november 2014 uitgave van de algemene federatie van militair personeel Arbeidsvoorwaarden: Hoe aantrekkelijk is Defensie nog?

07

november 2014 uitgave van de algemene federatie van militair personeel

Arbeidsvoorwaarden:

Hoe aantrekkelijk is Defensie nog?

@AnneMarieSnels voorzitter Anne-Marie Snels

Alweer doofpotaffaire en gebagatelliseer

E

r zijn mensen die letterlijk doodziek worden van Defensie. Ik las een tweet: ‘PX-10 ontwikkelingen doen bijna vermoeden dat werkgever nog een groter risico vormt dan het vak zelf.’ Ja, daar lijkt het wel op. Want er is opnieuw een gifschandaal bij Defensie met PX-10. Defensie blijkt in 2011, toen het onderzoek naar PX-10 plaatsvond, halve waarheden te hebben verteld. Dat is dus opnieuw een ‘doofpotaffaire’ en na chroom-6 opnieuw een gifschandaal. Ook de onafhankelijke rol van het RIVM, het instituut dat in 2011 het onderzoek naar PX-10 in opdracht van Defensie deed, staat ter discussie. De AFMP heeft er méér dan genoeg van dat er zo gesold wordt met de gezondheid van medewerkers en wil een structurele aanpak en heropening van het onderzoek. Wij zijn het beu om van het ene naar het andere incident te lopen en via de media iedere keer geconfronteerd te

02

oplinie NOVEMBER 2014 november

worden met nieuwe feiten. Het gaat om de gezondheid van vele duizenden defensiemedewerkers, en gezondheid is een zeer kostbaar goed waarvoor de werkgever een zorgplicht heeft. U leest alle laatste ontwikkelingen rond PX-10 en chroom-6 in deze OpLinie.

Klachten uit Mali De AFMP heeft nadrukkelijk alle klachten van het missiepersoneel in Mali opgepakt, dank voor uw signalen. En dat zijn niet een paar klachten, het zijn er veel, van het personeel in Mali, én van partners én van ouders. Ook die problemen zijn onacceptabel en worden opnieuw gebagatelliseerd door Defensie. Er is een breed scala van klachten. Zo is de aanloop naar de uitzending volstrekt verkeerd ingeschat. En er zijn onder meer forse problemen met het sanitair, de hygiëne en de postvoorziening. Ook de veiligheid is nog steeds niet op orde; naar verwachting zijn de laatste containers pas in het voorjaar van 2015 gereed. Kortom, de leefomstandigheden zijn allerbelabberdst. Het defensiepersoneel verdient beter. Het kan niet zo zijn dat het Defensiepersoneel zelfs tijdens missie de sluitpost op de defensiebegroting is. Over de problemen in Mali blijven wij bij de top van Defensie aan de bel trekken.

Arbeidsvoorwaarden De centrales voor Defensiepersoneel hebben hun inzet voor de arbeidsvoorwaardenonderhandeling vastgesteld. En ondanks de afspraak dat we vóór 1 oktober zouden starten heeft de werkgever haar huiswerk nog niet klaar. De onderhandelingen beginnen nu pas begin november. Het worden geen gemakkelijke onderhandelingen, met al die lastige dossiers zoals pensioen en

het AOW-gat. Wij geven nadrukkelijk de voorkeur aan een nieuw arbeidsvoorwaardencontract met een korte looptijd. Het defensiepersoneel zit te wachten op een duidelijk arbeidsvoorwaardelijk signaal. Hiermee kunnen we onder andere de rechtspositie van militairen structureel verbeteren en een oplossing vinden voor het AOW-gat. Andere stevige wensen zijn behoud van werk, het opheffen van onredelijke verschillen in de behandeling van medewerkers op het gebied van toeslagen, toelagen en vergoedingen. Onze inzet is te komen tot een snel ‘loonakkoord’ en daarna het oplossen van de grote vraagstukken. Ook over onze arbeidsvoorwaardeninzet leest u meer in deze OpLinie. Daarna zal het even stil worden, want broedende kippen moet je nu eenmaal niet storen. Als er nieuws te melden is uit het arbeidsvoorwaardenoverleg informeren wij u zo snel mogelijk. Wilt u vaker en sneller informatie over belangrijke onderwerpen? Vul dan op de website www.afmp.nl onder het blokje lidmaatschap /aanmelden nieuwsbrief uw gegevens in.

Wat verwacht ik van Defensie? Van een werkgever als Defensie verwacht je: transparantie in plaats van doofpotaffaires, géén gifschandalen, géén gebagetelliseer en ontkenning, wél structurele oplossingen voor problemen en vooral dat Defensie zich gedraagt als een goed werkgever. Ik verwacht óók dat Minister Hennis al die lovende woorden richting het personeel nu eens écht gaat omzetten in daden. Want voor mooie woorden koopt u niks. U verdient écht beter, en dat zal de AFMP namens u aan de orde blijven stellen. In het overleg, en in de publiciteit als dat nodig is. Uw belangen en zeker uw gezondheid zijn té belangrijk om die te verkwanselen!

inhoud

08

22

27 14

16 04

Verder in dit nummer 07 Geen collectieve regeling voor tolken 20 Fusiecongres: nieuwe ronde, nieuwe kansen 22 Serie vakbondshart: mc-lid John van Wanrooij 24 Veteranenberichten

#07

27 Gastcolumn 27 Bankzitter

Inzetbrief arbeidsvoorwaarden

04

Geen nullijn meer en een grote stap richting een volwaardige eindejaarsuitkering. Dat zijn de twee speerpunten van de AFMP en de andere defensiebonden bij de komende arbeidsvoorwaardenonderhandelingen. Ook willen de bonden verdere ontwikkeling van het personeelsbeleid en een oplossing voor het AOW-gat.

Giftig schoonmaakmiddel

08

Op maandag 20 oktober maakte EenVandaag documenten bekend waaruit blijkt dat Defensie zijn personeel heeft laten doorwerken met het schoonmaakmiddel PX-10 terwijl de grote gezondheidsrisico’s daarvan bekend waren. De AFMP ziet er voldoende aanleiding in om een nieuw, onafhankelijk onderzoek te eisen.

29 Verenigingsnieuws

Werkomstandigheden in Mali

30 FNV Voordeel

De AFMP gaat in het overleg met Defensie praten over de extreem slechte voorzieningen die Defensie voor de Nederlandse militairen in Mali georganiseerd heeft ‘Voldoende nachtrust krijgen is nagenoeg onmogelijk.’

33 Puzzel

14

Pensioenregelingen

16

De vakbonden hebben met de overheid een akkoord bereikt over een herziening van de pensioenregeling voor de militairen. Een onvermijdelijke stap, aangezien de politiek besloten heeft de belastingvrije ruimte voor collectief pensioensparen vanaf volgend jaar verder af te knijpen. Ook de pensioenregeling voor het burgerpersoneel wordt om die reden aangepast.

32 Computerhoek

34 Servicepagina 35 Strip

Lidmaatschap

Er kan een moment komen dat u uw AFMPlidmaatschap op moet zeggen, bijvoorbeeld omdat u een baan buiten Defensie heeft aanvaard. Houdt u dan rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. U kunt opzeggen door middel van een brief aan AFMP/FNV t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of [email protected]. Het volgende verenigingsblad verschijnt op donderdag 19 december 2014. Kopij aanleveren is mogelijk tot en met maandag 24 november. Salarisbetaaldatum: maandag 24 november 2014 (inclusief eindejaarsuitkering) Cover: AVDD oplinie NOVEMBER 2014

03

werk en inkomen

Meer loon

speerpunt van inzet arbeidsvoorwaarden Geen nullijn meer en een grote stap richting een volwaardige eindejaarsuitkering. Dit zijn de twee belangrijkste speerpunten van de AFMP en de andere Defensiebonden voor de komende arbeidsvoorwaarden onderhandelingen. We gaan de onderhandelingen over een nieuw arbeidsvoorwaardencontract in met nog meer stevige wensen, zoals verdere ontwikkeling van het personeelsbeleid en een oplossing voor het AOW-gat.

04

oplinie NOVEMBER 2014

De manifestatie op 12 september in Den Haag is een veelbetekenende speldenprik geweest.

De centrales schrijven in een gezamenlijke brief aan de Minister dat de loonontwikkeling van defensiepersoneel moet worden vlot getrokken, ‘nu duidelijk is dat de middelen om dit te realiseren er zullen zijn.’

D

at het tijd wordt voor een nieuw arbeidsvoorwaardenakkoord zal duidelijk zijn. Al ruim anderhalf jaar zitten we zonder, met uiterst vervelende gevolgen voor het defensiepersoneel. We gaan nu een nieuwe fase in. De Samenwerkende Centrales van Overheidspersoneel Defensie (SCODef) hebben gezamenlijk een inzetbrief geschreven aan Defensie, waarin we onze speerpunten neerzetten.

Loonontwikkeling Meer loon is het belangrijkste speerpunt. De inzet is het schrappen van de nullijn en een belangrijke stap richting een volwaardige eindejaarsuitkering, Zoals in de inzetbrief te lezen valt: ‘De centrales stellen vast dat door overheidsingrijpen de loonontwikkeling van het defensiepersoneel de afgelopen jaren nagenoeg heeft stilgestaan. (…) Wil Defensie een aantrekkelijke werkgever blijven en voor nog te werven medewerkers zijn, dan moet gebroken worden met dit verleden; moet er een andere weg ingeslagen worden. Nu duidelijk is dat de middelen om dit te realiseren er zullen zijn, is dat ook mogelijk.’ En, schrijven de centrales aan de Minister: ‘De Centrales verwachten dat u de bezoldiging van de defensiemedewerkers zodanig wil verbeteren dat de koopkracht op het einde van de looptijd van het te sluiten akkoord aanmerkelijk verbeterd is. Defensie is (een van) de laatste overheidssector(en) waarin een volwaardige dertiende maand nog niet is gerealiseerd. De eindejaarsuitkering voor de defensiemedewerkers ligt nog meer dan 2 % verwijderd van het door ons beiden beoogde niveau.’

“

wil defensie een aantrekkelijke werkgever blijven, moet er een andere weg worden ingeslagen’

Agenda van de Toekomst

Principieel onderhandelen

Een ander speerpunt is de veelomvattende Agenda van de Toekomst. Hiermee kunnen we onder andere de rechtspositie van militairen structureel verbeteren en een oplossing vinden voor het AOW-gat. (Meer over de Agenda van de Toekomst op pagina 6). Andere stevige wensen zijn behoud van werk, het opheffen van onredelijke verschillen in de behandeling van medewerkers op het gebied van toeslagen, toelagen en vergoedingen. Verder dreigt de inzet van reservisten door te slaan en tot verdringing van structurele banen van voltijds aangestelde militairen te leiden; er moet hierin een betere balans komen.

Dat we in de inzetbrief spreken over speerpunten komt wellicht wat gematigd over, maar de tijd van ‘Wij eisen’ ligt achter ons. En met onderhandelingstrucs en psychologische oorlogsvoering komen we er ook niet. De AFMP heeft al enige tijd geleden gekozen voor de wetenschappelijk beproefde techniek van ‘principieel onderhandelen’. (Zie ook het artikel op de AFMP-website over principieel onderhandelen; zoek op Harvard). De inzetbrief moet in dit licht vooral worden gelezen als een manifest dat aangeeft binnen welke marges we gaan onderhandelen en welke punten voor ons van belang zijn.

Werktijden Tenslotte hebben we de werktijden ingebracht: als gevolg van technische mogelijkheden als de Telestick en smartphones wordt van defensiepersoneel meer dan ooit verwacht om on gevraagd ook na werktijd bereikbaar te zijn. Hiermee vervaagt de grens tussen werk en vrije tijd; deze grenzen moeten opnieuw worden vastgesteld.

Korte looptijd De SCODef geven, in ieder geval als het gaat om de loonontwikkeling, de voorkeur aan een nieuw arbeidsvoorwaardencontract met een korte looptijd. Want het defensiepersoneel zit te wachten op een duidelijk arbeidsvoorwaardelijk signaal. René Schilperoort, onderhandelaar namens de AFMP; “Voor de agenda van de toekomst voorzien we dat meer tijd nodig zal zijn. We willen daarvoor in deze onderhandelingen in ieder geval tot een gedegen plan van aanpak komen dat voor eind 2015 tot concrete resultaten leidt.”

Eigen boodschappenlijst René Schilperoort; “Natuurlijk hebben we als AFMP voor de komende onderhandelingen ook ons eigen ‘boodschappenlijstje’ en weten we wat de wensen van onze achterban zijn. Het Algemeen Bestuur is daarover de afgelopen periode in een inventarisatietraject door de kaderleden uitgebreid geïnformeerd.”

Extra druk We zijn er echter wel van afhankelijk dat ook de Minister op eenzelfde wijze de onderhandelingen in wil gaan. Daarbij weet de Minister natuurlijk ook wel dat de centrales altijd nog extra druk kunnen zetten. In die zin is de manifestatie in Den Haag op 12 september een veelbetekenende speldenprik geweest.

