West-Friesland

nr. 71 lente 2011

d a l b n r o o H t e H afdeling Hoorn/West-Friesland

Het Hoornblad

Oplage 425 exemplaren

Informatie en mededelingenblad van de KNNV-afdeling Hoorn/West-Friesland Verschijnt 4x per jaar (januari, april, juli en oktober) Sluitingsdatum kopij: 1 juni 2011 Redactie: Jan en Ina Marbus, Dorpsstraat 10A, 1689 EV Zwaag Egbert Baars, Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker Wim van der Hulst, Van der Bloqueriestraat 3, 1623 JJ Hoorn e-mail: [email protected] of [email protected] Internet: http://www.knnv.nl/hoorn Verzending: Dinie Atsma-Suidema, Elbaweg 51, 1607 MN Hem, ☎ (0228) 54 19 00 Archiefnr. 2011-001HN/02HB

Inhoud van Het Hoornblad Nr. 71 pagina

3 4-5 7 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16-18 19-21 22-23 24 25 26-27 27 28 29-30

Activiteitenprogramma Toelichting Koninklijke onderscheiding voor Michel Kleij Rabo-fietssponsortocht Van de bestuurstafel Afscheidswoord scheidend voorzitter Verslag Nieuwjaarswandeling Verslag excursie Helderse Vallei Verslag excursie Oostvaardersplassen Plantenwerkgroep Vogelvaartochten IJsselmeer Handje helpen Verslag Kraanvogelweekend Libellen/vlinderwerkgroep Zoogdierwerkgroep Tuinreservaten-Natuurlijke tuinen Vogelwerkgroep Kort verslag Midwintertelling Big Day Vogels - Soortendag De Hoornbloem/De Specht Bijzondere waarnemingen

Bij de voorplaat: Kraanvogels boven het Opperweher Moor, Frank Baldé

2

”Het Hoornblad”, nr. 71 lente 2011

Activiteitenprogramma APRIL zaterdag zondag woensdag donderdag zaterdag zondag zaterdag

2 10 13 14 16 17 30

Excursie Mijzenpolder, zie vorig Hoornblad Vroege vogelzangexcursie, zie toelichting Plantenwerkgroep excursie, zie pagina 13 Vogelwerkgroep bijeenkomst, zie pagina 25 VV-Jaarvergadering landelijke KNNV in Naturalis Excursie heemparken Amstelveen, zie toelichting Vogelkijkdag waterberging Twisk, zie toelichting

4 7 8 9 12 15 21 25

Plantenwerkgroep excursie, zie pagina 13 Big Day Vogels, zie pagina 27 Fietsexcursie eiland Wieringen, zie toelichting Vlinderwerkgroep, zie pagina 21 Vogelwerkgroep excursie, zie pagina 25 Libellen/vlinderexcursie, zie pagina 21 Busexcursie eiland Tiengemeten, zie toelichting Plantenwerkgroep excursie, zie pagina 13

MEI woensdag zaterdag zondag maandag donderdag zondag zaterdag woensdag

JUNI donderdag 9 Vogelwerkgroep excursie, zie pagina 25 woensdag 15 Plantenwerkgroep excursie, zie pagina 13 zondag 19 Excursie Kennemerland, zie toelichting

JULI zaterdag 2 zondag 3 woensdag 6 vrijdag 8 zaterdag 16

Vaarexcursie Nieuwkoopse Plassen, zie toelichting Kennismakingsexcursie libellen, zie toelichting Plantenwerkgroep excursie, zie pagina 13 Nachtvlindernacht IVN/KNNV, zie website Insecten Big Day


3

Toelichting activiteitenprogramma De meeste excursies starten bij de kleine P aan het Dampten in Hoorn, even voorbij de begraafplaats. Vanaf de trein (en de fietsenstalling) is het 8 minuten lopen. Bel bij twijfelachtig weer even naar de vermelde contactpersoon.

Zondag 10 april: Vroege vogelzangexcursie Het blijft een bijzondere ervaring om in de vroege morgen het vogelconcert te beluisteren. Dat kan tegenwoordig het beste op een zondagochtend. Wie mee wil lopen o.l.v. Jan Marbus, telefoon: (0229) 23 04 19. Kom om 06:00 uur naar de brandweerkazerne in het Julianapark in Hoorn. Zondag 17 april: Excursie Heemparken Amstelveen In Amstelveen zijn in de jaren 30 op de veengrond 2 heemparken aangelegd: De Braak en het bekendere Thijssepark. In de 50-er jaren is aangrenzend hieraan nog een parkje toegevoegd, dat tegenwoordig de naam van de bekende plantenman Koos Landwehr draagt. We zullen een wandeling maken door deze drie parken. Vooral het Thijssepark is rijk aan allerlei stinzenplanten; vandaar dat we het in deze tijd van het jaar gaan bezoeken, maar ook verder zullen er vele voorjaarsbloeiers te zien zijn. Vertrek 09:00 uur Dampten, terug begin van de middag. Contactpersoon: Anneloes ter Horst, telefoon: (0226) 45 29 90 / 06 176 28 020. Zaterdag 30 april: Vogelkijkdag waterberging Twisk Inmiddels al een traditie geworden: een kijkdag in de waterberging te Twisk in samenwerking met Landschap Noord-Holland. Gedurende deze dag zullen er telescopen staan opgesteld om belangstellenden te wijzen op de daar verblijvende vogels. Het broedseizoen is begonnen, kieviten, bontbekplevieren en kluten zullen dan al op het nest zitten, maar andere steltlopers zijn nog aan het trekken. Bijzondere waarnemingen zijn niet uit te sluiten. Van 10:00 uur tot 15:00 uur is er een post, met informatie van zowel Landschap Noord-Holland als van KNNV, bij het informatiepaneel langs het fietspad. Iedereen is van harte welkom. Op de fiets te bereiken vanuit Twisk, of via grasdrogerij Hartog. Auto’s kunnen het beste aan de westkant van het gebied geparkeerd worden, nabij grasdrogerij. Informatie bij Ofra Carmi (06) 534 63 809, e-mail: [email protected]. Zondag 8 mei: Fietsen over Wieringen, dagexcursie Niet ver weg maar toch weer even anders dan de omgeving van Hoorn. Wieringen met zijn keileembulten, Waddenzee en nieuwe land. Een mooie plek om te fietsen langs de verschillende gebieden van het voormalige eiland. Jan de Krijger (de vader van Jan-Pieter) zal deze fietstocht leiden en ons hier en daar wat vertellen over de geschiedenis van Wieringen waar hij is opgegroeid. Natuurlijk zal er onderweg ook gestopt worden om de natuur aldaar te bekijken. Het is voor deze excursie wel van belang dat we weten wie er mee gaan, wie 4


zijn of haar fiets mee wil nemen, wie kan rijden en een fietsdrager heeft om eventueel fietsen mee te nemen. De kans bestaat anders dat u met de fiets klaar staat voor een mooie excursie en dat u dan niet op de plaats van bestemming kan komen met uw fiets. In Den Oever bestaat de mogelijkheid om fietsen te huren. Vertrek 09:00 uur Dampten, terug begin van de middag. Contactpersoon Jan-Pieter de Krijger, telefoon: (0229) 24 95 46 of e-mail: [email protected]

Zaterdag 21 mei: Busexcursie naar het eiland Tiengemeten Tiengemeten, het eiland in het Haringvliet wordt beheerd door Natuurmonumenten. De pont naar Tiengemeten vaart op zaterdag elk heel uur. Op het eiland zijn verschillende wandelroutes uitgezet tot 10 km. Op de website http://www.natuurmonumenten.nl/tiengemeten is veel informatie te vinden. Vertrek 08:00 uur vanaf Dampten. Terug: rond 06:00 uur. Contactpersoon Gerrit de Weerd, telefoon: (0228) 58 55 77 (op 21/05 mobiel: 06 499 68 720), e-mail: [email protected]. De reiskosten per bus en veerboot worden begroot op € 20,- tot € 25,- per persoon. Opgeven voor 1 mei. De reisduur is ongeveer tweeënhalf uur. Kijk op http://www.tiengemeten.com/ voor meer achtergrondinfo over dit eiland. “Tiengemeten is één van de meest besproken natuurprojecten van ons land geworden. Verrassend uitgestrekt is ‘t, vergelijkbaar met een klein Waddeneiland. Tiengemeten is het laatste echte eiland van Zuid-West Nederland. In 2006 is het omgevormd van landbouwgrond naar natuur. Het zal uitgroeien tot een natuurgebied zoals je dat in Nederland eigenlijk nauwelijks ziet. Echte wilde natuur, met stromende geulen en kreken. Tiengemeten is jong, maar ontwikkelt zich razendsnel. Het wordt elk jaar mooier”. ”Het Hoornblad”, nr. 71 lente 2011

