Opleiding en werkveld werken samen aan kwaliteit HGZO congres 25 maart 2011 Letty Annijas, onderwijskundige Verloskunde Academie Rotterdam Hogeschool Rotterdam
INHOUD • Korte intro bachelor opleiding verloskunde HR • Belang samenwerking werkveld- Verloskunde Academie Rotterdam Praktijkvoorbeelden: • Werkveldassessoren • Praktijkdocenten • Kwaliteitsmeetinstrument • Innovatieve praktijkopdrachten
Buurtzorg
Informatievoorziening
Evidence based practice Marktwerking Ketenzorg
Preventie
Kwaliteitsborging Schaalvergroting Protocollen en standaarden
Internationalisering
Grootstedelijke problematiek Wens van cliënt
Visie op ontwikkeling beroep in de zorg – – – – –
Preventie Verbetering geboorte uitkomsten Behoud 1e lijns verloskundige zorg Multidisciplinaire samenwerking Kwaliteit / wens (steeds kritischer wordende) cliënt
Speerpunten VAR • Cliënt centered care • Samen verantwoordelijk • Leven lang leren
“Samenwerking werkveld onontbeerlijk voor kwaliteit(sverbetering) opleiding”
Visie op leren Voortkomend uit visie op beroep
• Lerende centraal, (toenemende) zelfsturing en profilering • Beroepspraktijk en beroepsmatig handelen daarin (met alle complexiteit, problemen, dilemma’s) • Scheiden begeleiden en beoordelen • Integratie als sleutelbegrip in onderwijs en toetsing – gericht op vaststellen beroepsbekwaamheid – Als sturing voor leerproces Competentiegericht onderwijs
Beroepstaken • Grotere gehele van herkenbare, betekenisvolle en samenhangende taken in dagelijkse beroepsuitoefening • Zorgverlening: preconceptioneel, prenataal, nataal, postnataal • Organisatie van zorg • Professionalisering
Competenties Cliëntgerichte competenties: • Diagnosticeren • Beleid voeren • Voorlichten en counselen • Coachen en begeleiden Organisatiegerichte competenties: • Samenwerken in ketenzorg • Zorgdragen voor kwaliteit • Organiseren en beheren • Ondernemen en profileren Ontwikkelingsgerichte competenties: • Eigen deskundigheid bevorderen • Innoveren • Begeleiden en coachen van (aankomend) collega’s
HBO criteria op 3 niveaus
• • • • • • •
Zelfstandig adequaat handelen Communiceren met … over ideeën, problemen, keuzes Verbanden leggen tussen ervaringen en theoretische concepten Alternatieve mogelijkheden afwegen voor handelen Visie op beroep(staak) Dilemma’s herkennen en mee omgaan Kritisch reflecteren op eigen handelen en ontwikkeling bijsturen
Voorbeeld van onderwijseenheid • Praktijkgericht werken • Ondersteunend onderwijs – HC, WC, SOVA, VkVa, EBP
Integrale opdrachten kwartaal 2 (nataal) • Opdracht werkmodel informatiegesprek zwangere G1P0 over baring (individueel) • Opdracht praktijkprotocol informatievoorziening en begeleiding baring (groep)
Voorbeeld Kwartaal 2: nataal formatief Kennistoetsen
formatief Toets EBP formatief Feedback op eigen ontwikkeling
formatief Toetsen verloskundige vaardigheden
formatief Toetsen sociale vaardigheden
formatief Producten uit stage formatief Feedback op werkmodel en praktijkprotocol
Summatief Competentie assessment 2
Hoe ziet bijvoorbeeld competentie assessment 2 eruit ? • •
• •
de beroepstaak: nataal de competenties (voorgrond) – Diagnosticeren – Coachen en begeleiden – Zorgdragen voor kwaliteit – Bevorderen eigen deskundigheid en ontwikkeling met op de achtergrond de volgende competenties – Beleid voeren Vier HBO criteria op niveau 1 waarvan: – Altijd het criterium ‘een visie op beroepstaak/beroep’ aan te tonen – Altijd het criterium ‘zelfstandig adequaat handelen’ – Daarnaast twee andere criteria (naar eigen keuze) aan te tonen
