3
Emotionele veiligheid Wat betekent dit?
6
Veiligheid op het web Het internet kan leerzaam maar ook onveilig zijn.
7
Positief Opvoeden Het heeft thuis veel rust gebracht.
Kop tekst 3
Elke T heeft ipkrant 1v basisp rincip an de 5 es v Opvo eden a an Positief ls the Tipkra ma. nt 3: V eilige stimule en rende omge ving
Opvoedtips en informatie voor álle ouders > Positief Opvoeden; basisprincipe: Veilige en stimulerende omgeving bieden, 2013
Nr. 3 Editie van gemeente Renkum
Gemeente Renkum biedt hulp
Bij alle opvoedvragen Hoe zorg ik ervoor dat mijn tienjarige dochter niet liegt? Waarom bijt mijn zoontje andere peuters? Hoeveel zakgeld geef ik mijn dochter van acht? Als ouder word je regelmatig geconfronteerd met vragen waarop je geen antwoord weet. Met het doel ouders de juiste informatie over opvoeden te geven, worden in de gemeente Renkum beroepskrachten getraind in Positief Opvoeden volgens de methode Triple P. Dit zijn professionals van verschillende instellingen die werken met jeugd en ouders. Zoals maatschappelijk werkers, jeugdverpleegkundigen, beroeps krachten binnen de kinderopvang en intern begeleiders van scholen. Met ál je opvoed vragen kun je terecht bij deze getrainden van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Op de website vind je een overzicht van de mogelijkheden in de gemeente Renkum.
Kijk op www.positiefopvoeden.nl of voor adressen en telefoonnummers op pagina 8.
Positief Opvoeden werkt Voor alle ouders
Peggy, slaapt Randall al goed en huilt hij minder? Randall is nu 4 maanden oud en eerlijk gezegd vind ik het allemaal best zwaar. Ik ben de hele dag met hem bezig. Als ik hem in zijn bed wil leggen, wordt hij meteen wakker en begint hij te huilen. Als hij slaapt doet hij dat in mijn armen. Ik word er radeloos van. Daar voel ik me schuldig over omdat het zo’n lief ventje is. Mijn moeder en vriendinnen hadden mij wel tips gegeven, maar iedereen zei weer wat anders. Zo zei mijn moeder dat ik hem gewoon moest laten huilen, terwijl vrien dinnen zeiden dat ik hem juist meteen moest oppakken. Gelukkig moest ik laatst naar het consultatiebureau met Randall. De verpleeg
kundige vroeg hoe het ging en ik vertelde haar dat Randall weinig slaapt en vaak huilt. Ze vroeg me of ik wat tips wilde. Dat wilde ik heel graag!
ik Randall wakker in z’n bedje legde of dat hij bijvoorbeeld in mijn armen in slaap viel. Door alles zo precies aan haar te vertellen, zag ik ineens wat ik deed.
De verpleegkundige vroeg hoe mijn dag met Randall eruit zag. Ook vroeg ze mij of
Op pagina 3 kan je verder lezen hoe Peggy ervoor zorgt dat Randall minder huilt.
Welke normen en waarden je jouw kind wil bijbrengen, is voor elke ouder anders. Maar hoe je gedrag van kinderen het beste kunt sturen is uitgebreid onderzocht. Dit onder zoek en praktijkervaring laat zien dat Positief Opvoeden met Triple P, kinderen de beste kansen geeft om zich goed te ontwikkelen. Bewezen is dat kinderen die positief worden opgevoed, zich prettig voelen en weinig risico lopen op het ontwikkelen van gedrags problemen. Ouders die positief opvoeden vinden het ouderschap plezieriger. Ze hebben volop tijd en energie om te genieten van hun kinderen.
Wat is Triple P? Kijk op pagina 8.
2 Veilige en stimulerende omgeving
50%
van alle Nederlandse kinderen vindt de speelplekken in hun buurt saai. (Bron: www.jantjebeton.nl)
Nederlandse kinderen
100 kinderen
zijn het gelukkigst.
per dag van 0 t/m 4 jaar raken zo ernstig gewond in of om het huis dat ze medisch behandeld moeten worden.
(UNICEF onderzoek 2013)
(Bron: www.veiligheid.nl)
Als kinderen boeiende dingen te doen hebben, gedragen ze zich goed Het is belangrijk je kind zowel thuis als buitenshuis te stimuleren in zijn ontwikkeling. Hoe doe je dat? Volgens José Roeland, Jeugdverpleegkundige en opvoedadviseur bij het Centrum voor Jeugd en Gezin Gemeente Renkum, is het vooral belangrijk je kind goed te volgen in zijn ontwikkeling en boeiende activiteiten aan te bieden die bij je kind passen. Het ene kind kan goed zelf standig spelen, de ander heeft daarbij meer nodig Kinderen verschillen ook in karakter. Voor alle kinderen geldt, dat als ze aan dacht vragen, bijvoor beeld omdat een activiteit niet lukt, je als ouder daarop moet reageren. Onder breek even je eigen activiteit en luister naar je kind, vraag wat je kind nodig heeft om verder te kunnen met spelen. Bespreek wat het zelf kan doen om de activiteit op te pakken en als dat niet lukt, doe het dan even voor, zodat je kind het zelf kan proberen. Je kunt je kind ook verder op weg helpen door even samen de activiteit op te pakken en de taken te verdelen. Van belang is dat je goed af stemt op wat je kind al kan en
boeiend vindt en wat een leuke nieuwe stap is voor je kind.
