Missionair-diaconaal plan. Capelle-Schollevaar

Missionair-diaconaal plan Capelle-Schollevaar 2012-2015

Missionair-diaconaal plan Capelle-Schollevaar 2012 - 2015

Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

Inleiding: verwondering! Schets van wijk Schollevaar Schets van de Ontmoetingskerk Visie voor het missionair-diaconaal werk Evaluatie missionair-diaconaal project, fase 1 (periode 2008-2011) Doelen missionair-diaconaal project, fase 2 (periode 2012-2015) Missionair-diaconaal jeugdwerk Inzet van werkers Samenwerking met andere partijen Financieel overzicht Slot

Missionair-diaconaal Capelle-Schollevaar 2012 – 2015

maart 2012

3 4 5 7 8 13 17 19 21 22 25

pagina 2

1.

Inleiding: verwondering!

Elke vorm van missionair-diaconaal werk borrelt omhoog uit de bron van de verwondering. Wij verwonderen ons over God Zelf. De Vader geeft ons leven. In Zijn oneindige liefde heeft Hij het liefste dat Hij had gegeven aan ons als mensen: Zijn eniggeboren Zoon. Jezus, de Zoon, is vrijwillig gekomen en heeft Zich vernederd tot in de diepste diepten om ons, als mensen, te redden. Daarom heeft de Vader Hem de ereplaats gegeven aan Zijn rechterhand, waar Hij regeert en voor ons pleit. God heeft ons de Heilige Geest gezonden, en die Geest werkt in mensenharten. Wij verwonderen ons over de genade van God, die mensen roept om tot Hem te komen en zo gered te worden van de ondergang. Wij verwonderen ons erover dat de HERE ons het vertrouwen geeft, dat wij in die missie van God een plaats mogen krijgen en verantwoordelijkheid mogen dragen. Wij verwonderen ons erover dat we in mensenlevens mogen zien hoe de Heilige Geest aan het werk is. In de afgelopen jaren mochten er bijzondere dingen gebeuren: er waren verrassende ontmoetingen, er kwamen bijzondere dingen tot stand, en er kwamen mensen tot geloof en bekering. Wij verwonderen ons over de kerk: dat die er mag zijn, gedragen door hemelse handen. Wij zien met grote blijdschap hoe de samenwerking tussen de twee gemeenten van de Ontmoetingskerk steeds verder is gegroeid. Wij verbazen ons erover dat steeds weer nieuwe initiatieven ontstaan zijn, dat het benodigde geld aanwezig was, dat de HERE voortdurend voorzien heeft op zo vele manieren. Dit plan is een poging om helder in kaart te brengen: wie wij zijn als gemeenten van de Ontmoetingskerk; hoe de wijk eruit ziet waarin God ons geplaatst heeft; wat er in de afgelopen jaren is gebeurd; wat de komende jaren onze roeping is; hoe we aan die roeping gestalte willen geven. Het is een ‘poging’, want wij weten ons gedragen op de stroom van de Heilige Geest in deze wereld. Wij zijn wel geroepen om, biddend en nadenkend, zo goed mogelijk ons huiswerk te doen en plannen te maken. Immers: de Heilige Geest schakelt ons verstand niet uit, maar in! Tegelijkertijd beseffen we dat wij als kleine mensen de toekomst nooit volledig in beeld hebben. En dat is maar goed ook. De Here Jezus Zelf heeft beloofd, met ons te zijn tot aan de voleinding der wereld (Mattheüs 28). Wij mogen vol vertrouwen onze plannen in Zijn handen leggen. Wij hopen dat ieder die dit plan leest met ons mag meeverlangen of gaan meeverlangen naar een verdere doorbraak van het werk van Gods Geest in wijk Schollevaar. Tot eer van God, en tot heil van mensen! De kerkenraden van de Christelijke Gereformeerde Kerk van Rotterdam-Oost/Capelle aan den IJssel de Hervormde Wijkgemeente Schollevaar te Capelle aan den IJssel.


maart 2012

pagina 3

2.

Schets van wijk Schollevaar

Schollevaar is een wijk van Capelle aan den IJssel, ontstaan in de jaren ’70. De bouwactiviteiten vonden hoofdzakelijk plaats tussen 1977 en 1986. Het is een wijk met laagbouw en lagere hoogbouw (tot zo’n vijf verdiepingen). De wijk is een zogenaamde ‘bloemkoolwijk’: vanuit enkele grotere invalswegen vertakken straten zich op een bochtige manier tot woonerven. In de wijk Schollevaar wonen 17.349 mensen1. Daarvan zijn bijna 3.500 mensen onder de 18 jaar, bijna 1.800 mensen 65 jaar of ouder en ruim 12.000 mensen tussen de 18 t/m 64 jaar. In de wijk zijn 10.000 huishoudens aanwezig. Daarvan zijn 34% (bijna 3.500 huishoudens) en 24% (ruim 2.400) respectievelijk gezinnen met en zonder kinderen. Van het aantal gezinnen met kinderen, is ongeveer 30% een eenoudergezin. De overige grote groep van 42% (ruim 4.200) is alleenstaand. Qua etniciteit heeft een groot deel van de wijkbewoners een Nederlandse afkomst, bijna 11.300 mensen. Daarnaast zijn er echter ook mensen met een andere etniciteit. De grootste groep daarvan zijn de mensen met een Surinaamse afkomst, ruim 1.500. Kleinere aantallen zijn aanwezig uit o.a. Indonesië (ruim 550), de Antillen (ruim 600), Turkije (bijna 250) en Marokko (bijna 200). Tevens is er nog een groep van bijna 1.200 mensen uit (andere) armere landen. De woonduur is heel wisselend. Gemiddeld wonen huishoudens zo'n 11 jaar in hun woning. Het aantal huishoudens dat binnen een jaar verhuist bedraagt echter zo'n 20%. Dit geeft aan dat een deel van de wijkbewoners vrij snel verhuist en een deel heel lang in zijn woning blijft wonen. Zo zijn er flats in Schollevaar-Oost met vooral doorstroomwoningen, terwijl in andere buurten een aanzienlijk aantal bewoners al in de huidige woning woont vanaf de bouw van de wijk zo’n 30 jaar geleden. De mate waarin men aan zijn buurt gehecht is, is ook zeer wisselend. Zo'n 20% is sterk gehecht aan zijn buurt en zo'n 25% niet of nauwelijks. Gemiddeld geeft men de wijk echter het rapportcijfer 7 (dat is vergelijkbaar met de andere wijken in Capelle aan den IJssel) en zo'n 50% zegt zelf actief bij te (willen) dragen aan het onderhoud van de buurt (al zegt zo’n toezegging ook niet alles...). (gegevens van 2007) Het opleidingsniveau is heel divers. Het hoogste opleidingsniveau van de wijkbewoners is voor 5% het basisonderwijs, 28% vmbo/lbo/mavo, 24% mbo, 14% havo/vwo en 29% hbo/universiteit. (gegevens van 2007) Het aantal werkzoekenden is de afgelopen jaren afgenomen van 783 mensen in 2006, naar 500 in 2010. 526 wijkbewoners ontvangen een bijstandsuitkering. Enkele conclusies: de grootste groep bestaat uit volwassenen (18 t/m 64 jaar) van Nederlandse afkomst. In de wijk zijn echter ook behoorlijk wat mensen met een andere etniciteit aanwezig. doordat de woonduur zeer wisselend is, zullen we met sommige mensen een lange tijd kunnen optrekken, terwijl het bij andere mensen een tijdelijk contact zal zijn. Hierdoor zullen we met de één een heel geloofstraject kunnen doorlopen, terwijl we met de ander maar kort oplopen en hem na enige tijd weer moeten loslaten. bij het aanbieden van activiteiten om het christelijk geloof nader te leren kennen is het goed om rekening te houden met de verschillende opleidingsniveaus. een deel van de wijkbewoners heeft het financieel niet ruim. Er zal dus ook behoefte zijn aan praktische, diaconale ondersteuning.

1

Bron van deze en volgende gegevens: Buurtmonitor, gemeente Capelle aan den IJssel: capelle-ijssel.buurtmonitor.nl


maart 2012

pagina 4

3.

