Management Plan 2013-2015
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 1
12/12/13 10:24
2 Managmentplan Belnet 2013-2015
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 2
12/12/13 10:24
Inhoudsopgave 1.
Management Summary................................................................................................................................................................................................. 4
2.
Inleiding.......................................................................................................................................................................................................................................... 5
3.
Algemene Context............................................................................................................................................................................................................... 6
4.
Wet, Missie, Visie, Strategische Doelstellingen en Waarden.............................................................................................. 7
5.
Strategische en Operationele Doelstellingen....................................................................................................................................... 8
5.1
Vertrouwde (Trusted) Partner.................................................................................................................................................................................... 8
5.1.1 Informatie Uitwisselen........................................................................................................................................................................................................... 8 5.1.2 Relaties Aangaan en Onderhouden............................................................................................................................................................................. 9 5.1.3 Verbreding en Uitbreiding van de Dienstverlening.......................................................................................................................................10 5.1.4 Op peil houden van Competenties.............................................................................................................................................................................10 5.2
Focus op Services en Security.................................................................................................................................................................................11
5.2.1 Verbetering van het Service Management.........................................................................................................................................................10 5.2.2 Cloud Services............................................................................................................................................................................................................................12 5.2.3 Federatie en AAI Services................................................................................................................................................................................................12 5.2.4 Security...........................................................................................................................................................................................................................................12 5.3
Superieur Netwerk..............................................................................................................................................................................................................12
5.3.1 Uitbreiding en Vervanging................................................................................................................................................................................................12 5.3.2 BNIX...................................................................................................................................................................................................................................................13 5.3.3 Interconnectiviteit...................................................................................................................................................................................................................13 5.4
Professionele Organisatie...........................................................................................................................................................................................13
5.4.1 IT Service Management.....................................................................................................................................................................................................13 5.4.2 Human Resources................................................................................................................................................................................................................... 14 5.4.3 Investeringsplan en Beleidsindicatoren................................................................................................................................................................. 14 6.
Projecten..................................................................................................................................................................................................................................... 14
Managmentplan Belnet 2013-2015 3
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 3
12/12/13 10:24
1.
Management Summary Belnet viert in 2013 zijn 20 jarige bestaan als National Research and Education Network (NREN) en is in zijn bestaan uitgegroeid tot een vertrouwde ICT-partner voor onderzoek, onderwijs en de administraties in België. Onder het credo ‘Dedicated Connectivity’ biedt Belnet zijn klanten een groeiend pakket waardevolle diensten aan over een landelijk netwerk dat zich kan meten met de beste collega NREN’s in Europa en daarbuiten. Belnet zal zijn positie als vertrouwde partner van zijn klanten verstevigen en verder uitbouwen in de periode tot 2016. Door middel van workshops en directe contacten zal voeling gehouden worden met de ervaringen en behoeftes van de doelgroep. De klantenbasis zal verder worden verstevigd door de noden van met name overheidsadministraties en openbare ziekenhuizen beter te beantwoorden. De meerwaarden van BNIX, CERT.be, FedMAN, zullen verder geëxploiteerd worden. Zo zal op het gebied van beveiliging Belnet zijn eigen expertise koppelen aan die van het CERT.be. Onder de paraplu van het Federale Wetenschapsbeleid zal er intensiever samengewerkt worden met federale wetenschappelijke instellingen (FWI) om innovatie een impuls te geven en nieuwe diensten te evalueren. Het ter beschikking stellen van diensten die voor de klanten waardevol zijn is en blijft één van de focuspunten van Belnet. Hiertoe zal extra aandacht besteed worden aan een volwassen Life Cycle Management Model, zodat er helderheid naar de klant en naar de Belnet organisatie wordt geschapen. Tevens biedt dit een handvat om verouderde diensten plaats te laten maken voor nieuwe innovatieve diensten. Cloud services zullen in ieder geval deel uit maken van deze diensten. Door het ontsluiten van gedeelde opslag- en reken-faciliteiten zullen kostenbesparingen mogelijk zijn terwijl ook het groene aspect actief benadrukt wordt. Een functionerend en nationaal uitgerolde autorisatie en authenticatie infrastructuur (AAI) en de Belnet Federatie zullen een belangrijke rol spelen bij het succes van de nieuwe en bestaande diensten. Verder zal Security een blijvende en prominente bezorgdheid zijn, die zich vertaalt in concrete en zichtbare inspanningen doorheen alle Belnet systemen en diensten. Hiervoor gaan we eveneens de nabijheid van CERT.be positief benutten. Het superieure netwerk van Belnet is een randvoorwaarde voor het leveren van de services die in de komende periode worden ontwikkeld. Een superieur Belnet netwerk is een ‘Conditio sine qua non’. Het netwerk zal dan ook zorgvuldig worden onderhouden en waar nodig uitgebreid en vernieuwd om te blijven voldoen aan de hoge eisen die er aan worden gesteld. Belnet als organisatie zal alles in het werk stellen om een professionele dienstverlening aan te bieden aan haar klanten. Onderdeel van deze inspanningen zal zijn de uitwerking en implementatie van IT Service Management. De kennis en ervaring in overheidsprocedures en administratieve processen zullen worden gecultiveerd en verder uitgebreid. Een investeringsplan en beleidsindicatoren zullen als hulpmiddelen worden ingezet om de verwezenlijkingen beter op te volgen en te sturen. Om dit alles mogelijk te kunnen maken is Belnet afhankelijk van haar kundige en gemotiveerde medewerkers. Er zal dan ook voldoende aandacht gegeven worden aan de optimisatie van werkomstandigheden, mogelijkheden tot persoonlijke ontwikkeling en andere aspecten van marktconforme arbeidsomstandigheden.
