Nieuwsbrief Toekomstperspectief Natuurkwartier Nieuwegein verslag verkenningsfase

Nieuwsbrief Toekomstperspectief Natuurkwartier Nieuwegein | verslag verkenningsfase

Inhoud Toekomstperspectief Natuurkwartier Nieuwegein

3

Samenhang ontwikkelingen

4

Verkenningsfase toekomstperspectief Natuurkwartier Nieuwegein | uitkomsten

5

Samenhang in beeld

6

Verbeelding pijler beleving

7

Inwonersenquête perspectief Natuurkwartier Nieuwegein | uitkomsten

8

Lentefeest Natuurkwartier Nieuwegein | 31 mei 2015 opbrengst

9

Groen doet goed Nieuwegein | startbijeenkomst 12 juni 2015 verslag en opbrengsten

10

Participatiebijeenkomst perspectief Natuurkwartier | 6 juli 2015 verslag en opbrengsten

13

Verkenning Groen Verbindt | 10 juli 2015 verslag

16

Vervolgstappen

17

Verbeelding visie

18

Verbeelding ambitie

19

Contactgegevens

20

Toekomstperspectief Natuurkwartier Nieuwegein Het Natuurkwartier is een belangrijke groene en duurzame waarde binnen Nieuwegein. Het biedt bezoekers en maatschappelijke organisaties een plek om in samenhang activiteiten te ontplooien. De gemeente onderzoekt samen met de inwoners, betrokkenen en geïnteresseerde partijen hoe de kwaliteit van het Natuurkwartier verder kan verbeteren. Deze ontwikkeling komt tegemoet aan de ideeën en wensen van inwoners en initiatiefnemers en draagt bij aan de duurzaamheid en toekomstbestendigheid van het gebied en past bij de veranderende rol van de overheid (van ‘zorgen voor’ naar ‘faciliteren van’). Om de continuïteit van het Natuurkwartier te kunnen waarborgen is naast een samenhangend en aantrekkelijk activiteitenaanbod ook een aantrekkelijke verblijfsfunctie nodig, die een rol speelt in het collectief van gebruikers en aanbieders van activiteiten. Daarvoor is het van belang dat hoofd- en medegebruikers zich verenigen in een sterke organisatievorm van waaruit zij krachtig en samenhangend kunnen opereren en de continuïteit van het aanbod beter kunnen borgen. Terugblik en vervolg De afgelopen tijd hebben we benut om met veel verschillende groepen mensen, bestaande en mogelijk nieuwe partners de richting voor de toekomst van het Natuurkwartier te verkennen. In dit verslag leest u de opbrengst. Na de zomer werken we samen aan een voorstel voor het concretiseren van deze toekomstrichting. Wij houden u daarvan op de hoogte.

3

Samenhang ontwikkelingen Er zijn verschillende projecten en processen die in het Natuurkwartier samenkomen of op de ontwikkeling van dit gebied van invloed zijn: Ontwikkelingsvisie Stadspark Oudegein In samenspraak met belangstellenden ontwikkeld de gemeente een visie op Park Oudegein. Zoals het er nu naar uitziet zullen verschillende zones worden benoemd. Naast een natuurlijke zone, wordt er o.a ook een recreatieve zone benoemd. Het Natuurkwartier zal daar een onderdeel van uitmaken. Groen doet Goed De provincie Utrecht heeft het project Groen doet Goed gelanceerd, waarbij ook financiële middelen beschikbaar zijn voor initiatieven die erin slagen om een samenhangend en aantrekkelijk aanbod te creëren rond de onderwerpen bewegen, beleven en eten voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar. Groen Verbindt Het programma Groen Verbindt van het Oranjefonds wil graag buurtbewoners en (kwetsbare) medemensen (vaak onder de hoede van maatschappelijke instellingen) duurzaam verbinden, gebruik makend van groene plekken. Het Natuurkwartier is al een plek waar mensen elkaar ontmoeten en kan hier mogelijk een bredere rol in spelen. Vlinderidylle Een kleurrijker Nederland, dat is waar we samen met De Vlinderstichting aan werken. Met steun van de Nationale Postcodeloterij leggen we in het Natuurkwartier een vlinderidylle aan. Voor mensen om van te genieten en voor vlinders en bijen om beter te kunnen overleven.

