Natuurmanagement Inleiding in de groene sector

CURSUS

Natuurmanagement Inleiding in de groene sector Petra Detienne

Overzicht

• • • •

Overheidsinstanties Regionale Landschappen Bosgroepen Verenigingen • Gewestelijke en boven-gewestelijke verenigingen • Regionale verenigingen

• Ondernemingen • Opleidingen

Overheidsinstanties 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Structuur leefmilieubeleid in Vlaanderen Het Agentschap voor Natuur en Bos Het Ondersteunend Centrum van het ANB Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek Vlaamse Milieumaatschappij Vlaamse Landmaatschappij Minaraad

1. Structuur leefmilieubeleid in Vlaanderen

• Natuurbeheer- en beleid op Federaal niveau bij de gewesten • De Vlaamse overheid bestaat sinds 2006 uit dertien beleidsdomeinen Vlaams Ministerie van Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) ondersteunt het beleidsvoorbereidend- en uitvoerend werk van de minister


• Structuur van het Ministerie LNE


• Regeerakkoord 2014 - 2019 kondigt de fusionering van de beleidsdomeinen LNE en RWO aan tot het beleidsdomein Omgeving

• Vlaams Gewest: Vlaams minister van Omgeving, Natuur & Landbouw in Vlaamse Regering (Joke Schauvliege, CD&V)


• Vlaams minister van Omgeving, Natuur & Landbouw is bevoegd voor: – het beleidsdomein landbouw en visserij – het beleidsveld leefmilieu en natuur, met inbegrip van de natuurlijke rijkdommen en het plattelandsbeleid – het beleidsveld ruimtelijke ordening

2. Het Agentschap voor Natuur en Bos

2.1 Ontstaan Op 1 april 2006 werd afdeling Natuur en afdeling Bos en Groen gefusioneerd tot het Agentschap voor Natuur en Bos 2.2 Missie en visie Het Agentschap voor Natuur en Bos staat in voor het beleid, het duurzaam beheren en versterken van natuur, samen met alle partners


Missie vertaald in drie krachtlijnen: • Het ANB streeft naar meer natuur in Vlaanderen • Het ANB streeft naar betere natuur in Vlaanderen • Het ANB streeft naar natuur midden in de maatschappij

2. Het Agentschap voor Natuur en Bosa

Video ‘Introductie ANB’


3. Kerntaken Werking steunt op drie pijlers: beleid, beheer en natuurinspectie 3.1 Beleid • Realisatie van natuur- en bosbeleid in Vlaamse Gewest • Duurzaam beleid gericht op de groene toekomst


3.2 Beheer • Eigen eigendommen of domeinen met beheerverantwoordelijkheid (via overeenkomsten of wettelijke opdrachten)

• Duurzaam = natuur kans om te ontwikkelen + behoud en versterken voor toekomstige generatie


3.3 Natuurinspectie • Stuurt en coördineert de uitvoering van de beleidsmaatregelen a.d.h.v. grondige controle van de wetgeving en beleidsmaatregelen


4. Structuur van het ANB Zowel bij de Centrale Diensten als bij de Provinciale Diensten zijn de drie pijlers terug te vinden in de structuur van het ANB.


4.1 Centrale Diensten • Afdeling Beheer – Cel coördinatie – Cel beheerplanning en monitoring – Cel patrimonium- en terreinbeheer

• Afdeling Beleid – Cel coördinatie – Cel AVES – Cel gebiedsgericht en soortenbeleid

2. Het Agentschap voor Natuur en Bos • Afdeling Logistiek, IT en Natuurinspectie – Coördinatie – Cel secretariaat, logistiek, IT en GIS – Cel natuurinspectie

• Cel communicatie • Cel Human Resources • Cel financiën, overheidsopdrachten en juridische ondersteuning • Directieraad


4.1 Provinciale Diensten • Cel Beheer • Cel Beleidsuitvoering – team AVES – team fauna- en florabeleid – team gebiedsgericht beleid

