Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden
Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden opgericht in 1986
gevestigd in Utrecht
De NVOG en de Pensioendossiers
2
NVOG : wie is dat ? landelijke –overkoepelende- vrijwilligers-
organisatie van 95 organisaties van gepensioneerden uit het bedrijfsleven, de overheid en maatschappelijke organisaties, die samen circa 150.000 leden tellen en voor meer dan 1 miljoen belanghebbenden opkomen. 3
Wat doet zij ? voorlichting, informatie & uitwisseling
(website, nieuwsbrief, kwartaalblad, platforms, etc.) deskundigheidsbevordering (cursussen, themadagen, symposia e.d.) ontwikkelen en uitdragen standpunten over relevante ontwikkelingen en thema’s samenwerking met ouderenorganisatoes 4
Hoe werkt zij ? • bestuur
• commissie Pensioenen • commissie Zorg & Welzijn • werkgroep Koopkracht • werkgroep Jaarverslagen & Indexaties
• werkgroep Internationale Zaken • adhoc-werkgroepen
+ ondersteuning door bureau (3 deeltijders) 5
Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties= CSO
NVOG Unie KBO PCOB NOOM - Adviescommissie Pensioenen - Adviescommissie AOW en Inkomen - Adviescommissie Zorg, Welzijn & Wonen 6
De belangrijkste pensioendossiers
• Pensioenakkoorden 2010-2011 • Pensioenfondsbestuur en participatie
7
Pensioenakkoord STAR 20 juni 2010
• Stichting van de Arbeid =
Werkgeversorganisaties + Vakbonden
8
Voorspel (1) • Werkgevers komen in 2007 met een rapport
“Naar een modern en betaalbaar pensioen” • Vaste premie: van DB naar (C) DC • Risico’s bij deelnemers en gepensioneerden • Pensioenzekerheid • Indexatie • Langer leven
9
Reactie vakbonden
NEEN
10
Crises najaar 2008 Bankencrisis (omvallen Lehman Brothers)
Beurzencrisis
11
Gevolgen voor Pensioenfondsen Dalende vermogens
-
- Beleggingen Stijgende verplichtingen - Rekenrente = Dekkingsgraden onder druk Geen indexatie Herstelplannen Dekkingstekort (3-5jaar) Reservetekort (15 jaar) 12
Voorspel (2) in 2009 installatie Commissies Frijns en Goudswaard Ter advisering regering
Frijns : - beleggingsbeleid pensioenfondsen - Risicobeheer
13
Voorspel (2) in 2009 installatie Commissies Frijns en Goudswaard Ter advisering regering
Goudswaard: - Toekomst +bestendigheid aanvullend pensioenstelsel - Oplossingsrichting financiële schokken
14
Voorjaar 2010 rapporten Frijns en Goudswaard Frijns :
“ Onzekere zekerheid”
Goudswaard : “ Een sterke tweede pijler ”
15
“Onzekere zekerheid “ Pensioenfondsen worden door ontgroening en
vergrijzing kwetsbaarder; Te weinig aandacht voor risicobeheer en beleggingsbeleid Te veel aandacht voor nominale dekkingsgraad = verhouding vermogen t.o.v. waarde verplichtingen 16
“Onzekere zekerheid “ Reëel kader moet leidend zijn (incl. inflatie)
Extreme daling van de marktrente leidt tot
extreme stijging van de waarde van de pensioenverplichtingen en dus tot extreme daling van de dekkingsgraden. Rendementseis mag niet leidend zijn
17
“Onzekere zekerheid “ Wat is risicobeleid van de deelnemers/
gepensioneerden. Pensioenfondsbestuurders moeten
deskundiger worden
18
“Een sterke tweede pijler” Nederlands pensioenstelsel is uniek maar
veronderstelt zekerheid en is niet toekomst bestendig. Vanaf 2000 forse daling beurskoersen en structurele daling lage rente. Rek is uit de premies Stijging levensverwachting dus “te weinig premie betaald” 19
“Een sterke tweede pijler” Conclusie
- Onvoorwaardelijke pensioenrechten moeten voorwaardelijk worden ! - Meer risico in beleggingen ( verhogen rendement) - bestaande rechten moeten worden ingevaren 20
“Een sterke tweede pijler” Dat betekent
- Voor deelnemers onzekerheid over pensioen leeftijd en pensioeninkomen - voor pensioengerechtigden onzekerheid over pensioeninkomen !