4

Verkenningsfase toekomstperspectief Natuurkwartier Nieuwegein |uitkomsten Grote betrokkenheid Veel mensen hebben inbreng geleverd, waaronder: de huidige gebruikersgroepen van het Milieu Educatie Centrum en partners Natuurkwartier, medewerkers van het gebied, Museum Warsenhoeck, inwoners (lentefeest, inwonersenquête en bewonersavond), zorgorganisaties (participatie), organisaties die zich bezig houden met de thema’s beleven, bewegen en (herkomst van) voedsel voor kinderen tussen de 4 en 12 jaar (in het kader van Groen doet Goed), bewonersorganisaties en zorgorganisaties (in het kader van Groen Verbindt), ondernemers en inspirerende en ervaren mensen uit den lande. Uit de gesprekken komt het volgende duidelijk naar voren (zie ook pag. 6): • ‘Participatie’, ‘gezondheid’, ‘natuur’ en ‘duurzaamheid’ (people, planet en profit) versterken en als gebiedsbrede basis neerzetten • Kwaliteit van bestaande pijlers ‘beleving’ en ‘tuin’ behouden, maar vooral versterken, verbreden en verbinden • Pijler biologische horeca (passend binnen het gebied) toevoegen • Een aantal organisaties wil de krachten bundelen en invulling geven aan de benoemde kansen en ontwikkelingen Kansen en Quick wins • Provinciaal project Groen doet goed gebruiken voor versterken, verbreden en verbinden pijler ‘natuurbeleving’. Het Natuurkwartier wordt hiermee ook het bronpunt voor activiteiten in de (toekomstige) recreatieve zone van Stadspark Oudegein. Zie ook: https://www.ivn.nl/projecten/thema-natuur-gezondheid/groen-doet-goed-utrecht • Subsidieprogramma Groen Verbindt van het Oranjefonds benutten om de pijler ‘groen’ te versterken, en de basis participatie en duurzaamheid te verbreden. Zie ook: http://oranjefonds.nl/groen-verbindt

5

NATUUR

6

> Eerste verkenning van de pijler beleving

7

Inwonersenquête perspectief Natuurkwartier Nieuwegein |uitkomsten Eind 2014 kregen de panelleden van 18 jaar en ouder (1.441 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst over recreatie en toerisme in Nieuwegein, Park Oudegein en het Natuurkwartier wilden invullen. Ook kwam er een “open link” op de website, zodat iedere volwassen inwoner van Nieuwegein aan het onderzoek kon deelnemen. Via de Molenkruier, de gemeentelijke website en Facebook werden zij uitgenodigd. Na bijna drie weken hadden 795 panelleden de vragenlijst ingevuld. Dit komt neer op een respons van 55 procent. Verder hebben 74 inwoners via de open link meegedaan aan het onderzoek. In totaal hebben 869 volwassen inwoners van Nieuwegein de vragenlijst ingevuld. •

• • • •

•

Kinderboerderij IJsselstee houden zoals het is vindt 57%. Genoemde verbeterpunten: uitbreiden (meer soorten dieren, meer ruimte) (32%); interactiever, kinderen meer contact laten hebben met de dieren en laten helpen (21%); moderniseren, opknappen (dierenverblijven), onderhoud (20%). Poldermolen Oudegein houden zoals het is vindt 53%. Genoemde verbeterpunten: zorgen dat de molen echt werkt (60%). Het MEC houden zoals het is vindt 37%. Genoemde verbeterpunten: moderniseren en uitbreiden gebouw (25%). Museum Warsenhoeck houden zoals het is vindt 45%. Genoemde verbeterpunten: groter / uitbreiding (o.a. van aanbod) / modernisering (47%). Natuurspeeltuin houden zoals het is vindt 50%. Genoemde verbeterpunten: beter onderhoud / zorgen dat alles werkt (23%); uitbreiding / meer onderdelen, activiteiten (23%). Behoefte aan: horeca / theehuis, meer educatie (onder andere voor kinderen) / meer uitleg.