Wanneer onderhandelen Het wachten is nu op de inzetbrief van Defensie. Op basis hiervan kunnen de onderhandelingen gaan beginnen. Zodra we met concrete resultaten naar buiten kunnen komen, zullen wij u daarover informeren. oplinie NOVEMBER 2014

05

werk en inkomen

Agenda van de toekomst Letterlijke tekst inzetbrief:

De Centrales van Overheidspersoneel gaven hiervoor al aan dat het speerpunt van de onderhandelingen zou moeten liggen bij de loonontwikkeling. Dat neemt niet weg dat, gezien de ontwikkelingen in de maatschappij, het noodzakelijk is om in de komende onderhandelingen te komen tot het concretiseren van afspraken over wat in het vorige akkoord ‘Verdere ontwikkeling personeelsbeleid’ is genoemd. De Centrales van Overheidspersoneel zijn van mening dat in de nadere uitwerking daarvan in ieder geval de hoofdlijnen moeten worden vastgelegd van de volgende relevante thema’s: » De borging van de bijzondere positie van militairen in de rechtspositie, zodat de kwalitatieve vastlegging daarvan vertaald kan worden in (algemene en financiële) regelgeving. » De doorontwikkeling van het Flexibele personeelssysteem, waarbij: • enerzijds de huidige afspraken geëvalueerd dienen te worden en anderzijds bezien dient te worden of en zo ja, hoe het systeem eventueel aangepast dient te worden op grond van maatschappelijke ontwikkelingen die te maken hebben met langere arbeidsparticipatie; • elementen die betrekking hebben op het reguleren van de uitstroom, hoe werknemers van werk naar werk begeleid kunnen worden en hoe, in die gevallen waarin dit niet lukt, inkomenszekerheid gerealiseerd kan worden deel dienen uit te maken van deze doorontwikkeling; • maatregelen geconcretiseerd dienen te worden die medewerkers die op grond van de huidige (overgangs)regelingen langer in dienst moeten blijven dan vroeger in staat stellen dat ook (in goede

06


gezondheid en met veel werkvreugde) te doen; • levensfasebewust personeelsbeleid nader wordt uitgewerkt en beter in de defensieorganisatie verankerd dient te worden. De ervaringen die met gehouden pilots zijn opgedaan kunnen daarbij een rol spelen; • afspraken gemaakt moeten worden over de concretisering van de mogelijkheden tot het volgen van opleidingen. De Centrales van Overheidspersoneel zijn van mening dat nieuwe impulsen op dit gebied noodzakelijk zijn, waarbij de wens van de medewerker een meer prominente plaats inneemt dan nu het geval is; • de Centrales van Overheidspersoneel de afspraken die thans in het Sociaal Beleidskader vastliggen structureel willen verankeren. » Het ongedaan maken van de ongewenste fiscale (straf)heffing op de uitkering van de gewezen militairen. » Het oplossen van het AOW-gat: • als er een onderwerp is dat de gemoederen bij zowel actief dienende medewerkers als gewezen medewerkers bezighoudt en dus aparte aandacht verdient in deze inzetbrief is dat wel het dichten, dan wel het voorkomen van een AOW-gat. We kunnen de op dit punt levende gevoelens en zorgen in onze komende besprekingen daarom niet negeren. Dat de inzet van de Centrales van Overheidspersoneel daarbij zal zijn om (gewezen) defensiepersoneel van een dergelijk gat te vrijwaren, spreekt voor zich. » Het structureel verankeren van de gevolgen van wetgeving voor het militaire pensioen. » De contouren van het aanpassen van het bezoldigingsstelsel voor het militaire personeel waarbij:

• Verschillen in de bezoldigingstabellen weggenomen zouden moeten worden; • Het stelsel van toelagen, toeslagen en vergoedingen gemoderniseerd moet worden.

Werkgelegenheid/-behoud De afgelopen jaren is er bij het Ministerie van Defensie fors bezuinigd. Dit heeft op verschillende manieren zijn weerslag gevonden bij het personeel. Vele defensiemedewerkers hebben Defensie (moeten) verlaten, anderen zitten op dit moment nog in de herplaatsingsperiode. Ook de komende tijd zal de implementatie van de nog resterende bezuinigingen tot het vertrek van medewerkers leiden. Tegelijkertijd zien de Centrales van Overheidspersoneel dat talloze functies niet of niet tijdig gevuld kunnen worden. De Centrales van Overheidspersoneel willen afspraken maken die het onnodig vertrek van medewerkers voorkomt. De huidige signalen, zoals het irreguliere verloop onder het defensiepersoneel, de achterblijvende werving en het beginnende herstel van de economie, maakt het noodzakelijk om tijdig de omslag van maatregelen gericht op uitstroom naar maatregelen gericht op behoud en instroom van (gekwalificeerde) medewerkers te maken.

Toeslagen, toelagen en vergoedingen In de (financiële) arbeidsvoorwaarden zijn meerdere niet te rechtvaardigen verschillen in de behandeling van medewerkers opgenomen. Zaken als de overwerkvergoeding voor oversten en hun burgerequivalent, het onderscheid tussen medewerkers met en zonder eigen huishouding en verschillen die zonder onderliggende argumentatie historisch gegroeid zijn, verdienen daarbij onze aandacht. Verder zouden wij met u willen spreken over een aanpassing van het vergoedingenregime voor bereiken beschikbaarheid.

werk en inkomen Tekst Anne-MArie Snels

PvdA en VVD

blokkeren tolkenregeling

Militairen in actie samen met een tolk

Nederland zal geen regeling invoeren voor buitenlanders die in eigen land voor hun leven moeten vrezen doordat ze zich tijdens een missie van het Nederlandse leger aldaar hebben laten inhuren als tolk. Op donderdag 16 oktober verwierp de Tweede Kamer een motie waarin D66 de regering opriep zo’n regeling in te voeren. De PvdA en de VVD wilden er niet aan.

D

at was twee dagen eerder al duidelijk geworden tijdens een debat in de Tweede Kamer over dit onderwerp. De oppositiepartijen D66, GroenLinks en SP hadden toen aangedrongen op een collectieve regeling. Op die manier zou geen enkele tolk die door zijn werk voor Defensie in levensgevaar belandt buiten de boot kunnen vallen. Maar de coalitiepartners VVD en PvdA bleken daar niets voor te voelen. Zij willen dat iedere zaak apart wordt bekeken en hebben geen behoefte aan een collectieve regeling zoals veel andere EU-landen die wel kennen. Een collectieve regeling waarbij sprake is van een individuele toets; dus iedereen wordt toegelaten. Aanleiding voor het debat op dinsdagavond 14 oktober was de zaak van de tolk Ahmed Ahmadzai (31), die in 2009 in de Afghaanse provincie Uruzgan voor de Nederlandse troepen werkte. Tegen alle richtlijnen van Defensie in verscheen hij duidelijk in beeld in een BBC-documentaire over de ‘Dutch approach’. Nadat de Taliban zijn broer voor hem aanzag en vermoordde, vluchtte Ahmadzai naar Europa en vroeg asiel aan in Noorwegen. Dat verzoek werd afgewezen, waarna hij naar Nederland kwam en daar asiel aanvroeg. Staatssecretaris van Veiligheid

en Justitie Fred Teeven (VVD) weigerde dat verzoek in behandeling te (laten) nemen. Hij beriep zich op de Europese afspraak dat asielzoekers alleen in het land van aankomst een aanvraag kunnen indienen. Terwijl de staatssecretaris daarvan kan afwijken, maar dat weigerde Teeven. Ahmadzai zou dus teruggestuurd worden naar Noorwegen en vervolgens door dat land teruggestuurd worden naar Afghanistan.

Uitzondering op de regel Die beslissing leidde tot zowel felle kritiek uit de Tweede Kamer als een maatschappelijke discussie. Daaraan leverde ook de AFMP een bijdrage door het schrijven van een brandbrief aan Teeven en de minister van Defensie. Intussen is duidelijk geworden dat Ahmadzai niet terug hoeft naar Noorwegen. Teeven heeft alsnog gebruik gemaakt van zijn bevoegdheid om voor bepaalde personen een uitzondering te maken. De teleurstelling na het debat en de stemming in de Tweede Kamer blijft. AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels: ‘Uiteindelijk gaat het erom dat medewerkers die door het ministerie van Defensie of het ministerie van Buitenlandse Zaken worden ingehuurd een veilige werkomgeving kan worden geboden. Je mag van de Staat verwachten dat ze haar eigen

werknemers zoveel mogelijk beschermt. Volgens Teeven is daar geen algemeen tolkenbeleid voor nodig; in zijn ogen biedt het vreemdelingenbeleid voldoende soelaas. Daarvan afwijken kan nodig zijn, maar alleen in uitzonderlijke individuele gevallen. Een opvatting waarin hij gesteund wordt door minister Hennis-Plasschaert en de coalitiepartijen. De PvdA wilde in eerste instantie niet eens een debat. Dat het huidige asielbeleid mazen kent blijkt wel uit de druk die nodig was om Ahmadzai alsnog een eerlijke kans te bieden en toe te laten tot de IND procedure

»

Hennis-Plasschaert en Teeven hebben wel toegezegd dat het huidige beleid zorgvuldig zal worden geëvalueerd. Snels: ‘Allemaal leuk en aardig, maar van dat soort onderzoeken hebben wij intussen onze buik vol.’ De AFMP zal zich ervoor blijven inzetten dat de gewenste fatsoenlijke regeling op enig moment alsnog gerealiseerd wordt. oplinie NOVEMBER 2014

07

werk en inkomen Tekst Anne-Marie Snels

Komst schadefonds gewenst

AFMP wil

nieuw onderzoek naar PX-10 Het dossier PX-10 was nog maar twee maanden gesloten, toen in een uitzending van EenVandaag bekend werd gemaakt dat het RIVMonderzoek niet zou deugen. De AFMP ziet er voldoende aanleiding in om een nieuw, onafhankelijk onderzoek te eisen. Verder willen we dat Defensie een schadefonds instelt. De AFMP wordt bij deze aanpak gesteund door de FNV en het Bureau Beroepsziekten van de FNV.

I

n een uitzending van EenVandaag, maandag 20 oktober, is nieuwe informatie over PX-10 aan het licht gekomen. Als reactie hierop stelt de AFMP dat Defensie nalatig is omgegaan met de gezondheid van medewerkers. De gezondheidsrisico’s waren allang overduidelijk en toch was er onvoldoende bescherming. Dit is onbegrijpelijk en onacceptabel. Een nieuw onderzoek is noodzakelijk omdat het vorige RIVM-onderzoek onbetrouwbaar lijkt. Daarnaast dient er

08


onder meer een schadefonds te komen. In de uitzending zegt de zeer gerenommeerde Belgische toxicoloog Tytgat dat de berekeningsmethode van het RIVM ten aanzien van de blootstelling aan PX-10 niet juist is. Een korte hoge blootstelling aan benzeen is volgens hem al voldoende om leukemie of een andere vorm van kanker te krijgen. Dit wordt bevestigd door de heer Timmermans, die als arts 17 jaar voor Defensie werkte.

Grote vraagtekens Door die berekeningsmethode van het RIVM is er bij Defensie in 2011 geen

causaal verband geconstateerd tussen het werken met PX-10 en het krijgen van vormen van kanker. Op basis hiervan achtte Defensie zich ook niet aansprakelijk voor de 2500 mensen die zich destijds gemeld hebben. Maar daar moeten we nu, op basis van de uitlatingen van deze experts, grote vraagtekens bij zetten. De AFMP eist dan ook een nieuw onderzoek naar de blootstelling van defensiemedewerkers aan PX-10.

Nieuwe informatie AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels noemt nalatigheid Defensie ‘onbegrijpelijk en onacceptabel.’

Via een WOB procedure (Wet Openbaarheid Bestuur) is bovendien nieuwe informatie boven tafel gekomen, die nog niet bij ons bekend was toen in 2011 het onderzoek naar PX-10 van Defensie (uitgevoerd door het RIVM) plaatsvond. Deze informatie en de bevindingen van de experts die door EenVandaag zijn bevraagd, stellen dat onderzoek in een geheel ander daglicht.

Defensie heeft medewerkers willen en wetens, zeker tot in de negentiger jaren, laten doorwerken met PX-10.

Allang bekend Toen was allang bekend dat de benzeen in PX-10 schadelijk is (al in 1976 was er een Europese richtlijn die aangaf dat iedere blootstelling schadelijk is). Terwijl de top van Defensie in het begin van de tachtiger jaren ook nog eens meerdere malen gewaarschuwd heeft voor het gevaar van PX-10. Bovendien blijkt nu ook dat de medewerkers door Defensie volstrekt onvoldoende beschermd zijn tegen PX-10. Voor de AFMP is duidelijk dat ook wij door Defensie en het RIVM op het verkeerde been zijn gezet door het verstrekken van onjuiste en onvolledige informatie bij de eerdere afwikkeling van het PX10 dossier.

Onbegrijpelijk en onacceptabel AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels zegt in een reactie: “Ik vind het onbegrijpelijk en onacceptabel dat Defensie zó met de gezondheid van haar medewerkers is omgegaan. Terwijl overduidelijk al lang bekend was dat PX-10 zeer gevaarlijk was, tot kanker kan leiden, er veel klachten waren en er zelfs mensen overleden zijn door het gebruik van PX-10.”

Structurele aanpak De voorzitter vervolgt: “We worden iedere keer opnieuw verrast door het feit dat Defensie haar medewerkers bloot heeft gesteld aan gevaarlijke stoffen. We hadden bijvoorbeeld de Hawk-straling, asbest, chroom6, het gebruik van Lariam,en nu wederom PX-10. Iedere keer opnieuw vindt er een strijd plaats om erkenning van schadeclaims van slachtoffers. Daar moet écht een einde aan komen. Defensie moet nu haar verantwoordelijkheid nemen. Het wordt hóóg tijd voor een structurele aanpak voor dit soort problemen, om te voorkomen dat we van incident naar incident blijven gaan.” Zie ook het volgende artikel in deze OpLinie.

Doodziek maar niet verbitterd

Roep

Lex Bout met zijn vrouw en dochter Priscilla.

om duidelijkheid De tragische kwestie rond de chroom-6 camouflage verf maakt een ding duidelijk: veel mensen zijn erg onzeker over de vraag of het werken met giftige stoffen hun gezondheid heeft aangetast. Zekerheid hierover zou de gemoedsrust goed doen. Bij het ABPzorgloket zijn zeker 530 meldingen binnengekomen. Ook bij de AFMP zijn meldingen binnengekomen van leden. Hoe gaan zij om met de wetenschap dat Defensie al langer wist dat de stoffenschadelijk zijn, en dat er een onderzoek aankomt? Tekst en foto Alex Groothedde

»

Een van degenen die zich bij de AFMP hebben gemeld is Lex Bout (74). Hij werkte van 1967 tot 1994 bij de gronduitrusting van Vliegbasis Leeuwarden. Bout verrichtte onderhoud aan aggregaten, turbo’s, machines en motoren. In een primer, bestemd voor het voorbewerken van metaal voordat het geschilderd werd, zat het kankerverwekkende zinkchromaat. Voor het ontvetten werd trichloorethyleen en aceton gebruikt. Dit alles zonder dat Bout er ook maar

enigszins tegen beschermd was. Er waren geen mondkapjes, er was geen afzuiginstallatie, er was helemaal niets. Nu heeft hij kwaadaardige longkanker in een vergevorderd stadium, met uitzaaiingen naar zijn hersenen. Dat is bijzonder tragisch, maar niettemin blijft hij positief. Bout probeert nog zoveel mogelijk te genieten van het leven, samen met zijn vrouw en kinderen. Zijn vakantie in Spanje, geboekt voor de diagnose longkanker, was hoogstwaarschijnlijk zijn allerlaatste vakantie en oplinie NOVEMBER 2014

09

werk en inkomen

“

ons werd nooit gezegd dat we niet met het spul mochten werken’

daar kijkt hij met plezier op terug, ook omdat een paar van zijn kinderen daar onverwachts langskwamen. Emoties zullen bij Bout niet snel de overhand krijgen. Dat bleek wel op 17 maart dit jaar, toen in het ziekenhuis de diagnose werd gesteld die feitelijk zijn doodvonnis betekende. Waar zijn familie huilend aan het bed stond, reageerde Bout zelf tamelijk nuchter: hij bedankte de arts voor de mededeling. Die nuchterheid verklaart ook waarom hij gematigd reageert op het nieuws dat Defensie al 1987 in op de hoogte was van de gezondheidsrisico’s. “Defensie wist dus al langer dat het scheef zat, toch werd ons nooit gezegd dat we het spul niet mochten gebruiken. Maar het is me niet direct om een claim te doen. Waar het me om gaat is dat er duidelijkheid komt. Daarom is het mooi dat er nu een onderzoek komt. Want ik kan nu nog niet niet zeggen dat ik longkanker heb gekregen door de dienst, ook al heb ik bijna 30 jaar met die stoffen gewerkt.” Bout is niet iemand die met wrok omkijkt. “Ik heb een leuke diensttijd gehad. En je weet dat het troep is waarmee je werkt. Dat we geen bescherming hadden was geen onachtzaamheid maar veel meer een automatisme.”