4 Managmentplan Belnet 2013-2015
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 4
12/12/13 10:24
2.
Inleiding Zoals bij de oprichting is vastgelegd wordt het beleid van Belnet beschreven in een driejaarlijks kaderprogramma. Om de mogelijkheid te hebben een bredere visie vast te leggen is het kaderprogramma ingebed in voorliggend managementplan. Voor elke periode wordt dit document geactualiseerd op basis van recente inzichten. De beslissing om voor de periode 2013 tot en met 2015 een geheel nieuw managementplan samen te stellen is genomen op basis van twee aanleidingen. Enerzijds is het werkgebied van Belnet als National Research and Education Network (NREN, ofwel nationaal onderzoeksnetwerk) sterk in beweging. Dit is het gevolg van ontwikkelingen in de eisen en wensen van de doelgroep, ontwikkelingen in de techniek en ontwikkelingen in de markt en de zich daarin bewegende commerciële aanbieders. Om hier proactief op te kunnen reageren heeft Belnet een duidelijke en actuele strategie nodig. Anderzijds bestaat Belnet als organisatie nu 20 jaar, en er is behoefte aan een document aan de hand waarvan de diverse bedrijfsprocessen getoetst en waar nodig verder geoptimaliseerd kunnen worden. Dit managementplan is gebaseerd op de inzichten van het senior management van Belnet en de input van de verschillende afdelingen gerepresenteerd door de afdelingshoofden. Uit een aantal sessies hierover volgen de vier pijlers, of ‘Strategische Doelstellingen’, waarop het beleid van Belnet voor de komende jaren gebaseerd wordt, te weten ‘Belnet als Vertrouwde Partner’, ‘Focus op Services en Security’ , ‘Superieur Netwerk’ en een ‘Professionele Organisatie’. Hiernaast is geput uit beleidsnotities van GÉANT1 en NORDUnet2 om de terminologie op te lijnen met internationale initiatieven. Er is naar gestreefd om dit managementplan zo samen te stellen dat jaarplannen van en jaarafspraken met de afdelingen eenduidig kunnen refereren naar punten in dit managementplan. Elke ‘Activiteit’ beschreven in een jaarplan dient terug te voeren te zijn naar een ‘Operationele Doelstelling’ in dit managementplan en elke ‘Operationele Doelstelling’ in dit managementplan zal de komende drie jaar zijn weerslag dienen te vinden in één van de afdelingsjaarplannen. Zo zal het beleid van Belnet op een coherente wijze worden vertaald in concrete activiteiten die dienen te leiden naar resultaten die voor de stakeholders van Belnet van wezenlijk belang zijn. Dit managementplan zal dienen als raamwerk op basis waarvan in de komende drie jaar beleidsbeslissingen worden genomen. Ook zal het worden gebruikt om aan de autoriteiten en aan internationale organisaties duidelijk te maken wat de koers van Belnet de komende drie jaar zal zijn.
1 2
Zie: http://www.geant.net/ Zie: http://www.nordu.net/
Managmentplan Belnet 2013-2015 5
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 5
12/12/13 10:24
3.
Algemene Context Sinds de oprichting van Belnet in 1993, als dienst van de Federale Overheid binnen het Federale Wetenschapsbeleid is het aantal aangesloten instellingen gestaag toegenomen. Voor de klanten van Belnet binnen het hoger onderwijs en onderzoek zijn het internet en de daaroverheen geleverde communicatiediensten al sinds jaren cruciaal voor hun kernactiviteiten binnen het onderzoek (e-Research en e-Science) en sinds kort ook steeds crucialer binnen het onderwijs (e-Education). Ook voor de klanten van Belnet binnen de verschillende overheden (federaal, regionaal, enz.) geldt dat ze niet meer zonder de betrouwbare en snelle toegang tot het internet kunnen, voor de eigen organisatie en voor het contact met de burger. Door het bedienen van deze brede gebruikersgroep weet Belnet een belangrijk schaalvoordeel te bewerkstelligen en heeft Belnet een belangrijke positie in de cruciale infrastructuur van België verkregen. Hierbij zijn -naast een aanzienlijk aantal onmisbare diensten- ook het kennisniveau van de Belnet medewerkers en het vertrouwen in Belnet als organisatie van essentieel belang. In Europees verband wordt het verder toenemend belang van de e-Infrastructure onderkend. In het opinie document “Knowledge without Borders”3 benadrukt de GÉANT Expert Group de cruciale rol van NRENs als Belnet. Al eerder beschreef TERENA4 “The Case for NRENs”5. Niet alleen het huidige pakket van diensten van Belnet wordt druk gebruikt, er is ook een sterke ontwikkeling in nieuwe diensten die Belnet binnenkort aan gaat bieden en kan bieden, door een slimme mix van zelf ontwikkelen en inkopen. De snelle ontwikkelingen op de gebieden van mobiliteit, Cloud-diensten en sociale media vragen om een continue aanpassing en verversing van het dienstenaanbod. Dat de klant tot nu toe het liefst Belnet als partner hierbij kiest mag blijken uit het klanttevredenheidsonderzoek dat in 2012 door het Leuvense onderzoeksbureau Indigov is uitgevoerd. Niet alleen blijkt de klant zeer tevreden te zijn over de diensten van Belnet en over het kennisniveau van de Belnet medewerkers, de klant denkt dat Belnet ook in de toekomst een vertrouwde partner zal blijven. Ondanks al deze positieve indicatoren van het nut en de noodzaak van een nationaal onderzoeksnetwerk is het geen tijd om op de lauweren te rusten, integendeel zelfs. In de huidige economische conjunctuur en door de nadruk op efficiëntie en schaalvergroting zijn er een aantal ontwikkelingen die door Belnet nauwlettend in de gaten dienen te worden gehouden. Een ontwikkeling die betrekking heeft op het schaalvoordeel van Belnet is de trend van universiteiten en hogescholen om zich te bundelen, en zich als één organisatie te presenteren. Deze resulterende grote organisaties kunnen geneigd zijn zelf diensten te implementeren in plaats van deze centraal in te kopen. Een andere ontwikkeling die van belang is bestaat uit commerciële aanbieders die op afgebakende gebieden zoals pure internet connectiviteit en algemene dataopslag producten aanbieden tegen initieel gunstige voorwaarden. Belnet positioneert zich als aantrekkelijke samenwerkingspartner met een heldere toegevoegde waarde. Kennis, vertrouwen en bewezen betrouwbaarheid zijn hierbij van wezenlijk belang.
