november 2013 uitgave van de algemene federatie van militair personeel Defensiepersoneel worstelt met loyaliteit oplinie november

07

november 2013 uitgave van de algemene federatie van militair personeel

Defensiepersoneel worstelt met

loyaliteit

oplinie november 2013

01

@AnneMarieSnels voorzitter annemarie snels

Hectische herfst Vertrouwensvraagstuk

H

et leven van uw voorzitter is allesbehalve saai. Wàt een hectiek de afgelopen weken. Ik heb honderden leden en kaderleden gesproken. Werkend en niet meer werkend, op het kantoor van de AFMP en op kazernes. We hebben het gehad over wat hen bezighoudt, waar ze wakker van liggen. Al die verhalen helpen mij om uw standpunt tegenover de defensieleiding, de politiek en journalisten nog beter te verwoorden. Of het nu bijvoorbeeld gaat over de bezuinigingen en de gevolgen daarvan voor het defensiepersoneel, de regels voor uitzendbescherming of loopbaanbegeleiding. Want al die onderwerpen gaan over mensen. Over u.

02


Ik heb mooie en inspirerende verhalen gehoord, maar ben ook enorm geschrokken. Veel van onze leden zijn enorm teleurgesteld in hun werkgever. Al die bezuinigingen, al die reorganisaties, al die niet nagekomen afspraken – ze hebben er enorm ingehakt. De voortdurende onzekerheid over baan en inkomen heeft ertoe geleid dat het vertrouwen in de defensieleiding en de politiek ontzettend laag is. En stel dat je direct op missie wordt gestuurd naar Mali of Turkije, dan kan het toch niet zo zijn dat je je ook nog zorgen moet maken over je baan? Over de vraag of je straks de huur van je woning nog kunt betalen en je gezin nog kunt onderhouden? In het artikel over het opinieonderzoek (zie pagina 4) leest u wat leden vinden van de bezuinigingen, de defensietop en de politiek. Ik vind de uitkomsten schokkend. Juist bij Defensie is vertrouwen zó belangrijk! Het is immers geen gewoon bedrijf. De mensen die bij Defensie werken staan voor de veiligheid van iedereen, nationaal en als het nodig is internationaal. Ze zijn zelfs bereid daar zo nodig hun leven voor te geven. En dan moet je blind kunnen vertrouwen op je baas en de politiek, dat die de goede besluiten nemen. En met dat vertrouwen is het héél slecht gesteld, dat MOET hersteld worden. In het belang van Defensie, maar vooral in het belang van de mensen die er werken. Daarover ga ik in gesprek. Met de andere vakbondsvoorzitters, met de leiding van Defensie én met de politiek. Ik kan u niet beloven dat er morgen al resultaten liggen. Er is een lange weg te gaan. Iets

wat jarenlang sluipenderwijs is afgebroken, bouw je niet in een dag weer op.

Agenda nabije toekomst De afgelopen maand heeft het AFMPbestuur met kaderleden uit alle sectoren gediscussieerd over de belangrijkste onderwerpen in de nabije toekomst. Het vertrouwensvraagstuk staat daarbij met stip op één. Maar ook werkgelegenheid, koopkracht, pensioen en het AOW-gat en uiteraard de WUL staan hoog op de agenda. We zijn daar al mee aan de slag, maar we gaan er extra in investeren. Omdat ze belangrijk voor u zijn. Natuurlijk blijven we ook gewoon goede dienstverlening bieden als u individueel een probleem hebt. Maar door zaken collectief aan te pakken kunnen we sommige problemen in één keer voor iedereen oplossen.

Wakker schudden En als ik daarbij de kat de bel aan moet binden, dan doe ik dat. Dan zoek ik de publiciteit, omdat ik vind dat de problemen van het defensiepersoneel gehoord moeten worden. Omdat ik inmiddels heel goed weet dat er een gesloten cultuur bij Defensie heerst. Uit angst voor represailles durven mensen lang niet altijd voor hun mening uit te komen. Dan ben ik uw spreekbuis. En als ik me daardoor niet bij iedereen geliefd maak? Het zij zo. De defensieleiding en de politiek moeten nu eenmaal regelmatig wakker worden geschud. En zeg nu eerlijk: dat spreekverbod van Defensie gaat af en toe wel erg ver. Want voor de radio of tv vertellen hoe hard de bezuinigingen u als werknemer raken, daarmee wordt echt geen staatsgeheim geschonden.

inhoud

20 25

04 12

15

Verder in dit nummer 4

Defensiepersoneel worstelt

met loyaliteit

14 Wishful budgeting

08 #07 Herfstakkoord

08

De aangekondigde extra bezuinigingen op Defensie wordt geen 348 maar ‘slechts’ 282 miljoen. Dit zijn weer 1.000 banen opgeteld bij de 12.000 die al moesten verdwijnen. Hiermee blijven de bezuinigingen op Defensie ronduit schrijnend. Die boodschap zal de AFMP op zaterdag 30 november aanstaande duidelijk uitdragen tijdens de FNV-manifestatie ‘Voor koopkracht en echte banen’.

AFMP hekelt defensiebeleid tijdens Haagse hoorzitting

12

De Nederlandse overheid weigert principiële keuzes te maken over de gewenste kwaliteit van de krijgsmacht. Dit leidt tot gesol met het personeel en een hoop onzekerheid en onrust binnen de organisatie en bij veel families in het hele land. Deze kritiek uitte AFMPvoorzitter Anne-Marie Snels tijdens een hoorzitting van de Tweede Kamer over de toekomst van de krijgsmacht.

16 Verbazing over verhuisplan DMO 18 Pensioennieuws 22 Leven na Uruzgan 25 Advertorial Univé 26 Veteranenberichten

Veiligheid in Mali staat voorop

15

Het kabinet heeft inmiddels besloten een grote militaire bijdrage te leveren aan de VN-vredesmissie in Mali. Eind dit jaar zullen 368 Nederlandse militairen zijn vertrokken naar de hoofdstad Bamako en de noordelijk stad Gao. De AFMP vindt dat de veiligheid van het personeel voorop moet staan.

Ambitieus VU-onderzoek van start gegaan

20

De afdeling Sociologie van de Vrije Universiteit Amsterdam voert in samenwerking met de defensiebonden een onderzoek uit naar de werkgerelateerde grieven binnen de bijzondere context van de krijgsmacht. Deze maand ontvangen AFMP-leden per e-mail een link naar een vragenlijst over de zorgen, irritaties en problemen die het werken bij de krijgsmacht met zich meebrengt.

29 Verenigingsnieuws 30 FNV-Voordeel 31 Computerhoek 32 Bankzitter 33 Puzzel 34 Servicepagina 35 Strip

Lidmaatschap

Er kan een moment komen dat u uw AFMPlidmaatschap op moet zeggen, bijvoorbeeld omdat u een baan buiten Defensie heeft aanvaard. Houdt u dan rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. U kunt opzeggen door middel van een brief aan AFMP/FNV t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of [email protected]. Het volgende verenigingsblad verschijnt op 24 december 2013. Kopij aanleveren is mogelijk tot en met 27 november. Salarisbetaaldatum: Vrijdag 22 november 2013 (inclusief eindejaarsuitkering) en vrijdag 20 december 2013. Cover: AVDD oplinie november 2013

03

werk en inkomen Tekst Anne-Marie Snels en Skip Springer

Defensiepersoneel worstelt met loyaliteit

Het is uitermate slecht gesteld met het vertrouwen van militairen en burgerpersoneel in de Defensietop en in de politiek. Dat blijkt uit een opiniepeiling van de AFMP onder bijna duizend defensiemedewerkers. Ook andere resultaten geven ernstig te denken. Meer dan de helft is ronduit ontevreden over Defensie als werkgever. En 70 procent (militairen en burgers) raadt anderen af om voor Defensie te gaan werken.

De personen op deze foto hebben geen relatie tot de inhoud van het artikel

04


“

de helft zou niet opnieuw voor Defensie kiezen’

D

e resultaten werden op woensdag 30 oktober door de AFMP gepresenteerd. Voorzitter Anne-Marie Snels maakt zich grote zorgen en heeft aanbevelingen: ‘De cijfers liegen er niet om. Het vertrouwen is fors geschaad en MOET worden hersteld. De politiek moet aangeven wat ze van Defensie verwacht.’

dat (ook) het geval bij de minister van Defensie. » De helft van de respondenten vindt dat ze door de bezuinigingen hun werk niet meer veilig kunnen doen.

Defensie als werkgever

» Meer dan de helft (56,1 procent) is

ronduit ontevreden over Defensie als werkgever. Een vijfde van de respondenten heeft dit jaar naar een functie buiten Defensie gesolliciteerd. Bijna 70 procent (zowel militairen als burgers) geeft aan dat ze anderen niet zullen aanraden om voor Defensie te komen werken. » Aan de respondenten is gevraagd of ze opnieuw zouden kiezen voor Defensie als werkgever. Bijna de helft geeft aan dan niet meer voor Defensie als werkgever te kiezen. Slechts een kwart zou dat wel doen. » Meer dan 40 procent kwalificeert de werksfeer als (zeer) prettig, maar daar staat tegenover dat maar liefst 37 procent de werksfeer als (zeer) onprettig ervaart. Slechts een vijfde (21,8 procent) verwacht over enkele jaren nog bij Defensie te werken. Bijna de helft van de burgers en bijna een kwart van de militairen gaat ervan uit dat ze binnen enkele jaren ontslagen zijn.

Hennis onder vuur De AFMP is op Prinsjesdag gestart met de opiniepeiling onder haar leden. Daarbij kregen ook niet-leden de gelegenheid hun mening te laten horen. De resultaten werden tijdens en vlak na de presentatie in Nieuwspoort wijd verspreid door de media. Naast Defensie kwam ook minister Jeanine HennisPlasschaert in de pers onder vuur te liggen. In een tweet liet Anne-Marie Snels weten dat de AFMP niet uit was op het vertrek van de minister, maar dat ze aan de slag moest om het vertrouwen te herstellen. ‘Dat is wat het personeel wil.’

Weinig vertrouwen in defensieleiding

» De helft van de respondenten (49

procent) heeft geen vertrouwen in de top van het eigen onderdeel en twee derde (65 procent) heeft geen vertrouwen in de top van Defensie. » Bijna 70 procent is van mening dat de top niet weet wat er op de werkvloer leeft en volgens bijna 90 procent is

Meeschuivers

»

‘We hebben meer dan honderd generaals, maar niet één maakt zich werkelijk hard voor behoud van personeel en capaciteiten. Iedere keer weer schuift men weer heel gemakkelijk mee met de nieuwe ‘noodzakelijke’ maatregelen.’

In de kantlijn bij dit artikel: hartenkreten van AFMP-leden

»

De AFMP maakt zich ernstig zorgen over de uitkomsten van deze opiniepeiling. AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels: ‘De resultaten liegen er niet om. Uit

‘De leiding van de defensieonderdelen verwijzen wederom naar de bonden om een statement te maken. Zelf lijken ze het lef er niet meer voor te hebben. De angst voor de eigen positie regeert.’

»

de uitkomsten van deze opiniepeiling spreekt urgentie, dat zou de defensieleiding ter harte moeten nemen. En dat zou óók voor politici moeten gelden. De AFMP hoopt dat die urgentie ook onderkend wordt.’ Grootste zorg baart de AFMP het geringe vertrouwen dat het defensiepersoneel nog in de eigen leiding heeft. Snels: ‘Jaar op jaar op jaar bezuinigen heeft er enorm ingehakt.’

Vertrouwen is cruciaal Waarom is juist het vertrouwen van het defensiepersoneel in de leiding zo cruciaal? Snels: ‘De grondwettelijke taken van Defensie en de omstandigheden waaronder die taken moeten worden uitgevoerd, vragen een krijgsmacht die als het erop aankomt slagvaardig kan optreden. Dat vraagt naast integer leiderschap en goed materieel om personeel dat blind kan vertrouwen op zijn leiding. Een defensieorganisatie valt of staat met de mensen en hun loyaliteit aan de organisatie. Je vraagt aan de defensiemedewerker namelijk iets heel bijzonders; of hij bereid is zo nodig zijn veiligheid (en leven) te riskeren voor de veiligheid (en het leven) van een ander. Vertrouwen en loyaliteit waren altijd een groot goed binnen de defensieorganisatie. Het zijn de belangrijkste basisvoorwaarden om als Defensie goed te kunnen functioneren. Maar jarenlang loyaliteit vragen en daar nauwelijks iets tegenover stellen, dat heeft wel zijn prijs. Dat heeft het vertrouwen enorm geschaad.’

‘Onze legerleiding leeft nog in het verleden! Heeft geen visie op de toekomst anders dan vanuit een historische gedachte. Zolang dat niet verandert zal er steeds opnieuw worden bezuinigd.’

»

‘De top verwacht dat het hogere onderofficierskader de lagere rangen blijft motiveren, stimuleren en activeren, want zij zijn de steunpilaar van ‘de officier’. Maar hoe kan de top zoiets verwachten als hij de motivatie en stimulatie bij die groep weghaalt.’


05

werk en inkomen

Meer kapot dan heel » ‘Waar eens de veiligheid gegaran-

deerd kon worden, 24 uur per dag, 7 dagen per week, weet ik uit ervaring dat we op dit moment niet meer in staat zijn 24 uur te dekken ten tijde van crisis in eigen land.’ ‘De krijgsmacht wordt kleiner, maar blijft breed inzetbaar. De toekomstige krijgsmacht is operationeel duurzaam, betaalbaar, toekomstbestendig en internationaal inpasbaar. Dit berust niet op de waarheid, dit is niet mogelijk.’ ‘Misschien is het wel eens tijd om gewoon in Den Haag aan te geven: leuk dat u dit wilt, maar we kunnen het niet, daar hebben we te weinig mensen en materiaal voor over.’ ‘De beschikbaarheid van reserveonderdelen is schrijnend. En tevens de staat van ons materieel. Er is meer kapot dan heel. Als wij met het materieel waarmee we dagelijks werken op missie zouden gaan zouden we de poort niet uitgaan. Met andere woorden: ik zou niet met dit leger meer op uitzending gaan.’

