Meer Bewegen Met Fibromyalgie Opgericht 18 oktober 2001 Onderdeel van Meer Bewegen voor Ouderen Ondersteund door “DMO” Gemeente Amsterdam Afd. Sport & Recreatie
Nieuwsbrief MBMF jaargang 14 Nummer 1 januari 2014 ………. 200.
M.B.M.F. groep
Manja Gravemaker
informatie bij MBvO Tel. 020 - 8861070
[email protected] www.mbmf.nl
Inhoudsopgave Van de redactie Colofon Een goed Nieuwjaar Onvolledige informatie Groot Stokkert “Lezen is weten” met o.a. Brievenbusplan SVB moet handelen Computer helpt kinderen Correcte lichaamshouding Hevige hoofdpijn Wij waren helden Vaccin tegen lyme “Spattende Spettertjes” met o.a. Reactie op PLAT Meer bewegen voor ouderen (Stien) Bijdrage Elsa Eten tegen fibromyalgie “Gedichten of Hersenspinsels” met o.a. Vrij als een vogel Heel bijzonder Receptenboek, Tagliatelle met paprika en vis Drumsticks in pittige tomatensaus Tot slot
pagina:
[email protected]
Vera Tielemans
Redactie Tel. 020-6322765 Websitebeheerder
Therapeuten Massud Koeswagtie Willem Ibo Carolien van Dijk Massud Koeswagtie
Floraparkbad ma Floraparkbad vrij 1 + 2 Marnixbad di Agobad vr. 1 + 2
Fysiotherapeut Fysiotherapeut Mensendiecktherapeut Fysiotherapeut
Coördinatoren Marjon Schootman Jetty Koppenberg Odylle Swildens Lies Salzmann Joke v.d. Fange Trudy van Berlo Willie Schmidt Sila Jhabboe Liz Jansen Stien Gunzel Lida Magnolfi Ineke Cohen Diny v. Zalingen
Floraparkbad Floraparkbad Floraparkbad Floraparkbad Floraparkbad Floraparkbad Marnixbad di Marnixbad di Marnixbad di Agobad vr.1 Agobad vr.1 Agobad vr.2 Agobad vr.2
[email protected]
ma ma vrij 1 vrij 1 vrij 2 vrij 2
Van de redactie Allereerst een gelukkig en gezond Nieuwjaar. Ik hoop dat iedereen met plezier het jaar 2014 in kan gaan. In ieder geval is er weer veel te lezen in deze Nieuwsbrief waar jullie wat aan kunnen hebben en plezier aan kunnen beleven. Geniet ervan. Groeten, Manja
Colofon
Een goed, gezond en Voorspoedig Nieuwjaar.
Nieuwsbrief “Spetterend Nieuws” verschijnt 4x per jaar,
De nieuwsbrief wordt uitgegeven in de 1e week van januari - april – juli – oktober Kopij moet uiterlijk ingeleverd zijn voor: 28 februari- 31 mei – 31 augustus – 23 november Tekstbijdragen van informatieve aard of leuke voorvalletjes, suggesties en/of reacties zijn van harte welkom. De inhoud van de ingezonden stukken komt geheel voor rekening van de inzender en valt niet onder verantwoordelijkheid van de MBMF. Indien je een gedichtje of verhaal van iemand anders instuurt, moet ALTIJD de bronvermelding erbij staan! Anoniem ingezonden stukken kunnen we helaas niet verwerken. Kopij liefst per e-mail of op Cd-rom of per brief sturen naar: Manja Gravemaker, Korenbloemstraat 44, 1032 GW Amsterdam E-mail:
[email protected] - o.v.v. nieuwsbrief Redactie: Manja Gravemaker Corrector: Marieke van der Zee Eindredactie: Manja Gravemaker Uitgever: Nolin Uitgevers BV, Hoogezand Druk- en/of typefouten voorbehouden
We schrijven alweer 2014, een nieuw jaar met nieuwe kansen. Een hopelijk goed en (redelijk) pijnvrij jaar, wensen Wim en ik jullie allemaal. Nieuwe voornemens, één daarvan moet zijn, dat je elke week naar het zwembad gaat, bewegen helpt echt voor elk mens, met of zonder pijnen, oud of jong! In deze nieuwsbrief staan weer veel tips en adviezen. Veel van de artikelen haal ik uit “met pensioen”, een blad voor oud-werknemers van de Nederlandse Spoorwegen. Wim krijgt het elke maand thuisgestuurd. Vaak staan er verhalen in, die ook voor onze doelgroep geschikt zijn en daarom heb ik vorig jaar aan hun redactie gevraagd of ik die artikelen over mag nemen en dit vinden ze prima. Ik stuur ze door naar Manja en zij typt dit dan over voor de nieuwsbrief, een prestatie, Manja mijn complimenten voor je vele werk dat je verricht voor ons allemaal !!! Ook nu weer een aantal artikelen, zoals “Een correcte lichaamshouding”, “Zeven soorten pijn die u niet moet negeren” en “Wij waren helden”.