Zorg dat je niet al het speelgoed bij elkaar hebt liggen, maar maak een keuze Teveel speelgoed tegelijkertijd is niet goed. Je kunt speelgoed omwisselen als je kind er even op uitgekeken is. Je kind kan dan weer enthousiast met “iets nieuws” beginnen. Als je kind zich af en toe verveelt is dat op zich niet erg. Je kind kan daardoor ook leren zichzelf te vermaken. Natuurlijk zijn er ook situaties waarin het kind het naar zijn zin heeft, maar de ouder het niet goed vindt wat het kind doet. Als je kind in de keuken met water speelt
en je vindt dat niet goed, wordt dan niet boos. Probeer een oplossing te bedenken waar je kind wel met water mag spelen, bijvoorbeeld in de badkamer of in de tuin. Als je voor zien kunt dat je kind zich op reis of op bezoek bij anderen gaat vervelen, neem dan speelgoed mee waar mee je kind zich kan vermaken. Dan voorkom je problemen. José Roeland
Wat gebeurt er als kinderen weinig stimulans krijgen? Veel vaardigheden die kinderen in hun leven nodig hebben, zoals omgaan met emoties, samen spelen met anderen en problemen oplossen, leren kinderen niet vanzelf. Kinderen hebben een stimulerende omgeving nodig om dat te leren. Ouders
hebben daar thuis met hun manier van opvoeden veel invloed op. Zij zijn de belangrijkste onderwijzers van hun kind. Het is ook goed als ouders zich inleven in de beleving van hun kind en daar rekening mee houden. Als ouders lang boodschappen gaan doen en daarna nog ergens naar toe moeten waar kinderen niet kunnen spelen, kunnen ze niet verwachten dat de kinderen rustig blijven. Zorg dat je de activiteiten afwisselt en er ruimte is voor spelen en uitrazen.
Welk advies geef je aan ouders? Kijk en luister naar je kind om te ontdekken wat je kind leuk vindt. Zorg voor een veilige woonomgeving waar voldoende te doen is. Onderneem ook samen met je kind activiteiten zoals samen een boekje lezen, samen voetballen, een spelletje doen of bijvoorbeeld even samen een rondje fietsen na het eten. Tot slot: Goed speelgoed hoeft niet altijd duur te zijn. Kinderen kunnen zich heel goed vermaken met alledaagse dingen.
TopTip Kleurplaten Op diverse internetpagina’s kun je kleurplaten downloaden en printen. Een kleurplaat met een favoriete teken filmfiguur is altijd wel te vinden. Op www.google.nl typ je letterlijk het woord ‘kleurplaat’ in en de naam van de favoriete figuur. Zeer grote kans dat je de kleur plaat met de gewenste figuur vindt!
Veilige en stimulerende omgeving 3
Tips & Hulp Veilige en stimulerende omgeving Om nieuwe vaardigheden te leren en zich verder te ontwikkelen hebben kinderen een veilige omgeving nodig. Een stimulerende omgeving prikkelt de nieuwsgierigheid van kinderen en stimuleert de communicatieve en intellectuele ontwikkeling. Tips voor een veilige en stimulerende omgeving: Tip 1 Leer je kind verkeersregels Tot de leeftijd van 9 jaar heeft je kind zijn vaardigheden om veilig deel te nemen aan het verkeer nog onvoldoende ontwik keld. Snelheid en afstand zijn moeilijk in te schatten en je kind kan zich nog maar kort concenteren. Zoek de veiligste route naar school en zorg voor toezicht op de heen en terugweg. Begin met je kind de basis regels voor verkeersveiligheid te leren. Stimuleer je kind ook om zelf goed uit te kijken, te luisteren en na te denken in het verkeer.
Tip 2 Maak je huis kindvriendelijk Maak je huis kindvriendelijk door gevaarlijke dingen op te bergen buiten het bereik van je kind. Zet kindveilige sloten op laden en kasten, en installeer hekjes zodat gevaarlijke ruimtes niet toegankelijk zijn voor je kind. Deze veiligheidsmaatregelen kun je weer afbouwen als je kind ouder wordt. In een veilige omgeving kun je zelf als ouder meer ontspannen zijn terwijl je kind op onderzoek
uitgaat. Je hoeft minder bang te zijn dat je kind zich pijn doet of iets kapotmaakt.
Tip 3 Persoonlijke veiligheid Leer je kind dat het gevaarlijk kan zijn om met vreemden te praten. Vertel je kind dat hij nooit met iemand moet meegaan of iets van iemand mag aannemen die hij niet kent. Bespreek wat je kind kan doen als hij zich niet veilig voelt, bijvoorbeeld wanneer iemand hem iets wil laten doen waarbij hij zich niet prettig voelt. Bespreek wie be trouwbare personen zijn om dingen aan te vertellen, een vertrouwd familielid, buur vrouw, leerkracht of vriend(in).
goed of andere interessante dingen. Bereid een dergelijke situatie voor door speel goed of interessante dingen voor je kind mee te nemen. Potloden, papier, kleurplaten en kwartet. Laat je kind (mee)beslissen wat jullie meenemen. Kinderen vinden activi teiten waarbij ze actief betrokken zijn het leukst. Bovendien ontdekken ze in een boeiende omgeving meer dingen om over te praten of aan volwassenen te vragen, ze leren er dus ook veel van.
Tip 5 Stimuleer groeps of teamactiviteiten
Tip 4 Zorg voor een interessante speelomgeving
Bij teamactiviteiten leren kinderen te fuctioneren binnen een groep, sportief te zijn, met anderen om te gaan, hun beurt af te wachten, samen te werken met andere kinderen en hun motoriek te verbeteren.
Veel ouders ontdekken al vroeg dat kinderen vaak lastig zijn als ze niets te doen hebben. Als ze bijvoorbeeld op bezoek gaan bij opa en oma die een huis vol breekbare spulletjes op lage tafeltjes hebben, maar geen speel
Zorg er wel voor dat kinderen niet op teveel clubjes zitten, twee of drie is meer dan genoeg. Kinderen moeten ook de kans krijgen zich thuis te ontspannen.