»

»

»

Rek is eruit

Loyaliteit op het spel

Snels: ‘De bestaanszekerheid van mensen is weg, jarenlang bezuinigen, waarbij reorganisatie op reorganisatie is gestapeld, heeft ertoe geleid dat de rek er nu echt helemaal uit is bij mensen. Medewerkers hebben het gevoel dat de ziel uit de organisatie is gesneden. Juist

De loyaliteit aan de leiding was al langer tanende. Zeer zorgelijk is dat de laatste jaren, door gedwongen ontslagen, ook de onderlinge loyaliteit op het spel staat. Anne-Marie Snels: ‘Collega’s zijn concurrenten geworden in plaats van ‘kameraden’ die elkaar door dik en dun steunen.

Kaasschaverij

»

‘Dit gaat nu al tientallen jaren door, dit is gewoon de kaasschaafmethode toepassen. Niks plannen, gewoon cijfertjes halen en boekhouders tevredenstellen... ONGELOOFLIJK!’

06

defensiemedewerkers willen zekerheid. De zekerheid dat ze zich niet druk hoeven te maken over hun baan, hun inkomen, hun materieel of onnodige onveiligheid. Zij willen hun werk naar behoren kunnen uitoefenen, zowel binnen Nederland als tijdens een missie, zonder dat hun bestaanszekerheid voortdurend onder druk staat. En aan al die zekerheden is jarenlang getornd. Dat tast het vertrouwen en de loyaliteit enorm aan.’


»

‘Ik ben platitudes als ‘het vet is van het bot’ meer dan beu. Ze zijn daarnaast volkomen ongeloofwaardig geworden.’

“

We moeten prima materieel strippen voor onderdelen’

Als de loyaliteit van en tussen mensen zo op de proef wordt gesteld, brengt dat risico’s met zich mee. Het risico dat de veiligheid in het geding is omdat we straks geen slagvaardige krijgsmacht meer hebben.’

Nauwelijks vertrouwen in politiek De grondhouding van de politici op Defensie is de afgelopen jaren sterk veranderd. Defensie bleek steeds opnieuw een makkelijke prooi voor bezuinigingen. Dat was mede het gevolg van een gebrek aan maatschappelijk draagvlak, waarin door zowel politici als defensieleiding volstrekt onvoldoende geïnvesteerd is. Het vertrouwen van het defensiepersoneel in de politiek is dan ook laag.

»

‘Op het AOCS in NieuwMilligen zijn de laatste jaren nog diverse gebouwen neergezet op dit moment worden er nog nieuwe systemen ingebouwd (SAS en ACS). Die hebben miljoenen aan investering gekost en kunnen nu over een paar jaar naar de schroothoop.’

“

tekorten worden steevast afgewenteld op het personeel’

» Meer dan 85 procent van de respon-

denten heeft er totaal geen begrip voor dat Defensie opnieuw fors moet bezuinigen. Ruim 80 procent denkt dat er binnen twee jaar opnieuw ingrijpend bezuinigd wordt op Defensie. » 90 procent vindt dat door alle bezuinigingen op Defensie de veiligheid van Nederland op het spel staat. » Bijna alle respondenten (95,7 procent) zeggen geen enkel vertrouwen in de politieke besluitvorming over Defensie te hebben.

Te hoog ambitieniveau De respondenten verwijten de politici dat die zich er onvoldoende van bewust zijn dat bezuinigen op Defensie altijd tot gevolg heeft dat er navenant minder taken kunnen worden uitgevoerd. Snels: ‘Doordat de politiek de ambities voortdurend op een te hoog niveau legt, zonder daarbij de bijbehorende financiële middelen te garanderen, worden tekorten op de exploitatie steeds opnieuw afgewenteld op het personeel. Ook hier geldt dat jaar op jaar bezuinigen de bestaanszekerheid van het Defensiepersoneel aantast, waardoor hun motivatie en hun vertrouwen in de politiek tot bijna het nulpunt zijn gedaald.’

Aanbevelingen De onderzoeksuitkomsten leiden wat de AFMP betreft tot drie urgente aanbevelingen.

1. Het is noodzaak om het vertrouwen van het personeel in de Defensieleiding te herstellen. Ga zichtbaar voor je mensen staan! Toon goed werkgeverschap en zorg voor het volgende:

» Garandeer de bestaans- en inkomens-

zekerheid van het personeel, binnen of buiten Defensie. » Kom afspraken na, of het nu om bijvoorbeeld functietoewijzing, opleiding of loopbaanbegeleiding gaat. » Zorg dat teams op sterkte zijn en er voldoende veilig materieel beschikbaar is. » Vermijd onderlinge concurrentie, kijk kritisch naar het verminderen van functiewisselingen en verplichte roulatie om de drie jaar. » Geef het personeel de (financiële) waardering die hen toekomt. 2. De politiek moet veel nadrukkelijker aangeven wat ze op middellange termijn van Defensie verwacht, hoe ze de grondwettelijke taak van Defensie wil invullen. Daarbij horen het maken van echte keuzes door de politiek en het accepteren van de consequenties die dat op financieel, personeel en materieel gebied heeft. 3. Herstel van het maatschappelijk draagvlak; dat is een gezamenlijke opdracht waar de defensieleiding en de politiek voor zouden moeten staan.

»

‘Altijd bereid tot een gesprek’ H ‘De uitkomsten van het AFMP-onderzoek zijn serieus, maar komen niet als een verrassing,’ meldt minister Hennis in een schriftelijke reactie. Dat het defensiepersoneel ontevreden is en geen vertrouwen meer heeft in de top noemt de bewindsvrouw ‘een begrijpelijke reactie van loyale medewerkers die al 22 jaar te maken hebben met ingrijpende reorganisaties.’ Tegelijkertijd wijst Hennis op de noodzaak van bezuinigen. ‘Nederland heeft te maken met een zeer ernstige financiële crisis, die nu eenmaal ook gevolgen voor Defensie heeft. Dat een deel van de pijnlijke maatregelen als gevolg van de recente begrotingsafspraken zijn teruggedraaid is daarbij positief te noemen.’ Hennis zegt rust te willen brengen in de defensieorganisatie. Ze is bereid in gesprek te gaan met de AFMP.

AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels: ‘Deze aanbevelingen, eventueel aangevuld met die van collegabonden, willen wij graag met de defensieleiding, de politiek en de andere militaire vakbonden bespreken – op hoog niveau en op korte termijn. Het is vijf voor twaalf, maar nog net niet te laat om het tij te keren.’

‘Door de bezuinigingen zijn er haast geen reserveonderdelen beschikbaar, zodat je veel voertuigen niet kunt afmaken. Dat resulteert in veel dubbel werk.’

»

‘Ik werk op de vliegbasis Leeuwarden. En ik vind het gewoon schrikbarend dat we oude vrachtwagens moeten kannibaliseren, omdat er geen onderdelen zijn. Dit gebeurt dus ook al jaren met de F16’s.’


07

Werk en inkomen Tekst dick harte

De aangekondigde extra bezuiniging op Defensie wordt geen 348 maar ‘slechts’ 282 miljoen. Daardoor zullen bij de krijgsmacht in plaats van 2.400 ‘slechts’ 1.000 arbeidsplaatsen extra verloren gaan. Dat heeft minister Hennis-Plasschaert op vrijdag 25 oktober bekendgemaakt. ‘Op zich goed nieuws voor het Defensiepersoneel van wie de werkgelegenheid bedreigd werd,’ aldus AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels. ‘Maar als je bedenkt dat die 1.000 banen moeten worden opgeteld bij de 12.000 die al moesten verdwijnen, dan blijven de bezuinigingen op Defensie ronduit schrijnend.’

Herfstakkoord verandert niets aan bezuinigingsdrift Rutte-II

I

n een brief aan de Tweede Kamer geeft de minister nadere informatie over de afspraken op Defensiegebied in het zogenaamde Herfstakkoord. Dat is het akkoord over de Rijksbegroting voor 2014 dat het kabinet Rutte-II op vrijdag 11 oktober sloot met vijf partijen in de Tweede Kamer (VVD, PvdA, D66, ChristenUnie en SGP). Dankzij dat akkoord zijn de bezuinigingsplannen die het kabinet op Prinsjesdag presenteerde op allerlei punten teruggedraaid of aangepast.

08


66 Miljoen minder ‘Het is duidelijk dat het Herfstakkoord voor Defensie relatief gunstig uitpakt,’ aldus Anne-Marie Snels, ‘Dat wil zeggen: vergeleken bij de oorspronkelijke kabinetsplannen hoeft de krijgsmacht de komende jaren 66 miljoen minder in te leveren. Dat betekent dat nog altijd 81 procent van de extra bezuinigingen op Defensie gehandhaafd blijft. Die korting van 19 procent is natuurlijk meegenomen, al vindt de AFMP eigenlijk dat Defensie helemaal geen extra bezuinigingen opgelegd had moeten krijgen. Dat was niet meer dan redelijk geweest, aangezien de sector nog druk bezig is met het verwerken van de grootste bezuinigingsoperatie bij Defensie aller

tijden: het afstoten van 12.000 banen om een besparing van maar liefst 1 miljard euro te realiseren. We beginnen eigenlijk nu pas te merken wat dat in de praktijk betekent en hup – daar komt de volgende klap alweer.’

Behoud werkgelegenheid Desondanks ziet Snels ook de positieve effecten. ‘De sluiting van de Johan Willem Friso Kazerne in Assen gaat niet door en het 45-ste pantserinfanteriebataljon blijft bestaan, zij het op een andere locatie (Havelte). In Ermelo wordt de vrijgekomen ruimte gevuld door het Instituut Defensie Geneeskundige Opleidingen (IDGO) en de Koninklijke Militaire School (KMS). Dit betreft in

Andere gevolgen van het Herfstakkoord op Defensiegebied

»

Het plan om vliegbasis Leeuwarden te verkleinen van Main Operating Base (MOB) naar Deployed Operating Base (DOB) en te laten aansturen en ondersteunen vanaf vliegbasis Volkel gaat niet door. Na de komst van de JSF in 2019 volgt een nieuwe beoordeling.

»

De voorgenomen verkoop van het nog in aanbouw zijnde bevoorradingsschip JSS Karel Doorman gaat voorlopig niet door. Na de tewaterlating in 2015 zal de Doorman worden ingezet als maritiem bevoorradingsschip, ervan uitgaande dat ook andere NAVO-landen het zullen gebruiken. Het schip krijgt ongeveer 100 à 120 personen aan boord. Het huidige bevoorradingsschip De Amsterdam wordt dan in 2015 verkocht.

»

Defensie gaat extra investeren in een simulator voor de Chinook-helikopter. Die zal worden gebruikt om personeel (vliegend en technisch) op te leiden en gekwalificeerd te houden en daardoor de operationele beschikbaarheid te vergroten.

»

De 13 Mechbrig (Gemechaniseerde Brigade) in Oirschot wordt omgevormd tot een Gemotoriseerde Brigade. De daar aanwezige CV90’s worden vervangen door een combinatie van bij Defensie aanwezige dan wel instromende wielvoertuigen (Bushmaster, Mercedes-Benz, Fennek en Boxer). De helft van deze CV90’s wordt afgestoten. De andere helft wordt aangehouden voor opleiding en training, als logistieke reserve en voor reservedelen.

»

Het aantal CLAS-bataljons wordt uitgebreid van zes naar zeven. Een luchtmobiele brigade in het Oosten (drie bataljons in Schaarsbergen en Assen), een gemechaniseerde brigade in het Noorden (twee bataljons in Havelte) en een gemotoriseerde brigade in het Zuiden (met twee bataljons in Oirschot). Deze opzet biedt het CLAS volgens de minister meer mogelijkheden voor samenwerking met België en Duitsland.

totaal 700 tot 1.000 mensen (staf en leerlingen) meer dan in de huidige situatie. Ook de 32-ste marinierscompagnie op Aruba blijft behouden.’ Voorlopig lijkt de werkgelegenheid van deze collega’s dus gegarandeerd en dat is uiteraard prettig. Snels: ‘Maar ik hoop en verwacht wel dat die garantie dit keer voor langere tijd geldt. De kazerne in Assen is inmiddels al drie keer opgeheven en even zo vaak weer opengehouden. Als werknemer zit je daardoor wel in een emotionele achtbaan.’ De aangekondigde sluiting van de Van Ghent-kazerne (Rotterdam), de Joost Dourlein-kazerne (Texel) en het luchtverkeerscentrum in Nieuw-Milligen gaat wel door.

WUL-compensatie Op basis van het Herfstakkoord krijgt Defensie vanaf 2015 in totaal 115 miljoen meer uit de schatkist dan in de oorspronkelijke kabinetsplannen. Daarvan komt 25 miljoen uit een subsidiepotje voor de bevordering van regionale werkgelegenheid en 90 miljoen uit de algemene middelen. Ondanks geruchten daarover blijkt dit laatste bedrag NIET bedoeld voor een structurele

regeling om de inkomensdaling van militairen door de Wet Uniformering Loonbegrip (WUL) te compenseren. AFMP-voorzitter Snels: ‘In de Rijksbegroting die op 17 september werd gepresenteerd was voor 2014 al een bedrag van 50 miljoen ingeboekt om het Defensiepersoneel gedeeltelijk te compenseren voor de inkomensachteruitgang door de WUL. Dat bedrag blijft beschikbaar, maar het gaat dan opnieuw (net als in 2013) om een regeling voor slechts één jaar. De AFMP wil een volledige compensatie die blijvend betaald wordt uit de algemene middelen. Ondanks de afspraken met de minister, die ze ook besprak met de Tweede Kamer, is er géén structurele oplossing. Dat varkentje moeten we nog wel even wassen!’

Minder lastenverzwaringen Een belangrijk deel van het Herfstakkoord bestaat uit het terugdraaien van aangekondigde lastenverzwaringen. Zo gaat de verlaging van de kinderbijslag voor oudere kinderen niet door, evenals de beperking van het nabestaandenpensioen tot maximaal een jaar en het afbouwen van de belasoplinie november 2013

09

Totaalpakket

Via AFMP/MARVER ontvangt u collectieve korting op Univé verzekeringen

Al uw verzekeringen onder één dak? Compleet, goed en voordelig verzekerd!

