West-Friesland

nr. 50 winter 2006

Met blijdschap geven wij kennis van de geboorte van het 50ste Hoornblad ! afdeling Hoorn/West-Friesland

Het Hoornblad

Oplage 450 exemplaren

Informatie en mededelingenblad van de KNNV-afdeling Hoorn/West-Friesland Verschijnt 4x per jaar (januari, april, juli en oktober) Sluitingsdatum kopij: 7 maart 2006 Redactie: Jan en Ina Marbus, Dorpsstraat 10A, 1689 EV Zwaag Egbert Baars, Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker e-mail: [email protected] of [email protected] Internet: http://www.knnv.nl/hoorn Verzending: Willy Mantel, Schout 57, 1625 BR Hoorn

Het bestuur en de redactie wensen u een voorspoedig en groen 2006 toe.

Inhoud van Het Hoornblad Nr. 50 blz.

3 4-6 7-9 10-11 12-13 14-15 16 17 18-19 20 21 22 23 24-25 26 27 28-30

Activiteitenprogramma Toelichting Van het bestuur Verslag Lauwersmeerweekend Plantenwerkgroep Vlinderwerkgroep Het Hoornblad nummer 50 GPS bij KLEINE ZWANEN Verslag KNNV-kamp Noorwegen Verslag Slakkendag Cursus Veldbiologie Zeevang-Vogelrichtlijn Verslag Hondsbossche zeewering Huiszwaluwtelling 2005 Vogelwerkgroep De Hoornbloem Bijzondere waarnemingen

Bij de voorplaat: Mussen getekend door Peter Vos 2

”Het Hoornblad”, nr. 50 winter 2006

Activiteitenprogramma JANUARI

zondag donderdag dinsdag woensdag zaterdag

FEBRUARI

zaterdag zondag donderdag zaterdag maandag dinsdag

8 12 17 18 21

Nieuwjaarswandeling Streekbos, zie toelichting Vogelwerkgroepbijeenkomst, zie pagina 26 Lezing Zuid-Afrika, zie toelichting Plantenwerkgroepbijeenkomst, zie pagina 12-13 Excursie Den Oever, zie toelichting

4 5 16 18 27 28

Botanische Dag, zie pagina 13 Boswandeling Schoorl, zie toelichting Vogelwerkgroepbijeenkomst, zie pagina 26 Excursie Zuidpier IJmuiden, zie toelichting Vlinderwerkgroepbijeenkomst, zie pagina 14-15 Jaarvergadering en dia’s Eric de Vroome

MAART

woensdag 1 Pwg-bijeenkomst, zie pagina 12-13 zondag 5 Wandeling Waterland, zie toelichting donderdag 16 Vogelwerkgroepbijeenkomst, zie pagina 26 zaterdag 18 Themadag NBC “Ruimte voor de Natuur” zie Natura Excursie polder Mijzen- zie toelichting dinsdag 28 Lezing over Eendenkooien, zie toelichting

APRIL

zondag zaterdag

2 Excursie Het Twiske, zie toelichting 15 Bezoek eendenkooi ‘t Zand en Het Wildrijk, zie toelichting


3

De lezingen worden - tenzij anders vermeld - gehouden in de oefenzaal van de Hoornse Harmonie, Achterstraat 43 - 45 te Hoorn. Zaal open om 19:30 uur. Er wordt in de zaal niet gerookt. De meeste excursies starten bij de kleine P aan het Dampten in Hoorn, even voorbij de begraafplaats. Vanaf de trein (en de fietsenstalling) is het 8 minuten lopen. Bel bij twijfelachtig weer even naar de vermelde contactpersoon.

Zondag 8 januari: Nieuwjaarswandeling in het Streekbos. De traditionele Nieuwsjaarswandeling vindt dit keer plaats in het Streekbos bij Bovenkarspel. Dit gebied grenst aan De Weelen. Er is destijds veel bos aangeplant, er zijn diverse, oorspronkelijke en nieuw gegraven waterpartijen. Na afloop van de wandeling eten we snert in de cafetaria van het Streekbos. Vertrek vanaf de parkeerplaats aan het Dampten om 9:00 uur. Start ca. 9:30 uur bij P Streekbos. Terug rond 13:00 uur. Inlichtingen bij Jan Vlaming (0228) 56 23 85. Dinsdag 17 januari: Lezing “KNNV-reis naar Zuid-Afrika” door Erik Eggenkamp Zuid-Afrika is een land met heel bijzondere karakteristieken, die zorgen voor veel verschillende klimaatzones met ieder een bijzondere flora en fauna. Aan de hand van fraaie (digitale) opnames gemaakt tijdens de KNNV-reis naar deze gebieden in augustus 2005 zal Erik Eggenkamp vanavond ingaan op de flora en met name de fauna van de gevarieerde klimaatzones. De wat minder reislustigen onder ons kunnen zo ook eens de sfeer proeven van een verre KNNV-reis. Zoals gebruikelijk vindt de lezing plaats in onze vertrouwde Harmonie om 20:00 uur stipt. Zaterdag 21 januari: Excursie Den Oever Het is bijna een traditionele excursie aan het worden. Maar dat is dan ook niet zonder reden. Bij Den Oever en in de directe omgeving is in een betrekkelijk klein gebied met een groot aantal biotopen veel te zien. Vooral vogelliefhebbers komen aan hun trekken. We zullen via de Wieringermeer, Dijkgatsbos en Robbenoordbos naar Den Oever rijden. We zullen gaan kijken in de havens en op het wad. We vertrekken vanaf de parkeerplaats aan het Dampten om 09:00 uur. Terug omstreeks 14:00 uur. Voor informatie Eric de Vroome (0229) 57 10 78.

4


Zondag 5 februari: Boswandeling Schoorl Vanaf de parkeerplaats bij Aagtdorp gaan we een wandeling maken door dit bosrijke gebied; altijd landschappelijk mooi, maar ook hopelijk wat vogels en met sneeuw veel sporen. Zonder sneeuw: mossen korstmossen. Vertrek 09:00 uur vanaf Dampten, terug ±14:00 uur. Voor informatie Anneloes ter Horst (0226) 45 29 90. Zaterdag 18 februari : Zuidpier IJmuiden Vandaag gaan we weer eens de zuidelijke van de twee pieren bij de haven van IJmuiden bezoeken. Vroeger was het de stek om zeetrekvogels te bekijken. Het ziet er tegenwoordig wat anders uit met de zeehaven en al z’n gebouwen er omheen. Maar de pier is nog steeds erg geschikt om de vogels op zee te bekijken, omdat deze een paar kilometer de zee in steekt. Maar ook tussen de pieren en op het strand is nog veel te zien. Ook in het Kennemermeer, dat tussen strand en duinen ligt, kunnen veel vogels waargenomen worden. Vertrek om 09:00 uur vanaf het Dampten. Terug omstreeks 14.30 uur. Voor informatie Eric de Vroome (0229) 57 10 78. Dinsdag 28 februari: Jaarvergadering en dia’s van “KNNV-excursies” door Eric de Vroome Na de pauze van de jaarvergadering toont Eric de Vroome foto’s van enkele afdelingskampen en -excursies van het afgelopen jaar. En om nog maar eens te onderstrepen dat er in ons eigen land veel mooie dingen te zien zijn, zal ook zijn zomervakantie van 2005 de revue passeren. Zoals gebruikelijk in de Harmonie om 20:00 uur. Zondag 5 maart: wandeling Broek in Waterland naar Edam Lijnwandeling van Broek in Waterland naar Edam, 15 km, hele dag. Deze wandeling voert door de weilanden, over speciale wandelbruggetjes en grasdijken. Wat zou er al aan voorjaarsleven te zien zijn? Baltsende weidevogels? Voor deze excursie laten we de auto thuis: vertrek vanaf busstation Hoorn lijn 114 om 8:49 uur!!! , aankomst Broek in Waterland 9:28 uur, waar vanaf de bushalte starten. Terug nemen we weer de bus maar dan vanaf Edam (Wie toch met de auto naar het startpunt wil, kan vanaf Edam weer de bus terug naar Broek nemen). Voor informatie Anneloes ter Horst (0226) 45 29 90 ”Het Hoornblad”, nr. 50 winter 2006

5

Zaterdag 18 maart 2006: Polder Mijzen Tijd om weer eens een kijkje te gaan nemen in deze parel onder de veenweidepolders. Misschien zijn de weidevogels al weer terug. Zijn er nog andere trekvogels te zien. Zijn de SMIENTEN er nog. Het SPEENKRUID en de DOVENETEL zullen nu wel bloeien. Lengte wandeling maak ik afhankelijk van de deelnemers en het weer. Doen we het rondje of doen we het niet! Vertrek vanaf het Dampten om 09:00 uur. Parkeren op het pleintje / café / kerk te Schermerhorn. Terug omstreeks 14:00 uur. Voor informatie Wil Liefting (0299) 69 02 12. Dinsdag 28 maart: Lezing “Eendenkooi en kooibedrijf in Nederland” door Désiré Karelse Désiré Karelse doet al 25 jaar onderzoek naar eendenkooi en kooibedrijf in Nederland en inmiddels ook buiten ons land. Aan de hand van een fraaie diaserie zal worden ingegaan op de opbouw van de eendenkooi en welke aspecten bij de uitoefening belangrijk zijn. Hoe werkt de vangpijp? Wat is de rol van het smeulende turfje, het kooikerhondje en de staleenden? Daarnaast een rondleiding langs de verschillende regionale Nederlandse eendenkooien en diverse eendenkooien uit Engeland, Duitsland, België en Denemarken. Kortom, een hoogst interessante lezing. Aanvang van deze lezing om 20:00 uur in onze vertrouwde Harmonie. Zondag 2 april 2006: Het Twiske Onder leiding van Henk Strijker (IVN gids) gaan we het recreatiegebied “Het Twiske” in. Henk staat ons op te wachten bij het pannenkoekenhuis als je de A7 en de afslag Oostzaan neemt en de borden volgt. Duur wandeling ± 3 uur. Vertrek vanaf het Dampten 09:00 uur. Terug omstreeks 14:00 uur. Voor informatie Wil Liefting (0299) 69 02 12. Zaterdag 15 april 2006: Eendekooi ‘t Zand in combinatie met Het Wildrijk Na de lezing van vorige maand over eendenkooien gaan we vandaag de theorie in praktijk zien. We bezoeken de eendenkooi ‘t Zand en daarna het nabij gelegen Wildrijk. Met een beetje geluk bloeien de stinzeplanten volop. De bloeitijden zijn afhankelijk van het weer in het vroege voorjaar. Vertrek vanaf het Dampten om 09:00 uur. Voor informatie Resi Zabel (0229) 23 05 24.

