05
juli 2013 uitgave van de algemene federatie van militair personeel
Nieuwe bezuinigingen:
Onacceptabele gevolgen
oplinie juli 2013
01
voorwoord
inhoud
Voorzitter Anne-Marie Snels
Grens bereikt afgelopen jaren fors afgenomen. Dat betekent dat bij deze bezuinigingsronde de werkgelegenheid behouden moet worden. Je kunt als werkgever niet onzekerheid op onzekerheid stapelen en vervolgens denken dat het ‘allemaal wel goed komt’.
I
k ben nét aangetreden als nieuwe voorzitter, nét overal aan het kennismaken, me in dossiers aan het verdiepen en dan wordt Defensie geconfronteerd met de zoveelste forse bezuiniging. En dat is niet mis, opnieuw krijgt de krijgsmacht een structurele bezuiniging van 333 miljoen voor haar kiezen. Waar de klappen gaan vallen blijft voorlopig ongewis. De AFMP heeft meteen aangegeven dat het niet acceptabel is dat er opnieuw werkgelegenheid verloren gaat. De grens is écht bereikt, ook voor onze leden, Defensie is al meer dan genoeg uitgekleed! De vorige bezuinigingsronde waarbij pakweg 12.000 arbeidsplaatsen zijn geschrapt, loopt immers nog volop. Veel mensen verkeren nog in onzekerheid over hun baan. Het vertrouwen van onze leden in hun werkgever is de
02
oplinie juli 2013
Teleurstellend is dat de minister nog steeds haar nota over de toekomst van de krijgsmacht niet heeft gepresenteerd. Die nota zullen wij nadrukkelijk toetsen aan de consequenties voor de werkgelegenheid en de vraag of onze leden op een goede en veilige manier hun werk kunnen blijven doen, óók tijdens missies. Hoe sneller de minister vanuit haar visie de nieuwe defensieorganisatie inclusief de personele aspecten neerzet, des te beter. Het personeel verkeert al lang genoeg in onzekerheid, ook zij willen een duurzame toekomst! De AFMP houdt nauwlettend de vinger aan de pols. Indien nodig maakt de AFMP zich op voor een ‘hete herfst’. Het Kabinet wil immers óók nog eens 6 miljard bezuinigen. Die bezuinigingsplannen zullen ook de Nederlandse burger raken, maar ik ga er vanuit dat Defensie al meer dan genoeg heeft bijgedragen en het eerder afgesloten sociaal akkoord behouden blijft. Wij zullen u via de website en de nieuwsbrief (meldt u aan!!) blijven informeren over alle bezuinigingsplannen. Als het écht misgaat reken ik op uw actiebereidheid! Persoonlijke tip En mag ik u een persoonlijke tip geven? Krijgt u binnenkort in het kader van de lopende reorganisatie een nieuwe functie? Maak dan even een pas op de plaats. Geef niet huis en haard op, maar wacht af wat deze nieuwe bezuinigingsronde van 333 miljoen gaat brengen.
12
28 04
Want stel je voor dat je verhuist, je partner zijn of haar baan opzegt en je voor je kinderen een nieuwe school hebt gezocht en je nieuwe functie alsnog vervalt? Dat persoonlijke leed moeten we koste wat kost vermijden. Daarvoor heb ik ook nadrukkelijk aandacht gevraagd bij de defensietop.
16
Wat zijn mijn overige ervaringen? De AFMP heeft betrokken kaderleden en collega’s, die zich net als ik zorgen maken om de nieuwe bezuinigingen. We gaan er samen alles aan doen om het best mogelijke resultaat voor u in de wacht te slepen. Veteranendag De afgelopen weken heb ik kennis gemaakt met een aantal krijgsmachtonderdelen, de top van Defensie en de collega’s van andere defensie-vakbonden. Zo bezocht ik de Luchtmachtdagen, de Marinedagen en was ik uitgenodigd om in Den Haag de Veteranendag bij te wonen. Die dag maakte grote indruk op me. Het ochtendprogramma in de Ridderzaal ging in op alle aspecten waar veteranen mee te maken hebben. Er was veel aandacht voor persoonlijke verhalen (ondermeer Cambodja en Bosnië) én aandacht voor de gezinnen van onze veteranen. Dat laatste werd vormgegeven door een rap van een aantal kinderen samen met rapper Yes-R. Alles werd omlijst met prachtige muziek van het ensemble van de Koninklijke Luchtmacht en zang. Ik merkte aan de mannen om mij heen dat zij geëmotioneerd waren. Het programma raakte hen en zij vonden het ontzettend fijn erbij te zijn, waardering en erkenning te krijgen. En daar is Veteranendag nu precies voor bedoeld. Het was goed om erbij te zijn.
Verder in dit nummer
06
6
Buitenlandtoelage
9
Bankzitter
10 Nieuws uit het overleg 20 Serie gijzelingen (slot) 23 Verenigingsnieuws 24 Veteranendag 25 Verenigingsnieuws
#05
28 Veteranenberichten 30 FNV-Voordeel
Noodoplossing pensioenen
Veteranenhond
31 Ledenbenefits
In 2014 hoeft voor militairen de pensioenopbouw niet omlaag en kan de pensioenleeftijd en het salarisgedeelte waarover men geen premie hoeft te betalen, gehandhaafd blijven. Dat is de uitkomst van een mogelijke tussenoplossing voor 2014 van het Sectoroverleg Defensie, die op 11 juli gestalte kreeg.
Een veteranenhond maakt het langzaam maar zeker mogelijk dat een veteraan met PTSS weer over straat durft. Dat blijkt alleen al uit het relaas van Patrick Kaslander. Het initiatief van Stichting Veteranenhond, waar oud-CLS Peter van Umh ambassadeur is, draait op giften. Geef daarom gul!
32 Computerhoek
Terugblik op 2012
Een klacht. En dan?
Hoe stond de AFMP er voor in 2012? Uiteraard kunt u dit lezen in het jaarverslag, maar net als in vorige jaren biedt OpLinie hiervan een samenvatting. Het benoemt de belangrijkste ontwikkelingen in collectieve en individuele belangenbehartiging en de samenwerking met andere organisaties en de ontwikkelingen in de sectoren.
De AFMP zorgt ervoor dat je met een klacht niet van kastje naar de muur wordt gestuurd. Op pagina 26 laten we zien waar je bij welke klacht terecht kunt, en desgewenst kun je ons hierbij betrekken, zodat we een oogje in het zeil kunnen houden. Ook bij toetsing en bemiddeling weten we de weg naar het juiste loket.
04
12
16
26
33 Puzzel 34 Servicepagina 35 Strip
Lidmaatschap
Er kan een moment komen dat u uw AFMPlidmaatschap op moet zeggen, bijvoorbeeld omdat u een baan buiten Defensie heeft aanvaard. Houdt u dan rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. U kunt opzeggen door middel van een brief aan AFMP/FNV t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of
[email protected]. Het volgende verenigingsblad verschijnt op 1 oktober 2013. Kopij aanleveren is mogelijk tot en met 4 september. Salarisbetaaldata: woensdag 24 juli, vrijdag 23 augustus en dinsdag 24 september Cover: AVDD oplinie juli 2013
03
werk en inkomen Tekst Alex Groothedde en Dick Harte
Pensioenen:
Noodverband in de maak
In 2014 hoeft voor militairen de pensioenopbouw niet omlaag en kan de pensioenleeftijd en het salarisgedeelte waarover men geen premie hoeft te betalen, gehandhaafd blijven. Dat is de uitkomst van een mogelijke tussenoplossing voor 2014, die op 11 juli gestalte kreeg. Het sectoroverleg Defensie heeft het ABP gevraagd om een verzoek tot aanwijzing in te laten dienen bij de minister, waardoor dit mogelijk wordt.
V
olgend jaar wordt de fiscaal aftrekbare pensioenopbouw beperkt. De gevolgen zullen drastisch zijn; jongeren gaan veel minder pensioen opbouwen. De bonden hebben voorstellen gedaan om de pensioenen in de toekomst op niveau en betaalbaar te houden en werknemers te compenseren voor vermindering van hun toekomstige pensioen. Zonder betere voorstellen dreigt op 1 januari 2014 een giga-probleem omdat de pensioenregeling dan niet meer aan de voorwaarden van de belastingdienst voldoet. Het Sectoroverleg Defensie is met een tussenoplossing voor 2014 gekomen die van belang is voor militairen. In hun eindloonregeling zit nog wat ruimte. Voor degenen met een middelloonregeling (zoals burgerper-
04
oplinie juli 2013
soneel) hangt er nog geen oplossing in de lucht. Normaal zou dit een belemmering zijn voor de eindloonregeling van militairen omdat de pensioenregeling voor overheidspersoneel met daarin de middel- en eindloonregeling als één geheel wordt beschouwd en algemene wijzigingen in de middelloonregeling in principe onverkort doorwerken naar militairen.
Staatssecretaris Weekers van Financiën maakte bekend dat in overleg met de sociale partners was besloten het maximale belastingvrije opbouwpercentage niet te verlagen naar 1,75 procent per jaar, maar naar 1,85 procent van het brutoloon.
Voldoende speelruimte Maar ondanks dit uitgangspunt kan de eindloonregeling worden aangemerkt als een afzonderlijke regeling volgens de Wet op de Loonbelasting. Deze wet geeft de minister de mogelijkheid en de bevoegdheid om een pensioenregeling aan te laten wijzen als zuivere pensioenregeling, wanneer de regeling op bepaalde onderdelen hooguit ‘in geringe mate’ afwijkt van de regels voor pensioenregelingen in deze wet. Dat is hier het geval, omdat de huidige ABP eindloonregeling nu nog een beduidend
“
als minister instemt kan lagere opbouw pensioen in 2014 worden vermeden’
hogere franchise heeft, d.w.z. het inkomensgedeelte waarover geen premie hoeft te worden betaald (€18.000) , dan op grond van de fiscale kaders momenteel minimaal vereist is. Daarnaast is er nog fiscale ruimte in het pensioengevend salaris en bij het partnerpensioen 65+. Uit de berekeningen volgt dat bij de eindloonregeling slechts sprake is van een, op onderdelen, geringe fiscale afwijking die gecompenseerd kan worden door andere onderdelen in de regeling waarin de fiscale ruimte niet (volledig) wordt benut. Hierdoor is de regeling op totaal niveau wél zuiver. De minister van Financiën wordt gevraagd een uitspraak te laten doen dat de eindloonregeling door middel van een aanwijzing wordt beschouwd als een fiscaal zuivere pensioenregeling. Als de minister hier gehoor aan geeft zal in 2014 geen lagere pensioenopbouwpercentage worden gehanteerd en kunnen ook de pensioenrichtleeftijd en de franchise worden gehandhaafd.
Pensioenkas als pinautomaat Dat zou in elk geval voor 2014 de tendens keren dat werkgevers de pensioenkas gebruiken als pinautomaat. Dat laatste stelt Jan Willem Dieten, onderhandelaar namens de ambtenarenbonden van de FNV, waaronder de AFMP. “Als werkgevers hun zin krijgen, steken ze straks een groot deel van de vrijgekomen premie in eigen zak. Wij roepen de werkgevers op om hun verantwoordelijkheid te nemen en te werken aan een pensioenregeling die goed is voor nu en voor straks.” Volgend jaar wordt de fiscaal aftrekbare pensioenopbouw beperkt. Jongeren zullen hierdoor veel minder pensioen opbouwen. De FNV voert druk uit op de politiek in Den Haag om de pensioenen voor later niet nóg verder af te breken. Ook de werkgevers denken alleen aan de korte termijn. Zij willen deze verandering aangrijpen om de pensioenpremie te verlagen en een groot deel van de opbrengst in eigen zak te steken. De vakbonden willen dat het geld dat vrijkomt volledig en controleerbaar naar de deelnemers gaat. Jan Willem Dieten: ,,De werkgevers willen de besparingen op de premie voor een groot deel in eigen zak steken. Met een ander deel ervan willen ze mooi weer spelen aan de cao-tafels. Werknemers moeten dus hun eigen koopkracht financieren via verslechtering van hun pensioen. De werkgevers laten hun oren hangen naar de roep van de overheid om een nullijn, terwijl zij juist voor hun personeel moeten opkomen! Het is kortzichtig en onverantwoord.”
Noodzakelijke aftrek Een deel van je loon gebruiken om te sparen voor een aanvullend pensioen is eigenlijk alleen mogelijk als het belastingvrij kan gebeuren. Als je over je inleg eerst belasting moet betalen, heb je immers veel meer geld nodig om hetzelfde rendement te halen. Op dit moment mogen werkgevers en werknemers samen jaarlijks maximaal 2,25 procent van het salaris waarover
pensioen wordt opgebouwd belastingvrij inleggen voor een aanvullend pensioen bovenop de AOW-uitkering. In zijn regeerakkoord liet het kabinet Rutte-II vorig jaar november weten de mogelijkheid van werkgevers en werknemers om samen te sparen voor een aanvullend pensioen drastisch te willen beperken. Het was de bedoeling dat voortaan nog slechts belastingvrij premie kon worden ingelegd voor het opbouwen van voldoende kapitaal om vanaf de AOW-gerechtigde leeftijd met pensioen te gaan. Meer sparen om ook vóór die leeftijd te kunnen stoppen met werken zou niet langer door de overheid worden aangemoedigd door een fiscale vrijstelling. Het kabinet Rutte-I had al besloten het maximale opbouwpercentage vanaf 2014 te verlagen van 2,25 naar 2,15 procent. (Dat wil dus zeggen dat vanaf 2014 over elke hogere inleg belasting moet worden betaald.) Volgens het regeerakkoord van Rutte-II zou het maximale belastingvrije opbouwpercentage vanaf 2015 nog verder wordt verlaagd naar 1,75 procent. Hiermee wilde het kabinet vanaf 2018 structureel € 1,1 miljard per jaar besparen. Op 7 juni maakte staatssecretaris Weekers van Financiën bekend dat in overleg met de sociale partners was besloten het maximale belastingvrije opbouwpercentage niet te verlagen naar 1,75 procent per jaar, maar naar 1,85 procent van het brutoloon. Dat extra procent wordt gerealiseerd via een bijspaarregeling uit het netto inkomen. Over het gespaarde geld zal geen rendementsheffing worden
Voormalig NPB- en FNV-bestuurder Peter Gortzak, nu hoofd strategie en beleid van APG, vorige maand op het FNV-congres in Rotterdam, met naast hem voormalige FNV-voorzitter Agnes Jongerius.
geheven, er komt een vrijstelling in box 3. Onduidelijk is nog of het aanvullend sparen collectief wordt geregeld of dat medewerkers er al dan niet voor kunnen kiezen.
