15 Samen op het water, samen op de wal

maga zine van

‘it

skûtsje fan drachten’

|

m e i 2 015

De Twee Gebroeders

15 Samen op het water, samen op de wal

Wedstrijdverslag: De Drachtsters blijven altijd knokken Drachten, Skûtsjehaadstêd fan ’e wrald De historie van de bruine zeilen

it skûtsje fan drachten

1

Eigenarencommissie Arie Algra : Rudolf Douma : Piet Fellinger : Douwe Blom : Ruud Boomsma : Trea Westra : Rixt Ytsma : Lenze Kielstra :

technische zaken bemanningszaken sponsorzaken bestuurslid penningmeester bestuurslid secretaris voorzitter

it Skûtsje fan Drachten

staand: Arie Algra, Rudolf Douma, Lenze Kielstra, Piet Fellinger, Douwe Blom zittend: Ruud Boomsma, Trea Westra, Rixt Ytsma

2


Voorwoord Het komende wedstrijdseizoen 2015 wordt voor Jeroen Pietersma en zijn bemanning de tweede SKS wedstrijdenreeks op ons skûtsje de Twee Gebroeders. Seizoen 2014 heeft onze schipper, Jeroen Pietersma, goed gebruikt om in te slingeren in zijn nieuwe functie op ‘it skûtsje fan Drachten’. Ook heeft Jeroen veel tijd besteed aan het bouwen van het team. Na het wedstrijdseizoen leefde er bij schipper en bemanning een grote wens... nieuwe zeilen! Het bestuur heeft niet lang nagedacht ,we hebben gehoor gegeven aan deze wens. We zijn benieuwd naar het effect van de nieuwe zeilen en alle inspanningen van schipper, bemanning. Deelname aan het skûtsjesilen vergt dat er het hele jaar door gewerkt wordt om het meedoen aan dit evenement mogelijk te maken. Schipper en bemanning zijn tijdens de wedstrijden te zien en te volgen. Achter de schermen wordt er ook hard gewerkt door de eigenarencommissie, de Stichting Vrienden van De Twee Gebroeders en de vrijwilligers. Hierdoor kunnen we ons stukje cultureel erfgoed behouden voor de toekomst. skûtsjesilen is, zoals uit onderzoek is gebleken, het sterkste cultuurmerk van Friesland. Wedstrijdzeilen op de Twee Gebroeders is teamwork. Samen onderhoud plegen is ook een teamprestatie. Het skûtsje zit weer geweldig in de verf en al het rondhout en blokken glimmen je tegemoet. Wat een plaatje, us skûtsje! Deze editie van ons magazine heeft aandacht voor een aantal zaken die naast het wedstrijdzeilen ook erg de moeite waard zijn. Bekende Drachtsters vertellen over hun bezieling van skûtsjesilen, want uiteindelijk is Drachten ‘Skûtsjehaedstêd fan ‘e wrald’. Daar kunnen en mogen we alleen maar ‘grutsk’ op zijn. De eigenarencommissie weet zich, bij het realiseren van haar doelstellingen, gesteund door sponsoren, donateurs en vrijwilligers. Als voorzitter van de eigenarencommissie wil ik dan ook namens de voltallige commissie een ieder bedanken voor zijn of haar bijdrage aan ons skûtsje, It skûtsje fan Drachten! Wij wensen iedereen een heel mooi en sportief zeilseizoen! Lenze Kielstra Voorzitter


3

Colofon UITGEVER Stichting Het Drachtster Skûtsje

REDACTIE Lenze Kielstra, Piet Fellinger, Trea Westra FOTOGRAFIE Wiep Wierda Fotografie v.d. Sluislaan 20 8443 DN Heerenveen T 0513 633 081 | 06 172 22 176 www.wiepwierdafotografie.nl Acquisitie advertenties Piet Fellinger, Stichting Het Drachtster Skûtsje VORMGEVING & DRUK Trea Westra, Daniel Bies, MultiCopy Drachten Nipkowlaan 3 | 9207 JA Drachten T 0512 515 994 www.multicopy.nl/drachten OPLAGE Magazine van ‘it Skûtsje fan Drachten’ verschijnt één keer per jaar in een oplage van 2000 exemplaren. 7e JAARGANG | MEI 2015 Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever en niet zonder bronvermelding.

@skutsjedrachten /drachtsterskutsje

i

www.drachtsterskutsje.nl

‘it Skûtsje fan Drachten’ VOORZITTER Lenze Kielstra T 0512 372 751 E [email protected] PR/SPONSORZAKEN Piet Fellinger T 0512 472 707 E piet _ [email protected] CONTACT DONATEURS Aldert Gzn Hoekstra T 06 5570 0207 E [email protected]

4


Inhoud Sponsorzaken....................................................................................6 De strijd om het Gouden Skipperke.................................................9 De kracht van een goed advies!.......................................................9 Even voorstellen: De bemanning ................................................. 10 “Skûtsjesilen laat alle zintuigen zinderen” .................................. 12 Wedstrijdverslag 2014 ....................................................................14 Samen op het water, samen op de wal ........................................ 18 Sponsoring in natura .................................................................... 19 Skûtsjemonument aan het Moleneind ......................................... 20 Drachten, Skûtsjehaadstêd fan ’e wrald ...................................... 23 Van de vrienden............................................................................. 25 De historie van de bruine zeilen................................................... 26 Club van 100.................................................................................. 29 Wedstrijdagenda 2015 .................................................................. 31 it skûtsje fan drachten

5

Sponsorzaken…

Door: Trea Westra

Sponsor zijn betekent voor de meeste bedrijven meer dan alleen geld geven. Bedrijven gaan voor een persoonlijke relatie met een vereniging of stichting. Stichting Het Drachtster Skûtsje koestert de sponsors en brengt hen graag op ongedwongen wijze met elkaar in contact. Zo organiseert ze jaarlijks een aantal activiteiten. Ieder voorjaar wordt er een informatiebijeenkomst gehouden waarbij wordt teruggekeken, maar zeker ook vooruitgekeken naar het komende seizoen. Op de sponsoravond kon men kennismaken met de schipper en zijn bemanning en heeft de schipper zijn ambities voor het komende SKS seizoen met ons gedeeld.

Ook worden de sponsorrelaties een of meerdere keren per jaar uitgenodigd om actief mee te gaan zeilen op het skûtsje. Dit wordt altijd zeer gewaardeerd door de sponsors. Men kan dan het zeilen met een authentiek skûtsje ervaren en beleven. Voor bedrijven zijn deze activiteiten ook prima geschikt voor het informeel netwerken.

Tijd voor een frisse bries in de betonindustrie Kijlstra Beton is een van de trouwe sponsors van het skûtsje Twee Gebroeders. Net als op het Drachtster skûtsje is binnen Kijlstra Beton een nieuwe tijd aangebroken; met een vernieuwde heldere en frisse blik in combinatie met goed teamwork de toekomst stevig tegemoet gaan. Bij Kijlstra heeft deze verandering mede geresulteerd in het winnen van de Ondernemersprijs Smallingerland op 2 februari jl. in de Lawei in Drachten. Zo’n prijs winnen heeft een heel positief effect in een organisatie. Achter de schermen wordt er hard gewerkt aan een nieuwe organisatie, met als voornaamste doel: de modernste buizenfabriek van de wereld in 2015 in Drachten realiseren. Tevens zullen duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen in de realisatie van de nieuwe fabriek en organisatie een nadrukkelijke rol spelen. Met de nieuwe fabriek wordt Kijlstra nog steviger op de internationale kaart gezet! Wij wensen Kijlstra veel succes in 2015 met de realisatie van alle plannen en danken hun voor de trouwe sponsorrelatie.

