Samen alert op kwaliteit

Samen alert op kwaliteit Jaarbericht 2012

2

Samen alert op kwaliteit

Samen alert op kwaliteit Jaarbericht 2012

Jaarbericht 2012

4

Samen alert op kwaliteit

Inhoud Voorwoord

7

Verslag van de Raad van Commissarissen

9

Verslag van het Bestuur

13

Preventie

23

Analyse

27

Claimbehandeling

29

Vooruitzichten

31

Ledenlijst

33

Geconsolideerde balans per 31 december 2012

34

Geconsolideerde winst en verliesrekening

35

Personalia

37

5

Jaarbericht 2012

Op initiatief van enkele ziekenhuizen en VvAA Groep B.V. werd in 1992 het medische aansprakelijkheids­risico ­ondergebracht in onderlinge waarborgmaatschappij MediRisk. Het risico van medische aansprake­lijkheid moest verzekerbaar blijven. MediRisk is opgericht voor en door de leden, handelt zonder winstoogmerk en stelt de­ kwaliteit van de zorg en de belangen van patiënten voorop. Met gepaste trots kijken we terug op de afgelopen 20 jaar, maar vooral ook vooruit. Want de gezondheidszorg kan altijd veiliger.

Onze ambitie Met en voor onze leden een onderlinge waarborgmaatschappij voor medische aansprakelijkheid te vormen. Samen streven wij naar veilige zorg. Wij lopen voorop in het creëren van een veilige omgeving voor patiënt en medisch professional. Gaat het onverhoopt toch fout, dan dragen wij met kennis, objectiviteit en inlevingsvermogen bij aan een zorgvuldige claimbehandeling die recht doet aan patiënt, zorgorganisatie en medisch professional.

6

Missie Voor patiënt en professional reduceren wij, met en voor onze leden, medische risico’s en waarborgen wij een zorgvuldige claimbehandeling

Samen alert op kwaliteit

Voorwoord We kijken terug op een bijzonder jaar. In 2012 hebben we ons twintigjarige bestaan gevierd en hebben we nieuwe producten en diensten geïntroduceerd. De vernieuwingen zijn een direct gevolg van de nieuwe koers die MediRisk in 2011 samen met de leden heeft geformuleerd en is ingeslagen én de komst van de gedragscode GOMA. Op basis van een nieuwe strategie en missie hebben we vorm gegeven aan meer keuzemogelijkheden voor de leden en maatwerk in onze producten en diensten. We zijn ervan overtuigd dat we op deze manier nog actiever samen kunnen werken aan het terugdringen van risico’s en het vergroten van de patiëntveiligheid. In dit jaarbericht presenteren wij u het resultaat over 2012, dat met € 9,9 miljoen negatief, een grote uitdaging oplevert. We zien de schadelast stijgen, zaken uit de beginjaren van MediRisk 1993-2005 vragen om extra vergoedingen, wat ook versterking van de voorzieningen op de jongere jaren noodzakelijk maakt. Dit heeft ook implicaties voor de herverzekeringspremie. Tevens is besloten de belastinglatentie over dit resultaat te nemen. Patiëntveiligheid is de basis van ons handelen. We ondersteunen leden als partner en adviseur. Wij behandelen schadeclaims als er onverhoopt iets fout is gegaan, maar richten ons liever nog op het voorkómen van schade, het reduceren van risico’s en het vergroten van de patiëntveiligheid. In 2012 hebben wij veel werk verzet op het gebied van preventieprogramma’s en claimbehandeling. Ook het blijvend creëren van een efficiënte organisatie en een solide financiële positie waren belangrijke ­aandachtspunten in 2012. Het laatste heeft onze intensieve aandacht.

7 Onze bijzondere waardering en dank gaan uit naar alle leden en medewerkers van MediRisk voor hun grote betrokkenheid en inzet. Alleen door samen steeds alert te zijn op veiligheid leveren wij een bijdrage aan de kwaliteit van de gezondheidszorg.

Bestuur MediRisk mr. E.A. (Ebbo) van Gelderen

M.E. (Marjoleine) van der Zwan MSc MBA

algemeen directeur

directeur

Jaarbericht 2012

8

De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van MediRisk en op de algemene gang van zaken binnen de organisatie: “Vanaf 2011 hebben wij ons onder meer beziggehouden met de gevolgen van wetgeving voor MediRisk, de toelatingseisen die we hanteren voor nieuwe leden, vernieuwingen, beleidsvoornemens en niet op de laatste plaats de financiële positie van de organisatie en de voorbereidingen op Solvency II. Dit nieuwe toezichtregime stelt nieuwe en verregaande eisen aan onder meer het vereiste kapitaal- en risicomanagement. Evenals in 2011 blijkt het lastig in de huidige omstandigheden een positief resultaat te behalen. Dit heeft vooral te maken met schadelast­ verhogende ontwikkelingen. Ons twintigjarige jubileum was een moment van bezinning op verleden en toekomst. Al twee decennia is MediRisk een toonaangevende medisch aansprakelijkheidsverzekeraar. Wij blijven deze rol met overtuiging en grote inzet vervullen, met en voor onze leden. Samen blijven we alert op veiligheid en dragen we bij aan de kwaliteit van de gezondheidszorg.”

Verslag van de Raad van Commissarissen Algemeen In 2012 zijn wij samen met de leden gestart met de uitvoering en concretisering van de in 2011 geformuleerde strategie. Onze belangrijkste beleidsdoelstellingen zijn het centraal stellen van de belangen van de patiënt en het verstevigen van de marktleiderspositie van MediRisk. De nieuwe koers en kernwaarden vormen inmiddels ons morele kompas: wij willen gezien worden als dé medische aansprakelijkheidsverzekeraar die voor patiënt en zorgprofessional medische risico’s vermindert en staat voor een zorgvuldige claimbehandeling. Inlevend, samen, zorgvuldig en alert zijn de kernwaarden die het hart van ons handelen vormen. Het twintigjarige jubileum van MediRisk in 2012 is een moment van bezinning op verleden en toekomst. Al twee decennia mogen wij de aangesloten ziekenhuizen en zorgorganisaties adviseren op het gebied van risicomanagement en patiëntveiligheid en hebben wij de leden bijgestaan met een zorgvuldige claimbehandeling. Ook de komende jaren blijven wij deze taak met overtuiging en grote inzet vervullen, met en voor onze leden. Samen blijven we alert op veiligheid en dragen we bij aan de kwaliteit van de gezondheidszorg.

Bestemming resultaat MediRisk heeft in 2012 een negatief resultaat behaald, met name door de stijging van de schadelast. De premie is gelijk gebleven en het operationeel resultaat is vergelijkbaar met 2011. De Raad van Commissarissen heeft het voorstel van het Bestuur tot afwikkeling van het negatieve resultaat van € 9.947.973 na belastingen volgens artikel 34 lid 5 en 6 van de statuten goedgekeurd. Hiervan komt een deel ten laste van de ledenrekening en het overige ten laste van de agioreserve.

Solvency II Verzekeraars moeten kunnen aantonen dat zij in control zijn over hun bedrijfsvoering en kunnen voldoen aan de solvabiliteitseisen van Solvency II. Hoewel de invoeringsdatum van Solvency II is uitgesteld, blijft MediRisk zich inspannen om al per 2014 aan de vereisten van de richtlijn te voldoen. In 2012 zijn diverse instrumenten die uit het Solvency II-programma zijn voortgekomen voor de eerste keer operationeel ingezet. Voorbeelden van nieuwe instrumenten zijn het SCR-model en VICS (Vastlegging en Intern Controle Systeem). VICS is gebaseerd op BWise, een gerenommeerd Governance, Risk en Compliance IT-systeem. De Raad van Commissarissen, de directie en het managementteam van MediRisk onderkennen de toegevoegde waarde van deze instrumenten voor de risicobeheersing. De vereisten van pijler 3 van Solvency II zijn nog niet definitief vastgesteld door de Europese Unie. MediRisk heeft de voorbereidingen voor deze rapportages afgerond. Voor het finaliseren van de laatste uitwerkingen wachten we de definitieve technische specificatie van pijler 3 van Solvency II af.

Jaarbericht 2012

9

Activiteiten De Raad van Commissarissen is in 2012 vijf keer bijeengekomen en heeft zich over onder meer de volgende onderwerpen gebogen: • wijzigingen in de wetgeving; • invulling taken Audit & Risk Commissie; • toelatingseisen MediRisk; • voorbereiding Algemene Ledenvergaderingen; • de permanente educatie van de leden van de RvC, de directie en het management team; • de voortgang van de implementatie van Solvency II en Code Governance Principes; • de financiële resultaten over 2011 en 2012; • het beleidsplan; • preventiebeleid en -producten; • de algemene gang van zaken.

Permanente educatie De Raad van Commissarissen heeft in 2012 deelgenomen aan de door Nyenrode Business Universiteit en het Verbond van Verzekeraars ontwikkelde leergang voor commissarissen van verzekeraars. Ook wordt via interne activiteiten de permanente educatie ingevuld. Zo wordt, na voorbereiding in 2012, in juni 2013 een ORSA-workshop gehouden met de Raad van Commissarissen onder leiding van de risk manager van VvAA en met ondersteuning van een externe consultant.