Ridicule aannames Op maandag 10 juni vond in de Tweede Kamer een hoorzitting plaats over het gesloten akkoord. Vertegenwoordigers van de werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland en de vakcentrales FNV en CNV maakten de volksvertegenwoordigers daarbij duidelijk dat ze zich niet zullen neerleggen bij een opbouwpercentage van 1,85 procent. Jongeren zullen daardoor aan het eind van hun werkzame leven op een veel lager aanvullend pensioen kunnen rekenen dan hun ouders. Volgens Weekers is een opbouw van 1,85 procent genoeg om ook jonge werknemers nog altijd een pensioen van 67 tot 79 procent van het laatstverdiende loon te bezorgen. Volgens Peter Gortzak van APG, de organisatie die de pensioenen van ambtenarenfonds ABP belegt, schetst Weekers echter een veel te rooskleurig beeld. Gortzak: ‘De staatssecretaris gaat ervan uit dat iemand 46,5 jaar pensioen opbouwt, dat zijn spaarpot volledig meegroeit met de inflatie en hij pas met pensioen gaat als hij 71,5 jaar is. Dat zijn ridicule aannames, die niet stroken met de werkelijkheid.’ In werkelijkheid zal het pensioen van de huidige jongeren volgens berekeningen van het APG uitkomen op ongeveer de helft van hun laatstverdiende loon. oplinie juli 2013
05
werk en inkomen Tekst Alex Groothedde
IGK uit zorgen over rekenmethodiek H De Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht
Buitenlandtoelage:
Structurele oplossing nodig
In de vorige OpLinie berichtten wij over de ontoereikende buitenlandtoelage bij militairen die in de VS zijn geplaatst. Inmiddels hebben ons relatief veel reacties bereikt van mensen van wie het merendeel er flink last van heeft. Wrang is het gegeven dat Defensie allang weet dat vele militairen in financieel zwaar weer terecht zijn gekomen en doodleuk doorging met het rooskleurig afschilderen van de kosten van levensonderhoud. Wij hebben de problematiek aangekaart in het overleg en daarbij aangegeven dat we een structurele oplossing willen.
O p het artikel over de buitenlandtoelage in OpLinie 4 hebben 13 AFMP-leden gereageerd. Allemaal erkennen ze dat ze er flink erop achteruit zijn gegaan, velen verkeren in een hachelijke financiële situatie. De meesten wensen
06
oplinie juli 2013
anoniem te blijven, zoals een AFMPlid die met zijn vrouw en kind op een luchtmachtbasis in de VS woont. Ook voor hun is het verblijf geen onverdeeld genoegen. “Ik kreeg van Defensie te horen dat de toelage was gebaseerd op het feit dat je hier meer uitgeeft aan je boodschappen. Dat klopt niet helemaal, want je geeft er hier driemaal zoveel aan uit dan in Nederland, maar je krijgt er niet driemaal zoveel voor. Het leven is hier ongelooflijk duur. Daar komt bij dat we afgelegen wonen en voor de supermarkt in totaal al gauw twee uur moeten rijden. En aangezien we op de basis wonen ontvang ik geen reiskostenvergoeding.” Het gezin zou op zich kunnen rondkomen, maar door de
omstandigheden souperen ze toch een deel van hun spaargeld op. “Kijk, we missen hier onze familie en we wonen zeer afgelegen. We hebben maar één auto, een tweede zit er echt niet in, en ik heb de auto nodig omdat ik me op de basis, die heel groot is, voor mijn werk ermee moet kunnen verplaatsen. Hierdoor is mijn vrouw noodgedwongen aan huis gekluisterd. Dat is niet goed voor de thuissituatie. We moeten er af en toe even uit, anders loopt onze relatie serieus op de klippen.”
Rijkshuisvesting Een ander (anoniem) lid wijst erop dat je zo ongeveer vanaf het moment dat je de vliegtuigtrap af stapt genoodzaakt bent een auto te kopen, vanwege de grote afstanden en gebrek aan alternatief vervoer. “Als je geplaatst bent onder Rijkshuisvesting, heb je niet de mogelijkheid om een auto mee te nemen uit Nederland. Dat bevreemdt me. Ik heb mijn auto in Nederland moeten verkopen en hier een gekocht en het omgekeerde moet ik doen als ik weer terug ga. Dit kost veel geld en mede hierdoor kom ik financieel niet rond.”
“
mijn vrouw en ik denken nu veel bewuster na over de aankoop van spullen’
Sommige leden reageerden met relativerende nuanceringen. Duidelijk is dat niet iedereen in dezelfde mate last heeft van de gevolgen van de nieuwe methodiek waarmee de buitenlandtoelage wordt vastgesteld. Voor AFMP-lid Emco Jellema bijvoorbeeld vallen de financiële beperkingen verhoudingsgewijs nog mee. Maar als overste heeft hij naast de buitenlandtoelage ook nog een vliegtoelage en heeft hij geen huis in Nederland. Al met al kan hij hierdoor het negatieve inkomenseffect makkelijker opvangen, ook al is zijn buitenlandtoelage met 60 tot 70 procent gekortwiekt ten opzicht van zijn eerdere verblijf in de VS, van 2002 tot 2005. Toch is hij met zijn gezin anders gaan leven. “Mijn vrouw en ik denken nu veel meer bewust na over de aanschaf van spullen. Eerder hoefden we daar niet bij stil te staan. Een aantal zaken moeten we laten, terwijl
dat eerder niet hoefde. Ieder jaar op vakantie naar Nederland is er niet meer bij, dat is nu eens in de twee jaar via een vergoeding op basis van de cao.” Een andere relativerende reactie komt van een lid die reageert op het gegeven dat de kosten van een eventueel in Nederland aangehouden onverhuurbare woning in Nederland er stevig in hakt. “De buitenlandtoelage is niet bedoeld om de in Nederland aangehouden woning te financieren; daarvoor krijgt men al een verminderde huurinhouding (10 i.p.v. 17%) en hoeven zij bij terugkeer niet de inspanning te doen om een passende woning te vinden. Ik ben van mening dat het artikel de indruk wekt dat het slecht is gesteld met alle voorzieningen in de VS. Ik heb zelf ook een afweging gemaakt en als het tegenvalt, is het mijns inziens niet opportuun om Defensie voor de ontstane financiële
(IGK) spreekt in het jaarverslag over 2012 zijn zorg uit over de gevolgen van de nieuwe berekeningsmethodiek voor de buitenlandtoelage. ‘Bij de bezoeken aan in het buitenland gelegerde eenheden werden in de gesprekken met het personeel vrijwel altijd de buitenlandtoelage en onduidelijkheid over het ‘boodschappenmandje’ gemeld als zorgpunt. Men weet niet welke criteria worden gehanteerd, waardoor men het gevoel heeft dat de normen – ondanks periodieke metingen – geen reële afspiegeling zijn van de situatie ter plaatse. De buitenlandtoelage voor bijvoorbeeld personeel in de Verenigde Staten wordt algemeen te laag gevonden. Ondanks het feit dat na eerdere klachten een onderzoek is gehouden door de Audit Dienst Defensie, waarin geconcludeerd werd dat de buitenlandtoelage volgens een juiste methodiek is berekend, geeft het personeel aan vaak tekort te komen.’ ‘Aangegeven wordt dat ondanks het feit dat het enthousiasme voor het werk bij het personeel hoog is, veel medewerkers een plaatsing in het buitenland om financiële redenen afwijzen. De zorg wordt geuit dat de kwaliteit van het werk in de Verenigde Staten onder druk zal komen te staan als niet de juiste mensen op functies in het buitenland solliciteren.’ Overigens zijn er al militairen in de VS die hun collega’s afraden om er op een functie te solliciteren, zo blijkt uit diverse reacties. Waarbij ook wordt aangegeven dat men na 3 jaar niet meer op de eigen functie terug mag solliciteren en dus naar Nederland terug ‘moet’. Maar dan ontstaat het probleem dat ze zo lang niet meer in ‘de loop’ zijn geweest dat ze dan nog heel moeilijk een functie kunnen bemachtigen - of erger nog: helemaal geen functie meer kunnen krijgen.
oplinie juli 2013
07
column
werk en inkomen
De bankzitter
“
dit probleem is groter dan ze ons in Nederland willen laten geloven’ situatie aansprakelijk te stellen.” Een ander lid, die anoniem wenst te blijven, geeft aan dat vooral onderofficieren last hebben van een niet toereikende buitenlandtoelage. Zij hebben immers een kleinere financiële buffer. Voor zichzelf sprekend, hij is officier, wordt duidelijk dat hij weliswaar kan rondkomen, maar zonder de voedingstoelage zou dat al niet meer lukken. Hij vraagt zich af of de buitenlandtoelage die een percentage van het loon is wel een juiste wijze van compenseren is. “Een officier krijgt dus een hogere toelage dan een onderofficier, terwijl beiden worden geconfronteerd met hogere kosten van levensonderhoud.” Emco Jellema vindt de ‘nieuwe’ berekeningsmethodiek van de buitenlandtoelage op zich wel beter dan de vorige. “Maar de vraag is: hoe meet je, en heb je het wel over dezelfde boterham?” Dat laatste bedoelt hij gedeeltelijk ook letterlijk. “Een brood bij de Walmart kost ruim een dollar, maar wil je dezelfde kwaliteit als in Nederland, dan betaal je vier dollar. Ik wil niet beweren dat we het hier slecht hebben, maar de in Nederland verworven luxe zijn we kwijtgeraakt.”
Zwaar in de min Zowel Emco Jellema als een anonieme collega die aangeeft de kinderbijslag kwijt te zijn geraakt omdat hij in de VS ging wonen, geven aan rond te kunnen komen. Toch kent Jellema collega’s in de VS en ook in Canada die ‘zwaar in de min zijn gedoken.’ “De meesten leefden in Nederland van twee salarissen, maar de meeste echtgenotes hebben hier geen baan.” Alhoewel werken hier niet onmogelijk is, is het wel heel lastig en is er volgens zijn collega Marco geen enkele ondersteuning vanuit de Defensie organisatie om dit te vereenvoudigen. Ook een bijbaantje is niet eenvoudig, of zelfs onmogelijk, zonder
08
oplinie juli 2013
Social Security Number. De gevolgen kunnen schrijnend zijn. Er zijn zeker twee militairen bekend die van familie moeten lenen. Jellema’s collega Cor van der Gaag bevestigt dat er meer mensen in financiële nood zijn. “Alleen al in Fort Hood ken ik drie gezinnen die niet rondkomen. Maar ook rond Washington, waar het leven nog duurder is, zitten mensen zwaar in de problemen. Zelf kom ik rond, maar aan het einde van de maand is het bakkie wel helemaal leeg. Dit probleem is groter dan ze ons in Nederland willen laten geloven.”
Al lang bekend Een ander AFMP-lid is enige jaren bij het JNTD-detachement op Ft. Hood als KLU-militair werkzaam geweest. Hij geeft aan dat de buitenlandtoelage ‘al sinds 2010 inderdaad een probleem is, gezien het feit dat we dit van dichtbij zelf gezien hebben en meegemaakt hebben.’ “Het verbaast me ook dat dit nu pas naar buiten komt en er toentertijd niet door adequaat op is gereageerd vanuit Nederland. En in 2010 is er met de HDP van destijds een meeting geweest op Ft. Rucker waar hij uitleg gaf over hoe het boodschappenmandje werkte en dat met gesloten beurzen het buitenlandtoelage systeem verbeterd moest worden om andere landen aantrekkelijker te maken voor stationering van mensen, zoals in Oost-Europese landen. Dat hield in dat mensen in bepaalde landen, zoals de USA, moesten inleveren voor die in andere landen. Wat ons zeer verbaasde was dat in Duitsland gestationeerde mensen het bedrag erbij kregen dat wij als USA-gangers moesten inleveren.” Een ander (anoniem) AFMP-lid kwam in de USA te werken in een tijd dat net de hele buitenlandtoelage regeling op de schop was gegaan. Dat voelde voor hem erg oneerlijk vergeleken met alle
Drie keer betalen H AFMP-lid Marco wijst op de extra tij-
Van de zotte
delijke woonlasten. “De verhuizing van de inboedel duurt meerdere weken, gedurende deze periode ben je vaak afhankelijk van tijdelijke onderbrenging. In mijn geval was ik drie weken met het gezin in een hotel in de buurt van Washington. Een prima hotel, maar in die periode heb ik wel mijn nog steeds onverkoopbare huis moeten betalen, mijn nieuwe huis in de VS (waar we nog niet konden wonen omdat er nog geen meubels waren kan) en een bijdrage voor de tijdelijke onderbrenging (15% van het salaris). Ik betaalde in die maand dus drie keer voor wonen! Ik vind het vreemd dat ik voor tijdelijke onderbrenging moet betalen, terwijl dit volledig een gevolg is van de verhuizing voor Defensie. Ik kan mij voorstellen dat ik moet bijdragen als ik geen huis zou hebben, maar beide huizen waren ter beschikking, echter mijn inboedel was onderweg!”
anderen die nog onder de oude regeling vielen. Ook hij rept van het bezoek van de HDP. “Hij heeft ons aangehoord en is vanaf het begin op de hoogte geweest van de problemen. Structurele veranderingen zijn niet doorgevoerd. Hij was erg stellig in zijn mening dat er geen ruimte was voor aanpassing. Knijpen totdat mensen beginnen te piepen, dat is het beleid tegenwoordig. Ik ben dan ook blij dat de AFMP nu dit probleem aan de kaak stelt. Wat ik het meest stuitend vindt, is dat er individueel financiële reparatieregelingen door krijgsmachtdelen worden getroffen. De HDP kon dit absoluut niet goedkeuren en zou een onderzoek instellen. Wederom nooit iets van gehoord. Voor het individu leuk maar structureel is het niet in de haak. En met dit gegeven speel je scheve verhoudingen in de kaart.” De negatieve gevolgen voor de koopkracht als gevolg van de nieuwe rekenmethodiek is op 20 maart 2012 ingebracht in het georganiseerd overleg. Maar het probleem was al langer bekend bij Defensie; anderhalf
»
jaar eerder verscheen het eindrapport Audit Buitenlandtoelage van de Accountantsdienst Defensie (ADD). De eindconclusie luidde weliswaar dat de Nieuwe Systematiek Toelage Buitenland (NSTB) de militair in staat stelt in het buitenland ten minste de levenstandaard te handhaven die hij in Nederland gewend was en hem daarboven een aanvulling te verschaffen voor de uit het verblijf voortvloeiende bijzondere kosten. Maar door een van de centrales werd al meteen aangegeven dat die conclusie een lachertje was en dat er naar een positief resultaat was toegeschreven. Doordat het arbeidsvoorwaardenoverleg kwam stil te liggen werd ook deze discussie op een laag pitje gezet. Wat de AFMP betreft moet de buitenlandtoelage in samenhang worden gezien met de andere regelingen die gelden voor de militair die wordt geplaatst in het buitenland, zoals bijvoorbeeld de regeling huisvesting, de renteloze lening en het voorzieningenniveau (o.a. bijdrages voor meeverhuizende kinderen, familie/gezinsbezoeken in Nederland, enzovoorts). Al deze
regelingen bij elkaar bepalen namelijk of een militair die is geplaatst in het buitenland dezelfde levenstandaard als in Nederland kan handhaven. Defensie stelde de centrales onlangs voor om er in het georganiseerd overleg, tijdens een bijeenkomst die speciaal is gewijd aan het thema ‘buitenland’, knopen over door te hakken. Dat vindt de AFMP iets te vluchtig. Het is een thema dat eerst goed moet worden uitgezocht, juist omdat het mede door alle verschillende regelingen en de veelheid aan details een nogal complexe materie is. Vicevoorzitter René Schilperoort: “We willen een structurele oplossing en geen lapmiddel, al staan we wel open voor individueel maatwerk in schrijnende gevallen.” Binnen de AFMP is het idee ontstaan om niet per land maar per regio te bekijken hoe de levensstandaard gelijk kan worden getrokken met die in Nederland. De regionale verschillen in een land kunnen immers behoorlijk groot zijn. Hier zullen we ons in het overleg sterk voor maken. In een volgend artikel over de buitenlandtoelage o.a. een reactie van DCIOD.
