MUSEUM JAN CUNEN JAAR- VERSLAG

MUSEUM JAN CUNEN JAARVERSLAG 20132015

2

INHOUD

VOORWOORD 5 1 COLLECTIE

1.1 Depots 1.2 Behoud en Beheer 1.3 Collectieonline.nl 1.4 Ontzamelen 1.5 Aanwinsten 1.6 Bruiklenen

2 PUBLIEKSBEREIK

6

6 6 7 7 8 9

10

2.1 Tentoonstellingen, 11 publicaties & educatie 2.2 Museumschool 66 2.3 Overige educatieve activiteiten 67

3 MARKETING & COMMUNICATIE 72

3.1 Digitale communicatie 3.2 Pers 3.3 Menskracht

4 BIJLAGEN

4.1 Personeelssamenstelling 4.2 Adviescommissie 4.3 Stichting Vrienden Museum Jan Cunen 4.4 Bezoekersaantallen

72 72 73

74

74 75 76 76

COLOFON 77

3

MUSEUM JAN CUNEN

Museum Jan Cunen was tot 1 januari 2016 een ondernemend en innovatief gemeentelijk museum gericht op het tentoonstellen van 19de-eeuwse en hedendaagse kunst. Daaromheen organiseerde het museum een breed en gevarieerd educatief programma, zowel voor de individuele bezoekers als voor scholen in de regio. Alle activiteiten in Museum Jan Cunen en het Stadsarchief trokken samen tot en met 2014 steeds ca. 29.000 bezoekers per jaar. We verwachten voor 2015 een lichte daling in verband met de overgang naar de zelfstandige Stichting Museum Jan Cunen. Het museum werd opgericht in 1935, toen de Gemeente Oss stadsarchivaris Jan Cunen in de gelegenheid stelde de Osse kunst en historie voor publiek te verzamelen en te ontsluiten. Het museum beheert momenteel ruim 3.500 kunstwerken en historische objecten en is gehuisvest in de voormalige fabrikantenvilla Villa Constance. Museum Jan Cunen en het in 2007 opgerichte Stadsarchief Oss vormden samen een afdeling binnen de Dienst gemeentebedrijven van de Gemeente Oss. In dit jaaroverzicht, dat verslag doet van de activiteiten van het museum in de periode 2013-2015, is geen staat van baten en lasten opgenomen. Daarvoor verwijzen we naar de jaarverslagen van de Gemeente Oss. De inhoudelijke jaarverslagen van het Stadsarchief verschijnen separaat. Met ingang van 1 januari 2016 gaat het Stadsarchief Oss verhuizen naar de Bibliotheek en wordt het daar ook organisatorisch ingebed. Museum Jan Cunen gaat vanaf die datum verder als verzelfstandigde stichting. Het tentoonstellingsbeleid zal een koerswijziging ondergaan.

4

VOORWOORD

In een jaarverslag is het ongebruikelijk om vooruit te blikken. Toch is dat wat we hier zullen doen. Ten gevolge van bezuinigingen binnen de gemeente Oss zal Museum Jan Cunen per 1 januari 2016 worden verzelfstandigd en zal het museum als Stichting Museum Jan Cunen verder gaan met een gewijzigd beleid en een ingekrompen personeelsbestand, ondersteund door vrijwilligers. In de periode 2013-2014 heeft besluitvorming hierover plaatsgevonden in het college van B&W en de gemeenteraad van de gemeente Oss. In 2015 vinden alle voorbereidingen plaats voor de reset van het museum. Om die reden hebben we ervoor gekozen om dit jaarverslag te laten gaan over de periode 2013-2015. Alle tentoonstellingen en activiteiten voor dit lopende jaar zijn immers al bekend en zo creëren we een duidelijk overzicht. Het inhoudelijke beleid was in de verslagjaren vooral gericht op tijdelijke tentoonstellingen met een link naar de collecties 19de-eeuwse en hedendaagse kunst. Kunstwerken zijn verworven naar aanleiding van de georganiseerde tentoonstellingen en soms waren aanwinsten ook mede aanleiding tot het organiseren van tentoonstellingen. Voor de medewerkers van het huidige museum is 2015 een jaar van afscheid nemen. Niet alleen van collega’s die elders een baan vinden, maar ook van de Adviescommissie die ons enorm gesteund heeft. Ook namen we dit jaar node afscheid van Theo Janssen, de voorzitter van de Vereniging Vrienden van Museum Jan Cunen. Ondanks de substantieel lagere budgetten heeft het museum in de periode 20132015 goede resultaten behaald. Museum Jan Cunen zorgde met de programmering van tentoonstellingen en activiteiten voor veel regionale en landelijke publiciteit voor Oss op radio en TV en in de dagbladen. Binnen Oss werd regelmatig samengewerkt met de andere culturele instellingen, bijvoorbeeld in de Popronde en de Museumconcerten, waarbij Groene

Engel voor de programmering zorgde en het museum voor de prachtige ambiance en akoestiek van de Trouwzaal. Individuele bezoekers konden het hele jaar door deelnemen aan een divers aanbod van educatieve activiteiten en evenementen. In 2013 vierden we de tienjarige structurele samenwerking met scholengemeenschap Het Hooghuis, die bekend staat als de Museumschool. Dit jubileum werd gemarkeerd door de uitgave van een publicatie. Voor het educatieve aanbod van een tweetal grote tentoonstellingen met beeldhouwkunst, Metamorfose van Maartje Korstanje en Desalniettemin, de Liefde van Gijs Assmann, werd een substantiële subsidie ontvangen van het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Prins Bernhardfonds. Minister Jet Bussemaker prees in een brief aan de Tweede Kamer Museum Jan Cunen voor deze projecten. Het basisonderwijs kwam als gewoonlijk ook dit jaar weer massaal naar het museum via vooral het kunst- en cultuurmenu van de Osse Kunstinstellingen voor het Onderwijs (OKVO). Onze dank gaat uit naar alle medewerkers, stagiaires en vrijwilligers, naar de Adviescommissie, de Stichting Vrienden van Museum Jan Cunen, samenwerkingspartners uit Oss en heel Nederland voor de prettige samenwerking.

Nicolette Bartelink directeur

5

1 COLLECTIE

Museum Jan Cunen beheert een rijke en gevarieerde collectie beeldende kunst van de 19de eeuw tot heden, met uitzondering van de periode van het interbellum. De hedendaagse kunst is vooral vanaf de jaren ’80 van de 20ste eeuw tot nu goed vertegenwoordigd. De collectie streekhistorische objecten is ondergebracht in het Stadsarchief Oss, waar zich uiteraard veel archivalia en documentatie over de regio bevinden.

1.1 DEPOTS

In 2013 heeft het museum de beschikking gekregen over een extra ruimte, ‘depot 2’, in de directe nabijheid van het hoofddepot in het gemeentehuis. Deze ruimte is in 2015 klimatologisch verbeterd en opnieuw ingericht. Eind 2014 ontstond door aanhoudende regen in combinatie met een verstopte afvoer wateroverlast in het museumdepot in het Stadsarchief, waar ook werken uit het bezit van het museum geplaatst waren. De werken zijn samen met Helicon beredderd en tijdelijk opgeslagen tot de lekkage was verholpen.

1.2 BEHOUD EN BEHEER

In 2013 zijn, mede dankzij de subsidie basistaken musea van de Provincie Noord-Brabant, een tweetal werken op papier en een drietal schilderijen uit de kerncollectie presentabel gemaakt. Beide werken op papier, Fruitmandje van Bart van der Leck en Opus 171G van Joop Wagenmaker, zijn voorzien van nieuw zuurvrij passe-partout. Twee schilderijen, Meisje voor parkhek van Eugène Brands en Portret van een boer van Hendrik Chabot, waren het slachtoffer van doelbewust vandalisme. Zowel het meisje als de boer werden voorzien van een snorretje. Deze beschadigingen zijn gerestaureerd en de schilderijen zijn weer toonbaar.

6

1 COLLECTIE

Een restauratie die extra aandacht verdient, is het schilderij Portret van Zouaaf Ignatius Wils van Gerard van der Heijden. Dit werk is afkomstig uit de collectie van de voormalige gemeente Ravenstein en door de gemeentelijke herindeling onder het beheer van Museum Jan Cunen gekomen. Na inspectie bleek de conditie van dit werk erg slecht. Het historisch belang van dit werk is voor de bewoners van Ravenstein groot. Zij identificeren zich met deze beroemde plaatsgenoot en het behoud van het schilderij onderstreept het belang van het behoud van Brabants erfgoed. Het feit dat op het schilderij attributen zijn afgebeeld, zoals een baret en een sabel, die ook in de collectie van het museum zijn opgenomen, maakt dit tot een bijzondere eenheid.

De toestand van het portret was onstabiel. Op meerdere plaatsen was er opstaande verf en lacunes (afgevallen verf ). Slecht uitgevoerde voorgaande restauraties hadden meer schade aan het doek aangericht. Een gehele restauratie was gewenst. De impact van de restauratie bleek enorm: details die eerst verstopt zaten onder dikke lagen vernis zijn inmiddels weer zichtbaar. Het grauwe gelaat van de kolonel heeft plaats gemaakt voor een gezonde uitstraling en in zijn kostuum komt hij nu weer vlekkeloos voor de dag. Het succes van deze restauratie is gepresenteerd in een kleine expositie in Museum Jan Cunen. Inmiddels hangt het werk weer in Ravenstein, waar het enthousiast onthaald werd door de Heemkundekring Land van Ravenstein.

1.3 COLLECTIEONLINE.NL In het najaar van 2013 ging de verbeterde versie van CollectieOnline.nl de lucht in. De verbetering betrof het gebruiksgemak van de website. De nieuwe lay-out is een stuk overzichtelijker en maakt in een oogopslag duidelijk hoe de site gebruikt kan worden. Naast het gebruiksgemak is ook het zoekgemak verbeterd. Zo kun je nu zoeken op tentoonstelling, thema of op

1.4 ONTZAMELEN

In verband met ruimtegebrek en de noodzaak een werkbaar depot op te leveren voor het te verzelfstandigen museum, is in de loop van 2014 door de gemeente Oss besloten afstand te doen van de collectie BKR-werken (ca. 500 stukken). In opdracht van de gemeente heeft de Stichting Onterfd Goed deze collectie opgenomen, beschreven en geregistreerd in hun ruimte in De Gruyterfabriek in Den Bosch. Zij zoeken nu naar nieuwe eigenaren voor de werken. In overleg met

1 COLLECTIE

tags van andere gebruikers. Voor de meer gerichtere zoeker is de site ook voorzien van geavanceerde zoekingangen.

de in Oss gesitueerde kunstenaars Han Klinkhamer, Alex Schalken en Anita de Baaij, van wie het museum al werk in de collectie bezit, is een selectie van 49 kunstwerken opgenomen in de vaste collectie van Museum Jan Cunen.

7

1.5 AANWINSTEN

In 2013-2015 was het mogelijk om van alle kunstenaars waarmee we tentoonstellingen maakten, een of meer werk(en) te verwerven.

Maartje Korstanje Zonder titel, 2012

2013 Maartje Korstanje (Goes 1982) Zonder titel, 2012 JC 2403 A-H karton epoxyhars hout A h 131 x b 160 x d 150 cm B h 146 x b 100 x d 135 cm C h 158 x b 87 x d 130 cm D h 195 x b 115 x d 150 cm E h 187 x b 118 x d 160 cm F h 145 x b 81 x d 140 cm G h 128 x b 69 x d 153 cm H h 97.5 x b 115 x d 130 cm

Brigitte Picavet Ludieke lullige worst, 2013 JC 2405

plastic, was h 30 x b 14 x d 8 cm Gemaakt in het kader van een ludieke geldinzamelingsactie voor het behoud van Museum Jan Cunen; dit exemplaar werd aangeboden aan de directeur bij wijze van morele steun.

8

2014 Gerco de Ruijter (Vianen 1961) Baumschuhle #001, 2010 JC 2423 dibond h 80 x b 80 x d 2.3 cm

Gerco de Ruijter (Vianen 1961) Baumschuhle #029, 2008 JC 2424 dibond h 110 x b 110 x d 2.3 cm

Gerco de Ruijter (Vianen 1961) Untitled, Delfgauw, 2009 JC 2425 dibond h 110 x b 110 x d 2.3 cm

Jasper Krabbé (Amsterdam 1970) Goodbye my Loveds, 2014 JC 2422 waskrijt, doek h 300 x b 150 x d 5 cm

1 COLLECTIE

2015 Gijs Assmann (Roosendaal, 1966) Ballonnenkind II, 2015 JC 2492 h 220 x b 120 x d 80 cm

Gijs Assmann

Ballonnenkind II, 2015

1.6 BRUIKLENEN

Net als voorgaande jaren heeft het museum objecten beschikbaar gesteld aan representatieve locaties van de gemeente Oss, wiens collectie het museum beheert. Een groot aantal bruiklenen werd verstrekt aan collega-musea en instellingen zoals bijvoorbeeld Afbraak op de Nieuwendijk te Amsterdam van George Hendrik Breitner, aan het Stadsarchief Amsterdam. Voor de nieuwe vaste tentoonstelling Het verhaal van Brabant in Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch heeft Museum Jan Cunen enkele werken in langdurig bruikleen gegeven, waaronder een van onze topstukken: Interieur van de Sint Jan in Den Bosch van Johannes Bosboom.