Heeft u één of meer verzekeringen bij Univé? Of is uw polismap een chaos? In beide gevallen is het goed om te weten dat Univé totaaldienstverlener is. Als u meer soorten verzekeringen bij Univé afsluit, profi teert u bovendien van extra premiekorting via het Premie Voordeel Plan. Daarnaast kan de collectieve korting via AFMP/MARVER oplopen tot 11%. De voordelen van Univé Persoonlijk advies Geen winstoogmerk Altijd dichtbij No nonsense Compleet aanbod van verzekeringen Ga naar www.unive.nl/afmp-marver, kom langs bij een van onze 150 kantoren, of neem contact op met 0592 - 348 999.

10


www.unive.nl/afmp-marver

Daar plukt ú de vruchten

werk en inkomen

Tijdens de vergadering kwamen woorden als ‘onfatsoenlijk’ en ‘onacceptabel’ en zinnen als ‘afspraak is afspraak’ regelmatig voorbij. Uiteindelijk werd echter geconcludeerd dat het niet verstandig zou zijn om het sociaal akkoord te ontbinden. ‘Dat bevat veel goede afspraken en die zouden we op het spel zetten door niet langer achter het akkoord te staan,’ aldus AFMP-bestuurder Claire Soulages. ‘Wel vonden we dat er via FNV-voorzitter Ton Heerts een stevige reactie uit ons midden zou moeten komen. Die reactie heeft iedereen in de media kunnen vernemen.’

“

Defensiepersoneel verdient na jaren nullijn een gezonde loonsverhoging’

tingvrije voet voor hogere inkomens. Daarnaast wordt de bezuiniging op de zelfstandigenaftrek teruggedraaid, blijft het lagere btw-tarief voor bouw en renovatie het hele jaar 2014 gelden en worden schoolboeken vanaf 2015 weer gratis. Ook wordt in 2014 het tarief in de eerste belastingschijf eenmalig verlaagd om de bestedingen te stimuleren. Tegenover deze lastenverlichtingen staat een vergroening van de belastingen: de belasting bij de aankoop van personenauto’s en motorrijwielen gaat omhoog door een strengere milieugrens, drinkwater wordt duurder door een hogere belasting op leidingwater en er komt weer een belastingheffing op afval storten. Tot slot krijgt het onderwijs 650 miljoen extra en worden de aangekondigde bezuinigingen op de publieke omroep en defensie afgezwakt. AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels: ‘Allemaal leuk en aardig, maar er zijn twee dingen die ons echt niet bevallen aan het Herfstakkoord. Ten eerste is het voornemen van het kabinet om vanaf volgend jaar zes miljard extra te bezuinigen op de overheidsuitgaven niet van tafel verdwenen. Dat betekent dat Nederland in zes jaar tijd 52 miljard euro aan lastenverzwaringen en bezuinigingen op overheidsvoorzieningen voor zijn kiezen krijgt. Dat vindt de AFMP uiterst betreurenswaardig. Ten tweede bevat het Herfstakkoord twee beleidswijzigingen die niet sporen met het

Sociaal Akkoord dat het kabinet in april heeft afgesloten met de vakbonden en werkgevers.’

» Volgens het Sociaal Akkoord zouden werklozen vanaf 2016 na een half jaar WW ook een baan onder hun niveau moeten accepteren; nu geldt daarvoor nog een termijn van een jaar. Op basis van het begrotingsakkoord wordt deze maatregel al ingevoerd vanaf 2015. » Volgens het Sociaal Akkoord zou vanaf 2016 een aangepast ontslagrecht gaan gelden. Er komt een vaste procedure bij het UWV voor ontslag wegens overcapaciteit of langdurige arbeidsongeschiktheid en een vaste procedure bij de kantonrechter voor ontslag wegens een arbeidsconflict. Ook wordt de ruimte voor ontslagvergoedingen beperkt. Op basis van het begrotingsakkoord worden deze aanpassingen al ingevoerd vanaf juli 2015.

FNV Ledenparlement Drie dagen na het bekendmaking van het Herfstakkoord kwam het ledenparlement van de FNV in Beweging tijdens een extra ingelaste vergadering bijeen om het eenzijdig openbreken van het Sociaal Akkoord te bespreken. Namens FNV Veiligheid waren aanwezig: Ben Donkers (Nederlandse Politiebond), Peter Lamme (Marechausseevereniging) en Claire Soulages (AFMP).

AFMP-vertegenwoordiger in het Ledenparlement Claire Soulages.

Het ledenparlement nam unaniem een motie aan waarin het bestuur van FNV In Beweging werd verzocht de eenzijdige wijzigingen in het sociaal akkoord krachtig af te wijzen. Dat was voldoende om als FNV In Beweging het sociaal akkoord te blijven steunen. Soulages: ‘Daarnaast hebben we nogmaals duidelijk gemaakt dat wij tegen de zes miljard aan extra bezuinigingen zijn!’

»

Die boodschap zal de AFMP op zaterdag 30 november aanstaande duidelijk uitdragen tijdens de FNV-manifestatie ‘Voor koopkracht en echte banen’. AnneMarie Snels: ‘Wij willen dat de politiek ophoudt met slopen en gaat investeren in mensen en in de economie. Het is van groot maatschappelijk belang dat allerlei waardevolle werkgelegenheid behouden blijft – zowel binnen als buiten Defensie. We hebben ook een boodschap aan de werkgevers: houd op met het bezuinigen op je belangrijkste kapitaal: de mensen die het werk doen. Maak een einde aan de al jaren durende koopkrachtdaling. Help de economie weer op gang te brengen door het verstrekken van een normale loonsverhoging. En dat geldt zeker voor politieambtenaren en defensiemedewerkers, die nu al jaren achter elkaar op de nullijn staan.’


11

werk en inkomen Tekst Dick harte

AFMP hekelt Defensiebeleid tijdens Haagse hoorzitting

‘Politiek wil op een koopje in de Eredivisie spelen’

De Nederlandse overheid weigert principiële keuzes te maken over de gewenste kwaliteit van de krijgsmacht. Dat was de kern van de kritiek die AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels op woensdag 2 oktober tot uiting bracht tijdens een hoorzitting van de Tweede Kamer over de toekomst van de krijgsmacht. ‘En dat leidt tot gesol met het personeel en een hoop onzekerheid en onrust binnen de organisatie en bij veel families in het hele land.’

D

e hoorzitting was georganiseerd door de vaste Kamercommissie voor Defensie. Die bestaat uit de Kamerleden die zich namens hun politieke partij bezighouden met het Nederlandse Defensiebeleid. Meerdere (belangen) organisaties waren uitgenodigd om hun visie te geven op ‘In het belang van Nederland’. Dat is de beleidsnota die minister Hennis-Plasschaert van Defensie op Prinsjesdag publiceerde en waarin zij (naar eigen zeggen) duidelijk beschrijft hoe het er binnen de krijgsmacht voor staat en waar zij met de krijgsmacht heen wil.

Belangrijkste kapitaal AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels maakte tijdens de hoorzitting duidelijk dat zij op dit laatste punt ernstig met

12


de minister van mening verschilt. “De minister zegt in haar nota bijvoorbeeld dat het personeel het belangrijkste kapitaal van de krijgsmacht is en blijft. Nou, daar is in de praktijk weinig van te merken. Op last van de politiek is Defensie sinds 2011 bezig met het afstoten van maar liefst 12.000 arbeidsplaatsen – en dat moeten er door de politieke besluiten van deze herfst zelfs nog meer worden. Waar heeft dat tot op heden toe geleid? Tot teams die niet op sterkte zijn, medewerkers die nauwelijks loopbaanperspectief hebben, het in de knel komen van opleiding en training, een veel te lage instroom en onvoldoende P&O-capaciteit. Daarnaast is er door de bezuinigingen ook al jarenlang een tekort aan materiële uitrusting en reserveonderdelen. Defensie beweert voldoende kennis, deskundigheid en specialistische capaciteit in huis te hebben. Ik betwijfel dat ten zeerste.”

Internationale positie In haar beleidsnota stelt minister Hennis dat de krijgsmacht zich vooral moet richten op internationale samenwerking op het hoogste geweldsspectrum. Bij die keuze horen echter investeringen en geen systematische afbouw, verduidelijkte Snels in de Tweede Kamer. “Defensie wil internationaal in de Eredivisie spelen, maar kan op dit moment nauwelijks meedoen in de zaterdaghoofdklasse. Dat ligt niet aan de spelers, maar aan de trainer, de coach, de financiën en overige randvoorwaarden. Want je kunt nog zo’n gemotiveerd elftal hebben, als de randvoorwaarden ontbreken beland je nooit in de top!”

Amputaties Op dit punt kreeg ze tijdens de hoorzitting bijval van Rob de Wijk van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Die verklaarde dat

“

de inzetbaarheid van onze krijgsmacht is gedaald naar het niveau van luxemburg’

Nederland door het ‘amputeren van krijgsmachtsonderdelen’ is afgezakt naar de vijftiende plaats op de inzetbaarheidsranglijst. En dat is dan op basis van de cijfers over 2012. De Wijk: “Het wordt alleen maar erger. De inzetbaarheid van Nederland is sinds 2011 gedaald naar het niveau van landen als Cyprus, Malta, Estland, Letland, Luxemburg en Finland. Dat is Nederland onwaardig en niet overeenkomstig onze zesde plaats op de lijst van economisch sterke naties.” Ook bij de mogelijkheden om kosten te besparen door internationale samenwerking zette Anne-Marie Snels overigens vraagtekens. “Er zijn op dit moment enkele tweezijdige afspraken met andere landen, maar een intensieve samenwerking op Europese schaal lijkt nog heel ver weg, ondanks de al jarenlange discussie daarover.”

Geen echte visie Al met al had de AFMP-voorzitter weinig goede woorden over voor het werkstuk van minister Hennis. “De nota is het resultaat van opnieuw een forse bezuiniging waarover een inhoudelijk sausje is gegoten. Een echte visie ontbreekt en dat is toch echt waar Defensie en het Defensiepersoneel op zitten te wachten. Als je die een serieus toekomstperspectief wilt bieden, dan maak je echte en gerichte keuzes. En dan klik je daar voor de komende jaren ook de personeels-

kosten aan vast – inclusief fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden. Waarom kan dat bij het budget voor de JSF wel en bij de rest van het Defensiebeleid niet?!” De Kamerleden bleken zelf ook naar een echte visie te snakken. De woordvoerders van regeringspartij PvdA (Eijsink) en van oppositiepartij PVV (De Roon) vroegen de AFMP en andere militaire vakbonden nadrukkelijk hoe zij de bezuinigingen zouden invullen. Maar tot een antwoord op die vraag liet de AFMP-voorzitter zich niet verleiden. “De politiek moet zelf kiezen waar ze met Defensie naar toe wil, welke rol ze Defensie nationaal én internationaal wil laten spelen, inclusief het daarvoor benodigde geld voor personeel en materieel,” zo reageerde Snels.

Veiligheid in het geding Tijdens het debat liet Snels ook weten zich ernstig zorgen te maken over de veiligheid van het personeel. “Die staat op het spel als er onvoldoende menskracht, materieel en geld beschikbaar is.” Als voorbeeld noemde ze de krappe bemensing van de Patriotmissie. “Het aantal specialisten zit daar in feite onder het minimum. Als er morgen een virus uitbreekt onder het personeel zijn we niet in staat onze rol naar behoren te vervullen. Je moet er niet aan denken dat zoiets gebeurt in een oorlogssituatie.”

»

Tijdens de hoorzitting werd door de AFMP en de andere militaire vakbonden duidelijk geventileerd dat het defensiepersoneel woedend is en méér dan genoeg heeft van alle bezuinigingen. Dat werd bevestigd door CDA-Kamerlid Knops : ‘Ik heb regelmatig hoorzittingen bijgewoond waarbij vertegenwoordigers van de vakbond aanwezig waren, maar ik heb ze nog nooit zó boos en woedend gezien.’ De afgelopen weken heeft de Tweede Kamer gedebatteerd over de nota ‘In het belang van Nederland’ (week van 4 november) en de bezuinigingen op Defensie (week van 11 november). Kijk voor meer info op www.afmp.nl!

Reservisten mogen militairen niet verdringen H In haar nota ‘In het belang van Nederland’ meldt minister HennisPlasschaert dat ze vaker reservisten wil gaan inzetten. Defensie moet volgens haar een doorstroomorganisatie worden met een kern van personeel dat gedurende hun hele loopbaan bij Defensie werkt en een flexibele schil van personeel dat er tijdelijk werkzaam is. Daarvoor is nog wel de medewerking van de Rijksoverheid en het bedrijfsleven nodig. ‘Een vergelijkbare ontwikkeling zien we in de ons omringende landen,’ aldus de minister. Dat kan zo zijn, maar wat de AFMP betreft mag de inzet van reservisten niet ten koste gaan van de inzet van actief dienende militairen. Reservisten kunnen namelijk een iets te verleidelijke goedkope oplossing zijn, ook al spreekt de minister in de nota behoedzaam van een ‘reële beloning en een modern arbeidsvoorwaardenpakket’. Ze kondigt aan dat over dit onderwerp nader overleg zal plaatsvinden met de bonden. In een volgende OpLinie meer aandacht voor deze kwestie.


13

werk en inkomen Tekst dick harte

Wishful budgeting

gang naar 37 JSF-toestellen nog geen planning opgesteld.’ Minister Hennis belooft in haar nota dat er altijd vier toestellen voor internationale missies beschikbaar zullen zijn. Dat is ‘te stellig’, vindt de Rekenkamer, aangezien bij de berekeningen over de inzetbaarheid van de 37 JSF’s niet alle types trainingsuren zijn meegenomen.

De kritiek van de AFMP op de beleidsnota ‘In het belang van Nederland’ wordt ondersteund door de Algemene Rekenkamer. Die concludeerde na een analyse van de nota dat de ambities op Defensiegebied dan wel zijn verlaagd, maar nog altijd niet voldoende afgestemd op de capaciteit. ‘Daardoor zullen ook in de toekomst concessies gedaan moeten worden aan de uitvoering van taken of aan de getraindheid van het personeel.’

