WUL-dictaat van tafel door defensiebonden. maart 2013 uitgave van de algemene federatie van militair personeel

02

maart 2013 uitgave van de algemene federatie van militair personeel

WUL-dictaat van tafel door defensiebonden

@schilp1 Vicevoorzitter RenÉ Schilperoort

Onbehoorlijk en discriminerend

N

a ruim twee maanden demonstratief te zijn weggebleven zijn de AFMP en de andere defensiebonden sinds 6 maart weer met de minister van Defensie in gesprek. We zijn pas aan de overlegtafel teruggekeerd nadat de minister liet weten haar dictaat van 19 december 2012 in te trekken. Daarin deelde ze eenzijdig mee dat een structurele compensatie van het defensiepersoneel voor de forse inkomensdalingen door de Wet Uniformering Loonbegrip (WUL) betaald moest worden uit het arbeidsvoorwaardengeld. Die eis haalde ze eind februari van tafel en daardoor was er weer ruimte voor overleg. Daarmee is niet gezegd dat alles nu weer koek en ei is. Om het geschonden vertrouwen van de bonden in de werkgever blijvend te herstellen zal de minister de komende tijd door concrete daden moeten laten zien dat ze de belangen van het personeel serieus neemt.

02

oplinie maart 2013

Inkomensachteruitgang Een belangrijke testcase op dat punt wordt het overleg over een bevredigende structurele WUL-compensatie vanaf 2014. Daarnaast is tot op heden nog onvoldoende voor het voetlicht gekomen tot welke inkomensachteruitgang de WUL geleid heeft bij gewezen en gepensioneerde militairen. Die gevolgen zijn zonder overdrijven onbehoorlijk te noemen. Helaas wordt de discussie met hun oud-werkgever over een passende compensatie bemoeilijkt doordat deze oud-collega’s in hetzelfde schuitje zitten als veel andere Nederlanders die niet meer deelnemen aan het arbeidsproces. Dat maakt hun inkomensdaling echter nog niet gerechtvaardigd! De WUL is een staaltje discriminerende wetgeving dat er niet om liegt. Het lijkt erop dat maar één iemand financieel beter is geworden van deze wet: de overheid en in dit geval de minister van Financiën. De regering houdt vol dat de WUL niet bedoeld is als bezuinigingsmaatregel, maar dat gelooft niemand meer. Waarom weigert Financiën anders zo halsstarrig het van militairen te veel geïnde belastinggeld terug te geven? Om de WUL en het daaruit voortkomende onrecht in de kern aan te pakken is de AFMP inmiddels samen met de andere defensiebonden een aantal proefprocessen tegen de fiscus gestart.

Sociaal akkoord Prominent in het nieuws is de interimvoorzitter van de FNV in beweging, Ton Heerts. Dit keer niet vanwege de interne perikelen van de FNV, maar vanwege

de wens van het kabinet om een sociaal akkoord te sluiten. Onze vakcentrale praat met de regering en de werkgevers over zaken die ook voor de rechtspositie van onze leden grote gevolgen kunnen hebben. Zo heeft bijvoorbeeld de duur van de bovenwettelijke WW-uitkering op basis van het Sociaal Beleidskader 2012 een relatie met de duur van de WW. Hoewel ik vind dat we daarover op voorhand sluitende afspraken hebben gemaakt, kan een wijziging van de WW toch gevolgen hebben voor de rechtspositie van onze leden. Dat maakt maar weer eens duidelijk hoe belangrijk het is dat de AFMP ook op bovensectorale zaken invloed kan uitoefenen. Nu doen we dat nog via de federatieraad van de oude FNV, binnenkort zal dat gaan gebeuren via het nieuwe ledenparlement. Kan de AFMP in die situatie voldoende gewicht in de schaal leggen om haar bovensectorale belangen overtuigend te behartigen? Dat hangt ervan af in hoeverre de opzet van het ledenparlement het mogelijk maakt op basis van argumenten tot standpunten te komen. Zo niet, dan hebben relatief kleine bonden als de AFMP al snel het nakijken. De concept-statuten van de nieuwe FNV zijn inmiddels klaar en worden op dit moment binnen de vereniging besproken. Waar nodig zullen we amendementen indienen. In april worden de definitieve statuten vastgesteld tijdens een bescheiden FNV-congres. Daarna zal blijken of de verbouwde FNV een huis is geworden waarin de AFMP zich thuis kan gaan voelen.

inhoud

10

15 04

12 04

Verder in dit nummer 16 IB-berichten 17 De vakbond, juist nu! 20 Gijzelingsactie De Punt 23 Computerhoek 27 Verenigingsnieuws

02

28 Veteranenberichten 30 FNV-Voordeel 32 Ledenbenefits

WUL: dictaat van tafel

Morele professionaliteit

33 Puzzel en Bankzitter

We zijn er nog niet, maar het overleg met de minister over de WUL is op 6 maart hervat. Het is geen harde eis meer dat compensatie voor de inkomensdaling door deze wet uit de arbeidsvoorwaarden wordt gehaald.

Hoe kan men voorkomen dat een ontgroening uit de hand loopt? Door zichzelf af te vragen of het doel de middelen heiligt en of een ontgroening wellicht ook anders kan. De NLDA maakt werk van het versterken van deze morele professionaliteit.

12

34 Servicepagina

Onderzoek naar omgaan met onrechtvaardigheid

Conditieproef

04

10

We roepen onze leden op om mee te werken aan een wetenschappelijk onderzoek. Hierin staat de vraag centraal hoe militairen omgaan met onrechtvaardigheden die ze ervaren bij de uitoefening van hun beroep.

15

Vorig jaar zakten 3.300 militairen voor de jaarlijkse Defensie Conditieproef. De werkgever wil daar rechtspositionele gevolgen aan verbinden. Maar dat gaat zomaar niet, want diezelfde werkgever ondermijnt de mogelijkheden om de fitheid op peil te houden.

35 Strip

Lidmaatschap

Er kan een moment komen dat u uw AFMPlidmaatschap op moet zeggen, bijvoorbeeld omdat u een baan buiten Defensie heeft aanvaard. Houdt u dan rekening met de opzegtermijn van 3 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 mei. U kunt alleen opzeggen door middel van een ondertekende brief aan AFMP/FNV t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden. Het volgende verenigingsblad verschijnt rond 30 april 2013. Kopij aanleveren is mogelijk tot en met 18 april. Salarisbetaaldatum: woensdag 24 april 2013 Cover: AVDD oplinie maart 2013

03

werk en inkomen Tekst Dick Harte

Protestactie defensiebonden werpt vruchten af:

Minister

haalt WUL-dictaat van tafel Op woensdag 6 maart 2013 hebben de AFMP en de andere defensiebonden besloten het sectoroverleg met minister Hennis-Plasschaert te hervatten. Dat overleg was op 21 december 2012 eenzijdig door de bonden afgebroken, uit protest tegen de weigering van de minister om te onderhandelen over een fatsoenlijke compensatie voor de inkomensdaling bij haar personeel als gevolg van de invoering van de Wet Uniformering Loonbegrip (WUL).

S

inds 1 januari is in Nederland de Wet Uniformering Loonbegrip van kracht. Deze wet voorziet in een versimpeling van allerlei berekeningen op het gebied van belastingen en sociale premies, met als uiteindelijke doel het verminderen van de administratieve lasten van werkgevers en werknemers (zie kader). De

invoering van de WUL kon volgens de regering leiden tot positieve en negatieve individuele inkomenseffecten. Die zouden niet worden gecompenseerd zolang het ging om veranderingen tussen -1,5 procent en +1,5 procent. Mocht blijken dat een grote groep mensen te maken kreeg met dalingen of stijgingen van hun inkomen boven deze bandbreedte, dan zouden nadere maatregelen worden genomen. Vooraf was duidelijk dat defensiemede-

Veelgestelde vragen over de WUL H 

04

werkers extra zwaar getroffen zouden worden door de invoering van de WUL (zie kader). Volgens berekeningen van het ABP kreeg het actieve personeel een inkomensachteruitgang tussen de 2,8 tot 4,7 procent voor de kiezen. Collega’s met een UGW-uitkering gingen er volgens het ABP tussen de 1,5 tot 3 procent op achteruit en gepensioneerde collega’s maar liefst tussen de 5 en 7 procent.

inkomensbedrag als uitgangspunt wordt genomen. Met andere woorden: bij deze berekeningen wordt voortaan een uniform loonbegrip gebruikt.

Wat is het doel van de Wet Uniform Loonbegrip? 

Wat is de belangrijkste administratieve lastenverlichting door de WUL?

Het doel van de WUL is het aanzienlijk verminderen van de administratieve lasten van werkgevers en werknemers. De WUL schrijft voor dat bij het berekenen van iemands loonbelasting, zijn premies voor volks- en werknemersverzekeringen en zijn inkomensafhankelijke premie voor de ziektekostenverzekering hetzelfde

Nederland kent een verplichte ziektekostenverzekering waarvoor werknemers in de meeste gevallen zowel een nominale premie (vast bedrag) als een inkomensafhankelijke premie moeten betalen. Voor werknemers buiten Defensie is het belangrijkste gevolg van de WUL dat hun inkomensafhankelijke bijdrage komt te vervallen. Tot 1 janu-

oplinie maart 2013

“

oorspronkelijk voorstel was slikken of stikken ’

Op 19 december 2012 liet de kersverse minister van Defensie Janine HennisPlasschaert de bonden weten dat ze van plan was het actieve defensiepersoneel in 2013 slechts te compenseren voor de negatieve WUL-effecten boven de anderhalf procent. Het geld voor

ari 2013 werd deze bijdrage maandelijks ingehouden op hun brutoloon en daarna door de werkgever volledig vergoed. Over die vergoeding betaalden de werknemers vervolgens loonbelasting. Deze omslachtige constructie is verdwenen. Voortaan betaalt de werkgever maandelijks rechtstreeks een premie over het loon van de werknemer aan het Zorgverzekeringsfonds. Gevolg van deze nieuwe gang van zaken is dat de Belastingdienst de loonheffing over de voormalige werkgeversvergoeding misloopt. Om dat verlies te compenseren zijn de tarieven voor de eerste twee schijven in de loonbelastingtabellen verhoogd met respectievelijk 3,9 en 0,05

deze compensatie zou ze dat eerste jaar nog uit haar eigen begroting bij elkaar sprokkelen, maar vanaf 2014 zou de financiering moeten gebeuren uit nieuw arbeidsvoorwaardengeld (het door de werkgever beschikbaar te stellen geld voor een nieuwe defensie-CAO). Met andere woorden: in 2013 kregen defensiemedewerkers te weinig compensatie (1,5 procent loondaling was voor eigen rekening) en vanaf 2014 moesten ze zelf meebetalen aan hun compensatie.

Dictaat De bonden vonden dit voorstel van de werkgever dan ook niet te verteren, maar de minister maakte duidelijk dat het een kwestie van slikken of stikken was. Ze liet de bonden weten dat er over haar voorstel niet onderhandeld kon worden. Daarmee was er in feite sprake van een dictaat. Reden voor de AFMP en de andere defensiebonden om zich op 21 december 2012 demonstratief terug te trekken uit het sectoroverleg.

procent. Al met al merkt de gemiddelde werknemer in zijn portemonnee relatief weinig van de invoering van de WUL.

Wat zouden volgens de regering de inkomensgevolgen van de WUL zijn? De invoering van de WUL kon volgens de regering leiden tot positieve en negatieve inkomenseffecten. Vooraf werd aangekondigd dat deze niet zouden worden gecompenseerd zolang het ging om veranderingen tussen -1,5 procent en +1,5 procent. Mocht blijken dat een grote groep mensen te maken kreeg met dalingen of stijgingen van hun inko-

oplinie maart 2013

05

werk en inkomen

“

we zijn er nog niet, maar het dictaat is tenminste van tafel’ Ruim twee maanden lang kon de minister van Defensie vervolgens geen enkel besluit nemen waarvoor de instemming van de bonden wettelijk vereist is en daardoor kwam ook de reorganisatie van de krijgsmacht stil te liggen. Uiteindelijk ging de minister overstag: onder druk van de protestactie van de bonden legde ze op donderdag 28 februari een nieuw voorstel op tafel, dat voorzag in een betere compensatie in 2013 en onderhandelingsruimte voor de compensatie vanaf 2014. De bewindsvrouw nodigde de bonden uit om op woensdag 6 maart terug te keren naar de overlegtafel om de inhoud van haar nieuwe aanbod te bespreken. Aan dat verzoek besloten de AFMP en de andere bonden gehoor te geven.

Compensatie vanaf 2014 In het nieuwe voorstel wordt duidelijk gesteld dat de WUL-compensatie vanaf 2014 in goed overleg met de bonden

moet worden geregeld. Er is dus geen sprake meer van een dictaat; voor de AFMP een belangrijke reden om zich weer aan de overlegtafel te melden. Bij die onderhandelingen zal de AFMP vasthouden aan haar standpunt dat de inkomensachteruitgang door de WUL moet worden gecompenseerd tot binnen de bandbreedte van -1,5 en + 1,5 procent en niet mag worden betaald uit arbeidsvoorwaardengeld of door te besparen op de kwaliteit van de bedrijfsvoering. Wij blijven van mening dat het benodigde geld moet worden verstrekt door de minister van Financiën.

Compensatie in 2013 De compensatie voor actieve militairen in 2013 is buiten de bonden om tot stand gekomen. Zo is eenzijdig besloten de werkgeversbijdrage tijdelijk niet meer op het loonstrookje te zetten als onderdeel van het loon. Het gevolg is dat actieve militairen over deze bijdrage

geen loonbelasting meer hoeven te betalen. Zoals gezegd wilde de minister in eerste instantie niet verder gaan dan het compenseren van de negatieve WUL-effecten boven de anderhalf procent. Onder politieke druk heeft ze deze beperking (1,5 procent inkomensdaling sowieso voor eigen rekening) in haar voorstel van 28 februari losgelaten. Op basis van de nieuwe (tijdelijke) regeling wordt de inkomensachteruitgang van actieve militairen dit jaar beperkt tot een daling tussen 0,8 en 1,5 procent. De minister heeft voor deze regeling een meerderheid in de Tweede Kamer achter zich, dus is er politiek gezien sprake van een voldongen feit.

