STRATEGISCH PLAN 2011-2015 RTC LIMBURG Universiteitslaan 3 3500 Hasselt www.rtclimburg.be
INHOUDSTAFEL _Toc262629594INLEIDING ......................................................................................................... 3 TOEKOMSTVISIE OP DE RTC – WERKING.................................................................................... 4 ANALYSE VAN DE RTC-WERKING................................................................................................ 6 Interne analyse: Samenstelling van de bestuursorganen .................................................. 6 Interne analyse: Missie en Visie van RTC Limburg ............................................................. 7 Interne analyse: SWOT-analyse ......................................................................................... 8 Omgevingsanalyse: De arbeidsmarkt ................................................................................. 9 Omgevingsanalyse: Speerpuntsectoren in Limburg ........................................................ 13 Omgevingsanalyse: Socio-demografische gegevens ........................................................ 17 Omgevingsanalyse: Schoollandschap Provincie Limburg ................................................ 20 STRATEGISCHE HOODFLIJNEN EN DOELSTELLINGEN ............................................................... 23
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
BIJLAGE 1: Evolutie van het vacatureaanbod Limburg 2000-2009 per sector......................... 26 BIJLAGE 2: Vacatures Limburg april 2010................................................................................. 27 BIJLAGE 3: Lijst knelpuntberoepen 2009 ................................................................................. 28 BIJLAGE 4: Scholen, studieaanbod en leerlingenaantallen in de Provincie Limburg (schooljaar 2009 – 2010)............................................................................................................................. 29 BIJLAGE 5: Cursistengegevens referteperiode 01.04.2008 - 31.03.2009 ................................ 33
2
INLEIDING RTC Limburg wil met dit strategisch plan 2011-2015 de krijtlijnen van de toekomstige RTCwerking uitzetten. Op basis van de visie die op dit moment op tafel ligt, wordt de arbeidsmarktgerichte focus belangrijk en moet dit het uitgangspunt zijn voor de concrete uitwerking van projecten en acties. RTC Limburg staat hiermee voor belangrijke veranderingen: de interne werking moet geëvalueerd en bijgestuurd worden, het uitbouwen van netwerken wordt nog belangrijker, en ook arbeidsmarktactoren dienen nauwer bij de werking betrokken te worden. Dit strategisch plan is slechts een eerste aanzet. Aangezien er nog teveel waarschijnlijkheden en onduidelijkheden zijn omtrent de nieuwe beheersovereenkomst, is het nog te vroeg om al duidelijke keuzes te maken. Daarnaast wachten we ook nog op de gegevens van de enquête, uitgevoerd door het Departement Onderwijs als onderdeel van de evaluatie van de lopende beheersovereenkomst. We hebben wel al getracht om een eerste oplijsting van strategische doelstellingen te maken en daarmee de focus en de krijtlijnen te bepalen. Verdere uitwerking en uitdieping dient nog te gebeuren in overleg met het Dagelijks Bestuur en de Raad van Bestuur. De concretisering van deze krijtlijnen moet jaarlijks verder uitgewerkt worden in een jaaractieplan.
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Wij geloven stellig dat RTC Limburg in de toekomst een belangrijke rol kan spelen om onderwijs en arbeidsmarkt nog beter op elkaar af te stemmen. Wij nemen met veel plezier en ambitie die uitdaging aan.
3
TOEKOMSTVISIE OP DE RTC – WERKING Uit de beleidsnota 2009-2014 “Samen grenzen verleggen voor elk talent” van minister Pascal Smet:
“S.D. 4 Leerlingen voorbereiden op een succesvolle start op de arbeidsmarkt O.D. 4.7. Regionale Technologische Centra verder uitbouwen De Regionale Technologische Centra (RTC) stonden in een eerste fase vooral in voor het garanderen van hoogtechnologische infrastructuur. Nu dienen ze de scholen meer algemeen te ondersteunen in het bouwen van bruggen met de arbeidsmarktactoren. Hun werkgebied werd uitgebreid naar het volwassenenonderwijs en in de toekomst zullen ze ook het hoger onderwijs moeten ondersteunen. In overleg met de RTC’s zal ik de lopende beheersovereenkomsten en het regelgevend kader tegen het einde van 2010 evalueren en nieuwe overeenkomsten voorbereiden. Op dat ogenblik zal ik ook de beheersovereenkomst met het RTC-Netwerk evalueren en een nieuwe overeenkomst voorbereiden. Ik overweeg om de RTC’s een meer prominente rol te geven in de externe certificering binnen de onderwijsopleidingen en het verbeteren van het imago van technische opleidingen. Ik wens de bestaande samenwerking met de VDAB rond het delen van infrastructuur en lesmateriaal met de onderwijsinstellingen te bestendigen. (p. 35) O.D. 4.3. Werkplekleren uitbreiden en de kwaliteit ervan verzekeren
Uit deze passages in de beleidsnota werden de uitgangspunten voor de beheersperiode 2011-2015 gedistilleerd: -
de RTC-werking moet vertrekken vanuit een arbeidsmarktgerichte focus: vanuit een analyse van de provinciale kwantitatieve/kwalitatieve (mis)match tussen het aanbod aan opleidingen en de vraag naar bepaalde profielen, moet de Raad van Bestuur (RvB) van het RTC jaarlijks een verantwoorde keuze maken m.b.t. de ondersteuning van projecten en – daarmee samenhangend – de verdeling van de middelen. De overleg- en actieplatforms werken voorstellen uit voor projecten, die al dan niet goedgekeurd worden door de RvB. Dit houdt in dat niet alle studiegebieden/studierichtingen ondersteund moeten worden. Integendeel, jaarlijks dient een duidelijke keuze gemaakt te worden op basis
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
(…) In de kwantitatieve en kwalitatieve realisatie van werkplekleren krijgen de Regionale Technologische Centra een belangrijke rol. Tevens dienen er samenwerkingsverbanden opgezet te worden tussen de VDAB-competentiecentra en de scholen. (…) (p. 33)”
4
-
van een analyse van de arbeidsmarktgegevens. Het soort acties (nascholing, infrastructuur, werkplekleren, promotie, …) is een keuze van het RTC. Daarnaast worden een aantal opgelegde taken behouden (VCA, samenwerking met de VDAB, …) De doelgroepen hangen samen met de aard van de actie, maar kunnen gaan van de 3de graad BaO tot het HBO. De samenstelling van de RvB dient een weerspiegeling te zijn van deze uitgangspunten en moet een evenwicht zijn tussen onderwijsniveaus, sectoren en “soorten” opleidingen.
Deze visie werd besproken in het Dagelijks Bestuur van 11 mei. Volgende opmerkingen werden geformuleerd:
-
-
Er moet duidelijkheid geschept worden rond het werkplekleren. In die zin wordt er veel verwacht van de omzendbrief omtrent het werkplekleren die in de pijplijn zit. Voordat er werk gemaakt kan worden van de externe certificering dient een grondig onderzoek gevoerd te worden door RTC Limburg over het effect op de basisdiploma’s, de vraag van de sectoren en de bereidheid van diezelfde sectoren om dit proces (o.a. financieel) te ondersteunen Attitudes en een juiste studie- en beroepskeuze worden nog belangrijker RTC Limburg neemt een duidelijke optie om een beperkt aantal projecten ook op lange termijn uit te bouwen Wat met de naam RTC? De huidige visie ligt ver van het oorspronkelijke opzet en de daaraan gekoppelde naam.