Uit de krant: het verzamelen van telefoonen internetgegevens door de Amerikaanse geheime dienst NSA heeft geholpen om tientallen potentiële terroristische complotten te verijdelen. De directeur van de NSA, generaal Alexander, heeft dat zelf gezegd tijdens een hoorzitting in het Amerikaanse Congres. Het zou toch ook wel raar zijn als hij zou gaan beweren dat de NSA geen ene moer heeft bereikt! Crisis? What crisis? Mart Visser, topontwerper heeft het nieuwe uniform voor de KLu ontworpen. De 9000 mannen en vrouwen dragen de creatie zeer binnenkort. Het nieuwe uniform bundelt traditie, gezag, uniformiteit, herkenning en uitstraling. ’t Is maar dat de Luchtmachtjongens en -meisjes in deze donkere tijden weten waar ze hun waardigheid nog aan kunnen ontlenen. Veel meer blijft er niet over. Oud-premiers Lubbers en van Agt hebben mogelijk staatsgeheimen onthuld. Er gaat serieus naar gekeken worden door het Openbaar Ministerie. De twee hebben onthuld dat er indertijd en blijkbaar nu nog atoombommen onder de Vliegbasis Volkel liggen. Een uitspraak van een oud-bewindspersoon: “ Ach ja, die dingen liggen daar natuurlijk al heel lang, het is ook van de zotte dat ze er nog liggen”. Voor zover dat indertijd nog niet bekend was: je moest gewoon opletten waar van die hele grote rood-witte masten met allerlei antennes stonden, en waar duizenden dienstplichtigen de ‘site-wacht’ in de buitenste ring moesten vervullen. De Russen hadden die plaatsen allemaal met rode stip op hun stafkaarten aangetekend. Waar een klein land heel klein in kan zijn. Het ziet ernaar uit dat meer dan twintig JSF’s gekocht gaan worden. Het besluit valt op enig, niet voorspelbaar moment. Ik wil vast waarschuwen. Als de Luchtmacht straks laten we zeggen veertig JSF’s aanschaft, dan staan gegarandeerd meer dan twintig exemplaren voortdurend aan de grond. Groot onderhoud, toestandafhankelijk onderhoud, modificaties aanbrengen, gewoon defecten repareren en kannibaliseren: het hoort allemaal bij een gecompliceerd, nauwelijks beproefd en zeer complex toestel. Je doet op deze wijze maar heel kort dienst in het hoogste geweldspectrum. oplinie juli 2013
09
AFMP/FNV UITZENDCERTIFICAAT
werk en inkomen
De Rechtbank Arnhem heeft op 9 juli in een mondelinge uitspraak bepaald dat de plaatsingsvolgorde die Defensie in het kader van reorganisaties voor burgerpersoneel hanteert verboden leeftijdsdiscriminatie oplevert. Dit in navolging van het College voor de Rechten van de Mens.
H
et gaat om de spelregels die gelden op grond van artikel 116 van het Burgerlijk ambtenarenreglement defensie (Bard). Die spelregels houden in dat bij de vulling van functies personeelsleden die ouder zijn dan 35 jaar met minder dan 35 dienstjaren als eerste aan de beurt zijn. Binnen deze categorie krijgen degenen met de meeste dienstjaren voorrang. De door Defensie toegepaste spelregels staan bol van het leeftijdsonderscheid. Er is sprake van direct onderscheid (leeftijdsgrens 35 jaar en jongeren vóór ouderen) en indirect onderscheid (hoe meer dienstjaren hoe hoger de gemiddelde leeftijd). Omdat Defensie het onderscheid niet kan rechtvaardigen heeft de AFMP eerder dit jaar een brief naar Defensie gestuurd met het dringende verzoek pas op de plaats te maken en gezamenlijk naar een oplossing te zoeken. Helaas heeft Defensie geen gevolg hieraan gegeven en zijn de reorganisaties gewoon doorgegaan. Voor de AFMP is het voorkomen van (leeftijds)discriminatie een groot goed. Daarom zal de AFMP opnieuw aandacht bij Defensie vragen voor de discriminerende ontslag- en plaatsingsvolgorde. Maar zolang Defensie niet in beweging komt en artikel 116 Bard niet is gewijzigd zal de rechter in voorkomende gevallen uitkomst moeten bieden. Bij de werkgever hebben wij aangegeven met schriftelijke vragen te komen. Leden die menen dat ze vanwege hun leeftijd en/ of dienstjaren ten onrechte niet geplaatst worden, kunnen voor juridische ondersteuning bij de afdeling Individuele Belangenbehartiging van de AFMP terecht. Stuur een mail naar
[email protected] of bel naar 0347-707433.
10
oplinie juli 2013
Nadere afspraken over reorganisaties nodig
»
De Minister van Defensie gaf in een brief op 25 juni 2013 aan dat tot 2018 nog eens 333 miljoen euro structureel uit eigen middelen moet worden bezuinigd. Volgens de ACOP (Algemene Centrale van Overheidspersoneel Sector Defensie) en het Ambtenarencentrum zal Defensie door verdere bezuinigingen dusdanig worden beschadigd, dat ze niet meer aan de grondwettelijke taken zal kunnen voldoen. Dit raakt o.a. ook de veiligheid van onze leden op het moment dat inzet toch noodzakelijk is. De ACOP en het AC verwachten ook dat nieuwe ingrijpende reorganisaties onacceptabele gevolgen zullen hebben voor de rechtspositie van haar leden. Ter voorkoming zouden de volgende zeven afspraken tussen sociale partners gemaakt moeten worden: 1. Hoe om te gaan met de evaluatie van reorganisaties van eenheden die net nieuw worden ingericht en die in het kader van nieuwe bezuinigingen al binnen de evaluatietermijn weer gaan vervallen. 2. Hoe om te gaan met functies die tijdens de evaluatieperiode mogelijk moeten worden hergewaardeerd maar als gevolg van nieuwe reorganisaties komen te vervallen. 3. Wat en hoe gaan de personeelsdiensten richting het personeel van de eenheden communiceren over het feit dat hun functietoewijzing een uitgangspositie in kan houden voor een nieuwe reorganisatie met overtolligheid als gevolg. 4. Het behouden van opgebouwde SBK rechten a|s door nieuwe bezuiniging- en/of reorganisatieplannen defensiemedewerkers binnen de kortste keren wederom getroffen worden door het vervallen van de net nieuw verkregen functie. 5. Hoe om te gaan met reorganisatieplannen die als gevolg van de nieuwe bezuinigingsronde niet (meer) geïmplementeerd worden. 6. De wijze waarop door de personeelsdiensten inhoud en tijd gegeven wordt aan de individuele begeleiding van defensiemedewerkers die als herplaatser, als gevolg van het reguliere functietoewijzingsproces of door personeelsvullingsplannen intern of extern opteren voor een functie. 7. De werkingsduur en inhoud van het Sociaal Beleidskader Defensie. In het overleg kon hierover slechts kort worden gesproken. Wij hebben Defensie gevraagd schriftelijk te reageren op de gezamenlijke brief van het ACOP en het AC waarin het bovenstaande wordt voorgesteld.
U bent lid van de AFMP/FNV en wordt uitgezonden? Vraag uw uitzendcertificaat aan. Hiermee heeft u gratis de volgende dekking voor de duur van uw uitzending: • • •
€ 2.500 bij overlijden als gevolg van een ongeval; € 5.000 bij algeheel blijvende invaliditeit als gevolg van een ongeval; In geval van gedeeltelijke blijvende invaliditeit door een ongeval een evenredig percentage van € 5.000.
Waar vraagt u uw certificaat aan? • Surf naar www.afmp.nl en klik op Uitzendcertificaat; • Mail naar
[email protected] o.v.v. Ik word uitgezonden. Geef hierin uw persoonsgegevens, naam uitzending, vertrek- en terugkeerdatum van uw uitzending; • Bel met 040 20 73 100 (kies 4). Ook voor plaatsing in de West, mits korter dan een jaar, kunt u het uitzendcertificaat aanvragen! DFD stuurt u het bewijs van dekking en zal u verder informeren. oplinie juli 2013
Foto: AVDD
Rechter: Defensie schuldig aan leeftijdsdiscriminatie
Zeker op uitzending
11
verenigingsnieuws
De AFMP in 2012 Hoe stond de AFMP er voor in 2012? Deze samenvatting van het op 31 mei goedgekeurde jaarverslag benoemt de belangrijkste ontwikkelingen in collectieve en individuele belangenbehartiging en de samenwerking met andere organisaties en de ontwikkelingen in de sectoren.
I
n 2012 was er een groot aantal extra vergaderingen van het georganiseerd overleg. Dit was noodzakelijk om de achterstanden weg te werken die waren ontstaan doordat het overleg in 2011 naar aanleiding van de arbeidsvoorwaarden onderhandelingen voor 2012 lange tijd had stil gelegen. Na de zomervakantie van 2012 werd duidelijk wat de reorganisatie concreet voor het personeel zou gaan betekenen. In augustus heeft Defensie het contract getekend met USG Restart, een externe partner die ondersteuning biedt aan BBO, de bemiddelingsorganisatie van Defensie. Als vereniging hebben wij in diverse gremia veelvuldig onze zorg geuit over de geringe menskracht bij BBO, waardoor zij niet in staat is de grote aantallen overtollig personeel adequaat van werk naar werk te begeleiden. Ook in 2012 hebben uitzendingen een belangrijke rol gespeeld. Zo hebben heeft de vereniging bij de uitzending van de Patriot-eenheid naar Turkije kritische kanttekeningen geplaatst bij het voortzettingsvermogen en het opleidingsniveau van de uit te zenden eenheid. Spijtig genoeg toonden de feiten achteraf aan dat we wederom grotendeels gelijk hadden.
12
oplinie juli 2013
“ Interesse Daarnaast kenmerkte vooral de tweede helft van 2012 zich door een vaak eenzijdige gerichtheid van Defensie op de uit te voeren reorganisatietrajecten. Dit heeft tot gevolg gehad dat veel onderwerpen die in de extra vergaderingen aan de orde zijn geweest nog niet in alle gevallen tot een bevredigende uitkomst hebben geleid. Verder werd het gebrek aan interesse van de werkgever voor de belangen van de werknemers vooral zichtbaar in de houding van de werkgever bij het bespreken van onderwerpen die voor de leden van de bonden van groot belang zijn. Voorbeelden daarvan zijn de discussies over het AOW-gat, de gevolgen van de Wet Woonlandbeginsel, het geschil rond de Boomoperators en vooral de lakse houding van de werkgever omtrent de invoering van de Wet Uniformering Loonbegrip (WUL). Dat laatste leidde ertoe dat het overleg voor het tweede jaar op rij stagneerde; het werd op 21 december 2012 door de samenwerkende centrales van overheidspersoneel opgeschort. De kwestie rond de WUL maakte het structureel geschonden vertrouwen van de bonden in de werkgever zichtbaar.
Arbeidsvoorwaarden In 2012 is een start gemaakt met de inventarisatie van de inzet van de AFMP voor de arbeidsvoorwaarden onderhandelingen van 2013. Daarbij is door
het algemeen bestuur gekozen voor een andere opzet en wordt aansluiting gezocht bij het overlegmodel dat bekend staat als de ‘Harvard methode’. Bij deze methode geldt als uitgangspunt dat er bij de partijen belangen zijn die met elkaar in balans moeten worden gebracht.
Ereschuld Ondanks de lastige overlegsituatie zijn er zaken afgerond die voor veel van onze leden van grote betekenis zijn. In het oog springen vooral de Regeling ‘Inlossen ereschuld gewonde veteranen’ en de schaderegeling voor militaire oorlogs- en dienstslachtoffers na 1 juli 2007. Hoewel een aantal zaken in het wetgevingstraject nog verder dient te worden geborgd, zijn met deze overeenkomsten voor onze leden forse stappen voorwaarts gezet naar meer erkenning, waardering en zorg door Defensie en de Nederlandse samenleving voor veteranen en militairen die door de uitoefening van hun beroep fysiek en/of geestelijk letsel oplopen of al hebben opgelopen.
Individuele Belangenbehartiging Het aantal nieuwe zaken is in 2012 licht gedaald. Veel vragen en zaken hadden betrekking op functietoewijzing, in het bijzonder op de selectiefase. Uit de zaken komt naar voren dat het functietoewijzingsproces voortdurend aan verandering onderhevig is. De AFMP heeft de problematiek van
werkgever ontbreekt het duidelijk aan interesse voor werknemersbelangen Foto: Peter Roek
het niet of gebrekkig motiveren van afwijzingsbeschikkingen bij de Nationale Ombudsman aangekaart. In een door de AFMP aangespannen zaak oordeelde de Centrale Raad van Beroep dat ook militairen die een bepaalde functie niet meer vervullen voor bevordering met terugwerkende kracht in aanmerking moeten worden gebracht. Een ander belangrijk wapenfeit is het oordeel - met de status van een advies - van het College voor de Rechten van de Mens dat bij het verstrekken van de tegemoetkoming in de reis- en voedingskosten aan militairen die door de week op de kazerne verblijven verboden onderscheid op grond van burgerlijke staat wordt gemaakt. Het college acht het niet juist dat militairen die geen eigen huishouding voeren minder rechten hebben dan militairen die wel een eigen huishouding voeren. Naar aanleiding van dit oordeel heeft de AFMP alle leden opgeroepen een verzoek in te dienen tot vergoeding van kosten alsof sprake is van een eigen huishouding en tegelijk enkele zaken aanhangig gemaakt bij de ambtenarenrechter.
