2
4
5
Regels op de BSO ‘Samen spelen, samen delen’
Positief Opvoeden Quiz Test nu je kennis
Logische consequenties Wat doe ik als mijn kind niet luistert?
Kop tekst 3
Elke T heeft ipkrant 1v basisp rincip an de 5 es v Opvo eden a an Positief ls the ma. Tipkra nt 5: A anspr discip ekend line ha e ntere n
Nr. 5
Opvoedtips en informatie voor álle lle ouders > Positief Opvoeden; basisprincipe: Aansprekende discipline hanteren, april 2010
www.positiefopvoeden.nl
Amsterdam biedt hulp Bij alle opvoedvragen Hoe zorg ik ervoor dat mijn tienjarige dochter niet liegt? Waarom bijt mijn zoontje andere peuters? Hoeveel zakgeld geef ik mijn dochter van acht? Als ouder word je regelmatig geconfronteerd met vragen waarop je geen antwoord weet. Met het doel ouders de juiste informatie over opvoeden te geven, leiden de Gemeente Amsterdam en Diemen ruim 800 beroepskrachten op in Positief Opvoeden volgens de methode Triple P. Met ál je vragen kun je bij deze beroepskrachten terecht. Op de website kun je zelfs direct je vraag stellen. Ook vind je daar een overzicht van de mogelijkheden bij jou in de buurt. Aarzel niet, maar neem die stap! Hun adviezen zullen je helpen de ontwikkeling van jouw kind op een positieve manier te stimuleren.
Direct informatie of tips nodig? Adressen en telefoonnummers op pagina 8.
Positief Opvoeden werkt Voor alle ouders
Murat, 5 jaar
Naimes probleem: Hoe krijg ik Murat op tijd in bed? Onze vijfjarige Murat is een gezellig joch, maar op tijd slapen ho maar! Hij treuzelt enorm met naar bed gaan. Mijn man en ik hebben geregeld ruzie over zijn bedtijd. Dat helpt natuurlijk ook niet. Ik vind het belangrijk dat Murat genoeg slaap krijgt. ‘s Ochtends kan ik hem bijna niet wakker krijgen. Murat is de jongste thuis. Hij vindt het niet eerlijk dat hij eerder naar bed moet dan zijn oudere zus en broers. Dus bedenkt hij allerlei smoesjes om langer op te kunnen blijven. Bijvoorbeeld dat hij nog niet moe is of dat hij zijn knuffel niet kan vinden. Omdat hij zo schattig is, geven we gemakkelijk toe.
Mijn moeder die vaak bij ons is, neemt hem dan gezellig weer op schoot. Toen de juf vertelde dat Murat vaak moe is op school, waren mijn man en ik het eens dat er iets moest veranderen. Ik heb het probleem met de schoolverpleegkundige besproken. Daar heb ik veel aan gehad. Ze wees me op het
belang van duidelijke regels en consequent durven zijn. Nu gaat het een stuk beter en heeft Murat meer energie op school.
Wil je weten wat Naime heeft gedaan om Murat op tijd in bed te krijgen? Kijk dan op pagina 3!
Welke normen en waarden je jouw kind wil bijbrengen, is voor elke ouder anders. Maar hoe je gedrag van kinderen het beste kunt sturen is uitgebreid onderzocht. Dit onderzoek en praktijkervaring laat zien dat Positief Opvoeden van Triple P kinderen de beste kansen geeft om zich goed te ontwikkelen. Bewezen is dat kinderen die positief worden opgevoed, zich prettig voelen en weinig risico lopen op het ontwikkelen van gedragsproblemen. Ouders die positief opvoeden, vinden het ouderschap plezieriger en genieten vaak meer van hun kinderen.
Wat is Triple P? Kijk op pagina 8.
2 Aansprekende discipline
Wist u dat een kind van 4 gemiddeld twaalf uur slaap nodig heeft en een kind van 12, negen uur? (Bron: www.infotalia.com)
85%
Vanaf ongeveer 6 jaar, als kinderen de verschillende
van de kinderen tussen 4 en 12
munten kunnen herkennen,
jaar doet minstens één uur per
is een kind oud genoeg voor
week aan sport.
zakgeld.
(Bron: CBS)
(Bron: www.nibud.nl)
‘Kinderen hebben duidelijke regels nodig.’ Op de Buitenschoolse Opvang (BSO) kunnen kinderen vrij spelen en hebben ze plezier. Volgens Marjolein Kooij heb je hierbij ook regels nodig. Marjolein is pedagogisch medewerker op BSO Popeye in Diemen. ‘Regels zijn eigenlijk afspraken. Ze geven duidelijkheid. Kinderen weten hoe zij zich moeten gedragen, omdat de regels vertellen hoe je dat moet doen’, vertelt Marjolein. Waarom is het belangrijk om regels te hebben? ‘De regels zijn een hulpmiddel. Sommige regels vertellen hoe we willen dat kinderen met elkaar omgaan, zoals bijvoorbeeld de regel ‘Samen delen, samen spelen’. Hiermee leren kinderen sociale omgangsvormen.’
Hoe ziet een regel eruit? ‘We hadden vroeger bijvoorbeeld de regel ‘niet rennen’. Nu hebben we duidelijkere regels, die vertellen wat kinderen wél moeten doen, bijvoorbeeld ‘Laten we hopen dat we op de groep beter kunnen lopen’. Deze regels zorgen ervoor dat kinderen weten wat van hun verwacht wordt. Alle regels zijn in rijmvorm. Hierdoor onthouden de kinderen de regels makkelijk. De plaatjes onder elke regel zorgen ervoor dat de kleine kinderen ook bekend worden met de regels.’
Waar hangen de regels? ‘BSO Popeye is onderdeel van een brede school. Dit betekent dat we in hetzelfde gebouw zitten met de basisschool. De regels voor kinderen op school en de BSO zijn hetzelfde. Dit is makkelijk voor de kinderen en duidelijk! Het is belangrijk dat kinderen de regels begrijpen. Daarom heb ik in het begin elke dag met de kinderen over een regel gesproken. De kinderen hebben voor elke regel een goede plek bedacht om deze op te hangen. De regel over opruimen hangt bijvoorbeeld bij de kast waar de spelletjes in staan.’