Als je zelf iets leest wat voor onze doelgroep belangrijk, informatief, interessant of gewoon leuk is stuur dit dan per mail of brief naar Manja, zij werkt dit dan weer uit. Wel even de bron vermelden, anders kunnen we het niet plaatsen. We houden wel van positieve verhalen! Vera !!Onvolledige informatie!! In de vorige nieuwsbrief stond een artikel “PLAT”, over het herkennen van een herseninfarct. Dit bleek niet helemaal correct te zijn, Willem Ibo heeft daarop gereageerd. Dit is verderop in de Nieuwsbrief te lezen. Niet alles wat is geschreven blijkt juist te zijn. Bij deze wil ik mijn excuus aanbieden voor de verkeerde informatie. Vera Groot Stokkert, Winterweek MBMF Eind van deze maand, 25 januari is het weer zover. We gaan weer naar Groot Stokkert, nu met 72 mensen. Er is door veel mensen met ongeduld naar uitgekeken. We hebben weer een overvol programma, zoals gewoonlijk. In de volgende nieuwsbrief staan alle activiteiten weer beschreven en hoe men het heeft beleefd. Als er mensen zijn die denken dat zij nog mee willen, kijk op de website www.mbmf.nl of er nog een locatie beschikbaar is. Op dit moment (3 november) zijn er nog een paar appartementen en een Arpshofje (voor 2 personen) beschikbaar, de hotelkamers zijn allemaal vol, zo ook de 4en 6-persoonsbungalows, maar er kan altijd iemand annuleren. In een appartement kun je ook op hotelbasis, alleen moet je naar het hotel lopen voor de activiteiten, ook kan je je bungalow laten schoonmaken, als je dat wilt. Op de website staan informatie (laatste nieuws) en prijzen voor deze week. De lessen van de groepen gaan gewoon door in die week. Vera N.B. Ede temperatuur van het water in Groot Stokkert is verlaagd naar 29 graden, dit heeft te maken met corrosie van de materialen van het zwembad. “In onze Winterweek” is het water wel 32 graden.
Brievenbusplan Na forse kritiek van ANBO op het plan om het aantal brievenbussen te halveren, heeft PostNL de ANBO om hulp gevraagd. Het aantal brievenbussen moet van minister Kamp van Economische Zaken namelijk dalen van 19.000 naar 8.700. Op die manier verwacht hij dat het postbedrijf ongeveer 27 miljoen euro kan besparen. In een gesprek met ANBO-directeur Liane den Haan meldde PostNL dat de inkrimping zo geregeld wordt dat mensen zelfstandig hun post kunnen blijven versturen en dat rekening zal worden gehouden met kwetsbare groepen in de samenleving. Brievenbussen zullen verder “slimmer”geplaatst worden, op plekken waar klanten veel komen. Bijvoorbeeld bij supermarkten of stations. Uit Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen
SVB moet handelen in geest nieuwe wet samenwonen
Geplaatst op 12-11-2013
ANBO is blij dat staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken) haar nieuwe wetsvoorstel over de AOW en samenwonen naar de Raad van State stuurt. Echter, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) die de rechtmatigheid van de uitkering controleert, heeft nog altijd geen mandaat om te handelen in de geest van deze nieuwe regels. Wat ANBO betreft is er voldoende draagvlak in de Tweede Kamer, en zou de SVB per direct volgens deze nieuwe regels moeten kunnen toetsen of er sprake is van een
samenwonen. Nu zitten naar schatting duizenden LAT-tende 65-
gemaakt. Den Haan: “We vinden het een stap in de goede richting, maar
plussers nog steeds in onzekerheid, en moeten zij vrezen voor
het is niet voldoende. Wat ons betreft zouden de regels per direct
onaangekondigd huisbezoek. De nieuwe regels moeten leiden tot
aangepast moeten worden om de onzekerheid weg te nemen.” Boete
objectieve gronden waarop de SVB kan baseren of iemand samenwoont of een LAT-relatie heeft. Nu is dat nog niet het geval: AOW’ers met een (nieuwe) partner, worden op subjectieve, niet meetbare gronden als samenwonend aangemerkt als zij ‘meer dan de helft
Een op de drie 65-plussers ontvangt AOW voor een alleenstaande en daardoor per maand ongeveer 300 euro meer dan een senior die gehuwd is. ANBO vindt dat doelbewust frauderen bestraft moet worden, maar er worden nu ten onrechte boetes uitgedeeld, zogenaamd
van de tijd’ samen doorbrengen. “Wij pleiten voor een
om uitkeringsfraude te bestrijden. Den Haan: “Het is onduidelijk
mandaat aan de SVB, om te handelen in de geest van
hoeveel tijd AOW’ers met elkaar mogen doorbrengen en of de auto
deze noodzakelijke verbetering van de gebrekkige regelgeving.