Compensatie postactieven Voor de post-actieve collega’s met een UGM-uitkering is door de wetgever een tijdelijke compensatie geregeld, maar die stelt bitter weinig voor (zie kader). Voor gepensioneerd defensiepersoneel

vervolg Veelgestelde vragen over de WUL

men boven deze bandbreedte, dan zouden nadere maatregelen worden genomen.

Waarom pakt de WUL voor actieve militairen onevenredig negatief uit? Defensie kent een eigen zorgstelsel (SZVK). Defensiepersoneel betaalt daarvoor een nominale premie (vast bedrag per maand), die via het loon wordt ingehouden. Daarnaast betaalt de werkgever een inkomensafhankelijke premie, waarover actieve militairen (net als andere werknemers) loonbelasting betalen. In principe kwam hierin door de invoering van de WUL geen verbetering :

06

oplinie maart 2013

Defensiemedewerkers bleven hun nominale premie betalen én loonbelasting over de werkgeversbijdrage. Ze profiteerden op dat laatste punt dus niet van de invoering van de WUL, maar kregen vanaf januari 2013 wel te maken met een negatief effect daarvan: de verhoging van de eerste twee schijven in de loonbelastingtabellen met respectievelijk 3,9 procent en 0,05 procent. Hierdoor kregen militairen in actieve dienst na de jaarwisseling aanzienlijk minder loon. Een inkomensachteruitgang die varieerde van 2,8 tot 4,7 procent.

Waarom pakt de WUL voor post-actieve militairen met een UGM-uitkering onevenredig negatief uit?

“

werkgever leek vooral oog voor de eigen belangen te hebben’

is geen enkele compensatie geregeld, zelfs geen tijdelijke. De AFMP is uiteraard niet van plan zich daarbij neer te leggen. Om de WUL op zijn juridische zwakke plekken te laten toetsen hebben we samen met andere defensiebonden een proefproces aangespannen tegen de Belastingdienst. Daarnaast zijn we samen met andere bonden op zoek naar andere mogelijkheden om de negatieve WUL effecten voor post-actieven te bestrijden.

Vertrouwen De nalatigheid van de werkgever in de aanloop naar de invoering van de WUL en de onvrede over de manier waarop in december geprobeerd werd een WUL-compensatieregeling door te drukken, waren in feite slechts de twee druppels die de emmer deden overlopen. De AFMP had in het overleg al meerdere keren kritisch moeten uithalen omdat de werkgever voornamelijk oog leek te

Uit dienst getreden militairen met een UGM-uitkering betalen voor hun ziektekostenverzekering een inkomensafhankelijke zorgpremie. Los van de komst van de WUL is deze premie sinds 1 januari 2013 verhoogd van 5 naar 5,65 procent. De werkgever vergoedt dit bedrag volledig door het uitbetalen van een zogenaamde zorgcompensatie, waarover post-actieve UGM-collega’s vervolgens loonbelasting betalen. In die situatie is door de invoering van de WUL geen positieve verandering gekomen. Wel hebben ze sinds januari 2013 te maken gekregen met een negatief effect van de invoering van de WUL: de verhoging van de eerste twee schijven in de loonbelastingtabellen met respectievelijk

hebben voor de eigen belangen en te weinig rekening hield met de belangen van haar werknemers. Een veelzeggend voorbeeld van die verstoorde balans was de gang zaken rond het AOW-gat. Daarbij werd het voorstel van de AFMP om de UGM-uitkering te laten doorlopen tot aan de AOW-datum op voorhand door Defensie van tafel geveegd, zonder dat daarvoor een inhoudelijk argument werd gegeven. Daarmee blokkeerde de werkgever het onderzoeken van mogelijk voor alle partijen bevredigende oplossingen. De AFMP is dan ook blij dat de minister het initiatief heeft genomen om te laten onderzoeken hoe het vertrouwen van de bonden in Defensie hersteld kan worden en wat er nodig is om het open en reëel overleg tussen de sociale partners gezond te houden. Dat gebeurt door een commissie onder leiding van voormalig Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht Cees de Veer.

Reorganisaties Net als het sectoroverleg heeft ook de reorganisatie van de krijgsmacht ruim twee maanden stilgelegen. De minister heeft de bonden laten weten dat ze maatregelen wil treffen voor bijvoorbeeld de collega’s die op 21 december 2012, de dag dat het sectoroverleg tot stilstand kwam, vanuit een zogenaamde zwevende positie of een herplaatsingstraject op zoek waren naar een nieuwe functie. Minister Hennis-Plasschaert heeft voorgesteld om voor deze collega’s de relevante rechtspositionele termijnen te bevriezen voor de duur van de opschorting van het overleg. Daardoor behouden ze dezelfde kansen als voorheen en worden ze niet benadeeld door de gevolgen van de WUL-discussie. Verder is afgesproken om dat voorstel verder te laten bespreken door de specialisten van Defensie en de bonden in de landelijke werkgroep reorganisaties.

3,9 procent en 0,05 procent. Dit heeft ertoe geleid dat ze sinds begin dit jaar netto aanzienlijk minder van hun UGMuitkering overhouden. Een inkomensachteruitgang die volgens het ABP varieert van 1,5 tot 3 procent.

Waarom pakt de WUL voor gepensioneerde militairen onevenredig negatief uit? Gepensioneerde collega’s betalen de premie voor hun ziektekostenverzekering helemaal zelf in de vorm van een percentage over hun pensioenuitkering. Die premie wordt niet vergoed door de werkgever en dus profiteren ze niet van een belangrijk positief effect van de komst van de WUL: het

oplinie maart 2013

07

werk en inkomen Tekst Dick harte

Pensioennieuws Korting ABP- pensioen Alle militairen hebben in februari een brief van het ABP ontvangen, waarin werd aangekondigd dat op 1 april 2013 het tot en met 31 december 2012 opgebouwde pensioen met 0,5 procent wordt verlaagd. Wat dat precies voor u betekent, wordt in maart berekend en kunt u vanaf 1 april zien op Mijn ABP. Niet iedereen zal door deze maatregel een lager pensioen krijgen. Zo zal de korting niet worden doorgevoerd bij gepensioneerde militairen die vóór 1 juni 2001 met pensioen zijn gegaan. Dat is het gevolg van de toenmalige afspraken van de bonden met Defensie in verband met de overgang naar het ABP. Collega’s die later met pensioen zijn gegaan worden niet gekort over het pensioendeel van vóór 1 juni 2001, slechts over het deel vanaf die datum.

eens netto lager uit dan u had verwacht. Totdat u de AOW-leeftijd bereikt wordt over dat pensioen namelijk nog 17,9 procent AOW-premie ingehouden. Het overzicht van het ABP speelt daar (nog) niet op in en geeft dus nog het bedrag zonder de aftrek van de nog te betalen premie (in 2013 dus één maand). De AOW-premie van 17,9 procent wordt ook geheven als men bijvoorbeeld vanaf 65 jaar een lijfrentepolis laat uitbetalen. Gebeurt dat vóór de AOW-begindatum, dan is dat prima. Zo niet, dan kan het nadelig uitvallen. Wij adviseren dan ook om bij uw financieel adviseur of de instantie waar de polis is afgesloten navraag te doen of het mogelijk is de lijfrente-polis pas te laten uitbetalen vanaf de pensioengerechtigde leeftijd.

Consequenties AOW-gat

Kamervragen UGM-uitkering

Vanaf dit jaar wordt de AOW-leeftijd geleidelijk verhoogd naar 67 jaar, om te beginnen in 2013 met een maand. Daardoor kunt u te maken krijgen met een AOWgat: u krijgt dan na het bereiken van de leeftijd van 65 jaar enige tijd nog geen AOW-uitkering. Dat is op zich al vervelend genoeg, maar er zitten nog meer nadelen aan deze situatie. Uw ABP-pensioen bijvoorbeeld valt in die situatie ook nog

Op 27 februari hebben de AFMP, de MARVER en Abvakabo de Tweede Kamer een gezamenlijke brief gestuurd over het AOW-gat. Daarin lieten de bonden hun ongenoegen blijken over een eerdere brief van minister HennisPlasschaert aan het parlement, waarin ze de einddatum van de UGM-uitkering ineens koppelde aan de beginleeftijd van het ABP-pensioen en niet langer

“

Brief AFMP leidt tot maar liefst 45 kamervragen’ aan de beginleeftijd van de AOW. Mede dankzij deze brief kreeg de bewindsvrouw maar liefst 45 Kamervragen over dit onderwerp op haar bordje. Een daarvan was de AFMP uit het hart gegrepen: ‘Op 3 november 2010 stelde u dat de UGM-uitkering een werkgeversvoorziening is in de vorm van een overbruggingsuitkering tussen het ontslagmoment en het bereiken van de AOW-leeftijd. Heeft er sinds 3 november 2010 een wijziging in de regelgeving plaatsgevonden waardoor het einde van de UGM-uitkering niet de AOW-leeftijd, maar de pensioenleeftijd is geworden? Zo ja, is dit gebeurd in overleg met de Centrales van Overheidspersoneel? Zo niet, betreft de UGM-uitkering nu een uitkering tot aan de pensioenleeftijd of tot aan de AOW-leeftijd?’ Alle gestelde Kamervragen vindt u op de website www.afmp.nl onder de menuknop Pensioendossier. Daar vindt u te zijner tijd ook de antwoorden van de minister.

vervolg Veelgestelde vragen over de WUL

belastingvoordeel voor werknemers doordat de werkgever de vergoeding voor verplichte zorgpremies rechtstreeks afdraagt aan het Zorgverzekeringsfonds. De zorgpremie die gepensioneerde militairen moeten betalen was tot voor kort vijf procent en is met ingang van 1 januari 2013 verhoogd naar 5,65 procent. Deze verhoging staat op zich los van de invoering van de WUL, maar valt wel samen met een negatief effect daarvan: de verhoging van de eerste twee schijven in de loonbelastingtabellen met respectievelijk 3,9 procent en 0,05 procent. Al met al houden gepensioneerde militairen sinds begin dit jaar netto aanzienlijk minder van hun pensioenuitkering over. Dit komt neer

08

oplinie maart 2013

op een inkomensachteruitgang die volgens het ABP varieert van 5 tot 7 procent.

Worden post-actieve militairen gecompenseerd voor de negatieve inkomenseffecten van de WUL? Post-actieve militairen met een UGW-uitkering krijgen de komende drie jaar (2013, 2014, 2015) een tegemoetkoming in de vorm van een heffingskorting van maximaal € 182 in 2013, € 121 in 2014 en € 61 in 2015. Drie druppels op een gloeiende plaat. Voor de gepensioneerden is tot op heden nog geen enkele compensatie geregeld, zelfs geen tijdelijke. De AFMP legt zich daar uiteraard niet bij neer.

voo Exc r A lus FM ief P-le den !

Stoere aanbieding

Leden van de AFMP kunnen vanaf deze maand voordelig denimkleding kopen bij topmerk G-Star. Bij aanschaf online kunnen de exclusieve kortingen oplopen tot 45 procent, bij aanschaf in de outlinewinkels tot wel 90 procent!

G

-Star is een Nederlands bedrijf en hét moderne denimmerk van nu. Bij deze fabrikant ligt de nadruk op innovatie en vakmanschap op denimgebied, vandaar haar filosofie: ‘Just the product’ – alleen het product. De unieke kijk van G-Star op constructie en ontwerp gaat overigens veel verder dan alleen denim. Ze vormt ook het uitgangspunt voor het

maken van schoenen, accessoires en andere garderobe-onderdelen. De AFMP biedt haar leden in samenwerking met G-Star de exclusieve mogelijkheid om voordelig G-Star restvoorraden, samples en b-kwaliteiten aan te schaffen in alle outletwinkels in Nijmegen, Amsterdam en Spijkenisse. Dat kan door online shoppen (met kortingen tot 45 procent) en door naar de winkels zelf te gaan (kortingen tot wel 90 procent).

»

Let op: je krijgt alleen toegang tot de outletwinkels met een geldige AFMP-ledenpas. Bij online aankopen wordt naar je lidmaatschapsnummer gevraagd.

Vraag vandaag nog een exclusieve lidmaatschapskaart aan op www. outletmembership.g-star.com. Dat kost vijf euro, maar daar staat tegenover dat je bij inschrijving een kortingsbon van dezelfde waarde krijgt. In feite is het aanvragen dus GRATIS! Bij het inschrijven moet je gebruikmaken van de bedrijfsnaam -AFMP- en het wachtwoord NLD1036. Check voor meer informatie onderstaande advertentie.

exclusief lidmaatschap

G - StAr rAW FACtOry OutLet U bent uitgenodigd om lid te worden van GSFO, de exclusieve G-Star RAW Factory Outlet. GSFO verleent alleen toegang aan outlet membercard houders. Als member kunt u online shoppen op GSFO. com of een van onze winkels bezoeken. De eenmalige kosten voor de member card bedraagt €5. In ruil daarvoor ontvangt u een kortingsvoucher ter waarde van €5. Online registratie www.outletmembership.g-star.com Bedrijfsnaam: -AFMPWachtwoord NLD1036 AMSTERDAM | SPIJKENISSE | NIJMEGEN | GSFO.COM ALLEEN LEDEN | GRATIS VERZENDING BIJ MEER DAN ¤150 BINNEN 14 DAGEN GRATIS RETOUR oplinie maart 2013

09

Werk en inkomen Tekst Alex Groothedde

De Mars voor Waardering in Den Haag op 25 mei 2011 was de directe aanleiding voor het onderzoek Foto: Peter Roek

Doe mee aan onderzoek over onrechtvaardigheid

We roepen onze leden op om mee te werken aan een onderzoek naar de vraag hoe militairen omgaan met onrechtvaardigheden die ze ervaren bij de uitoefening van hun beroep. De afdeling Sociologie van de Vrije Universiteit Amsterdam voert dit onderzoek uit in samenwerking met de AFMP, MARVER en ACOM.

W

aarom tekent de ene militair bezwaar aan tegen een beslissing en roept hij of zij de hulp in van de vakbond, en besluit de andere militair om niets te doen en stilletjes zijn of haar lot te ondergaan? En: waarom kiest de ene militair om

10

oplinie maart 2013

de krijgsmacht te verlaten en blijft de ander? Het zijn vragen die promovendus Igor Petrovic en zijn promotoren prof. dr. Bert Klandermans en dr. Jacquelien van Stekelenburg bewogen een meerjarig onderzoek op te zetten. Daarin wordt – naast ervaren onrechtvaardigheid- ook bekeken wat het effect is van deze ervaren onrechtvaardigheid op de bereidheid om offers te brengen. Dat zijn natuurlijk ook voor de AFMP interessante vragen, vandaar dat wij dit onderzoek van harte ondersteunen en onze leden oproepen om hieraan mee te doen.

