MUSEUM JAN CUNEN Jaarverslag 20092010
inhoud
Voorwoord
5
1 Collectie 1.1 Depot 1.2 Collectieonline.nl 1.3 Aanwinsten 1.4 Bruiklenen
6 6 7 9 10
2 Publieksbereik 2.1 Tentoonstellingen & Educatie 2.2 Overige educatieve activiteiten
11 12 74
3
arketing & M Communicatie 76 3.1 Long term communicatieplan 76 3.2 Aandachtspunten binnen de communicatie 78 3.3 Communicatieplan per tentoonstelling 79 4 Bijlagen 4.1 Personeels- samenstelling 4.2 Adviescommissie 4.3 Stichting Vrienden Museum Jan Cunen 4.4 Bezoekersaantallen
81 82
83
Colofon
80 80 80
Zaaloverzicht het harde potlood - in situ, 2010
Voorwoord
2009 en 2010 waren belangrijke jaren voor Museum Jan Cunen en het Stadsarchief Oss. Geplande projecten, waaronder een groot aantal tentoonstellingen, semi-permanente presentaties, workshops etcetera werden gerealiseerd en verschillende projecten voor de komende jaren werden opgestart. De collecties van het museum en het stadsarchief werden verrijkt met een aantal bijzondere stukken. Een aantal bruiklenen uit de collectie werd verstrekt aan zusterinstellingen. Het museum werd ook in de verslagjaren bij de beleidsvorming ondersteund door de Adviescommissie van Museum Jan Cunen. Stichting Vriendenkring Museum Jan Cunen organiseerde succesvolle activiteiten voor de leden. Vooruitlopend op de voorgenomen verhuizing naar het Bergosscomplex in Oss, werd de opdracht voor een onderzoek naar de haalbaarheid van verzelfstandiging van Museum Jan Cunen gegeven.
Museum Jan Cunen en het Stadsarchief werden gezamenlijk bezocht door zo’n 30.000 bezoekers. Op basis van het beleid om tot een nog groter publieksbereik te komen werd voor het museum een bijzonder royale subsidie ontvangen van de Provincie Noord-Brabant voor de periode 2009-2011. Met dit miljoen is in 2009 en 2010 een groot aantal verschillende activiteiten en projecten ontwikkeld. Voor al deze projecten zijn extra medewerkers op tijdelijke basis aangenomen. Samen met het vaste team van Museum Jan Cunen werken zij aan de uitvoering van de plannen.
benoemd tot directeur van SM’S in Den Bosch. Wij zijn hem veel dank verschuldigd voor het binnenhalen van de hiervoor genoemde subsidie en het ambitieniveau dat daarmee wordt uitgedrukt. René Pingen werd ad interim vervangen door Martine van Dort, Hoofd Juridische Zaken van de Gemeente Oss. Ook haar wil ik graag danken voor de uitstekende wijze waarop ze de honneurs heeft waargenomen. Toen ik in mei 2010 begon als directeur trof ik een uitstekend functionerend museum en stadsarchief aan, met een enthousiast team boordevol plannen. In de loop van 2010 werd het door de slechtere economische omstandigheden wel steeds duidelijker dat een verhuizing
In 2009 werd de directeur van Museum Jan Cunen en het Stadsarchief, René Pingen,
op korte termijn richting Bergosscomplex niet plaats zal vinden. Hierna volgt het Inhoudelijk Jaarverslag 2009/2010 van Museum Jan Cunen en het Stadsarchief in 2 losse delen. Omdat museum en stadsarchief integraal deel uitmaken van de Dienst Gemeentebedrijven van de Gemeente Oss en ze derhalve geen eigen jaarrekening kennen, verwijzen we voor de financiën naar het jaarverslag van de Gemeente Oss. Nicolette Bartelink directeur
1 COLLECTIE
Museum Jan Cunen heeft naast een rijke en gevarieerde collectie beeldende kunst vanaf 1800 tot heden, een collectie streekhistorische objecten. De kern van de collectie werd door stadsarchivaris Jan Cunen (1884-1940) bijeengebracht. Vanaf het begin van de jaren ’30 verzamelde hij onder meer portretten van Osse industriëlen en burgemeesters, religieuze objecten en klederdrachten. De bodemvondsten die in 1933 werden opgegraven op de Osse Hei, waaronder het befaamde
1.1 DEPOT
Vanwege de verbouwing van het gemeentehuis werd in 2007 het depot, dat is gesitueerd in de kelder van het gemeentehuis, geheel ontruimd. De collectie werd extern in een goed beveiligd kunstdepot opslagen. Op basis van de eerste planningen zou het depot in juni 2009 weer worden opgeleverd. Hierin is echter vertraging opgetreden, waardoor de collectie langer in de opslag is gebleven. In november 2009 werd een deel van de schilderijencollectie in het externe depot door aanzien- lijke lekkage getroffen, waarna dat deel werd geëvacueerd. Gezien de omvang van de calamiteit lijkt de schade na uitgebreide inspectie gelukkig tot een minimum beperkt te zijn gebleven. Voor de conservatoren, de medewerker collectiebeheer en de technische dienst zorgde de calamiteit voor veel extra werk, nog afgezien van de zorgen om de collectie. Positief is dat de verzekering vanzelfsprekend de schade dekt. In 2010 zijn er aanzienlijke aanpassingen verricht in het depot van het museum, dat na de verbouwing van het gemeentehuis
Vorstengraf, gaven de collectie in wording een breder karakter. In de jaren ’50 werd de museale verzameling uitgebreid met beeldende kunst en werd een fraaie collectie negentiende-eeuwse schilderkunst aangelegd. Vanaf 1980 kwam de nadruk te liggen op aankopen van hedendaagse kunst.
in februari werd opgeleverd. Zo zijn met name de beveiliging en toegang geoptimaliseerd. Helaas werd voor de tweede maal in de geschiedenis van het museum eind augustus 2010 een deel van de collectie bedreigd door een lekkage, waarop met hulp van onze collega’s op het gemeentehuis, Helicon Conservation Support en het in kunsttransporten gespecialiseerde bedrijf Hizkia Van Kralingen, de collectie wederom werd geëvacueerd. Ook deze keer is er nauwelijks schade aan de objecten, dankzij het snelle en adequate reageren van de inmiddels ervaren museummedewerkers. Door herstelwerkzaamheden ten gevolge van de waterschade in het depot zal de collectie pas in 2011 definitief kunnen terugkeren naar Oss, waarna aan de, gelukkig beperkte restauraties van de stukken zal worden begonnen.
1 collectie
1.2 collectie online
De collecties beeldende kunst en streek- geschiedenis vormen de ruggengraat van het museum en behoren daarom idealiter permanent in ieder geval virtueel toegankelijk te zijn. Om dit mogelijk te maken is vanaf september 2009 een parttime projectmedewerker aangesteld die zich bezig houdt met de digitalisering en de beschrijving van de deelcollecties. In de praktijk blijkt namelijk dat dit binnen de reguliere werkzaamheden van conservatoren lastig is in te passen. In eerste instantie is ervoor gekozen om reeds bestaande objectteksten te herschrijven naar webteksten. Voor het schrijven van deze webteksten wordt de Wegwijzer collecties op internet (uitgave van DEN/LCM, 2008) als uitgangspunt genomen. Zo zijn er in de periode van september t/m december 2009 veertig objecten beschreven uit de collectie negentiende-eeuwse schilderkunst, waaronder werken van Andreas Schelfhout, Louis Meijer, de gebroeders Maris, Willem Roelofs, Hendrik Willem Mesdag en George Hendrik Breitner. Het Content Management Systeem (CMS) waarmee Collectie Online zichtbaar wordt gemaakt op de website van Museum Jan Cunen is in 2008-2009 al ontwikkeld en vormgegeven. In 2009 volgde een conversie en update van collectieregistratiesysteem Adlib Museum Standaard 2.0.1 naar Adlib XPlus 4.2., waardoor het online gaan werd uitgesteld tot 2010. In 2010 is de website www.collectieonline. nl online gegaan. De website is niet alleen zelfstandig te benaderen, maar vanzelfsprekend ook vanuit de websites van het museum en van het Stadsarchief. 2010 is gezien als een proefjaar, daarom zal de grootschalige promotie van de website pas in 2011 plaatsvinden.
1 collectie
Naast de 40 objecten die al waren beschreven in 2009, is de content in de loop van 2010 uitgebreid met 85 beschrijvingen van objecten uit de collectie van het museum, waaronder objecten uit de collectie hedendaagse kunst van o.a. Han Schuil, Erik Odijk, Paul Klemann, David Bade, Viviane Sassen, Marc Mulders, Helena van der Kraan, Kees de Goede en Martine Stig. Ondanks bovenstaande, heeft het project in 2010 een fikse vertraging opgelopen. De oorzaak hiervan is tweeledig: zoals al in de paragraaf Depot is aangegeven, is de oplevering van het depot vertraagd en werd het depot bovendien getroffen door een waterlekkage. Hierdoor kon de collectie, vooral de schilderijen en andere ingelijste werken, niet terug- keren. Het is dus niet mogelijk geweest de collectie voortvarend te digitaliseren/fotograferen. Om toch enige voortgang te boeken, is in oktober 2010 besloten alle werken op papier, opgeslagen in prentendozen en afkomstig uit de tijdelijke opslag in Den Haag, te laten terugkeren naar het museum. In de periode november-december zijn hierdoor nog 110 werken gefotografeerd/ gedigitaliseerd. Een andere oorzaak is de langdurige ziekte van de projectleider, die vanaf 1 februari 2010 voor 8 uur per week aan het project is toegevoegd. De taken van deze projectleider omvatten de coördinatie en afstemming met Cit, het begeleiden van het professioneel en digitaal laten fotograferen van de objecten en trefwoordtoekenning in het collectieregistratiesysteem.
Fredrik Marinus Kruseman Winterlandschap met watermolen bij Vilvoorde, 1844
Een van haar coördinerende taken is om een goede afstemming met het Stadsarchief Oss te realiseren betreffende de content van Collectie Online. Het Stadsarchief Oss valt organisatorisch onder Museum Jan Cunen, waardoor een deel van de streekhistorische collectie hier is onder gebracht. Naast objecten uit de collectie van Museum Jan Cunen zullen ook archieven, boeken en historische beeldmateriaal worden toegevoegd aan Collectie Online. Hiermee vormt de website digitaal de brug tussen archief en museum. Na terugkeer van haar ziekte is er door beide projectmedewerkers veel tijd gestoken in bovenstaande afstemming. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een voorzichtige deelname van het Stadsarchief aan Collectie Online. In 2010 zijn er 11 historische foto’s, 2 archieven en 25 boektitels uit de collectie van het Stadsarchief toegevoegd. Aangezien door het Stadsarchief in 2011
grootschalige digitaliseringsprojecten worden opgestart is de verwachting dat dit in de loop van 2011 deze collecties meer zichtbaar zullen zijn in Collectie Online. Ook is er door beide projectmedewerkers veel aandacht besteed aan de doorontwikkeling van Collectie Online, met name op het gebied van de zoekrelevantie en het aanbieden van verschillende zoekmogelijkheden, onder andere door het aanbieden van thematische zoekingangen. Helaas is het de leverancier niet gelukt de hiervoor gewenste aanpassingen voor het eind van 2010 operationeel te krijgen. De verwachting is dat begin 2011 deze aanpassingen wel zullen zijn geïmplementeerd.
1 collectie
1.3 AANWINSTEN
Naast bijzonder tafelzilver en twee aankopen van hedendaagse kunst, is er in 2009 een mooie collectie van onder andere negentiende- en vroeg twintigste-eeuwse schilderijen, tekeningen en aquarellen uit de collectie F.J.M. van de Ven aangekocht met financiële steun van de Gemeente Oss en Provincie Noord-Brabant. In 2010 is de collectie bescheiden gegroeid door middel van een klein aantal aankopen en schenkingen.