Slagroomtaart Door chemokuren en bestralingen is de tumor kleiner geworden, maar verdwijnen zal hij niet en het ziekteproces zal gestaag verder gaan. “Ik was na de chemo zeven kilo afgevallen en had geen smaak meer. Dat is erg; je eet dan niets meer. Ik moest aankomen en daarom moest ik taart met slagroom eten, maar dat kon niet, want door de chemo had ik suikerziekte gekregen

10


en moest ik insuline spuiten.” Toch ziet hij er goed uit. “Ja, ik voel me nu redelijk goed. Het is een enorm verschil met eerder, toen ik vaak zo moe was dat ik zat te trillen.” Wat hem goed heeft gedaan is de aandacht van onder andere zijn oud-collega’s, waar een grote stapel kaarten nog aan herinnert. Hij plukt de dag. Zijn vrouw: “De dokter gaf ons advies dat als we samen nog iets wilden doen, we dat snel moesten doen. We zijn toen naar Centerparcs en naar Terschelling gegaan.”

Niet te klagen Het is vreemd om na het gesprek in de huiskamer afscheid te nemen. Hoe zal het hem vergaan? Maar het is goed om te weten dat hij zich nog goed genoeg voelt om met zijn zoon te musiceren, samen op de gitaar. Indorock, country en jazz. Of om naar de Pasar Malam te gaan. Ook goed te weten is dat hij over de schaduw van zijn jeugd is heengestapt. “Ik had toen geen fijne tijd; ik ben opgegroeid bij mijn grootmoeder; mijn vader was in de Tweede Wereldoorlog gesneuveld en mijn moeder is toen in het Jappenkamp omgekomen. Maar ik heb niet te klagen over hoe mijn leven is gelopen.” Het verhaal van Lex Bout is tekenend voor de positieve mentaliteit van veel (oud-) defensiemedewerkers. Het is diezelfde mentaliteit en grote loyaliteit jegens Defensie die ze terughoudend laat zijn in hun reactie. Defensie is moreel verplicht recht te doen aan de grote gevoelens van onrust en onzekerheid bij tal van mensen door excuses aan te bieden en door zonder terughoudendheid mee te werken aan het RIVM-onderzoek.

De AFMP wil:

» Nieuw onderzoek

De AFMP wil dat het onderzoek naar het gebruik van PX-10 en de effecten daarvan op de medewerkers heropend wordt. Onafhankelijken moeten kritisch naar de eerdere uitkomsten gaan kijken, mede op basis van de nieuwe informatie van Defensie die nu boven tafel l is gekomen. Contra-onderzoek is nodig om vast te stellen of de bevindingen van het RIVM kloppen. Zo niet, dan moeten de 2500 ingediende claims alsnog in behandeling worden genomen en ook nieuwe claims worden toegestaan. » Onafhankelijke diagnostiek (en behandelingsadvies) van slachtoffers Tegelijkertijd wil de AFMP onafhankelijke diagnostiek (en behandelingsadvies)van slachtoffers / (voormalig) defensiemedewerkers door een expert op het terrein van de beroepsziekten ( om te beginnen met PX-10 en chroom-6). Te denken valt hierbij bijvoorbeeld aan de Polikliniek Mens en Arbeid (PMA) van het AMC. PMA afficheert zich als ‘onafhankelijk beoordelaar’ en wil uitdrukkelijk alleen optreden in opdracht van beide partijen. Onafhankelijke diagnose en behandeling is van belang voor de AFMP én de defensiemedewerkers: we willen dat onze leden en het Defensiepersoneel snel en vertrouwenwekkend geholpen worden. » Schadefonds Defensie We willen dat Defensie een schadefonds instelt, waarop slachtoffers en

Onderzoek chroom-6: AFMP wil vinger in de pap H De AFMP en de andere defensiebonden

“

We zullen aandringen op heropening van het meldpunt px-10’

nabestaanden een beroep kunnen doen. In het fonds participeren Defensie, defensievakbonden en externe deskundigen. Dit is enigszins te vergelijken met bijvoorbeeld het huidige Instituut Asbestslachtoffers (IAS), waarbij ook meerdere partijen ‘meesturen’. Door middel van diagnostiek en passende protocollen, waarbij blootstelling aan PX-10 of chroom-6 en daaruit voortkomende ziekten kan worden vastgesteld, dient aan slachtoffers snel een basisbedrag te worden toegekend als stap in het afwikkelen van de schadeclaim. Van belang voor de AFMP en de leden is dat dit fonds voorkomt dat- zoals nu in veel zaken rondom beroepsziekten gebruikelijk is- de werkgever traineert en aansprakelijkheid van zich af probeert te houden. Een punt van zorg is de volstrekt uitgeklede Defensiebegroting; de politiek moet bereid zijn om financiële middelen beschikbaar te stellen. Defensie heeft immers een zorgplicht en mag zich daar niet aan onttrekken. Zo nodig gaan we schade claimen namens onze leden. » Heropenen meldpunt PX-10 bij Defensie Wij zullen de Minister in het formele overleg dringend verzoeken snel het meldpunt PX-10 te heropenen, zodat

werknemers met klachten zich daar (opnieuw) kunnen melden.

Wat gaan we verder doen? We zullen nog deze week een brief sturen naar de Minister waarin we aandringen op een snelle reactie op onze inzet zoals hier boven omschreven. Verder zullen we ook de politieke partijen gaan benaderen, er zijn immers extra financiële middelen nodig voor het kunnen instellen van een schadefonds.

Samenwerking FNV De AFMP wordt bij deze aanpak gesteund door de FNV en het Bureau Beroepsziekten van de FNV. Daar zit veel deskundigheid op dit terrein. Deze samenwerking maakt ons nóg sterker om de problemen structureel op te lossen.

Ervaringen delen Wij zullen u met enige regelmaat op de hoogte houden van de ontwikkelingen rond PX-10, via de website en ons blad OpLinie. Zodra er duidelijkheid is over het opnieuw openen van het meldpunt PX-10 van Defensie, zullen wij u informeren. Hebt u met PX-10 gewerkt, ondervindt u gezondheidsproblemen en wilt u uw ervaringen met ons delen? Stuurt u dan een e-mail naar [email protected].

willen een stevige vinger in de pap bij het RIVM-onderzoek naar de blootstelling aan schadelijke stoffen die defensiebreed zijn gebruikt. De bonden hebben geëist dat het onderzoek zal gaan naar de in het verleden gebruikte verf, de lagen daaronder (onder andere de primer) en de bewerking daarvan. Met andere woorden, het onderzoek moet zich richten op het aanbrengen van verf en onderlagen, maar ook van de bewerking van oppervlakten waar de verf en onderliggende lagen op is aangebracht. Denk hierbij aan het schuren van en boren in de materialen.

Ook meldingen meenemen De centrales vinden het van groot belang dat de (inmiddels 530) meldingen die zijn binnengekomen bij het ABP Zorgloket ook worden meegenomen in het RIVMonderzoek. Daarbij valt te denken aan het opstellen van vragen om helder te maken waaraan ze zijn blootgesteld, onder welke omstandigheden en welke eventuele medische klachten ze nu ervaren. De centrales vragen nadrukkelijk om betrokken te worden bij het opstellen van deze vragen. De centrales vragen in de brief tevens om afspraken over de wijze waarop ze worden betrokken bij het RIVM-onderzoek.

Breder trekken Maar daar blijft het niet bij. Al jaren worden defensiemedewerkers met enige regelmaat opgeschrikt door berichten over (mogelijke) blootstelling aan gevaarlijke stoffen of straling. Voorbeelden daarvan zijn PX-1O (zie ook het vorige artikel), asbest en de straling van de HAWK-radar. De gezamenlijke centrales vinden dit zeer ongewenst. Zij willen daarom graag met de Minister spreken over de mogelijkheden om proactief en stelselmatig mogelijke blootstelling aan gevaarlijke stoffen en straling in kaart te brengen. De prioriteit ligt nu echter bij CARC en chroomhoudende verven.


11

werk en inkomen

Hans de Gruijter

Naast CARC en chroom-6 is er bij Defensie ook met andere giftige stoffen gewerkt. Een oude bekende is PX-10, maar er is ook een ander schoonmaakmiddel: CRC. Dit werd gebruikt voor het verwijderen van het zogenoemde kruitslijm. Dit laagje bleef achter op de romp van de Starfighter nadat er was geschoten. Dat zwarte laagje moest weg, anders kon dat deel van de romp niet goed gecontroleerd worden.

Ziek van

schoonmaakmiddel CRC?

E

en van de mensen die hiermee in aanraking is gekomen, is Hans de Gruijter (74). Hij heeft tussen 1960 en 2003 als vliegtuigonderhoudsmonteur gewerkt op Vliegbasis Leeuwarden. Daar maakte De Gruijter onder andere de rompen van jachtvliegtuigen schoon met CRC. Niet lang na de opvolging van de Starfighter door de F-16 werd CRC verboden, omdat het kankerverwekkend was. Bij hem werd in de zomer van 2011 blaaskanker geconstateerd. In september is hij geopereerd; zijn blaas is toen verwijderd, samen met zijn prostaat en lymfeklieren. Helaas waren er na deze riskante (Bricker) operatie pijnlijke complicaties. Hierdoor moest hij een maand in het ziekenhuis moest blijven; ongeveer twee weken langer dan verwacht. Een pijnlijke toestand, en het is nog niet over: de specialist moet nog bepalen of De Gruijter weer ‘schoon’ is. Zo niet dan moet hij bestraald worden.

12


“

We waren altijd enorm loyaal naar Defensie’ Mede door de aandacht voor chroom-6 en CARC sloeg bij De Gruijter de paniek toe. Zijn ziekte zou toch niet zijn veroorzaakt door het werken met CRC? Vandaar dat hij zich meteen meldde bij de AFMP. “Ik heb me de ene dag bij de bond gemeld, de dag erop lag ik in het ziekenhuis.” En al de dag na ontslag vindt dit gesprek plaats bij hem thuis in Heerenveen. We houden het dus maar kort, want veel energie heeft hij nog niet. “Ik heb me gemeld omdat ik me belazerd voelde door Defensie. We hebben nooit een waarschuwing gekregen. Er bestond wel speciale kleding voor het wassen van vliegtuigen, maar van het bestaan hiervan wist je niet eens. Er waren misschien wel voorschriften, maar die waren niet algemeen bekend bij de TD; ze werkten alleen met NATO-

nummers. Daarom rotzooiden we maar wat aan. Tegenwoordig staat alles wel haarfijn beschreven. Het is werkelijk schandalig dat Defensie het achteraf wel bleek te weten. Wij waren allemaal enorm loyaal met onze werkgever, maar Defensie is dat achteraf gezien dus niet geweest. Al moet ik er overigens wel meteen bij zeggen dat ik bij Defensie een mooie tijd heb gehad.”

Gerechtigheid Hoe De Gruijter het vindt dat Defensie nu dan onderzoek doet naar de andere middelen, CARC en chroomhoudende verven, en dat later ook giftige stoffen in het onderzoek worden meegenomen? “Ideaal. Het betekent een heleboel. Ik hoop op gerechtigheid en excuses, dat zou mooi wezen. Het is ook maar goed dat de bond hier aandacht aan besteedt, want uit zichzelf had Defensie het onderzoek niet gedaan. Al duurt het nog wel even voordat dat is afgerond, maar daar heb ik vrede mee.”

EUROMIL Tekst RenĖ schilperoort

110e EUROMIL Presidium:

Zorgen over uranium en samenwerking Tijdens het 110e Euromil Presidium werd op 17 en 18 oktober in Rome onder andere gesproken over de alarmerende situatie rond verarmd uranium. Ook wisselingen in het bestuur kwamen aan de orde. Een Portugees lid van het Europees Parlement liet weten hoe binnen het EP wordt gesproken over (het gebrek aan) rechten van militairen.

Verarmd uranium Falco Accama, advocaat in Italië, sprak over de vele zaken rondom verarmd uranium die hij voor de Italiaanse rechter heeft laten komen. Zijn eerste zaak dateert uit 1991. Italië heeft relatief veel te maken met de gevolgen van het gebruik van verarmd uranium. Op Sicilië is al ruim 50 jaar het schietterrein Quirra in gebruik als wapentestlocatie; het is de grootste experimentele schietbaan in Europa van de NATO. Daarbij was (en is) door geheimhouding erg weinig zicht op wat daar precies gebruikt is, welke milieuverontreiniging heeft plaatsgevonden en welke gevolgen dit heeft voor de gezondheid van mensen (en dieren) in de omgeving.

Verhoogd aantal ziektes Het probleem is dat sinds de jaren ‘90 opeenvolgende ministers van Defensie in Italië geen maatregelen hebben getroffen om militairen te beschermen. Bij militairen die er gewerkt hebben (en bij burgers in de omgeving) is volgens spreekster Ria Verjauw uit België een verhoogd aantal ziektes vastgesteld. Er zijn volgens advocaat Accama in Italië ongeveer 4.000 zaken van militairen die door het gebruik van verarmd uranium kanker hebben opgelopen. 300 daarvan zijn er intussen overleden. Hij gaf aan dat wapens met verarmd uranium uitgebannen zouden moeten worden. Het Europese Parlement, maar ook EUROMIL, kunnen daar een rol in spelen.