Ergernissen Petrovic gaat ervan uit dat militairen, net als andere Nederlanders, bepaalde ergernissen hebben en onrechtvaardigheid ervaren tijdens de uitoefening van hun beroep. “Denk bijvoorbeeld aan de reorganisatie en de problemen die daarmee gepaard gaan, of aan dagelijkse situaties op de werkvloer die ergernissen veroorzaken. Gewone Nederlanders hebben best veel mogelijkheden om collectief tegen onrechtvaardigheid op te treden, bij militairen ligt dat, zoals bij jullie leden wel bekend is, toch net anders. Ze mogen bijvoorbeeld niet

“

het is een meerjarig onderzoek waardoor we ontwikkelingen binnen defensie kunnen volgen’

staken en er wordt van ze verwacht dat ze orders opvolgen. Binnen die omgeving is het interessant om te kijken wat militairen als onrechtvaardig ervaren en wat er aan gedaan wordt”.

Spanningsveld Petrovic en zijn promotoren maken deel uit van de onderzoeksgroep Social Conflict and Change (SCC) van de afdeling sociologie van de Vrije Universiteit. Deze groep doet veel onderzoek naar verschillende vormen van collectieve actie als reactie op gebeurtenissen die individuen en groepen onrechtvaardig vinden. Zo bestuderen ze al jarenlang de arbeidstevredenheid onder de Nederlandse werknemers en de ontwikkelingen rondom de Nederlandse vakbonden. Ook wordt er onderzoek gedaan naar demonstraties die plaats vinden in Nederland en verschillende andere landen. De Mars voor Waardering in Den Haag op 25 mei 2011 was de directe aanleiding voor het onderzoek. Igor Petrovic: “Onze onderzoeksgroep Social Conflict and Change doet breed onderzoek naar diverse vormen van protest in Nederland en andere landen. Een militaire manifestatie zoals die in 2011 maken we niet vaak mee – zelfs onze ervaren onderzoeker vond de Mars bijzonder. Dit omdat overeenkomstig de militaire ethiek militairen zich niet publiekelijk uitspreken tegen de politiek. Toch kwamen veel militairen op de manifestatie af. Dat is een interessant spanningsveld. Voor ons was het één van de drijfveren om contact op te nemen met de vakbond”.

Interviews Petrovic: “ Een flink aantal groepen in de samenleving roert zich, omdat veel rechten die normaal en vanzelfsprekend waren, de afgelopen twee jaar zijn verdwenen als gevolg van de bezuinigingen. Veel mensen lijken zich druk te maken over het verlies van hun baan, of omdat ze denken minder te gaan verdienen, maar hoe zit dat bij

het defensiepersoneel?” Petrovic heeft vanaf februari jl. leden uitgenodigd om met hem in gesprek te gaan. Dat gebeurt in de vorm van individuele interviews en groepsgesprekken. De bedoeling is erachter te komen wat er op dit moment onder de mensen leeft en wat de relevante vraagstukken zijn. Op basis daarvan stelt hij een vragenlijst samen die de komende drie jaar uitgezet wordt. Petrovic: “Wij willen de vragen herhalen, zodat we de ontwikkelingen binnen Defensie kunnen blijven volgen, ook omdat we sommige effecten alleen door de jaren heen kunnen bekijken.” De eerste keer dat de vragen worden gesteld is in het tweede kwartaal van van 2013, en vervolgens in het voorjaar van 2014 en 2015. De drie bonden zijn natuurlijk zeer geïnteresseerd in de onderzoeksresultaten. Er hoeft niet te worden gewacht op de voltooiing van het onderzoek; de onderzoeker verwacht de eerste resultaten deze zomer naar buiten te kunnen brengen.

Spoor je collega’s aan

»

Omstreeks mei/juni zullen de ACOM, de AFMP en MARVER hun leden per mail vragen om deel te nemen aan het onderzoek door een online vragenlijst in te vullen. Ook wordt dan gevraagd om collega’s die niet lid zijn van een vakbond, aan te sporen de vragenlijst in te vullen. Uiteraard garanderen de vakbonden en de onderzoeker dat de verstrekte gegevens vertrouwelijk behandeld worden. Iedereen die vragen heeft of meer wil weten over het onderzoek kan contact opnemen met Igor Petrovic ([email protected]) .

Positie Nederlandse militair Het doel van dit onderzoek is om op een wetenschappelijk verantwoorde wijze een goede indruk te krijgen van wat er op dit moment speelt binnen de krijgsmacht. Door licht te werpen op zowel de sterke als zwakke kanten van de arbeidspositie van de Nederlandse militairen worden de drie bonden (AFMP, MARVER en ACOM) die het onderzoek begeleiden ook ondersteund in hun rol als belangbehartiger van individuele en collectieve belangen. Ook andere militaire bonden kunnen voordeel halen uit de resultaten. Op deze wijze hoopt de onderzoeker een bijdrage te kunnen leveren aan de betere positie van de Nederlandse militair.

Onderzoeker Igor Petrovic: “Het is interessant om te kijken wat militairen als onrechtvaardig ervaren en wat er aan gedaan wordt.”

Foto: Alex Groothedde

oplinie maart 2013

11

blikopener Tekst Alex Groothedde

Hoe kan ervoor worden gezorgd dat ontgroeningen niet uit de hand lopen? En kan een ontgroening ook op een andere manier gebeuren, zodat niemand beschadigd raakt maar toch de nodige druk voelt? De NLDA neemt die vragen serieus. De militaire opleidingsinstituten borgen de sociale veiligheid van cadetten doordat de ontgroening in leerdoelen is opgenomen en er continu begeleiding is. We kunnen spreken van een morele professionalisering bij Defensie.

Morele professionalisering:

Meer grip

op ontgroeningen

A

ankomende militairen worden in het begin van het eerste jaar van hun initiële opleiding zwaar beproefd. Zo zwaar dat men zich kan afvragen in hoeverre het doel van de ontgroening de middelen heiligt. Dat is een ethische vraag, die Defensie zichzelf ook stelt. Daar vraagt men zich ook af hoe excessen bij ontgroeningen kunnen worden voorkomen. De aangewezen persoon om hierop antwoord te geven is Désirée Verweij, professor

12

oplinie maart 2013

in filosofie en (militaire) ethiek aan de Nederlandse Defensie Academie NLDA. Ontgroeningen zijn volgens haar praktijken met een lange traditie waar tot tientallen jaren geleden nauwelijks over werd nagedacht en waarover zelden of nooit iets naar buiten kwam. Nu, in dit tijdperk van mobiele telefoons en social media waardoor berichten zich razendsnel verspreiden, is dat andere koek. Verweij: “Het belangrijkste is om mensen die met ontgroeningen bezig zijn in een organisatie als Defensie te leren wat het betekent als je iemand vernedert en hen dwingt om dingen te doen die ze niet

willen doen. Daarbij is het belangrijk om machtsmisbruik te voorkomen. Anderen accepteren tot op zekere hoogte dat ze worden gedwongen bepaalde dingen te doen; dat zijn de spelregels. De vraag is alleen of je iedereen die macht kunt toevertrouwen. Want zowel bij degene die de vernedering ondergaat als degene die het afdwingt, gebeurt psychologisch heel veel. Leidinggevenden op opleidingsinstituten moeten goed op de hoogte zijn van de psychosociale processen in dit soort situaties.”

Stanford Prison Experiment Verweij maakt een vergelijking met het beruchte Stanford Prison Experiment uit 1971, waarbij in een nagebouwde gevangenis een rollenspel werd gespeeld met gevangenen en bewakers. Dit spel liep volkomen uit de hand, waarbij de cipiers vreselijke straffen uitdeelden. “De vraag of je met die macht kunt omgaan is heel erg belangrijk, maar er gaat wat de ont-

Foto: AVDD

»

De AFMP staat in beginsel niet afwijzend tegen ontgroeningen, zolang ze natuurlijk niet uit de hand lopen. In het licht van het grote verloop op militaire opleidingen (er zingen percentages van 30 tot 35 rond, die overigens niet worden bevestigd door de geïnterviewden), vragen we ons af of de invulling ook anders kan. Nu Defensie door de bezuinigingen en de massale ontslagen minder aantrekkelijk wordt als werkgever, is het handig als van de introductieperiode geen afschrikwekkende werking uitgaat.

»

Foto: AVDD

groeningen betreft een vraag aan vooraf: wat is het doel van die periode? Als je die vraag stelt aan militairen krijg je normaal gesproken een algemeen antwoord in de trant van dat het te maken heeft met een traditie en het smeden van een groepsband. Maar is een ontgroening in de huidige vorm de manier om dat doel te bereiken? Kan het ook op een andere manier? Wanneer het doel is om iemand ontberingen te laten ondergaan kunnen ook grensverleggende activiteiten worden gekozen. Een spelvorm in de coördinatieperiode kan dicht in de buurt komen van machtsmisbruik. De vraag is dan ook hoe je kunt komen tot een spelvorm waarbij het niet uit de hand loopt.”

Minder excessen Op de KMA is de coördinatiecommissie verantwoordelijk voor de organisatie van de introductieperiode. Deze commissie ziet ook toe op het goede

Volgens Sander Dalenberg (NLDA) zijn de effecten van socialisatie in het algemeen en ontgroening in het bijzonder moeilijk vast te leggen. “Psychologisch werkt het zo dat als je een niet zo leuke introductieperiode beleeft, je beter kunt zeggen dat het aan mensen lag dan aan omstandigheden. Dan ligt de oorzaak immers voor een deel ook buiten jezelf en hoef je wellicht niet toe te geven dat je bent veranderd door een lastige of zware periode. Tegen het thuisfront vertellen de cadetten daarentegen dat ze wel degelijk zijn veranderd door het militaire introductiebivak. Dat is een interessant spanningsveld. Het is hierdoor lastig om het effect van socialisatie van de nieuwe rekruten vast te pinnen.”

verloop van die periode. Lt. kol. Sander Dalenberg, docent Leidinggeven en Ethiek aan de NLDA, is adviseur van deze commissie. Hij stipt aan dat de introductieperiode op de KMA wezenlijk anders is ingebed dan het geval is in een studentenvereniging. “24 uur per dag treden één of twee officieren op als begeleider. Een ontgroening staat dus niet op zichzelf, waardoor - voor zover ons bekend - ongewenst gedrag schaars is. In mijn perceptie is er de afgelopen twee, tweeënhalf jaar niemand de dupe van geweest. Dat neemt niet weg dat af en toe een individu zich onheus bejegend voelt. Mijn indruk is dat ongewenst gedrag eerder buiten dan tijdens de introductieperiode plaatsvindt.”

Creatieve oplossing Lkol Dalenberg doet onderzoek naar ervaringen van cadetten tijdens de coördinatieperiode onder de werktitel

Prof. Désirée Verweij: “Een spelvorm in de coördinatieperiode kan dicht in de buurt komen van machtsmisbruik. De vraag is dan ook hoe je kunt komen tot een vorm waarbij het niet uit de hand loopt.”

Socialisatie in opleiding, waar hij op promoveert. Dat doet hij samen met medeonderzoeker cadet vaandrig Anne Bik, die op afstudeert op een deelonderwerp binnen dat project. Volgens Dalenberg zijn de vernederingen, het zogenoemde feutengedrag, de laatste tijd veel minder geworden. Hij heeft daar zelf een bijdrage aan geleverd door met de (ouderejaars) cadetten te praten over onder meer het schreeuwen tegen, en het blootstellen aan ontberingen van eerstejaars. “Ik vroeg hen welk effect ze daarmee wilden bereiken. De cadetten denken nu na over manieren om tot andere, creatieve oplossingen te komen waardoor de druk kan worden opgebouwd. Een mogelijk alternatief kan zijn om cadetten tijdens hun coördinatieperiode een presentatie te laten houden voor een groep van twee- à driehonderd man. Dat is een mentale druk die reëel is om aan aspirant-officieren te vragen, omdat het een activiteit is die te koppelen is aan wat ze later moeten doen. Ik kijk naar het effect op eerstejaars. Schreeuwen levert geen reële druk op, omdat er dan een plaat voor iemands hoofd gaat en het niet bijdraagt aan wat iemand echt wilt leren.”

Minder ontgroeningen Dat er minder excessen bij ontgroeningen zijn, is ook toe te schrijven aan het feit dat er tegenwoordig ze niet meer in totale afzondering plaatsvinden. Dat is de constatering van Sander Dalenberg. Als oorzaak noemt hij de afbrokkeling van het ‘totale instituut’ dat de militaire academie ooit was. “Je werd geïnternaoplinie maart 2013

13

blikopener

“

instructeurs moeten voorkomen dat iemand een pispaal wordt’ liseerd, er was geen scheiding tussen privé en werk. Mobieltjes bestonden nog niet en dus bestond contact met de buitenwereld niet of nauwelijks. Als je maar lang genoeg ergens binnen was, werd het normaal je te gedragen zoals het eraan toe ging. Maar nu is die scheiding er wel. Die complete afzondering is er niet meer waardoor het contact met de buitenwereld meer onder de aandacht blijft. De kans dat er dan ongewenste activiteiten ontplooid worden is kleiner omdat er geen sprake is van een volledige ‘eigen wereld.” Aan deze ontwikkeling kleven voor- en nadelen. Het doel van een ontgroening is het smeden van een groepsgevoel, en een hechte groep komt sneller tot resultaat. De betrokkenheid bij het Corps wordt groter. Sommige onderzoeksbronnen geven aan dat uit ontgroeningen om die reden ook gewenst gedrag voortkomt, bijvoorbeeld dat men elkaar niet snel laat vallen. De praktijk lijkt echter weerbarstiger. Dalenberg en Bik kregen tijdens hun onderzoek van veel ondervraagden te horen dat ze als deelnemer van de introductieperiode niet zoiets als een hechte groep ervoeren, en ook niet later in het eerste jaar. “Veel mensen zeggen dat ze het zo druk hadden tijdens de introductieperiode dat ze elkaar niet hebben leren kennen. Dat is interessante feedback. De coördinatiecommissie is nu van plan meer opdrachten er in te stoppen, bijvoorbeeld om in de groep iets over een ander te vertellen. Daar kunnen we tijdens de introductieperiode net zo goed druk mee opbouwen. En het biedt praktische voordelen, want bijvoorbeeld voor een pelotonscommandant is het van belang te weten wat er speelt bij het personeel. Die kennis is belangrijk voor de inzet en voor de teamgeest.” Volgens Dalenberg is de cul-

14

oplinie maart 2013

tuur op de KMA wat de introductieperiode aangaat merkbaar veranderd. “Het proces is anders ingericht en dat levert een beter product op.”