Aankopen uit de collectie F.J.M.Van de Ven
Henriette Ronner - Knip (1821-1909) Boerderij te Berlicum, 1846 Potlood op papier, 28 x 42 cm JC 2354 August Knip (1819-1859) Zwitserland Gouache op papier, 48 x 75 cm JC2355 Adriaan de Lelie (1788-1845) Portret van Johannes Bernardus Cremer, 1809 Olieverf op doek, 30.5 x 24.5 cm JC2356 Gerrit de Morée (1909-1981) Franciscus in Brabant, 1945 Olieverf op doek, 70 x 75 cm JC2357 Hendrik Wiegersma (1891-1969) Portret van echtgenote Nel Wiegersma-Daniëls, 1965 Olieverf op paneel, 33 x 22 cm JC 2358
Arthur Briët (1867-1939) Interieur Heeze, voor 1911 Krijt op papier, 19 x 21 cm JC 2348 Charles Dankmeijer (1861-1923) Breda Aquarel op papier, 29 x 22 cm JC 2349 Antoon Derkinderen (1859-1925) Twee ontwerptekeningen voor Bossche optocht tgv het 700 jarig bestaan vd stad, 1885 Pen op papier JC 2350 Paul Joseph Constantin Gabriël (1828-1903) Dorpsgezicht in Leende Krijt op papier, 32 x 48 cm JC 2351 Bernard de Hoog (1866-1943) Interieur te Heeze Potlood op papier, 39 x 46 cm JC2352 Henricus Jansen (1867-1921) Heeze, 1904 Pastel op papier, 50 x 70 cm JC 2353
1 collectie
Toegepaste kunst Herman Gijsbert Hermans (1783-1872) Tafelzilver, 1843 (mosterdpot, zoutvat, peperstrooier) Hoogte: 15.5 cm Gewicht: 301 gram JC 2344
Hedendaagse kunst Elspeth Diederix Cloud, 2003 Fotoprint, 148 x 185 cm JC 2346 Elspeth Diederix Fire Still Life, 2004 C-print op aluminium Schenking JC 2359 Graham Hudson Journey to the centre of the Self (Amateur hardcore), 2008 Hout, glas, vinyl, electronica, 290 x 265 x 120 cm JC 2347 Robbie Cornelissen What happens to the boy, 1999-2000 Potlood op papier, 150 x 220 cm JC 2361 Het Harde Potlood In situ, 2010 8 tekeningen, diverse afmetingen Oostindische inkt, gouache, oliepastel, potlood, houtskool en conté-krijt op papier. JC 2366 Joost Bakker First Eye View, 2010 Digitaal videowerk, editie 2/8+1 JC2372
Ronald Ophuis Gacaca, 4 Hutu prisoners during their trial. Rwanda 2005, 2010 Olieverf op doek, 280 x 400 cm JC 2365 Paul de Reus Wereld, 2007 Sculptuur van hout, verf en polyester, 250 x 100 x 100 cm JC 2362
Paul de Reus Trap, 2007 Potlood op papier, 204 x 150 cm JC 2364 Pieter Engels Bad constructed canvas, 1967 Wandobject van hout, formica, canvas, plastic, metaal. 155 x 155 x 30 cm (ca.) JC 2367
19e eeuwse kunst Fredrik Marinus Kruseman Winterlandschap met watermolen bij Vilvoorde, 1844 Olieverf op paneel, 65 x 85 cm Aangekocht met steun van Stichting Vrienden Museum Jan Cunen, Douwes Fine Art en de Provincie Noord-Brabant, 2010 JC 2360
Ronald Ophuis Gacaca, 4 Hutu prisoners during their trial. Rwanda 2005-2010, 2010
1.4 Bruiklenen Kortdurende bruiklenen Gemeentemuseum Den Haag Tentoonstelling: David Bade. Catch of the day (maart-juni 2010) David Bade, Wannabe (portretbuste), 1999 David Bade, Wannabe free 2, 2001 David Bade, Liefde maakt blind, 2007-2008
10
Frans Halsmuseum, Haarlem Tentoonstelling: Meer dan mooi - sublieme landschappen uit de Nederlandse romantiek (juni-augustus 2009) Andreas Schelfhout, Landschap in Normandië, 1839
Langdurig uitstaande bruiklenen
Museum Kempenland, Eindhoven Tentoonstelling: Uit Brabantse bodem (juni-sept 2009) 9 archeologische objecten
Mgr. Van de Boer Stichting, Oss Jos Pauels, Portret van Mgr. Van de Boer, 1926 Het Hooghuis, locatie West, Oss Cora Westerink, De Schreeuw
Stedelijk Museum De Lakenhal, Leiden Jan Toorop, Het pianospel, 1887 Dit bruikleen is december 2010 beëindigd.
1 collectie
2 Publieksbereik
2009 en 2010 zijn jaren geweest waarin een enorm gevarieerd aanbod is gerealiseerd van tentoonstellingen en educatieve projecten. Educatie, collectievorming en presentatie zijn op elkaar afgestemd en in het museum is voor iedere bezoeker, van jong tot oud, op elk moment educatief aanbod beschikbaar. Naast educatief aanbod dat speciaal is ontwikkeld voor en afgestemd op tentoonstellingen, bestaat er ook aanbod dat tentoonstellingsonafhankelijk is.
Op het gebied van educatie is in de verslagjaren de nadruk gelegd op het bereiken van nieuwe doelgroepen. Er is verder gegaan met de ontwikkeling van een speciaal programma voor kleuters en het bereiken van HBO (kunstacademie) studenten. Dit laatste door het organiseren van events als Ik blijf liever binnen met discussie en masterclasses die op maat werden gemaakt. Daarnaast hebben we voor kunst- en cultuuropleidingen meer lezingen en activiteiten rondom de educatie binnen Museum Jan Cunen georganiseerd. Ook de Museumschool heeft in de verslagjaren extra aandacht gekregen. Een intensieve samenwerking tussen Museum Jan Cunen en Het Hooghuis, locatie West heeft geleid tot het project SIXPACK. Zes derde- en vierdejaars VMBO leerlingen van de richting Vorm & Ambacht van Het Hooghuis zijn de ambassadeurs van de museumschool gedurende een schooljaar. In duo’s zijn ze verantwoordelijk geweest voor de inrichting van de museumlokalen op school. Zij hebben een cursus
gevolgd in het museum waarin verschillende aspecten van het museumwezen zoals behoud en beheer, het maken van een tentoonstellingsplan, het inrichten, de communicatie, de publieks- begeleiding, etcetera aan bod zijn gekomen.
2 publieksbereik
Het project Overgangszones is ontstaan uit de wens een verbinding te creëren tussen de collectie- presentaties van lokale geschiedenis en beeldende kunst. Deze overgangszones of crossovers kunnen in verschillende vormen worden gerealiseerd: beeldend kunstenaars werken in opdracht historische thema’s uit of verbeelden meer hedendaagse Osse topics, ‘verwerken’ streekhistorische objecten of historisch fotomateriaal in nieuwe installaties of maken een thematische keuze uit de streekhistorische collectie, die wordt getoond in samenhang met hun eigen werk. Door nieuwe beelden te introduceren wordt op een meer associatieve wijze informatie aangeboden, die de bezoeker kan verleiden tot een
andere blik en nieuwe fascinaties. Door deze manier van presenteren kan lokale geschiedenis een actuele en meer dan lokale betekenis en uitstraling krijgen en andersom – beeldende kunst wordt ingebed in een lokale en historische context. De overige tentoonstellingen en activiteiten van 2009 en 2010 volgen hieronder. Naast de beschreven activiteiten wordt er bij iedere tentoonstelling een zaalpapier en kijkwijzer ontwikkeld. Bij de grote tentoonstellingen wordt tevens de Bovenkamer ingericht, die een kijkje geeft in de gedachtewereld van de kunstenaar. Iedere zondagmiddag worden gratis rondleidingen gegeven.
11
2.1 Tentoonstellingen In 2009–2010 zijn er 17 tentoonstellingen & Educatie gerealiseerd. De tentoonstellingen op de 2e verdieping zijn groter van omvang dan de presentaties op de 1e verdieping (bel-etage). Eenmaal werden beide verdiepingen gebruikt voor een tentoonstelling: de solo van Pieter Engels the rrrolls-royce among artists. De semi-permanente installatie getiteld Trouwzaal Museum Jan Cunen Oss, 2008 van Fransje Killaars werd gedurende het volledige verslagjaar 2009 getoond. Dit omdat er in verband met de grootscheepse verbouwing van het Osse gemeentehuis een groot aantal huwelijksvoltrekkingen plaatsvond. Eind 2010 werd een nieuwe installatie gemaakt door Gijs Frieling; samen met een aantal assistenten schilderde hij Pizzeria Vasari, een persoonlijke kunstgeschiedenis. Een kijkje in het hoofd van de kunstenaar Waar andere kunstmusea belang hechten aan educatie, is educatie voor Museum Jan Cunen een primaire taak. Dat komt tot uitdrukking in de omvang en het doel van de educatieve activiteiten, die samengaan met een open en onderzoekende houding naar een sterkere maatschappelijke museale verankering. Kenmerkend zijn de intensieve samenwerking met het
12
onderwijs, de multidisciplinaire werkwijze en het belang dat wordt gehecht aan de rol van kunstenaar – ook bij de educatie. Museum Jan Cunen staat bekend om zijn educatieve projecten voor het onderwijs. Daarnaast wil het museum echter ook de individuele, volwassen bezoeker op het gebied van educatie bedienen. Dit heeft geresulteerd in projecten als MJCTV (pag. 36), De Bovenkamer (pag. 75) en Het hoofd van de kunstenaar, 3x bellen (pag. 75) die inzicht bieden in de inspiratiebronnen en werkwijze van de kunstenaar. Hierna volgt een korte beschrijving van iedere tentoonstelling met daarbij tevens een beschrijving van de educatieve activiteiten, gekoppeld aan de tentoonstelling.
2 publieksbereik
PAINFUL PAINTING Ronald Ophuis 21 december 2008 – 22 maart 2009
Zaaloverzicht Painful Painting, Ronald Ophuis, 2008/2009. Fotografie: Peter Cox.
2 publieksbereik
13
Ronald ophuis
Painful Painting was de eerste museale overzichtstentoonstelling van Ronald Ophuis (1968). De presentatie bestond uit tekeningen en schilderijen vanaf 1993. Vanwege zijn confronterende onderwerpkeuze neemt Ronald Ophuis een bijzondere plaats in binnen de Nederlandse kunst.
Zaaloverzicht Painful Painting, Ronald Ophuis, 2008/2009. Fotografie: Peter Cox.
Hoewel de onderwerpen die hij laat zien, zoals seksueel misbruik, executies en oorlogstaferelen tot controverses hebben geleid, is dat zeker niet het doel van Ophuis. Door thema’s weer te geven die wij liever niet willen zien en die ons bevattingsvermogen te boven gaan, wil hij ‘het kwaad’ een gezicht geven. Daarom heeft hij zichzelf wel eens omschreven als een ‘boodschapper van het slechte nieuws’. In feite doen Ophuis’ schilderijen een appèl op het gevoel of zoals
14
Ernst van Alphen het in zijn essay Painful Painting (opgenomen in de publicatie Ronald Ophuis uit 2008) verwoordt: ‘Zijn werken beelden geen brute scènes uit, maar zijn pogingen om zich zulke scènes voor te stellen. In plaats van onze ogen ervoor te sluiten, stelt hij voor deze scènes met een empathische blik te beschouwen. Niet om een blinde identificatie met daders (of slachtoffers) te stimuleren, maar om het affectieve te introduceren in ons denken over daders en slachtoffers.’
2 publieksbereik
Ronald ophuis EDUCATIE
3e Jaars leerlingen VMBO van Het Hooghuis, locatie Zuid en West bezochten in de maand maart de tentoonstelling. In het museum werden ze ontvangen door een museumdocent die een inleidend gesprek met de leerlingen aanging over geweld op school en geweld in de wereld.
Voortgezet onderwijs bezoekt Ronald Ophuis Naar aanleiding van dit gesprek kregen ze een rondleiding door de tentoonstelling van Ronald Ophuis en bespraken ze enkele werken. Ter afsluiting was er een animatieworkshop, waarin de leerlingen met afbeeldingen van Ophuis en ander beeldmateriaal een filmpje maakten over een geweld-situatie. Het filmpje werd vervolgens afgesloten met een antigeweld-boodschap. Deze 59 filmpjes zijn via onderstaande link te bekijken: www.youtube.com/museumjancunen. Ronald Ophuis beoordeelde ze en selecteerde drie winnende filmpjes. Daarnaast hebben de leerlingen ook zelf gestemd op de filmpjes via Youtube. Ook hier zijn drie winnende filmpjes uitgekomen. Dit vakoverstijgende project heeft veel teweeg gebracht in de school.
2 publieksbereik
Teamleiders en mentoren waren vooraf bang voor heftige reacties onder de leerlingen. Daarom is er voor de mentoren een bijeenkomst georganiseerd in het museum, waar op een zorgvuldige manier is gesproken over de aanpak van dit project. Uiteindelijk hebben veel teamleiders en mentoren de tentoonstelling met hun leerlingen bezocht. De reacties achteraf waren zeer positief. De kunst had echt iets los gemaakt bij zowel docent als leerling. Naar aanleiding hiervan is tevens een ouderavond georganiseerd over Geweld op School. Naast dit project voor het VMBO hebben ook klassen van het VWO de tentoonstelling bezocht. Ze hebben een interactieve rondleiding van onze museum- docenten gekregen.
15
Ronald ophuis
Zaaloverzicht Painful Painting, Ronald Ophuis, 2008/2009. Fotografie: Peter Cox.
16
2 publieksbereik
2 publieksbereik
17
ELSPETH DIEDERIX 5 april 2009 – 28 juni 2009
Zaaloverzicht Elspeth Diederix, 2009. Fotografie: Peter Cox.
18
2 publieksbereik
ELSPETH DIEDERIX
Na tentoonstellingen van Martine Stig (2004) en Viviane Sassen (2007) organiseerde Museum Jan Cunen de eerste museale solotentoonstelling van Elspeth Diederix, met een dertigtal foto’s uit de periode 2000-2009. In 2002 won zij de Prix de Rome voor fotografie.