Hoe zorg je ervoor dat kinderen zich aan de regels houden? ‘Als er nieuwe kinderen op de groep komen, maken we ze spelenderwijs bekend met de regels. Op het moment dat een kind bij-
voorbeeld met een spelletje heeft gespeeld laten we hem de regel zien dat spelletjes na het spelen weer terug in de kast moeten. In de kring praten we vaak over de regels. Dan vraag ik: ‘Wie weet nog wat we hebben afgesproken over opruimen?’ Dan gaan bijna alle vingers de lucht in! Op die manier worden de kinderen herinnerd aan de regels op de groep.‘ Marjolein Kooij
Wat doe je als een kind zich niet aan een regel houdt? ‘We spreken kinderen aan en vragen of ze de regel nog kennen. Rustig lopen is voor kinderen de moeilijkste regel. Als kinderen binnen aan het rennen zijn, vragen we of ze de regel nog kennen en vertellen we dat ze buiten wél mogen rennen. En als kinderen zich aan de regels houden, horen ze dat ook. Dat zorgt ervoor dat ze dat blijven doen!’
Wat is aansprekende discipline ? Een aansprekende discipline betekent dat je snel en doortastend reageert op vormen van ongewenst gedrag van je kind en dat je duidelijke regels stelt. Het is belangrijk om 4 of 5 huisregels op te stellen en deze te bespreken met het gezin. Veel ouders gaan er van uit dat kinderen de regels wel weten, maar hebben ze nooit benoemd of opgeschreven. Vraag maar eens aan je partner wat zijn of haar regels zijn en of jouw regels bekend zijn.
Reageren op ongewenst gedrag: ‘stop daarmee!’ Reageer meteen als een kind iets doet wat je niet goed vindt. Een duidelijke STOP instructie is vaak voldoende.
Hoe ziet dat eruit? • • • •
Door de rijmpjes en passende illustraties van Dagmar Stam leren de kinderen snel de regels
Ga naar je kind toe Zorg dat je zijn aandacht hebt Maak oogcontact Zeg rustig en beslist met welk gedrag je kind moet stoppen • Geef een alternatief: iets wat je kind wèl mag • Prijs je kind als hij doet wat je zegt • Stopt je kind niet? Pas dan een logische consequentie toe (zie pag. 5)
Aansprekende discipline 3
TopTips Aansprekende discipline TopTip 1 Praat met kinderen over regels Betrek je kind(eren) bij het vaststellen van basisregels in huis. Bijvoorbeeld over computergebruik, van elkaars spullen afblijven of huishoudelijke taakjes. Regels worden sneller opgevolgd als kinderen er over kunnen meedenken. Vanaf een jaar of vier kun je kinderen daar al in stimuleren. Houd het aantal regels beperkt en formuleer ze positief. Zo leert een kind wat de bedoeling is in plaats van wat niet mag. Bijvoorbeeld: ‘Als je het speelgoed van een ander wil, dan vraag je dat eerst’. Pas de regels weer aan als kinderen groter worden.
TopTip 2 Prijs je kind als hij zich aan de regels houdt Regels opvolgen gaat niet vanzelf. Prijs je kind als hij zich aan de regels houdt. Vooral als de naleving daarvan de nodige inzet van je kind vraagt. Bijvoorbeeld als
hij op tijd zijn huiswerk maakt of uit zichzelf de tafel afruimt. Benoem welk gedrag je waardeert. Bijvoorbeeld: ‘Wat goed dat je je aan de afspraak houdt en op tijd aan je huiswerk begint. Ik ben trots op je’.
zonder kinderen- het samen eens te worden over belangrijke regels in huis en hoe je die wilt handhaven.
TopTip 3 Blijf kalm en geef uitleg
Wie lang wacht, reageert vaak heftiger op ongewenst gedrag van kinderen. En je kind leert ervan dat hij pas hoeft te gehoorzamen als je boos wordt. Snel reageren werkt beter dan dingen op z’n beloop laten. Een kind even herinneren aan de regel is dan vaak al voldoende om gedrag bij te sturen.
Als je kinderen corrigeert, richt je dan op hun gedrag en wijs hen niet af als persoon. Probeer kalm te blijven. Daarop reageren kinderen beter dan op een emotionele uitbarsting. Geef uitleg wat je niet bevalt aan hun gedrag of wat het effect is op anderen. Geef ook aanwijzingen hoe het anders kan. Zo leert een kind hoe hij zijn gedrag kan verbeteren.
TopTip 4 Steun elkaar als opvoeders Als ouders ben je het misschien niet altijd eens met de manier waarop je partner reageert op een regelovertreding. Maar, val elkaar nooit af en spreek elkaar niet tegen. Probeer -op een rustig moment
TopTip 5 Blijf niet eindeloos waarschuwen
TopTip 6 Effectief disciplineren valt te leren Als je onzeker bent over het omgaan met ongewenst gedrag bij kinderen kun je veel steun hebben aan het volgen van een opvoedcursus. Daar leer je hoe je wenselijk gedrag bij kinderen kunt stimuleren en hoe je om kan gaan met ongewenst gedrag.
Vervolg pagina 1
Murat gaat op tijd naar bed. Hoe is dat gelukt? Discipline helpt
Consequent blijven
Naime: ‘ik heb ontdekt dat het bij ons ontbrak aan discipline. De ene keer lieten we Murat opblijven, de andere keer werden we boos als hij er steeds uitkwam. Een kind weet dan niet waar hij aan toe is. Ook spraken we elkaar tegen. Als ik vond dat Murat naar bed moest, zei mijn moeder: ‘Ach, laat hem nog even’. Daar maakte Murat slim gebruik van.
