nieuwe invalshoeken Beleggingsstrategie juni 2016

nieuwe invalshoeken

Beleggingsstrategie juni 2016

Inhoudsopgave MEER DAN CIJFERS ALLEEN

1

NIEUWE INVALSHOEKEN

2

VEERKRACHT TE MIDDEN VAN RISICO’S

4

AANDELEN: FOCUS OP INKOMEN

6

OBLIGATIES: TUSSEN VEILIGHEID EN RENDEMENT

8

SCHERPE DRAAI IN GRONDSTOFFENMARKTEN

10

HET EINDE VAN DE DOLLARRALLY

11

HEDGE FUNDS

12

VASTGOED 12 BELEGGINGSBELEID EN PERFORMANCE

13

ASSETALLOCATIE PER PROFIEL

14

MEDEWERKERS

15

Dit is een publicatie van ABN AMRO MeesPierson. Risicoprofielen en beschikbare beleggingsproducten kunnen per land verschillen. Neemt u voor informatie contact op met uw lokale adviseur.

Meer dan cijfers alleen Het is tijd om vanuit nieuwe invalshoeken te kijken naar beleggingskansen en -risico’s. We moeten ons niet blindstaren op consensusvisies: de heersende opinie kan beleggers op het verkeerde been zetten. Markten kijken namelijk vooruit en kunnen snel reageren – sneller dan opiniemakers.

Didier Duret Chief Investment Officer ABN AMRO Private Banking

Ben Steinebach Hoofd Beleggingsstrategie ABN AMRO MeesPierson Nederland juni 2016

Als één man hebben economen begin 2016 hun verwachtingen neerwaarts bijgesteld; een weinig inspirerende consensusprognose was het resultaat. Maar het onderliggende verhaal is niet altijd in cijfers te vatten. Economische prognoses hebben vandaag de dag mogelijk aan belang ingeboet. Dit komt doordat markten in de afgelopen tijd vooral geleund hebben op monetaire beleidsmaatregelen die genomen zijn ter stimulering van de economie en om de volatiliteit omlaag te krijgen. In tegenstelling tot de consensusvisie denken wij dat het beleid van centrale banken mogelijk onvoldoende compensatie biedt voor het gebrek aan politieke wil om structurele hervormingen door te voeren, nationalistische tendensen tegen te gaan en nieuwe manieren van groei te realiseren. Onze visie heeft praktische consequenties. Negatieve rendementen op obligaties vragen om een nieuwe benadering bij het realiseren van vermogensgroei. Politieke gebeurtenissen, zoals het Brexit-referendum, zullen hoogstwaarschijnlijk leiden tot beleidsverschuivingen. Ook deze veranderingen in het politieke landschap hebben impact op de obligatiemarkt. Dit betekent voor beleggers dat er in de portefeuille een nieuwe balans moet worden gevonden tussen kwaliteitsobligaties en high-yield. Voor aandelen (overwogen) geldt: geen rendement zonder risico. Wij hebben nog altijd een voorkeur voor defensieve groeiaandelen. En gezien de mogelijkheid van (geo-)politieke verschuivingen, denken wij dat brede geografische diversificatie wenselijk is. Op deze manier kunnen de risico’s beter worden gespreid. Ten slotte: we verwachten dat hogere grondstoffenprijzen in de komende maanden zullen leiden tot een stijging van de ‘headline’ inflatie (inflatie inclusief voedsel- en grondstoffenprijzen). Dit brengt risico’s met zich mee voor obligaties (onderwogen). Hogere inflatie is bovendien een goede reden om te beleggen in reële, tastbare activa, zoals grondstoffen (overwogen) en vastgoed (neutraal). De beleggingsspecialisten van ABN AMRO MeesPierson werken hun aanbevelingen verder uit op de volgende pagina’s van deze Beleggingsstrategie. Uw adviseur is u graag van dienst bij het samenstellen van een portefeuille waarmee u als belegger voorbereid bent op de tweede helft van 2016.

1

Nieuwe invalshoeken

Nieuwe invalshoeken Risicovollere beleggingen corrigeerden én herstelden sterk in het eerste kwartaal van dit jaar. Uit macro-economische visies en beleggingsstrategieën spreekt sindsdien een gedeelde verwachting: een vrij karig economisch herstel en lagere beleggingsrendementen. De volatiliteit is weliswaar ook omlaag gegaan, maar kan weer opveren als zich onverwachte gebeurtenissen voordoen.

2 “We willen ons blikveld niet beperken tot de consensusovertuiging; we willen vanuit nieuwe invalshoeken kijken naar rendement en risicobeheersing”

In consensusvisies wordt sterk rekening gehouden met bekende risico’s, zoals het Brexitreferendum en de tumultueuze aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Toch moeten we niet alleen kijken naar politieke gebeurtenissen zelf: misschien zijn het juist de beleidsverschuivingen voortvloeiend uit dergelijke gebeurtenissen die leiden tot een nieuw speelveld voor beleggers. Wel kunnen op handen zijnde politieke gebeurtenissen op korte termijn onzekerheid veroorzaken. Hiermee groeit de aantrekkingskracht van inkomsten-genererende beleggingen en reële, tastbare activa. De volatiliteit in valutamarkten kan toenemen: gezien hun goede verhandelbaarheid (liquiditeit) moeten valuta’s vaak de eerste klappen incasseren in het geval van onverwachte gebeurtenissen. Als ons perspectief op de huidige, complexe situatie beperkt is tot de consensusvisie, dan zullen we wellicht niet kunnen profiteren van de risicopremies die de basis vormen van het toekomstige rendement. Voor de rest van 2016 is het zaak om een nieuwe balans te vinden tussen drie beleggingsdoelen: XXHet

beschermen van de portefeuille tegen het risico van hogere inflatie terwijl de obligatie-

rendementen (yields) veelal laag of negatief zijn. XXHet

profiteren van de risicopremies op high-yield obligaties en aandelen; focus op defensieve

groeiaandelen. XXHet

realiseren van internationale spreiding om de risico’s die gepaard gaan met lage groei te

beperken.

IN DIALOOG MET DE CONSENSUS XXEconomische groei vraagt om een evenwichtiger beleidsmix, waarbij minder sterk wordt

geleund op monetair beleid en meer nadruk ligt op effectieve begrotingsmaatregelen. Markten worden gedomineerd door de consensusverwachting dat de economie een trage, trendmatige groei zal laten zien (2% in de VS; 1,5% in de eurozone). Alleen China is in staat gebleken om zowel monetaire maatregelen als het begrotingsbeleid aan te wenden om 6,5%-7% groei te realiseren; opkomende economieën en de wereldhandel zullen hiervan profiteren. XXFinanciële markten blijven overgevoelig voor angst en risico’s; hierdoor dreigen aanwezige

waarde en risicopremies ondergesneeuwd te raken. De kwetsbaarheid van de markten komt voort uit het lage groeitempo en risicoaversie. Het resultaat is een afwachtende houding onder beleggers in aandelen en beleggers in Amerikaanse Treasuries en Duitse Bunds die gevoelig zijn voor beleidswijzigingen en een stijgende inflatie. XXGeopolitieke

risico’s rond een mogelijke Brexit, de institutionele crisis in de EU en

de presidentsverkiezingen in de VS zijn grotendeels in de koersen verdisconteerd. Democratische systemen beschikken over voldoende mogelijkheden om tegenwicht te bieden aan populistische campagnes in onder meer de VS en het Verenigd Koninkrijk.