Bekend ontkengedrag H Professor Manfred Mohr uit Duitsland memoreerde de geschiedenis rondom het militair gebruik van verarmd uranium. In 2007 werd vastgesteld dat verarmd uranium mogelijk schadelijke effecten heeft. Gespecialiseerde agentschappen van de VN begonnen in 2008 druk uit te oefenen om te stoppen met het gebruik ervan vanwege het gevaar voor kinderen en dieren (misvormingen bij de geboorte). Een veel gehoorde klacht is dat het verband met de aandoeningen die mensen krijgen wordt ontkend. Ook wordt er gezegd dat schadevergoeding niet nodig is omdat de klachten andere oorzaken hebben, zoals roken en ander ongezond gedrag. Wat dat betreft lijkt Nederland veel op Italië. Opmerkelijk, want Nederland behoort qua rechten toch bij de top in de noordelijke landen. Op het gebied van Arbozaken passen we echter goed bij de ministeriële cultuur van de zuidelijke landen, die stukken minder sociaal is, en waardoor militairen geen rechten kennen.

Europese samenwerking Tijdens het presidium vond een gesprek plaats met Ana Gomes, lid van het Europese Parlement voor Portugal. Zij stipte aan hoe binnen het EP wordt gesproken over de militaire samenwerking tussen de Europese landen, en

Verkiezingen bestuur

»

Tom McCarthy van de Ierse vakbond PDFORRA, is gekozen tot opvolger van Simon Deveraux, die met pensioen is gegaan. De nieuwe bestuurder van EUROMIL is geen onbekende en mede daarom is hij gekozen met 80 van de 102 stemmen (AFMP heeft er 7, de MARVER 2). Tegenkandidaat was Dzintars Klava van de Litouwse vakbond LSA.

welke rol het EP heeft op het gebied van het verdedigen van de mensenrechten van soldaten. Gezien de recente gevaren voor de veiligheid in Europa (Oekraïne, Ebola) is zij voorstander van een versterking van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN). Hierdoor moeten met een militaire macht kunnen worden afgedwongen en humanitaire rampen voorkomen. Zij erkende dat financiële crisis een zware wissel trekt op de militaire capaciteit en de rechten van militairen. Er moet daarom meer Europese militaire samenwerking komen. De parlementariër erkende verder dat daarmee ook de cultuur waarin de rechten van militairen worden veronachtzaamd moet veranderen. Veel mensen die gaan over het veiligheidsbeleid hebben om uiteenlopende redenen niet veel op met het verlenen van sociale rechten aan militairen. Mede hierdoor worden beslissingen over plannen om meer Europees samen te werken door de Raad van Europa keer op keer vooruitgeschoven. Het lidmaatschap van EUROMIL is toegekend aan de bonden AMTM uit Spanje en ASNS en SOVCG uit Servië. oplinie NOVEMBER 2014

13

werk en inkomen

Militairen in Mali

de dupe van geldgebrek Defensie De AFMP wil in het overleg met Defensie praten over de extreem slechte voorzieningen die Defensie voor de Nederlandse militairen in Mali georganiseerd heeft. Ook zal de bond er nogmaals bij minister HennisPlasschaert van Defensie op aandringen dat militairen die worden uitgezonden (bijvoorbeeld om te vechten tegen IS) verzekerd moeten zijn van een gedegen voorbereiding en goede voorzieningen op het gebied van hygiëne, huisvesting, kleding en uitrusting.

D

e omstandigheden in het kamp Castor in Mali zijn superslecht. Na acht maanden blijkt Defensie nog altijd niet in staat om de basale voorzieningen voor zijn medewerkers op orde te hebben. De legio klachten die de AFMP heeft ontvangen gaan onder andere over: • volstrekt ontoereikende en onhygiënische sanitaire voorzieningen (toiletten, douches) • de geringe privacy en tropische warmte in de tenten waardoor goede nachtrust onmogelijk is • een veel te warme en onhygiënische eetzaal

14


• een slechte postvoorziening (wachttijd drie tot vijf weken) • het verstrekken van allerlei uitrustingsstukken die niet nodig zijn • het niet-verstrekken van allerlei uitrustingsstukken die wel nodig zijn • het haperen van de levering van de noodzakelijke kleding en uitrusting bij het KPU bedrijf. Diverse media berichten over spartaanse leefomstandigheden. Zo laat de NRC in de editie van 15 oktober 2014 correspondent Emilie van Outeren het volgende optekenen: ”We zijn hier al bijna een jaar bezig, en nog steeds slapen we in tenten”, klaagt een militair. Hij laat zien

De toiletten zijn niet meer dan een stoel met een gat erin.

hoe hij met zeven collega’s in een witte tent kampeert. (…) Omdat de ene aanwezige airco de hitte niet aankan, hebben ze in Gao zelf ventilators aangeschaft. (…) Als er wisselingen van militairen zijn, bijvoorbeeld toen laatst een nieuwe lichting helikopterbemanning binnenkwam, slapen zij met tientallen in de kleine sporthal. En voor al die honderden militairen heeft het kamp precies vier functionerende wc ’s met stromend water. Twee voor het handjevol vrouwen dat hier werkt, en twee voor de mannen. Er waren er meer, maar die zijn verstopt

foto: avdd

Welk weer je er ook hebt, het is altijd afzien in kamp Castor.

geraakt en niet gerepareerd. In plaats daarvan zijn de mannen verbannen naar de ‘poepstoelen’ aan de rand van de basis. Daar doen ze hun behoefte op een klapstoel met een gat erin en een plastic zak eronder. Douchen, in cabines die gemaakt zijn van tentzeil, is vanwege de waterschaarste gelimiteerd tot vier minuten per persoon per dag. En dat is nog maar een deel van de klachten.’

Klachtenregen Tijdens de Technische Briefing in de Tweede Kamer beweerde generaal Middendorp op woensdag 15 oktober dat de klachten die de publiciteit hadden gehaald slechts afkomstig waren van enkele militairen. De AFMP bestrijdt deze visie. Van de zomer regende het al klachten die door de AFMP gemeld zijn bij de top van Defensie en ingebracht zijn in het overleg. Een woordvoerder van Defensie meldde op 15 oktober aan de pers dat er nog geen overleg had plaatsgevonden. Slechts een klein deel van de militairen heeft aan de AFMP gemeld dat de omstandigheden in Mali zwaar maar draaglijk zijn. t. De klachten over de primitieve leefomstandigheden worden breed gedragen, afgaande op de berichten die de AFMP van leden heeft ontvangen. Een militair meldt ons bijvoorbeeld: “Dit is de meest amateuristische voorbereidingsperiode die ik heb meegemaakt.” De ouders van een militair melden: “In twee eerdere uitzendingen naar Afghanistan waren de condities niet zo extreem slecht als nu in Mali.” Een vrouw van een militair: Ik vraag me af waarom het voor vluchtelingen niet langer leefbaar is dan een paar weken in tenten en onze mannen en vrouwen er wel zes maanden in moeten verblijven. Dit maakt me boos.”

Zorgplicht Militairen verkeren in een bijzondere positie en zij begrijpen als geen ander dat de omstandigheden in het begin van een missie primitief zijn. Militairen begrijpen echter totaal niet dat na acht maanden missie de meest elementaire

basisvoorzieningen nog steeds niet goed zijn geregeld, hoewel er al vele malen over is geklaagd. De minister voldoet daarmee niet aan haar zorgplicht en toont zich op dat punt een slechte werkgever voor de mannen en vrouwen die op missie zijn. Naar aanleiding van de briefing wordt nu in de pers gesuggereerd dat het de militairen in Mali slechts te doen zou zijn om een betere financiële vergoeding. Dat was slechts een klein onderdeel van de ontvangen klachten, die door de minister wordt uitvergroot om de aandacht van andere zaken af te leiden. Het doet geen recht aan de situatie van het personeel in Mali.

Defensie bagatelliseert Generaal Middendorp gaf in de technische briefing aan dat begin januari 2015 alle militairen in de woonchalets verblijven De AFMP zal hem aan zijn woord houden. Ons bereiken namelijk geheel andere berichten: nu al zou bekend zijn dat woonchalet 4 en 5 pas in maart 2015 worden opgeleverd, zodat honderd tot tweehonderd militairen nog zeker tot maart 2015 in tenten zullen slapen, bij temperaturen die soms oplopen tot 60 graden. Die containers zijn ook nodig om de nodige veiligheid te waarborgen in het gebied waar volgens de VN de veiligheidsrisico’s fors toenemen.

Een zandstorm nadert het kamp.

misgegaan is op het gebied van de voorbereiding, verstrekking van kleding en uitrusting en werk en leefomstandigheden.

Ordinaire geldkwestie

Erkenning en oplossingen De AFMP zal in het overleg met Defensie de omstandigheden in Mali nogmaals aan de orde stellen. Het personeel in Mali heeft recht op een fatsoenlijke behandeling; ze mogen zich daarin gesteund weten door de AFMP. Verder zal de AFMP opnieuw de aandacht van de minister vragen voor de situatie van militairen die worden uitgezonden. We hebben inmiddels namelijk al de nodige berichten gekregen dat ook in de aanloop naar de missie in de strijd tegen IS het nodige

»

Bent u op missie in Mali of gaat u binnenkort, meld dan uw bevindingen op: [email protected]

In operationele omstandigheden zijn arbo-regels uiteraard beperkt van toepassing. Dat ontslaat de minister van Defensie niet van de verplichting al het mogelijke te doen om de werkomstandigheden van militairen zo gezond en veilig mogelijk te maken. De middelen om dat te doen zijn gewoon verkrijgbaar en te leveren. Het is echter een ordinaire geldkwestie dat maatregelen worden uitgesteld en de situatie in Mali wordt gebagatelliseerd. De AFMP meent dat de visieloze en onverantwoorde bezuinigingen die de afgelopen jaren op Defensie hebben plaatsgevonden mede de oorzaak hiervan zijn. De AFMP heeft er bij voortduring op gewezen dat die ten koste zouden gaan van de veiligheid, gezondheid en welzijn van het (uitgezonden) personeel. Het is uiterst zuur om te zien dat dit nu meer en meer bewaarheid wordt. oplinie NOVEMBER 2014

15

pensioen Tekst dick harte

Uw pensioenregeling in 2015

De onderhandelaars van de defensiebonden hebben met de overheid een akkoord bereikt over een herziening van de pensioenregelingen voor militairen. De herziening gaat in vanaf 1 januari 2015 en wordt alleen doorgevoerd omdat het kabinet besloten heeft de belastingvrije ruimte voor collectief pensioensparen (= door de werkgever en de werknemers samen betaald) vanaf volgend jaar verder af te knijpen. Je regeling niet op tijd aanpassen leidt dan automatisch tot fiscale overtredingen en boetes.

16


E

én van de speerpunten in het regeerakkoord van het kabinet Rutte II is het flink verlagen van het percentage van hun pensioen dat Nederlanders per jaar kunnen opbouwen op basis van een collectieve (belastingvrije) spaarregeling. Het kabinet redeneert als volgt: in de 21-ste eeuw blijft iedereen langer leven en dus ook langer werken. We hebben dus meer jaren de tijd om voldoende pensioen bij elkaar te sparen. De opbouw per jaar kan daarom wel wat lager en daarmee ook de jaarlijks belastingvrij in te leggen pensioenpremie.

“

rechtvaardige herziening militaire pensioenregeling komt pas later aan de orde’

1

Pensioenregeling militairen

O

p 17 december vorig jaar bereikte het kabinet Rutte II met vijf politieke partijen (PvdA, VVD, D66, ChristenUnie en SGP) een akkoord over het verlagen van de belastingvrije ruimte voor collectief pensioensparen op basis van een eindloonregeling. Vanaf 2015 zou de fiscus alleen nog meewerken aan een opbouw van maximaal 1,675 procent per jaar. Daar zat een ernstig knelpunt, want volgens de huidige regeling bouwen militairen jaarlijks 1,75 procent van hun pensioen op.

Tijdelijke oplossing Meer belastinginkomsten En dat is weer gunstig voor de overheidsfinanciën. Doordat er op het brutoloon minder pensioenpremie wordt ingehouden, blijft er een groter bedrag over om loonbelasting over te heffen. Er stroomt dus vanaf 2015 opnieuw maandelijks extra geld naar de schatkist, dat daar anders pas over tientallen jaren zou zijn beland bij het uitbetalen van het pensioen (pensioen is uitgesteld loon). Zoals bekend vallen het militair personeel en het burgerpersoneel bij Defensie onder twee verschillende pensioenregelingen. De burgermedewerkers hebben inmiddels – net als alle andere ambtenaren – de overstap gemaakt naar een zogenaamde middelloonregeling. Dat is een spaarplan dat voorziet in een pensioenuitkering op basis van het salaris dat je tijdens je werkzame leven gemiddeld hebt verdiend. Militairen sparen nog altijd (samen met de werkgever) voor een pensioenuitkering gebaseerd op hun salaris in hun laatste werkjaar. Hun spaarplan is een zogenaamde eindloonregeling.

Het is de bedoeling dat de werkgever en de bonden op enig moment gaan onderhandelen over een structurele oplossing voor de militaire pensioenregeling. Die structurele oplossing zal echter nog heel wat voeten in de aarde hebben, gezien de unieke rechtspositie van militairen. Beide partijen waren het erover eens dat het een dusdanig complexe vraagstuk is dat daarvoor meer tijd nodig is. Het was daarom beter een tijdelijke oplossing te bedenken voor 2015 waardoor de bestaande regeling aan de nieuwe fiscale spelregels blijft voldoen en er verder zo weinig mogelijk aan verandert. Die tijdelijke oplossing is gevonden in een aanpassing van de zogenaamde pensioen richtleeftijd. Dat is de leeftijd die bij de pensioenberekeningen als uitgangspunt wordt gehanteerd. Die leeftijd wordt verhoogd van 65 naar 67 jaar. Dat wil niet zeggen dat de uitbetalingen van het militaire pensioen later van start gaan. De startleeftijd daarvoor blijft ook in 2015 de leeftijd van 65 jaar. Bij de berekening van het

pensioen gaat echter wel de leeftijd van 67 jaar gebruikt worden. Daardoor kan het opbouwpercentage voor de meeste deelnemers 1,75 procent blijven zonder dat dat problemen oplevert met de fiscus.