Vervolg pagina 1
PEGGY’S DAGINDELING Mijn oude dagindeling Zodra Randall ’s ochtends wakker werd, ging ik naar hem toe. Ik nam hem op mijn arm en wachtte tot hij ging huilen voor een voeding. Hij viel dan meestal aan de borst in slaap en dan probeerde ik hem in z’n bedje te leggen. Hij werd dan meteen weer wakker en dan droeg ik hem maar weer bij me. Dat ging de hele dag zo door. In de middag was Randall te moe om goed te drinken en viel al na een paar minuten in slaap. Na 20 minuten werd hij dan weer wakker en dan gaf ik hem maar weer de borst. Zo kreeg hij op het eind van de dag nooit een volledige voeding en was ik heel vaak aan het voeden.
Mijn nieuwe dagindeling Ik heb geleerd dat het belangrijk is om een vast ritme te hebben. Zodra Randall wakker wordt geef ik hem een voeding. Daarna speel ik met hem. Omdat hij nog zo klein is, bestaat het spelen vooral uit knuffelen, kletsen, gekke gezichten trekken, samen lachen, enzovoorts. Ik heb ook geleerd goed te kijken naar hoe Randall laat zien dat hij moe is. Hij kijkt dan weg, gaat gapen
of hij gaat in z’n ogen wrijven. Je moet echt leren kijken naar dit soort signalen. Zodra je erop let valt het meteen op. Het spelen duurt maar een minuut of vijf. Soms klets ik met hem tijdens het verschonen van de luier, aai hem en dan is hij alweer moe. Ik leg hem dan wakker in zijn bedje. Soms protes teert hij nog een beetje en daarna valt hij al snel in slaap. Als hij slaapt neem ik eerst altijd even tijd voor mezelf. Ik ga iets doen wat ik leuk vind en daarna pas doe ik de dingen die moeten gebeuren. Door het vaste ritme wordt de wereld voor Randall voorspelbaar en duidelijk. Dat geeft hem een veilig gevoel, waardoor hij rustiger is en minder huilt. Als ouder ben je er om een veilige omgeving voor je kind te creëren, zodat je kind zich zorgeloos kan ontwikkelen.
Peggy, moeder van Randall >
Emotionele veiligheid Een veilige omgeving is ook een omgeving waarin kinderen zich gewaardeerd en geborgen voelen. Een plek waar je erbij hoort, waar je jezelf kunt zijn en waar aan dacht is voor jouw verhalen en verdrietjes. Dat is belangrijk thuis in het gezin maar ook de school moet een veilige plek zijn voor kinderen. Behalve veiligheid hebben kinde ren ook uitdagingen nodig om zich goed te ontwikkelen. Het is belangrijk dat kinderen kunnen opgroeien in een stimulerende omgeving waarin wat te beleven en te onderzoeken valt. Zo kunnen ze nieuwe ervaringen opdoen en hun vaardigheden ontwikkelen. Een huis met interessante dingen om te doen, stimu leert de nieuwsgierigheid van kinderen en bevordert hun taal en verstandelijke ontwik keling. Kinderen die lekker spelen en actief bezig zijn, vervelen zich niet en lopen minder kans om ongewenst gedrag te vertonen of lastig te zijn in de ogen van ouders.
TopTip Ruimte om te spelen In een stimulerende omgeving durven kinderen vrijuit te spelen. Is er ruimte voor kinderen om te spelen? De vloer moet letterlijk vrij zijn om met speel goed te spelen. Kinderen spelen bij voorkeur dicht bij hun ouders. Maak de woonkamer en/of een stukje keuken vloer vrij (voor een bepaalde periode) zodat je kind daar kan spelen.
4 Over ouders
Heerlijk buiten spelen! Naar deze plek ga je op de fiets of lopend. Vlaggetjes wapperen vrolijk in het briesje dat door de bomen langs het talud ruist. In de verte hoor je de trein zo af en toe langskomen, maar vooral vrolijke kinder stemmen. In het zonnetje zitten wat vaders en moeders pratend op een bankje hun kroost te bekijken. Dit is precies wat Speeltuin Talud, in de volksmond “de Talud”, zo bijzonder maakt. Kinderen ontmoeten leef tijdsgenoten. Hun ouders, de oppas, opa’s en oma’s, zij ontmoeten elkaar hier ook.
Stel je vraag online! Op de website staat praktische informatie over Positief Opvoeden. Handige tips en adviezen helpen je het gedrag van je kind te begrijpen en hiermee om te gaan. Wanneer de tips en adviezen jouw vraag niet beantwoorden, kun je deze in onze gemeente stellen aan een pedagogisch adviseur. Binnen twee werkdagen krijg je via e-mail antwoord op je vraag.
Ga naar de website en stel je eigen vraag!
De Taludspeeltuin is een prachtige, besloten speelplek voor kinderen uit Oosterbeek en omgeving. Deze speeltuin is nog van ouder wets kaliber. Vrijwilligers maken zich al 56 jaar sterk voor de stichting die Speeltuin Talud mogelijk maakt. De speeltuin vindt zijn oorsprong in de kraters van de bommen die vielen in de tweede wereldoorlog. Buurt bewoners creëerden er na de oorlog een speelgelegenheid met een fietscrossbaan en zwembad. Uit de bakstenen van de in puin geschoten huizen, metselden ze een clubhuis in de speeltuin. Nog steeds maakt dit clubhuis deel uit van de sociale functie van de speeltuin en wordt het ter beschikking gesteld voor kinderpartijtjes en diverse bijeenkomsten. Inmiddels zijn meer dan 400 gezinnen lid van de Talud speeltuin. Voor een prikkie kun je er van april tot oktober terecht. Na de winterstop zijn alle speeltoestellen weer schoongemaakt, gecontroleerd op gebreken en hebben ze desgewenst een likje verf gekregen. Het is belangrijk dat de kinderen op een veilige
manier kunnen spelen. Dat wil overigens niet zeggen dat de speeltuin geen uitdagingen kent! Jong en oud(er) kan hier terecht voor een heerlijke middag buiten spelen. Vanaf de ingang loopt een betegeld pad naar het clubhuis. Dit pad verdeeld de speeltuin in twee zones die uitdagingen bieden voor verschillende leeftijden. Aan de ene zijde is er voor de allerkleinsten een grote zandbak met emmertjes, schepjes en vrachtwagens. Er zitten moeders op de rand van de zandbak en een oma op het bankje wiebelt zachtjes een kinderwagen. Op het pad rijden twee peuters met een loopfiets en een tractor. Kinderen kunnen hier heerlijk hun gang gaan, moeders leunen ontspannen achterover en genieten. Aan de andere zijde van het pad vinden we het spelen voor gevorderden. Een groot klimrek is het decor van twee zesjarige meisjes die circusacts uitproberen. Daarachter een kabelbaan waar grote kinderen een kleuter helpen om op het zitje te komen, waarna het joelend naar zijn eindpunt sjeest.