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
-
5
ANALYSE VAN DE RTC-WERKING Interne analyse: Samenstelling van de bestuursorganen Algemene vergadering
Paul Renier Luk Robijns Jean Tiesters Martin Vanlook Jean-François Wiels Guy Beckers Marc Beenders Jeroen Bloemen Patrick Buteneers Marc Cloostermans Goedele Hufkens Carien Neven Robert Urbain Chris Venken Jan Meers
Vrij Onderwijs Provinciaal Onderwijs Vrij Onderwijs GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Vrij Onderwijs Provinciaal Onderwijs Vrij Onderwijs GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Federauto VKW VOKA Unizo VDAB Agoria ACV ABVV Syntra
Onderwijsgeleding
Raad van Bestuur Guido Bijnens Ludo De Raeve Yvan Lemmens Paul Renier Luk Robijns Jean Tiesters Martin Vanlook Jean-François Wiels
Vrij Onderwijs Provinciaal Onderwijs Vrij Onderwijs Vrij Onderwijs Provinciaal Onderwijs Vrij Onderwijs GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap GO! Onderwijs van de Vlaamse
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Experten
Bedrijfsgeleding
Onderwijsgeleding
Guido Bijnens Ludo De Raeve Yvan Lemmens Guy Loenders
6
Bedrijfsgeleding
Marc Beenders Jeroen Bloemen Patrick Buteneers Marc Cloostermans Goedele Hufkens Carien Neven Robert Urbain Chris Venken
Gemeenschap VKW VOKA Unizo VDAB Agoria ACV ABVV Syntra
Dagelijks Bestuur Luk Robijns Patrick Buteneers Paul Renier Carien Neven
Provinciaal Onderwijs Unizo Vrij Onderwijs ACV
Voorzitter Ondervoorzitter Penningmeester Secretaris
Interne analyse: Missie en Visie van RTC Limburg In het strategisch plan 2008-2010 werden de missie en de doelstellingen van RTC Limburg als volgt geformuleerd, vertrekkend van art XII.2 van het decreet van 14/12/2007 houdende de organisatie en de werking van de Regionale Technologische Centra: • het continu detecteren en inventariseren van de relevante behoeften aan opleidingsondersteuning voor Limburgse scholen, bedrijven en sectoren • het opvolgen van de ontwikkelingen in Limburg op vlak van economie, technologie en de socio-demografische variabelen. • het bieden van de nodige oplossingen voor de behoefte aan ondersteuning
Voor het formuleren van de visie werd vertrokken van de “tweeling-organisatie” RTC Limburg – LOOA, waarin RTC Limburg de specifieke taken op zich neemt die aansluiten bij de beleidsdoelstellingen uit het RTC-decreet. Concreet betekende dit dat RTC Limburg concrete initiatieven neemt m.b.t. -
-
het verbeteren van de onderlinge afstemming tussen onderwijsinstellingen en bedrijven op vlak van vraag en aanbod van infrastructuur, apparatuur en uitrusting voor TSO en BSO en van leerlingen-en cursistenstages. (leerling-gericht) het faciliteren en coördineren van de nascholing van leraars in nieuwe technologieën (leraargericht) het creëren van een platform en de ondersteuning van de bestaande initiatieven te ondersteunen waarbinnen onderwijsinstellingen en bedrijven elkaar ontmoeten om
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
• een continue resultaatmeting van de kwaliteit en de kwantiteit
7
kennis en ervaring uit te wisselen, elkaars noden te leren kennen, ideeën uit te bouwen tot concrete acties... (schoolgericht) Zoals blijkt uit de jaarverslagen van 2008 en 2009, is RTC Limburg er in geslaagd deze visie in de praktijk om te zetten. Dit wil echter niet zeggen dat continue zelfevaluatie en eventuele bijsturing niet nodig zijn. We kijken dan ook uit naar de resultaten van de enquête die gehouden werd in het kader van de evaluatie van de huidige beheersovereenkomst. Het zijn immers onze stakeholders die de enquête ingevuld hebben. De feedback die we zo krijgen wordt meegenomen in het uittekenen van de RTC-werking voor de komende beheersperiode.
Interne analyse: SWOT-analyse Aangezien zowel in het jaarverslag van 2008 als in dat van 2009 een uitgebreide SWOTanalyse is opgenomen, beperken we ons hier tot een schematische weergave. Het spreekt voor zich dat we bij het formuleren van de strategische doelstellingen voor de komende beheersperiode vertrekken van deze SWOT-analyse en proberen om enerzijds de sterktes nog te versterken, een antwoord te formuleren op de kansen die zich aandienen en anderzijds de zwaktes proberen weg te werken en te anticiperen op de bedreigingen. Met de toekomstvisie die op dit moment op tafel ligt zijn echter al een aantal tekortkomingen weggewerkt.
-
KANSEN Structurele verankering van het RTC Participatieve aanpak RTC Netwerk Uitbreiding van het doelpubliek Uitbreiding van het netwerk Externe certificering De nieuwe beheersovereenkomst
-
-
ZWAKTES Verdere uitbreiding van het aanbod Ruimer bereik VCA CVO’s en hogescholen Beperkingen opgelegd door het regelgevend kader BEDREIGINGEN Uitbreiding van het takenpakket Onduidelijkheid Onhaalbare verwachtingen door actieve participatieve besluitvorming Economische crisis
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
STERKTES - Aanbod en dienstverlening naar de scholen - Netwerking - RTC-team
8
Omgevingsanalyse: De arbeidsmarkt 1. Evolutie van het aantal vacatures1 Het vacatureaanbod in de provincie Limburg kende een gestage aangroei. In 2005 werden bij de VDAB 19175 vacatures aangeboden, in het jaar 2008 waren er dat al 26147. De evolutie in de rest van Vlaanderen was tijdens deze periode echter nog beter, zodat het aandeel van Limburg in het totale aanbod van vacatures van 2005 naar 2008 daalde van 10,9% naar 9,7%. In 2008 groeide het werkaanbod nog in Limburg (+2,6% t.o.v. 2007) terwijl dit voor Vlaanderen in zijn geheel daalde (-4,4% t.o.v. 2007). Ondanks de economische neergang sinds eind 2008, houdt Limburg goed stand in vergelijking met de rest van Vlaanderen: -18,0% in februari 2009 in vergelijking met 2008 terwijl het vacatureaanbod in Vlaanderen daalde met –23,6%. Het vervullingspercentage is de indicator die weergeeft in welke mate de beschikbare jobs ingevuld worden. Deze is sinds 2007 in Limburg lager dan in de andere Vlaamse provincies en bedroeg voor het jaar 2008 76,7% t.o.v. 80,4% voor Vlaanderen. Dit hangt samen met de relatieve aanwezigheid van sectoren met een laag vervullingspercentage zoals de bouw- en metaalsector. Maar ook in de sector van de informaticadiensten aan bedrijven en de maatschappelijke dienstverlening (o.a. rust- en verzorgingssector) is het vervullingspercentage in Limburg laag in vergelijking met Vlaanderen. Het zijn sectoren die in Limburg sterk in opmars zijn voor wat het werkaanbod betreft (+30% aan vacatures t.o.v. het voorgaande jaar) Bijlage 1 geeft een overzicht van de evolutie van het vacatureaanbod per sector, van 2000 tot 2009. Bijlage 2 geeft een overzicht van de vacatures per sector in april 2010.
-
-
1
Behalve de primaire sector en de sector van de maatschappelijke dienstverlening, kennen de meeste sectoren een serieuze terugval in het vacatureaanbod. In de sector vervaardiging van transportmiddelen en de metaalsector zien we de grootste terugval in het aanbod van vacatures. Ook in de bouwsector is er een grote daling in het werkaanbod. Bekijken we de gegevens van april 2010, dan zien we echter dat het aantal vacatures in deze sectoren opnieuw lijkt toe te nemen. De bouw en de automobielsector blijven echter “zorgenkindjes”2 Over het algemeen kent het vacatureaanbod in Limburg een vrij grillig verloop. Dit heeft te maken met het feit dat de Limburgse economie vooral een “maakeconomie”
Sociaal- economisch profiel van Limburg, Studiedienst van de Vlaamse Regering,2009 Einde van het prille conjunctuurherstel in zicht? In Bedrijving Limburg, VOKA- Kamer van Koophandel Limburg, april 2010 2
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Enkele opmerkelijke vaststellingen op basis van deze gegevens:
9
is, die zeer conjunctuurgevoelig is. Dit in tegenstelling tot een diensteneconomie, die minder last heeft van eventuele conjunctuurschommelingen.
2. De impact van de crisis We moeten natuurlijk rekening houden met het feit dat we in een periode van economische crisis zitten. Net daarom is het belangrijk om jaarlijks, bij het opstellen van een jaaractieplan te beschikken over actuele gegevens en een inschatting te maken van de impact van de economische crisis. Op dit moment kunnen we de impact van de crisis vooral schetsen aan de hand van cijfergegevens over het aantal werkzoekenden en de werkgelegenheid. We zetten de voornaamste conclusies op een rijtje3: -
-
Het aantal werkzoekenden is in de periode september 2008 – mei 2009 gestegen met 23% 43,7% van het aantal werkzoekenden is laaggeschoold. Het aandeel laaggeschoolden is nauwelijks gewijzigd Het aandeel van de middengeschoolde mannen is het sterkst gestegen: + 46%. Ook dit kunnen we verklaren door de Limburgse “maakeconomie”, zoals we hierboven al hebben aangestipt. Het aantal laaggeschoolden is achteruit gegaan wat betreft uitstroomkansen: hun aandeel steeg van 40,4% naar 56,8 % van de werkzoekenden.
Mogelijk nieuwe ontslagengolf in 2de kwartaal 20104
De recessie is verleden tijd. Daarover zijn alle economen het eens. Maar dit betekent niet dat de crisis zelf bezworen is. De verwachting is dat er nog klappen zullen vallen. Mogelijk dient er zich een nieuwe ontslagengolf aan in het tweede kwartaal van 2010. Het consumentenvertrouwen zit nochtans in de lift in onze provincie. Dat valt ondermeer af te leiden uit de stijgende autoverkopen en de relance in de toeristische sector. Daarnaast zien we dat voorraden en stocks door bedrijven aangevuld worden. Dit zorgt voor een opvallende conjunctuurverbetering. Van bijkomende vraag is er evenwel vooralsnog geen sprake. De conjunctuurbarometer van Voka – Kamer van Koophandel Limburg bevestigt hetgeen in de vorige maanden werd vastgesteld. Het dieptepunt van de crisis ligt achter ons, en situeert zich ongeveer in de zomer van 2009. In het vierde kwartaal van 2009 was er opnieuw economische groei, en kwam er een einde aan de lange periode van vuurrode, negatieve groeicijfers. De recessie is daarmee voltooid verleden tijd, wat niet betekent dat de crisis helemaal bezworen is. Heel wat bedrijven likken hun wonden. Voor sommigen duurt de crisis te lang. Heel wat economen verwachten zich aan een nieuwe ontslagengolf, die zich waarschijnlijk situeert in het tweede kwartaal van 2010.