6


Foto’s: Wiep wierda

MultiCopy Partner in drukwerk! Wie drukt dit prachtige magazine van de Twee Gebroeders? Dat doet MultiCopy Drachten en dat doen ze al vanaf de eerste editie. De drukkerijen hebben moeilijke tijden achter de rug, toch is MultiCopy stabiel gebleven. Waardoor? Door te blijven innoveren, te kijken waar de wereld naar toe gaat, de klanten hierbij te helpen en te verrassen met nieuwe mogelijkheden.

al 20 jaar samen en vullen elkaar prima aan. Bij productie van drukwerk en andere communicatiemiddelen en printwerk zijn goed teamwork en juiste timing van groot belang. Zowel de particuliere als zakelijke relatie kan bij MultiCopy terecht.

Dat noem je vooruit kijken. Bij MultiCopy Drachten doen ze dat met de nuchtere Friese kijk op zaken. Lammert Stavast en Andries Knol werken

advertentie

Scheepsschroeven | Maxprop | Flexo-Fold | Besturingen | Schroefas systemen | AP Marine | Oude Oppenhuizerweg 87a | Sneek www.ap-marine.nl | [email protected] | 06 13 89 28 24


7

Een steuntje in de rug

Fonds Coöperatief Dividend

reclame & communicatie | print & mail

Projecten verdienen steun! Heeft uw vereniging of stichting een maatschappelijk project waarvoor financiële middelen nodig zijn? Kijk voor meer informatie over het fonds en voorwaarden op onze website.

rabobank.nl/dfo Een aandeel in elkaar

De Roef 2, 9206 AK Drachten T 0512 - 58 90 10 [email protected]

|

www.rbf.frl

De strijd om het Gouden Skipperke Door: Jeroen Pietersma en Trea Westra

Al jaren wordt er jaarlijks gestreden om het Gouden Skipperke! Ook in 2014 was het weer zover. De strijd op het water om het Gouden Skipperke 2014 was volledig in handen van het Drachtster skûtsje! Bij een mooie lichte zeilbare windkracht twee en met de zon hoog aan de hemel. Er werd twee maal gestart, en twee maal ook over stuurboord. Hierbij heb je het risico dat je voorrang moet verlenen voor bakboord schepen. Het Drachtster skûtsje de Twee Gebroeders is stuurboord achter alle skûtsjes langs gezeild en daarna over bakboord gedraaid om als eerste om de boei te gaan. Daarna hebben ze de eerste plek niet meer afgegeven. Zoals iedereen wel weet is kampioen bij de SKS worden natuurlijk het hoogst haalbare, maar voor een schipperende sponsor is

De kracht van een goed advies!

het hoogst haalbare om het Gouden Skipperke te winnen. Na afloop heeft Bennie Pietersma sr, de vader van onze schipper, verslag gedaan van de twee wedstrijden en de prijsuitreiking voor zijn rekening genomen. Het was allemaal weer fantastisch georganiseerd en we hebben ons de overwinning goed laten smaken. We kijken uit naar de strijd om het Gouden Skipperke 2015. In de volgende editie zullen we hier uitgebreider bij stil staan.

Bemoei je je ook met de bemanning?

Door: Trea Westra

Samen met Jeroen kijken we tijdens de trainingen naar de bemanning en hun posities aan boord. Ieder bemanningslid moet op de juiste plek aan boord zijn functie uitvoeren. Dit bespreken we, maar Jeroen is de eindverantwoordelijke en stuurt de bemanning aan. Zie het in de rol van sparringpartner.

Harmen Brouwer, 32 jaar, is de adviseur van schipper Jeroen Pietersma. We leggen Harmen een paar vragen voor...

Jeroen is een jonge schipper met een bijna nieuw team bemanningsleden. Wat valt je op aan Jeroen als schipper?

Wat is de rol van een adviseur aan boord van een skûtsje? De adviseur is het verlengstuk van de schipper aan boord. Hij let op veel zaken waar de schipper niet op kan letten. De schipper is gefocust om het grote vrachtschip, want dat is een skûtsje, goed in het water te laten voortklieven. Daar omheen moet er gelet worden op de windvlagen, de andere skûtsjes, hoe te anticiperen in de wedstrijden. Ook maakt de adviseur samen met de schipper een wedstrijdplan.

Jeroen is duidelijk een schipper van de nieuwe generatie schippers. Hij heeft als ambitie het Drachtster skûtsje positief uitdragen en geeft aan dat alleen te kunnen samen met een gemotiveerd team. Daar komt dan ook meteen het talent van Jeroen naar voren, namelijk het managen van het team. Jeroen kan goed en met respect met mensen omgaan. En doet hij zelf iets niet goed, dan komt hij daar op terug en erkent dat. En heeft hij een teleurstellende keuze voor een bemanningslid, gaat dit weer over

in wederzijds respect en gaat men weer verder. Hij is in staat om als team voor een gezamenlijk doel te gaan. Hij bouwt hierop verder en de bemanning ontwikkelt zich daardoor als team met de juiste gezamenlijke ambitie. Bij Jeroen is iedereen aan boord belangrijk. En zo hoort het ook om succesvol te kunnen zijn.

Harmen komt zelf uit de schippersfamilie Brouwer en heeft als sinds 1997 als bemanningslid meegezeild op de skûtsjes van Eernewoude, Heerenveen en Drachten.


9

o v o n r s e t v e e l l u e k n i :. . . de g a M Jeroen Pietersma

Bernhard Hoomans

Leeftijd: 43 Woonplaats: Sneek Beroep/Studie: Meubel service monteur Bemanningslid sinds: 2009 Functie op het skûtsje: Schipper

Leeftijd: 44 Woonplaats: Sneek Beroep/Studie: cv monteur/lasser Bemanningslid sinds: 2011 Functie op het skûtsje: Schotenman

Hattum Hoekstra

Alrik Pietersma

Leeftijd: 31 Woonplaats: Hilversum Beroep/Studie: Tekstschrijver Bemanningslid sinds: 1998 Functie op het skûtsje: Fokkenist

Leeftijd: 19 Beroep/Studie: maritieme techniek aan de Friese Poort in Sneek Bemanningslid sinds: 2014 Functie op het skûtsje: Liereman trimmer

Hidde Dijkstra

Jan Jacob Plantinga

Leeftijd: 22 Woonplaats: IJlst Beroep/Studie: Signmaker Bemanningslid sinds: 2014 Functie op het skûtsje: 3de man bij de fok

Leeftijd: 25 Woonplaats: Joure Beroep/Studie: verpakkings operator bij Vreugdenhil in Scharsterbrug Bemanningslid sinds: 2014 Functie op het skûtsje: Stuurboord zwaardenman

Rudolf Douma

Martin Kingma

Leeftijd: 37 Woonplaats: Sneek Beroep/Studie: Hoofdmonteur / werkvoorbereider Elektrotechniek bij Provincie Fryslân Bemanningslid sinds: 2013 Functie op het skûtsje: Bakboord zwaardenman

10


Leeftijd: 35 Woonplaats: Oudehaske Beroep/Studie: Medewerker Technische Dienst bij Dyckerhoff Basal Bemanningslid sinds: 2011 Functie op het skûtsje: Voorhouder

e Be mann ing van Ale Zwerver

Johnny van der Pol

Leeftijd: 64 Woonplaats: Lemmer Beroep/Studie: Binnenvaartschipper Bemanningslid sinds: 2014 Functie op het skûtsje: Middendek zeiltrimmer

Leeftijd: 31 Woonplaats: Gauw Beroep/Studie: monteur Laagspanningsnetten Bemanningslid sinds: 2014 Functie op het skûtsje: 3de man grootschoot

Lute Bles

Harmen Brouwer

Leeftijd: 42 Woonplaats: Langweer Beroep/Studie: Proces operator Bemanningslid sinds: 2014 Functie op het skûtsje: Schotenman

Roefmeesters Naam: R immer Bles Leeftijd: 11 jaar Mijn hobby’s zijn zeilen, gamen, voe tballen en zwemmen. Ik vind skûtsjesilen prachtig, en wil later ne t als mijn vader bemanningslid op he t skûtsje worden. He t liefste bij de fok.