Gezellig en leerzaam binnen spelen Zelfstandig spelen kun je stimuleren door kinderen bezigheden aan te bieden die ze boeiend of leuk vinden. Een omgeving die veilig is en kinderen allerlei interessante dingen biedt om te doen of te onderzoeken, stimuleert de ontwikkeling van je kind en zorgt ervoor dat je kind actief bezig is en zich niet verveelt. Zorg voor voldoende speelgoed en bezigheden. Dat hoeft echt niet altijd duur te zijn. Hieronder vind je enkele tips ter inspiratie.
Top Tips Verhaaltjes vertellen en samen lezen Een verhaal vertellen! Gewoon iets dat je hebt meegemaakt, bijvoorbeeld toen jij net zo oud was als je kind nu is, dat vindt je kind heerlijk! Maar ook voorlezen, kinderen van 12 of 13 jaar vinden het ook nog fijn om voorgelezen te worden.
Knutselen
Warmkoud spel
Via internet, thuis of op de computer in de bibliotheek, vind je diverse internetpagina’s die je helpen leuke knutselactiviteiten te bedenken, zoals www.speelzolder.nl, www.knutselen.startpagina.nl of www.knutselpagina.nl. Leg voordat je gaat knutselen een plastic tafellaken op tafel en doe de kinderen een schortje aan (kan een oud overhemd van papa zijn).
Warmkoud: verstop iets in de kamer en ondersteun het kind het ding te vinden door ‘warm’ te zeggen als het kind in de goede richting kijkt/gaat. ‘Koud’ roep je als het kind de verkeerde kant op kijkt/gaat.
Ouders kunnen hun kind begeleiden in het spel, of een bankje opzoeken om hun kind vanaf een afstandje in de gaten te houden. Deze speeltuin geeft ouders de gelegenheid hun kinderen los te laten, zodat ze zelf op ontdekking kunnen gaan. Kinderen verleggen hier spelenderwijs hun grenzen. Zonder de directe bemoeienis van volwassenen leren de kinderen daarnaast rekening te houden met elkaar en helpen ze elkaar waar nodig. Buiten het gegeven dat kinderen hier zorgeloos kunnen spelen, kunnen volwas senen hier ook heerlijk ontspannen. Met een kopje thee in de hand zitten twee moeders samen in het zonnetje te kletsen. Het gesprek gaat over opvoeden, grenzen stellen en er worden ervaringen uitgewisseld, ze lachen om hun eigen opvoedingsperikelen en besluiten de middag met wat ze die avond gaan koken. Ook de volwassenen komen vandaag met een voldaan gevoel thuis!
Fantasiespel Fantasiespel stimuleert een bredere ontwikkeling en is belangrijk voor een kind om de wereld om zich heen te leren kennen en te begrijpen. Fantasiespel is bijvoorbeeld spelen met blokken, pop pen, vadertje/moedertje, maar ook met dagelijkse dingen in huis. Een voorbeeld van een fantasiespel is dat een pan, het bad voor de pop is en een grote doos een boot is om mee te varen… Het naspelen van een bijzondere of alledaagse situatie helpt een kind een bepaalde gebeurtenis te verwerken. Wij doen dat door er over na te denken of te praten. Kinderen doen dat door het na te spelen.
Alle tips op een rijtje? Kijk op www.positiefopvoeden.nl
Over ouders 5 SAMEN EROP UIT TIPS Wat
Wanneer
Waar
Kosten
Sprookjesfestival Arnhem
12 t/m 20 oktober
Divers Arnhem
Divers
Het thema 2013 is RATJETOE. Meer informatie www.sprookjesfestival.nl
Kinderboerderij Heelsum
Maandag t/m vrijdag: 13:00 tot 16:00 uur Zaterdag en zondag: gesloten
Kinderboerderij Heidestein Bart Crumstr. 12 Heelsum
Gratis
Ontmoet de minischaapjes, konijntjes, geiten, Billy het hangbuikzwijn, een trotse pauw en nog veel meer dieren!
Speeltuin Talud
april t/m oktober
Taludweg 2a Oosterbeek
Volw. € 1,50 Kind € 0,75
Kinderen van 0 12 jaar kunnen een groot gedeelte van het jaar naar hartenlust spelen in Speeltuin Talud in Oosterbeek. Meer informatie: www.speeltuintalud.nl.
Lichtjeswandeling
28 december vanaf 16:30 uur
Natuurcentrum De Beken Renkum
4 december
Oude Oeverstr. 4 Arnhem
€ 3,00 Kind t/m 2 jr. gratis
Iedere woensdag, vrijdag, zaterdag en zondagmiddag kun je in de sinterklaaskelder(s) kijken. Hier vind je de slaapkamers van de pieten, de keuken waar de pepernoten gemaakt worden, de schatkisten van sinterklaas en nog veel meer. Natuurlijk kun je ook je Pietendiploma halen. Meer informatie: www.sinterklaasarnhem.nl Bovenstaande informatie is onder voorbehoud. De Tipkrant is niet aansprakelijk voor eventuele onjuiste informatie.