Samenwerking Het jaar 2012 heeft laten zien dat je als vereniging aansluiting moet zoeken met andere gelijkgestemde verenigingen om sterker de belangen van de leden te kunnen behartigen. Dat geldt niet alleen binnen het samenwerkingsverband van FNV Veiligheid, waar de (juridische) ondersteuning voor de collectieve en individuele belangen van essentieel belang is. Het gaat ook op voor de samenwerking met de andere bonden, zowel binnen als buiten Defensie. De samenwerking mag niet ten koste gaan van de eigen identiteit. Ook in 2012 wordt duidelijk dat de samenwerking tussen de verenigingen binnen FNV Veiligheid hechter en hechter wordt. Zo is vanuit de FNV Veiligheid in gezamenlijkheid aandacht gevraagd voor de (medische) zorg in Soedan, omdat daar leden van al de drie verenigingen (AFMP, MARVER en NPB) op missie zijn. Ook zijn de drie besturen tot een gezamenlijke meetlat gekomen om de Nieuwe Vakbeweging (zoals dat tot medio 2012 nog werd genoemd) te beoordelen en is ervoor gekozen om gezamenlijk als FNV Veiligheid naar buiten te treden. In 2012
Leerhotel Het Klooster in Amersfoort was het decor van de Algemene Vergadering waarin het jaarverslag 2012 werd goedgekeurd.
heeft alles in het teken gestaan van de Nieuwe Vakbeweging. De AFMP heeft diverse brainstormsessies bijgewoond en bijdragen geleverd aan de discussies. De AFMP heeft steeds aansluiting gezocht bij de andere bonden die ook vasthouden aan de eigen onafhankelijkheid in de sector. De samenwerking met de Algemene Vereniging van Reserve Militairen is onveranderd goed. De dagelijkse besturen van beide verenigingen overlegden periodiek met elkaar. Tijdens de Bondsvergadering van 24 mei 2012 werd een geactualiseerde samenwerkingsovereenkomst goedgekeurd. Vanwege de economische crisis is er binnen EUROMIL besloten om de jaarlijkse bijdragen van de aangesloten lid-organisaties te halveren. Als gevolg hiervan is de formatie gehalveerd. De beperkte middelen en menskracht worden de komende jaren ingezet op de bevordering en bewaking van fundamentele mensenrechten van militairen in Europa en advisering bij de verdere ontwikkeling van jonge vakbonden (in wording).
Dagelijks bestuur Het geïntegreerd functioneren van de Dagelijkse Besturen van AFMP oplinie juli 2013
13
Foto: Peter Roek
verenigingsnieuws
“
veel Postactieven konden de voorlichtingsdagen zeer goed waarderen
en MARVER werd voortgezet. Een van de aanbevelingen van de groep Beschouwing Samenwerking was uitbreiding en in het kader daarvan werd in de loop van het verslagjaar het aantal DB’ers met de komst van Skip Springer (secretaris/penningmeester) en René Schilperoort (vicevoorzitter/ onderhandelaar) op vier gebracht. Een andere aanbeveling - de voorzitters in de andere vereniging geen bestuurlijke functie meer geven, werd eveneens uitgevoerd.
Foto: Peter Roek
Marine
Marechaussee
In oktober 2012 is na de aanstelling van ‘dedicated’ sectorhoofd Lizet Wolters gewerkt aan uitbreiding van het netwerk binnen de KM. Bij de leden was een afwachtende houding zichtbaar, maar dat veranderde tegen het einde van het jaar in een meer actieve houding, zoals het opvoeren van onderwerpen in het kaderberaad en het tonen van initiatief in het oppakken van actiepunten.
Het Kaderberaad van de Sector Marechaussee voorziet de leden van de AFMP en MARVER die in het Sectorenberaad de Sector Marechaussee vormen van de juiste input. Belangrijke onderwerpen zijn themadiscussies over de ontwikkelagenda van de KMar in relatie tot de vorming van de Nationale Politie en de plannen voor de ontwikkeling van een Profiling Targeting en Tasking Center KMar, waardoor een geheel andere wijze van inzet van het KMarpersoneel moet gaan plaatsvinden. In de tweede helft van 2012 is voortvarend aan de slag gegaan met de inventarisatie van onderwerpen voor de arbeidsvoorwaarden onderhandelingen van 2013. Dit leverde een groot aantal opties met bijbehorende argumenten op.
Sectoren Het doel van het Sectorenberaad - informeren, communiceren en adviseren - heeft ook in 2012 zijn waarde weer bewezen. De communicatie tussen het bestuur, kader en leden is verder versterkt door het structureel invoeren van een (informeel) tweedaags Sectorenberaad. Daardoor was er een breed draagvlak voor de standpunten van de vereniging in tal van actuele thema’s. Een belangrijk element in 2012 was het vaststellen van het toetsingskader met betrekking tot het eventueel toetreden tot de Nieuwe Vakbeweging.
Luchtmacht
Kaderraden en Kaderberaden Een Kaderberaad is een vergadering van groepshoofden, contactpersonen en leden in de diverse sectoren. Vanuit het Kaderberaad wordt de Kaderraad gekozen. De leden van de Kaderraad vertegenwoordigen de leden in de Bondsvergadering. De samenstelling en activiteiten zijn in het jaarverslag per sector aangegeven. In deze sterk gecomprimeerde samenvatting leest u vooral de ontwikkelingen.
Landmacht Het afgelopen jaar werd gedomineerd door de vele reorganisaties binnen de KL. Vooral het laatste kwartaal stond in het teken van de vele BCO’s PI waar alle personeelsvullingsplannen van de afgeprocedeerde reorganisatieplannen werden
14
oplinie juli 2013
behandeld. Uitgangspunt is om bij alle BCOs aanwezig te zijn om de belangen van onze leden optimaal te behartigen. Naast de vele formele overlegmomenten zijn er, in het belang van onze leden, veel informele gesprekken met (medewerkers van) de Clas geweest. Het overleg met de KL verliep over het algemeen goed. De vele contacten die ontstaan door het overleg vereenvoudigen het vinden van passende oplossingen in vaak complex lijkende individuele en collectieve problemen. De gekozen aanpak en met name de communicatie met de medezeggenschap werpt zijn vruchten af en bij tot een maximale belangenbehartiging. Het in een vroeg stadium benaderen en begeleiden van MC’s werkt positief door op het vervolgtraject van de reorganisa-
De vereniging wordt gekarakteriseerd door een sterke mate van betrokkenheid van de bestuursleden, maar zeker ook van de (kader)leden.
ties. Het aantal individuele zaken is het afgelopen jaar wederom flink toegenomen; de informele en persoonlijke benadering heeft in veel gevallen geleid tot een bevredigend resultaat.
Kaderleden Tijdens het afgelopen jaar hebben de kaderleden van de sector landmacht wederom een grote inspanning geleverd. Mede dankzij hen is de AFMP goed zichtbaar op de werkvloer en daardoor laagdrempelig voor leden die contact zoeken met de vereniging. Nog steeds is er een toestroom van nieuwe kaderleden te zien. Naast verenigingsaangelegenheden waren vooral de vele reorganisaties en de daaruit voortvloeiende problemen onderwerp van gesprek tijdens deze kaderberaden.
De Sector Luchtmacht heeft deelgenomen aan het overleg in de IO REOCLSK en in WG REO en APDO. Het blijkt een duidelijk voordeel dat het sectorhoofd zelf het overleg doet. Door de hierdoor ontstane contacten zijn andere problemen al in de voorfase opgelost. De sector is vooral actief geweest bij de ondersteuning van de MC’s, individuele belangenbehartiging, arbeidsconflicten en werkbezoeken. Daarnaast heeft de sector TRM’s en de medezeggenschap speciaal op het gebied van reorganisaties in het kader van bezuinigingen ondersteund. Dit gebeurde aan de hand van presentaties, persoonlijke gesprekken en bijeenkomsten. Deze activiteiten werden door de MC leden als zeer positief ervaren. Door deze ondersteuning is de ‘bagage’ van MC-leden op het gebied van de URD (Uitvoeringsregeling Reorganisaties Defensie) aanzienlijk verbeterd. Mede hierdoor is de kwaliteit van de voorlopige reorganisatieplannen in relatie tot algemene personeelsaspecten er sterk op vooruit gegaan. In 2012 is een beter functionerende kaderraad neergezet. De betrokkenheid is groter geworden, de vergaderingen zijn constructief. De kaderberaden werden in 2012 nog beter bezocht. Ook hierdoor heeft de Sector Luchtmacht een aantal nieuwe enthousiaste en betrokken kaderleden gekregen.
Postactieven Er zijn 68 PA-bijeenkomsten gehouden in het land en zelfs twee daarbuiten. In 2012 zijn vier UGM-dagen en vijf pensioen voorlichtingsdagen gehouden in het vergadercentrum van FNV Veiligheid te Woerden. Gemiddeld waren 50 personen inclusief partner aanwezig. Uit enquêtes viel op te maken dat de deelnemers en hun partners de voorlichtingsdagen zeer waardevol vonden en hierdoor een beter inzicht kregen in hun financiële toekomst. In 2012 zijn bij verscheidene herdenkingen in het land kransen gelegd namens de AFMP en MARVER. Eveneens vertegenwoordigde een Hoofd Sector PA en/ of het groepshoofd PA, de vereniging bij begrafenissen en/of crematies van leden. De vereniging werd door tenminste één of twee Hoofden Sector PA en één of meerdere PA-groepshoofden vertegenwoordigd tijdens open dagen en/of veteranendagen bij de Krijgsmachtdelen. Doel is naamsbekendheid en ledenbinding van de AFMP en FNV-Veteranen en het beantwoorden van vragen.
Commissies en werkgroepen
»
De Financiële Advies Commissie (FAC) heeft de financiële situatie van de vereniging nauwlettend gevolgd en hierover positief gerapporteerd aan de Bondsvergadering.
»
De Toetsingscommissie spreekt met nieuwe kandidaat-leden voor het Algemeen Bestuur en brengt aan het algemeen bestuur advies uit over de geschiktheid van de kandidaten. Vanaf het moment dat bekend werd dat Wim van den Burg zich kandidaat had gesteld voor FNV Bouw is de Toetsingscommissie regelmatig geïnformeerd over het sollicitatieproces. Op basis van die informatie heeft de TC geadviseerd om de vacature breder binnen de vereniging bekend te stellen.
»
De Commissie van Advies en Beroep treedt op indien daar volgens het reglement aanleiding voor bestaat. De Commissie is in 2012 niet actief geweest.
»
De belastingservice in binnen- en buitenland is ook in 2012 weer naar volle tevredenheid verzorgd door de Werkgroep Belastingen. In het kader van de belastingservice is de samenwerking met de NPB verder geïntensiveerd en is de belastingservice op de Nederlandse Antillen gezamenlijk met de NPB verzorgd.
Erelid Wim van den Burg tijdens de Algemene Vergadering. Foto: Peter Roek
oplinie juli 2013
15
veteranen Tekst en foto’s alex groothedde
Veteranenhond uitkomst bij PTSS:
Je leven weer terug
De veteranenhond zorgt ervoor dat veteranen hun leven weer terug krijgen. De hond maakt het langzaam maar zeker mogelijk dat een veteraan met PTSS weer over straat durft. Daarmee krijgt ook het hele gezin weer zijn leven terug, want de psychische toestand van een veteraan met PTSS vereist zeer veel zorg en aandacht voor de partner en andere naasten. Dat stelt natuurlijk hoge eisen aan de veteranenhond. Peter van Uhm, ambassadeur van Stichting Hulphond, gaf zich vlak voordat deze foto werd gemaakt op als gastgezin voor een puppy van Stichting Hulphond.
16
oplinie juli 2013
Patrick Kaslander met Vigo, voor de caravan. Op het dekje van Vigo staat ‘Niet aaien a.u.b.’ Patrck: “Vigo moet gefocust zijn op mij; als jan en alleman hem aait loop ik de kans dat hij zijn gerief elders gaat zoeken.”
S
tichting Hulphond in Herpen selecteert de veteranenhonden als ze nog puppy zijn en plaatst ze eerst in een gastgezin, vervolgens ontfermen professionele hondentrainers zich erover met veel geduld, waarna een match met de veteraan volgt. Dat hele proces luistert behoorlijk nauw, want een ‘klik’ tussen veteraan en hond is een must. Die is er lang niet altijd, en dan moet verder worden gezocht. Die zorgvuldigheid en de liefde voor de honden raakt de ambassadeur voor de Veteranenhond, voormalig CDS Peter van Uhm, diep. “Ik mag wel zeggen dat de meesten hier in het expertisecen-
trum van Stichting Hulphond misschien nog wel meer van honden houden dan van mensen.” Veel militairen en burgers kennen zijn achtergrond: 18 april 2008, een dag na zijn benoeming als CDS, reed ten noordwesten van Tarin Kowt in Uruzgan het voertuig waarin onder anderen zijn zoon Dennis zat op een bermbom. Hij en Mark Schouwink overleden ter plaatse, collega’s Roger Hack en Toninho Norden raakten zwaargewond. Patrick Kaslander was algemeen militair verpleegkundige en kon menselijkerwijs werkelijk helemaal niets doen voor Dennis en Mark. Van Uhm: “Hij heeft twee levens gered, maar dat ervoer hij toen niet zo; hij vond dat er twee levens waren verloren.” Kaslander sprak in Kamp Holland Van Uhm aan en gaf hem een persoonlijk verslag van het gebeurde. Sindsdien hebben ze altijd contact onderhouden. Van Uhm: “Als iets Patrick zou helpen, zou ik het doen.” Vandaar dat hij meteen ja zei toen de stichting hem benaderde met de vraag ambassadeur te worden. “Het is geweldig wat Patrick’s veteranenhond Vigo voor hem betekent. Hij kwam eerder amper de deur uit.” Daar komt bij dat het publiekelijk praten over PTSS, zoals bijvoorbeeld bij Pauw & Witteman, Patrick goed doet. En niet alleen Patrick, weet Van Uhm. “Doordat Patrick er openlijk over praat, zullen veteranen met PTSS-klachten die normaal gesproken hun mond houden en daarom niet geholpen worden, geen verstoppertje meer spelen. Als ze erover praten is de kans dat ze er helemaal goed uitkomen bijna honderd procent.” Van Uhm vervolgt: “Twintig procent van de militairen op missie heeft bij thuiskomst aanpassingsproblemen. Hun sensor staat voortdurend op ‘aan’, waardoor ze een hoge graad van bewustzijn en alertheid hebben. De een zet simpelweg de knop om, maar anderen hebben tijd nodig om die verhoogde alertheid af te bouwen. Dat kan bijvoorbeeld in het dagelijkse leven en in het werk. Maar voor een militair is het weer thuis zijn geen normale situatie, want het is verlof.