Schets van de Ontmoetingskerk

In 1992 werd de Ontmoetingskerk aan de Zevensprong geopend. Dit kerkgebouw kwam tot stand doordat twee gemeenten met elkaar in contact kwamen: de Christelijke Gereformeerde Kerk van Rotterdam-Oost/Capelle aan den IJssel (hierna te noemen: CGK) en de Hervormde Wijkgemeente Schollevaar (hierna te noemen: HWS). Dat deze gemeenten op elkaars pad kwamen, zien we achteraf als een bijzondere leiding van God: opnieuw reden tot verwondering! De CGK was ontstaan in Rotterdam-Oost en had in verschillende gebouwen ruimte gehuurd voor kerkdiensten. De CGK wilde daarom graag een eigen gebouw. De HWS was ontstaan in 1979 onder auspiciën van de Centrale Kerkenraad van de Hervormde Gemeente te Capelle aan den IJssel, en kerkte in een basisschool in de wijk. De HWS wilde vanaf het begin een gemeente voor wijk Schollevaar zijn. Mede dankzij de Vereniging voor Zending in Nederland IZB werden achtereenvolgens twee evangelisten benoemd, die als voorganger fungeerden. Vanaf het moment dat de Ontmoetingskerk werd geopend, werd er ook gezocht naar samenwerking op missionair terrein. Samenwerking was goed mogelijk omdat de beide gemeenten elkaar op inhoudelijk vlak uitstekend verstonden en verstaan. De eerste gezamenlijke activiteit was de tweewekelijkse ‘Ontmoeting rond de maaltijd’, een open maaltijd voor wijkbewoners. Deze activiteit bestaat nog steeds. In 2001 werd de HWS een zelfstandige wijkgemeente (daarvoor: ‘wijkgemeente in wording’), doordat er een predikantsplaats werd gevestigd. De eerste predikant, ds. René van Loon, werkte vanaf 1999 als evangelist-pastoraal werker voor de HWS, met steun van de IZB. Hij werd bevestigd als missionair predikant. De financiële steun van de IZB werd in 2004 beëindigd, omdat de HWS financieel zelfstandig kon draaien. Momenteel hebben de beide gemeenten een vergelijkbare omvang, al is het ledental van de HWS op papier (ca. 950) groter dan dat van de CGK (ca. 350). Dit is verklaarbaar uit het feit dat de HWS, net als andere Hervormde Gemeenten, een grote rand van niet-actieve leden kent. Vanaf 1999 werd de samenwerking tussen HWS en CGK geïntensiveerd. De CGK koos ervoor om de wijk Schollevaar te definiëren als haar missionaire werkterrein, ook al heeft zij het karakter van een streekgemeente. De samenwerking resulteerde in steeds meer gezamenlijke missionaire activiteiten, zoals: de Paas- en Kerstnachtsamenkomsten, de Oriëntatiecursus christelijk geloof, de Vakantie Bijbel Club, de jaarlijkse schoenpoetsactie, de Sportweek Schollevaar (begonnen i.s.m. ‘Athletes in Action’, een tak van Agapè) en de avonden voor nieuwe wijkbewoners. Om dit alles te coördineren werd het Missionair Overleg Ontmoetingkerk (MOO) opgericht, waarvan de beide predikanten, de beide missionaire ouderlingen en van beide gemeenten nog enkele andere personen deel uitmaken. Halverwege de jaren ’00 vroegen we ons vanuit de Ontmoetingskerk af, op welke wijze we nog meer dienstbaar zouden kunnen zijn aan de wijk Schollevaar. Enkele bewonersondersteuners, aangesteld door de Gemeente Capelle aan den IJssel, legden toen de vraag bij ons neer of wij een ‘wijkwinkel’ zouden kunnen oprichten. In één andere wijk van Capelle aan den IJssel bestond al een wijkwinkel: een plaats waar vrijwilligers mensen helpen die op allerlei manieren vastlopen, meestal in bureaucratische processen. Als Ontmoetingskerk zijn we op dit voorstel ingegaan en in januari 2008 werd een begin gemaakt op een tijdelijke locatie. Een jaar later, in januari 2009, werd de huidige locatie geopend, een prachtig winkelpand in het Winkelcentrum De Scholver, centraal in wijk Schollevaar. In deze Wijkwinkel Schollevaar staan gedurende zes dagdelen per week vrijwilligers klaar om mensen van dienst te zijn. Daarnaast worden er andere diaconale activiteiten georganiseerd. In de wijk staat de Ontmoetingskerk inmiddels bekend als een actieve geloofsgemeenschap, die laagdrempelig is en die zich dienstbaar opstelt in haar omgeving. Ook al zijn de beide gemeenten zelfstandig, ze treden als eenheid naar buiten.


maart 2012

pagina 5

Met het oog op de missionair-diaconale activiteiten in de wijk is een stichting opgericht: de stichting Kruispunt-Oost. De toevoeging ‘Oost’ heeft te maken met de aanvankelijke gedachte, dat we ons met name zouden richten op Schollevaar-Oost, omdat de Ontmoetingskerk zelf helemaal aan de westkant van Schollevaar staat. Later is de focus toch breder op de wijk als geheel komen te liggen. Met name het missionair-diaconale werk heeft ons als beide gemeenten van de Ontmoetingskerk steeds meer naar elkaar toe gebracht. Dit heeft zijn weerslag, ook op andere terreinen van het kerkelijk leven. De band tussen HWS en CGK wordt over de hele linie steeds intensiever. Zo leeft er in beide gemeenten en in beide kerkenraden de wens om deze samenwerking verder uit te diepen, ook op kerkenraadsniveau. De komende jaren hopen we daar verdere stappen in te zetten.


maart 2012

pagina 6

4.

Visie voor het missionair-diaconaal werk

De visie van waaruit we als Ontmoetingskerk in de wijk willen werken, is gebaseerd op de Bijbel en de geschiedenis van de zending. Kernpunt van de visie vormt de liefde van God, waarmee Hij naar ons toe gekomen is in Jezus Christus. Dat is dus een uitgaande beweging. In Zijn oneindige goedheid heeft de Vader Zijn Zoon gegeven, en in Zijn intense bewogenheid met mensen is de Zoon vrijwillig mens geworden. Hij is in volledige gehoorzaamheid de weg naar het kruis gegaan. Hij heeft Zich laten martelen, bespotten en doden, om ons te redden. In Zijn glorie is Hij opgestaan, en heeft de weg naar het eeuwige leven geopend. De Here Jezus heeft Gods liefde laten zien in woorden en in daden. Zijn onderwijs en Zijn daden waren één geheel. Hij schonk mensen vergeving, en gaf verlamden kracht in hun armen en benen. Geestelijk blinden vertelde Hij over Gods oordeel en genade, en lichamelijk blinden opende Hij de ogen. Mensen die geestelijk dood waren riep Hij tot leven, en verschillende doden wekte Hij tot leven. Hij predikte dat het Koninkrijk der hemelen nabij was gekomen, en liet dat zien door een storm te stillen en duizenden mensen te eten te geven. Ook in de geschiedenis van de zending zien we altijd dat die twee sporen met elkaar verbonden zijn: woord en daad, hulp bij geloofsvragen en algemeen dienstbetoon. Overal waar zendelingen aan het werk ging, stichtten zij scholen en ziekenhuizen, introduceerden zij nieuwe landbouwmethoden en gaven zij waar mogelijk praktische hulp. Mede daardoor zag de plaatselijke bevolking dat de boodschap van het Evangelie ook handen en voeten kreeg, en kwamen mensen tot geloof. Deze twee sporen hebben alles met elkaar te maken, maar mogen niet op een oneigenlijke manier met elkaar worden vermengd. Zo is het altijd verwerpelijk om kwetsbare mensen pas hulp te bieden als zij beloven op geloofsgebied een stap te zetten. Anderzijds is het niet eerlijk om bij het bieden van hulp de indruk te wekken dat het ons om het even is wat iemand gelooft. Wij verlangen ernaar dat mensen God leren kennen in Christus, en we zullen dit niet verzwijgen, maar we zullen het Evangelie nooit op een slinkse wijze opdringen. Altijd staat respect voor de vrijheid van de ander voorop. Daarbij is onze diepste motivatie het besef dat alleen de Heilige Geest mensen kan overtuigen van het Evangelie. Wij kunnen dat niet. We kunnen wel gétuigen: vertellen wat het Evangelie inhoudt en wat het voor ons betekent. In de praktijk komen we via dienstverlenende activiteiten in contact met mensen die graag meer over het geloof willen weten. Zo zijn er mensen via een avond voor nieuwe wijkbewoners op een Oriëntatiecursus christelijk geloof terecht gekomen. Omgekeerd zijn er ook mensen geweest die in de krant lazen dat er een Oriëntatiecursus was, die tot geloof zijn gekomen en zich vervolgens zijn gaan inzetten in de wijkwinkel, en zo het dienstverlenende spoor zijn gaan versterken. Beide sporen zijn belangrijk, via beide sporen proberen wij Gods liefde uit te stralen, in de hoop en het vertrouwen dat God dit zal zegenen en dat mensen op deze liefde zullen reageren. Deze visie is uitgewerkt in het boek Kerk voor de buurt van René van Loon (Boekencentrum, 2010).


maart 2012

pagina 7

5.