5

Zondag 19 juni: Excursie Kennemerstrand Na de verlenging van de pieren van IJmuiden is aan de zuidkant een grote strandvlakte ontstaan. In de jaren 90 zijn hier een boulevard en jachthaven, maar ook een recreatieplas aangelegd.De recreatieplas heeft geleid tot een natte duinvallei met zeldzame planten (o.a. vele soorten orchideeën), die, o wonder, door LNV uiteindelijk is uitgeroepen tot Natura 2000 gebied. Het gebied wordt beheerd door een groep vrijwilligers die zorgen dat de verruiging door DUINDOORNS e.d. binnen de perken wordt gehouden. Vertrek Dampten 09:00 uur, terug in de loop van de middag. Contactpersoon: Anneloes ter Horst, telefoon: (0226) 45 29 90 / 06 176 28 020, e-mail: [email protected]. Zaterdag 2 juli: Dagexcursie Nieuwkoopse plassen met fluisterboot De Nieuwkoopse Plassen is een waterrijk natuurgebied midden in het Groene Hart. Hier is rust en ruimte voor plant, dier en mens (ondanks de drukte van de Randstad) en een horizon zonder gebouwen of torens. Met de fluisterbootjes glijden we bijna geruisloos over het vaarwater tussen de bloeiende lelies en blaasjeskruid. De ZWARTE STERNS en PURPERREIGERS, die hier broeden, vliegen er regelmatig over. De oevers zijn prachtig en vol met RIETZANGERS. Onderweg komen we veldjes vol ZONNEDAUW tegen. De bootjes moeten van te voren gereserveerd worden. Daarom is het beslist noodzakelijk om je tijdig op te geven en wél voor 1 mei. Opgeven kan natuurlijk ook later, met het risico dat er geen plaats meer is. De kosten voor de boten bedragen € 10,- p.p. (4 personen per bootje) neem een zitkussentje mee. Vertrek van het Dampten om 09:00 uur. Contactpersoon: Debby Doodeman, email: [email protected], telefoon: 06 300 21 816. Zondag 3 juli: Kennismakingsexcursie libellen o.l.v. Eric de Vroome Van 10:00 uur tot ca. 13:00 uur in het MEC, de Witte Schuur te Enkhuizen. Het eerste gedeelte van de kennismaking bestaat uit een powerpointpresentatie met prachtige plaatjes en het verstrekken van informatie en actief hiermee bezig zijn. Hoe onderscheid je een Juffer van Echte libelles? Hoe zitten deze insecten in elkaar (lichaamsbouw). Waaraan kun je de verschillende soorten herkennen? Iets over hun levenswijze? Dan is er om ongeveer 11:15 uur een korte pauze en bij goed weer een excursie in de directe omgeving om het geleerde in praktijk te brengen. De kosten zijn € 3,-, leden KNNV € 1,75. Bij de Witte Schuur zijn koffie en thee tegen betaling te verkrijgen. Gaarne verrekijkers en lunchpakketjes meenemen. Voor aanmeldingen en vragen kan men zich wenden tot Eric de Vroome (0229) 76 90 57. Kijk voor meer details over onderstaande activiteiten op www.knnv.nl/hoorn Vrijdag 8 juli: Nachtvlindernacht IVN/KNNV Zaterdag 16 juli: Insecten-Big Day Ad Roobeek, telefoon: (0228) 51 59 55, e-mail: [email protected]. 6


Koninklijke onderscheiding voor Michel Kleij Op 25 februari j.l. hielden we onze jaarvergadering en omdat Eric de Vroome en Michel Kleij hadden aangegeven om niet langer meer deel uit te maken van het bestuur was er na afloop van de vergadering gelegenheid om met een hapje en drankje afscheid te nemen van Eric en Michel. Om 19:45 uur werd de vergadering onverwachts onderbroken met het bezoek van de burgemeester van Hoorn, de heer Onno van Veldhuizen. Hij kwam langs om Michel toe te spreken en hem de koninklijke onderscheiding (Ridder in de Orde van Oranje Nassau) op te spelden voor al het vrijwilligerswerk dat hij in de afgelopen 20 jaar voor de KNNV heeft gedaan (zowel binnen de afdeling maar ook landelijk). Maar ook omdat hij het Symfonisch Orkest Purmerend opgericht heeft, daar jaren bestuurslid geweest is en nu nog steeds als violist actief is. Tijdens de uitreiking waren nog wat extra gasten aanwezig. Michel werd na afloop van de ceremonie toegesproken en -gespeeld door leden van het Symfonisch Orkest Purmerend. Aan het eind van de vergadering werden Erik en Michel door het bestuur bedankt voor hun inzet. Erik ontving een mooie bos bloemen en cadeaubon. Michel ontving naast die bos bloemen en cadeaubon het erelidmaatschap van de afdeling. Omdat het bestuur de afgelopen 18 jaar bij Michel en Resi thuis hebben vergaderd en daar altijd buitengewoon goed verzorgd werden ontving Resi ook een mooie bos bloemen. Meer foto’s en het persbericht zijn te vinden op onze website. Egbert Baars, secretaris

Rabobank Fietssponsortocht Evenals vorig jaar doen we dit jaar weer mee aan de Fietssponsortocht van de Rabobank op zaterdag 17 september: om onze kas te spekken! Er zullen drie fietsroutes uitgezet worden. Als u (weer) mee wilt fietsen kunt u zich opgeven bij onderstaand contactpersoon. Paula Timmerman, e-mail: [email protected] ”Het Hoornblad”, nr. 71 lente 2011

7

Van de Bestuurstafel Allereerst wil ik nogmaals aan het bestuur en de leden mijn dank uitspreken voor het in mij gestelde vertrouwen om de taken als voorzitter van Michel Kleij over te nemen. Het zal voor mij niet gemakkelijk zijn om Michel te doen vergeten, maar ik zal mijn uiterste best doen om onze vereniging levend en actief te houden. Tijdens de algemene ledenvergadering maakte de Hoornse burgemeester Onno van Veldhuizen zijn opwachting om Michel te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau en hem de daarbij behorende versierselen op te spelden. Het was voor Michel een grote verrassing, maar ook zeker verdiend gezien al het werk, dat hij voor de vereniging heeft gedaan. Na de vergadering hebben wij dan ook met alle aanwezigen het glas hierop geheven. Dit jaar is het bestuur nog tweemaal in de oude samenstelling bij elkaar geweest. Naast wat lopende en algemene zaken, zijn wij vooral bezig geweest met de voorbereidingen met betrekking tot de algemene ledenvergadering en daarbij behorende feestelijke activiteiten. Zoals ook al tijdens de laatste algemene ledenvergadering door zowel Michel als door mij gevraagd is om versterking van het bestuur, omdat twee bestuursleden (Michel Kleij en Eric de Vroome) zijn teruggetreden, wil ik vanaf hier nogmaals een oproep doen aan de leden om het bestuur te komen versterken. Ik denk namelijk dat het van essentieel belang is, dat binnen een bestuur voldoende man- en/of vrouwkracht aanwezig is om ook in de toekomst op dezelfde voet te kunnen doorgaan. Met name zou ik graag zien dat zowel de taak van de secretaris als die van de penningmeester door een ander bestuurslid kunnen worden ingevuld, indien dit op een enig moment nodig zou moeten zijn. Daarom is het voor mij goed om te weten, dat Anneloes ter Horst als tweede voorzitter mij met raad en daad zal bijstaan. “Vele handen maken licht werk”. Ik begin aan een uitdagende klus, maar met veel plezier. Ik zal vanaf hier u op de hoogte houden van de gang van zaken en eventuele nieuwe ontwikkelingen binnen onze vereniging vermelden. Jan Duyf, voorzitter 8