8

Lentefeest Natuurkwartier Nieuwegein |31 mei 2015 opbrengst Een deel van de 2.000 bezoekers dachten mee over de toekomst. Kinderen maakten de mooiste creaties van hun wensen voor het Natuurkwartier en het park. Met name kernwoorden en -beelden als ‘herkomst eten’, ‘beleven’, ‘horeca’ en een ‘educatieve bijenstal’ scoorden hoog. Kinderen willen graag varen op een vlot, hutten bouwen en klimmen. Ook een ‘blote voetenpad’ werd meerdere keren genoemd als aantrekkelijke aanvulling. Het gebouw van het Milieu Educatie Centrum zou vervangen kunnen worden door een aantrekkelijk bezoekerscentrum waar meerdere functies in samenkomen als horeca en winkel. Genoemde ideeën: gebruik multimedia, een boomtoppen pad, geitjes voeren / voerbakjes waarmee je de dieren kunt voeren, meer activiteiten voor kinderen, natuurspeurtochten, theater en muziek, ruimte voor vrijwilligersinitiatieven, een schepnettenvijver, kampvuuravonden, survivalbaan, klimtoren, de molen open op zaterdag. Aandachtspunten die naar voren kwamen: zorg dat de ontwikkelingen passen binnen het duurzame karakter van het gebied en park (geen grootschalige horeca, wel biologisch of streekgebonden). Het laagdrempelige karakter van de voorzieningen wordt erg gewaardeerd, maar men geeft ook aan dat sommige activiteiten best wat mogen kosten.

9

Groen doet goed Nieuwegein |startbijeenkomst 12 juni 2015 verslag Een inspirerend en uitdagend aanbod aan groene activiteiten in en om de stad Op deze stralende vrijdagmiddag troffen betrokkenen rond thema’s als gezondheid, bewegen, beleven en eten (in het groen) elkaar in het Milieu Educatie Centrum (MEC) in het Natuurkwartier.

Aanleiding De provincie Utrecht heeft het project Groen doet Goed gelanceerd, waarbij ook financiële middelen beschikbaar zijn voor initiatieven die erin slagen om een samenhangend en aantrekkelijk aanbod te creëren rond de onderwerpen bewegen, beleven en eten. We werken allemaal aan eenzelfde hoger doel, maar vaak en veel los van elkaar. Hoe zorgen we er voor dat we onze activiteiten op elkaar afstemmen en elkaar laten versterken? De centrale vragen • Welke waardevolle en kansrijke ideeën dragen bij aan de doelstelling van Groen doet Goed: ‘Kinderen (4 - 12 jr) en hun opvoeders de natuur binnen en buiten de stad vaker laten bezoeken?’ • Welke mensen of organisaties hebben affiniteit met de benoemde thema’s en kunnen samen optrekken om de plannen te realiseren? De ideeën zijn gekoppeld aan de dromen van kinderen uit Nieuwegein, verbeeld in tekeningen van kinderen die aanwezig waren bij het lentefeest in het Natuurkwartier.

10

Startbijeenkomst | opbrengst 1 BEWEGEN Mogelijke voorzieningen: Natuurlijke sportplekken/Groene sportschool – sport’lint’ door het stadspark - beheerd door sportverenigingen, leden en de buurt Zichtbaarheid duurzame energie gekoppeld aan beweging Skeelerroute Frisbee parcours Bootcamp • Sport ID Nieuwegein-buurtsportcoaches • Go Ape • Kind & Co • Molenaar – energie molen Mogelijke activiteiten: Klimmen • De Kom • IVN • Sport ID Nieuwegein -buurtsportcoaches • Ondersteuning door leerlingen in kader MaS vb. Monkey Do

BELEVEN Mogelijke voorzieningen: Blote voeten pad Zoekkaart van de wijk Sport ID Nieuwegein -buurtsportcoaches Ook voor ouderen, wandelgroep ed. Mogelijke activiteiten: Insecten/amfibieën speurtocht Huismussenparadijs Roofvogelshow Schoolreisje of kamp in de natuur Vogels kijken en nestkasten maken Mediteren Schemerwandeling – vleermuizen Met een specialist de natuur in + film maken • ATV – Ons belang • Beeing, imker/bijentuin Vlinderidylle, Vlinderstichting en MEC • Vogelbescherming • Lunanieuw, roofvogels • Kinderboerderij • Dierenbescherming • Sportvisserij Slootjes springen Vlot bouwen en varen Hutten bouwen Kampvuur maken • Kind & Co • Scouting Vreeswijk • Bouwspeeltuinen