Evaluatie missionair-diaconaal project, fase 1 (periode 2008-2011)

Al heel wat jaren worden vanuit de Ontmoetingskerk missionaire en diaconale activiteiten in Schollevaar ontplooid. Deze activiteiten kregen de vorm van een project met de naam KruispuntOost. Om alle activiteiten te coördineren en te stimuleren werd in het voorjaar van 2008 een missionair-diaconaal werker aangesteld: mw. Margo Riethoff. De aanstelling betrof een periode van drie jaar. Gemakshalve noemen we hierna deze periode ‘fase 1’, ook al was er dus al vóór 2008 het nodige in gang gezet. Fase 1 is nu voorbij. Inmiddels hebben we van Margo afscheid genomen, zij heeft per 31 maart haar werkzaamheden beëindigd. In de eerste helft van 2011 hebben we fase 1 grondig geëvalueerd. In het schema aan het einde van dit onderdeel staat daarvan een overzicht. Hierbij een toelichting. Wat de beide gemeenten betreft, zien we dat het draagvlak voor missionair werk alleen maar verder gegroeid is. Steeds meer gemeenteleden hebben zelf ergens aan meegedaan, of hebben een activiteit bezocht. De samenwerking tussen HWS en CGK is steeds meer een vanzelfsprekendheid in de beleving van veel gemeenteleden. De groep gemeenteleden uit beide gemeenten die op de één of andere wijze meewerkt in het missionaire werk omvat zo’n 80 personen. Tegelijk zien we ook dat na verloop van tijd mensen ook weer wat anders willen oppakken. Het blijft dan ook zaak om de betrokkenheid voortdurend aan te wakkeren, zodat weer andere gemeenteleden taken kunnen overnemen. Mensen die op een bepaalde plaats ervaring hebben opgedaan, kunnen deze ervaring weer inzetten in andere takken van werk. Via het kerkblad van de CGK worden gemeenteleden goed op de hoogte gehouden, de informatievoorziening aan de kant van de HWS via het blad KerkNieuws van de Protestantse wijkgemeenten kan beter. De nieuwsbrief van Kruispunt-Oost, die regelmatig uitkomt, kan nog beter onder de aandacht worden gebracht, bijvoorbeeld door korte presentaties rondom de diensten. Met de externe partners zijn uitstekende contacten ontstaan. De Ontmoetingskerk heeft een heel goede naam opgebouwd bij de Gemeente Capelle aan den IJssel. Met de woningcorporatie ComWonen (naam inmiddels gewijzigd in Havensteder) wordt heel constructief samengewerkt. Ook zijn er heel goede banden met de scholen in de wijk (pc, rk, openbaar en reformatorisch) en met het algemene jongerenwerk in de stichting Dock. Ook met andere organisaties zoals de Buurtgroep zijn de contacten goed. Veel lijnen komen samen in het Wijk Overleg Platform, waarin de Ontmoetingskerk een partner is die grote waardering ontvangt. De Ontmoetingskerk wordt door veel partijen gezien als een serieuze gesprekspartner, en regelmatig benaderd door bijvoorbeeld de Gemeente Capelle aan den IJssel met bepaalde vragen of verzoeken. De bekendheid in de wijk is in de afgelopen jaren fors toegenomen. Dit heeft onder meer te maken met de Wijkwinkel Schollevaar. Bij veel mensen die goed hulp kunnen gebruiken heeft de wijkwinkel een goede naam opgebouwd. Tegelijk moet er nog volop worden gewerkt aan verdere bekendheid van de wijkwinkel, ook omdat veel wijkbewoners zich niet zoveel kunnen voorstellen bij een dergelijke voorziening. De Ontmoetingskerk is ook bekender geworden door acties, zoals de jaarlijkse schoenpoetsactie op het winkelcentrum De Scholver. Tegelijk hebben we het vermoeden dat bepaalde activiteiten, zoals de Oriëntatiecursus christelijk geloof, veel meer deelnemers zouden kunnen trekken als er meer en betere publiciteit zou zijn. Ook het kerkgebouw biedt nog onbenutte kansen om meer de aandacht te trekken. Wat betreft het contact met de wijk kunnen we zeggen dat er veel contacten met wijkbewoners bestaan. Zo komen er in de Kerstnacht circa 200 wijkbewoners die weinig of niet gewend zijn om in de kerk te komen. In de Paasnacht gaat het om zo’n 40 mensen. Een flink deel van deze mensen komt elk jaar terug, en er ontstaan contacten. Via de kinderclubs, de Vakantie Bijbel Club, de


maart 2012

pagina 8

sportweek en de sportdagen is er contact met zo’n 50 kinderen uit de wijk. Via de wijkwinkel is er contact met vele tientallen wijkbewoners. Met zo’n 40 wijkbewoners is een intensiever contact via de activiteiten in de wijkwinkel. De open maaltijd trekt diverse vaste bezoekers die niet gewend zijn om in de kerk te komen. Voor de jaarlijkse Oriëntatiecursus christelijk geloof melden zich gemiddeld zo’n 9 mensen aan, waarvan ongeveer de helft niet kerkelijk betrokken is. Verder zijn er nog tal van contacten via bijvoorbeeld het Wijk Overleg Platform. Wij signaleren dat veel contacten op zichzelf goed zijn en kansrijk om uit te groeien tot meer inhoudelijke contacten. Alleen vraagt dat wel om inzet van onze kant, om ook bewust te werken aan verdieping van het contact, zodat contacten kunnen uitgroeien tot relaties. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan: één op één relaties, vormen van mentoraat; relaties in het verband van groepen en kringen of kleinschalige bijeenkomsten; pastorale relaties. In de afgelopen jaren was er sprake van kerktoetreding door mensen die geen kerkelijke achtergrond hadden, of al langere tijd de band met kerk en geloof waren kwijtgeraakt. Afhankelijk van de definitie van ‘kerktoetreding’ kan worden gesteld dat 5 tot 10 mensen vanuit deze doelgroep zich in de periode 2008-2011 bij één van de beide gemeenten hebben aangesloten. Wij ervaren dit als een rijke zegen en zijn er blij en verwonderd over. De Oriëntatiecursus christelijk geloof heeft in het proces van kerktoetreding een heel belangrijke rol gespeeld. Daarnaast waren ook evangelisatie-acties en de Kerst- en Paasnachtdiensten van belang. Als we kijken naar het profiel van de kerktoetreders, valt het op dat hierin de categorie jongeren nagenoeg ontbreekt. Dit onderstreept de noodzaak van een extra missionaire impuls specifiek gericht op jongeren. Als we zien hoezeer de grond in wijk Schollevaar is ‘voorbewerkt’, en (om in dit beeld te blijven) hoeveel er wordt ‘gezaaid’, verwachten we dat er een grotere ‘oogst’ mogelijk is. Biddend zoeken we naar Gods leiding op dit punt. We zijn ervan overtuigd dat er een ‘doorbraak’ mogelijk is. Maar we beseffen heel goed dat wij die niet kunnen organiseren. Dat is het werk van de Here God. Wel is het aan ons om na te gaan of wij voor zover mogelijk alle voorwaarden voor zo’n doorbraak kunnen creëren. Wellicht kan dat, door in te zetten op meer intensieve relaties vanuit de bestaande contacten. In ieder geval lijkt ons dit een belangrijke ontwikkeling naar de toekomst toe. Wat het contact met jongeren betreft is een heel belangrijke ontwikkeling de inzet van Johan en Annelies van der Klooster-Kornet. Zij hebben zich bereid verklaard om zich in te zetten voor missionair jongerenwerk in wijk Schollevaar, vanuit de Ontmoetingskerk. Johan heeft als achtergrond de opleiding Godsdienst en Pastoraal Werk aan de Christelijke Hogeschool Ede, Annelies is orthopedagoge. Via een zelf opgerichte organisatie ‘Perspectief’ hebben zij een achterban die hen financieel steunt. Gezamenlijk besteden zij een volledige werkweek aan dit werk. Wij beschouwen dit als beide gemeenten als een buitengewoon aanbod en verwonderen ons ook hierover. Johan en Annelies hebben in hun eerste maanden al twee zaken gerealiseerd: er is huiswerkbegeleiding op gang gekomen, in samenwerking met verschillende basisscholen. Deze huiswerkbegeleiding leidt tot bijzondere en in sommige gevallen ook pastorale contacten met kinderen. Daarnaast hebben zij ook een kinderclub in Schollevaar-Oost opgericht, naast de kinderclub in Schollevaar-West (in de Ontmoetingskerk). In fase 1 werd de Sportweek Schollevaar (aanvankelijk georganiseerd in samenwerking met Athletes in Action van Agapè, later zelfstandig) uitgebreid met maandelijke sportdagen door het jaar heen. Hierdoor zijn structurele contacten ontstaan van de circa zeven betrokken jongeren uit de Ontmoetingskerk met een groep van zo’n 20 kinderen en jongeren in de wijk. Helaas kwam er in 2010 een einde aan een missionaire tienerclub die zo’n zeven jaar heeft bestaan en veel heeft betekend voor een groot aantal tieners. Juist zo’n tienerclub is erg belangrijk, het heroprichten van de club is dan ook zeker een wens voor de komende jaren.