Als Murat niet naar bed wil, vragen we: ‘wat was ook alweer de regel over naar bed gaan?’ Dat is meestal al genoeg, dan gaat hij lief mee. En mijn man en ik steunen elkaar. Als hij uit bed komt, brengen we hem consequent weer terug. We reageren niet meer op zijn smoesjes. Het grappige is dat zijn zus een ‘smoesjeslijstje’ heeft gemaakt. Dan vraagt ze: ‘Murat, ben je naar de wc geweest? Heb je je knuffel? Heb je een beetje water gedronken? Heb je je tanden gepoetst?’ Als het hele lijstje is afgewerkt, zegt ze: ‘Nu ben je klaar om te gaan slapen’. En dat doet hij dan ook braaf! Hij weet dat als hij te lang treuzelt, het voorlezen niet doorgaat. Gelukkig hoeven we die consequentie niet vaak toe te passen.
Regels geven houvast De verpleegkundige vertelde dat een kind van vijf gemiddeld 10 tot 12 uur slaap nodig heeft. En ook dat het beter werkt als er vaste regels zijn voor bedtijd. Als je daar consequent aan vasthoudt, legt een kind zich er gemakkelijk bij neer. En je hebt minder strijd. Mijn man en ik hebben toen met de kinderen een aantal huisregels afgesproken. Voor Murat geldt de regel dat hij om half 8 gaat slapen en in bed blijft.
Slaapritueel De suggestie om een slaapritueel in te stellen, heb ik ook opgevolgd. Ik waarschuw Murat nu een half uur van te voren dat het bijna bedtijd is. De overgang is dan niet zo plotseling. Op de afgesproken tijd, ga ik naar hem toe en zeg rustig en duidelijk dat het tijd is om te gaan slapen. Als hij erin ligt, lees ik nog een verhaaltje voor. Dat is een gezellig moment waardoor Murat het minder erg vindt om naar bed te gaan.
Wat heb jij lekker geslapen! In het begin kreeg Murat elke ochtend een uitgebreid compliment als hij in bed was gebleven. Dat doen we nu nog maar af en toe. Op tijd naar bed is inmiddels routine geworden. Murat wordt nu elke ochtend uit zichzelf wakker. En wat ook belangrijk is: hij heeft zin om naar school te gaan.’
Gratis opvoedcursus Voor wie is de cursus? De cursus Positief Opvoeden is voor ouders van kinderen tot 12 jaar, die hun opvoedvaardigheden willen verbeteren. De groep bestaat uit maximaal 10 tot 12 deelnemers.
Hoe gaat het in z’n werk? De cursus bestaat uit 5 groepsbijeenkomsten en 3 telefonische sessies. Er worden actief opvoedvaardigheden getraind aan de hand van de situaties in jullie gezin. Voor een actueel overzicht van de opvoedcursussen in jouw buurt, kijk op www.positiefopvoeden.nl/agenda
4 Over ouders
Positief Opvoeden Quiz :) Wat weet jij over Positief Opvoeden? Wat is een goede manier om je kind te laten luisteren? En hoe zorg je ook voor jezelf? Test je kennis door onderstaande vragen te beantwoorden en het juiste antwoord te kiezen. Deze vragen gaan over de vijf basisprincipes van Positief Opvoeden. Dit is de 5e Tipkrant van Positief Opvoeden. Alle Tipkranten hadden elke keer één van de vijf basisprincipes als thema. Met de vragen hieronder kun je je kennis testen over deze basisprincipes en Positief Opvoeden. De antwoorden van de quiz vind je op pagina 8. Ga naar de website www.positiefopvoeden.nl om een uitgebreide toelichting te lezen op de juiste antwoorden van de quiz.
08. Als de kinderen gezellig met elkaar aan het spelen zijn:
01. Hoe zorg je dat je peuter veilig is en geen gevaar loopt:
A Doe ik de afwas, ga ik stofzuigen en maak ik een A Ik weet de hele tijd waar mijn peuter is
boodschappenlijst, er is altijd wel een klus!
en wat hij aan het doen is.
B Gebruik ik dat moment om zelf ook even te
B Ik zorg dat mijn huis peuterveilig is met
ontspannen met een tijdschrift of een kopje thee.
bijvoorbeeld stopcontactbedekkers.
C Vraag ik de kinderen of ze hun afgesproken taak
C Ik zet waardevolle en breekbare spullen
willen doen zoals de afwasmachine leegruimen.
buiten bereik.
06. Je kind speelt binnen met zijn voetbal, terwijl de regel is dat dit alleen buiten mag. Wat doe je? A Ik zeg hem: ‘Je weet dat dit niet mag, leer je
02. Als mijn kind al tien minuten zelfstandig aan het spelen is met de Lego:
07. Als mijn kind tv aan het kijken is en we gaan eten:
A Loop ik naar hem toe en zeg hem: ‘Wat ben je lekker aan het spelen met de Lego’. B Laat ik hem lekker spelen en geef hem verder geen aandacht. C Roep ik van een afstand: ‘Hè hè, eindelijk kun
het dan ook nooit?’ B Ik vraag: ‘Weet je nog wat de regel is over voetballen in huis?’ Als mijn kind het niet meer weet, herinner ik
A Roep ik vanuit de keuken: ‘Aan tafel!’.
hem opnieuw aan de regel: ‘In huis wordt niet gevoet-
B Loop ik naar mijn kind toe en vraag: ‘Kom je
bald. Buiten mag je voetballen’ en stimuleer hem om
aan tafel?’
dat te doen.
C Loop ik naar mijn kind toe en zeg: ‘Ik wil dat je
C Ik pak de voetbal af en stuur hem naar zijn kamer.
de televisie uitzet en aan tafel komt, want we gaan eten.’
je ook rustig spelen’.
03. Als jij en je partner onenigheid over de opvoeding hebben, is het goed voor je kinderen als je: A Rustig blijft, maar laat zien dat meningsverschillen erbij horen en opgelost kunnen worden.