Vrienden Op deze wijze wil ik iedereen bedanken voor haar / zijn bijdrage om mij min of meer te begeleiden in mijn functie als voorzitter. Het is bijzonder prettig te ervaren dat u mij in mijn activiteiten inzake het reilen en zeilen in de afdeling heeft ondersteund. Ik blijf er op hameren dat een vereniging als de onze een wezenlijke bijdrage levert om anderen te attenderen op zaken die zij, vaak door en voor winstbejag, terzijde schuiven of minder belangrijk vinden. De KNNV bestaat dit jaar al zo‘n 110 jaar. In zo ’n periode is er een schat aan gegevens opgebouwd die zijn weerga niet heeft. Dat brengt mij tevens bij het punt dat het enorm belangrijk is dat dit geconsolideerd wordt, zo niet uitgebreid en daarbij heb je coördinatoren nodig. Dat zijn meestal bestuursleden. U begrijpt onmiddellijk welke kant ik uit wil. Lid zijn van een vereniging heeft ook vormen van consequenties. Zoals beschikbaarstelling. Kijk eens naar uzelf in de spiegel en zeg dan: “Dit is iets voor mij. Ik doe daarin mee. Op welke manier? Dat hoor ik wel van de andere bestuursleden”. En let wel: het is ook gezellig. De onderscheiding die ik van Hare Majesteit Koningin Beatrix mocht ontvangen zie ik als een bevestiging van de activiteiten en het aanwezig zijn van de KNNV, afdeling Hoorn, in onze samenleving. Ik ben daar trots op en zal dat overal uitdragen: Natuur kent geen beloningen of straffen, zij kent alleen maar gevolgen. De jaarvergadering van 25 februari 2011 is op een heel vreemde manier verlopen. Nogmaals mijn dank daarvoor en ook die van Resi. Want zonder haar opoffering vaak en enthousiasme was het niet allemaal mogelijk geweest Michel Kleij ”Het Hoornblad”, nr. 71 lente 2011

9

Nieuwjaarswandeling 2 januari 2011 De Nieuwjaarswandeling begon met een groot vraagteken. Het was plaatselijk spiegelglad. Toch druppelden de deelnemers tegen half tien de een na de ander binnen. Evert wist te melden dat hij onderweg twee bekende fietsers had gesignaleerd, waar we even op moesten wachten. Tegen kwart voor tien gingen we werkelijk op pad, voorzichtig schuifelend bij het oversteken van de weg. Daar zagen we als eerste een heuse WATERRAL. Voor sommigen was dat voor het eerst in hun leven! En dan te bedenken dat we later op de wandeling nog een tweede WATERRAL zagen en een derde hoorden. Langs de dijk bewogen we ons redelijk goed en we schoten goed op tot we bij het gemaal de Vier Noorder Koggen aankwamen. Daar is het zo vogelrijk dat je er bijna niet weer weg komt. Veel GRAUWE GANZEN, KUIFEENDEN, WILDE EENDEN, SMIENTEN en KOKMEEUWEN. KRAKEEND en TAFELEEND waren ook goed vertegenwoordigd. Tussen dit gewoel dook hier en daar een leuke verrassing op, zoals: DODAARS (2) en ROSSE STEKELSTAART (paartje). Ook werden BLAUWE REIGER, GROTE MANTELMEEUW, STORMMEEUW, ZILVERMEEUW, BRANDGANS en CANADESE GANS waargenomen. Binnendijks zagen we grote aantallen MEERKOETEN. Cees Schaper leidde ons langs de trap omlaag en we zetten onze wandeling voort richting Onderdijk, waar we onmiddellijk de weg overstaken en het bos indoken. De laagwatersloot lag volledig open zodat er aanmerkelijk meer vogels aanwezig waren. Dat waren dan wel voornamelijk de algemene soorten, maar langs dit pad richting de Groote Vliet bespeurden we opnieuw de WATERRAL, enkele DODAARSJES en een NONNETJE (vrouw), met een prachtig bruine kap. Langs het fietspad richting de golfbaan zagen we de GROTE BONTE SPECHT en in de weilanden de nodige GRAUWE GANZEN, BRANDGANZEN en een enkele CANADESE GANS en SPREEUWEN. Op de hele route kwamen we HOUTDUIVEN, wat TURKSE TORTELS, ZWARTE KRAAIEN, KAUWEN en EKSTERS tegen. Voor een aantal deelnemers was het een echte eye-opener. Ze kenden het rondje Groote Vliet nog niet. Bij de golfbaan wachtte de koffie en de snert en die lieten we ons goed smaken. De beheerder toonde foto's van waargenomen STEENUIL en ROERDOMP. Met een beetje goede wil valt er een steenuilenkast te plaatsen. Al met al hadden we een aangename wandeling. Deze wandeling is ook op een ander moment makkelijk te lopen. De grootste parkeerplaats is bij de dijk bij het begin van de Droge Wijmersweg. De parkeerplaats bij de golfbaan is privé terrein. Gerrit de Weerd Nonnetje wijfje, foto Adri de Groot

10


Verslag excursie Helderse vallei en Mariëndal zondag 23 januari 2011 Op een regenachtige, ietwat sombere zondagochtend gingen we stralend op pad. De meesten van ons verzamelden zich in Hoorn en wij voegden ons bij hotel Duinoord op de Jan Verfailleweg erbij. In totaal waren we met 18 mensen. Onder enthousiaste beleiding van Mario Renden gingen we de Helderse vallei in. Dit is een nat gebied, deels ongeveer 30 jaar oud en deels veel later omgevormd naar een natuurlijk landschap met een grote waterpartij. Het herbergt in deze tijd veel soorten eenden waar we er veel van gezien hebben. Zoals WINTERTALING, KUIFEEND, KRAKEEND, SLOBEEND, SMIENT, BERGEEND en PIJLSTAART, met als bijzonderheid een INDISCHE GANS. Na daar uitgebreid gekeken te hebben vervolgden we onze weg naar het bezoekerscentrum waar iedereen even kon opwarmen en zich verder kon oriënteren over de buurt. Lopend zijn we daarna de Donkere Duinen ingegaan, waar we het GOUDHAANTJE, veel BOOMKRUIPERS en een grote groep SIJSJES bewonderden. Aan de andere kant van het Mariëndal konden we achter het kijkscherm vooral de PIJLSTAARTEN bijzonder goed zien. Ter afsluiting hebben we op het wad SCHOLEKSTERS, WULPEN, TURELUREN en BONTE STRANDLOPERS gezien met als prachtige afsluiting een mannetjes EIDEREEND. Het was een leerzame en gezellige ochtend. Hanneke van der Flier ”Het Hoornblad”, nr. 71 lente 2011

11

Excursie naar de Oostvaardersplassen zondag 20 februari 2011 Het is niet vreemd dat het in de winter koud is. Maar veel wind uit het oosten, 1 graad boven nul en geen zon maakte het wel erg koud. Toch gingen we met 15 man en vrouw op pad. Op de Houtribdijk werden we al wakker geschud door de vele vogels en bij het naderen van de Oostvaardersplassen hadden we al een aardige lijst. En voordat we bij het bezoekerscentrum waren aangekomen mochten we ook al een aantal edelherten bewonderen. In het bezoekerscentrum hebben we een film gezien over het gebied en dat was een leuk intro om mee te beginnen. Met de auto vervolgden we ons pad. Op de trekweg kregen we veel ganzen en KRAMSVOGELS te zien. Ook de KONINCKSPAARDEN stonden daar rustig te grazen. Toch wel een bijzonder gezicht hoor. Op de trekweg zijn we gestopt bij twee uitkijkposten, de Grote en de Kleine Praambult, en daar had je een mooi zicht op het weidse landschap van dit natuurgebied. Een aantal kadavers lagen daar ten prooi aan de roofvogels. Verder veel kieviten en GOUDPLEVIEREN. Ook nog een RAAF gezien. Groot en hongerig was hij een dier aan het verorberen. Toen naar een gebied waar een aantal akkers waren ingezaaid om roofvogels te trekken. En dat is ze goed gelukt. BUIZERDS, BLAUWE KIEKENDIEVEN, RUIGPOOTBUIZERD en een SPERWER hebben we zien jagen. Een prachtig gezicht en een ware belevenis. Daarna nog naar het Jan v.d. Boschpad om naar een uitkijkpost te gaan in een waterrijk gebied met veel vogels waaronder de PIJLSTAART, KEMPHAAN, WINTERTALING, Brandgans en TAFELEEND. En kwart over twee werd besloten om huiswaarts te keren. Wel hielden we nog een tussenstop op de Oostvaardersdijk in de hoop nog een ZEEAREND te zien. Maar helaas, … deze wilde met deze barre koude wind de vleugels niet strekken en dus keerden we nu echt huiswaarts. In totaal hebben we 47 soorten vogels gezien. Een prachtige dag die door Trudy Winthorst goed was voorbereid. Volgend jaar weer, maar dan voor mezelf beter voorbereid met een warme muts en sjaal. BRRRR!!!!! Jopie Koeleman