Acceptgiro In dit nummer is voor de leden een acceptgiro ingesloten. Het tarief van 2006 voor het persoonlijk lidmaatschap bedraagt € 24,- en het tarief voor persoonlijk lidmaatschap + alle huisgenoten bedraagt € 30,35. Gelieve voor 1 april 2006 het vermelde bedrag over te maken op onze rekening. Ad Roobeek, penningmeester 6


Van de Bestuurstafel Terugblik jubileumfeest Nu ik dit verhaal laat verschijnen op de monitor van mijn PC realiseer ik me dat ons 60-jarig jubileum al ongeveer twee weken achter ons ligt. Het is verbazend hoeveel tijd er aan besteed werd voor het feest en nu is het al weer voorbij. Was het al die moeite waard? Ja, ik vind van wel. Het is een bijzonder geslaagd feest geweest. Het programma dat door verschillende mensen in elkaar werd gezet was goed. Het was een modern, flitsend programma. Voor elk wat wils. Er waren korte diapresentaties die ook voor niet-leden aansprekend waren en de wandeling was lang of kort genoeg om een impressie te geven (en te krijgen) van het gebied rondom het MAK. Van achter de bar werd mij gezegd dat de open dag door zo’n 200 bezoekers werd bezocht. Daar waren natuurlijk ook leden van onze eigen afdeling bij. De speelhoek voor kinderen werd redelijk bezocht en ook de schminktafel werd niet vergeten. Het besloten deel vanaf de maaltijd tot 22:00 uur was gezellig. De echte sfeer van ons-kent-ons. De genodigden, leden van het Landelijk Bestuur en van de afdeling Zaandam vonden het

leerzaam en indrukwekkend hoe wij met elkaar omgingen. Achteraf heeft het bestuur ook nog verschillende bedankjes gekregen voor de fijne dag en/of de avond. Dat het zo’n fijne dag werd is wel te danken aan al die personen die belangeloos en uit overtuiging richting KNNV-Hoorn hieraan hebben meegewerkt. Een wil ik er even apart noemen. En dat is de gastvrouw van het MAK (het meisje achter de bar). Zij behoefde maar tot 16:00 uur te blijven, maar zij vond het zo gezellig dat zij (belangeloos) tot 17:30 uur is gebleven!! Het is een geijkte uitdrukking door te zeggen: Ik noem geen namen omdat ik bang ben er een paar te vergeten. Maar dat is in mijn geval wel correct. Het waren zo’n 20 tot 25 mensen die dit alles mogelijk hebben gemaakt. Zij waren al in de ochtend omstreeks 10:00 uur aanwezig tot in de late uurtjes toe. Daarvoor niet alleen mijn dank doch ook die van het bestuur van onze afdeling. Het feest was groots, gezellig. Velen zagen elkaar weer eens na een lange tijd en haalden herinneringen op van hoe lang geleden?


7

Natuurpakketten voor nieuwe bewoners Hoorn We weten allemaal dat er een nieuwe woonwijk gaat ontstaan in Hoorn: de Bangert/Oosterpolder. Met het scheppen van een woonwijk gaat (althans in de meeste gevallen) natuur en/of landschap verloren. Ook in dit geval. Jan Marbus kwam op de gedachte om de a.s. bewoners van deze woonwijk te gaan benaderen, hen een nestkast aan te bieden en zo de aandacht te vestigen op het 60-jarig bestaan van de KNNV. Na enig overleg hadden we een strategie. We gaan de projectontwikkelaars benaderen in Hoorn en hen verzoeken of ze onze actie willen ondersteunen. Daarvoor hebben wij een pakket samengesteld bestaande uit een draagtas waarin dan een nestkast, een insectenblokje, zadenlijst, zakje zaad, onze drie wandelingen door Hoorn en omgeving. Daarnaast brochures over de KNNV.

8


Jan Marbus en ondergetekende hebben verschillende bouwbedrijven bezocht en toen bleek dat de belangstelling groter was dan we verwachtten. We hebben contacten gelegd met Zeeman Vastgoed, Heddes Bouw en Vos Bouwmij. De eerste ging meteen akkoord voor 70 nieuwe bewoners. Met Heddes Bouw zijn wij nog in (een vergevorderd) gesprek. Deze wil -net als Vos- ook meedoen voor resp. 72 en 86 woningen. De achtergrond om de projectontwikkelaars te benaderen is dat door het bouwen van woningen (hoe noodzakelijk misschien ook) veel natuur verloren gaat. De projectontwikkelaars krijgen daarvoor de zwarte piet toegespeeld. Voor hun is het dus uit oogpunt van advertising een goede gedachte/suggestie om “iets terug te doen” voor dit verloren gaan. De PRmanager van Zeeman Vastgoed verwoordde het als: “Het is iets anders dan het steevaste flesje wijn en/of een

bloemetje. Dit is heel verfrissend.” Inmiddels hebben zo'n goede 20 pakketten hun weg gevonden naar de nieuwe bewoners. Bestuursvergaderingen Het bestuur kwam de laatste keer van dit jaar op woensdag 14 december bij elkaar. Het werd een vergadering waarin o.a. een evaluatie plaatsvond met betrekking tot het MAK en de viering van ons 60-jarig jubileum en het houden van cursussen aldaar. Daarnaast werd al uitgekeken naar een mogelijk kampweekend in het jaar 2007. Ja, je moet er tegenwoordig heel vroeg bij zijn. Ook wordt de mogelijkheid onder ogen gezien of wij weer eens een weekend kunnen organiseren over de landsgrenzen heen. Ongeveer in de geest zoals we naar Zingst zijn geweest speciaal voor de KRAANVOGELS. Wat ook over de tafel ging is de restauratie van de dijkborden. Nu het jubileum achter de rug is kunnen wij daar onze gedachten over laten gaan. Het vervaardigen van dergelijke borden is echter wel een redelijk dure aangelegenheid. Maar zullen eerst links en rechts informatie gaan ophalen. Wat ook ter sprake is gekomen is het ontwerp “Begrenzingenplan Ganzenfoerageergebieden NoordHolland” van de provincie. Dit plan mist een Beheerprogramma. Ganzen zouden ergens in Noord-Holland de gelegenheid moeten krijgen om te kunnen foerageren. Een aantal gebieden worden daarvoor aangewezen, zoals de polder Zeevang en Waterland-Oost.

Mede met de SVN en de Milieufederatie hebben wij een reactie gegeven op dit ontwerp. Wij hebben eerst onze verontrusting geuit over de (thans) weer dagelijkse gang van zaken van regelmatig verstoren, verjagen en afschot. Het is nog steeds (ook) onze mening dat wij een grote verantwoordelijkheid hebben voor deze trekvogels ten opzichte van Europa. Polder Zeevang Vogelrichtlijngebied Waarschijnlijk heeft u het al uit de media vernomen. De Polder Zeevang is Vogelrichtlijngebied. Dat heeft geen betrekking op de totale polder; er zijn begrenzingen aan gesteld. Het is toch wel een mijlpaal waar wij, KNNV, Hoorn/West-Friesland een heel groot aandeel hebben gehad. Jarenlang werden er door ons tellingen verricht en aan de verschillende instanties doorgegeven. Onze wedlandwacht Ben Pronk heeft hier een groot aandeel in gehad door al die waarnemingen van ons in te nemen en op de juiste wijze te verwerken. Ben, vanaf deze plek heel veel dank hiervoor. Daarmee mag niet worden gezegd dat we thans met de armen over elkaar kunnen gaan zitten, in tegendeel... Het verzamelen van gegevens blijft een ‘taak’ om de juistheid van een beslissing aan te tonen of aan te vechten. Ben zal elders in dit “Hoornblad” zijn zegje doen over deze aanwijzing. Michel Kleij, voorzitter