Overige langdurig uitgaande bruiklenen Gemeente Oss, locatie gemeentehuis Zeven burgemeestersportretten, waaronder:

Henk Wildschut (1967) Portret van Burgemeester H.W.M. Klitsie, 2011 JC 2378 foto, 110 x 88 cm

1 COLLECTIE

Simon Maris (1873-1935) Portret van Burgemeester H.F. van den Elzen, 1921 JC 0345

doek, 135 x 95 cm

Gemeente Oss, locatie raadhuis van de voormalige gemeente Ravenstein

Gerard van der Heijden (1864-1939) Portret van zouaaf Kolonel I.M.P.A. Wils, 1911 JC 2373 doek, 240 x 150 cm

Bezoekerscentrum Land van Ravenstein, Ravenstein

Vijf objecten, waaronder de sabel en de baret van zouaaf Kolonel I.M.P.A. Wils JC 2374 en JC 2375

Monseigneur Van de Boer Stichting, Oss

Jos Pauels (jaartallen) Portret van mgr. Van de Boer, 1926 JC 1804doek 135 x 92 cm

9

2 PUBLIEKSBEREIK

Op pad met Gerco de Ruijter, 2014

In de periode 2013-2015 is opnieuw een gevarieerd aanbod gerealiseerd van tentoonstellingen en educatieve projecten. Voor veel projecten werd met succes subsidie aangevraagd en ontvangen van de provincie Noord-Brabant maar ook van landelijke fondsen als het VSBFonds, Fonds21, het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Mondriaanfonds. Educatie, collectievorming en presentatie zijn bij Museum Jan Cunen op elkaar afgestemd en in het museum is voor iedere bezoeker, van jong tot oud, op elk moment educatief aanbod beschikbaar. Het aanbod is niet alleen gericht op de tentoonstellingen, maar ook onafhankelijk daarvan inzetbaar. Educatie wordt binnen Museum Jan Cunen meer dan bij andere kunstmusea gerekend tot de primaire taken. Dat komt tot uitdrukking in de omvang en het doel van de educatieve activiteiten. Deze gaan samen met een open en onderzoekende houding naar een sterkere maatschappelijke museale verankering. Kenmerkend zijn de intensieve samenwerking met het (lokale) onderwijs, de multidisciplinaire werkwijze en het belang dat wordt

gehecht aan de rol van de kunstenaar – ook bij educatie. Binnen alle educatieve projecten wordt aandacht besteed aan de inspiratiebronnen en werkwijze van de kunstenaar. Dit resulteert in het steeds weer opnieuw inrichten van een aparte ruimte in het museum: de Bovenkamer, waarin het publiek inzicht kan krijgen in de ontstaansgeschiedenis van kunst en/of de inspiratiebronnen van de kunstenaars. Daarbij is niet alleen aandacht voor praktische achtergronden als voorstudies, maar ook voor conceptvorming. Jaarlijks wordt van een aantal kunstenaars de bovenkamer vastgelegd in korte films, door hen zelf geregisseerd, voor het project MJCTV dat is bedoeld om de collectie van het museum te voorzien van een extra ontsluiting. Met dit MJCTV-programma hebben we ons recent kunnen aansluiten bij ArtTube, een vergelijkbaar programma dat door Museum Boijmans-Van Beuningen is ontwikkeld. De films zijn beschikbaar via youtube.com/museumjancunen en collectieonline.nl. Nieuws hierover is te vinden op arttube.nl/nieuwsbrief, op twitter@ARTtube_NL, Facebook/ ARTtube en via Pinterest/arttube. In de periode 2013-2015 is de educatieve ruimte in het souterrain van het museum veelvuldig gebruikt voor workshops e.d. Tijdens openingstijden is de ruimte ook toegankelijk voor publiek.

10

2 PUBLIEKSBEREIK

2.1 TENTOONSTELLINGEN, In 2013, 2014 en 2015 is een groot aantal PUBLICATIES & EDUCATIE tentoonstellingen en presentaties gerealiseerd, waarbij die op de tweede verdieping een grotere omvang kenden dan die op de eerste. Hieronder volgt een korte beschrijving van iedere tentoonstelling en eventuele bijbehorende publicatie met daarbij tevens een beschrijving van activiteiten op het gebied van educatie en publieksbereik, gekoppeld aan de tentoonstelling.

Tentoonstelling Henk van Os komt thuis. Een keuze uit de collectie, 2015.

2 PUBLIEKSBEREIK

11

LINKSE HOBBY DE KEUZE VAN JAN MARIJNISSEN 7 SEPTEMBER T/M 20 JANUARI 2013

12

2 PUBLIEKSBEREIK

LINKSE HOBBY

Voor deze tentoonstelling op de tweede verdieping heeft de geëngageerde en gepassioneerde partijvoorzitter van de SP een selectie gemaakt van kunstwerken uit de collectie van Museum Jan Cunen. Hij koos werken uit de deelcollectie 19de-eeuwse schilderkunst en combineerde die met moderne en hedendaagse kunstwerken. De zalen van het museum werden thematisch ingericht; zo was er bijvoorbeeld een zaal met als thema Rood en een met het thema Abstract. Ook werd een zaal ingericht als eerbetoon aan Antoon de Werd, oud directeur van het museum en voormalig collega van de vader van Marijnissen. De zaal met 19de-eeuwse schilderkunst werd samengesteld door De Werds zoon Guido de Werd, die bij de opening het museum een olieverfschets van David Bles schonk, uit de privéverzameling van zijn vader. Mede door het samenvallen van de tentoonstelling met de landelijke verkiezingen, kon de tentoonstelling rekenen op grote aandacht van

LINKSE HOBBY EDUCATIE

2 PUBLIEKSBEREIK

de pers. De tentoonstelling werd feestelijk geopend door Jan Mulder. Er waren werken te zien van Erik Andriesse, Jan Andriesse, Bram Bogart, Johannes Bosboom, Ad van Campenhout, Paul van Dongen, Ton Frenken, Wout van Heusden, Helena van der Kraan, Reinier Lucassen, Jacob Maris, Matthijs Maris, Hendrik Willem Mesdag, Jon Naar, Ronald Ophuis, Viviane Sassen, Jan Schoonhoven, Wim Sinemus, Michael Tedja, Carel Visser, Jaap Wagemaker, Jan Hendrik Weissenbruch en Hendrik Wiegersma.

Animatieworkshops Tijdens hun schoolkamp hebben alle eerstejaars van Het Baken Park Lyceum uit Almere in het museum animaties gemaakt geïnspireerd op de tentoonstelling Linkse Hobby. De keuze van Jan Marijnissen. Het bezoek begon met een interactieve rondleiding door de tentoonstelling waarbij de leerlingen onder leiding van een deskundige museumdocent heel verschillende kunstwerken gingen bekijken van abstract tot figuratief; van 19de-eeuwse schilderijen tot hedendaagse fotografie. Vervolgens kozen ze één van de kunstwerken uit als achtergrond voor hun eigen animatiefilmpje. Kunstenaar Tom l’ Istelle legde de techniek van de stop-motion animatie uit en onder zijn begeleiding maakten de leerlingen in kleine groepjes korte animatiefilmpjes. 13

LINKSE HOBBY DE INSPIRATIE VAN K26 15 DECEMBER 2012 T/M 20 JANUARI 2013

14

2 PUBLIEKSBEREIK

LINKSE HOBBY

Museum Jan Cunen en K26, de Stichting Beeldende Kunst Oss, hebben ter gelegenheid van de tentoonstelling Linkse hobby: De keuze van Jan Marijnissen een opdracht uitgezet aan de kunstenaars die verbonden zijn aan K26: namelijk het vervaardigen van een kunstwerk dat geïnspireerd is op de kunstwerken uit de tentoonstelling of op de samensteller ervan: Jan Marijnissen. De bijzonder uiteenlopende resultaten hiervan werden in het museum getoond in de laatste weken van de tentoonstelling. Het publiek kon in het museum op zijn of haar favoriet stemmen, waarna Jan Marijnissen op de feestelijke finissage op 17 januari uit de top 3 van het publiek de winnaar koos. De winnaar, Brigitte Picavet, zie een afbeelding van haar kunstwerk rechtsonder, krijgt een solotentoonstelling in de torenkamer van het museum in het najaar 2013.

2 PUBLIEKSBEREIK

15

PIET MEINERS (1857-1903) EEN VERGETEN KUNSTENAAR 27 JANUARI T/M 20 MEI 2013

16

2 PUBLIEKSBEREIK

PIET MEINERS

Piet Meiners, Boerderij te Zweeloo, Singer Laren, paneel 25,5 x 35,5 cm

Voor het eerst sinds 110 jaar exposeerde Museum Jan Cunen schilderijen van de vergeten kunstenaar Piet Meiners (1857-1903). Het museum stelde uit diverse particuliere en museale collecties een unieke tentoonstelling samen, die aantoont dat deze eigenzinnige kunstenaar ten onrechte in vergetelheid is geraakt. Deze eigenzinnige ‘vergeten Tachtiger’ schilderde verfijnde stillevens, unieke landschappen en portretten. Daarnaast maakte hij etsen, waarmee hij zijn tijd ver vooruit was. Door zijn eenzelvige, bijna schuwe karakter bleef Meiners lang onbekend bij het grote publiek. In 1903 kwam hierin verandering door een grote solotentoonstelling in Rotterdam. Het succes was echter van korte duur; kort na zijn doorbraak overleed de toen 45-jarige kunstenaar na een tragisch ongeval. Piet Meiners, zoon van de romantische landschapschilder Claas Hendrik Meiners, studeerde aan de Rijksakademie in Amsterdam, samen met onder anderen Willem Witsen, Jacobus van Looy en Willem Bastiaan Tholen. Deze ‘Schilders van Tachtig’ vormden een vernieuwingsbeweging van jongeren die optrokken met gelijkgestemde dichters en schrijvers.

Het tij keerde toen hij door zijn vrienden werd ondergebracht op Ewijckshoeve, het buiten van de familie Witsen. Dankzij kunstpaus Hendrik Petrus Bremmer kreeg Meiners een grote solotentoonstelling in de Rotterdamse Kunstkring. De kunstcritici spraken over zijn originele stijl en hij verkocht maar liefst 25 schilderijen. De dorre, schuwe man bloeide op. Nog geen half jaar later, in oktober, fietste hij na een cafébezoek tegen een boom, waarna hij met zijn hoofd in de modder terecht kwam en stikte. Bij de tentoonstelling verscheen een rijk geïllustreerde catalogus.

Piet Meiners, Stilleven met sojakruikje en immortellen, Groninger museum, doek 31 x 21,5 cm

Meiners leefde teruggetrokken. Hij schilderde kleine landschappen en ingetogen stillevens, maar stelde ze zelden tentoon. Daarnaast vervaardigde hij prachtige portretten van familie en vrienden, die lang in familiebezit bleven. In zijn stillevens verwerkte hij veel autobiografische elementen. Hij had oog voor de picturale rijkdom van alledaagse voorwerpen, vooral als die voor hem een bijzondere betekenis hadden. Door zijn depressies kwam hij soms maandenlang niet aan het werk. 2 PUBLIEKSBEREIK

17

18

2 PUBLIEKSBEREIK

2 PUBLIEKSBEREIK

2 PUBLIEKSBEREIK 19

PIET MEINERS EDUCATIE

Project voor groep 7 van het basisonderwijs In de maanden februari en maart bezochten 1500 kinderen uit groep 7 van basisscholen uit Oss en omgeving de tentoonstelling als onderdeel van het OKVO menu.

Tot slot kregen de kinderen van het Piet Meiners-promotieteam stickers mee naar huis om ergens op te plakken zodat Piet Meiners bij nog meer mensen bekend wordt.

De kinderen werden in het museum ontvangen door het Piet Meiners-promotieteam. Ze kregen een filmpje te zien van een nieuwsitem waarin de conservator van het museum vertelt over de herontdekking van Piet Meiners. De kinderen werden uitgenodigd om mee te helpen Piet Meiners beroemd te maken, maar dan moesten ze natuurlijk wel eerst weten waarom zijn werk zo bijzonder is! In een afwisselend programma leerden de kinderen over de bijzondere achtergronden die Piet Meiners schilderde, hoe hij op zoek was naar andere composities dan zijn tijdgenoten, wat je allemaal over de kunstenaar te weten kunt komen door naar zijn schilderijen te kijken en dat Piet Meiners met verschillende materialen werkte. Natuurlijk bekeken ze veel kunstwerken, maar gingen ook zelf aan de slag met kleurpotlood, stempels en krijt.

20

2 PUBLIEKSBEREIK

Beeldend kunstenaar in de klas In opdracht van Museum Jan Cunen voerde beeldend kunstenaar Myrthe Rootsaert binnen het aanbod van OKVO à la carte enkele workshops uit ter verdieping op het museumbezoek van groep 7 als onderdeel van het OKVO menu. Naast een korte uitleg van haar eigen werkzaamheden, vertelde Rootsaert wat de opdracht aan de leerlingen was: Kies een aantal elementen uit vier schilderijen van Piet Meiners en maak deze vervolgens na van klei. Van deze ‘mini’ Piet Meiners konden de leerlingen vervolgens een nieuwe compositie maken. Daarnaast was het de opdracht om een voorwerp uit onze tijd te maken en dit aan de compositie toe te voegen. Naast de pijp, de geijkte vazen en pompoenen uit de tijd waarin Piet Meiners leefde ontstonden er zo ook Piet Meiners bokalen, donuts, cupcakes, mobieltjes, taart etc. Er werd zeer enthousiast gereageerd door de scholen, zeker omdat ze nu met een materiaal werkten waar docenten zelf niet vaak mee werken.

2 PUBLIEKSBEREIK

21

SOLO HENK WILDSCHUT 3 FEBRUARI T/M 25 AUGUSTUS 2013

SOLO Henk Wildschut 22

Museum Jan Cunen Oss 03.02 25.08.2013 2 PUBLIEKSBEREIK

HENK WILDSCHUT

In zijn vaak monumentale foto’s houdt Wildschut een zekere afstand en blijft hij weg van de anekdote. Het ontbreken van sentiment maakt zijn werk zuiver en aangrijpend. Bij deze eerste museale solotentoonstelling van Wildschut is een gelijknamige publicatie verschenen in samenwerking met Uitgeverij de Kunst. Voor Solo maakte documentaire fotograaf Henk Wildschut (Harderwijk, 1967) een keuze uit het werk van de afgelopen vijftien jaar. Na zijn opleiding aan de Koninklijke Academie in Den Haag heeft Wildschut, naast het werk in opdracht voor kranten en tijdschriften, ook langlopende documentaire projecten geïnitieerd. Hij maakte indruk met de serie Shelter, waarvoor hem in 2011 de prestigieuze Dutch Doc Award werd toegekend. Voor dit project fotografeerde hij gedurende een aantal jaar de provisorische onderkomens van vluchtelingen aan de randen van Fort Europa.