OBSTAKELS BIJ HET SAMENSTELLEN VAN EFFECTIEF BELEID XXDe

sterke afhankelijkheid van monetair beleid brengt bijwerkingen met zich mee, zoals

negatieve rendementen op kwaliteitsobligaties, risico’s voor pensioenregelingen, veranderend spaargedrag en een ongewenste allocatie van kapitaal. Oplopende inflatie – als gevolg van

3

stijgende grondstoffenprijzen – kan centrale banken voor nieuwe problemen stellen, gezien het terugkerende risico van hogere rentes in de VS. XXNationalistisch

beleid dat voortkomt uit eigenbelang en conservatisme kan leiden tot

uitstel van hervormingen en infrastructuurinvesteringen; de potentiële economische groei wordt hiermee ingeperkt. XXAls

gevolg van innovatie, regulering, migratie en klimaatverandering verandert de

wereld steeds sneller; dit vraagt om een nieuwe visie op het begrotingsbeleid.

COMPENSATIE VOOR HET NEMEN VAN RISICO XXInflatierisico

kan afgedekt worden door positionering in beleggingscategorieën die

sterk gelinkt zijn aan reële activa, zoals grondstoffen en vastgoed. Aandelen die een hoog dividend opleveren of die betrouwbare groei laten zien kunnen interessant zijn. XXProfiteer

van risicopremies op aandelen: voor de lange termijn zijn defensieve groeiaande-

len in de sectoren IT, gezondheidszorg en telecom interessant. Wij raden aan om beperkt te beleggen in de sectoren financiële dienstverlening en nutsbedrijven. XXEuropese

high-yield obligaties zijn aantrekkelijker dan obligaties uit opkomende markten.

XXInternationale

positionering in staatsobligaties, waarbij de duratie (rentegevoeligheid)

actief wordt gemanaged, biedt zowel spreiding als bescherming. XXStreef

naar tactische wendbaarheid en internationale spreiding. De volatiliteit kan plot-

seling weer toenemen; dit vraagt om een buffer van cash. Politieke risico’s, hogere inflatie, een mogelijke opleving van onrust op de valutamarkten en de risico’s die gepaard gaan met lage groei vragen om brede geografische spreiding. Didier Duret – Chief Investment Officer

opkomend Azië, IT, gezondheidszorg

basisen industriële materialen, agrarische grondstoffen en edelmetalen

aandelen

grondstoffen

cash

investmentgrade bedrijfsobligaties, high-yield en actieve 20 duratie-strategieën 10 vastgoed

hedge funds

obligaties

neutraal financiële dienstverlening, nutsbedrijven

-10

_

-20

'veilige' staatsobligaties

Weergave van de absolute afwijking ten opzichte van de benchmark, voortvloeiend uit onze actieve beleggingsstrategie. Deze strategieën hebben betrekking op alle profielen; profiel 3 (gematigd) is hier weergegeven. Bron: ABN AMRO Private Banking

-30

actieve afwijking (%)

+

ACTIEVE STRATEGIEËN

Nieuwe invalshoeken

De economische groei is niet spectaculair, maar wél onverwacht veerkrachtig. Ondanks de negatieve nieuwsstroom eerder dit jaar, is China nu één van de weinige landen die met succes de groei weten aan te jagen.

Veerkracht te midden van risico’s 4

In de afgelopen twaalf maanden hebben vier verschillende

Overigens zijn beleidswijzigingen niet altijd positief: als

factoren het beleggerssentiment onder druk gezet: de vrees

beleidsmakers een nationalistische koers gaan varen, dan zou

voor een harde landing van de Chinese economie en een

dat een drukkend effect kunnen hebben op de wereldhandel.

scherpe waardedaling van de Chinese renminbi, bezorgdheid over een mogelijke verslechtering van de kredietkwaliteit

GROEI: NIET SPECTACULAIR MAAR POSITIEF

in de energiesector als gevolg van de gedaalde olieprijs, de

Recente economische ontwikkelingen waren bemoedigend.

dreiging van een recessie in de VS of in Europa en de angst

Het ziet er nog steeds naar uit dat de gematigde economi-

dat centrale banken qua stimuleringsmaatregelen hun kruit

sche groei zal aanhouden en dat de inflatie zeer bescheiden

verschoten hebben.

zal zijn. De Amerikaanse arbeidsmarkt groeit en voorziet consumenten daarmee van inkomen. Herstellende olieprijzen

In alle vier gevallen lijken de angst en bezorgdheid overtrok-

leiden tot afnemende risico’s in de energiesector. De groei in

ken geweest te zijn. China heeft het pad van een zachte

de eurozone wordt ondersteund door verschillende factoren,

landing gevolgd. Chinese beleidsmakers zijn erin geslaagd

waaronder lage rentestanden en dito grondstoffenprijzen. Het

de grootschalige kapitaaluitstroom te beteugelen, wat een

resultaat is dat alle componenten aan de vraagzijde (huishou-

stabiliserend effect had op de wisselkoers van de renminbi.

dens, overheden et cetera) bijdragen aan de groei, waardoor

Grondstoffenprijzen zijn ietwat hersteld, waarmee de vrees

de economie minder kwetsbaar wordt. Gemeten in absolute

voor een grootschalige faillissementsgolf in de energiesector

cijfers blijft de economische groei zwak in vergelijking met het

is afgenomen. Ondertussen is de economische groei in de VS

verleden. Dit komt doordat de potentiële economische groei

en de eurozone niet indrukwekkend, maar wel breed gedra-

nu lager ligt, onder meer vanwege demografische ontwikke-

gen en krachtig genoeg om door te zetten. Centrale bankiers,

lingen en een gebrek aan structurele hervormingen.

ten slotte, blijven erbij dat hun arsenaal aan stimuleringsmogelijkheden nooit uitgeput zal raken.

POLITIEKE RISICO’S LIGGEN OP DE LOER Ontwikkelingen die in de komende zes maanden het marktsentiment kunnen verstoren, zijn voornamelijk van politieke aard. We hebben het dan over de vrees voor een mogelijk vertrek van Groot-Brittannië uit de EU (‘Brexit’), discussies rond de begrotingssituatie van diverse eurozonelanden, nieuwe verkiezingen in Spanje en de financiële huishouding van Griekenland. Ook de Europese vluchtelingencrisis, afnemende solidariteit binnen Europa, terroristische aanslagen, geopolitieke risico’s en de Amerikaanse presidentsverkiezingen – met de onconventionele Donald Trump als één van de kandidaten – vormen risico’s van politieke aard. Los van politieke risico’s lijken er beleidswijzigingen, zoals hernieuwde infrastructuuruitgaven en ingrijpende hervormingen, op handen te zijn. We zien dat overheden zich nu (eindelijk) minder richten op bezuinigingen en in plaats daarvan juist een stimulerender begrotingspolitiek voeren (zie grafiek).