04. Je bent aan de telefoon en je kind vraagt je om de stiften te pakken in de kast waar hij niet bij kan. Wat doe je? A Ik negeer mijn kind, ik ben aan de telefoon. B Ik onderbreek het telefoongesprek en zeg: ‘Houd je mond’ en ga verder met het gesprek.
B Aan je kind vraagt wie van jullie gelijk heeft. C Het conflict openlijk bespreekt, zelfs als de emoties hoog oplopen, want zo leren kinderen met conflicten om te gaan.
C Ik onderbreek even het telefoongesprek, geef mijn kind de hulp die het nodig heeft en stimuleer hem
05. Om mijn kind te leren welk gedrag ik niet wil zien is het belangrijk dat ik: A Consequent reageer op ongewenst gedrag van mijn kind. B Mijn kind laat merken en voelen wat hij verkeerd doet. C Mijn kind streng toespreek, zodat hij weet
om zichzelf even bezig te houden totdat ik klaar ben.
dat ik het meen.
Slaan in discussie In Nederland is een wet aangenomen die slaan als opvoedmethode afkeurt. Dat heeft veel ouders onzeker gemaakt. En ook weerstand opgeroepen. Mogen ouders niet zelf bepalen hoe ze hun kind opvoeden? Is een tik echt zo schadelijk? Wie is daar slechter van geworden? Dit zijn veel gehoorde reacties. Laten we eens op een rijtje zetten wat we nu eigenlijk weten over slaan: • Als het geven van een tik effectief is, zouden ouders dit middel steeds minder hoeven toe te passen. Maar vaak is het omgekeerde het geval. Het ongewenste
gedrag van kinderen stopt wel op het moment dat de klap valt, maar het neemt er dikwijls niet door af. Bovendien kunnen kinderen stiekem gedrag ontwikkelen, uit angst voor straf. • Het probleem is: slaan leert een kind wat niet mag, maar niet wat wèl de bedoeling is. Als ouders hun kind willen leren hoe hij zich in allerlei situaties moet gedragen, heeft het stimuleren en prijzen van gewenst gedrag meer effect. • Al lijkt een kind onaangedaan, toch kan een klap wel emotionele schade toebrengen. Niet als het een enkele keer gebeurt binnen een liefdevolle opvoeding. Maar wel als slaan regelmatig voorkomt en vooral als het in woede gebeurt. Kinderen kunnen het vertrouwen in hun ouders verliezen waardoor ze minder onbevangen
zijn en meer op hun hoede zijn. • Door je kind te slaan geef je het verkeerde voorbeeld. De boodschap naar kinderen is onduidelijk. Zij mogen niet slaan, maar jij doet het wel? • Kinderen leren gedrag van hun ouders. Wat je erin stopt, krijg je ook terug. Wie kinderen positieve aandacht geeft, krijgt genegenheid terug. Als ouders vaak boos worden, schreeuwen of een klap uitdelen zie je dat gedrag ook bij de kinderen. Ze hebben geleerd dat slaan een manier is om conflicten op te lossen en passen dat toe in de omgang met leeftijdgenoten. Nog niet zo lang geleden was slaan een geaccepteerde opvoedmethode. We weten nu dat het ook nadelige effecten heeft, maar het kost tijd om opvoedpatronen te veranderen.
Slaan is een impulsreactie, meestal voortkomend uit een gevoel van onmacht of stress. Vaak heeft een ouder er achteraf spijt van dat het zo gelopen is. Het is overigens voor je kind net zo nadelig als je steeds kritiek op hem hebt of tegen hem schreeuwt. Het is belangrijk om dit soort gedrag te voorkomen, door je eigen irritaties niet te hoog op te laten lopen. Bijvoorbeeld door eerder in te grijpen.
Positief Opvoeden, Triple P kan je daarbij helpen. Bijvoorbeeld via een informatiefolder, een opvoedcursus of individueel gesprek en begeleiding. Kijk op de website www.positiefopvoeden.nl voor tips en het aanbod bij jou in de buurt.
Over ouders 5 Wat doe ik als mijn kind niet luistert? Als je kind niet luistert, moet er een consequentie op volgen. Anders leert een kind dat hij jouw instructies rustig kan negeren. Een consequentie is het logische gevolg op ongehoorzaamheid. Vandaar ook de term: logische consequenties. Het is geen straf. Het doel is dat je kind er iets van leert. Leg daarom altijd uit waarom je een consequentie toepast: ‘Je luisterde niet toen ik zei dat je moest stoppen, nu berg ik de bal 5 minuten op!’ Voorbeelden van logische consequenties zijn: • minder computertijd • een extra taak in huis moeten doen • geliefd speelgoedje korte tijd opbergen • verplicht naast jou op een stoeltje zitten • een time-out van enkele minuten Houd je aan de afgesproken tijd. Consequenties hoeven niet lang te duren om effectief te zijn. Als een kind protesteert tijdens een
time-out, gaat de tijd pas in als hij stil is. Het doel is dat een kind leert om zelf rustig te worden. Als de tijd om is of de taak gedaan, kom je niet meer op het ongewenste gedrag terug. Help je kind liever weer op gang met een activiteit. Zo krijgt hij de kans om zijn gedrag te verbeteren. Geef positieve aandacht of een complimentje zodra de gelegenheid zich voordoet. Probeer rustig en standvastig te blijven als je de consequentie toepast. Ook bij hevig protest. Bedenk: nu even doorbijten, maakt dat een kind jouw instructies voortaan serieus neemt.
TIJD VOOR JEZELF TIPS Wat
Wanneer
Kinderyogadag
17 april Centrum De Roos, Gratis 10:00 - 17:00 uur P.C. Hooftstr. 183 (in het Vondelpark)
Waar
Kosten
Kinderen kunnen gratis kennismaken met kinderyoga. Naast yogaoefeningen zijn er activiteiten als krachtstokken en mandala’s maken, massages en een workshop over gezonde voeding.