Zaaloverzicht Elspeth Diederix, 2009. Fotografie: Peter Cox.
2 publieksbereik
Het moment dat het alledaagse zijn vanzelfsprekende vertrouwdheid verliest en een andere betekenis krijgt – dat is het moment dat Elspeth Diederix (1971) in haar foto’s wil vastleggen. De beleving en betekenis van haar werk schuilt vooral in de geraffineerde schoonheid van een nieuw geordende realiteit. Ook al ogen de foto’s van Diederix vervreemdend, toch bedient zij zich niet van digitale manipulatie; de soms merkwaardige constellaties van objecten worden als in een
klassiek stilleven zeer zorgvuldig gearrangeerd en gecomponeerd, met een bijzondere aandacht voor de vorm van de gekozen materialen, kleur en optische illusies. Hoe zorgvuldig Diederix selecteert, blijkt ook uit de vele schetsen en voorstudies, waarin vaak de exotische locaties te herkennen zijn waar zij werkt tijdens haar reizen. Ook haar voorstudies waren in de tentoonstelling te zien, in de vorm van een geprint ‘behang’. 19
ELSPETH DIEDERIX EDUCATIE
Van alle kanten belicht In samenwerking met Muzelinck, centrum voor de kunsten, bood het museum het voortgezet onderwijs een project aan, bestaande uit drie workshops rondom de discipline fotografie. Doel van het project was leerlingen op receptief, reflectief en actief niveau deze discipline te laten bekijken en beleven en de persoon achter het werk te ontmoeten. Het project werd getest met klas 3 van Het Hooghuis, locatie TBL. Ze bezochten de tentoonstelling, kregen een lezing en workshop van fotografen Peter de Greef en Suus Heersema over de werkzaamheden van een professionele fotograaf. De workshop werd gegeven in hun eigen studio en daarin leerden de leerlingen zelf fotograferen. Het project werd afgesloten met een fotografiewedstrijd. De Ingreep Zondag 14 juni 2009 presenteerde Literair Productiehuis de Wintertuin De Ingreep in Museum Jan Cunen. Dichters Vrouwkje Tuinman en Ester Naomi Perquin schreven naar aanleiding van de tentoonstelling gedichten, die in een schaduw-
catalogus zijn opgenomen. Tijdens de uitvoering van De Ingreep werden de gedichten voorgelezen. Aansluitend gingen de dichters in gesprek over hun gedichten, de functie van beeld bij woord en het werk van Diederix. In samenwerking met het Brabants Dagblad werd er een dichtwedstrijd georganiseerd. De opdracht luidde: schrijf een gedicht dat geïnspireerd is op het werk van Diederix. Een vakjury van de Wintertuin beoordeelde de 24 ingezonden gedichten, die van een hoge kwaliteit waren. Voorafgaand aan de voordrachten en de prijsuitreiking, werd er een gratis workshop poëzie gehouden. Een zeer geslaagde ingreepdag met een groeiend aantal bezoekers ten opzichte van de voorgaande jaren.
Van alle kanten belicht Lezing en workshop in de fotostudio Fotografie: Aafke de Bruijn.
20
2 publieksbereik
HET GESNOEIDE MATISSEBOOMPJE Kunst over kunst 11 juli 2009 – 5 oktober 2009 Zaaloverzicht Het gesnoeide Matisseboompje, kunst over kunst, 2009. Fotografie: Peter Cox.
2 publieksbereik
21
HET GESNOEIDE MATISSEBOOMPJE Kunst over kunst
In de groepstentoonstelling Het gesnoeide Matisseboompje. Kunst over kunst werden kunstenaars samengebracht die zich beeldende kunst van anderen toe-eigenen. De presentatie toonde werk van Carel Blotkamp, Gijs Frieling, Daan van Golden, Paul Klemann, Marijn van Kreij, Reinier Lucassen en Thomas Raat. Dit hergebruik van bestaande beeldtaal berust vaak op de opvatting dat originaliteit een modernistische mythe zou zijn. Dit is geen recent verschijnsel: al in 1919 voorzag Marcel Duchamp een afbeelding van de Mona Lisa van een snor en een sikje. De manier waarop deze kunstenaars refereren aan kunst van anderen verschilt per kunstenaar. Paul Klemann tekent de kunst(enaars) die hij in zijn dromen ziet. Lucassen becommentarieert in zijn schilderijen begrippen als originaliteit en zelfexpressie, door het schilderen van stilistisch veelvormige, figuratieve voorstellingen. Deze zijn samengesteld uit stijlcitaten die refereren aan werk van onder andere Mondriaan, Magritte en Wesselmann. De notie van authenticiteit loopt ook als een rode draad door het oeuvre van Marijn van Kreij. Zijn tekeningen, schilderijen, foto’s, objecten, video’s en installaties verwijzen op een speelse, humoristische manier naar de pop- en massacultuur van de twintigste en eenentwintigste eeuw. De referenties van Thomas Raat aan de kunstgeschiedenis variëren van in plakplastic gekopieerde vervalsingen van zeventiende-eeuwse meesters, tot exact nageschilderde schilderijen van
22
Mondriaan. Ook Carel Blotkamp citeert rijkelijk uit de kunst- geschiedenis. In de tentoonstelling waren paillettenwerken te zien, kopieën opgebouwd uit in rasters aangebrachte pailletten, uiteenlopend van veertiende-eeuwse Italiaanse fresco’s tot modernistische meesters. Bij de tentoonstelling is tevens de Publicatie MUST (museumtijdschrift) met de gelijknamige titel verschenen. Event: Ik blijf liever binnen!!! In samenwerking met studenten van de Kunstacademie AKV St.Joost in Den Bosch is een debatavond georganiseerd rond kunst over kunst, getiteld: Ik blijf liever binnen!!!. Een avondvullend event met performance, doordraaidiscussie en muziek. Publiek en een zeskoppig panel, waaronder Carel Blotkamp en Paul Klemann, bediscussieerden in een doordraaidiscussie prikkelende stellingen als ‘originaliteit slaat nergens op’, ‘ontwikkeling is beter dan een masterpiece’ en ‘de toeschouwer bepaalt wat het kunstwerk inhoudt’. De avond startte met een onthutsende performance van Hetty Slegers (muziektheater) en eindigde met verhelderende muzikale covers. Onder de studenten was veel enthousiasme voor deze opzet.
2 publieksbereik
HET GESNOEIDE MATISSEBOOMPJE Kunst over kunst ZOMERWORKSHOPS
In augustus kregen kinderen in de leeftijd van 7 t/m 11 jaar de kans om enkele kunstenaars te ontmoeten. Carel Blotkamp, Paul Klemann en Marijn van Kreij gaven een rondleiding om vervolgens met de kinderen een kunstwerk te maken. Deze ontmoetingen waren een enorm succes. De kinderen kregen een exclusieve uitleg over het werk van de kunstenaars, konden hen van alles vragen en maakten bijzondere kunstwerken met behulp van de kunstenaars.
Zomerworkshops 2009 Carel Blotkamp Fotografie: Janneke Gilsing.
Zomerworkshops 2009 Paul Klemann Fotografie: Janneke Gilsing.
2 publieksbereik
23
FRANZ ZIEGLER (1893-1939) Virtuoos fotograaf 18 oktober 2009 31 januari 2010 Zaaloverzicht Franz Ziegler (1893-1939), virtuoos fotograaf, 2009. Fotografie: Peter Cox.
24
2 publieksbereik
FRANZ ZIEGLER (1893-1939)
In de tentoonstelling over leven en werk van fotograaf Franz Ziegler (1893-1939) werden meer dan 100 foto’s getoond. Het was de eerste keer dat een dergelijk overzicht van zijn werk in een Nederlands museum te zien was. Veel van de gepresenteerde foto’s werden nooit eerder geëxposeerd en zijn afkomstig uit diverse collecties, waaronder die van zijn familie en het Koninklijk Huisarchief in Den Haag.
Zaaloverzicht Franz Ziegler (1893-1939), virtuoos fotograaf, 2009. Fotografie: Peter Cox.
Franz Ziegler maakte in de jaren ‘20 van de vorige eeuw naam als portretfotograaf. Vooral als fotograaf van het koninklijk huis geniet hij nog altijd bekendheid. Ruim een decennium werkte Ziegler aan het hof, waar hij portretten maakte van de bejaarde koningin Emma tot en met prinses Beatrix als peuter. Mede onder invloed van kunstenaar fotograaf Henri Berssenbrugge wist Ziegler het aan tradities gebonden genre te verlevendigen door de composities aan te passen en te zoeken naar een meer spontane vorm. Zo transformeerde hij het beeld van de wat timide prinses
2 publieksbereik
Juliana in de loop der jaren tot dat van een zelfbewuste kroonprinses met een Hollywood-achtige glamour. Bij de tentoonstelling is een rijk geïllustreerde gelijknamige catalogus uitgegeven door de Walburg Pers, Zutphen. De catalogus wordt ingeleid met essays van Niels Coppes (Paleis het Loo), Marjan van Heteren (Museum Jan Cunen) en Mieke Jansen (Koninklijk Huisarchief ). De tentoonstelling werd overgenomen door Paleis het Loo, Apeldoorn.
25
FRANZ ZIEGLER (1893-1939) EDUCATIE
Fotograferen met Franz Ziegler Bij de tentoonstelling werd speciaal voor het OKVO menu (Osse Kunstinstellingen Voor het Onderwijs) 2009-2010 een educatief programma ontwikkeld dat bestond uit twee voorbereidende lessen in de klas, een museumbezoek en een reflectiekwartet. Het programma was bedoeld voor groep 7 van het basisonderwijs.
Schaduw- en compositieopdracht als onderdeel van het programma Fotograferen met Franz Ziegler, 2009/2010 Fotografie: ouders en kinderen.
26
In het museum werd de klas ontvangen door twee museumdocenten in de rol van assistentes van Franz Ziegler. Na een flitsende fotoshoot in opdracht van Ziegler, bezochten de leerlingen in kleine groepjes de tentoonstelling. Aan de hand van vier begrippen: contrast, compositie, sfeer en materiaal maakten ze spelenderwijs kennis met de foto’s van Ziegler. Naast een korte rondleiding door Zieglers assistent waren de leerlingen vooral zelf actief aan het fotograferen, poseren, retoucheren en belichten. De behandelde stof werd aan het eind van het programma getoetst door middel van een fotografie-examen. Met dit afwisselende programma hebben de leerlingen inzicht gekregen in de geschiedenis van het
fotograferen. Ziegler werkte met glasnegatieven, maar ging mee met zijn tijd en fotografeerde als een van de eersten in zijn studio met een speciale kunstlichtlamp van Philips. Voor 10-jarigen die opgroeien in een digitaal tijdperk opende deze tentoonstelling een andere wereld. Ook is er een aantal overeenkomsten met de huidige tijd; zo retoucheerde Ziegler zijn foto’s net zoals wij nu met photoshop doen. Door de vier begrippen contrast, compositie, sfeer en materiaal in ons programma centraal te zetten, maakten de leerlingen kennis met diverse beeldaspecten in de kunst. Door het succes van dit programma voor het onderwijs werd het herhaald in de kerstvakantie voor individueel publiek. 2 publieksbereik
CRASHED AND GOBSMACKED Schilderijen van Han Schuil 21 september 2008 11 januari 2009 Zaaloverzicht Crashed and Gobsmacked, Han Schuil, 2008/2009 Fotografie: Peter Cox.
2 publieksbereik
27
Han Schuil
Sinds het midden van de jaren tachtig maakt Han Schuil (1958) schilderijen op aluminium, die door hun frontale karakter, eenvoudige vormen en heldere kleuren sterk de aandacht trekken. Zijn werk vindt zijn oorsprong in alledaagse motieven. Heraldieke tekens, aan cartoons ontleende ogen, wegmarkeringen, architectonische vormen, leestekens, brievenbussen, etcetera worden door Schuil geïsoleerd uit hun omgeving en subtiel getransformeerd tot signaal-achtige beelden die even vertrouwd als bevreemdend ogen. De schilderijen van Han Schuil weten ondanks hun ogenschijnlijk simpele vorm lang de aandacht vast te houden. Dat komt onder andere door contrasten in glans en reflectie tussen verschillende soorten verf en de optische werking van kleuren en vormen in relatie tot het op sommige plekken ingedeukte en gevouwen aluminium. Zo zet hij schilderkunstige principes onder spanning en wordt de blik als het ware vertraagd. Uit een vijftal motieven die Schuil de afgelopen acht jaar heeft gebruikt, is
voor deze tentoonstelling gekozen uit de reeks ‘Gobsmacks’ - schilderijen met een hoofdachtige vorm die een dreun lijkt te hebben gehad. Daarnaast waren titelloze schilderijen te zien, waarbij de deuk, geïnspireerd op onder andere gedeukte auto’s, een belangrijk onderdeel van het beeld is. De keuze voor deze motieven sloot aan bij de aankoop van een monumentaal, meer dan tweeënhalf meter groot schilderij uit 2000, dat Museum Jan Cunen in 2006 van Han Schuil verwierf.
Detail zaaloverzicht Crashed and Gobsmacked, Han Schuil, 2008/2009. Fotografie: Peter Cox.