3 4 5
GÉANT 2020 visie document, beschikbaar op: http://cordis.europa.eu/fp7/ict/e-infrastructure/docs/geg-report.pdf Zie: http://www.terena.org/ The Case for National Research and Education Networks, beschikbaar op: http://www.terena.org/publications/files/20090127-case-fornrens.pdf
6 Managmentplan Belnet 2013-2015
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 6
12/12/13 10:24
4.
Wet, Missie, Visie, Strategische Doelstellingen en Waarden De wettelijke opdracht van Belnet is als volgt vastgelegd volgens het uittreksel uit gewijzigde wet van 7 mei 1999:
§1. Belnet heeft tot doel bij te dragen tot de ontplooiing van de kennis- en informatiemaatschappij via het leveren en ondersteunen van innovatieve en kwaliteitsvolle netwerkinfrastructuren en bijhorende diensten ten behoeve van het onderzoek, de wetenschap en het onderwijs. Belnet levert in dat verband aan zijn gebruikers onder meer geavanceerde telematicadiensten. §2. Belnet kan alle activiteiten verrichten die verenigbaar zijn met, of rechtstreeks of onrechtstreeks bijdragen tot de verwezenlijking van de in §1 vermelde activiteiten, zoals onder meer de uitbating van het Belgische internetknooppunt ten behoeve van de sector (het Belgian National Internet eXchange, afgekort “BNIX”), de ontwikkeling, uitbating en het beheer van telematicaactiviteiten en –netwerken op verzoek van en ten behoeve van overheden, administraties en openbare instellingen.
Hieruit is de overkoepelende missie van Belnet gedistilleerd:
“Belnet stimuleert de wetenschappelijke ontwikkeling door innovatieve netwerkinfrastructuren van hoge kwaliteit met bijbehorende diensten te leveren en te onderhouden, ten voordele van het Belgisch hoger onderwijs en onderzoek. Dankzij zijn verworven expertise, zijn unieke marktpositie en zijn schaalvoordelen versnelt Belnet de groei van de kennis- en informatiemaatschappij. Belnet ontwikkelt daarom eveneens communicatiediensten voor en ten behoeve van overheidsdiensten.”
Belnet voert als credo ‘Dedicated Connectivity’. Dit is ook onze visie. Belnet levert specifieke connectiviteit op het gebied van diensten, federatie en netwerk voor enkele duidelijk gedefinieerde doelgroepen in onderwijs, onderzoek en administraties en geeft toegang tot (diensten op) het wereldwijde internet en (inter)nationale onderzoeksnetwerken op alle continenten van de aarde.
De strategische doelstellingen van Belnet zijn: • Vertrouwde (Trusted) Partner Belnet is een vertrouwde en betrouwbare partner voor zijn klanten, die waardevolle diensten aanbiedt over een superieur netwerk • Focus op Diensten en Security Er is een duidelijke focus op het aanbieden van diensten die gebruik maken van de connectiviteit die Belnet biedt. Specifieke aandacht voor security is een rode draad doorheen de dienstverlening. • Superieur Netwerk Een superieur Belnet netwerk is en blijft een voorwaarde om de klant te bedienen en nieuwe diensten aan te kunnen bieden • Professionele Organisatie Belnet is een professionele organisatie met duidelijke regels en heldere verslaggeving
Managmentplan Belnet 2013-2015 7
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 7
12/12/13 10:24
De waarden die Belnet hierbij hanteert zijn: • Vertrouwd Belnet is een te vertrouwen, stabiele, niet-commerciële en neutrale partner voor zijn klanten • Toegewijd Belnet is toegewijd aan zijn klanten en de gemeenschap en ontwikkelt diensten en infrastructuur die specifiek en aangepast is aan hun noden • Effectief Belnet is effectief, efficiënt en waardevol • Professioneel Belnet functioneert op professionele wijze met de noodzakelijke expertise en knowhow
5.
Strategische en Operationele Doelstellingen
5.1.