Foto: Alex GrootheddE

Lt. kol. Sander Dalenberg spreekt van een positieve ontwikkeling op de KMA.

Morele professionaliteit Toch kan Defensie niet tevreden achteroverleunen. Op het gebied van opleidingen is blijvende aandacht nodig. Zo moeten instructeurs en kaderleden voorkomen dat iemand tijdens de militaire opleiding als zondebok wordt gebrandmerkt, of anderszins een pispaal wordt. Defensie heeft in dat opzicht, juist doordat ze een geweldsmonopolie heeft gekregen, een zekere verantwoordelijkheid tegenover de samenleving. Ook kan onverantwoordelijk gedrag van het kader tot een hoger opleidingsverloop leiden. Désirée Verweij: “De maatschappij heeft behoefte aan militairen die ook in moreel opzicht professioneel zijn. Op het moment dat mensen worden opgeleid die niet aan die eisen voldoen, rol je van het ene debacle in het andere. Daarbij speelt de instructeur een belangrijke rol. Hij moet ongewenst gedrag afremmen en gewenst gedrag stimuleren. Die vormende taak stelt nogal wat eisen aan de instructeur in kwestie. Je kunt het vormen van mensen dan ook niet zomaar aan iedereen over laten. Daar moet je dus in investeren en dat gebeurt ook wel degelijk, maar het moet in meerdere mate en op alle verschillende niveaus. Jonge militairen kunnen lessen militaire ethiek volgen, maar als er instructeurs en kaderleden rondlopen die het met ongewenst gedrag niet zo nauw nemen bereik je erg weinig. Het werk van militairen is de laatste tijd veel complexer geworden, door een grotere complexiteit van technologie en culturele en moreel-ethische aspecten. Het is voor een commandant wel even

wat ingewikkelder dan een pelotonnetje de hei over sturen. De militaire praktijk wordt te ingewikkeld om de vorming over te laten aan instructeurs en kaderleden die daar eigenlijk niet echt voor zijn opgeleid.” Zeker als mensen worden opgeleid, vindt Verweij, moet je op die opleidingsplaatsen mensen neerzetten die weten hoe groepsdynamiek werkt en die moreel en psychologisch inzicht hebben. Morele ontwikkeling verschilt van persoon tot persoon, maar als organisatie kun je mensen wel degelijk moreel/ethisch en sociaal-psychologisch vormen via onderwijs en trainingen. Die inhaalslag is mogelijk, al vergt het flinke investeringen.”

Rol vakbond

»

In de aanwijzing Inwijdingsrituelen van de Secretaris Generaal staat dat ontgroeningsrituelen zijn toegestaan, mits er duidelijke doelen zijn, toezicht en er geen sprake is van ongewenst gedrag. Wilt u reageren op dit artikel? Stuur een e-mail naar [email protected]

Désirée Verweij ziet ‘haar’ faculteit Militaire Wetenschappen als een plek waar niet alleen onderwijs wordt gegeven en onderzoek gedaan wordt, maar waar door de jaren heen ook een redelijk grote expertise is opgebouwd op het gebied van onder andere technologie, ethiek, krijgswetenschappen en militair recht. “Ideaal zou zijn als we die expertise defensiebreed kunnen inzetten; dat wij een plek zijn waar Defensie ook terecht kan met hun vragen. De faculteit kan een bijdrage leveren bij het oplossen van bepaalde vragen en problemen. En daar ziet de vakbond ook het belang van in.” De AFMP kan via de Krijgsmachtsalliantie (voorheen Stichting Homosexualiteit en Krijgsmacht) een rol spelen bij een expertisecentrum militaire ethiek. De Krijgsmachtsalliantie is een warm voorstander van een dergelijk centrum, dat kan zorgdragen voor monitoring en effectmeting. Hierdoor kan bij Defensie een cultuur worden bevorderd waarin ongewenst gedrag wordt geminimaliseerd.

werk en inkomen Tekst Dick harte

Defensie overweegt rechtspositionele gevolgen

Weinig animo

voor Defensie conditieproef In 2012 zakten 3.300 militairen voor de jaarlijkse Defensie Conditieproef (DCP). Ruim 15.000 collega’s lieten de verplichte test aan zich voorbij gaan. De AFMP was onaangenaam verrast door deze cijfers, maar begrijpt wel waarom de animo zo laag is:

D

e DCP is een eenvoudig sportexamen; hij bestaat uit opdrukken, sit-ups en hardlopen. Hij zou voor iedere gezonde militair makkelijk te doen moeten zijn, maar in de praktijk brengt een flink aantal het er belabberd van af, meldde het Algemeen Dagblad op woensdag 13 februari. Dezelfde avond gaf AFMP-vicevoorzitter René Schilperoort in het tv-programma Hart van Nederland zijn kijk op de zaak. Hij vertelde dat de AFMP het uiteraard geen goed nieuws vond dat in 2012 een derde van alle militairen niet was komen opdagen voor de DCP. Tegelijkertijd zette hij vraagtekens bij de juistheid van dat aantal. “Het registratiesysteem van Defensie is zover onder de maat dat het exacte aantal ‘spijbelaars’ moeilijk vast te stellen is.”

collega’s die jarenlang operationele functies hebben vervuld en nu in staf- en ondersteunende functies terecht zijn gekomen die de Defensie Conditieproef links laten liggen. ‘Door alle bezuinigingen is hun werkdruk zo hoog opgelopen dat ze gewoon geen tijd hebben voor het sporten in de tijd van de werkgever.” De AFMP vindt dat commandanten zich zouden moeten inspannen om deze mensen alsnog te bewegen een keer per jaar de DCP te doen. “Dat kunnen ze doen door voor hen verplichte sporttijd in te roosteren,” aldus Schilperoort. “Ook kunnen ze het goede voorbeeld geven door zelf de DCP te doen, ze zouden begeleiding kunnen regelen als dat nodig is en ze zouden medewerkers kunnen aanspreken als die verzuimen om te sporten.”

Goedpraten wil de AFMP het ontlopen van de conditieproef niet, maar enig begrip voor een gebrek aan enthousiasme heeft Schilperoort wel: “Je kunt niet verwachten dat je personeel gemotiveerd dat soort tests komt doen als je jarenlang bezuinigt op hun arbeidsvoorwaarden en ze het gevoel geeft dat je hun werk niet serieus neemt. De politiek beweert bij hoog en bij laag dat er meer waardering moet komen voor het werk van militairen, maar weigert zelf de daad bij het woord te voegen.” De AFMP twijfelt er niet aan dat de fysieke gesteldheid van de operationele eenheden dik in orde is. “Daar wordt nog wel regelmatig in de tijd van de baas wordt gesport.” Volgens Schilperoort zijn het vooral de oudere

Foto: AVDD

Rechtspositionele gevolgen bij het zakken voor de DCP zijn voor de AFMP onbespreekbaar.

“

slechte registratie maakt inschatten van omvang probleem lastig’

Volgens generaal Tom Middendorp is meer serieuze aandacht voor het afleggen van de proef noodzakelijk. Defensie hoopt dat te bereiken door personele consequenties te verbinden aan het niet halen van de test, zoals het niet in aanmerking komen voor deelname aan een missie of voor een bepaalde volgende functie. Dat kan echter alleen in overleg met de militaire vakbonden en die voelen daar niet veel voor. Schilperoort: “Om de DCP met succes te kunnen afleggen moet je één keer per jaar fit genoeg zijn. De werkgever zou ernaar moeten streven dat zijn medewerkers constant fysiek fit zijn. De mogelijkheden om die fitheid op peil te houden worden echter al meer dan tien jaar ondermijnd door bezuinigingen en inkrimpingen. Daardoor zijn er onvoldoende faciliteiten beschikbaar. Zolang dat niet verbetert, stemmen wij niet in met het koppelen van rechtspositionele gevolgen aan het zakken voor de Defensie Conditie Proef.”

oplinie maart 2013

15

Individuele belangenbehartiging Tekst dick harte

Recht op vaste baan met succes bevochten

Na drie tijdelijke aanstellingen kan Defensie iemand alleen maar in dienst houden door hem een vaste baan aan te bieden. De werkgever kan die regel niet ontduiken door tussentijds de duur van de derde tijdelijke aanstelling te verlengen. Dat heeft de Centrale Raad van Beroep op 24 januari 2013 bepaald in een door de AFMP aangespannen rechtszaak.

D

e zaak betrof een collega – laten we hem in dit artikel Ton noemen – die na zijn functioneel leeftijdsontslag als militair een burgerfunctie was gaan vervullen bij het Ministerie van Defensie. In eerste instantie op basis van een tijdelijk contract van zeven maanden. Dat contract werd vervolgens twee maal verlengd, achtereenvolgens met twaalf maanden en met vier maanden. Toen Ton een discussie aanzwengelde over de einddatum van zijn derde tijdelijke contract, bleek de werkgever bereid hem nog eens vier maanden langer in dienst te houden. Per e-mail kreeg hij een interne nota thuisgestuurd waarin de Hoofddirecteur Personeel instemde met zijn verlengde aanstelling.

Officieel besluit Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) nam met deze gang van zaken geen genoegen, waarna Ton de werkgever alsnog verzocht om een officieel besluit. Toen die brief arriveerde, bleek dat daarin opnieuw werd gesproken over een tijdelijke aanstelling van vier maanden, in dezelfde bewoordingen als bij de eerdere drie besluiten. Volgens Ton was dat in strijd met artikel 7 lid 8 van het Burgerlijk ambtenaren-reglement defensie (het BARD). Dat schrijft namelijk voor dat een aanstelling in tijdelijke dienst wordt omgezet in een aanstelling in

16

oplinie maart 2013

vaste dienst ‘als meer dan drie aanstellingen in tijdelijke dienst elkaar opvolgen met tussenpozen van niet langer dan drie maanden.’ In zijn geval had er tussen de vier tijdelijke contracten zelfs geen tussenpoos gezeten. In plaats van een nieuwe aanstelling in tijdelijke dienst had Ton dus automatisch een vaste aanstelling moeten krijgen.

Bezwaar niet-ontvankelijk? Samen met de afdeling Individuele Belangenbehartiging van de AFMP startte Ton een bezwaarprocedure tegen het besluit van de werkgever. Die verklaarde het bezwaar niet-ontvankelijk. Volgens hem was zijn besluit niet gericht op een verandering in Ton’s rechtspositie, maar slechts op een administratieve wijziging van de einddatum van zijn derde tijdelijke aanstelling. Om op basis van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) via een bezwaarprocedure te worden aangevochten moet een besluit leiden tot een bepaald rechtsgevolg en daarvan was dus geen sprake – beweerde de werkgever. De AFMP spande namens Ton een rechtszaak aan. Daarin werd de argu-

mentatie van de werkgever zowel door de rechtbank als door de Centrale Raad van Beroep – de hoogste rechter in ambtenarenzaken – met de grond gelijk gemaakt. Elk nieuw aanstellingsbesluit leidt per definitie tot een verandering in iemands rechtspositie, aldus de Centrale Raad. Een werkgever die een bezwaar tegen zo’n besluit niet-ontvankelijk verklaart vanwege het ontbreken van rechtsgevolg slaat de plank dus faliekant mis.

Recht op een vaste aanstelling De Raad noemde het heel goed mogelijk (‘niet onvoorstelbaar’) dat de werkgever in zijn vierde besluit per ongeluk de bewoordingen van de drie eerdere besluiten had hergebruikt. Dat maakte echter geen enkel verschil voor de kern van de zaak: een vierde tijdelijke aanstelling moet volgens het BARD worden omgezet in een vaste aanstelling. Dat voorschrift zou ook van toepassing zijn geweest, aldus de Raad, als de werkgever in zijn besluit duidelijker had gesteld dat het ging om een verlenging van het derde tijdelijke contract. Ook dan was er sprake geweest van een vierde tijdelijke aanstelling en had Ton dus aanspraak gekregen op een vast contract. Uiteindelijk is Ton dan ook in vaste dienst genomen, met terugwerkende kracht tot de datum waarop zijn derde tijdelijke contract afliep. Alle salarisnabetalingen zijn verricht en er is met spoed naar nieuw werk voor hem gezocht.

verenigingsnieuws

Contributieaanpassing H In 2012 is de eindejaarsuitkering voor Defensiepersoneel verhoogd. Volgens het huishoudelijk regelement leidt dit tot een lichte aanpassing van de contributies met ingang van 1 april 2013. »  Matroos / Soldaat / Korporaal KL/KLu of overeenkomstig; Burgerambtenaren schaal 1 en 2 was € 7,96 wordt € 8,02 »  Korporaal KM / Sergeant / Wachtmeester of overeenKomstig; burgerambtenaren schaal 3 en 4 was € 10,23 wordt € 10,31 Sergeant 1 / Wachtmeester »  1 / Sergeant-Majoor of overeenkomstig; Burgerambtenaren schaal 5 en 6 was € 11,36 wordt € 11,45 »  Adjudant / Luitenant / Kapitein of overeenkomstig; Burgerambtenaren schaal 7 t/m 10 was € 13,64 wordt € 13,75 »  Majoor en hoger of overeenkomstig ; Burgerambtenaren schaal 11 en hoger was € 15,91 wordt € 16,03 »  Gepensioneerden / Postactieven / niet actief dienenden / leden van het korps nationale reserve / overige reservisten / leden met uitkering UKW, wachtgeld- en/of overeenkomstige uitkeringen was € 7,96 wordt € 8,02 »  Nabestaanden was € 5,69 wordt € 5,73

Meld u aan voor onze nieuwsbrief!