28
2 publieksbereik
Han Schuil
Detail zaaloverzicht Crashed and Gobsmacked, Han Schuil, 2008/2009. Fotografie: Peter Cox.
2 publieksbereik
29
DE STAD in de collectie van Museum Jan Cunen 25 januari 2009 8 juni 2009
30
Robert Walker New York, 2000 Kleurenprint op aquarelpapier Collectie Museum Jan Cunen Fotografie: Peter Cox.
2 publieksbereik
DE STAD
De presentatie De Stad bestond uit werken uit de collectie van Museum Jan Cunen, waarin de stad verbeeld is. Er was werk te zien van Constant Anton Nieuwenhuys, Helena van der Kraan, Robert Walker, Wim Janssen, Jon Naar, Jeroen Henneman en Martine Stig.
DE STAD EDUCATIE
CKV Wonen De collectiepresentatie De stad, in de collectie van Museum Jan Cunen en de installatie in de trouwzaal van Fransje Killaars bleken mooi aan te sluiten bij het thema Wonen binnen het vak Culturele en Kunstzinnige Vorming voor de 3e jaars VMBO en 4e jaars HAVO van het Maasland College te Oss.
Rondleiding door De Stad, in de collectie van Museum Jan Cunen, 2009 Fotografie: Aafke de Bruijn.
Vragen als: Hoe wil ik in een stadscentrum wonen? Hoe wil ik slapen in kunst? stonden centraal in de gebundelde lesopdrachten Wonen die het Stadsarchief Oss en Museum Jan Cunen gezamenlijk ontwikkelden. Ter verdieping en inspiratie bezochten de leerlingen het museum.
2 publieksbereik
Ze kwamen in contact met de geschiedenis van het gebouw, bestudeerden hedendaagse kunst en bekeken de diverse interieurs, om uiteindelijk zelf een interieuropdracht op school uit te voeren. Een geslaagd project op maat gemaakt.
31
ONE-WAY MIRROR Mirjam Kuitenbrouwer 21 juni 2009 – 6 september 2009 Zaaloverzicht One-way Mirror, Mirjam Kuitenbrouwer, 2009. Fotografie: Peter Cox.
32
2 publieksbereik
Mirjam Kuitenbrouwer
In het doordachte, hechte oeuvre van Mirjam Kuitenbrouwer (1967) draait het om waarnemen. Haar vroege werk bestaat onder andere uit tweedimensionale panelen waar in schilderingen en fotocollages binnenruimtes gesuggereerd worden. Kuitenbrouwer combineert binnen deze voorstellingen verschillende standpunten en perspectieven, wat een gelaagd en complex beeld oplevert.
Zaaloverzicht One-way Mirror, Mirjam Kuitenbrouwer, 2009. Fotografie: Peter Cox.
In de presentatie stond naast nieuw werk, Kopstation (2008) centraal. Deze sculptuur is opgebouwd uit verschillende cameralenzen, die zijn verzonken in bollen van acrylglas die met enamel zwart zijn beschilderd en nadien zijn behandeld (ingewreven) met siliconenspray.
2 publieksbereik
Dit geheel vormt een vrij in de ruimte zwevende zwarte ‘wolk’ met lenzen die alle kanten uit staan. De camera (en ook letterlijk cameraonderdelen die afkomstig zijn van Kuitenbrouwers verza- meling oude camera’s) vormt een terugkerend motief in haar werk.
33
Mirjam Kuitenbrouwer
Detail zaaloverzicht One-way Mirror, Mirjam Kuitenbrouwer, 2009. Fotografie: Peter Cox.
34
2 publieksbereik
2 publieksbereik
35
MJCTV 11 september 2009 17 februari 2010
HBO-studenten bekijken MJCTV, 2009. Fotografie: Karin Schipper.
36
2 publieksbereik
MJCTV
In september 2009 is het meerjarig project MJCTV van start gegaan. Dit project bestaat uit films die een uniek inzicht bieden in de fascinaties en verbeelding van de kunstenaars en de totstandkoming van kunstwerken uit de collectie. De films konden worden bekeken op iPods, die gratis werden uitgeleend bij de receptie van het museum.
Vader en zoon bekijken een filmpje van MJCTV, 2009 Fotografie: Peter Cox.
De films werden voor het eerst getoond in een collectiepresentatie. Betrokken kunstenaar - filmerduo’s waren: Nan Groot Antink - Wouter Bijl, Graham Hudson, Paul Klemann - Nina de Vroome, Han Schuil - Rudolf Evenhuis, Roland Sohier - Astrid Lampe, André van de Wijdeven - Rick Messemaker. Vanaf 10 februari 2010 zijn de filmpjes van MJCTV ook online te bekijken via www.youtube.com/museumjancunen In 2009 zijn er zes films gerealiseerd. In de loop van 2009 zijn nieuwe
2 publieksbereik
kunstenaars aangeschreven, waaronder Elspeth Diederix, Barend van Hoek, Paul de Reus, Karin van Dam, Pieter Engels, Ronald Ophuis en Marc Nagtzaam. Zij hebben in 2010 aan MJCTV gewerkt. MJCTV is in onze ogen een zeer geslaagd project. Door de vrijheid die de kunstenaars kregen voor het maken van de film rondom hun eigen inspiratiebronnen, werkwijze en fascinaties, hebben alle filmpjes een heel eigen karakter gekregen en is de ‘handtekening’ van de kunstenaar zichtbaar. Ook bezoekers reageren zeer enthousiast op het concept.
37
ZEVEN BERGEN OF PAALGRAVEN 5 november 2009 – 17 januari 2010
Zaaloverzicht archeologische presentatie Zevenbergen of paalgraven, 2009. Fotografie: Peter Cox.
38
2 publieksbereik
zeven bergen of paalgraven
In het gebied Zevenbergen (Paalgraven) in het zuiden van Oss hebben archeologen honderden minuscule bronzen voorwerpen gevonden in een buitengewoon rijk graf van een prehistorische prins of vorst. Hij werd circa 2600 jaar geleden begraven onder een van de grootste grafheuvels van Nederland.
een buitengewoon rijk graf van een prehistorische prins of vorst De vondsten zijn uniek, evenals de wijze van onderzoek. De resten zijn niet ter plaatse opgegraven, maar het graf is in blokken gelicht. Archeologen van de Universiteit Leiden en restauratoren van Restaura hebben de blokken vervolgens in een laboratorium onderzocht door middel van röntgenonderzoek. Zij vonden 525 minuscule en zeer
2 publieksbereik
fragiele bronzen voorwerpen. Een voor een werden deze voorwerpen geprepareerd en geconserveerd. Zo werden de details van een prehistorische begrafenis uit de vroege ijzertijd op een unieke wijze gereconstrueerd. Bij de tentoonstelling verscheen de publicatie Prins onder plaggen.
39
WOLKENDEKEN Paul de Reus 14 februari 2010 13 juni 2010
Zaaloverzicht Wolkendeken, Paul de Reus, 2010. Fotografi:e Peter Cox.
40
2 publieksbereik
PAUL DE REUS
Paul de Reus (1963) vervaardigt figuratieve sculpturen, tekeningen, foto’s en installaties waarin de alledaagse werkelijkheid en de mens centraal staan. In deze op het eerste gezicht normale situaties gebeurt vaak iets vreemds. Kleine gebeurtenissen en persoonlijke herinneringen vormen het uitgangspunt voor De Reus. De relatie tussen man en vrouw, de jeugd, spelen, seksualiteit, dieren enzovoort.
Zaaloverzicht Wolkendeken, Paul de Reus, 2010. Fotografie: Peter Cox.
De beelden van De Reus bevatten een wat onhandige, naïeve kwaliteit. De Reus jaagt niet perse realistische beelden na, hij suggereert met zijn figuren niet zozeer mensen van vlees en bloed. Zijn mensfiguren zijn meer als symbolen op te vatten. Vaak zijn ze introvert van karakter, zoals de sculptuur Wereld (2007) die een man voorstelt wiens hoofd de vorm van een wereldbol lijkt te hebben. Tussen de grijze hersenmassa zijn verschillende delen van het
2 publieksbereik
gezicht zoals oren, mond etcetera te herkennen. Deze sculptuur raakt een centraal thema in het oeuvre van Paul de Reus, namelijk dat, hoewel je in werkelijkheid weinig controle over de wereld en je eigen leven hebt, je in gedachten het centrum van het universum bent. Hoewel er geen oogcontact met de figuur mogelijk is, is dit gevoel zo herkenbaar dat de beschouwer zich toch met de man kan identificeren.
41
PAUL DE REUS EDUCATIE
No Romance No Romance bestond uit een interactieve rondleiding en dramaworkshop voor bovenbouw Basisonderwijs en Voortgezet Onderwijs gekoppeld aan de tentoonstelling. Aangezien het werk van Paul de Reus veel ruimte geeft voor eigen interpretatie en fantasie, was het doel van de rondleiding en workshop om de jongeren uit te dagen hun interpretatie en fantasie bij de beelden en tekeningen om te zetten in een beeldverhaal.
Rondleiding door de tentoonstelling Wolkendeken van Paul de Reus, 2010 Fotografie: Anja Dierx.
De klas startte met een interactieve rondleiding, waarna ze door de dramadocent werden ‘opgewarmd’ met een aantal oefeningen. Vervolgens werkten ze in kleine groepjes aan een verhaal dat werd verbeeld in een reeks tableaux vivants. Tot slot presenteerde ieder groepje op een podium zijn verhaal aan de rest van de klas.
42
Vrouw met baard Het educatief programma Vrouw met baard is speciaal voor de onderbouw van het basisonderwijs ontwikkeld bij de tentoonstelling. Tijdens een interactieve rondleiding maakten de kinderen kennis met verschillende personages die kunstenaar Paul de Reus in zijn beelden laat zien. Maar Paul de Reus maakt ook boeken. Samen met onze dramadocent gingen de kinderen het spannende verhaal In de toekomst spelen en beleven.
2 publieksbereik
PAUL DE REUS ACTIVITEITEN
De Ingreep In samenwerking met literair productiehuis De Wintertuin werd bij de tentoonstelling net als voorgaande jaren De Ingreep georganiseerd. De opzet was dit jaar iets anders. In plaats van een gedicht schreven schrijvers Ivo Victoria en Nelleke Zandwijk een kort verhaal geïnspireerd op de tentoonstelling Wolkendeken.
Workshop tijdens De Ingreep 2010 Fotografie: Aafke de Bruijn.
Naast een schaduwcatalogus met deze korte verhalen, werden de verhalen op zondag 11 april 2010 door de schrijvers zelf voorgedragen. Na afloop gingen ze met Paul de Reus in gesprek over de verhalen en de tentoonstelling. Op die dag werd tevens de winnaar gekozen van de schrijfwedstrijd. Amateurschrijvers waren uitgedaagd een gedicht of verhaal te schrijven geïnspireerd op de tentoonstelling. Een vakjury
2 publieksbereik
van de Wintertuin beoordeelde 30 ingezonden gedichten en korte verhalen uit Nederland en België. De 22 -jarige Eva Mouton uit Gent (België) werd gekozen als de winnaar van De Ingreep 2010 met het kort verhaal Een groen weiland waar af en toe een wolk in de vorm van een vlinder of ander geluidloos dier passeert.
Gedurende de dag werden er tevens dichtworkshops gehouden.
43
PAUL DE REUS EDUCATIE
De helmen van de jonge deelnemers van Onder een Wolkendeken, 2010 Fotografie: Sarah Puozzo.
Onder een Wolkendeken, 2010 Fotografie: Sarah Puozzo.
44
2 publieksbereik
PAUL DE REUS
Het geheim van Wolkendeken Het geheim van Wolkendeken was een iPodtour voor gezinnen met kinderen van 8 t/m 11 jaar. Kinderboekenschrijfster Annemarie Bon heeft zich laten inspireren door de tentoonstelling en schreef speciaal voor het museum een verhaal. Het verhaal is ingesproken door Naomi Hoeks van Theaterschool T’extpierement uit Oss. De iPodtour was gratis te verkrijgen bij de receptie van het museum. Even in de Wolken Speciaal voor onze collega’s van de Gemeente Oss werden mei 2010 onder lunchtijd gratis rondleidingen door de tentoonstelling gegeven. Daarnaast werden er voor museum- jaarkaarthouders en cjp-ers op
inschrijving gratis rondleidingen gegeven door conservator drs. Fleur Junier. Onder een Wolkendeken Van donderdag 6 op vrijdag 7 mei 2010 was het mogelijk voor kinderen tussen de 8 en 11 jaar te slapen in Museum Jan Cunen. Geïnspireerd op tentoonstelling en de matchboox-publicatie In de toekomst van Paul de Reus, werden de kinderen opgeleid tot een echte astronaut. Na een avond lang avontuurlijke doe-activiteiten en lekkere ruimteversnaperingen waren ze klaar om, ondersteund door harpmuziek, in de ruimte rond te zweven om vervolgens onder een grote wolkendeken te gaan slapen.
Het geheim van Wolkendeken, 2010 Fotografie: Aafke de Bruijn.