Naam: Milan van der Pol Leeftijd: bijna 13 jaar Ik ben één van de roefmeesters, dit vind ik super leuk om te doen. Ik hoop dat wij hoog in he t klassement eindigen.

Naam: Bennie Pie tersma Leeftijd: 13 jaar Ik vind he t heel leuk dat Heiti skipper is van it Drachtster skûtsje en wil later ook een groot man in de zeilsport worden na al die verhalen die ik hoor en hoe he t er aan toe gaat.

Leeftijd: 32 Woonplaats: Grou Beroep/Studie: Binnenvaartschipper Bemanningslid sinds: 2014 Functie op het skûtsje: Adviseur

ús opstapper: Mijn naam is Klaas Dijkstra, 61 jaar, woonachtig in IJlst met mijn vrouw Marieke en 4 zonen. Na 35 jaar Koninklijke Marine nu werkzaam bij tandtechnisch laboratorium Teigeler in Sneek. Raakte verzeild bij het Drachtster skûtsje nadat mijn oudste zoon Hidde door Jeroen was gevraagd als bemanningslid. Inmiddels ben ik verknocht geraakt aan dit prachtige skipke, één van de mooiste van de SKS. Ik vind het geweldig om af en toe in te vallen, het is een prachtige bemanning met veel respect voor elkaar. De verwachting voor komend seizoen, tja moeilijk, er verandert een aantal dingen, hoe pakt dat uit maar bij de eerste zes horen ze absoluut thuis. Mede door de steun van een gedreven bestuur, vele fanatieke vrijwilligers, donateurs en prachtige sponsoren, hebben ze het goed voor elkaar bij Drachten. Daarom: Drachten, kom op, bezoek de wedstrijden en wordt net zo skûtsjegek als ik.


11

“Skûtsjesilen laat alle zintuigen zinderen” Door: Thea van der Schaaf

Of ik niet eens mee wilde, vroeg de kersverse schipper Jeroen Pietersma van het Drachtster s kûtsje toen ik hem belde voor een afspraak voor een interview. Ik zag mezelf – vrouw, 1.76 meter, nul zeilervaring – meteen in het water liggen, dus ik zei nee. Een dag later belde ik hem weer. Toch wel benieuwd naar hoe dat dan is, óp een skûtsje, in plaats van toekijkend vanaf de wal. Ik kreeg er geen spijt van én kwam met droge kleren aan.

Een zondagochtend, ergens in het vroege voorjaar in maart. In een waterig zonnetje rij ik naar Earnewâld, de thuishaven van het Drachtster skûtsje, ook wel bekend als de Twee Gebroeders. De mannen zijn er al en maken het schip klaar voor een van de eerste trainingen. Nieuwsgierige ogen volgen me, een vrouw mee aan boord, journaliste ook nog. Met een bonzend hart stap ik van de steiger aan boord van het skûtsje. Vlak voor de roef mag ik plaatsnemen. Voor ik het weet gaan we, in stilte verlaten we de bewoonde wereld, op naar het open water. Sânemar, Fokkesleat, Lange Sleatten, het water dat straks wedstrijdwater is. Ik voel me al gauw nietig tussen de sterke armen van de grote mannen en de jonge kerels op het honderdenéén jaar oude skûtsje. Gretige types, jonge heiten en ervaren mannen, de bemanning van het Drachtster skûtsje is gevarieerd, maar allen delen ze dezelfde passie voor het zeilen en vinden ze vooral duidelijk het spelletje heel erg leuk. Schipper Albert Visser verliet na het seizoen van 2013 het skûtsje en nam een deel van de bemanning mee naar Lemmer. Jeroen Pietersma was al bemanningslid en volgde in 2014 Albert op als schipper.

12


Earnewâld achter ons latend wordt het grootzeil gehesen, het ‘schuitje’ wordt een zeilschip zoals je ‘m vroeger al tekende. Van een afstand ziet dat grote bruine zeil met het witte teken er imposant uit. Maar het moment dat datzelfde zeil recht boven je neus de lucht in gaat, dat laat alle zintuigen zinderen. Groot ben ik toch al niet, maar heel even voel ik me zó klein. De rust overvalt me. De rust van het water, de natuur, de wakker

wordende wereld om me heen. Maar ook de rust van de mannen aan boord, de concentratie, de focus. Allemaal staan ze op scherp, ieder hebben ze hun taak, samen zijn ze een team. Mijn vragen houd ik voor me. Want had ik vooraf geen idee bij wat een lierenman nou eigenlijk doet, of een fokkenist, of een zwaardenman, op het water wordt het duidelijk. Iedere man zijn plek, allemaal zijn ze een schakel in het grote geheel. Pen en papier had ik ook wel thuis kunnen laten. Twee uur lang is het genieten. De weidsheid, de luchten en het water. Dan weer

‘Groot ben ik toch al niet, maar heel even voel ik me zó klein’

stil kabbelend water, dan weer de golven die je tot aan de tenen staan. Het klapperen van de zeilen, het ritmische plonsen van de peiler met zijn peilstok en woesj … daar zwaait de giek van stuurboord naar bakboord. De mannen werken hard, en waar ik veel verbale communicatie verwachtte, hebben ze aan blikken genoeg en zijn het slechts twee mannen die zo nu en dan iets zeggen. De schipper en zijn adviseur bepalen de koers, sturen bij waar nodig en laten zo deze mannenmachine op volle toeren draaien. En dan leggen de mannen weer aan en stappen we van boord. Met wiebelende benen – maar droge kleren! – wandel ik naar de auto. Dit was slechts één van de veertien pronkstukken van de SKS. Wat een voorrecht om een kijkje te kunnen nemen in hún voorbereiding op de wedstrijden. Wauw, wat een zomer gaat dat worden.

in ere zal blijven. Het skûtsjesilen zit diep, heel diep bij Jeroen Pietersma, de zeer gepassioneerde schipper van het Drachtster Skûtsje.

‘Het klapperen van de zeilen, het ritmische plonsen van de peiler met zijn peilstok en woesj … daar zwaait de giek over’ Over Jeroen Hij was al kampioen nog voor hij ooit van de wal was geweest. Als klein mannetje bij pake op het skûtsje een beetje sturen, wat slagjes maken, terwijl ze gewoon voor anker lagen. Diezelfde pake beloofde hij aan zijn sterfbed er desnoods persoonlijk voor te zorgen dat het skûtsjesilen

Jeroens belofte aan pake “Ik heb gezegd ‘pake, zit er maar niet over in, ik zal er voor zorgen dat het skûtsjesilen voort blijft bestaan’. Niet dat hij bang was dat het verloren zou gaan, maar het is goed te blijven beseffen hoe uniek het in de wereld is waar wij mee bezig zijn. Wedstrijdzeilen met

honderd jaar oude schepen waar onze voorouders hun geld mee verdienden. Schepen die er op zich al fantastisch uitzien, met hun rondingen en 160 vierkante meter tuig. Ik heb ook altijd iets eerbiedigs als ik het skûtsje zie liggen, dat doet wat met me. Ik stap ook niet aan boord, maar stap er naar tóe. Als er iets gerepareerd moet worden vervangen we het niet, maar lassen we er iets tegenaan. En dan zeilen, op het scherpst van de snede, met maar een diepgang tussen de 35 en 50 centimeter en dan met je pinkje kunnen sturen. Er is nog niet weer een schip gemaakt dat aan de diepgang van het skûtsje kan tippen. Ook een Amerikaanse delegatie merkte dat op tijdens een bezoek: ‘They’re not just cargo ships, they’re sailling a fucking game’. Machtig vind ik dat.”