Gebruiken fiscale ruimte partnerpensioen Helaas geldt dat niet voor alle deelnemers. Er zullen in 2015 ook militairen zijn die meer pensioen opbouwen dan belastingvrij is toegestaan. Een dergelijk probleem heeft zich ook in 2014 voorgedaan en is toen opgelost door het benutten van nog openstaande belastingvrije spaarruimte in het partnerpensioen. De partners van de betreffende militairen moesten daarvoor schriftelijke toestemming geven. Uit oriënterende gesprekken is gebleken dat Belastingdienst bereid is opnieuw met deze procedure akkoord te gaan. Voorwaarde is dat Defensie een plan van aanpak opstelt om in voorkomende gevallen de vereiste toestemming te verkrijgen. Onder deze voorwaarden zal de fiscus ermee akkoord gaan om de militaire pensioenregeling ook in 2015 aan te merken als een zogenoemde ‘fiscaal zuivere’ regeling.

Meer overschrijdingen Een belangrijk verschil met 2014 is echter dat het aantal overschrijdingen toen aanzienlijk kleiner was. Door het verder afknijpen van de beschikbare fiscale ruimte wordt in 2015 een veel grotere groep getroffen. Naar verwachting zal de pensioenopbouw van tussen de 10.000 en 16.000 militairen voor een deel buiten de belastingvrije ruimte vallen. Als hun partner dan geen toestemming geeft voor het overhevelen van dit deel naar de nog vrije fiscale oplinie NOVEMBER 2014

17

pensioen

» Voor inkomens boven € 37.000

wordt een opbouwpercentage gehanteerd van 1,875 procent en de bijbehorende hoge AOW-franchise van € 12.552.

“

akkoord tussen bonden en defensie is een begin, nu de fiscus nog’

ruimte in het partnerpensioen, wordt het opbouwpercentage van de betreffende deelnemers verlaagd van 1,75 naar 1,675 procent. Hierdoor wordt niet alleen hun toekomstige pensioen verlaagd, maar ook de zogenaamde ‘backservice’. Dat is een karakteristiek onderdeel van een eindloonregeling. Gaat tijdens je werkzame leven je salaris omhoog, dan moet met terugwerkende kracht ook het eerder opgebouwde deel van je pensioen in waarde stijgen. Dat gebeurt met het op dat moment geldende opbouwpercentage. Is dat verlaagd van 1,75 naar 1,657 procent, dan loop je dus een deel van de waardetoevoeging mis. Aan het eind van de rit krijg je daardoor een aanmerkelijk lager ouderdomspensioen uitgekeerd.

»

Er is een akkoord tussen de bonden en Defensie. Daarmee zijn we er echter nog niet. Er is nog een aantal andere partijen die hun toestemming moeten verlenen. De fiscus is er daar één van. Het APG, de organisatie die voor het ABP de uitvoering van de pensioenregelingen voor haar rekening neemt, heeft daarnaast veel tijd nodig om alles voor te bereiden en uit te voeren. Het zal daarom nog wel enige tijd duren voordat nadere informatie beschikbaar komt. Houd voor het laatste nieuws onze website www.afmp.nl in de gaten!

18


2

Pensioenregeling burgerpersoneel

Z

oals gezegd is de pensioenregeling voor burgerambtenaren een middelloonregeling. De politiek heeft besloten dat de belastingvrije ruimte voor collectieve pensioenopbouw op basis van dat soort regelingen vanaf 2015 wordt beperkt van 2,15 tot 1,875 procent per jaar. Die percentages zullen u als ABP-deelnemer wellicht niet bekend voorkomen. Dat klopt; niet elk pensioenfonds mag automatisch het maximale belastingvrije opbouwpercentage gebruiken. Welk percentage wordt toegestaan hangt onder andere af van de hoogte van de geschatte toekomstige AOW-uitkering (de zogenaamde AOW-franchise). ABP hanteert daarvoor een relatief laag bedrag, met als gevolg dat burgerambtenaren over een relatief groot deel van hun inkomen pensioen opbouwen. Om te zorgen dat de belastinginkomsten op peil blijven hanteert de fiscus dan een lagere vrijstelling. Vandaar dat de huidige ABP-regeling een opbouw van 1,95 procent per jaar kent – lager dus dan de maximaal toegestane 2,15 procent.

Redelijke afspraken Om binnen de verminderde belastingvrije ruimte te blijven moet het ABPopbouwpercentage vanaf 2015 worden verlaagd. Welk akkoord is daarover uit de bus gekomen? » Voor deelnemers met een inkomen tot € 37.000 wordt vanaf 2015 een opbouwpercentage gehanteerd van 1,701 procent en de bijbehorende lage AOW-franchise van € 10.024.

Deze aanpak leidt tot een evenwichtige spreiding van de versobering van de pensioenopbouw over de inkomensklassen. Deelnemers met een lager inkomen bouwen jaarlijks een lager percentage op dan het fiscaal toegestane maximum, maar wel over een zo groot mogelijk deel van hun inkomen. Deelnemers met een hoger inkomen bouwen het fiscaal maximaal toegestane percentage op, maar wel over een kleiner deel van hun inkomen. Deze uiteenlopende aanpak levert in beide gevallen het gunstigste resultaat op. Ook is afgesproken dat de zogenaamde overhevelingstoeslag (OHT) tot het pensioengevend inkomen gaat behoren. Het inkomen waarover pensioen wordt opgebouwd kan daardoor met maximaal € 792 stijgen.

Extra nabestaandenpensioen Tot slot is afgesproken dat burgerambtenaren vanaf 2015 meer nabestaandenpensioen gaan opbouwen. Dat extra kapitaal kan te zijner tijd worden uitgeruild voor een hoger ouderdomspensioen of voor een (langer) vervroegd pensioen. AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels: ‘Al met al hebben onze onderhandelaars de negatieve effecten van de fiscale versobering aardig weten te beperken.’ De lage pensioenopbouw per jaar betekent ook dat zowel medewerkers als werkgevers jaarlijks minder premie hoeven te betalen. Snels: ‘De bekende sigaar uit eigen doos. Je krijgt daardoor nu iets meer loon in handen, maar daar staat tegenover dat je mogelijkheden om gebruik te maken van een zeer rendabele belastingvrije pensioenspaarpot flink worden ingeperkt. Afgesproken is wel dat de pensioenpremie die de werkgever minder gaat betalen voor een belangrijk deel zal worden ingezet

“

absurd dat garanties alsnog worden verlaagd’

als extra arbeidsvoorwaardengeld. Ook wordt de pensioenpremie berekend op basis van de hoge AOW-franchise van € 12.552. Dat leidt ertoe dat de lagere inkomens pensioen opbouwen over een groter gedeelte van hun salaris dan waarover ze premie betalen.’

Aantasting vroegpensioengaranties Een ernstige tegenvaller is de afspraak om de zogenaamde voorwaardelijke pensioenaanspraken te verlagen. Dat zijn de pensioengaranties die in 2006 aan de Nederlandse burgerambtenaren zijn toegekend toen het collectieve spaarplan voor een vervroegd pensioen bij de overheid (FPU) na amper tien jaar alweer werd afgeschaft. Dat gebeurde destijds eveneens door het afknijpen van de belastingvrije ruimte voor de FPU-regeling, toen door minister van Financiën Gerrit Zalm. Burgerambtenaren hadden bij de introductie van dat spaarplan in 1997 garantiebedragen toegekend gekregen voor hun eerdere dienstjaren. In die jaren hadden ze immers niet samen met de werkgever kunnen sparen voor een vervroegd pensioen – simpelweg omdat het spaarplan toen nog niet bestond. In 2006 kregen zij de garantie dat deze bedragen te zijner tijd door de werkgever zou worden toegevoegd aan hun ABP Keuzepensioen. Daardoor bleven

ze verzekerd van de mogelijkheid om eerder te kunnen stoppen met werken dan op AOW/pensioengerechtigde leeftijd. De aanspraken heten voorwaardelijk omdat ze alleen gelden voor medewerkers die tot hun vroegpensioen – uiterlijk in 2023 – in dienst blijven. Het afwaarderen van de voorwaardelijke FPU-aanspraken treft vooral de senioren onder de (politie)ambtenaren – degenen die bij de introductie van de FPU al heel wat jaren in dienst waren en dus aanspraak kregen op een hoop spaargeld-van-de-werkgever. AnneMarie Snels: ‘Het is eigenlijk absurd dat deze pensioengaranties nu alsnog worden verlaagd. Dat slaat in feite nergens op; ze vallen namelijk volledig buiten de nieuwe fiscale spelregels.’

»

De AFMP is bij de onderhandelingen over de herziening van de ABP-pensioenregeling betrokken via de ACOP – de Algemene Centrale van Overheidspersoneel. Binnen deze vakcentrale werken een groot aantal ambtenarenbonden samen, waaronder de AFMP, de Marechausseevereniging en de Nederlandse Politiebond, maar ook ABVAKABO FNV en de Algemene Onderwijsbond (Aob). Eind oktober zal de ACOP laten weten of ze instemt met het bereikte akkoord. Houd voor het laatste nieuws onze nieuwsbrief en website afmp.nl in de gaten!

FNV Veiligheid Pensioendag 2014

»

Op woensdag 26 november 2014 houdt FNV Veiligheid – het samenwerkingsverband van de NPB, defensiebond AMFP en de Marechausseevereniging – opnieuw een pensioendag voor kaderleden die nog in actieve dienst zijn. Het thema is dit keer pensioen in beweging. Centraal staan het vormgeven van de solidariteit tussen bijvoorbeeld jong en oud, man en vrouw, gezond en niet gezond en andere dilemma’s. De pensioendag vindt plaats in Utrecht, om precies te zijn in Zalencentrum NDC den Hommel (Kennedylaan 9, 3533 KH). Dagvoorzitter is NPB-bestuurder Yntse Koenen en die ziet de dag vol belangstelling tegemoet: ‘Volgens mij hebben we een interessant programma in de aanbieding.’ 10.00 uur Aankomst/inloop 10.30 uur Opening door de dagvoorzitter 10.35 uur Welkomstwoord NPB-voorzitter Han Busker 10.45 uur Toespraak door pensioenexpert Gijs van Dijk, lid van het dagelijks bestuur FNV 12.00 uur Lunch 13.00 uur Workshops – een voor NPBkaderleden, een voor AFMP/ MARVER-kaderleden 14.30 uur Terugkoppeling workshops 15.00 uur Sluiting Yntse Koenen: ‘Ik zou zeggen: niet aarzelen dus! Ben jij een kaderlid van de AFMP, NPB of Marechausseevereniging, ben je nog in actieve dienst en wil je goed geïnformeerd blijven over de ontwikkelingen op pensioengebied? Meld je dan vandaag nog aan voor de pensioendag van FNV Veiligheid door een mailtje te sturen naar [email protected]. Graag tot ziens in Utrecht!


19

werk en inkomen Tekst dick harte

‘Vernieuwing FNV

te belangrijk om te laten mislukken’ Op woensdag 8 oktober leek de vernieuwing van de vakcentrale FNV – waarbij ook de AFMP is aangesloten – op het laatste moment alsnog te mislukken. Van het congres van FNV Bondgenoten kreeg de voorgenomen fusie met FNV Bouw en Abvakabo FNV acht stemmen te weinig voor de statutair vereiste twee derde meerderheid.

B

innen ‘de oude FNV’ werd de dienst in feite uitgemaakt door een paar supergrote vakbonden zoals FNV Bondgenoten, Abvakabo FNV en FNV Bouw. Ook lag te weinig macht bij de leden en te veel macht bij de Federatieraad, bestaande uit de voorzitters van alle aangesloten bonden. Dat laatste is verholpen door de invoering van een ledenparlement. Het eerste zou worden verholpen door de grote bonden te laten fuseren met de FNV en daarna op te splitsen in herkenbare beroepssectoren. In de aanloop naar een groot FNVfusiecongres op vrijdag 10 oktober stemde het congres van Abvakabo FNV op maandag 6 oktober met 94 procent voor de fusie en het congres van FNV Bouw op dinsdag 7 oktober met 98 procent. Een dag later ging het mis: op het congres van FNV Bondgenoten stemde 64,62 procent van de leden voor en 35,38 procent tegen. Er was volgens de statuten een twee derde meerderheid van 66,67 procent nodig om de fusie door te laten gaan.

20


Misverstanden Ellen Dekkers, voorzitter FNV Bondgenoten: ‘Achteraf bleek al snel dat veel tegenstemmers niet tegen de fusie zijn. Hun tegenstem had te maken met de vragen over onder andere de financiën. Op dat gebied had het FNV-bestuur op 15 september toezeggingen gedaan, die vervolgens waren uitgewerkt in een Plan van Aanpak. Dat is voorafgaand aan het congres helaas niet meer besproken met de bondsraad van FNV Bondgenoten. Ook waren er mensen die dachten dat er bij een tegenstem opnieuw onderhandeld kon worden. Maar met het fusiebesluit lag er echt een eindvoorstel op tafel.’

Extra congres aangevraagd Op dinsdag 14 oktober gaven de beoogde fusiepartners een persconferentie in Nieuwspoort, die onder andere live te zien was op de website van de AFMP. Ellen Dekkers meldde dat 125 van de 401 congresgangers van een week eerder het hoofdbestuur gevraagd hadden aan te blijven en eind

november een extra congres te organiseren om nogmaals te stemmen over de voorgenomen FNV-fusie per 1 januari 2015. ‘Dat aantal is veel groter dan de tien procent die volgens de statuten van de bond voor zo’n verzoek vereist is.’ FNV-voorzitter Ton Heerts verklaarde erg blij te zijn met deze ontwikkeling. ‘Er waren slechts acht stemmen te weinig voor de juridisch vereiste meerderheid. We dienen respect te hebben voor de argumenten van die mensen. Maar gezien het grote belang moeten we toch alles op alles zetten om de nagestreefde fusie mogelijk te maken. Nederland heeft een sterke vakbond nodig. Daar zijn we het allemaal over eens. De FNV is die sterke bond. En om dat te blijven moeten we doorgaan met de vernieuwing.’ Hoe kijken de FNV-bonden die sowieso niet zouden meefuseren – zoals de AFMP, de MARVER en de Nederlandse Politiebond – tegen de ontwikkelingen aan? AFMP-voorzitter AnneMarie Snels: ‘We hebben de collega’s laten weten dat we het belang van een sterke FNV onderschrijven en dat we het doelbewust vasthouden aan het voorgenomen vernieuwingsproces dus van harte steunen.’

Of ik dezelfde auto wil als deze total loss is...