Overzicht 1e jaar
kwartaal 1 Prenataal (1)
kwartaal 2 Nataal (1)
kwartaal 3 Post – nataal (1)
Leren in de praktijk 1e lijn
kwartaal 4 Integrale Zorgver lening (1)
Profession alisering (1) Organiseren (1)
Lint stage 1e lijn Ketenzorgstage
4 11 3
Competentie- assessment (prenataal 1) Integrale kennistoets
6
10 3
Competentie- assessment (nataal 1) Integrale kennistoets
Keuzeonderwijs
5 3
12
Competentie - assessment (integrale zorg 1) 3 casus toets prof/organiseren Competentie- assessment (postnataal 1) Integrale kennistoets
Stage
Overzicht 2e jaar Kwartaal 5 Integrale zorgverlening (2)
Kwartaal 6 Leren in de praktijk 1e lijn
Prenataal risico
Organisatie van zorg (2) Integrale zorgverlening (2) Nataal risico
Lint stage 2e lijn
Keuze onderwijs 6EC Stageaanwezig heid 4 EC
Kwartaal 7
kwartaal 8
Professionalisering (2)
Leren in de praktijk 2e lijn
Integrale zorgverlen ing (2) Postnataal risico
Lintstage 2e lijn
Casus-toets 10 ec
CA: Video en Portfolio 12 assessment Integrale zorg II
ProductToets 5
CasusToets 10
CA: Portfolio 13 assessment Integrale zorg II
I
Werkveldassessoren
• Directe afstemming tussen HBO opleidingseisen en gewenste beroepsbekwaamheid in praktijk • Praktiserende eerstelijns verloskundigen, die… – visie VAR onderschrijven – begeleiden en beoordelen kunnen scheiden – overstijgend kunnen kijken naar competentieontwikkeling – openstaan voor manier van handelen, onderbouwing en visie van student (en loslaten eigen aanpak en mening) • Basistraining en training voorafgaand aan elk assessment • Vergoeding voor uitvoering
Op weg naar het Competentie assessment Aspirant verloskundige • Neemt actief deel aan het onderwijsprogramma • Streeft bewust naar verwerven gevraagde competenties en HBO niveau • Verzamelt diverse PERSOONLIJKE producten in portfolio • Maakt EIGEN verbindend verhaal, waar sta ik in mijn competentieontwikkeling? • Selecteert producten als bewijsmateriaal • Brengt bewijzen en verbindend verhaal (op papier) in voor competentie assessment • Houdt gesprek met 2 assessoren (1 VAR, 1 werkveld) waarin zij zelf haar competentieontwikkeling toelicht, assessoren stellen aanvullende vragen • Krijgt beoordeling van assessoren
Het assessmentgesprek • De student zit in het gesprek als aspirant verloskundige • Student neemt zelf het initiatief om haar competenties toe te lichten • assessoren stellen vragen (criteriumgericht interview) • volledigheid in het gesprek is geen criterium (niet alles hoeft aan de orde te komen), interactie over inzichten/competenties staat voorop • nadruk op authenticiteit (wat is van student, wat vind zij persoonlijk belangrijk?) en concretisering • aan de hand (van voorbeelden van) inzichten, resultaten en leerproces in deze beroepstaak
II
Kwaliteitsmeetinstrument
Doel • Kwaliteit stageplaatsen in kaart brengen ter verdere optimalisering Methode • vragenlijst na iedere stage – Student – Werkplek • Gesprek n.a.v. uitkomst door praktijkdocent Uitkomsten • Nu 1x afgenomen • Na 3 jaar betrouwbare gegevens
Kwaliteit leeromgeving in praktijk Begeleiden leerproces
Samenwerken
Inrichten leeromgeving
Coach én expert •beginsituatie vaststellen •handelen observeren •klinisch redeneren •feedback geven •reflecteren •conceptualiseren •evalueren en volgende stap ontwikkeling
Samenwerking met aspirant Transparant samenwerken Gelijkwaardigheid Professionele afstand