9

Weekend Lauwersmeer

Dokkumer Nieuwe Zijlen, logeeradres: ”De Brandgans” Aangezien we pas na 3 uur bij ons logeeradres terecht konden hadden we met nog een paar enthousiastelingen afgesproken om al vogelend die kant op te gaan. Ons startpunt was Den Oever. Daar zwommen in de haven DODAARS, MIDDELSTE ZAAGBEK, ROODKEELDUIKER in winterkleed (zonder rode keel, wat het voor ons beginners niet makkelijker op maakte) en er vloog een ZWARTE STERN rond, nog geheel in zomerkleed. Na nog enkele vogelstops arriveerden we in de namiddag bij “De Brandgans”. Een mooie gezellige locatie. De volgende ochtend werden we om kwart over 7 gewekt door het gekwetter van een troep ZWARTE KRAAIEN die hun slaapplek verliet. Deze dag gingen we langs de oostkant van het Lauwersmeer en zouden wel zien hoever we kwamen. Gelukkig waren de weergoden met ons, want ondanks het straffe windje was het een mooie zonnige dag. Genietend van het prachtige landschap reden we langs de weilanden vol ganzen. Waar je ook keek -- links -- rechts -- voor -achter -- of in de lucht -- al wat je zag was GANS !!! Wat een waanzinnige gewaarwording al die gakkende en keffende ganzen die in grote zwermen over ons heen kwamen. Of plots opvlogen om even later weer neer te ploffen nadat ze waren verjaagd door een knallende boer die probeerde om van die “Rot” ganzen af te komen. Onze 1ste stop was bij een uitkijkpunt op een bult. Al klunend liepen we daar naartoe. We struikelden bijna over de BLAUWE REIGERS en bij het plasje aangekomen gilde een WATERRAL ons toe. Op het water lagen KLEINE ZWANEN, PIJLSTAARTEN, SMIENTEN en SLOBEENDEN. In het riet dansten de BAARDMANNETJES van stengel tot stengel en daarboven zweefde een vrouwtje BLAUWE KIEKENDIEF. Een SPERWER was aan het ruziën met een ZWARTE KRAAI en in de verte werd een “vliegende deur” (ZEEAREND) gespot. Kortom het was een “top” punt. Bij de volgende stop was het weer een en al KOL-, BRAND- en GRAUWE GANS. Een wolk GROENLINGEN met daartussen KNEUTJES, PUTTERTJES en FRATERS vloog steeds op uit de rietkragen. Na al de ganzen afgespeurd te hebben ontdekte Tineke een vreemde eend in de bijt. Het leek net een kruising NIJLGANS-CASARCA, maar we stonden net te ver weg om hem of haar goed te kunnen determineren. Toen we dichterbij kwamen bleek het een KAAPSE CASARCA te zijn. Een prachtig beest. De deskundigen hadden er wel hun bedenkingen bij want “tja, het is natuurlijk wel een ontsnapt exemplaar”, maar dat kon onze pret niet drukken. Na weer een stukje in ganzenpas gereden te hebben kwamen we bij een weiland met een watertje. Aan de andere kant stond een kijkhut. Daar spotten we een SLECHTVALK zittend op de grond en een heel groepje BONTE KRAAIEN. Voor ons -als nog niet zo geoefend vogelaar- is het altijd weer een verademing om er achter te komen dat ook de meest doorgewinterde vogelaar niet alles weet te herkennen. Ons oog viel op een zwart/wit getekende roofvogel met een prachtig zwart masker. Waarschijnlijk was het een juveniele BUIZERD, maar het fijne daarvan zullen we nooit te weten komen. Ondertussen begon het behoorlijk af te 10


koelen en we besloten wat beschutting te zoeken in de kijkhut aan de overkant. Daar liep een WATERPIEPER langs de oever te trippelen, maar zoals altijd gaat de tijd snel als je het naar je zin hebt. Het begon al aardig donker te worden dus besloten we terug te gaan naar onze “slaapplek”. Daar wachten ons een feestelijk gedekte tafel met een kop heerlijke bruine bonensoep, wat er met smaak in ging na zo’n lange frisse dag. Na de maaltijd konden we ons onder het genot van een kop warme chocolademelk met een tompoes (bedankt Gerrit) opmaken voor de avondwandeling. Het was een heldere nacht dus zagen we heel wat sterren waar Ad ons het een en ander over kon vertellen. Kortom een mooie afsluiting van een heerlijke dag. Na weer een nacht vol van Knorhaantjes en Zaagpiepers was het alweer tijd om op huis aan te gaan. Sinterklaas was die nacht langs geweest om wat lekkers in onze schoen te stoppen (erg leuk), dan wil je toch wel weer even geloven in de Goedheilig man. Buiten zagen we aan de overkant een aantal REEËN in het weiland en over ons hoofd vloog een groepje BARMSIJSJES*). Een gepast afscheid van deze mooie locatie. Aangezien we de DWERGGANS nog op ons verlanglijstje hadden staan vertrokken we richting Anjum. Peter ontdekte ze daar in een grote groep BRAND- en KOLGANZEN. Missie geslaagd. Een paar weilanden verder zagen we een grote grijze gans met witte nek en kop. Dat bleek een KEIZERGANS te zijn met 1 gekortwiekte vleugel dus (ja-ja deskundigen) ook ontsnapt. Van Anjum ging het verder naar het plaatsje Moddergat. Daar stond een wandeling op het programma in de hoop STRANDLEEUWERIKEN te ontdekken. Vanaf het water werden we toegeblaft door de BRANDGANZEN en we waanden ons even in een hondenasiel. Voor het riet op een paaltje zat een SLECHTVALK op zijn gemak rond te kijken. Een HAAS met zelfmoordneigingen ging er pal onder zitten, maar de valk bekeek hem vol minachting zodat hij vrolijk het riet in huppelde. Op een drooggevallen plaat lagen een aantal ZEEHONDEN lekker te zonnen en op de oever liep een volwassen ROTGANS met een paar juvenielen zodat we het verschil in kleed goed konden zien. We kwamen oren en ogen tekort en hadden WEER geluk. In een stoppelveldje schuin voor ons plofte een groepje STRANDLEEUWERIKEN neer. Ze waren totaal niet schuw en lieten zich goed benaderen. De zon deed ook een duit in het zakje zodat de gele kopjes ons tegemoet straalde. Schitterend !!! Toen we over de pier wandelden zagen we prachtige wolkenluchten opkomen die de zon verdreven zodat het tijd werd om naar huis te gaan. We hebben een heerlijk weekend gehad met veel vogelsoorten maar vooral VEEL - HEEL - VEEL ganzen. Bedankt allemaal voor de gezellige gesprekken, leuke verhalen en geduldige uitleg wat het weekend voor ons helemaal af maakte. Trudy Winthorst en Conny Leijdekker.

*)

Later bleek dat we op dat moment getuige waren van de invasiegolf van BARMSIJZEN die ons land binnentrok. ”Het Hoornblad”, nr. 50 winter 2006

11

Wat een prachtige nazomer! 14 september zijn we voor de laatste keer dit jaar naar de Suyderbraeck geweest, waar we dit keer de paddenpoel en oever bekeken hebben. Op de oever stond eigenlijk niets wat niet te verwachten viel, maar wel heel leuk in het water waren de verschillende soorten kroos: PUNT-, BULT- en DWERGKROOS. De laatste soort is of erg in opmars of vroeger vaak voor KLEIN KROOS versleten; het verschil zit hem in het aantal nerfjes in het blad: bij KLEIN KROOS zijn dat er drie, bij DWERGKROOS is er maar één nerfje. Op 12 oktober zou onze 1ste binnenbijeenkomst zijn; het was echter zulk mooi weer dat we het grassen determineren naar buiten hebben verplaatst, een aangename en leerzame middag: grassen blijven lastig, maar we hebben toch weer wat meer inzicht en ervaring gekregen in de kenmerken waar het om draait. De laatste twee keer in 2005 staan in het kader van korstmossen: in november hebben we ze theoretisch bekeken en op moment van schrijven van dit stukje moeten we ze nog buiten gaan bekijken in december. Wat staat er op stapel voor het 1e kwartaal 2006: 18 januari We gaan kenmerken van zaden bekijken; heb je leuke of vreemde modelletjes: neem ze mee. Ook willen we (vakantie)foto's van interessante planten bekijken. 1 maart De periode van het eerste bloeiende hout. Heb je bloeiende takken neem ze mee, we gaan ze bekijken. 29 maart De knoppen staan op barsten: wat is wat? 19 april We gaan verder met knoppen en ontluikende bomen, nu buiten langs “onze” bomenwandeling. Verzamelen voor station Hoorn. Alle bijeenkomsten behalve die van 19 april zijn in: de Hoornbloem, Dorpsstraat 10A, Zwaag, (0229) 23 04 19. Let op de tijd is veranderd: 14:30 uur - 16:30 uur. Wij hopen dat deze tijd meer mensen goed uitkomt. Mocht je graag deelnemen aan de plantenwerkgroep, maar nooit op onze tijd kunnen, laat het dan aan mij weten, dan kunnen we het voor een volgende periode aanpassen of eventueel afwisselend verschillende tijden gebruiken. 12


4 februari is de landelijke Botanische dag van de KNNV, dit keer gewijd aan oever- en watervegetaties (zie Natura van november/december). Deze dag vindt plaats in Dronten, niet heel erg ver weg, maar slecht per OV bereikbaar vanaf hier, daarom is het zinnig om zoveel mogelijk gezamenlijk per auto te reizen. Wil je er naar toe, maar ben je niet op onze bijeenkomst van 17 januari, neem dan even contact met mij op. Anneloes ter Horst Coördinator pwg a.i. (0226) 45 29 90 [email protected]

NIEUWE FLORA

Inmiddels is de nieuwste editie van de Heukels’ Flora uitgekomen. Er is behoorlijk wat veranderd t.o.v. de vorige druk. Nieuwe indeling van families, nieuwe naamgeving van veel planten. Hij lijkt nu dunner, maar bevat meer pagina’s dan de oude versie! Op de Variadag in Leiden konden we tegen een scherpe prijs een stapeltje Heukels flora’s meenemen. Dezen kunnen we voor € 45,- aanbieden (in de boekwinkel € 49,90). Als je interesse hebt geef dan een seintje. Op=op! Op de Botanische Dag in Dronten op 4 februari zal Baudewijn Odé, voorzitter van het Landelijk Bureau FLORON, een korte toelichting geven op deze uitgave. Ina Marbus (0229) 23 04 19

Het is even wennen, alwéér nieuwe plantennamen!


13

De vlinderwerkgroep gaat op 27 februari weer brainstormen over het jaar 2006 in “De Hoornbloem” in Zwaag.