10

Audit & Risk Commissie De Audit & Risk Commissie beoordeelt het interne risico, adviseert de raad van Commissarissen over de financiële situatie en beoordeelt het door het Bestuur gevoerde beleid ten aanzien van: • de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen • de financiële informatieverstrekking • de naleving van aanbevelingen en opvolging van opmerkingen van interne en externe accountants • toetsing en berekening van de schadelast • herverzekeringen • de relatie met de externe accountant • Solvency II De commissie bestaat uit de commissarissen drs. M.W. Dijkshoorn in de functie van voorzitter en dr. P. van der Wijk als lid. In 2012 is de Audit & Risk Commissie twee keer bijeengekomen en heeft onder meer gesproken over financiële thema’s, de uitvoering van de regeling beloningsbeleid, riskmanagement, verzekerings­ producten internal audit en compliance.

Samen alert op kwaliteit

Tot slot De Raad van Commissarissen spreekt graag zijn dank en waardering uit aan het Bestuur en mede­ werkers voor de grote inzet die zij ook in 2012 hebben getoond. Utrecht, 10 april 2013 Raad van Commissarissen van MediRisk, drs. D. van Starkenburg RE, voorzitter voorzitter Raad van Bestuur Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede

Samenstelling Raad van Commissarissen drs. D. (Dik) van Starkenburg RE, voorzitter voorzitter Raad van Bestuur Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede dr. P. (Paul) van der Wijk, vicevoorzitter lid Raad van Bestuur Martini Ziekenhuis, Groningen drs. M.W. (Maarten) Dijkshoorn drs. J.M.L. (Hans) Ensing lid Raad van Bestuur Lievensberg Ziekenhuis, Bergen op Zoom dr. J.S. (Johan) van der Heide

11

voorzitter Raad van Bestuur Ziekenhuis Bernhoven, Oss en Veghel drs J.H.D. (Herman) van Hemsbergen voorzitter hoofddirectie VvAA Groep B.V. drs. W.O. (Willem) Schreuder voorzitter Raad van Bestuur Spaarne Ziekenhuis, Hoofddorp

Jaarbericht 2012

12

Ruurd Jan Roorda is bestuursvoorzitter van Tergooiziekenhuizen, al bijna 20 jaar aangesloten bij MediRisk: “Het afsluiten van een medische aansprakelijkheidsverzekering is niet iets om over één nacht ijs te gaan. Het is een ­financiële verplichting die je als ziekenhuis en medische staf aangaat, en de verzekering heeft direct invloed op de kwaliteit van onze ­patiëntenzorg. We hebben prijs en kwaliteit van de verschillende verzekeringen vergeleken. MediRisk bleek bij ­vergelijking van alle kosten op prijs concurrerend te zijn. Afgelopen najaar bleek vanwege onze schadecijfers en de voorgenomen verhoging van de assurantiebelasting een polisvariant met een hoger eigen risico interessant. Juist op dat moment kwam MediRisk met de MediRiskMaatPolis die hier goed bij past. De polis sluit aan bij de wensen van de medische staf en bij ons streven optimaal te presteren op het gebied van kwaliteit en patiëntveiligheid. MediRisk is niet alleen een partner als het gaat om de medische aansprakelijkheid, ze zijn ook actief bij het voorkomen van medische fouten. Van groot belang is ook de directe betrokkenheid van MediRisk, zowel vanuit het vaste contactteam als vanuit de directie. Zo hebben we samen met de directie van MediRisk onlangs nog gezamenlijk een gesprek gehad met een patiënt van wie een claim in behandeling is. Dan gaat het echt over meer dan verzekeren.”

Samen alert op kwaliteit

Verslag van het Bestuur 1992-2012 2012 was een bijzonder jaar voor MediRisk: we hebben diverse nieuwe producten en diensten geïntroduceerd, ons in bijzondere mate met onze financiële processen bezig gehouden én we hebben ons twintigjarige bestaan gevierd. De vernieuwingen zijn een direct gevolg van de nieuwe koers die we in 2011 samen met de leden hebben geformuleerd. Op basis van de nieuwe strategie en missie hebben we vorm gegeven aan meer keuzemogelijkheden en maatwerk in onze producten en diensten. Meer hierover leest u in dit verslag. Om de nieuwe koers en de gewenste organisatiecultuur te verankeren in de organisatie, hebben alle medewerkers deelgenomen aan diverse themabijeenkomsten. De restyling van het logo van MediRisk en de vernieuwing van ons ledenmagazine en de website onderstrepen de vernieuwing van de organisatie. We zijn ervan overtuigd dat we op deze manier nog actiever samen kunnen werken aan het terugdringen van risico’s en het vergroten van de patiëntveiligheid.

Vorm geven aan vernieuwing Het afgelopen jaar hebben de medewerkers van MediRisk hard gewerkt om vorm te geven aan de beleidsvoornemens. We zijn trots dat er veel gerealiseerd is. Tegelijkertijd zien we ruimte en de noodzaak voor verdere ontwikkeling. De maatschappij stelt steeds hogere eisen aan veiligheid in de gezondheidszorg, aan een adequate en voortvarende behandeling van medische claims en aan openheid en transparantie over hoe onze leden en wij als ledenorganisatie omgaan met klachten en claims.

Sluiten van dossiers In het verslagjaar heeft MediRisk voor het eerst meer dossiers gesloten dan ontvangen. Werden er in 2011 1025 dossiers gesloten, in 2012 heeft MediRisk 1645 dossiers gesloten. De medische aansprakelijkheidsmarkt is met twee onderlingen die het grootste deel van de ziekenhuismarkt omvatten vrij stabiel. Het overige deel is verzekerd bij een ­commerciële instelling. In dit segment is er eerder sprake van een vermindering dan een toename van aanbieders. Ook in 2013 streven wij naar verkorting van de claim­ doorlooptijd. In 2012 is deze al flink gedaald: 65% van de claims wordt nu binnen twee jaar afgehandeld. De openstaande langlopende claims nemen af. De gemiddelde doorlooptijd van alle claims bedraagt nu 2,2 jaar. Dit is inclusief de langlopende schades. Bij de behandeling van claims volgt MediRisk de GOMA, de Gedragscode Openheid medische incidenten; betere afwikkeling Medische Aansprakelijkheid.

Resultaat en kostenontwikkelingen De kosten van de claims nemen toe. De stijgende trend in het vergoedingsbedrag per claim heeft zich ook in 2012 voortgezet en wel met een gemiddelde stijging van 7% ten opzichte van 2011. Een extra kostenpost voor de leden is de verhoging van de assurantiebelasting in 2013 van 9,7% naar 21%. Het resultaat over 2012 is uitgekomen op € 9,9 miljoen negatief.

Jaarbericht 2012

13

Verbinding met de leden Begin 2012 heeft MediRisk de organisatie op een aantal punten aangepast. Met de komst van een manager klant & advies geven we meer vorm aan de verbinding met bestaande en nieuwe leden. Vaste regiocontactteams zijn bovendien in het leven geroepen om de leden directer en vooral ook effectiever van dienst te zijn. Elk ziekenhuis heeft een vast contactteam met een eigen schadejurist en preventie­ adviseur. Zo kunnen onze leden specifieke afspraken op maat maken. De jurist is onderdeel van een team van vier juristen, zodat er altijd 100% continuïteit geboden wordt. Dit komt de verbinding met de leden en de snelheid van de behandeling van claims ten goede. Medisch specialisten vormen een belangrijke doelgroep voor MediRisk: niet alleen vanwege hun grote rol in het medische proces, maar ook omdat zij in de ziekenhuizen steeds vaker medebeslissers zijn. MediRisk benadert hen gericht met relevante informatie en geeft regelmatig presentaties aan medisch specialisten over bijvoorbeeld risicovolle specialismen en ingrepen, benchmarkscores en over hoe claims te voorkomen en de transparantie en patiëntveiligheid te vergroten.

Van en voor de leden De afgelopen twintig jaar is MediRisk een partner en adviseur geweest van en voor de aangesloten zorgorganisaties, voornamelijk ziekenhuizen. Zij vormen als leden van MediRisk het belangrijkste orgaan. In tegenstelling tot de meeste buitenlandse commerciële verzekeraars van medische aansprakelijkheid heeft MediRisk geen regeling en kunnen de leden jaarlijks besluiten hun lidmaatschap al dan niet voort te zetten. MediRisk is er trots op dat 80% van de leden langer dan tien jaar bij ‘de Onderlinge’ is aangesloten en ziet de actieve inbreng van de leden als een uiterst waardevolle factor voor een ­succesvolle bedrijfsvoering. Dankzij hun inbreng en betrokkenheid zien wij ook de komende jaren vol

14

vertrouwen tegemoet.

Jubileumactiviteiten In augustus 2012 bestond MediRisk twintig jaar. Dit jubileum is op gepaste, bescheiden wijze gevierd met de leden. Voor verschillende doelgroepen werden activiteiten georganiseerd. Er vonden onder meer plaats een minisymposium voor medisch specialisten over de rol van de medische expertise tijdens de claimbehandeling, een excursie over klachtenmanagement op Luchthaven Schiphol voor klachten­ functionarissen en een bijzondere Algemene Ledenvergadering met als thema infectiepreventie. Voor bestuurders en voorzitters Medische Staf vond een conferentie plaats over leidinggeven bij calamiteiten. Ter gelegenheid hiervan heeft MediRisk het handboek Het juiste doen, het doet er toe! uitgegeven. Het boek geeft praktische handreikingen over hoe te handelen bij een medische calamiteit.