D

e maatregelen die minister Hennis in haar beleidsnota aankondigt, leiden volgens haar tot een ‘financieel en operationeel duurzame krijgsmacht’. De Algemene Rekenkamer betwijfelt dat. Ze erkent dat door de voorgestelde beleidswijzigingen de gewenste inzet van de krijgsmacht en de mogelijkheden om die te realiseren ‘dichter bij elkaar zijn gebracht. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze in balans zijn.’ Volgens de Rekenkamer is de werkelijkheid ‘rauwer’ dan Hennis haar voorstelt. ‘Er is geen zekerheid dat Defensie in staat zal zijn van jaar tot jaar alle uitgaven binnen de gegeven financiële ruimte te houden. Dit geldt zowel voor de aanschaf en exploitatie van de JSF als voor de nota als geheel.’

Minder exemplaren

Validering nota ‘In het belang van Nederland’

Vertragingsrisico’s Defensie investeert de komende vijftien jaar achttien miljard in wapensystemen, niet alleen in de JSF (oftewel de F-35) maar ook in Apache- en Chinookhelikopters. Met de aanschaf van 37 JSF’s is ruim vierenhalf miljard euro gemoeid. Al die grote investeringen zijn vlak achter elkaar gepland en dat brengt volgens de Rekenkamer grote risico’s met zich mee. ‘Duidelijk is dat vertraging bij de JSF onmiddellijk invloed heeft op de planning van de investeringen in de andere wapensystemen.’ Een dergelijke vertraging kan bijvoorbeeld leiden tot

14


Mochten de JSF’s (nog) duurder uitvallen dan verwacht, dan houdt de minister als optie achter de hand dat er (nog) minder exemplaren zullen worden aangeschaft. Die ingebouwde nooduitgang vindt de Rekenkamer wat al te gemakkelijk: ‘De nota geeft geen inzicht in de gevolgen van (…) het aanschaffen van minder dan 37 toestellen. De nota vermeldt hierover alleen dat dan (…) een heroverweging door het kabinet van het project binnen de afgebakende financiële kaders zal plaatsvinden. De Algemene Rekenkamer vindt dat in de nota het aantal toestellen, de financiële onderbouwing daarvan en de ambitie met de jachtvliegtuigen zo met elkaar verbonden zijn, dat dan (…) een heroverweging van het project aan de orde is. Daarbij zou niet alleen het kabinet maar ook de Tweede Kamer betrokken moeten worden.’

aanzienlijke aanvullende kosten voor instandhouding en exploitatie van de te vervangen F-16’s.

“

volgens de rekenkamer is de werkelijkheid ‘rauwer’ dan hennis haar voorstelt’

Exploitatiekosten Voor de exploitatiekosten van de JSF is maximaal 270 miljoen per jaar ingeboekt. Dat lijkt de Rekenkamer wat te rooskleurig. ‘Tijdens de overgangsperiode 2019-2023 zullen de exploitatiekosten hoger uitvallen. Het gelijktijdig werken met twee typen jachtvliegtuigen is duurder dan het werken met één type. Het ministerie heeft voor de over-

AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels: ‘De AFMP geeft geen waardeoordeel over de aanschaf van de 37 jachttoestellen; wij zijn van het personeel, niet van het materieel. Maar voor één ding staan we pal: het opvangen van JSF-tegenvallers mag niet ten koste gaan van het beschikbare arbeidsvoorwaardengeld.’

werk en inkomen Tekst Alex groothedde

krijgen in de cultuur en taal van het land.” Snels hamert erop dat de regels voor uitzendbescherming in acht moeten worden genomen. Dit laatste betekent dat mensen na een periode van 4 of 6 maanden uitzending, een periode van tweemaal de uitzendperiode thuis zijn. De AFMP wil dat Nederland duidelijke afspraken maakt met VN-partners in het Noord-Afrikaanse land, zodat de uitzendbescherming kan worden gewaarborgd.

foto: Attila JANDI / Shutterstock.com

Veiligheid

moet voorop staan Nederland gaat met 368 militairen een bijdrage leveren aan de VN-missie in Mali. AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels ziet de missie als een belangrijke taak voor Nederland, maar stelt als voorwaarden dat er voldoende capaciteit moet zijn, dat de regels voor uitzendbescherming worden gehanteerd en dat de veiligheid zo goed mogelijk wordt gegarandeerd.

D

e missie duurt in beginsel tot eind 2015, de eerste soldaten vertrekken nog dit jaar. Dat heeft het kabinet op 1 november bekend gemaakt. De Nederlandse bijdrage zal bestaan uit 70 militaire analisten voor de ‘All source information fusion unit’, werkzaam vanuit hoofdstad Bamako en de noordelijk stad Gao. In het roerige noorden van het land zullen de Nederlandse militairen inlichtingen verzamelen over de islamitische extremisten die zich daar ophouden. Vanuit Gao zal ook een verkenningseenheid van 90 special forces opereren. Vier Apache-gevechtsvliegtuigen en 60 militairen zullen gestationeerd worden bij het vliegveld van Gao. Nog eens 128 militairen gaan mee ter ondersteuning. En aan het begin en eind van de missie zullen extra militairen helpen bij de opbouw en terugkeer. Ook gaan twintig medewerkers van de marechaussee en

tien politieagenten mee om bij te dragen aan politietrainingen. Volgens Anne-Marie Snels is de missie in Mali een ‘mooie testcase’ kan zijn voor Defensie, dat ondanks de bezuinigingen denkt dergelijke internationale missies goed te kunnen uitvoeren. De AFMP vindt het volgens Snels wel belangrijk dat er ‘echt voldoende capaciteit’ naar het land gaat. “Want zoals ook minister Hennis zei: we zakken langzaam door het ijs bij Defensie. Maar dit is wel een hele belangrijke taak en dat is ook waar defensiemedewerkers voor staan.” Alles bij elkaar moeten er voor de operatie in Mali dan meer dan duizend militairen beschikbaar zijn. Snels gaat ervan uit dat het kabinet bij de personeelsplanning daar rekening mee houdt. Ze betwijfelt of de Nederlanders al voor de kerst naar Mali kunnen worden gestuurd. “Degenen die uitgezonden worden moeten nog getraind worden, niet alleen militair. Ze moeten ook nog lessen

Mali

»

Mali ligt ingeklemd tussen Algerije, Burkina Fasso, Guinee, Ivoorkust Mauritanië, Niger en Senegal. Er wonen circa 15 miljoen mensen, van wie 10% in de hoofdstad Bamako. Mali is een van ’s werelds grootste goudproducenten. Helaas profiteert niet de bevolking hiervan maar wel de buitenlandse investeerders, daardoor is Mali wrang genoeg een van de armste landen ter wereld.

Ook moet volgens Snels de veiligheid van de militairen zoveel mogelijk worden gegarandeerd. Volgens het kabinet is het geen gevechtsmissie. Maar als soldaten in een gevechtssituatie terechtkomen, zullen zij zich wel mogen verdedigen, zei minister Hennis van Defensie. “Het dreigingsrisico is matig, maar dat wil niet zeggen dat dat niet kan veranderen.” Overigens dragen de Nederlandse militairen geen gebiedsverantwoordelijkheid, in tegenstelling tot missies zoals in Uruzgan en Srebrenica.

Stabiliteit De VN-missie Minusma (Multidimensional Integrated Stabilisation Mission in Mali) moet stabiliteit terugbrengen in het land, dat begin dit jaar bijna werd overgenomen door islamitische extremisten uit het noorden. De missie ging op 1 juli van start na oplaaiend geweld in Mali. Het noorden van het land viel vorig jaar maart in handen van moslimextremisten en rebellen. Frankrijk greep in met een militair offensief. Minusma moet 12.000 man sterk worden (nu is de missie nog 5.000 man groot) en staat onder leiding van de Nederlander Bert Koenders. ‘Een rol van Nederland zou goed zijn voor Mali’, zei de oud-PvdA-minister voor Ontwikkelingssamenwerking deze zomer. Het kabinet schrijft aan de Kamer dat stabiliteit in de Sahel ook voor Nederland van belang is omdat het internationale terrorisme en de criminele netwerken de landsgrenzen ver te buiten gaan. oplinie november 2013

15

werk en inkomen Tekst en foto Alex Groothedde

Verbazing

over verhuisplan DMO De voorgenomen maatregel om de DMO locatie in Den Haag te verhuizen naar Utrecht roept bij de AFMP en de medezeggenschapscommissie van DMO Den Haag veel verbazing op. Een goede reden om de hele handel te verhuizen is er niet. Het risico bestaat dat de ondersteuning van de operationele inzetbaarheid eronder lijdt. Vrij lang werd de Medezeggenschapscommissie (MC) niet eens in het verhuisplan gekend.

H

et slechte nieuws over de mogelijk aanstaande verhuizing kwam begin 2013 tijdens een overlegvergadering. De directeur van F&C (Finance and Control) van de DMO, deelde de MC toen mee dat de vestiging van DMO in de Frederikkazerne zou worden verplaatst naar de Utrechtse Kromhoutkazerne. Hoewel de plannen nog lang niet concreet waren, vond de MC deze mededeling belangrijk genoeg om een standpunt voor te bereiden, ook omdat de geruchtenmachine al op volle toeren draaide. Daarom werd besloten tot een enquête onder de DMO-medewerkers in Den Haag, die in mei werd gehouden. Begin juni verscheen een bericht van de directeur van DMO verscheen waarin het besluit om te verhuizen aan de organisatie werd medegedeeld. MC-voorzitter Erik Westermeijer: ‘Dat heeft tot heel wat onrust geleid. Eerst ging het alleen om plannen, nu lag er opeens een besluit. Volgens het Besluit Medezeggenschap Defensie (BMD) moet bij voorgenomen besluiten de MC tenminste worden geïnformeerd. Volgens ons hadden we ook om advies gevraagd moeten worden.’ Er kwam in de volgende overlegvergadering echter geen toezegging dat de MC advies kon geven.

16


»

DMO is een materieel organisatie die zich vanaf 1 november 2013 richt op het verwerkelijken van investeringen. Het gaat hierbij vooral om grote materieelprojecten, zoals wapensysteemmanagement, informatievoorziening (IV/ICT) en ketenlogistiek zoals het KPU-bedrijf, het brandstofbedrijf, het transport van brandstoffen door pijpleidingen (DPO) en het munitiebedrijf. In heel Nederland werken er op 50 locaties ca 5000 mensen. Op de Frederikkazerne in Den Haag werken 1200 mensen. Overigens zijn er in Utrecht al DMO’ers werkzaam bij het munitiebedrijf en bij het joint IV commando (JIVC).

Geen besparing

Heen en weer

‘Het verhuisplan wordt gebracht als bezuinigingsmaatregel,’ zegt Westermeijer. ‘En dat vinden we erg onbevredigend. De Frederikkazerne waar DMO nu is gehuisvest, wordt voorlopig namelijk niet afgestoten, zo staat in het herhuisvestingsplan. Het wachten is alleen op herbestemming.’

Tot zijn verbazing heeft de MC ontdekt dat mogelijk een groot deel van de medewerkers van het Defensie Vastgoed Bedrijf (DVB ) die nu nog werkzaam zijn op de Kromhout, juist elders gaat werken. Westermeijer: ‘Wij worden dus gedwongen de Kromhout te bewonen terwijl er ook krachten zijn om de huidige bewoners naar buiten toe te verplaatsen. Terwijl er in het algemeen ook nog druk is om de omvang van Defensie te verkleinen.’

De vermeende noodzaak tot verhuizen lijkt volgens de MC-voorzitter te worden ingegeven door de verplichting van Defensie om de Kromhoutkazerne voor 25 jaar te huren. Met als gevolg dat er 3.000 mensen gehuisvest moeten worden om de kostprijs te rechtvaardigen. De kostprijs is nu nog circa € 22.000 per benutte werkplek, terwijl volgens Defensie bij een volledige vulling van de Kromhoutkazerne de kosten circa € 16.000 per benutte werkplek zouden kunnen zijn. Nu werken er al 2.000 Defensiemedewerkers, en daar zouden dan maximaal 1.000 (flexibele) werkplekken voor DMO bijkomen. Het is namelijk de bedoeling dat de ruim 1.200 medewerkers van DMO Den Haag op de nieuwe locatie versneld overgaan op het Nieuwe werken.

“

hillen heeft een betere vulling beloofd en dit is het gevolg´

Defensie lijkt echter geen kant op te kunnen. Dat heeft vooral te maken met de toezegging van (voormalig) minister Hillen in juni 2012 aan de Kamer dat hij voor het einde van dat jaar een besluit zou nemen om een betere vulling te bereiken. Dat staat in een nota van de plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten lt.-gen J.H. Wehren. En daarmee is het volgens hem ‘geen optie om niet op korte termijn in te grijpen’ om de hierboven beschreven ‘verspilling’ tegen te gaan. Daarbij is het contract met de verhuurder volgens de nota ‘niet van dien aard dat op korte termijn een andere structurele oplossing realistisch is’.

Effect op welbevinden Er is volgens de MC onvoldoende naar alternatieven gekeken voor bewoning van de Kromhout kazerne. Daar komt

volgens Westermeijer bij dat de dienstleiding van DMO geen signalen heeft afgegeven dat de huidige huisvesting niet aan de eisen voor een goede bedrijfsvoering voldoet. De MC heeft nog andere sterke bezwaren.“Wij zijn op zich niet tegen vernieuwing of verandering, maar dit heeft sterke invloed op de bedrijfsvoering en het welbevinden van het personeel. In de enquête werd gevraagd of men voor of tegen de verhuizing was,. Een grote meerderheid van de duizend respondenten (63%) blijkt tegen de verhuizing. Van de rest is de helft neutraal en de andere helft voor de verhuizing. Dat laatste lijkt nog aardig veel, maar is vooral te verklaren uit de aanwezigheid van landmachtmilitairen die op de Veluwe wonen en die na de verhuizing dus een stuk sneller op het werk en weer thuis zijn. Het leeuwendeel van het personeel woont echter in en rond Den Haag. Voor hen zal de verhuizing een grotere reisafstand en een langere reisduur betekenen, nog even los van het feit dat ze in Utrecht geen vaste werkplek meer hebben. Wel wordt gekeken naar flankerende maatregelen, zoals een oplossing voor het schrijnende gebrek aan parkeerplaatsen en legering op de Kromhoutkazerne. Medewerkers gaven verder aan dat ze onder meer praktische problemen met kinderopvang verwachten en dat mantelzorg in de knel komt doordat de werkdag door

de extra reistijd met enkele uren wordt verlengd. Verenigingswerk, begeleiding van anderen (buddies) en zorg voor partners komt in het gedrang. Verhuizen is echter veelal niet mogelijk gezien de slechte huizenmarkt, terwijl Utrecht ook nog eens de duurste regio is.