21
Voorjaar 2010; val kabinet Balkenende IV
Werkgevers en Vakbonden grijpen hun kans
22
Pensioenakkoord STAR juni 2010 (PAKK 2010)
23
Hoofdpunten PAKK 2010 eisen: AOW (belang vakbonden) Aanvullende pensioenen (belang werkgevers)
24
Wijzigingen AOW Pensioenleeftijd in 2020 naar 66 jaar
in 2025 naar 67 jaar Extra verhoging door koppeling aan werkelijke lonen Zware beroepen mogen op leeftijd 65 met pensioen Flexibele pensioeningang vanaf leeftijd 65 jaar ; 6,5% korting dan wel toeslag(max.70) 25
Wijzigingen aanvullende pensioenen Pensioenleeftijd conform AOW
Vaste premie= CDC ? Risico´s langer leven en de beleggingen voor
rekening werknemers en gepensioneerden dus : Van pensioenaanspraak naar pensioenambitie Van pensioenrecht naar onzekerheid 26
Zomer 2010
Achterbannen vakbonden gaan volledig
akkoord !
27
Najaar 2010: kabinet Rutte treedt aan Kabinet Rutte treedt aan, Minister Kamp
(SZW) zet vraagteken bij PAKK 2010; AOW wijzigingen te duur !
28
Voorjaar 2011: FNV Bondgenoten wil aanpassingen PAKK
2010 en wijzen onzeker pensioen af (casinopensioen) Werkgevers moeten financieel betrokken blijven. Niet alle risico´s voor rekening van werknemers/gepensioneerden 29
Juni 2011: Pensioenakkoord Kabinet en STAR 2011 =(PAKK 2011) FNV Bondgenoten FNV Bouw
} blijven tegen !
ABVA–KABO
30
September 2011: Tweede Kamer aanvaardt PAKK 2011
31
Hoofdpunten PAKK 2011
32
PAKK 2011 en de AOW Pensioenleeftijd
- in 2020 naar 66 - in 2025 naar 67 ? - in 2030 naar 68 ? - verder gekoppeld aan levensverwachting - eerder mag tot uiterlijk leeftijd 65
33
PAKK 2011 en de AOW Extra verhoging 0,6% AOW vanaf
1-1-2013 tot 1-1-2028 Korting eerder: 6,5% per jaar (uiterlijk tot 65 jaar) Verhoging later : 6,5 % per jaar (uiterlijk tot 70 jaar)
34
PAKK 2011 en de AOW Voor lagere inkomen wordt kortingsregel
financieel gecompenseerd d.m.v. belastingvrije spaar-en bonusregelingen als tot 65 jaar wordt doorgewerkt. Sigaar uit eigen doos ; geleidelijke afschaffing fiscale ouderenkorting (2020 t/m 2028) 35
PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Collectiviteit, solidariteit en verplichtstelling
Nieuwe balans tussen ambitie, zekerheid en
kosten Voorkomen “automatische” kostenstijgingen in premie
36
PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Uitkomst pensioenambitie
(middelloonregeling) mede afhankelijk van levensverwachting en financiële markten ( rente, inflatie, rendementen) Mede afhankelijk van decentrale keuzes in CAO Flankerend ouderenbeleid; verbetering arbeidsparticipatie
37
PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Nieuw pensioencontract op basis van;
– stabiele premie = Defined Contribution – reële en loongerelateerde pensioen ambitie – op basis van prudente aannames van verwachte rendementen Geen garanties op uitkomsten, wel betere indexatiemogelijkheid 38
PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Alle risico´s verdelen over werknemers en
gepensioneerden ; werkgever kan decentraal via CAO financieel betrokken worden.
39
PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Onderdelen nieuw contract
– vast premieniveau – rendements parameters en beleggingsportefeuille – opbouwpercentage, franchise en indexatiemaatstaf – aanpassing ontwikkeling levensverwachting ; pensioenleeftijd afgestemd op de AOW 40 leeftijd
PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Onderdelen nieuw contract
– aanpassings methode verrekening dekkingstekorten resp – overschotten ! NB afstempelen als sturingsmiddel ! Geen bijstortverplichtingen, inhaalpremies en premiekortingen meer !