maart 2012

pagina 9

De positie van de missionair-diaconale werker is de afgelopen jaren niet altijd even duidelijk geweest. Omdat het ging om een pioniersfunctie waren de verwachtingen diffuus. Margo Riethoff heeft als missionair-diaconaal werker vooral veel betekend op het gebied van organisatie en opbouw van structuren. Juist met het oog op de noodzaak om van contacten naar relaties toe te groeien, is een nieuwe werker nodig die deze intermenselijke contacten zelf onderhoudt, en ook anderen daarin voorgaat, traint en coacht. Omdat er nu ook een veel duidelijker beeld is van wat nodig is, is het ook mogelijk om tot een helderder omschrijving te komen van de taken van de nieuwe werker, en van de verwachtingen daaromtrent. De manier van werken in Capelle-Schollevaar blijkt een uitstraling naar andere gemeenten te hebben. Het boekje Kerk voor de buurt, een uitgave van Uitgeverij Boekencentrum in samenwerking met de IZB, speelt hierin een belangrijke rol. Een delegatie van een Hervormde wijkgemeente uit Woerden is een zaterdagochtend op excursie gekomen naar Schollevaar. René van Loon heeft inmiddels over dit thema vele spreekbeurten gehouden voor gemeenten in steden en in dorpen, classes en andere groepen. Ook verschenen artikelen over het werk in Schollevaar in verschillende tijdschriften, waaronder het blad Visie. Eén van de factoren waardoor het werk in Schollevaar veel andere gemeenten boeit, is het feit dat het gaat om heel ‘gewone’ kerkelijke gemeenten, in een betrekkelijk doorsnee woonwijk. Schollevaar is geen VINEX-locatie, de Ontmoetingskerkgemeenten zijn geen experimentele gemeenten met een ongebruikelijke vormgeving. Juist hierdoor geeft de aanpak in Schollevaar veel herkenbare aanknopingspunten om aan de slag te gaan. Deze constatering doet de vraag rijzen, of er vanuit de Ontmoetingskerk niet gerichter aan coaching gedaan zou kunnen worden van enkele gemeenten, om zo de kennis te delen en samen verder te komen. Een dergelijk proces kan nuttige kennis opleveren, die weer breder in het land kan worden ingezet. Wellicht heeft dit een extra waarde ten opzichte van eenmalige toerustingsbijeenkomsten in het land, waarvan veelal onduidelijk blijft wat de gevolgen zijn. De visie van het twee-sporen-beleid, zoals in onderdeel 4 van dit plan uiteengezet, blijkt in de praktijk behoorlijk goed te werken. Tegelijkertijd beseffen we, dat we in fase 1 met name het diaconale spoor hebben versterkt. Als daarnaast het missionaire spoor niet wordt versterkt, wordt de visie niet evenwichtig in praktijk gebracht. Een eenzijdige nadruk op het diaconale spoor kan op den duur leiden tot vervreemding bij de kerkelijke vrijwilligers (‘Waar doen we dit werk eigenlijk allemaal voor?’), en het geeft een onvolledig beeld van Gods liefde. Immers: God Zelf is er alles aan gelegen dat mensen niet alleen geholpen worden op het praktische vlak, maar ook de grootste vreugde vinden die een mens kan vinden: het eeuwige leven. Als we kijken naar de geografie, zien we dat veel missionair werk zich richt op één van de delen van de wijk Schollevaar: ofwel het oostelijk deel, ofwel het westelijk deel. Dat geldt niet voor de Wijkwinkel Schollevaar, die een heel centrale locatie heeft. Inmiddels zijn er ook twee kinderclubs. Maar het zou bijvoorbeeld ook denkbaar zijn, dat er tweemaal per jaar een Oriëntatiecursus christelijk geloof gegeven gaat worden, in het najaar in West, in het voorjaar in Oost. Een evenwichtige geografische spreiding van de activiteiten zal de komende projectperiode aandacht moeten krijgen. De bestuurlijke structuur van het project Kruispunt-Oost is zonder meer complex te noemen. Voor een deel is dit onvermijdelijk, omdat het gaat om een samenwerkingsproject tussen twee gemeenten. Wel vraagt deze situatie om een regelmatige kritische evaluatie, om samen te beoordelen of er sprake kan zijn van vereenvoudiging, om zo efficiënt mogelijk om te gaan met de beschikbare menskracht, en zo effectief mogelijk te werken.


maart 2012

pagina 10

Heel nadrukkelijk is in fase 1, met name door Margo Riethoff, aandacht gevraagd voor de geestelijke kant van het project. Overal waar mensen zich inzetten voor de dienst van God, is er immers tegenwerking van de kant van satan en zijn rijk. We zien dit bijvoorbeeld duidelijk geïllustreerd in het bijbelboek Nehemia. Om deze reden is het gebed voor het missionair-diaconale werk nadrukkelijk gestimuleerd, onder meer door mensen te vragen gebedspartner te willen worden, door de uitgave van een gebedsbrief en door het organiseren van gebedsbijeenkomsten. Eén van de risico’s van deze aanpak is wel, dat het gebed vooral een zaak zou kunnen zijn van een kleinere groep. Daarom is het zaak dat het gebed voor dit werk ook een geïntegreerd onderdeel is van erediensten en kringbijeenkomsten.

De evaluatie in een tabel samengevat Onderwerp: Beide gemeenten

Externe partners (Gemeente Capelle, ComWonen/Havensteder, scholen, Dock) Bekendheid in de wijk

Opmerking: Draagvlak voor missionair gegroeid, betrokkenheid vergroot, aantal betrokken vrijwilligers wel gegroeid, maar er is ook verloop. Vertrouwen gegroeid. Bekendheid toegenomen. Serieuze gesprekspartner.

Nog aandacht voor: Informeren van gemeenteleden over activiteiten KruispuntOost, informeren via Kerknieuws.

Gegroeid op diaconaal vlak via Wijkwinkel, naamsbekendheid gegroeid door acties.

Naamsbekendheid kan nog verder groeien. Bekendheid en herkenbaarheid van kerkgebouw kan nog beter. Contacten uitbouwen tot langdurige relaties. Meer aandacht voor jongeren. Kan er een doorbraak komen?

Contact met de wijk

Veel contacten in de wijk.