3
Onder de loep: de impact van de crisis op de werkloosheid. SERR Limburg, studiedienst van de VDAB, najaar 2009 4 Johan Grauwels, website VOKA – Kamer van Koophandel Limburg, 22 december 2010
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Verbetering in automobiel en toerisme, export blijft achter
1 0
Johann Leten, gedelegeerd bestuurder Voka – Kamer van Koophandel Limburg: “De heroplevering die we momenteel zien in de Limburgse conjunctuur is een interessant en positief signaal. Over een echt structurele omslag van de conjunctuur kunnen we nog niet spreken. Wij zien immers dat de additionele vraag duidelijk op zich laat wachten. In heel wat bedrijven worden voorraden en stocks verder aangevuld. Het is deze inhaalvraag die een groot stuk van de conjunctuurverbetering verklaart. Positief is ook het toegenomen consumentenvertrouwen. Dit leiden we af uit de stijgende autoverkopen en de opflakkering in toerisme. Anderzijds stellen we vast dat de bouwsector stagneert en dat de export verder afkalft. Een werkelijke fundamentele opwaartse groeiprikkel en additionele vraag blijven vooralsnog uit. We zijn dus voorzichtig optimistisch gestemd.” Exportprognoses weinig hoopvol In tegenstelling tot wat vorige maanden werd vastgesteld bevat het verloop van het aantal bestellingen een zwakke, maar zeker geen significante opwaartse tendens. De trend in de waarden van de bestellingen is sterk neerwaarts gericht. De buitenlandse vraag laat het nog steeds afweten. De noodzakelijke groeiprikkel komt tot nader order nog steeds vanuit de binnenlandse vraag. Bouw aarzelt De private woningbouw bevat een significante opwaartse trend, terwijl de bedrijfsbouw zwak tot matig neerwaarts gericht is. Ook vorige maand werden tegengestelde tendensen waargenomen in beide segmenten, maar deze waren toen omgekeerd gericht (dalende private en licht positieve bedrijfsbouw-tendens). Het per saldo opwaarts gerichte conjunctuureffect wordt daarom ook best met een korrel zout genomen. In geval van snel wisselende trendtendensen is het veiliger uit te gaan van een aarzelend stagnerende bouwactiviteit. Automobielsector flakkert op De sterke opwaartse trends in beide segmenten van de automobielsector waren vorige maand nog niet significant. Nu zijn ze dat wel. Dit is naar alle waarschijnlijkheid een signaal dat de vraag in de automobielmarkt mogelijk aan een inhaalbeweging toe is. In een ruimere context valt deze waarneming eveneens te interpreteren als een teken van herstellend consumentenvertrouwen. Beterschap voor toerisme
Nieuwe ontslagengolf in tweede kwartaal 2010? In de arbeidsmarkt blijven beide segmenten een neerwaartse werkloosheidtrend vertonen. Noteer echter dat deze neerwaartse trends hun significantie duidelijk verliezen in vergelijking met vroegere vaststellingen. Een en ander wijst er op dat de in de media reeds herhaaldelijk aangekondigde verdere ontslagengolf er inderdaad zit aan te komen, waarschijnlijk vanaf het tweede kwartaal van 2010. Het herstel van het consumentenvertrouwen dat zich momenteel uit in de automobielmarkt en het toerisme kan als gevolg hiervan een ernstige knauw krijgen.
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
De conjunctuurneutraliteit die vorige maand nog domineerde in de toeristische sector blijkt plaats te ruimen voor opwaartse krachten. Zowel aankomsten als overnachtingen bevatten een significant opwaartse trend over de volgende vijf maanden. Aan de basis hiervan ligt mogelijk hetzelfde herstellend consumentenvertrouwen dat eveneens actief blijkt te zijn in de automobielmarkt.
1 1
3. Knelpuntberoepen
Bijlage 3 geeft een overzicht van de knelpuntberoepen op Vlaams niveau. De lijst met Limburgse knelpuntberoepen wordt pas in juni verwacht. We beperken ons dan ook tot enkele algemene conclusies5, achteraf zal getoetst moeten worden of deze conclusies ook voor Limburg gelden. Ook de lijst met knelpuntberoepen moet in het perspectief van de economische crisis bekeken worden.
Het risico bestaat dat Vlaanderen in de toekomst nog sterker evolueert naar een arbeidsmarkt met een enorme mismatch tussen vraag en aanbod. Aan de ene kant van het spectrum zijn er een massa vacatures voor knelpuntberoepen die sterke opportuniteiten bieden aan een beperkte groep zeer gegeerde arbeidskrachten. Aan de andere kant bevinden zich de werkzoekenden die de competenties missen om vlot ingeschakeld te worden in de vele knelpuntberoepen. In nieuwe visie op de RTC-werking moet RTC Limburg een rol spelen bij de matching van onderwijs en arbeidsmarkt door als intermediair op te treden tussen de vraag naar competenties en het onderwijs enerzijds en door d.m.v. concrete projecten en acties de kloof tussen beide te dichten.
5
Omgevingsanalyse Jaaractieplan 2011. Algemene analyse van de situatie op de Vlaamse arbeidsmarkt i.f.v. de opmaak van het jaaractieplan van de VDAB voor 2011, Studiedienst VDAB., Voorjaar 2010
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Het aantal ontvangen vacatures voor knelpuntberoepen (-14,0%) is beduidend minder sterk gedaald dan de vacatures voor andere beroepen (-23,4%). Voor sommige knelpuntberoepen is het aantal jobs veel sterker gedaald dan gemiddeld. Algemeen gesteld is dit vooral het geval voor de sector transport en logistiek. Anderzijds zijn er belangrijke knelpuntberoepen waarvoor het aantal openstaande vacatures het afgelopen jaar nog is toegenomen. Sommige beroepen (bv. vrachtwagenchauffeur en bediende expeditie) zijn niet langer een knelpuntberoep omdat ontslagen ervoor gezorgd hebben dat er voor het eerst in jaren een aanzienlijke arbeidsreserve met ervaring voor deze beroepen bestaat. Ook voor de hoog- en middengeschoolde technische experts is de arbeidsreserve de afgelopen maanden gegroeid. Toch worden deze beroepen niet overhaast van de lijst geschrapt, want van zodra de vraag opnieuw aantrekt zal de huidige arbeidsreserve voor deze beroepen snel opnieuw verdwijnen. De huidige crisis doet knelpuntberoepen dus niet zomaar verdwijnen. De vraag naar bv. verpleegkundigen en verzorgenden blijft toenemen en zal ook, omwille van de vergrijzing, blijven toenemen. Ook het tekort aan gespecialiseerde bouwvakkers, horecapersoneel, schoonmakers, elektriciens, loodgieters, kappers, bakkers en slagers zal in de toekomst niet verdwijnen.
1 2
Omgevingsanalyse: Speerpuntsectoren in Limburg
Bij de opmaak van het Limburgcontract tussen de Vlaamse Regering en de Provincie Limburg werden een aantal economische doelstellingen vooropgesteld die men in de periode 20062009 wenste te realiseren. Centraal hierin stond het wegwerken van het werkloosheidssurplus dat Limburg nog steeds had ten aanzien van de rest van Vlaanderen. Als speerpuntsectoren werden toen genoemd: Logistiek, Bouw, ICT en multimedia, Fruitvoeding, Toerisme , Automotive en Zorg. Anno 2010 worden de speerpuntsectoren als volgt gedefinieerd en bepaald: “Selectieve keuze voor 'groeisectoren' in Limburg6 Naast het algemeen economisch beleid gericht op de ontwikkeling van de Limburgse economie, is het aangewezen bijzondere maatregelen te nemen die gericht zijn op de ontwikkeling of ondersteuning van sectoren die een belangrijke rol (kunnen) vervullen in het Limburgs economisch weefsel. (…) Het zijn sectoren waarin de regio een zekere specialisatie heeft, met groeipotentieel. Zij bepalen aldus mede het gezicht van de regio. In het kader van een clusterbeleid worden initiatieven opgezet en speciale inspanningen geleverd om de ontwikkeling van deze speerpuntsectoren te ondersteunen. Logistiek Ter bevordering van een vernieuwd economisch profiel voor Limburg werd in het Limburgplan de sector logistiek en mobiliteit als een speerpuntsector benoemd. Het is eveneens de ambitie van Limburg om bij de herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen de status van "logistieke
Life Sciences De beleidsvisie inzake de uitbouw van de sector van de life sciences in Limburg is gebaseerd op het Life Science Plan van prof. Stinissen van de UHasselt. Het plan heeft tot doel het uitbouwen van het kennisaanbod inzake levenswetenschappen enerzijds en het realiseren van spin-offs en het aantrekken van nieuwe bedrijven in deze groeisector anderzijds. Zakelijke dienstverlening en ICT Belangrijke troeven van Limburg voor het aantrekken van zakelijke dienstverlening zijn o.a. de snelle bereikbaarheid (geen files), lagere investeringskosten, groot kennispotentieel en een dynamische, jonge provincie. Via diverse projecten worden deze troeven kenbaar gemaakt aan de doelgroepbedrijven uit binnen- en buitenland. 6
Website POM Limburg, Speerpuntsectoren
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
poort" te verwerven.