Vertrouwde (Trusted) Partner Belnet wil zijn positie als vertrouwde partner van zijn klanten verstevigen en verder uitbouwen. Het is de hedendaagse realiteit dat onderwijs, onderzoek en administraties in België afhankelijk zijn van het Internet met alle mogelijkheden en bedreigingen die dat met zich mee brengt. Belnet is met zijn netwerk infrastructuur, zijn dienstverlening en zijn kennis en ervaring in een unieke positie om hierin een essentiële rol te blijven spelen en die verder uit te bouwen. Uit enquêtes6 en gesprekken blijkt dat Belnet door zijn onafhankelijke positie zonder commerciële bedoelingen door klanten en gebruikers geaccepteerd wordt als vertrouwde partner.
5.1.1. Informatie Uitwisselen Om goed inzicht te houden in de behoeftes en uitdagingen van zijn klanten zal Belnet regelmatige contacten onderhouden met de klanten, op verschillende niveaus. Allereerst zullen de besluitvormers beoogde gesprekspartners zijn; hierbij dient gedacht te worden aan de top van de universiteit, hogeschool en administratie op bestuurs-niveau, en aan het senior management van de ICT afdeling van de aangesloten instellingen. Tijdens werkbezoeken en één-op-één gesprekken zullen de banden worden versterkt en het wederzijds inzicht vergroot: voor de gesprekspartner in de gebieden waar Belnet van dienst kan zijn –nu en in de toekomst- en voor Belnet in de behoeften van de klant. Daarnaast zal doorgegaan worden met het bieden van een basis voor brede contacten met de gebruikers. Relatiedagen, workshops, en gespecialiseerde dagen zoals de Belgian Internet Security Conference worden door gebruikers ervaren als een effectieve manier om contacten te leggen en te onderhouden met Belnet medewerkers en met elkaar, maar ook om kennis op te doen en raad te vragen. Complementair aan deze directe contacten zijn de informatiebronnen die Belnet aan haar klanten en gebruikers biedt in de vorm van websites waar up-to-date informatie kan worden verkregen over de diensten en de organisatie van Belnet. De algemene Belnet website zal een grote onderhoudsbeurt krijgen om zo aan de laatste wensen en eisen te voldoen. Het is hierbij de bedoeling dat voor de gebruikers van de Belnet diensten deze website een bron van informatie en inspiratie wordt. Daarnaast zal voor iedereen die kennis wil nemen van Belnet en haar diensten, zoals de geïnteresseerde burger en de politiek, de website een heldere bron van informatie zijn. De website zal hiertoe flexibel worden ingericht zodat het onderhoud geen belemmering vormt om de site aantrekkelijk en courant te houden. Er komt een Portaal voor de vaste contactpersonen van de klanten van Belnet waar deze personen administratieve informatie over de afgenomen diensten kunnen vinden maar zelf ook administratieve handelingen kunnen uitvoeren in het beheer van de diensten. Dit kan gezien worden als een MyBelnet. 6
Zie onder andere de Belnet 2012 gebruikers tevredenheid enquête: http://www.terena.org/activities/tf-msp/meetings/20120509/ belnet-survey.pptx
8 Managmentplan Belnet 2013-2015
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 8
12/12/13 10:24
5.1.2. Relaties Aangaan en Onderhouden Belnet kan alleen functioneren in een relatienetwerk van cruciale onderdelen en (zuster-)organisaties op allerlei vlakken. Hiermee zal dan ook actief de relatie worden aangegaan als deze nog niet bestaat of verder worden geïntensifieerd als deze al bestaat. Deze connecties zullen naast directe voordelen als kennisvermeerdering en schaalgrootte ook een positief effect hebben op de maatschappelijke rol van Belnet en de nationale erkenning van deze rol. Een eerste focuspunt is BNIX7, de Belgian National Internet eXchange. De BNIX is, naast een belangrijk exchange point voor Belnet zelf, een marktplaats waar alle grote Internet Service Providers die in België actief zijn. De verwachting is dat het belang van deze marktplaats toe zal nemen met de toename van content gerelateerde diensten, de cloud services. Belnet zal als operator van BNIX de zichtbaarheid vergroten richting publiek en besluitvormers. Een tweede focuspunt is CERT.be8, een door FIRST9 geaccrediteerde CSIRT (Computer Security Incident Response Team). CERT.be speelt zowel een proactieve als een reactieve rol in beveiliging en emergency response. CERT. be is door Belnet opgericht en is in opdracht van Fedict10 voor de hele Belgische federale cyber-infrastructuur actief. Door een warme samenwerking tussen Belnet en CERT.be is er sprake van intensieve kennis uitwisseling en efficiënt gebruik van middelen. De klanten van Belnet zijn gebaat bij de brede beveiligingsexpertise van CERT. be en de Belgische federale cyber-infrastructuur is gebaat bij het onderdeel van Belnet zijn van CERT.be, daar hier als eerste nieuwe diensten beschikbaar komen en er dus in een vroeg stadium (beveiligings-)kennis kan worden opgebouwd bij CERT.be inzake een nieuw soort dienst. Een derde focuspunt zal zijn de lokale, regionale en federale overheden. Als vooraanstaande NREN en trusted partner voor het hoger onderwijs, onderzoek alsmede de administraties in België zal Belnet ook bij de politiek verder bekend en erkend dienen te worden. Het doel hierbij is om bij ICT vraagstukken Belnet als vertrouwde sparringpartner naar voren te schuiven. Tot slot zal er gewerkt worden aan een meer intensieve samenwerking met collega NRENs. Zo is een aantal Europese NRENs een partnerverband aangegaan met een startende NREN in Afrika. Een goed voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen Deutsche Forschungsnetz (DFN)11 in Duitsland en KENET12 in Kenia. Belnet heeft de ambitie haar kennis en ervaring te delen met andere NREN’s, bijvoorbeeld de startende NREN van de DRC (Democratische Republiek Congo), genaamd Eb@le13 en lid van de UbuntuNet Alliance14. Dit is een onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen en kan naar de toekomst toe haar vruchten afwerpen met een relatief beperkte inspanning.