Kerktoetreding

Jongeren

Kerktoetreding vanuit niet/weinig-christelijke achtergrond in projectperiode door 5 tot 10 mensen. M.n. via oriëntatiecursus en evangelisatieacties, Kerst- en paasnachtdiensten. Tienerclub gestopt. Van sportweek naar sportwerk. Betrokkenheid Johan en Annelies van der Klooster: huiswerkbegeleiding, kinderclub. Betrokkenheid vrijwilligers Vakantie Bijbelclub vergroot.

Positie van de missionairdiaconaal werker

Organisatorische plaats ingenomen.


Verdere uitbouw activiteiten voor jongeren.

Nieuwe impuls nodig op intermenselijke vlak. Duidelijk profiel en kaders beschrijven voor nieuwe werker.

maart 2012

pagina 11

Uitstraling naar andere gemeenten

Visie twee-sporen beleid (diaconaal-missionair) Geografie

Bestuurlijke structuur

Geestelijke kant project

Veel is gebeurd naar andere gemeenten door boekje Kerk voor de buurt. Model diaconaal-missionair werk blijkt goed te werken. Heeft zich in de praktijk bewezen, meer diaconaal ontwikkeld dan missionair. Activiteiten vooral gericht op Schollevaar-Oost. Accent jeugd en Oriëntatiecursus vooral op Schollevaar-Oost gericht, Wijkwinkel gericht op de gehele wijk. Complex

Gebed gestimuleerd: gebedspunten, gebedsbrief, voorbeden, gebedsbijeenkomsten.


Kunnen nog meer gemeenten helpen door coaching en/of informeren over onze ervaringen. Verdere aandacht voor ontwikkeling van missionair deel. Evenwichtige verdeling van aandacht over alle delen van de wijk.

Waar mogelijk vereenvoudigen of niet complexer laten groeien. Gebed nog beter integreren.

maart 2012

pagina 12

6.

Doelen missionair-diaconaal project, fase 2 (periode 2012-2015)

Met de evaluatie in het vorige onderdeel voor ogen, hebben we de doelen geformuleerd voor de komende periode. De belangrijkste doelstelling voor de komende, tweede fase van het project Kruispunt-Oost is groei van contacten naar relaties en een gemeenschap. Alleen in langduriger relaties is het mogelijk de liefde van Christus vollediger te laten zien en het Evangelie te delen. Daarnaast laat de Bijbel zien hoe belangrijk een gemeenschap is (bijvoorbeeld in Handelingen 2 en 4, en in de eerste brief van Johannes). Er zijn verschillende situaties denkbaar: een contact kan uitgroeien tot een diepergaande relatie, zonder dat deze relatie ingebed raakt in een nieuw te vormen gemeenschap. Het gaat dan om een één-op-één-contact (pijl A). Een contact kan ook binnen een gemeenschap uitgroeien tot een relatie (pijl B). Een gemeentelid introduceert iemand in de gemeenschap, en blijft daarin ook zelf betrokken bij degene die hij of zij heeft geïntroduceerd. Als er een gemeenschap is ontstaan, kunnen daar ook weer mensen op af komen, die niet eerst een contact hadden met een gemeentelid. Schematisch voorgesteld kan dit doel als volgt worden weergegeven:

Relaties A Contacten B Gemeenschap

C Wat wordt in dit kader verstaan onder een gemeenschap? Het gaat hier om mensen, die samen zoeken naar wie God is, samen Hem beter willen leren kennen. Een gemeenschap rond een geopende Bijbel, die samen bidt en de weg wil vinden achter de Here Jezus aan. Deze gemeenschap zou je een soort ‘satelliet’ van de Ontmoetingskerk kunnen noemen. Het is mogelijk dat deze gemeenschap samenkomt op een door-de-weekse dag, maar het is ook mogelijk dat deze gemeenschap op zondag samenkomt. Vanuit de contacten die zijn ontstaan via wijkwinkel of sportactiviteiten kan zo de gemeenschap gestalte krijgen. Waar is behoefte aan? Vanuit de vraag die er is aan de kant van de belangstellenden willen we komen tot een aanbod in het kader van missionaire gemeenschapsvorming. Wellicht ontstaat er vanuit de vraag een gesprekskring, die zich verder ontwikkelt. Om verschillende redenen is het ontstaan van een dergelijke gemeenschap belangrijk: de erediensten in de Ontmoetingskerk zijn heel grootschalig. Nieuwkomers worden veelal liefdevol opgevangen, maar de band onderling is vaak niet hecht genoeg om elkaar vast te houden. In een kleine gemeenschap word je gemist als je er niet bent, je houdt elkaar vast.


maart 2012

pagina 13

-

in een dergelijke gemeenschap kunnen specifiek de vragen van zoekers en beginnende gelovigen aan de orde komen. de sfeer in een dergelijke gemeenschap veronderstelt niet de voorkennis die in de reguliere erediensten wordt verondersteld. door de herkenning als zoeker of nieuw-gelovige is er in een kleinschalige gemeenschap een bijzondere band onderling.

Het is beslist niet zo, dat de vorming van een dergelijke gemeenschap betekent dat we daarmee de erediensten ‘opgeven’ als plaatsen waar we ook graag zoekende belangstellenden ontvangen. In dat geval zou de vorming van een dergelijke gemeenschap een gemakkelijke manier zijn, en ook een alibi, om ons niet open te hoeven stellen voor gasten. Tussen ‘satelliet’ en ‘moedergemeenten’ stellen we ons een open verbinding voor, waarbij leden van de ‘gemeenschap’ bijvoorbeeld ook uitgenodigd worden voor bijzondere diensten in de Ontmoetingskerk. Omgekeerd zal er vanuit de ‘moedergemeenten’ verbondenheid getoond worden met de ‘satelliet’, bijvoorbeeld doordat de predikanten daar van tijd tot tijd een bijbelstudie houden. Een dergelijke gemeenschap zou een tussenstation kunnen zijn op weg naar lidmaatschap van één van de ‘moedergemeenten’, en integratie in de reguliere erediensten. Het kan ook anders lopen: de Doelstelling: aan het einde van de projectperiode is het aantal intensieve relaties met ‘zoekers’ duidelijk toegenomen; is er een gemeenschap ontstaan die regelmatig (minimaal eens per maand) samenkomt en waar zoekers en nieuwgelovigen elkaar vinden rond een geopende Bijbel. ‘gemeenschap’ zou ook kunnen uitgroeien tot een ‘dochtergemeente’, variërend van een ‘missionaire preekplek in de wijk’ tot een (op den duur) zelfstandige gemeente.

Belangrijke aandachtspunten in fase 2 1. Jongeren en kinderen Er lijkt nu nog een zekere scheiding te zijn tussen het missionaire jongerenwerk en het overige missionaire werk. Het is heel belangrijk om te zien hoe bruggen geslagen kunnen worden. Kan er Doelstelling: aan het einde van de projectperiode is het missionaire en diaconale kinderen jongerenwerk op een natuurlijke manier gekoppeld aan andere vormen van missionair en diaconaal werk. bijvoorbeeld een kennismakingscursus op geloofsgebied worden georganiseerd voor jongeren met wie gesport wordt? Kunnen ook zij hun weg vinden in een nieuw te vormen gemeenschap? Daarnaast is er aandacht nodig voor kinderen. Kinderen staan vaak open voor geloofszaken, ook als hun ouders dat niet zijn. Met de ouders die wel open staan voor geloofszaken, kan vaak via de kinderen contact ontstaan. In het volgende onderdeel, onderdeel 7, wordt nader ingegaan op het missionaire jeugdwerk, omdat dit in het geheel een eigen plaats inneemt door de inzet van Johan en Annelies van der Klooster. 2. Mentoraat en ‘uitzending’ gemeenteleden Voor de groei van contacten naar relaties is de inzet vereist van veel gemeenteleden, die zich in een vorm van mentoraat dienstbaar opstellen naar zoekende belangstellenden. Dit kan niet het werk zijn van enkele gemeenteleden. Een relatie is immers intensief en vraagt tijd en energie. Om tot betekenisvolle relaties te komen is het van belang dat gemeenteleden zich laten toerusten en laten