Erik Westermeijer, voorzitter MC DMO, voor gebouw 35 van DMO op de Frederikkazerne.

Risico’s bedrijfsvoering En wat de bedrijfsvoering betreft: bij DMO is 30 procent van de werkplekken niet standaard. De activiteiten zijn sterk gekoppeld aan de werkplek. Veel DMO-medewerkers gebruiken aangepaste software waaraan strenge beveiligingseisen worden gesteld. Op de standaard werkplekken is dat uiterst lastig te organiseren en dit zal naar verwachting een kostbare zaak worden. De kans dat DMO minder goed gaat presteren is volgens Westermeijer zeker aanwezig. “In de bedrijfsvoering zien we grote risico’s, met name voor de operationele commando’s. Als het gaat om nieuw materieel in grote projecten heeft dit directe invloed op de operationele inzetbaarheid.” Toch wel iets om de MC advies over te vragen, zou je denken. Maar niets is minder waar.

Geschil afgeblazen Het gegeven dat de MC niet om advies werd gevraagd leidde tot de onalledaagse situatie dat de MC een conceptgeschil opstelde tegen het hoofd diensteenheid (HDE),

» De huidige planning is dat DMO in het derde kwartaal van 2014 overgaat naar de Kromhoutkazerne en er dan daadwerkelijk aan de slag gaat, terwijl de afronding in het vierde kwartaal van 2014 plaatsvindt.

dat aan de Geschillencommissie Medezeggenschap bij Defensie zou worden voorgelegd. Dit heeft zich voortgesleept tot de dag voor Prinsjesdag. Toen besloot de SG om het (voorgenomen) besluit toch voor advies aan de MC voor te leggen. Het geschil werd hierop vanzelfsprekend afgeblazen. De MC hoopt haar advies dit jaar voor te leggen. Uiteraard is de AFMP als een van de militaire vakbonden betrokken bij dit proces. Er was volgens Westermeijer een ‘constructief gesprek’ met de vakcentrales. Samen werd een gezamenlijke brief van het Defensieonderdeel medezeggenschapscommissie (DMC) besproken waarin ook deze kwestie aan de kaak is gesteld. Een van de aspecten die in de brief aan de orde komt raakt de bedrijfsvoering. De verhuizing versterkt het irreguliere verloop; oudere defensiemedewerkers met een herplaatsingsstatus geven er de brui aan en maken gebruik van het SBK. Het zijn juist de oudere werknemers die in het algemeen beschikken over een ruimere kennis en ervaring, die node zal worden gemist; maar ook jongere collega’s verdwijnen die juist het stokje zouden moeten overnemen. Westermeijer: “Ik merk dat veel medewerkers opstandig zijn geworden. Heel opmerkelijk is dat de verhuizing meer roering oplevert dan het mogelijke verlies van hun baan.” oplinie november 2013

17

pensioen Tekst dick harte

In oktober zijn de FNV-bonden tegen heug en meug akkoord gegaan met een aanpassing van de ABP-pensioenregeling voor burgerambtenaren. Er zat niet anders op, aangezien het kabinet de belastingvrije ruimte voor collectief pensioensparen vanaf 1 januari 2014 heeft beperkt. Naar verwachting gaat het lukken om ook de regeling voor militairen op tijd ‘fiscaal zuiver’ te maken. Ondertussen werkt het kabinet alweer aan de volgende beperking.

10.940 als AOW-uitkering. Het in uw geval becijferde middelloon minus dat drempelbedrag (ook wel de AOWfranchise genoemd) is het salaris dat het ABP gebruikt als uitgangspunt voor uw ABP-pensioen. Dat noemt men het pensioengevend salaris.

Pensioenopbouw Middelloon

Op basis van de nieuwe ABPpensioenregeling voor burgerambtenaren wordt vanaf 2014 niet langer 2,05 procent van het pensioengevend salaris per jaar opgebouwd, maar 1,95 procent. Met andere woorden: je moet meer jaren werken om uiteindelijk hetzelfde pensioenkapitaal beschikbaar te hebben.

Het gevolg is dat deelnemers aan de pensioenregeling per jaar een minder groot deel van hun pensioen gaan opbouwen dan voorheen. Momenteel sparen burgerambtenaren samen met de werkgever voor een pensioen dat na 35 dienstjaren uitkomt op ongeveer 70 procent van het gemiddeld verdiende salaris (middelloon) per pensioenjaar. Het daarvoor benodigde kapitaal hoeft niet volledig via het ABP bij elkaar gespaard te worden, want te zijner tijd krijg je ook jaarlijks via de overheid €

Voorbeeld: met een gemiddeld inkomen van € 40.000 is je pensioengevend inkomen € 40.000 minus € 10.940 = € 29.060. Van dat bedrag bouw je door het belastingvrij inleggen van premie (samen met de werkgever) nu nog 2,05 procent pensioen op. Dat is € 595,73. Vanaf 2014 wordt dat 1,95 procent oftewel € 566,67. Je bouwt dus per jaar € 29,06 minder op. Voor alle duidelijkheid: deze nieuwe regeling geldt alleen voor de opbouw

fiscaal afgeknepen

V

oor het burgerpersoneel bij Defensie gaat vanaf 2014 een nieuwe ABPspaarregeling gelden, gebaseerd op het uitgangspunt dat iedereen langer leeft, tot op hogere leeftijd blijft werken en dus meer jaren samen met een werkgever kan sparen voor zijn pensioen. Anders gezegd: de richtleeftijd van het aanvullend pensioen van burgerambtenaren wordt verhoogd naar 67 jaar, net als die van de AOW.

18


Langere spaartijd

Aanpassing ABPregeling militairen

»

Om een boete van de Belastingdienst te voorkomen moeten het ABP en de sociale partners ook de aparte pensioenregeling voor militairen voor 1 januari 2014 ‘fiscaal zuiver’ maken. Belangrijk verschil met de algemene ABP-regeling is dat het pensioen dat militairen opbouwen nog altijd gebaseerd is op hun eindloon: het salaris dat ze verdienen als ze met pensioen gaan. Voor 2014 blijft het fiscale probleem beperkt tot een groep militairen in actieve dienst met een pensioengevend inkomen van meer dan € 94.000. Voor deze deelnemers wordt momenteel nog gewerkt aan een oplossing. Die komt neer op het benutten van de belastingvrije ruimte waarop ze nog aanspraak kunnen maken voor het opbouwen van een partnerpensioen. Zodra daarover meer bekend is melden we dat uiteraard op onze website.

vanaf 2014. De tot en met 2013 opgebouwde rechten blijven gehandhaafd.

Premieverlaging De verlaging van de pensioenopbouw brengt met zich mee dat vanaf 2014 ook minder pensioenpremie hoeft te worden betaald. De bonden hebben weten af te dwingen dat het grootste gedeelte van de vrijvallende werkgeverspremie gebruikt zal worden om het werknemersdeel van de zogenaamde VPL-premie te betalen. Daardoor gaat het netto inkomen van de werknemers met ruim twee procent omhoog. Dat is dus geen salarisverhoging zoals werkgevers willen doen geloven, maar een netto inkomensverbetering. De AFMP heeft de aanpassing van de ABP-regeling met lange tanden geaccepteerd. Bondsvoorzitter Anne-Marie Snels: ‘Er was geen andere keus: de nieuwe fiscale spelregels zijn vastgelegd in een wet waarmee de Tweede en Eerste Kamer in 2012 al hebben ingestemd. De gemaakte afspraak over de VPL-premie zien we als een goede oplossing. Het is weliswaar een sigaar uit eigen doos, maar dan nog kun je die maar beter zelf oproken dan aan de werkgever schenken.’

Nog verder terugschroeven Het kabinet Rutte-II wil de belastingvrije ruimte voor collectieve pensioenopbouw vanaf 2015 nog eens met 0,2 procentpunt verlagen. Voortaan zou dan per gewerkt jaar dus maar 1,75 procent van het pensioengevend salaris bij elkaar worden gespaard. Ook wil het kabinet dat er over het inkomen boven de € 100.000 niet langer pensioen wordt opgebouwd. De FNV-bonden zijn daar fel op tegen. Het wetsontwerp over deze fiscale beleidswijziging is inmiddels door de Tweede Kamer goedgekeurd. Op dinsdag 8 oktober werd het behandeld in de Eerste Kamer, waar het kabinet geen meerderheid heeft. Voorafgaand aan het debat demonstreerden jonge FNV-leden op het Binnenhof tegen het nog verder fiscaal afknijpen van de pensioenopbouw.

Senaat ligt dwars Al snel bleek er in de Eerste Kamer geen meerderheid voor het wetsontwerp te vinden. Net als de bonden vrezen veel partijen in de Senaat dat de maatregelen ertoe leiden dat jongeren onvol-

FNV Veiligheid Pensioendag H Op vrijdag 27 september vond in de Jaarbeurs in Utrecht een door FNV Veiligheid georganiseerde Pensioendag plaats. Zo’n 125 kaderleden van de AFMP, de Marechausseevereniging en de Nederlandse Politiebond kregen ’s ochtends een uitgebreide uiteenzetting over het Nederlandse pensioenstelsel van Chris Driessen, senior beleidsadviseur van FNV In Beweging. ’s Middags werden ze door ABP-medewerkers voorgelicht over de eigen pensioenregeling. Tot slot werd gediscussieerd met een panel bestaande uit Robbert Coenmans (voorzitter FNV Jong), Xander den Uyl (werknemersvoorzitter pensioenfonds PWRI) en Sjaak Zonneveld (schrijver van het boek ‘Het Nieuwe Werken aan je pensioen’).

doende pensioen kunnen opbouwen. Ook wil men garanties dat een lagere opbouw daadwerkelijk gepaard zal gaan met lagere pensioenpremies. Dat kan het kabinet wel beloven, maar de hoogte van de premie is een zaak van de pensioenfondsen en de sociale partners (werknemers en werkgevers). En aangezien veel pensioenfondsen de premie hard nodig hebben om hun financiële gezondheid te verbeteren, ligt een verlaging niet voor de hand. Bovendien willen de bonden een eventuele vrijval liever gebruiken voor verbetering van de pensioenregeling op punten waar dat fiscaal nog wel mogelijk is.

» Na een urenlang debat besloot het kabinet de Eerste Kamer toch maar niet over het wetsontwerp te laten stemmen. De staatssecretarissen Weekers en Klijnsma werken nu aan een nieuwe versie die wel voldoende steun in de Senaat kan krijgen. Wat de AFMP en de andere FNV-bonden betreft kunnen ze zich de moeite besparen en hun onzalige pensioenplannen maar beter helemaal intrekken. oplinie november 2013

19

werk en inkomen Tekst Dick harte en alex groothedde

Ambitieus VU-onderzoek van start gegaan

Ligt u wel eens wakker vanwege uw werk?

Deze maand ontvangen AFMP-leden per e-mail een link naar een vragenlijst over de zorgen, irritaties en problemen die het werken bij de krijgsmacht anno 2013 met zich meebrengt. Bondsvoorzitter Anne-Marie Snels: ‘Wij roepen iedereen op aan dit onderzoek deel te nemen. De uitkomsten zullen ons helpen bij het nog beter behartigen van zowel de collectieve als de individuele belangen van onze leden.’

D

eze vragenlijst is de tweede fase van een meerjarig onderzoek naar de werkgerelateerde grieven binnen de bijzondere context van de krijgsmacht. Om te beginnen wordt uiteraard gevraagd naar de soorten problemen op het gebied van werk en inkomen waar het Defensiepersoneel in de praktijk mee te maken krijgt. Vervolgens is de vraag: hoe gaat u daarmee om? Waarom tekent de ene militair bezwaar aan tegen een besluit van de werkgever en roept hij de hulp van de vakbond in, terwijl de ander besluit om niets te doen en stilletjes zijn lot te ondergaan? Tot slot: wat is het effect van de grieven op het gebied van werk en inkomen op de bereidheid van de medewerkers om offers te brengen? Waarom kiest de ene militair ervoor om de krijgsmacht te verlaten terwijl de ander blijft? Het onderzoek wordt uitgevoerd door de afdeling Sociologie van de Vrije Universiteit Amsterdam in samenwerking met de vakbonden AFMP, MARVER en ACOM. Het is de bedoeling de stand van zaken drie keer te peilen onder het Defensiepersoneel: om te beginnen in de het najaar van 2013 en daarna nogmaals in het najaar van 2014 en 2015. Eind 2015 verwacht drs. Igor Petrovic vervolgens de uitkomsten van

20


“

Militairen gaan niet snel de strijd aan met de baas’ zijn promotie-onderzoek te kunnen presenteren in een verslag.

Voorstudie De vragenlijst die de AFMP-leden deze maand ontvangen is gebaseerd op een voorstudie in de eerste helft van dit jaar. Tussen februari en juli 2013 spraken de onderzoekers met 30 militairen, individueel en groepsgewijs. Petrovic: ‘Ik wil graag van deze gelegenheid gebruikmaken om de mensen te bedanken die aan de interviews hebben meegedaan. Het was geweldig om te doen en het enthousiasme van de geïnterviewden was groot.’ Het doel was zoveel mogelijk verschillende meningen te horen. ‘We hebben gesproken met mannen en vrouwen uit alle krijgsmachtonderdelen en van allerlei rangen. De kennis die dat opleverde is gebruikt om de vragenlijst zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de dagelijkse realiteit.’

Steeds meer onder druk Petrovic: ‘Nagenoeg alle militairen die ik heb gesproken vinden hun werk erg mooi. Als redenen noemen ze de dynamische omgeving, de uitdagingen en de collegialiteit die je nergens anders vindt.