Met je kinderen ergens op bezoek gaan kan leuk zijn maar het gaat niet altijd goed. Als er voor hen niet veel te beleven valt, kunnen ze lastig zijn en kan jij niet praten met de andere volwassenen. Je kunt veel problemen voorkomen door van tevoren te bedenken wat je doet in situaties die voor je kind saai kunnen zijn. Met een stappenplan bedenk je vooraf oplossingen voor deze problemen. Het principe van dit stappenplan is dat je kind weet wat er gaat gebeuren en dat hij iets te doen heeft zodat hij zich niet gaat vervelen en anderen gaat storen. Het is ook belangrijk om, voordat je bijvoorbeeld op familiebezoek gaat, dit stappenplan met je kind te bespreken en op onderdelen te oefenen. Vooraf dingen oefenen lijkt misschien raar, maar leer je kind wat er van hem/haar verwacht wordt. Geef hem/haar vertrouwen voor het echte bezoek.
Gratis* *Bij De Beken zijn lampionnen te koop.
Beleef de duisternis op landgoed De Keijenberg. In een sprookjesachtige sfeer wandelt u door het donkere bos van kaarsje naar kaarsje. Na de wandeling kunt u opwarmen bij het vuur met warme chocolademelk en glühwein. Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl/Natuurgebieden/Veluwe onder de tab Activiteiten.
Sinterklaaskelders 22 november t/m
Stappenplan ‘op bezoek gaan’
STAPPENPLAN Stap 1: Beschrijf de lastige situatie Bijvoorbeeld: Op (familie)bezoek gaan. Anoear (3 jaar) trekt mijn aandacht door te huilen om niets. Hij gaat steeds bij me op schoot zitten of trekt alle kasten open en haalt alles eruit wat niet mag. Ik zeg de hele tijd ‘nee’ en ‘niet aankomen’. Ik kom niet toe aan een gezellig gesprek.
Stap 2: Wanneer, waar en met wie ga je oefenen? Bijvoorbeeld: • Op zondagochtend 10 minuten op bezoek bij de buurvrouw • De buurvrouw weet dat ik samen met Anoear kom om te oefenen
Stap 3: Beschrijf je voorbereiding Bijvoorbeeld: • Ik ga met Anoear op bezoek op een moment van de dag dat hij nog niet zo moe is • Anoear kiest zelf speelgoed uit dat hij mee wil nemen • Ik stop nog wat extra speelgoedjes in de tas waarvan ik weet dat hij daar ook graag mee speelt zoals een kleurplaat, potloden/stiften, een plaatjes/lees boek en zijn knuffel voor als hij toch moe wordt • Ik neem een klein tussendoortje of wat te drinken mee voor Anoear • Ik spreek met het bezoek af dat ik niet langer dan een uur blijf • Ik bespreek vooraf de regels met Anoear
Stap 4: Bepaal de regels Bijvoorbeeld: • Als volwassenen praten, is Anoear stil • Als Anoear iets wil vragen, zegt hij rustig mijn naam en wacht op mijn reactie • Op de bank mag je zitten (en niet springen) • Anoear speelt alleen met z’n eigen speelgoed en niet met de glazen beeldjes van oma
Stap 5: Kies boeiende activiteiten Bijvoorbeeld: • Anoear speelt met zijn eigen speelgoed • Anoear maakt een mooie tekening voor oma • Anoear mag zelf ook wat vertellen • Anoear mag koekjes uitdelen
Stap 6: Beschrijf beloningen voor goed gedrag Bijvoorbeeld: • Regelmatig prijzen als hij zelf speelt • Hem prijzen als hij mijn naam zegt en rustig wacht • Na een half uur iets lekkers geven • Na het bezoek met mij naar de speeltuin
Stap 7: Beschrijf de consequenties die volgen bij ongewenst gedrag Bijvoorbeeld: • Duidelijke en directe instructie om te stoppen met het ongewenste gedrag en in plaats daarvan te zeggen wat hij wel moet doen (‘Anoear blijf van het theekopje van mama af, ga maar een mooie tekening maken’) • Negeren (ook niet aankijken) als hij mij onderbreekt in het gesprek door ‘mama, mama’ te roepen • Geen beloning aan het eind geven
Stap 8: Bespreek de oefensessie en ook het echte (familie)bezoek na met je kind: wat ging goed, wat kan volgende keer beter? Bijvoorbeeld: • ‘Anoear, je ging lief met je auto’s spelen’ • ‘Anoear, volgende keer moet je wachten als je mijn naam hebt gezegd en niet steeds ‘mama, mama’ door het gesprek heen roepen’
6 Over kinderen
De opvoeding van mijn bijzondere kind
Samen doen
Vervelen doet Kevin zich nooit. Zodra hij thuis is uit school, rent hij direct naar boven naar zijn snoeren. Hij geniet er ontzettend van als hij allerlei apparaten in huis met elkaar kan verbinden. Kevin is vijf jaar en heeft een vorm van autisme.
Samenspelen
Voorbereiding van activiteiten
“Hij kan enorm vasthoudend zijn en is dan niet op andere gedachten te brengen.”
Vakanties met de caravan, dagjes uit en feesten zijn zaken die Kevin hartstikke leuk vindt, maar waar hij ook veel last van heeft. “Nu we aftelkalenders en een weekover zicht met pictogrammen gebruiken, zijn dat soort activiteiten weer leuk om met Kevin te ondernemen”, aldus Daphne. Daphne en Jeroen zijn de trotse ouders van Kevin.
Verwarm de oven voor op zijn hoogste stand. Verdeel het deeg in porties ter grote van een tennisbal. Rol de deegballen uit tot pizza’s en besmeer met wat tomatensaus. Beleg je pizza naar keuze met: • Ananas uit blik en plakjes ham (Pizza Hawaï) • Paprika, kerstomaatjes en champignons • Geraspte kaas Maak van je pizza een vrolijk gezichtje en laat een volwassene de pizza in het midden van de oven schuiven. Zijn de randen goudbruin en de kaas gesmolten?
Dan kun je aan tafel!