VOEDSEL Mogelijke voorzieningen: Fruitbomen en kruidentuintjes in de wijk M2 tuintjes Schooltuinen Plukkaart of route Fruit plukken / walnoten rapen Eieren rapen • De Toonladder • ATV – Ons belang • Go Ape • Duurzaam Gericht • IVN Nieuwegein • Molenaar (beheert naastgelegen boomgaard) • Wageningen UR vb. Plukdestad.nl Mogelijke activiteiten: Samen koken Picknicken Kookworkshops gezonde voeding • Duurzaam Gericht • Movactor Jeugd- en Jongerenwerk • Kind & Co • De Toonladder • Fair’s Toekomst: opbrengst schooltuin Toonladder verbinden met koken

•

= (potentiele) meedenker

11

Startbijeenkomst | opbrengst 2 Waar dragen deze activiteiten – middelen – kansen en ideeën aan bij? • • • • • • • • • • • • • • • •

Kinderen kunnen hun energie kwijt Plezier Verwondering Motoriek Grenzen leren verleggen Bevordert algehele ontwikkeling Scherpt zintuigen Leren bewust om te gaan met de aarde Fantasie en creativiteit stimuleren Leren dat natuur overal is Ervaren dat vies worden leuk is Ontspannen Leren waar eten vandaan komt en waardering voor eten krijgen Gezondheid en veerkracht Normen en waarden leren Organisatietalent stimuleren

12

Participatiebijeenkomst perspectief Natuurkwartier |6 juli 2015 Samen met de stad Op de stralende maandagavond van 6 juli jl. troffen betrokkene inwoners elkaar in het Natuurkwartier. De avond stond in het teken van de toekomst van dit unieke gebied. Een belangrijke vraag is of er nu echts iets gaat gebeuren. Want de wens om het Natuurkwartier nog beter en leuker te maken bestaat al jaren. Verantwoordelijk wethouder Peter Snoeren benadrukte de redenen waardoor de slagingskans nu zeer groot is: allereerst zijn er meer maatschappelijke organisaties en ondernemers die graag samen de schouders onder het Natuurkwartier willen zetten. In het kader van de decentralisaties in het sociale domein is er meer behoefte aan plekken om te ontmoeten, te participeren en te reintegreren. In verschillende sessies hebben burgers en organisaties de wens geuit om de verblijfsfunctie te verbeteren. Daarnaast is het gebouw van het MEC gedateerd en aan vervanging toe. Voeg daar de veranderende rol van de overheid die steeds minder wil bepalen en steeds meer ruimte wil geven aan goede initiatieven. Met name de nu aanwezige energie vanuit de samenleving willen we optimaal benutten. Of zoals de wethouder aangaf: we willen van stakeholders naar shareholders; partijen die maatschappelijk verantwoord durven ondernemen en die met elkaar het Natuurkwartier willen versterken. Alle aanwezigen op de avond werden geprikkeld om richting mee te geven op drie belangrijke thema's: de verblijfsfunctie, de toekomstige beleving of ‘experience’ en de wijze waarop educatie, participatie en re-integratie versterkt en beter geborgd kunnen worden in het Natuurkwartier.

13

Verblijfskwaliteit verhogen

Participatiebijeenkomst perspectief Natuurkwartier |opbrengst 1 Stimuleren educatie, participatie en reintegratie Betrekken: • Buitenwijs handhaven • Moes- en volkstuinen • Groengroep Nieuwegein Activiteiten en faciliteiten: • Excursies in het park met expert • Perenplukdagen • Spelenderwijs meer kennis verkrijgen • Initiatievenwijzer • Hutten bouwen • Educatie voor volwassenen o.a. over zonnepanelen, led verlichting, isolatie, kleine windmolens, hulpmiddelen en andere duurzame onderwerpen • Wandelroutes in gehele park Toegang: • Toerisme, Nieuwegein op de kaart zetten

Duurzame (natuur)beleving ontwikkelen Betrekken: • Universiteit Utrecht (proefjes i.s.m.) Activiteiten en faciliteiten: • Zichtbare energie opwekking en waterkwaliteit en proces • Zelfvoorzienend • Kleine flexibele keukentjes voor starters • Koude/warmte opslag • Duurzaam eten • Toepassing van circulaire economie • Stadsmoestuin • Ontdekhoek • Intrinsieke natuurwaarden respecteren en uitbreiden Toegang: • Niet met de auto naar het Natuurkwartier