maart 2012

pagina 14

inzetten. Wellicht kan dit in de vorm van een soort ‘uitzending’ van een aantal gemeenteleden in de wijk. Deze groep zou dan ook de kern kunnen vormen van de nieuw te ontwikkelen ‘satellietgemeenschap’. Contacten kunnen uitgroeien tot relaties via huisbezoek. Gemeenteleden zouden hiervoor moeten worden toegerust. Aan mensen bij wie gemeenteleden op bezoek gaan, kan gevraagd worden of zij weer mensen kennen die bezoek op prijs zouden stellen. Doelstelling: aan het einde van de projectperiode is een aantal gemeenteleden (uit minstens tien pastorale eenheden) toegerust om missionair en diaconaal in hun omgeving hun christen-zijn vorm te geven; zijn deze gemeenteleden in de beide gemeenten voor deze taak ‘uitgezonden’; geven deze gemeenteleden mede vorm aan de nieuw te vormen gemeenschap. 3. Contacten via de Wijkwinkel Schollevaar De contacten in de Wijkwinkel Schollevaar zijn diaconaal van aard: er mag niet door medewerkers worden geëvangeliseerd. Wel zou het mogelijk zijn, om de bezoekers te wijzen op een aanbod vanuit de Ontmoetingskerk, dat los staat van de Wijkwinkel. In Rotterdam-Zuid wordt op deze manier gewerkt en wordt onderscheid gemaakt tussen House of Hope (diaconaal) en House of Light (missionair). Het aanbod zou huisbezoek kunnen omvatten, wellicht op langere termijn ook uitnodiging voor bijvoorbeeld een Oriëntatiecursus. Doelstelling: aan het einde van de projectperiode krijgen bezoekers van de Wijkwinkel, wanneer daar openheid voor is, informatie over het aanbod van de Ontmoetingskerk, dat los staat van de Wijkwinkel; is onderzocht of er mogelijkheden zijn voor huisbezoek onder belangstellende nietgemeenteleden in de wijk, en wordt aan dit huisbezoek, als er mogelijkheden voor blijken te zijn, vorm gegeven.

4. Actief benaderen van wijkbewoners Het uitbouwen van bestaande contacten betekent niet, dat er geen nieuwe contacten gelegd zouden moeten worden. Integendeel, dat is een voortdurend proces. Het actief benaderen van wijkbewoners willen we de komende jaren alleen maar verder intensiveren. Bijvoorbeeld via wijkonderzoek kan nader contact gelegd worden met de buurt en de wijk. Zo kan in de wijk worden onderzocht waar behoefte aan is. Wij kunnen dienstbaar zijn aan de buurt door het aanbieden van diensten/producten die juist in Schollevaar noodzakelijk zijn en in een behoefte voorzien. Ook kunnen we op zoek gaan naar een open ontmoeting met het hele spectrum aan bewoners in Schollevaar. In het seizoen 2010-2011 is er al een begin gemaakt met nieuwe activiteiten op het winkelcentrum en in de open lucht (Kerst- en Paasactie, openluchtdienst, medewerking aan burendag). Wij hopen op dit spoor verder te gaan, en gaan ervan uit dat de nieuwe missionair-diaconale werker daarbij een voortrekkersrol zal vervullen.


maart 2012

pagina 15

Doelstelling: aan het einde van de projectperiode is er een missionair en een diaconaal activiteitenaanbod voor wijkbewoners dat een samenhangend geheel vormt en dat recht doet aan de behoeften in de wijk; zijn hierdoor contacten gelegd met mensen uit een breder spectrum van bewoners dan nu het geval is (bijvoorbeeld in ethnische zin).

5. Ondersteuning van andere gemeenten Aan de hand van het boekje Kerk voor de buurt , zijn we in staat andere gemeenten te begeleiden en te ondersteunen in het opzetten van het missionaire werk. We geven aan bereid te zijn om andere gemeenten te informeren over onze ervaringen. Onze kennis uit de eerste fase van het project kunnen we inzetten om andere gemeenten instructie te geven over hoe je missionair gemeente kunt zijn. Doelstelling: aan het einde van de projectperiode hebben we minimaal tien gemeenten ondersteund via een incidentele toerustingsbijeenkomst; hebben we minimaal één andere gemeente in een traject op een structurele manier ondersteund op missionair-diaconaal vlak. 6. Public relations Er is een groot aanbod van activiteiten. Het is moeilijk gebleken om dat aanbod adequaat te communiceren via de media. Meer aandacht voor permanente communicatie via huis-aanhuisbladen, websites, kerkbladen, weekbrieven en dergelijke is nodig. De website moet toegankelijker gemaakt worden voor zoekers. Ook de sociale media bieden kansen die tot nu toe vrijwel onbenut zijn gebleven. De Oriëntatiecursus christelijk geloof, of een andere kennismakingscursus, moet een meer centrale plaats krijgen in deze publiciteit omdat deze cursus bij uitstek het kanaal is waardoor mensen tot geloof komen en doorstromen naar een gemeenschap. Ook voor het vervolgtraject na de eerste cursus is bijzondere aandacht nodig.

Doelstelling: aan het einde van de projectperiode zijn er concrete afspraken met locale media over manieren om nieuws via hen door te geven; wordt actief gebruik gemaakt van de sociale media om in wijk Schollevaar en omgeving gezicht te geven aan de Ontmoetingskerk; is er een plan ontwikkeld om de Oriëntatiecursus christelijk geloof breder bekendheid te geven en is met dit plan ook al geëxperimenteerd.


maart 2012

pagina 16

7.

Missionair-diaconaal jeugdwerk

Binnen het missionair-diaconaal werk speelt het jeugdwerk een belangrijke rol. Vakantie Bijbel Club, de Wegwijzer en Young Eagles kampen, sportwerk en kinderen tienerclubs: dit alles heeft wortels binnen de HWS en de CGK. In onderdeel 5 werd al vermeld, dat Johan en Annelies van der Klooster-Kornet zich sinds het seizoen 2010-2011 specifiek richten op het missionair-diaconale jeugdwerk in de wijk Schollevaar. Johan heeft als achtergrond de opleiding Godsdienst en Pastoraal Werk aan de Christelijke Hogeschool Ede, Annelies is orthopedagoge. Via een zelf opgerichte organisatie ‘Perspectief’ hebben zij een achterban die hen financieel steunt. Gezamenlijk besteden zij een volledige werkweek aan dit werk. De komende jaren is het streven om het bestaande missionair-diaconale jongerenwerk verder uit te breiden en te professionaliseren. Reden hiervoor is dat de nood in een wijk als Capelle-Schollevaar groot is. Vele kinderen, tieners en jongeren groeien op in gebroken gezinnen. Een veilige plek ontbreekt vaak, wat leidt tot problemen in de ontwikkeling van het kind. Dit heeft zijn weerslag op het missionair-diaconale jeugdwerk. Werkers krijgen steeds vaker te maken met een diversiteit aan problemen. Professionalisering is noodzakelijk om de jeugd, vanuit een christelijke visie, handvatten te bieden in hun levensontwikkeling . In hun beleidsplan omschrijven Johan en Annelies hun visie als volgt.2 ‘Wij geloven dat kinderen, tieners en jongeren met alle (geestelijke en sociaal-emotionele) nood in hun leven door Christus worden gezien. Omdat wij Zijn volgelingen zijn, mogen we door Zijn ogen naar hen omzien en Hem aan hen bekend maken, zodat zij Hem leren kennen. Wanneer deze kinderen, tieners en jongeren in aanraking komen met Gods liefde, biedt dat perspectief op alle terreinen van hun leven en kan dat hun leven veranderen!’ De professionaliteit uit zich onder andere in de toerusting van werkers, maar ook in het organisatorisch aanbrengen van samenhang tussen de diverse activiteiten. Daarnaast moet er worden gezocht naar nieuwe wegen om jeugd in de wijk te bereiken. Johan en Annelies zullen dit proces in fase 2 coördineren. Samengevat kenmerkt fase 2 zich voor het jeugdwerk als volgt:  Consolideren van huidige activiteiten.  Zoeken naar en starten van nieuwe activiteiten passend in fase 2 van het project.  Verbinding zoeken tussen jeugd- en volwassenwerk. Consolideren van huidige activiteiten Allereerst gaat het om consolidatie van de huidige activiteiten. Koesteren wat vruchten voortbrengt: dat is eigenlijk wat hiermee wordt beoogd. Activiteiten die in fase 1 al gericht waren op relatievorming moeten in fase 2 niet worden gestopt, maar gestimuleerd. Daarbij valt de denken aan het werk van de Vakantie Bijbel Club. Door dit werk worden veel contacten gelegd met kinderen en ouders. Beginnende relaties ontstaan. Dit vraagt om verdere uitbouw. Ook voor het jongerenwerk geldt: van contact naar relatie! Het is goed om medewerkers (meer) toe te rusten in het aangaan en onderhouden van deze relaties. Er dienen daarnaast mensen beschikbaar te zijn om eventuele extra aandacht te kunnen geven indien nodig. Hierbij denken we aan jeugdmentoraat of jeugdcoaching.