Maar tegelijkertijd merken ze dat hun werk door allerlei ontwikkelingen steeds meer onder druk komt te staan. Om te beginnen natuurlijk door de onophoudelijke inkrimping van de krijgsmacht. Daarnaast door een toenemende nadruk op efficiëntie en een businessachtige manier van werken. En tot slot door een steeds minder persoonlijke manier van omgaan met elkaar, bijvoorbeeld doordat internet bepaalde menselijke contacten overbodig maakt.’ Petrovic: ‘Aan deze veranderingen zitten ook positieve kanten, denk bijvoorbeeld aan het terugdringen van verspilling. Maar toch zijn veel zaken die militairen onrechtvaardig vinden tot een of meer van deze aspecten te herleiden. Daarbij is van belang dat zij zich niet alleen druk maken over reorganisaties, ontslagen en de afnemende kwaliteit van arbeidsvoorwaarden. Ze hebben ook moeite met de niet-materiële gevolgen van de veranderingen, zoals individualisatie, een harde manier van omgaan met mensen en een bureaucratische aanpak van problemen. Tot slot betwijfelt men of de ingezette omslag richting burgerorganisatie eigenlijk wel te combineren is met de taken en de aard van een militaire organisatie. In ons onderzoek willen we nagaan hoe breed deze zorgen gedragen worden en wat voor gevolgen dat heeft voor de arbeidstevredenheid.’

Passiviteit In de voorstudie werd ook geïnventariseerd wat militairen doen als ze met arbeidsgerelateerde problemen te maken krijgen. Petrovic: ‘Passiviteit lijkt de meest voorkomende reactie. Nederlandse militairen hebben redelijk veel formele mogelijkheden om problemen aan te kaarten, bijvoorbeeld via de vakbonden of via de medezeggenschap. Tijdens de voorstudie gaven sommige deelnemers aan dat ze er weinig vertrouwen in hebben dat de problemen dan ook echt aangepakt worden. En als er dan sprake is van vakbondsacties, lijken sommige militairen te vrezen voor repercussies. Tegelijkertijd zie je dat de laatste tijd wel sprake is van pogingen om voor de krijgsmacht en het personeel op te komen, bijvoorbeeld met open brieven. Wij hopen op basis van ons onderzoek te kunnen vaststellen in hoeverre het Defensiepersoneel bereid is de huidige actiemiddelen te gebruiken, en zo niet waarom niet.’

Loyaliteit Tijdens het vooronderzoek kwam ook het begrip loyaliteit aan de orde. Petrovic: ‘Loyaliteit kent twee kanten. Aan de ene kant doen militairen dingen die van andere werknemers niet gevraagd worden. Aan de andere kant hebben ze een werkgever die voor hen zorgt; meer dan elders het geval is. De steeds hardere opstelling van de werkgever en de gewenste overgang naar een ‘gewone’ burgerorganisatie zou wel eens gevolgen kunnen hebben voor de loyaliteit.’ In dat geval zijn er volgens Petrovic verschillende soorten reacties te verwachten. Het zou kunnen dat militairen dan steeds vaker bezwaar aantekenen of besluiten Defensie te verlaten, maar ook dat ze zich steeds zakelijker of onverschilliger opstellen als ze een probleem tegenkomen. Petrovic verwacht daarover eind 2015 meer duidelijkheid te hebben.

»

AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels: ‘Het is de bedoeling dat het onderzoek van drs. Petrovic een wetenschappelijk licht werpt op de sterke en de zwakke kanten van de rechtspositie van de Nederlandse militairen op het gebied van werk en inkomen. Met die gegevens kunnen de militaire bonden uiteraard hun voordeel doen bij het behartigen van zowel uw individuele als uw collectieve belangen. Dat geldt in elk geval voor de bonden die het onderzoek mede mogelijk maken (de AFMP, MARVER en ACOM).’ Snels: ‘Doet u dus vooral mee aan het onderzoek! Uiteraard is vertrouwelijkheid daarbij gegarandeerd. We stellen het zeer op prijs als u collega’s die (nog) geen lid zijn van een vakbond weet over te halen om ook mee te doen. Dat kan via www.onderzoekmilitairen.nl. Dat geldt ook voor AFMP-leden die onverhoopt geen uitnodiging voor deelname hebben ontvangen.’ Iedereen die vragen heeft of meer wil weten over het onderzoek kan contact opnemen met Igor Petrovic (i.petrovic@ vu.nl).


21

veteranen tekst Fred Lardenoye

Majoor Niels Roelen schrijft boek over terugkeer na Uruzgan-missie

‘Ik ben hard op mijn bek gegaan’ » Zijn eerste boek Soldaat in Uruzgan was een bestseller en kreeg lovende kritieken. Met Leven na Uruzgan schreef Roelen een meer persoonlijk boek. Daarbij gaat hij controversiële thema’s niet uit de weg. ‘De hoofdpersoon heeft het idee dat hij pas leeft als het risico in de buurt is.’

‘D

an kies ik voor het schrijven.’ Niels Roelen (40), tegenwoordig docent aan de Defensieacademie in Breda, aarzelt wel even na de vraag wat hij zou doen als hij moest kiezen tussen militair zijn of schrijven. ‘Vooral omdat ik me daarin nog kan ontwikkelen.’ Maar het is voor hem een duivels dilemma. Zijn boeken ademen de passie en kunde voor het vak van militair. ‘De kameraadschap, maar ook de combinatie van fysiek en mentaal bezig zijn en ook je slimheid gebruiken. Dat vond ik vanaf het begin erg leuk.’

Militaire missies Niels Roelen behoorde tot de lichting 93-4. Na een opleiding als dienstplichtig bestuurder van een Leopard 2-tank kwam hij terecht bij het verkenningbataljon in Seedorf. Het beviel zo goed dat hij eerst bijtekende en vervolgens een opleiding tot officier aan de KMA voltooide. ‘Hoewel de kans daarop klein was, kwam ik toch weer bij het verkenningsbataljon, eerst in Seedorf, daarna in Soesterberg.’ In 1999 werd hij uitgezon-

22


den naar Cyprus. ‘Ik kwam als lid van de mobile force reserve over het hele eiland. We zijn ook beschoten, maar dat was meer als waarschuwing.’ Daarna werd hij vanuit het Kenniscentrum in Oirschot nog wel voor een kort werkbezoek naar Irak gestuurd vanwege de daar gebruikte radarapparatuur, maar pas in 2007 volgde zijn tweede missie: naar Afghanistan met het 42 Brigade Verkenningseskadron.

Blog Aangezien hij vanaf dag één een blog had bijgehouden wees zijn toenmalige partner hem op een oproep van Defensie: men zocht een blogger voor de site van de landmacht. ‘Ik twijfelde, want ik ben nogal ongegeneerd kritisch over dingen en ik had geen zin in restricties. Uiteindelijk heb ik een paar voorbeelden gestuurd en ondanks de kritiek vroegen ze mij voor de blog. Ik kreeg heel veel reacties en op een geven moment begonnen ook journalisten hem te raadplegen. Van hen hoorde ik dat veruit de beste blog had over Afghanistan.’ Een andere belangrijke ervaring die aan zijn schrijverschap heeft bijgedragen is zijn ontmoeting met de bekende roman-

Leven na Uruzgan (ISBN 9789048816392) is uitgegeven door Carrera (www.uitgeverijcarrera.nl) en in de boekhandel verkrijgbaar voor € 18,90. Van de uitgeverij mag de redactie vijf exemplaren weggeven aan lezers van Oplinie. Stuur een mailtje met de titel als onderwerp en je adres naar [email protected]

schrijver Arnon Grunberg. Roelen moest hem begeleiden toen hij op verzoek van Defensie naar Kamp Holland kwam voor het schrijven van verhalen voor de NRC. Roelen had geen moeite met de als eigenzinnig bekend staande schrijver. ‘Ik ben zelf ook nogal eigenzinnig, misschien dat we elkaar daarin makkelijk vonden. Van alle mensen die het gebied inkwamen, ook journalisten, was hij het best voorbereid. Hij kon precies aangeven waarover hij wilde schrijven en was erg leergierig. Hij wist ook mij te prikkelen om op meerdere manieren naar een omgeving te kijken.’

“

journalisten vertelden mij dat ik veruit de beste blog uit Afghanistan had’

Boekenschrijver Hij was al enige tijd terug uit Afghanistan toen hij over een boek begon na te

Niels Roelen (r) met Arnon Grunberg in Uruzgan.

denken. ‘Ik raakte via Arnon in gesprek met mijn huidige uitgever, een oudmarinier die zelf naar Irak uitgezonden is geweest. Hij wilde graag dat ik een boek schreef aan de hand van mijn blogs.’ Na drie maanden schrijven was het resultaat zijn debuut Soldaat in Uruzgan, dat onmiddellijk een succes was. ‘Je weet niet wat je moet verwachten, maar ik ben echt alle kranten en tv- en radioprogramma’s afgeweest. Achteraf besef je pas hoe bijzonder dat is voor een debuut. Alsof je je eerste zwemles krijgt van Pieter van den Hoogenband.’ Maar hij betaalde wel een prijs voor alle aandacht. ‘Er gebeurt iets raars. Omdat je succesvol bent, geeft iedereen je gelijk. Je wordt daar zonder dat je er zelf erg in hebt heel arrogant van. Ik accepteerde niet meer dat iemand me geen gelijk gaf. Ik ben toen met mezelf geconfronteerd en hard op mijn bek gegaan.’ Roelen besefte dat hij zich sinds zijn terugkeer uit Uruzgan als een waanzinnige op het werk had gestort. ‘Wat ik op een dag deed, daar zou een ADHD’er moe van worden. Na het boek werd dat nog erger. En waar eerst alles in goud veranderde als ik het aanraakte, werd het plots allemaal steenkool.’ Net als veel militairen na een uitzending zocht hij steeds meer de risico’s op en liep zijn huwelijk stuk. ‘Toen ik eindelijk mijn droombaan kon krijgen – in Uruzgan mensen opleiden – was ik opgebrand en moest ik hulp zoeken. Gelukkig is dat goed geregeld bij Defensie.’

Drugs

Foto: Privécollectie Niels Roelen

Het werd het onderwerp van zijn tweede boek, waarin beschreven wordt hoe het hoofdpersoon Vik de Wildt uit

Soldaat in Uruzgan na terugkeer vergaat. De Wildt, net als Roelen majoor bij de landmacht, stort zich op zijn werk, maar gaat als vader van een gezin met twee kinderen ook vreemd en zoekt zijn toevlucht in alcohol en drugs. Voor de hand liggende vraag is natuurlijk hoe autobiografisch Roelens nieuwe boek is. ‘Dat is iets wat alleen ik kan bepalen, maar de hoofdpersoon verenigt meerdere bestaande personen,’ zegt Roelen met een glimlach. Hij geeft aan dat hij veel situaties in het boek uit eigen ervaring kent. ‘Mijn eigen mannen zijn bij me gekomen omdat ze gingen scheiden. De eerste was nog in zak en as, maar er kwamen er steeds meer. Op een gegeven moment is het normaal en worden er grappen over gemaakt.’ Ook het drugsgebruik onder veteranen maakte hij van dichtbij mee. Over het zero tolerance-beleid van Defensie heeft hij een uitgesproken mening. ‘Drugs en het vak van militair gaan niet samen, dat klopt. Maar persoonlijk vind ik dat je ook moet kijken naar de oorzaken en iemand niet gelijk de dienst uit moet gooien. Je kunt ook proberen of je ze er weer van af kunt helpen.’ Over de controverse over de omslag van het boek is Roelen laconiek. ‘Ik heb er binnenkort met Defensie een gesprek over. Niet alles is wat het lijkt, dat geldt ook voor die cover. Het is een verwijzing naar de spanning die een veteraan mist als hij van een heftige missie terugkeert. De hoofdpersoon heeft het idee dat hij pas leeft als het risico in de buurt is. Je moet het boek lezen om daar achter te komen.’ oplinie november 2013

23

Nú GRATIS kans op één van deze prijzen!

15x 10x

100x

iPad Mini Reischeque t.w.v. € 1.000,-

Hoofdprijs:

Dagje Slagharen 4 personen

€ 10.000,-

0800-1155

Bel (gratis), geef uw unieke code en gegevens door en maak gratis kans op één van deze prijzen. Uw unieke code vindt u op de actieflyer. Geen actieflyer meer bij dit magazine? Bel 0800-1155 om alsnog kans te maken op de prijzen. Geen 18? Geen kans. Spelvoorwaarden: Deelname aan deze actie is gratis. Kijk voor de volledige actievoorwaarden op www.bankgiroloterij.nl/gratiskans. Deelname vanaf 18 jaar. Deze actie wordt mogelijk gemaakt door vfonds en de BankGiro Loterij. Als u belt naar 0800-1155 wordt door de BankGiro Loterij tijdens het gesprek gevraagd of een aanbod tot deelname aan de loterij voor het vfonds mag worden gedaan.

24


ledenvoordeel

oproep

AFMP-korting op Univé verzekeringen Heeft u bij FBTO een verzekering lopen met AFMPkorting? Houd er dan rekening mee dat FBTO onlangs de kortingsafspraken heeft beëindigd en uw verzekering op enig moment zal worden stopgezet. Geen nood: u kunt via de AFMP blijven profiteren van collectieve korting op verzekeringen. En wel door over te stappen naar Univé.

»

Univé is een coöperatieve verzekeraar die zonder winstoogmerk werkt. Bij Univé staan de leden centraal, niet het streven naar winst. Dat leidt niet alleen tot lage premies, maar ook tot een eersteklas service. Univé werkt vanuit 150 locaties in Nederland, dus er zit geheid ook een kantoor bij u in de buurt. Bij Univé heeft u de keuze uit een totaalpakket van verzekeringen. Die blinken stuk voor stuk uit door hun uitgebreide dekking én scherpe premie. Daarnaast kunt u kiezen uit een breed scala aan hypotheken die u flexibel aan uw wensen kunt aanpassen.

Verzekeringen met korting via AFMP » Auto- en motorverzekering » Rechtshulpverzekering » Aansprakelijkheidsverzekering Particulier » Doorlopende Reisverzekering

» Caravanverzekering » Fietsverzekering » Bromfietsverzekering » Woonhuisverzekering » Inboedelverzekering

Van deskundige medewerkers krijgt u een persoonlijk advies dat naadloos aansluit bij uw individuele wensen en omstandigheden. Loop binnen bij één van de 150 Univé-kantoren of zoek een kantoor bij u in de buurt op www.unive.nl/contact. Ook kunt u Univé telefonisch benaderen via nummer 0592 – 348 999 of kijk op www.unive.nl/afmp-marver.