1 3
Bouwsector en bouwmaterialen De bouwnijverheid en de vervaardiging van bouwmaterialen zijn zeer belangrijke sectoren in de Limburgse economie. Ze hebben een relatief groter gewicht in de Limburgse economie dan in de Vlaamse. Limburg beschikt met het Centrum Duurzaam Bouwen over een belangrijk kenniscentrum in de bouw, dat ondersteuning geniet van het Wetenschappelijk Technisch Centrum voor de Bouwnijverheid. Automotive De automotive sector vormt een belangrijk onderdeel van het Limburgs economisch weefsel. Een maximale verankering van de sector is voor Limburg dan ook een belangrijk kwestie. Cleantech Het concept “cleantech” kan omschreven worden als een diverse selectie van producten, diensten en processen die gebruik maken van technologieën die het gebruik van onze natuurlijke hulpbronnen optimaliseren en de milieu-impact minimaliseren. Cleantech is een sector die wereldwijd sterk groeit en aan strategisch belang wint. Limburg als groene provincie, met daarenboven een schat aan ondergrondse energiebronnen, wenst maximaal in te zetten op ‘clean technology’ en deze sector te lanceren als nieuwe speerpuntsector in de regio.
Fruit en voeding De Limburgse landbouw wordt vooral gekenmerkt door een zeer belangrijke fruitsector. ¾ van de Belgische fruitproductie situeert zich in het Limburgse fruitteeltgebied. De sector staat in Limburg voor ruim 4.000 directe arbeidsplaatsen, en daarbuiten nog eens ca. 1.000 arbeidsplaatsen in aanverwante activiteiten. Verschillende grote veilingen, een proefcentrum voor de fruitteelt en
Toerisme Het toerisme is in Limburg in de laatste jaren uitgegroeid tot een belangrijke economische sector. Zowat 15.000 Limburgers verdienen hun brood met toerisme. De tewerkstelling steeg de laatste jaren met meer dan 25%; dit is dubbel zo veel als de gemiddelde stijging in Vlaanderen. De toeristische omzet steeg in Limburg over de laatste 5 jaar met 17%, tot ca. 560 miljoen €. De groene natuur, het fietsroutenetwerk, Plopsaland Hasselt, circuit Zolder, verscheidene musea en diverse evenementen zijn maar enkele van de toeristische uithangborden van Limburg. Zorgeconomie De zorgsector is één van snelst groeiende sectoren in België en zeker in Limburg. (…) Er wordt via een neutraal platform een forum aangeboden aan het onderwijs, de zorgorganisaties en de bedrijven om samen acties uit te werken en de trajecten op elkaar af te stemmen. De doelstelling is om op diverse
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
diverse multinationale voedingsbedrijven zijn gelegen in Limburg.
1 4
domeinen (arbeidsmarkt, innovatie, ruimtelijke spreiding, cijfermateriaal,...) de organisaties in de sector te ondersteunen opdat een kwalitatieve en voldoende zorg voor elke Limburger kan worden verwezenlijkt nu en naar de toekomst toe. “
Opvallend hierbij zijn de nieuwkomers cleantech en lifetech en de slimme logisitek. RTC Limburg kan een belangrijke rol spelen in het ondersteunen van scholen en studiegebieden die zich richten op deze speerpuntsectoren. Zowel in het Streekpact Limburg (2008-2013)7 als in het Limburgplan wordt RTC Limburg genoemd als belangrijke partner bij het verwezenlijken van een aantal acties die erop gericht zijn onderwijs en arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen. Voor de toekomstige RTC-werking is het belangrijk dat we deze rol opnemen en ten volle spelen. Op dit moment is het idee van een “Limburgplan bis” gelanceerd. Tegen juni wordt een werknota verwacht over het hoe en wat van een Limburgplan bis. RTC Limburg blijft deze ontwikkelingen opvolgen, zodat acties geïntegreerd kunnen worden in de RTC-werking.
Limburgplan bis8
Twee: nu Limburg zijn achterstand voor een groot stuk heeft weggewerkt en een gewone Vlaamse provincie is geworden, moet het zijn rechtmatig deel van de middelen blijven krijgen. Dat onze provincie een sterspeler als de Limburgse Reconversiemaatschappij LRM in huis heeft, kan en mag niet als excuus gebruikt worden om ons minder Vlaamse, federale en Europese middelen te geven dan waar we recht op hebben. Tegen juni wil Herman Reynders samen met de deputatie een werknota klaar hebben over het hoe en wat van het Limburgplan bis. Over de inhoud van dat nieuwe plan kon de gouverneur gisteren weinig zeggen. De master rechten aan de Universiteit Hasselt, een derde rijstrook op de E313, investeringen in veiligere wegen, impulsen voor onze automobielsector, nieuwe innovatieve projecten... het zijn stuk voor stuk projecten die ontzettend belangrijk zijn voor Limburg. Op welke projecten moet worden ingezet, is werk voor de komende maanden. Waar het de gouverneur vooral om te doen is, is dat Limburg een nieuw mobiliserend project krijgt 7
Het streekpact, dat loopt van 2008 tot 2013, is het document dat de langetermijnvisie vastlegt voor de sociaal-economische ontwikkeling van Limburg en daarbij een aantal strategische krachtlijnen tracht te koppelen aan concrete acties. Het Limburgse streekpact bestaat uit 5 grote delen, waaronder onderwijs en arbeidsmarkt. 8 Uit Het Belang van Limburg, 07/01/2010
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
07/01 In zijn nieuwjaarstoespraak voor de gestelde lichamen van Limburg heeft gouverneur Herman Reynders gisteren gepleit voor een Limburgplan bis. Dat plan moet er volgens hem om twee redenen komen. Eén: het Limburgplan waarmee de Vlaamse regering en ons provinciebestuur de voorbije vijf jaar bijna 700 miljoen euro investeerden om de sociaal-economische achterstand van onze provincie weg te werken, loopt af en de nog lopende projecten verdienen opvolging. Of het nu gaat om de Noord-Zuid, de achterstand inzake rusthuisbedden, innovatieve of andere belangrijke projecten.
1 5
waarbij objectieven naar voren worden geschoven die door middel van concrete projecten tegen een bepaalde datum gehaald worden. Met de LRM en zijn kleinere neefje LSM (Limburg Sterk Merk, dat jaarlijks dividenden van de LRM krijgt) heeft onze provincie alleszins de middelen in handen om dat zelf te doen.
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Het kom er dus op aan te doen waar wij, Limburgers, altijd zo goed in geweest zijn: de krachten bundelen. De politiek, de werkgeversorganisaties en de vakbonden, het middenveld, onze sterke bedrijven en vele kmo’s, zelfs u en ik, we hebben er belang bij om de gouverneur te steunen. Omdat Limburg een dynamische provincie moet blijven, een solidaire en gezellige provincie, een provincie met aantrekkelijke jobs, een veilige provincie waar het goed wonen is, een provincie waar we fier op kunnen blijven. Dat zijn we onze kinderen en kleinkinderen verplicht.
1 6
Omgevingsanalyse: Socio-demografische gegevens 1. Bevolkingsopbouw De provincie Limburg heeft altijd de naam gehad een jonge provincie te zijn. De traditionele kroostrijke gezinnen en de ruime bijdrage aan de bevolkingsgroei uit de migrantengemeenschap ligt echter al een tijdje achter ons. Daar waar Limburg in het verleden traditioneel een sterkere stijging kende dan Vlaanderen en België, zien we nu een quasi gelijklopend groeiritme van ca. 1,8% of ca. 0,6% per jaar. Op dit moment is de grootste leeftijdsgroep die tussen 45 en 49 jaar, terwijl op Vlaams niveau de groep 40-44 in de meerderheid is.
bevolkingsopbouw Limburg Limburg
bevolkingsopbouw Limburg - Vlaanderen
Vlaanderen
vrouwen mannen
9
De verwachte bevolkingsgroei tussen 2000 en 2030 zal in Limburg plaatsvinden aan het landstempo van ca. 0,2% per jaar, terwijl dit maar ca. 0,1% zal bedragen in Vlaanderen. De bevolking in Limburg zal nog toenemen tot einde 2030. Daarna zal de Limburgse populatie afnemen. Ook de Vlaamse populatie zal vanaf 2030 verminderen.11
9
Op basis van de cijferkorven, editie 2009, Studiecel Provincie Limburg ERSV, Socio-economische analyse van Limburg en haar 5 streken, juni 2009 11 ERSV, o.c. 10
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
De vergrijzing in Limburg (96,5) situeerde zich in 2007 globaal op het Belgische niveau (96,8), maar zit nog onder het Vlaamse peil van 105,4.10 De groep ouderen zal blijven groeien. Men verwacht dat tegen 2050 Limburg boven de gemiddelde vergrijzing ligt.