Rupsenjacht in 2006 Niets is zo moeilijk als het determineren van een rups. Gelukkig hebben ze een ding gemeen. Ze zien er qua bouw allemaal hetzelfde uit. Ze hebben een kop en dertien lichaamssegmenten. Meestal hebben ze drie paar borstpoten en 4 paar achterpoten. En mocht je denken dat hij/zij teveel pootjes heeft dan is het duidelijk geen rups van een vlinder. Verder is de rups verschillend aangekleed, niet alleen de kleur kan bij het vervellen anders worden, maar bepaalde soorten hebben een ander huidje. Er zijn naakte rupsen, kort behaarde rupsen, sterk behaarde rupsen en rupsen met doorns en wratten. De rups van de pijlstaart is naakt en heeft een haakje aan zijn achterlijf en is een nachtvlinder. Maar verder is het niet eenvoudig om de rups van een dagen nachtvlinder te onderscheiden. Mocht je, je komend jaar hierop willen storten dan is een speciaal rupsenboek handig. Soms helpt het om een foto te maken van voedselplant en rups en deze naar een rupsenkenner op te sturen. Internet is natuurlijk een geweldige bron van kennis. Een paar hele goede sites zijn te vinden op: http://www.vlinderstichting.nl, http://www.leps.it, http://www.butterflies-moths.com/Nederlands, http://members.chello.nl/ajd.wit, http://home.hccnet.nl/bernard.fransen/0testsite/0testsite, http://home.zonnet.nl/groenendijk1963

VLINDERPROJECT

Vlinderfotowedstrijd Tijdens de viering van het KNNV-jubileum in het MAK is de uitslag van de fotowedstrijd bekend gemaakt. Een overzicht hiervan vind je op de website http://www.knnv.nl/hoorn/. Wanneer je klikt op het vlinderproject zie je vanzelf vlinderfotowedstrijd staan. Deze was bijzonder geslaagd en een greep uit de diverse inzendingen staat op de site. De eerste prijs ging naar Joyce Bol, de tweede prijs naar Paula Limmen, de derde prijs naar Marian van Goor en de eervolle vermelding was voor ons aller Eric de Vroome. Eric verblijdde ons met een magnifieke foto van een MUNTVLINDERTJE.

Verslag 2005 We zijn al weer in het vierde jaar van ons 5-jarige vlinderproject. Het onderzoek verliep van januari t/m november. In deze periode zijn wederom de 17 dagvlindersoorten in onze regio onderzocht en geregistreerd.

Telgegevens per soort Welke vlinders vertonen een achteruitgang.

Evenals vorig jaar deed het LANDKAARTJE ‘t slecht dit jaar en zakte met 45 waarne14


mingen zelfs onder die van 111 in 2002. De CITROENVLINDER scoorde ongeveer gelijk met 123 waarnemingen, maar dit is nog steeds slechter dan de 161 waarnemingen in 2002. Beide soorten waren in het warme jaar 2003 wel vooruitgegaan! De KLEINE VUURVLINDER werd in 2005 14 x waargenomen en ook dit is stukken slechter dan 2002 met 31 waarnemingen. Triester is de constatering dat onze fraaie DAGPAUWOOG niet uit zijn dip komt. In 2005 zijn er 506 waarnemingen tegen 1303 in 2002. In 2003 waren het er 1.735 en 574 in 2004. Het HOOIBEESTJE doet het dit jaar slechter dan vorig jaar en zakte zelfs onder 2002 met 20 waarnemingen. Het lijkt erop dat zij profiteerde van de warme zomermaanden juli en augustus in 2003 en augustus 2004. Of zijn er andere oorzaken te vinden? Heeft het met maaibeleid of onkruidverdelgers te maken? Helaas vertoont het ICARUSBLAUWTJE ook Zeventien dagvlinders 2005 een dalende lijn t.o.v. 2003 en 2004. Onze trekkende DISTELVLINDER laat ook een terugval zien, maar soms vallen zij het land binnen na een stevig briesje dus is het moeilijk om conclusies te trekken. Voor de goede orde 1292 in 2002, 4.414 in 2003, 465 in 2004, 56 in 2005 waarnemingen. 100.000

10.000

1.000

100

10

1

Aantal vlinders per soort

Argusvlinder Atalanta Boomblauwtje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Gehakkelde aurelia Groot koolwitje Hooibeestje Icarusblauwtje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Landkaartje Oranjetipje Zwartsprietdikkopje

Welke vlinders vertonen een duidelijke vooruitgang t.o.v. 2002?

10 86

30 494 183 9 67 5 112 1.288 4 11 99 6.663 58 3 17

640 1.951 159 22 274 17 43 1.209 1 66 170 9.337 1.504 3 3

1 70 726 119 1 6

5

1

154

1.321

21 1.215 10 6 27 12 87 559 1 12 50 9.971 1.072

3 113 3 3 10 4 18 14

12 1 1

2

3 213 124

3 3

2 510

22

2

2 913

810 644 15 9.853 16.043 13.060

totaal

20 365 7 5 17 10 36 168 2 6 7 203 56 5 4

november

128 131 81 22 40 8 18 615 12 17 152 1.911 32 2 19 3 1 3.192

oktober

4 7 88 46 64 1 35 153

september

augustus

1

juli

32 4

juni

4

mei

maart

1

1 3 1 12 5

april

februari

Argusvlinder Atalanta Boomblauwtje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Gehakkelde aurelia Groot koolwitje Hooibeestje Icarusblauwtje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Landkaartje Oranjetipje Zwartsprietdikkopje totaal

januari

soort

Goed nieuwsbetreffende het BOOMBLAUWTJE, die was duidelijk even op ‘vakantie in 2004’. 524 in 2005 terwijl er 596 in 2003 waren en 207 in 2004. Het GROOT KOOLWITJE is in stijgende lijn t.o.v. alle jaren en is 3988 keer geteld. Maar onze topper is echt het Knollewitje oftewel KLEINE KOOLWITJE. In juli, augustus en september behaalde zij een record t.o.v. alle andere jaren in die maanden. Zie hier het eindresultaat van het KLEINE KOOLWITJE: 4.790 in 2002, 14.652 in 2003, 10.191 in 2004 in 28.988 in 2005. 847 4.291 533 125 506 57 381 4.016 20 113 551 29.037 3.055 14 45 9 1.474 45.074

Samenvatting Het weer in 2005 is i.v.m. de vlinders nog niet besproken. Het lijkt erop dat het doorslaggevend is geweest voor de goede ‘oogst’ in de maanden juli, augustus, september en november. Juist in deze maanden was het zacht en warm weer tot aan november aan toe. In totaal zijn er 45.074 waargenomen en daarmee hebben we het aantal in 2003 net niet overtroffen. Het leek erop dat het een slecht jaar zou worden maar niets is minder waar. Met dank aan alle waarnemers! En laten we van 2006 de topper maken van het 5 jarige project. Henny van der Groep ”Het Hoornblad”, nr. 50 winter 2006

15

Het Hoornblad nummer 50 Onze KNNV-afdeling is (her)opgericht na de oorlog in 1945 en zo zag de eerste convocatie er uit:

Dit is een Hoornblad met een gouden randje. Het is nummer 50 in een reeks. Ons afdelingsblad is begonnen als een veredelde convocatie, met de naam Mededelingenblad. Het verscheen sinds 1983 drie keer per jaar. In het winternummer 1992 werd de naam Hoornblad ingevoerd. De laatste jaren verschijnt Het Hoornblad als een kwartaalblad. Die ontwikkeling laat ook mooi de groei van de techniek en van onze KNNVafdeling zien. Na al het geknoei met doorslagen op kantoortypemachines, het knip- en plakwerk voor de kopieermachine is er nu het DTP’en per computer. Teksten worden per email aangeleverd en afbeeldingen gescand. Het blad gaat op schijf naar de drukker. Maar nog steeds proberen we een actuele voorplaat te presenteren die liefst nog geproduceerd is door een van onze eigen leden. De redactie houdt zich aanbevolen (ook voor bescheiden talent). Dinie Atsma gaat de Hoornbladen inbinden en is druk bezig een index te maken van alle verschenen jaargangen. Jan Marbus

16


Oproep

Wie ziet GPS Kleine zwanen? Het alluminium ringetje om de poot is een allang bekende wijze van vogeltrekonderzoek. Moderne technieken maken verfijnde methoden mogelijk om vast te stellen welke verplaatsingen een vogel uitvoert. Dankzij telescopen kunnen we op behoorlijke afstand een codering aflezen op een plastic ring aan poot of hals. Velen hebben al eens bij een gans of zwaan zo’n aflezing gedaan en ontvingen dan na inzending de lifestory, d.w.z. alle aflezingen van de betreffende soort. Onlangs zijn in de Wieringermeer 12 KLEINE ZWANEN voorzien van gele GPShalsbanden. Een zender in de halsband geeft 2 of 4 keer per dag de positie van de vogel door aan een satelliet. Zie op kaartje de melding van KLEINE ZWAAN 919A en 921A op 20 en 21 december om 1 uur overdag en 1 uur ‘s nachts. De onderzoekers willen ter verificatie van deze GPS-meldingen graag melding van aflezingen van deze KLEINE ZWAAN-halsringen: 913A t/m 924A. Wie één of meer van deze vogels ziet wordt dringend gevraagd dit te melden bij Wim Tijsen, De Dolven 39, 1778 JP Westerland (0227) 593 095 of e-mail [email protected] Alle aanvullende informatie, zoals gezelschap van vogel, lokatie, gedrag, is welkom. Een foto bij voorkeur en profil wordt op prijs gesteld. Jan Marbus