2 PUBLIEKSBEREIK

Ontheemding, isolement en kwetsbaarheid zijn de terugkerende thema’s in Wildschut’s werk. In de serie Sandrien (2001–2002) bracht hij, samen met Raimond Wouda, het leven aan boord van de Sandrien in beeld. Het schip met zijn Indiase bemanning lag anderhalf jaar aan de ketting in de Amsterdamse haven, de bemanning leefde letterlijk tussen wal en schip. Ook in de series A’dam DOC.k, over diezelfde haven en haar arbeiders, en Men at Sea – waarvoor Wildschut drie eentonige weken doorbracht op een containerschip tijdens zijn Atlantische oversteek – zijn deze thema’s voelbaar aanwezig.

23

24

2 PUBLIEKSBEREIK

2 PUBLIEKSBEREIK

25

HENK WILDSCHUT EDUCATIE

Vakoverstijgend programma voor het VMBO-onderwijs in Oss Het educatieve project voor het Voortgezet Onderwijs bij de tentoonstelling Solo van Henk Wildschut is tot stand gekomen door een vruchtbare samenwerking tussen middelbare school Het Hooghuis, Cultuurpodium de Groene Engel, Vluchtelingenwerk Oss, Museum Jan Cunen en Henk Wildschut zelf en werd financieel gesteund door het SNS Reaal fonds. Doel was om het programma echt te laten beklijven onder de leerlingen. Daarom werd er gekozen voor een vakoverstijgende aanpak, waardoor het onderwerp op meerdere momenten tijdens een schoolperiode aan de orde kwam. Voorbereidende lessen Zo zijn er maart 2013 3 voorbereidende lessen tijdens het vak Mensen Maatschappij gegeven. In les 1 is de animatiefilm Une girafe sous la pluie (Een giraf in de regen) van Pascale Hecquet bekeken. Bij de film is een deel van de lesbrief van het internationaal expertisecentrum ‘Movies that Matter’ gebruikt. In les 2 kwamen de begrippen migratie en identiteit dichter bij de leerlingen zelf. De leerlingen kregen de opdracht om alle factoren op te schrijven die ze nodig hebben om zichzelf te kunnen zijn. Les 3 was een gesprek met een vluchteling. Aan de hand van vragen die waren voorbereid in les 2 bracht de docent een gesprek op gang tussen de vluchteling en de leerlingen.

26

Museumbezoek Het museumbezoek vond klassikaal plaats. Bij binnenkomst werd eerst de link gelegd met de lessen Mens en Maatschappij en het gesprek met de vluchteling om vervolgens de koppeling naar de tentoonstelling te maken. Na een korte introductie op Henk Wildschut werd de klas opgedeeld in 2 groepen. Iedere groep kreeg de opdracht tijdens de rondleiding vragen op te schrijven gericht aan Henk Wildschut. Deze vragen werden tijdens de lezing van Wildschut door hemzelf beantwoord. Vervolgens ging iedere groep door de tentoonstelling en bespraken ze middels diverse opdrachten enkele series van Wildschut. Zo werd ze gevraagd de foto’s van de vluchtelingenkampen toe te lichten, wat was er anders aan dan op foto’s die je normaal gesproken in de krant ziet? Bij de serie Shelter voerden ze een krantenkoppenopdracht uit, waarbij ze het meest geschikte krantenkop bij de serie moesten zoeken al voordat ze het verhaal achter de foto’s wisten. Bij de serie Sandrien werden diverse muziekfragmenten ten gehore gebracht met de vraag welk fragment het beste bij de foto’s paste. Ook hier werd ze gevraagd zonder info vooraf de locatie en omstandigheden te beschrijven. Wat was daar aan de hand? In de bovenkamer werd vervolgens kort ingegaan op de werkwijze van Wildschut.

Workshop met beeldend kunstenaars in de klas De workshops met de beeldend kunstenaars startten met een terugkoppeling naar les twee van de voorbereiding op school. Per klas werd in een kort gesprek onder leiding van een beeldend kunstenaar besproken wat je als eerste meeneemt als je moet vluchten. Is na het spreken van de vluchteling en het zien van de tentoonstelling van Henk Wildschut de lijst nog hetzelfde? En hoe kun je een dergelijke lijst visueel maken tot een kunstwerk? Vervolgens hadden de leerlingen met ondersteuning van de beeldend kunstenaar een dagdeel de tijd hun eigen persoonlijke lijst visueel te maken door er een collage, tekening, schilderij of sculptuur van te maken. Ook 150 leerlingen van Hooghuis TBL (havo, vwo) brachten een bezoek aan de tentoonstellingen en hadden een meet & greet met de kunstenaar in de Groene Engel.

Lezing in Cultuurpodium de Groene Engel Na het museumbezoek stond de lezing van Henk Wildschut zelf op het programma. Tijdens zijn verhaal vertelde hij veel over zijn werkwijze en liet ook werk zien dat niet in de tentoonstelling werd getoond. 2 PUBLIEKSBEREIK

2 PUBLIEKSBEREIK

27

SEMÂ BEKIROVIC IT’S A GOD AWFUL SMALL AFFAIR 9 JUNI T/M 3 NOVEMBER 2013

28

2 PUBLIEKSBEREIK

SEMÂ BEKIROVIC

In haar eerste museale solotentoonstelling speelt Bekirovic met het romantische beeld dat wij van de wetenschap hebben. Sema Bekirovic (Amsterdam, 1977) maakt foto’s, video’s, sculpturen en installaties. Toeval en het contrast tussen natuur en cultuur zijn terugkerende thema’s in haar werk. In 2007 baarde zij opzien met het project Koet, waarvoor zij een meerkoetenpaar allerlei spullen, van naaktfoto’s tot een oude tandenborstel, toewierp. De koeten gebruikten dit als bouwmateriaal voor hun nest. Het project resulteerde in een fotoboek en een diapresentatie. Een belangrijk aspect van Bekirovic’ werkwijze is de spanning die ze creëert tussen het uitoefenen van de controle over haar werk en het loslaten daarvan. Zo laat ze slakken, die over een tekening met roosterpatroon bewegen en met hun slijm een spoor achterlaten, het werk bepalen. Of ze plaatst een camera in een bos, die registreert hoe de dieren een door Bekirovic neergezette picknick verorberen.

2 PUBLIEKSBEREIK

In haar eerste museale solotentoonstelling It’s a god-awful small affair speelde Bekirovic met het romantische beeld dat wij van de wetenschap hebben. Bekirovic heeft, wellicht onder invloed van haar vader die natuurkundige is, van kinds af aan een grote fascinatie voor wetenschap. De titel is een citaat uit het nummer Life On Mars van David Bowie. Bekirovic refereerde hiermee aan de nietigheid van de mens ten opzichte van het heelal. Het staat ook voor de relativerende houding die zij ten opzichte van haar kunstenaarschap wenst in te nemen. Humor en ernst gaan hand in hand in haar werk. Zo heeft ze een meteoriet, aangekocht via eBay, omgesmeed tot brilmontuur. Ook beeldmateriaal van NASA en ander wetenschappelijk fotomateriaal vormden onderdeel van deze presentatie. De tentoonstelling omvatte naast recent werk ook vroeger werk. Voor tien kinderen in de leeftijd van 9-12 jaar gaf Sema een workshop in de herfstvakantie.

29

METAMORFOSES MAARTJE KORSTANJE 15 SEPTEMBER 2013 T/M 11 MEI 2014

30

2 PUBLIEKSBEREIK

MAARTJE KORSTANJE

Deze tentoonstelling vormt de eerste museale solopresentatie van beeldhouwster Maartje Korstanje (1982). Haar sculpturen, die overwegend in karton zijn vervaardigd, bevinden zich in het gebied tussen abstractie en figuratie. Korstanje heeft een fascinatie voor de natuur die duidelijk herkenbaar is in haar werk: figuren doen associaties oproepen met bijvoorbeeld prehistorische dieren, insecten en skeletten. Tegelijkertijd zou je er fantasiewezens of monsters in kunnen herkennen. ‘Mijn inspiratie haal ik uit een oude dierenencyclopedie ( . . . ). Het staat vol met zwart-wit afbeeldingen waardoor je vormen goed ziet. Mijn werk is eigenlijk een optelsom van vormen, die mij fascineren. De sculpturen zijn geen herkenbare dieren want de onderdelen zijn zo gefragmenteerd en op ongewone manieren met elkaar verbonden dat een ander beeld ontstaat dan dat we kennen. Ik vind het fijn als mensen naar mijn werk kijken en allerlei associaties hebben, daarom gebruik ik ook geen titels.’

Korstanje gaat intuïtief te werk, zonder vooropgezet plan of voorstudies creëert ze aldoende haar beelden. Toeval speelt daarbij een belangrijke rol. Ze gebruikt vooral ‘arme’ materialen als karton, behanglijm, Polyurethaan (PU) schuim of kunststof. Het resultaat is betoverend, de behandeling van de materialen geven de beelden grote uitdrukkingskracht. Kleine stukken karton die losjes over elkaar heen zijn aangebracht geven het oppervlak een levendig karakter. Kortstanje speelt ook met contrasten in haar materiaal. Hoogglanzende, gladde, gekleurde onderdelen van epoxy contrasteren sterk met het matte, bruine karton. Ook heeft ze bijvoorbeeld wel eens een kartonnen sculptuur aan de binnenkant met bladzilver bekleed. De tentoonstelling biedt een overzicht van Korstanjes werk van de afgelopen jaren. Daarnaast heeft ze speciaal voor de tentoonstelling een ruimtevullende sculptuur vervaardigd. Bij de tentoonstelling verscheen een rijk geïllustreerde publicatie.

2 PUBLIEKSBEREIK

31

MAARTJE KORSTANJE EDUCATIE In november en december 2013 bezochten 10 groepen van verschillende groepen 4 van basisscholen uit Oss en omgeving het museum met het OKVO plusmenu. In het plusmenu staat per jaargroep een andere kunstdiscipline centraal dan bij het basismenu. Voor groep 4 is dat in het basismenu de discipline literatuur, in het plusmenu is dat beeldende kunst. In het uur dat een klas het museum bezocht werden ze ontvangen door 2 museumdocenten. In twee groepen bezochten ze kort de tentoonstelling van Maartje Korstanje waar ze hun fantasie de vrije loop konden laten gaan. Wat kan jij allemaal ont32

dekken in de beelden van Maartje? Vervolgens gingen ze in de workshop net als Maartje aan de slag met karton. Lekker plakken en kliederen geblazen! OKVO – Groep 7 In de maanden februari en maart 2014 bezochten 1500 kinderen uit groep 7 van basisscholen uit Oss en omgeving de tentoonstelling, als onderdeel van het OKVO menu. Aan de hand van enkele opdrachten leerden zij actief en gedetailleerd te kijken naar de kunstwerken. Begrippen als gevoel, ruimte, personage en contrast werden behandeld. Daarnaast gingen de kinderen zelf aan de slag met karton-maché. Met

2 PUBLIEKSBEREIK

alle klassen gezamenlijk werd een enorm kunstwerk gemaakt, waar door iedere klas steeds verder aan gebouwd werd. Het eindresultaat kon uiteindelijk niet meer door de deur, waardoor het wel afgebroken moest worden. Fantasiedieren Zes havo klassen uit het eerste jaar van Het Hooghuis (TBL) brachten op 17 en 18 december 2013 een bezoek aan de tentoonstelling en lieten zich inspireren door de sculpturen. Aansluitend volgden ze een workshop door grafisch vormgevers van Sinds 1416 die de leerlingen uitdaagden om een pagina te maken voor ‘Schepsels, de nieuwe encyclopedie van merkwaardige wezens’. Deze opdracht was geïnspireerd op een uitspraak van Maartje Korstanje. De bladzijdes die de leerlingen hebben gemaakt zijn uiteindelijk gebundeld tot één groot boek. Ook is er van een aantal schepsels een behang ontworpen door Sinds 1416. Het behang en de encyclopedie werden samen tentoongesteld in de gang van de school. Inspiratieproject 135 leerlingen van het Mondriaan College (havo/vwo) volgden een project waarbij geschiedenis als inspiratiebron centraal stond. Na een voorbereidende les op school bekeken de leerlingen in het museum kunstwerken van Harmen de Hoop, Henk Wildschut, Scheltens & Abbenes en Maartje Korstanje. Alle kunstenaars bleken inspiratie te halen uit onderwerpen uit de geschiedenis. Het project leidde tot talloze werkstukken waarmee het inspiratieproject werd afgesloten. 2 PUBLIEKSBEREIK

Spierballenkunst Samen met Scholengemeenschap Het Hooghuis organiseerde het museum educatief project ‘Vmbo-leerlingen ontmoeten spierballenkunst’. Het thema was ‘techniek in de (hedendaagse) beeldende kunst’. Techniek is onlosmakelijk verbonden met de kunst. Zonder kennis en kunde over techniek hadden veel kunstwerken nooit bestaan. Het project sloot aan bij de solotententoonstellingen van Maartje Korstanje en Gijs Assmann. Het project werd royaal ondersteund door het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Geïnspireerd door de tentoonstellingen gingen de leerlingen op school aan de slag met de opdracht ‘maak een fantasiewezen waar je in kan zitten, iets op kan zetten, iets in kan opbergen of dat licht geeft’. Dit heeft diverse werkstukken opgeleverd die het uitgangspunt vormen voor meubels op waar formaat. Alle werkstukken zijn gefotografeerd en in postervorm ter inspiratie opgehangen in de workshopruimte, een leegstaand winkelpand in de binnenstad van Oss. In totaal verwelkomde het workshopteam van Museum Jan Cunen 31 klassen, ruim 750 leerlingen. Onder de titel ‘Jan Cunen in de stad’ werden de resultaten later op meer plekken zichtbaar gemaakt. Speciaal voor dit project heeft vastgoedbelegger NSI de etalages van haar pand aan de Wal in Oss ter beschikking gesteld. De kunstmeubels werden verder tentoongesteld in onder andere de Bibliotheek, De Muzelinck, Kaashuis Oss, City Hotel en natuurlijk op de scholen en

in Museum Jan Cunen. Voor het realiseren van deze presentaties door de stad werd verder samengewerkt met ROC de Leijgraaf waarbij 13 examenleerlingen onder leiding van hun docent zorgdroegen voor een professionele uitstraling. Ook Hooghuis TBL, Mondriaan en Hersch namen deel aan dit project met diverse klassen.