13

SKS-kampioenschap 2014

De Drachtsters blijven altijd knokken Door: hattum hoekstra

Met een nieuwe schipper en een vrijwel nieuwe bemanning had niemand de illusie dat de vierde plek van 2013 in 2014 wel even geëvenaard zou worden. Daarvoor is er in een voorseizoen gewoon te weinig tijd om te trainen, op elkaar ingespeeld te raken en wedstrijdervaring op te doen. In Grou, voor de eerste wedstrijd van het kampioenschap 2014, was dan ook de grote vraag: waar staan we? Wat is wél haalbaar?

Dat uiteindelijk een twaalfde plek het hoogst haalbare bleek, lijkt op papier meer reden voor zorg dan het in werkelijkheid is. De vloot zit zo dicht bij elkaar, dat je al direct in de subtop zit als je iedere wedstrijd één plekje hoger finisht dan nu gebeurde. En de wedstrijdreeks van 2014 laat duidelijk zien dat die potentie er zeker is!

Nauwe wateren De eerste wedstrijd, in Grou, werd verrassend door Langweer gewonnen. Voor de Drachtsters was het een wedstrijd waar weinig conclusies aan verbonden konden worden. Want de elfde plek was duidelijk niet

14


waar ze voor gekomen waren, maar wat als ze net even dichter bij het hoekje van de Tynje langs waren gescharreld? Wat als de eerste start wél goedgekeurd was door de wedstrijdcommissie? Ook bij de Veenhoop viel het resultaat niet mee, maar door het halfwind achter-elkaar-aan-zeilen was er ook nauwelijks sprake van een echte wedstrijd. Dat nam niet weg dat het toch wel heel fijn zou zijn als er bij Earnewâld wel resultaat kon worden geboekt… En dat lukte! De walstart was spectaculair als altijd en de bemanning van Earnewâldster skûtsje (met als schipper Gerhard Pietersma, de broer van onze schipper) liet zien dat ze daar de beste in zijn. Ze stoven ook meteen de Drachtsters voorbij, maar waren wel de enigen die dat die wedstrijd klaarspeelden. Jeroen en zijn ploeg begonnen aan wat zo’n beetje het thema van deze wedstrijdreeks zou worden: een prima inhaalrace. Gestart op de achtste positie en daarna dus afgezakt naar de negende plek, maar de eerste winst boekten ze al bij de ingang van de Folkertssloot. Nauw om het hoekje gijpend haalde de Twee Gebroeders meteen een paar schepen in, die dat bij de eerste ton niet zo goed verwerkt bleken te hebben. Een aanvaring volgde, met als gevolg een kluwen van in elkaar gedreven schepen. De Drachtsters verloren er niet direct plekken mee, maar wel veel tijd. Zonde, want het schip liep als een plaatje: hard en hoog in het kruisrak, vol gas op de ruimere koersen. Het Huzumer skûtsje werd al snel ingehaald, maar de afstand tot de kopgroep bleek te groot. Jeroen en zijn mannen werden vijfde – lang niet slecht, en stiekem toch ook een beetje een opluchting na de eerste twee dagen.

Ruimte In de wedstrijden daarna was het beeld vaak hetzelfde: de start was meestal niet geweldig, of het zat tegen bij de eerste boei. Vaak kwam het Drachtster skûtsje achterin te liggen, maar even zo vaak knokte ze zich weer naar voren. Er gaan dingen niet goed als je vaak een inhaalrace moet maken - als alles goed gaat, zit je immers nooit achterin. Maar dat is een kwestie van ervaring en daar krijg je iedere wedstrijd meer van. Aan de snelheid van het schip lag het duidelijk niet. De wedstrijden bij Terherne, Langweer en Elahuizen waren ook echt niet slecht, maar de resultaten waren niet geweldig: zevende, elfde en weer zevende. Het vertrouwen bleef echter groot aan boord en de hele ploeg wist: als we een keer goed weg zijn, dan zullen we laten zien wat we waard zijn ook! En op het IJsselmeer bij Stavoren wáren ze goed weg. Een kleine windkracht drie en geen wolkje aan de hemel: prachtig weer om te zeilen en nog veel mooier weer om vooraan te zeilen. De start bovenin was al goed, maar

de eerste slag was helemaal super. Meteen na de start zocht Jeroen over stuurboord de wind die bij de sluis lag en zeilde daarna over bakboord ruim als eerste naar de eerste boei! Toen werd het pas echt spannend: er moest nog bijna een hele wedstrijd gezeild worden en Joure en Grou, toch niet de minsten, drongen behoorlijk aan. Maar keer op keer wisten Jeroen en zijn mannen de aanvallen af te slaan. Eén keer moesten ze over stuurboord achter Joure langs … om er meteen over bakboord toch weer voorlangs te gaan. In het laatste deel van de wedstrijd kregen Grou en Joure het meer met elkaar aan de stok en liep de Twee Gebroeders verder uit. Onbedreigd kwam ze als eerste over de finish. Jeroen Pietersma pakte in zijn eerste jaar meteen een fantastische overwinning!

Het slot Die overwinning was en bleef het Drachtster hoogtepunt van twee weken SKS-zeilen. De wedstrijd bij Woudsend leverde een elfde plaats op nadat de Drachtsters twee keer laatste hadden gelegen na twee problematische boeirondingen. Een knappe inhaalrace (alweer) leverde bij Lemmer nog wel een zevende plaats op. Maar een dag later kwam de inhaalrace minder goed uit de verf en werden elf punten bijgeschreven. In het klassement stond het Drachtster skûtsje op dat moment twaalfde. Dat stak, want lager dan elfde waren de mannen nooit gefinisht. Tijdens de slotwedstrijd op het Sneekermeer wilden ze dan ook graag nog wat

rechtzetten. Door een valse start leek die hoop meteen over boord te kunnen. Maar als één ding Jeroen en zijn bemanning dit seizoen typeerde, was het wel dat ze nooit opgaven en altijd bleven knokken. Met erg weinig wind wisten ze zich ook in de slotwedstrijd naar voren te vechten, met een vijfde plek als resultaat!

In het eindklassement bleven de Drachtsters twaalfde, maar de verschillen waren minimaal. Dat het met de snelheid en de vechtlust wel goed zit, blijkt wel uit het verloop van de meeste wedstrijden. En dat deze Drachtster bemanning een goed begin ook een goed vervolg kan geven, hebben ze op het IJsselmeer bij Stavoren wel laten zien. De ervaringen van dit eerste jaar nemen Jeroen en zijn team mee naar 2015. Tel dat op bij de knappe prestaties die ze nu al leverden en de Drachtsters hebben alle reden om omhoog te kijken in het klassement! it skûtsje fan drachten

15

16



17

Samen op het water, samen op de wal Door: Trea Westra

foto’s: bemanningsleden

Als nieuw team op het Drachtster skûtsje de Twee Gebroeders heeft de bemanning het SKS-seizoen 2014 elkaar gesteund op het water. Maar op de wal wordt er ook aan teambuilding gedaan. In het najaar ging de Twee Gebroeders op de wal voor divers onderhoudswerk. Er werd opgeruimd en veel onderhoud gepleegd en diverse verbeteringen aangebracht door de

bemanning, vaak in de weekenden. Het uitdeuken ten gevolge van twee aanvaringsschades is door eigen bestuursleden en door onze vrijwilligers Henk Niewold en Willem Brons uitgevoerd. Naast het harde werken was er natuurlijk ook tijd voor een lekkere kroket en een gezellige nazit.