Economisch Bureau Han de Jong – Hoofdeconoom ABN AMRO

WEINIG KANS OP EXTRA STIMULERINGSMAATREGELEN

PROGNOSE: MACRO (%)1

In het merendeel van de ontwikkelde economieën ligt de

20 mei 2016

Reële groei BBP 2016

inflatie onder het door centrale banken beoogde niveau. Om die reden voeren centrale banken een verruimend monetair

Inflatie 2016

ABN

Markt

ABN

Markt

AMRO

visie

AMRO

visie

2,0

1,4

1,3

beleid, iets waaraan in de komende tijd waarschijnlijk niet veel

VS

1,7

zal veranderen. Aanvullende, agressieve actie van de Europese

Eurozone

1,3

1,5

0,2

0,3

Centrale Bank (ECB) verwachten we op korte termijn niet,

VK

1,6

2,0

0,5

0,7

aangezien de in maart aangekondigde maatregelen nog niet

Japan

0,6

0,6

0,3

0,0

allemaal in gang zijn gezet. De VS zal behoedzaam zijn voor

Andere landen*

1,9

2,0

1,4

1,5

wat betreft het doorvoeren van monetaire koerswijzigingen,

Opkomend Azië

6,4

6,4

5,5

5,5

gezien de negatieve reacties van de markt op eerdere verkrap-

Latijns Amerika

-0,5

-0,8

18,9

17,4

pende maatregelen en omdat het economisch herstel zwakke

Opkomend Europa**

0,9

0,3

6,0

8,9

plekken heeft.

Wereld

2,9

3,2

3,1

4,8

Alle prognoses zijn jaargemiddelden. * Australië, Canada, Denemarken, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Zweden en Zwitserland. ** Wit-Rusland, Bulgarije, Kroatië, Tsjechië, Hongarije, Polen, Roemenië, Rusland, Slovakije, Slovenië, Turkije, Oekraïne. 1

Recente cijfers duiden erop dat Chinese beleidsmakers er niet alleen in slagen een te scherpe groeivertraging te voorkómen, maar ook een bescheiden groeiversnelling weten aan te jagen. Monetaire steunmaatregelen leiden tot sterkere kredietgroei; stimulering via uitgaven aan infrastructuur lijkt de industriële

Bron: ABN AMRO Economisch Bureau, Consensus Economics, EIU

sector een duwtje in de rug te geven.

BEZUINIGINGS- EN STIMULERINGSBELEID ALS % VAN BBP +2

stimulering Eurozone VS

+1

0

-1

-2 bezuinigingen -3

‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11

Bron: IMF, ABN AMRO Economisch Bureau

‘12 ‘13 ‘14 ‘15 ‘16

5

Nieuwe invalshoeken

Nu de aandelenmarkt zich in een volwassen fase bevindt, geven wij de voorkeur aan innovatieve bedrijven binnen de sectoren IT en gezondheidszorg.

Aandelen: focus op inkomen 6

Aandelen zijn nog altijd aantrekkelijk, ondanks de gevoelig-

VOORKEUR VOOR DEFENSIEVE GROEISECTOREN

heid voor het marktsentiment op de korte termijn. Met een

Tegen een achtergrond van gematigde economische groei

dividendrendement van rond de 3% hebben aandelen onze

raden wij beleggers aan om te beleggen in defensieve bedrij-

voorkeur boven obligaties en andere beleggingscategorieën.

ven met redelijke waarderingen en een hoge winstgroei.

De winstverwachtingen voor bedrijven – hoewel verlaagd –

Dergelijke ondernemingen zijn te vinden in de innovatiege-

zijn nog altijd gematigd positief. Voor 2016 ligt de verwachte

richte sectoren informatietechnologie (IT) en gezondheidszorg.

gemiddelde winstgroei wereldwijd op 2%. In 2017 zullen de

Binnen de IT-sector hebben wij een voorkeur voor wereldwijd

winsten naar verwachting met 13% groeien. Wij denken dat

opererende internetondernemingen; we mijden hardware-

het rendement op aandelen in lijn zal zijn met de winstgroei.

bedrijven waarvan de marges laag zijn. Onze positieve visie op gezondheidszorg is gebaseerd op de voortdurende inno-

Na zeven jaar van stijgende koersen heeft de aandelenrally een

vatie binnen de sector, zoals in het segment biotechnologie.

volwassener stadium bereikt. Verschillende aandelenindices

Bovendien neemt de behoefte aan gezondheidszorg toe als

bewegen rond eerdere hoogtepunten. Nadat wij in februari

gevolg van de vergrijzing.

positiever op aandelen werden, zijn wij in april weer voorzichtiger geworden. Toch hanteren wij nog altijd een overwogen

In tegenstelling tot de heersende consensus zijn wij niet

allocatie naar aandelen. In de afgelopen maanden hebben we

bijster positief over de sector luxegoederen & diensten. De

grote verschuivingen tussen verschillende aandelensectoren

lagere olieprijs lijkt geen stuwend effect meer te hebben op

waargenomen; voor beleggers zijn hiermee ook weer kansen

de omzet van bedrijven in deze sector; de gematigde luxebe-

ontstaan om interessante sectorposities in te nemen.

stedingen van consumenten uit opkomende markten bieden evenmin veel steun. Ons algemene advies is om binnen de

FINANCIËLE DIENSTVERLENERS ONDER DRUK

sectoren te beleggen in de leidende spelers en in bedrijven die

Wij raden beleggers aan om slechts beperkt in de sector finan-

een brede groei realiseren.

ciële dienstverlening (onderwogen) te beleggen en hun positie in de telecomsector (neutraal) juist uit te breiden. In de financiële sector staat de winstgroei onder druk; de telecomsector biedt een aantrekkelijk dividendrendement van rond de 4%. Hoewel de kredietverlening een gezonde groei laat zien, worstelen financiële dienstverleners met aanhoudende margedruk als gevolg van de lage rente. Wij verwachten daarom dat de winstgevendheid van financiële dienstverleners zal dalen. Binnen de sector geven wij de voorkeur aan verzekeraars, vanwege hun defensieve kenmerken. De balansposities van de meeste telecombedrijven in Europa zijn verbeterd. Veel telecomaanbieders betalen een degelijk dividend. Wel dienen we ons te realiseren dat telecom een volgroeide industrie is waarin scherp geconcurreerd wordt. De ‘pricing power1’ in de telecomsector is beperkt; bovendien blijft het noodzakelijk om nieuwe investeringen te doen.

1 Pricing power: het vermogen om prijsverhogingen door te voeren zonder dat dit leidt tot een vraagafname.


Investment Strategy & Portfolio Expertise Annemijn Fokkelman - Hoofd Aandelenresearch & Portefeuillebeheer

GELIJKE REGIOVOORKEUR VS EN EUROPA Vanuit aandelenperspectief hebben wij momenteel een gelijke voorkeur voor Europa en de VS. Voor 2016 en 2017 komen de

DEFENSIEVE GROEISECTOREN: HOGERE GROEI WINST PER AANDEEL OP MIDDELLANGE TERMIJN

verwachte winstgroeicijfers in beide regio’s namelijk vrijwel

Nutsbedrijven

overeen. We zijn positiever geworden over de VS, omdat

Financiële dienstverlening

aandelen daar wat minder duur zijn geworden. Daarnaast is de Amerikaanse aandelenmarkt defensiever, met een volatili-

Telecom

teit die lager ligt dan in Europa. De koers/winstverhouding (op

Consumptiegoederen

basis van de verwachte winst) van Amerikaanse aandelen is 17,1. Europese aandelen hebben een koers/winstverhouding

Basismaterialen

van 14,7. De rentevooruitzichten zijn in Europa gunstiger dan

Industrie

in de VS. In Europa zal de rente waarschijnlijk voor langere tijd laag blijven, terwijl in de VS de rente uiteindelijk zal worden

Gezondheidszorg

verhoogd.

