MentorProgramma Friesland - een eigen methodiek -
“Thank you for believing in me before I believed in myself” (Yamada)
©Februari 2014. Het MentorProgramma Friesland is een samenwerkingsverband van Friesland College, ROC Friese Poort, Stenden hogeschool en NHL hogeschool. 058-285 2547
[email protected] www.mentorprogrammafriesland.nl
2
Het echte leven is oneindig veel ingewikkelder dan zelfs het beste studieboek vertellen kan. Daarom hebben de regionale opleidingscentra Friesland College en ROC Friese Poort samen met Stenden Hogeschool en NHL Hogeschool een uitdagende, maar belangrijke stap gezet. Zij riepen de hulp in van maatschappelijk geslaagde medeburgers. Mannen en vrouwen die persoonlijk hadden ondervonden hoe je je weg moet vinden in het sociale leven, in je studie en in je beroep. Die weten wat je moet weten, hoe je je moet gedragen en zelfs (indien nodig) hoe je je moet kleden. Kortom, mensen die gezien kunnen worden als rolmodel. Zo ontstond al in 1997 het MentorProgramma Friesland. Aanvankelijk bedoeld om de kansen voor anderstaligen te vergroten. Maar al snel konden alle studenten van de deelnemende instituten aangeven dat zij zich graag bij levensvragen en andere belangrijke zaken wilden laten ondersteunen door een mentor, rijk aan werkervaring. Het MentorProgramma Friesland is een aanvulling op de reguliere begeleiding op school waarbij deelnemers gekoppeld worden aan rolmodellen uit een vervolgstudie of het bedrijfsleven / werkveld. Het is een programma dat preventief wordt ingezet en niet als probleemoplossend kan worden gebruikt. Het uitgangspunt is dat de jongere iets zoekt en de mentor iets te bieden heeft. Het MentorProgramma Friesland zoekt samen met beide partijen naar de beste koppeling tussen de vraag (leerdoel van de student) en aanbod (unieke ervaring van de mentor). Na het kennismakingsgesprek maken de mentee
3
(de jongere) en mentor eigen afspraken over de frequentie en inhoud van de ontmoetingen. Mentoren zijn, net als studenten, afkomstig uit alle geledingen van de maatschappij. Sommigen hebben al een glansrijke carrière achter de rug en sommigen beginnen pas. Wat ze bindt is de levenservaringsdeskundigheid die ze hebben en de lust dat met anderen te delen. Het MentorProgramma Friesland steunt de mentor tijdens de contactperiode met de mentee. Er vinden ook informele en inhoudelijke bijeenkomsten plaats voor de mentoren om kennis te maken met elkaar en om ervaringen uit te wisselen. Het programma stelt haar diensten beschikbaar voor alle jongeren in Friesland. Hierdoor kan het programma preventief in plaats van probleemoplossend werken. Jongeren horen over de mogelijkheid van mentoring via hun docent, begeleider of door een voorlichting van mentees en studentmentoren. Naar eigen inzicht, behoefte en keuze melden ze zich aan voor een mentorrelatie. Er is geen profielschets van een mentee, net als dat er geen kenmerken zijn van jongeren die zich aanmelden. Wat hen bindt is de openheid iets te willen leren om hun doelen te kunnen realiseren (leerdoel). Ze hebben behoefte aan een steuntje in de rug, positieve rolmodellen en een luisterend oor. Mentees kunnen kwetsbare jongeren zijn in de laagste niveaus in het VMBO, maar ook laatstejaars excellente studenten in het HBO.
4
Het MentorProgramma Friesland bestaat sinds 1997. Bij de werkwijze, organisatie en aanpak gaat het programma uit van dezelfde basisprincipes als bij de start. Het Friesland werkt vanuit de kracht van de jongeren, en werkt op basis van leervragen. Het is een buitenschools begeleidingsprogramma voor deelnemers van 4 partnerinstellingen in Friesland: Friesland College, ROC Friese Poort, NHL Hogeschool en Stenden Hogeschool. De activiteiten worden ook ingezet ten behoeve van VMBO jongeren in de provincie. Hierdoor is de doorlopende leerlijn VMBO - MBO - HBO compleet. Het programma is een van de langslopende programma’s in Nederland, met een eigen visie, structurele samenwerkingsverband, regionaal bereik en stabiele basisfinanciering. Onze doelstellingen
Het aan bieden van mentorbegeleiding als aanvulling op het reguliere begeleiding op scholen. Het ondersteunen van (kwetsbare) jongeren in het maken van eigen, bewuste keuzes in hun (school)loopbaanplanning en persoonlijke ontwikkeling. Het betrekken van het bedrijfsleven / werkveld / vervolgopleidingen in het leerproces van jongeren, door middel van mentoring Het ontwikkelen van de talenten van jongeren door het verhogen van eigen ambities Het voorkomen van schooluitval en het bevorderen van doorstroom naar vervolgopleidingen
5
Mentoring Hoe zet het MentorProgramma Friesland het instrument 'mentoring' in? Mentoring is een instrument met een brede toepassing in de maatschappij. Het is een vorm van begeleiding en netwerken en levert een wezenlijke bijdrage aan de groei en succes van een ander. Mentoring geeft erkenning en herkenning. Het biedt rolmodelschap, stimulans en een luisterend ook aan de deelnemers. De deelnemers (mentees) bereiken hun doelen sneller wanneer zij steun en stimulans krijgen van iemand die hetzelfde pad al eerder heeft afgelegd. Zij maken gebruik van de successtrategieën van de mentor. De kracht van mentoring zit in het feit dat alle betrokkenen er baat bij hebben. De mentee krijgt meer zelfvertrouwen en het gevoel er niet helemaal alleen voor te staan. De mentor kan eigen vaardigheden als leider, trainer en coach verder ontwikkelen. Mentoring betekent een extra stimulans voor deelnemers om hun beroepswensen en levenswensen te realiseren. Wanneer in de eigen woon of leeromgeving een luisterend oor en positief voorbeeld ontbreekt, kan een mentor helpen bij dilemma’s op het terrein van scholing of arbeid. Een mentor heeft de rol van vertrouwenspersoon, gids, coach, onderwijzer en vriend. Deze rolmodellen zijn een sleutelfactor voor succes. Met behulp van de mentorrelatie ziet de deelnemer (ook mentee genoemd) dat studie en werk tot de mogelijkheden behoren en raakt gemotiveerd om door te gaan in plaats van op te geven.