Patrick Kaslander zielsblij met Vigo
»
Het is goed om in Warnsveld te rijden en te weten dat een van de vele caravans die er vakantieklaar worden gemaakt toebehoort aan Patrick Kaslander. Hij gaat er straks met zijn gezin mee naar een camping in eigen land, en voor een militair met PTSS is dat heel bijzonder. Ook bijzonder is dat hij uiterlijk onbewogen frank en vrij vertelt over zijn in Uruzgan opgelopen psychische wond. Dat doet hij overigens alleen als iemand oprecht geïnteresseerd is. Dan heeft hij de betrekkelijke rust en kalmte, die hij voor een belangrijk deel ook ontleent aan de aanwezigheid van zijn veteranenhond Vigo. Daar zijn er nu drie aan veteranen met PTSS uitgereikt, waarvan Patrick er één is. Zijn ervaringen deelt hij graag, en met een goede reden. “Ik vind het belangrijk dat anderen ook geholpen kunnen worden, nu ik zie wat het betekent om zo’n hond te hebben.” Eén van zijn PTSS-klachten is dat hij op straat en in winkels overalert is. “Waar veel mensen zijn, kom ik
liever niet. Als het gangpad in de supermarkt vol staat met mensen en ik moet er zigzaggend doorheen, komt het me allemaal te dichtbij en raak ik in paniek. Ik duw mensen dan aan de kant, en als men vervolgens opmerkingen erover maakt ga ik er verbaal erg op in. Blijven mensen dan ermee doorgaan, dan gaat het bij mij op zwart en ga ik er lichamelijk op in, sla ik om me heen. Vigo ziet dat tijdig en blokt me dan af. Hoe hij dat weet? Geen flauw idee. Het is een heel gevoelige hond. Op het moment zelf heb ik er geen contact mee, maar achteraf zie ik het wel aan Vigo. Soms luistert hij niet naar me, maar dat is omdat hij dan eerst controleert of alles veilig is voor me; dan doet hij echt zijn eigen ding, maar puur om mij op mijn gemak te laten voelen. Hij bekijkt dan de omgeving of een kamer of er iets vreemds aan de hand is. Vigo is geen vervanging voor een psychiater (psyciater) of medicatie. Wel hoop ik dat ik dankzij Vigo een deel van de medicatie kan afbouwen.” » oplinie juli 2013
17
veteranen
veteranen
foto’s alex groothedde
Uw gift is zeer welkom! » Patrick lijkt makkelijk over zijn situatie te praten. “Inderdaad, dat lijkt zo. Maar mijn hart gaat tekeer, ik zweet en heb een benauwd gevoel.” Werken op therapiebasis lukte niet, wel doet Patrick nu vrijwilligerswerk voor Hulphond Nederland; het meer bekendheid geven aan het project Veteranenhond. “Wat ik zelf waardeer is dat mijn toenmalige commandant bij de militair geneeskundige opleiding zei dat ik de tijd mocht nemen voor herstel, net zolang als nodig was. Wat ik ook fijn vind was dat hij waardeerde wat ik heb gedaan en dat het geen schande is om psychische problemen eraan te hebben overgehouden.” Ook in praktische zin is Patrick vanwege zijn PTSS tegen veel problemen aangelopen. “Ik moet zelf heel veel zaken uitzoeken. Soms loop ik ergens tegenaan en weet niet welke regels er gelden. Ik bel dan bijvoorbeeld met een individueel belangenbehartiger van de AFMP, maar dan vind ik het soms moeilijk om aan te geven waar ik een probleem mee heb. Ik krijg uiteindelijk wel veel adviezen, maar vind het lastig om er iets mee te doen. De concentratie is er gewoon niet. Als ik ’s ochtends weet dat ik voor het gezin koffie en thee ga zetten en mijn schoenen aan ga doen, moet ik eerst goed nadenken in welke volgorde ik dat ga doen. Ik merk dat het beter gaat, maar als ik teveel druk voel gaat het zo weer mis. Over drie weken ga ik met mijn vrouw, alle vier de kinderen, schoonzus, zus en zwager plus vrienden naar een camping in Twente. Normaal kostte me dat een week voorbereiding, nu doe ik er zes weken over, vanwege die verminderde concentratie. Door erover te praten gaan de scherpe kantjes er vanaf, en gelukkig kan ik er met mijn vrouw goed over praten.” Dankzij Vigo kan ik nu naar de supermarkt. Mijn vrouw zegt wel eens gekscherend dat ze er qua zorg een extra kind bij had. Ik voelde me ook geen volwaardig lid van het gezin. Een fiets van de kinderen repareren lukte gewoon niet op tijd. Dankzij Vigo is het leven voor het hele gezin een stuk makkelijker geworden.”
18
oplinie juli 2013
»
Ieder jaar opnieuw moet Stichting Hulphond, die voor tweederde op giften draait, de begroting rond zien te krijgen door actief fondsen te werven. Rudolf Strickwold, directeur Marketing & Commercie: “Het is ongelooflijk uitdagend om in deze tijden van economische tegenwind de begroting rond te krijgen. Voor veteranenhonden krijgen we helemaal niets.” Veteranen zelf ook niet, en dan te bedenken dat een veteranenhond 21.000 euro kost (aanschaf, opleiding en nazorg). Zonder donaties van Koninklijke PIT Pro Rege was de veteranenhond er niet eens gekomen. Gezien de behoefte aan meer veteranenhonden en de enorme inzet van de medewerkers verdient Stichting Hulphond alle steun. Wilt u zelf ook een financiële bijdrage leveren, kijk dan op www.hulphond.nl. Goed om te weten: vanwege de ANBI-status van de Stichting Hulphond zijn giften fiscaal aftrekbaar.
En thuis is er gedurende de missie ook wel wat veranderd.” Van die twintig procent heeft de helft professionele hulp nodig. “Als dat gebeurt benaderen we de honderd procent herstel. Dat danken we aan preventieve maatregelen als training, vorming en opleiding - en een goed mandaat. Maar ook aan een betere psychische zorg bij grote missies, zoals de debriefing en het buddysysteem. Helaas zal een à twee procent van degenen die op missie zijn geweest structurele problemen houden.” Dat is wellicht onvermijdelijk. “Ze maken tenslotte dramatische dingen mee.” Een veteranenhond kan in zo’n geval de nodige stabiliteit en rust geven. Een ‘gewone’ hulphond leert zo’n 70 trucjes, zoals schone was uit de wasmachine halen. Een signaleringshond, zoals een veteranenhond, moet het minder hebben van die fysiek-technische vaardigheden, maar des te meer van extra
sensitiviteit. Voor alle hulphonden geldt dat ze eerst als puppy een jaar socialiseren in een gastgezin, zodat ze alleen openstaan voor prikkels van die gezinsleden. Dan volgt er de screening: welke hond past bij welke persoon? De fase van screening en aanmeldingen wordt bewaakt door eerstelijns- en gezondsheidzorg psycholoog dr. Annemieke Wiersema-Ouwehand. Zij heeft zich gespecialiseerd in het individueel behandelen van veteranen en actief dienende militairen met PTSS. In dat kader wordt kennis uitgewisseld met de European Dog Assocation. Van Uhm: ‘”Het klinkt misschien wat clean, maar die wetenschappelijke aanpak levert het beste rendement op.” Nadat de hond aan de veteraan is ‘gematched’ gaat hij weer naar het goed uitgeruste expertisecentrum Herpen, waar professionele hondentrainers hem de nodige trucjes leert. Dat gebeurt op basis van positief gedrag; negatief gedrag wordt gewoonweg genegeerd. Als een hond iets doorheeft en er naar handelt, zoals aan een touw aan een deurklink trekken waardoor de deur open gaat, krijgt hij een hondenbrokje. Dat gaat dan wel af van de dagelijks benodigde hoeveelheid eten, zodat het dier niet dichtgroeit. De ‘hondenfluisteraars van Herpen’bereiken er fantastische resultaten mee; zo is er een hulphond die bij een vrouw die aan een rolstoel gebonden is en van wie de arm steeds uit de kom raakt, die arm in acht van de tien gevallen terug weet te duwen. Van Uhm: “Als je dat soort dingen hoort hoef je niet lang na te denken om ambassadeur te worden.”
Luchtmachtdagen 2013
De Luchtmachtdagen in en boven Volkel waren weer een groot succes. De Koninklijke Luchtmacht liet er zich op 14 en 15 juni van zijn beste kant zien, het weer werkte mee en het publiek stroomde massaal toe. Liefst 220 duizend bezoekers genoten van moderne en klassieke militaire vliegtuigen en de spectaculaire shows die onder andere lieten zien waar de KLu, die honderd jaar bestaat, toe in staat is. De AFMP was natuurlijk weer aanwezig met een goed bezochte stand waar leden langs konden komen om hun cadeau op te halen, op de foto gezet te worden (die foto kregen ze ter plekke mee) en vragen te stellen. De volgende Luchtmachtdagen zijn 20 en 21 juni 2014 op Vliegbasis Gilze-Rijen.
oplinie juli 2013
19
Foto: Fred Lardenoye
veteranen Tekst Fred Lardenoye
Reint Meijer met de foto van de uitreiking van zijn DIG door de Groningse burgemeester Peter Rehwinkel in 2010.
Legpenning in plaats van onderscheiding
»
Er komt een nieuwe onderscheiding voor militairen voor binnenlands optreden ‘onder verzwarende omstandigheden’. Deze onderscheiding wordt met terugwerkende kracht ingevoerd tot 2001 en wordt hoogstwaarschijnlijk ook voor ander geüniformeerd personeel beschikbaar gesteld. Dat staat in de Veteranennota die in juni door minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert naar de Tweede Kamer is gestuurd. Het jaar 2001 is ingegeven door het Permanent Overlegorgaan Decoratiebeleid omdat in dat jaar ook de Herinneringsmedaille Vredesoperaties en het Gevechtsinsigne zijn ingevoerd. Omdat het ministerie zich realiseert dat militairen die hebben bijgedragen aan de Molukse gijzelingsacties door dit tijdscriterium buiten de boot vallen, wordt voor hen een speciale legpenning ingesteld. Overigens worden in de nota alleen de gijzelingsacties ‘in 1979’ genoemd, terwijl er ook in 1975 en 1978 sprake is geweest van Molukse gijzelingsacties waarbij veel militair personeel is ingezet (zie de vier eerdere afleveringen in deze serie). Gezien de eerste reacties op dit nieuwe besluit en de eerder in Oplinie opgetekende mening van betrokken militairen, is ook deze beslissing niet onomstreden. De vraag is ook of de Tweede Kamer akkoord zal gaan met deze ‘oplossing’. Het onderwerp stond op de agenda van het overleg van de Vaste Kamercommissie van Defensie met de minister (zie de rubriek ‘Veteranen’), maar deze vergadering wordt pas in september voortgezet.
Oud-militairen kregen Draaginsigne Gewonden voor hun inzet bij De Punt
‘Erkenning
binnenlandse inzet’ In tegenstelling tot wat eerder door Defensie gemeld is, zijn er aan (oud-) militairen al vóór december 2012 Draaginsignes Gewonden uitgereikt voor binnenlandse acties. In 2010 al kregen zeker twee oud-militairen het draaginsigne voor hun inzet bij de Molukse gijzelingsacties in 1977. Zelf vinden zij dat het stilzwijgen daaromheen afbreuk doet aan de blijk van erkenning en waardering.
20
oplinie juli 2013
R
eint Meijer (56) was stomverbaasd toen hij eind vorig jaar las dat Gerard de Graaff de eerste oud-militair was die het Draaginsigne Gewonden (DIG) kreeg voor gezondheidschade die hij opliep tijdens binnenlandse inzet (zie Oplinie 8-2012). Zelf kreeg hij immers in 2010 al een DIG uitgereikt vanwege de posttraumatische stress stoornis (PTSS) die hij onder meer opliep door zijn inzet bij de gijzelingsactie van Zuid-Molukkers bij De Punt in 1977. “Ik gun het De Graaff van harte hoor. Hij is zwaargewond geraakt en heeft het draaginsigne dik verdiend. Maar hij was echt niet de eerste die hem kreeg voor schade als gevolg van militaire inzet in Nederland. Nu lijkt het erop dat men mij het draag-
insigne heeft gegeven om van het gezeur af te zijn en daarna is men het snel vergeten.” Ook oud-landmachtmilitair George Lucas (59) kreeg in oktober 2010 een DIG voor zijn inzet bij de Punt en is het eens met Meijer: “Mijn stellige overtuiging is dat men er nog steeds zoveel mogelijk aan doet om zo min mogelijk over De Punt naar buiten te laten komen. Het lijkt wel of alles in de doofpot moest.” Dat onlangs naar buiten kwam dat Molukse treinkapers destijds standrechtelijk geëxecuteerd zouden zijn, verbaast hem niet. “Ik speur al jaren internet af en hoewel ze meestal ook weer verwijderd worden, circuleren daar al langer berichten dat mariniers de opdracht hadden om zwaargewonde Molukse treinkapers dood te schieten.”
Treinkaping De Punt Lucas werd in 1977 als landmachtmilitair ingezet bij de treinkaping bij de Punt. “Wat me nog goed voor de geest staat, is dat wij door onze toenmalige commandant onder oorlogskrijgstucht werden gesteld. Dat hield in dat als je ook maar iets fout zou doen, je meteen door de KMar zou worden afgevoerd. We werden met scherpe munitie uitgerust en moesten bij De Punt de posities innemen. De groep waar ik in zat, heeft daar 19 dagen gezeten.” De ontknoping op zaterdagochtend 11 juni, zal hij niet licht vergeten. “Iedereen was volgestopt met magazijnen munitie en kreeg het bevel om met name op de kop en de kont van de trein te vuren. Het was echt een oorlogssituatie met een overdosis aan munitie die werd verschoten.” Lucas hoorde achteraf dat
op het moment dat de mariniers van de BBE de trein ingingen, de kapers al dood of zwaargewond waren door het vuur van buitenaf. “Op het moment dat alle gijzelaars de trein uit waren, werden de negen gedode treinkapers uit de trein gehaald. Toen zag je de uitwerking van dat schietgeweld. Die beelden blijven je je leven lang bij.”
Gijzeling provinciehuis Meijer werd als dienstplichtig chauffeurartillerist aan de mariniers toegevoegd die werden ingezet bij de Molukse treinkaping en bij de tegelijkertijd begonnen gijzeling van kinderen en enkele leerkrachten van een lagere school in Bovensmilde. Doordat hij werd ingezet voor de bevoorrading van de gegijzelden was Meijer van dichtbij getuige van wat er zich afspeelde. “Je zag de schoolkinderen en de gegijzelden in de trein. Die gezichten vergeet je nooit meer.” De machteloosheid was het ergste. “Je wil die kinderen het liefst onder je arm meenemen, maar je kon niks beginnen. Je had de strikte opdracht om niks te ondernemen wat het leven van de gegijzelden in gevaar kon brengen.” “Direct na de bevrijdingsactie werden we weer opgeroepen om te assisteren bij de wapenzoekacties in de Molukse wijk in Assen. Dat was behoorlijk heftig. Want er waren ook mensen bij die familie waren van een van de treinkapers.” Ook Lucas kan zich deze actie nog herinneren. “Daarbij is nog een dodenlijst gevonden van militairen die bij de bevrijdingsactie zijn ingezet.” Nog geen jaar later werd Lucas met zijn eenheid van de BBE-K opnieuw ingezet bij de gijzelingsactie in het provinciehuis in Assen in maart 1978. “Daar werden we gelijk geconfronteerd met het neerschieten van een van de gegijzelden die vervolgens vanaf de eerste verdieping uit het raam werd gegooid. En de kogels vlogen daar om je oren, zowel bij het positie innemen als op het moment dat die man werd weggehaald.” Vanwege de toen heersende ‘machocultuur’, zoals hij het zelf omschrijft, werd er na deze oplinie juli 2013
21
verenigingsnieuws
veteranen
Overleden
“
het blijft knagen dat defensie er geen ruchtbaarheid aan gaf’
George Lucas: “Het lijkt wel of alles in de doofpot moest.”
Foto: Karin Stroo
inzet nauwelijks nazorg verleend door Defensie. “Als je dan achteraf die film afspeelt, hadden ze op dat moment moeten zien dat er met mij iets aan de hand was.”