8% korting via AFMP

Uw auto is uw trots bezit. Of u ziet ‘m puur als een handig vervoermiddel. U kunt niet zonder, of juist wel. Voor iedereen vertegenwoordigt de auto een andere waarde. Daarom kunt u bij Univé kiezen uit verschillende all risk verzekeringen. Neem de All Risk Plus. De meest gekozen all risk autoverzekering. Onder andere met 1 jaar Nieuwwaardegarantie, gratis vervangende auto en bij schade regelen wij een uitstekende schadehersteller. Via AFMP ontvangt u ook nog eens 8% korting op uw autoverzekering. Kijk op unive.nl/afmp-marver of kom langs bij een vestiging bij u in de buurt.

Hoe All Risk wilt u het hebben?

www.unive.nl/afmp-marver 21 oplinie NOVEMBER 2014

vakbondshart Tekst en foto’s alex groothedde

John van Wanrooij, mc-lid:

‘MC heeft echt invloed’ De kracht van de AFMP zit ‘m in de mensen met een groot vakbondshart. Kaderleden, raadsmannen, sectorhoofden, onderhandelaars, mc-leden, enzovoorts. Samen zijn ze de goed geoliede motor van de AFMP. Maar wie zijn ze en wat doen ze? In deze serie Vakbondshart zetten we telkens een bezielde functionaris in het voetlicht. Deze keer richten we de schijnwerper op John van Wanrooij, mc-lid en kaderraadslid van de AFMP.

D

e sfeer bij het Leerbedrijf Logistiek Noord op de locatie van de 43e Brigade in Havelte is goed, afgaande de gesprekken tijdens de koffiepauze. De mannen zitten elkaar verbaal te dollen. De gesprekken zijn positief, anekdotisch, er klinkt geen enkele wanklank over de werksituatie. Het maakt de bewering van mc-lid John van Wanrooij dat de medezeggenschap hier daadwerkelijk meepraat over de integrale bedrijfsvoering en dus niet

22


alleen over bijvoorbeeld de plaatsing van een cola-automaat, des te overtuigender. Van Wanrooij is instructeur bedrijfsauto’s. Behalve mc-lid is hij ook AFMP-kaderraadslid. Van Wanrooij: “Via de mc hebben we als personeel invloed op de integrale bedrijfsvoering. De mc is hartstikke belangrijk om onder andere van ‘beneden’ naar ‘boven’ te ventileren. Bij ons hoofd diensteenheid (HDE) kunnen wij alles aandragen en hij informeert bij het mc hoe zaken op de werkvloer gaan, om zodoende de uitwerking van zijn plannen ongefilterd terug te krijgen.

“

inmiddels is de mc een begrip waar je niet meer omheen kunt’ De medezeggenschap is ook om die reden ontstaan van de HDE uit en niet van ‘onderaf’. Inmiddels is de mc een begrip waar je niet omheen kunt, en het is tweerichtingsverkeer tussen de werkvloer en de HDE.” Natuurlijk, de ene mc werkt wat effectiever dan de andere. “Alles staat of valt met hoe de

commandant erin staat. Onze commandant van het OTC-Log neemt het zeer serieus.” “Waar het bij een mc vaak aan schort, vertelt Van Wanrooij, “is de kennis bij het zittend mc-personeel.” Het kennisniveau ontbreekt nog weleens. Gevolg is dat weinig mensen weten waar ze nu wel of niets iets over te zeggen hebben. We gaan niet alleen over het werk-en leefklimaat, maar zoals in het Besluit Medezeggenschap Defensie (BMD) is beschreven, de hele integrale bedrijfsvoering. Je moet weten wat wel of niet mag. Neem de dienstroosters. Wij volgen cursussen over de Arbeidstijdenwet om goed beslagen ten ijs te komen. Je kunt niet alleen in de mc zitten en vergaderen. Je moet je blijven bekwamen” Niet alleen inhoudelijk, zoals met de cursus over de Arbeidstijdenwet, maar ook over zaken als het gebruik van social media, over hoe het bestuurlijk bij de AFMP in elkaar zit, Arbo-regelgeving, maar ook een cursus krachtig argumenteren. Als ik iets doe, wil ik ‘t goed doen.”

Kameraadschap Dit jaar werkt van Wanrooij alweer dertig jaar bij Defensie. In 1984 kwam hij op bij de rij-school in Venlo, in het kader van de vervroegde dienstplicht. “Het sloot mooi aan op het eind van mijn schoolopleiding. Ik heb als kind nooit soldaatje gespeeld, maar toen ik via de dienstplicht met Defensie in aanraking was gekomen, leek de Landmacht me wel wat.” Na zijn dienstplichttijd in Duitsland wilde hij de technische kant op, in 1985 volgde hij de Technisch Specialisten Opleiding te Roermond en werd geplaatst in Seedorf. In 1989 volgde de toenmalige korporaal de onderofficiersopleiding op de KMS. “Eerder al had ik ondervonden dat de kameraadschap heel hecht was. Hierdoor heb ik ervoor gekozen om bij Defensie te blijven, maar ook omdat er goede opleidingsmogelijkheden waren en je een goede loopbaan kon ontwikkelen. Zeker bij de uitzendingen is het kameraadschap ten voeten uit. Dan haal je alles uit jezelf en je collega’s, om ervoor te zorgen

dat de voertuigen blijven rijden. “ Van Wanrooij heeft geen 8 tot 5 mentaliteit. Vandaar ook dat de sergeant-majoor in 2010 informeel de medezeggenschap in stapte. Niet veel later koos hij bewust voor het lidmaatschap van de AFMP. “Vanwege de reorganisaties en alle onrust en ellende die daarmee samenhingen, en ook omdat ik de ambitie had om formeel in de medezeggenschap te zitten. De AFMP is de enige bond met een structuur van sectorhoofden, kaderraadsleden, groepshoofden en contactpersonen. Die structuur spreekt mij erg aan, onder meer omdat hierdoor stelselmatig geluiden van de werkvloer doorklinken.” Later werd hij formeel gekozen als mclid en twee jaar geleden maakte hij de sprong naar kaderraadslid Landmacht. “Hierdoor kan ik nu echt actief meedenken over bijvoorbeeld de toekomst van de AFMP, arbeidsvoorwaarden en zware dossiers als de AOW, de WUL en de pensioendiscussie. Daarnaast neem ik ook individuele zaken aan; als iemand op de werkvloer ergens een probleem mee heeft, kan ik hem op het spoor zetten.“

Issues De mc bij OTC-log, waar 376 man werken, is aardig groot. De kwesties die hier spelen gaan over de bedrijfsvoering en de reorganisaties: hoe deze worden ingezet, hoe ze verlopen en de evaluaties ervan. “Huidige issues bij OTC-log zijn onder andere de bindingspremie op het OTC-log, het jaarrooster 2015, en het PICTURE-onderzoek naar de werkbeleving, dat op verzoek van de mc is uitgevoerd. Bij OTC-log zijn ook Vevainstructeurs actief, dit zijn militairen zoals van Wanrooij. De scholieren die bij een ROC een Veva opleiding volgen, doen stage bij een hersteleenheid en het leerbedrijf. Natuurlijk is duidelijk onderscheiden wie verantwoordelijk is voor de Veva en wie voor de reguliere militaire monteurs. “Maar in de praktijk doen wij met zijn allen alles. Soms moeten we ergens anders inspringen. Het leuke van dit werk vind ik het overdragen van

“

de wisselwerking tussen mc en vakbond is echt heel handig’ kennis en het werken met de scholieren, en ze enthousiasmeren. Kortom, ze op een hoger technisch maar ook militair peil brengen.”

Super! Wat Van Wanrooij vindt van de combinatie van zijn vakbondswerk en de inbreng voor de medezeggenschap? “Super!” Zo stelde de HDE voor om de evaluatie van een reorganisatie met 1 jaar door te schuiven. Ik wist alleen niet wat hierin de rol van het mc was. Dat heb ik teruggekoppeld met AFMP-sectorhoofd Elze Mulder, die mij adviseerde over de wijze waarop we dit als mc het beste konden aanlopen. Met die kennis heb ik de zaak toen bespreekbaar gemaakt. De wisselwerking met de AFMP is dus echt heel handig.” Los van alle vergaderingen besteedt Van Wanrooij aan de mc minstens twee uur per week. Natuurlijk heeft hij wel een vrijstelling, maar collegialiteit speelt ook een belangrijke rol. “Het voelt soms niet goed om iets met een bepaald issue te doen, omdat een collega dan een stapje harder moet lopen. De afspraak is, ik doe mijn werk voor de bond tenzij het op onze werkvloer echt niet uitkomt.” Hoe dan ook, Van Wanrooij blijft zich inzetten voor de mc en de AFMP. “Zonder bond hadden we bijvoorbeeld met de WUL dit jaar netto 4,7 procent minder gehad, in plaats van de nu min 1,5 procent. Eerlijk gezegd vind ik wel dat we als vakbond zulke successen te weinig uitventen waardoor je opmerkingen krijgt als ‘wat kan of doet die bond nu helemaal’. Dat doe ik als kaderraadslid en mc-lid hier op de werkvloer wel overigens. En dat is nodig om draagkracht voor mezelf te creëren, maar ook voor de bond en de mc.” oplinie NOVEMBER 2014

23

veteranen

De Unifilreünie in Soesterberg werd druk bezocht.

Staat vecht vonnis Srebrenica aan H De Nederlandse Staat gaat het vonnis van de Haagse rechtbank aanvechten dat Nederland aansprakelijk is voor de deportatie van driehonderd mannen na de val van Srebrenica in juli 1995. De rechter bepaalde eerder dat Nederland niet aansprakelijk kan worden gesteld voor de dood van achtduizend moslimmannen, maar wel voor de deportatie van driehonderd mannen. Bij dat laatste had Dutchbat volgens de rechter serieus rekening moeten houden met de mogelijkheid dat deze mannen gedood konden worden. De staat gaat dit vonnis aanvechten omdat deze uitspraak volgens het ministerie van Defensie ‘een precedent schept’ en daarmee een risico inhoudt voor toekomstige missies van Nederlandse militairen. Eind september werd ook bekend dat Dutchbatveteranen een grootschalige databank zouden willen waarin alles staat over de gebeurtenissen rondom de val van Srebrenica. De verklaringen van sleutelfiguren zouden daarin moeten worden opgenomen, maar ook die van de militairen. Zo hopen de veteranen een completer beeld te krijgen van wat er is gebeurd, welke opdrachten er gegeven werden en hoe beslissingen werden genomen. LvD

De gezelligheid op het Malieveld wordt op Veteranendag door veteranen ook in 2014 hoog gewaardeerd, blijkt uit onderzoek.

24


Toch Nobelprijsmedaille Unifillers? H In Den Haag wordt overwogen om alsnog de Nobelprijsme-

Foto: Erik Kottier

Tekst Linde van Deth en Fred Lardenoye

daille uit te reiken aan Libanonveteranen. Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK), tevens Inspecteur der Veteranen, luitenantgeneraal Bart Hoitink schreef dit aan de UNIFIL-vereniging. In het schrijven van de IGK staat: “Ik weet dat in Den Haag nog wordt gesproken over de erkenning en waardering in het licht van de Nobelprijs voor de Vrede en de wijze waarop daarmee in andere landen wordt omgegaan.” In 1988 werd de Nobelprijs voor de Vrede toegekend aan alle VNvredesmachten voor vredesmissies na 1956. In landen als Noorwegen en Denemarken hoort daar een medaille bij en Nederlandse UNIFIL-veteranen ijveren al langer voor een tastbare herinnering aan de Nobelprijs. Het nieuws over de medaille werd bekend gemaakt op zaterdag 18 oktober in Soesterberg waar ruim tweeduizend Libanonveteranen naar toe waren gekomen voor een reünie. LvD

Veteranen positief over Veteranendag

»

De gezelligheid op het Malieveld, het defilé door drukbezocht Den Haag en de plechtigheid in de Ridderzaal: alles is goed in de smaak gevallen bij de veteranen die aanwezig waren tijdens Veteranendag 2014. Dat blijkt uit het jaarlijkse evaluatieonderzoek onder veteranenpashouders, dat onlangs bekend is gemaakt. Het onderzoek is uitgevoerd door het Veteraneninstituut op verzoek van het Nationaal Comité Veteranendag. Zo’n 900 veteranenpashouders konden hun mening geven via een vragenlijst. Deze ging over de Nederlandse Veteranendag, de veteranendag in eigen regio en de media-aandacht omtrent veteranendag. Over dit alles bleken de veteranen – net als vorig jaar – dik tevreden. Aandachtspunt blijft wel het betrekken van jonge veteranen. Vooral degenen onder de 41 jaar bezoeken de veteranendagen minder FL dan oudere veteranen. Foto: Birgit de Roij

Afghanistanveteraan krijgt Willems Orde H Zoals eerder uitlekte in de Volkskrant komt er een ridder Militaire Willems Orde (MWO) bij. Afghanistanveteraan Gijs Tuinman krijgt op 4 december deze militaire onderscheiding op het Binnenhof in Den Haag uitgereikt door koning WillemAlexander. Tuinman ontvangt de onderscheiding voor zijn optreden in Afghanistan, met name op 6 september 2009 bij de plaats Deh Rawod in de Afghaanse provincie Uruzgan. Op dit moment zijn er nog vier ridders Militaire Willems Orde in leven. Het gaat om de Britse veteraan Kenneth Mayhew, de Amerikaanse veteraan Edward Fulmer en de Nederlandse verzetsheld Cornelis van den Hoek, die alle drie actief waren in de Tweede Wereldoorlog en Afghanistanveteraan Marco Kroon die nog in actieve dienst FL is.

Landelijk Zorgsysteem Veteranen

‘Partners meer betrekken bij behandeling’ Veteranen zijn over het algemeen tevreden over het in 2007 gestarte Landelijk Zorgsysteem Veteranen (LZV). Wel is er bij een minderheid kritiek op de wachttijden en de reistijden. Ook verwachten veteranen meer aandacht voor de partners. Dat blijkt uit een klanttevredenheidsonderzoek van het Trimbos Instituut.

»

Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de Raad voor civielmilitaire Zorg en Onderzoek (RZO), dat sinds juni geleid wordt door voormalig minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal. Voor het onderzoek werden alle veteranen benaderd die in de tien bij het LZV aangesloten civiele- en militaire zorginstellingen behandeld worden. De response daarvan is ongeveer 35 procent. Voor het onderzoek is een zogeheten Consumer Quality Index gebruikt die na een pilot is aangepast aan de specifieke veteranenzorg en daarom ook wordt afgekort met CQIv..