33

ARTTUBE KORTE FILMS BIJ WERKEN UIT DE COLLECTIE 17 NOVEMBER 2013 T/M 1 JUNI 2014

34

2 PUBLIEKSBEREIK

ARTTUBE

Museum Jan Cunen sloot vanaf november 2013 aan bij het landelijke, online videokanaal ARTtube van de grote musea uit Nederland en België. Lid zijn onder andere Museum Boijmans van Beuningen, Stedelijk Museum Amsterdam en MUHKA in Antwerpen.

Ter gelegenheid hiervan presenteertde het museum zes korte films, gebaseerd op werken uit de collectie van David Bade, Ad van Campenhout, Maartje Folkeringa, Harmen de Hoop, Scheltens & Abbenes en Henk Wildschut. Deze zijn gemaakt door de desbetreffende kunstenaar, meestal in samenwerking met een filmmaker.

dit levert een levendige presentatie van sculptuur, schilderijen en fotografie op.

De films bieden een uniek inzicht in de fascinaties, inspiratiebronnen en verbeelding van de kunstenaars en de totstandkoming van kunstwerken uit de collectie. De films zijn samen met de kunstwerken op zaal te zien,

2 PUBLIEKSBEREIK

Cunen voor het vak Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV). De kunstenaar die deze dag centraal stond was Maartje Folkeringa. Ze had in 2012 in het museum een Eerder waren deze films bekend onder de naam MJC-TV. In dit pro- solotentoonstelling en was nu met een (aangekocht) werk te zien in de ject, dat vanaf 2009 loopt, werden tentoonstelling ARTtube, korte films gaandeweg steeds meer werken uit de collectie van Museum Jan Cunen bij werken uit de collectie. begeleid door films, die op onze De klassen bezochten anderhalf uur online-catalogus: collectieonline. het museum en hebben meerdere nl te zien zijn en bovendien ook op dingen gedaan. Ze bekeken een korARTtube.nl. te film waarin Maartje Folkeringa Op dinsdag 11 maart 2014 bezoch- vertelt over haar inspiratiebronnen en gingen aan de slag onder leiding ten zes VMBO-t klassen van Het van Maartje Folkeringa zelf. Hooghuis (Stadion) Museum Jan

35

BRIGITTE PICAVET HEAVY FLOWERS, PLASTIC BOTTLES 17 NOVEMBER 2013 T/M 13 JANUARI 2014

36

2 PUBLIEKSBEREIK

BRIGITTE PICAVET

Brigitte Picavet is de winnaar van de wedstrijd Linkse hobby: de inspiratie van K26 die in 20112012 in Museum Jan Cunen plaatsvond. Kunstenaars van het Osse kunstenaarscollectief K26 lieten zich inspireren door de kunstwerken die Jan Marijnissen selecteerde voor de tentoonstelling Linkse hobby: de keuze van Jan Marijnissen. Het publiek mocht stemmen, en van de drie kunstwerken met de meeste stemmen koos Jan Marijnissen de winnaar: Brigitte Picavet. Picavet woont en werkt in Oss en is opgeleid aan Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving ’s-Hertogenbosch in de richting monumentale vormgeving (1979’81). Daarna studeerde ze aan de Academie Industriële Vormgeving Eindhoven, richting schilderkunst en grafische kunst (1982-’85). Picavet maakt schilderijen, assemblages, sculpturen en installaties. Ze experimenteert met een grote verscheidenheid aan materialen. Ze werkt met meer conventionele tech-

2 PUBLIEKSBEREIK

nieken als olieverf en textiel, maar verwerkt ook ongebruikelijke, vaak gerecyclede materialen in haar werk, zoals oude plastic flessen en andere wegwerpartikelen. Het spanningsveld tussen schoonheid en verval speelt een centrale rol, vaak verbeeld in bloem- en natuurmotieven. De tentoonstelling Heavy flowers, plastic bottles van Brigitte Picavet vond plaats op de bel-etage en de trouwzaal van het museum. In de trouwzaal werd de installatie Tafeltje dek je opgesteld, die eerder onderdeel vormde van de beeldenroute Kunst aan de Maas. In de context van de muurschildering van Gijs Frielings Pizzeria Vasari, waarin Frieling ook talloze ‘kunstenaarstafels’ heeft afgebeeld, vormden deze tafels een toepasselijke, maar vooral spannende ingreep. Daarnaast was er in de hal een selectie van Picavets tweedimensionale werk te zien.

37

KONINKLIJKE ALLURE 2 APRIL T/M 12 MEI 2014 In september 1921 kreeg de Bossche kunstenaar Piet Slager (1871-1938) van het college van de gemeente Oss de opdracht tot het schilderen van een staatsieportret van koningin Wilhelmina voor de raadzaal van het stadhuis, dat toen was gevestigd in het huidige museum. Piet Slager, Staatsieportret van Koningin Wilhelmina, 1921

Slager schilderde Wilhelmina in de met hermelijn bont gevoerde kroningsmantel, het lint en de tekenen van de Orde van de Nederlandse Leeuw. Op het schilderij draagt ze het diadeem dat bij haar inhuldiging werd aangeboden door het volk als ‘Nationaal Huldeblijk’. Op de tafel naast haar liggen de regalia: de scepter, de rijksappel en de kroon, die ook bij de inhuldiging van Koning Willem Alexander een rol speelden. Op 7 september 1923, tijdens de feesten ter gelegenheid van Wilhelmina’s 25-jarig regeringsjubileum, werd het schilderij onthuld voor het Stadhuis. Daarbij zongen door duizenden in oranje geklede Osse leerlingen het Wilhelmus onder leiding van de fraters en zusters, begeleid door de plaatselijke harmonie. Voor de restauratie van het schilderij en de nieuwe lijst leverde de Provincie Noord-Brabant een bijdrage. Zowel het portret als de foto waren speciaal rondom de inhuldiging van kroonprins Willem Alexander in Museum Jan Cunen te bezichtigen.

38

2 PUBLIEKSBEREIK

MODERN TIMES CINEMA ZUID T/M 6 JANUARI 2014 Modern Times: episode 1 t/m 6 is een tweemaandelijks film- en videoprogramma, dat wordt samengesteld door Cinema-Zuid. De serie, vernoemd naar Charlie Chaplins film, bestaat uit films van één minuut over de zegeningen van de moderne tijd en haar schitterende valkuilen. De zes programma’s die Cinema Zuid in het kader van

‘Modern Times’ samenstelt, bestaan uit zeldzaam materiaal dat is gevonden in het archief van het Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum, uit één-minuutfilms, afkomstig uit het archief van The One Minutes, en uit nieuw werk van (inter)nationaal bekende kunstenaars en filmmakers dat op speciaal verzoek van Cinema Zuid is gemaakt. Cinema Zuid is een platform voor alle mogelijke vormen van bewegend beeld, opgericht in 2001 en geleid door kunstcritici Lucette ter Borg (NRC Handelsblad), Sacha Bronwasser (de Volkskrant) en (met ingang van 1 oktober 2012) Dana Linssen (NRC Handelsblad, De Filmkrant). Deel 3 tot en met 6 van de serie werden in 2013 getoond in de filmzaal van het museum, met de volgende titels: Episode 3: Modern Housekeeping Episode 4: Skindeep Episode 5: Weapons of Choice Episode 6: Number one

2 PUBLIEKSBEREIK

39

GIJS FRIELING PIZZERIA VASARI T/M DECEMBER 2015

40

2 PUBLIEKSBEREIK

GIJS FRIELING

Voor Museum Jan Cunen vervaardigde Gijs Frieling (1966) de semi-permanente muurschildering Pizzeria Vasari in de trouwzaal van het museum. Deze vormt een persoonlijke kunstgeschiedenis opgebouwd uit inspiratiebronnen uit de kunst(historie), religie, filosofie, films en literatuur. De muurschildering is een vloeiend geheel van diverse inspiraties en interpretaties geworden. Frieling citeert kunstenaars die hij persoonlijk bewondert van Cézanne en Hugo van der Goes tot Hirschorn en Gilbert & George en refereert tevens aan science fiction films als Avatar en Terminator II en de theosofie. Het werk kent een groot ornamenteel en ambachtelijk karakter.

GIJS FRIELING EDUCATIE

2 PUBLIEKSBEREIK

Pizzeria Vasari - Een lessenreeks voor de bovenbouw De lessenreeks geeft leerlingen uit de bovenbouw havo/vwo inzicht in een deel van de kunstgeschiedenis aan de hand van de muurschildering van kunstenaar Gijs Frieling. Van de leerlingen wordt na een introductie en een bezoek aan Museum Jan Cunen verwacht dat zij op onderzoek uit gaan om de persoonlijke kunstgeschiedenis van Gijs Frieling te ontleden. Tijdens dit onderzoek worden zij ondersteund door de docent middels theorielessen en een aantal praktische opdrachten. Door o.a. de uitgebreide analyse van een videoclip van Lady Gaga worden zij

geconfronteerd met het feit dat kunst en kunstgeschiedenis waarschijnlijk in hun dagelijks leven meer aanwezig is dan zij dachten. De lessenreeks bestaat uit een papieren lesbrief en een powerpointpresentatie en vervangt 16 lessen uit het reguliere onderwijsaanbod.

41

VOOR PAUS EN KONING DE ZOUAAF UIT RAVENSTEIN 20 MAART T/M 11 MEI 2014 Aanleiding tot de presentatie was de grondige restauratie van het portret van de Ravensteinse zouaaf Ignatius Maria Alphonse Wils. Sinds jaar en dag hangt dit collectiestuk in het voormalige raadhuis van Ravenstein. Het portret, ten voeten uit, werd in 1911 door de ook in Ravenstein geboren kunstenaar Gerard van der Heijden (1864-1939) geschilderd. In de presentatie waren rond het schilderij enkele voorwerpen te zien die met het zouavenleger en Ignatius Wils te maken hadden. Na 11 mei 2014 verhuisde het schilderij weer naar Ravenstein. In het derde kwart van de 19e eeuw vielen Italiaanse nationalisten de Kerkelijke Staat binnen met als doel Rome tot hoofdstad van hun land te maken. Paus Pius IX zette daarop een vrijwilligersleger van 11.000 man in. In Nederland werd aan de oproep van de paus met groot enthousiasme gehoor gegeven: 3.000 vrijwilligers meldden zich aan, waaronder de Ravensteinse Ignatius Marie Petrus Alphonse Wils (1849-1874) en zijn broer August. Zij werden gehuld in de van de dracht van de Kabylische Berbers afgeleide kleding van het pauselijk leger. Het vrijwilligersleger werd daardoor naar hen vernoemd: de pauselijke Zouaven. Ze droegen een tuniekjasje en wijde broek, uitgevoerd 42

in grijsblauw met rode biezen met als hoofddeksel een rode kepie. De restauratie van het schilderij is mede mogelijk gemaakt door Provincie Noord-Brabant, Dorpsraad Ravenstein en Heemkundekring Land van Ravenstein.

2 PUBLIEKSBEREIK

DE VORST(EN) VAN OSS 22 MEI T/M 21 SEPTEMBER 2014 Aan de zuidrand van de gemeente Oss liggen twee bijzondere prehistorische begraafplaatsen uit de brons- en ijzertijd (1800-500 voor Christus). De vondsten uit de grafvelden Vorstengraf en Paalgraven zijn van nationaal belang en hebben een prominente plaats in de vaste opstelling in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Door de gemeente Oss is op beide locaties een monument ingericht dat verwijst naar deze bijzondere vondsten. In het kader van de opening van het Paalgravenmonument werden in Museum Jan Cunen drie van de grootste grafheuvels in Nederland samen gepresenteerd. De heuvels, ieder met een unieke set van vondsten en bijbehorende verhaal, werden gezamenlijk voor het voetlicht gebracht, inclusief een artists impression van de ‘Vorst van Oss’. Deze gaf op basis van de nieuwste wetenschappelijk gezichten letterlijk een gezicht aan deze beroemde Ossenaar.

2 PUBLIEKSBEREIK

43

ALMOST NATURE GERCO DE RUIJTER 1 JUNI T/M 23 NOVEMBER 2014

44

2 PUBLIEKSBEREIK

GERCO DE RUIJTER

Landschapsfotograaf Gerco de Ruijter fotografeert het landschap vanuit een onverwachte hoek, namelijk van bovenaf. Met zijn camera aan een vlieger of hengel bevestigd, maakt hij, analoog, zonder door de lens te kijken, opnames vanaf tien tot honderd meter hoogte. Dit resulteert in foto’s in vierkant formaat, waarin de horizon ontbreekt en boven- en onderkant inwisselbaar zijn. De Ruijter is met name geïnteresseerd in het formele aspect, hij onderzoekt in welke mate je een landschap kunt abstraheren, terwijl het toch een landschap blijft. De Ruijter maakt ook gebruik van Google Earth, bijvoorbeeld in het project Cropped (2012) waar hij percelen met cirkelirrigatie in het Zuidwesten van de Verenigde Staten in beeld brengt. De tentoonstelling Almost Nature sloot aan op de reeks solotentoonstellingen van eigenzinnige, vooraan-

2 PUBLIEKSBEREIK

staande Nederlandse fotografen als Martine Stig, Viviane Sassen, Elspeth Diederix, Scheltens & Abbenes en Henk Wildschut die Museum Jan Cunen organiseerde. Bij de tentoonstelling verscheen een publicatie. Gerco de Ruijter (1961, Vianen) studeerde aan de School voor Fotografie in Den Haag (1981-84) en de Willem de Kooning academie in Rotterdam (1988-93). Zijn werk is in binnen- en buitenland te zien geweest in groeps- en soltentoonstellingen en opgenomen in talloze museum- en bedrijfscollecties.