Nieuw product: polis op maat Op verzoek van de leden brengt MediRisk meer maatwerk in de aansprakelijkheidspolis met de MediRiskMaatPolis. Vanaf 1 januari 2013 kunnen de leden een eigen risico kiezen dat past bij de situatie van het ziekenhuis. Gekozen kan worden uit een eigen risico van 5000, 25.000 of 50.000 euro of juist voor helemaal geen eigen risico. Ook is het mogelijk een zogenaamde stop-lossdekking af te sluiten. Welke keuze ook wordt gemaakt, het all-in principe van MediRisk (preventie, analyse en claim­behandeling) maakt integraal deel uit van iedere variant. Verder is de indeling van specialismen naar risicocategorieën geactualiseerd, wordt het aantal fte’s medisch specialisten niet meer naar boven afgerond en is de parameter meldingsfrequentie als factor in de bepaling van korting of toeslag op de normpremie op verzoek van veel leden afgeschaft. Met de ontwikkeling van de MediRiskMaatPolis is een belangrijke stap gezet in het vernieuwingsproces binnen MediRisk.

Samen alert op kwaliteit

Toegetreden leden in 2012 •

Fertiliteitskliniek Twente B.V. (januari 2012)

•

Sint Elisabeth Hospital Curaçao (Sehos) (maart 2012)

Pathan B.V. en Symbiant B.V. hebben het lidmaatschap helaas opgezegd per 1 januari 2013. Tot 1 januari 2012 konden alleen algemene ziekenhuizen lid worden van MediRisk. Eisen voor acceptatie zijn onder meer een actieve deelname aan de voor goede patiëntenzorg essentiële preventieprogramma’s en naleving van de gedragscode GOMA die transparantie en een voortvarende behandeling van eventuele claims nastreeft. Tegenwoordig kunnen ook academische ziekenhuizen die voldoen aan de acceptatiecriteria toetreden tot MediRisk.

Permanente educatie MediRisk is een gespecialiseerde kennisorganisatie en hecht bijzonder aan de vaktechnische vaardig­ heden van alle collega’s. We moeten weten waarover we het hebben. Een groot deel van de medewerkers is academisch geschoold. Hier wordt de deskundigheidsbevordering dan ook op afgestemd. Bij de selectie van nieuwe medewerkers en bij de begeleiding van bestaande medewerkers wordt nadrukkelijk getoetst op verbindende kwaliteiten. Coaching en begeleiding zijn gericht op de kernwaarden van MediRisk: inlevend, samen, zorgvuldig en alert. Het bestuur van MediRisk heeft invulling gegeven aan permanente educatie. In 2012 is onder meer deelgenomen aan de door Nyenrode Business Universiteit en het Verbond van Verzekeraars ontwikkelde leergang voor directeuren-raden van bestuur van verzekeraars.

Moreel-ethische verklaring

15

MediRisk onderschrijft de Governance principes die het Verbond van Verzekeraars heeft opgesteld. In lijn hiermee heeft het bestuur een moreel-ethische verklaring ondertekend die recht doet aan ziekenhuizen en aan patiënten. Hierin zijn de afspraken over het integer en zorgvuldig uitvoeren van de functies van de directie verwoord. Deze verklaring is te vinden op onze website.  

Automatiseringssysteem vervangen Een belangrijk en omvangrijk project de afgelopen jaren was de overgang van het oude automatiseringssysteem Zuster naar Level. De gehele schadehistorie en alle GOMA-termijnen staan in het nieuwe systeem. Op die manier hebben we steeds actuele gegevens over de doorlooptijden van claims en kunnen we gericht verbeteringen doorvoeren.

Herverzekering Bij de oprichting van MediRisk in 1992 is gekozen voor een herverzekeringsstructuur, waarbij VvAA schadeverzekeringen N.V. als herverzekeraar optradt, in de vorm van een quote- en een schade-­ excedentdekking. In 2011 is besloten om de herverzekeringsdekking niet langer via VvAA schadeverzekeringen N.V. bij herverzekeraars onder te brengen, maar de herverzekeringsdekking rechtstreeks in te kopen. MediRisk heeft in 2011 samen met KBS Advocaten onderzoek gedaan naar de (financiële) risico’s van serieschade bij de leden. Dit heeft er toe geleid dat hiervoor in het herverzekeringsprogramma van MediRisk voor 2012 extra dekking is ingekocht.

Jaarbericht 2012

Financiële gang van zaken Premie-inkomsten De bruto premie-inkomsten 2012 zijn uitgekomen op € 19,9 miljoen (2011: € 19,6 miljoen). Dit resulteert in een relatieve stijging van 1% en wordt onder andere verklaard door de komst van twee nieuwe leden en de premie-inkomsten Goed Werkgeverschap.

Herverzekeringspremies In het verleden zijn herverzekeringscontracten voor MediRisk gesloten waarbij afhankelijk van de schadelastontwikkeling premie-aanpassing kan plaatsvinden. Hiervoor is vooraf een bandbreedte gedefinieerd. De schade-ontwikkeling in de laatste maanden van 2012 heeft geleid tot een toename in de reservering op met name de dossiers 1993-1995, 2005, 2006 en 2007, en hiermee samenhangend een hogere herverzekeringspremie over die jaren. Het totaal aan adjustment premium dat ten laste van het resultaat 2012 is gebracht, komt uit op € 2,2 miljoen. Deze bestaat uit een schuld aan de herverzekeraars (€ 1,0 miljoen) en een premievoorziening als inschatting voor mogelijke toekomstige verplichtingen (€ 1,2 miljoen).

Schadelast De schadelast voor rekening van MediRisk bedroeg in 2012 € 22,7 miljoen (2011: € 18,2 miljoen). Hiervan

16

houdt € 6,9 miljoen verband met de oude verzekeringsjaren. De overige € 15,8 miljoen heeft betrekking op het verzekeringsjaar 2012. Dit heeft enerzijds betrekking op uitloopresultaten en anderzijds te maken met een extra dotatie aan de voorzieningen. De resterende € 2,5 miljoen is vooral veroorzaakt door herbeoordelingen en afwikkelingen van claims op de oudere verzekeringsjaren (2005 en eerder). Per 31 december 2012 is besloten € 4,4 miljoen toe te voegen aan de IBNER (Incurred But Not Enough Reserved) voorzieningen naar aanleiding van een uitgebreid onderzoek naar de voorzieningen van MediRisk. Hierbij is geconstateerd dat de schadelast op de jaren vanaf 2008 zich ongunstiger ontwikkelt. Het aantal gemelde claims is gestegen van 1.157 in 2011 naar 1.189 in 2012. Daarnaast is de aanvangsvoorziening in 2012 verhoogd van € 12.000 naar € 13.000 per dossier.

Solvabiliteit Mede door de kapitaalstortingen stijgt de solvabiliteit in 2012 verder door naar 240% op basis van de huidige grondslagen onder Solvency I.

Bedrijfskosten De bedrijfskosten 2012 bedragen € 4,1 miljoen (2011: € 3,9 miljoen).

Samen alert op kwaliteit

Beleggingen De beleggingsopbrengsten zijn uitgekomen op € 3,2 miljoen (2011: € 2,3 miljoen). Ook in 2012 over­heerst de eurocrisis het nieuws en de markten. De marktsituatie verbeterde in het tweede deel van het jaar na uitspraken van de president van de ECB. Zowel de marktrentes als credit spreads daalden en zorgden voor stijgingen van obligatiekoersen. Aangezien eind 2012 de Portugese en Ierse staatsobligaties zijn verkocht, vielen de in 2011 voor deze staatsobligaties getroffen voorzieningen voor mogelijke oninbaarheid vrij (€ 0,4 miljoen). Dit is de belangrijkste reden voor de (incidentele) stijging van de beleggingsopbrengsten.

Liquiditeit Liquiditeiten worden onveranderd aangehouden in de vorm van bank- en spaartegoeden en/of deposito’s. De liquiditeitspositie van € 8,3 miljoen is lager dan vorig jaar (2011: € 9,2 miljoen).

Belastingen De belasting in boekjaar 2012 is uitgekomen op € 2,0 miljoen, bestaande uit de rentevergoeding richting de leden en de gehele afboeking van de in het verleden gevormde belastinglatentie. Deze laatste afboeking heeft plaats gevonden vanwege de mate van onzekerheid rondom het benutten van de actief gevormde latentie (€ 2,0 miljoen).

Netto resultaat

17

Het netto resultaat 2012 bedraagt € 9,9 miljoen negatief (2011: € 2,0 miljoen negatief). De verklaringen voor de ontwikkeling in het netto resultaat zijn gelegen in: de verzwaring van de IBNER voorziening (€ 4,4 miljoen), hogere (verwachte) herverzekeringspremies (€ 2,2 miljoen), hogere bedrijfskosten (€ 0,2 miljoen) en de afboeking op de belastinglatentie (€ 2,0 miljoen). Een positief effect was de vrijval van getroffen voorziening in 2011 voor oninbaarheid obligaties Portugal en Ierland, welke resulteert in delta van € 0,9 miljoen ten opzichte van het jaar 2011.

Toezicht De Nederlandsche Bank stelt steeds strengere solvabiliteitseisen aan verzekeraars. Volgens de normen van Solvency I heeft MediRisk ultimo 2012 een solvabiliteitspositie van 240%. In de komende periode zal MediRisk zich financieel verder voorbereiden op de eisen van Solvency II.