»

Vele duizenden AFMP-leden ontvangen al regelmatig onze nieuwsbrief. Dit kalenderjaar, bij het sluiten van dit blad, hebben wij er al zeven verstuurd. Onderwerpen waren onder meer de WUL en pensioenzaken. Ons streven is u vaker zo spoedig mogelijk op de hoogte te brengen van actuele ontwikkelingen op het gebied van werk en inkomen. De nieuwsbrief is hiervoor het medium bij uitstek. Wij versturen de nieuwsbrief op basis van de gegevens in onze ledenadministratie. Van veel leden hebben wij echter nog geen e-mail adres, of het adres is niet meer in gebruik, of er is aangegeven dat men geen bondsgerelateerde informatie wenst te ontvangen. Wij vinden het jammer dat we hierdoor een flink aantal leden niet tijdig kunnen bijpraten over de zaken die voor hen op dat moment van belang zijn. Misschien hoort u daar ook bij. Als u de nieuwsbrief wenst te ontvangen, doet u dan het volgende: >> Houd uw lidmaatschapsnummer bij de hand (staat op uw ledenpas) >> Ga naar www.afmp.nl en ga via de menuknop Publiciteit naar de menuknop Nieuwsbrieven. Klik op deze knop. Boven het kopje Nieuwsbrieven ziet u de knop Verzenden aanmelding. Klik hierop. >> Vul op het formulier dat dan verschijnt in: uw achternaam, lidmaatschapsnummer en het e-mail adres waarop u de nieuwsbrief wenst te ontvangen. Na ontvangst van het formulier zullen wij uw gegevens aanpassen in de ledenadministratie (waarbij wij er dan vanuit gaan dat u bondsgerelateerde informatie wenst te ontvangen).

Vacature Algemeen Bestuur

»

Volgens rooster zal in 2013 van de huidige leden van het Algemeen Bestuur aftreden de heer B.J.A. (Bert) van Hees.  Hij heeft aangegeven voor herbenoeming beschikbaar te zijn. Het Algemeen Bestuur roept leden op zich kandidaat te stellen voor een functie in het Algemeen Bestuur en dat kenbaar te maken bij de secretaris de heer Skip Springer (secretaris@ afmp.nl). Het agendapunt ‘benoeming leden Algemeen Bestuur’ zal aan de orde zijn in de 29e Bondsvergadering die zal worden gehouden op vrijdag 31 mei 2013  te Amersfoort.

Aanvulling kaderraad Sector Landmacht gezocht H   De Sector Landmacht heeft 13 zetels beschikbaar in de kaderraad waarvan er momenteel 4 vacant zijn. Daarom zijn wij op zoek naar collega’s die willen meewerken, om de AFMP en in het bijzonder de Sector Landmacht nog beter op de kaart te zetten om zodoende de belangen van onze leden maximaal te kunnen behartigen. Ben je werkzaam bij de landmacht en lijkt het je wat, meld je dan aan en stel je kandidaat voor de verkiezing van kaderraadslid. De verkiezing zal gehouden worden tijdens het kaderberaad van 10 april 2013. Voor vragen over de positie, rol en inhoud van kaderraadslid kun je terecht bij het Sectorhoofd Landmacht. Elze Mulder Sectorhoofd KL Telefoon 06 – 63510073 [email protected]

oplinie maart 2013

17

werk en inkomen Tekst alex groothedde

Juist nu is de vakbond je beste verzekering

Lid zijn van een militaire vakbond is meer dan ooit nodig. Of je nu militair bent of burger. Juist nu, in deze tijd van bezuinigingen en reorganisaties met gedwongen ontslagen is een lidmaatschap onontbeerlijk. Neem de WUL, waar we als bond een beter resultaat hebben bereikt dan aanvankelijk door Defensie was voorgesteld. Een vakbond is de beste bescherming voor je baan en je inkomen. Vergeet ook de vele andere voordelen niet.

L

id van de vakbond ben je natuurlijk allereerst voor jezelf. Zeker in deze tijd waarin niets meer zeker is. Je baan kan zomaar aan een zijden draadje bungelen. En als je je baan al behoudt is het maar afwachten welke nieuwe functie je krijgt, of op welke afgelegen locatie je terechtkomt. Opkomen tegen besluiten van Defensie is een titanenklus als je er helemaal alleen voor staat. Om nog maar te zwijgen van andere situaties waarin je door de werkgever of door collega’s onrecht wordt aangedaan. Dit komt zo leert de praktijk van de afdeling Individuele Belangenbehartiging helaas maar al te vaak voor. De kosten voor rechtsbijstand kunnen gierend uit de klauw lopen; advocaatkosten van vele duizenden euro’s zijn niet ongewoon. Je kunt dan denken: met een rechtsbijstandsverzekering zit ik toch goed? Maar dat is zeer de vraag. Niets ten nadele van juristen die door verzekeringsmaatschappijen worden opgetrommeld, maar bij de AFMP weet je zeker dat een betrokken expert je terzijde staat. Reken maar gerust op een gepokt en gemazelde specialist die het juridische steekspel met Defensie beheerst. Iemand die dag in dag met Defensie bezig is en die op de hoogte wordt gehouden van andere arbeidsrechterlijke zaken bij Defensie waar zijn collega’s zich in vastbijten. De

18

oplinie maart 2013

Interessante kortingen

»

Op het moment van schrijven zijn er interessante kortingen op onder meer een schadeverzekering van Univé, groene energie van Greenchoice, vakanties bij KRAS.nl, onbeperkte computerzorg, een zorgverzekering bij Menzis, bij Kwik Fit, Pluto Sport, NTI, Matra Bike en Landal. Verder zijn er altijd tijdelijke voordelen, zoals bijvoorbeeld op een antislipcursus of op diverse uitstapjes.

enorme know-how en de grote mate van professionaliteit die dat uitstraalt blijken tegenover de rechter vaak ijzersterke troeven. Die zekerheid geeft gewoon een veilig gevoel.

Vraagt u maar Verder kunt u bij ons terecht met uw arbeids- en inkomensgerelateerde vragen, zoals over arbeidsomstandigheden, werktijden en salaris. Ook dat is van niet te onderschatten waarde. Via de vakbond kunt u vaak met korting allerlei werkgerelateerde cursussen, workshops en loopbaantrainingen volgen. Verder ondersteunt de AFMP de medezeggenschap bij Defensie. Wilt u zich ontwikkelen in de MC, dan bent u als lid verzekerd van onze steun. En in het algemeen geldt dat wij u altijd snel op de hoogte houden van actuele zaken op het gebied van arbeidsvoorwaarden bij Defensie. Dat doen wij via OpLinie, nieuwsbrieven (heeft u zich

al aangemeld?) en de website (wanneer was de laatste keer dat u onze website bezocht heeft?). Houd ook de tweets van onze onderhandelaar René Schilperoort in de gaten: @Schilp1. Die vindt u overigens ook op onze website.

Gratis belastingservice Wie graag zelf de belastingaangifte doet kan deze alinea overslaan, maar voor al degenen die daar tegenop zien is er de FNV Belastingservice. Let wel, deze dienst staat kwalitatief op grote hoogte en is desondanks gratis. Zonder kleine lettertjes of andere voetangels. Kom daar nog maar eens om in deze tijden. En het mooie is: de bondscontributie van een heel kalenderjaar verdien je er al gauw mee terug. Overigens is die ledenbijdrage voor werkenden fiscaal aftrekbaar, omdat deze van het brutoinkomen wordt ingehouden, zodat je een belangrijk deel van de contributie in je eigen zak houdt. De hoogte van dat bedrag hangt af van het inkomen en varieert van 37 procent (bij een relatief laag bruto salaris) tot 52 procent. Het is maar even dat u het weet. » Over financieel voordeel gesproken: wat gedacht van het uitgebreide FNV Voordeel programma? Zie het kader.

Collectieve kracht De AFMP komt op voor uw rechten. De laatste jaren hebben we ons onophou-

“

Een takje is eenvoudig te buigen of zelfs te breken. Een stevige boom is standvastig en heeft meer invloed op zijn omgeving.”

Een AFMP-lid

“

Het lid zijn van een bond geeft mij steun, indien nodig. Als er vragen of problemen zijn, is er altijd iemand bij wie ik te rade kan gaan. Dat stelt mij gerust.”

Fester Bos, vakbondslid sinds 1972 (Ons Belang en AFMP)

delijk verzet tegen het vasthouden aan de nullijn door de werkgever en met succes want in 2012 is nog een loonsverhoging tot stand gekomen. Een ander winstpunt is het nieuwe SBK. Dit Sociaal Beleidskader was zonder onze inbreng een stuk minder ruimhartig geweest. Ook bij reorganisaties heeft de AFMP een vinger in de pap. Wij hebben zitting in de BCO en daarmee komen we op voor uw belang. Ook op het gebied van Arbo staan wij ons mannetje. We streven bijvoorbeeld altijd naar een zo veilig mogelijke werkplek, zonder dat Defensie moet inleveren aan militaire kracht. Ook denken we mee over vakbekwaamheid, kwaliteit van het werk en vakethiek. Via onder meer de Krijgsmachtsalliantie (voorheen Stichting Homosexualiteit en Krijgsmacht) blijven we hameren op gelijkwaardige behandeling van welke groep militairen ook.

hebben we onder meer onze kaderberaden voor. Als lid heeft u dus invloed op bijvoorbeeld de onderhandelingen over een nieuw arbeidsvoorwaardenakkoord.

WUL

Op de rem trappen

En zoals u ongetwijfeld heeft gemerkt, zijn we de afgelopen maanden intensief met het WUL-dossier bezig geweest . Zo ondersteunen we ook het collectief aanspannen van juridische procedures, zoals in het geval van de WUL in de vorm van een bezwaarschrift tegen loonstrook, en het opkomen tegen de fiscus. Omdat het belang van onze leden voorop staat, vragen we u bij belangrijke beslissingen om advies. Daar

Kortom, de AFMP kan voor en achter de schermen en via de Federatie alles uit de kast halen om het ambtelijke en politieke speelveld te bewerken. Dat doen we op veel verschillende manieren, net wat de situatie van ons vraagt. We zetten onze onderhandelingskracht in, waarbij we naar diverse machtsmiddelen kunnen grijpen, zoals het stopzetten van het overleg. Dat doen we niet graag omdat hierdoor langlopende processen zoals

Belangrijke speler Doordat we zijn aangesloten bij de FNV hebben we ook invloed op andere maatschappelijke ontwikkelingen. De FNV is een belangrijke speler in het overleg met de regering en werkgevers. In het ‘polder’model spreekt de AFMP dus ook mee. Daarnaast draagt de Federatie met gerichte campagnes bij aan verbeteringen voor bijzondere groepen, zoals Wajong’ers. Of neem de recente campagne Gewoon goed werk! De FNV neemt hierin stelling tegen doorgeschoten flexwerk. Het blijft dan niet bij campagnevoeren, want de Federatie eist bij de onderhandelingen in Den Haag meer banen en goed werk voor iedereen.

»

In het sectoroverleg met Defensie besteden wij altijd veel aandacht aan de positie van postactieven, die in onze bond sterk vertegenwoordigd zijn. Daarnaast schuwen wij de juridische weg niet; leden met AOW konden zich bij ons als belanghebbende laten registreren in onze strijd tegen de verhoging van de AOW-leeftijd. Via de FNV hebben wij invloed in de SER en de Stichting van de Arbeid. Ook hebben we een vertegenwoordiger in het bestuur van Zorgzaam en houden wij PA-bijeenkomsten bij u in de buurt. Zeer recent hebben wij de leden van de Vaste Kamercommissie voor Defensie een brief gestuurd, waarin wij de Kamer in het kader van het AOW-gat hebben gewezen op de bijzondere positie van de militair. En met succes. De Kamer heeft mede op basis van die brief de Minister van Defensie met zo’n 45 kamervragen bestookt. Deze kunt u vinden op onze website (zie de menuknop Pensioendossier) en in een nieuwsbrief. En via de AFMP kunt u solidair blijven met uw actieve collega’s; in het verleden ondervond u die broodnodige solidariteit toen u actief was. Kortom, ook tijdens uw FLO-periode of pensioen blijven wij uw belangen behartigen!

reorganisaties worden gestaakt, met nog langer durende onzekerheid voor alle betrokkenen. We trappen daarom alleen op die rem als we vinden dat militairen en burgerpersoneel onevenredig hard worden geraakt door maatregelen van Defensie. Als we het doen, wordt het remgeluid luid en duidelijk gehoord in Den Haag. Eén van de vele redenen om lid te zijn van de AFMP. oplinie maart 2013

19

veteranen tekst Fred Lardenoye

Gijzelingsactie van Zuid-Molukkers bij De Punt eindigde bloederig

‘Het voelde net als in een oorlog’

Was aan eerdere acties van Zuid-Molukkers relatief rustig een einde gekomen, de treinkaping in juni 1977 bij het Drentse De Punt eindigde in een drama. Ook bij deze actie en de tegelijkertijd begonnen gijzeling van een lagere school in Bovensmilde werden veel marechaussees ingezet. Oud-opperwachtmeester Sane de Boer, destijds groepscommandant: “Dit was iets wat je nooit vergeet.”

A

lex Jansen (64) maakte als schutter deel uit van de Bijzondere Bijstandseenheid van de krijgsmacht (BBE-K). Hij was afkomstig van de technische dienst van de landmacht en was na een zware procedure geselecteerd. Eerder werd hij al ingezet bij de gijzeling in de Indonesische Ambassade. “Ik weet het nog goed dat er een telefoontje kwam in mei 1977 over de treinkaping bij De Punt. Ik was net aan het werk in een mobilisatiecomplex in Weert en moest via mijn huis in Dongen – waar ik mijn vrouw nog even goedendag kon zeggen – als een haas naar de JWF-kazerne Assen. Je moest als BBE’er binnen vier uur op de plek zijn. We gingen met twee man op posten in stelling liggen. Twee uur op en vier uur af.” Sane de Boer (78) had net de cursus opperwachtmeester erop zitten. “Dat was even slikken toen dit begon te spelen. Je had nog niks meegemaakt, dus dit was iets wat je nooit vergeet. Vanuit de brigade in Den Helder zijn we in de

20

oplinie maart 2013

combi naar Assen gegaan. Daar zag je collega’s uit alle windstreken en werd een peloton gevormd. We kwamen in de binnenste ring terecht, dus we konden de ontknoping goed zien.” De Boer en zijn collega’s moesten de opdringerige dagjesmensen op afstand houden. “Maar de buitenring met landmachtmilitairen deed dat al, dus wij zagen niemand komen. Bovendien zat er nog een kanaaltje tussen. Ik herinner me nog hoe we lunchpakketten over dat water met een touw werden overgetrokken. Dat zorgde voor wat afleiding.” Jansen had met zijn technische achtergrond tussen de diensten door nog tijd om op een van de boerderijen de voederinstallatie te repareren. “Wij zaten met het merendeel van de schutters op de nabij gelegen golfbaan. Vanuit onze positie moest de trein onder vuur worden genomen. De onderhandelingen werden gevoerd vanuit een van de boerderijen.”