6
Onze waarden Het MentorProgramma Friesland heeft een methodiek ontwikkeld met een brede toepassing in het beroepsonderwijs, gericht op rolmodelschap, ambities, doorstroom en activiteiten door en voor jongeren. Deze methodiek heeft de volgende waarden centraal gesteld:
zakelijke uitstraling talentontwikkeling kansen benutten multicultureel en multidisciplinaire uitgaan van de kracht in de mens werelden bij elkaar brengen doelgroepgericht en op maat werken
De methodiek is toepasbaar op verschillende doelgroepen die een extra steuntje in de rug nodig hebben. Het profiel van het programma is dusdanig eigen dat het een herkenbare plaats heeft in het systeem van beroepsonderwijs, in samenwerking met de overheid en het bedrijfsleven. Het programma gaat uit van de vraag van de jongeren, en de kracht in de mens. Keer op keer zoekt het programma naar de vraag, en de vraag achter de vraag bij de jongeren: wat wil je bereiken, wat wil je leren, en wie heb je daarbij nodig in je netwerk? De koppelingen gebeuren op basis van die vraag, en op basis van de eigen, unieke levens- en
7
werkervaring van de mentoren. Dus niet op basis van etniciteit, beroepsrichting of niveau, maar op basis van uniciteit en authenticiteit in de mens. Niet de organisatie maar de mens staat centraal. Het programma heeft een zakelijke uitstraling en zet netwerken voorop. Bij het netwerken in het bedrijfsleven / werkveld doen jongeren het verhaal, bij netwerken in het onderwijs zijn het de (student)mentoren. In alle situaties staat het praten MET de doelgroep in plaats van OVER hen centraal, of het nu om jongeren, bedrijven, directie, ambtenaren of geldschieters gaat. Bij ontwikkelingen en activiteiten betrekt het programma de partners en stakeholders bij het proces en het product, zodat degene ontstaat waar behoefte aan is. Mentoring is een krachtig begeleidingsinstrument, en MentorProgramma Friesland introduceert het vanuit een krachtige omgeving voor de jongeren: het onderwijs. Het beroepsonderwijs is de onderliggende structuur van het programma dat zorgt voor basisfinanciering en inbedding. (V)MBO’s en HBO’s werken samen in het MentorProgramma Friesland, waardoor jongeren die van opleiding veranderen of doorstromen naar vervolgopleidingen, hun mentor kunnen behouden. De gezamenlijkheid van onderwijsinstellingen geeft het programma een sterke uitstraling naar overheid, bedrijfsleven en politiek in de regio.
8
Onze diensten Het MentorProgramma Friesland biedt de volgende diensten aan:
één-op-één koppelingen – het koppelen van algemene, bedrijfs- en studentmentoren aan VMBO, MBO en HBO studenten in Friesland groepskoppelingen – het koppelen van studentmentorgroepen aan speciale klassen en kwetsbare jongeren in VMBO en MBO voor rolmodelschap en begeleiding deskundigheidsbevordering – het aanbieden van themaen intervisiebijeenkomsten voor studentmentoren en mentoren om ervaringen uit te wisselen en hun deskundigheid te vergroten workshops – het (door)ontwikkelen, aanbieden en uitvoeren van workshops over mentoring, begeleiding en jongeren voor bedrijven, maatschappelijke instellingen, organisaties, serviceen commerciële clubs met als doel de beeldvorming tussen jongeren en het werkveld positief te beïnvloeden evenementen voor jongeren door jongeren – het organiseren van evenementen met een preventieve karakter voor en door jongeren met onderwerpen die onder jongeren leven netwerkactiviteiten – het in contact brengen van jongeren en vertegenwoordigers van het werkveld / bedrijfsleven / overheid, ter verbetering van de onderlinge beeldvorming en kennis
9
In de spotlights Afgelopen jaren oogst het programma vele successen en staat diverse keren in de spotlights. Voorbeelden hiervan zijn:
het winnen van de Helffer Kootkar prijs Oranje Fonds, de grootste prijs in de sociale sector in Nederland leading role in het Europees project Supreme, waarbij 6 Europese landen mentoring als instrument gaan toepassen op basis van het voorbeeld in Friesland bezoek van minister Bussemaker in oktober 2013 bij MPF als good practice in het bestrijden van schooluitval onder jongeren deelname aan het programma Masters in Mentoring van het Oranjefonds, waarbij 5 regio’s een landelijk netwerk en kennispunt vormen
10