Leersituaties creëren Veiligheid en uitdaging Variatie leersituaties (kwalificatieprofiel VAR) Randvoorwaarden
Samenwerking werkveld en VAR Vervlechting werken, leren en opleiden (winwin) Betrokkenheid bij onderwijs
Dilemma’s bij begeleiden Cliënt en student centraal
III
De praktijkdocent
Aanleiding • Spanningsveld opleiding - werkveld • Afstand / onzichtbaar / onbekend • Meer gericht op ‘stageplekken organiseren’ i.p.v. samenwerking Wens • Betere samenwerking / contact werkveld • Verbinding verschillende leeromgevingen (opleiding en werkplek) • Verhogen kwaliteit leeromgeving • In toekomst: opleidingspraktijken
Plek van de PD
Praktijkbegeleider (op de werkplek)
Praktijkdocent Student SLC-er
Coördinator LIP
Wat betekent PD voor student? • Ondersteuning voor, tijdens en na stage Concreet betekent dit: • Bron van informatie voorafgaand aan de stage • Gesprekspartner samen met andere studenten bij voorbereiding op stage • Feedback op leerdoelen en plan van aanpak • Begeleiden op terugkomdag bij de uitwisselen van ervaringen en thema’s • Individueel consult • Bezoek op de werkplek
IV
Innovatieve praktijkopdrachten
• Opdracht kwaliteitsregister – vanaf jaar 2 • Projectopdrachten beroepstaak ‘organiseren’ – In jaar 2 en 3: • Afstudeeropdracht in de praktijk – In jaar 4
Kwaliteitsregister • Stimuleren kwaliteitsbevorderende activiteiten • Naar kwaliteitsregister verloskundigen KNOV – Categorie A: bij- en nascholing – Categorie B: methodisch intercollegiaal overleg – Categorie C: vaardigheidstraining – Categorie D: vrije ruimte • 1 uur = 1 punt • 7 punten per categorie = 28 uur
Voorbeelden activiteiten kwaliteitsregister Bij- en nascholing • Symposia, congressen, kringvergaderingen MIO • Intervisie, ICT, journal club, mio Vaardigheidstraining • Extra trainingen bijv. infuus inbrengen, reanimatie, stuitbevalling Vrije ruimte • Voorlichtingsbijeenkomsten, meewerken open dagen, klinische les, wiki maken, lintopdracht LVR gegevens
Projectopdracht ‘organiseren’ Jaar 2: • ‘missie, visie, swot’ van een praktijk in kaart brengen Jaar 3: • een kwaliteitsplan voor een praktijk • een marketingplan voor een praktijk • een informatieplan voor een VSV • ondernemingsplan voor een eerstelijns (echo) centrum
Afstudeeronderzoek Vanuit vragen uit de praktijk, bijvoorbeeld: Tijd voor vitamine D!? • Kwalitatief onderzoek naar vitamine D suppletie bij zwangere vrouwen • Initiatief huisarts in Delft Kwantitatief en kwalitatief onderzoek • Naar de cliënttevredenheid m.b.t. verloskundige zorg in het kraambed
Er is behoefte aan competente beroepsbeoefenaren die nieuwe oplossingen kunnen bedenken voor nieuwe problemen, en niet aan mensen die uitsluitend oplossingen voor bestaande problemen hebben geleerd.
(Cluitmans 2002)
3e jaar vanaf 2011-2012 (ontwerp onder voorbehoud) Kwartaal 9
Kwartaal 10
Leren in de praktijk 1e lijn
Leren in de praktijk 2e lijn
Kwartaal 12
Kwartaal 11 Integrale zorgverlening (3)
Leren in de Praktijk
Organisatie van zorg (3)
Preconceptiezorg (3) Integrale zorgverlening (3)
1e lijn
Integrale zorgverlening (3)
Formatief CA
Intern kwaliteitsregister 10 (professionalisering verbindt alle beroepstaken)
PA** 15
CA (25 =13 +12*) Product Toets 5
4e jaar vanaf 2012-2013 optie B (ontwerp onder voorbehoud) Kwartaal 13
Kwartaal 14
Kwartaal 15
Kwartaal 16
Leren in de Praktijk 1e lijn Minor
Minor Professionalisering (3) (AO)
Diverse onderdelen samen: 30
Product en presentatie 15
Startbekwaam assessment 15