gedeeld kan worden. En tot hoe ver men kan gaan in het delen van de
Bovendien is terughoudendheid gewenst als het gaat om de zinloze en
huishouding, zoals boodschappen doen of samen eten. En dan gaat het
dure huisbezoeken, die AOW’ers onterecht emotionele en financiële
niet alleen over lat- en liefdesrelaties, maar ook over vrienden,
trauma’s bezorgen”, zo zegt ANBO-directeur Liane den Haan.
kennissen, buurtgenoten die voor elkaar willen zorgen of samen willen optrekken. Veel AOW’ers zijn hier onzeker over en weten niet waar de
2014
grens ligt. Dat kan uitlopen op een forse boete en een lagere AOW van
ANBO verzet zich al jaren tegen zowel de huisbezoeken van de SVB,
50 procent voor samenwonenden in plaats van 70 procent voor een
die in het leven geroepen zijn door toenmalig staatssecretaris
alleenstaande."
Aboutaleb, als de gebrekkige regelgeving rond AOW en
Van internet (ANBO)
samenwonen. Ook de rechter maakte in een door ANBO aangespannen proefproces korte metten met de huisbezoeken van sociaal rechercheurs. De jarenlange inspanning van ANBO en de daaropvolgende druk van de Tweede Kamer leidde tot een reactie van staatssecretaris Klijnsma. Zij is van plan vanaf 1 mei 2014 de regels aan te passen voor AOW’ers en samenwonen. In de nieuwe regels staat dat 65-plussers die de financiële lasten dragen van een zelfstandige woonruimte - huur of koopwoning - maar veel bij elkaar verblijven, per definitie niet meer als samenwonend worden beschouwd. Ook worden zij niet meer lastig gevallen met huiscontroles door de SVB. Dat is op Prinsjesdag bekend
Computer helpt kinderen met reuma meer te bewegen
10 oktober 2013
Kinderen met reuma hebben minder uithoudingsvermogen dan gezonde leeftijdsgenoten. Bewegen is dus belangrijk en om meer te bewegen, ontwikkelde het Universitair Medisch Centrum Groningen het internetprogramma Reumaatjes@work. Fysiotherapeut drs. Joyce Bos doet onderzoek naar het effect ervan. Pijn, stijve gewrichten en vermoeidheid belemmeren kinderen met reuma om te sporten en te bewegen. Bovendien kennen zij hun grenzen vaak niet, waardoor hun batterij aan het einde van de dag volledig leeg kan zijn. Reumaatjes@Work is een
vrolijk programma op internet met informatie en leuke opdrachten voor kinderen van acht tot twaalf jaar. Bij het programma van 14 weken horen ook vier groepssessies. Insteek is dat de kinderen anders gaan denken over pijn en reuma. Door anders te denken, gaan zij zich anders gedragen en - in dit geval - meer bewegen. Het Groningse onderzoek moet uitwijzen of het werkt. Goed meten Voordat de kinderen hun programma starten, worden in het ziekenhuis onder meer hun gewrichtsontstekingen, uithoudingsvermogen en beweeggedrag vastgesteld. Ook vullen de kinderen vragenlijsten in over kwaliteit van leven, vermoeidheid en beperkingen. Na afloop van het programma, nemen de onderzoekers opnieuw dezelfde metingen en vragenlijsten af. Zo kunnen zij