2 publieksbereik
45
PAUL DE REUS
Zaaloverzicht Wolkendeken, Paul de Reus, 2010 Fotografie: Peter Cox.
46
2 publieksbereik
2 publieksbereik
47
BRABANT VERZAMELD. De collectie van F.J.M. van de Ven 4 maart 2010 9 mei 2010 Zaaloverzicht Brabant Verzameld. De collectie F.J.M. van de Ven, 2010 Fotografie: Merel van den Nieuwenhof.
48
2 publieksbereik
BRABANT VERZAMELD
De tentoonstelling Brabant verzameld. De collectie van F.J.M. van de Ven toonde de enorme reikwijdte van de verzameling die historicus F.J.M. van de Ven (1932) van jongs af aanlegde. Aanvankelijk richtte hij zich met name op zijn geboorteplaats Oss, maar later verbreedde zijn belangstelling zich tot heel Noord-Brabant. Ofwel het onderwerp betrof deze provincie, ofwel de vervaardiger of schilder is/was in Noord-Brabant geboren, werkzaam of woonachtig.
Zaaloverzicht Brabant Verzameld. De collectie F.J.M. van de Ven, 2010 Fotografie: Merel van den Nieuwenhof.
Een belangrijk deel van de schilderijen, etsen, foto’s, manuscripten, cartografie en documentatie van de verzameling F.J.M. van de Ven is in 2009 met steun van de Provincie Noord- Brabant en de Gemeente Oss verworven voor de collecties van Het Stadsarchief en Museum Jan Cunen. In een gezamenlijke tentoonstelling die op beide
2 publieksbereik
locaties werd georganiseerd, waren hoogtepunten uit deze belangrijke aanwinst te zien. Bij de tentoonstelling is een kleine catalogus uitgekomen, waarin de werken van beide tentoonstellingen zijn opgenomen. De catalogus was tijdens de duur van de tentoonstelling gratis te verkrijgen.
49
MAKE ME PROUD Wayne Horse 31 mei 2010 – 15 augustus 2010
Zaaloverzicht Make me Proud, Wayne Horse, 2010. Fotografie: Peter Cox.
50
2 publieksbereik
WAYNE HORSE
De creatieve duizendpoot Willehad Eilers (1981) die zichzelf Wayne Horse noemt, is een multidisciplinair kunstenaar. Met zijn video’s, animaties, muurschilderingen, tekeningen, performances en installaties, verwant aan strip- en graffiticultuur, geeft hij een vaak spottend, ironisch commentaar op de samenleving.
‘No Boring’ Masterclass, 2010 Fotografie: Karin Schipper.
Hij werkt onvermoeibaar en met een enorme drive aan een snel uitbreidend oeuvre dat is ontstaan uit de behoefte om verhalen te vertellen, karakters te ontwikkelen en nieuwe werelden te creëren. Naast een bijtende, scherpe humor bevat zijn werk ook een kinderlijke speelsheid. Naast zijn gewone oeuvre waren ontwerpschetsen, decors en karakters te zien die Eilers maakte t.b.v. een film die hij maakt.
2 publieksbereik
‘No Boring’ Masterclass 29 juni 2010 Speciaal voor Kunstacademiestudenten kwam Wayne Horse tijdens zijn tentoonstelling een ‘No Boring’ Masterclass geven, waarbij naast het bekijken van de tentoonstelling de studenten ook zelf aan de slag gingen. In hoog tempo werden ze door Wayne Horse opgeleid tot Aziatische superhelden, waarna ze gezamenlijk een rapvideoclip opnamen.
51
WAYNE HORSE
Zaaloverzicht Make me Proud, Wayne Horse, 2010. Fotografie: Peter Cox.
52
2 publieksbereik
2 publieksbereik
53
ONDER OSS. Een archeologisch verhaal 3 juli 2010 21 november 2010 Zaaloverzicht Onder Oss. Een archeologisch verhaal, 2010. Fotografie: Peter Cox.
54
2 publieksbereik
ONDER OSS
De tentoonstelling Onder Oss. Een archeologisch verhaal verbeeldde het bijzondere verhaal van de vroegste geschiedenis van Oss, grofweg tussen 2.500 voor en 750 na Christus. Verdeeld over zes zalen toonde de tentoonstelling voor het eerst een overzicht van wat er bij de vele opgravingen in de regio Oss aan het licht is gekomen.
Zaaloverzicht Onder Oss. Een archeologisch verhaal, 2010. Fotografie: Peter Cox.
Naast de bewoningsgeschiedenis was er nadrukkelijk aandacht voor de context van en het verhaal achter de, in sommige gevallen unieke, objecten. Hoe werden de voorwerpen gemaakt, door wie werden ze gebruikt, wat was hun functie en betekenis? De gemeente Oss herbergt het grootste en langdurigste archeologische onderzoek van Nederland. Archeologen van de Universiteit Leiden doen hier al meer dan
2 publieksbereik
vijfendertig jaar onderzoek en de opgravingen gelden in de wetenschappelijke wereld als een van de toonaangevende projecten van Nederland. Uit het onderzoek is gebleken dat de regio Oss een lange en rijke historie kent en in ieder geval vanaf de late steentijd werd bewoond door lokale boeren- gemeenschappen. Aan de hand van de vele vondsten en de archeologische sporen werd hun verhaal verteld.
55
Onder oss
Zaaloverzicht Onder Oss. Een archeologisch verhaal, 2010. Fotografie: Peter Cox.
56
2 publieksbereik
2 publieksbereik
57
ONDER OSS EDUCATIE Zand erover September t/m november 2010 Een beeldend kunstenaar en een kunstenaars-collectief reageerden op beeldende wijze op de tentoonstelling Onder Oss. Een archeologisch verhaal. Na een interactieve rondleiding door de tentoonstelling werd ook de leerlingen van het Hooghuis, locatie TBL gevraagd te reageren op de tentoonstelling door middel van klei-animaties. In deze kleianimaties kwam de prehistorie weer tot leven. Museumschatjes: project van Erfgoed Brabant Oktober & november 2010 In de maanden oktober en november 2010 bezochten verschillende klassen van de bovenbouw van basisscholen uit Oss en omgeving Museum Jan Cunen in het kader van het project Museumschatjes. Zij gingen in de tentoonstelling Onder Oss. Een archeologisch verhaal op zoek naar hun grootste schat. Museumschatjes is een project van Erfgoed Brabant. Voor het bezoek aan het museum werden de leerlingen eerst aan het denken gezet over de vraag wat een voorwerp eigenlijk waardevol maakt. Uitgaande van hun eigen meest dierbare voorwerp leerden kinderen dat een voorwerp niet alleen waardevol kan zijn omdat het letterlijk veel geld waard is, maar ook omdat het bijvoorbeeld heel zeldzaam is, of heel oud. Na deze inleidende les volgde het museumbezoek. Aan de hand van een gerichte kijkwijzer met vragen ging iedere leerling op zoek naar het voorwerp dat hij de allergrootste schat van het museum vond. Terug in de klas verdedigde de leerling zijn keuze voor een 58
ONDER OSS ACTIVITEITEN voorwerp. Waarom is dit voorwerp waardevol? Waarom verdient nou juist dit voorwerp de titel Grootste schat van het museum?
Basisschool de Polderhof: schoolbreedprogramma Oktober & november 2010 Met 25 schoolklassen bracht Basisschool de Polderhof een bezoek aan de tentoonstelling Onder Oss. Een archeologisch verhaal. De school had in de maanden oktober en november 2010 een erfgoedproject met als thema archeologie. Alle klassen bereidden zich voor op school en kwamen in het museum de echte vondsten bekijken. De kinderen van groep 1 t/m 4 kropen in de huid van de archeoloog en gingen door middel van spelletjes en onderzoeksopdrachten de tentoonstelling ontdekken. Voor groep 5 en 6 was de tentoonstelling de inspiratiebron voor een gezamenlijk kunstwerk. Na een interactieve rondleiding gingen de kinderen samen een tekening maken van hoe zij dachten dat de wereld er onder de grond uitziet. En hoe is dat over 50 jaar? Groep 7 en 8 gingen zelfstandig in kleine groepjes de tentoonstelling bekijken aan de hand van een aantal uitdagende vragen. Daarna volgde een ontmoeting met de stadsarcheoloog van Oss, Richard Jansen. Alle vragen over zijn werk als archeoloog, de tentoonstelling en wat voor schatten hij allemaal gevonden heeft konden ze aan hem stellen.
Ontmoet Romeinen Zaterdag 3 juli 2010 Romeinen?... In Oss? Speciaal voor de opening van de tentoonstelling Onder Oss. Een archeologisch verhaal en In situ van kunstenaarscollectief Het Harde Potlood bezette een Romeins leger met tentenkamp het Jan Cunenpark naast het museum. Tijdens deze bijzondere activiteit werd Oss wederom door de Romeinen veroverd. Tijdens de dag waren er spectaculaire shows, kon je Romeinse delicatessen proeven, haren in laten vlechten en nog veel meer. In het museum kon je die dag de tentoonstelling met het befaamde zwaard uit het Vorstengraf van Oss bezichtigen. Een avontuur-lijke middag voor jong en oud. Stichting Vrienden Museum Jan Cunen deelden mee in de organisatie van het evenement en waren met een stand in het park aanwezig vanwege hun 25-jarig jubileum. Schatten van Brabant... Onder onze voeten. Een reis langs Brabantse bodemschatten. 10 juli 2010 Op deze dag werden meegenomen objecten werden geanalyseerd en gedateerd door een speciaal team van deskundigen.
2 publieksbereik
Zomerworkshops 6, 13 en 20 augustus 2010 Samen met kunstenaarscollectief Het Harde Potlood maakten kinderen tussen de 7 en 11 jaar bijzondere tekeningen en installaties over het onderwerp archeologie.
Weekend in het park 5 september 2010 Op zondag 5 september was, speciaal voor Weekend in het park, de museumingang aan de parkkant open voor publiek. Voor gezinnen met kinderen tot en met 12 jaar was er tussen 14.00 en 17.00 uur de mogelijkheid gratis deel te nemen aan een doorlopende tekenworkshop. Samen met alle bezoekers werd er een enorme tekening gemaakt, geïnspireerd op het werk van kunstenaarscollectief Het Harde Potlood. Naast rondleidingen op zaal voor jong en oud, werd onder leiding van een museumdocent de jonge bezoeker gevraagd de wereld onder je voeten te tekenen. Wat zou je van vroeger in de grond kunnen vinden? Wat zou je zelf in de grond achterlaten voor later? 2 publieksbereik
Animatieworkshop Maak samen met je ouders een animatiefilm 28 oktober 2010 Op 28 oktober konden kinderen samen met hun vader of moeder een animatiefilm maken bij de tentoonstelling Onder Oss Een archeologisch verhaal, net als kunstenaar Joost Bakker. Zijn prachtig getekende filmpjes waren te zien in de tentoonstelling Betekeningen die overgangszone was bij de archeologie-tentoonstelling. Eerst bekeken de kinderen en ouders samen met een deskundige rondleider de tentoonstelling met de archeologische vondsten, waaronder het beroemde kromgebogen zwaard. Maar hoe zagen de mensen er toen uit? Hoe leefden ze? En wat deden ze allemaal? Tijdens de workshop onder begeleiding van animatiekunstenaar Floor Adams wekten de deelnemers hun fantasieën over de prehistorie en de Romeinen tot leven met behulp van klei tot een echte animatiefilm.
Week van de Geschiedenis 16 - 24 oktober 2010 Het thema voor dit jaar was Land en Water. In deze week werden avontuurlijke gezinsactiviteiten georganiseerd, die aansloten bij de tentoonstelling Onder Oss Een archeologisch verhaal. Gratis iPodtour Stadsarcheoloog Richard Jansen bezocht de verschillende vindplaatsen in Oss en vertelde over de opgravingen die daar hebben plaatsgevonden. Daarnaast was te zien hoe kunstenaarscollectief Het Harde Potlood de tekeninstallatie In situ maakte (in opdracht van Museum Jan Cunen).
Open monumentendag 2010 12 en 13 september 2010 De villa waarin Museum Jan Cunen is gehuisvest, werd in 1888 gebouwd voor de Osse industrieel Arnold van den Bergh, een van de grondleggers van het huidige Unilever. Tijdens een theatrale gezinsrondleiding stond de historie van het pand centraal. Daarnaast werden er gratis rondleidingen georganiseerd door de tentoonstelling Onder Oss Een archeologisch verhaal eventueel gecombineerd met een bezoekje aan het Vorstengrafmonument van Oss met één van de gratis pendelbussen.
59
OVERGANGSZONE 1: IN SITU Het harde potlood 3 juli 2010 – 21 november 2010 Zaaloverzicht In situ, Het harde potlood, 2010. Fotografie: Peter Cox.
60
2 publieksbereik
IN SITU
Het Harde Potlood realiseerde de overgangszone In Situ, een installatie in het trappenhuis en de trapomgang van het museum. Het Harde Potlood is een kunstenaarscollectief uit Amsterdam dat bestaat uit Richtje Reinsma, Roosmarijn Schoonewelle en Heleen Wiemer.