5.1.3. Verbreding en Uitbreiding van de Dienstverlening Belnet ambieert om de komende drie jaar haar dienstverlening zowel kwalitatief als kwantitatief verder te verbeteren. Een bredere klantenkring zal de basis van Belnet verder verstevigen, en daardoor voor zijn bestaande en nieuwe klanten meer stabiliteit en schaalvoordeel bieden. Waar de dekking binnen de academische wereld door Belnet nagenoeg compleet is, is er bij de administraties en bij sommige hogescholen nog potentie voor nieuwe aansluitingen. Naast de instellingen in de hoek van de Onderzoek en Onderwijs zijn de Administraties natuurlijke partners voor Belnet. Veel van de diensten die waardevol zijn voor de universiteiten en hogescholen kunnen ook van nut zijn voor door de overheid gefinancierde instellingen. Een goed voorbeeld van een reeds gerealiseerde dienst is het ‘Federal Metropolitan Area Network’ (FedMAN). Bijvoorbeeld in de hoek van ‘eduroam’15wordt gekeken of eenzelfde architectuur gerealiseerd kan worden in de vorm van ‘govroam’ voor Administraties in België. 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Zie: http://www.bnix.net/ Zie: http://www.cert.be/ Zie: http://www.first.org/ Zie: http://www.fedict.belgium.be/nl/ Zie: http://www.dfn.de/ Zie: http://kenet.or.ke/new Zie: http://www.ebale.cd/ Zie: http://www.ubuntunet.net/ Zie: http://www.eduroam.org/
Managmentplan Belnet 2013-2015 9
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 9
12/12/13 10:24
Een ander werkterrein waar Belnet waarde toe kan voegen is die van de openbare ziekenhuizen. De academische ziekenhuizen zijn van oudsher belangrijke klanten van Belnet, de overige door de overheid gefinancierde ziekenhuizen zouden baat kunnen hebben bij ondersteuning door Belnet. Dit zal in de komende periode nader onderzocht worden. Het is de ambitie van Belnet om in de komende periode deze potentie te benutten en minstens zo’n 5 klanten per jaar nieuw aan te sluiten. Belnet is oorspronkelijk een initiatief van het Federale Wetenschapsbeleid, en is hiermee een natuurlijke partner van de Federale Wetenschappelijke Instellingen (FWI) die onder datzelfde departement vallen. Dankzij deze relatie is het voor Belnet relatief eenvoudig samenwerken met deze instellingen. De FWIs zullen benaderd worden op selectieve terreinen om als eerste gebruikers van nieuwe diensten op te treden. Dit zal een innovatie impuls aan het gebruik van Belnet door de FWIs geven, en kan Belnet voorzien van waardevolle en open feedback via korte lijnen. Op nationaal niveau wordt verder gewerkt aan een goed functionerende liaison-functie met de klanten in Vlaanderen, in Wallonië en in het Brussels Gewest. Bij de aangesloten klanten zal actief contact worden gezocht met niet-technisch georiënteerde doelgroepen met het doel hen op de hoogte te stellen van de beschikbare mogelijkheden van Belnet en zodoende de toegevoegde waarde van de Belnet diensten te vergroten. Dit zal in afstemming met de formele contactpersonen van de aangesloten instellingen gebeuren.
5.1.4. Op peil houden van Competenties Een positie als vertrouwde partner vereist dat Belnet zijn kennis en andere competenties continu op niveau houdt. Dit betekent in eerste instantie het courant houden van de kennis, kunde en ervaring van de zittende medewerkers. Naast technische competenties worden ook zaken als ervaring bij het verkrijgen en uitvoeren van overheidsopdrachten gerekend tot de waardevolle competenties. In de voorliggende periode zullen medewerkers van Belnet deelnemen aan relevante nationale en internationale werkgroepen, bijvoorbeeld van TERENA of binnen Europese FP7 projecten zoals GN3 en diens opvolger GN3plus, teneinde zich zo te positioneren om nog sterker bij te dragen aan de verdere ontwikkeling van Belnet en haar beschikbare diensten. Ook zal Belnet zich in de komende periode nader oriënteren op HORIZON2020. Het werven van medewerkers met de juiste competenties en het aanhalen van banden met relevante onderzoeksgroepen binnen de doelgroep van Belnet zullen van belang zijn bij het kunnen aanzienlijk hieraan bijdragen. Dit zal zorgen voor een versneld vergaren van kennis en vaardigheden. De samenwerking met de onderzoeksgroepen zal de mogelijkheid bieden om onderzoekers namens Belnet zitting te laten nemen in genoemde nationale en internationale werkgroepen. De onderzoeksgroepen kunnen zo fungeren als ambassadeurs voor Belnet naar hun peers in binnen- en buitenland. Deze mogelijkheid zal in 2013 worden onderzocht en indien positief worden ingezet.
5.2.
Focus op Services en Security Het ter beschikking stellen van diensten die voor de klanten waardevol zijn blijft één van Belnet’s focuspunten. Door haar positie van vertrouwen is Belnet als geen andere partij in staat om (al dan niet commercieel) beschikbare producten en diensten te combineren tot waardevolle en veilige services voor de gebruikers van Belnet. Het is de sterke overtuiging dat dit dan ook in toenemende mate zal gebeuren in de komende periode.