Niet creatief Als Kevin iets niet wil, laat hij zich nooit overhalen. Iets leuks maken voor opa of oma? Kevin vertikt het. Hij kan enorm vasthoudend zijn en is dan niet op andere gedachten te brengen.
Duidelijk zijn Kevin heeft veel structuur, regelmaat en duidelijkheid nodig. Bijvoorbeeld als we hem in bed hebben gelegd is de regel dat hij dan in zijn bed blijft liggen. Als we dan één keer verslappen en toestaan dat hij uit bed komt (als hij bijvoorbeeld niet lekker is), dan hebben we daar weken last van.
Techneut Gezien zijn interesse in kabels, snoeren en apparaten, zien we Kevin in de toekomst zeker in de techniek terechtkomen. Hij helpt ons soms nu al uit de brand!
Het internet kan een leerzame, maar ook onveilige omgeving voor je kind zijn. Tik Teletubbies in op YouTube en je kunt verschrikkelijke dingen tegenkomen. Facebook is een gezellige plek, maar je kunt er ook gepest worden of vervelende onbekenden tegenkomen. Hoe laat je je kind veilig surfen? En hoe verwijs je ze naar goede plekken op internet?
Wat heb je nodig voor de bodem: • 660 gram patentbloem • 425 ml lauw water • 1 zakje gedroogde gist (7 gram) • ½ eetlepel suiker & ½ eetlepel zout
Voor de tomatensaus meng/blender je de volgende ingrediënten: • Blikje ongepelde tomaten in blokjes • Teentje knoflook • Verse basilicum naar smaak, fijngeknipt
Nu zoekt Kevin dominante kinderen als speelkameraadje op, die hem vertellen wat hij moet doen. Dit zijn allemaal kinderen uit groep 2. We zijn benieuwd hoe dat vol gend jaar zal zijn, als al die kinderen naar groep 3 gaan.
Veiligheid op het web
Kinderpizza
Kneed het deeg van de bloem, het water en het zakje gist, voeg als laatst suiker en zout toe aan het deeg. Laat het deeg afgedekt een uur rijzen op een warme plek.
In groep 1 van de basisschool gaf de juf al na een paar weken aan dat ze moeilijk contact met Kevin kon krijgen. Dat her kenden we. Met andere kinderen spelen lukte ook niet. Hij ging zijn eigen gang.
Kijkwijzer op internet De gratis kinderbrowser MyBee, voor kinde ren vanaf drie jaar, is een soort Kijkwijzer op internet. MyBee houdt niet alleen schadelijke sites tegen maar leidt kinderen ook naar geschikte inhoud die past bij hun leeftijd. Is je kind bijvoorbeeld vijf, dan ziet het sites die leuk zijn voor kinderen van vijf jaar. Mybee kun je downloaden op www.mybee.nl.
Weet wat ze doen Naast deze kinderbrowser bestaan er ook uitgebreidere computerprogramma’s. Via bijvoorbeeld www.weetwatzedoen.nl is zo’n programma eenvoudig te installeren op je eigen computer. Met dit programma kunnen ook websites geblokkeerd worden die be paalde woorden bevatten. Deze woorden kunnen over onderwerpen gaan waarvan jij vindt dat je kind daar niets mee te maken heeft. Ook linkdumpsites (websitenamen met tikfouten zoals bijvoorbeeld bij www.nikkalodeon.nl) kunnen geblokkeerd worden. Deze linkdumpjes zouden kunnen doorverwijzen naar onder andere seks of goksites.
Internetopvoeding Denk je dat je kind digitaal gepest wordt? Veel informatie over ‘het nieuwe pesten’ vind je op www.mijnkindonline.nl. Op deze website zijn tips te vinden over ‘internet opvoeding’. Niet alleen over hoe je veilig
kunt surfen maar ook over hoe je als ouder het beste kunt halen uit YouTube, Facebook en spelletjessites voor je kinderen. Wil je je kind slechts een beperkte tijd op internet laten? Mijn Kind Online biedt het gratis timerprogramma TimeSlot op www.mijnkindonline.nl/timeslot. Kinderen
zijn maar tot op zekere hoogte helemaal beschermd op het web. Zorg dat de computer in de woonkamer komt zodat je ze in de gaten kunt houden tijdens het computeren. Leer je kind ten slotte dat hij jou waarschuwt als hij op een foute site terecht komt.
Over ouders 7 Mogelijkheden Positief Opvoeden Elke ouder heeft duidelijke ideeën over de opvoeding, maar in de praktijk gaat het vaak anders. Iedereen komt wel eens in een situatie terecht waarbij je niet goed weet hoe je het aan moet pakken. Het is handig om te weten dat je niet alles zelf hoeft uit te vinden, dat veel ouders tegen dezelfde dingen aanlopen en dat er handvatten voor het opvoeden zijn. Als je begrijpt waarom je kind bepaald gedrag vertoont, kan je ook leren hoe je er voor kan zor gen dat je kind zich gedraagt zoals jij wilt. Bij Positief Opvoeden krijg je handvatten aangereikt. Je leert hoe je de ontwikke ling van je kind kan stimuleren en hoe je kan omgaan met veelvoorkomende lastige situaties. Je zal zien dat jij het gedrag van jouw kind kan beïnvloeden. Het is geen voorschrift voor hoe je moet opvoeden, want jij bepaalt zelf wat je belangrijk vindt in de opvoeding. Positief Opvoeden heeft verschillende mogelijkheden voor ouders:
Het heeft thuis veel rust gebracht Opvoeden is een pittig taak, dit vond ook de moeder van Rocco en Laszlo. Ze had veel vragen over opvoeden en ervoer veel onrust in huis. Via het consultatie bureau kwam ze in aanraking met Positief Opvoeden. ‘Toen Rocco en Laszlo drie jaar waren, kwam ik op het consultatiebureau. Ik had veel op voedvragen en de jeugdverpleegkundige bood mij aan bij mij thuis te komen om daar over verder te praten. Zo doende kwam ik in aanraking met Positief Opvoeden volgens de Triple P methodiek. De methode was nieuw voor mij. Ik had wel gehoord van andere opvoedmethodes maar dit was de eerste methode die bij mij en mijn gezin paste.’