Zaaloverzicht In situ, Het harde potlood, 2010. Fotografie: Peter Cox.
Hun werk is experimenteel en multidisciplinair. Het omvat muurtekeningen, tekenacties, installaties, objecten en performances. In het verlengde van dit autonome werk maakt Het Harde Potlood illustraties, brengt visueel verslag uit op evenementen, geeft workshops en ontwerpt decorstukken. Er is gekozen voor Het Harde Potlood omdat zij op een creatieve
2 publieksbereik
manier invulling kunnen geven aan sitespecific werk. In opdracht van Museum Jan Cunen maakten ze grote tekeningen geïnspireerd op archeologische vondsten uit Oss in de trapomgang en maakten ze een ‘kuil’ van papier in het gat van de omloop. Het Harde Potlood gaf eveneens in de vakantieperiode een aantal workshops voor kinderen waarbij deze aan de slag gingen met het onderwerp archeologie.
61
OVERGANGSZONE 2: BETEKENINGEN JOOST BAKKER 29 augustus 2010 21 november 2010 Zaaloverzicht Betekeningen, Joost Bakker, 2010. Fotografie: Peter Cox.
62
2 publieksbereik
JOOSt bakker
Voor Museum Jan Cunen maakte beeldend kunstenaar Joost Bakker speciaal een nieuw werk waarmee hij reageerde op de tentoonstelling Onder Oss. Een archeologisch verhaal. Daarnaast toonde Bakker ook eerder vervaardigde animaties en tekeningen. Het werk is opgenomen in de collectie van het museum.
Joost Bakker First Eye View, 2010
Het werk van Bakker bestaat onder andere uit handgetekende animaties en installaties waarin zowel kleine onschuldige wonderbaarlijke situaties als grote universele levensvragen aan bod komen. Het bevat een bijzonder eerlijke kwaliteit en is ontwapenend van karakter. Door zijn subtiele poëtische benadering waar een onderliggende boodschap in schuilt, is het werk gelaagd en op meerdere niveaus te beschouwen. Voor Museum Jan Cunen maakte hij een werk dat gaat over de steeds
2 publieksbereik
veranderende betekenis van voorwerpen die gevonden worden. Naarmate de wetenschap over archeologie groeit veranderen ook de betekenissen die wij toekennen aan objecten. De tekeningen werden getoond op iPads waardoor het werk een intieme sfeer kreeg. De subtiele beweging in de ‘levende tekeningen’ van Bakker zorgde ervoor dat je het werk met aandacht en concentratie moest bekijken.
63
DE GROTE STILTE Tobias Schalken 29 augustus 2010 7 november 2010
Zaaloverzicht De Grote Stilte, Tobias Schalken, 2010. Fotografie: Peter Cox.
64
2 publieksbereik
TOBIAS SCHALKEN
Tobias Schalken (1972) is een echt multitalent. Hij was ooit balletdanser, maar werkt nu als fotograaf, beeldhouwer, schilder, illustrator en (strip)tekenaar. Schalken gaat niet zozeer uit van het medium of de stilistische en formele aspecten, maar hanteert de inhoud als beginpunt. De vorm staat in dienst van het verhaal. Met als gevolg dat Schalkens oeuvre bestaat uit verschillende stijlen.
Zaaloverzicht De Grote Stilte, Tobias Schalken, 2010. Fotografie: Peter Cox.
In de ene tekening is de voorstelling enorm gedetailleerd weergegeven terwijl in de volgende alleen de contour is neergezet. Dan kiest hij weer voor video, de volgende keer schildert hij. Ondanks de verschillen in stijl en medium is zijn werk zeer herkenbaar. Hoewel Schalken een realistische beeldtaal hanteert, heeft zijn werk iets absurdistisch, en roept het associaties op met fantasie en surrealisme. Die absurde toon is een
2 publieksbereik
manier om de aandacht te vestigen op de onderliggende (serieuze) thema’s. Veel van de figuren in zijn werk wekken de indruk eenzaam te zijn. Ze worden geportretteerd als buitenstaanders, die zich vaak niet opgewassen voelen tegen de grote wereld om hen heen. In Museum Jan Cunen werd een dwarsdoorsnede van Schalkens productie getoond. De selectie bestond uit sculptuur, tekeningen en strips. Ook werd er een monografie over Schalkens oeuvre gepresenteerd.
65
THE BEST OF… Keuze uit de collectie door (voormalig) directeuren 14 november 2011 5 december 2011
66
2 publieksbereik
THE BEST OF...
Naar aanleiding van het 75-jarig bestaan van het museum, presenteerden zij The best of... een keuze uit de collectie door voormalig directeuren. Stadsarchivaris Jan Cunen (1884-1940) was de grondlegger van het museum en de collectie. In november 1935 richtte hij een kamer van het Osse stadhuis in als ‘museum’ met onder meer portretten van Osse industriëlen en burgemeesters en archeologische vondsten. Cunen breidde de collectie uit met religieuze beelden, streekdracht, munten en penningen en andere archeologische vondsten. Na zijn overlijden, in de jaren ‘50, werd de museale verzameling door Toon de Werd uitgebreid met beeldende
kunst en werd een fraaie collectie negentiende-eeuwse schilderkunst aangelegd. Vanaf 1980 kwam de nadruk te liggen op actuele kunstaankopen onder leiding van achtereenvolgens Piet Hagenaars, Anja van Esch, Edwin Jacobs en René Pingen. De tentoonstelling toonde een keuze van favoriete kunstwerken van die ouddirecteuren uit de collectie. De motivaties voor hun keuzes waren middels interviews op de iPods te bekijken.
De (oud)directeuren van Museum Jan Cunen tijdens de opening van The best of, 75 jaar Museum Jan Cunen, 2010. Fotografie: Peter Cox. v.l.n.r. Piet Hagenaars, Anja van Esch, Edwin Jacobs, René Pingen, Nicolette Bartelink, Guido de Werd (zoon van Toon de Werd). 2 publieksbereik
67
PIZZERIA VASARI Gijs Frieling oktober 2010 – DECEMBER 2012
Zaaloverzicht Pizzeria Vasari, Gijs Frieling, 2010. Fotografie: Chris Perreijn.
68
2 publieksbereik
GIJS FRIELING
Voor Museum Jan Cunen vervaardigde Gijs Frieling de muurschildering Pizzeria Vasari in de trouwzaal van het museum. Deze vormt een persoonlijke kunstgeschiedenis met kunstwerken en bronnen waar Frieling door geïnspireerd is. Zijn werk is een vloeiend geheel van diverse inspiraties en interpretaties geworden. Hij citeert kunstenaars die hij persoonlijk bewondert van Cézanne en Hugo van der Goes tot Hirschorn en Gilbert & George en refereert tevens aan science fiction films als Avatar en Terminator II. Hij volgt hiermee de kunstenaar Fransje Killaars op wiens werk vanaf 2009 te zien was in dezelfde ruimte. Frieling (1966) refereert vaak aan de wereld om hem heen. Hij laat zich inspireren door andere kunstenaars, kunsthistorische thema’s, religieuze rituelen, filosofie, films en literatuur. Pizzeria Vasari is op een intuïtieve manier tot stand gekomen, zo is een nieuwe kijk op onze kunstgeschiedenis ontstaan, die hij aan de ene kant verpersoonlijkt, maar aan de andere kant universeel maakt. Na een intensieve periode van voorbereiden heeft Frieling de muurschildering in zes werken, in nauwe samenwerking met zes assistenten tot stand gebracht. Deze assistenten kregen deels de vrije hand om naar eigen inzicht te werken waardoor de schildering binnen een vooraf vastgesteld kader ook een verzameling van interpretaties werd. Hij ziet de ontwikkeling van de schilderkunst
2 publieksbereik
als een eenheid: Schilderkunst is visuele kennis en tegelijkertijd een opeenstapeling van handelingen. Ik wil deze reflectieve en performatieve aspecten beide een gelijkwaardige plaats geven. Het werk kent een groot ornamenteel en ambachtelijk karakter. Frieling ontwikkelde een eigen beeldtaal waarin het gebaar en de beweging van het schilderen zelf een belangrijke plaats inneemt. Belangrijk is ook het tijdelijke karakter van een muurschildering die na verloop van tijd weer verdwijnt. Het oproepen van een bepaalde sfeer vormt een essentieel element van het werk. Het moet een ervaring zijn voor de bezoeker. Of zoals hij het zelf beschrijft: Ik wil dat mensen zich welkom voelen en alles rustig kunnen bekijken, tegelijkertijd wil ik een gevoel van onuitputtelijkheid oproepen.
69
GIJS FRIELING
Zaaloverzicht Pizzeria Vasari, Gijs Frieling, 2010. Fotografie: Chris Perreijn.
70
2 publieksbereik
2 publieksbereik
71
PIETER ENGELS The rrrollsroyce among artists 12 december 2010 27 februari 2011 Zaaloverzicht Pieter Engels, the rrrolls-royce among artists, 2010. Fotografie: Peter Cox.
72
2 publieksbereik
PIETER ENGELS
Deze tentoonstelling bood een overzicht van het werk van de Nederlandse kunstenaar Pieter Engels (1938) waarin de nadruk werd gelegd op de periode 1960-1975. Pieter Engels nam in de jaren zestig een voortrekkersrol in met zijn kunstpraktijk.
Zaaloverzicht Pieter Engels, the rrrolls-royce among artists, 2010. Fotografie: Peter Cox.
Zo richtte hij in 1964 EPO, Engels Product Organisation op, waarmee hij zichzelf niet als kunstenaar, maar als directeur van dit bedrijf manifesteerde. Hij vervaardigde geen kunst maar prototypes, die hij in een showroom tentoonstelde. Met EPO stelde Engels niet alleen waarden als uniciteit en authenticiteit en het idee van kunst als individuele expressie aan de kaak, maar ironiseerde ook het marktmechanisme dat zo’n belangrijk aspect vormt van het kunstapparaat. Na EPO richtte Pieter Engels nog een aantal organisaties op, als
2 publieksbereik
ENIO, Engels New Interment Organisation in 1967, waarin hij nieuwe, luxueuze methodes in de uitvaartbranche aanbood en in 1967 ETI (FRISBB) Engels Third Institute for Subcultural brainbuilding. Voor dit instituut voerde Engels ontkenningsprojecten uit, in 1971 bood Engels bijvoorbeeld Het Koninkrijk der Nederlanden zijn levenslange staking als beeldend kunstenaar aan voor een bedrag van f 25.000.000,-. Bij de tentoonstelling is een rijk geïllustreerde catalogus uitgebracht.
73
2.2 Overige educatieve activiteiten Cultuurfestival Muze Misse Performances en rondleidingen in het museum en het park 4 juli 2009 en 18 juli 2010 Muze Misse is een zeer succesvol gratis muziek- en cultuurfestival dat jaarlijks in het begin van de zomer plaatsvindt in het park achter het museum. Ook in 2009 en 2010 was het weer een drukte van belang, met vele duizenden bezoekers. Speciaal voor dit festival opende het museum haar deuren aan de parkkant, waardoor toegang tot het museum rechtstreeks vanaf het festivalterrein mogelijk was. Vele festivalgangers wisten het museum te vinden. Speciaal voor deze mensen waren er museumdocenten op zaal aanwezig die de bezoekers aanspraken voor een kort gesprek. Veel mensen gaven aan dit erg prettig te vinden om zo meer inzicht te krijgen in de tentoonstellingen en activiteiten van het museum. Naast tentoonstellingen vonden er diverse activiteiten plaats in en om het museum. Bij binnenkomst in het museum waren in 2009 verschillende performances van Nina Boas te zien. Deze performances werden speciaal voor dit festival ontwikkeld. Zowel in het park als in het museum was de ervaringstheatervo orstelling Fata Morgana van Rust te bewonderen, over kamperen en de schijnwerkelijkheid van rust. Tevens was er een spelopdracht voor kinderen ontwikkeld om gericht naar de tentoonstelling One way mirror van Mirjam Kuitenbrouwer en het werk van Fransje Killaars te kunnen kijken. Wie de opdrachten goed maakte kon een prachtige caleidoscoop winnen. In 2010 was in het park het project Tricycles van André Kodde te zien en te beleven. Een project dat kapitalisme idealiseert, waarin geld verdiend kan worden en waar kinderen een belangrijke rol in spelen 74
door te schreeuwen. Dit werk is een metafoor voor vooruitgang in onze westerse wereld. Speciaal voor Muze Misse speelde Le Dimanche in de trouwzaal van het museum een aangepaste set in een bijzondere en duistere setting. De installatie van Fransje Killaars die in deze ruimte stond opgesteld, werd door een combinatie van muziek en visuele presentaties tot leven gebracht. Daarnaast beantwoordden de gehele middag professionele museum- docenten vragen en gaven gratis rondleidingen in de tentoonstelling Onder Oss Een archeologisch verhaal waar tevens het befaamde Zwaard van Oss te bezichtigen was en de tentoonstelling Make me proud van beeldend kunstenaar Wayne Horse. Ook waren er gratis kinderkijkactiviteiten.