Oa n ‘e slac h

18


Sponsoring in natura Wel eens het benoemen waard zijn de bedrijven die ons in natura steunen. Het gaat hierbij om heel uiteenlopende werkzaamheden:

Het lakwerk van mast, giek, zwaarden, roer en de overige langhouten werd uitgevoerd door Boersma te Gorredijk.

Voor de werkzaamheden kregen wij een mooie gelegenheid aangeboden in een loods gesponsord door RFU te Irnsum met inbegrip van het uit en in het water takelen, schoonspuiten, intern transport, opbokken van het skûtsje en het takelwerk van mast, giek, zwaarden en roer.

Vervoer van het skûtsje over het water was dit jaar in verband met baggerwerkzaamheden eigenlijk geen optie. Onze sponsor Bolt Speciaal Transport bood ons spontaan aan de 19,5 meter lange mast, de giek, zwaarden en het overige houtwerk te vervoeren.

Kort verslag van het vervoer van bestuurslid Arie Algra, verantwoordelijk voor de technische zaken “Op vrijdagmiddag om 16.00 uur kwam een grote trekker/oplegger combinatie met een volgauto aan bij de RFU. Iedereen wil over het algemeen voor het weekend graag vroeg thuis zijn, maar Peter Bolt en zijn zoon namen alle tijd. Eerst alles

opgeladen met behulp van de verrijker van RFU en alles goed vastgesjord met hulp van Willem en mij. Daarna startte het transport met volgauto. Door de smalle bochtige wegen was niet iedere route mogelijk. Langs omwegen kwamen we

rond 18.00 uur aan bij Boersma te Gorredijk om te lossen. Dit voorjaar heeft Bolt wederom het transport van de mast van Gorredijk naar Irnsum verzorgd. Ook weer in alle rust en zorgvuldigheid zonder enige lakschade aan het houtwerk.”


19

Skûtsje monument aan het Moleneind Uit: Drachtster Courant 26 november 2014 Tekst en foto’s Fokke Wester

De heren Schroor, Woudwijk en Roorda

De familie Schroor heeft Drachten een kunstwerk van Anne Woudwijk aangeboden. Samen met vier kleindochters van het echtpaar Schroor heeft wethouder Marja Krans het monument mogen onthullen. Beeldhouwer Anne Woudwijk maakte in overleg met Harm Schroor een herkenbaar beeld van een skûtsje. Het is geplaatst op het Moleneind, nagenoeg op de plek waar van 1902 tot 1953 de werf van de Gebroeders Roorda was. Bauke, Tjeerd en Wouter Roorda bouwden een legendarische naam op als bouwer van ijzeren skûtsjes. Vooral Bauke Roorda was een befaamd ontwerper. 20


Piipsters De werf heette de Piip, naar de Piipsterbrêge vlakbij. De schepen van Roorda worden daarom nog altijd Piipster skûtsjes genoemd. De werf heeft een grote naam in de skûtsjewereld. Maar liefst negen van de veertien skûtsjes die elke zomer strijden om de SKS-titel komen bij Roorda vandaan. Vier andere skûtsjes komen eveneens uit Drachten, die zijn gebouwd bij Van der Werf aan Buitenstvallaat. Slechts een skûtsje komt niet uit Drachten: het SWH-skûtsje van Stavoren is gebouwd bij Barkmeijer in Stroobos. Dat opmerkelijke feit was twee jaar geleden voor publicist en skûtsjekenner Klaas Jansma al aanleiding

Gemeentedichter Winfried Bruinsma

om te vragen waarom Drachten niet meer aandacht aan haar roemrijke verleden besteedde. Ondernemer Harm Schroor pakte de handschoen op. ,,Ik kom sels út in skûtsjefamylje. Myn pake Bouwe hie in beurtfeart fan Beetstersweach op Snits en Ljouwert. Ik ha as jonkje noch wolris mei him fard. It duorre langer om fan De Sweach nei de slûs by de Feanhoop te kommen as fan de Feanhoop nei Ljouwert. Pake hie in motorskipke, dat er bouwe litten hat by Van der Werf. Dat leit no yn it Visserijmuseum yn Zoutkamp.”

Philishave Het transportbedrijf dat Schroor had kwam voort uit die beurtvaart. Om die historie zichtbaar te maken liet hij eerder ook al eens voor het bedrijf op industrieterrein De Haven een beeld van een skûtsje maken door Anne Woudwijk. Het is later verplaatst naar een eilandje in de vijvers aan de Bouriciuslaan. De reden dat de familie het nieuwe kunstwerk aan de gemeente schenkt is dat Schroor de burgers beter

wil betrekken bij het water en de natte historie van Drachten. ,,Wy ha hjir in protte âlde bedriuwen hân, sa as it bûterfabryk, de touslaggerij en Balata, mar dêr witte se neat mear fan. Roorda wie in beroemdheid. Syn skûtsjes wienen like ferneamd as no de Philishave.” Met het beeld wil Schroor de gemeente ook prijzen voor haar doorzettingsvermogen bij het Drachtstervaartplan. ,,De gemeente hat nochal wat tsjinwyn hân, mar se ha trochsetten.” Met opzet hebben Schroor en Woudwijk gekozen voor een realistisch plaatje van

het Drachtster skûtsje De Twee Gebroeders. Het beeld is geplaatst naast de stoep, op grond die beschikbaar is gesteld door Philips. Achter het beeld zijn twee betonnen bankjes geplaatst op een bestraat minipleintje, dat de vorm heeft van een half neergelaten skûtsjezwaard. Ook het beeld zelf heeft de vorm van een zwaard, met de kenmerkende ster om het draaipunt bovenin. Voor de sokkel is in de straat een steen gelegd met informatie. Die steen is gemaakt door Woudwijks dochter Roelie. ,,Sy kin better letters meitsje as ik”, zegt Anne Woudwijk.

Kathedralen Woudwijk maakte het beeld in drie maanden bij steenhouwerij Cuperus, die hem ook hielp bij enkele werkzaamheden, zoals het zandstralen. ,,Sy ha foar my de foarm fan it swurd útseage en dat haw ik polijste. Dêr haw ik wer de tekening úthakt.” Woudwijk heeft er geen moeite mee dat het beeld betaald wordt door een vermogende burger. ,,Sa heart it dochs ek te wêzen? Dat feodale systeem, dêr hâld ik wol fan. Bach hat hast al syn muzyk skreaun yn opdracht fan rike hearen, hiele kathedralen binne boud fan it jild fan de adel. En ach, oars giet dat jild dochs wol ergens oars oan op.” Anne Woudwijk komt overigens ook uit een oud skûtsje-geslacht, zijn grootvader vervoerde vracht op een schip. Hij is nu bezig met een nieuw kunstwerk, dat wordt geplaatst in de kademuur bij de melkfabriek van Opeinde. ,,Der komme gedichten yn de bestrating en ik meitsje wer in grut reliëf. Ek dêrfoar helpt Roelie my mei de teksten.” >>


21

Kleindochters Shantykoor De Piipegaeltsje Sjongers uit Rottevalle zorgde voor de muzikale omlijsting van de ceremonie. Na korte toespraken door Harm Schroor en wethouder Marja Krans las gemeentedichter Winfried Bruinsma een toepasselijk gedicht voor. Het beeld werd daarna onthuld door vier kleindochters van het echtpaar Schroor. De onthulling werd onder andere bijgewoond door Bauke Roorda uit Drachten, wiens vader Wouter één van de drie broers was. ,,Us heit die foaral de betimmering, it houtwurk fan de skippen. Omke Tjeerd wie de izerman, dy wie foaral oan it klinken. En Bauke, dat wie de baas. Die makke de ûntwerpen en hie de lieding. Der wie noch in broer, Sytse, mar dy wie boer, dy hat noait op de werf wurke.”