Corporate Governance De leden van MediRisk worden structureel geïnformeerd over en betrokken bij beleidskeuzes en veranderingen. Dit gebeurt bijvoorbeeld via Algemene Ledenvergaderingen die twee keer per jaar plaats­ vinden, via klankbordgroepen, persoonlijk overleg, (nieuws)brieven en de website. De betrokkenheid blijkt ook uit de samenstelling van de Raad van Commissarissen waarin vertegenwoordigers van de leden zitting hebben. Het Bestuur van MediRisk legt periodiek verantwoording af aan de Raad van Commissarissen en aan de Algemene Ledenvergadering. Het Bestuur stemt met hen feiten en

Jaarbericht 2012

om­standigheden af die relevant zijn voor de uitoefening van haar taken en bevoegdheden. De taken en kwaliteits­eisen van het Bestuur zijn vastgelegd in het bestuursreglement. De Audit & Risk Commissie beoordeelt het interne risico, adviseert de raad van Commissarissen over de financiële situatie en beoordeelt het door het Bestuur gevoerde beleid ten aanzien van de interne risicobeheersings- en controlesystemen en de financiële informatieverschaffing. Het three-lines-of-defense model wordt verder toegelicht onder Corporate Governance in de jaarrekening. Aan de hand van de risicocategorieën is de verantwoordelijkheid in de tweede verdedigingslijn over vier partijen verdeeld. Het beleggingsbeleid wordt bepaald en gestuurd door het asset & liability comité (ALCO) onder goedkeuring van de directie en Raad van Commissarissen. Het insurance risk comité (IRC) adviseert de directie op het gebied van het verzekeringstechnisch risico. De actuariële functie ondersteunt deze beide comités. De risk manager en de compliance officer coördineren de activiteiten op het gebied van de beheersing van de niet-financiële risico’s. Strategische risico’s, waaronder het reputatie­ risico, zijn een rechtstreekse verantwoordelijkheid van de directie.

Code Verzekeraars De Code Governance Principes is in 2012 uitgebreid onder de aandacht geweest. Hierbij is gebleken dat wij met de bestaande inrichting al in ruime mate aan deze regeling voldeden. Met enkele toevoegingen kon MediRisk de vereisten volledig invullen en er zijn daarom geen uitzonderingen op de code te melden. Wij hebben de beschrijving van de wijze waarop wij de vereisten van de code hebben ingevuld gepubli-

18

ceerd op onze website, in de sectie “De organisatie”.

Beloningsbeleid Ten aanzien van het door MediRisk gehanteerde beloningsbeleid verwijzen wij u naar onze website www.medirisk.nl.

Deelname commissies Experts van MediRisk namen in 2012 deel in verschillende externe commissies, onder meer: • De begeleidingscommissie opvang en schadeafwikkeling bij onbedoelde gevolgen van medisch handelen. De commissie staat onder leiding van prof. mr. Johan Legemaate en prof. mr. Arno Akkermans. • De Permanente Commissie GOMA die toeziet op een zorgvuldige implementatie van de gedragscode. • De expertgroep Medische Technologie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. • De werkgroep van de normcommissie NTA die de nieuwe NEN-norm voor patiëntveiligheid heeft opgesteld. • MediRisk is betrokken bij onderzoek van prof. mr. Maurits Barendrecht van Tilburg University naar de ontwikkelingen in het veld rond een betere samenwerking in de ketenzorg en andere netwerken in de zorg. Centraal staat de vraag tot wie een patiënt zich zou moeten wenden als er in die ketenzorg een fout wordt gemaakt. • De directeur verzekeringstechniek is namens MediRisk voorzitter van de Werkgroep Medische Aansprakelijkheid van het Verbond van Verzekeraars.

Samen alert op kwaliteit

Organisatie MediRisk heeft een verenigingsstructuur: de zeggenschap ligt op belangrijke punten bij de aangesloten instellingen. Zij bepalen het beleid. De Algemene Ledenvergadering vormt een belangrijk middel voor de leden om hier daadwerkelijk invulling aan te geven. De Algemene Ledenvergadering zorgt ook voor de benoeming van de twee statutaire bestuurders van MediRisk, op bindende voordracht van VvAA Groep B.V., één van de oprichters van MediRisk. Ook zijn leden vertegenwoordigd in de Raad van Commissarissen. Vijf van de zeven leden worden benoemd uit de participerende zorgorganisaties. Het zesde lid is een lid van de hoofddirectie van VvAA Groep B.V. Het zevende lid is onafhankelijk van de leden en wordt benoemd op bindende voordracht van VvAA Groep B.V. Het Bestuur oefent zijn beleid uit onder toezicht van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen betrekt de belangen van alle stakeholders evenwichtig in zijn besluitvorming.

Kennis delen met leden MediRisk is een vereniging van en voor de leden. Een belangrijke toegevoegde waarde is dan ook het delen van kennis. Een aantal voorbeelden: • Alle leden ontvangen het ledenmagazine Alert. Dit blad, dat in 2012 een geheel nieuwe stijl kreeg, wordt verspreid onder 14.000 zorgprofessionals en besteedt aandacht aan patiëntveiligheid, het voorkomen van risico’s en aan de behandeling van klachten en claims. • Regelmatig geven MediRisk-medewerkers gastcolleges en presentaties op het gebied van schade­ behandeling en preventie. Zij verzorgden bijvoorbeeld presentaties over medisch aansprakelijkheidsrecht aan het FMLS, de NAPA en het UMCU en een gastcollege aan de juridische faculteit van de Erasmus Universiteit over medische aansprakelijkheid in de praktijk. • De medisch adviseurs hebben regelmatig overleg met en geven presentaties aan beroepsverenigingen. Ook contacten met collega-medisch adviseurs van bijvoorbeeld advocatenkantoren en andere verzekeraars zijn waardevol, onder meer met het oog op een voortvarende claimbehandeling. • MediRisk geeft informatiemateriaal uit voor onder meer zorgprofessionals over projecten, succesvolle preventieprogramma’s en claimbehandeling. Speciaal voor zorgprofessionals is de folder “Een patiënt stelt u aansprakelijk. Wat nu?” over de behandeling van schadeclaims. Het handboek “Het juiste doen, het doet er toe!” is een praktisch hulpmiddel voor bestuurders die te maken krijgen met een medische calamiteit. • MediRisk neemt deel aan de netwerken van kwaliteitsadviseurs en van klachtenfunctionarissen van Nederlandse ziekenhuizen. • Aankomende artsen maken kennis met MediRisk-gerelateerde onderwerpen in het blad Arts in Spe.

Jaarbericht 2012

19

Kennis delen met de maatschappij MediRisk publiceerde of werkte mee aan de volgende artikelen en publicaties: • Arts in Spe (februari 2012), claimreconstructie ‘Elleboogfractuur gemist’ • De anesthesioloog (maart 2012), ‘Wat valt er te leren van incidenten’ • Arts in Spe (mei 2012), ‘Wat kost pijn?’ • Nederlands Tandartsenblad (oktober 2012), ‘Elke vermijdbare schade is er een te veel’ • LetselschadeNEWS Media en politiek hebben veel aandacht voor de behandeling van medische claims. In 2012 lag veel nadruk op de noodzaak van een snellere claimbehandeling en meer transparantie over het claimproces. In 2012 heeft MediRisk meegewerkt aan berichtgeving door onder meer landelijke en regionale dagbladen en actualiteiten- en consumentenprogramma’s. In 2013 willen we een genuanceerder verwachtingspatroon bij bijvoorbeeld media en patiënten realiseren en meer transparantie en openheid bieden op het gebied van medische aansprakelijkheid.

Risicoprofiel MediRisk beschouwt het risicoprofiel aan de hand van risicocategorieën. Daarbij wordt een indeling gebruikt die een combinatie is van die van Solvency II en die uit het handboek Financiële Instellingen Risicoanalyse Methode (FIRM) van DNB.

Overige risico’s MediRisk verzekert zorginstellingen tegen het risico van medische beroepsaansprakelijkheid, alsmede

20

de aansprakelijkheid in de hoedanigheid van werkgever en van eigenaar/exploitant van gebouwen en terreinen. Daarnaast is MediRisk de verzekeraar van het proefpersonenrisico, zoals omschreven in de WMO (Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen). De beheersingsmaatregelen voor dit risico omvatten in algemene zin het acceptatie- en schade­ regelingsbeleid, portefeuillemanagement en herverzekering. Het verzekeringstechnisch risico wordt beheerst vanuit de Insurance Risk Committee, ondersteund door de afdeling Actuariaat VvAA. In operationele zin wordt dit aangevuld met risico-inventarisatie bij de lidinstellingen en het preventieprogramma. Nadere bijzonderheden over het matching- en renterisico, het marktrisico (inclusief de prijs- en liquiditeitsrisico’s), het niet-financieel risico (operationeel risico) en het kredietrisico en de beheersing ervan zijn opgenomen in het hoofdstuk over corporate governance en risicobeheer in de toelichting op de jaarrekening.

Samen alert op kwaliteit

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Ziekenhuizen en zorginstellingen hebben een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid: mensen vertrouwen erop dat zorg goed en veilig is. Helaas maakt iedereen fouten, ook medisch professionals. Uit een onderzoek van VvAA in 2011 onder bijna duizend eerste- en tweedelijns zorgprofessionals blijkt dat driekwart van de medici al wel eens een fout heeft gemaakt. Als een patiënt tijdens een behandeling onbedoelde schade oploopt, leidt dit niet zelden tot grote ontreddering. Op de eerste plaats bij patiënt en familie en bij het medisch personeel. MediRisk zet zich nadrukkelijk in om eventuele schadeclaims zorgvuldig en voortvarend te behandelen. Omdat voorkomen beter is dan genezen, werkt MediRisk actief aan het verminderen en voorkomen van schade. Dankzij onze uitgebreide database van eerdere claims kent MediRisk de risico’s en ontwikkelt zij samen met de leden effectieve preventieprogramma’s die aantoonbaar leiden tot minder schade en een positief effect hebben op de patiëntveiligheid. MediRisk werkt samen met toezichthouders en kwaliteitsinstellingen in de gezondheidszorg, zoals de NPCF, Inspectie voor de Gezondheidszorg, de KNMG, de NVZ, de wetenschappelijke verenigingen, de Consumentenbond en de Letselschade Raad. MediRisk neemt deel in de begeleidingscommissie van VU Medisch Centrum en de Universiteit Tilburg.  