12


Plantenwerkgroep De winterbijeenkomsten zijn dit jaar goed bezocht geweest; we hebben onze kennis over gallen, mossen en knoppen opgehaald / uitgebreid. Nu komt de mooiste periode van het jaar (in ieder geval in mijn ogen) eraan, alle planten zijn weer fris uitgelopen en wij gaan het weer bekijken. Het programma voor het komende kwartaal ziet er als volgt uit: 13 april:Excursie Heemtuin De Reigersbek in Hoogkarspel. Vertrek vanaf station Hoorn 14:15 uur, station Hoogkarspel 14:30 uur, Heemtuin ± 14:45 uur 4 mei: Beemster Arboretum. Dit arboretum ligt in Zuidoostbeemster aan de Nekkerweg. Informatie vind je op www.beemsterswelvaart.nl/beemsterallerlei/arboretum/arboretum.htm Het is bereikbaar per OV, maar nogal omslachtig, daarom willen we toch proberen per auto te reizen. Meld je daarom voor deze excursie zeker bij mij aan, zodat we kunnen nagaan of dit haalbaar is. Vertrek P Dampten 14:00 uur. 21 mei:Floron-excursie Purmer Ringvaart/Edammerdijkje. Van 11:00-16:00 uur. Meer info: (0299) 43 36 41, e-mail: [email protected] 25 mei:Inventarisatietocht in ons projectgebied Lutjebroekerweel. Verzamelen om 14:30 uur bij de schapenboerderij van Aldewegen aan de Gouw tussen Kadijkweg en Kerspelweg. Info en aanmelding bij Ina Marbus (0229) 23 04 19 of [email protected]. 15 juni: gaan we op veler verzoek iets aan onze grassenkennis doen. We zullen het Landje van Naber daarvoor als oefenterrrein nemen. 14:30 uur ter plaatse verzamelen. 6 juli: inventarisatie Koogbraak bij Etersheim. We zullen daar gezamenlijk per fiets naar toe gaan. Verzamelen om 14:00 uur bij de Parkschouwburg. Uiteraard is het ook mogelijk om er op eigen gelegenheid op andere wijze naar toe te gaan. Vast voor in de agenda, details volgen in volgende Hoornblad: 17 augustus Zwanenwater buiten de paden 31 augustus Lutjebroekerweel Behalve voor de excursie van 4 en 21 mei is het niet perse noodzakelijk om je aan te melden; het voordeel van aanmelden is dat je gewaarschuwd kan worden als de excursie onverhoopt niet door zou gaan. Aanmelding en info, tenzij anders vermeld bij: Anneloes ter Horst Coördinator plantenwerkgroep a.i. (0226) 45 29 90 / 06 176 28 020 [email protected]

Heb je belangstelling voor planten? Kom gerust eens meedoen! Kennis verzamel je wel al doende. ”Het Hoornblad”, nr. 71 lente 2011

13

Vogelvaartochten IJsselmeer Op zaterdag en zondag 12/13 maart jl. vertrok wederom ms. Friesland uit Enkhuizen met zo’n 250 opvarenden, veelal behangen met verrekijker of camera. Uit het hele land waren deze deelnemers gekomen om te ontdekken welke vogels er op het IJsselmeer te zien zijn en vooral om De Kreupel te zien. De organisatie berustte deze keer bij bureau FOGOL van Debby Doodeman in nauwe samenwerking met onze KNNV afdeling. Ook Staatsbosbeheer en Vogelbescherming droegen aan het programma bij. Het weer werkte geweldig mee: weinig wind en vrij veel zon. De route was zo gekozen dat verschillende soorten goed in beeld kwamen. Langs De Ven vertoonden zich de eerste AALSCHOLVERS en GRAUWE GANZEN. Verderop langs de spaarbekkens zaten SMIENTEN en KRAKEENDEN en verspreid GROTE ZAAGBEKKEN en BRILDUIKERS. Ter hoogte van de Vooroever was het druk met AALSCHOLVERS en waren ook LEPELAARS te zien. Op het water zaten overal eenden en ganzen. De boot voer verder langs Medemblik en langs de dijk tot Oude Zeug. Op die hoogte kwam een zwerm van 10 – 15.000 TOPPEREENDEN in beeld. Voor velen een spektakel. Daarna volgde De Kreupel. Langzaam ging de boot langs de oostzijde en daarna langs de westzijde. Nu, met licht mee, zag iedereen goed de AALSCHOLVERS op de torenhoge grondnesten. Op zaterdag was een SLECHTVALK mooi te zien. Sommigen zagen ZWARTKOPMEEUWEN. Hierna zette de boot koers naar Enkhuizen. Dat was het moment dat de derde spreker in het vooronder zijn presentatie begon. Samen met de expositie en verschillende kraampjes (w.o. een KNNV stand) vormde het een informatief en afwisselend geheel waardoor vrijwel elke deelnemer enthousiast en voldaan de wal opstapte. Zie voor visdiefvaartocht a/b Schuttevaer: www.fogol.nl

14


Handje helpen Het is al enkele jaren een terugkerende activiteit om in het vroege voorjaar in het Zanddepot schoolkinderen kennis te laten maken met natuurbeheer. De organisatie berust bij MEC De Witte Schuur in Enkhuizen en SBB vervult de rol van gastheer. Om voldoende begeleiding te bieden bij diverse werkzaamheden zijn vrijwilligers onontbeerlijk. Al jaren assisteren KNNV’ers bij Handje Helpen. Met het groeiend aantal deelnemende scholen zijn er gelukkig ook steeds meer KNNV’ers beschikbaar. In totaal doen nu 9 leden van onze KNNV-afdeling mee. Dit voorjaar werd gewerkt op de Vlietlanden bij Onderdijk en in het Zanddepot. Het gaat dan om bomen zagen en gemaaide ruigte harken. Bijzonder zijn de terugkomdagen. In juni als de orchideeën bloeien worden de klassen uitgenodigd om te ervaren wat het resultaat is van hun werk! Manshoog riet en daartussen bijzondere flora. PS. Wie nu na het lezen denkt: dat is leuk… kan overwegen mee te helpen bij de begeleiding. Neem contact op met Ofra Carmi van De Witte Schuur e-mail: [email protected] of telefoon: (0228) 32 03 10.


15

Verslag KNNV excursie Kraanvogels op 18, 19 en 20 maart 2011 “Een lang weekend KRAANVOGELS kijken, lijkt je dat wat?” Dit zei mijn vrouw Astrid Linskens tegen mij na het lezen van het net binnen gekomen KNNV blaadje. Ja, dat wilde ik wel eens meemaken. Een aantal jaren geleden hadden Astrid en ik meegedaan aan een weekendje ganzen kijken in Friesland en dat was ons goed bevallen. In die tijd waren wij nog volledig onkundig op het gebied van vogelen, wel was er de interesse en toen ontdekten wij ook het enthousiasme van een grote groep deelnemers die graag hun kennis met ons wilden delen. Vrijdagmiddag kwamen wij aan bij ons gezamenlijke verblijf in Burlage (Duitsland), een oude vakwerk boerderij, en al snel gingen we met z’n allen op pad naar een plek met uitzichttoren, uitkijkend over het hoogveen, alwaar er volgens plan grote groepen ‘kranen’ zouden moeten arriveren. De kranen hadden echter inmiddels een ander plan opgevat, vermoedelijk door het goede weer van de dagen daarvoor waren ze al doorgereisd naar het noorden. Ik denk dat we minder dan honderd vogels zagen arriveren die avond, absoluut mooi om te zien, maar enigszins teleurstellend qua hoeveelheid. Na een heerlijke 3 gangen maaltijd in ons verblijf, door mede excursisten klaargemaakt met een heuse menukaart, maakte Jan Marbus ons duidelijk dat de ochtend excursie naar het uitvliegen van de kranen (de volgende dag) niet de moeite waard zou zijn en we beter nog wat langer konden uitslapen. Dat is nou net wat ik altijd al doe in het normale leven, en dus werd ik de volgende ochtend om 05:00 uur wakker en kon niet meer slapen. Om zes uur werd ook Astrid wakker en we besloten dan toch maar te gaan kijken, je weet maar nooit. Fred en Ad hadden ook besloten dit te doen. 16