De Piipegaeltsje Sjongers

Verbinding De steen aan de vaart past volgens wethouder Krans prima bij het thema Verbinding, dat de gemeente tegenwoordig als motto hanteert. ,,De vaart verbindt mensen, deze plek verbindt oud met nieuw.” Krans had

Sk^utsje s fan R oorda

yn syn swurd De balâ ns fan in skûtsje fyn st werf wurdt ster Piip de It swinkt der om en by hurd out ikeh k rys Út net-gân s sym met akke ferm sa l stie Ambachtlik anatom ysk ferpakke skip hiel in t kins Yn de foarm fan in swurd

yn it rûn Smeid om in as, swinkt in stje r d werom fûn paa syn As in poa lstj er wêrm ei’t men r, ’t is de spil stje dy nt Om de as fan it swurd sky it Gods wil hie as ait, Dêr’ t it swurk hjir om dra ta noch rke tsje nei De pake fan Ann e gie da Roor ke Bou er bouw Mei de âld ’ Piipster skip

de tinzen Dit byld is in speg el, it wje rspegelt der grinzen sûn , tiid der sûn De skûtsjes binn’ hjir noch , n wy de foar no SKS skûtsjes, brûs noch yn der turf , Pan Twee Gebroeders en Sneeker guod werf ster cht Dra Ús Piipster skûtsjes, Ús erfg uod s slân Fry ús èn ’t Is Roorda’s en Dra chtster cht en Dra út ner nst keu Lykas de keunst fan in gra cht en ster cht Dra âld de Draacht turf troch de tiid oer hjir by de Drait It ferrin fan de tiid wurdt kea rd, Piip hinn e waait de h troc Dêr’ t de geast fan de Roorda’s loft Swinke nde stje r, skûtsjeswurd delp skoft! syn hjir hâld mar De tiid giet net fierder,

er geen moeite mee dat zij niet zelf het beeld mocht onthullen. ,,Het is juist prachtig dat de vier kleindochters van Schroor dat doen. Want alles wat wij nu doen, doen wij voor de volgende generatie.”

S kut^ sje s van R oor da

De ba la ns va n ee n skûtsj e vin d m en in zijn zwaa Het zwenkt er om rd en bij de Pijpst er we rf waard Uit niet erg sy m m et risch eikehout ha rd Am ba chte lijk an at omisch st aa l zo In de vo rm va n ve rm aakt ee n schip kun j’e en heel schip ve rp akke n Gesm eed om ee n as zwenkt ee n st er in het rond Waa rm ee m en al s ee n Poolste r zijn weg te rug vond Om de as va n he t zwaa rd schij nt die st er, ’t is de Waa r’t gewe lf hi spil er om draait , als had het Gods wi De grootvader va l n An ne ging te r ke rke nog sa m en Met scheepsbouwe r Roorda, ze zeid en er am en Dit beeld kaatst de geest en weer spieg elt mijn pein De skûtsj es zijn ze n hier nog, zonder tijd, zonder gren SKS skûtsj es , ga ze n nu voor de wind Twee Ge broede rs en Sn eeke r Pa n, de turf er nog in On s Piipst er skût sj es , On s Drachtst er Werfg oed ’t Is Roorda’s en Drachtst er en On s Fry slân s erfg oe d Net als ge beeldh ouwde Kunst hier uit Dracht en Draa gt turf door de tijd over oud Dr ac htst er gracht en Het ve rl oop va n de tijd wo rdt gekeer Waa r de geest va d bij de Drait n de Roorda’s do or de Pijp heen no g waait

Winfried Bruinsma, gemeentedichter november 2014

22


Sile mei dy

Drachten,

Sis Sippie, sis fanke, skink my nochris yn

Skûtsjehaadstêd fan ’e wrald Het is maandagavond 8 maart. Een paar maanden na de onthulling van het monument aan het Moleneind ontmoeten Harm Schroor en Winfried Bruinsma elkaar weer. Dit keer, weer aan het Moleneind, 200 meter van het monument, in het oude gemeentehuis ‘t Smelnehûs, Het is hun tweede ontmoeting. De mannen vertellen vol passie en gedrevenheid over het Drachten van vroeger, maar ook het Drachten anno 2015 komt aan bod. Ze zijn trots op de ontwikkelingen die er in en om Drachten plaatsvinden.

‘Dr8888, van veenkolonie naar eigentijdse stad!’ Harm Schroor ziet Drachten ontwikkelen van nostalgische veenkolonie naar een stad met een grote potentie en veel ontwikkelingen in de maak industrie. Ook het onderwijsaanbod heeft altijd een nadrukkelijke plek gehad in Drachten. De mooie oude scholen waaronder het karakteristieke Drachtster Lyceum zijn aangevuld met veel nieuwe opleidingen in hedendaagse gebouwen. Hij doelt hierbij op De Friese Poort aan de Raai en Splitting.

Deze ontwikkelingen spreken Harm Schroor zeer aan. Gemeentedichter Winfried Bruinsma heeft veel met het nostalgische verleden van Drachten. Sinds hij gemeentedichter is verdiept hij zich in deze historie, in het bijzonder de skûtsjehistorie. Winfried is dan ook van mening dat juist deze historie, de glorie van oud Drachten, als marketing voor Smallingerland zou moeten worden ingezet. Drachten als ‘Skûtsjehaadstêd fan ‘e wrald’. Juist het oude met het nieuwe verbinden, daar kunnen we toerisme mee aantrekken. Het zou ook mooi kunnen dienen als thema en daarmee de aansluiting zoeken bij Culturele Haedstêd 2018; Dr8888 Skûtsjehaedstêd fan ‘e wrald. Wat wensen deze beide Drachtsters Jeroen en zijn bemanning toe dit seizoen? Harm Schroor denkt dat de Twee Gebroeders met alle reeds geleverde inzet en inspanningen bij de eerste 5 zal eindigen. Wilfried Bruinsma hoop dat Jeroen en zijn team juist met hun eigenzinnige en eigenwijze koers in de top 5 zullen eindigen. Beide mannen zijn trouwe fans en wensen Jeroen en zijn team een prachtig seizoen toe.