5.2.1. Verbetering van het Service Management Binnen het onderzoek (e-Science), het onderwijs (e-Education) en de Administraties speelt de inzet van services een steeds grotere rol. Services bieden Belnet de mogelijkheid om zich te onderscheiden van commerciële aanbieders door haar onafhankelijke positie zonder winstbejag. Belnet zal zich inzetten om het dienstenaanbod uit te breiden met als doel haar klanten zo goed mogelijk ten dienste te zijn. Binnen Belnet zal een onderzoek gedaan worden naar een attractief en stabiel tarievenstelsel voor de geleverde diensten. Omdat het aantal mogelijke services altijd groter zal zijn dan het aantal services dat redelijkerwijs aangeboden kan worden zullen keuzes dienen te worden gemaakt en zal een helder Life Cycle Management model
10 Managmentplan Belnet 2013-2015
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 10
12/12/13 10:24
ingevoerd worden. Zo zal bij het opstarten van een dienst reeds gedefinieerd worden wanneer of onder welke omstandigheden die dienst ook weer uitgefaseerd zal worden. Op deze manier kan er altijd genoeg ademruimte zijn om aantrekkelijke nieuwe diensten in het leven te roepen als daar aanleiding toe is. Ook bestaande diensten zullen in het Life Cycle Management model worden ingepast, zodra dat beschikbaar is. Tijdens contact-momenten met de klant (zie: ‘Vertrouwde Partner’) zal gepeild worden wat de behoeftes en wensen van de klanten zijn. In de markt zal bijgehouden worden wat de technische ontwikkelingen en de trends zijn. Uit deze gegevens zal regelmatig een behoefte analyse worden gemaakt uitgesplitst naar een klanten-segment zoals e-Science, e-Education, academische “data-grootgebruiker”, Federale Wetenschappelijke Instellingen en administraties. Als uit behoefteanalyses blijkt dat er bestaansrecht is voor een nieuwe service, zal er een nauwkeurige service definitie worden gemaakt, samen met een plan om de service te ontwikkelen. Hierbij zal continu de vraag beantwoord worden of een dienst ingekocht wordt of dat de dienst of delen van de dienst door Belnet zelf ontwikkeld worden. Het heeft de voorkeur om (deel-)diensten in te kopen om zodoende een breder scala van diensten aan de klant aan te kunnen bieden daar de ontwikkelcapaciteit beperkt is. Op dit gebied zullen internationale ontwikkelingen nauwgezet worden gevolgd. Een voorbeeld van een ontwikkeling is dat enkele NREN’s binnen en buiten Europa momenteel met onderzoek naar grensoverschrijdende brokering bezig zijn. Waar zinvol en gewenst zal Belnet aanhaken bij kansrijke initiatieven op dit gebied om zodoende het schaalvoordeel samen met collega-NREN’s verder te maximaliseren. In vergelijking met het verleden zal er extra aandacht besteed worden aan het binnen de doelgroep breed beschikbaar maken van nieuwe diensten. De klant van Belnet dient op tijd op de hoogte gebracht te worden van de beschikbaarheid en de mogelijkheden van nieuwe diensten en dient geïnformeerd te worden over de waarde van de nieuwe service voor zijn of haar werkzaamheden. De klant zal hierbij worden aangesproken in begrijpelijke taal, waarbij complexe ICT terminologie wordt vertaald in voor de klant begrijpelijke concepten en relevante use cases.
5.2.2. Cloud Services Een categorie van services die al enige tijd speciale aandacht krijgt binnen Belnet is die van de Cloud services. De academische wereld heeft duidelijk aangegeven behoefte te hebben aan deze populaire Internet diensten, om redenen van beheergemak en kostenreductie. Ook het groene aspect speelt een rol bij de interesse in Cloud services omdat er belangrijke energiebesparingen mogelijk zijn bij het efficiënt delen van opslagruimte en rekenkracht. Er is in het onderzoek, onderwijs en binnen de administraties een steeds groeiende hoeveelheid managed data, en Cloud services bieden de mogelijkheid deze data adequaat op te slaan en, indien daar behoefte aan bestaat, breed beschikbaar te stellen. Belnet is met haar uitstekende netwerk in een unieke positie om naadloze toegang tot dit soort diensten te verzorgen, zeker als er wordt samengewerkt met andere NREN’s binnen en/of buiten Europa. Belnet kan zo voor haar doelgroep veel aantrekkelijker zijn dan losse contracten met marktpartijen. Er zijn in 2012 Requests for Information (RfI’s) uitgegaan voor een storage dienstenaanbod en voor virtuele servers. In de komende periode worden de inzendingen beoordeeld en zal begonnen worden met een proef met het aanbieden van diverse Cloud Services aan geselecteerde klanten. Het primaire doel van de proef is om ervaring op te doen met het leveren van Cloud Services en zo voorbereid te zijn op een grootschalige uitrol.