Energie

Binnen de opkomende markten blijven we Azië prefereren

Informatietechnologie

– met name China – vanwege de toenemende consumptiegeoriënteerde groei aldaar. Bovendien is opkomend Azië

Oost-Europa.

neutraal

7,0%

overwogen

7,5% 8,0% 8,5% 9,4% 10,7% 12,0% 13,4%

Luxegoederen & diensten

14,7% 0%

gunstiger gepositioneerd dan opkomende markten die sterk leunen op de export van grondstoffen, zoals Zuid-Amerika en

onderwogen

4,7%

5%

10%

15%

Samengestelde gemiddelde groei van winst per aandeel op middellange termijn 2015/2018 (schatting) Bron: ABN AMRO Private Banking, IBES

PROGNOSES: AANDELENINDICES Spot MSCI ACWI

Actieve

Voorwaarts

19 mei 2016

strategie

k/w 2016

391,13

Overwogen

15,5

S&P 500

2.040,04

Neutraal

17,0

Euro Stoxx 50

2.919,22

Neutraal

12,9

FTSE-100

6.053,35

Neutraal

15,7

Nikkei 225

16.646,66

Neutraal

16,0

DAX

9.795,89

Neutraal

12,4

CAC 40

4.282,54

Neutraal

13,8

428,27

Neutraal

16,4

19.694,33

Neutraal

10,2

AEX Hang Seng Index MSCI China Straits Times Index Sensex Bron: Bloomberg

Overwogen

8,7

2.740,11

53,00

Neutraal

12,4

25.399,72

Neutraal

17,8

7

Nieuwe invalshoeken

De huidige obligatiemarkt is kwetsbaar. Om die reden kiezen wij voor een combinatie van bedrijfsobligaties (zowel investment-grade als high-yield) en relatief veilige staatsobligaties.

Obligaties: tussen veiligheid en rendement 8

We beleggen in bedrijfsobligaties omdat zij een hoger rende-

De lage obligatierendementen aan beide zijden van de

ment opleveren dan staatsobligaties. Met staatsobligaties

Atlantische Oceaan hebben ertoe geleid dat rendementscur-

volgen we een strategie waarin portefeuillespreiding, duratie-

ves geen voorspellende waarde meer hebben voor wat betreft

management en kapitaalbescherming centraal staan.

de economische groei.

Na een turbulente start van 2016 begint onze positieve visie

Traditioneel vervullen staatsobligaties in beleggingsportefeuil-

op Europese bedrijfsobligaties vruchten af te werpen. Maar

les de functie van buffer als het marktsentiment verslechtert.

één van de lessen die we kunnen trekken uit de marktonrust

Met obligatierendementen op bodemniveaus is het lastiger

van eerder dit jaar, is dat ook risicovolle bedrijfsobligaties zich

geworden om staatsobligaties als stootkussen in te zetten.

in de hoek bevinden waar de klappen vallen als aandelenkoersen dalen. Gezien het fragiele sentiment streven we naar een

Maar gezien de broosheid van het sentiment vinden wij het

evenwicht tussen het hogere rendement dat deze bedrijfsobli-

belangrijk om de bufferfunctie van obligaties in ere te herstel-

gaties opleveren en de relatieve veiligheid van staatsleningen.

len. Tegen deze achtergrond hebben wij een voorkeur voor strategieën rond staatsobligaties waarbij de duratie actief

Qua assetallocatie hebben we al geruime tijd een negatieve

gemanaged wordt.

visie op obligaties, vanwege de lage rentestanden. Binnen obligaties hebben wij de voorkeur voor investment-grade

De duratie is in feite de rentegevoeligheid van een obligatie-

bedrijfsobligaties en high-yield. Deze voorkeur brengt ook een

portefeuille. Hierbij geldt: hoe langer de duratie, hoe gevoe-

hogere correlatie met aandelen met zich mee. Met andere

liger de obligatieportefeuille is voor rentestijgingen (rentestij-

woorden: bij dalende aandelenkoersen biedt een portefeuille

gingen zijn slecht nieuws voor obligatiehouders, aangezien

bestaande uit bedrijfsobligaties weinig bescherming.

de obligatiekoersen dan dalen). Actieve duratie-strategieën kunnen de duratie van de portefeuille in tijden van stijgende

Centrale banken in Europa en de VS houden met hun mone-

rentes verlagen; in tijden van dalende rentes kunnen deze stra-

taire beleid de rendementen op staatsobligaties laag. In veel

tegieën de duratie juist verhogen.

gevallen zijn deze rendementen zelfs negatief.


Investment Strategy & Portfolio Expertise Mary Pieterse-Bloem - Hoofd Obligatiestrategie & Portefeuillebeheer

Via deze strategie kan bovendien de geografische spreiding

9

PROGNOSE: RENTE EN OBLIGATIERENDEMENT (%)

van de portefeuille verbeteren doordat er in Duitse Bunds,

12 mei 2016

kw4 2016

kw4 2017

Amerikaanse Treasuries en Japans staatspapier wordt belegd.

VS

De risicopremies op perifere obligaties bleven relatief stabiel

Fed

0,38

0,38

1,13

tijdens de zes weken van marktturbulentie aan het begin van

3-maands

0,64

0,60

1,40

dit jaar. Geleidelijk liepen deze risicopremies echter op, onder

2-jaars

0,73

1,20

2,00

invloed van de groeiende Brexit-angst. Gezien de toenemende

10-jaars

1,77

2,20

2,50

politieke risico’s in Europa, vinden wij de tijd rijp om de positionering in de periferie terug te schroeven.

Duitsland ECB Refi

0,00

0,00

0,00

3-maands

-0,25

-0,35

-0,35

van 2016, is dat we ons als beleggers niet te snel van ons stuk

2-jaars

-0,51

-0,50

-0,50

moeten laten brengen. We geloofden toen – en dat doen we

10-jaars

0,14

0,50

0,80

nog steeds – dat Europese bedrijven goed gepositioneerd zijn

Bron: ABN AMRO Economisch Bureau

Een tweede les die we kunnen trekken uit de turbulente start

om te profiteren van het economisch herstel in Europa, ook al is het een bescheiden herstel. Het opkopen van bedrijfsobligaties door de ECB, als onderdeel van een uitgebreid steunaankoopprogramma, biedt eveneens steun aan Europese investment-grade en high-yield obligaties. We mijden de Amerikaanse high-yield markt. Het Amerikaanse high-yield segment is in sterke mate blootgesteld aan de energiesector, waar het aantal faillissementen momenteel

4,0

Eurozone inflatie prognose j-o-j (rechteras) Eurozone inflatie (rechteras)

3,5

10-jaars Bund Prognose 10-jaars Bund

3,0

3,5 3,0 2,5 2,0

2,5

1,5 2,0 1,0 1,5

0,5

1,0

0,0

0,5

-0,5

0,0

-1,0 2011

2012

2013

2014 Jaar

Bron: Bloomberg, ABN AMRO Economisch Bureau

2015

2016

2017

Inflatie in %

HOGERE INFLATIE VORMT RISICO VOOR BUNDS

obligatierendement in %

toeneemt.