21

Jaarbericht 2012

22

Melchior Spies, manager claimbehandeling, en Theunis Schaafstra, manager klant & advies, geven in de praktijk vorm aan de ambities van MediRisk: “Als ledenorganisatie doen we er alles aan om onze leden zo goed mogelijk te adviseren en te ondersteunen bij het reduceren van risico’s en het voorkomen van fouten. MediRisk geeft praktische preventieadviezen op de werkvloer, maakt risicogebieden inzichtelijk en levert benchmarkgegevens, zodat een ziekenhuis kan kijken hoe het scoort ten opzichte van andere leden. Alle leden krijgen dankzij het MediRiskclaimdashboard specifieke informatie over hun organisatie, hun medische specialismen en lopende claims. In 2012 hebben we bovendien maatregelen genomen om claims sneller te kunnen behandelen, zeker bij langlopende zaken. Een speciaal team werkt actief aan versnelde afhandeling, bijvoorbeeld door te kijken of een patstelling doorbroken kan worden en of een schikking mogelijk is. Ook nieuwe claims willen we sneller behandelen. Hiertoe hebben we met betrokkenen, zoals letselschadespecialisten, advocaten en leden hernieuwde afspraken gemaakt die zorgen voor een soepeler samenwerking. Gemiddeld vraagt de behandeling van een claim 2,2 jaar. Dit is inclusief de langlopende schades, waarbij bijvoorbeeld de eindstatus pas bij het bereiken van de leeftijd van 18 jaar kan worden bepaald. Wij zetten in op een half jaar tijdwinst!”

Samen alert op kwaliteit

Preventie Samen met de leden werkt MediRisk actief aan het reduceren van risico’s en het vergroten van de patiëntveiligheid. In tegenstelling tot andere verzekeraars besteedt MediRisk veel aandacht aan het voorkomen van fouten en daarmee van mogelijke claims. Want elke fout is er één teveel.

Regiocontactteams In 2012 heeft MediRisk haar organisatie ingedeeld in regiocontactteams. Elk lid heeft een vaste schadejurist en een vaste preventieadviseur als aanspreekpunt. De leden geven aan dat ze het persoonlijke contact en de korte lijnen waarderen. Dankzij deze nieuwe werkwijze is de verbinding met de leden versterkt, de informatie over de voortgang van claims verbeterd en kunnen claims efficiënter worden afgewikkeld.

Audits Als Onderlinge doen we er alles aan om de schaderisico’s beheersbaar te houden. Daarom voeren we een audit uit bij nieuwe leden als vast onderdeel van ons schadepreventieprogramma. In 2012 hebben we een riskmanagementaudit uitgevoerd in het Sint Elisabeth Hospital Curaçao. Het onderzoek richtte zich op diverse afdelingen en onderdelen, zoals de Spoedeisende Hulp, de operatieafdeling, klachtenopvang en patiëntenvoorlichting. De auditindrukken zijn verwerkt in een rapport met aanbevelingen.

23

Leiderschap bij medische calamiteiten In oktober 2012 hebben ziekenhuisbestuurders en voorzitters van het Medische Stafbestuur deelgenomen aan een invitational conference over leiderschap bij medische calamiteiten. Deze vond plaats ter gelegenheid van het twintigjarige bestaan van MediRisk. Bestuurders bespraken in besloten kring welke dilemma’s zij zijn tegengekomen en hoe zij hebben gehandeld tijdens calamiteiten en tot welke inzichten zij zijn gekomen. Tijdens de bijeenkomst heeft MediRisk het boek “Het juiste doen, het doet er toe!” gepresenteerd, een handboek dat zorgorganisaties helpt zich voor te bereiden op een medische calamiteit. In het boek worden ervaringen van leden afgewisseld met concrete handreikingen van het Institute for Healthcare Improvement. Op de bijbehorende cd staan praktische werkdocumenten voor het maken van een calamiteitenbeheersplan. Alle leden hebben het handboek ontvangen en de reacties erop zijn positief.

Klachtenmanagement Voor klachtenfunctionarissen van de leden vond een speciale bijeenkomst over klachtenbehandeling plaats. Zo’n vijftig klachtenfunctionarissen namen deel aan een excursie naar de klachtenafhandelingsafdeling van Schiphol Airport waarbij gesproken werd over paralellen met, en ontwikkelingen in de klachtenbehandeling in de zorg. In 2013 wordt de aandacht voor het klachtenproces verder geïntensiveerd, omdat MediRisk gelooft in de waarde van een directe, deskundige en laagdrempelige behandeling van klachten zo snel mogelijk na het ontstaan van onvrede en/of schade bij de patiënt. Ook een goede naleving van de GOMA is hierbij van belang.

Jaarbericht 2012

Follow-up OK en SEH De afgelopen jaren heeft de invoering van zogenaamde vangnetten op de Spoedeisende Hulp (SEH) en op de operatieafdeling (OK) gezorgd voor een aanzienlijke daling van het aantal claims op deze afdelingen. Begin 2012 is de follow-up van het SEH- en OK-project afgerond. Alle ziekenhuizen zijn bezocht om na te gaan of de naleving van de vangnetten is geborgd. Bevindingen en adviezen zijn persoonlijk teruggekoppeld aan de Raden van Bestuur en alle individuele uitkomsten zijn verzameld en uitgegeven in de publicatie “Eindrapportage follow-up SEH en OK. Blijf scherp op vangnetten: het geeft resultaat”. Zoals blijkt uit de cijfers is blijvende aandacht voor de vangnetten op zijn plaats. De publicatie vindt u op onze website.

Gerichte benadering medisch specialisten en arts-assistenten In 2012 hebben we op ziekenhuisniveau een doelgerichter en actiever beleid richting medisch specialisten en arts-assistenten gevoerd. MediRisk heeft deze doelgroepen geïnformeerd over schadegegevens, preventiemogelijkheden en verzekeringstechnieken. Er is onder meer een brochure “Een patiënt stelt u aansprakelijk. Wat nu?” uitgegeven en er zijn presentaties gegeven voor de Medische Staven over de benchmarkuitkomsten uit het MediRisk Claimdashboard.

Case reports MediRisk stelde ook dit verslagjaar weer case reports op. Dit doen wij als een oorzakelijk verband wordt verondersteld tussen een claim en het niet naleven van een vangnet. Aan de hand van de case reports kunnen ziekenhuizen interne verbeteringen doorvoeren.

24

Vangnetten In het kader van nieuwe preventieactiviteiten hebben we onderzocht welke aandachtsgebieden preventiemaatregelen verdienen in bijvoorbeeld de vorm van vangnetten of checklists. Enkele vakgebieden die in aanmerking kunnen komen zijn het caudasyndroom en pathologie. Naar aanleiding van een haalbaarheidsonderzoek naar het caudasyndroom hebben we samen met deskundigen een checklist voor professionals en patiënten ontwikkeld die helpt eventuele complicaties tijdig te onderkennen. Deze komt in 2013 beschikbaar.

Time-outprocedure kaakchirurgie MediRisk heeft een enquête gehouden onder de leden om na te gaan hoeveel leden het advies van de Nederlandse Vereniging voor Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie (NVMKA) hebben opgevolgd om gebruik te maken van een time-outprocedure bij klinische en poliklinische ingrepen. Het overgrote deel van de leden blijkt een time-outprocedure toe te passen bij klinische kaakchirurgie. Bij poliklinische ingrepen ligt het tempo van invoeren helaas lager. Een verkorte time-outprocedure blijkt een aanvaardbaar alternatief om vermijdbare schade te voorkomen. MediRisk heeft hierover gepubliceerd in ledenmagazine Alert en in samenwerking met de NVMKA is een praktijkadvies uitgebracht over de minimale vereisten voor de time-outprocedure. Ook heeft MediRisk meegewerkt aan een publicatie in het Nederlands Tandartsenblad om de time-outprocedure onder de aandacht te brengen.

Samen alert op kwaliteit

Presentaties, workshops en gastcolleges MediRisk heeft door het geven van presentaties ondersteuning geboden aan de leden bij het vergroten van het risicobewustzijn binnen hun organisatie. Op het jaarcongres van de Sterilisatie Vereniging Nederland hebben wij voorlichting gegeven over schadepreventie en in diverse ziekenhuizen hebben wij arts-assistenten voorgelicht over hoe om te gaan met medische fouten. Met name in de tweede helft van het jaar is de vraag naar presentaties voor de medische staven en Raden van Bestuur toegenomen.

Subsidieaanvragen en sponsorverzoeken MediRisk heeft een aantal ledenactiviteiten financieel ondersteund. Vanwege de link met patiëntveiligheid hebben wij inhoudelijk en financieel bijgedragen aan de app Goodpoint! van Medisch Centrum Haaglanden. De app stelt medewerkers van zorgorganisaties in staat makkelijk en snel melding te maken van problemen, veiligheidsissues en -ideeën. De app is met korting beschikbaar voor alle leden van MediRisk. Net als in het verleden sponsort MediRisk de nieuwe uitgave van het boek “KNO-arts en tuchtrecht”. Helaas hebben wij uit kostenoverwegingen niet alle verzoeken voor ondersteuning kunnen inwilligen.