Nationale Sportweek
17 april - 24 april Verschillende locaties
Gratis
Eén hele week kunnen jong en oud gratis deelnemen aan proeflessen en clinics bij sportverenigingen in heel Nederland. Kijk op www.nationalesportweek.nl
Dag van het park
31 mei
Verschillende locaties
Kijk op www.amsterdam. nl/stadsdelen
Laat je verrassen in een park bij jou in de buurt tijdens de Dag van het Park, een leuke dag vol culturele, sportieve, culinaire, groene en andere activiteiten in het park.
Straatspeeldag Amsterdam
Begin juni
Verschillende locaties
Kijk op www.veiligverkeernederland.nl
Tijdens de Nationale Straatspeeldag wordt in heel Nederland de straat van de kinderen. Ze kunnen dan hun protest tegen de gevaren in hun straat laten zien en horen. Verschillende stadsdelen organiseren die dag speciale straatspeelactiviteiten.
Vondelpark Vanaf juni Openluchttheater
Vondelpark
Kijk op www.openluchttheater.nl
Elke vrijdag is er dans, elke zaterdagmiddag een jeugdvoorstelling en jazz en elke zondagmiddag allerlei soorten muziek waaronder een lunchconcert klassieke muziek.
Artis ZOOmer avonden
juni, juli & augustus
Artis ZOO
Kijk op www.artis.nl
Artis is weer elke zaterdagavond in juni, juli en augustus tot zonsondergang open. Elke ZOOmeravond is er een gevarieerd programma met vele unieke ‘kijkjes achter de schermen’ en speciale activiteiten voor jong en oud.
Expositie de Qi van China
Tot voorjaar 2012 Junior Tropenmuseum
Kijk op www.tropenmuseum.nl
Qi (spreek uit: tsjie) is de energie die door alles en iedereen stroomt. Door mensen en dingen, dieren en gebouwen. Ontdek tijdens een actieve tour hoe jij je eigen qi kunt laten stromen met koken, karaoke, soldaten, kalligrafie, paraplu’s en kungfu. Bovenstaande informatie is onder voorbehoud. De Tipkrant is niet aansprakelijk voor eventuele onjuiste informatie.
Vraag van ouder: Mijn zoon is twee jaar en kan hard gillen. Dit doet hij ’s ochtends of als zijn speelgoed wordt afgepakt. Hij doet dit sinds zijn geboorte. Hij wordt dan driftig en loopt rood aan. Ik pak dan zijn handjes en zeg: ‘niet doen’. Dit helpt soms, maar niet altijd. Op het consultatiebureau zeiden ze dat ik hem moet negeren, maar ik weet niet hoe ik dat moet doen.
Antwoord van de Triple P adviseur: Ik kan me goed voorstellen dat je het schreeuwen graag wilt verminderen en dat het moeilijk is om dit gedrag te negeren. Driftbuien komen veel voor bij kinderen van rond de twee jaar. Ook lijkt het zijn temperament te zijn, omdat je schrijft dat hij al vanaf zijn geboorte zo reageert. Het is belangrijk om er nu iets aan te doen zodat hij daar later geen problemen mee krijgt.
Voorkomen Het advies van het consultatiebureau klopt. Als je veel aandacht geeft aan het gegil,
positief of negatief, wordt het meestal erger. Geef je zoontje dus liever aandacht als hij rustig blijft als hij iets niet mag of juist moet. Door dit gewenste gedrag te belonen zal het vaker voorkomen en dat is wat je graag wilt. Driftbuien kun je ook dikwijls voorkomen door een kind op situaties voor te bereiden.
eventueel protest. Kijk je kind niet aan en zeg niets. Geef je kind pas weer aandacht als hij stopt met gillen. Zelf even iets anders gaan doen (bijvoorbeeld stofzuigen) kan helpen om negeren vol te houden. Bereid je er op voor dat hij eerst nog harder gaat gillen voordat het uiteindelijk stopt.
Zeg wat je wilt
Wil je zzelf elf een vraag stellen of weten wat je bij een driftbui doet, kijk dan op www.positiefopvoeden.nl
Als je kind gaat gillen of driftig wordt, zeg je hem duidelijk dat hij daarmee moet stoppen en wat je wel wilt. Bijvoorbeeld: ‘Stop met gillen, ik wil dat je rustig praat’. Geef een compliment als hij doet wat je zegt. Negeer
6 Over kinderen Samen doen
Piratenkoek
Mijn opvoeding
Wat heb je nodig: • • • • • • •
eierkoek servet dropveter dropmat smartie snoepveter poedersuiker
Zo maak je het: 1. Vouw het servetje om als hoofddoek, strik de dropveter er om heen en maak hem aan de achterkant dicht. 2. Plak met een mengsel van poedersuiker met een klein beetje water de smartie vast als oog je. 3. Knip een ooglapje uit de dropmat en plak die over de dropveter. 4. Als laatste plak je de snoepveter als mondje en klaar is je piraat!
Aanvalluhhh.....
‘Ik vind dat ze wel goed opvoeden, want ze sturen mij op tijd naar bed.’ Het is woensdagmiddag. Rijk (10 jaar) heeft vanmiddag met een vriendje gespeeld. Nu is hij thuis. Hij ploft op de bank en vertelt over de stoute dingen die hij weleens doet, wat voor straf hij weleens heeft gehad en op welke leeftijd je volgens Rijk een kind kunt leren dat sommige dingen goed en sommige dingen stout zijn.
waterballonnen vanaf het balkon naar beneden gooien. Een mevrouw die op de stoep liep, ging bij ons aanbellen en werd heel boos. We moesten toen van papa op het balkon gaan staan en ‘sorry’ zeggen tegen de mevrouw.
‘Vanaf 7 jaar en ouder kun je straf krijgen. Ook als je 80 jaar bent, want als je dan iets doet wat niet mag, krijg je straf van de politie.’