• Cel Natuurinspectie • Cel Administratie en Communicatie


5. People, Planet, Profit


6. Op het terrein • Drie gespecialiseerde takenpakketen en verantwoordelijkheden geïnspireerd op de structuur: beheer, beleid en natuurinspectie – Boswachter – Beleidsadviseur – Natuurinspecteur


Boswachter • • • • •

Info doorgeven aan beleidsmedewerkers Uitvoering van beheerwerken Resultaten hiervan opvolgen Preventief actie nemen Naleving van reglementen


Beleidsadviseur • Advies bij vergunningsaanvragen e.a. • Deelname lokale netwerken en projecten • Monitoring van bepaalde beschermde soorten


Natuurinspecteur • Naleving van wetten en reglementen opvolgen en indien nodig optreden Bv. vis- en wildstroperij, illegale vogelvangst, sluikstorten, machtigingen recreatie


Enkele cijfers: • 79.204 ha in beheer • Eigendom: 37.909 ha bossen, parken, natuurreservaten, domeinen en openbaar groen • Medebeheer: 33.412 ha (openbaar bos, militaire domeinen) • 20.258 ha gecertificeerd bos • Personeel: totaal ongeveer 790 aantal mensen waarvan 97 boswachters, 15 beleidsadviseurs en 29 natuurinspecteurs

3. Het Ondersteunend Centrum van het ANB

• OC-ANB is de juridische naam, inverde de commerciële • 40-tal medewerkers


• Missie: “Inverde wil de bevoorrechte dienstverlener zijn voor de overheid én de natuursector. Onze dienstverlening heet investeren. Wij investeren in de kennis van mensen én in groene projecten van de overheid. Als wij investeren moeten er terugverdieneffecten zijn. Zo investeren we in een groener Vlaanderen. Wij werken op maat en zijn selectief. Wij kiezen voor het verschil en niet voor kwantiteit.”


• Kerntaken – Opleidingen – Expertise – Openbare houtverkoop – Biomassa – Vastgoed en concessies – Verhuur locaties – Publicaties

4. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek

• Vlaams onderzoeks- en kenniscentrum voor natuur en duurzaam beheer en gebruik • 220-tal medewerkers: onderzoekers en technici, geen vrijwilligers • Geen onderwijsopdracht

5. Vlaamse Milieumaatschappij a

• Sinds 1 april 2006 een Intern Verzelfstandigd Agentschap • Ruim 1000 personeelsleden • Kerntaken rond drie thema’s: – Lucht – Milieu – Water

6. Vlaamse Landmaatschappij

• Extern Verzelfstandigd Agentschap • 660 personeelsleden • Missie: “Samen, gebiedsgericht investeren in de omgevingskwaliteit op het platteland en in de stadsrand” – Inrichter open ruimte – Mestbeleid – Projectrealisaties met partners: van advies tot uitvoering

7. Minaraad

• Adviesraad voor LNE • Op eigen initiatief, op verzoek van Vlaamse Regering of Vlaams Parlement • Advies openbaar, niet bindend

Regionale Landschappen • Samenwerking tussen Vlaams gewest, provincie, gemeenten, verengingen en particulieren • Actief in een streek met hoge concentratie aan waardevolle natuurterreinen en landschapselementen • Ondersteuning vanuit de provincie • Hoofdopdracht: “draagvlak voor natuur en landschapszorg ontwikkelen”

Regionale Landschappen 17 erkende Regionale Landschappen

Bosgroepen • Ontstaan om eigenaars van kleinere bosperceeltjes te betrekken bij het bosbeheer • Vrijwillige samenwerking tussen verschillende boseigenaars met als doel hun bos makkelijker en duurzamer te beheren • 50-tal medewerkers, 177 vrijwilligers, 15.150 leden, 54.279 ha bos van de leden • Ondersteuning vanuit de provincie