VMS Veiligheidsprogramma Eind 2012 kwam een einde aan het VMS Veiligheidsprogramma dat Nederlandse ziekenhuizen de afgelopen jaren heeft ondersteund bij de reductie van vermijdbare schade. MediRisk is met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) in overleg om producten en diensten van VMS zo goed mogelijk te borgen voor de toekomst.

25

MijnMediRisk.nl MediRisk zal speciaal voor de leden een besloten website MijnMediRisk.nl ontwikkelen met online informatie over lopende claims en benchmark informatie. Dankzij een pilot onder een aantal leden is duidelijk geworden aan welke specificaties de definitieve versie van de website moet voldoen. Naar verwachting wordt MijnMediRisk.nl in de loop van 2013 geïntroduceerd.  

Veiligheidsmonitor Uit een brainstormsessie met zeven van onze leden is gebleken dat momenteel door instellingen een te grote verscheidenheid aan systemen gebruikt wordt om op korte termijn elektronisch veiligheidsinformatie te kunnen koppelen. Er is behoefte aan ondersteuning bij het selecteren van een nieuwe leverancier voor een systeem voor veiligheidsinformatie. Hier zien wij vooralsnog geen rol voor MediRisk weggelegd. Wel wordt in 2013 gekeken naar andere manieren om relevante informatie met betrekking tot het beheersen van risico’s in het zorgproces geïntegreerd en met benchmarks beschikbaar te kunnen stellen voor de leden.

 

Jaarbericht 2012

26

Marike de Man en Jasper Sturkenboom werken respectievelijk als schaderegelaar en als schadebehandelaar bij MediRisk:“Wij realiseren ons dat mensen al het nodige achter de rug hebben als ze een claim indienen bij hun ­ziekenhuis. MediRisk neemt deze claims voor de aangesloten ziekenhuizen in behandeling en zet alles op alles om elke claim zorgvuldig en voortvarend te behandelen. De schaderegelaar neemt na ontvangst van een claim contact op met de patiënt om hem persoonlijk te bezoeken en de mogelijkheid te geven zijn verhaal te vertellen. Wij geven een toelichting op het schadeproces en helpen de patiënt waar mogelijk met concrete oplossingen om de ontstane situatie te vergemakkelijken of te verzachten. Vervolgens zorgen we ervoor dat een claim zo spoedig mogelijk wordt behandeld in overleg met de patiënt, de betrokken zorgprofessional en het ziekenhuis. Sommige patiënten verwachten dat een claim binnen een paar maanden behandeld is. Dat is helaas niet haalbaar, alleen al omdat zoveel partijen betrokken zijn en we heel zorgvuldig omgaan met persoonlijke medische gegevens. Natuurlijk werken we volgens de termijnen van de gedragscode GOMA die zorgt voor optimale helderheid voor patiënten na een medisch incident. Dat betekent bijvoorbeeld dat een patiënt in principe binnen drie maanden moet horen of aansprakelijkheid wordt erkend of afgewezen.”

Samen alert op kwaliteit

Analyse De database van MediRisk met de gegevens van alle claims sinds de oprichting in 1992 bevat een schat aan informatie. Schadeanalyse vormt een belangrijke basis voor alle preventieactiviteiten van MediRisk. Ook premieberekening vindt plaats op basis van deze gegevens.

MediRisk-claimdashboards Op verzoek van de leden zijn de claimoverzichten verbeterd: alle ‘MediRisk-ziekenhuizen’ hebben sinds 2012 een eigen digitaal MediRisk-claimdashboard dat inzicht geeft in alle risicogebieden. Met waarborging van anonimiteit geeft het overzicht inzicht in de referentiegroep en in het aantal claims per specialisme, per incident en per afdeling. Het ziekenhuis kan een complete benchmark uitvoeren, omdat de gegevens uit de referentiegroep en het totaal van MediRisk ook in het MediRisk-claimdashboard staan. Ook kan een ziekenhuis zichzelf naast de referentiegroep ook vergelijken met de overige Samen­wer­kende Topklinische opleidingsZiekenhuizen of Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen. Op deze manier kunnen de leden snel de aandachtsgebieden in het eigen ziekenhuis identificeren. De claimoverzichten behoren tot een van de meest gewaardeerde diensten van MediRisk. Op verzoek maakt MediRisk maatwerkanalyses voor bijvoorbeeld medische staven en vakgroepen. De preventieafdeling heeft veelvuldig op diverse niveaus bij de leden uitleg gegeven over de cijfers en geadviseerd bij vervolgacties. De komende jaren zal het dashboard verder worden uitgebreid. In 2013 wordt er een koppeling gemaakt tussen de productiegegevens per specialisme per ziekenhuis en de MediRisk Claimdatabase.

27

Schadeanalyses Zoals elk jaar heeft MediRisk in het kader van de advisering van medisch specialisten diverse gerichte rapporten opgeleverd voor nascholing en onderzoek. Het gaat om rapporten voor onder andere de Nederlandse Internisten Vereniging, de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie, de Nederlandse Vereniging voor Pathologie, de Nederlandse Vereniging voor Mondziekten, Kaak- en Aangezichts­ chirurgie en de Nederlandse Vereniging voor KNO.

Studie en onderzoek De afdeling heeft onderzoek gedaan naar de invloed van de rol SEH-arts op patiëntveiligheid en kwaliteit. Er kan nog niet aangetoond worden dat de inzet van SEH-artsen tot minder claims leidt. In samenwerking met studenten van de Vrije Universiteit Amsterdam is onderzoek gedaan naar het verband tussen sociaal economische status en het indienen van claims. Gekeken is naar leeftijd, geslacht en postcode (een indicator van stedelijkheid en inkomen) van patiënten die een klacht indienen en de mate van honorering van de claims per patiëntengroep. De onderzoeksuitkomsten worden nader geanalyseerd. Het onderzoek geeft in elk geval aanbevelingen om nader te onderzoeken hoe een patiënt kan worden ondersteund bij het zelf indienen van een klacht.

Jaarbericht 2012

Database beheer Een belangrijke basistaak van de afdeling schadeanalyse is het coderen van nieuwe en gesloten claims en het bewaken van een consequente, betrouwbare en valide claimcodering. Hiertoe voert de afdeling analyse regelmatig controles uit.  

28

Samen alert op kwaliteit

Claimbehandeling De preventieprogramma’s van MediRisk zijn een effectieve manier om ziekenhuizen te helpen bij het reduceren van risico’s en bij het vergroten van de patiëntveiligheid. Helaas hoort het maken van fouten bij de realiteit. Een medisch professional of een zorgorganisatie kan aansprakelijk worden gesteld voor schade die een patiënt heeft ondervonden. De afdeling Claimbehandeling van MediRisk behandelt de claims voor de aangesloten leden. In 2012 ontvingen wij 1189 nieuwe claims. Het team van schadebehandeling heeft weer alles in zijn werk gesteld om de claims binnen de GOMA-termijnen te behandelen. De gedragscode GOMA staat voor Openheid medische incidenten; betere afwikkeling Medische Aansprakelijkheid en is een heldere richtlijn hoe te handelen in het geval van medische incidenten en claims. Samen met de medisch ­adviseurs van MediRisk zorgen onze ervaren juristen voor een zorgvuldige en voortvarende claimbehandeling. Zij beoordelen of de zorgprofessional die betrokken is bij een medisch incident onzorgvuldig of nalatig heeft gehandeld en of een patiënt of nabestaande recht heeft op een vergoeding. 65% van de claims is binnen twee jaar behandeld, 14% tussen de twee en drie jaar en 21% heeft een doorlooptijd van langer dan drie jaar. De gemiddelde doorlooptijd van claims is 2,2 jaar, inclusief de langlopende schades. Soms blijven namelijk claims open in onderling overleg met de patiënt, bijvoorbeeld omdat gewacht wordt tot de medische eindtoestand is bereikt en de definitieve schade duidelijk is.

Versnelling en transparantie Snelle en zorgvuldige claimbehandeling zijn in het belang van de patiënt en familie, de zorgprofessional en het ziekenhuis. Daarom heeft dit onderwerp binnen MediRisk topprioriteit. In 2012 hebben we zeven maatregelen opgepakt die gaan zorgen voor verdere versnelling en meer transparantie over het proces.

1. Efficiëntere inventarisatie van informatie Samen met de leden zorgt MediRisk voor een efficiëntere inventarisatie van informatie voor de behandeling van een claim. Zo kost het relatief veel tijd om een machtiging van de patiënt te krijgen voor het inzien van medische gegevens en voor het ontvangen van het gehele medische dossier. Samen met ziekenhuizen gaan we dit proces in 2013 efficiënter en sneller laten verlopen, zodat we gemakkelijker kunnen voldoen aan de GOMA-termijnen.

2. Vaste deskundigen Als (de belangenbehartiger van) de patiënt en MediRisk van mening verschillen over de aansprakelijkheid wordt vaak in goed overleg gekozen voor de constructieve route van een gezamenlijke expertise. Onafhankelijke deskundigen wordt dan gevraagd om hun inzichten, die in beginsel door alle partijen gevolgd worden. Samen met belangenbehartigers van patiënten spreekt MediRisk af welke vaste ­deskundigen voortaan worden ingeschakeld voor een onafhankelijke expertise. Dit krijgt zijn beslag in 2013 en levert veel tijdswinst op.

Jaarbericht 2012

29

3. Heldere afspraken over vergoedingen Belangenbehartigers van patiënten spelen een belangrijke rol tijdens de claimbehandeling. MediRisk is in 2012 gestart met het maken van eenduidige afspraken over hun vergoeding. Dit scheelt veel tijd in het verloop van het schadeproces. Met onder meer ARAG, DAS, Achmea en de PALS-groep zijn hierover in 2012 goede afspraken gemaakt. Meer afspraken volgen in 2013.