Dekking zoeken De Boer moest het verloop van de onderhandelingen in de krant volgen. “Wel werden we geïnformeerd toen de bevrijdingsactie aanstaande was. Nadat hij eerder vanwege de mist was

De gijzeling bij De Punt H   Twee jaar na de treinkaping bij Wijster en de gijzeling van het personeel van de Indonesische consulaat in Amsterdam (zie deel 2), werd Nederland op 23 mei 1977 opnieuw opgeschrikt door een treinkaping, nu door een groep van negen Zuid-Molukse jongeren. Zij gijzelden passagiers van de intercity Assen-Groningen ter hoogte van het Drentse dorp De Punt en wilden daarmee de aandacht vestigen op hun streven naar een vrije Republiek der ZuidMolukken. Onderhandelingen leidden in dit geval niet tot resultaat, waardoor de regering onder aanvoering van Joop den Uyl zich op 4 juni genoodzaakt zag met militair geweld een einde te maken aan de kaping. Daarbij kwamen zes gijzelnemers en twee gijzelaars om het leven. Naast de Bijzondere Bijstandseenheid (BBE) van het Korps Mariniers, werden ook de BBE van de krijgsmacht, de Starfighters van de Luchtmacht en bijstandeenheden van de Koninklijke Marechaussee uit heel het land ingezet. De bijdrage van de KMar bestond in totaal uit zo’n 300 man. Bij de tegelijkertijd begonnen gijzeling van een lagere school in Bovensmilde werden nog eens 100 man ingezet, maar daarover meer in deel 4.

foto: Privécollectie De Boer

afgeblazen, kregen we op 4 juni te horen dat we dekking moesten zoeken. Een uur later kwamen die straaljagers op de trein afvliegen en vanaf dat punt gingen ze recht omhoog, dus je zag die enorme vuurstraal uit die motoren komen. Een enorm lawaai.” Jansen en zijn collega’s van de BBE-K moesten tegelijkertijd vuur afgeven op de trein. “Ik moest op het tweede raam schieten. Ik heb in een paar minuten 260 pantserdoorborende patronen op die trein geschoten. Ondertussen moesten de mariniers van de BBE naar de trein lopen.” Volgens Jansen hoefden de mariniers het karwei maar af te maken. Hij zegt vrijwel zeker te weten dat hij zelf twee Molukkers heeft neergeschoten. “Dat heb ik jaren later met rekenen en navragen uitgevonden. Je houdt er toch iets aan over, ik wilde dat per se weten. Punt is natuurlijk dat het Korps Mariniers toen al een hele goede prafdeling had. Ze hebben zo alles naar zich toe getrokken.”

Erkenning De Boer volgde de dramatische ontknoping van nabij. De gijzelaars waren bevrijd, de Molukkers doodgeschoten, het was in een paar minuten voorbij.

Vlakbij ons was een tent van het Rode Kruis waar de slachtoffers op een rij waren gelegd.” De oud-marechaussee vond het een aangrijpende ervaring. “Het voelde net als in een oorlog. Ik ben nooit op uitzending geweest, want ik werkte lange tijd op het Opleidingscentrum in Apeldoorn. Dus ik heb ook geen onderscheidingen. In die zin zou ik een lintje wel zien als een stuk erkenning.” Net als alle betrokkenen heeft ook De Boer nooit iets van nazorg gehad. “Wel hebben we samen met de predikant die daar destijds was een half jaar later een kleine reünie georganiseerd op de brigade in Den Helder., samen met enkele verpleegsters.” Zowel De Boer als Jansen herinneren zich de verschillen in beloning vergeleken met de collega’s van de Rijkspolitie. Jansen: “Zij bestelden alvast een kleuren tv en bij ons dreigde het na tien dagen van een dienstreis een detachering te worden. Daardoor zouden we zelfs geen onkostenvergoeding meer krijgen. Want je moest daar alles zelf kopen. Toen wees een administrateur ons erop dat we dat konden voorkomen door even op en neer naar huis te gaan. Dat hebben we toen ook gedaan. Ik was net op tijd voor de ontknoping terug!”

Sane de Boer aan het werk op de brigade in Den Helder eind jaren zeventig.

“

ik zou een lintje wel zien als een stuk erkenning’

Lex Jansen (r) vond bij De Punt in 1977 ook tijd voor een partijtje schaak.

Foto: Privécollectie Lex Jansen

oplinie maart 2013

21

Vanuit vestigingen in Harderwijk, Nunspeet, Nijkerk en Elburg leggen de 27 advocaten van OMVR Lunenberg zich toe op alle relevante rechtsgebieden voor ondernemers, overheden en particulieren. Voor advies op het gebied van het (militair) straf- en tuchtrecht, (militair) ambtenarenrecht en letselschaderecht kunt u contact opnemen met mr. H.J.M.G.M. van der Meijden Postbus 87 3840 AB Harderwijk 0341-417023

mr. P. Reitsma Postbus 1104 3860 BC Nijkerk 033-2458544

[email protected]

www.omvradvocaten.com

voor leden van afmp/fnv en marver/fnv gelden speciale tarieven

DFD-abonnement

adv_advocatenlunenberg.indd 1

Helder, voordelig en gemakkelijk In een veranderende maatschappij zoekt u zekerheid en duidelijkheid. Het DFD-abonnement biedt u dit. Zoals u met een onderhoudsabonnement voor uw CV-ketel de zekerheid van warmte heeft, biedt het DFD-abonnement u de zekerheid dat uw verzekeringen en overige financiële zaken altijd in orde zijn. Alles onder één dak! DFD staat voor: • Onafhankelijk persoonlijk advies • Advies bij u thuis, ook ‘s avonds en in het weekend • Eén aanspreekpunt, 24/7 bereikbaar • Maatwerk oplossingen voor uw beroeps en privé risico’s • Schade- en uitvaartverzekeringen met provisieloze premies • Geen verrassingen. U weet precies hoeveel en waarvoor u betaalt • Gemak. U heeft er geen omkijken naar.

DFD is klaar voor uw toekomst! 22

oplinie maart 2013

Verzekeren • Hypotheken • Sparen Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl

07-03-2011 16:13

computerhoek Tekst wim van den burg

Vooraf updates testen H   Soms kom je er na het installeren van een update achter dat de nieuwe versie van de software helemaal geen vooruitgang is. Het nieuwe programma werkt dan niet op jouw computer of bepaalde functies doen het niet goed meer. Helaas kun je vaak niet meer terug naar de oude versie en moet je je knarsentandend met de nieuwste versie behelpen. Met het gratis programma Spoon kun je dat bij veel software voorkomen. Spoon is een programma dat de software in een virtuele machine op internet installeert, een virtuele computer waarin in je gerust programma’s kunt uitproberen zonder dat het effect heeft op je eigen computer. Je kunt bijvoorbeeld een nieuwe versie van Firefox onder Spoon uitproberen terwijl de oude versie van de browser gewoon op je PC blijft staan. Pas als je helemaal tevreden bent over de update ga je de versie op je computer vervangen. De software werkt net alsof je het op een normale manier geïnstalleerd hebt. Toch staat alles veilig in een afgesloten omgeving. je kunt Spoon gebruiken om updates te testen, maar je kunt net zo makkelijk geheel nieuwe programma’s op deze manier eens proberen. Niet alle software is zo te testen, maar de belangrijke open-source programma’s wel. Spoon wordt meestal voor testdoeleinden gebruikt, maar het kan ook heel handig zijn om twee versies van één programma te gebruiken. Je kunt het programma downloawww.spoon.net den op

Grote schoonmaak

»

Er zijn tientallen programma’s om je computer op te schonen, maar de kwaliteit wisselt nogal.  De gratis software Ccleaner is in ieder geval een topper op dit gebied. Het levert je extra megabytes én meer snelheid op. Met één opdracht kun je alle tijdelijke bestanden van je computer verwijderen. De eerste keer kan je dat al vele honderden Mb’s aan vrije ruimte opleveren. De meeste ruimte wordt verkregen door het legen van de prullenbak en het verwijderen van de cachebestanden van je browser. Op zich heb je Ccleaner niet nodig om deze bestanden op te ruimen, maar met dit programma gaat het wel een stuk sneller en makkelijker. Maar het programma doet meer. Cookies, de browsergeschiedenis, de lijst met recent geopende bestanden, het prikbord, temp-mappen, log-bestanden, geheugendumps, al die onnodige bestanden die anders ‘eeuwig’ op je computer blijven staan worden weggehaald. Als je daar prijs op stelt tenminste, want als je bijvoorbeeld de log-files wilt behouden geef je dat op bij de eigenschappen van het programma zodat deze bestanden voortaan bij iedere schoonmaakactie buiten schot blijven. Ook het geheimzinnige bestand index.dat kan met Ccleaner worden verwijderd. Hierin worden ondermeer de adressen van alle websites die je bezoekt opgeslagen zonder dat je daarom hebt gevraagd. Microsoft geeft daar geen informatie over. De bestanden met privacygevoelige informatie kunnen honderden Mb’s groot worden en zijn vaak niet in de verkenner te zien, zelfs niet als je de verborgen bestanden laat tonen. Verwijderen van de bestanden levert geen enkel probleem op en maakt je computer dus schoner en sneller. Ccleaner kent veel functies die soortgelijke programma’s niet hebben. Als je bijvoorbeeld de eerste keer dat je het programma gebruikt onzeker bent over de gevolgen kun je eerst een analyse maken. Ook bevat Ccleaner een complete cookie-manager. Je cookies die nuttig zijn, bijvoorbeeld omdat ze ervoor zorgen dat je niet telkens informatie hoeft in te typen als je een site bezoekt, uitsluiten van het verwijderen. Zelfs het register is te schonen. Via de knop ‘Problemen’ kun je scannen naar registerfouten zoals verwijzingen naar inmiddels verwijderde software en andere onjuistheden. Natuurlijk kun je deze defecte registersleutels meteen verwijderen. Ccleaner is een zeer uitgebreid programma, gebruiksvriendelijk en bovendien Nederlandstalig. Downloaden: www.piriform.com/ccleaner

oplinie maart 2013

23

AFMP/FNV UITZENDCERTIFICAAT Zeker op uitzending

U bent lid van de AFMP/FNV en wordt uitgezonden?

• • •

€ 2.500 bij overlijden als gevolg van een ongeval; € 5.000 bij algeheel blijvende invaliditeit als gevolg van een ongeval; In geval van gedeeltelijke blijvende invaliditeit door een ongeval een evenredig percentage van € 5.000.

Waar vraagt u uw certificaat aan? • Surf naar www.afmp.nl en klik op Uitzendcertificaat; • Mail naar [email protected] o.v.v. Ik word uitgezonden. Geef hierin uw persoonsgegevens, naam uitzending, vertrek- en terugkeerdatum van uw uitzending; • Bel met 040 20 73 100 (kies 4). Ook voor plaatsing in de West, mits korter dan een jaar, kunt u het uitzendcertificaat aanvragen! DFD stuurt u het bewijs van dekking en zal u verder informeren.

24

oplinie maart 2013

Foto: AVDD

Vraag uw uitzendcertificaat aan. Hiermee heeft u gratis de volgende dekking voor de duur van uw uitzending:

werk en inkomen Tekst renny de graaf

Veelgestelde vragen over levensloopsparen

Het kabinet Rutte-II heeft besloten dat over tien jaar een eind komt aan de mogelijkheid om fiscaal vriendelijk te sparen op basis van de huidige levensloopregeling. Bovendien kan daarna geen geld meer uit levenslooppotjes worden opgenomen voor het financieren van verlof; het eindbedrag wordt in 2022 uitbetaald.

»

Is blijven sparen op basis van de levensloopregeling voor mij nog zinvol? Wil je je levenslooptegoed gebruiken om de komende tien jaar een of meerdere perioden van tussentijds verlof financieel mogelijk te maken? Dan kun je rustig doorsparen. Is dat niet het geval, dan blijft uitkeren in geld over.

»

Heeft het laten uitbetalen van mijn levenslooptegoed fiscale gevolgen? Het laten uitbetalen van de levensloopbijdragen in geld leidt ertoe dat je jaarlijkse inkomen voor de belasting hoger uitvalt. Dat kan ertoe leiden dat een deel van je inkomen in een hogere belastingschijf belandt. Voor je inkomen tussen € 33.000 en € 55.991 euro is het tarief 42 procent; voor het gedeelte van je inkomen boven € 55.991 is het tarief 52 procent in 2013. Stijgt je inkomen door de uitbetaling tot meer dan € 55.991, dan betaal je over het bedrag boven de € 55.991 dus tien procent meer belasting. Als je in 2013 je hele tegoed opneemt, dan wordt van het bedrag dat je op 31 december 2011 op jouw rekening had staan slechts 80 procent belast. Over het algemeen zal dit fiscale voordeel groter zijn dan de gevolgen van het doorschieten naar een hoger belastingtarief. De zaak wordt iets ingewikkel-

der als je momenteel aanspraak maakt op fiscale voorzieningen als huurtoeslag, zorgtoeslag of kinderopvangtoeslag. Die aanspraak kun je door een (aanzienlijk) hoger inkomen uiteraard kwijtraken. Dat is te voorkomen door je levenslooptegoed de komende jaren in gedeelten op te nemen, zonder het belastingvoordeel en tegen het dan van toepassing zijnde belastingtarief. Wil je weten welke gevolgen uitbetaling heeft voor je toeslagen kijk dan op www. belastingdienst.nl bij mijn toeslagen.

»

Kan ik mijn levenslooptegoed gebruiken als inleg voor een beter pensioen? Bij het ABP kun je desgewenst fiscaal vriendelijk extra geld inleggen voor extra pensioen. Die mogelijkheid is echter niet onbeperkt. Er zit een maximum aan de zogenaamde fiscale jaarruimte: het bedrag dat je samen met de werkgever jaarlijks onbelast mag inleggen om te sparen voor pensioen. Of je nog fiscale ruimte hebt, kun je nagaan via het ABP.