Openbare Basisschool de Mettegeupel Schoolbreedprogramma Mei - juni 2009 In opdracht van OBS de Mettegeupel werd een schoolbreedprogramma ontwikkeld voor groep 1 t/m 8. De onderbouw, groepen 1 t/m 4, beleefden in de trouwzaal van het museum De Museumshow: een muzikale theatervoorstelling over beeldende kunst ontwikkeld en uitgevoerd door muzikant en beeldend kunstenaar Ibo Bakker. Aansluitend speurden de leerlingen met een museumdocent door het museum en voerden ze allerlei korte doe-opdrachten uit. Groep 5 en 6 gingen aan de slag als
museummedewerkers. Na het bekijken van de film Een kijkje door de ogen van het kunstwerk, dat een kijkje achter de schermen biedt, gingen de leerlingen zelf aan de slag als conservator, beheer- en behoudmedewerker en educatief medewerker. Groep 7 en 8 lazen voorafgaand aan het bezoek het door het museum uitgebrachte stripboek Het Hoofd van de kunstenaar (3x bellen), waarin hoofdpersoon Stella diverse kunste-naars ontmoet en hun werk leert kennen. Dit was een goede voorbereiding op lijnkijken, waarbij diverse kunstwerken in het museum en uit het boek aan elkaar werden verbonden door te letten op kleur, onderwerp, sfeer, vorm en compositie. Ken de kunstenaar 2009 & 2010 In samenwerking met Muzelinck, centrum voor de kunsten is een reeks workshops gegeven aan leerlingen VMBO-praktijkonderwijs van Het Hooghuis locatie De Singel. In drie periodes van zes weken gingen steeds acht leerlingen van het 2e en 3e leerjaar aan de slag. Inzet was om met het museum en haar medewerkers én de praktijk van het kunstenaarschap kennis te maken. Door middel van museumbezoek, atelierbezoek en workshops passeerden verschillende kunstvormen en kunstenaars de revue die in een presentatiemarkt voor ouders en medeleerlingen nog eens werden nabesproken. Dit alles met het doel kennis te maken met diverse kunstdisciplines en hiermee actief aan de slag te gaan, om zo waardering te krijgen voor wat een ander maakt. Een bijzonder project voor een kleine groep leerlingen. Juist het intensieve contact met deze doelgroep maakt dat er binnen dit project veel meer wordt bereikt in de waardering naar de kunst en de kunstenaar toe dan een eenmalig bezoek zou doen. 2 publieksbereik
2.2 Overige educatieve activiteiten Artwijs - kunstdebatwedstrijd 1 oktober 2009 – 30 april 2010 Artwijs is een debat voor middelbare scholieren over beeldende kunst dat in tien musea in Nederland plaatsvindt, met als finale een landelijk debat. Door middel van prikkelende stelling-en die aansluiten bij de belevingswereld van de scholieren worden ze uitgedaagd een mening te vormen over kunst en stelling te nemen. Leerlingen komen, nadat ze in een eerder stadium de Artwijs-website hebben bekeken en geoefend hebben met debatteren over stellingen, naar het museum. Hier krijgen ze een korte rondleiding, waarna ze vervolgens tegen een andere schoolklas in debat gaan, onder de bezielende leiding van Willem Alkema. Hedendaagse beeldende kunst vormt het uitgangspunt van het debat. Locale politici, de museumdirecteur etcetera vormen de jury. Het debat wordt ondersteund door diverse multimedia, zoals inleidende filmpjes met bekende Nederlanders als Sarah Kroos, Daphne Bunskoek en Eddy Zoe. De Beeldschone berg Kunstenaar in de klas 1 februari 2010 – 1 april 2010 Voor dit schooljaar werkte Museum Jan Cunen voor OKVO (Osse Kunstinstellingen voor het primair Onderwijs) à la carte groep 7 Kunstenaars in de klas - samen met kunstenares Rieneke de Vries. Zij maakte de workshop De Beeldschone Berg, dat een vervolg is op het educatief programma Fotograferen met Franz Ziegler bij de tentoonstelling Franz Ziegler (1893-1939) virtuoos fotograaf. In de workshop is Rieneke de Vries op eigen wijze ingaan op het onderwerp portretteren, waarmee kunstfotograaf Franz Ziegler beroemd werd. De Vries maakt grote fotografische sculpturen van papier, die als 2 publieksbereik
portretten gezien kunnen worden. De inhoud van de workshop De Beeldschone Berg is geïnspireerd op Zieglers portretten van prinses Juliana, waarop ze eerst als verlegen meisje werd afgebeeld en zich later ontpopte tot een echte diva. Samen met de klas heeft Rieneke de Vries een levensgrote berg van aan elkaar geniet papier gemaakt. Vragen als ‘Kunnen mooie spullen echt een verschil maken in hoe je bent?’ en ‘Wanneer ben je een diva of een macho?’ worden besproken en uitgebeeld in de berg. De leerling werd tijdens de workshop gestimuleerd associatief te denken.
Museumschool In 2009 en 2010 is de Museumschool op een bijzondere manier ingericht. Twee x zes derde- of vierdejaars leerlingen VMBO van de richting Vorm en Ambacht, genaamd SIXPACK, van Het Hooghuis, locatie West, hebben in duo’s de drie museumschoollokalen in de school ingericht met werken uit de collectie van Museum Jan Cunen. Als voorbereiding kregen ze twee maanden lang één dag in de week les van de directeur en conservator van het museum, de behoud- en beheermedewerker, de educatief medewerker en technisch medewerker. Vervolgens werd er een tentoonstellingsplan gemaakt dat in een maquette werd uitgewerkt. In december 2009 en januari 2010 werden de lokalen ingericht. In de loop van het schooljaar 2009-2010 is er ondersteunend lesmateriaal bij de tentoonstellingen gemaakt en is er een workshop door beeldend kunstenaar Arjan van Arendonk gegeven.
De Bovenkamer De Bovenkamer is een ruimte in de toren van het museum die zicht biedt op de gedachte- en/of belevingswereld van de kunstenaar(s) die op dat moment in het museum exposeren. De Bovenkamer wordt ingericht door de kunstenaar zelf en heeft hierdoor per tentoonstelling een andere vorm en uitstraling. Naast getoonde inspiratiebronnen (films, boeken en/of afbeeldingen) van de kunstenaar, wordt er soms gekozen om interviews te tonen of ontwerpschetsen van de totstandkoming van de werken of de opbouw van de tentoonstelling. Gratis zondagmiddagrondleidingen Ook de continuering van de gratis zondagmiddagrondleidingen wierp zijn vruchten af. In het begin van 2009 waren er bij sommige rondleidingen slechts enkele museumbezoekers die aanhaakten. Bij de tentoonstelling van Franz Ziegler vanaf oktober 2009 ontstond hierin een groei tot een gemiddelde van 25 personen per rondleiding. In 2010 is het aantal hierin gestagneerd. Educatie (doorlopend) - Goed gemutst. Kunsthoeden met kijk-en doe opdrachten, voor ouders met kinderen in de leeftijd van 4-12 jaar. Deze opdrachten werden per tentoonstelling aangepast - Fotospeurtocht door het gebouw, voor ouders met kinderen in de leeftijd van 8-12 jaar. - De Museumshow. Theatrale voorstelling bij drie werken uit de collectie. Voor ouders met kinderen in de leeftijd van 4-7 jaar en voor de onderbouw van het basisonderwijs. - Het hoofd van de kunstenaar. 3x bellen. Kunst-stripboek voor kinderen van 10 t/m 14 jaar. - Lijnkijken. D.m.v. een spelvorm beeldaspecten leren herkennen en benoemen, voor de bovenbouw van het basisonderwijs. 75
3 Marketing & Communicatie
genereren van meer naamsbekendheid, versterking van het imago en het aantrekken van meer bezoekers LG ONS OP
. w
m
lj\ldaXeZle\e %ec n%d $
76
l.h
y
$
lj\ldaXeZle\e %ec n%d $
lj\ldaXeZle\e %ec n%d n $ n
e%e c
schoo
n n
ldaXeZle\
eum
n n
lj\ n%d nn
us
ve
s.n
ww
l!
VO
3 Marketing & Communicatie
3.1 Long term communicatieplan
In de aanloop naar een mogelijke verhuizing naar het Bergoss terrein bleek het noodzakelijk een goed communicatieplan te ontwikkelen. Daarbij dienen alle activiteiten aan de hand van een krachtige communicatiestrategie bij de verschillende doelgroepen effectief onder de aandacht te worden gebracht. Daartoe is eind 2009 een projectmedewerker communicatie (t/m 2011) aangesteld. Naast een long term communicatieplan, dat de communicatie van het museum in grote lijnen bepaalt, is ook het plan opgevat voor iedere tentoonstelling een specifiek communicatieplan te maken. De volgende doelen worden nagestreefd: het genereren van meer naamsbekendheid, versterking van het imago en het aantrekken van meer bezoekers (zowel unieke als herhaalde) uit verschillende doelgroepen. Het genereren van meer naamsbekendheid Volgens het onderzoek van De museummonitor kent 40% van de bezoekers het museum via een artikel in de krant of tijdschrift. Niet alleen betalende media, maar ook free publicity zullen steeds meer aandacht krijgen. Het aanleggen van een groot up-to-date persbestand (zowel regionaal als landelijk) speelt hier een cruciale rol om ook op deze wijze meer naamsbekendheid te generen. Hoewel verschillende doelgroepen in de toekomst individueel zullen worden benaderd, zal er wel een vorm van uniformiteit in de communicatie worden aangebracht. Deze uniformiteit uit zich in de huisstijl; een beknopt huisstijl- handboek zal worden gemaakt. Hierdoor wordt de externe communicatie makkelijker herkenbaar voor de potentiële
3 Marketing & Communicatie
bezoeker en zal ook dit leiden tot meer naamsbekendheid. Het generen van meer naamsbekendheid kan je niet alleen. Het aanleggen en onderhouden van een netwerk met culturele en gemeentelijke instanties, bedrijven, onderwijs en de Vrienden van Museum Jan Cunen is daarbij heel belangrijk. Versterking van het imago Museum Jan Cunen wil zijn publiek informeren, confronteren en inspireren. Omdat educatie in Museum Jan Cunen functioneert als verbinding tussen museum en samenleving zijn educatie, presentatie en collectievorming gelijkwaardig en op elkaar afgestemd. Daarnaast staat Museum Jan Cunen bekend om zijn innovatieve aanpak wat betreft cultuureducatie. Aantrekken van meer bezoekers Om meer bezoekers aan te trekken uit verschillende doelgroepen, zal de communicatie gerichter ingezet worden. Er zal gebruik gemaakt worden van specifieke communicatiemiddelen, die de betreffende doelgroepen het beste bereiken. Ook zullen partners daarin uiteindelijk leiden tot meer bezoekers.
77
3.2 Aandachtspunten binnen de communicatie Facilitaire communicatie Er zal een betere facilitaire communicatie worden opgezet. Zaken zoals de wegbewijzering naar het museum, uitingen aan de binnen- en buitenkant van het gebouw, de aantrekkelijkheid van de museumwinkel etcetera zullen in de toekomst aandacht krijgen. Grafische richtlijnen Het museum werkt niet met vaste vormgevers, maar kiest er in verband met het diverse aanbod van kunstvormen voor om voor iedere tentoonstelling of project met nieuwe grafische vormgevers samen te werken. Daardoor krijgt ieder communicatiecampagne een eigen stijl. Het nadeel hiervan is dat de herkenbaarheid van het museum hierdoor verloren kan gaan. Daarom werden er grafische richtlijnen vastgelegd. Deze zijn gemaakt in samenwerking met het ontwerpbureau Sinds 1416. De keuze viel op dit bureau omdat zij eerder de huisstijl van het museum hebben gemaakt en past daarom in het kader van de uniformiteitbewaking. Pers Free publicity is een van de belangrijkste communicatiekanalen van het museum. Het onderhouden van perscontacten wint hierdoor aan belang. In 2010 werden meer persberichten verstuurd. Door deze goed te onderbouwen met nieuwswaarde, kreeg het museum en haar projecten veel persaandacht. Het contact met de pers werd steeds sterker en journalisten vonden ook sneller zelf de weg naar het museum voor het uitzenden of schrijven van interessante items.
78
Om een select groepje belang- hebbenden op de hoogte te houden over de persaandacht van het museum, werd er regelmatig een e-mail verzonden met de links naar de tv- uitzendingen of redactionele artikelen. Het museum kwam in 2010 regelmatig in de nationale pers en bijna iedere week in de lokale/ regionale pers.
Digitale communicatie In het voorjaar van 2010 werd de nieuwe website volledig afgewerkt. Het nieuwe CMS systeem is gebruiksvriendelijker en geeft meer communicatiemogelijkheden. Ook werden social media widgets geïmplementeerd op de website zodat mensen ook interactief kunnen reageren.
Verspreiding In 2010 werd er veel beroep gedaan op verspreidingsdiensten. Veel communicatie-uitingen werden effectief verspreid via selecte brievenbussen, scholen, stationsabri’s et cetera. Ook heeft het museum deelgenomen aan de lokale toeristenmarkt. Opvallend was dat veel mensen nog niet wisten dat het museum gratis toegankelijk is. Daar zal in de toekomst ook aan gewerkt worden.