4. Liever niet naar de rechter Door afstemming en dialoog met belangenbehartigers en patiënten proberen we samen een eventuele gang naar de rechter zoveel mogelijk te voorkomen. Een dergelijk traject vraagt veel tijd en is erg belastend voor de patiënt en zijn familie. In 2012 koos 4% van de patiënten of hun belangenbehartigers voor een gang naar de rechter en in veel dossiers is door middel van constructief overleg een andere route overeengekomen.  

5. Focusteam Een speciaal focusteam onderzoekt sinds 2012 alle openstaande claims die dateren van voor 2006. Doel is om zoveel mogelijk zaken hiervan versneld te behandelen en af te sluiten. Deze vorm van maatwerk vraagt veel tijd en aandacht, maar levert veel op, niet op de laatste plaats voor patiënt of nabestaanden. Overigens kunnen niet alle zaken versneld worden behandeld. Dat geldt bijvoorbeeld voor zaken die onder de rechter liggen en voor claims die pas behandeld kunnen worden als een medische eind­toestand is bereikt, zoals een kind dat de volwassen leeftijd bereikt.

30

6. Snel persoonlijk contact Sinds 2012 heeft MediRisk, naast externe partijen, een eigen schaderegelaar in dienst die in een vroeg stadium persoonlijk in gesprek gaat met de patiënt, zijn belangenbehartiger en het ziekenhuis. De patiënt heeft op deze manier de kans om zijn of haar verhaal persoonlijk toe te lichten en aan de andere kant krijgt de patiënt krijgt de gewenste informatie over de behandeling van de claim. Tevens kunnen er zo nodig voorzieningen worden getroffen voor de patiënt. Samen met het duidelijke beeld dat MediRisk zo krijgt over een ontstane situatie komt deze manier van werken de transparantie en de doorlooptijd ten goede.

7. Vaste eigen schadejurist We hebben het land in vier regio’s verdeeld en per regio bedient een team de daar gevestigde zieken­ huizen. Elk ziekenhuis heeft een eigen jurist bij MediRisk die zicht heeft op alle claims die MediRisk voor dit ziekenhuis in behandeling heeft. Deze jurist is samen met een vaste preventieadviseur het vaste aanspreekpunt. Tijdens vakanties is de rest van het regioteam bereikbaar en zorgt voor vervanging van de afwezige collega.

8. Nieuwe partners Voor de invulling van de nieuwe koers zijn ook de juiste partners van grote waarde. Daarom heeft MediRisk met KBS Advocatenkantoor hernieuwde kwaliteitsafspraken gemaakt. Wat betreft de schaderegeling heeft MediRisk besloten nieuwe samenwerkingspartners te zoeken. Deze zijn gevonden in Andriessen Expertise, To The Point Expertise en Bureau mr. P. Kremer.

Samen alert op kwaliteit

Vooruitzichten Voor patiënt en professional reduceren wij, met en voor onze leden, medische risico’s en waarborgen wij een zorgvuldige claimbehandeling. Vanuit deze missie ontwikkelen wij ons voortdurend. We geven met veel energie nader vorm aan de nieuwe koers die we in 2011 zijn gestart en die beschreven staat in het beleidsplan 2012-2014.

Breder aanbod van producten en diensten We focussen op die activiteiten die een aantoonbare bijdrage leveren aan de verbetercyclus op gebied van patiëntveiligheid. Kenmerkend voor onze diensten is dat ze altijd praktisch en laagdrempelig zijn. De leden kunnen blijven rekenen op advies aan de hand van claimdashboards, schaderapporten en zorg­ inhoudelijk schadepreventieonderzoek. Uiteraard betrekken we de medische stafbesturen en medischwetenschappelijke verenigingen bij de ontwikkeling van nieuw beleid. Op het programma staan audits bij acceptatie en additionele audits op verzoek. Ook worden nieuwe audits ontwikkeld.

Transparantie voor patiënt en ziekenhuis Patiënten en/of nabestaanden krijgen in 2013 duidelijker en gemakkelijker informatie over de behandeling van een claim dankzij een beveiligde persoonlijke webomgeving, genaamd mijnMediClaim.nl. Met behulp van een eigen, unieke inlogcode kunnen zij de stand van zaken van hun schadeclaim volgen. Onder de naam mijnMediRisk.nl krijgen ook onze leden via een beveiligde website toegang tot hun eigen schadegegevens.

31

Medische aansprakelijkheid in de toekomst Vanuit de samenleving ontstaat de vraag hoe het huidige systeem van medische aansprakelijkheid passend is voor de toekomst. In dit kader werkt MediRisk intensief mee aan twee onderzoeken. Zowel prof. mr. A.J. Akkermans van de VU Amsterdam als prof. mr. J.M. Barendrecht van Tilburg University doen onderzoek naar het functioneren van het stelsel van medische aansprakelijkheid. Dankzij deze medewerking dragen wij bij aan het vormgeven van de medische aansprakelijkheid van de toekomst.

Voorkomen van claims Sommige patiënten of nabestaanden dienen een claim in uit onvrede over de behandeling van een klacht. Niet zelden blijkt bovendien dat juist deze claims niet leiden tot erkenning, maar wel tot onnodige procedures en hoge kosten. Voor zowel patiënt als zakelijk betrokkenen is dit een ongewenste situatie. Door de inzet van een schadepreventieconsulent willen we onze leden in de klachtenfase bijstaan om te zorgen voor een optimale klachtbehandeling en waar mogelijk claims voorkomen.

MediRisk als kennis- en expertisecentrum MediRisk intensiveert het contact met consumenten- en patiëntenorganisaties en blijft samenwerken met onder meer het ministerie van VWS, IGZ, NIAZ en de Letselschade Raad. In het verslagjaar was er nauw contact met de Letselschade Raad vanwege de aansluiting van de Gedragscode Behandeling Letselschade op de GOMA. Eén van onze schadejuristen zit in de redactie van vakbladen van de stichting PIV en LetselschadeNEWS. Daarnaast zijn wij lid van of betrokken bij het Verbond van Verzekeraars, Europa Medica en de Physician Insurers Association of America PIAA.

Jaarbericht 2012

Goede contacten zijn er ook met universiteiten en wetenschappelijke (beroeps)verenigingen voor bijvoorbeeld bijdragen aan de ontwikkeling van richtlijnen, publicaties en promotieonderzoeken. Onze bron aan data, kennis en expertise delen we actief met de leden, dit alles met als doel hen te adviseren en te ondersteunen en de zorg veiliger te maken.

Integraal Risico Management MediRisk verbreedt haar dienstverlening op gebied van risicomanagement. Hiertoe is een pilot gestart met VvAA Groep B.V. In deze samenwerking kan MediRisk haar kerncompetenties op het gebied van risico­ reductie in het zorgproces combineren met de integrale risicomanagementaanpak van VvAA Groep B.V.

Schadelast Als gevolg van diverse ontwikkelingen staat de schadelast onder druk. In dit kader noemen wij de strengere eisen die de gedragscode GOMA aan MediRisk stelt, de aan de gedragscode gekoppelde verhoging van vergoedingen aan belangenbehartigers, de versnelde behandeling van claims, de ­verschraling van het sociale stelsel en de komst van deelgeschillen. Naar verwachting duurt de druk op de schadelast voort in 2013 en heeft deze effect op de premies en op het resultaat van de Onderlinge. Vergroting van de transparantie en versnelling van het claimproces zijn en blijven speerpunten van MediRisk. Hierin blijven we investeren. MediRisk heeft vreemd vermogen. In 2013 verwachten we geen wijzigingen in de financiering en er zijn

32

geen investeringsplannen groter dan € 200.000. Rekening houdend met de introductie van de eigen risico varianten, laat het premievolume een duidelijke stijging zien. Om met onze dienstverlening te voldoen aan de wet- en regelgeving en de gedragscode(s) GOMA en GBL breiden we uit met 10 nieuwe medewerkers. Het bedrijfsresultaat is, ook in 2013, met name gevoelig voor de schadelast en de beleggingsopbrengsten. Gezien de voortdurende economische onzekerheid onthouden wij ons van concrete verwachtingen ten aanzien van het resultaat over 2013.

Tot slot MediRisk adviseert en ondersteunt de leden zo goed mogelijk op het gebied van medische aansprakelijkheid, patiëntveiligheid en preventie. De nauwe samenwerking met Raden van Bestuur, medische staven en medewerkers van de aangesloten zorgorganisaties is hierbij van grote betekenis. Het Bestuur van MediRisk bedankt iedereen die in 2012 mede vorm en inhoud heeft gegeven aan de verdere ontwikkeling en de resultaten van MediRisk. Onze bijzondere dank en waardering gaan daarbij uit naar de leden, de medewerkers en organisaties en instanties waarmee wij samenwerken, zoals de Inspectie voor de Gezondheidszorg, de NVZ Vereniging van ziekenhuizen en VvAA Groep B.V.