41
PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Onderdelen nieuw contract
– opvangen van financiële schokken via reele dekkingsgraad minimaal 100% ; indien lager dan direct herstel via afstempelen van pensioenopbouw en de pensioenuitkeringen – mag worden gespreid over maximaal 10 jaar via korten op de indexatie; indien indexatie negatief dan korting op uitkering ! 42
PAKK 2011 en de aanvullende pensioenen Nieuwe FTK voor voorwaardelijk reëel of
nominaal contract – rentevoet op basis van verwachte rendementen gecorrigeerd met verwachte inflatie • Invaren bestaande pensioenrechten ?
43
Pijnpunten nieuw pensioencontract DB wordt DC
Voorwaardelijke pensioenen, ook na ingang Kostendekkende premie Risicoverdeling (bijstort verplichting blijft
mogelijk via CAO) Invaren pensioenrechten
44
Invaren bestaande pensioenrechten A
Collectief verplicht
B
Individueel vrijwillig
45
Invaren bestaande pensioenrechten A Bestaande rechten worden voorwaardelijk
gemaakt Afstempelen wordt sturingsmechanisme Betere kans op indexatie ? Wettelijke regeling Pensioenrecht = eigendomsrecht; bescherming EVRM 46
Invaren bestaande pensioenrechten A SZW onderzoekt juridische en economische
mogelijkheden CSO-NVOG kijkt en praat mee !
47
Invaren bestaande pensioenrechten B Alleen als A niet kan Voor – en nadelen duidelijk uitleggen Uitvoerbaar voor de fondsen ?
48
Standpunten NVOG PAKK 2011 Pensioenakkoord, akkoord ?
1. Betaalde premie = Kostendekkende premie
anders nieuwe aanspraken bijstellen ; eigen verantwoordelijkheid Pensioenfondsbestuur ! 2. Discontovoet afstemmen op lange termijn verplichtingen incl. indexatie NIET op basis dagrente (rentetermijnstructuur) ! Wel voortschrijdend gemiddelde 49
Standpunten NVOG PAKK 2011 Pensioenakkoord, akkoord ?
3. Verplichte egalisatiereserve via geleidelijke opbouw 4. Vrij vermogen boven buffers/egalisatiereserve alleen aanwenden voor deelnemers en gepensioneerden 5. Geen onderscheid in indexatie tussen werknemers, slapers en gepensioneerden. 50
Standpunten NVOG PAKK 2011 Pensioenakkoord, akkoord ?
6. Verplicht invaren van oude pensionerechten in nieuw onzeker pensioenstelsel is ONAANVAARDBAAR !, maar uitkomst juridische toets onzeker.
51
Eindspel PAKK 2011: Hoe verder? Nog veel losse eindjes
Huidige lage dekkingsgraden ; zorgelijk Onzeker tegenover Indexatie; reëel
tegenover nominaal Afstempelen ultimum remedium ? Discontovoet= verwachte rendementen minus inflatie ? 52
Pensioenfondsbestuur en participatie van gepensioneerden A Wetsvoorstel Koçer Kaya/ Blok B Wetsvoorstel versterking bestuur Pensioenfondsen (minister Kamp)
53
Initiatief wetsvoorstel Koçer Kaya (D66) en Blok (VVD) Versterking positie pensioengerechtigden in
besturen Bedrijfstakpensioenfondsen Mogelijkheid vertegenwoordiging buiten getalsverhouding Mogelijkheid geleding OR naar Ondernemingskamer In Juni 2011 door Tweede Kamer aangenomen Behandeling in Eerste Kamer gefrustreerd
54
Wetsvoorstel Versterking Bestuur Pensioenfondsen Vóór december 2011 naar Tweede Kamer
Grotendeels inclusief Koçer Kaya/Blok 2 bestuursvormen – gemengd (incl.
pensioengerechtigden) – alleen externen
55
Wetsvoorstel Versterking Bestuur Pensioenfondsen Deelnemersraad verdwijnt (dubbele
medezeggenschap) Raad van Toezicht (excl. Pensioengerechtigden) Verantwoordingsorgaan verdwijnt
56