vaststellen of de gewrichtsontstekingen niet erger worden, het uithoudingsvermogen verbetert en of de kinderen echt meer bewegen in hun dagelijks leven. Na drie maanden en na een jaar vullen zij de vragenlijsten normaals in, zodat duidelijk wordt wat het effect van het programma is. Zelf doen Kinderen krijgen de uitslagen van de tests die bij aanvang van het programma zijn afgenomen op hun eigen webpagina te zien. Hier geeft het poppetje Buddy, dat vanuit het ziekenhuis wordt aangestuurd, informatie. Hij geeft aan wat het kind zou kunnen verbeteren, zoals de fitheid of het aantal beweegactiviteiten per week. Vervolgens maken de kinderen zelf een plan. Denk bijvoorbeeld aan een keer per week skaten met een vriendin, hardlopen met hun moeder of iets harder trappen als ze naar school fietsen. Van Buddy en zijn vriendinnetje Lilly krijgen de kinderen opdrachten waardoor zij leren hoe het lichaam werkt, wat er gebeurt als je beweegt en wat reuma precies inhoudt. Kennis en plezier Kennis over bewegen is een van de sleutels tot het succes van de
cursus. Onderzoeker drs. Joyce Bos uit Groningen: 'Veel ouders en kinderen denken nog steeds dat bewegen schadelijk is bij reuma. Wie leert dat dit niet het geval is, zet veel makkelijker de stap.' Natuurlijk is ook plezier in bewegen essentieel. Vanaf de eerste sessie leren kinderen te kiezen voor beweegactiviteiten die ze zelf leuk vinden. 'Dat is niet voor iedereen gemakkelijk, maar tijdens de groepslessen helpen kinderen elkaar, zodat iedereen toch met een zelfgekozen doel naar huis gaat. Onder de wekelijkse begeleiding via internet, gaan ze heel serieus aan de slag. Dat merken we doordat ze ook vragen stellen aan Buddy. Halverwege het programma leren ze dat je je doelen soms moet bijstellen en hoe je dat kunt doen. Zo zorgen we dat kinderen niet verdrietig worden als ze hun doel niet halen.' Effect verder onderzocht Drie jaar geleden toonde fysiotherapeut dr. Otto Lelieveld, ook werkzaam in het Universitair Medisch Centrum Groningen, al met een kleine groep kinderen aan dat het programma effect heeft. Met name kinderen die erg weinig bewogen, kwamen na het volgen van het programma vaker in actie. Joyce Bos werkt vanuit Groningen samen met Reade in Amsterdam en het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. Samen laten zij 83 kinderen het programma en de groepslessen volgen. Bos: 'Door te werken met een grotere groep, kunnen we zekerder zijn van het effect van het programma. Als ook nu de resultaten positief zijn, waar de eerste uitkomsten wel op wijzen, hopen we dat het programma voor alle kinderen met reuma beschikbaar kan komen. In de loop van 2014 zijn de resultaten bekend.'
Info Reumafonds
Een correcte lichaamshouding, bespaar uzelf pijn
Heel wat pijn kan vermeden worden door een goede lichaamshouding. Train uzelf, tot uw lichaam vanzelf een correcte houding aanneemt tijdens het stilstaan, wandelen en zitten.