45

GERCO DE RUIJTER EDUCATIE

OKVO Plusmenu Groep 3 In oktober 2014 bezochten 289 kinderen uit groep drie de tentoonstelling. Ze werden door twee museumdocenten en een duif meegenomen in de wonderlijke wereld van Gerco de Ruijter. De kinderen werden uitgedaagd om door de ogen van een duif naar de wereld te kijken. Het bezoek resulteerde in korte film waarin de activiteiten van de kinderen en de resultaten werden vastgelegd. Deze is naar de scholen verstuurd om samen met de kinderen die het museum hebben bezocht te bekijken. CKV Project ‘Vanuit de Lucht’ Alle (227) eerstejaars havo leerlingen van Het Hooghuis (TBL) startten hun schooljaar 2014-2015 met de lessenserie ‘Vanuit de lucht’, een project over compositie en structuur. De lessenserie was geïnspireerd op de foto’s van Gerco de Ruijter. Uniek aan dit project was dat alle leerlingen bovendien een workshop volgden onder leiding van de kunstenaar. Buiten aan de rand van een nieuwbouwwijk in Oss - ontmoetten de leerlingen de fotograaf en liet hij ze ervaren hoe het maken van een foto met een vlieger in zijn werk gaat. De lessenserie werd mede ontwikkeld en uitgevoerd door de docenten Beeldende Vor-

46

ming van Het Hooghuis (TBL). Het bestond uit een voorbereidende les op school, een museumbezoek met workshop door Gerco de Ruijter, een vooropdracht, een hoofdopdracht en een afsluitende toets. De lessenserie is werd financieel ondersteund door Kunstbalie. Poëzieproject VMBO Hooghuis Derdejaars vmbo BB en KB-leerlingen van Het Hooghuis bezochten ter inspiratie de tentoonstelling. Ze werden uitgedaagd - voordat ze de foto’s zagen - om het uitzonderlijke perspectief van de foto’s van Gerco de Ruijter te tekenen. Met hun tekening en aanvullende vragen gingen ze daarna onder begeleiding op onderzoek uit in het museum. Op school schreven ze een gedicht aan de hand van hun aantekeningen en dichtregels van beroemde dichters. De jongeren waren geboeid en schreven gedichten die de sfeer en stijl van het werk goed hebben getroffen. Vervolgens presenteerden alle leerlingen (73) hun gedichten bij één van de werken van Gerco de Ruijter. Initiatiefnemer van dit project was School der Poëzie. Het poëzieproject is onderdeel van Poëzie van binnen naar buiten, een twee jaar durend programma voor vmbo-scholen ter ontwikkeling van een leerlijn poëzie.

2 PUBLIEKSBEREIK

2 PUBLIEKSBEREIK

47

MAASLANDS MOOISTE 15 JUNI T/M 9 NOVEMBER 2014 In het project Maaslands Mooiste? Kies je favoriet! van Museum Jan Cunen en het Stadsarchief Oss mocht het publiek bepalen wat er in het museum kwam te hangen. Op de website www.collectieonline. nl/maaslandsmooiste kon namelijk iedereen van 17 april tot en met 1 juni 2014 kiezen uit een selectie van 171 objecten uit de collecties van museum en archief. De top 25 van voorwerpen, kunstwerken, archiefstukken en foto’s was de hele zomer en een deel van het najaar te zien. Er werd 825 keer gestemd, door stemmers tussen de 8 en 88 jaar. Voor scholen werd een bijbehorende les gemaakt, ook leerlingen hebben veel gestemd.

48

De top 5 liet een opvallende diversiteit zien: 1: Urn, ijzertijd 2: Theo van der Steen, gemeentehuis Oss (1916) 3: Hendrik Willem Mesdag, Vissersschepen in de branding (ca. 1846) 4: Jon Naar, Strassbourg Children (1964) 5: IJzeren lanspunt, 7e eeuw. Het project kwam tot stand in nauwe samenwerking met het Brabants Dagblad en D-TV. Zij belichtten de keuze van een aantal ambassadeurs die zich verbonden hadden aan dit project.

2 PUBLIEKSBEREIK

Maak t/m 1 juni 2014 een keuze uit de collecties van Museum Jan Cunen en het Stadsarchief Oss op www.collectieonline.nl/maaslandsmooiste en maak bovendien kans op mooie prijzen!

Vanaf 15 juni is het resultaat te zien in MuseuM jan cunen!

2 PUBLIEKSBEREIK

49

KRUSEMAN. KUNSTBROEDERS UIT DE ROMANTIEK 16 DECEMBER 2014 T/M 15 MAART 2015 In nauwe samenwerking met Stedelijk Museum Alkmaar ontstond de tentoonstelling Kruseman. Kunstbroeders uit de romantiek. De bezoeker kon genieten van een keur aan indrukwekkende romantische portretten en andere werken, allemaal van de hand van een lid van de uitgebreide familie Kruseman. Een hoogtepunt vormde een staatsieportret van koning Willem II, samen met een portret van zijn echtgenote Anna Paulowna. Daarnaast waren er idyllische landschappen, Italiaanse volkstaferelen, historische scènes, kleurrijke zeegezichten en etsen van Nederlandse en Amerikaanse landschappen. De talloze bruiklenen uit binnen- en buitenland gaven samen een verrassend en kenmerkend beeld van de romantiek én van de veelzijdigheid van de leden van de familie Kruseman. Kunstenaarsgeslachten komen binnen de Nederlandse kunstgeschiedenis veelvuldig voor, waarbij het vak veelal van vader op zoon werd en wordt doorgegeven. Het schilder-

geslacht Kruseman vormde hierop een uitzondering: Cornelis, Jan Adam, Fredrik Marinus en Hendrik Dirk zijn (achter-)neven van elkaar; alleen Jan Theodoor is de zoon van Jan Adam. In de negentiende eeuw waren deze schilderende familieleden allen bekende en gewaardeerde kunstenaars. Ieder van hen zocht en vond zijn eigen artistieke weg. De werken vormden een samenvatting van de tijdgeest, romantiek verpakt in Hollands realisme. Een rijk geïllustreerde catalogus, uitgegeven in samenwerking met Waanders Uitgevers, vergezelde de tentoonstelling. De tentoonstelling was voorjaar en zomer 2015 in Alkmaar te zien.

KRUSEMAN KUNSTBROEDERS UIT DE ROMANTIEK 16.12.14 - 15.03.15

MUSEUM JAN CUNEN OSS WWW.MUSEUMJANCUNEN.NL in samen­ werking met:

Affiche A3 MJC def.indd 1

50

CORNELIS KRUSEMAN STICHTING

mede mogelijk gemaakt door:

De Gijselaar - Hintzenfonds

23-10-14 12:38

2 PUBLIEKSBEREIK

2 PUBLIEKSBEREIK

51

KRUSEMAN EDUCATIE

52

OKVO Basismenu groep 7 In de maanden januari, februari en maart 2015 bezochten 1500 kinderen uit groep 7 van basisscholen uit Oss en omgeving de tentoonstellingen Kruseman en Krabbé als onderdeel van het OKVO-menu. In dit programma maakten de leerlingen kennis met het werk van zowel Fredrik Marinus en Cornelis Kruseman als

van Jasper Krabbé. Door middel van een rondleiding, een beschouwende opdracht en een filosofeeropdracht werden de begrippen gevoel, ruimte, personage en contrast behandeld. Daarnaast gingen de leerlingen zelf aan de slag, met een negentiende-eeuwse selfie-opdracht. De resultaten waren zeer geslaagd.

2 PUBLIEKSBEREIK

53

MONO NO AWARE JASPER KRABBÉ 25 NOVEMBER 2014 T/M 13 APRIL 2015 Beeldend kunstenaar Jasper Krabbé (Amsterdam, 1970), telg van de bekende kunstenaarsfamilie, presenteerde recente tekeningen en schilderijen. Zijn werk geeft blijk van een liefde voor het ambacht en een verfijnd gevoel voor kleur. Maar bovenal spreekt er een zacht soort melancholie uit. ‘De dromen en herinneringen die ik wil vastleggen, zijn al vervlogen zodra ik mijn kwast pak. Maar ik moet, ik heb geen keuze. Ik moet de momenten vastleggen, anders ontglippen ze me.’ Vergankelijkheid wordt ook benadrukt door het materiaal waar Krabbe op werkt. Hij gebruikt het liefst tweedehands papier, enveloppen, oude schilderijen als dragers van zijn werk.

54

JASPER KRABBÉ

2 PUBLIEKSBEREIK

Jasper Krabbé begon zijn artistieke carrière als graffitikunstenaar hij maakte deel uit van het Amsterdamse collectief USA (United Street Artists) en behoorde daarmee tot de eerste generatie graffitikunstenaars in Nederland. Hij studeerde in 1992 cum laude af aan de Rietveld Academie in Amsterdam en aan de Cooper Union New York.

kunstenaarsfamilie op hem heeft. Hiermee sloot deze tentoonstelling aan bij het thema van de Kruseman-tentoonstelling. In de ‘bovenkamer’ liet hij zijn inspiratiebronnen zien. Jaspers vader Jeroen is namelijk acteur, regisseur en schilder, zijn oom Tim is schrijver, zijn grootvader Maarten (1908-2005) en zijn overgrootvader Hendrik Maarten (1868-1931) waren allebei beeldend kunstenaar. Daarnaast In een begeleidende korte film ging was ook zijn grootvader van moeKrabbé in op de invloed die zijn ders kant beeldend kunstenaar.

55

GIJS ASSMANN DESALNIETTEMIN, DE LIEFDE 12 APRIL T/M 20 SEPTEMBER 2015 Gijs Assmann (Roosendaal, 1966) maakt tekeningen, collages, schilderijen, sculpturen en installaties. Zijn werk is in talloze privé- en bedrijfscollecties opgenomen. Daarnaast werkt hij regelmatig aan opdrachten in de openbare ruimte. Zijn oeuvre is groot in aantal, veelzijdig en gelaagd: het is niet eenvoudig er direct vat op te krijgen. Hij speelt met onverwachte materiaal- en vormcombinaties, sterke kleurcontrasten en humor. Assmanns productie gaat met intensief onderzoek gepaard. Wellicht is dat ook een van de redenen dat zijn werk zulke verschillende verschijningsvormen heeft. In zijn sculpturen varieert hij uitbundig met textiel, keramiek, aluminium, glas, hout, brons, gips et cetera. Hij blaast ook gevonden en bijeengesprokkeld materiaal nieuw leven in. Hij is dan ook wel de ‘meester van de combinatie en de stapeling’ genoemd.

56

2 PUBLIEKSBEREIK

GIJS ASSMANN

2 PUBLIEKSBEREIK

Het uitgangspunt voor de tentoonstelling vormde de overtuiging van de kunstenaar dat kunst troost kan bieden. Voor de tentoonstelling maakte Assmann, met ondersteuning van een subsidie van het Mondriaanfonds, vier nieuwe werken. Daarnaast werden bestaande en nieuwe sculpturen, collages, werken op papier, installaties en ‘Vanitasbeelden’ getoond. In de presentatie stond het idee van de processie centraal: dit idee werd benadrukt door de beelden in de vorm van een optocht op te stellen, kunstwerken op wielen te plaatsen en vaandels op te stellen. De bezoeker liep als vanzelf mee in de rondgang van beelden.

57

GIJS ASSMANN EDUCATIE

VMBO Project –met een subsidie van het Fonds Voor Cultuurparticipatie en Prins Bernhard cultuurfonds In het voorjaar namen 40 vmbo-klassen deel aan het grootschalige educatie project ‘Osse leerlingen maken Vanitas beelden – een portret als stilleven’. De leerlingen kregen een rondleiding door de solotentoonstelling van Gijs Assmann ‘Desalniettemin, de liefde’. Van 18 juni tot 1 juli 2015 waren de werken te zien op verschillende locaties in Oss, onder andere bij de Bibliotheek, de Muzelinck, CityHotel Oss, K26, VVV, het Gemeentehuis, Museum Jan Cunen zelf en in een aantal leegstaande winkelpanden.

58

Het CKV project ‘Vmbo leerlingen maken Vanitas beelden’ bestond uit twee 3D- en één 2D-project. De projecten startten met een rondleiding met doe-opdrachten in het museum. In sommige gevallen had de docent op school al aandacht besteed aan het project en de educatieve film ‘Vmbo leerlingen interviewen Gijs Assmann’ laten zien. In totaal deden er 650 vmbo leerlingen mee, van Het Hooghuis locatie ZuidWest, - Mondriaan, - Stadion en - Heesch. Het Hooghuis locatie TBL gaf gedurende het schooljaar aan ook geïnteresseerd te zijn in het project. Op TBL hebben havo en vwo leerlingen les. Ze hebben uiteindelijk met zes CKV havo-klassen, in totaal 168 vierdejaars leerlingen, meegedaan. Ook de 125 havo en vwo leerlingen uit het vierde leerjaar van Het Hooghuis locatie Mondriaan namen deel aan het project. Alle eindresultaten zijn tijdens de tentoonstelling ‘Jan Cunen in de stad’ van 18 juni tot 1 juli getoond bij het Gemeentehuis van Oss, Bibliotheek, Muzelinck, City Hotel, K26, leegstaand winkelpand aan de Walstraat 2a, leegstaand bedrijfspand aan de Molenstraat 35, VVV, Museum Jan Cunen, Het Hooghuis Mondriaan, Het Hooghuis Zuid en Het Hooghuis West. De tentoonstelling werd (deels) ingericht met ondersteuning van elf studenten van ROC de Leijgraaf van de richting Detailhandel.