17

KNNV-kamp Maurvangen (Noorwegen) Na het lezen van het verslag van een zeer verzorgde reis naar oost Europa door enkele leden uit Zwaag, vond ik dat ik ook maar iets moest schrijven ver onze beproevingen tijdens het KNNV-kamp in Noorwegen afgelopen zomer. Direct na het begin van de zomervakantie stapten wij in de auto richting Denemarken. Na twee stops, in zuid en in noord Denemarken, gingen we met de boot van Frederikshavn naar Gøteborg. Van daar ging het in twee dagen via Oslo, naar Fagerness en naar de camping Maurvangen. Deze camping ligt aan de oostkant van het Nationale Park Jotunheimen. Jotunheimen betekend 'huis van de reuzen' en reusachtig en groots was het. Om er te komen moest je langs grote meren, om hoge bergen heen, over een uitgestrekte hoogvlakte bestrooid met enorme rotsblokken. Op het kampterrein kampeerden in totaal 50 KNNV-leden. Behalve de vijf leden van ons gezin waren daar ook Jan Vlaming, Anneloes ter Horst, Piet Hollander en Anneke Hofstra uit het district Hoorn. We kwamen al snel in de KNNV-kamproutine. De eerste dag werd er kennisgemaakt om 8 uur tijdens de choc. Vanaf de eerste ochtend stonden we natuurlijk om 9 uur klaar met lunch en drinken in de rugzakken. De regenpakken en warme truien moesten we ook vooral niet vergeten. De eerste dag hebben we geheel in de regen gelopen. Daarna volgden er een paar dagen met mooi weer. In de buurt van het kampterrein waren er mooie wandelroutes in overvloed. We hoefden meestal niet veel verder dan 5 tot 10 km te rijden om bij een startpunt te komen. Sommige excursies startten gewoon vanaf de camping. Het landschap was erg divers. Er waren natuurlijk bergen met gletsjers, sneeuwvelden, meren, stroomversnellingen en watervallen, moerassen en hoogvlaktes. Er waren staalblauwe luchten, regenwolken, regenbogen, sneeuwwolken en schapenwolkjes. Sommige ochtenden lag er verse sneeuw op de toppen 400 meter boven ons. We hebben voornamelijk veel planten waargenomen, ca. 300 van de 500 die daar voorkomen. Ook veel korstmossen, dankzij Anneloes, en enkele soorten vogels, insecten en zoogdieren. Wat we vooral veel hebben gedaan was wandelen en genieten van de uitzichten en kleuren. Wat kleur betreft waren wat mij betreft het opvallendst de meren waarin gletsjers afwaterden. Door het afgesleten gruis in het water, kleurde dit groen. Vanaf bijna elke wandeling hadden we wel uitzicht op het Gjendemeer, dat deze kleur had, en vooral met mooi weer was dat steeds weer spectaculair, vooral met de besneeuwde toppen op de achtergrond en de mooi gekleurde bloemen aan je voeten. We hebben een paar echt verregende dagen gehad. Dan gingen we naar een museum in Lom of Fagerness, of een eind rijden. Dat het in Noorwegen ‘s avonds fris is als je op 1.000 meter hoogte kampeert merkten we ook al snel. Diverse keren zaten we uitgedost met handschoenen, sjaals en mutsen aan de choc en werd er een vuur gestookt of gevolksdanst om weer warm te worden. Eén van de laatste ochtenden werden we wakker met ijs op de tent. Het gras 18


glinsterde in de zon van de rijp en het was een schitterende ochtend. Hoewel de bonte avond in de open lucht gehouden kon worden, regende het de ochtend van het oppakken, zodat alle tenten nat mee gingen. Iedereen ging weer zijn eigen kant op, sommigen rechtstreeks naar Nederland, wij zijn nog 1½ week in Noorwegen gebleven en onze tent heeft gelukkig ruimschoots de gelegenheid gehad om op te drogen. Een heel geslaagd en gezellig kamp!! Hans en Mirjam Breeuwer, Rozemarie, Marten en Jeroen uit Grootebroek

Kennismakingscursus bijenteelt Bijenteeltvereniging West-Friesland organiseert deze cursus voor mensen die geïnteresseerd zijn in de natuur en speciaal in insecten. Behalve het omgaan met de bijen en het oogsten van de honing leer je ook hoe nuttig deze beesten zijn. De cursus die wij organiseren omvat 4 theorieavonden (25-1 15-2, 22-3 en 12-4-2006) en 8 praktijkochtenden (zaterdag). Zowel theorie als praktijk worden gegeven in de bijenstal van kinderboerderij De Woid te Hoorn. De kosten bedragen € 45,-. Voor opgave en nadere informatie kunt u contact opnemen met: A.van Bohemen, Zesstedenweg 126a 1613 KC Grootebroek, (0228) 51 34 25 ”Het Hoornblad”, nr. 50 winter 2006

19

Schelpen en slakkendag in Naturalis Nadat ik mij enige tijd met slakken had bezig gehouden, besloot ik lid te worden van de Nederlandse Malacologische Vereniging (NMV). Meteen na mijn aanmelding ontving ik het blad “Spirula”, een ook voor beginners goed leesbaar informatie blad. Lezend in de Malacologische Agenda van dat blad, trof mij een aankondiging van een “Lezingen- en Determineerdag in Naturalis”. Kijk, dat is nog eens een lekker binnenkomertje in een vereniging. Omdat Ina Marbus ook geïnteresseerd is in slakken had zij ook wel belangstelling voor die dag en stapten we 26 november om 9:10 uur op de trein naar Leiden. Nadat Ina mij snel en bekwaam door het openbaar vervoer had geloodst kwamen wij ± 10:30 uur. bij Naturalis aan. Ruimschoots op tijd voor het zeer veelzijdige programma. Er was werkelijk voor elk wat wils. Stands over Landslakken, zoetwaterslakken, tweekleppige, zeeschelpen, fossiele schelpen en voor elk onderdeel waren specialisten aanwezig. Ook heel leuk was de schelpenhoek voor de kinderen; wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Hen werd geleerd waar je op moet letten bij het op naam brengen van schelpen en aan de snoetjes was te zien dat dit een ernstige zaak was. Na afloop konden zij een diploma krijgen. Omdat er ook de mogelijkheid was om meegebrachte slakken / schelpen op naam te laten brengen had ik zo ongeveer mijn complete verzameling mee ter controle. Ik had dan ook de zwaarste rugzak van iedereen. Ina was wat meer doordacht te werk gegaan, zij huldigde het motto: “Stop het huisje van je slakje in een geëtiketteerd plastic zakje”. En dat scheelt heel wat aan gewicht en volume. Bij het op naam brengen van mijn huisjes bleek wel dat het goed is om de wetenschappelijke namen te leren. Het zijn dan ook allemaal “zwaargewichten” die binnen hun vakgebied hun sporen hebben verdiend maar die met zoveel geduld, vriendelijkheid en eenvoud de beginners helpen dat je je meteen op je gemak voelt. Zonder dat ik het hoefde te vragen zijn alle wetenschappelijke namen voor mij opgeschreven zodat ik het thuis kan nakijken. Echt leuke jongens die slakkenpakkers. Natuurlijk namen we ook deel aan de workshop Schelpen verzamelen en het aanleggen van een collectie. De spreker had wat beter gekund, desondanks hebben we er het nodige van opgestoken. Vooral veel praktische tips zoals het raadplegen van de getijdentafelen windrichting voor je een strandexcursie maakt. Goede vindplaatsen en stukken strand waar absoluut geen schelp te vinden is. Hoe een etiket van een officiële verzameling er uit hoort te zien enz. Bij een andere tafel werden uit een nalatenschap schelpen en glazen buisjes te koop aangeboden tegen absolute bodem prijzen, het was echt centen werk. Naast dit alles waren nog vijf interessante lezingen die we helaas niet allemaal hebben kunnen meemaken. Vooral jammer was dat we de lezing van prof. dr. Gittenberger, over het overwinteren van landslakken in de Alpen hebben gemist. Wat mij ook opviel is dat veel NMV leden ook lid van de KNNV zijn. Toeval, of ....? 20


Het mooie is, dat dit soort activiteiten van de NMV ook voor niet leden vrij toegankelijk zijn. Als je belangstelling hebt maar niet weet waar en wanneer, bezoek dan eens hun site: http://www.spirula.nl Daar vind je ook de Malacologische agenda en wie weet gaan we naar de volgende slakkendag wel met een grotere groep KNNV-ers afd. Hoorn/Westfriesland. Voorlopig wens ik je veel surf plezier. Dinie Atsma

Veldbiologiecursus Afgelopen najaar organiseerde onze KNNV-afdeling een cursus veldbiologie. In 6 avonden en met 4 excursies maakten de cursisten kennis met allerlei facetten van de veldbiologie- van landschap overzien tot braakballen pluizen. Omdat de cursus nogal royaal overtekend was, is besloten deze cursus nogmaals aan te bieden. Het nme-centrum MAK Blokweer voldeed zodanig dat we opnieuw voor deze cursusplaats kiezen. Het voorjaar is een prachtige tijd om nader kennis te maken met de natuur dicht bij huis. De KNNV veldbiologiecursus is een beproefd middel om die stap te zetten. De cursus wordt gegeven op 6 opeenvolgende woensdagavonden: 15, 22, 29 maart en 5, 12 en 19 april. Op 4 zaterdagochtenden zijn er excursies in de omgeving van Hoorn. De kosten bedragen € 25,-. Niet-leden betalen € 40,-. Inschrijven en nadere informatie opvragen bij De Hoornbloem (0229) 23 04 19 of e-mail: [email protected]

Waterbeestjes De landelijke waarnemingsprojecten van de KNNV werken als eye-opener. Onbekende (en onbeminde) diergroepen komen in de belangstelling en met de kennis ervan groeit de waardering. Zo ging dat al met hommels, lieveheersbeestjes, dagactieve nachtvlinders en… slakken. Voor de komende jaren is gekozen voor het watermilieu. In 2006 wordt de aandacht gevestigd op: VLOKREEFT WATERPISSEBED WATERSCHORPIOEN BOOTSMANNETJE SCHRIJVERTJE SPINNENDE WATERTOR STEEKMUG-LARVE GERANDE OEVERSPIN DANSMUG-LARVE GEWONE POELSLAK WATERSPIN POSTHOORNSLAK Zie ook de komende Natura’s. ”Het Hoornblad”, nr. 50 winter 2006