Defensiepersoneel in financiële nood Het komt steeds vaker voor, in alle lagen van de bevolking: je zit in de financiële problemen en voor je het weet heb je grote schulden. De oorzaken kunnen heel verschillend zijn: het inkomen van je partner valt weg, je krijgt je te dure huis niet verkocht, je gaat scheiden of hebt onvoldoende controle op uitgaven en inkomsten. Ook militairen in actieve dienst kunnen met schulden te maken krijgen. Groot taboe Mensen spreken niet graag over schulden. Daar rust een groot taboe op. En juist doordat men vaak te laat aan de bel trekt lopen de problemen op. Op een gegeven moment ontstaat dan een uitzichtloze situatie, die zelfs tot schuldsanering kan leiden. Als vakbond voor militair personeel willen we meer inzicht krijgen in de schuldenproblematiek onder onze leden. Die kennis willen we gebruiken om te bezien voor welke zaken we oplossingen kunnen realiseren in het overleg met Defensie.

Contact gezocht Om ons verhaal kracht bij te zetten willen we in één van de komende OpLinies uitgebreid aandacht aan dit probleem besteden. Daarom zoeken we contact met militairen die met schuldproblemen onder Defensiemedewerkers in aanraking zijn gekomen. Voelt u zich aangesproken of kent u een collega die in financiële problemen zit? Laat het ons dan weten! Desgewenst is uw anonimiteit gegarandeerd. Stuur een e-mail naar [email protected]. oplinie november 2013

25

veteranen tekst Linde van Deth en Fred Lardenoye

Foto: Birgit de Roij

Regels aanvragen gevechtsinsigne veranderd H Het ‘Besluit Insigne

Deelnemers aan het fietsparcours van de Grebbeberg Masters.

Grebbeberg Masters H Op 10 oktober 2013 vond op en rond de Grebbeberg een fiets- en hardloopevenement plaats om geld op te halen voor de Gewonde Soldaat – een vereniging die zich inzet voor militairen die in Afghanistan gewond zijn geraakt. Deze eerste Grebbeberg Masters was georganiseerd door de Koninklijke Landmacht. ‘De gedachte is om voor en samen met de gewonde collega’s op deze historische locatie sportieve uitdagingen aan te gaan en daarmee geld in te zamelen voor deze belangrijke doelgroep’, luidt het mission statement. Aan het evenement namen zo’n 1.200 militairen deel en ook gewonde militairen en hun familie. De lopende deelnemers legden meerdere keren een parcours van drie kilometer af. De route voor de fietsers was 35 kilometer lang. Beide onderdelen werden afgelegd in teams van zes deelnemers die zich hiervoor lieten sponsoren. Uiteindelijk bracht de Grebbeberg Masters ruim 25.000 euro op voor gewonde LvD Afghanistanveteranen.

Oud-juridisch medewerkster van de AFMP Tanja ten Wolde.

26


Klachtencommissie nuldelijnsondersteuning

»

In 2012 is het Veteranen Platform een driejarig project gestart om de zogeheten nuldelijnsondersteuning van veteranen en hun relaties te versterken. Het doel is het realiseren van een landelijk dekkend systeem van genormeerde hulp bij de verwerking of hantering van psychosociale en psychische klachten. Momenteel zijn de opleidingen in volle gang en wordt hard gewerkt aan het waarborgen van de kwaliteit van het ondersteuningssysteem. Onderdeel daarvan is een goede klachtenprocedure voor veteranen die niet tevreden zijn over de ondersteuning door een nuldelijnshelper (of zijn organisatie). Eind september heeft de voorzitter van het Veteranen Platform, brigadegeneraal b.d. Hein Scheffer, in Doorn dan ook een Centrale Klachtencommissie Nuldelijnsondersteuning geïnstalleerd. Voorzitter is voormalig AFMP-advocaat mr. Tanja ten Wolde, nu als advocaat militair recht werkzaam bij Plieger & Saija Advocaten. Alle leden van de commissie hebben veel ervaring met de erkenning, waardering en zorg voor veteranen. De klachtencommissie kan niet door individuele veteranen worden aangesproken. Het is de bedoeling dat ze veteranenorganisaties gaat assisteren bij de behandeling van klachten die bij hen zijn binnengekomen over Foto: Birgit de Roij nuldelijnsondersteuning. De klachtencommissie is te bereiken via [email protected] FL

voor Optreden onder Gevechtsomstandigheden’ wijzigt per 1 januari 2014. In de nieuwe versie staat duidelijker beschreven wat ‘gevechtshandelingen’ zijn. Dat was nodig omdat in het huidige besluit een verwarrende passage staat. Daardoor lijkt het of het gevechtsinsigne, zoals de onderscheiding in de volksmond wordt genoemd, alleen wordt toegekend als er sprake is van deelname aan gevechtshandelingen buiten het koninkrijk. In het nieuwe besluit worden gevechtshandelingen omschreven als ‘iedere vorm van actief en professioneel handelen binnen de taakopdracht van de desbetreffende militair waarbij tevens sprake is van vijandelijk optreden met indirect vuur, direct vuur of hiermee vergelijkbaar gevechtscontact, dan wel van enige andere vorm van excessieve geweldsuitoefening jegens de militair. Verder gaat de aanvraagprocedure voor de onderscheiding op de schop. Vanaf 1 januari 2014 wordt alleen nog een insigne verstrekt als er binnen zes maanden na de betreffende gevechtshandelingen om toekenning is verzocht. Wel hoeft die aanvraag voortaan niet per se gedaan te worden door de commandant van de militair; hij of zij kan ook zelf een verzoek om toekenning indienen. Voor oude gevallen tussen 2001 (die ondergrens blijft gelden) en juli 2013 kan dus nog anderhalve maand een gevechtsinsigne worden aangeFL vraagd.

Advocaat Knoops vraagt zich af waarom Defensie geen regeling treft Zoals bekend kreeg de getraumatiseerde oudDutchbatter Dave Maat van de Centrale Raad van Beroep gelijk in de rechtszaak die hij tegen Defensie had aangespannen. Sindsdien hebben zich zo’n 65 oud-militairen bij zijn advocaat Geert-Jan Knoops gemeld. Ook zij claimen een schadevergoeding voor de posttraumatische stressstoornis (PTSS) die ze na hun uitzending hebben opgelopen.

Oud-Dutchbatter Dave Maat voor het gebouw van de Centrale Raad van Beroep.

Al zeventig veteranen in het voetspoor van Dave Maat

»

Hoewel over de hoogte van de schadevergoeding voor Dave Maat geen mededelingen zijn gedaan, gaat het, afgaande op eerdere uitspraken van zijn advocaat, om een aanzienlijk bedrag. De Telegraaf meldde ‘uit betrouwbare bronnen’ vernomen te hebben dat het zou gaan om ruim € 600.000. Daarvan zou dan de € 120.000 al afgetrokken zijn die eerder aan Maat was verstrekt in het kader van de ereschuldregeling.

Foto: Knoops Advocaten

Verjaringstermijn

Dertig oud-Dutchbatters Bij Knoops hebben zich inmiddels 65 veteranen gemeld die menen dat ze het ministerie van Defensie op

dezelfde wijze aansprakelijk kunnen stellen. Onder hen zijn Libanon-, Irak- en Afghanistanveteranen, maar ook zo’n dertig militairen die ten tijde van de val van Srebrenica in juli 1995 bij Dutchbat 3 dienden. Volgens Knoops is er na de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep een goede kans dat zij in een vergelijkbare rechtsprocedure (ook) in het gelijk worden gesteld. Dat komt vooral omdat in de uitspraak van de Centrale Raad expliciet staat dat de door Defensie geboden nazorg in de periode 19951996 onvoldoende is geweest. Maar volgens Knoops biedt de uitspraak van de CRvB ook mogelijkheden aan getraumatiseerde veteranen van eerdere en latere missies.

Geert-Jan Knoops: ‘Meer gevallen als Dave Maat.’

Daarbij moet wel aan een aantal voorwaarden voldaan worden. Uiteraard moet er PTSS gediagnosticeerd zijn. Daarnaast is de verjaringstermijn

belangrijk: het ministerie van Defensie moet binnen vijf jaar na de diagnose van een PTSS aansprakelijk gesteld worden. In eerdere gerechtelijke procedures is gebleken dat Defensie niet aarzelt om zich te beroepen op een overschreden verjaringstermijn (Oplinie 3-2013). Advocaat Geert-Jan Knoops vindt dat het zover niet zou moeten komen. Hij bepleit dat het ministerie van Defensie contact opneemt met getraumatiseerde militairen van wie de zaak vergelijkbaar is met die van Dave Maat. In de onlangs verschenen editie van het blad de Kareoler van de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en dienstslachtoffers (BNMO) zegt hij: ‘Ik kan me nauwelijks voorstellen dat Defensie het erop aan laat komen dat al die mensen tien jaar of langer moeten gaan procederen om net als Dave hun gelijk te halen. Waarom heeft ook de politiek die uitspraak niet opgepakt om die groep uit te nodigen en te kijken of je voor hen niet een uniFL forme regeling kunt treffen?’ oplinie november 2013

27

84.0410.10K.1

‘‘

Ik wil altijd kunnen rekenen op een goed inkomen. Ook als ik mijn werk niet meer kan doen. Loyalis helpt me daar gelukkig bij. Dat is voor mij een hele zorg minder.

’’

Loyalis zorgt voor aanvullingen op je inkomen en pensioen. We zijn er voor iedereen bij de overheid, in het onderwijs en in de bouw. Kijk op www.loyalis.nl wat we voor jou kunnen doen.

verenigingsnieuws

PA-bijeenkomsten datum plaats 13 nov 13 Woerden 14 nov 13 Den Helder 20 nov 13 Woerden 21 nov 13 Amersfoort 28 nov 13 Apeldoorn

PA-groep aanvang locatie adres Pensioen 10.30 uur AFMP/FNV kantoor Steinhagenseweg 2-C voorlichtingsdag Noord-Holland-Noord 14.00 uur de MOOC Spoorstraat 56 UGM dag 10.30 uur AFMP/FNV kantoor Steinhagenseweg 2-C Eemland en Doorn 13.30 uur Restaurant ‘De Amershof’ Snouckaertlaan 11 NAD Fractie MARVER 13.30 uur Koning Willem III kazerne Sportlaan 55

Verkiezing Kaderraadsleden Sector PA H De sector Post Actieven (PA) van de AFMP gaat nieuwe verkiezingen houden voor haar Kaderraad. De termijn van de huidige vertegenwoordigers zal binnenkort ten einde komen en daarom vindt er volgens de statuten een nieuwe verkiezing plaats. In de kaderraad vertegenwoordigd u de post-actieve leden van de vereniging. De sector PA heeft, op basis van haar huidige ledental, twaalf vertegenwoordigers in de jaarlijkse Bondsvergadering plus twee vertegenwoordigers van de Niet Actief Dienenden (NAD) fractie van de Marechausseevereniging. De AFMP roept haar post-actieve leden op zich kandidaat te stellen voor de Kaderraad PA. Wij ontvangen uw kandidaatstelling graag per e-mail of schriftelijk ter attentie van: voorzitter verkiezingscommissie sector Post Actieven. Huidige vertegenwoordigers kunnen per e-mail ([email protected]) aan de verkiezingscommissie kenbaar maken indien zij zich herkiesbaar stellen. Uw opgave moet uiterlijk voor 11 januari 2014 bij ons binnen zijn. e-mail [email protected] postadres AFMP/FNV Steinhagenseweg 2 C Postbus 157 3440 AD Woerden

telefoon sectorhoofd PA 0348-487050 HSPA/Vz-NAD 0223-612896 Peter Verwoerd 0348-487050 HSPA/Vz-NAD 033-4613524 Peter Verwoerd 055-357300 Vz-NAD/HSPA NO

Overleden Dhr. E.H. Petersen Eikelakkers 135 6711 TC Ede 13 april 2013 (93)

Dhr. G. van den Brink Plataanlaan 17 3843 JL Harderwijk 18 september 2013 (93)

Dhr. J.B.M. Wils Pr Hendrikstraat 35 4631 KB Hoogereheide 3 oktober 2013 (71)

Dhr. W.J. Kapel Boekweitsdries 16 6071 EB Swalmen 18 juni 2013 (88)

Dhr. J. Kijl Leeuwerikstraat 85 3853 AC Ermelo 19 september 2013 (83)

Dhr. A. Hartmann Robinsonstraat 107 8923 AM Leeuwarden 4 oktober 2013 (84)

Dhr. G.S. Amoureus Leverkruidweg 85 1508 WD Zaandam 25 juli 2013 (85)

Dhr. J. Meulenbrug Moreelsestraat 6 7412 ST Deventer 23 september 2013 (82)

Dhr. A. Visser Atalanta 30 5754 DW Deurne 6 oktober 2013 (69)

Dhr. G.J. Holster Sandenburghlaan 12 - E 4351 RM Veere 12 september 2013 (95)

Dhr. H. Gerritse Van Bijnkershoeklaan 250 - 524 3527 XL Utrecht 30 september 2013 (84)

Dhr. F.J. Greeve Dori 6 5661 AZ Geldrop 7 oktober 2013 (87) Dhr. L.A.A. Pennings Petuniastraat 18 6663 DR Lent 9 oktober 2013 (67)

Rectificatie

»

In OpLinie 6 stonden op deze pagina de vermeldingen van leden die in de afgelopen periode zijn overleden. Bij de laatste correctie van de drukproeven is een menselijke fout gemaakt waardoor de data van overlijden bij sommige leden verkeerd zijn vermeld. Als bestuur willen wij aan deze nabestaanden onze oprechte excuses aanbieden. Intern zijn maatregelen getroffen om dit in de toekomst te voorkomen. Onderstaand de juiste gegevens van de verkeerd vermelde overledenen: Dhr. E.A. Hoving Benedenbaantje 56 4615 HL Bergen op Zoom 4 juli 2013 (82)

Dhr. G. Oosterom Westerzicht 652 4385 BX Vlissingen 17 juli 2013 (79)

Dhr. A.J.B. Martens Elspeterbosweg 15 8076 RA Vierhouten 4 juli 2013 (94)