1 7
TOTALE BEVOLKING Bron: Federaal planbureau 2000-2007: vaststellingen, vanaf 2008: prognose
Aantallen (duizenden) Vlaanderen Limburg
Evolutie / leeftijdsgroep totaal 0-14 15-24 25-49 50-64 65 jaar en +
Vlaanderen Limburg Vlaanderen Limburg Vlaanderen Limburg Vlaanderen Limburg Vlaanderen Limburg Vlaanderen Limburg
2000 5940 791 2000 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
2007 6117 820 2007 103 104 98 95 100 96 99 99 112 118 110 119
2010 6231 837 2010 105 106 99 94 102 96 97 97 120 129 114 126
2014 6389 859 2014 108 109 102 96 103 95 96 94 127 140 122 139
2020 6587 886 2020 111 112 107 99 100 89 94 92 134 147 136 163
2030 6785 907 2030 114 115 105 95 107 92 93 89 124 133 166 210
2. Beroepsbevolking12
De beroepsbevolking is het gedeelte van de bevolking op beroepsactieve leeftijd (18-64 jaar) dat daadwerkelijk actief is op de arbeidsmarkt, hetzij als werkenden (loontrekkenden, zelfstandigen, helpers en uitgaande grensarbeid), hetzij als nietwerkende werkzoekenden. De bevolkingsgroep op beroepsactieve leeftijd kende tussen 2005 en 2007 een iets kleinere aangroei dan in Vlaanderen. De beroepsbevolking steeg in Limburg echter sterker dan in Vlaanderen. Als we kijken naar de socio-economische positie van de bevolking op beroepsactieve leeftijd, dan blijkt dat Limburg relatief gezien minder werkenden, meer werklozen (niet-werkende werkzoekenden) en meer niet-beroepsactieven heeft dan Vlaanderen. De activiteitsgraad geeft een idee van de mate waarin de bevolking op beroepsactieve leeftijd (18-64 jaar) actief is op de arbeidsmarkt, d.w.z. een job heeft of een job zoekt. De activiteitsgraad is namelijk de verhouding tussen de beroepsbevolking en de bevolking op beroepsactieve leeftijd. 12
ERSV, o.c.
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
De structuur van de bevolking is ook van belang voor het aanbod en de vervanging van arbeidskrachten. De doorstromingscoëfficiënt geeft belangrijke aanwijzingen over de mate waarin uittreders uit de arbeidsmarkt vervangen kunnen worden door intredende starters.
1 8
De activiteitsgraad van de Limburgse bevolking bleef in de periode 2005-2007 ongeveer gelijk (67,8% in 2007), terwijl deze in Vlaanderen een licht dalende tendens vertoonde (70,2% in 2007). Op zich blijven activiteits- en werkzaamheidsgraden in Limburg echter lager dan het cijfer voor Vlaanderen en is de werkloosheidsgraad er eveneens groter. Het is belangrijk om erop te wijzen dat de werkzaamheidsgraad in Limburg tussen 2005 en 2007 iets sterker toenam (+2,3 procentpunten) dan in het Vlaamse Gewest (+1 procentpunt) Kijken we naar de samenstelling van de beroepsbevolking, dan zien we dat landbouw, industrie en de bouw sectoren zijn die relatief belangrijker zijn in Limburg dan in het Vlaamse Gewest, maar ook hier daalt het aantal loontrekkenden ten gunste van andere sectoren. Verder heeft Limburg zich in de sector van de niet-marktdiensten (openbaar bestuur, onderwijs, gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening) naar verhouding sterk gespecialiseerd.13
Samenstelling beroepsbevolking (2008-01-01)14
Tertiaire sector
195.429
Bouwnijverheid
26.008
Industrie
68.184
Landbouw
13 14
56.661
Sociaal- economisch profiel van Limburg, Studiedienst van de Vlaamse Regering,2009 Studiecel Provincie Limburg
7.522
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Openbaar bestuur, onderwijs
1 9
Omgevingsanalyse: Schoollandschap Provincie Limburg
1. Studieaanbod Provincie Limburg De gegevens in bijlage 4 geven een overzicht van het schoollandschap in de provincie Limburg tijdens het schooljaar 2009-2010. Ook het aanbod in het volwassenenonderwijs is opgenomen. Specifiek voor dit onderdeel hebben we ons gebaseerd op de gegevens die we van de consortia Limburg Noord en Limburg Zuid hebben doorgekregen. Deze gegevens vormen – samen met de arbeidsmarktgegevens – het uitgangspunt voor dit strategisch plan.Een jaarlijkse update van zowel de arbeidsmartkgegevens als van het schoollandschap leidt tot een duidelijke analyse van de provinciale kwantitatieve/kwalitatieve (mismatch) tussen het aanbod aan opleidingen en de vraag naar bepaalde profielen. 2. Leerlingenpopulatie15 Verdeling over de verschillende onderwijsvormen
37,6
VLA
32,8
40,8
0
10
2,4
32,3
20
30
ASO (in %)
40
50
TSO (in %)
27,2
2,1
60
70
KSO (in %)
24,9
80
90
100
BSO (in %)
Doorstroming naar hoger onderwijs 65
60
56,7
58,9
59,4
59,7
53,5
53,9
54,4
54,8
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
57,2
55
50
51,5
45
2003-2004
LIM (in %)
15
VLA (in %)
Koen Snyers, dienst sociale planning , studiecel Provincie Limburg
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
LIM
2 0
Schoolverlaters op de arbeidsmarkt, kerncijfers Vlaanderen – Limburg16
Vlaanderen mannen vrouwen 38554 38049 16,8% 12,3% 4,6% 3,1%
Aantal schoolverlaters Restpercentage17 % zonder werkervaring na 1jaar
totaal 76603 14,6% 3,8%
mannen 5380 19,6% 5,0%
Limburg vrouwen 5225 15,8% 4,4%
totaal 10605 17,7% 4,7%
Uit deze tabel blijkt dat Limburg de Vlaamse trend volgt. Het grote aandeel mannen in het restpercentage valt op. Dit komt omdat vrouwen meestal kiezen voor opleidingen die minder conjunctuurgevoelig zijn. Schoolverlaters op de arbeidsmarkt, restpercentage18
22,0
20
22,6
15
10
11,1
11,0
9,7 6,4
5
9,8
5,1
0
geen dipl. HSO
diploma HSO LIM (in %)
diploma HO
alle schoolverl.
VLA (in %)
-
-
16
Limburgse leerlingen volgen minder ASO en meer BSO dan Vlaamse leerlingen. Een goede oriëntatie bij de overgang van basis- naar secundair onderwijs is uiterst belangrijk, zodat er mogelijk meer oriëntatie naar TSO-richtingen komt. Minder ASO en meer BSO volgen leidt tot minder Limburgse doorstroom naar hoger onderwijs Limburg telt minder schoolverlaters met een diploma HO dan Vlaanderen Goede scholing is een hefboom, want er is minder kans op werkloosheid 1 jaar na schoolverlaten Hoewel het restpercentage in heel Vlaanderen enorm gestegen is ten gevolge van de economische crisis, is het toch wel zorgwekkend dat Limburg qua restpercentage voor alle studieniveaus slechter scoort dan Vlaanderen.
Presentatie Werkzoekende Schoolverlaters in Vlaanderen, Studiedienst VDAB, 26 mei 2010 Restpercentage = het aantal schoolverlaters die na 1 jaar nog werkzoekend zijn t.o.v. het totaal aantal schoolverlaters (in %) 18 Koen Snyers, dienst sociale planning studiecel Provincie Limburg 19 Koen Snyers, dienst sociale planning studiecel Provincie Limburg; Presentatie Werkzoekende Schoolverlaters in Vlaanderen, Studiedienst VDAB, 26 mei 2010 17
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Conclusies uit bovenstaande grafieken19:
2 1
Kijken we naar de studierichtingen, dan zien we toch wel verschillen: sommige richtingen zijn beter bestand tegen conjunctuurschommelingen dan andere. Mechanica-Elektriciteit bv. scoort goed in goede economische tijden, maar de kent een enorme terugval in tijden van crisis. In een bredere context kan men besluiten dat de schoolverlaters in Limburg extreem afhankelijk zijn van de economische conjunctuur.
-
Willen we voorkomen dat over enkele jaren de economische groei van Limburg stokt omdat er onvoldoende goed opgeleide jongeren beschikbaar zijn op de arbeidsmarkt, dan is het nu het moment om de volle aandacht te besteden aan de kwaliteit van de uitstroom van het secundair onderwijs in Limburg. Vooral het aantal masters blijft sterk achter t.o.v. Vlaanderen. Dit kan nadelig zijn bij het aantrekken van nieuwe investeringen.