21

Zeevangtelling vanaf nu onder de Vogelrichtlijn-paraplu Voor ieder is het een mooi moment om zijn doel te bereiken. Zo ook voor onze KNNV vogelwerkgroep. Op 29 september 2005 heeft minister Veerman met het schrijven van zijn handtekening De Zeevang als een belangrijk vogelgebied op de kaart gezet. Vijf jaar geleden op een maandelijkse vogelwerkgroepavond is het pad naar deze toewijzing ontsloten. Als leden van de vogelwerkgroep vonden wij het noodzakelijk om de vogelrijkdom in De Zeevang voor anderen zichtbaar te maken. Wij waren van mening dat veel te gemakkelijk het gebied van De Zeevang werd afgevoerd van de lijst van de 80 vogelrichtlijngebieden waarvan er 79 wel werden aangewezen. Als reden werd aangevoerd dat wat betreft Het Zeevanggebied, er geen voldoende telgegevens over vogelaantallen aanwezig waren. Tevens was de begrenzing van het gebied niet voldoende. Tijdens die vogelwerkgroepavond in oktober 2000 is hiertegen actie ondernomen. Afspraken werden gemaakt om in het winterhalfjaar maandelijks in het hele gebied dat wij onder De Zeevang verstaan, de aantallen vogels te gaan tellen. Vanaf de eerste telronde in november 2000 heeft het enthousiasme waarmee de tellers het gebied doorkruist hebben, deze zogenaamde Zeevangtelling tot een succes gemaakt. Alle telgegevens werden naar SOVON vogelonderzoek Nederland gestuurd. Vanuit ons eigen archief werden de vogelaantallen ingezet om overheden in het Zeevangebied van informatie te voorzien. Jaarlijks werd een verslag hiervoor samengesteld. In 2001 werd een officieel KNNV voortgangsrapport voor dit doel verspreid. Alle deelnemers aan het telwerk kregen maandelijks een actueel overzicht van de verzamelde vogelaantallen. Al gauw werd duidelijk dat ons veldwerk in een behoefte voorzag. Telkens werden telgegegevens aangevraagd. Zo is door Alterra in opdracht van het Ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) in 2002 een rapport samengesteld over de vogelaantallen in De Zeevang. Zo ook de rapportage waardoor de uiteindelijke toewijzing heeft plaatsgevonden: van Kleunen A. & Loos W.B. 2005. Vogelkundige waarden van Polder Zeevang 1998-2004 in het kader van de EG-vogelrichtlijn. SOVON-informatierapport 2005/11. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen (www.sovon.nl/pdf/zeevang.pdf). 22


Ons tweede argument om de vogels van De Zeevang zichtbaar te maken voor anderen is de herinrichting van De Zeevang. Komende jaren worden veranderingen in het gebied in gang gezet. KNNV Hoom/West-Friesland samen met Milieufederatie Noord-Holland en Staatsbosbeheer, komen op voor de natuurwaarden die daar aanwezig zijn, en proberen deze veilig te stellen. Het bijzondere waterrijke open poldergebied met zijn historische sloten patroon verdient bescherming. De grote vogelaantallen komen juist door dit waterrijke open landschap naar het gebied. Ben Pronk

Hondsbossche Zeewering excursie verslag

Het werd een beetje vreemde excursie op 15 oktober. De weersomstandigheden dreigden roet in het eten te gooien. De avond daarvoor werd voorspeld dat er mist zou zijn in de ochtend, die geleidelijk in de middag zou oplossen. De excursieleidster besloot de excursie maar af te gelasten. Zij was dan ook om 08:00 uur op de bekende ontmoetingsplaats om dat te vertellen. Doch de mist was lang zo dicht niet als werd verwacht. De aanwezigen besloten dan ook om op stap te gaan. Met zeven mensen werd de grens van het zilte nat opgezocht. Het beetje mist was snel verdwenen door de goede stralen van een prettig najaarszonnetje. Dat we zijn gegaan werd ons beloond door de natuur zelf. Langs de kust vlogen enige tientallen JAN-VAN-GENTEN. Wij telden er zo’n 40 tot 50 stuks. En vermoedelijk zijn het veel meer geweest. Verder gingen verschillende ROTGANZEN noordwaards Daarnaast zochten op de strekdammen veel jonge SCHOLEKSTERS, BONTBEKPLEVIEREN, KANOETSTRANDLOPERS, DRIETEENMEEUWEN, STEENLOPERTJES naar hun voedsel door driftig tussen de stenen te stappen en in de vloedlijn te pikken. De hele omgeving was vol van leven. Totaal hebben we zo’n 60 soorten geteld. U vraagt naar toppers? Wel om maar een paar te noemen: KOPERWIEK, BOERENZWALUW, WATERSNIPPEN, ZWARTE ZEE-EEND, PIJLSTAART. Wilt u nog meer? ZWARTE RUITER, SMELLEKEN, GROTE MANTELMEEUW. En bij het laatste boterhammetje nog een IJSEEND toe. Opgetogen om 14:00 uur naar huis. Een bijzondere en fraaie dag. De wereld op zijn mooist. Michel Kleij ”Het Hoornblad”, nr. 50 winter 2006

23

+

Totaal Index Percentage t.o.v. voorgaande jaar

2005

o + o o + o o + + + + o + + + + o o + o + o + o + o + o o + + o + o o o o o + o o o + o o o o

Jaartal Plaats Aartswoud Abbekerk Andijk Avenhorn Baarsdorpermeer Beets Benningbroek Berkhout Bobeldijk Bovenkarspel De Goorn De Weere Enkhuizen Gouwe Grootebroek Grosth. / Scharwoude Hauwert Hem Hensbroek Hobrede Hoogkarspel / Lutjebroek Hoogwoud Hoorn Kwadijk Lambertschaag Medemblik Middelie Midwoud Nibbixwoud Obdam Onderdijk Oosterblokker Oosterdijk Oosterleek Oosthuizen Oostwoud Opmeer / Spanbroek Opperdoes Oudendijk Schardam Schellinkhout Sijberkarspel Spierdijk Twisk Ursem Venhuizen Wadway Warder Wervershoof Westerblokker Westwoud / Oudijk Wijdenes Wogmeer Wognum Zandwerven Zuidermeer Zwaag Zwaagdijk-Oost Zwaagdijk-West

2004

2005

Huiszwaluwtelling 2005 Kwartblok

0 7 103 0 0 0 0 7 0 23 45 25 62 0 10 15 15 8 0 0 4 7 1 1 5 32 27 0 13 8 24 0 0 3 20 8 25 1 29 6 0 20 1 2 0 64 0 20 35 0 0 15 0 4 0 0 3 17 5

0 8 89 0 0 4 0 6 0 37 46 30 64 0 18 16 20 13 0 0 3 12 1 4 5 30 41 0 22 8 31 0 0 1 19 11 26 1 33 6 0 19 0 2 0 60 0 32 30 0 0 12 0 5 0 0 3 13 5

14-56-1 14-57-3 15-51-1, 15-51-2 19-36-1 19-16-4 19-36-3 25-41-3 19-26-4 19-26-2 20-12-1 19-26-3 14-56-4 20-12-2 14-56-3 20-11-2 19-36-2 19-18-1 20-21-1 19-25-1 19-46-3 20-11-1 14-55-4 19-27-4 19-56-2 14-57-1 14-48-3 19-46-4, 19-56-2 19-17-2 19-17-2 19-15-3 14-58-2 19-18-3 15-52-1 20-21-2 19-46-2 14-57-4 19-16-1 14-47-3 19-36-3 19-36-4 19-28-3 19-16-2 19-26-1 14-57-2 19-25-3 20-11-4, 20-21-2 19-16-1 19-47-1 14-58-4 19-28-1 19-18-4 19-28-4 19-25-2 19-17-3 19-16-3 19-26-1 19-27-2 19-18-2 19-17-4

720 70 3

786 77 9

Aan de linkerzijde is de voor- dan wel achteruitgang van het aantal nesten t.o.v. het voorgaande jaar weergegeven. + = meer huiszwaluwnesten, - = minder huiszwaluwnesten, o = hetzelfde aantal huiszwaluwnesten

In 2005 hebben dertig tellers de plaatsen waar de HUISZWALUWEN in ons gebied nestelen bezocht. Er zijn 786 Huiszwaluwnesten in 67 kolonies geteld. Met de telling van dit jaar brengen we het aantal onderzoeksjaren op veertien. Door deze reeks ontstaat er een bijzonder goed beeld van deze kolonievogels in ons gebied. Andijk 300 250 200 150

aantal

100 50 0

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

In 2005 zijn er 66 nesten meer geteld dan in 2004. Dit is een wat positiever bericht dan in 2002 en 2003. De HUISZWALUWENstand is helaas nog steeds laag te noemen, zeker in verhouding tot het topjaar 2000 toen er 1.302 zwaluwen waren. De toe- en afname van huiszwaluwnesten over de verschillende plaatsen is weer erg wisselend. Er valt te vermelden dat er in Andijk 89 (afname 14), De Weere 50 (toename 5), Enkhuizen 64 (toename 2), Grosthuizen / Scharwoude 16 (toename 1), Hoogwoud 12 (toename 5), Middelie 41 (toename 14), Nibbixwoud 22 (toename 9), Onderdijk 31 (toename 7), Opmeer / Spanbroek 26 (toename 1), Venhuizen 60 (afname 4), Warder 32 (toename 12), Wervershoof 30 (afname 5) en Zwaagdijk-Oost 13 (afname 4) nesten zijn geteld. Douwe Greydanus / Egbert Baars

24


Huiszwaluwen

1500

Kust

Binnenland

Binnenland

Kust 46%

1250 1000 750

54%

In het bovenstaande figuur is het percentage nesten in het binnenland en langs de kust weergegeven.