Dhr. J. de Beauvesier Watson Heilige Stoel 5914 6601 TS Wijchen 29 juli 2013 (80)

Dhr. F.A. Vermeltvort Asserstraat 13 9411 LH Beilen 15 juli 2013 (97)

Dhr. M. Boetes Smeetsmastins 124 8925 GV Leeuwarden 2 september 2013 (86)

Mevr. D.M. RitmeesterMetgod Arnhemseweg 279 - k227 7333 NC Apeldoorn 5 september 2013 (85) Dhr. C.H. Steenmeijer Zorgvlietstraat 25 6825 AX Arnhem 9 september 2013 (87)


29

30


computerhoek Tekst wim van den burg

Backup gemak H Er zijn veel gratis backup-

Internetradio opnemen H Steeds meer websites bieden

programma’s, dus om als backupsoftware op te vallen moet je wel met extra mogelijkheden komen. Genie TimeLine doet dat. Het programma onderscheidt zich van de concurrentie door een bijzonder gebruiksvriendelijke interface met een tijdslijn. Hierop staan alle backups aangegeven. Wil je er een terugzetten, dan schuif je op de tijdslijn naar de datum van de backup die je wilt terugzetten en Genie TimeLine regelt dat voor je. Je kunt dus een bestand van een week

de mogelijkheid om muziek te beluisteren, maar niet om het te downloaden. Met het gratis programma StreamRipper kun je audio-streams, zoals internetradio, opnemen. Met StreamRipper kun je die streams opvangen en als mp3-bestand bewaren. Je kunt ieder muziekstuk apart in een mp3 opslaan, of een complete opname in één bestand. De mp3’tjes zijn automatisch te genummeren, zodat je ze later weer in dezelfde volgorde kunt terugluisteren. Ook kun je playlists maken. Heel handig voor Winamp-gebruikers is de plug-in voor die mediaspeler. Deze voegt een opnameknop aan Winamp toe, die je alleen hoeft in te drukken om een opname te starten. Je kunt StreamRipper ook als los programma gebruiken. Het programma haalt de muziek via een eigen datastroom binnen, dus onafhankelijk van de geluidskaart. Dit resulteert in een stabielere stroom, wat heel belangrijk is omdat je iedere hik later in de opname kunt terughoren. Het betekent ook dat je terwijl je aan het opnemen bent gewoon naar andere muziek kunt luisteren

Portable jukebox

»

geleden terugzetten, maar ook een paar maanden teruggaan. Het backuppen zelf gaat ook heel makkelijk. Je kunt alles backuppen, bepaalde mappen, maar ook een bepaald soort bestanden. In het laatste geval geef je bijvoorbeeld aan dat je je mail wilt backuppen, of je officebestanden, je foto’s, de map Mijn Documenten of de favorieten van je browser. En zo zijn er nog meer handige standaard backups. Er is ook nog een betaalversie die nog veel meer mogelijkheden heeft, maar echt nodig heb je die niet. Je kunt het programma downloaden op www.genie9.com/free_products/ Download.aspx

Style Jukebox is software die ervoor zorgt dat je overal naar je muziekcollectie kunt luisteren. Op je computer, smartphone of tablet. Style Jukebox bewaart je muziek in de ‘cloud’, of met andere woorden op internet. Bij de gratis versie kun je tot wel 1.000 muziekbestanden opslaan. Bij de Premium versie zijn dat wel 20.000 nummers. Deze zijn vervolgens te beluisteren op computers, telefoons, tablets en andere gadgets met het Android, Windows Phone of Apple (IOS) besturingssysteem. Het voordeel van Style Jukebox is dat je nooit je apparaten hoeft te synchroniseren. Als je op het ene apparaat een muziekstuk toevoegt is dat ook op het andere apparaat beschikbaar. Ook playlists kun je op één apparaat invoeren en op alle apparaten gebruiken. Verder vraagt Style Jukebox nauwelijks opslagruimte. Natuurlijk heb je wel een internetverbinding nodig omdat je muziek op internet wordt bewaard. Overigens kun je de muziek wel weer downloaden op een apparaat waar je de muziek ook offline wilt kunnen beluisteren. Je kunt het programma downloaden op

en je pc andere geluiden kunt laten maken zonder dat deze op de opname terug te horen zijn. Je kunt het programma downloaden op http://streamripper.sourceforge.net

www.get-jukebox.com


31

column

De bankzitter

Nostalgie

»

Tijdens een voortreffelijk verblijf van zeven dagen in Berlijn nam ik de moeite om op de fiets het vroegere vliegveld Tempelhof te bezoeken. Raar begin voor een column, nietwaar? De vreemde aandrang voor dit uitstapje is ontstaan in 2008, toen ik daar toevallig ook was en de dag van de sluiting van Tempelhof live meemaakte. De naam van dit voormalige vliegveld zal vooral bij de wat oudere lezers herinneringen losmaken. Tempelhof was het eindpunt van de luchtweg vanuit het vrije Westen, de levenslijn die West-Berlijn meer dan een half jaar in leven hield. Duitsland weet nauwelijks hoe om te gaan met dit reliek uit de koude oorlog. De gebouwen

zijn nog steeds niet toegankelijk en verhuurd aan bedrijven. Het vliegveld is een enorme open en vrije ruimte. Kunstenaars, vrije geesten, Groenen en alternatieven vinden er hun plekje. En dan denk ik toch, al fietsende over tien kilometer startbaan: is voor deze historische plek nou geen fatsoenlijker bestemming te vinden? De nostalgie teisterde me deze dagen. Ik raakte verzeild in de streek boven Hannover. De Noord -Duitse laagvlakte. Bergen, Bergen Hohne, kazernes, tankbanen en heidevelden. Enorme gebieden waar veel collega’s (alweer de ouderen) voetstappen, kilometers, zweetdruppels, de lach en de traan hebben laten liggen. Waarvoor was dit vroeger eigenlijk bestemd? Niets meer

van terug te vinden. In een sombere bui denk ik wel eens: was dit allemaal nodig? Wapensystemen kwamen en gingen. Hele generaties dienstplichtigen werden letterlijk het bos ingestuurd. Alles om de vrede te bewaren, zei men dan. Tegen welke prijs? Ik belandde in Concentratiekamp Bergen Belsen. Daar trof mij het meest een herinneringssteen met de namen Anne en Margot Frank. Verse bloemen, briefjes en steentjes ter herinnering. Nostalgie prima, maar de werkelijkheid is het enige dat indruk maakte: een eenvoudige steen met de namen van twee vermoorde Joodse meisjes. Het zal de tijd van het jaar wel zijn dat de beeldjes wat somber overkomen. Entschuldigung!

DFD-abonnement

Helder, zeker en gemakkelijk Als militaire professional wilt u zekerheid en duidelijkheid over al uw militaireen privérisico’s. DFD biedt dit. Zoals u als militair wereldwijd onze veiligheid garandeert, zo biedt het DFD-abonnement in combinatie met het DFD MaatwerkPakket de zekerheid dat uw verzekeringen en overige financiële zaken altijd en overal in orde zijn. Alles onder één dak! DFD biedt u de zekerheid van: • Onafhankelijk persoonlijk advies • Advies bij u thuis, ook ‘s avonds en in het weekend • Eén aanspreekpunt, 24/7 bereikbaar • Maatwerk oplossingen voor uw beroeps- en privérisico’s • Schade- en uitvaartverzekeringen met provisieloze premies • Geen verrassingen. U weet precies hoeveel en waarvoor u betaalt • Gemak. U en uw thuisfront hebben er geen omkijken naar.

DFD is klaar voor uw toekomst! 32


Verzekeren • Hypotheken • Sparen Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl

puzzel door dirry koomans

fillipienpuzzel A B C D E F G H I J

lokaal tentoonstellingsgebouw (warme) vrije periode vuurwerk bijvoorbeeld jarige of jubilaris zuivelproduct hardnekkig onkruid geleidelijke ontwikkeling huidcreme ooievaarsachtige vogel werknemersorganisatie

Boncadeau! Stuur uw oplossing van de puzzel vóór 27.11.2013 naar: Redactie Oplinie Postbus 157 3440 AD Woerden of stuur een e-mail naar: [email protected]

Vergeet niet uw adres te vermelden, want onder de juiste inzendingen verloten wij een Boncadeau t.w.v. 25 euro! Uit de oplossingen van de puzzel uit het vorige nummer trokken wij dhr. F. Hamstra uit Kollumerzwaag.

20 34 11 3 10 23 16 25 11 14 1 25 14 11

33 7 11 34 6 26 28 29 27 19 2 15 12

24 12 30 25 32 29 4 18 5 5 10 40

36 3 3 1 16 30 31 6 29 10 13

6 7 7 11 8 37 2 39 40

24 39 38 12 23 8 35 18 17

39 38 37 9 14 2 15 34

33 15 13 29 33 22 4 36

35 10 5 4 9 31 22 6

26 21 29 8 37 32 17

Gelijke cijfers zijn gelijke letters. De in te sturen oplossing is de spreuk die in het onderstaande diagram ontstaat. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40


33

contactpagina

Algemene adresgegevens bezoekadres postadres telefoon fax e-mail internet rekeningnr openingstijden

Steinhagenseweg 2-C 3446 GP Woerden Postbus 157 3440 AD Woerden 0348 – 487 050 0348 – 707 411 [email protected] www.afmp.nl 1933098 maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur

Afdeling Individuele Belangenbehartiging (IB) telefoon fax e-mail

0348 – 707 433 0348 – 487 056 [email protected]

Ledenadministratie telefoon 0348 – 707 432 e-mail ledenadministratie@ afmp.nl Opzegging van het lidmaatschap kan geschieden door middel van een brief gericht aan AFMP/FNV, t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of per e-mail: info@afmp. nl. Houd rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. Adreswijzigingen kunnen door gegeven worden via onze website www.afmp.nl of gezonden aan: AFMP/FNV t.a.v. Ledenadministratie Postbus 157 3440 AD Woerden

Bureau Ledenservice * telefoon e-mail

0348 – 487 058 [email protected]

* Voor het doorgeven van ambtsjubilea, leeftijdontslag, opname in ziekenhuis, uitzendingen etc. Ook voor vragen over het lidmaatschap, ledenbenefits en verzekeringen.

Sectorhoofden Landmacht Elze Mulder mobiel e-mail

Uitgave van FNV Veiligheid onder verantwoordelijkheid van de Algemene Federatie van Militair Personeel

06 - 23 89 55 07 [email protected]

aangesloten bij • Algemene Centrale van Overheidspersoneel (ACOP) • Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) • EUROMIL (Europese organisatie van militaire belangenverenigingen)

Marine Lizet Wolters mobiel e-mail

Luchtmacht Ron Segers mobiel e-mail

06 – 53 52 60 83 [email protected]

Postactief regio Noord/Oost Gerard Dillerop mobiel 06 – 41 55 85 54 e-mail [email protected]

Postactief regio West Peter Verwoerd mobiel 06 – 53 52 60 84 e-mail [email protected]

Postactief regio Zuid Bert Weeren mobiel e-mail

Colofon



Kantoor Den Helder Wiebe Herweijer van de afdeling Individuele Belangenbehartiging bemant het kantoor. adres Kerkgracht 3 1782 GJ Den Helder telefoon 0223 – 693 522 fax 0223 – 693 515 (b.g.g. 0348 – 487 050)

redactie Alex Groothedde, Dick Harte, Fred Lardenoye, Jos van Nieuwenhuizen, René Schilperoort, Anne-Marie Snels redactieadres Postbus 157 3440 AD Woerden telefoon 0348 707 434 e-mail [email protected] ontwerp & vormgeving Witte-en-Co Margo Witte De inhoud van Oplinie valt onder de verantwoordelijkheid van het AFMP/FNV Algemeen Bestuur, behoudens artikelen op naam en de inhoud van de opgenomen advertenties. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen te weigeren of te redigeren. Niets uit deze uitgave mag worden over genomen zonder voorafgaande toestemming van de redactie. oplage 20.700

Sluitingsdatum kopij Oplinie 08 - 2013 sluit op 27.11.2013 en verschijnt 24.12.2013.

internet www.afmp.nl email [email protected] druk Senefelder Misset

34


onderzoek Pt... Slapen juie al?

Tekst: Johan de Rooij Tekeningen: David de Rooij Mijn zorgen houden me uit m’n slp...

Ja!

H! Licht uit!

Snurk.

constant hangt ons Ontslag of overpltsing boven het hfd...

Da’s wr...

De bezuinigingen maken ons werk stds onveiliger...

Ja...

Nou... Welterusten hè!

...en als je vr jezelf op wilt komen, wacht je n papierwinkel!

KLIK

De volgende dag... Kom m! We heen de oploing!

?

Natrlijk... Het VU-onderzoek!

Als je dr n mdoet, worden je zorgen gehrd en kan de AFMP er wat m doen! ...en dan kuen wij k wr slapen!


35

Ook voor onafhankelijk hypotheekadvies kun je bij ons terecht!

Jazeker!

DFD is al 20 jaar de specialist op het gebied van verzekeringen voor (ex-) militairen en hun gezinsleden. Om u nog beter van dienst te zijn, is DFD een samenwerking aangegaan met De Hypotheker, de grootste onafhankelijke hypotheekadviesketen van Nederland met zo’n 160 vestigingen. De Hypotheker adviseerde inmiddels één miljoen Nederlanders succesvol bij de grootste en leukste aankoop van hun leven: hun huis. Onze samenwerking biedt u zorgeloos woongenot en voordeel door: De expertise en zorg van twee specialisten; Ook hypotheken aan te bieden voor militairen met een FPS fase-1 of -2 contract; Echt onafhankelijk en persoonlijk advies; Maximale zekerheid, ook voor de toekomst; Duidelijkheid en transparantie, u weet hoeveel en waarvoor u betaalt; De optimale hypotheek met de scherpste tarieven; Gezamenlijk alles voor u te regelen. Interesse in onze gezamenlijke dienstverlening op het gebied van hypotheekadvies? Bezoek onze site www.dfd.nl of bel met (040) 20 73 100.

Uw hypotheek onze zorg! 36

Verzekeren • Hypotheken • Sparen Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl


november 2013 uitgave van de algemene federatie van militair personeel Defensiepersoneel worstelt met loyaliteit oplinie november

Recommend Documents