-
BSO moet toeleiden naar de arbeidsmarkt. Een 7de jaar loont absoluut de moeite en verbetert de kansen op tewerkstelling. Sommige studiegebieden/studierichtingen voldoen na een 6de jaar niet aan de kwalitatieve eisen van de arbeidsmarkt.20
Bv. Auto, Haarzorg, Grafische technieken, Kantoor-Verkoop, Houtbewerking, Elektrische installaties, Verzorging, Organisatiehulp, Organisatie-asstentie. Presentatie Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen, Studiedienst VDAB, 26 mei 2010
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
20
-
2 2
STRATEGISCHE HOODFLIJNEN EN DOELSTELLINGEN Om de taken die in de toekomstvisie die nu voorligt goed te kunnen vervullen, is het goed om de strategische hoofdlijnen en doelstellingen af te bakenen. We vertrekken hierbij van de doelgroepen, acties en projecten met het werkplekleren en de externe certificering, de samenwerking met de VDAB en de interne RTC-werking. Voor elk onderdeel formuleren we een aantal strategische en operationele doelstellingen. De onderstaande strategische hoofdlijnen en doelstellingen werden besproken op de Algemene Vergadering van RTC Limburg van 18 mei 2010, maar zullen opnieuw getoetst en eventueel bijgestuurd worden in functie van de nieuwe beheersovereenkomst.
DOELGROEPEN
2. Evenwichtige samenstelling in de bestuursorganen in functie van de doelgroepen 3. Uitbreiding van het bereik van de acties, o.a. BuSO en DBSO
4. Structurele verankering van de participatieve besluitvorming
5. Acties voor doelgroepen gaande van 3de graad BaO tot HBO
Operationele doelstellingen 1.1. Bekendmaking van RTC-werking bij het VWO en het HO 1.2. Analyse van het opleidingsaanbod in VWO en het HO 1.3. Analyse van de (mis)match tussen opleidingen in VWO en HO en de arbeidsmarkt 2.1. Opname van vertegenwoordigers van VWO en HO in de bestuursorganen 3.1. Sensibilisering van de leerkrachten en scholen die tot nu toe nog niet bereikt worden d.m.v. concrete acties 3.2. Analyse van de huidige communicatievormen en deze bijsturen waar nodig 3.3. Specifieke acties naar BuSO en DBSO-scholen 4.1. inventarisatie van de reeds bestaande overlegplatformen 4.2. Deze overlegplatformen structureel verankeren in de RTC-werking 4.3. Streven naar een evenwichtige samenstelling van de overlegplatformen in functie van doelgroepen en partners 5.1. Inventarisatie van de acties in de provincie Limburg m.b.t. promotie van TSO/BSO en m.b.t. studie- en beroepskeuze 5.2. Nagaan welke rol RTC Limburg kan spelen in deze acties
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Strategische doelstellingen 1. Uitbreiding van de doelgroepen naar volwassenenonderwijs (VWO) en hoger onderwijs (HO)
2 3
7. Aanbod projecten op middellange termijn
8. Het aanbod werkplekleren kwalitatief en kwantitatief uitbouwen
9. Faciliteren van externe certificering
10. Bestendiging van de samenwerking met de VDAB
6.1. Analyse van de provinciale kwantitatieve/kwalitatieve (mis)match tussen aanbod opleidingen en vraag naar bepaalde profielen, gebaseerd op gegevens van VDAB, RESOC, studiecel provincie Limburg en departement onderwijs 6.2. In samenspraak met de overlegplatformen prioriteiten oplijsten en acties op touw zetten 6.3. Jaarlijkse evaluatie van de impact van de acties en bijsturing waar nodig 6.4. Deelname aan arbeidsmarktgerichte overlegplatformen (o.a. dienst arbeidsmarktbeleid ERSV, …) 7.1. Evaluatie van het huidige aanbod i.f.v. bereik, meerwaarde en kostprijs 7.2. In samenspraak met de bestuursorganen en de overlegplatformen bepalen welke projecten op middellange termijn behouden blijven 7.3. Ontwikkelen van criteria voor RTCprojecten 8.1. Actief op zoek gaan naar nieuwe mogelijkheden voor werkplekleren: bekendmaking van het concept bij bedrijven 8.2. Ontwikkelen van een handleiding werkplekleren 8.3. Operationalisering van een commissie die de projecten werkplekleren kwalitatief evalueert 9.1. Bepalen van de focus: welke externe certificering? 9.2. Kritische analyse van mogelijke externe certificering : de link met het leerplan, het kostenplaatje, de financiële last voor ouders, … 9.3. Sluiten van partnerships met de sectoren 10.1. Evaluatie van de huidige samenwerking met de VDAB en eventuele bijsturing 10.2. Betrekken van de VDAB bij de opmaak van het JAP
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
VDAB
ACTIES EN PROJECTEN – WERKPLEKLEREN – EXTERNE CERTIFICERING
6. Acties bepalen met als uitgangspunt de arbeidsmarkt (jaarlijks)
2 4
12. Meer algemene ondersteuning van scholen in het bouwen van bruggen met arbeidsmarktactoren
13. Bekendmaking van het RTC-aanbod en de RTC-werking
14. Kwaliteitsbewaking
11.1. Uitbreiden van samenwerkingsverbanden: o.a. de sectorfondsen – en consulenten actief betrekken bij de RTC-werking 11.2. Betere bekendmaking van RTC en zijn werking bij de bedrijven i.s.m. werkgeversorganisaties 11.3. Activeren van contacten met socio-economische actoren (ERSV, Provinciebestuur, …) 12.1. Behoeftenanalyse op basis van de enquête die gevoerd werd in het kader van de evaluatie van de beheersovereenkomst 12.2. Structureel verankeren van de informele overlegplatformen in de RTCwerking 13.1. Doelgerichte communicatie naar stakeholders, partners en potentiële partners 13.2. De website benutten als hét communicatiemiddel van RTC Limburg. Andere communicatiemedia moeten geïnteresseerden de weg wijzen naar de website 13.3. Onderhouden en uitbreiden van het bestaande netwerk 14.1. Alle projecten en acties zowel kwantitatief als kwalitatief evalueren 14.2. Op basis van gegevens uit de kwalitatieve evaluatie bestaande projecten eventueel bijsturen Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
INTERNE RTC-WERKING
11. RTC Limburg is hét referentiepunt voor het snijpunt onderwijsarbeidsmarkt
2 5
BIJLAGE 1: Evolutie van het vacatureaanbod Limburg 2000-2009 per sector21
6000 5500 5000 SECTOR Primaire sector
4500
Dranken, voeding en tabak Textiel, kleding en schoeisel Grafische nijverheid, papier en karton Chemie, rubber en kunststof
4000
Vervaardiging van bouw materialen Metaal Vervaardiging van machines en toestellen Vervaardiging van transportmiddelen
3500
Hout- en meubelindustrie Overige industrie Energie, w ater en afvalverw erking Bouw
3000
Groot- en kleinhandel Transport, logistiek en post Horeca en toerisme Informatica, media en telecom
2500
Financiële diensten Zakelijke dienstverlening Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling
2000
Diensten aan personen Ontspanning, cultuur en sport Openbare besturen Onderw ijs
1500
Gezondheidszorg
Overige dienstverlening Onbepaald
1000 500 0 1
21
2
3
4
5
6
7
Op basis van gegevens van Arvastat, studiedienst VDAB
8
9
10
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Maatschappelijke dienstverlening
2 6
BIJLAGE 2: Vacatures Limburg april 201022 VACATURES NEC (zonder uitzendopdrachten) - INDELING NAAR SECTOR Provincie Limburg - APRIL 2010
22
Bron: studiedienst VDAB
Openstaand 2010 3.021 3.021 55 22 2 8 21 21 67 37 6 24 5 1 317 354 45 192 153 34 367 595 176 24 59 111 88 219 15 3 0
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Ontvangen Ontvangen Cumulatief apr 2010 jan-apr 2010 verschil 2010 NEC (zonder uitzendopdr.) 2.184 7.788 -0,2% 2.184 7.788 -0,2% Primaire sector 102 237 -26,4% Dranken, voeding en tabak 14 58 -52,0% Textiel, kleding en schoeisel 1 9 -10,0% Grafische nijverheid, papier en karton 4 21 -25,0% Chemie, rubber en kunststof 19 108 +140,0% Vervaardiging van bouwmaterialen 15 52 +73,3% Metaal 45 141 +21,5% Vervaardiging van machines en toestellen 21 62 -3,1% Vervaardiging van transportmiddelen 5 22 +450,0% Hout- en meubelindustrie 24 85 +66,6% Overige industrie 9 30 -21,0% Energie, water en afvalverwerking 9 26 +160,0% Bouw 248 760 +14,8% Groot- en kleinhandel 274 1.019 +30,4% Transport, logistiek en post 41 152 +52,0% Horeca en toerisme 103 372 +58,9% Informatica, media en telecom 102 231 +33,5% Financiële diensten 19 45 -26,2% Zakelijke dienstverlening 268 952 +28,4% Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling 448 1.581 -33,6% Diensten aan personen 63 217 +31,5% Ontspanning, cultuur en sport 16 55 +22,2% Openbare besturen 47 199 -14,2% Onderwijs 88 539 -3,0% Gezondheidszorg 49 215 +13,7% Maatschappelijke dienstverlening 125 532 -9,0% Overige dienstverlening 25 64 +10,3% Onbepaald 0 4 +33,3% 0 0
2 7
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
BIJLAGE 3: Lijst knelpuntberoepen 200923
23
Bron: studiedienst VDAB
2 8
BIJLAGE 4: Scholen, studieaanbod en leerlingenaantallen in de Provincie Limburg (schooljaar 2009 – 2010)24 TSO Autotechnieken Toegepaste autotechnieken (Se-n-Se) Auto Auto-elektriciteit (7de) Bedrijfsvoertuigen (7de) Bijzonder transport (7de) Carrosserie Carrosserie – en spuitwerk (7de) Diesel- en LPG-motoren (7de) Vrachtwagenchauffeur
6 1
BSO Lln.