Utrecht, 10 april 2013 Bestuur MediRisk mr. E.A. (Ebbo) van Gelderen, algemeen directeur M.E. (Marjoleine) van der Zwan MSc MBA, directeur

Samen alert op kwaliteit

Ledenlijst Al twintig jaar is MediRisk een toonaangevende medisch aansprakelijkheidsverzekeraar in Nederland. Bijna 70 procent van de algemene ziekenhuizen is aangesloten, evenals een aantal andere zorgorganisaties waarvan een ziekenhuis grootaandeelhouder is en ziekenhuizen in het Caribisch deel van het Koninkrijk. In 2012 had MediRisk 68 leden die in totaal 149 zorgorganisaties vertegenwoordigen, merendeels ziekenhuizen. Op 31 december 2012 waren de volgende organisaties aangesloten bij Onderlinge Waarborgmaatschappij voor Instellingen in de Gezondheidszorg MediRisk B.A.:

• Symbiant Alkmaar • Flevoziekenhuis Almere

• Stichting Apotheek der Haarlemse Ziekenhuizen Haarlem

• Meander Medisch Centrum Amersfoort

• Elkerliek Ziekenhuis Helmond

• Ziekenhuis Amstelland Amstelveen

• Tergooiziekenhuizen Hilversum

• BovenIJ Ziekenhuis Amsterdam

• Spaarne Ziekenhuis Hoofddorp

• Medisch Centrum Jan van Goyen Amsterdam

• Medial medisch-diagnostische laboratoria

• Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Amsterdam

Hoofddorp

• Slotervaartziekenhuis Amsterdam

• Westfriesgasthuis Hoorn

• Stichting Rijnstate Arnhem

• Zorggroep Noorderbreedte Leeuwarden

• Stichting Ziekenverpleging Aruba

• Diaconessenhuis Leiden

• Wilhelmina Ziekenhuis Assen

• Rijnland Zorggroep Leiderdorp/Alphen a/d Rijn

• Ziekenhuis Lievensberg Bergen op Zoom

• St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein

• Fundashon Mariadal/

• Ziekenhuis Bernhoven Oss en Veghel

San Francisco Hospital Bonaire

• Havenziekenhuis Rotterdam

• Maasziekenhuis Pantein Boxmeer

• Ikazia Ziekenhuis Rotterdam

• Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout

• Maasstad Ziekenhuis Rotterdam

• IJsselland Ziekenhuis Capelle a/d IJssel

• Pathan Rotterdam

• Medisch Centrum Haaglanden Den Haag

• Oogziekenhuis Rotterdam

• Ziekenhuis Bronovo/Verpleeghuis Nebo

• Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam

Den Haag

• Sint Maarten Medical Centre Sint Maarten

• HagaZiekenhuis Den Haag

• Orbis medisch en zorgconcern Sittard

• LabWest Den Haag

• Antonius Ziekenhuis Sneek

• Deventer Ziekenhuis Deventer

• Ruwaard van Putten Ziekenhuis Spijkenisse

• RISO Deventer

• Stichting Zorgcentra Rivierenland Tiel

• CuraMare Dirksland

• Ziekenhuis Rivierenland Tiel

• Slingeland Ziekenhuis Doetinchem

• Dr. Bernard Verbeeten Instituut Tilburg

• Zorggroep Pasana Dokkum

• St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg

• Albert Schweitzer Ziekenhuis Dordrecht

• TweeSteden Ziekenhuis Tilburg

• Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede

• VieCuri Medisch Centrum voor Noord-Limburg

• Máxima Medisch Cenctrum Eindhoven

Venlo/Venray

• Zorggroep Leveste Middenveld Emmen

• St. Jans Gasthuis Weert

• Medisch Spectrum Twente Enschede

• Zuwe Hofpoort Ziekenhuis Woerden

• St. Anna Zorggroep Geldrop

• Zaans Medisch Centrum Zaandam

• Rivas Zorggroep Gorinchem

• Dialysecentrum Zoetermeer

• Martini Ziekenhuis Groningen

• Gelre Ziekenhuizen Zutphen/Apeldoorn

• Kennemer Gasthuis Haarlem

Jaarbericht 2012

33

Geconsolideerde balans per 31 december 2012 na winstbestemming (x

€ 1.000)



Activa

2012

2011

Beleggingen (1)

75.754

69.331

Vorderingen (2)

659

1.257

Liquide middelen (3)

8.270

9.152

Overlopende activa (4)

1.961

3.879

Totaal

86.644

83.619



Passiva Waarborgrekening

2.261

2.261

Aandelenkapitaal

7.392

5.004

Agioreserve

5.431

8.554

Algemene reserve

0

2

Aandeel derden

1

1

15.085

15.822

Ledenrekening

0

2.601

Achtergestelde leningen

1.976

1.976

Totaal aansprakelijk vermogen (5)

17.061

20.399

Verzekeringstechnische voorzieningen (6)

66.743

58.376

Overige schulden (7)

2.814

4.818

Overlopende passiva (8)

26

26

86.644

83.619

Totaal aansprakelijk vermogen voor achtergestelde schulden

34 34

Totaal

De gegevens op deze pagina zijn ontleend aan het uitgebreide jaarbericht 2012 van MediRisk.

Samen alert op kwaliteit



Geconsolideerde winst- en verliesrekening Technische rekening schadeverzekeringen (x € 1.000)

2012

2011

Verdiende premies eigen rekening (9) Bruto premies

19.851

19.648

Uitgaande herverzekeringspremies

-2.648

-1.452



17.203

18.196

Wijziging technische voorzieningen niet-verdiende premies en lopende risico’s Aandeel herverzekeraars

-1.200

0



16.003

18.196

Toegerekende opbrengst beleggingen (10)

3.210

2.339

Bruto

-17.693

-17.169

Aandeel herverzekeraars

2.138

2.082



-15.555

-15.087

Bruto

-8.542

-4.035

Aandeel herverzekeraars

1.375

912



-7.167

-3.123

Schaden eigen rekening

Wijziging voorziening voor te betalen schade

Bedrijfskosten (11) Beheers- en personeelskosten

-4.113

-3.879

Aan niet-technische rekening toegerekende opbrengsten uit beleggingen

-671

-694

-8.293

-2.248

Resultaat technische rekening schadeverzekeringen

Niet technische rekening schadeverzekeringen (x € 1.000)

2012

2011

Resultaat technische rekening schadeverzekering

-8.293

-2.248

671

694

Toegerekende opbrengst uit beleggingen overgeboekt van technische rekening

Beleggingslasten Beheerskosten en rentelasten

-320

-420

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

-7.942

-1.974

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

-2.006

-46

-9.948

-2.020

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

De gegevens op deze pagina zijn ontleend aan het uitgebreide jaarbericht 2012 van MediRisk. Jaarbericht 2012

35

36

Johan Logher, Anika Mulder, Patricia Boelhouwer, Esmee Krukziener, Merel Hulsebosch, Ismay Zandvliet en Theunis Schaafstra zitten in regioteam Zuid-West. Zij onderhouden de contacten met de leden in hun regio: “MediRisk is sterk in praktische advisering en ondersteuning van de leden. Die kracht bouwen we verder uit door onze diensten zo goed mogelijk af te stemmen op de wensen van onze leden. Een belangrijke stap in die richting is gezet met de inrichting van de regioteams. In deze teams is de kennis van preventie, polisbeheer en schadebehandeling verenigd. We horen van onze leden dat ze erg blij zijn met hun vaste aanspreekpunt bij MediRisk: het werkt prettiger en persoonlijker. Omdat wij scherp zijn op de voortgang van claims en oog hebben voor de patiënt, verloopt het contact tussen de patiënt en het ziekenhuis ook soepeler. Daar heeft iedereen baat bij. Net als het voorkomen van fouten is ook het behandelen van claims een gedeelde verantwoordelijkheid van het ziekenhuis en van MediRisk. Samen doen we er alles aan om risico’s te reduceren, eventuele klachten en claims zo goed mogelijk te behandelen. Kortom, samen blijven we alert op veiligheid.”

Samen alert op kwaliteit

Personalia (situatie op 10 april 2013)

Raad van Commissarissen drs. D. (Dik) van Starkenburg RE (voorzitter), voorzitter Raad van Bestuur Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede dr. P. (Paul) van der Wijk (vicevoorzitter), lid Raad van Bestuur Martini Ziekenhuis Groningen drs. M.W. (Maarten) Dijkshoorn AAG, een portfolio van bestuurlijke en toezichthoudende functies drs. J.M.L. (Hans) Ensing, voorzitter Raad van Bestuur Lievensberg ziekenhuis Bergen op Zoom drs. J.S. (Johan) van der Heide, voorzitter Raad van Bestuur Ziekenhuis Bernhoven Oss en Veghel drs J.H.D. (Herman) van Hemsbergen, voorzitter Hoofddirectie VvAA Groep B.V. drs. W.O. (Willem) Schreuder, voorzitter Raad van Bestuur Spaarne Ziekenhuis Hoofddorp

Audit & Risk Commissie drs. M.W. (Maarten) Dijkshoorn AAG (voorzitter) dr. P. (Paul) van der Wijk, lid Raad van Bestuur Martini Ziekenhuis Groningen

Bestuur mr. E.A. (Ebbo) van Gelderen, algemeen directeur M.E (Marjoleine) van der Zwan MSc MBA, directeur

Managementteam

37

mr. H.P. (Harry) Henschen, directeur verzekeringstechniek mr. M.G. (Melchior) Spies MBA, manager claimbehandeling drs. T.E. (Theunis) Schaafstra, manager klant & advies

Accountant Ernst & Young Accountants LLP

Jaarbericht 2012

Adresgegevens

Colofon

Bezoekadres

Tekst

Orteliuslaan 750

Communicatie MediRisk

3528 BB Utrecht Fotografie Postadres

Ernst Jan Brouwer, William Koopman,

Postbus 8409

Bas van Spankeren

3503 RK Utrecht 030 247 48 10

Vormgeving

[email protected]

Marian Gravesteijn, ontwerpstudio VvAA

www.medirisk.nl © MediRisk, juni 2013