500

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1993

0

1992

250

Jaar

In de bovenstaande grafiek zijn de totalen over de jaren 1992 tot en met 2005 weergegeven, tevens zijn de nesten die in het binnenland en langs de kust zijn geteld zichtbaar gemaakt. Wervershoof

Enkhuizen

100

300

80

250 200

60 aantal

150

aantal

40

100 20

0

50

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

0

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005


25

Half januari 2006 staat de midwintertelling weer op het programma. Net als voorgaande jaren valt deze telling samen met de Zeevangtelling. Dit vereist wat papierwerk maar dat lukt altijd wel. Voor deze tellingen kunnen wij nog wel actieve tellers gebruiken. Tijdens de afgelopen Zeevangtelling zag Peter de Lange een vrouwtje BLAUWE KIEKENDIEF in de Grote Koogpolder. Het vermoeden bestaat dat deze kiekendief een vaste slaapplaats heeft in het rietveld van de Oosterkoog. Zo’n winterslaapplaats is bekend van de Vooroever, maar bij mijn weten niet in de Oosterkoog. In het oudejaarsweekeinde zullen veel tellers ook bezig zijn met de jaarlijkse Punt - transect - tellingen (PTT). Voor het aankomend voorjaar 2006 zal de vogelwerkgroep nog drukker zijn met broedvogelinventarisaties. Siem Koops heeft aangegeven dat hij delen van het inventarisatiewerk in het Zeevangreservaat wil overdragen aan de vogelwerkgroep van de KNNV. Gerard Kenter zal onze telgroep komen versterken door de Oosterkoog voor zijn rekening te nemen. Nu de weidevogels het steeds moeilijker krijgen zijn deze inventarisaties extra zinvol. Daarnaast zal dit jaar ook gestart worden met de broedvogelatlas van NoordHolland. De vogelwerkgroep zal meewerken aan dit door de SVN gecoördineerde project. De bedoeling is dat wij een groot deel van ons werkgebied volgens een bepaalde methode gaan inventariseren. Hiervoor zijn veel tellers nodig. Het project zal laagdrempelig zijn waardoor ook minder ervaren vogelaars kunnen deelnemen. De precieze werkwijze volgt nog. In 2006 zal een deel van de vogelwerkgroep ook weer de GEOORDE FUTEN tellen in de kleiput De Nek. Voor 2006 is ook al een datum geprikt voor de soortendag. Afgelopen jaar viel deze dag jammer genoeg letterlijk in het water. Misschien dat wij dit jaar meer geluk hebben. Waarnemingen kunnen direct digitaal doorgegeven worden aan de nh-secretaris Jan-Pieter de Krijger. Een meldingsnetwerk voor bijzondere waarnemingen is in de maak! De volgende data zijn gepland voor de vogelwerkgroepavonden, voorafgaand aan de Zeevangtelling: 12 januari 16 februari 16 maart Steeds van 20:00 - 22:00 uur bij: De Hoornbloem, Dorpsstraat 10A te Zwaag Ik wens iedereen een gezond en vogelrijk 2006 en tot ziens op de vogelwerkgroep avond. Ko van Gent Coördinator vwg 26


De Hoornbloem ZADEN

Dorpsstraat 10A, 1689 EV Zwaag, ☎ (0229) 23 04 19, e-mail: [email protected]

Ook al is het een rustperiode voor de tuin, er is achter de schermen hard gewerkt. Nu alle ingezonden en geoogste zaden geschoond en ingepakt zijn kon het overzicht gemaakt worden. De zadenlijst 2006 is klaar en bevat maar liefst 250 soorten en 7 mengsels! De lijst is in te zien en te downloaden op de KNNV-site: www.knnv.nl/hoorn Behalve de lijsten voor de grote afnemers, gaan nu ook persberichten de deur uit. Wie “De Hoornbloem” wil bezoeken om in maart zijn tuin te verrijken met wilde planten (bijv. TEUNISBLOEM om BARMSIJZEN te lokken) kan het beste van te voren even bellen: (0229) 23 04 19. Op verschillende plaatsen komt “De Hoornbloem” met presentaties om het ecologisch tuinieren te bevorderen. O.a. op 7 februari in de Openbare bibliotheek in De Goorn, en 25 maart in het serviceloket Zwaag.

(NEST-)KASTEN

VAN DE

KNNV

Van Koolmeeskast tot rupsenkweekkast, van insectenblok tot spechtenkast, vrijwel alles uit voorraad leverbaar. Neem contact op met: Evert Kunst Westerblokker 132A (schuin tegenover De Nadorst) (0229) 23 15 68

BOEKEN

Momenteel uit voorraad leverbaar: Wat zingt daar? Vogelzang en -roep + CD Flora en fauna van de zee, veldgids Vlinders in de tuin, tuinideeën Water- en Oeverplanten, veldgids Vogelkijkgids Nederland, vogelkijkpunten Mineralen, veldgids ”Het Hoornblad”, nr. 50 winter 2006

27

Bijzondere waarnemingen Dit keer eens een stukje waar niet alleen Freek en Ad aan bod komen. Tijdens het 60 jarig bestaan kreeg ik terecht de vraag of niemand anders waarnemingen aanlevert voor dit stukje. Mijn antwoord moest helaas zijn dat dat zeer weinig voor kwam maar daar is verandering in gekomen zoals jullie nu kunnen lezen. Ik heb me wel beperkt tot de “bijzondere” en “leuke” waarnemingen. Tijdens zijn fietstocht op 6 december zag Peter Tjeertes in de werkhaven bij Andijk 18 BRILDUIKERS waarvan 2 mannetjes in prachtkleed. Ook waren er 4 GEOORDE FUTEN en 4 Dodaarsjes aanwezig evenals 4 KRAKEENDEN. In het Streekbos liep hij 20 SIJS-JES en 15 KRAMSVOGELS tegen het lijf. Ad Roobeek had op 18 september een RUIGPOOTBUIZERD bij de Lutjebroekerweel en een KERKUIL vloog op een afstand van 2 meter op toen hij aan de westkant van de Lutjebroekerweel op zoek was naar GEHAKKELDE AURELIA’S op een braamstruik. Op 20 september zag Ad in de Vooroever 8 WATERRALLEN en 5 WITGATJES en op 24 september vloog er een ROTGANS over. Toen hij op 3 oktober op weg was naar zijn werk vlogen er 3 BEFLIJSTERS boven Lutjebroek. Zo zie je maar dat je geen moment mag verslappen! De Vooroever was op 7 oktober goed voor 1.000 FUTEN en een man ZOMERTALING. De Lutjebroekerweel was op 8 oktober goed voor een vrouwtje BLAUWE KIEKENDIEF en op de 11de vloog er een KWAK op, richting zanddepot. Wederom een BEFLIJSTER op 14 oktober maar nu bij de Industrieweg bij Grootebroek. Lutjebroek heeft een interessant luchtruim want op 16 oktober vloog er een KRUISBEK over en de volgende dag 3 SNEEUWGORZEN. 23 oktober was de dag van 14 KLEINE ZWANEN en op 28 oktober was het een SMELLEKEN die Lutjebroek van boven bekeek. De Vooroever bood plek aan 20 TOENDRARIETGANZEN op 29 oktober en ook 4 ZWARTE ZEE-EENDEN lieten zich die dag zien. Op 5 november zag Ad 2 VUURGOUDHAANTJES en een VISDIEF in de Lutjebroekerweel. De 11 GEOORDE FUTEN en de KUIFDUIKER die Pieter van Franeker aan Ad doorbelde vanuit de Vooroever waren vertrokken toen hij aankwam. Hij vond er wel 10 STAARTMEZEN, 29 DODAARZEN, 1 GEELGORS en een KIP. Ad zijn tuin leverde op 19 november 2 ZWARTE MEZEN op en die dag was er een IJSVOGEL in de Lutjebroekerweel. Op 20 november was het wel raak, maar liefst 3 KUIFDUIKERS en 11 GEOORDE FUTEN in de Buurtjeshaven van Andijk en er zat ook een KUIFDUIKER in de Vooroever samen met 33 DODAARZEN. De Lutjebroekerweel had op 27 november veel te bieden. 26 GROTE ZAAGBEKKEN, een SMELLEKEN, 92 Veldleeuwerikken en 35 PIMPELMEZEN kon Ad bijschrijven. Een IJSVOGEL liet zich zien bij het sportpark in Hoogkarspel op de 30ste en de nieuwe waterberging van Twisk gaf plaats aan o.a. 235 SLOBEENDEN en een KLEINE STRANDLOPER. Grootebroek was op 12 december goed voor een HOUTSNIP. 28