BNMO Dat van enige nazorg destijds geen sprake was, ervoer ook Meijer. “Je werd niet gedebrieft, zoals tegenwoordig. Je moest gewoon je werk doen.” Tot 1999 was er volgens Meijer weinig met hem aan de hand. “Ik had wel nachtmerries. Dat ik bepaalde dingen weer voor me zag van de treinkaping. Maar toen kreeg ik plotsklaps een totale black-out tijdens het werk. En daarna heb ik dat vaker gekregen. Ze hebben drie keer tot een hartstilstand geleid.” Meijer werkte bij de gemeente als chauffeur en werd overgeplaatst naar een bureaufunctie, maar kon het uiteindelijk niet volhouden. Via zijn vader, die als Indiëveteraan al lid was van de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en dienstslachtoffers (BNMO), kwam hij in contact met een
22
oplinie juli 2013
maatschappelijk werker die ervoor zorgde dat hij in 2002 onder behandeling kwam bij een psychotherapeut met onder meer EMDR-therapie. “Dat heeft de verwerking wel verbeterd, maar ik heb het nooit helemaal van me af kunnen zetten.” Vanwege PTSS werd Meijer uiteindelijk afgekeurd. Ook Lucas kreeg, nadat hij in de burgermaatschappij voor zichzelf was begonnen met een klusbedrijf, last van verwerkingsproblematiek. Via een lange weg langs zorginstellingen belandde hij uiteindelijk in een therapiegroep met veteranen in het Sinai Centrum. Zo kwam ook hij in contact met de BNMO die hem de weg wees naar het Centraal Militair Hospitaal. Inmiddels krijgt hij een Militair Invaliditeitspensioen (MIP) en zijn aanvraag voor een DIG werd in 2010 verassend genoeg gehonoreerd. “Het gewondenkruis werd in oktober door de burgemeester van Amstelveen uitgereikt. Dat was wel een stukje erkenning en waardering. Maar het blijft aan je knagen dat het vanuit Defensie verder
zonder enige ruchtbaarheid is verleend.” Meijers verzoek om een MIP werd aanvankelijk afgewezen. “Ik ben met hulp van de BNMO in beroep gegaan waarna het alsnog met terugwerkende kracht is toegekend.” Net als zijn in 1998 overleden vader wilde hij graag een draaginsigne. “Het is tenslotte een waarderingsteken voor gewonde militairen met een MIP. Maar ik heb aanvankelijk heel veel tegenwerking gekregen van Defensie. Het draaginsigne was uitsluitend bestemd voor militairen die op uitzending waren geweest, binnenlandse inzet telde niet.” Tot zijn verrassing plofte op de deurmat toch een brief van Hoofd Directie Personeel van Defensie waarin stond dat hem het Draaginsigne Gewonden werd toegekend. Het DIG helpt Meijer bij de verwerking. “Het is een stukje erkenning en het is goed voor mijn gemoedsrust. Via social media kan ik nu ook lotgenoten helpen.”
Direct belang Lucas vindt dat naast het DIG een onderscheiding voor militairen die bij de Molukse acties zijn ingezet, op zijn plaats zou zijn. “Met alle respect voor wat veteranen op uitzending gedaan hebben, wat wij onder crisisomstandigheden gedaan hebben is direct in het belang van de Nederlandse bevolking.” Het ministerie zou kijken naar een specifieke onderscheiding voor militairen die bij de Molukse gijzelingsacties zijn ingezet. Maar uit de in juni verschenen Veteranennota blijkt dat deze acties niet meetellen voor de nieuwe onderscheiding voor binnenlandse inzet (zie kader). Lucas: “Als er wel een nieuwe onderscheiding voor ons zou komen, denk ik dat ik eindelijk deze zaak kan laten rusten. Want het is niet fijn dat je van je voormalige werkgever het gevoel krijgt dat je inspanningen niet gewaardeerd worden.”
Dhr. M.A. Doff Aletta Jacobspad 1 4901 MN Oosterhout NB 18 maart 2013 (94)
Dhr. A.J.G. Wolthuis Am Ring 59 41844 Wegberg 30 mei 2013 (72)
Dhr. P.H. Schipper Schaepmanstraat 62 6702 AZ Wageningen 12 juni 2013 (58)
Dhr. H. Elbertsen De Klamp 10 3958 GK Amerongen 24 juni 2013 (89)
Dhr. W. Hazeveld Rhebruggenstraat 6 9402 HS Assen 30 maart 2013 (86)
Dhr. H.J. Evers Nicolaas Beetslaan 12 9405 BD Assen 2 juni 2013 (87)
Dhr. S.C. Harkes Dorpsstraat 25 - 012 6741 AA Lunteren 19 juni 2013 (94)
Mevr. B. Dekker-Klap Smitsstraat 50 4623 XS Bergen op Zoom 24 juni 2013 (67)
Dhr. A. Bil Nachtegaallaan 37 4461 RJ Goes 15 april 2013 (93)
Dhr. K. van Aken Delflandseweg 72 3119 XA Schiedam 5 juni 2013 (91)
Dhr. B. Nagelhout Tribune 90 8561 GM Balk 18 mei 2013 (82)
Dhr. P.J. Leunissen Muller Brauelweg 2 27404 Zeven 6/6/2013 (69)
Dhr. S. Nijhuis Postbus 306 7500 AH Enschede 30 mei 2013 (34)
Dhr. A. Hooydonk Dorpsplein 54 3769 VB Soesterberg 12 juni 2013 (85)
Dhr. H.W.T. van Groenestein Bokkekamp 4 Dhr. W. Holwerda 3848 BD Harderwijk Kleefsehoek 24 20 juni 2013 (87) 6711 SB Ede GLD 26 juni 2013 (91) Dhr. G. Snoek J. Buiskoolweg 14 Dhr. H. Bergh 9699 TT Vriescheloo Goudmijnhof 36 22 juni 2013 (85) 5348 KJ Oss 8 juli 2013 (88) Dhr. P.J. van Remoortere Hoofdstraat 61 - A 4564 AN Sint Jansteen 24 juni 2013 (92)
AFMP-bestuur komt naar Gilze-Rijen
»
Op 25 september komt het bestuur van de AFMP naar Gilze-Rijen om met de AFMP-leden te praten. Voor meer informatie:
[email protected]
50 jarig lidmaatschap Dhr. U.W. Schulze, Zoetermeer Dhr. Th.J. Pool, Oosterhout NB Dhr. J.C.A. Collaris, Doetinchem Dhr. C. Rebergen, Delden Mevr. J. de Boer, Amstelveen Dhr. J. Kenbeek, Zoetermeer Dhr. J.B.M. Wils, Hoogerheide Dhr. R.F. Sparrius, Nijeveen
PA-bijeenkomsten datum plaats 19 sep Voorburg 24 sep Uden 26 sep Rolde 30 sep Weert 30 sep Eindhoven 1 okt Rosmalen 1 okt Tilburg 1 okt Harderwijk 2 okt Dordrecht 3 okt Arnhem 2 okt Wezep 3 okt Emmen 7 okt Lijnden 7 okt Steenwijk 8 okt Leeuwarden 9 okt Rijen 9 okt Breda 9 okt Blomberg 10 okt Hilversum 10 okt Venlo 14 okt Nijmegen 15 okt Enschede 17 okt Zeven-Brauel 17 okt Utrecht 17 okt Heerlen
PA-groep aanvang locatie adres Haaglanden 14.00 uur Hotel Mövenpick Stationsplein 8 Brabant Noord-Oost 14.00 uur Cafe Moeke Oude Udenseweg 10 Assen 14.00 uur Zalencentrum De Aanleg Asserstraat 63 Poort van Limburg 10.00 uur Dienstencentrum De Roos Beekstraat 29 De Kempen 13.30 uur Zalencentrum Ambassadeur L.Napoleonplein 21 De Meijerij 10.00 uur Perron 3 Hoff van Hollantlaan 1 Hart van Brabant 13.30 uur Postelse Hoeve Dr. Deelenlaan 10 NO-Veluwe 14.00 uur Zalencentrum De Kiekemure Tesselschadelaan 1 Rijnmond 13.30 uur Cultureel Centrum Sterrenburg Dalmeyerplein 10 ZO-Veluwe 13.30 uur PMT De Landing’ Schaarsbergen Deelenseweg 28 Ijsselland 14.00 uur Dorpshuis Zuiderzeestraatweg 500 B Emmen 14.00 uur Wijkcentrum ‘t Brinkenhoes Mantingerbrink 140 Kennemerland 13.30 uur Dorpshuis De Vluchthaven Schipholweg 649 Steenwijk 14.00 uur Verenigingsgebouw De Klincke Kerkstraat 16 Friesland 14.00 uur Zalencentrum De Schakel Havingastate 7 Rijen 10:30 uur Café De Heeren van Rijen Stationstraat 1 De Baronie 13.30 uur Café De Toerist Teteringsedijk 145 Duitsland 11.00 uur Café Bei Heini Neue Torstrasse 38 ’t Gooi 13.30 uur De Akker Melkpad 14 Venlo / Roermond 14.00 uur Hotel Wilhelmina Kaldenkerkerweg 1 Rijk van Nijmegen 13.30 uur Wijkcentrum Dukenburg Meijhorst 7039 Twente 14.00 uur Zuidkamp, MFA Vliegbasis Twenthe Seedorf 11.00 uur Gasthof Zur Linde Wallweg 2 Utrecht e.o. 14.00 uur Marcus Centrum Wijnesteinlaan 2 Zuid-Limburg 13.30 uur Café d’r Klinge Pancratiusweg 47
telefoon sectorhoofd PA 070-3373737 Peter Verwoerd 0413 262102 Bert Weeren 0592-241251 Gerard Dillerop 0495-520580 Bert Weeren 040-2520673 Bert Weeren 073-8507550 Bert Weeren 013-4636335 Bert Weeren 0341-434749 Gerard Dillerop 078-6171778 Peter Verwoerd 026-4430487 Bert Weeren 038-372716 Gerard Dillerop 0591-610201 Gerard Dillerop 023-5551692 Peter Verwoerd 0521-513429 Gerard Dillerop 058-2672450 Gerard Dillerop 0161-226850 Bert Weeren 076-5215473 Bert Weeren 05235-6070 Gerard Dillerop 035-6212447 Peter Verwoerd 077-3516251 Bert Weeren 024 3448963 Bert Weeren 053-4808218 Gerard Dillerop 04281-3913 Gerard Dillerop 030-2880302 Peter Verwoerd 045-5741441 Bert Weeren oplinie juli 2013
23
veteranen Tekst Fred Lardenoye foto’s william moore
Ook de stand van FNV-Veiligheid mocht zich verheugen in de belangstelling van de bezoekers van Veteranendag in Den Haag.
Foto: William Moore
Nieuwe initiatieven om gewonde veteranen te verenigen
‘Veteranendag negen jaar jong’
De negende editie van Veteranendag kende net als de vorige een vrijwel vlekkeloos verloop en trok weer 85.000 bezoekers. Zij zagen onder meer een veteranendefilé van 4.000 veteranen dat voor het eerst werd afgenomen door het staatshoofd, koning WillemAlexander. Opvallend tijdens de Veteranendag was dat zich steeds meer organisaties manifesteren die zich met name richten op veteranen die tijdens een missie gewond zijn geraakt.
I
n de aanloop werden veteranen nog voor een dilemma gesteld door het initiatief van André Rieu om uitgerekend op Veteranendag 3.500 kaarten ter beschikking te stellen voor veteranen en de KL die daar in nauwe samenwerking met het Veteraneninstituut gretig op inging. Een Limburgse krant meldde dat Rieu’s initiatief ook te maken had met het feit dat op dat moment nog geen van zijn acht concerten op het Vrijthof in Maastricht uitverkocht was, maar dat nam niet weg dat er een behoorlijke run losbarstte op de vrijkaarten die voor de gewone burger zo’n 85 euro kosten. Op Veteranendag bleek het initiatief overigens geen enkele invloed te hebben op de opkomst, hooguit werd het na 4 uur ’s middags wat sneller rustig op het Haagse Malieveld omdat een aantal veteranen zich richting Maastricht spoedden.
Actief dienende militairen Tijdens de plechtige bijeenkomst in de Ridderzaal op zaterdag 29 juni werden de toespraken afgewisseld met informatieve filmpjes, gemaakt door voormalig nieuwslezer Gijs Wanders, waarin onder meer aandacht werd geschonken aan de UNTAC missie in Cambodja die dit
24
oplinie juli 2013
V.l.n.r. premier Mark Rutte, voorzitter van het comité Nederlandse Veteranendag Boele Staal en koning Willem-Alexander bij de uitreiking van de onderscheidingen op het Binnenhof op Veteranendag.
jaar op Veteranendag extra uitgelicht werd. Ook het scholenproject ‘Verhalen van veteranen’ werd fraai belicht door een filmpje dat een live vervolg kreeg met een uitvoering van een speciaal voor dit doel geschreven rap van de populaire Yes-R en kinderen van de Amersfoortse school de Zonnewijzer. Na de openingsceremonie in de Ridderzaal werden op het Binnenhof aan zeventig militairen van alle krijgsmachtdelen de Herinneringsmedaille
Vredesoperaties uitgereikt. Door minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert werd daarbij gerefereerd aan het feit dat in bijvoorbeeld de Verenigde Staten vanuit de samenleving waardering voor veteranen ingeburgerd is. “In Nederland is die erkenning en waardering lange tijd niet vanzelfsprekend geweest, maar we boeken vooruitgang”, aldus de minister die het veteranenbeleid een van haar speerpunten noemde. “Op dit moment wordt hard gewerkt aan invulling van de Veteranenwet. Ik noem de Veteranenombudsman, de oprichting van één loket voor veteranen en de ere-
“
alle 30.000 veteranen in werkelijke dienst krijgen dit jaar de veteranenspeld’ Foto: William Moore
schuld waarvan inmiddels het grootste deel is uitgekeerd.” Hennis-Plasschaert kondigde ook aan dat zij, samen met initiatiefneemster van de Veteranenwet Angelien Eijsink, voor het eerst het Draaginsigne Veteranen zou uitreiken aan vier ‘actief dienende veteranen’ van de verschillende krijgsmachtdelen. Zij kregen het ereteken als eerste, maar het is de bedoeling dat de krijgsmachtdelen nog dit jaar alle 30.000 veteranen in werkelijke dienst van de veteranenspeld voorzien, alsmede van de veteranenpas en het handboek veteraan. Tegen de tijd dat het traditionele veteranendefilé begon, brak in Den Haag de zon door en de weer in groten getale opgekomen toeschouwers zagen zo’n 4.000 veteranen, in werkelijke dienst dan wel postactief, paraderen door de Haagse binnenstad. Daaronder naast de veteranen van de politie en de douane, voor het eerst ook een speciale delegatie veteranen die bij beveiligingsbedrijf G4S werken. Nieuw waren ook de 12 speurhonden van de luchtmacht, die tijdens missies explosieven opsporen en de pony’s van het Korps Mariniers. Net als voorgaande jaren werd er extra hard geapplaudisseerd voor het detachement van Dutchbat 3 dat groter was dan ooit. De prominenten op de eretribune naast koning Willem-Alexander op de Kneuterdijk gaven Dutchbat 3 een staande ovatie. De Dutchbatters toonden zich na afloop opgetogen over het eerbetoon. ‘Defileren langs de koning. Een kippenvelmoment!’, schreef er een van hen op Facebook.