Ja, het was dichte mist die ochtend, bovenin de toren kon je niet verder dan een meter of honderd kijken, ofwel: al hadden er duizenden vogels gezeten, we zouden ze niet gezien hebben. Omdat we ook niets hoorden, wisten we dat er inderdaad geen vogels waren, want de kranen maken prachtige geluiden, een genot om naar te luisteren. Na nog wat rondgehangen te hebben, hopend op een plots optrekkende mist, gingen we weer terug voor het ontbijt en onderweg zagen we eerst een heel veld met fazanten en even daarna op een mistig mais veld nog een paar kranen foerageren. Ik had in ieder geval een KRAANVOGEL op de plaat! Na het ontbijt wandelden we naar Hüde en vandaar vertrokken we voor een tocht op (gehuurde) fietsen rondom de Dümmersee terwijl het weer steeds mooier en zonniger werd. De vogels op het water zaten wel weer erg ver weg, soms goed voor de telescoop, maar niet voor de camera. ’s Avonds kregen we weer een lekkere maaltijd voorgezet. Zondag zouden we een autotour maken door het venen gebied, hopend op af en toe nog een blik op de kraanvogels. Na nog geen tien minuten rijden ontdekten we een redelijk grote groep en we besloten om hier maar een wandeling te maken, kijken of we nog meer kranen zouden ontdekken. Al snel kwamen met grote regelmaat groepen vogels langs en op een gegeven moment, gepaard gaand met luide aankondigingen, vloog een groepje vlak over ons heen, geweldig was dat! Wat een sierlijke beesten, en wat een gracieuze bochtentechniek! En zo wandelden we met z’n allen, elkaar wijzend op van alles wat vloog en bewoog, bijv. KLAPEKSTER en ROODBORSTTAPUIT. Het gevolg was dat we rond twaalf uur pas een klein deel van de geplande route hadden gedaan en we moesten al om half twee terug zijn bij het verblijf! Het was duidelijk, de planning moest worden bijgesteld, temeer daar opeens een grote groep kranen kwam overvliegen en natuurlijk onze volle aandacht kreeg! Dit beeld, gecombineerd met de geluiden maakte voor mij de dag al helemaal goed, fantastisch, dit smaakt naar meer! ”Het Hoornblad”, nr. 71 lente 2011

17

Bij de auto’s aangekomen besloten we ter plekke te lunchen, en dat pakte iets anders uit dan gepland. Fred wilde iets uit zijn geleende auto pakken, opende de deur met de afstandsbediening, haalde zijn camera ed. er uit maar liet de a.b. in de auto liggen. KLIK! de automatische beveilinging trad in werking, sleutel in de auto en Fred er buiten! Dat hij niet blij was laat zich raden. Ik had mijn ANWB kaart bij me, heb de ANWB gebeld en die gingen er werk van maken met de ADAC, de Duitse zuster organisatie. In principe zou het goed moeten komen, alleen moest Fred wel een tijdje bij de auto blijven “hangen”. De rest van de groep ging weer terug naar het verblijf om alles schoon te maken en de spullen te verzamelen. Nadat dit gebeurd was hebben we de medepassagiers van Fred met hun en Fred’s bagage weer bij de gestrande auto afgezet, het vooruitzicht was toen dat het nog wel een uurtje kon duren, en later bleek dat inderdaad na een uurtje de ADAC de auto binnen een scheet weer open had, gelukkig! Het was weer een super weekend, voor herhaling vatbaar en ik wil dan ook iedereen danken voor de kennis en het samenzijn. Uiteraard ook Jan en Ina Marbus, voor hun nimmer aflatend enthousiasme voor alles in de natuur. En gelukkig was er ook gedacht aan een backup.... Stel dat we geen enkele vogel gezien zouden hebben? Voor dat geval was in ieder geval één vogel continu te bewonderen... Alfred, de MUSKUSEEND. Frank Baldé Foto’s kranen en Sijsje van de schrijver

18


Vlinder-/Libellenwerkgroep Het voorjaar breekt weer aan en de eerste vlinders zijn gemeld. De Atalanta spreidde wat overmoedig op 9 februari zijn vleugels uit en was gespot door Douwe Greydanus. Fred Weel meldde op 8 maart de eerste KLEINE VOS met de mededeling “Kijk nu wordt het toch een beetje lente”. En het CITROENTJE vloog 19 maart langs het fietspad van de heemtuin bij Hoogkarspel. En zo gaat dat ieder jaar, de SPECHT klopt weer hard aan de deurtjes, de KOOLMEZEN zagen de boom door en de VINK slaat er op los. De eerste bij en hommel zoemen hun lentelied en het longkruid staat al lang te bloeien. Heus, het voorjaar is aangebroken want de vlinders zijn er weer! Tijd om opnieuw een oproep te doen om de vlinders en libellen direct aan ons melden. Dat kan digitaal maar ook schriftelijk met vermelding vandatum, soort, straat +huisnummer, plaats (X-Y), datum en persoon(naam). Wij zorgen ervoor dat de gegevens bij de vlinderstichting terecht komen. Zoals u weet is het overzichtelijker wanneer deze meldingen via ons lopen, want dan weten we snel de algemene en bijzondere waarnemingen. Wanneer deze informatie direct naar de Vlinderstichting gaat, dan duurt het een jaar voordat de gegevens bij ons terecht komen. Dat geeft onduidelijkheid en zo weten we pas heel laat wat er gebeurt en leeft in onze regio. En natuurlijk zijn we nieuwsgierig wat er allemaal plaats vindt in onze omgeving. We vinden daarom fijn wanneer u snel alles op vlinder- en libellengebied doorgeeft maar bellen kan ook!

NACHTVLINDERPROJECT - OPROEP

LOKATIES

In het jaar 2010 zijn ten behoeve van het nachtvlinderonderzoek een doek met lamp en een grote vanglamp aangeschaft. Deze instrumenten willen wij de komende jaren gebruiken om de samenstelling van de nachtvlinderpopulatie te onderzoeken binnen ons waarneemgebied. Afgelopen jaar hebben Ton Groen, Fred Weel en Ad Roobeek al een begin gemaakt met dit onderzoek en hebben al meer dan 100 verschillende soorten vast-gesteld. Om een goede verspreiding van de waarneemlocaties te krijgen zijn we op zoek naar adressen waar we het doek of de vanglamp op kunnen stellen. Indien u uw tuin beschikbaar stelt voor dit onderzoek kan het onderzoek besloten of een meer open karakter hebben. Bij een besloten avond komt alleen het vaste waarneemteam, bij een meer open avond stelt u het maximum aantal KNNV-leden vast dat u wilt ontvangen. Aan de hand van de beschikbare locaties wordt een waarneemschema opgesteld. De onderzoeksavonden zullen voornamelijk op vrijdag en zaterdag avond ”Het Hoornblad”, nr. 71 lente 2011

19

plaatsvinden van een uur voor zonsondergang (om het doek op te stellen bij daglicht) tot ca. 01:00 uur. Voor het opruimen van de vanglamp komt het waarneemteam de ochtend daarna langs. U kunt zich aanmelden voor dit project bij Ad Roobeek, per e-mail: [email protected] of per telefoon: (0228) 51 59 55. Kijk bij onze website voor meer informatie in verband met excursies: http://www.knnvhoorn.nl/ Nog geen digitale nieuwsbrief? Meld u dan aan!

VLINDERSTICHTING (www.vlinderstichting.nl) Aktie Tien voor twaalf Op 5 maart stond de landelijke dag van de vlinderstichting in het teken van de campagne Tien voor 12! Deze goed georganiseerde happening vond plaats in Wageningen. De hele dag door waren er in de grote zaal allerlei opnames te zien van vlinders en libellen. Aan de orde kwamen o.a volgende onderwerpen: Filmische opening - Tien voor 12 Deze film liet beelden zien van de twaalf bedreigde soorten. Tien voor 12! - door Kars Veling Wat aan de bedreiging daadwerkelijk gedaan kan worden. De Vlinderstichting wil ervoor zorgen dat binnen tien jaar voor de 12 meest bedreigde soorten minstens tien duurzame populaties worden veilig gesteld. Werken voor vlinders - door vrijwilligers en professionals Beelden waarin vrijwilligers en professionals bezig zijn met het onderhoud en 20


het maken van beschutte plaatsen voor vlinders in een natuurgebied. Tien Vlaamse vlinders Hoe de bescherming in Vlaanderen er voor staat. En dat hier ook een achteruitgang van bepaalde soorten wordt geconstateerd. Film: Libellen in de lift Mooie film over diverse libellesoorten zoals BRONLIBELLEN enz. Vroeger was niet álles beter Leuk verhaal over de stand van zaken rondom libellen. Uit onderzoek blijkt dat verschillende soorten toenemen en niet achteruit gaan. Bij alle lezingen waren prachtige beelden van vlinders en libellen te zien. Dus een geslaagde dag.