2 PUBLIEKSBEREIK

2 PUBLIEKSBEREIK

59

WE PROUDLY PRESENT MUSEUMSCHOOL 23 APRIL T/M 11 OKTOBER 2015 De werken in WE PROUDLY PRESENT kwamen tot stand als onderdeel van de Museumschool. In dit project liepen de tien vmbo-leerlingen vanaf september 2014 stage in Museum Jan Cunen. Zij maakten onder andere kennis met de museumpraktijk, leerden over kunst, bezochten andere musea en werkten samen met de drie kunstenaars: Rosemin Hendriks, Johanna Schweizer en Karen Sargsyan. De werken die zij samen met de kunstenaars maakten, werden getoond op de tentoonstelling. Een getekend zelfportret van Rosemin Hendriks verwees naar de omringende zelfportretten van Yessie van de Ven, Angelica Bettgens, Martin Mokhammad en Dianne de Veer. Babette Kuijpers, Chinook Reijers en Nina van de Ven delen een fascinatie voor rariteitenkabinetten met Johanna Schweizer en werkten samen met deze kunstenares aan een hedendaagse variant. Indy van Oort, Eveline Mens en Isis Timmermans maakten met Karen Sargsyan een sprookjesachtige film. In de Bovenkamer kreeg de bezoeker een kijkje achter de schermen: wat kwam er kijken bij het maken van de tentoonstelling en hoe hebben de leerlingen en kunstenaars hun samenwerking ervaren?

60

De Museumschool is een langdurige samenwerking tussen Museum Jan Cunen en Het Hooghuis. De afgelopen jaren groeide het educatieproject uit tot een intensief stage-traject voor vmbo-leerlingen, die tentoonstellingen inrichtten in de museumlokalen van Het Hooghuis. Dit jaar vindt de tentoonstelling voor het eerst plaats in Museum Jan Cunen.

2 PUBLIEKSBEREIK

2 PUBLIEKSBEREIK

61

HENK VAN OS KOMT THUIS. EEN KEUZE UIT DE COLLECTIE VANAF 10 OKTOBER 2015 Na een bezoek aan de tentoonstelling Linkse hobby. De keuze van Jan Marijnissen in 2012 was Henk van Os zo enthousiast over de collectie negentiende-eeuwse en hedendaagse kunst van Museum Jan Cunen en het educatieve programma, dat hij graag een volgende keuze uit de collectie van het museum wilde maken. Hij selecteerde ruim 40 werken, variërend van houten heiligenbeelden tot zaal vullende hedendaagse installaties. De keuze wordt, naar inzicht van Henk van Os thematisch gepresenteerd, in onderwerpen als: ‘bouwsels voor de verbeelding’, ‘hier wordt God nog geloofd’ en ‘wat je met de natuur kunt doen’. Zo ontstaan zeer verassende, ongewone combinaties. De titel van de tentoonstelling refereert aan het feit dat de familie ‘Van Os’ van oorsprong uit Oss komt. Henk van Os (Harderwijk, 1938) studeerde kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen, en promoveerde daar ook. Hij werd hoogleraar Kunst- en Cultuurgeschiedenis en was tevens decaan van de Letterenfaculteit. Van 1989 tot 1996

62

was hij directeur van het Rijksmuseum Amsterdam, vervolgens werd hij hoogleraar Kunst en Samenleving aan de Universiteit van Amsterdam. Van Os werd bij het grote publiek bekend door de presentatie van tv-programma’s als Beeldenstorm van de AVRO en Museumschatten van de VARA, waar hij op charismatische en boeiende wijze beeldende kunst bij een groot publiek onder de aandacht bracht.

2 PUBLIEKSBEREIK

2 PUBLIEKSBEREIK

63

HENK VAN OS EDUCATIE

64

OKVO Plusmenu voor groep 3 In oktober 2015 bezochten 220 kinderen uit groep 3 de tentoonstelling. Ze werden door twee museumdocenten rondgeleid. De docenten deden zich voor als oud-bewoners - Constance van den Bergh, Johanna Jurgens en Arnold Jurgens. Deze eerste bewoners van de villa waren benieuwd hoe hun huis er tegenwoordig bij stond. Zij kwamen er tijdens hun bezoek aan de tentoonstelling ‘Henk van Os komt thuis’ samen met de leerlingen achter dat de villa nu een museum is. Veel onderdelen van de tentoonstelling riepen herinneringen op bij de oud-bewoners. Hierover gingen zij in gesprek met de leerlingen. Ook hebben de leerlingen voor de oud-bewoners een nieuwe huiskamer ingericht om toch nog een eigen plekje voor hen in de villa te creëren. Als bedankje stuurde Constance, Johanna en Arnold de leerlingen een foto van de nieuwe huiskamer die ze samen in het museum hadden gemaakt.

Kunstproject voor Het Hooghuis TBL Aan het kunstproject ‘Vervreemding van het alledaagse. Een project over Pop Art als inspiratie voor hedendaagse kunst’ deden ruim 300 leerlingen van 3 havo en 3 vwo van Het Hooghuis TBL mee. Omdat de derdejaars havo- en vwo-leerlingen zich bij Beeldende Vorming richten op kunststromingen, werd in de voorbereidende les op school de kunststroming Pop Art gekoppeld aan het werk van Erik Mattijssen en Han Schuil, beide vertegenwoordigd in de tentoonstelling. Dit omdat beide kunstenaars een relatie tot deze kunststroming hebben. Voorafgaand aan het project werd een film gemaakt waarbij twee vwo-leerlingen Erik Mattijssen in zijn atelier in Amsterdam interviewden. Aan deze film werd de MJCTV-film uit 2009 van Han Schuil toegevoegd. Het project startte met een voorbereidende les op school waarbij de film werd getoond en de kenmerken van Pop Art werden besproken. Vervolgens bezochten de leerlingen met hun klas het museum waarbij ze de kunstwerken in het echt bekeken en een workshop volgden. Tijdens de afsluitende les werd er gereflecteerd op hetgeen ze in de workshop maakten: wat maakte hun werk Pop Art-achtig? Ook werd hun opgedane kennis getest door het spelen van een kahoot quiz

65

2.2 MUSEUMSCHOOL

De Museumschool is een samenwerking tussen Museum Jan Cunen en VMBO-school Het Hooghuis (locatie West) en speelde zich hoofdzakelijk af op de school. Op de school is in 2003 een unieke keuze gemaakt: het schoolgebouw is uitgebreid met drie nieuwe klaslokalen waar altijd collectie van Museum Jan Cunen te zien is. In de loop der jaren hebben er in de Museumschool verschillende tentoonstellingen en projecten plaatsgevonden. Omdat de Museumschool een uniek concept was, hebben Het Hooghuis en Museum Jan Cunen vele vormen uitgeprobeerd. De afgelopen jaren groeide het educatieproject uit tot een intensief stagetraject voor vmbo-leerlingen, die tentoonstellingen inrichtten in de museumlokalen van Het Hooghuis. In 2013 bestond de Museumschool tien jaar. Dit werd gevierd met een publicatie waarin een overzicht werd gegeven van de hoogtepunten van dit bijzondere project. Museum Jan Cunen en samenwerkingspartner Het Hooghuis locatie West ontvingen voor de Museumschool van september 2014 tot en met oktober 2015 subsidie van Fonds 21 als één van de tien landelijke projecten in de regeling Take Over! Tien VMBO-leerlingen kregen de kans om in samenwerking met museummedewerkers en kunstenaars een tentoonstelling in Museum Jan Cunen te realiseren en opgeleid te worden tot rondleider en workshopbegeleider. In 2015 vond de tentoonstelling daarom voor het eerst plaats in Museum Jan Cunen. Museum Jan Cunen wilde de jongeren die deelnamen aan de Museumschool meer verantwoordelijkheid geven. Het podium waar de tentoonstellingen voorheen te zien waren - de

66

drie leslokalen in de school - werd verplaatst naar drie tentoonstellingszalen in Museum Jan Cunen. De leslokalen bleven in gebruik voor PR-uitingen van de tentoonstelling in het Museum en het tonen van collectie van Museum Jan Cunen. Naast de tien jongeren die van september 2014 t/m oktober 2015 stage liepen, kregen driehonderd tweedejaars leerlingen voorafgaand - in juni 2014 - de mogelijkheid om op hun favoriete kunstenaar te stemmen. Niet zomaar een keuze want deze keuze was bepalend voor met wie de tien jongeren zouden gaan samen werken aan hun tentoonstelling. Karen Sargsyan en Johanna Schweizer stonden nek aan nek bovenaan als favoriet van de leerlingen. De derde kunstenaar die mee ging werken aan het project werd gekozen door Museum Jan Cunen en was Rosemin Hendrik. Op donderdag 23 april 2015 om 15:00 uur opende hun tentoonstelling We proudly present in het museum. Na de zomervakantie was de stage niet afgelopen. De inmiddels vierdejaars VMBO-leerlingen en de kunstenaars gaven rondleidingen en workshops aan driehonderd tweedejaars vmbo-leerlingen. De kennis die de tien VMBO-leerlingen tijdens hun stage hadden opgedaan werd op deze manier op gelijkwaardig niveau doorgegeven aan leeftijdsgenootjes.

2 PUBLIEKSBEREIK

2.3 OVERIGE EDUCATIEVE ACTIVITEITEN

Leskisten Het museum heeft twee leskisten ontwikkeld die scholen af kunnen nemen. Leskist Overgisteren – Groep 1/2 Deze leskist van Erfgoed Brabant is in samenwerking geschikt gemaakt voor Museum Jan Cunen. Er is een koffer gevonden. De leerkracht vond hem gewoon op straat en hij staat nu in de klas. Van wie zou de koffer zijn? De vondst van de koffer is voor de kleuters het begin van een zinvolle en spannende ontdekkingstocht naar de begrippen ‘museum’, ‘vroeger’ en ‘bewaren’, met als hoogtepunt een bezoek aan het museum. Ze leren communiceren over (historische) voorwerpen waardoor hun woordenschat wordt uitgebreid. Ze denken na over hun eigen geschiedenis en maken een museum in de klas van erfgoed van hun eigen familie. Kunstkoffer Wolken & Zee – Groep 3/4 Deze leskist voor groep 3 & 4 bestaat uit vier lessen van 50 minuten. Met deze leskist leren kinderen kijken naar en praten over kunst door zelf aan de slag te gaan. Alle leerlingen weven zelf een zeelandschap van restmaterialen. Er zit voor ieder kind een houten weefraam in de kunstkoffer die ze gebruiken voor hun werkstuk. Het houten raam doet uiteindelijk dienst als lijst voor hun zeelandschap en blijft eigendom van de school. De leskist is geïnspireerd op twee kunstwerken uit de collectie van Museum Jan Cunen die thematisch aan elkaar verwant zijn. De 19e-eeuwse kunstenaar Hendrik Willem Mesdag (1831-1915) en de hedendaagse kunstenaar Elspeth Diederix (1971). De combinatie van ‘oude’ en ‘nieuwe’ kunst geeft een beeld van de diversiteit van de collectie van Museum Jan Cunen en toont aan dat onder-

2 PUBLIEKSBEREIK

werpen als het landschap nooit uit de beeldende kunst zullen verdwijnen. Inhoudelijk sluit de kunstkoffer aan bij de doorlopende leerlijn voor groep 3 & 4 van Museum Jan Cunen en de kerndoelen van het ministerie van OC&W. Kunst op School In het kader van het landelijke project Cultuureducatie Met Kwaliteit (CMK) leverde Museum Jan Cunen een grote bijdrage aan het project ‘Kunst op School’ op bassischool de Polderhof. Door het museum gekozen kunstenaars - Gerco de Ruijter, Erik Matthijssen en Paul Klemann - maakten een kunstwerk dat telkens een paar maanden in de school wordt getoond. De docenten leerden in deze periode met behulp van een workshop door de kunstenaar en lessuggesties hoe zij met dit kunstwerk lessen kunnen ontwikkelen en op welke manier kijken en nadenken over kunst de lesstof kan verdiepen. Pioneerschool de Polderhof ontdekte dat dit een leuke en effectieve manier is om de leerlingen uit te dagen en anders te kijken naar de lesstof. Voor het project op basisschool de Nicolaassschool ondersteunde Museum Jan Cunen met het verstrekken van informatie over en beeldmateriaal van zijn eigen collectie. De school ontwikkelt hierover zelf leskaarten. Ook deelden de museummedewerkers hun educatieve kennis met de docent die dit project onder zijn hoede had. Zo liep hij een aantal keren mee bij de uitvoering van educatieve projecten om inspiratie op te doen op het gebied van ‘interactieve gesprekstechnieken’ en ‘filosoferen over kunst met kinderen’. Beide projecten werden mede mogelijk gemaakt door Kunstbalie.