Marco van der Lee stuurde mij ook een lijst met waarnemingen. Ik heb de “leukste” er uit gehaald. Op 4 september zag hij 4 PATRIJZEN bij Opperdoes en op de 17de vlogen er 2 BOOMVALKEN nabij AVV-Andijk. 3 HUISZWALUWEN vlogen bij het museum van Andijk op 30 september. De jachthaven van Andijk was op 30 oktober goed voor 2 KUIFDUIKERS en 3 GEOORDE FUTEN en op 6 november was dat aantal gegroeid tot respectievelijk 3 en 10. Op 10 november zag hij 3.000 GOUDPLEVIEREN op de Drechterlandse weg ter hoogte van Westwoud En op 12 november zaten er in de waterberging van Twisk 6 KLEINE ZWANEN, 900 GRAUWE GANZEN, 15 CANADESE GANZEN, één BRAND- EN EEN KOLGANS, 1.200 SMIENTEN, 30 WATERSNIPPEN, 10 GRASPIEPERS, 30 VELDLEEUWERIKEN en een RIETGORS. Een leuk gebied zo te lezen deze nieuwe waterberging. 3.000 KRAMSVOGELS waren aanwezig in een boomgaard op Zwaagdijk-west op 17 november en op 27 november zaten er bij de jachthaven van Andijk 8 BARMSIJZEN, 9 GEOORDE FUTEN en 7 DODAARZEN. Debby Doodeman kwam met de volgende waarnemingen. In de Uiterdijken zag ze op 13 november 2 KLEINE ZWANEN. Op dezelfde dag vloog er een HOUTSNIP over een tuin in Blokker. Meer dan 100 KOPERWIEKEN vlogen rond bij de Oude Veiling in Zwaag op de 16de. Verder had op ze 20 november een dode KERKUIL in Blokker maar de gesloten gekleurde ring wees uit dat het beest afkomstig was van een fokker. De dode uil was ontsnapt toen hij nog leefde. Een GROTE BONTE SPECHT vloog op 24 november over in Blokker en in een van de tuinen zat een ZWARTE MEES op de 27ste. 7 BARMSIJZEN vlogen over in Blokker op de 30ste en op 8 december waren het er 15. Vanaf 20 november worden er door verschillende mensen APPELVINKEN gemeld vanuit de Risdam en de Risdammerhout en ook het Julianapark heeft zijn deel APPELVINKEN gehad dit jaar. Jord Ingenbleek meldde onder andere APPELVINKEN op 23 en 28 november maar ook op 6, 11 en 12 december nam hij ze waar. Het maximaal aantal was 6. Ook worden er op deze plaatsen regelmatig SIJZEN en BARMSIJZEN gemeld. Blijkbaar hebben deze wijken en het park genoeg zaaddragende bomen en planten om deze soorten aan te trekken. Ook dit jaar mogen wij ons plezieren aan een mooie soort als de PESTVOGEL. We zien ze niet elk jaar, maar na vorig jaar zijn we ook dit jaar aan de beurt. Er kwam er 1 overvliegen op 27 november bij Freek thuis. Op 29 november zaten er 6 in Enkhuizen en op 1 december werd er ook 1 waargenomen. Jord had er 3 op 3 december in de Risdam en Freek had er deze dag 4 in het Galjoen. Op 4 december werd Freek Musman gebeld door iemand in de Houtzaagmolen dat er 4 PESTVOGELS in de boom zaten. Ikzelf heb deze ook gezien en weet dat ze er tot 6 december zaten. Michel Kleij hoorde deze dag een knal en moest vaststellen dat een PESTVOGEL zijn raam had niet had gezien en er tegen aan was geknald. Het beest heeft de klap overleefd. Op 12 december kwam ik terug fietsen van mijn werk en hoorde ik het kenmerkende geluid van de PESTVOGEL. Enig speurwerk leverde in de bomen in de buurt 21 PESTVOGELS op die zich een ”Het Hoornblad”, nr. 50 winter 2006

29

voor een te goed deden aan de vuurrode bessen van een GELDERSE ROOS in een van de tuinen van de Weidemolen. Op 14 december zag Aartje de Vroome er 23 in het Gangwerk en op 16 december zette Jan Marbus er een aantal op de foto in een groep van 29. Inmiddels ligt de score op 32! Op 19 november had de cursus Veldbiologie een fietsexcursie naar de Nek. Net aan de het begin van de dijk ter hoogte van Hoorn 80 zaten 2 RIETGORZEN in het riet, bij de Uiterdijken kwamen er 7 KLEINE ZWANEN over en bij het surfstrand van Schellinkhout konden we ze beter bekijken want daar waren ze aan het fourageren. De Nek zelf leverde een vrouwtje TOPPEREEND op en een SPERWER vrouw liet zich goed bekijken in een rietkraag. Tineke Horstman en ik tellen in verband met ons inventarisatieproject op Suyderbraeck elke maand de vogels. Toen wij daar 20 november weer rondliepen zei ik nog tegen haar: “Volgens mij hadden we hier vorig jaar een HOUTSNIP”. Ik had het nog niet gezegd of vlak voor mijn voeten stoof er een de lucht in. Binnen een kwartier hebben wij 4 keer een HOUTSNIP opgeschrikt. Aan de vluchtrichtingen af te leiden durf ik te stellen dat het minimaal 3 exemplaren waren. Ook Freek heeft natuurlijk niet stil gezeten en leverde het volgende in van zijn telpost bij de Nek. Een WESPENDIEF op 9 september, de 11de was goed voor een Roerdomp, 3 Krombekstrandlopers, een ZILVERPLEVIER en een NOORDSE GELE KWIKSTAART. Wederom 2 WESPENDIEVEN op 20 september en een ROODPOOTVALK en een SMELLEKEN op de 21ste. GROTE ZILVERREIGERS kwamen langs op de 22ste en op de 25ste. De laatste GRUTTO van Freek vloog langs op 24 september. Een KANOET kwam langs op 3 oktober gevolgd door een VELDUIL op de 5de. Een BOOMLEEUWERIK gaf zich 3 dagen later bloot en een ROTGANS vloog langs op de 11de. De dag daarna een DRIETEENSTRANDLOPER en een ROODKEELDUIKER vloog langs op 15 oktober. Een SLECHTVALK, een EIDEREEND en 2 WILDE ZWANEN kwamen langs op 19 oktober. Een KLEINE STRANDLOPER was van de partij op 26 oktober en de laatste BOERENZWALUW van Freek liet zich zien op 29 oktober. De maand werd afgesloten door een nieuwe soort voor Freek. Hij claimt 2 BOSGORZEN langs zijn post te hebben gehad op de 30ste. 2 IJSGORZEN kwamen langs op 9 november en op de 10de kwamen er 44 KLEINE RIETGANZEN langs evenals 49 ROTGANZEN. 14 november was BARMSIJZEN-dag voor Freek. Er kwamen er 376 langs vliegen. Een SNEEUWGORS en een ZWARTE RUITER werden gezien op 18 november. Verder had Freek een HAVIK in de Risdammerhout op 18 oktober, een SNEEUWGORS op 3 december in het Julianapark en op dezelfde dag 2 APPELVINKEN in de Louise De Colignylaan. In de laatste weken van december zijn nog steeds BARMSIJZEN (ca. 25) en ZWARTE MEZEN waargenomen en 19 PESTVOGELS op de Paardenwei in Zwaag. Jan-Pieter de Krijger 30


ADRESSEN

AFDELING

HOORN/WEST-FRIESLAND

Bestuur Voorzitter Secretaris Nat. hist. secr. Penningm. & Ledenadm. Leden

Erevoorzitter

: M. Kleij, Lijndraaier 149, 1625 ZV Hoorn, ☎ (0229) 23 05 24, e-mail: [email protected] : E.J. Baars, Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker, ☎ (0229) 24 95 46, e-mail: [email protected] : J.P. de Krijger, Weidemolen 98, 1622 KE Hoorn, ☎ (0229) 23 97 24, e-mail: [email protected] : A. Roobeek, P.J. Jongstraat 176, 1614 LK Lutjebroek ☎ (0228) 51 20 88, e-mail: [email protected], Postgiro: 3553986 : A.L. ter Horst, Dorpsstraat 59, 1713 HB Obdam, ☎ (0226) 45 29 90, e-mail: [email protected] C.J.P. Schoon, Dokter Bloemstraat 75, 1641 LN Spierdijk, ☎ 06 55101511, e-mail: [email protected] C. van der Velden, Dukaat 29, 1628 PP Hoorn, ☎ (0229) 23 19 10, e-mail: [email protected] E. de Vroome, Veenrug 17, 1687 WN Wognum, ☎ (0229) 57 10 78, e-mail: [email protected] : J.A. Marbus, Dorpsstraat 10A, 1689 EV Zwaag, ☎ (0229) 23 04 19, e-mail: [email protected]

Coordinatoren Plantenwerkgroep : Anneloes ter Horst, Dorpsstraat 59, 1713 HB Obdam, ☎ (0226) 45 29 90, e-mail: [email protected] Vogelwerkgroep : Ko van Gent, Berkenweide 13, 1647 BG Berkhout, ☎ (0229) 24 58 85, e-mail: [email protected] Vlinderwerkgroep : Henny van der Groep, Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker, ☎ (0229) 24 95 46, e-mail: [email protected]

AANMELDINGSFORMULIER - S.V.P.

INLEVEREN BIJ HET BESTUUR.

Ondergetekende meldt zich aan als: ❍ KNNV-lid (1 persoon € 24,00 per jaar) ❍ Gezinslid (meer dan 1 persoon op hetzelfde adres € 30,35 per jaar) dhr./mevr.: voorletter(s) : geboortejaar : adres : postcode + woonplaats : specialiteiten of interesse: naam huisgenoot : geboortejaar : specialiteit of interesse :

achternaam: telefoon :


31

NATUURLIEFHEBBER?

Enthousiast over mooie dingen die u in de natuur ontdekt heeft en wilt u die ervaring graag met anderen delen? Of vindt u het buiten prachtig maar zou u wel wat meer willen weten over dat landschap, zo’n plant of dier........

DE

DOE

DAN MEE MET DE KNNV! VERENIGING VOOR VELDBIOLOGIE.

Het is een club van actieve natuurliefhebbers. Zo veelzijdig als de natuur, zo veel zijn de activiteiten van de KNNV! Naast het programma van de plaatselijke/regionale afdelingen biedt de landelijke organisatie o.a.: - het verenigingsblad Natura (6x per jaar) - kampen en reizen - allerlei werkgroepen (o.a. landschap, korstmossen) - publikaties voor ledenprijs Het landelijk bureau is gevestigd in Utrecht. Oudegracht 237, 3511 NK Utrecht, ☎ 030-231 47 97

WILT

U

“HET HOORNBLAD”

VAKER ONTVANGEN?

Gebruik dan de bon op pagina 31 en wordt lid van de KNNV-afdeling Hoorn/West-Friesland. U bent dan ook automatisch lid van de landelijke KNNV. Het kost u slechts € 24.00 per jaar. Opzegging van het lidmaatschap melden voor 1 november bij de ledenadministratie van de afdeling.

DRUKWERK

TPG Post Port betaald Port payé Pays-Bas

AAN:

Afz. Ledenadm. KNNV A. Roobeek, P.J. Jongstraat 176, 1614 LK Lutjebroek ☎ (0228) 51 20 88 32


West-Friesland

Recommend Documents