Thuisfront De veteranen in het onderzoek oordelen over het algemeen positief tot zeer positief over de behandelaars. Het begrip voor de missie en de ervaringen die zij tonen, scoort hoog bij veteranen. Overigens blijken lang niet alle veteranen in een militaire zorginstelling

behandeld te worden, in de (gespecialiseerde) tweede lijn behandeling geldt dat slechts voor een kleine minderheid. Vergeleken met onderzoek onder burgers in de (geestelijke) gezondheidszorg, blijkt dat veteranen positiever oordelen over de bejegening door behandelaars en begeleiders. Hoewel er ook vanuit de politiek altijd wordt gehamerd op het belang van het thuisfront, blijkt uit dit onderzoek dat partners weinig bij de behandeling en begeleiding worden betrokken. Veteranen van alle instellingen geven aan dat zij daar niet tevreden over zijn hierover en geven gemiddeld een onvoldoende als rapportcijfer. Een op de vijf veteranen beoordeeld dit zelf met het laagste rapportcijfer.

Bereikbaarheid Al eerder waarschuwde de RZO er al voor dat de afname van het aantal aan de LZV deelnemende zorginstellingen

De voorzitter van het LZV, kolonel-arts Berend Berendsen, in gesprek met een veteraan tijdens Veteranendag op het Malieveld. Foto: Jos Morren

de toegankelijkheid en bereikbaarheid van de zorg voor veteranen negatief zou kunnen beïnvloeden. Uit dit klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat het voor de helft van de veteranen problemen geeft om de juiste zorg te krijgen, veelal vanwege het reizen en de reisafstanden. En dat ondanks diverse mogelijkheden die Defensie biedt op het gebied van vervoer, Voor een kwart is dit zelfs een groot probleem. Een ander kritiekpunt dat bekend voorkomt is de klacht dat veteranen telkens weer opnieuw hun verhaal moeten vertellen. Uit het onderzoek blijkt dat bij veteranen die te maken krijgen met een wisseling van de behandelaar dat vaak het geval is. Soms maakt het deel uit van de behandelmethode, maar dat wordt blijkbaar onvoldoende gecommuniceerd. De LZV stelt dat de meeste problemen die in het onderzoek worden benoemd bekend zijn en dat er al maatregelen getroffen zijn om ze op te lossen. Het LZV kan het speciaal voor deze doelgroep ontwikkelde klanttevredenheidsonderzoek gebruiken om de zorg van de civiele en militaire (geestelijke) zorginstellingen voor veteranen te blijven monitoren en - zo nodig - aan te passen. LZV-voorzitter kolonel-arts Berend FL Berendsen is daar blij mee. oplinie NOVEMBER 2014

25

UITZENDCERTIFICAAT AFMP Zeker op uitzending

U bent lid van de AFMP en wordt uitgezonden? Vraag uw uitzendcertificaat aan. Hiermee heeft u gratis de volgende dekking voor de duur van uw uitzending: • • •

€ 2.500 bij overlijden als gevolg van een ongeval; € 5.000 bij algeheel blijvende invaliditeit als gevolg van een ongeval; In geval van gedeeltelijke blijvende invaliditeit door een ongeval een evenredig percentage van € 5.000.

Waar vraagt u uw certificaat aan? • Surf naar www.afmp.nl en klik op Uitzend- certificaat; • Mail naar [email protected] o.v.v. Ik word uitgezonden. Geef hierin uw persoonsgegevens, naam uitzending, vertrek- en terugkeerdatum van uw uitzending; • Bel met 040 20 73 100 (kies 4). Ook voor plaatsing in de West, mits korter dan een jaar, kunt u het uitzendcertificaat aanvragen! DFD stuurt u het bewijs van dekking en zal u verder informeren.

Foto: AVDD

110225 Advertentie (halve pagina) AFMP Uitzendcertificaat ACE.indd 1

Ook voor onafhankelijk hypotheekadvies kunt u bij ons terecht! Jazeker!

30-1-2013 13:45:21

DFD is al 20 jaar de specialist op het gebied van verzekeringen voor (ex) militairen en hun gezinsleden. Om u nog beter van dienst te zijn, werkt DFD samen met De Hypotheker, de grootste onafhankelijke hypotheekadviesketen van Nederland met zo’n 160 vestigingen. De Hypotheker adviseerde inmiddels één miljoen Nederlanders succesvol bij de grootste en leukste aankoop van hun leven: hun huis. Onze samenwerking biedt u zorgeloos woongenot en voordeel door: • De expertise en zorg van twee specialisten; • Ook hypotheken aan te bieden voor militairen met een FPS fase-1 of fase-2 contract; • Echt onafhankelijk en persoonlijk advies; • Maximale zekerheid, ook voor de toekomst; • Duidelijkheid en transparantie, u weet hoeveel en waarvoor u betaalt; • De optimale hypotheek met de scherpste tarieven; • Gezamenlijk alles voor u te regelen. Interesse in onze gezamenlijke dienstverlening op het gebied van hypotheekadvies? Bezoek onze site www.dfd.nl of bel met (040) 20 73 100.

Uw hypotheek onze zorg! 26


Verzekeren • Hypotheken • Sparen Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl

column

gastcolumn

Funnymrs.com

Waar is papa nou?

»

In de tijd voor de uitzending probeer je je kinderen zo goed mogelijk voor te bereiden op de tijd zonder hun papa. Bij een kind van 8 jaar is dat een stuk makkelijker dan bij een peuter van nog geen 2 jaar. Op de dag dat we papa naar vliegveld Eindhoven brengen, staat de grote meid na het uitzwaaien nog een tijdje huilend aan de deur van de vertrekhal. Haar broertje daarentegen blijft vrolijk rondjes rijden op de tractor. De volgende ochtend is papa er niet en ook ’s avonds is er geen papa die een slaapliedje zingt. Steeds vaker hoor je overdag ‘Waar is papa nou?’ en dan antwoord ik: ‘Papa is werken’ en ‘Papa is in een vliegtuig’. Als papa dan de eerste keer via Skype belt kijkt de kleine man vrolijk lachend naar het beeldscherm. Een moment later kijkt hij zoekend achter de tablet. Geen papa. Teleurgesteld loopt hij weg. Naast mijn bed staat een foto van papa in zijn desert uniform. Iedere morgen als de kleine held naast

me ligt vraagt hij: ‘Papa kijken?’. Hij neemt papa’s foto in handen en kijkt naar de grote helikopter die op de achtergrond staat. ‘Papa helikopter!’ zegt hij dan lachend. Een week voordat papa weer thuis is, rijden we langs een politieagent in uniform. De kleine man zegt: ‘Papa politie’. Nee, zeg ik, ‘Papa werkt met vliegtuigen’. ‘Papa weg!’, is daarop zijn antwoord. Even later ziet hij een buurman met donker haar en weer roept hij: ‘Papa!’ ‘Nee, ook dat is niet jouw papa, maar de papa van ons buurmeisje!’, zeg ik. Als papa dan eindelijk weer thuis is laat de kleine held zijn papa eerst even niet meer los. Nu nog, 4 maanden na thuiskomst vraagt hij nog steeds iedere ochtend: ‘Waar is papa?’, maar inmiddels is hij tevreden als ik zeg dat papa allen maar even is werken. Als papa binnenkort vertrekt voor een lange oefening zal de kleine held weer even op zoek gaan naar zijn papa, maar gelukkig is het maar voor even.

WakkerWerk H FNV heeft samen met zorgverzekeraar Menzis een app gemaakt, die gerelateerd is aan de site allesoveronregelmatigwerk.nl. De app is ontwikkeld voor diverse sectoren. Via een op Memory gebaseerd spel kan de gebruiker testen hoe wakker hij nog is. Eigenlijk is dit spelletje bedoeld om de gebruiker na te laten denken over hoe hij zichzelf het beste door de onregelmatige diensten heen slaat. Functioneler zijn de tips over Vitaliteit, Veiligheid, Slapen, Eten en Bewegen. Veel van deze tips sluiten aan bij de artikelen die verschenen in eerdere OpLinies. Op de site allesoveronregelmatigwerk.nl vind je nog veel meer informatie om je te helpen fit te blijven of nog fitter te worden, ondanks je onregelmatige diensten.

De bankzitter

Wethouder Hekking

»

Waar ik het eerst aan moet denken als ik onze Minister van Defensie op TV in actie zie? Wanneer onze Minister van Buitenlandse Zaken voor de camera zijn verhaal doet? Als het gaat om ja of nee meedoen aan de strijd tegen de IS- moordenaarsbende in Syrië? Dan zie ik meisje Hennis alle moeite doen om langs Timmermans heen ook - asjeblieft - een beetje aandacht te krijgen. Wethouder Hekking! Uniform. Is het nou ja of nee een opdracht om per openbaar vervoer niet in uniform te reizen? Zo heeft elk tijdsgewricht wel zijn probleem. Alleen: ik herinner me uit een ver verleden dat ik - reizende met trein en bus - mij ook liever niet in uniform in deze vervoermiddelen vertoonde. Maar toen was de reden een heel andere. Je werd uitgemaakt voor beroepsmoordenaar. Door mede-Nederlanders. Dat waren de tijden van love and peace. Ik denk zelf dat geen commandant het nu in zijn hersens moet halen om zijn mensen te verbieden in uniform te reizen. Chroom-6. Hoe is het mogelijk dat blijkbaar al zo’n vijftien jaar of langer bekend was dat in verf en oplosmiddelen - door Defensie gebruikt - het giftige bestanddeel chroom-6 was verwerkt? Dat is toch gewoon kwade trouw? We kennen zo langzamerhand wel de verantwoordings- en registratiemethoden die op werkplaatsniveau werden gehanteerd om de onderhoudsmiddelen te verantwoorden. Na alle reorganisaties, opheffingen en reducties twijfel ik er niet aan: geen snippertje papier terug te vinden. Zoek het zelf maar uit. Libanon. Het betere staaltje humor. Minister Hennis (Defensie, ja die, je weet wel) vertelde op tv in een hoorzitting dat onze F-16 vliegmachines ergens in Libanon gestationeerd werden, of al waren. Maar omdat die stalling en de locatie geheim waren, adviseerde ze om deze informatie maar gauw weer te vergeten en er niet verder over te spreken. Confidentieel, je weet toch? oplinie NOVEMBER 2014

27

Advertorial

Wat verandert er in 2015 In 2015 gaat er met de zorgverzekeringen weer wat veranderen. Heeft u een verzekering lopen bij Zorgzaam, dan kunt u hier lezen waar u rekening mee kunt houden. Ook leest u meer over de praktische en financiële voordelen van een verzekering bij Zorgzaam. Gaat de basispremie omhoog per 1-1-2015? Als gekeken wordt naar de miljoenennota is het bijna niet uit te sluiten dat zich een lichte premiestijging zal voordoen. Zorgzaam is op dit moment in onderhandeling om de prijs voor de basisverzekering zo laag mogelijk te houden.

Wat zijn de belangrijkste veranderingen in de polisvoorwaarden van Zorgzaam? Vorig jaar bleef de basis aardig intact maar werd er geschrapt in de aanvullende pakketten. Zorgzaam heeft voor 2015 de aanvullende verzekeringen met enkele aanvullingen meer met elkaar in lijn gebracht. Zorgzaam doet dit binnen de huidige prijs en zet hiertoe de eigen financiële middelen in.

Welke zorg gaat per 1-1-2015 naar de gemeente en wat komt in het in het basispakket? Zorgzaam besteedt aan deze wijzigingen op de vernieuwde website onder ‘nieuws’ uitgebreid aandacht. Ook de verzekeringsvoorwaarden van de basisverzekering ondergaan op dit gebied een uitbreiding. Dit betekent (zie ook de vorige vraag) iets voor de prijs. Zorgzaam speelt hierin geen actieve rol, behalve dat zij haar verzekerden zo

28


goed mogelijk informeert en op weg helpt naar de juiste instanties.

Volgend jaar is er ‘mijn Zorgzaam’. Kun je daar dan declaraties inzien? Zorgzaam komt in februari 2015 met ‘mijn Zorgzaam’. Dan kan iedere verzekerde inloggen met zijn DigiD en alle declaraties indienen en volgen. Voor u als de verzekerde een extra middel om de declaratieafhandeling te volgen en te zien wat zorgverleners feitelijk declareren.

Welke financiële voordelen heb je bij een verzekering van Zorgzaam? Op de premie basisverzekering krijgt u de maximale korting van 10% die Zorgzaam kan bedingen. Verder geeft Zorgzaam elk jaar de eventuele gemaakte winst weer terug aan haar verzekerden in de vorm van premieverzachting.

Welke praktische voordelen heb je bij een verzekering van Zorgzaam? Behalve goede verzekeringsvoorwaarden merkt u dat de declaratieafhandeling goed verloopt. Zorgzaam heeft voor eventuele vragen een eigen helpdesk. De verzekerde krijgt aanzien-

lijke pakketkortingen op Univé verzekeringen en ledenvoordelen. Zorgzaam heeft een eigen bureau, samen met het bestuur worden de afspraken bewaakt. Zorgzaam is bekend met de specifieke taken en kenmerken van de defensiemedewerkers.

Wat merk je als verzekerde van de samenwerking tussen Zorgzaam en SZVK? Zorgzaam en SZVK zijn los van elkaar staande organisaties. De bestuursleden werken nauw samen om de belangen van de wederzijdse doelgroepen zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen en te behartigen. De actieve militairen merken dit door een soepele overgang (automatisch overzetten) naar Zorgzaam bij het verlaten van de dienst, waar zij 30 dagen bedenktijd krijgen om eventueel een andere verzekeraar te kiezen. Men is dus nooit onverzekerd. Zorgzaam is hierin uniek en accepteert elke uitstromende militair zonder medische selectie op de aanvullende verzekeringen.