BOUW CHEMIE DECORATIEVE TECHNIEKEN HANDEL
FOTOGRAFIE EN GRAFISCHE TECHNIEKEN
Lln.
91 4 12 4 1 1 1 2 2 1 12 1 1 3 4
252 44 7 15 18 17 24 38 415 2 9 80 50
7
141
1
20
Publiciteit en illustratie (7 )
2
30
Publiciteitsgrafiek
3
86
3
136
2
28
1
10
2 29 21
38 840 298
Totaal 6
95
2 1 3 1 4 1 2 10 Totaal 13
34 13 47 29 57 14 29 210 339
de
24
Scholen
Dakwerken (7 ) Renovatie bouw (7de) Ruwbouw Schilderwerken en decoratie Bouwtechnieken Bouw- en houtkunde Totaal Apotheekassistent (Se-n-Se) Chemie Chemische procestechnieken (Se-n-Se) Farmaceutisch-technisch assistent Techniek-Wetenschappen Etalage en standendecoratie de
Totaal Fotografie Drukken en afwerken Printmedia Meerkleurendruk-, veredeling (7de ) Multimediatechnieken
17
1
18
2 Totaal 3
Kantoor Kantooradministratie, gegevensbeheer (7de) Boekhouden-informatica Handel Informaticabeheer
Bron: departement onderwijs
1
21 26 8
89 124
362 695 221
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
AUTO
Scholen
2 9
1
13
1
4
2 12
1555
1
31
7
166
197 9
1
9
1 1
15 19
2
34
3
71
2 1
2
27
14 3 9 33 2 19 1
282 36 65 1548 31 503 13
6 1 1 1 2 19
56 7 11 11 38 670
2 3 3 8
10 31 41 161
1 1 5 9 1
14 8 44 227 14
1 1 1 1 2
2 59 20 8 50
1
8
1 2
24 75
1 1
4 4
33 227
36
7 1
3
28 12
23
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
HOUT MODE KOELING EN WARMTE LAND- EN TUINBOUW
Internationaal transport en goederenverzending (Se-n-Se) KMO-administratie (Se-n-Se) Logistiek (7de) Medico-sociale administratie (Se-n-Se) Secretariaat-talen Verkoop Verkoop en vertegenwoordiging (7de ) Winkelbeheer en etalage (7de) Totaal de Bijzondere schrijnwerkconstructies (7 ) Houtbewerking Houtbewerking-snijwerk Hout constructie en planningstechnieken (Se-nSe) Houttechnieken Industriële houtbewerking (7de) Interieurinrichting (7de) Meubelgarneren (7de) Restauratie van meubelen (7de) Stijl- en designmeubelen (7de) Totaal Creatie en mode Mode-verkoop (7de) Moderealisatie- en verkoop Totaal Centrale verwarming en sanitaire installaties Industriële koeltechnieken (Se-n-Se) Koel- en warmtetechnieken Koelinstallaties Koeltechnische installaties (7de) Verwarmingsinstallaties (7de) Totaal de Agromanagement (7 ) Biotechnische wetenschappen Bloemsierkunst (7de) Dierenzorg Gespecialiseerde dierenverzorging (7de) Groenbeheer- en verfraaiing (7de) Landbouw Landbouwtechnieken Manegehouder – rijmeester (7de) Natuur- en landschapsbeheertechnieken Paardrijden en –verzorgen Tuinbouw Tuinbouwtechnieken Tuinbouwteelten (7de) Veehouderij en landbouwteelten (7de)
3 0
Esthetische lichaamsverzorging (Se-n-Se) Haarstilist (7de) Haarzorg Schoonheidsverzorging
3
8 Totaal 8
134
MECHANICA-ELEKTRICI-TEIT PERSONENZORG TOERISME S P O R T
1
7 18 21
303 337
11
408
11 1
547 6
7
62
15
338
10
110
1
11
12
128
1 17
5 348
3
23
10 24
183 1214
15
186
4 6
43 128
19 29 33
212 1114 1683
355 462
6
69
17
293
2
24
15
297 42
24 1 8 4
1675 4 173 181
1
28
33 7 1 6 1 12 7
139
64
6 49
30
11
14
1 3
3
268
34
de
Composietverwerking (7 ) Computergestuurde mechanische productietechnieken (Se-n-Se) Computergestuurde werktuigmachines (7de) Elektriciteit – Elektronica Elektrische installaties Elektrische installatietechnieken Elektromechanica Fotolassen (7de) Industriële computertechnieken (Se-n-Se) Industriële ICT Industrieel onderhoud (7de) Industriële onderhoudstechnieken (Se-n-Se) Industriële elektriciteit (7de) Industriële wetenschappen Kunststofverwerking Lassen-constructie Mechanica constructie en planningstechnieken (Se-n-Se) Mechanische vormgevingstechnieken Pijpfitten-lassen-monteren (7de) Stuur- en beveiligingstechnieken (Se-n-Se) Werktuigmachines Totaal Animatie in de ouderenzorg (Se-n-Se) Gezondheids- en welzijnswetenschappen Jeugd- en gehandicaptenzorg Kinderzorg (7de) Leefgroepenwerking (Se-n-Se) Organisatieassistente (7de) Organisatiehulp Sociale- en Technische wetenschappen Thuis- en bejaardenzorg (7de) Verzorging Totaal Onthaal en public relations Public relations (Se-n-Se) Toerisme Toerisme en recreatie (Se-n-Se) Totaal Lichamelijke opvoeding en sport
4
1513
1899 154 7 96 13 270 435
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
LICHAAMSVERZORGING
Totaal 3
3 1
Banketaannemer – traiteur (7de) Banketbakkerij-chocoladebewerking (7de) Brood- en banketbakkerij en confiserie Gemeenschapsrestauratie (7de) Hotel Hotelonthaal (7de) Restaurant en keuken Slagerij en verkoopsklare gerechten Slagerij-fijnkosttraiteur (7de) Specialiteitenrestaurant (7de)
1 2 Totaal 8
2
Totaal 2 HBO PERSONENZORG: VERPLEEGKUNDE (MODULAIR) 3
24 10 469 1 2 2 1
10 25 57 5
1 2 1 1 2 2
14 147 11 5 44 318
80
80
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
VOEDING
Sportclub- en fitnessbegeleider Topsport
3 2
BIJLAGE 5: Cursistengegevens referteperiode 01.04.2008 - 31.03.200925
Algemene vorming
Algemene vorming BSO 3 Algemene vorming TSO 3 Humane Wetenschappen ASO 3 Opfris Derde Graad ASO Opfris Derde Graad TSO
Totaal Algemene vorming Auto
Automechanica BSO 3 1j Automechanica BSO 3 2j Automechanica BSO 3 3j Fietsenmaker Garage BSO 3 3j Hulpmecanicien Pers.&Lichte Bedrijfswag. Koetswerkhersteller Mecanicien Bromfietsen en Tuinmateriaal Mecanicien Personen-&Lichte Bedrijfswag. Technicus Bedrijfs- en Vrachtwagens Technicus Personen-& Lichte Bedrijfswag.