‘Ik vind dat mijn vader en moeder wel goed opvoeden, want ze sturen mij op tijd naar bed’, vertelt Rijk. ‘Als mama tegen mij zegt dat ik naar bed moet of zegt dat ik iets moet opruimen, doe ik dit meestal wel. Het komt niet zo vaak voor dat ik niet luister. Soms moet mama mij wel waarschuwen of het nog een keer vragen. Soms heb ik bijvoorbeeld geen zin, maar als ze voor de tweede keer zegt wat ik moet doen, luister ik wel. Als ik dan nog niet luister, word ik naar mijn kamer gestuurd, maar dat heb ik bijna nog nooit meegemaakt. Dat was best lang geleden.’
Met mijn vriendjes haal ik soms wel eens iets van kattekwaad uit. Dan doe ik iets stiekem wat niet mag, zoals bijvoorbeeld belletje trekken. Dat mag eigenlijk niet, want als je dat doet en ze hebben je door, dan wordt de meneer of mevrouw boos. Dit gebeurde een keer, ik stond erbij en een vriendje ging ergens aanbellen. De meneer zei toen: ‘En jij komt even mee’. Mijn vriendje werd toen naar de juf gebracht. De laatste keer dat ik iets deed wat niet mocht, was toen ik sneeuwballen op auto’s ging gooien. Eerst wist ik niet dat dit niet mag, maar de volgende dag bij verkeersles hoorde ik dat je dat niet mag doen, omdat het gevaarlijk is.’
Kattekwaad
Strafregels
‘Als ik iets doe wat niet mag, moet ik ‘sorry’ zeggen. Ik ging een keer met mijn broer
‘Ik krijg niet zo vaak straf. Dat komt ook omdat ik niet zo vaak iets doe wat niet
Marjolein 31 jaar Dochter Noa 4 jaar
zoals een klusje of een straf. Soms is het al genoeg als ze er over nadenken en laten zien dat ze begrijpen dat ze iets fout hebben gedaan. Het ligt er aan hoe erg het is.
mag, want ik wil geen problemen krijgen. Een straf is als je iets niet leuk vindt en je het toch moet doen. Kinderen krijgen soms straf, omdat ze iets doen wat verkeerd is en dat moeten afleren. In groep 4 heb ik een keer strafregels moeten schrijven. Dit schooljaar moesten we met heel de klas strafregels schrijven: ‘Ik moet luisteren’. Meestal denk ik dan, dit wil ik niet nog een keer. Ik denk dat strafregels schrijven het beste werkt, omdat het niet leuk is om te doen. Omdat kleine kinderen nog niet kunnen schrijven, moeten zij soms als straf op de gang staan.’ Volgens mij kun je kinderen pas straf geven als ze zeven jaar zijn, omdat ze dan weten wat goed en fout is. ‘Als kleuter bijvoorbeeld weet je nog niet zo goed wat stout doen is en wat goed doen is, daarom doen kleuters soms hele rare dingen, zoals ergens mee gooien.’
Wat vind jij? Hoe kijken andere ouders tegen een situatie aan en welke oplossingen gebruiken zij? Elk nummer vragen wij naar hun ervaringen. Deze keer staat de stelling centraal:
Wat doe je als je kind iets doet wat niet mag?
Ik zeg tegen Noa dat het niet mag en meestal luistert ze daar heel goed naar. En áls ze dan goed heeft geluisterd, krijgt ze een groot compliment.
Desiree 43 jaar Zoons Thomas 14 en Luuk 10 jaar Ik ga er over in gesprek en laat duidelijk weten dat ik het niet goed vind. Vervolgens verzin ik een gepaste actie die daar op volgt,
Ozare 39 jaar Dochter Elif 5 jaar Ik vraag haar waarom ze het gedaan heeft en dan legt zij uit waarom. Vervolgens zeg ik dat ik het niet goed vind en dan maken we een afspraak over hoe ze hier een volgende Aleyna, 11 keer jaar mee om moet gaan.
Thijs 39 jaar Zoon Milan 2 jaar Dan zeg ik dat dat niet mag. Ik vraag Milan op dit moment liever even niet waarom hij iets gedaan heeft want dan komt hij met bijzonder goede argumenten aan waarom het juist wel zou mogen en die kunnen verraderlijk overtuigend zijn.
Over ouders 7
FUNTIPS Internet voor ouders Voor ouders van kinderen van 0-4 jaar: www.jongegezinnen.nl een site ingedeeld naar ‘zwanger’, ‘baby’ en ‘peuter/kleuter’ www.rondomdegeboorte.nl overzicht van het cursusaanbod rondom de geboorte in Amsterdam www.babyinfo.nl informatie over baby’s en peuter/kleuter/ naar school Voor ouders van schoolgaande kinderen: www.ouders.net zet zich in voor alle ouders met kinderen in het primair en voortgezet onderwijs en in de kinderopvang
‘Ik Ik hoop dat veel ouders dit kunnen doen!’ Mistica Pasqual is een alleenstaande moeder van vier volwassen kinderen. Zij voedt een negenjarige pleegdochter op. Eigenlijk had zij er geen vertrouwen in om een intensieve opvoedingstraining te volgen. Uiteindelijk zei ze tegen de hulpverleenster: ‘Ik wil verder’. Zelf is ze opgegroeid op Curaçao. Met haar kinderen is zij naar Amsterdam Zuidoost verhuisd. Ze vindt dat kinderen in Nederland vaak brutaal zijn. ‘De kinderen willen de baas spelen en kijken hoe ver ze kunnen gaan. Dit is anders dan hoe ik zelf ben opgevoed en hoe ik mijn kinderen wil opvoeden. Ik vind het belangrijk om ze te leren respect te hebben voor iedereen. Ik heb dat ook geleerd als kind, dat je bijvoorbeeld iedereen aanspreekt met ‘u’, vertelt Mistica.