2

Zie website www.perspectief-jeugdwerk.nl.


maart 2012

pagina 17

Zoeken naar en starten van nieuwe ‘effectieve’ activiteiten De maatschappij verandert. Jeugdcultuur al helemaal. Deze veranderingen bieden voortdurend nieuwe mogelijkheden om contacten én relaties met kinderen, tieners en jongeren aan te gaan. Naast de bestaande ‘succesvolle’ activiteiten moet er daarom in fase 2 gezocht worden naar nieuwe activiteiten waardoor nieuwe relaties worden gelegd en onderhouden. Een nieuwe activiteit moet passen binnen de doelstellingen van fase 2 en dus gericht zijn op het aangaan en onderhouden van relaties. Daarnaast moet een nieuwe activiteit realistisch zijn binnen de omschreven doelstellingen van fase 2. Verbinding zoeken tussen jeugd- en volwassenwerk Jeugdwerkactiviteiten leiden vaak tot contact en/of relatie met jeugd. Maar niet alleen met jeugd. Ook met ouders, verzorgers of (volwassen) wijkbewoners kan er een contact en/of relatie ontstaan. Andersom kan het zo zijn dat er via het volwassenenwerk contact ontstaat met jeugd. Er dient daarom een goede samenhang te zijn tussen het missionair-diaconale jeugd- en volwassenenwerk. Dit vraagt om structurele samenwerking tussen alle (professionele) werkers in de wijk.


maart 2012

pagina 18

8.

Inzet van werkers

We zijn ons ervan bewust dat de plannen die hierboven werden beschreven erg ambitieus zijn. Er is al een groot scala aan activiteiten, en graag zouden we zien dat van daaruit de contacten zich verder verdiepen, dat er een nieuwe gemeenschap groeit in de wijk, en dat er op allerlei terreinen verdere uitbouw is. Toch weten we ons geroepen om deze volgende stappen te zetten. Elke keer opnieuw hebben we ervaren dat God daarbij voorzag in datgene wat nodig was. We hebben verwonderd geconstateerd dat vele tientallen vrijwilligers zich met hart en ziel inzetten voor het werk. Door deze inzet werden en worden zij ook zelf gezegend, wat de motivatie alleen maar doet toenemen. In fase 2 zullen we op nog veel meer gemeenteleden een beroep doen, om zich op de één of andere wijze in te zetten, bijvoorbeeld in het onderhouden van een meer langdurige relatie met nieuwkomers. Dit is echter niet mogelijk zonder aansturing en begeleiding door een betaalde missionair-diaconaal werker. Missionair-diaconaal werker In fase 1 heeft Margo Riethoff zich als missionair-diaconaal werker vooral ingezet op organisatorisch vlak, en op het gebied van gebedsondersteuning. Ook heeft zij verschillende inhoudelijke activiteiten (mee) opgezet en gedragen. In fase 2 zien we de inzet van een nieuwe missionair-diaconaal werker vooral op de volgende terreinen: het toerusten en begeleiden van gemeenteleden voor het aangaan en onderhouden van langdurige relaties met belangstellenden en nieuwe gelovigen, waarbij de werker zelf hierin het voorbeeld geeft. het nemen van het voortouw bij de vorming van een nieuwe gemeenschap. het blijvend ondersteunen van de Ontmoetingskerkgemeenten in het totaal van het missionair-diaconale werk. Daarin ligt de prioriteit bij nieuwe activiteiten; afhankelijk van de omvang van de functie kan de missionair-diaconale werker mogelijk ook een rol spelen bij de ondersteuning van andere gemeenten.

Wij denken dat de nieuwe missionair-diaconaal werker de geschetste taken zou kunnen volbrengen in een 60 % -dienstverband. Daarbij realiseren we ons dat in dit soort werk zich altijd nieuwe kansen en mogelijkheden voordoen. Een ondernemende missionair-diaconale werker zal moeiteloos op een heel zinvolle manier een volledige weektaak in dit werk bezig kunnen zijn. Het uitgangspunt van een 60 % -dienstbetrekking lijkt ons echter reëel.


maart 2012

pagina 19

Wij verwachten van de werker dat hij/zij: zich vanuit een levend geloof in God geroepen weet tot dienen in de samenleving en de kerk, lid is van één van de samenwerkende kerkgenootschappen in het project Kruispunt-Oost, een relevante HBO-opleiding heeft genoten en, zo mogelijk, ervaring heeft in vergelijkbare projecten, in staat is zelfstandig en initiatiefrijk te werken, een positieve, open houding heeft naar mensen uit alle culturen, in staat is bestaande contacten uit te bouwen tot relaties, goede communicatieve vaardigheden bezit en in staat is een netwerk op te bouwen en te onderhouden, leidinggevende capaciteiten heeft en goed teamwerk kan realiseren. Missionair-diaconale jongerenwerkers Johan en Annelies van der Klooster hebben een specifieke positie in het geheel van het werk. Zij zijn niet in dienst van de Ontmoetingskerk of van de Stichting Kruispunt-Oost. Zij zetten zich vanuit de organisatie ‘Perspectief’ in voor het missionaire jeugdwerk in Schollevaar. Daarbij doen zij hun werk binnen het kader van het project Kruispunt-Oost. Samen werken zij 40 uur per week voor Perspectief. Het grootste deel van deze uren besteden zij aan de coördinatie van het missionairdiaconale jeugdwerk van de Ontmoetingskerk. Hierbij moet opgemerkt worden dat Johan de mogelijkheid heeft om zijn aantal uren verder uit te breiden. Gezien de werkzaamheden zou uitbreiding van het aantal uren zeer wenselijk zijn. Echter hangt deze uitbreiding samen met financiële mogelijkheden. Hoewel er geen arbeidsrelatie bestaat tussen de Ontmoetingskerk enerzijds en Johan en Annelies anderzijds, bestaat aan de kant van de beide gemeenten wel het verlangen om hun werk financieel te steunen, omdat het een geweldig belangrijke bijdrage levert aan het geheel van het missionairdiaconale werk in Schollevaar. Om die reden zijn er van tijd tot tijd collecten voor het werk van Perspectief, geven gemeenteleden uit beide gemeenten giften en wordt er door de kerkenraden graag ruimte gegeven aan Johan en Annelies om informatie over hun werk te verspreiden, mede met het oog op fondswerving. Omdat aan de kant van de beide Ontmoetingskerkgemeenten de middelen niet onbeperkt zijn, zetten de beide gemeenten zich er ook graag voor in, dat er externe financieringsbronnen worden gevonden voor het werk van Johan en Annelies. Predikanten De predikanten van CGK en HWS besteden momenteel een aanzienlijk deel van hun tijd in het missionaire en diaconale werk. Daarbij gaat het deels om direct uitvoerend werk (medewerking aan Kerst- en Paasnacht, andere missionaire samenkomsten, pastoraal werk onder belangstellenden, leiding Oriëntatiecursus christelijk geloof enz.), deels om beleidsmatig werk (deelname in Missionair Overleg Ontmoetingskerk, missionaire ‘denktank’, overleg met missionaire ouderlingen enz.). Voor beiden geldt dat dit op den duur niet vol te houden is. Mede daarom is de aanstelling van een missionair-diaconaal werker van groot belang. De predikanten kunnen dan betrokken blijven op de hoofdlijnen van het beleid en daarnaast een rol blijven vervullen op het gebeid van missionaire prediking en begeleiding van nieuw-gelovigen (bijvoorbeeld in de belijdeniscatechese).


maart 2012

pagina 20

9.