Om op een goedkope en effectieve manier een groter publieksbereik te genereren werd social media geïmplementeerd in het communicatiebeleid. Mensen kunnen dankzij dit medium snel op de hoogte worden gebracht omtrent berichten van/over het museum of zij kunnen zelf reageren. Hierdoor wordt de betrokkenheid van (potentiële) bezoekers ook verhoogd. Momenteel is het museum actief op Facebook, LinkedIn, YouTube en Hyves. Hoewel het project nog in haar groeifase zit, is het nu al merkbaar dat er veel interactie is tussen het museum en bezoekers.
Meer adverteren Voor de lopende tentoonstellingen van 2009 werd gekozen in te zetten op meer advertenties. De tentoonstelling van portretfotograaf Franz Ziegler (1893-1939), die in oktober 2009 opende, bediende een doelgroep die verder reikte dan de grenzen van de provincie NoordBrabant. Het feit dat Franz Ziegler een aanzienlijke periode van zijn carrière fotograaf van het koninklijk huis was, gaf hem grote bekendheid. Mede hierdoor is ervoor gekozen juist bij deze tentoonstelling naast advertenties in regionale media, ook meer dan gebruikelijk te adverteren in landelijke bladen.
3 Marketing & Communicatie
3.3 Communicatieplan Aangezien de meeste (educatieve) activiteiten per en nieuwe aankopen voor de collectie binnen Museum Jan Cunen gekoppeld worden aan tentoonstelling tentoonstellingen is er vanaf eind 2009 per tentoonstelling een apart communicatieplan opgesteld. Daarbij zijn gedurende de tentoonstellingsperiode, naast de opening, steeds momenten gekozen om middels diverse activiteiten, opnieuw aandacht te vragen voor de tentoonstelling. Daardoor werden communicatiemiddelen effectiever ingezet. Bij sommige tentoonstellingen werd er extra aandacht besteed aan een bepaald aspect:
3 Marketing & Communicatie
Wolkendeken van Paul de Reus Omdat deze tentoonstelling zich er goed toe leende werd er een pr-actie ontwikkeld. Om de naamsbekendheid te vergroten organiseerde het museum een educatief slaapfeestje. Het museum kreeg hierdoor veel persaandacht.
MJC 75 jaar. Keuze uit de collectie door directeuren. Speciaal voor de 75ste verjaardag van het museum werd een logo ontwikkeld dat vanaf 24 november 2010 een jaar lang op alle communicatiemiddelen van het museum te zien zal zijn.
Onder Oss. Een archeologisch verhaal Voor deze tentoonstelling werd er gekozen om een ontwerpbureau zowel de tentoonstellingsinrichting te laten ontwerpen als de volledige communicatie van de tentoonstelling. Positief was dat de volledige tentoonstelling erg herkenbaar werd.
Pieter Engels. The rrrolls-royce among artists. Voor deze tentoonstelling werd er minder ingezet op advertenties. In de plaats daarvan werden algemene folders van de tentoonstelling meegestuurd als insert bij enkele voorname magazines. Dit medium heeft een grotere en effectievere visibiliteit.
79
4 BIJLAGEN 4.1 PERSONEELSAMENSTELLING
Op het personele vlak brachten 2009 en 2010 een aantal veranderingen met zich mee. Vanwege de subsidie van de Provincie Noord-Brabant werd een aantal tijdelijke parttime krachten aangesteld.
Directie Dr. René Pingen (tot 1 december 2009) Mr. Martine van Dort (van 1 december 2009 - 1 mei 2010) Drs. Nicolette Bartelink (vanaf 1 mei 2010)
educator (tijdelijke aanstelling) Drs. Janneke Gilsing, educator en projectmedewerker (tijdelijke aanstelling)
Tentoonstellingen, onderzoek en collectie Drs. Marjan van Heteren, conservator Drs. Fleur Junier, conservator Drs. Richard Jansen, gastconservator (tijdelijke aanstelling) Drs. Nikkie Herberigs, projectmedewerker (tijdelijke aanstelling) Drs. Merel van den Nieuwenhof, projectmedewerker (tijdelijke aanstelling) Drs. Jos Peeters, gastconservator (tijdelijke aanstelling) Collectiebeheer Marianne Nouwen, medewerker collecties en tentoonstellingen Educatie Aafke de Bruijn, educator Karin Schipper,
4.2 ADVIESCOMMISSIE
80
stagiaires educatie: Juliette Teekman, (september – december 2009) Daniël Nijveld (oktober 2010 - februari 2011) Maaike Delver, (september 2010 - juli 2011) Marketing & Communicatie Sarah Puozzo, communicatiemedewerker (tijdelijke aanstelling) Bedrijfsvoering Drs. Karina Mamikonjan, medewerker bedrijfsvoering Sjannie Waalen (tijdelijke ondersteuning) Technische dienst Henk Kobussen, medewerker technische dienst Leo van den Heuvel, medewerker technische dienst (op oproepbasis) Ton van Schadewijk, medewerker technische dienst (op oproepbasis) Secretariaat Karin Mozes-Torn Broers, De Adviescommissie van Museum Jan Cunen fungeert als klankbord voor de directie en adviseert gevraagd en ongevraagd het College van B&W over alle zaken die het museum betreffen.
medewerker secretariaat tot 1 juli 2010) Ans de Mol, medewerker secretariaat (vanaf 1 september 2010) Receptie Johanna de Bruyne, receptioniste en telefoniste Willie Ploegmakers, receptioniste en telefoniste Weekendmedewerkers (Op oproepbasis) Kyra de Grauw, gastvrouw Ton van Schadewijk, gastheer Angela Schuitenmaker, gastvrouw Sjannie Waalen, gastvrouw Floor Wagemakers, gastvrouw Museumdocenten (Op oproepbasis) Ernie Bossman Lonneke Burgers Sofie Fest Monique van Holten Merel van den Nieuwenhof Annemarie Schamp Marie-Louise van Schinkel Els Smeets Mieke Soree Yolanda Versteegen Ingrid Friesen Kitty Kweens
De Adviescommissie bestond in 2009 uit de leden: Ferran Bach (tot augustus 2010), Pieter de Dreu, Kelly van Gessel (vanaf augustus 2010), Frank Lubbers (voorzitter) en Melissa de Vreede.
4 BIJLAGEN
4.3 Stichting Vrienden Museum Jan Cunen
Samenstelling van het bestuur van Stichting Vrienden van Museum Jan Cunen Theo Janssen (voorzitter), Margriet Mineur (secretaris), Frits Prijs (penningmeester), Jacques Willemen (notulist), Frans Bruna (lid), Arlo Pennock (lid tot 2010), Ninka ten Bosch (lid vanaf 2010). Aantal leden Het aantal leden bedroeg in 2009 200; dit is licht toegenomen tot 220 in 2010. Bestuurszaken - Op 20 april 2009 zijn de nieuwe statuten gepasseerd. Dit vanwege aanpassingen aan de huidige wet en regelgeving. Tevens is de te naamstelling gewijzigd. De Stichting is een ANBI instelling. - De directeur van het museum, René Pingen, was in 2009 bij nagenoeg elke vergadering als adviseur aanwezig. In 2010 was een afgevaardigde van het museum bij nagenoeg elke vergadering aanwezig. De administratie werd verzorgd door medewerkers van het museum. - Op 10 april 2010 overleed de eerste voorzitter van de Vrienden, Louis Jansen. - Begin mei werd kennisgemaakt met de nieuwe directeur, mevrouw Nicolette Bartelink. Bestuursvergaderingen Naast de vele informele contacten is het bestuur in 2009 6 maal bijeen geweest op 14-01, 11-03, 15-04, 10-06,09-09 en 04-11. In 2010 kwam het bestuur 9 maal bijeen op 13-01, 17-02, 24-03, 21-04, 19-05, 23-06, 01-09, 29-09 en 03-11. 4 BIJLAGEN
Hoofd thema’s in de bestuursvergaderingen - Voortgang nieuwbouw op het Bergossterrein. Inmiddels laat een definitief besluit op zich wachten in verband met de financiering. - De organisatie van festiviteiten rond het 75 jarig bestaan van het museum op 24 november 2010, alsmede het 25 jarig bestaan van de Vriendenkring op 2 juli 2010. De voorzitter en penningmeester zijn in overleg met de directie en mevrouw Walters (Total Event) om de plannen uit te werken. - Het vergroten van het aantal en de betrokkenheid van de leden bij het museum. - Aankoop, fondsenwerving voor het cadeau van de Vrienden ter gelegenheid 75 jarig bestaan Museum, - Communicatie naar de Vrienden. Op de website van het museum presenteert zich ook de Vriendenkring. Samen met de afdeling communicatie wordt hieraan vorm gegeven. Excursies - 19 Oktober 2009 was onder grote belangstelling de Vriendenavond naar aanleiding van de expositie Franz Ziegler virtuoos fotograaf. - Half november werd met een groot aantal leden de Hermitage in Amsterdam bezocht. Zaterdag 17 januari 2009 vond een zeer interessante excursie plaats naar de kunsthal in Rotterdam. Jammer dat slechts 26 leden de tentoonstelling met rondleiding van Giacometti bezochten. - De meerdaagse reis naar Londen met 33 deelnemers was een groot succes. Het comfortabele hotel was bijzonder gunstig gelegen met diverse beziens-waardigheden zoals het British Museum op loopafstand. De rondrit door de stad, het bezoek aan Canter-bury, de rondleiding in Hampton Court Palace en het bezoek aan Rochester werden alom gewaardeerd. - Op 22 Maart 2010 verzorgde het Museum een Vriendenavond naar
aanleiding van de tentoonstelling Wolkendeken van Paul de Reus. Hier waren 32 Vrienden bij aanwezig. - Onder grote belangstelling vond zaterdag 8 mei 2010 de voorjaarsexcursie naar het Kröller – Müller museum plaats met een rondleiding door het jachtslot St. Hubertus. - 28 Vrienden hebben een 4 daags bezoek aan het Ruhrgebied gebracht van 14 - 17 oktober. Het zeer gevarieerde programma van kunst en (industrie-) cultuur oogstte veel waardering. - Helaas kon door gering animo de excursie naar de Kunsthal in Rotterdam geen doorgang vinden. Viering 25-jarig jubileum Vrienden Bij het galadiner in restaurant Cordial op 2 juli 2010 waren 76 gasten aanwezig, waaronder burgemeester Herman Klitsie. Zaterdag 3 juli presenteerden de jarige Vrienden zich tijdens het Romeins spektakel in het stadspark, dat georganiseerd werd in het kader van de tentoonstelling Onder Oss. Een archeologisch verhaal. Dankzij de Vrienden en gulle bijdragen van Douwes Fine Art, Erfgoed Brabant en de Gemeente Oss kon op 24 november onder grote belangstelling het schilderij Winterlandschap met de watermolen van Vilvoorde uit 1844 van Fredrik Marinus Kruseman aan het museum worden overgedragen. Een blijvend aandachtspunt is de vraag hoe de Vrienden te betrekken bij de activiteiten van de Stichting, alsook het werven van nieuwe Vrienden. Hierdoor zal meer financiële armslag ontstaan. De samenwerking met de directie en medewerkers van het museum was ook in de verslagjaren weer bijzonder goed en constructief. Theo Janssen, voorzitter 81
4.4 Bezoekers- aantallen Museum Jan Cunen
2009
Primair Onderwijs
2010 1.573
2.516
VMBO
2.358
HAVO
250
VWO
422
CKV individueel (VMBO/HAVO/VWO)
1.858
Voortgezet Onderwijs *
2.857
4.888
300
163
Begeleiders
-
520
Rondleidingen
-
1.149
Individueel
17.108
18.190
Subtotaal
21.838
27.426
HBO
Stadsarchief Primair Onderwijs
2009
2010 1.572
1.597
672
373
Individueel
5.953
4.149
Subtotaal
8.197
6.119
30.035
33.545
Voortgezet Onderwijs
Totaal * = Voortgezet onderderwijs geeft het Totaal aan van VMBO, Havo, vwo en CKV individueel.
82
4 BIJLAGEN
4.5 colofon
Tekst Nicolette Bartelink, Marjan van Heteren, Fleur Junier, Nikkie Herberigs, Aafke de Bruijn, Janneke Gilsing, Karin Schipper, Sarah Puozzo, Marianne Nouwen, Merel van den Nieuwenhof, Theo Janssen. Vormgeving Sinds 1416, Graphic design & Visual reasearch (www.sinds1416.nl) Organisatorisch gezien valt sinds 2007 ook het Stadsarchief onder Museum Jan Cunen. Gezien deze organisatorische verbondenheid en het verschil in aard en doel van beide instellingen is besloten om de jaarverslagen een eigen plek te geven, maar wel gebundeld aan te bieden.
4 BIJLAGEN
83
Zaaloverzicht Pieter Engels - the rrrolls-royce among artists, 2010
84
Mirjam Kuitenbrouwer – Oneway Mirror, 2009