Wounded Warriors Nieuw in het defilé waren ook de zogeheten Wounded Warriors, een uit de VS overgewaaide groep die opkomt voor bij een missie gewond geraakte militairen. De WWNL zoals de organisatie kortweg heet is er in korte tijd in geslaagd om zichzelf, met een ambassadeur als ridder MWO Marco Kroon en prominenten als oud-IGK Lex van Oostendorp en Tweede Kamerlid Angelien Eijsink in de Raad van
Toezicht, stevig op de kaart te zetten. Ook op het Malieveld waren de Wounded Warriors nadrukkelijk aanwezig. Net als overigens de eerder in Oplinie vermelde vereniging De Gewonde Soldaat, die zich vooral richt op in Afghanistan gewond geraakte militairen. Deze organisatie posteerde zich overigens niet toevallig naast de Bond voor Nederlandse Militaire Oorlogs en dienstslachtoffers (BNMO) die al meer dan 65 jaar voor deze doelgroep opkomt. In opdracht van de BNMO is voormalig AFMP-voorzitter Wim van den Burg, samen met oud-humanistisch raadsman Bart Hetebrij, bezig met het voorbereiden van een nieuwe koepelorganisatie met de naam Stichting Maatschappelijke Ondersteuning Geüniformeerden (Stimog). Hoewel deze stichting zich ook nadrukkelijk gaat openstellen voor andere geüniformeerden, zoals de politie, brandweer etc. zal zij ook ruimte bieden voor deze nieuwe initiatieven die zich richten op veteranen die een aandoening hebben opgelopen tijdens een uitzending.
Bezoekersrecord Premier Rutte en minister van Defensie Hennis-Plasschaert konden in elk geval alvast met dergelijke organisaties kennismaken tijdens hun rondje over het festivalterrein. Na het defilé stroomde het terrein vol met defilanten en dagjesmensen die de verschillende organisaties bezochten. Daaronder ook de AFMP, MARVER en NPB onder de paraplu van FNV-Veiligheid met onder anderen AFMP-secretaris Skip Springer. Aan het eind van de dag kon het Comité Nederlandse Veteranendag trots melden dat de negende Veteranendag net als vorig jaar een recordaantal van 85.000 bezoekers behaald heeft. Daarmee werd in elk geval het gelijk bewezen van de woorden van premier Rutte ’s ochtends in de Ridderzaal. “Veteranendag is pas negen jaar jong, maar nu al is deze bijzondere dag niet meer weg te denken uit onze samenleving en ons collectieve geheugen.” oplinie juli 2013
25
Uw voordelen wanneer u kiest voor een DFD Hypotheek......
Individuele belangenbehartiging Tekst Skip Springer
Je klacht bij het juiste loket Als zaken bij Defensie niet lopen zoals je dat wenst of had verwacht hoef je dat niet te slikken. Bijvoorbeeld als jou onrecht wordt aangedaan of als er sprake is van een integriteitschending. In die gevallen kun je jouw zaak voorleggen aan een instantie, die kan beoordelen of je een punt hebt. In sommige gevallen worden er passende maatregelen genomen. Het heeft daarom vaak zin om een klacht in te dienen.
Militaire gezondheidszorg
Landelijk Zorgsysteem Veteranen
Heb je een klacht over de gezondheidszorg binnen Defensie? Probeer dan eerst tot een oplossing te komen met degene die de klacht heeft veroorzaakt. Vaak is er sprake van een misverstand en is de kwestie met wat tekst en uitleg eenvoudig op te lossen. Ben je na een gesprek of een bemiddelingspoging nog steeds ontevreden, dan kun je de Centrale Klachten Commissie (CKC) inschakelen. De CKC is te bereiken via een Patiëntencontactpersoon, telefoon 06 – 10263703 of e-mail
[email protected].
Het kan gebeuren dat ervaringen binnen het LZV tot klachten leiden. Deze klachten kunnen gaan over behandelaars of behandelinstellingen, of over de organisatie en samenwerking binnen de keten. Je kunt de klachtenfunctionaris bereiken op
[email protected]. Wanneer deze functionaris niet binnen zeven dagen contact opneemt dan graag zelf contact opnemen met het LZVprojectbureau: 030 2502650 of per mail
[email protected]
Veteranen en Dienstslachtoffers De Klachtenfunctionaris voor Veteranen en Dienstslachtoffers is te bereiken maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 12.00 uur via het Servicecentrum DC HR, telefoonnummer 0800 - 2255 733 (optie 3, daarna optie 5), of via e-mail:
[email protected].
Integriteitschending/ ongewenst gedrag Voor meldingen van of klachten over (vermoedelijk) ongewenst gedrag of een andere integriteitsschending, kun je contact opnemen met het meldpunt van de Centrale Organisatie Integriteit Defensie (COID). Telefoon: (0800) 22 55 733 / +31 (70) 414 33 00 (vanuit buitenland). E-mail:
[email protected]
Veteraneninstituut
SZVK en/of Zorgzaam
Een klacht kun je schriftelijk indienen bij de directeur van het Veteraneninstituut, KTZA b.d. F.J. (Frank) Marcus, Postbus 125, 3940 AC Doorn. In voorkomende gevallen buigt een onafhankelijke Klachtencommissie zich over de klacht.
SZVK/Univé Verzekeringen t.a.v. team MvD Postbus 445 5600 AK Eindhoven Zorgzaam/Univé klachten Antwoordnummer 9292 (geen postzegel nodig) 5600 VM EINDHOVEN
Nota bene
»
Dien je klacht/ verzoek – indien nodig met ondersteuning van ons - in bij die instantie van Defensie die uw klacht kan behandelen. Stel ons in kennis van de klacht en hou ons op de hoogte van de voortgang van de klacht (
[email protected]) . De klacht kan een eenmalig incident zijn, maar het kan ook zijn dat je collega’s dezelfde klachten hebben. In dat geval trekken we aan de bel bij Defensie.
Naast een klacht kun je ook verzoeken om toetsing of bemiddeling:
26
Toetsing Sociaal Beleidskader
Bemiddeling
De minister van Defensie heeft de Centrale Toetsingscommissie (CTC) ingesteld, als waarborg voor een adequate uitvoering van het Sociaal Beleidskader (SBK) 2012. De CTC is in het leven geroepen om iedere werknemer, burger en militair, de kans te bieden om een bepaalde beslissing te laten toetsen op zorgvuldigheid. De CTC toetst de kwaliteit van de processen. Na die check wordt door de CTC een advies uitgebracht aan het defensieonderdeel dat het besluit uiteindelijk moet nemen. De verantwoordelijkheid voor het proces en de zorgvuldigheid daarvan blijft liggen bij de defensieonderdelen. Zij zullen met het advies van de CTC echter ernstig rekening houden. Indienen adviesaanvraag uitsluitend per e-mail:
[email protected]
Soms is een klacht niet nodig maar is bemiddeling gewenst. De Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK) bemiddelt op verzoek in individuele kwesties die betrekking hebben op Defensie. Iedere (voormalige) Defensiemedewerker en/of zijn relatie kunnen een beroep doen op de IGK. Doel van de bemiddeling is de kwestie die door een van de partijen aan de orde wordt gesteld met inspanning van partijen op te lossen, onder regie van de bemiddelaar. De daarbij behorende ‘spelregels’ zijn vastgelegd in een protocol. Telefoon: (035) 577 66 33, mail
[email protected]
oplinie juli 2013
Uw DFD-adviseur komt naar u toe; Wij bieden zeer scherpe rentetarieven; Wij werken transparant. U weet vooraf hoeveel en waarvoor u ons betaalt; Wij volgen het DFD hypotheekstappenplan© en komen zo uit bij de hypotheek die het best bij u past; Wij werken volledig volgens de leidraad die de AFM aan hypotheekadvies stelt; Militairen met BBT- en FPS-contracten kunnen bij DFD wel terecht; NHG en subsidieregelingen zijn voor ons gesneden koek.
Een eerste huis, droom of werkelijkheid? Verzekeren • Hypotheken • Sparen Tel: (040) 20 73 100 • E-mail:
[email protected] • www.dfd.nl DFD Hypotheek Kort Nieuws.indd 1
27-6-2013 12:25:57
Vanuit vestigingen in Harderwijk, Nunspeet, Nijkerk en Elburg leggen de 27 advocaten van OMVR Lunenberg zich toe op alle relevante rechtsgebieden voor ondernemers, overheden en particulieren. Voor advies op het gebied van het (militair) straf- en tuchtrecht, (militair) ambtenarenrecht en letselschaderecht kunt u contact opnemen met mr. H.J.M.G.M. van der Meijden Postbus 87 3840 AB Harderwijk 0341-417023
mr. P. Reitsma Postbus 1104 3860 BC Nijkerk 033-2458544
[email protected]
www.omvradvocaten.com
voor leden van afmp/fnv en marver/fnv gelden speciale tarieven oplinie juli 2013
27
Foto: William Moore
veteranen Tekst Linde van Deth, Fred Lardenoye en Janke Rozemuller
Enkele van de ‘moeders van Srebrenica’ tijdens een terugkeerreis van Dutchbat in 2007.
‘Rehabilitatie Indiëweigeraars politieke kwestie’ H Twee Indië-weigeraars die de Hoge Raad hadden gevraagd hun veroordelingen uit de jaren vijftig te herzien zijn in het ongelijk gesteld. De Hoge Raad oordeelde dat er onvoldoende nieuwe feiten naar voren waren gekomen om de zaak te heropenen en vindt dat de politiek aan zet is als het de straffen wil rechtzetten. Kamerlid Angelien Eijsink (PvdA) vroeg de minister van Buitenlandse Zaken en de minister van Defensie of zij ook vinden dat rehabilitatie een zaak is van de politiek. Ook vraagt zij of ze het met haar eens zijn dat rehabilitatie van de voormalige dienstweigeraars niets ten nadele betekent voor de individuele inzet en opvattingen van degenen die toentertijd wel hebben meegedaan aan de strijd in voormalig Nederlands-Indië. JR
Moeders van srebrenica verliezen rechtszaak H De Verenigde Naties heb-
Ombudsman wijst Oorlogsgravenstichting terecht
»
De Veteranenombudsman Brenninkmeijer heeft een klacht tegen de Oorlogsgravenstichting (OGS) over het niet vermelden van een in NieuwGuinea omgekomen militair in het slachtofferregister gegrond verklaard. De klacht was ingediend door de dochter van een militair die is omgekomen bij het neerstorten van Martin Mariner van de Marineluchtvaartdienst nabij Goa (India) in 1959. Het toestel was op weg naar het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea. De dochter vindt dat de graven van haar vader en de andere omgekomen inzittenden moeten worden opgenomen in het slachtofferregister dat door de OGS op haar website wordt gepubliceerd. De OGS stelt zich op het standpunt dat er in 1959 nog geen sprake was van een oorlogssituatie en dus ook niet van een oorlogsgraf. De ombudsman heeft de OGS aanbevolen om ze wel op de site te vermelden onder FL het kopje ‘Dienstslachtoffergraf’.
ben immuniteit en kunnen daarom niet worden aangeklaagd, zo heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens bepaald. Deze uitspraak werd gedaan in een zaak die was aangespannen door de ‘moeders van Srebrenica’. De stichting van nabestaanden van de slachtoffers vindt dat de VN en de Nederlandse Staat rondom de val van de enclave in 1995 onrechtmatig handelden. Eerder al stelde de Hoge Raad dat de VN niet kunnen worden gedaagd door enig nationaal recht. Daarop stapten de moeders naar het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Volgens het hof leidt een zware schending van de mensenrechten er niet automatisch toe dat een civiele schadeclaim voorrang krijgt boven de immuniteit LvD van de VN.
Foto: William Moore
Scherpe kritiek op minister van Defensie Hennis-Plasschaert
Veteranennota krijgt onvoldoende
‘Een schoffering van de veteranen’, zo noemde PvdA Tweede Kamelid Angelien Eijsink het ontbreken van cruciale informatie in de Veteranenota die in juni aan de Kamer was gestuurd. Het betrof met name het ontbreken van informatie over hoe het gaat met Afghanistanveteranen en over het in te stellen veteranenloket. Minister van Defensie Jeanine HennisPlasschaert beloofde een ‘aangepaste veteranennota’.
»
Het is inmiddels een goede traditie dat de Vaste Kamercommissie van Defensie aan de vooravond van de Veteranendag een nieuwe Veteranennota bespreekt met de minister. Maar dit jaar dreigde het al snel een hele korte vergadering te worden. Veel partijen, waaronder ook regeringspartij PvdA, hadden scherpe kritiek op de nota van minister van Defensie HennisPlasschaert. Even dreigde het overleg helemaal opgeschort te worden, maar na een schorsing werd de vergadering voortgezet.
Veteranenombudsman
Draaginsignes en medailles op uniform
»
Angelien Eijsink reikt op Veteranendag het Draaginsigne Veteranen uit op het Binnenhof. Foto: William Moore
28
oplinie juli 2013
Veteranen in werkelijke dienst mogen sinds eind juni ook hun veteranenspeld dragen op hun uniform. Op de Nederlandse Veteranendag werden de eerste Draaginsignes Veteranen aan de veteranen in werkelijke dienst uitgereikt door Tweede Kamerlid Angelien Eijsink en minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert. De vier krijgsmachtdelen gaan komende maanden personeel met veteranenstatus het ereteken uitreiken. Ook de inhuldigingsmedaille en het Elfstedenkruis mogen op het uniform. In 2014 zal er ook een stoffen uitvoering van het Draaginsigne Gewonden (DIG) te verkrijgen zijn bij het KPU-bedrijf. Van alle bekende emblemen zijn er stoffen uitvoeringen, zodat die gedragen kunnen LvD worden op het dagelijks en gevechtstenue.
Van alle partijen waren eigenlijk alleen de VVD en de PVV in grote lijnen tevreden over de Veteranennota, al vroeg ook VVD-Tweede kamelid Ybeltje Berckmoes-Duindam zich wel af wat het betekende dat de Veteranenombudsman op dezelfde dag als het debat aankondigde alvast met zijn werk te beginnen. ‘Ik vind dat veteranen niet langer de dupe mogen worden van een langlopend wetgevingsproces en daardoor bij mij een gesloten deur aantreffen’, liet Brenninkmeijer weten op zijn site. Hennis-Plasschaert noemde het ‘niet chique’ dat de ombudsman zijn besluit via deze weg bekendgemaakt had, maar reageerde verder laconiek: “Hij kan gelijk aan de slag.
Handen uit de mouwen, zou ik zeggen.” Desalniettemin sloot het initiatief van de ombudsman aan bij de kritiek van de oppositiepartijen en de PvdA dat het wel erg lang duurt voordat de Algemene Maatregelen van Bestuur die horen bij de al kamerbreed aangenomen Veteranenwet gereed zijn, ook al was er ook begrip voor het verweer van de minister dat de onderhandelingen daarover met de bonden enige tijd hebben stilgelegen. De kritiek spitste zich toe op het veteranenloket dat een belangrijke peiler is van de Veteranenwet. Eijsink: “Net als veel andere zaken wordt hierover niets toegelicht in de Veteranennota. Het is lastig debatteren over heel veel wat ontbreekt.”
