, Sedna: SMW, AMW) Positief Opvoeden 2 en 3 SMW: 401 ki AMW: 30 ki Totaal SEDNA: 431 ki
100%=11.819 kinderen Primaire preventie: CJG Emmen en Basisscholen Positief Opvoeden 1: www.positiefopvoedendrenthe.nl en mediastrategie, gericht op alle ouders en kinderen
~85% van kinderen = 10.046 Percentage van theoretisch aantal hulpvragers (4-13 jaar) (= 1182) wat in 2009 bereikt is door:
Initiatief aanmelding:
aantal
AMW perc
aantal
SMW perc
ouder/kind zelf
57
39%
174
26%
huisarts
23
16%
-
-
school/ZAT
12
8%
418
62%
smw (cjg intern)
10
7%
21
3%
amw (cjg intern)
7
5%
8
1%
jgz (cjg intern)
4
3%
22
3%
jeugdzorg
7
5%
9
1%
ggz
4
3%
-
-
overig
13
8%
-
-
onbekend
10
7%
21
3%
Sedna AMW (30= 3%) en SMW (401= 34%) en Totaal Sedna: 431=37%
10
Sedna AMW en SMW 2009 Basis- en SDI informatie (3) Aanmeldings problematiek:
AMW aantal
perc
SMW aantal
perc
Gedrag school/thuis
5
3%
237
35%
Psycho soc probl
32
22%
118
18%
Echtscheiding
11
7%
95
14%
Financiën
25
17%
Geen registratie item bij SMW
Verwerkingsprobl
11
7%
27
Opvoeding
16
11%
24
Huisvesting/ werk
13
9%
Geen registratie item bij SMW
(huiselijk) geweld
7
5%
19
3%
Identiteit
8
5%
13
2%
Multi problem
3
2%
Geen registratie item bij SMW
Overig
11
7%
140 *
Onbekend
6
4%
* ) onder overig vallen: relatie met familie (32); assertiviteit (24); pesten (22); school (18); gezondheid (17) en overig (27)
Sedna AMW en SMW 2009 Basis- en SDI informatie (4) Wijze van beeindiging:
AMW aantal
perc
aantal
perc
Casus afgerond
37
33%
302
73%
Afgerond + nazorg
1
1%
15
4%
4%
Voortijdig stoppen
20
17%
31
7%
4%
(initiatief client)
-
-
7
2%
55
49%
57
14%
Voortijdig stoppen
SMW
(initiafief hulpverlener)
Overig
Gemiddelde begeleidingsduur
19%
5 maanden
5,7 maanden
11
Sedna AMW en SMW 2009 Respons op vragenlijsten (periode 15 mei t/m 31 dec)
Aard en ernst door ouders ervaren gedragsproblemen (SDQ) bij aanmelding (Sedna SMW 2009) 80
Vragenlijsten
AMW
SMW
T1 = aanmelding T2 = afsluiting
T1 totaal = 84 ouders / 64 jongeren T2 totaal = 78 ouders/ 63 jongeren
T1 totaal = 313 ouders/ 124 jongeren T2 totaal = 289 ouders/ 83 jongeren
aantal
perc
aantal
perc
SDQ ouders T1
10
12%
83
27%
SDQ ouders T2
-
-
6
2%
OBVL T1
7
8%
72
23%
-
3
1%
2
3%
45
36%
SDQ jongere T2
-
-
3
4%
SDQ leerkr T1
7
8%
65
21%
SDQ leerkr T2
-
-
8
3%
g ra ed lg n aa te ia no oc ge tis ds an tij ef le et l lm ob pr ob ts pr ch da an r /a pe hy bl ro sp ag dr bl ge o pr le ne ag io dr ot ge em m ee bl ro
-
SDQ jongere T1
20 10 0 p al ta to
OBVL T2
70 60 50 40 30
geen
matig
ernstig
12
Aard en ernst door ouders ervaren opvoedingsbelasting (OBVL) bij aanmelding (Sedna SMW 2009)
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 bl l et
lg r ed ag
en ot
l ob
en sg jd
pr ts
fti ee
l
matig
a aa ci
m
b ro
tie la gu
ag dr ge
l ob pr
ch da an /a
p gs
le
m ee bl
re gs
l
ie at ul
ee
geen
o tis an
o pr
r pe hy
a dr ge
ne io ot
ro lp
a dr
n
g re
de
n tio
ernstig
ge
e vo
la re
matig
ie ot em
op
rs
n ei
n ei
g in st la
m do
be
m do
r de
pe
nd ki
ou
le ta to
geen
em
a ta to
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Aard en ernst door jongeren ervaren gedragsproblemen (SDQ) bij aanmelding (Sedna SMW 2009)
ernstig
13
Wat heeft uw organisatie hiervoor nodig? (randvoorwaarden) Goed werkend clientregistratiesysteem Goed werkende onderzoeksdatabase (www.bergop.info), Goede training en ondersteuning zorgverleners bij oplossingsgericht werken met vragenlijsten op micro-niveau, Goede ondersteuning door onderzoeker(s) (www.sejn.nl) , Goed gebruik jaarrapporten op meso en macro niveau, Verankering van deze randvoorwaarden in kostprijs van de zorg (kosten: circa 0,5% van instellingsbudget per jaar). Koers houden!!! Invoering gaat stap voor stap!!
Welke uitdagingen zijn er. • • • • •
Implementatie methodiek bij ketenpartners CJG Koppeling tussen registratiesystemen en database BergOp 1 registratiesysteem binnen het CJG Blijven trainen Blijvende aandacht/sturing van leidinggevenden
14
Afsluiting. • Vragen op flap beantwoorden. • Vragen uit de zaal? • Verzoek om vragenlijst in te vullen.
Bedankt voor uw aandacht.
15