Managmentplan Belnet 2013-2015 11
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 11
12/12/13 10:24
5.2.3. Federatie en AAI Services AAI Services en de Belnet Federatie worden reeds door Belnet verzorgd, maar zullen in de komende periode intensief uitgebouwd worden. De Federatie is een cruciale schakel voor het leveren van diensten, waaronder Cloud Services. Ook recente internationale initiatieven in de NREN wereld gaan uit van een goedwerkende Federatie en Cloud Services die uitsluitend met gefedereerde logins werken. En door ontwikkelingen op het gebied van interfederatie, waarbij federaties aan elkaar gekoppeld worden zoals bij eduGAIN16, kunnen gebruikers van de ene NREN straks eenvoudig toegang krijgen tot de diensten die door een andere NREN worden geleverd. Om de Belgische onderwijs- en onderzoeksinstellingen aan te kunnen sluiten op dit soort initiatieven dient de Belnet Federatie te bloeien. Belnet zal streven naar een aansluiting op de Belnet Federatie van alle instellingen van hoger onderwijs en onderzoek vóór 2016.
5.2.4. Security Belnet heeft ICT veiligheid steeds een belangrijke plaats gegeven. Reeds in 2004 werd het Belnet-CERT opgericht, om klanten beter te informeren over ICT beveiliging en om hen te assisteren bij het behandelen van security incidenten. Vanwege deze unieke expertise werd Belnet in 2009 gevraagd om het Belgische nationale CERT.be uit te baten in opdracht van Fedict. De brede verspreiding van het internet evenals de verwevenheid ervan in de maatschappelijke processen maakt de veiligheidsproblematiek vandaag actueler dan ooit. Bovendien zorgt de krachtige infrastructuur van Belnet, alsook zijn bijzondere positie in het Belgische internet landschap, voor specifieke uitdagingen. Er zal dan ook toegezien worden dat security de komende jaren de noodzakelijke aandacht krijgt. Deze aandacht dient altijd aanwezig te zijn, op een zichtbare wijze, doorheen alle activiteiten van Belnet. De nabijheid, expertise en kennis van CERT.be zal daartoe worden gevaloriseerd. Zo zullen alle lastenboeken een sectie over ICT veiligheid dienen te bevatten. De belangrijkste systemen en diensten van Belnet zullen een externe security audit ondergaan, met opvolging van de aanbevelingen en invulling van lacunes. Waar noodzakelijk zullen upgrades geïmplementeerd worden. Het personeel zal gepaste trainingen krijgen.
5.3.
Superieur Netwerk Een superieur netwerk is datgene waarmee Belnet bekend is geworden bij haar doelgroep, en een superieur netwerk is een randvoorwaarde voor het leveren van de services die in de komende periode worden ontwikkeld. Een superieur Belnet netwerk is daarmee een ‘conditio sine qua non’ voor Belnet.
5.3.1. Uitbreiding en Vervanging Het netwerk zal qua capaciteit in de komende periode worden uitgebreid als daar aanleiding toe is vanuit de verkeersstatistieken of als er expliciete behoeftes vanuit de klanten zijn. Er wordt gestreefd naar een blijvend hoog niveau, vanuit de overtuiging dat dit de basis voor alle samenwerking zal zijn. Wat bereik betreft zal de netwerkinfrastructuur verder worden vermaasd om zo alle (hoofd)locaties van de universiteiten en hogescholen in Vlaanderen, Wallonië en het Brussels Gewest op het glasvezelnetwerk van Belnet aan te sluiten. Dit kan dit gerealiseerd worden door de bestaande samenwerkingsovereenkomsten met de relevante regio’s uit te diepen, of door nieuwe opportuniteiten voor het verwerven van glasvezels aan te op te zoeken. In de voorliggende periode zal een vervanging in gang worden gezet van zowel de optische laag als de routing laag. Ook zal de verzameling Cross Border Fiber waar nodig uitgebouwd worden in nauw overleg met de NREN’s van de omringende landen.
16
Zie: http://www.edugain.org/
12 Managmentplan Belnet 2013-2015
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 12
12/12/13 10:24
5.3.2. BNIX De Belgian National Internet eXchange, de BNIX, is hét punt waar Belnet koppelt met andere internetaanbieders, content providers, hostingbedrijven en ondernemingen binnen België, via peering. In de komende periode zal het BNIX platform worden verstevigd. BNIX wordt uitgebreid naar meerdere datacenters om zo te voldoen aan de behoeftes van de aangesloten ISP’s. In een verdere professionaliseringsslag zullen er ook Service Level Agreements worden opgesteld voor de BNIX participanten. Verder zal er door BNIX actievere prospectie worden gedaan teneinde het klantenbestand van BNIX verder te vergroten. Bij al deze activiteiten zal Belnet een actieve rol spelen.
5.3.3. Interconnectiviteit Teneinde te kunnen blijven voldoen aan de behoefte aan externe connectiviteit zal Belnet continu de verbindingen met andere delen van het internet, waaronder de andere onderzoeksnetwerken wereldwijd, monitoren en waar nodig uitbreiden. Ten eerste geldt dit voor de IPv4 en IPv6 gerouteerd bandbreedte. Belnet’s externe IP connectiviteit bestaat uit peerings op de BNIX en andere Internet Exchange Points in omringende landen, de koppeling naar het GÉANT IP netwerk en rest of world connectiviteit via twee of meerdere upstream providers. Het optimaliseren en waar nodig uitbreiden van deze connectiviteit is een speerpunt daar een aanzienlijk deel van de ervaren kwaliteit van het onderzoeksnetwerk staat of valt met het beschikbaar zijn van voldoende externe connectiviteit. Ten tweede zal Belnet waar nodig inspelen op de behoefte vanuit klanten op lichtpaden, ook wel bekend als pointto-point of multi-point verbindingen van hoge capaciteit tussen eindstations of netwerken. Internationaal, via GÉANT evenals via de cross border fiber verbinding naar de GLIF17 Open Lightpath Exchange NetherLight18 in Amsterdam zijn lichtpaden mogelijk naar onderzoeksgroepen in steeds meer delen van de wereld. Ook nationaal zullen lichtpaden ingezet worden voor een flexibele infrastructuur, bijvoorbeeld tussen verschillende locaties van aangesloten instellingen. In de voorliggende periode is het de verwachting dat de vraag naar lichtpaden binnen Belnet zal gaan groeien. Hierbij zal Belnet scherp letten op de nieuwe technieken voor bandwidth on demand zoals Network Services Interface (NSI)19, ontwikkeld binnen het Open Grid Forum (OGF)20, en OpenFlow21, ontwikkeld binnen de Open Networking Foundation22.