Nieuwe invalshoeken

Scherpe draai in grondstoffenmarkten Grondstoffenprijzen hebben dit jaar – tot dusver – een sterke stijging laten zien. De prijzen van edelmetalen gingen sneller omhoog dan verwacht, inclusief de goudprijs die boven de USD 1.300 per ounce uitkwam. Cyclische edelmetalen, zoals platinum en palladium, deden het

10

beter dan goud en zilver. Ook ijzererts- en staalprijzen zijn dit jaar krachtig hersteld, ondersteund door het verbeterde economische sentiment rond China. Hoewel een verbetering van het sentiment gerechtvaardigd was, lijken speculanten de marktprijzen te ver te hebben opgedreven. In de Chinese industriële sector is weliswaar vraag naar ijzererts en staal, maar overaanbod blijft een risico. In slechts drie maanden tijd is de olieprijs met meer dan 75% gestegen. De rally kwam voort uit

PROGNOSE: GRONDSTOFFEN

de hoop dat zowel OPEC- als non-OPEC-landen hun olieproductie zouden bevriezen. Daarnaast

Spot

2016

2017

speelden beleggers met speculatieve posities in op een mogelijke afname van het wereldwijde

index

gem.

gem.

overaanbod; ook hierdoor ging de olieprijs omhoog.

Brent USD/bbl

47,8

55

60

AANTREKKENDE ECONOMIE BIEDT STEUN

WTI USD/bbl

47,2

55

60

We verwachten meer wind in de zeilen voor veel grondstoffen gedurende de rest van dit jaar.

19 mei 2016 Olie

Onze positieve visie is gebaseerd op de verwachting dat economische cijfers in de VS en

Metalen Goud USD/oz

1254

1283

1401

Europa in de loop van 2016 en 2017 een bescheiden verbetering zullen laten zien. Bovendien

Zilver USD/oz

16,66

17,4

22

kunnen hogere olieprijzen – en het effect daarvan op de inflatie – steun bieden aan goud; de

Platina USD/oz

1019

1078

1300

574

600

700

Palladium USD/oz

goudprijs stijgt doorgaans als de olieprijs herstelt.

Aluminium USD/t

1546

1550

1650

Hoewel we verwachten dat zilver het beter zal doen dan goud, denken we dat de goudprijs in

Koper USD/t

4575

5050

6050

2016 en 2017 eveneens zal stijgen. Ook de vraag naar cyclische metalen zoals koper en zink kan

Bron: ABN AMRO Economisch Bureau

toenemen, met hogere prijzen als gevolg.

GOUDPRIJS STIJGT DOORGAANS ALS OLIEPRIJS HERSTELT De aantrekkingskracht van de Amerikaanse dollar is afgenomen, 200

Olieprijs (Brent) per vat in USD (linkeras) Goudprijs per ounce in USD (rechteras)

150

2000

als gevolg van het monetaire beleid van de belangrijkste centrale banken. De verzwakking van de dollar heeft een positief effect op de grondstoffenprijzen.

1500

HOGERE OLIEPRIJS VERWACHT We verwachten dat de olieprijs in de tweede helft van dit jaar zal stijgen,

100

1000

aangezien de vraag het overaanbod zal absorberen. Toch denken wij niet dat de olieprijs op korte termijn weer boven de USD 100 per vat zal uitkomen, ongeacht het gebrek aan investeringen in de oliesector.

50

500

Verder denken we dat de volatiliteit hoog zal blijven. Beleggers zullen zich namelijk afwisselend richten op het huidige olie-overaanbod enerzijds, en de groeiende vraag en productieverlagingen (voortvloeiend uit

0

0 ‘94 ‘96 ‘98 ‘00 ‘02 ‘04 ‘06 ‘08 ‘10 ‘12 ‘14 ‘16

Bron: Datastream

de gedaalde olieprijs) anderzijds.

Economisch Bureau Hans van Cleef – Senior Sectoreconoom Energie


Het einde van de dollarrally Drie belangrijke factoren hebben in de afgelopen jaren steun

GRONDSTOFFEN SPINNEN GAREN BIJ ZWAKKERE DOLLAR

geboden aan de rally van de Amerikaanse dollar: verschillen in het monetaire beleid van centrale banken, dalende grondstof-

US Dollar Index (linkeras)

130

500

fenprijzen en de koersval van valuta’s van opkomende landen. Maar sinds het begin van dit jaar is er een kentering gaande

120

400

rond deze factoren, die negatief uitpakt voor de dollar. Hoewel de ECB en de Bank of Japan hun verruimende beleid waar-

110 300

schijnlijk zullen voortzetten, mikken deze centrale banken niet langer op verzwakking van hun respectievelijke valuta’s. Er is

100

de ECB veel meer aan gelegen om de kredietverstrekking aan

200

te jagen dan om de euro verder te verzwakken.

90

De financiële markten realiseren zich dat er grenzen zijn aan de

80

100 CRB Index (grondstoffenindex; rechteras)

impact van monetaire verruiming. Dit besef heeft zich vertaald in een stijging van de euro en de yen. Steunaankopen door centrale banken (kwantitatieve verruiming) kunnen in eerste instantie een sterk drukkend effect hebben op de koers van

70

‘94 ‘96 ‘98 ‘00 ‘02 ‘04 ‘06 ‘08 ‘10 ‘12 ‘14 ‘16

0

Bron: Datastream

een munt. Maar met het verstrijken van de tijd neemt dit effect af. We zagen dit eerder al gebeuren bij de Amerikaanse dollar; we zien nu hetzelfde bij de euro en de yen.

PROGNOSE: VALUTA’S ONTWIKKELDE MARKTEN Valutapaar

19 mei 2016

ultimo kw4 2016

ultimo kw4 2017

EUR/USD

1,1211

De verzwakking van de dollar vormde een opwaartse impuls

USD/JPY

voor de grondstoffenprijzen. Hiermee wordt het langetermijn-

EUR/JPY

patroon voortgezet (zie grafiek). Hoewel de prijzen niet in een rechte lijn omhoog zullen gaan, is het marktklimaat beduidend gunstiger aan het worden voor grondstoffen en voor de valu-

EUR/CHF

1,1076

1,10

1,14

ta’s van grondstoffen-gerelateerde landen.

AUD/USD

0,7201

0,76

0,80

NZD/USD

0,6756

0,68

0,72

USD/CAD

1,3091

1,20

1,15

De euro heeft veerkracht getoond tegenover de Amerikaanse

EUR/SEK

9,3563

9,25

8,75

dollar (EUR/USD). Dit kwam vooral doordat de dollar verzwakte

EUR/NOK

9,3611

8,75

8,25

EURO BEWEEGT IN BANDBREEDTE VERSUS DOLLAR

nadat de markt haar verwachtingen ten aanzien van rentever-

1,15

1,15

109,90

110

105

123,21

127

121

GBP/USD

1,4635

1,48

1,56

EUR/GBP

0,7660

0,78

0,74

PROGNOSE: VALUTA’S OPKOMENDE MARKTEN

hogingen door de Federal Reserve neerwaarts bijstelde. Als

Valutapaar

de cijfers omtrent de Amerikaanse economie blijven tegenval-

USD/CNH (offshore)

len, dan kan de EUR/USD stijgen tot 1,20.