“

Rustig doorsparen voor verlof of laten uitkeren in geld?’

Mocht je bij het ABP nog maar weinig extra spaarmogelijkheden hebben, dan kun je wellicht gebruikmaken van aanverwante producten van banken en verzekeraars zoals lijfrentepolissen en banksparen. Raadpleeg een financieel adviseur om te horen of dit in jouw geval interessante opties zijn. Overigens kun je niet fiscaal vriendelijk doorstorten naar deze producten vanuit levensloop. Je moet dan eerst het geld opnemen en vervolgens zelf doorstorten. Ook kun je ervoor kiezen om zelf te sparen, bijvoorbeeld door gewoon geld op een spaarrekening te zetten. De inhoud van dat potje kan worden gebruikt om tijdens een vervroegd pensioen je inkomen aan te vullen of om vooraf te zorgen voor structureel lagere kosten, bijvoorbeeld door het aflossen van je hypotheek.

»

Kan ik mijn levenslooptegoed opnemen als ik werkloos ben en dus geen werkgever heb? Voor 1 januari 2013 was een levenslooptegoed alleen te gebruiken om verlof te financieren. Het was niet mogelijk om zo’n tegoed (gedeeltelijk) in geld te laten uitbetalen, ook niet als je het goed zou kunnen gebruiken omdat je tijdelijk geen werk had. Sinds de jaarwisseling is daar verandering in gekomen: per 1 januari 2013 is voor de levensloopregeling een sterfhuisconstructie van kracht en kun je een levenslooptegoed zowel in verlof als in geld opnemen. In die situatie kun je voor het laten uitbetalen van het tegoed ook een beroep doen op een voormalige werkgever. oplinie maart 2013

25

Autoverzekering

Grip op uw knip

All Risk Budget voor de kleine portemonnee rting o k 8% AFMP via ver Mar

Voor een scherp bedrag is uw auto all risk verzekerd En via AFMP Marver ontvangt u ook nog eens 8% korting. Bereken uw premie op www.unive.nl/afmp-marver, kom langs bij één van onze winkels of bel (0592) 34 89 99.

26

oplinie maart 2013

www.unive.nl/afmp-marver

Daar plukt ú de vruchten van!

verenigingsnieuws

50 jarig lidmaatschap

Overleden Dhr. G.D. Smeets Timorlaan 139 1782 DR Den Helder 26 sept 2012 (73)

Dhr. O.A.C. Meyer Jonathanstraat 69 5632 NX Eindhoven 15 dec 2012 (90)

Dhr. K.E. Bogers Josephus Jittastraat 59hs 1063 NK Amsterdam 9 okt 2012 (86)

Dhr. L.P.M. Huijsmans Turfijker 38 4871 XX Etten-Leur 25 dec 2012 (65)

Dhr. F.D.O. Janssen Ganzerik 46 6721 RK Bennekom 15 nov 2012 (56)

Dhr. M.L. Reutelingsperger In den Hof 14 5953 BX Reuver 30 dec 2012 (84)

Dhr. J.A. Zuidema Oldenkottebrink 22 7544 LN Enschede 19 nov 2012 (86)

Mevr. L.E. Bal Baliendijk 17 4816 GA Breda 2 jan 2013 (60)

Dhr. J.F. Groenenberg Wallenbergstraat 1 3882 HA Putten 3 dec 2012 (93)

Dhr. A.J. Kool Bosschalaan 12 3843 CW Harderwijk 11 jan 2013 (92)

Dhr. A.M. Beekenkamp Jos Klijnenstraat 58 6412 HV Heerlen 17 jan 2013 (68)

Mevr. F. van Herwijnen-Elsinga Mauritsweg 157 K 106 3314 JG Dordrecht 24 jan 2013 (97)

Dhr. R.G. Coenraad Ruitwagen 21 3192 DD Hoogvliet Rotterdam 8 feb 2013 (93)

Dhr. W.H.L. Koet Amersfoort

Dhr. A. van Dijk Hartman Sannesstr. 48 9076 EB St.-Annaparochie 18 jan 2013 (87)

Dhr. S.L. van Riezen Gerniersstee 2 9133 NM Anjum 29 jan 2013 (75)

Dhr. C.J. Sandvliet Refeling 54 5672 CK Nuenen 13 feb 2013 (90)

Dhr. A.G.L. van Dartel Rosmalen

Dhr. J.P. Marsille Bernard de Wildestraat 400 4827 EG Breda 31 jan 2013 (87)

Mevr. J.M. Berendsen-Spijker Egelpad 7 3817 WR Amersfoort 14 feb 2013 (90)

Dhr. W. Silvester Hoefbladmeen 44 3844 VN Harderwijk 3 feb 2013 (84)

Dhr. A. van Engelshoven Helmlaan 10 2015 LE Haarlem 22 feb 2013 (84)

Mevr. E.C. Snoek-Small Weilustlaan 262 4817 TR Breda 21 jan 2013 (82)

Dhr. J. Knol Elzerdijk 16 7215 LD Joppe 12 jan 2013 (82)

Dhr. H. Tombal Van Pijkerenlaan 25 8096 VD Oldebroek 22 jan 2013 (82) Mevr. H. Huffenreutervon Bannisseht Van Lodensteynstraat 20 2612 SE Delft 22 jan 2013 (87)

Dhr. P.H.E. Kruis Groenlinglaan 96 3722 VB Bilthoven 5 feb 2013 (70)

Dhr. C.L. Pennings Rietschooten 5 1785 RT Den Helder 4 feb 2013 (92)

Dhr. R.G.H. de Jong Bilderdijkstraat 14 3842 XT Harderwijk 8 feb 2013 (69)

Dhr. R.R. Flohr Nijkerk Gld

Dhr. W.H.M. Schoppema Uden Dhr. H. van den Berg Assen Dhr. N. Nieuwbuurt Den Helder Dhr. R.G. Jansen Tiel Dhr. W.M. Machielse Middelburg Dhr. R.H.J. Uphoff Arnhem Dhr. D. Crouse Havelte

PA-bijeenkomsten datum plaats PA-groep 27 mrt Arnhem ZO-Veluwe 27 mrt Blomberg Blomberg 28 mrt Venlo Venlo / Roermond 04 apr Bergen op Roosendaal / Zoom West-Brabant

aanvang locatie adres 13.30 uur PMT ‘De Landing’ Schaarsbergen Deelenseweg 28 11.00 uur Café ‘Bei Heini’ Neue Torstrasse 38 14.00 uur Hotel ‘Wilhelmina’ Kaldenkerkerweg 1 10.00 uur Paviljoen ‘Rozenoord’ Beukenlaan 14

telefoon 026-4430487 05235-6070 077-3516251 0164-234210

sectorhoofd PA Bert Weeren Gerard Dillerop Bert Weeren Bert Weeren

04 apr Rolde Assen 04 apr Goes Zeeland 09 apr Enschede Twente 10 apr Breda De Baronie 10 apr Wezep IJsselland 11 apr Voorburg Haaglanden 11 apr Heerlen Zuid-Limburg 11 apr Ede Veluwe 15 apr Weert Poort van Limburg 16 apr Leeuwarden Friesland 18 apr Hilversum ’t Gooi 22 apr Nijmegen Rijk van Nijmegen 23 apr Colmschate Salland 25 apr Utrecht Utrecht e.o. 25 apr Apeldoorn Apeldoorn 29 apr Eindhoven De Kempen 02 mei Amersfoort Eemland en Doorn

14.00 uur Zalencentrum ‘De Aanleg’ Asserstraat 63 13.00 uur Hotel ‘Terminus’ Stationsplein 1 14.00 uur Zuidkamp, MFA Vliegbasis Twenthe 13.30 uur Café ‘De Toerist’ Teteringsedijk 145 14.00 uur Dorpshuis Zuiderzeestraatweg 500 B 14.00 uur Hotel ‘Mövenpick’ Stationsplein 8 13.30 uur Café d’r Klinge Pancratiusweg 47 14.00 uur Café Vink Schaapsweg 9 10.00 uur Dienstencentrum ‘De Roos’ Beekstraat 29 14.00 uur Zalencentrum ‘De Schakel’ Havingastate 7 13.30 uur De Akker Melkpad 14 13.30 uur Wijkcentrum Dukenburg Meijhorst 7039 14.00 uur CR ’t Hof van Colmschate Holterweg 104 14.00 uur Marcus Centrum Wijnesteinlaan 2 14.00 uur Wijkontmoetingscentr. ‘De Stolp’ Violierenplein 101 13.30 uur Zalencentrum ‘Ambassadeur’ L.Napoleonplein 21 13.30 uur Restaurant ‘De Amershof’ Snouckaertlaan 11

0592-241251 Gerard Dillerop 0113-230085 Bert Weeren 053-4808218 Gerard Dillerop 076-5215473 Bert Weeren 038-372716 Gerard Dillerop 070-3373737 Peter Verwoerd 045-5741441 Bert Weeren 0318-611576 Gerard Dillerop 0495-520580 Bert Weeren 058-2672450 Gerard Dillerop 035-6212447 Peter Verwoerd 024 3448963 Bert Weeren 0570-651300 Gerard Dillerop 030-2880302 Peter Verwoerd 055-5414442 Gerard Dillerop 040-2520673 Bert Weeren 033-4613524 Peter Verwoerd oplinie maart 2013

27

veteranen Tekst: Linde van Deth en Fred Lardenoye

Nederland positief over veteranen H   Nederlanders hebben een

Leden van de Blue Helmets bij het monument voor gesneuvelden bij vredesoperaties.

Geen onderzoek naar militair geweld NederlandsIndië H   Het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) en het Instituut voor oorlogs,Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) maakten in februari bekend het onderzoek naar het militair geweld in Indië (19451950) niet door te zetten. De instituten stelden medio 2012 een allesomvattend onderzoek voor om te begrijpen wat er toen is gebeurd en wie er verantwoordelijk is. De regering liet weten geen gehoor te geven aan het verzoek om extra financiële middelen. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans is dit besluit genomen omdat uit overleg was gebleken dat Indonesië een dergelijk onderzoek niet zou steunen. De instituten laten weten dat Indië op hun onderLvD zoeksagenda blijft staan.

Foto: Goedele Monnens

Veteranen steunen War Child

»

Libanonveteraan Armand Lucas heeft mede het initiatief genomen om met de Blue-Helmets Motor Group een actie te starten om geld in te zamelen voor Warchild. Het streefbedrag is 1.000 euro en bij het ter perse gaan van OpLinie is er al 700 euro ingezameld. Bij de BlueHelmets Motor Group, die in 1999 werd opgericht door enkele Libanonveteranen, zijn veteranen aangesloten van alle uitzendingen. Nederlandse veteranen weten door hun uitzending wat de impact kan zijn van een ontregelde en gewelddadige omgeving, zo staat te lezen op de speciale pagina op site van War Child. Kinderen zou dat bespaard moeten blijven, maar helaas is dat niet altijd zo. De veteranen willen War Child helpen de oorlog uit een kind te halen door een donatie en roepen medeveteranen én hun achterban op dat ook te doen. Op de pagina staan alle donaties die tot nu toe binnengekomen zijn. www.warchild.nl/ LvD actie/veteranen-steunen-warchild

positief beeld van veteranen. Zij associëren de veteraan het sterkst met begrippen als plichtsgetrouw (96%), behulpzaam (94%), moedig (92%), dapper (91%) en trots (90) en veel minder met psychische problemen (37%), sensatiebewust (20%) en gewelddadig (16%). Er is in Nederland een breed draagvlak voor de in 2012 aangenomen veteranenwet, waarin de rechten van veteranen zijn vastgelegd. Acht op de tien mensen vindt het bestaan van deze wet een goede zaak. Ook hebben veteranen volgens de publieke opinie recht op optimale zorg (88%) en verdienen zij bijzondere waardering (69%). Bijna een derde van de respondenten gunt veteranen een voorkeurspositie op de arbeidsmarkt. 43% vindt militaire uitzendervaringen van toegevoegde waarde op de arbeidsmarkt en vier op de tien Nederlanders zou als werkgever graag jonge veteranen in dienst hebben. Ruim duizend respondenten namen in 2012 deel aan dit online vragenlijstonderzoek. Voor meer info: www.veteraneninstituut.nl/veteranenmonitor FL

Indonesische ambassadeur mogelijk bij Indië-herdenking

»

Bij de Indiëherdenking in 2012 was prins WillemAlexander aanwezig.

28

oplinie maart 2013

Foto: William Moore

De Indonesische ambassadeur in Nederland Retno Marsudi zal mogelijk aanwezig zijn bij de jaarlijkse Indiëherdenking in Roermond. Dit bracht secretaris Geert Plattel van de Stichting Nationaal Indië-monument 1945-1962 naar buiten na een gesprek met de ambassadeur. Omdat het zeer gevoelig ligt, wil de stichting eerst overleggen met de veteranen. Geen overbodige luxe want in het maartnummer van Checkpoint stond al de eerste protestbrief van een Nieuw-Guineaveteraan. Ook de Indonesische ambassadeur zelf moet het gevoelige onderwerp nog bespreken in Indonesië. De herdenking vindt dit jaar plaats LvD op zaterdag 7 september.