Toppie! Rustig blijven
Voor ouders van kinderen van 0-12 jaar: www.positiefopvoeden.nl dé site voor ouders over opvoeden www.groeigids.nl de site die hoort bij de groeigids van de jeugdgezondheidszorg www.ouders.startpagina.nl diverse websites voor ouders op een rij www.oudersvannu.nl de site van het bekende tijdschrift www.opvoeddebat.nl de site van het ministerie van Jeugd en Gezin www.amstermama.nl de leukste plekken voor kinderen èn ouders in Amsterdam Voor ouders van kinderen van 0-16 jaar: www.jmouders.nl de site van het bekende tijdschrift Voor ouders van pubers: www.mammaweetalles.nl over onderwerpen in de opvoeding die ouders èn pubers bezig houden Voor moeders: www.zenzenmama.caramba-online.nl/ workshops voor moeders www.lofonline.nl inspiratie voor werkende moeders www.gezinnig.nl kan helpen het gezinsleven leuker te maken Voor vaders: www.ikvader.nl voor (aanstaande) vaders www.vaderschap.org over vaderschap Voor alleenstaande ouders: www.ouderalleen.nl www.1ouder.nl
je eigen kinderen. Door de training merkte Mistica dat zij sommige dingen goed deed, zoals het stimuleren van haar kinderen om zichzelf aan te kleden. Ook kwam zij er achter dat sommige dingen ook op een andere manier kunnen. ‘Eerst vertelde ik mijn kinderen wat ze niet goed deden. Nu vertel ik Kitoera dat ik het fijn vind dat ze naar me luistert. Dit is een stimulans voor haar om dat vaker te doen’, vertelt Mistica.
Mistica had thuis strenge regels. Ook haar eigen kinderen heeft zij streng opgevoed. Nu heeft ze een intensieve training gevolgd waarin ze heeft geleerd dat het beter werkt om met een rustige stem te praten.‘Ik heb mijn kinderen opgevoed door hard te praten en tien keer hetzelfde te zeggen. Bij de derde keer escaleerde ik. Tijdens de training heb ik geleerd dat ik het op een rustige manier kan zeggen en als het nodig is, herhaal ik de instructie nog één keer. Hierdoor kan mijn pleegdochter Kitoera mij begrijpen en blijf ik zelf rustig.’
‘Ik ben heel trots op mezelf hoe ik de training heb gedaan en wat ik heb geleerd. Echt toppie! In het begin keek ik de hulpverleenster aan en dacht ik: ‘Ga jij me begeleiden?’ Samen hebben wij een band gekregen, doordat zij heel eerlijk en open was naar mij. Ik durfde haar alles te vertellen, ook de dingen die niet goed gingen. Samen gingen we kijken hoe het ook anders kon. Ik hoop dat veel ouders deze training kunnen doen. Het heeft mij de kracht gegeven die me helpt om rustig te praten met mijn kind’, vertelt Mistica.
Stel je vraag online! Op de website staat praktische informatie over Positief Opvoeden. Handige tips en adviezen helpen je het gedrag van je kind te begrijpen en hiermee om te gaan. Wanneer de tips en adviezen jouw vraag niet beantwoorden, kun je deze online stellen aan een pedagogisch adviseur. Binnen twee werkdagen krijg je via de mail een antwoord op je vraag.
Stimuleren Het is niet makkelijk om je manier van opvoeden te veranderen. Dit komt omdat je zelf op een bepaalde manier bent opgevoed en dit meeneemt in de opvoeding van
Ga naar de website en stel je eigen vraag!
8 Over instanties Tips, advies of hulp Waar moet je zijn?
Wat is Triple P Positief Opvoeden Triple P staat voor Positief Pedagogisch Programma. Het is een opvoedmethode voor ouders die als doel heeft om de opvoeding van kinderen makkelijker te maken.
Plast jouw 7-jarige dochter ‘s nachts in bed? Of wordt jouw zoon van 10 gepest op school? Vraag advies of hulp in een vorm die bij jou past. Heb je een vraag over de opvoeding van jouw kind, dan kun je die online stellen. Ook vind je op de website antwoorden op veelgestelde vragen en handige tips. Wanneer je behoefte hebt aan een gesprek met een pedagogisch adviseur, maak je een afspraak op het Ouder-en-Kindcentrum bij jou in de buurt. Samen met een deskundige bespreek je welke aanpak in jouw geval prettig is. Je beslist zelf op welke manier je (verder) geholpen wilt worden.
Individuele gesprekken met pedagogisch adviseurs zijn vrijwel altijd gratis. Kijk op de adressenlijst voor een Ouder-en-Kindcentrum bij jou in de buurt. Je kunt ook een cursus volgen, in groepen van ongeveer acht ouders, waarbij in de meeste gevallen twee cursusleiders aanwezig zijn. Deze opvoedcursussen zijn ook gratis en zijn bedoeld voor ouders van kinderen met een gedragsprobleem. Heb je niet meteen een vraag, maar wil je wel meer weten over Positief Opvoeden, dan kun je een lezing volgen. Informatie vind je op www.positiefopvoeden.nl.
Bijvoorbeeld: • Tips voor jouw persoonlijke situatie. • Advies over het gedrag of de ontwikkeling van je kind. • Het oefenen van opvoedvaardigheden. • Hulp bij het leren herkennen en voorkomen van ongewenst gedrag.
ADRESSEN
Basisprincipes De vijf basisprincipes van Positief Opvoeden zijn:
1 2 3 4 5
Kinderen een veilige en stimulerende omgeving bieden. Kinderen laten leren door positieve ondersteuning. Een aansprekende discipline hanteren. Realistische verwachtingen hebben. Goed voor jezelf zorgen.
Triple P leert je op welke manier je het goede gedrag van je kind kunt stimuleren. Maar ook hoe je om kunt gaan met gedrag dat je niet graag ziet. Positief Opvoeden helpt kinderen om de vaardigheden te leren die ze nodig hebben in het leven. Je leert je kind bijvoorbeeld om goed te communiceren, respect te hebben voor anderen, problemen op te lossen en positief te denken. Triple P werd 30 jaar geleden in Australië ontwikkeld door de psycholoog Matthew Sanders, hoogleraar aan de universiteit van Queensland. Het programma wordt inmiddels in veel landen met succes gebruikt. Veel beroepskrachten die met ouders en kinderen werken in de Gemeente Amsterdam en Diemen werken ook met Positief Opvoeden. In totaal worden ruim 800 beroepskrachten in jeugdzorg en onderwijs opgeleid in de methode Triple P.