VOOR

DE AGENDA

9 mei

: Vlinder-/libellenvergadering komt u ook? Iedereen is welkom in huize Baars - van der Groep. Het adres is Yellowlaan 24, 1695 HV in Blokker 15 mei : Libellen/vlinderexcursie Startpunt bij P van voetbalveld aan de Theo Komenlaan, Wervershoof. Tijdstip: 11:00 uur 8 juli : Nachtvlindernacht IVN/KNNV 16 juli : Juli Insekten Bigday 2 september: Nationale Nachtvlindernacht Streekbos. 29 oktober : Nacht van de Nachtvlinders Henny van der Groep Coördinator vlinder-/libellenwerkgroep (0229) 24 95 [email protected]

KADOOTJE…? Zoek je een bijzonder geschenk uit deze regio? Denk eens aan De Vlinderatlas van West-Friesland! € 19,50, verkrijgbaar bij de vlwg-coordinator en bij De Hoornbloem. ”Het Hoornblad”, nr. 71 lente 2011

21

Zoogdierenwerkgroep Het jaar 2011 is door de landelijke Zoogdiervereniging uitgeroepen tot het jaar van de Vleermuis. De Vleermuis maakt in Nederland vrij veel gebruik van ruimtes die door de mensen zijn gebouwd. En niet alleen in bunkers, forten en kerken maar ook in gewone huizen. In veel gevallen is er geen sprake van overlast, maar verdwijnen toch kolonies door renovaties, sloop en isolatiemaatregelen. Onbekend maakt onbemind. Daarom wil de Zoogdiervereniging deze soortgroep onder de aandacht brengen. Half mei, midden in de kraamperiode wordt iedereen uitgenodigd om mee te doen met een zogenaamd zonsopkomstonderzoek om verblijfplaatsen van vleermuizen vast te stellen. Op de locaties die zijn geselecteerd voor het nachtvlinderonderzoek (zie bij vlinderwerkgroep) zal ook naar vleermuizen worden gekeken / geluisterd en met behulp van de nieuwe bat-detectoren zal geprobeerd worden aanwezige vleermuizen op soort te determineren. Op deze manier proberen wij ook een overzicht te krijgen van het voorkomen van de vleermuizen in ons werkgebied. De eerste vleermuizen zijn al weer actief: boven het Leekerpadje vlogen GEWONE DWERGVLEERMUIZEN. Op 27 januari kwam de zoogdierwerkgroep bijeen om uileballen te pluizen. Er werd flink de vaart in gezet. Harry Fabritius had een verzameling kerkuilenballen mee uit de Mijzen. Uit de periode november 2010 leverden 60 uilenballen op: 3 BRUINE RATTEN, 138 VELDMUIZEN, 33 HUISSPITSMUIZEN, 10 BOSSPITSMUIZEN en 1 vogel (HUISMUS). In de partij van 20 uileballlen uit de periode december 2010 tot januari 2011 werd gevonden: 1 BRUINE RAT, 38 VELDMUIZEN, 37 HUISSPITSMUIZEN, 0 BOSSPITSMUIZEN en 1 WATERSPITSMUIS. Hieruit kunnen we concluderen dat er in deze periode met winterweer in verhouding meer HUISSPITSMUIZEN werden gepredeerd door de KERKUIL. Naast deze partij was er ook nog een partijtje Kerkuilenballen en Torenvalkballen meegenomen die waren gevonden in een open kapschuur aan de Meilag, Venhuizen. Ook hierin waren VELDMUIS en HUISSPITSMUIS aanwezig. Er zaten alleen opvallend veel meer vogels in. De eerstvolgende pluisavond zal in het najaar worden gehouden. In de afgelopen periode werden ook nog (sporen van) zoogdieren in het open veld gezien. De MOLLEN zijn overal weer actief, de HAZEN zijn aan het rammelen. In de Aalscholverkolonie bij De Ven is waarschijnlijk een VOS langs 22


geweest: alle grondnesten zijn zo goed als verlaten. Ook in de Weelen en in het Streekbos is de VOS via sporen waargenomen. Opmerkelijk mag ook het verschijnen van de BUNZING in Andijk genoemd worden. Al vrij vroeg na de invallende dooi lag er een vers aangereden dode jonge EGEL bij het Streekhof, Bovenkarspel. En ook in Hoogkarspel werd twee weken later een doodgereden EGEL aangetroffen. Wie ziet er een levende? Waarnemingen van alle zoogdieren kunnen worden doorgegeven aan onze natuurhistorische secretaris. Als er de komende tijd avondactiviteiten worden gepland voor een breder publiek dan worden ze gemeld via de digitale nieuwsbrief of website. Voor verdere informatie kunt u bij ondergetekende terecht. Met dank aan alle pluizers en aanbrengers van uilenballen. Ad Roobeek (coördinator Zoogdierwerkgroep)

Landelijke Zoogdierdag van de VZZ Op 16 april staan de vleermuizen centraal tijdens de Landelijke Zoogdierdag. Het is dit jaar immers het Jaar van de Vleermuizen. Er is een lezingenprogramma samengesteld dat voor een breed publiek interessant en toegankelijk is. Aanmelden en routebeschrijving via de site www.zoogdiervereniging.nl Programma (onder voorbehoud) 09:30 uur Ontvangst in Ecodrome (Zwolle, dicht bij station) 10:00 uur Opening door de dagvoorzitter Jacob van Olst 10:10 uur Presentatie Jaar van de Vleermuizen – Eric van Kaathoven 10:30 uur Vleermuizen in soorten en maten – Herman Limpens 11:00 uur Bescherming meervleermuizen Natuurmonumenten – Martijn van Schie 11:30 uur Koffie- en theepauze 11:45 uur Samenleven met vleermuizen – Peter Twisk 12:15 uur Boekpresentaties Vleermuizen en Egels 12:45 uur Algemene Ledenvergadering tegelijkertijd lunch en mogelijkheid tot bezichtigen Ecodrome 14:15 uur Vleermuizen in beeld – Paul van Hoof 14:45 uur Wat kun je zelf doen voor vleermuizen? – Erik Korsten 15:15 uur Succesverhalen vleermuisproject – diverse personen 15:45 uur Sluiting door de dagvoorzitter 16:00 uur Afsluitende borrel


23

Tuinreservaten Stop het Stenen Tijdperk Nu de overheid steeds minder geld over heeft voor natuur, is het hoog tijd om de ruim vijf miljoen Nederlandse tuinen zo natuurlijk mogelijk in te richten en met elkaar te verbinden. Een ecologische hoofdstructuur van stukjes groen en stadsnatuur. Het project Tuinreservaten bundelt de krachten van de groene tegenstroom, onder het motto “Stop het stenen tijdperk”. Het gaat erom dat uw tuin een fijne plek is voor planten en dieren. Er zijn tien kenmerken die u op weg helpen een tuinreservaat van uw tuin te maken. Deelnemers aan Tuinreservaten streven ernaar niet meer dan eenderde van hun tuin te verharden. In een versteende tuin valt voor dieren weinig te halen. Het is een dode tuin zonder groen, vogels, vlinders en insecten. Ook mensen voelen zich gelukkiger in het groen dan tussen stenen. Hieronder staan de kenmerken uitgelegd. Maar het belangrijkste is uw enthousiasme om uw tuin te vergroenen! Doe mee en meldt uw tuin aan. De kenmerken van een Tuinreservaat: 1. Zo min mogelijk bestrating 2. Planten, struiken en bomen met vruchten, noten en bloemen die insecten, vogels en vlinders lokken 3. Een natuurlijke vijver met geleidelijk aflopende oever of andere was- en drinkgelegenheid 4. Klimplanten en struiken met doornen naast of tegen een gevel 5. Natuurlijke beschutting en omheining waar egels onderdoor kunnen 6. Er worden geen schadelijke bestrijdingsmiddelen gebruikt 7. Er wordt niet gesnoeid in het broedseizoen (15 maart t/m 15 juli) 8. Er is een composthoop 9. Rommelhoekjes en takkenrillen 10. Nestkastjes of verblijfplaatsen voor vogels, zoogdieren en insecten

Natuurlijke tuinen Dit voorjaar loopt weer een aflevering van de cursus Natuurlijk Tuinieren met een kleine, maar enthousiaste groep cursisten. Ook via een activiteit van mec De Witte Schuur in Enkhuizen i.s.m. de gemeentelijke woondienst is ook aandacht gevraagd voor meer natuur in de tuin. Het aantal aanmeldingen was goed voor volle 4 workshops! De bibliotheek in Medemblik organiseerde eveneens met onze medewerking een workshop over de vogeltuin.

24


Vogelwerkgroep BROEDVOGELATLAS

VAN

NOORD-HOLLAND

Zoals u weet is dit prachtige boek al te koop. Op 10 februari heeft Kees ons laten zien welke kilometerhokken niet, incidenteel of onvolledig zijn onderzocht. Omdat er nogal wat open kilometerhokken zijn in ons werkgebied wilde Kees Scharringa kijken of er nog mogelijkheden zijn. Hoe maken we het overzicht van de vogelpopulatie van ons gebied compleet in de komende 2 jaren? Als groep zegden we onze medewerking toe. Het is niet te realiseren als er geen steun vanuit de vogelwerkgroep(en) is.