Bosgroepen 19 erkende Bosgroepen

Bosgroepen Kerntaken: • Advies en administratie • Beheerwerken • Betaalbare bosarbeid • Vorming

Verenigingen 1. Gewestelijke en boven-gewestelijke verenigingen • Koninklijke Belgische Bosbouwmaatschappij • Greenpeace Belgium • WWF-België

• • • • • •

Natuurpunt vzw Landelijk Vlaanderen BOS+ CVN en Natuurpunt Educatie Unie Vlaamse Bosbouw JNM

Verenigingen Koninklijke Belgische Bosbouwmaatschappij • Kenniscentrum: informeren van bosbouwwetenschap met als doel een duurzamer en autonomer bosbeheer • Voornamelijk actief in Wallonië • Tijdschrift Silva Belgica • 6 personeelsleden, 30 vrijwilligers

Verenigingen Greenpeace Belgium • Campagne om houdingen en handelingen te veranderen i.f.v. de bescherming van het milieu • Breed aantal thema’s: klimaat, energie, oceanen, ontbossing, giftige stoffen … • 50-tal medewerkers, 150 vrijwilligers, 80.000 sympathisanten

Verenigingen WWF-België • Missie: “Het verlies van biodiversiteit op aarde tegengaan en bouwen aan een toekomst waarin de mens leeft in harmonie met de natuur.” • Verschillende thema’s, eco-certificering hoofdthema

Verenigingen Natuurpunt vzw • Terrein beherende en natuurbeschermingsorganisatie • 5 belangrijke pijlers: beheer, studie, samenwerking met andere organisaties, educatie en publiekscampagnes • 20 842 ha natuurgebied in beheer • 200-tal medewerkers, 6.000 vrijwilligers, 90.000 leden

Verenigingen Landelijk Vlaanderen • Komen op voor private eigenaars • Ondersteunen privé land-, bos- en natuurbeheerders door informeren over nieuwe wetten, decreten en ontwikkelingen • Streven naar actieve samenwerking tussen landbeheerders en overheid

Verenigingen BOS+ • Ontstaan in 2012 uit fusie Vereniging voor Bos in Vlaanderen en Groenhart • Eén thema: bosbehoud – beter en meer bos in Vlaanderen en de wereld – Aandacht voor belang van bos en bomen voor leefbare wereld – Op duurzame manier gebruik maken van natuurlijke hulpbronnen

• 12 medewerkers, tientallen vrijwilligers, 1000-tal leden

Verenigingen Natuurpunt CVN • Fusie van CVN en Natuurpunt Educatie in september 2014 • Doel: aan een breed publiek in Vlaanderen en Brussel vorming bieden over natuur, omgeving, erfgoed, milieu en mens • Waarom? Verschillende expertises bundelen, effect van besparing milderen

Verenigingen Unie Vlaamse Bosbouw • Opgericht in 2007 als reactie op strengere erkenningsvoorwaarden voor bosexploitanten en kopers van hout • Verdedigen en opwaarderen economische belangen van de bosbouwsector • 100-tal leden

Verenigingen Jeugdbond voor Natuur en Milieu • Jeugdbeweging voor jongeren tussen 7 en 26 jaar • Focus op natuur en milieu • Kampen, ludieke acties …

Verenigingen 2. Regionale verenigingen • Limburgs Landschap • Vzw Durme • Landschap vzw • Milieufront Omer Watez • Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud vzw

• Benegora Leefmilieu • Orchis vzw • Werkgroep ISIS vzw

Verenigingen Limburgs Landschap • Beheer van 2.300 ha natuur in provincie Limburg • 27 personeelsleden • Focus op aankoop terreinen en beheer en monitoring

Verenigingen Vzw Durme • 400 ha in beheer (waarvan 170 ha eigendom) rond de streek van Durme, Moervaart en Schelde • Pijlers: natuurbeheer, -educatie, -bescherming en –studie • 9 medewerkers, 80 vrijwilligers, 800 leden