Hoe we zitten, stilstaan en lopen heeft een grote invloed op de werking van ons lichaam. Bij een foute houding, kunt u uw wervelkolom, schouders en knieën verkeerd belasten. Met pijn tot gevolg. Een goede houding kan dit voorkomen of verhelpen. Zorg zelf voor stabiliteit Als u correct rechtop staat, is uw lichaamsgewicht gelijk verdeeld over beide voeten. Zo krijgt u stabiliteit. En die stabiliteit is nodig. Stabiel betekent duurzaam en bestendig. Een stabiele constructie kan tegen een stootje. Maar hoe zorgt u voor stabiliteit? Vaak bent u zo gewend aan uw foute lichaamshouding, dat u niet eens meer merkt dat u onstabiel staat. Ga met twee voeten op de grond staan. Verdeel uw gewicht gelijk, de knieën lichtjes gebogen. Kantel uw bekken een beetje achteruit en span uw bekkenbodemspieren lichtjes aan. Span nu ook uw buikspieren licht aan. Let op! Uw buikspieren aanspannen is niet hetzelfde als uw buik intrekken. Licht vervolgens uw borstkas op, waarbij de ribbenkast als het ware wordt opengevouwen. Ontspan uw schouders en trek ze een beetje naar achteren. Om de juiste houding van uw kin te weten, maakt u met uw duim en wijsvinger een L, waarbij uw wijsvinger onderaan uw kin komt en uw duim op uw borst. Let er op dat u de natuurlijke S-vorm van uw wervelkolom behoudt. Denk daarbij aan de kracht van de soepele bamboe, tegenover een stijve bezemsteel. De eerste kan tegen een stootje, de tweede is kwetsbaar. Wandelen Hoe we lopen, is afhankelijk van de ondergrond. Als u in een bos loopt, op een oneffen bodem, loopt u vanzelf anders dan op straat. In het bos zoekt u behoedzaam uw evenwicht en gebruikt u uw flexibele voetgewrichten om behendig over en langs de obstakels te lopen. Deze veerkrachtige manier van voortbewegen, waarbij het bovenlichaam als het ware ontspannen meezwaait, is een goede manier van lopen. Deze
manier van lopen kunt u leren volhouden, ook op een harde ondergrond. Het zal uw lichaam ten goede komen. Zitten Heel wat van onze tijd brengen we zittend door, en ook erg vaak met een foute houding. De hoogte van uw bureau, de positie van uw computerscherm en een goede bureaustoel zijn van groot belang voor uw lichaamshouding. Tegenwoordig zijn er nogal wat ergonomische hulpmiddelen op de markt die ons zouden moeten helpen bij het vinden van onze correcte lichaamshouding. Voetbankjes zijn goed voor mensen die niet met hun voeten op de grond kunnen komen. Een zitbal kan helpen om uw zithouding af te wisselen. Verder zijn er ook allerlei kussentjes op de markt, die uw rug steunen en zelfs uw rugspieren stimuleren. Let er ook op dat u niet lang in dezelfde houding blijft zitten. Beweeg tussendoor. Uit Met Pensioen
Hevige hoofdpijn en andere klachten
7 soorten pijn die u niet moet negeren Er zijn “pijntjes”waar u een tijd mee rond kan lopen voordat u ermee naar de huisarts gaat of moet. Vaak weet u namelijk zelf ook wel hoe u eraan komt. Heeft u bijvoorbeeld zwaar lopen tillen tijdens een verhuizing? Grote kans dat u dat de dag erna in uw rug voelt. Waarschijnlijk gaat het ook vanzelf weer over. Maar sommige klachten kunt u beter niet negeren en vragen om snel medisch ingrijpen. De volgende zeven soorten pijn moet u zeer zeker niet negeren. Hevige hoofdpijn Heeft u plotseling enorme hoofdpijn die voelt als de ergste hoofdpijn die u ooit hebt gehad en kunt u niet verklaren hoe u eraan komt? Laat het dan altijd nakijken. Tijdens een griep of verkoudheid kan het iets onschuldigs zijn, maar het kan ook wijzen op een infectie, hersenbloeding of tumor.
Pijn of druk op de borst Pijn op de borst kan wijzen op een longontsteking of een hartaanval. Meestal geven mensen aan geen gevoel van pijn te hebben maar vooral een enorme druk op de borst, alsof er een olifant op zit. Uitstralende pijn naar de armen of naar de kaken of nek, een beroerd gevoel en misselijkheid kunnen ook aanwijzingen zijn voor een hartinfarct. Harten vaatziekten kunnen zich ook voordoen als problemen aan de maag en darmen zoals bijvoorbeeld een opgeblazen gevoel of ongemak in de buik. Daarnaast zijn mensen met hartklachten vaak extreem moe.