»

Zorgzaam is een privaatrechtelijke stichting zonder winstoogmerk, opgericht door de Centrales van Overheidspersoneel, de vakbonden voor defensiepersoneel. Het doel van Zorgzaam is het afsluiten van een collectieve ziektekostenverzekering tegen een zo aantrekkelijk mogelijke premie. Zorgzaam richt zich op iedereen die een arbeidsrelatie heeft of heeft gehad met het ministerie van Defensie. Ook gezinsleden kunnen meedoen.

verenigingsnieuws

In Memoriam Aat Boender H Van de energieke en vitale Bourgondische Aat Boender, een leven lang als vrijwilliger actief in de militaire vakbond AFMP en in diens voorganger Ons Belang, was het overlijden op donderdag 23 oktober 2014 toch nog onverwacht. Ondanks zijn gestaag verslechterende gezondheid en het verlies aan kwaliteit van leven gedurende de laatste maanden bleef Aat optimistisch tot op het laatst. Uit de contacten die collega’s zowel fysiek als langs elektronische weg met hem hadden bleek af en toe tot zijn eigen verbazing dat hij er ‘nog steeds was’. Desondanks was zijn ziekte niet meer te overwinnen en kwam het einde barmhartig snel. Aat Boender, geboren op 1 september 1943, was een mensen-mens in hart en nieren. Hij begon zijn militaire loopbaan bij de Koninklijke Marechaussee maar stapte al snel over naar de Koninklijke Luchtmacht. Daar voltrok zich zijn gehele verdere loopbaan als Hoofd Luchtmachtbewaking/Pelotonscommandant Vliegbasis Volkel. Aldaar beëindigde hij ook zijn actieve militaire loopbaan als Adjudant Onderofficier. Ondanks de onregelmatige diensten vanwege zijn werk zag Aat kans om tientallen jaren als vrijwilliger zijn vakbond te dienen. In vele gedaanten. Vooral geprezen om zijn pionierswerk: de Post-Actieven binnen de AFMP de plaats te geven waarop zij recht hadden. Vanwege onder meer die activiteiten werd Aat op 29 mei 2008 beloond met het Erelidmaatschap van de AFMP. Wij blijven ons Aat herinneren als een waardevol mens. Wij wensen zijn partner Ada en familie sterkte in deze moeilijke tijd. Dat hij moge rusten in vrede.

Overleden Dhr. A.P. van de Vliet Kennedylaan 9 4641 CC Ossendrecht 13 juli 2014 (76)

Dhr. G. van Velsen Boulevard 1945 380 - 65 7511 AL Enschede 21 september 2014 (74)

Dhr. E.J.H. Smitshuysen Jekerschans 34 6212 GJ Maastricht 7 augustus 2014 (100)

Dhr. C.U. van Dalfsen Salland 54 9405 GN Assen 23 september 2014 (67)

Dhr. A.G. van der Neut Einsteinlaan 9 7316 GA Apeldoorn 31 augustus 2014 (96)

Dhr. B. van ‘t Hoff Wilhelminaplein 34 5121 ET Rijen 25 september 2014 (81)

Dhr. H. Kruse Koster Burggarten 41 26849 Filsum 8 september 2014 (77)

Dhr. B.N. Vreenegoor Riemsoord 84 8426 EC Appelscha 4 oktober 2014 (81)

Dhr. J.P.C. van de Bogaard Kievitstraat 10 3853 VL Ermelo 9 oktober 2014 (71) Dhr. D. van Laar Washingtondreef 45 3564 KB Utrecht 15 oktober 2014 (85) Dhr. P.A. Konings Batelaar 66 4907 KK Oosterhout 25 augustus 2014 (90)

Afscheid Gerard Dillerop

»

Gedurende bijna 50 jaren heeft Gerard Dillerop zich ingezet voor de vereniging. Eerst als vrijwilliger, daarna professioneel als sectorhoofd Post Actieven. Als vrijwilliger heeft hij zich jarenlang verdienstelijk gemaakt als verbindende schakel tussen de leden en het Algemeen Bestuur. Daarnaast was hij actief binnen de Belastingservice. Op 1 oktober jl. heeft Gerard, op de leeftijd van 67 jaar, zijn functie als sectorhoofd neergelegd. Een functie die hij bijna 11 jaar heeft bekleed. Een periode waarin hij de brede kennis en ervaring die hij heeft opgedaan, ruimhartig gedeeld heeft met de leden van de vereniging. Namens het Algemeen Bestuur en namens de sector PA en de regio Noord-Oost én namens alle leden die Gerard in al die jaren ondersteund heeft willen wij Gerard dankzeggen voor zijn inzet en al het werk dat hij voor de vereniging heeft gedaan. Wij wensen hem en zijn gezin alle goeds toe.

PA-bijeenkomsten datum

plaats

PA-groep

aanvang locatie

adres

tel.nummer

Spoorstraat 56

0223-612896 Peter Verwoerd

sectorhoofd PA

13 nov 14 Den Helder

Noord-Holland-Noord 14.00 u

18 nov 14 Appingedam

Groningen

14.00 u

ASWA gebouw

Klauckelaan 16


20 nov 14 Zeven-Brauel

Seedorf

11.00 u

Gasthof ‘Zur Linde’

Wallweg 2


20 nov 14 Ede

Veluwe

14.00 u

Café Vink

Schaapsweg 8

0318-611576

21 nov 14 Apeldoorn

Apeldoorn

13.30 u

Wijkontmoetingscentr. ‘De Stolp’ Violierenplein 101

055-5414442 Bert Weeren

26 nov 14 Amersfoort

Eemland en Doorn

13.30 u

Restaurant ‘De Amershof’

Snouckaertlaan 11


27 nov 14 Emmen

Emmen

14.00 u

Wijkcentrum ‘t Brinkenhoes’

Mantingerbrink 140


de MOOC

Bert Weeren


29

30



31

computerhoek Tekst wim van den burg

Slimme afspeelkameraad

» Online foto’s bewerken H Sumo Paint is een gratis online beeldbewerker met vele mogelijkheden. Zo kun je met filters en (net als bijvoorbeeld in Photoshop) zelfs met lagen werken. Ook laag-transparantie en laag-effect en worden ondersteund. Er zijn niet alleen veel mogelijkheden om foto’s te bewerken maar ook om zelf te tekenen. Het is een volwaardige beeldbewerker. Let op, voorwaarde is wel dat je een goede internetverbinding hebt. Sumo Paint past in de trend dat steeds meer software wordt aangeboden die vanuit de browser werkt. Handig, want zo ben je niet afhankelijk van een besturingssysteem. En uitvoeren van updates blijft je bespaard. Je registreert je bij Sumo Paint en je kunt aan de slag. Het online-programma is in het Nederlands te gebruiken; misschien niet heel noodzakelijk bij fotobewerking, maar wel zo gemakkelijk. Het is ook mogelijk om Sumo als programma te downloaden zodat je het los van de browser en los van internet kunt gebruiken. Hiervoor moet je je account echter wel upgraden naar Sumo Pro dat 4 dollar per maand kost. Wil je aan de slag, ga dan naar sumopaint.com

Met SMPlayer heb je vele mogelijkheden voor het afspelen van audio en video. Het is een uitgebreidere versie van de populaire MPlayer. SMPlayer heeft er vele functies aan toegevoegd waardoor

het enorm is verbeterd, maar toch is het helemaal gratis gebleven. Een belangrijke verbetering is de mogelijkheid om een video te bekijken vanaf het punt waar je gebleven bent. Stel je kijkt een film, maar halverwege moet je stoppen. Als je dan een andere dag verder wilt kijken begint de film vanaf dat punt weer te spelen. Ook andere instellingen zoals het geluidsvolume en de ondertiteling worden gewoon weer opgepakt waar je gebleven was. En zo zijn er nog veel meer verbeteringen en uitbreidingen. Je kunt via het muiswiel vooruit en achteruit spoelen, ondertitels, helderheid, contrast en kleurverzadiging aanpassen, versneld of in slow motion afspelen, en playfilters gebruiken. Ook is er een karaoke-functie (die zang weg filtert), en nog veel meer. Met SMPlayer kun je videobestanden en audiobestanden afspelen maar ook Dvd’s en Video-Cd’s. Het programma werkt onder Windows en Linux. Downloaden: http://smplayer.sourceforge.net

32


Ongewenste reclame voorkomen H Het nadeel van gratis software is dat deze vaak allerlei toolbars en andere reclame-software willen mee-installeren. Het programma Unchecky (zelf ook gratis software) voorkomt dit. Veel gratis software wordt indirect betaald door aanbieders van programma’s die reclame maken in je browser. De uitgevers van gratis software leveren deze programma’s mee en verdienen zo geld. Gebruikers zitten echter meestal niet te wachten op deze programma’s die extra banners en toolbars in de browsers plaatsen of die de startpagina van je browser veranderen. Gelukkig zijn de meeste uitgevers wel zo eerlijk om je als gebruiker de mogelijkheid te geven de installatie van deze extra software uit te vinken. Helaas wordt dit uitvinken – vooral door minder ervaren computergebruikers - wel eens vergeten. En dan zijn er nog de minder nette softwaremakers die de reclamesoftware ongevraagd laten mee-installeren. Het programma Unchecky voorkomt deze ongewenste installaties. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat alle vinkjes voor extra te installeren software worden uitgezet, zodat je niet onbedoeld - door te snel te klikken - een overbodig programma installeert. Ook voorkomt Unchecky ongevraagde wijzigingen aan de browserinstellingen en geeft een extra waarschuwing als zo’n programma zich toch wil installeren: ‘You are about to install a potentially unwanted program.’ Downloaden: http://unchecky.com

puzzel door PiPuzzels

Filippine

oplossing

Gelijke cijfers zijn gelijke letters A B C D E F G H I J K L

De vijfde maand Sterrenbeeld Sagittarius Scheikundig element Zn Lichaamsdeel De grasmaand Een van de hoofdzonden Sterrenbeeld dat komt na Tweelingen Hoofdstad van Nepal Scheikundig element Na Een van de hoofdzonden Lichaamsdeel Hoofdstad van Libanon

M Lichaamsdeel N Een van de hoofdzonden O Lichaamsdeel P Hoofdstad van Iran Q De negende maand R Scheikundig element S S Een van de hoofdzonden T Sterrenbeeld dat komt voor Maagd U Scheikundig element Es V De zomermaand W Hoofdstad van Madagaskar X Sterrenbeeld Aries

Boncadeau! Stuur uw oplossing van de puzzel vóór 24.11.2014 naar: Redactie Oplinie, Postbus 157, 3440 AD Woerden of stuur een e-mail naar: [email protected] Vergeet niet uw adres te vermelden, want onder de juiste inzendingen verloten wij een Boncadeau t.w.v. 25 euro! Uit de oplossingen van de puzzel uit het vorige nummer trokken wij A.M.H. Obers uit Wijlre.


33

contactpagina

Algemene adresgegevens bezoekadres Steinhagenseweg 2-C 3446 GP Woerden postadres Postbus 157, 3440 AD Woerden telefoon 0348 – 487 050 fax 0348 – 707 411 e-mail [email protected] internet www.afmp.nl rekeningnr NL72INGB0001933098 geopend maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur

Sectorhoofden

Colofon Landmacht Elze Mulder mobiel 06 – 53 51 00 73 e-mail [email protected]

Afdeling Individuele Belangenbehartiging (IB) telefoon 0348 – 707 433 fax 0348 – 487 056 e-mail [email protected]

Ledenadministratie telefoon 0348 – 707 432 e-mail [email protected] Opzegging van het lidmaatschap kan geschieden door middel van een brief gericht aan AFMP/FNV, t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of per e-mail: [email protected]. Houd rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. Adreswijzigingen kunnen doorgegeven worden via onze website www.afmp.nl of gezonden aan: AFMP/FNV t.a.v. Ledenadministratie Postbus 157 3440 AD Woerden

Bureau Ledenservice *

Marine Rien Klaassen, Lizet Wolters mobiel 06 - 23 89 55 07 e-mail [email protected] [email protected]

Luchtmacht Ron Segers mobiel 06 – 53 52 60 83 e-mail [email protected]

Kantoor Den Helder Wiebe Herweijer van de afdeling Individuele Belangenbehartiging bemant het kantoor. adres Kerkgracht 3, 1782 GJ Den Helder telefoon 0223 – 693 522 fax 0223 – 693 515 (b.g.g. 0348 – 487 050)

Sluitingsdatum kopij Oplinie 8 – 2014 sluit op 24.11.2014 en verschijnt 18.12.2014

34


aangesloten bij • Algemene Centrale van Overheidspersoneel (ACOP) • Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) • EUROMIL (Europese organisatie van militaire belangenverenigingen) redactie Alex Groothedde, Dick Harte, Fred Lardenoye, Jos van Nieuwenhuizen, René Schilperoort, Anne-Marie Snels, Skip Springer redactieadres Postbus 157 3440 AD Woerden telefoon 0348 707 434 e-mail [email protected] ontwerp & vormgeving MW grafisch ontwerpers

Postactief regio West en Noord Peter Verwoerd mobiel 06 – 53 52 60 84 e-mail [email protected]

telefoon 0348 – 487 058 e-mail [email protected] * Voor het doorgeven van ambtsjubilea, leeftijdontslag, opname in ziekenhuis, uitzendingen etc. Ook voor vragen over het lidmaatschap, ledenbenefits en verzekeringen.

Uitgave van FNV Veiligheid onder verantwoordelijkheid van de Algemene Federatie van Militair Personeel

Postactief regio Zuid en Oost Bert Weeren mobiel 06 – 53 52 60 79 e-mail [email protected]

De inhoud van Oplinie valt onder de verantwoordelijkheid van het AFMP/FNV Algemeen Bestuur, behoudens artikelen op naam en de inhoud van de opgenomen advertenties. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen te weigeren of te redigeren. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaan de toestemming van de redactie. oplage 20.700 internet www.afmp.nl email [email protected] druk Senefelder Misset

Pensioen

Tekst: Johan de Rooij

Tekeningen: Erwin Suvaal


35

Ook voor onafhankelijk hypotheekadvies kunt u bij ons terecht!

Jazeker!

DFD is al 20 jaar de specialist op het gebied van verzekeringen voor (ex-) militairen en hun gezinsleden. Om u nog beter van dienst te zijn, werkt DFD samen met De Hypotheker, de grootste onafhankelijke hypotheekadviesketen van Nederland met zo’n 160 vestigingen. De Hypotheker adviseerde inmiddels één miljoen Nederlanders succesvol bij de grootste en leukste aankoop van hun leven: hun huis. Onze samenwerking biedt u zorgeloos woongenot en voordeel door: De expertise en zorg van twee specialisten; Ook hypotheken aan te bieden voor militairen met een FPS fase-1 of -2 contract; Echt onafhankelijk en persoonlijk advies; Maximale zekerheid, ook voor de toekomst; Duidelijkheid en transparantie, u weet hoeveel en waarvoor u betaalt; De optimale hypotheek met de scherpste tarieven; Gezamenlijk alles voor u te regelen. Interesse in onze gezamenlijke dienstverlening op het gebied van hypotheekadvies? Bezoek onze site www.dfd.nl of bel met (040) 20 73 100.

Uw hypotheek onze zorg! 36

Verzekeren • Hypotheken • Sparen Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl


november 2014 uitgave van de algemene federatie van militair personeel Arbeidsvoorwaarden: Hoe aantrekkelijk is Defensie nog?

Recommend Documents