Verenigingen Landschap vzw • Recente natuurverenging Vlaanderen, Nederland en Ardennen • Missie: aanbieden unieke natuurbeleving + steunen natuurbehoudsprojecten

Verenigingen Milieufront Omer Wattez • Streek Vlaamse Ardennen • Missie: leefomgeving met haar natuurlijke en cultuurhistorische waarden beschermen en herstellen • (juridische) acties, activiteiten organiseren en informeren

Verenigingen Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud vzw

• Streek ten zuiden van Leuven, 270 ha in beheer • Missie: beschermen van natuur en gezond leefmilieu • Natuurbeleving stimuleren, acties, overleg en activiteiten • 7 medewerkers, 70-tal vrijwilligers, 800 leden

Verenigingen Benegora Leefmilieu • “Belgisch – Nederlands grensoverleg regio Antwerpen” • Opvolgen milieuzaken die effect kunnen hebben op leefmilieu, natuur en landschap

Verenigingen Orchis vzw • Zuidoost-Limburg en het Maasland, 80 ha in beheer • Doel: beschermen en/of verbeteren van natuur en leefmilieu • 4 medewerkers, 20 vrijwilligers en 520 leden

Verenigingen Werkgroep ISIS vzw • Vallei van Dommel en Bolisserbeek (provincie Limburg) • Juridische natuur- en milieubescherming, natuurverwerving- en beheer, educatie en regionale sensibilisering • 4 medewerkers

Ondernemingen • Dragen bij aan het economisch verkeer met behulp van arbeid en kapitaal • Economische functie van bossen: inkomen voor – houtproducenten door verkoop van hout – bedrijven die producten en diensten leveren aan bosbouwsector – bos als aantrekkingspool voor recreanten en toeristen

Ondernemingen Houtkolom geheel van economische activiteiten die deel uitmaken van het bos en de houtproductie vier groepen: – – – –

Bosbouwproductie: openbaar en privé 1ste houtverwerking: exploitanten 2de houtverwerking: houtbewerkers Verbruik: groot- en detailhandelaars

Ondernemingen

Ondernemingen • 40.000 mensen tewerkgesteld • Erg gefragmenteerde structuur, geen verticale integratie • Versnippering van belangenorganisaties - Nationale Unie Houtsector (2009) - Belgian Woodforum: (technisch) advies over hout en gebruik in en rond woning

Ondernemingen Bosexploitatie • Exploiteren = vellen en uitslepen van bomen • Knelpunten: – – – –

Kleine bedrijfjes, waardoor zeer versnipperd Grote actieradius Regelgeving wordt als struikelblok gezien Geen opvolging verzekerd

Ondernemingen • Erkenningsregeling – Voor iedere houtkoper en exploitant werkzaam in openbare Vlaamse bossen (> 50m³) – Voldoen aan fiscale en sociale verplichtingen – Kennis van materie door verplichte basisopleiding en jaarlijkse bijscholing – Mogelijkheid tot administratieve sanctionering

Ondernemingen

Boomkwekerijen • • • •

Kweken bosbomen =/= sierbomen Beroepsvereniging AVBS Ook aantal regionale verenigingen Sterke geografische concentratie van boomkwekerijen • Zandig Vlaanderen tussen Brugge en Gent en ten Noordoosten van Mechelen

Ondernemingen • Twee overheidskwekerijen: focus op autochtone planten, 140.000 planten per jaar • Contactpunt Bosbouwkundig Teeltmateriaal: info over oogstlocaties en verkooppunten van inheemse bomen en struiken

Opleidingen • Website http://dataonderwijs.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/default.aspx geeft overzicht over alle mogelijke opleiding in Vlaanderen.

Meer info • Jaarverslagen, voorstellingsfilmpjes en linken naar websites op Ecopedia • Vragen nadien aan Petra Detienne, [email protected]

Natuurmanagement Inleiding in de groene sector

Recommend Documents