Pijn aan de onderrug en schouderbladen In de meeste gevallen is het artritis, oftewel een gewrichtsontsteking. Maar het kan ook een aortadissectie zijn. Dit is een aandoening waarbij de binnenwand van de hoofdslagader (aorta) zodanig is beschadigd dat zich bloed tussen de binnen- en buitenwand ophoopt. Een aortadissectie veroorzaakt een zeer hevige pijn achter het borstbeen. Als er niet snel ingegrepen wordt, kan de aorta zelfs doorscheuren. Een snelle behandeling is dan ook noodzakelijk, omdat mensen hierdoor snel kunnen overlijden. Hevige buikpijn Heeft u uw blindedarm nog? Ernstige buikpijn kan wijzen op een blindedarmontsteking, maar ook op galstenen of problemen aan de alvleesklier. Andere mogelijke oorzaken van buikpijn zijn een maagzweer, een verstopping van de darm en komt ook vaak voor bij het Prikkelbare Darm Syndroom, ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Pijn in de kuit Dit kan wijzen op diep veneuze trombose (DVT), oftewel een trombosebeen. Een trombosebeen kan ontstaan doordat iemand lange tijd niet mobiel is geweest. Bijvoor beeld bij ziekte, na een operatie, tijdens lange vlieg- en busreizen of een bevalling. Sommige mensen hebben sneller last van stolsels dan anderen. Bij een DVT bestaat een
verhoogde kans op een longembolie, bloedpropjes die losschieten en in de longen terechtkomen. Brandende voeten of benen Veel mensen hebben diabetes zonder dat ze dit zelf weten. Eén van de eerste symptomen van diabetes is een branderig gevoel in voeten en/of benen. Dit komt omdat het perifere zenuwstelsel is aangetast. Vage medisch onverklaarbare pijnen Slecht slapen, pijn in de ledematen, moe en lusteloos zijn. Allemaal symptomen die kunnen wijzen op een depressie. Veel mensen wachten te lang met het zoeken naar medische hulp, omdat ze denken dat hun klachten niet ernstig genoeg zijn. Een depressie kan verschillende geestelijke én lichamelijke oorzaken hebben. Met hulp is er vaak iets aan te doen.
Door: Ilona Meernik uit: Met Pensioen Fibromyalgie veroorzaakt veel onverklaarbare pijn. Ga bij twijfel naar je huisarts (red.)
Wij waren helden Hoe is het mogelijk dat wij als 60-plussers nog leven. Volgens de huidige theorieën zouden we allang dood moeten zijn. We zaten in auto’s zonder veiligheidsstoeltjes, gordel of airbag. Onze bedden en speelgoed waren geschilderd met verf vol lood en cadmium. Boven aan de trap was geen hekje; wie te ver ging kukelde naar beneden. Als je wakker werd in bed hoorde niemand dat en als er echt iets was moest je hard schreeuwen voordat je ouders het merkten. Flessen met gevaarlijke stoffen en alle apotheekflessen konden we gewoon met onze handjes en beperkte motoriek openen. Poorten en deuren gingen gewoon dicht en als je met vingers er tussen zat waren ze weg. Op de fiets zat je achter met je gat op de bagagedrager en probeerde je vast te houden aan de schroefveren van het zadel voor je. Een helm hadden ze nog niet eens
op een bromfiets, laat staan op een fiets. Water dronken we uit de kraan, niet uit een fles. Brood stond stijf van conserveringsmiddelen, na twee weken was een Bums nog net zo vers als in de winkel. Kleur en smaakstoffen moeten ook toen al bestaan hebben, want zo rood, groen of geel als die limonade toen was, zie ik ze nu echt niet meer. Een kauwgom legde je ’s avonds op het nachtkastje en stak je ’s morgens weer in je mond. Op school hadden ze maar één maat bank en met zo’n heerlijk gevaarlijke klep eraan. Schoenen waren meestal al ingedragen door broer, zus, neef of zo, en ook je fiets was of te groot of te klein. Een fiets had geen versnellingen en als een band kapot was leerde je vader je zo snel mogelijk om hem zelf te plakken. We gingen ’s morgens weg van huis en we kwamen terug als de straatverlichting aan ging. Niemand wist in de tussentijd waar we waren en we hadden geen GSM mee! Het bos of een park was een plek om te spelen en geen vieze mannetjesverzamelplek. Als we naar een vriendje gingen, liep je er gewoon naar toe, je hoefde niet aan te bellen en ook geen afspraak te maken. Er ging ook geen volwassene met je mee. Wij aten ook al koekjes en kregen brood met veel boter en werden toch niet dik. We dronken uit dezelfde fles als onze vrienden en niemand werd er ziek van. Wij hadden geen Playstation, Nintendo, Xbox, 64 televisiezenders, videofilms, dvd, surround sound, eigen televisies, computer of internet. Wij hadden vrienden! De televisiezender begon pas om 18.00 uur. Dan kwam een uurtje wat leuks voor kinderen en oh wee als je daarna durfde op te staan om op een knopje van een andere zender te duwen (die zaten aan het toestel vast). Pa bepaalde wat en hoe lang je daarna nog keek. We hebben ons gesneden, botten gebroken, tanden uitgevallen en hier werd niemand voor naar de rechter gesleept. Dat waren gewoon ongelukken en soms kreeg je er zelfs ook nog een extra pak slaag voor. Wij vochten en sloegen elkaar soms groen en blauw, er was geen volwassene die zich er druk over maakten.