67

Lessenserie Pizzeria Vasari Bij de muurschilderingen van Gijs Frieling in de Trouwzaal muurschildering is een kunstgeschiedenisprogramma ontwikkeld. In deze lessenserie staat de relatie met de directe wereld om ons heen centraal, waarbij ingegaan wordt op verschillende kunststijlen en –stromingen. Door onder andere het gebruik van een videoclip van Lady Gaga worden leerlingen geconfronteerd met het feit dat kunst en kunstgeschiedenis waarschijnlijk in hun dagelijks leven meer aanwezig is dan zij dachten. De lessenserie geeft leerlingen uit de bovenbouw een inzicht in een deel van de kunstgeschiedenis aan de hand van de muurschildering van Frieling. Pizzeria Vasari loopt als rode draad door de lessen heen, vanwaar uitstapjes worden gemaakt naar de Pop Art, Pablo Picasso en collagekunst. Via de videoclip van Lady Gaga wordt er ook nog aandacht besteed aan Christelijke symboliek. Leerlingen moeten zelf onderzoek doen en krijgen praktische verwerkingsopdrachten. Hierdoor is deze lessenserie geschikt voor de bovenbouw havo/vwo. Door de combinatie tussen theorie en praktijk is het zowel te gebruiken voor tekenen als voor Kunst (Beeldend) en Kunst (Algemeen). Uiteraard kan het naar wens ook gebruikt worden voor alleen de theorievakken of zelfs bij CKV ingezet worden. Ken de Kunstenaar In samenwerking met Muzelinck, centrum voor de kunsten is een reeks workshops gegeven aan leerlingen praktijkonderwijs van Het Hooghuis, locatie De Singel. In drie periodes van zes weken gingen steeds acht leerlingen van het 2de en 3de leerjaar aan de slag. Inzet was om leerlingen met het museum en haar medewerkers én de praktijk van het kunstenaarschap kennis te maken. Door middel van museumbezoek, atelierbezoek en 68

workshops passeerden verschillende kunstvormen en kunstenaars de revue die in een presentatiemarkt voor ouders en medeleerlingen nog eens werden nabesproken. Dit alles met het doel kennis te maken met diverse kunstdisciplines en hiermee actief aan de slag te gaan, om zo waardering te krijgen voor wat een ander maakt. Buitenlandse scholieren Op 25 november 2014 brachten 60 gymnasium leerlingen uit Hongarije gecombineerd met een groep VWO-leerlingen van het Mondriaan College een bezoek aan Museum Jan Cunen. Ze kregen een rondleiding in het Engels en leerden door de Blinddate tekenopdracht de kunst in het museum en elkaar beter kennen. HBO bezoek Diverse HBO en WO-opleidingen uit Amsterdam, Nijmegen, Den Bosch en Tilburg bezochten het museum. Zelfstandig bezoek schoolgroepen In 2013, 2014 en 2015 hebben xx schoolgroepen uit het basis- en voortgezet onderwijs onder begeleiding van hun eigen docenten het museum bezocht. Alzheimer rondleidingen Op verschillende dagen in 2013, 2014 en 2015 waren er bijzondere rondleidingen voor mensen met de ziekte van Alzheimer of dementie en hun mantelzorgers. Met deze rondleidingen beoogden wij bij te dragen aan de kwaliteit van leven van een persoon met Alzheimer/dementie.

2 PUBLIEKSBEREIK

ICC cursus Op 27 mei 2015 bezochten 26 docenten die opgeleid worden tot Interne Cultuur Coördinator Museum Jan Cunen. De docenten moeten leren om hun eigen schoolvisie en visie op cultuureducatie te gaan verwoorden. Om inspiratie op te doen kregen ze een rondleiding door de tentoonstelling Desalniettemin, de Liefde van Gijs Assmann en ging de educatief medewerker met ze in gesprek waarbij visie en ervaringen op het gebied van kunsteducatie en samenwerkingen tussen school en museum werden uitgewisseld Muze Misse Muze Misse is al jaren een zeer succesvol muziek- en cultuurfestival dat aan het begin van de zomer plaatsvindt in het Jan Cunenpark achter het museum. Ook in 2014 en 2015 was het weer een drukte van belang, met vele duizenden bezoekers. Speciaal voor dit festival opende het museum haar deuren aan de parkkant, waardoor toegang tot het museum rechtstreeks vanaf het festivalterrein mogelijk was. Vele festivalgangers wisten het museum te vinden. Op het programma stonden: Doorlopende rondleidingen door de actuele tentoonstellingen (2013, 2014, 2015); Workshop ‘woorden schrijven met planten’ door kunstenaar Lotte Bosman (2013); Lonneke van der Veer (Theaterhuis Joris) met een improvisatie spelworkshop (2014); Nonja Brukx (Theaterhuis Joris) gaf een kinderdansworkshop (2014); Zangeres Hester Visscher en muzikant Rik van der Sanden droegen een musical act voor waarbij diverse musicalliedjes van vroeger en nu voorbij kwamen (2014);

2 PUBLIEKSBEREIK

Doorlopende workshop ‘maskers van papier’ door kunstenaar Karen Sargsyan (2015); Literaire salon met korte voorlezingen uit novelles of romans door lokale en/of regionale auteurs (2015) Open Monumentendag Tijdens Open Monumentendag, traditiegetrouw in september, waren er op zaterdag en/of zondag een interactieve rondleidingen voor kinderen en volwassenen over de bijzondere geschiedenis van Villa Constance waarin Museum Jan Cunen is gehuisvest. Op vrijdag voorafgaand aan de Open Monumentendag bezochten een aantal klassen het museum in het kader van de Open Monumenten Klassendag. In 2015 vond tijdens Open Monumentendag ‘De Ingreep’. Literair Productiehuis Wintertuin trad op al poëziecurator. Dichters Astrid Lampe en Vicky Franken reageerden met gedichten op het werk van Gijs Assmann. En ook Jan van den Boom, stadsdichter van Oss, droeg twee gedichten voor. Daarnaast gaf schrijver en dichter Wout Waanders tips voor het schrijven van een verleidelijke liefdesbrief en kon het publiek samen met Gijs Assmann een liefdescollage maken.Kunstenaars van K26 toonden collages die zij, geïnspireerd door Desalniettemin, De Liefde, maakten.Tevens werd aan het eind van de middag de winnaar bekend gemaakt de wedstrijd Liefdesbrieven schrijven en de winnende kunstenaar van K26 met de mooiste collage. Museumkids Woensdag 2 april 2014 werd in het kader van de landelijke museumkids-dag een creatieve workshop voor kinderen georganiseerd.

69

SPLASH! De zeven culturele instellingen in Oss - Bibliotheek Oss, cultuurpodium Groene Engel, Theater De Lievekamp, Museum Jan Cunen, Muzelinck Centrum voor de Kunsten, Stadsarchief Oss en de Volksuniversiteit Oss - organiseerden van maandag 26 tot en met woensdag 28 oktober 2015 ‘SPLASH! De culturele DoeDrie-Daagse’, een driedaags evenement voor kinderen van 8 tot en met 12 jaar. SPLASH! Staat voor Spelen, Leren, Activiteiten, Samen en Herfst. Het programma bestond uit verrassende workshops, theater, film én een ontdekkingstocht door de stad en het museum. Bij Museum Jan Cunen kregen de leerlingen een interactieve rondleiding en een workshop. Het gezamenlijk thema was ‘de straat’. Educatie doorlopend De Bovenkamer Dit is een ruimte in het museum die zicht biedt op de gedachte- en/of belevingswereld van de kunstenaar(s) die op dat moment in het museum exposeren. De Bovenkamer wordt ingericht door de kunstenaar zelf en heeft hierdoor per tentoonstelling een andere vorm en uitstraling. Naast getoonde inspiratiebronnen (films, boeken en/of afbeeldingen) van de kunstenaar, wordt er soms gekozen om interviews met de kunstenaars te tonen of ontwerpschetsen van de totstandkoming van de werken of de opbouw van de tentoonstelling. Goed gemutst Kunsthoeden met kijk- en doe opdrachten. Voor ouders met kinderen in de leeftijd 8-12. Deze opdrachten worden per tentoonstelling aangepast.

70

Fotospeurtocht Een speurtocht door het gebouw waarbij kinderen veel te weten komen over de geschiedenis van het gebouw. Voor ouders met kinderen in de leeftijd van 8-12. Het hoofd van de kunstenaar Een kunst-stripboek met begeleidende les voor bovenbouw van het basisonderwijs. Blind Date Een spelvorm om kunstwerken intensiever te bekijken en te leren om verschillende beeldaspecten te herkennen en te benoemen. Zowel voor kinderen als voor volwassenen. Kijkwijzer Deze wordt bij elke tentoonstelling ontwikkeld voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Door middel van kijk- en eigen meningvragen worden leerlingen uitgedaagd de tentoonstelling intensiever te bekijken. De antwoorden kunnen worden gebruikt voor een CKVverslag. Gratis als hand out mee te nemen. Zaalteksten Gratis hand out ter verdieping op de tentoonstellingen. Kunstrelatietest Hiermee kun je testen hoe goed je op de hoogte bent van de voorkeuren op het gebied van kunst van degene met wie je het museum bezoekt. Rondleidingen Bij elke tentoonstelling op aanvraag te boeken.

2 PUBLIEKSBEREIK

2 PUBLIEKSBEREIK Affiche A3 MJC def.indd 1

in samen­ werking met:

CORNELIS KRUSEMAN STICHTING

mede mogelijk gemaakt door:

71 23-10-14 12:38

De Gijselaar - Hintzenfonds

WWW.MUSEUMJANCUNEN.NL

MUSEUM JAN CUNEN OSS Heavy flowers, plastic bottles

BRIGITTE PICAVET KLEI⁄TOUW 2012

16.12.14 - 15.03.15

KUNSTBROEDERS UIT DE ROMANTIEK

KRUSEMAN

⁄META MORFO SES⁄ MUSEUM JAN CUNEN

MAARTJE KORSTANJE

OSS

22.09.2013 T⁄M 15.04.2014

08-08-2012 16:38:05 Johannes Bosboom Geveltop van het zuidtransept van de Dom van Utrecht voor de restauratie 1858–9

Klaas Gubbels Stoel, 1969

1975

03 10

POLYURETHAANSCHUI TOUW⁄KARTO

014

De directeur van Museum Jan Cunen nodigt u van harte uit voor de opening van de tentoonstelling Metamorfoses van beeldhouwer Maartje Korstanje op zondag 22 september 2013 om 15.00 uur. De opening wordt verricht door Lucette ter Borg, schrijfster en kunstrecensent voor NRC Handelsblad. 2

69

23

5

39

Pieter Engels Herstelde Stoel, 1964

130

0427

01

Isaac Israëls Slapend Meisje datering onbekend

Andreas Schelfhout Boer met hooiwagen op brug in landschap 19e eeuw 90

David Bade Liefde maakt Blind, 2007

04

Jeroen Henneman Vork I, Vork II 1992

Sint Rochus 17e eeuws Sint Willibrordus ca. 1780

0309

Johannes Bosboom Studie van een kerkinterieur met preekstoel en boog, 1860

Willem Adriaan van Konijnenburg Het Park, 1907 0537

12

2331

03

Johannes Lodewijk Kleijn Landschap met hooi scene, 19e eeuw

Willem de Zwart Boer die koe melkt, 1900

03

23

Jan Dibbets zonder Titel, 1967

0

04

20

Therese Schwartze Maria Swane-Jurgens, 1911

126

13

een metamorfose ondergaan. Het resultaat is betoverend, de behandeling van de materialen geeft de beelden grote uitdrukkingskracht. Kleine stukken karton die losjes over elkaar heen zijn aangebracht, maken het oppervlak zeer levendig. Korstanje speelt ook met contrasten in haar materiaal. Hoogglanzende, gladde, gekleurde onderdelen van epoxy contrasteren sterk met het matte, bruine karton. Ook bekleedt ze kartonnen sculptuur aan de binnenkant met bijvoorbeeld bladzilver of bladgoud. De tentoonstelling biedt een overzicht van Korstanjes werk van de afgelopen jaren. Daarnaast vervaardigde ze speciaal voor de tentoonstelling een ruimte vullende sculptuur. In een korte film zal inzicht geboden worden in de totstandkoming van dit kunstwerk en in haar praktijk als kunstenaar. Deze film wordt getoond in de ‘Bovenkamer’, een ruimte in de torenkamer van het museum, waar Korstanje haar inspiratiebronnen toont. 35

13

1348

234

THUIS

11 / 10 2015 10 / 01 2016

5

Marc Mulders Rendierkop Artis, 1992

Andreas Schelfhout Winterlandschap, 1802 0431

1316

Marinus Boezem Della Scultura & La Luce, 1985

HENK

00

Andreas Schelfhout Landschap in Normandië, 1839

2010

POLYURETHAANSCHUIM⁄CANVAS⁄ PU-COATING⁄EPOXY 2010

108

Théophile de Bock Landschap De Steeg 1893

1

Robbie Cornelissen What happens to the Boy, 2000

04

80

0295

027

0

Johannes Bosboom Interieur van de Oosterkerk te Hoorn, 1866

31

Hans van Hoek Doop in de Jordaan, 1992/93

Han Schuil zonder Titel, 2007

KOMT

41

Carel Visser Hijskraan, 1989

30

1358

Carel Visser Arend, 1984

13

60

20

04

De tentoonstelling bestaat uit een selectie van werk vanaf 2007 tot nu en vormt daarmee de eerste museale solotentoonstelling van Maartje Korstanje (1982) op grote schaal. De sculpturen van Maartje Korstanje, die overwegend uit karton zijn gemaakt, bevinden zich in het gebied tussen abstractie en figuratie. Korstanje heeft een fascinatie voor de natuur die duidelijk herkenbaar is in haar werk: figuren die associaties oproepen met bijvoorbeeld prehistorische dieren, insecten en skeletten. De laatste jaren heeft er een verschuiving plaatsgevonden in haar onderwerpkeuze: dood en verval treden nu meer op de voorgrond. Hangende karkassen, uitpuilende darmen, Korstanje ziet schoonheid in het gruwelijke. Korstanje gaat intuïtief te werk, zonder vooropgezet plan of voorstudies creëert ze al doende haar beelden. Toeval speelt daarbij een belangrijke rol. Ze gebruikt vooral ‘arme’ materialen als karton, behanglijm, pur schuim en kunststof, die onder haar handen

Natasja Kensmil Maris, 2003

Erik Andriesse Esdoorn, 1988

22

Paul de Reus Trap, 2007

Willem Witsen Boten aan de kade (Damrak), 1906

Kees de Goede Impulse (galg), 1998

7

Lisa Couwenbergh zonder Titel, 1988

23

2196

01

24

61

Graham Hudson Journey to the Centre of the Self (Amateur Hardcore), 2008

Klaas Gubbels Verward Stilleven, 1980 06

2356

Adriaan de Lelie Portret van Johannes Bernardus Cremer, 1809

07

Erik Odijk Poplar, 2000

VAN OS

LinkseHobby-uitnodiging.indd 1

1 juni t/m 23 november 2014

DE KEUZE VAN JAN MARIJNISSEN

Jan Toorop, De visser (Le pêcheur perdu), 1892

LINKSE HOBBY

2364

2226

Martine Stig zonder Titel (D.P.R.K.), 2002

Willem Witsen Dordrecht III / Voorstraatshaven II, Dordrecht, 1900

226

Erik Mattijssen O Milagro, 2011

Jan Dibbets zonder Titel, 1967

0412 629 328 [email protected] WWW.MUSEUMJANCUNEN.NL — KIJK OP COLLECTIEONLINE.NL EN MAAK JE EIGEN SELECTIE.