Betrekken: • Bewoners Geinsche hof • Sportclubs • Vrouwenbond • Schuttevaer • Volkstuinen Activiteiten en faciliteiten: • Hutten bouwen • Natuur BSO • Pluktuin • Perenworkshop • Bloemschikcursus • Voorlichtingscursus hondenbezitters • Theehuis • Reuzenrad • Buitentheater (met picknickmand) • Natuurcamping • Natuurkunde lessen • Avontuurlijk spelen • Pannenkoeken met bloem van de molen • Warme lunch voor iedereen uit de buurt • Duurzame bierbrouwerij • Afhaalpunt biologische groente Toegang: • Verbinding /toegang ziekenhuis • Bewegwijzering aanbrengen • Bereikbaarheid mindervaliden • Openingstijden verruimen (na 17.00u)

14

Participatiebijeenkomst perspectief Natuurkwartier |opbrengst 2 Overkoepelende opmerkingen • Horeca versterkt omliggende horeca – is geen bedreiging • Kwaliteit en energie om het echt te laten werken ontstaat beter als initiatief bij mensen gelaten wordt • Gemeente moet faciliteren en ruimte geven aan ideeën en initiatieven – loslaten en hinder wegnemen van regels en beleid • Formuleer randvoorwaarden waar maatschappelijk ondernemers en andere betrokken partijen zich aan moeten houden om een plek te mogen hebben in het Natuurkwartier • Het MEC in een earthship • Het moet geen ‘zorginstelling’ worden • Sterke kartrekker is belangrijk • Er is veel maar versnipperd – bundelen, inventariseren, kennen, coördineren • Een nieuw MEC zou een voorbeeld moeten zijn van duurzaam en energieneutraal • Houdt entree en prijzen iets onder het niveau van een commerciële speler • Alles onder één duurzaam dak, terug naar de basis, samenwerken en verbinden, geen concurrentie maar concullega’s

15

Groen Verbindt | verkenning 10 juli 2015 Groen blijkt een aantrekkelijk, laagdrempelig, onomstreden en daarmee effectief middel om mensen met zeer uiteenlopende achtergronden samen te brengen en samen te laten werken, waarmee sociale samenhang wordt bevorderd. Groene buurtinitiatieven laten vele mooie resultaten zien, juist ook op sociaal gebied: er vindt ontmoeting plaats, mensen komen uit een isolement, ze voelen zich fysiek en psychisch beter en krijgen meer en beter contact met buurtgenoten. Het Oranje Fonds steunt de komende drie jaar 30 nieuwe initiatieven, waarbij groen als middel wordt ingezet om bewoners en cliënten van maatschappelijke instellingen duurzaam te verbinden met buurtbewoners. Groene ruimte moet daarbij actief benut worden. Buurtbewoners en maatschappelijke instellingen werken in teamverband aan de ontwikkeling van een groen en sociaal initiatief. De op 10 juli aanwezige organisaties en (georganiseerde) inwoners waren enthousiast over de mogelijkheden van bijvoorbeeld een ‘food for good’ tuin als versterking en verbreding van de al aanwezige moestuin, zie ook http://www.foodforgood.nl/. De tuin krijgt dan meer een sociale functie. Begin september zullen we samen werken aan de subsidieaanvraag richting het Oranje Fonds.

16

Vervolgstappen Perspectief Natuurkwartier • Uitwerken ideeën uit de verkenningsfase • Besluitvorming door college – najaar (na vaststellen visie op Park Oudegein) • Besluitvorming door raad – najaar (na vaststellen visie op Park Oudegein) Groen doet Goed 1. Geïnteresseerde organisaties ontmoeten elkaar in september om ‘hun’ thema te vertalen naar een concreet aanbod. NB. nieuwe organisaties kunnen nog aanhaken. 2. Presentatie conceptplannen – oktober 3. Cofinanciering plan van aanpak – oktober t/m december 2015 4. Bestuurlijke conferentie – januari 2016 5. Start uitvoeringsfase – voorjaar 2016 tot voorjaar 2019 Groen Verbindt 1. Indienen subsidieaanvraag – voor 14 september 2. Beslissing Oranje Fonds – december 2015

17

> eerste aanzet voor visie 18

> eerste verbeelding van ambitie 19

Contactgegevens

Voor meer informatie kunt u bellen of mailen met: Gemeente Nieuwegein Irene van Egmond 030 607 19 68 [email protected]

Susanne Siebers 030 607 12 95 [email protected] ICSadviseurs Doriene Bakker 06 2061 3215 [email protected]

20