Waarom sluit Positief Opvoeden zo goed bij je gezin aan? ‘Omdat het heel duidelijk aangeeft hoe ik grenzen kan stellen en hoe ik consequenties aan ongewenst gedrag kan koppelen. Dit geeft mij heel veel duidelijkheid. Hiervoor deed ik voor mijn gevoel maar wat en was het ook voor de jongens niet duidelijk wan neer iets wel en niet mocht. Door Positief Opvoeden, Triple P is dat nu wel duidelijk geworden. Ik voel me ook niet meer schuldig als ik grenzen stel.’
Wat heb je nog meer geleerd van het advies?
Kies wat bij jou past op www.positiefopvoeden.nl. Bij het Centrum voor Jeugd en Gezin in jouw buurt kan je ook altijd informeren naar de mogelijkheden.
Wat vind jij? Hoe kijken andere ouders tegen een situatie aan en welke oplos singen gebruiken zij? Elk nummer vragen wij naar hun ervaringen. Deze keer staat de vraag centraal:
“Hoe zorg jij dat je kind niet vervelend doet tijdens saaie momenten?”
‘Een eye opener voor mij was om korte momenten gerichte aandacht te geven. Als ze even naar me toe komen met een vraag of voor een knuffel, dat ik ze dan gelijk even aandacht geef en dat niet uitstel. Aan de andere kant, dat als ze bij mij over een grens heen gaan, ik daar nu een consequentie aan kan verbinden. Ik kan ze nu even uit de situatie plaatsen zonder dat ik me daar zelf schuldig over voel. Voor mij is het heel praktisch en helpt het me mijn emoties te beheersen. Zo heb ik veel meer het gevoel dat ik de situatie onder controle heb.’
Jet, 28 jaar zoon Gijs, 18 maanden Als we ergens zijn en ik merk dat Gijs zich begint te vervelen dan ga ik altijd liedjes met hem zingen. Dat vind hij prachtig! Samen ‘Klap eens in je handjes’ en gewoon vrolijk zijn, dan is er niks aan de hand. Vooral heel blij zijn samen.
Marieke, 34 jaar dochter Rosa 2 jaar Rosa is vier dagen in de week op de crèche en weet zich tijdens saaie momenten thuis en buitenshuis eigenlijk altijd goed te gedragen. Mocht het zich een keer voordoen dat ze zich niet gedraagt dan waarschuw ik één keer, door haar bij haar handen te pakken en duidelijk te zeggen dat ze zich moet
“Het ongewenste gedrag is beter beheersbaar door ze even uit de situatie te halen.”
‘Waar ik ook veel aan heb gehad is het gepast negeren. De jongens konden veel zeuren maar door zelf duidelijk te zijn en het daarna te negeren heb ik echt gemerkt dat het na een paar minuten ook echt ophoudt.’
‘Ik heb nu meer duidelijk hoe ik de band hecht kan houden; door even beschikbaar te zijn en zo te laten zien dat ik ze echt heel lief vindt. Het ongewenste gedrag is beter beheersbaar door ze even uit de situatie te halen, stil te zetten, en als dat niet helpt een time out te bieden. Door de opbouw hierin krijgen de jongens ook veel meer de kans om zichzelf te corrigeren’
‘Emotionele uitbarstingen van de jongens zijn lang geleden. Het escaleert niet meer, en wat een rust geeft dat! Voorheen konden ze echt in hun boosheid/verdriet blijven hangen. Door de rust kan ik zelf nu ook veel beter zien hoe de jongens in hun vel zit ten en kan ik ze beter bieden wat ze nodig hebben.’
gedragen. Meestal werkt dat heel goed. Zo niet dan is de consequentie voor haar, Ze krijgt bijvoorbeeld geen koekje bij de thee en die krijgt ze dan ook echt niet!
Jacqueline, 31 jaar zoon Delano 3,5 jaar en zoon Anthonie 6 maanden
Saskia, 39 jaar dochter Nicky, 15 maanden Nicky is een heel makkelijk kind en ik heb een dergelijke situatie nog niet aan de hand gehad. Ik vind dat Nicky zichzelf moet leren vermaken, dus laat ik haar vaak haar eigen gang gaan. Speeltje in de hand en lekker aan de wandel. Zelf de wereld ontdekken. Ik kijk natuurlijk altijd wel toe hoe het gaat!
Delano is heel rustig en vindt een autorit echt nooit vervelend. Verder is er niks aan de hand zo lang we maar handjes vasthouden op straat. Anthonie is nu nog klein, maar ook bij hem voorzie ik geen problemen.
Hannah, 32 jaar dochter Eveline 14 maanden Op zich verveelt Eveline zich niet snel, maar mocht ik het zien aankomen dan heb ik altijd haar lievelingsspeeltjes bij me. Daar vermaakt ze zich over het algemeen prima mee. Mocht het echt niet gaan dan pak ik haar op om te knuffelen en dicht bij me te houden. Dat beetje aandacht vindt ze vaak het fijnst.
8 Over instanties
Wat is Triple P?
Tips, advies of hulp, waar moet je zijn?
Positief Opvoeden
Plast jouw 7jarige dochter ‘s nachts Individuele gesprekken met opvoedadviseurs in bed? Of wordt jouw zoon van 10 gepest op school? Vraag advies of hulp in een vorm die bij jou past. Heb je een vraag over de opvoeding van jouw kind, dan kun je die online stellen. Ook vind je op de website antwoorden op veelgestelde vragen en handige tips.
zijn vrijwel altijd gratis. Kijk op de adressenlijst voor een Centrum voor Jeugd en Gezin bij jou in de buurt. Heb je niet meteen een vraag, maar wil je wel meer weten over Positief Opvoeden, dan kun je een lezing volgen. Informatie vind je op www.positiefopvoeden.nl.