USD/INR

19 mei 2016

ultimo kw4 2016

ultimo kw4 2017

6,5643

6,70

6,80

67,37

67,00

65,00

USD/SGD

1,3798

1,40

1,35

In het geval van een flinke stijging van de euro zal de ECB

USD/TWD

32,4000

33,00

32,00

wellicht de depositorente verder verlagen. Wij verwachten dat

USD/IDR

13565

13500

13000

de EUR/USD in de nabije toekomst rond de 1,15 zal bewegen,

USD/RUB

66,4809

60,00

55,00

binnen een bandbreedte van 1,10-1,20. Mocht de euro uit deze

USD/TRY

2,9929

2,75

2,75

bandbreedte breken, dan zal dat eerder aan de boven- dan aan

EUR/PLN

4,3950

4,35

4,20

de onderzijde zijn.

EUR/CZK

27,0230

27,00

26,00

EUR/HUF

316,1760

305,00

290,00

Economisch Bureau Georgette Boele – Coördinator Valuta- en

USD/BRL

3,5654

3,50

3,30

USD/MXN

18,4756

16,75

15,25

Edelmetalenstrategie Bron: ABN AMRO Economisch Bureau

11

Nieuwe invalshoeken

12

Hedge funds: inspelen op uiteenlopende beleggingsideeën en tegengaan van specifieke risico’s

Vastgoed: aantrekkelijk als dividendbron en ter afdekking van inflatierisico

Hedge funds

Vastgoed

Het eerste kwartaal van 2016 stond in schril contrast met

De vastgoedsector staat er in fundamenteel opzicht goed voor.

2015. In veel markten draaide het momentum. Het verleden

De dividendrendementen zijn aantrekkelijk en het momentum

heeft aangetoond dat een omslag van het marktsentiment

is positief. In het turbulente marktjaar 2015 werd met beursge-

doorgaans een negatief effect heeft op de rendementen van

noteerd vastgoed1 een rendement behaald dat in eurotermen

hedge funds.

10% hoger was dan het rendement op aandelen. Wij denken dat de prestaties van vastgoed ook in 2016 goed zullen zijn.

AANDELENSTRATEGIEËN We verwachten dat de aandelenmarkten in toenemende mate

Vastgoed is in sterke mate gerelateerd aan economische

gestuurd zullen worden door fundamenteel-economische

groei. Hoewel de groei van de wereldeconomie bescheiden

factoren. Prestatieverschillen tussen aandelensectoren zullen

is, nemen de detailhandelsverkopen nog steeds toe en trekt

de resultaten van long- en short-strategieën ten goede komen.

de arbeidsmarkt aan. Urbanisatie vormt eveneens een onder-

Een mogelijke Brexit kan een negatieve uitwerking hebben op

steunende factor voor vastgoed.

de markt; we zien dan ook dat de meeste beheerders van hedge funds qua aandelenstrategieën zeer conservatieve

LAGE RENTESTANDEN GUNSTIG VOOR VASTGOED

marktposities hebben ingenomen.

Vanwege de aanhoudend lage rentestanden zoeken beleggers naar andere bronnen van rendement, een zoektocht waar vast-

OBLIGATIESTRATEGIEËN

goed van profiteert. Vastgoed biedt meestal een aantrekke-

Naar verwachting zal de volatiliteit in de bedrijfsobligatiemark-

lijk dividendrendement, dat hoger is dan dat van aandelen uit

ten aanhouden. Daarnaast verwachten wij dat de prestaties

ontwikkelde markten. Verder denken wij dat de waarderingen

van bedrijfsobligaties uiteen zullen blijven lopen, afhankelijk

binnen de sector momenteel redelijk zijn, met uitzondering

van de kredietwaardigheid van deze ondernemingen. Nu de

van vastgoed in wereldsteden als New York en Londen.

kredietcyclus een volwassener stadium heeft bereikt, denken wij te kunnen profiteren van shortposities in individuele obli-

DEFENSIEVE KENMERKEN

gaties. Arbitragestrategieën rond overnames/fusies zijn even-

De economie laat een bescheiden herstel zien en de opbrengst

eens aantrekkelijk.

van traditionele rendementsbronnen is kariger dan voorheen: tegen deze achtergrond vormt vastgoed een aantrekkelijke

TRADING-STRATEGIEËN

beleggingscategorie. Daarnaast biedt vastgoed bescherming

Trendvolgende hedge-fund-strategieën hebben aangetoond

tegen inflatie. En omdat huurcontracten doorgaans voor een

van belang te zijn bij het realiseren van portefeuillespreiding

langere periode worden afgesloten, genereert vastgoed een

te midden van turbulente marktomstandigheden. Managed-

stabiele huurstroom. Wij denken dat vastgoed zal profiteren

future-programma’s deden het erg goed aan het begin van dit

van deze defensieve kenmerken, nu de economische cyclus

jaar maar sterke verschuivingen in het sentiment hebben ertoe

zich in een volwassen stadium bevindt en gezien een moge-

geleid dat een groot deel van het rendement weer verdampte.

lijke toename van de marktvolatiliteit.

Toch blijven deze strategieën een rol vervullen bij het beschermen van de portefeuille.

Investment Strategy & Portfolio Expertise Ralph Wessels - Expert Aandelenresearch- en advies

Investment Products & Wealth Solutions Wilbert Huizing - Specialist Beleggingsproducten

1 Gemeten aan de hand van de FTSE EPRA/NAREIT Developed Index, een index die de prestaties volgt van beursgenoteerd vastgoed en van Real Estate Investment Trusts (REITs) wereldwijd.


De marktturbulentie aan het begin van dit jaar heeft het resultaat van het beleggingsbeleid geen goed gedaan. Toch blijven wij erbij dat het meeste rendement zal moeten komen van risicovollere beleggingen.

Beleggingsbeleid en performance In onze optiek worden portefeuilleresultaten op lange termijn

Aandelen, bedrijfsobligaties en grondstoffen herstelden sterk na

vooral gedreven worden door risicovollere beleggingen. Maar

de verkoopgolf van begin 2016. Maar de scherpe marktdalingen

deze visie pakte in de eerste zes weken van 2016 negatief uit

werden door de daaropvolgende stijgingen niet volledig goed-

voor het rendement. Markten werden aan het begin van dit jaar

gemaakt. Daarnaast waren er verschillen tussen dollar- en euro-

getrakteerd op een cocktail van angst. De ingrediënten daarvan

gedenomineerde portefeuilles: beleggingen in euro’s deden het

waren onder meer de daling van de olieprijs en sterke koersbe-

grosso modo minder goed dan beleggingen in dollars.

wegingen in China. De heftige marktreactie deed de volatiliteit oplopen tot niveaus die we zelden zien tijdens periodes van

WIJZIGINGEN ASSETALLOCATIE

economische groei. De MSCI World Index bereikte een diepte-

Sinds het begin van 2016 heeft het ABN AMRO Beleggings-

punt op 11 februari: de index stond toen bijna 16% lager (in euro-

comité twee belangrijke, goed getimede wijzigingen in de

termen) dan aan het begin van 2016.

assetallocatie doorgevoerd. Rond de tijd dat het marktherstel inzette (halverwege februari), hebben we onze positionering in

Halverwege februari keerde het tij. Het vertrouwen in China nam

aandelen uitgebreid. Vervolgens hebben we in april – na het

toe, Saudi-Arabië en Rusland werden het eens over een bevrie-

sterke herstel – de overwogen allocatie naar aandelen wat

zing van de olieproductie, de Fed stelde verdere renteverhogin-

teruggeschroefd. Met de opbrengst hiervan hebben we de

gen uit en de ECB breidde haar steunaankopenprogramma uit.

allocatie naar liquide middelen in de meeste portefeuillepro-

Een aandelenrally was het resultaat.

fielen verhoogd; ook hebben we de positionering in vastgoed uitgebreid.