Meer informatie over Triple P op www.positiefopvoeden.nl.
Positief Opvoeden bij u in de buurt Stadsdeel Bos en Lommer OKC Bos & Lommer Tijl Uilenspiegelstraat 12 020 555 54 72 Opvoedsteunpunt de Spil Tijl Uilenspiegelstraat 12 020 581 08 20 Stadsdeel Centrum OKC Kraijenhoff Kraijenhoffstraat 32 020 555 54 72 OKC Lindengracht Lindengracht 204 020 555 58 45 Het Pedagogium Kraijenhoffstraat 32 020 627 46 56 Gezondheidscentrum Oostelijk Eilanden Kleine Wittenburgerstraat 72 020 627 68 09 Gezondheidscentrum Weteringschans Weteringschans 72 020 625 98 34 Stadsdeel de Baarsjes OKC Magalhaensplein Magalhaensplein 2 020 555 54 72 Stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer Opvoedsteunpunt Bernard Loderstraat 47 020 411 71 94 Stadsdeel Amsterdam Noord OKC de Banne Parlevinker 7 020 555 54 72 OKC Midden-Noord Wingerdweg 52 020 555 54 72 OKC Tuindorp-Oostzaan Aldebaranplein 2F 020 555 54 72
OKC Nieuwendam Purmerweg 46 020 555 54 72
Gezondheidscentrum Borgerstraat Borgerstraat 86 020 612 26 96
Opvoedpunt Zeeburg Zeeburgerdijk 708B 020 561 12 03
Buurtcentrum ‘t Zwanenmeer Beemsterstraat 491 020 636 73 34
Gezondheidscentrum Helmerstraat Anna Sprenglerstraat 101 020 683 85 83
Gezondheidscentrum de Koempoelan Makassarstraat 151 020 665 26 81
Buurtcentrum de Rietwijker Parlevinker 9 020 633 13 37
Stadsdeel Oud-Zuid OKC de Pijp Henrick de Keyserstraat 14 020 555 54 72
Stadsdeel Zuideramstel OKC van Leijenberghlaan Van Leijenberghlaan 126 020 555 54 72
OKC Zuid Amstelveenseweg 122 020 555 54 72
Opvoedwinkel Zuideramstel Uiterwaardenstraat 550 020 646 34 44
Opvoedpunt Zuid Hygieaplein 10 020 573 08 61
Stadsdeel Zuidoost OKC Klein Gooioord Bijlmerdreef 1005C 020 555 54 72
Buurtcentrum de Evenaar Kometensingel 189 06 222 920 84 Buurtcentrum de Meeuw Motorwal 300 020 632 38 45 Stadsdeel Oost-Watergraafsmeer OKC Oost-Watergraafsmeer Schalk Burgerstraat 17 020 555 54 72
Stadsdeel Slotervaart OKC Jan Tooropstraat Jan Tooropstraat 5 020 555 54 72
Gezondheidscentrum Holendrecht Millingenhof 158 020 691 94 42
OKC Hageland Hageland 117 020 555 54 72
Gezondheidscentrum Gein Wisseloordplein 50 020 691 98 62
Gezondheidscentrum de Vaart A. Reitsmakade 34 020 495 22 49
Stadsdeel Westerpark OKC Westerpark Westerpark 1A 020 555 58 82
Gezondheidscentrum Reigersbos Schonerwoerdstraat 7 020 697 84 96
Gezondheidscentrum Osdorp Wolbrantskerkweg 72 020 610 28 06
Opvoedpunt Westerpark Westerpark 1A 020 682 21 85
Stadsdeel Oud-West OKC Brederodestraat Brederodestraat 108 020 555 54 72
Gezondheidscentrum Staatsliedenbuurt Van Hallstraat 200 020 686 98 35
Stadsdeel Osdorp OKC Evertweertsplantsoen, lokatie de Kikker Evertsweertplantsoen 3A 06 535 422 41
Opvoedpunt Oud-West Brederodestraat 108 020 689 92 21
Stadsdeel Zeeburg OKC IJburg IJburglaan 727C 020 555 54 72
Geboortecentrum de Genestetstraat 3 020 886 85 20
OKC Flevohuis Zeeburgerdijk 708B 020 555 54 72
Gezondheidscentrum Nellestein Liendenhof 114 020 696 40 20
Colofon Triple P team, SO&T
Telefoon: 020 561 10 70
Email:
[email protected]
Tekst en redactie: Eveline Koks, Geraldien Blokland en Carine Kielstra
[email protected] Triple P Communications
Concept en ontwerp: Triple P Communications, Amsterdam www.triplepcommunications.net
Met dank aan: Marieke van Otterloo, Marjolein Kooij, Mistica Pasqual en Kitoera, Dagmar Stam, Rijk en Sem
Gezondheidscentrum Venserpolder Alfred Doblinstraat 56 020 314 19 81
Ondanks de constante zorg en aandacht is het mogelijk dat de informatie die in de Tipkrant wordt gepubliceerd onvolledig c.q. onjuist is.
Diemen OKC Diemen Muiderstraatweg 58B 020 555 54 72
De uitgever sluit alle aansprakelijkheid uit voor enigerlei directe of indirecte schade, van welke aard dan ook, die voortvloeit uit of in enig opzicht verband houdt met het gebruik van de Tipkrant of die het gevolg is van beweringen en meningen, geuit in artikelen en mededelingen in de Tipkrant.
Antwoorden Positief Opvoeden Quiz: Vraag: 1A, 2A, 3A, 4C, 5A, 6B, 7C, 8B