Totaal Auto Bijzondere educatieve noden Totaal Bijzondere educatieve noden Bouw
25
Ervaringsdes.armoede&soc.uitslui.TSO3 4j Vlaamse gebarentaal R1
Bouw BSO 2 Bouw BSO 3 3j Bouw BSO 3 1j Bouw BSO 3 2j Bouwafwerkingstechn. BSO 3 KO Bouwtechniek TSO 3 3j
672 193 358 87 23 1333 7 7 8 360 5
3 2 2 1 1
48 209
1 2
26
1
112 22
2 1
230 1034
3
9 39
1 1
48 32 10 9 12 24 3
1 1 1 1 1 1
Bron: Consortium Volwassenenonderwijs Limburg Noord en Consortium Volwassenenonderwijs Limburg Zuid
1 1 1 4 1
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Opleiding
Aantra centra
Studiegebied
Aantal deelnames (*)
SECUNDAIR ONDERWIJS
3 3
Totaal Bouw Grafische technieken
Totaal Grafische technieken Handel
Totaal Handel Hout
Totaal Hout Huishoudelijk onderwijs
Totaal Huishoudelijk onderwijs Informatie- en communicatietechnologie
Drukvoorbereider DTP-Operator Multimedia operator Offsetdrukker vellenpers Webdesigner Webontwikkelaar Afdelingssecretaris TSO 3 Bedrijfsbeheer TSO 3 Boekhouden-informatica TSO 3 Kantooradministratie & gegevensbeheer Medisch Secretariaat TSO 3 Public relations en onthaal TSO 3 Telefonist-receptionist TSO 3 KO Hout BSO 3 KO Houtbewerking - meubelmakerij BSO 3 Houtbewerking-meubelmaken BSO 3 KO Houtbewerking-schrijnwerkerij 1991 Meubelmaker Meubelsnijwerker - ornamenteur BSO 3 Restauratievakman meubelen BSO 3 Schrijnwerkerij TSO 2 Bloemschikken BSO 2 1j Bloemschikken BSO 2 2j Inrichten van de Woning Koken Modes en modeartikelen BSO 3 1j Modes en modeartikelen BSO 3 2j Naaien BSO 2
Burotica TSO 3 Inf.:Computer&Besturingssyst.&Netwerken Informatica: Programmeren
51 33 420 214 57 73 82 110 78 1208 206 844 908 16 445 169 2588 15 557 279 1066 195 20 8 2140 24 1661 15 342 14 32 20 348 2456 7 12 183 2786 6 2 411 3407
1 1 5 2 1 1 2 3 1 1 1 3 1 3 2 1 9 6 2 1 1 1 1 7 1 3 2 1 1 1 1 1 7 13 1 1 6
353
9
768 110
7 7
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Chappe- en pleisterwerken BSO 3 1j Dakdekker metalen dak Metselaar Onderhoud en herstellingen BSO 3 Polyvalent dakdekker Ruwbouwafwerking BSO 2 Stukadoor Tegelzetter Woningdecoratie BSO 3
3 4
Totaal Informatie- en communicatietechnologie Kant Totaal Kant Koeling en warmte
Totaal Koeling en warmte Land- en tuinbouw Totaal Land- en tuinbouw Lichaamsverzorging
Totaal Lichaamsverzorging Mechanica-elektriciteit
Afgeknoopte Draden Doorlopende Draden Installateur centrale verwarming Koeltechnieker Loodgieter Bloementeelt en -schikken BSO 3 Tuinbouw BSO 3 Dameskappen BSO 3 Haartooi BSO 3 vj Kapper Kappersmedewerker Schoonheidsverzorging TSO 3 Audio-, video- en KTV-techniek TSO 3 Automatiseringstechnieken TSO 3 BMBE-Lasser Buislasser CAD TSO 3 CNC gestuurde werktuigmachines TSO 3 KO Computertechnicus TSO 3 Draaier Frezer Elektricien v.huishoud.installaties BSO3 Elektromechanica TSO 3 Elektronica TSO 3 Gassmeltlasser Hersteller bruingoed Hersteller witgoed Hoeklasser Industrieel Elektrotechnisch Installat. Industriële elektrotechniek TSO 3 1j Industriële elektrotechniek TSO 3 2j Installateur Domotica Installatie &Onderhoud van Alarmsystemen Lassen BSO 3 Lassen BSO 3 KO Lasser Monteerder Mechanica-CNC werktuigmachines&CAD
15430
18
464
6
17125 23 116 139 57 37 28 122 51 372 423 417 12 220 68 839 1556 3 62 139 38 169
1 1 1 1 1 2 1 4 1 3 1 4 1 1 4 1 4
8 659 44 8 358 4 32 41 15 25 11 5 2 193
1 4 2 1 3 1 1 1 1 2 1 1 1 6
4 81 3 9 83
1 1 1 1 2
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Informatica: Toepassingssoftware Informatica: Toepassingssoftware verkort
3 5
Totaal Mechanica-elektriciteit Mode
Totaal Mode Nederlands tweede taal
Totaal Nederlands tweede taal Personenzorg
Totaal Personenzorg Talen richtgraad 1 en 2
Accessoires Breien Maatwerk damespatronen Maatwerk herenpatronen Mode en interieur Realisaties dameskleding Realisaties herenkleding Realisaties kinder- en tienerkleding Retouches Latijns schrift RG1 Nederlands tweede taal - verkort RG1 Nederlands tweede taal - verkort RG2 Nederlands tweede taal - verlengd RG1 Nederlands tweede taal RG1 Nederlands tweede taal RG2 Nederlands tweede taal RG3 Nederlands tweede taal RG4 NT2 professioneel bedrijfsgericht RG2 Socio-culturele integratie RG1 Socio-culturele integratie RG2 Agogische bijscholing TSO 3 Begeleider-animator voor bejaarden TSO 3 Init.tot bibli.,documenta.&informa.kunde Intercultureel werk TSO 3 Jeugd- en gehandicaptenzorg TSO 3 Kinderzorg BSO 3 Kinderzorg/Begeleider in de kinderopvang Polyvalent verzorg./thuis&bejaardenzorg Arabisch RG1 Arabisch RG2
131 1 481 130 54 172 3 189 3157 40 3 29 1 11 462 2 16 8 572 5 331 204 105 7020 5272 738 587 30 164 74 14530 34
5 1 2 4 2 5 1 4 2 1 2 1 2 6 1 2 1 1 2 2 1 17 14 8 5 1 1 2 1
109
1
110 614 2268 147
1 2 1 1
1239
1
877 5398 220 24
1 1 1
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
TSO 3 MIG/MAG-Lasser MIG-MAG-lassen BSO 3 KO Plaatlasser PLC Technieker Productieoperator Verspaning Residentieel Elektrotechnisch Installat. TIG-lassen BSO 3 KO TIG-Lasser
3 6
Totaal Talen richtgraad 1 en 2 Talen richtgraad 3 en 4
Totaal Talen richtgraad 3 en 4 Voeding
Duits RG3 Duits-professioneel gids/reisleider RG3 Engels RG3 Engels RG4 Frans RG3 Frans RG4 Italiaans RG3 Italiaans RG4 Spaans RG3 Spaans RG4 Ambachtelijk brood- en banketbakker Ambachtelijk chocoladebewerker Ambachtelijk ijsbereider Brood en banket Hotel Hotelbedrijf Hotelbedrijf 2004 Keukenverantwoordelijke Traiteur 1991 Traiteur-banketaanemeer
178 12 292 96 43 1581 1900 165 2242 1785 84 1239 801 106 79 128 64 96 26 2308 1565 245 81 104 54 15518 10 9 195 109 196 111 64 14 113 116 937 120 16 9 8 168 151 2026 196 24 12
5 1 8 5 2 17 17 3 19 17 1 16 15 1 2 1 1 2 1 17 17 5 3 1 1 1 1 6 3 6 4 2 1 5 3 1 1 1 1 1 2 4 1 1 1
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Chinees RG1 Chinees RG2 Duits RG1 Duits RG2 Engels professioneel bedrijfsgericht RG2 Engels RG1 Engels RG2 Frans professioneel bedrijfsgericht RG2 Frans RG1 Frans RG2 Grieks RG1 Italiaans RG1 Italiaans RG2 Japans RG1 Pools RG1 Portugees RG1 Portugees RG2 Russisch RG1 Russisch RG2 Spaans RG1 Spaans RG2 Turks RG1 Turks RG2 Zweeds RG1 Zweeds RG2
3 7
Wijnkenner Totaal Voeding Eindtotaal (*) Deelnames = inschrijvingen per module van een opleiding (geen unieke cursisten)
17 2747 76438
1
Boekhouden Boekhouden sj Fiscale wetenschappen Informatica Informatica - programmering 3j Logistiek, transport en mobiliteit Marketing Meertalig secretariaat Openbare besturen Rechtspraktijk Verkeerskunde Verkeerskunde 3j
Totaal Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Industriële wetenschappen en technologie Bedrijfsautomatisatie Bouw- en houtconstructie 1j Bouw- en houtconstructie 2j Bouw- en houtconstructie 3j Elektriciteit 1j Elektriciteit 2j Elektromechanica Elektromechanica 3j Elektronica Elektronica 3j Industriële informatica Mechanica 1j Mechanica 2j Totaal Industriële wetenschappen en technologie
622 6 130 583 4 191 238 315 4 305 206 24
2 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1
2628 132 7 9 6 8 3 378 6 41 1 206 5 4 806
1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Handelswetenschappen en bedrijfskunde
Opleiding
Aantra centra
Studiegebied
Aantal deelnames (*)
HOGER BEROEPSONDERWIJS
3 8
Totaal Onderwijs Sociaal-agogisch werk
Informatica
GPB-opleiding Specifieke lerarenopleiding Agogische bijscholing orthopedagogie Bibliotheekwezen&documentaire info. Maatschappelijk werk Orthopedagogie 1j Orthopedagogie 2j Orthopedagogie 3j
Totaal Sociaal-agogisch werk Eindtotaal (*) Deelnames = inschrijvingen per module van een opleiding (geen unieke cursisten)
3
1
3 723 6291 7014 122 107 803 110 80 91 1313 11764
1 2 3 1 1 1 2 2 2
Strategisch plan 2011-2015 RTC Limburg
Informatie- en communicatietechnologie Totaal Informatie- en communicatietechnologie Onderwijs
3 9