Afghanistanveteranen Eijsinks kritiek dat eerder gevraagde informatie over hoe het gaat met militairen die hebben deelgenomen aan de missie in Uruzgan ontbreekt, werd ook door de oppositie gedeeld. Eijsink: “Zo kan de Kamer de minister niet controleren.” Het PvdA-Tweede Kamerlid sprak zelfs van een ‘schoffering van de veteranen’. Hennis-Plasschaert noemde dat ‘bijna onacceptabel’ en wees erop dat door heel veel mensen ‘met ziel en zaligheid’ gewerkt wordt aan de invulling van het veteranenbeleid en ‘het belang van de veteraan’. Maar de minister gaf
Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert op Veteranendag.
ook toe ‘dat de wijze van rapportering anders kan en anders moet.’ Ook het CDA bij monde van Hanke Bruins-Slot zei zich zorgen te maken over de uitvoering van de Veteranenwet en vroeg zich af of ook de zogeheten nuldelijnszorg (mantelzorgers e.d.) daar geen plek in zou moeten hebben. SP en D66 wilden meer informatie over het ook door de AFMP gewenste onderzoek naar zelfmoord onder veteranen. D66 Tweede Kamerlid Wassila Hachchi: “In zo’n onderzoek moet je zelfmoord van militairen niet zonder meer gaan vergelijken met cijfers van het CBS. Een militair is immers geselecteerd en gekeurd, dus niet te vergelijken met een gewone werknemer.” De minister begon haar antwoorden op de Kamervragen met de opmerking: “Volgend jaar komt er weer een echte nota.” Maar de Vaste Kamercommissie voor Defensie nam geen genoegen met de toezeggingen. In september moet de minister met een ‘aangepaste nota’ komen en wordt het FL debat voortgezet. oplinie juli 2013
29
ledenbenefits
Klassieke film over straaljagerpiloten compleet geremasterd in 3D
Top Gun
»
De redactie mag van Universal Pictures drie exemplaren van deze film op blu-ray verloten onder de leden van de AFMP. Wilt u kans maken op een van deze exemplaren? Stuur dan vóór 15 augustus een e-mail met uw adresgegevens en deze actiefilm als onderwerp naar
[email protected].
De destijds razend populaire film Top Gun vertelt het verhaal van de jonge straaljagerpiloot Pete ‘Maverick’ Mitchell (Tom Cruise) die bij de Amerikaanse marine aan de prestigieuze Top Gun Fighter Weapons School wordt opgeleid tot toppiloot. Al bij een van de eerste oefeningen in de lucht demonstreert hij tot ongenoegen van zijn superieuren dat hij grote risico’s niet uit de weg gaat om zijn doel te bereiken. Dat dit niet zonder gevaar is, blijkt als hij zijn beste vriend Nick ‘Goose’ Bradshaw (Anthony Edwards) verliest tijdens een missie. Naarmate de opleiding vordert, neemt de druk op Mitchell om zijn gedrag te wijzigen steeds meer toe. Ondertussen is hij tot over zijn oren verliefd geraakt op een van de lokale schoonheden (Kelly McGillis). Top Gun is na ruim 25 jaar digitaal geremasterd en in een 3D-versie op blu-ray uitgebracht, waardoor de spectaculaire actiescènes nog beter uit de verf komen. De film zorgde eind jaren tachtig voor een enorme run op de pilotenopleidingen van de krijgsmacht en is uitgegroeid tot een klassieker in het genre. De 3D limited edition van Top Gun is sinds 17 juli op blu-ray verkrijgbaar in de speciaalzaken.
Vervolgfilm over team van elitemilitairen nu op dvd
De redactie mag van Universal Pictures drie exemplaren van de dvd van G.I. Joe: Retaliation verloten onder de leden van de AFMP. Wilt u kans maken op een van deze dvd’s? Stuur dan vóór 15 augustus een e-mail met uw adresgegevens en deze film als onderwerp naar
[email protected].
30
oplinie juli 2013
G.I. Joe: Retaliation
»
De succesvolle actiefilm G.I. Joe: The Rise Of The Cobra heeft met G.I. Joe: Retaliation een minstens even succesvol vervolg gekregen. De filmserie, gebaseerd op het populaire speelgoedmerk G.I. Joe van Hasbro, gaat over een team van elitemilitairen dat ingezet wordt voor zeer speciale opdrachten. Dit keer wordt de eerste G.I. Joe (Bruce Willis) onder meer bijgestaan door Roadblock (Dwayne Johnson). Het nieuwe G.I. Joe team moet het opnemen tegen aartsvijand Cobra die heeft weten door te dringen in het hart van de regering en die daarmee ook het voortbestaan van de G.I. Joe’s bedreigt. G.I. Joe: Retaliation is vanaf 31 juli op dvd en blu-ray verkrijgbaar in de speciaalzaken. Tevens is er een dvd- en blu-ray-boxset verkrijgbaar met beide delen van de serie oplinie juli 2013
31
computerhoek
puzzel
Tekst wim van den burg
door dirry koomans
Super slideshow voor je website
» Apps op je pc H Pokki is een heel bijzonder programma. Het zorgt er voor dat je je Windows computer kunt voorzien van een desktop vol apps die grote overeenkomst vertonen met die van een smartphone of tablet. Pokki is te gebruiken op pc’s met alle Windows-versies vanaf XP. Het programma is het meest populair onder Windows 8 gebruikers die het oude Startmenu in hun besturingssysteem missen. Maar Pokki is veel meer dan alleen een startmenu voor Windows. Het zorgt er ook voor dat je apps op je Windows computer kunt gebruiken. Er zijn honderden gratis apps voor Pokki te downloaden via de Pokki Store. Deze gratis apps zijn vergelijkbaar met de smartphone apps, bijvoorbeeld voor Android. Voor alle belangrijke diensten zoals Facebook, Instagram, Twitter en Gmail zijn Pokki apps beschikbaar. Ook spelletjes liefhebbers kunnen hun hart ophalen aan de vele apps die ze met Pokki op hun Windowscomputer kunnen gebruiken. Downloaden op www.pokki.com
32
oplinie juli 2013
Met een slideshow kun je je website nog aantrekkelijker maken omdat je telkens een verse afbeelding kunt plaatsen met een zelf te bepalen interval. Zo blijven bezoekers langer op je site en het ziet er - mits je mooie foto’s gebruikt natuurlijk ook prachtig uit. Ook kun je de slideshows gebruiken om meerdere producten of artikelen van je website op een prominente plek op de homepage onder de aandacht te brengen. Maar hoe creëer je een ‘Wow-effect’? Met WOW Slider bijvoorbeeld, een programma dat zijn naam beslist verdient. Voor niet-commerciële websites is dit helemaal gratis. De software (voor Windows en Mac computers) bevat naast het programma zelf een groot aantal professionele templates. Ook worden er plugins meegeleverd waarmee je de slideshows makkelijk kunt plaatsen op populaire website editors als Wordpress of Joomla. WOW Slider bevat een groot aantal visuele efecten (Blast, Fly, Blinds, Squares, Slices, Basic, Fade, Ken Burns, Stack, Stack vertical en Basic linear) om te gebruiken in je slideshows. Op de website vind je een groot aantal fraaie voorbeelDownloaden op www.wowslider.com den.
1 2
300 programma’s in 1 pakket H Er komen steeds meer programma’s die geschikt zijn voor het werken vanaf een USB-stick. De programma’s kosten weinig opslagruimte en je hoeft ze niet eerst op een computer te installeren voordat je er mee aan de slag kunt. Handig, want dat betekent dat je meteen met de programma’s kunt werken zodra je de USB- geheugenstick in een willekeurige computer steekt. Liberkey is een verzameling van dit soort programma’s. De samenstellers van Liberkey bekeken duizenden gratis portable software titels en selecteerden de beste programma’s. Het gevolg is een pakket dat je op je stick kunt zetten waarna je overal de beschikking hebt over alle mogelijke soorten software. Voor vrijwel iedere toepassing heb je een goed programma tot je beschikking, of dat nu een browser is, een messenger, een agenda, een mediaspeler of kantoorsoftware. Installeer Liberkey op je USB-stick of harde schijf en je hebt de beschikking over bijna 300 gratis programma’s... Natuurlijk hoef je niet alle programma’s op je stick te zetten. Je kunt ook aangeven welke programma’s je wilt hebben of bij het downloaden kiezen voor LiberKey Standard (circa 100 programma’s) of LiberKey Basic (alleen de belangrijkste software). Liberkey werkt onder alle Windows versies sinds XP. Alles is gratis en je kunt het natuurlijk ook gewoon op de harde schijf van je pc zetten en gebruiken. De programma’s kunnen gestart worden vanuit een overkoepelend menu of via de systeemDownloaden op www.liberkey.com balk.
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Omschrijving De woorden overlappen elkaar met 1 letter. De laatste letter van het eerste woord is de beginletter van het tweede woord, enz. In de dik omlijnde kolommen ontstaat een zin. Dat is de oplossing van deze puzzel. 1. bijna nooit - waterval (USA/Canada) - attaque 2. dal - Amerikaanse staat - onbrandbaar mineraal 3. loopvogel - meubilair - onzin 4. schermwapen - plaats in Noord Brabant - vaartuig (Venetië) 5. fakkel - haarwasmiddel - taal/stijloefening 6. insect - olie uit vlaszaad - vrouwelijk lastdier 7. koele drank - simpelheid - medicus 8. sterke drank - snijdokter - raambekleding 9. eindstreep - verlangen naar thuis - maar 10. danskunst - waarde bepalen - erg klein 11. klus - innig - ontsluiter 12. zeezoogdier - strafmaatregel - stijl in mode en kunst 13. uitvinder van televisie - parallel aan hoofdrijbaan lopende straat vrouw van een graaf
Boncadeau! Stuur uw oplossing van de overlapper vóór 04.09.2013 naar: Redactie Oplinie Postbus 157, 3440 AD Woerden of stuur een e-mail naar:
[email protected] Vergeet niet uw adres te vermelden, want onder de goede inzendingen verloten wij een Boncadeau t.w.v. 25 euro! Uit de goede oplossingen van de puzzel uit het vorige nummer trokken wij M. de Gruiter uit St. Oedenrode.
oplinie juli 2013
33
klacht
contactpagina
Tekst: Johan de Rooij Tekeningen: David de Rooij
Nou heb ik er genoeg van... Ik ga n klacht indienen!
Algemene adresgegevens bezoekadres postadres telefoon fax e-mail internet rekeningnr openingstijden
Steinhagenseweg 2-C 3446 GP Woerden Postbus 157 3440 AD Woerden 0348 – 487 050 0348 – 707 411
[email protected] www.afmp.nl 1933098 maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur
Afdeling Individuele Belangenbehartiging (IB) telefoon fax e-mail
0348 – 707 433 0348 – 487 056
[email protected]
Ledenadministratie telefoon 0348 – 707 432 e-mail ledenadministratie@ afmp.nl Opzegging van het lidmaatschap kan geschieden door middel van een brief gericht aan AFMP/FNV, t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of per e-mail: info@afmp. nl. Houd rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. Adreswijzigingen kunnen door gegeven worden via onze website www.afmp.nl of gezonden aan: AFMP/FNV t.a.v. Ledenadministratie Postbus 157 3440 AD Woerden
Bureau Ledenservice * telefoon e-mail
0348 – 487 058
[email protected]
* Voor het doorgeven van ambtsjubilea, leeftijdontslag, opname in ziekenhuis, uitzendingen etc. Ook voor vragen over het lidmaatschap, ledenbenefits en verzekeringen.
34
oplinie juli 2013
Sectorhoofden Landmacht Elze Mulder mobiel e-mail
Lizet Wolters mobiel e-mail
Uitgave van FNV Veiligheid onder verantwoordelijkheid van de Algemene Federatie van Militair Personeel
06 - 23 89 55 07
[email protected]
aangesloten bij • Algemene Centrale van Overheidspersoneel (ACOP) • Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) • EUROMIL (Europese organisatie van militaire belangenverenigingen)
Luchtmacht Ron Segers mobiel e-mail
06 – 53 52 60 83
[email protected]
Postactief regio Noord/Oost Gerard Dillerop mobiel 06 – 41 55 85 54 e-mail
[email protected]
Postactief regio West Peter Verwoerd mobiel 06 – 53 52 60 84 e-mail
[email protected]
Postactief regio Zuid Bert Weeren mobiel e-mail
Colofon
06 – 53 51 00 73
[email protected]
Marine
06 – 53 52 60 79
[email protected]
Kantoor Den Helder Wiebe Herwijer van de afdeling Individuele Belangenbehartiging bemant het kantoor. adres Kerkgracht 3 1782 GJ Den Helder telefoon 0223 – 693 522 fax 0223 – 693 515 (b.g.g. 0348 – 487 050)
Sluitingsdatum kopij Oplinie 06 - 2013 sluit op 04.09.2013 en verschijnt 01.10.2013.
En ik lever hem persnlijk af!
redactie Alex Groothedde, Fred Lardenoye, Jos van Nieuwenhuizen, René Schilperoort redactieadres Postbus 157 3440 AD Woerden telefoon 0348 707 434 e-mail
[email protected]
Ik wil grg n klacht indienen...
Oh, dan moet u op de 14e verdieping zijn!
Hmpf... Zo maelijk gf ik niet op!
Lift kapot, zal je net zien... Grmbl!
Een klacht? Oh, dan moet u op de 2e verdieping zijn!
?
Een klacht? Oh, dan moet u op de 16e verdieping zijn!
ontwerp & vormgeving Witte-en-Co Margo Witte De inhoud van Oplinie valt onder de verantwoordelijkheid van het AFMP/FNV Algemeen Bestuur, behoudens artikelen op naam en de inhoud van de opgenomen advertenties. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen te weigeren of te redigeren. Niets uit deze uitgave mag worden over genomen zonder voorafgaande toestemming van de redactie. oplage 20.700
Een klacht? De AFMP verwijst je nr het juiste adres en ondersteunt je - indien nodig - met je klacht! Kom mr m!
...En dus vind ik dat wij soldaten vl te weinig beweging krijgen!
!
internet www.afmp.nl email
[email protected] druk Senefelder Misset
oplinie juli 2013
35
DFD-abonnement
Helder, zeker en gemakkelijk Als militaire professional wilt u zekerheid en duidelijkheid over al uw militaire- en privérisico’s. DFD biedt dit. Zoals u als militair wereldwijd onze veiligheid garandeert, zo biedt het DFD-abonnement in combinatie met het DFD MaatwerkPakket de zekerheid dat uw verzekeringen en overige financiële zaken altijd en overal in orde zijn. Alles onder één dak! DFD staat voor: • Onafhankelijk persoonlijk advies • Advies bij u thuis, ook ‘s avonds en in het weekend • Eén aanspreekpunt, 24/7 bereikbaar • Maatwerk oplossingen voor uw beroeps- en privérisico’s • Schadeverzekeringen zonder provisie • Geen verrassingen. U weet precies hoeveel en waarvoor u betaalt • Een vlotte schadeafwikkeling • Gemak. U en uw thuisfront hebben er geen omkijken naar.
DFD is klaar voor uw toekomst! 36
oplinie juli 2013
Verzekeren • Hypotheken • Sparen Tel: (040) 20 73 100 • E-mail:
[email protected] • www.dfd.nl