STERK HERSTEL NA SCHERPE CORRECTIE Het resultaat van het gevoerde beleggingsbeleid vormde een

In het huidige marktklimaat kunnen we geconfronteerd worden

weerspiegeling van de marktbewegingen. Aanvankelijk waren de

met gebrekkige liquiditeit en sterke uitschieters in de correlaties

resultaten negatief. Maar een sterk herstel volgde, zowel in abso-

tussen de verschillende beleggingscategorieën. Onder deze

lute als in relatieve termen. Gedurende deze periode meden we

omstandigheden kunnen marktdalingen voor langetermijnbeleg-

‘veilige’ beleggingscategorieën, zoals staatsobligaties. Veiligere

gers een interessante gelegenheid vormen om hun positionering

beleggingscategorieën zullen naar verwachting slechts een

bij te stellen en zo de verwachte portefeuillerendementen te

bescheiden rendement opleveren. Wij geloven dan ook dat we

verhogen. Maar deze strategie vereist de bereidheid om risico’s

het qua rendement op lange termijn vooral moeten hebben van

te nemen en werkt het beste bij een lange beleggingshorizon.

risicovollere beleggingen. Deze overtuiging komt tot uitdrukking

Investment Strategy & Portfolio Expertise

in ons assetallocatiebeleid.

Paul Groenewoud – Specialist Quant Risk Linus Nilsson – Specialist Quant Risk

RESULTATEN (%) VAN TACTISCHE T.O.V. STRATEGISCHE ASSETALLOCATIE EUR 22 mei 2003 tot 29 april 2016*

Profiel 1

2016 YTD (29 april 2016)

Strategisch

Tactisch

Extra rend.

Strategisch

Tactisch

Extra rend.

72,41

75,70

1,91

0,99

0,75

-0,24

Profiel 2

80,16

89,08

4,95

0,18

-0,25

-0,43

Profiel 3

101,92

125,36

11,61

-0,59

-0,92

-0,33

Profiel 4

112,87

136,63

11,16

-1,62

-1,84

-0,22

Profiel 5

130,59

162,98

14,04

-2,67

-2,59

0,09

Profiel 6

139,36

169,57

12,62

-3,46

-3,38

0,09

* Profiel 1 en 2 zijn gekoppeld aan het ‘oude’ conservatieve profiel, profiel 3 en 4 aan het ‘oude’ balanced profiel en profiel 5 en 6 aan het ‘oude’ groeiprofiel.

13

Nieuwe invalshoeken

Risicoprofielen van modelportefeuilles, zoals gehanteerd door het ABN AMRO Beleggingscomité, in percentages. Het overzicht begint met het meest conservatieve profiel 1 en eindigt met het meest marktgevoelige profiel 6.

Assetallocatie per profiel 14

ASSETALLOCATIE

PROFIEL 1

Beleggingscategorie

Strategisch Neutraal

Liquiditeiten Obligaties

Min.

PROFIEL 2

Tactisch Afwijking Max.


Min.


5

0

60

44

39

5

0

70

27

22

90

40

100

51

-39

70

30

85

39

-31

Aandelen

0

0

10

0

0

15

0

30

19

4

Altern. beleggingen

5

0

10

5

0

10

0

20

15

5

Funds of hedge funds

5

5

0

5

5

0

Vastgoed

0

0

0

3

3

0

0

0

7

5

Grondstoffen

0

100

Totaal

100

ASSETALLOCATIE

2

100

100

PROFIEL 3

Beleggingscategorie


Min.

PROFIEL 4



Min.


5

0

70

20

15

5

0

70

12

7

Obligaties

55

20

70

30

-25

35

10

55

18

-17

Aandelen

30

10

50

35

5

50

20

70

55

5

Altern. beleggingen

10

0

20

15

5

10

0

30

15

5

Liquiditeiten


5

5

0

5

5

0

Vastgoed

3

3

0

3

3

0

7

5

7

5

Grondstoffen

2

100

Totaal

100

ASSETALLOCATIE

2

100

100

PROFIEL 5

Beleggingscategorie


Min.

PROFIEL 6



Min.


5

0

70

2

-3

5

0

60

2

-3

Obligaties

15

0

40

11

-4

0

0

25

0

0

Aandelen

70

30

90

75

5

85

40

100

86

1

Altern. beleggingen

10

0

30

12

2

10

0

30

12

2

Liquiditeiten


5

5

0

5

5

0

Vastgoed

3

3

0

3

3

0

4

2

4

2

Grondstoffen

Totaal

2

100

100

2

100

100

De tactische assetallocatie geeft actieve strategieën weer die betrekking hebben op visies voor de korte en middellange termijn en afwijken van de strategische assetallocatie voor de langere termijn.


Medewerkers 15

LEDEN ABN AMRO BELEGGINGSCOMITÉ Didier Duret

Chief Investment Officer Private Banking

Gerben Jorritsma

Hoofd Investment Strategy & Portfolio Expertise

Han de Jong

Hoofdeconoom ABN AMRO

Olivier Raingeard

Hoofd Beleggingen Private Banking Neuflize OBC

Bernhard Ebert

Hoofd Vermogensbeheer Bethmann Bank

Rico Fasel

Directeur Beleggingsadvies en Zelf Beleggen

ECONOMISCH BUREAU Georgette Boele

Coördinator Valuta- en Edelmetalenstrategie

Hans van Cleef

Senior Sectoreconoom Energie

Roy Teo

Senior Valutastrateeg

INVESTMENT STRATEGY & PORTFOLIO EXPERTISE Mary Pieterse-Bloem

Hoofd Obligatiestrategie & Portefeuillebeheer

Roel Barnhoorn

Senior Expert Obligatiethema’s

Willem Bouwman

Portefeuillebeheerder Obligaties

Chris Huys

Senior Portefeuillebeheerder Obligaties

Shanawaz Bhimji

Portefeuillebeheerder Obligaties

Annemijn Fokkelman

Hoofd Aandelenresearch & Portefeuillebeheer

Maurits Heldring

Senior Expert Aandelenresearch- en advies

Jaap Rijnders

Senior Expert Aandelenresearch- en advies

Paul van Doorn

Senior Portefeuillebeheerder Aandelen

Ralph Wessels

Expert Aandelenresearch- en advies

Javy Wong

Aandelenstrateeg Noord-Azië

INVESTMENT PRODUCTS & WEALTH SOLUTIONS Eric Zuidmeer

Specialist Private Equity

Wilbert Huizing

Specialist Beleggingsproducten

RISICOBEHEER Hans Peters

Hoofd Investment Risk

Paul Groenewoud

Specialist Quant Risk

Linus Nilsson

Specialist Quant Risk

MET SPECIALE DANK AAN Ben Steinebach INVESTMENT COMMUNICATIONS Het Global Investment Communications team is verantwoordelijk voor de totstandkoming van deze publicatie. Heeft u vragen/opmerkingen? Stuur dan een e-mail naar [email protected].