ONDERHOUD

NATUURGEBIEDEN

Er is weer onderhoud gepleegd in de Koogbraak o.l.v. SBB met als contactpersoon Eric de Vroome en de waterberging Twisk via Landschap NH. In de waterberging van Twisk werden boompjes geruimd; enkelen stonden er al vijf jaar gezien de jaarringen. Dezen zaaien zich zelf uit en met die hoeveelheid boompjes kwam er al een aardig bos tot ontwikkeling. In dit gebied is dat natuurlijk niet de bedoeling. Nu is het geschikt voor de rietzanger en al het andere kleine gevogelte.

WAARNEMINGEN Prachtige zonovergoten dagen zijn er geweest, maar ook koud en toch kriebelt het om er op uit te gaan. Op 4 maart trok een grote groep KRAMSVOGELS aan de Esdoornlaan vlakbij het Weelenpad richting zuiden. Een LEPELAAR werd ook enkele keren waargenomen en de RODE WOUW zweefde boven het Streekbos. Geef vooral uw waarnemingen door- hoe klein dan ook- aan [email protected]. Als er mensen zijn die nog geen Excel bestand hebben om het gemakkelijk in te voeren kunnen zij zich tot de coördinator richten. Ook kunt u ze schriftelijk doorgeven. Adres zie achter in dit blad. Per 1 maart is ook de website www.beleefdelente.nl van start gegaan!

AGENDA 7 april 14 april

: Weidevogeldag in De Rijper Eilanden : vwg-bijeenkomst in het wijkcentrum Kersenboogerd, Hoorn. Aandachtssoort is dan de GROTE MANTELMEEUW. 16-24 april: Weidevogelkijkweek 30 april : Vogelkijkdag in de waterberging te Twisk i.s.m. Landschap NoordHolland . Dan kunnen we gaan kijken of het inderdaad zich zo gaat ontwikkelen zoals wij voor ogen hebben. We rekenen op veel vogelaars! 7 mei : Soortendag. 12 mei : Vogelwerkgroepexcursie naar de Kolk van Dussen, 20:00 uur begin fietspad Lambertschaag. 9 juni : Vogelwerkgroepsexcursie Vooroever, 20:00 uur aan de noordrand van Onderdijk Douwe Greydanus, coördinator vwg ”Het Hoornblad”, nr. 71 lente 2011

25

Kort verslag Midwintertelling Van 14 januari t/m 18 januari is vrijwel ons gehele werkgebied op vogels geteld in het kader van de midwintertelling. Niet geteld zijn delen van de bebouwde kommen van Hoorn, De Streek, Andijk en Wervershoof. Met name WATERHOENTJES (slechts 199) zijn daarom onderteld. De nadruk bij deze telling ligt op de watervogels en steltlopers, maar in een aantal gebieden zijn alle soorten geteld. Vrijwel alle deelgebieden zijn bezocht op 16 januari. Deze dag was een schitterende dag, zeker naarmate de dag vorderde. Op het IJsselmeer was het aanvankelijk moeilijk tellen door de golfbeweging en het matige zicht. De wind nam echter af waardoor het op de middag buiten goed toeven was. De overige dagen in dit weekend zat het weer niet echt mee. Het was druilerig en/of winderig. In de maand december lag een aardig pak sneeuw gedurende een groot deel van de maand. En er was tevens een leuke ijsvloer aanwezig. Hoewel de dooi ruim voor de telling was ingetreden lag er op sommige plaatsen nog heel veel ijs; met name op het Markermeer, hier waren gedeelten zonder (water)vogels!

HET

RESULTAAT

Op het moment staat de teller op 122.314 vogels. De top 12: SMIENT 23.762 GRAUWE GANS 14.106 14.102 KOLGANS BRANDGANS 13.372 KOKMEEUW 6.923 STORMMEEUW 6.845 HOUTDUIF 2.002 WILDE EEND 6.568 TOPPEREEND 5.968 SPREEUW 4.884 MEERKOET 4.295 KUIFEEND 2.779 Ook dit jaar zijn weer enkele leuke soorten gezien tijdens deze telling: FRATER (1), KUIFDUIKER (1), IJSVOGEL (1), KLEINE RIETGANS (2), WILDE ZWAAN (21), KLEINE ZWAAN (9), GROTE ZILVERREIGER (6), MIDDELSTE ZAAGBEK (27), NONNETJE (106) en GROTE ZAAGBEK (232). Verder is er een aardig beeld ontstaan van de roofvogels: BUIZERD 53 TORENVALK 19 SPERWER 7 SLECHTVALK 3 26


BLAUWE KIEKENDIEF HAVIK SMELLEKEN RUIGPOOTBUIZERD

2 2 2 1

Dit jaar waren er weinig steltlopers: KIEVIT 1.966 WULP 1.583 GOUDPLEVIER 20 TURELUUR 9 SCHOLEKSTER 1 Een uitgebreider overzicht komt in het natuurhistorisch jaarverslag. Met dank aan alle tellers! Ad Roobeek

Soortendag 2011 Zaterdag 7 mei wordt door de Vogelwerkgroep voor de 9e keer de soortendag gehouden. Bij voldoende aanmeldingen zullen er teams van 3 tot 5 deelnemers worden geformeerd. De bedoeling is dat ieder team probeert zoveel mogelijk vogelsoorten waar te nemen. Als het weer meewerkt is de grens van 100 soorten passeerbaar! De teams zullen zo evenwichtig mogelijk worden ingedeeld. Deze dag is voor beginnende vogelaars uiterst leerzaam en voor de meer ervaren vogelaars een mooie gelegenheid hun kennis door te geven. Dus schroom niet, doe mee! Voor het winnende team is er naast de altijd blijvende roem een leuke wisseltrofee. De starttijd is 06:00 uur en de startplaats is door ieder team vrij te kiezen. De finish is om 15:00 uur op de parkeerplaats bij het Streekbospaviljoen. De instructies, gebiedskaart en speciale streeplijst worden naar de deelnemers toegezonden. In verband met de indeling van de teams, is aanmelding vooraf vereist. Aanmelden kan tot en met woensdag 4 mei 2011. Verdere inlichtingen op de vogelwerkgroepavond van april of bij Ad Roobeek, telefoon (0228) 51 59 55 of 06 292 76 928.


27

De Hoornbloem Dorpsstraat 10A, 1689 EV Zwaag, ☎ (0229) 23 04 19, e-mail: [email protected]

Als het voorjaar zich manifesteert brengt dat extra activiteit met zich mee op allerlei gebied. De tuinkriebels zetten de mensen in de tuin aan de gang en dan hebben ze zaden en plantgoed nodig. Maar ook al staan PRIMULA’S en BOSANEMONEN volop te bloeien, niet alles ontwaakt even snel en veel planten tonen aanvankelijk weinig nieuw leven. Natuurtuinders weten dat en zij gebruiken de maand maart om de tuin op orde te brengen. Wie bij De Hoornbloem zijn sortiment wil verrijken en zaai- of plantgoed wil kopen, kan het best even tevoren bellen of er iemand thuis is. Dat geldt natuurlijk ook bij de aanschaf of informatie m.b.t. boeken of optiek.

PLANTGOED

EN ZADEN

Nog steeds zijn we blij met allerlei zaden van wilde planten, zoals spoorbloem, juffertje in het groen, dille, venkel, blauwe monnikskap, etc. Maar wellicht heeft u dit voorjaar overtollige zaailingen gewied in de tuin. Graag willen wij die gebruiken om ze verder op te kweken voor de verkoop voor De Hoornbloem. Noteer goed de soortnaam (en soms kleur) van de plantjes! En mocht u nog gebruikte vierkante plastic potjes (ca. 9 x 9 cm) hebben liggen, wij kunnen die goed gebruiken. Als we niet thuis mochten zijn: u kunt ze bij onze garagedeur achterlaten.

OPTIEK De eerste vlinders vliegen al en straks komen er ook libellen (juffertjes) te zien. Met de Optisan Escape 10 x 42 is scherpstellen mogelijk vanaf 1,30 meter! Wij bieden deze kijker te koop aan voor KNNV ledenprijs van € 120,-. Voor determinatie op de hand hebben we loepjes van 10 x, 15 x of 20 x vergroting voor een KNNV ledenprijs van € 18,-. Voor het determineerwerk aan tafel bieden we een binoculair (stereoloep) met opvallend licht en vergroting 20 x en 40 x voor KNNV ledenprijs van € 135,-.