Pedagogisch verantwoord speelgoed maakten we zelf, met stokken sloegen we naar ballen, we bouwden zeepkisten en merkten onder aan de berg dat we de rem vergeten waren. We voetbalden op straat, en alleen wie goed was mocht meedoen; wie niet goed genoeg was moest maar blijven kijken en leren omgaan met teleurstellingen. Op school zaten ook domme kinderen. Zij gingen en kwamen op dezelfde tijd als wij en kregen dezelfde lessen. Ze deden soms een klas nóg een jaar en daarover waren ook geen discussies op ouderavonden. De meester had altijd gelijk. We smeerden onze boterhammen zelf, met een grote mensen mes, en als je ze vergeten was kon je op school niets kopen! Als je de korst niet at had je een beetje honger de rest van de dag. We gingen met de fiets naar school, helemaal zelf, ook in de winter! Als je moeder aan de huisdeur naar je zwaaide was je een watje! Als je problemen veroorzaakt had waren je ouders het eens met de politie. Ze kwamen wel om je te halen, maar niet om je er uit te lullen. Onze daden hadden consequenties. Dat was duidelijk en je kon je niet verstoppen. Wij hadden vrijheid, mislukkingen, succes en verantwoordelijkheid. We hebben moeten leren ermee om te gaan. Onze generatie heeft veel mensen voortgebracht die problemen kunnen oplossen, innovatief bezig zijn en daarbij risico durven nemen en instaan voor de gevolgen. Hoor jij daarbij? Gefeliciteerd. Wij waren helden.
Uit Met Pensioen
Vaccin tegen lyme moet gewrichtsklachten voorkomen 15 mei 2013 Het aantal mensen met de ziekte van Lyme neemt steeds verder toe. Onderzoekers van het UMC St Radboud in Nijmegen zijn daarom naarstig op zoek naar een vaccin dat mensen beschermt tegen de gevolgen van een tekenbeet. Zij doen daarvoor fundamenteel onderzoek naar de precieze gevolgen van een tekenbeet en de reacties van ons afweersysteem.
De ziekte van Lyme ontstaat door een beet van een teek die besmet is met een ziekmakende bacterie, de Borrelia burgdorferi sensu lato. Er zijn drie soorten van deze bacterie die teken in ons land kunnen overbrengen. De één tast de huid aan, de ander het zenuwstelsel en de derde de gewrichten. Gewrichtsklachten Ongeveer 10 tot 20 procent van mensen waarbij de ziekte van Lyme wordt vastgesteld krijgt gewrichtsklachten, ofwel Lyme-artritis. De ontstekingen zitten voornamelijk in de knieën en kunnen die voorgoed beschadigen, waardoor de klachten blijvend zijn. Opvallend is dat niet iedereen die besmet is ook werkelijk klachten krijgt. Dit feit was voor dr. Leo Joosten, pathobioloog van het UMC St Radboud in Nijmegen, reden om op onderzoek uit te gaan. De diepte in 'Wij doen hier in Nijmegen al jaren klinisch onderzoek naar de ziekte van Lyme, dat wil zeggen onderzoek onder patiënten', legt Joosten uit. Sinds vijf jaar gaan de Nijmeegse onderzoekers ook in het laboratorium de diepte in. Wat gebeurt er op moleculair niveau? Hoe herkent ons afweersysteem de bacterie die gewrichtsklachten veroorzaakt? En hoe reageert het afweersysteem bij mensen met en zonder klachten? Fout in gen Een van de ontdekkingen van Joosten is dat de bacterie die Lymeartritis veroorzaakt bij sommige mensen kan ontsnappen aan ons afweersysteem. Joosten: 'Dat heeft te maken met een fout in een bepaald gen. Dit gen zorgt er normaal gesproken voor dat het afweersysteem de Borrelia-bacterie opneemt en vernietigt. Sommige mensen hebben een niet goed functionerend gen. Bij hen werkt de opname van de bacterie niet goed. Er komen te weinig ontstekingsstoffen vrij die de bacterie moeten opruimen. Daardoor ontstaan er klachten. Nu gaan we onderzoeken of we het afweersysteem kunnen helpen de bacterie toch op te ruimen. Dit zou een mogelijke behandeling van Lyme-artritis betekenen.' Vaccin Lyme-artritis kunnen behandelen zou mooi zijn, maar Joosten wil meer.