Oud-ISAF commandant spreekt op 5 mei H   Een veteranendefilé, het Vrijheidsdebat met

Foto: NCHC

Miss Montreal

»

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de veertien Bevrijdingsfestivals hebben rapper Dio, de band Chef’Special en de zangeres Miss Montreal dit jaar benoemd tot Ambassadeurs van de Vrijheid 2013. De Ambassadeurs bezoeken op 5 mei de veertien Bevrijdingsfestivals. Tijdens hun optredens onderstrepen zij het belang van het vieren van de vrijheid. In Wageningen is naast bekende collega’s als Gers Pardoel, Frank Boeijen, Trijntje Oosterhuis, een optreden van Chef’Special te zien. Drummer Wouter Prudon weet waarom het gaat op 4 en 5 mei. Hij interviewde voor zijn studie aan de Filmacademie zijn twee grootmoeders. “Mijn Nederlandse oma zag de Duitsers door de straten marcheren en mijn Indische oma zat in een Jappenkamp. Ze vertelden allebei schrijnende verhalen. Door mijn oma’s te filmen, wil ik het stokje van de vrijheid doorgeven aan de nieuwe generatie. Het is naïef te denken dat zoiets verschrikkelijks in deze tijd niet meer kan gebeuren.” Voor Miss Montreal betekent vrijheid ‘dat je niet hoeft na te denken waar je loopt en wat je doet.’ De populaire zangeres is zeer betrokken bij het thema oorlog en vrijheid. “Mijn ene opa zat in het verzet. Hij is onlangs op zijn 90e overleden. Vlak voor zijn dood sprak hij nog met mij over de oorlog. ‘Ach kind, je moet zo blij zijn dat je in vrijheid kan leven.’ Hij begon toen te huilen. Dat greep me enorm aan. Bij mijn andere opa hadden ze thuis een boerderij. In de stal, onder het stro, hielden ze een jongen verborgen. Dat zijn allemaal heftige verhalen.” Miss Montreal gaat speciaal voor 5 mei een bevrijdingslied componeren. “Gewoon met mijn gitaar. Iets moois, iets serieus, iets dat mensen doet stilstaan bij wat onze oma’s en opa’s toen meemaakten.” Meer informatie: www. 4en5meiwageningen. FL nl, www.bevrijdingsfestivals.nl en www.nchc.nl

luitenant-generaal Ton van Loon, een herdenkingstoespraak van oud-minister Ben Bot en optredens van onder anderen F rank Boeijen, Gers Pardoel en Trijntje Oosterhuis vormen de ingrediënten van het Bevrijdingsfeest in Wageningen. Hoewel het een zondag is, vindt ook dit jaar op 5 mei vanaf 15.45 uur het Bevrijdingsdefilé plaats in Wageningen. Veteranen dienen zich via hun eigen veteranenorganisatie- of vereniging te melden om aan dit defilé deel te nemen. Was er vorig jaar vooraf nogal wat commotie over de aangekondigde deelname van Koude Oorlogsveteranen, daar is dit jaar geen sprake van. Naast veteranen nemen zoals gebruikelijk ook actieve militairen deel van de legeronderdelen die als erfopvolgers van de eenheden van de Tweede Wereldoorlog gezien worden. Bevrijdingsdag begint met het nationale Vrijheidsdebat, waar onder anderen de huidige commandant van het Eerste Duits-Nederlandse Legerkorps, luitenant-generaal Ton van Loon, zal spreken. Van Loon was eerder commandant van de International Security Assistance Force (ISAF) in Afghanistan. Bij de herdenkingsbijeenkomst in de Johannes de Doperkerk zal oud-minister Bot het woord voeren. Op het universiteitsterrein De Dreijen, waar de deelnemers aan het bevrijdingsdefilé zich traditioneel verzamelen, vertonen musea exposities en treden re-enactmentgroepen en muziekkorpsen op. Ook zijn er static shows van historische voertuigenverenigingen, een paralanding en een jongerenprogramma met de Koninklijke Marine.

oplinie maart 2013

29

30

oplinie maart 2013

oplinie maart 2013

31

ledenbenefits

Film over liefde ten tijde van deVietnamoorlog

Love and Honor

Fraaie dvd-box van documentairemaker Willy Lindwer

De Holocaust

»

Op 18 maart 2013 was het 25 jaar geleden dat documentairefilmmaker Willy Lindwer een internationale Emmy Award ontving voor zijn film De laatste zeven maanden van Anne Frank. Als een rode draad loopt door zijn oeuvre de niet aflatende ijver om te willen vertellen over Israël en van de massamoord op de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vele documentaires heeft hij daaraan gewijd en zijn halsstarrigheid om door middel van oral history getuigenissen te willen vastleggen, wordt alom geprezen. In de dvd‐box De Holocaust, een monument in film zijn zeventien van Lindwers belangrijkste documentaires opgenomen over de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging in Nederland. Films over onder meer Anne Frank, Westerbork, joodse oorlogspleegkinderen, de Joodsche Raad van Amsterdam, Simon Wiesenthal en het getto van Warschau. De box bevat ook Kind in twee werelden, een documentaire over joodse oorlogspleegkinderen waarmee Lindwer een Gouden Kalf won. De Holocaust, een monument in film is sinds 21 maart in de dvd-videospeciaalzaken verkrijgbaar.

De redactie mag van uitgever en distributeur Source 1 media drie exemplaren van deze dvdv-box verloten onder de leden van de AFMP. Wilt u kans maken op een van de exemplaren? Stuur dan vóór 15 april een e-mail met uw adres gegevens en deze dvd-box als onderwerp naar [email protected]

32

oplinie maart 2013

»

De redactie mag van Dutch Film Works 3 x 2 vrijkaartjes verloten onder de leden van de AFMP. Wilt u kans maken op een setje vrijkaarten? Stuur dan vóór 15 april een e-mail met uw adresgegevens en deze film als onderwerp naar [email protected]

In Love and Honor krijgt de jonge soldaat Dalton (Austin Stowell) aan het front in Vietnam een brief van zijn vriendin. Ze maakt een einde aan hun relatie en Dalton wil zo snel mogelijk naar huis. Zijn macho strijdmakker Mickey (Liam Hemsworth) heeft tijdens hun verlof wel zin in een trip en gaat met hem mee naar Amerika. De jongens denken als helden onthaald te worden, maar Jane (Aimee Teegarden) woont nu bij een groep antioorlogsactivisten en die moeten niks van de soldaten hebben. Om geaccepteerd te worden besluit Mickey te vertellen dat ze gevlucht zijn. Terwijl Dalton Jane smeekt bij hem terug te komen, verliest Mickey zijn hart aan de prachtige Candace (Teresa Palmer). Hun prille romance maakt het niet makkelijker om toe te geven dat ze volgende week terug moeten naar de oorlog. Love and Honor is vanaf 25 april te zien in de bioscopen.

column

puzzel puzzel dirry koomans

De bankzitter

Gouden crisistijden

»

Het zijn gouden tijden. Crisis alom en voor de columnist een feest. We gaan de PRTL’s verkopen. De ‘Pruttels’ in de volksmond. Op Leopard-2 tanks gemonteerde dubbelloops luchtdoelkanonnen kaliber 35 mm uitgerust met radar-radar-vuurleiding. Een wapen van formaat. Defensie bezat zo’n kleine honderd stuks. Begin jaren zeventig ontwikkeld, z’n tijd ver vooruit en zonder precedent in effectiviteit waar ook ter wereld. We gaan ze verkopen aan een land waar geen direct risico, in welke vorm dan ook, aan vast zit. Met luchtdoelartillerie zoals deze PRTL kan een land als Libanon geen potten breken. Er valt bijvoorbeeld tegen de eigen bevolking geen schot te lossen. Dat doe je op vijandelijke vliegtuigen. Die heeft Libanon niet. Het probleem bij Defensie jaren zeventig: onderhoud van de PRTL’s was een ramp. Gecompliceerde techniek, nieuwe systemen, diverse leveranciers, een bijna ten dode opgeschreven project. Met een injectie van tientallen miljoenen guldens (hallo!) kreeg Defensie de zaak weer aan de praat. In 2006 is de laatste PRTL buiten gebruik gesteld. Chapeau voor de kooplieden die thans de hele santekraam aan Libanon hebben verkocht. Benieuwd hoe de Libanezen gaan draaien met technieken van veertig jaar geleden, met doctrines van toen, met logistiek van West-Europese fabrieken (hallo, bestaat Holland Signaal nog?), met reservedelen en met technici die van wanten weten. De PRTL’s zullen vast wel paradepaardjes worden, niks meer, niks minder.

Clingendael Die jongens van het “politiek onafhankelijke kennisinstituut Clingendael” zijn zich de laatste weken aan het waarmaken. Een advies aan minister Hennis is duidelijk: er is geen rol weggelegd voor de JSF in een toekomstige krijgsmacht. De wetenschappers van Clingendael komen tot vier scenario’s en de JSF komt alleen voor in het minst aantrekkelijke. Dus: alleen in het hoogste geweldsspectrum hebben we er wat aan. Maar zoals Nederland inmiddels al jaren acteert, namelijk in vredes- en stabilisatiemissies hebben we er niet zoveel aan. Bovendien: elke euro voor de JSF gaat ten koste van de drie andere krijgsmachtdelen: KL, KM en KMar. Armoe troef voor deze collega’s.

Koppelraadsel loon bot cent

paren er meter

stil

even

bon

kraag

bed

vaart

vers

eren

bal

port

brand

aard

kent

ring

kers

boom

steen

oor

boord

vol

graf

teen

trap

ree

hulp

loos

minder tent pa

aardig men

Omschrijving In de vakjes tussen de twee woorden dient een letter te worden geplaats die van die woorden één nieuw woord maakt. Bij het juist invullen van de puzzel, ontstaat van boven naar beneden een spreuk. Deze spreuk is de oplossing van deze puzzel.

Boncadeau! Stuur uw oplossing van de fillipien vóór 8 april 2012 naar: Redactie Oplinie Postbus 157 3440 AD Woerden of stuur een e-mail naar: [email protected]

ier

kamp

ren

die

ster

Vergeet niet uw adres te vermelden, want onder de goede inzendingen verloten wij een Boncadeau t.w.v. 25 euro! Uit de goede oplossingen van de puzzel uit het vorige nummer trokken wij de heer of mevrouw S.J. Huisman uit Soesterberg.

oplinie maart 2013

33

contactpagina

Algemene adresgegevens bezoekadres postadres telefoon fax e-mail internet rekeningnr openingstijden

Steinhagenseweg 2-C 3446 GP Woerden Postbus 157 3440 AD Woerden 0348 – 487 050 0348 – 707 411 [email protected] www.afmp.nl 1933098 maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur

Afdeling Individuele Belangenbehartiging (IB) telefoon fax e-mail

0348 – 707 433 0348 – 487 056 [email protected]

Ledenadministratie telefoon 0348 – 707 432 e-mail ledenadministratie@ afmp.nl Opzegging van het lidmaatschap kan alleen geschieden door middel van een brief gericht aan AFMP/FNV, t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden. Houd rekening met de opzegtermijn van 3 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 mei Adreswijzigingen kunnen door­ gegeven worden via onze website www.afmp.nl of gezonden aan: AFMP/FNV t.a.v. Ledenadministratie Postbus 157 3440 AD Woerden

Bureau Ledenservice * telefoon e-mail

0348 – 487 058 [email protected]

* Voor het doorgeven van ambtsjubilea, leeftijdontslag, opname in ziekenhuis, uitzendingen etc. Ook voor vragen over het lidmaatschap, ledenbenefits en verzekeringen.

Sectorhoofden Landmacht Elze Mulder mobiel e-mail

Uitgave van FNV Veiligheid onder verantwoordelijkheid van de Algemene Federatie van Militair Personeel

06 - 23 89 55 07 [email protected]

aangesloten bij • Algemene Centrale van Overheidspersoneel (ACOP) • Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) • EUROMIL (Europese organisatie van militaire belangenverenigingen)

Marine Lizet Wolters mobiel e-mail

Luchtmacht Ron Segers mobiel e-mail

06 – 53 52 60 83 [email protected]

Postactief regio Noord/Oost Gerard Dillerop mobiel 06 – 41 55 85 54 e-mail [email protected]

Postactief regio West Peter Verwoerd mobiel 06 – 53 52 60 84 e-mail [email protected]

Postactief regio Zuid Bert Weeren mobiel e-mail

Colofon

06 – 53 51 00 73 [email protected]

06 – 53 52 60 79 [email protected]

Kantoor Den Helder Wiebe Herwijer van de afdeling Individuele Belangenbehartiging bemant het kantoor. adres Kerkgracht 3 1782 GJ Den Helder telefoon 0223 – 693 522 fax 0223 – 693 515 (b.g.g. 0348 – 487 050)

Sluitingsdatum kopij Oplinie 03 - 2013 sluit op 03.04.2013 en verschijnt 02.05.2013.

redactie Alex Groothedde, Fred Lardenoye, Jos van Nieuwenhuizen, René Schilperoort redactieadres Postbus 157 3440 AD Woerden telefoon 0348 707 434 e-mail [email protected] ontwerp & vormgeving Witte-en-Co Margo Witte De inhoud van Oplinie valt onder de verantwoordelijkheid van het AFMP/FNV Algemeen Bestuur, behoudens artikelen op naam en de inhoud van de opgenomen advertenties. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen te weigeren of te redigeren. Niets uit deze uitgave mag worden over­ genomen zonder vooraf­gaan­de toestemming van de redactie. oplage 20.700 internet www.afmp.nl email [email protected] druk Senefelder Misset

34

oplinie maart 2013

vakbond

Tekst: Johan de Rooij Tekeningen: David de Rooij Mr dr krijg je k wel wat vr terug hr! en bovendien is je bijdrage fiscl aftrekbr!

Mij niet gezien! Heb je gezien wat dat kost?!

Word jij niet lid van de vakbond?

En dus...

P, het zal wel... Ik heb gn vakbond nodig!

Oef, die belastingngifte valt niet m... Dat wordt nachtwerk!

Sowieso fijn om te weten dat de bond n mijn zijde stt als ik word overgepltst of ontslagen...

Ha, geluig hft de vakbond mijn ngifte ingevuld! Een zegen vr mijn nachtrust!

...zo’n vrt lpt dat toch niet?

de bruin! Op mijn kantr!

Ach...

...en drom word je overgepltst nr de kazerne op de Nrdpl!

Ja, met De Bruin... Denk je dat ik nog lid kan worden van de vakbond..?

!

oplinie maart 2013

35

Wegwijzer Sociale Zekerheid Defensie 2013 Vraagbaak op alle onderdelen De sociale zekerheid in Nederland is altijd in beweging. Ook militair- en burgerpersoneel, werkzaam bij Defensie merkt dit. Persoonlijk en/of functioneel wordt u geconfronteerd met de gevolgen van de veranderingen. Al was het maar met de vraag: “Wat gebeurt er als ik nu arbeidsongeschikt word?”.

De Wegwijzer wordt digitaal beschikbaar gesteld. Als handig naslagwerk voor iedereen die functioneel met deze materie bezig is of er ‘gewoon’ interesse in heeft. ‘Gewoon’ omdat het ook uw zekerheid is.

Op die vraag en vele andere onderwerpen geeft deze Wegwijzer Sociale Zekerheid Defensie antwoord. In begrijpelijke taal wordt uitgelegd hoe het sociaal zekerheidsstelsel in elkaar steekt en wat het belang is van de door Defensie getroffen voorzieningen.

36

oplinie maart 2013

Bestel ‘m snel via www.dfd.nl