De Specht In februari was de week van de nestkast, maar ook daarbuiten is het mogelijk nestkasten aan te schaffen en te plaatsen: vroeg in het voorjaar is toptijd!. Deelnemers van de workshop “Meer Natuur in de tuin” in Enkhuizen kregen het hiernaast afgebeeld pakket mee om een mezenkastje te maken. Graag voor bezoek even contacten! Westerblokker 132a 1695 AL Blokker (0229) 23 15 68 of [email protected] 28


Bijzondere waarnemingen

Wanneer 01-01-2011 01-01-2011 01-01-2011 03-01-2011 09-01-2011 13-01-2011 14-01-2011 14-01-2011 14-01-2011 15-01-2011 15-01-2011 16-01-2011 16-01-2011 16-01-2011 19-01-2011 21-01-2011 22-01-2011 25-01-2011 26-01-2011 27-01-2011 29-01-2011 08-02-2011 08-02-2011 10-02-2011 13-02-2011 15-02-2011 17-02-2011 01-03-2011 03-03-2011 05-03-2011 06-03-2011 07-03-2011 07-03-2011 08-03-2011 09-03-2011 11-03-2011 12-03-2011 12-03-2011 12-03-2011 12-03-2011 12-03-2011 12-03-2011 13-03-2011

Wat Havik Blauwe kiekendief Bokje 6 Patrijzen Roodkeelduikder Witkopstaartmees Toendrarietgans Ruigpootbuizerd 100 Nonnetjes Toendrarietgans 2 Steenlopers IJsvogel Waterpieper 6 Wilde zwanen 1 IJsgors Zwarte mees 14 Nonnetjes Casarca 15 Pestvogels Ransuil Grote gele kwikstaart Ransuil Grote lijster Grutto Rotgans IJsgors Patrijs 6 Wilde zwanen 14 Zwartkopmeeuwen Boomleeuwerik 3 Boomleeuweriken Kuifduiker 2 Kleine strandlopers Roerdomp Rouwkwikstaart Smelleken Slechtvalk Zwarte zee eend Pontische meeuw 40.000 Toppers 8 Zwartkopmeeuwen Grote zilverreiger Geelpootmeeuw

War Lutjebroekerweel Lutjebroekerweel Lutjebroekerweel Hauwert De Ven Broekerhaven De Weelen De Weelen Julianapark Lutjebroek Monument Noorderdijk Noorderdijk Monument Monument Bovenkarspel Lutjebroekerweel Landje van Naber Dubloen Lutjebroek Westerdijk Streekbos Streekbos Monument Monument Monument Achtertuin Monument Monument Monument Monument Krabbersgat Monument Lutjebroekerweel Grootebroek Monument Kreupel Gelderse Hoek Kreupel Kreupel Kreupel Monument Kreupel

Wie Ad Roobeek Ad Roobeek Ad Roobeek Freek Musman Ad Roobeek Ad Roobeek Ad Roobeek Ad Roobeek Freek Musman Ad Roobeek Freek Musman Ad Roobeek en Fred Weel Ad Roobeek en Fred Weel Freek Musman Freek Musman Ad Roobeek Ad Roobeek Freek Musman Freek Musman Ad Roobeek Freek Musman Ad Roobeek Ad Roobeek Freek Musman Freek Musman Freek Musman Freek Musman Freek Musman Freek Musman Freek Musman Freek Musman Fred Weel Freek Musman Fred Weel Fred Weel Freek Musman Fred Weel Fred Weel Fred Weel Fred Weel Fred Weel Freek Musman Fred Weel


29

Wanneer 16-03-2011 17-03-2011 18-03-2011 23-03-2011 26-03-2011 26-03-2011 26-03-2011 26-03-2011 26-03-2011 26-03-2011

30

Wat Amerikaanse goudplevier Regenwulp Halsbandparkiet Toendrarietgans 3 Boerenzwaluw Paartje zomertaling 5 Buidelmezen Ruigpootbuizerd 15 Grote barmsijzen Waterral


War Monument Monument Monument Schardam Lutjebroekerweel Lutjebroekerweel Lutjebroekerweel Lutjebroekerweel Lutjebroekerweel Lutjebroekerweel

Wie Freek Musman Freek Musman Freek Musman Jan-Pieter de Krijger Ad Roobeek en Fred Weel Ad Roobeek en Fred Weel Ad Roobeek en Fred Weel Ad Roobeek en Fred Weel Ad Roobeek en Fred Weel Ad Roobeek en Fred Weel

ADRESSEN

AFDELING

HOORN/WEST-FRIESLAND

Bestuur Voorzitter Secretaris Nat. hist. secr. Penningm. & Ledenadm. Leden

Erevoorzitter

: J.M. Duyf, Postbus 8, 1693 ZG Wevershoof, ☎ (0228) 58 52 72, e-mail:[email protected] : E.J. Baars, Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker, ☎ (0229) 24 95 46, e-mail: [email protected] : J.P. de Krijger, Weidemolen 98, 1622 KE Hoorn, ☎ (0229) 23 97 24, e-mail: [email protected] : A.L. Roobeek, P.J. Jongstraat 176, 1614 LK Lutjebroek ☎ (0228) 51 59 55, e-mail: [email protected], Rekeningnummer: 3553986 : A.L. ter Horst, Dorpsstraat 59, 1713 HB Obdam, ☎ (0226) 45 29 90, e-mail: [email protected] T. Horstman-Kooijman, James Grievelaan 6, 1695 HX Blokker, ☎ (0229) 23 53 35 : J.A. Marbus, Dorpsstraat 10A, 1689 EV Zwaag, ☎ (0229) 23 04 19, e-mail: [email protected]

Coördinatoren Plantenwerkgroep : Anneloes ter Horst, Dorpsstraat 59, 1713 HB Obdam, ☎ (0226) 45 29 90, e-mail: [email protected] Vogelwerkgroep : Douwe Greydanus, Julianastraat 9, 1619 XG Andijk, ☎ (0228) 72 01 19, e-mail: [email protected] Vlinderwerkgroep : Henny van der Groep, Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker, ☎ (0229) 24 95 46, e-mail: [email protected] Zoogdierenwerkgr.: A.L. Roobeek, P.J. Jongstraat 176, 1614 LK Lutjebroek, ☎ (0228) 51 59 55, e-mail: [email protected]

AANMELDINGSFORMULIER - S.V.P.

INLEVEREN BIJ HET BESTUUR.

Ondergetekende meldt zich aan als: ❍ KNNV-lid (1 persoon € 28,00 per jaar) ❍ Gezinslid (meer dan 1 persoon op hetzelfde adres € 34,40 per jaar) ❍ Jeugdlid (tot en met het jaar waarin je 25 wordt: € 16,50 per jaar) dhr./mevr.: voorletter(s) geboortejaar adres postcode + woonplaats e-mail specialiteiten of interesse naam huisgenoot geboortejaar specialiteit of interesse

: : : : : : : : :

achternaam : telefoon :


31

NATUURLIEFHEBBER? Enthousiast over mooie dingen die u in de natuur ontdekt heeft en wilt u die ervaring graag met anderen delen? Of vindt u het buiten prachtig maar zou u wel wat meer willen weten over dat landschap, zo’n plant of dier........

DE

DOE

DAN MEE MET DE KNNV! VERENIGING VOOR VELDBIOLOGIE.

Het is een club van actieve natuurliefhebbers. Zo veelzijdig als de natuur, zo veel zijn de activiteiten van de KNNV! Naast het programma van de plaatselijke/regionale afdelingen biedt de landelijke organisatie o.a.: - het verenigingsblad Natura (6x per jaar) - kampen en reizen - allerlei werkgroepen (o.a. landschap, korstmossen) - publikaties voor ledenprijs Het landelijk bureau is te bereiken op Boulevard 12, 3707 BM Zeist ☎ 030 - 231 47 97

WILT

U

“HET HOORNBLAD”

VAKER ONTVANGEN?

Gebruik dan de bon op pagina 31 en wordt lid van de KNNV-afdeling Hoorn/West-Friesland. U bent dan ook automatisch lid van de landelijke KNNV. Het kost u slechts € 28,00 per jaar. Opzegging van het lidmaatschap melden voor 1 november bij de ledenadministratie van de afdeling.

DRUKWERK

AAN:

Afz. Ledenadm. KNNV A. Roobeek, P.J. Jongstraat 176, 1614 LK Lutjebroek ☎ (0228) 51 59 55 32


West-Friesland

Recommend Documents