Nieuwe invalshoeken

Notities 16

Disclaimers

© Copyright 2016 ABN AMRO Bank N.V. en verbonden maatschappijen (“ABN AMRO”), Gustav Mahlerlaan 10, 1082 PP Amsterdam / Postbus 283, 1000 EA Amsterdam, Nederland. Alle rechten voorbehouden. Dit materiaal is opgesteld door het Investment Advisory Centre (IAC) van ABN AMRO. Dit materiaal wordt uitsluitend ter informatie beschikbaar gesteld en vormt geen aanbod tot het verkopen of uitnodiging tot het kopen van effecten of andere financiële instrumenten. Hoewel dit materiaal is gebaseerd op informatie die betrouwbaar wordt geacht, wordt geen garantie gegeven aangaande de juistheid of volledigheid hiervan. Hoewel wij ernaar streven de hierin opgenomen informatie en opinies naar redelijkheid te actualiseren, kan dit door regelgeving, compliancevoorschriften of andere oorzaken niet mogelijk zijn. De in dit materiaal opgenomen opinies, prognoses, aannames, schattingen, afgeleide waarderingen en koersdoel(en) gelden per de aangegeven datum en zijn te allen tijde onderhevig aan wijziging, zonder voorafgaande kennisgeving. De beleggingen waarnaar in dit materiaal wordt verwezen, zijn mogelijk niet geschikt voor de specifieke beleggingsdoelstellingen, financiële positie, kennis, ervaring of individuele behoeften van de verkrijgers van dit materiaal en de informatie in dit materiaal dient niet te worden gebruikt in plaats van een onafhankelijk oordeel. ABN AMRO of haar functionarissen, directeuren, employee benefit programma’s of medewerkers, waaronder tevens begrepen personen die zijn betrokken bij het opstellen of de uitgifte van dit materiaal, kunnen van tijd tot tijd een long- of short-positie aanhouden in effecten, warrants, futures, opties, derivaten of andere financiële instrumenten waarnaar in dit materiaal wordt verwezen. ABN AMRO kan te allen tijde investment banking-, commercial banking-, krediet-, advies- en andere diensten aanbieden en verlenen aan de emittent van effecten waarnaar in dit materiaal wordt verwezen. Uit hoofde van het aanbieden en verlenen van dergelijke diensten kan ABN AMRO in het bezit komen van informatie die niet is opgenomen in dit materiaal en kan ABN AMRO voorafgaand aan of direct na de publicatie hiervan hebben gehandeld op basis van dergelijke informatie. ABN AMRO kan in het afgelopen jaar zijn opgetreden als lead-manager of co-lead-manager voor een openbare emissie van effecten van emittenten die worden genoemd in dit materiaal. De vermelde koersen van in dit materiaal genoemde effecten gelden per de aangegeven datum en vormen geen garantie dat tegen deze koers transacties kunnen worden uitgevoerd. Noch ABN AMRO noch andere personen kunnen aansprakelijk worden gehouden voor directe, indirecte, speciale of incidentele schade, gevolgschade of punitieve of exemplarische schade, met inbegrip van gederfde winst die op enigerlei wijze het gevolg is van de in dit materiaal opgenomen informatie. Dit materiaal is uitsluitend bedoeld voor gebruik door de beoogde verkrijgers hiervan en de inhoud mag noch geheel noch gedeeltelijk voor enig doel worden vermenigvuldigd, opnieuw worden verspreid of worden gekopieerd zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van ABN AMRO. Dit document is uitsluitend bestemd voor verspreiding onder particuliere klanten in een PC-land. In rechtsgebieden waar voor de verspreiding aan particuliere klanten een registratie of vergunning is vereist die de distributeur momenteel niet bezit, mag dit document niet worden verspreid. Met materiaal bedoelen wij alle researchinformatie in welke vorm dan ook, waaronder begrepen, maar niet beperkt tot, gedrukte of elektronische documenten, presentaties, e-mail, SMS of WAP. US Person Disclaimer Beleggen ABN AMRO is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke weten regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de effectendienstverlening van ABN AMRO inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven producten en diensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen [“US Persons” in de zin van vorenbedoelde weten regelgeving]. Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen. Overige rechtsgebieden Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven diensten en/of producten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven diensten en/of producten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van diensten en/of producten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen. Disclaimer inzake duurzaamheidsindicator ABN AMRO Bank N.V. (“ABN AMRO”) en Triodos MeesPierson Sustainable Investment Management B.V. (“TMP”) hebben alle redelijkerwijs vereiste zorgvuldigheid betracht om te waarborgen dat de indicatoren betrouwbaar zijn. De informatie is echter niet door een accountant gecontroleerd en is aan wijziging onderhevig. De indicatoren zijn deels gebaseerd op informatie die afkomstig is van externe onderzoeksbureaus waarover TMP geen controle heeft. ABN AMRO noch TMP is aansprakelijk voor enige schade die een gevolg is van het (directe of indirecte) gebruik van de indicatoren. De indicatoren op zich zijn niet bedoeld als een aanbeveling met betrekking tot individuele bedrijven, en evenmin als een aanbod tot het kopen of verkopen van beleggingen. Hierbij dient te worden aangetekend dat de indicatoren een opinie op een bepaald moment weergeven, waarbij een aantal verschillende duurzaamheidsaspecten in aanmerking is genomen. De duurzaamheidsindicator geeft slechts een indicatie van de duurzaamheid van een bedrijf binnen zijn sector. De duurzaamheidsindicator weerspiegelt niet noodzakelijkerwijs de opinie die TMP hanteert binnen haar vermogensbeheeractiviteiten. Personal disclosure De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling om in bepaalde beleggingsproducten te beleggen. De opinie is gebaseerd op beleggingsonderzoek door ABN AMRO IAC. De analist heeft geen persoonlijk belang bij dit bedrijf. Zijn vergoeding voor de verrichte werkzaamheden is en was noch direct noch indirect gerelateerd aan de specifieke aanbevelingen of standpunten zoals weergegeven in deze opinie en zal dat ook niet worden.

Europa

Nabije Oosten

ABN AMRO MEESPIERSON

ABN AMRO PRIVATE BANKING

AMSTERDAM

DUBAI (DIFC)

Rico Fasel

Bjorn Holderbeke

[email protected]

[email protected]

BANQUE NEUFLIZE OBC S.A. PARIS

Azië

Wilfrid Galand [email protected]

ABN AMRO PRIVATE BANKING HONG KONG

BETHMANN BANK AG

William Tso

FRANKFURT

[email protected]

Bernhard Ebert [email protected]

ABN AMRO PRIVATE BANKING SINGAPORE

ABN AMRO PRIVATE BANKING

Peter Ang

LUXEMBOURG

[email protected]

Jean-Marie Schmit [email protected] ABN AMRO PRIVATE BANKING ANTWERPEN - BERCHEM Tom Van Hullebusch [email protected] ABN AMRO PRIVATE BANKING CHANNEL ISLANDS Andrew Pollock [email protected]

De Investment Advisory Centres zijn opgezet op basis van het werk van de beleggingsspecialisten die financieel advies en ondersteuning leveren voor uw belangrijke beleggingsbeslissingen. Deze specialisten worden ondersteund door een team van research- en strategieanalisten die de belangrijkste financiële markten en vermogensklassen (aandelen, obligaties, alternatieve beleggingen en valuta’s) nauwgezet volgen. Neem voor meer informatie contact op met een van de bovenstaande vestigingen. Wij hopen kennis met u te maken en zien ernaar uit u van dienst te kunnen zijn.

www.abnamroprivatebanking.com

nieuwe invalshoeken Beleggingsstrategie juni 2016

Recommend Documents