Dan sile wy moarn ier wer stiif oan de wyn Ik far hjir al salang, do kinst my sa goed En ik wol wer as earste oer de streke gean hjoed We sile oer bak en we lizze it heechst En wat ik dy freegje is wier net sa dreech De striid en de wille, dy stean my sa nei Dat lit my no sile op it Skûtsje mei dy! Sis Skûtsje fan Drachten, no far ik mei dy Troch it libben lavearje, dan bin ik sa bliid Hast moderne technyken, do deftich âld wiif En as it wêze moat skuor ik foar dy de klean fan myn liif! Jeroen stjoert mei syn helmhout de wyn nei dyn mêst De bemanning slacht mei de hannen dyn klinken wer fêst Mei geweldige spieren út eiwyt en brij Dyn túch spand om’e kloaten, mar do farst altyd frij! Do bist oan’e leie, ien geast yn dyn dwaan Tsien pear machtige hannen ’t útfoerend orgaan Hast natoerkrêft dy’t gjin tsjinslag of weagen fernimt De spieren dy steane dy strak yn it himd De wyn kriget it seil en dyn kontsje giet om Dêrom stekst no de houtene hannen yn’t skom Do bist net te hâlden en klear foar de striid No’t it wetter noch inkeld út skom mar bestiet! Ik gean hegerop want ik lês eltse fleach It seil skuorde al strak doe’k em oankommen seach Eltse fear fan in fûgel hat de foarm fan in wjuk En sa skuorre wy allen oan ienselde juk! It túch wurdt mei it stryken sa dwers as in tried ‘t Is net earder tefreden as dat it heech en strak stiet Alles wat ik noch ha, no do krijst it fan my Mar ik wol noch ien kear sile, yn’t roefke mei dy! Sis Sippie, sis fanke, skink my nochris yn Sadree’t ik as winner, oan de einder ferdwyn! Winfried Bruinsma, gemeentedichter april 2015

advertentie

Hoe maak je binnen een half uur honderden brieven verzendklaar? Hoe verpak je snel duizenden artikelen in een doos? En welke softwaretoepassingen gebruik je om het klantproces verder te optimaliseren? Voor bedrijven die grote hoeveelheden post en pakketten versturen of ontvangen, zijn deze vragen cruciaal. Neopost Technologies is wereldmarktleider in het ontwikkelen, produceren en distributeren van high-tech systemen voor dit soort klantvragen.


23

Én omdat het kosten-batenplaatje moet kloppen! Ypie Duursma is coördinator Beheer bij Thuiszorg Het Friese Land. Omdat partners in de regio worden gezocht – maar zeker ook om het financiële plaatje – werkt ze al zeven jaar samen met Friesland Lease in een echte één-op-één-relatie en dat bevalt prima. Friesland Lease is op alle fronten dichtbij. Ook daarom kies je voor Friesland Lease.

www.frieslandlease.nl

FL.Adv.210x157mm fc.YD.indd 1

19-02-15 13:42

De vrienden van het Drachtster skûtsje de Twee Gebroeders

Donateurs bedankt! Door: Rixt Ytsma en Aldert Gzn. Hoekstra

foto’s: Fonger de Vlas

Om mee te blijven strijden om de hoogste plaatsen in het SKS-klassement en om het skûtsje in de vaart te houden en de tradities en historie voort te laten bestaan hebben we donateurs nodig. De donateurs zijn de achterban van de schipper en zijn bemanning! De vriendenstichting van het Drachtster skûtsje heeft sinds haar oprichting in 1983 al vele investeringen in het Skûtsje bekostigd. De gelden van donateurs worden, op aanvraag van de eigenarenstichting, ingezet ter verbetering van het schip. Dit zijn altijd tastbare materialen. In 2015 zijn dat het nieuwe zeil en de nieuwe fok! Het Drachtster skûtsje komt dan ook graag met het beste materiaal aan de start. Bijna 400 donateurs zijn onze trouwe volgers en we zoeken er meer! Als donateur betaalt u minimaal € 15,- per jaar. Elke donateur krijgt jaarlijks het officiële SKS Skûtsjejournaal en ons eigen magazine ‘De Twee Gebroeders’ toegestuurd. Daarnaast kunt u in september met ons aan boord stappen en meezeilen tijdens het jaarlijkse donateurszeilen!

Als nieuwe donateur krijgt u onze nieuwste gadget cadeau: het Drachtster skûtsje winkelmuntje! Twijfel niet meer en wordt donateur van het Drachtster skûtsje. Neem contact op met Aldert Gzn. Hoekstra, penningmeester van de vriendenstichting en verantwoordelijk voor de ledenadministratie: Tel: 06 5570 0207 E-mail: [email protected]


25

De historie van

de bruine zeilen Door: Trea Westra

Foto’s: Sieta Stel Fotografie en skutsjemuseum

Bij het Skûtsjemuseum in Eernewoude staan buiten en binnen taantonnen. De tonnen zijn van behoorlijke omvang omdat er zeilen en netten in werden getaand. Ooit was het tanen een dagelijkse bezigheid in de visserij en de zeilvaart. Dit was het werk van een taanbaas die in zijn taanschuur of buiten de schuur een taanton had staan. In deze taanton, ook wel taanketel genoemd, werd cachou in water opgelost door verhitting.

Plantaardig en duurzaam Door de cachou in water te verhitten, loste dit op tot een bruine verfstof. Als eigenschap heeft taan een ontsmettende en bederfwerende werking. Dit was dan ook de reden dat de visnetten, touwen en zeilen in de taanton werden gekookt. Alle netten, touwen en zeilen waren vroeger gemaakt van plantaardig materiaal zoals vlas, katoen, hennep, zijde, sisal, etc. Dit plantaardig materiaal ging, zeker bij warme temperaturen, snel verrotten, meestal binnen een week of twee. Door het tanen verduurzamen deze materialen en gingen ze langer mee. Door de bruine verfstof verkregen

26


de zeilen en netten de bekende donkerbruine kleur. Cachou is afkomstig uit de wortel, kernhoutextract van de tropische Acacia boom. Het is dus een zeldzaam product. De brokken cachou werden kapotgeslagen waardoor kleine stukjes ontstonden. Deze werden bij een temperatuur van 100 graden gesmolten. Voor 1850 taande men met een aftreksel van eikenschors.

Taanproces Tanen werd zowel binnen als in de open lucht gedaan. De potten werden verhit door middel van een stookplaats onder de pot. Ook gebruikte men een lier waarmee de zeilen en netten in en uit de pot konden

worden getakeld. Dit was best gevaarlijk gezien de kokend hete bruine vloeistof in de taanton. Ook werd er vroeger getaand op de grond. De grote zeilen pasten immers niet in de taanton. De zeilen werden dan uitgespreid op bijvoorbeeld het gras en men ging dan met emmers de taanvloeistof uitspreiden op de zeilen. Met bezems en zwabbers werden de zeilen dan ingesmeerd.

Harm de Vlas

Om de zeilen beter te beschermen tegen schimmels en bacteriën werd dit procedé een aantal keren herhaald. Hierdoor werden de zeilen ook steeds donkerder van kleur. Een zeil of net ging door het tanen in plaats van 1,5 tot 2 jaar vaak wel 10 of 12 jaar mee. Dit had tot gevolg dat meerdere materialen aan boord bruin kleurden, de kleding, het schoeisel, maar ook de bemanning aan boord. Na 1960 deed het kunststof zijn intrede en was er geen noodzaak meer om te tanen. De bruine zeilen, die we onder anderen ook bij de skûtsjes zien, zijn nu van kunststof en we noemen ze nog steeds de Bruine Vloot.

Skûtsjemuseum Alleen in musea en op historische visserijdagen kan men het taanproces tijdens demonstraties nog meemaken. Om in de beleving van het taanproces te komen waren Sieta Stel, fotografe, en ik dan ook op bezoek in het Skûtsjemuseum in Eernewoude. We werden daar hartelijk ontvangen door Harm de Vlas. Harm is al jaren betrokken bij het museum, waarvan de laatste acht jaar als voorzitter van het Skûtsjemuseum ‘de Stripe’. Samen met veel vrijwilligers wordt er wekelijks onderhoud verricht. Daarnaast worden er rondleidingen verzorgd. Jaarlijks ontvangt het

museum zo’n 6000 bezoekers. We bedanken Harm de Vlas voor de gastvrije ontvangst! U bent van harte welkom bij het Skûtsjemuseum ‘de Stripe’ in Eernewoude. Ook heel geschikt om eens een kijkje te nemen met kinderen.

Cachou


27

Uw textiele bootmeubilair weer stralend!