Samenwerking met andere partijen

Wij voelen ons bevoorrecht, dat wij als beide gemeenten door de jaren heen zijn gesteund door landelijke organen. De HWS is vanaf haar ontstaan gesteund vanuit de IZB. Deze steun heeft ertoe geleid dat de gemeente kon uitgroeien tot zelfstandigheid, zowel organisatorisch als financieel. Toen in 2001 de predikantsplaats werd gesticht, was de IZB daar nog financieel bij betrokken, in 2005 is deze steun volgens plan beëindigd. Inhoudelijke verbondenheid is er altijd geweest en gebleven. Dit blijkt onder meer uit het feit dat het boek Kerk voor de buurt is uitgegeven door Boekencentrum Uitgevers in samenwerking met de IZB. Ook in de voorbereiding van dit missionair-diaconale plan is actief meegedacht door medewerkers van de IZB, met name door de heer Kees Koster. Deze inhoudelijke verbondenheid is van groot belang voor het werk in Schollevaar. De Deputaten Evangelisatie van de Christelijke Gereformeerde Kerken hebben het missionairdiaconale werk in Schollevaar gedurende fase 1 financieel gesteund. Daar zijn wij buitengewoon erkentelijk voor. Wat echter minstens zo belangrijk is, is de inhoudelijke steun die wij hebben gekregen, over een reeks van jaren. Met name de advisering door de heer Bram Dingemanse is steeds op kruispunten in het denkproces van grote waarde gebleken. Wij zijn ons er zeer van bewust dat we niet op een eiland leven. Graag willen wij leren van ervaringen elders in Nederland, en ook in andere landen. Daarom hechten wij voor de toekomst groot belang aan een blijvende verbondenheid met de IZB en met de Deputaten Evangelisatie. Ook met de Deputaten Diakonaat van de Christelijke Gereformeerde Kerken zouden we graag een versterkt contact willen ontwikkelen, omdat ons werk een belangrijke diaconale kant heeft. Wij hopen dat onze ervaringen in Capelle aan den IJssel voor zowel de IZB als de Deputaten Evangelisatie van waarde mogen zijn. Daarbij heeft het werk in Capelle minstens twee kanten, die voor beide organisaties van belang zouden kunnen zijn: a.

de samenwerking tussen een gemeente binnen de Protestantse Kerk en een Christelijke Gereformeerde Kerk: dit is een spannende combinatie, die tegelijkertijd in veel meer plaatsen gestalte zou kunnen krijgen.

b.

het feit dat Capelle-Schollevaar een betrekkelijk ‘normale’ situatie is: wat hier gebeurt, kan op veel andere plaatsen ook. Schollevaar is geen binnenstadswijk met de bijbehorende unieke problematiek. Schollevaar is ook geen besloten dorp. Het is een doorsneewijk in een voorstad. Ook de beide gemeenten zijn niet heel uitzonderlijk ten opzichte van andere gemeenten. Daardoor kunnen de ervaringen in Capelle mogelijk voor veel gemeenten in het land waardevol zijn.


maart 2012

pagina 21

10.

Financieel overzicht

Zoals eerder gemeld, is de Ontmoetingskerk op vele terreinen actief in de wijk, zowel missionair als diaconaal. De missionaire inzet wordt financieel gedragen door de beide Ontmoetingskerkgemeenten. Hierbij is onder meer te te denken aan de VBK, de kerst-en paasnachtdienst, kapoentjes, de oriëntatiecursus e.d.. De diaconale activiteiten worden financieel mogelijk gemaakt door de burgerlijke gemeente Capelle aan den IJssel, het Wijkoverlegplatform (WOP) en de woningcorporatie Com-Wonen/Havensteder. De kosten van de wijkwinkel komen voor rekening van de burgerlijke gemeente en Com-Wonen/Havensteder. Van de burgerlijke gemeente krijgen we ook een vrijwilligerscompliment voor “lief en leed”, kerstpresentje etc te besteden aan de vrijwilligers. Activiteiten in de wijkwinkel zoals taallessen, crea-ochtenden, brei-café worden betaald door het WOP, evenals de sportweek in de zomer en de sport(zater)dagen in de loop van het jaar. Hoewel de burgerlijke gemeente niet ontkomt aan forse bezuinigingen, lijkt het zeer waarschijnlijk dat de financiële hulp aan ons de komende jaren buiten schot blijft. In onderdeel 6 zijn de doelen voor fase II beschreven, met als focus: groei van contacten naar relaties en een gemeenschap. Daar zal het werk van de nieuwe werker op gericht zijn. Financieel vertaald betekent dit de kosten vrijwel geheel bestaan uit personeelskosten. In onderstaand overzicht is uitgegaan van een dienstbetrekking van 24 uur ( = 0,6 fte) en enkele bijkomende kosten. Tevens zijn de huidige missionaire uitgaven opgenomen waardoor een compleet overzicht ontstaat van de kosten voor fase II. Voor wat betreft het missionair-diaconaal werk in fase 2, zijn wij op zoek naar een manier om dit financieel mogelijk te maken. Daarbij willen wij heel graag als gemeenten doen wat wij kunnen. Daarvoor zetten we ons ten volle in. Tegelijkertijd beseffen wij, dat onze plannen wellicht verder reiken dan onze eigen financiële polsstok reikt. In onze contacten met het deputaatschap Evangelisatie van de CGK en de IZB hebben we verkend of er naast inhoudelijke steun en betrokkenheid ook financiële support te krijgen is. De Deputaten Evangelisatie van de CGK hebben aangegeven dat er, na de driejarige ondersteuning in fase 1, geen mogelijkheden zijn voor ondersteuning in een volgende fase. Wij doen daarom vrijmoedig een beroep op de IZB, om ons werk in de komende fase 2 te ondersteunen. In onderstaande tabel is een opsomming gegeven van de financieringsbehoefte van het project. Bij de berekening is er van uitgegaan dat de personeelskosten min of meer gelijkwaardig door HWS, CGK en IZB worden gedragen.


maart 2012

pagina 22

Dit voorstel heeft het volgende resultaat 3).

uitgaven

inkomsten

fase II met missionair/diaconaal werker personeelskosten

45.250

huisvestingskosten

1.000

activiteitskosten

16.400

TOTAAL

63.000

Dekkingsplan eigen bijdrage (HWS en CGK)

36.000

overige financiering TOTAAL

8.000 ______ 44.000

financieringsbehoefte

19.000

Uit deze opsomming blijkt dat er gedurende de 3 jaar van het project een financieringsbehoefte is van € 19.000.

Samenvatting De Hervormde Wijkgemeente Schollevaar en de Christelijke Gereformeerde Kerk R’dam-Oost/Capelle a/d IJssel willen een nieuwe fase starten van hun gezamenlijk missionair-diaconaal werk. Daarvoor willen ze een missionair/diaconaal werker benoemen voor een periode van 3 jaar (per 1 september 2012). DE IZB wordt gevraagd om 3 jaarlijkse bijdrages van € 19.000.

Ons verzoek aan de IZB is een bijdrage van € 15.000 per jaar,als bijdrage aan de kosten van een nieuw te benoemen missionair werker.

3

uitgaande van de vooronderstelling dat de diaconale activiteiten betaald worden door de burgerlijke gemeente / Havensteder/WOP


maart 2012

pagina 23

11.

Slot

Het begin van een nieuwe fase in het missionair-diaconale werk in Schollevaar geeft ons een verwachtingsvolle spanning: welke weg zal de Here God met ons opgaan de komende jaren? Wat zal Hij ons laten zien? Welke mensen zal Hij op onze weg brengen? We zijn benieuwd naar datgene wat er de komende jaren zal gebeuren. We leggen het in Gods hand, biddend om het werk van de Heilige Geest. Dat geeft ontspanning en rust, en zet ons tegelijkertijd in beweging om te doen wat onze hand vindt om te doen. We zijn ervan overtuigd, dat de HERE ons opnieuw verwonderd zal doen staan. Laat Hem besturen, waken, ‘t is wijsheid wat Hij doet! Zo zal Hij alles maken, dat g’u verwonderen moet! Gezang 427: 5

Capelle aan den IJssel AD maart 2012


maart 2012

pagina 24


maart 2012

pagina 25


maart 2012

pagina 26

Missionair-diaconaal plan. Capelle-Schollevaar

Recommend Documents