5.4.
Professionele Organisatie De Belnet organisatie zal voorbereid worden op de uitdagingen van de komende drie jaar. Er wordt binnen de hele organisatie een proces van verdere professionalisering in gang gezet.
5.4.1. IT Service Management Belnet stelt alles in het werk om een professionele dienstverlening aan te bieden aan zijn klanten. Onderdeel van deze inspanningen is de uitwerking en implementatie van IT Service Management. Ook het uitwerken, meten en rapporteren van de Service Levels Agreements (SLA’s) maakt hier integraal deel van uit. De gegevens zullen te zijner tijd via de Belnet Portaal ter beschikking van de klant worden gesteld. Ook de creatie van een Servicedesk, een zogenoemd Single Point of Contact (SPOC), zorgt voor een correcte opvolging en maakt de communicatie tussen de klant en Belnet éénduidig en transparant. In het kader van de professionalisering zal gekeken worden hoe de operationele activiteiten (24u/24u, 7 dagen op 7) van Belnet optimaal georganiseerd kunnen worden, binnen Belnet zelf of binnen een alternatieve organisatievorm.
17 18 19 20 21 22
Zie: http://www.glif.is/ Zie: http://www.netherlight.net/ Zie: https://forge.ogf.org/sf/projects/nsi-wg Zie: http://www.ogf.org/ Zie: https://www.opennetworking.org/standards/intro-to-openflow Zie: https://www.opennetworking.org/
Managmentplan Belnet 2013-2015 13
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 13
12/12/13 10:24
5.4.2. Human Resources Voor Belnet als NREN zijn de werknemers kroonjuwelen die essentieel zijn voor een goede dienstverlening en een voortdurende innovatie. Het personeelsbestand zal op het bestaande hoge niveau worden gehouden. Waar nodig en mogelijk wordt nieuwe personeel aangetrokken, of de competenties van bestaand personeel verder worden opgevoerd. De onderzoeksgroepen waarmee Belnet samenwerkt zijn mogelijke bronnen van nieuwe hooggeschoolde en ingewerkte personeelsleden. Er zal ook in de komende drie jaar veel aandacht gegeven worden aan goede werkomstandigheden, mogelijkheden tot persoonlijke ontwikkeling en andere aspecten van marktconforme arbeidsomstandigheden. Daarnaast zullen het participeren in of het leiden van uitdagende projecten, mogelijkheden tot internationale samenwerking het personeel aan Belnet binden, en een gezonde voedingsbodem scheppen om waardevol nieuw personeel aan te trekken. De kennis en ervaring in overheidsopdrachten en administratieve procedures zullen worden gecultiveerd en verder uitgebreid. Ondersteunende afdelingen zoals de interne ICT en de Juridische Cel zullen binnen de Belnet organisatie worden ingezet om de primaire processen nog optimaler te ondersteunen.
5.4.3. Investeringsplan en Beleidsindicatoren In de komende periode zal doorgegaan worden met het opbouwen van geoormerkte reserves. Vanwege zijn statuut als staatsdienst met afzonderlijk beheer is Belnet niet in staat om leningen aan te gaan. In de huidige financiële context is het moeilijk om bijkomende kredieten te verkrijgen. Toch zijn periodiek aanzienlijke bedragen nodig voor belangrijke investeringen, waaronder de kapitaalintensieve aankopen van Indefeasible Rights of Use (IRU’s) op onbelichte glasvezelparen en de aanschaf van een nieuwe generatie van netwerkapparatuur. Om te blijven realiseren dat Belnet zijn infrastructuur state-of-the-art kan houden dient Belnet elk jaar fondsen opzij te zetten, en als zodanig te sparen, daar de aanzienlijke cyclische investeringen voor IRU’s en apparatuur om de zoveel jaren langskomen. Deze provisies (reserves) zijn een absolute noodzaak om de missie van Belnet uit te voeren en naar de toekomst toe veilig te stellen. Hiertoe zal een duidelijk investeringsplan ontwikkeld worden. Om het beleid, zoals uiteengezet in onderhavig managementplan, beter te kunnen opvolgen en sturen zullen een aantal beleidsindicatoren verder worden ontwikkeld en gebruikt, waaronder boordtabellen en een analytische boekhouding. Hiertoe zullen de noodzakelijke instrumenten (o.a. software) en middelen (o.a. mankracht) aangewend worden.
6.
Projecten Lijst van de concrete projecten en acties die in de loop van het jaar gestart worden met het oog op de verwezenlijking van de operationele objectieven.
14 Managmentplan Belnet 2013-2015
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 14
12/12/13 10:24
Managmentplan Belnet 2013-2015 15
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 15
12/12/13 10:24
160534-BELNET-Broch Managementplan-NL.indd 16
12/12/13 10:24