61

2347

12

MUSEUM JAN CUNEN MOLENSTRAAT 65 5341 GC OSS — OPENINGSTIJDEN DI. T/M ZO. 12.30 — 16.30 UUR

9

232

AL— MOST NATURE

Jan Dibbets zonder Titel, 1967 126

Gerco de Ruijter

2

P Uitnodiging9.indd 1

21-12-12 19:26

Museum Jan Cunen 12 apr – 20 sept 2015

M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting

uitnodiging een vergeten kunstenaar

piet meiners 1857–1903

3 MARKETING & COMMUNICATIE

Binnen de communicatie is in 2013, 2014 en 2015 vooral gestuurd op free-publicity. Alleen voor communicatie rondom tentoonstellingen kon (beperkt) budget vrijgemaakt worden. Vooral rondom de tentoonstelling Kruseman. Kunstbroeders uit de romantiek zijn gericht ook betaalde communicatieuitingen ingezet.

3.1 DIGITALE COMMUNICATIE

Website Het websitebezoek van Museum Jan Cunen is in de verslagjaren gelijk gebleven: van 50.000 in 2013 naar 46.000 in de eerste tien maanden van 2015. Social media Zowel op Facebook als op Twitter is Museum Jan Cunen aanwezig. Met Twitter is opnieuw begonnen in de loop van 2014, om bij de tentoonstelling Maaslands Mooiste, kies je favoriet! zoveel mogelijk mensen te bereiken om ook hun stem uit te brengen op hun favoriete kunstwerk

3.2 PERS

72

Free Publicity In de verslagjaren 2013, 2014 en 2015 bleef free publicity één van de belangrijkste communicatiekanalen van het museum. Het onderhouden van perscontacten en het goed bijhouden van de persverzendlijst was dan ook van groot belang. Steeds werd bekeken welk nieuws het beste bij welk perscontact paste. Dankzij de goede contacten met zowel de lokale en regionale als de landelijke pers had het museum zelden te klagen over persaandacht. Zowel de tentoonstellingen van de fotografen Henk Wildschut en Gerco de Ruijter, de beeldhouwers Maartje Korstanje en Gijs Assmann en het schildergeslacht Kruseman en Krab-

uit de collectie van Museum Jan Cunen of het Stadsarchief Oss. Het Twitteraccount is vervolgens ook goed gebruikt om extra publiciteit rondom de tentoonstelling over de schilders Kruseman te genereren. Inmiddels is het aantal volgers op Twitter weer gestegen en blijft het aantal likes op de Facebook-pagina redelijk constant: 285 volgers op Twitter en 2800 likes op Facebook. Voor de tentoonstelling Kruseman is tevens een blog in het leven geroepen, waarop virtuele bezoekers konden lezen over de voorbereidingen op de tentoonstelling.

bé kregen volop aandacht in het Brabants Dagblad, de Volkskrant, NRC, Trouw en Financieel Dagblad. Het tijdschrift Kunstschrift wijdde een hele editie aan de vergeten kunstenaar Piet Meiners, waar in 2013 een tentoonstelling van te zien was. Ook over aandacht op radio en tv hadden we niet te klagen. Gerco de Ruijter kreeg bijvoorbeeld aandacht op VPRO-radio, Henk Wildschut in diverse tv-programma’s, zoals Studio Max live en Avro’s Kunstuur. En ook in Kunstuur: de Krusemannen, uitgebreid toegelicht. En dit zijn nog maar een paar voorbeelden.

3 MARKETING & COMMUNICATIE

Advertising Afgelopen jaren is aan de eerder ingezette koers vastgehouden: advertenties zijn zeer beperkt geplaatst in speciale kunstbladen en/ of kranten om daarmee specifieke doelgroepen te bereiken. Alleen bij de tentoonstelling van het schildergeslacht Kruseman is er gekozen voor uitgebreidere advertising,

3.3 MENSKRACHT

3 MARKETING & COMMUNICATIE

vooral door middel van posters op diverse NS-stations in Nederland. Daarnaast is er steeds vaker gekozen voor online-advertising, waaronder banners op kunstbeeld.nl en metropolism.nl. Het bleef bovendien een bewuste keuze om gedrukte uitnodigingen van tentoonstellingen te verspreiden onder de vaste contactpersonen van het museum.

In 2013 en 2014 werd de communicatie vooral gedaan door een vrijwilliger, aangestuurd door de medewerker educatie en communicatie. Bovendien is tot begin 2015 regelmatig gebruikt gemaakt van stagiaires die onder andere de website en de sociale media bijhielden. Voor de tentoonstelling Kruseman is aparte communicatie-ondersteuning aangetrokken, in samenwerking met Stedelijk Museum Alkmaar. In 2015 zijn de communicatie-taken en de educatietaken van medewerkster Aafke de Bruijn verdeeld over twee werknemers. Mariëlla Beukers heeft sinds februari 2015 de communicatie op zich genomen.

73

4 BIJLAGEN 4.1 PERSONEELSSAMENSTELLING

Directie Drs. Nicolette Bartelink Tentoonstellingen, onderzoek en collectie Drs. Marjan van Heteren, conservator (per mei 2015 gedetacheerd bij Stedelijk Museum Alkmaar) Drs. Fleur Junier, conservator Marianne Nouwen, medewerker collecties en tentoonstellingen tot lente 2013 Joséphine Kamp, medewerker collecties en tentoonstellingen per november 2013 (tijdelijke aanstelling) Drs. Merel van den Nieuwenhof, projectmedewerker (tijdelijke aanstelling) Educatie Aafke de Bruijn, educator Drs. Janneke Gilsing, educator en projectmedewerker (tijdelijke aanstelling) Renske van Vliet (tijdelijke aanstelling) Karin Schipper Alissa de Jonge Stages schooljaar 2013-2014: Gabriëlle Bueters Alissa de Jonge Angélica Bettgens Joeri van Opzeeland Glenn Bulham Stages schooljaar 2014-2015: Antoinette van Beers Anne-Marie Leenen Lia Verstegen Angélica Bettgens Janne Pisters Julia Geerlings Brigitta Damgrave Stages schooljaar 2015-2016 (t/m december 2015): Stefanie van den Elzen Amber Stoop Iris Bloemers Sander Dolstra

74

Marketing & Communicatie Esther Kemperman, (tijdelijke aanstelling via mobiliteit gemeente Oss) Marscha van den Poppel (tijdelijke aanstelling via mobiliteit gemeente Oss) Drs. Mariëlla Beukers, medewerker communicatie (tijdelijke aanstelling) mei 2014-december 2015 Bedrijfsvoering Drs. Karina Mamikonjan Technische dienst Henk Kobussen Secretariaat Ans de Mol Receptie Johanna de Bruyne (met pensioen per maart 2014) Ans Kersten Weekendmedewerkers Angela Schuitenmaker (tijdelijke aanstelling) Floor Wagemakers (tijdelijke aanstelling) Liedeke van Rooij (tijdelijke aanstelling) Karin Hamels Museum/archiefdocenten Rob Vennix (tijdelijke aanstelling) Renske van Vliet (tijdelijke aanstelling) Merel van den Nieuwenhof (tijdelijke aanstelling) Sofie Fest (tijdelijke aanstelling) Ingrid Friesen (tijdelijke aanstelling) Dieneke van Heukelom (tijdelijke aanstelling) Marian Burggraaf (tijdelijke aanstelling)

4 BIJLAGEN

4.2 ADVIESCOMMISSIE

De Adviescommissie van Museum Jan Cunen fungeert als klankbord voor de directie en adviseert gevraagd en ongevraagd het College van B&W over alle zaken die het museum betreffen. De Adviescommissie is per 1.5.2015 opgeheven.

De Adviescommissie bestond uit: Frank Lubbers (voorzitter) Pieter de Dreu Kelly van Gessel Melissa de Vreede Ans de Mol (notulist)

4.3 STICHTING VRIENDEN MUSEUM JAN CUNEN

Bestuur In het jaar 2013 werd het bestuur gevormd door Theo Janssen (voorzitter), Margriet Mineur (secretaris), Frits Prijs (penningmeester), Jacques Willemen (notulist), Ninka ten Bosch, Frans Bruna (leden). Eind 2013 heeft Frans Bruna het bestuur verlaten. Loek Elemans is het bestuur komen versterken. Op 15 oktober overleed plotseling Frits Prijs, onze penningmeester.

Bestuursvergaderingen Naast de vele informele contacten is het bestuur in 2013 vijf maal bijeen geweest: 27-02; 24-04; 19-06; 1310; 18-12. In 2014 kwam het bestuur zes maal bijeen geweest: 29-01, 1230, 07-05, 25-06,24-09, 03-12. Door omstandigheden was de directie van het museum niet steeds vertegenwoordigd.

Hoofdthema’s in de bestuursvergaderingen In het jaar 2014 werd het bestuur - de voorgenomen dramatische gevormd door Theo Janssen (voorbezuinigingen van de Gemeente zitter), Margriet Mineur (secretaris), Oss op het museum en stadsarMarguerite van Leeuwen (penningchief. meester), Loek Elemans, Jacques - de afname van het aantal en de Willemen (notulist), Ninka ten betrokkenheid van de Vrienden Bosch. Medio 2014 heeft Marbij het museum, griet Mineur het bestuur verlaten. - communicatie naar de Vrienden. De administratie werd vanwege de - samenstelling bestuur. gemeentelijke bezuinigingen door - rol Vrienden in de toekomstvisie het bestuur, i.c. Marguerite en Loek, van het museum. overgenomen. - organisatie Vriendenmiddag, resp. –avonden. Na ruim 20 jaar heeft Margriet - organisatie één-, meerdaagse Mineur van Eijck als bestuurslid en kunst reizen. secretaris afscheid genomen. Per 1 januari 2015 stopt ook de voorzitter Presentatie en activiteiten De Vriendenkring presenteert zich Theo Janssen. Binnen het bestuur hebben Loek Elemans als voorzitter onder andere op de website van het museum. Samen met de afdeling ai en Marguerite van Leeuwen als penningmeester de taken van Theo communicatie van de gemeente wordt hieraan vorm gegeven. en Margriet overgenomen. Jacques Willemen zal het secretariaat gaan De voorjaarsreis 2013 vond plaats voeren. op 17 maart en trok 40 belangstellenden. Helaas waren er voor de Aantal leden In 2013 nam het aantal Vrienden af meerdaagse reis te weinig belangtot 164. In daalde 2014 dat verder stellenden, zodat deze geen doorgang heeft gevonden. tot 150. 4 BIJLAGEN

75

De voorjaarsreis 2014 vond plaats op 2 april en ging naar Den Haag, helaas met een gering aantal deelnemers. De meerdaagse reis van 1 tot 4 oktober naar Ieper was zowel naar het aantal deelnemers als naar inhoud een groot succes. Een afvaardiging van het bestuur was steeds aanwezig bij de openingen. Een blijvend aandachtspunt is de vraag hoe de Vrienden te betrekken bij de activiteiten van de Stich-

4.4 BEZOEKERSAANTALLEN

76

ting, alsook het werven van nieuwe Vrienden. Aangezien de bezuinigingen van de Gemeente Oss de komende jaren kunst en cultuur nog harder zullen treffen, zal het doel van de Vrienden om de collectie in stand te houden en mogelijk uit te breiden moeilijk haalbaar zijn. Samen met de directie en medewerkers van het museum blijven de Vrienden zich inzetten voor het behoud van een volwaardig, bedrijfsmatig robuust, museum voor Oss. Theo Janssen, voorzitter

2013 2014 Museum Jan Cunen Primair Onderwijs 3.010 2.636 Voortgezet onderwijs VMBO 2.770 3.839 HAVO 988 1.251 VWO 590 327 CKV Individueel 88 83 (VMBO/HAVO/VWO) HBO 60 38 Begeleiders 352 435 Individueel 14.776 10.893 Subtotaal 22.634 19.502 Stadsarchief Primair onderwijs 2.938 2.174 Voortgezet onderwijs 573 749 Individueel 4.450 4.778 Subtotaal 7.961 7.701 Websites Museumjancunen.nl 22.963 Niet beschikbaar Stadsarchiefoss.nl 6.170 5.494 Ossecanon.nl 3.022 847 Collectieonline.nl 2.995 Niet beschikbaar Bladeraar.nl 780 576 Subtotaal 58564 26.419 Totaal 58.564 26.419

4 BIJLAGEN

COLOFON

Tekst Nicolette Bartelink Mariëlla Beukers Aafke de Bruijn Janneke Gilsing Marjan van Heteren Fleur Junier Joséphine Kamp Karina Mamikonjan Marianne Nouwen Karin Schipper Fotografie Peter Cox, Eindhoven Afdeling educatie Museum Jan Cunen Vormgeving Studio Sinds 1416 Opmaak Vormgeving en Publicatie, gemeente Oss

COLOFON

77

78