Basisprincipes
Wanneer je behoefte hebt aan een gesprek met een opvoedadviseur, dan kan je een afspraak maken op het Centrum voor Jeugd en Gezin bij jou in de buurt. Samen met een deskundige bespreek je welke aanpak in jouw geval prettig is. Je beslist zelf op welke manier je (verder) geholpen wilt worden.
De vijf basisprincipes van Positief Opvoeden zijn:
1 2 3 4 5
Bijvoorbeeld: • Tips voor jouw persoonlijke situatie. • Advies over het gedrag of de ontwikkeling van je kind. • Het oefenen van opvoedvaardigheden. • Hulp bij het leren herkennen en voorkomen van ongewenst gedrag.
ADRESSEN
Kinderen een veilige en stimulerende omgeving bieden. Kinderen laten leren door positieve ondersteuning. Een aansprekende discipline hanteren.
Triple P staat voor Positief Pedagogisch Programma. Het is een opvoedmethode voor ouders en bedoeld om de opvoeding van kinderen makkelijker te maken. Triple P leert je op welke manier je het goede gedrag van je kind kunt stimuleren. Maar ook hoe je om kunt gaan met gedrag dat je niet graag ziet. Positief Opvoeden helpt kinderen om de vaardigheden te leren die ze nodig hebben in het leven. Je leert je kind bijvoorbeeld om goed te communiceren, respect te hebben voor anderen, problemen op te lossen en positief te denken. Triple P werd 30 jaar geleden in Australië ontwikkeld door de psycholoog Matthew Sanders, hoogleraar aan de universiteit van Queensland. Het programma wordt inmid dels in veel landen met succes gebruikt. Veel beroepskrachten die met ouders en kinderen werken in de gemeente Renkum werken ook met Positief Opvoeden.
Meer informatie over Triple P op www.positiefopvoeden.nl.
Realistische verwachtingen hebben. Goed voor jezelf zorgen.
Opvoedadvies bij u in de buurt Doorwerth BimBam Kinderdagverblijf W.A. Scholtenlaan 25 Doorwerth T: 026 7024 450 De Wegwijzer Mozartlaan 1 Doorwerth T: 026 3333 782 Peuterplein Kinderopvang Mozartlaan 1 Doorwerth T: 06 117 747 19 Heelsum De Blokkendoos Kinderopvang Bart Crumstraat 1 Heelsum T: 0317 313 732 Willemijn Kinderopvang Bart Crumstraat 10 Heelsum T: 0317 350 477 Oosterbeek Centrum Jeugd en Gezin Gemeente Renkum Generaal Urquhartlaan 18e Oosterbeek T: 0883 555 000 Solidez afdeling Maatschappelijk Werk Generaal Urquhartlaan 18H Oosterbeek T: 0317 468 825 STMG consultatiebureau Oosterbeek Generaal Urquhartlaan 18e Oosterbeek T: 026 3762 222
Bernulphusschool Pastoor Bruggemanlaan 10 Oosterbeek T: 026 3332 458
STMG Consultatiebureau Renkum Groeneweg 28 Renkum T: 026 3762 222
Toermalijn Kinderopvang Groeneweg 14 Renkum T: 0317 310 043
Allio Kinderopvang Reuvensweg 2-4 Oosterbeek T: 026 3392 616
Airborneschool Bram Streeflandweg 53 Renkum T: 0317 312 567
Wolfheze Prinses Beatrixschool Balijeweg 20a Wolfheze T: 026 4821 535
De Groene Weide KDV Utrechtseweg 131 Oosterbeek T: 026 3342 353
Don Bosco Don Boscoweg 19 Renkum T: 0317 350 815
De Grote Beer Kinderopvang Pastoor Bruggemanlaan 10a Oosterbeek T: 026 3342 935
Dr. Albert Schweitzer Goudsbloemstraat 2 Renkum T: 0317 313 973
Koningskinderen Kinderopvang Zaaijerplein 16 6861 ZP Oosterbeek T: 026 4820 002
Dr. Jac. P. Thijsseschool Bram Streeflandweg 111 Renkum T: 0317 313 049
Ons Honk BSO Pastoor Bruggemanlaan 10a Oosterbeek T: 026 3390 174
Prinses Beatrixschool Reijmerweg 92 Renkum T: 0317 315 130
Speelberg BSO Paasberg 14 Oosterbeek T: 06 206 269 47
Vita Vera Bram Streeflandweg 107 Renkum T: 0317 313 178
Renkum Solidez afdeling Maatschappelijk Werk Afdeling thuisbegeleiding Industrieweg 5b Renkum T: 0317 468825
DolFijn BSO Groeneweg 14 Renkum T: 0317 315 050 Peuterplein Kinderopvang Europalaan 98 Renkum T: 06 117 747 19
Spoorzoeker BSO Balijeweg 20a Wolfheze T: 06 225 528 41 Peuterplein Kinderopvang Ballijeweg 20a Wolfheze T. 06 117 747 19 Arnhem Lindenhout Velperweg 157a Arnhem T: 026 3544 360 MEE Gelderse Poort Kadestraat 3 Arnhem T: 088 63 30 000 VGGM Postbus 5064 Arnhem T: 088 84 46 000
Colofon Tekst en redactie: Marleen Willemsen (CJG Renkum) Siebe Glasbeek (Solidez) Marjolein van Meurs (MEE) Dienke Stoter (STMG) Michliene Verduijn (Koningskinderen kinderopvang) Paula Kuijt (Gemeente Renkum) SO&T, Amsterdam Triple P Communications, Amsterdam
Concept en ontwerp: Triple P Communications, Amsterdam
Met dank aan: Tina Groothuizen (gemeente Renkum) Gerda Roseboom [Gemeente Renkum) José Roeland (STMG) Diana, moeder van Laszlo en Rocco Daphne en Jeroen, ouders van Kevin Deze Tipkrant is tot stand gekomen met financiële steun van de provincie Gelderland.