Furniture Cleaning Service heeft alles in huis om uw interieur er weer perfect uit te laten zien! • Wij zijn een jong en dynamisch bedrijf • Wij beschikken over vakkundig personeel • De modernste apparatuur en middelen op het gebied van meubelreiniging • Service en klanttevredenheid hebben onze prioriteit • Altijd 100% tevredenheidsgarantie!

Onze reinigingen zijn zeer effectief voor: • Allergieën • Huis en stofmijten • Huidschilvers Onze reiniging staat voor: • Diepe en intensieve reiniging • Perfecte vlek en vuilverwijdering • Biologisch verantwoord • Hygiënisch resultaat

”D-100 Club”

It Skûtsje fan Drachten ‘De bekende werf van de gebroeders Roorda, in de volksmond ‘de Piip’, werd in 1902 door Berend Tjeerds Roorda in Drachten aan het Moleneind gesticht. Het bedrijf lag iets ten noordoosten dicht bij de Pijpbrug in de Hogeweg, Pijp nr. E-26 (Moleneind 11). De naam Pijpbrug was ontleend aan een brug in de Hogeweg, die door Jhr. Tjaerd van Aylva als zoon van de toenmalige eigenaar Sjoerd van Aylva, vanaf 1674, van de vaart eigenmachtig veranderd was in een stenen pijp. Reden hiervoor was winstbejag door minder onderhoud te hoeven uit te voeren. In 1695 verloor hij echter het proces tegen hem voor het Hof van Friesland en moest hij de maatregel weer ongedaan maken. Sindsdien heeft de val- en later draaibrug, geschikt voor de turfvaart, de naam behouden. Het familiebedrijf van de Roorda’s is van groot belang geweest voor de Drachtster scheepsbouw.’ Tekst: ‘Foar de neiteam’ Dat de werf ‘de Piip’, ook nog eens snelle schepen bouwde, blijkt elk jaar weer tijdens de wedstrijden van de SKS. Het gebruik als vrachtschip voor de turf, mest en andere lading, ligt ver achter ons maar vormt de historie van deze prachtige schepen. Wedstrijdzeilen, dat is wat de 14 skûtsjes doen. In 11 wedstrijden strijden om het felbegeerde kampioenschap en de eer van je stad, streek of dorp. Skûtsjesilen in Fryslân in de SKS, een bijzondere traditie en een topevenement waar niet alleen in Fryslân naar gekeken wordt maar landelijk aandacht aan besteed wordt en dankzij de social media en internet, dit overal ter wereld te volgen is.

Het Drachtster skûtsje is al van verre te herkennen aan de D van Drachten in het zeil. Drachten heeft de ambitie om mee te blijven strijden om het SKS-kampioenschap en daarmee Drachten op de kaart te zetten. Volwaardig meezeilen en bovenaan in het klassement te eindigen, vergt naast passie, motivatie van schipper en bemanning ook liefde voor die traditie van het skûtsjesilen. Nergens ter wereld worden er met grote schepen op relatief klein water deze wedstrijden gehouden. Elk jaar is een Wereldkampioenschap! Wanneer schipper en bemanning zich volwaardig inzetten, moet ook het materiaal goed zijn en blijven. Omdat hier veel geld mee gemoeid is, zijn we op zoek naar bedrijven en particulieren die voor minimaal €100 per jaar hun betrokkenheid aan het skûtsje willen verbinden in de D-100 Club.

Als lid van de D-100 Club ontvangt u: • Het full color magazine ‘De Twee Gebroeders’ met, indien gewenst, naamsvermelding. • Het officiële SKS-skûtsjejournaal • Een Drachtster skûtsje polo Neem ook een kijkje op de website of volg ons op twitter en facebook. @skutsjedrachten /drachtsterskutsje

i

www.drachtsterskutsje.nl

Foto: Fonger de Vlas

! Ja, ik word graag lid van de ‘D-100 Club’ van Stichting Het Drachtster Skûtsje. Mijn jaarlijkse bijdrage wordt € ………. (minimaal € 100,- per jaar) en ik ontvang eenmalig de polo.

Mijn kledingmaat is: heer/dame * maat S - M – L – XL – XXL – XXXL *Omcirkel uw maat Ik wil wel/niet met mijn naam vermeld worden in het magazine en op de website

Stuur de bon in envelop mét postzegel naar: Stichting “Het Drachtster Skûtsje” D-100 Club, t.a.v. D. Blom Hoofdstraat 74 9244 CP Beetsterzwaag

Dhr/Mevr + Voorletters: ......................... Achternaam: ......................................................... Adres:........................................................................................................................................ Postcode/Woonplaats:............................................................................................................. Tel.nr: ...................................................... E-mailadres: ......................................................... Bankrekening nummer: .......................................................................................................... Hierbij geef ik Stichting Het Drachtster Skûtsje toestemming om € .............. jaarlijks van mijn bankrekening te incasseren. Handtekening voor akkoord:................................................................................................... Opgave per e-mail kan ook. Stuurt U dan deze gegevens naar [email protected] it skûtsje fan drachten

29

Wedstrijdagenda 2015

Alle wedstrijden beginnen om 14.00 uur. De skûtsjes zijn al een uur voor de wedstrijd op het water. In Grou vertrekken de schepen in een sleep vanuit de Rjochte Grou naar het wedstrijdwater. Op de Veenhoop en bij Eernewoude wordt vanaf de wal gestart. Bij alle wedstrijden wordt vanaf het wedstrijdwater toelichting gegeven over het verloop van de wedstrijd (zie ook www.skutsjesilen.nl)

wedstrijden extra

SKS Kampioenschap

14-16 mei

Ahoy

Lemmer

18 juli

Grou

30 mei

Friso Bokaal

Sneek

20 juli

de Veenhoop Wijde Ee

5 juni

Rabo interpolis Regatta

Sneek

21 juli

Eernewoude

Zandmeer

6 juni

Waterpoortrace

Sneek

22 juli

Terhorne

Sneekermeer

13 juni

Jubileum Langweer

Langweer

23 juli

Langweer

Langweerder Wielen

4 juli

Proloog

Lemmer

24 juli

Elahuizen

Fluessen

25 juli

Stavoren

IJsselmeer

27 juli

Woudsend

Heegermeer

39 juli

Lemmer

IJsselmeer

30 juli

Lemmer

IJsselmeer

31 juli

Sneek

Sneekermeer

18-31 juli

SKS reeks

12 sept. Amateur zeilen

Sneek

Pikmeer, Wijde Ee

Word ook vriend van It Skûtsje fan Drachten! ! Ik ben nog geen donateur en meld mij aan als: Vriend van It Skûtsje fan Drachten

‘De Twee Gebroeders’

Mijn jaarlijkse donatie wordt tot wederopzegging (min. € 15,-): Zegge: €.............. Schrijve:..................................................................................................... Stuur de bon in envelop mét postzegel naar:

dhr./mevr./+voorletter(s): ...................................................................................................... Achternaam: ..........................................................................................................................

Vrienden van het Drachtster Skûtsje ‘De Twee Gebroeders’

Adres: .....................................................................................................................................

G.Sondermanstraat 33 9203 PT Drachten

Emailadres: ............................................................................................................................

Postcode/woonplaats: ........................................................................................................... Telefoonnr.: ............................................................................................................................ Geb.datum:............................ Handtekening: .......................................................................


31

Sponsors fan it Skûtsje fan Drachten

Dit zijn onze sponsors, die het naast onze trouwe donateurs, allemaal mede mogelijk maken.

Exploitatiemaatschappij

GRUENE bv

Wilt u ook sponsor worden van it Skûtsje fan Drachten? Neem dan contact op met:

PR/Sponsorzaken | Piet Fellinger | T 0512-472707 | E piet _ [email protected]

15 Samen op het water, samen op de wal

Recommend Documents