Zijn uiteindelijke doel is om een vaccin tegen de ziekte van Lyme te ontwikkelen. 'We hebben al ideeën hoe wij dit moeten doen. Nu zijn we op zoek naar financiering om het vaccin te maken en te testen.' Een vaccin voorkomt dat je ziek wordt van een beet van een besmette teek. 'Zo'n vaccin moet je niet aan iedereen geven. Slechts een deel van de geïnfecteerde mensen wordt immers ziek. Daarom is onze vondst van de verstoorde afweer belangrijk. Omdat we nu weten dat dit een fout is in een bepaald gen, kunnen we straks naar aanleiding van een DNA-test besluiten wel of geen vaccin te geven.' Bescherm uzelf! Het is belangrijk om u te beschermen tegen een tekenbeet om de ziekte van Lyme te voorkomen. Alle benodigde informatie en een overzicht van hoe actief de teken zijn, vindt u op http://www.tekenradar.nl/.
Info: Reumafonds
met weetjes, ditjes & datjes, dingen die onze leden en therapeuten bezighouden en met anderen willen delen
Reactie op het artikel P.L.A.T. uit de vorige Nieuwsbrief Als je wilt testen of iemand een hersenbloeding heeft opgelopen moet je kijken naar de verschillen tussen links en rechts! Dit staat niet in de tekst. Iemand die dit braaf probeert te doen staat daarmee al op het verkeerde been (om in dit geval maar een uitdrukking te gebruiken). De links/rechtsverschillen moeten dus in ieder geval vooropgesteld worden in de tekst. Praten: laat de persoon een simpele zin uitspreken. Wat voor zin? Als de persoon dronken is of in een psychose, is het maar de vraag welke reactie je krijgt.
Lachen: wat valt er te lachen op zo'n moment? En als je het voor elkaar krijgt: wat voor conclusie kan je daaruit trekken? Armen omhoog: hoogbejaarden kunnen hun armen vaak niet meer echt omhoog krijgen en lijken dan slachtoffer. Ook hier gaat het om het verschil tussen links en rechts. Tong uitsteken: zie Praten. Omdat dit bedoeld is voor mensen die niet EHBO-er zijn is dit niet al te zinnige informatie die in een ernstig geval alleen maar leidt tot onnodige paniek en (re)actie. Ik wil er graag een stukje in de volgende nieuwsbrief aan besteden om dit recht te zetten, want er zijn andere criteria denkbaar die wel iedereen kan uitvoeren en die wel tot een goed resultaat in de beoordeling leiden. Wat mij beter lijkt: 1) Bel in verdachte gevallen altijd eerst 112 en vraag om een ambulance. Beter te vaak gebeld dan die ene keer te weinig. Zolang de ambulance op zich laat wachten, bel dan ook de huisarts van de persoon. Die kent hem/haar en is misschien in de buurt of kan op afstand informatie geven over wat je wel of niet moet doen. 2) Kijk naar de persoon zijn of haar gezicht en vooral de mondhoeken. Staat de ene lager dan de andere? Het maakt niet uit wat hij/zij zegt, maar er zal inzake een bloeding een verschil zijn. Ook de wang aan de verlamde kant heeft geen kracht meer en bolt uit. De spraak krijgt een wat krachteloos geluid. Dat tref je bij een zwaar beschonken persoon ook aan, maar dan is er (zelden) een links/rechts-verschil. 3) Laat de persoon zijn/haar lippen tuiten en blazen of juist de mond stijf sluiten. 4) Laat de persoon knijpen in jouw beide handen met zijn/haar beide handen. Dit kan een aanwijzing geven, maar is niet 100%
betrouwbaar. Iedereen heeft een verschil in kracht tussen links en rechts. 5) Laat de persoon zijn/haar ogen met kracht sluiten of juist extreem openen. En nogmaals: let op het verschil tussen links en rechts
Willem Ibo Fysiotherapeut Flora. Dank voor je correctie Willem (Vera) Meer bewegen voor Ouderen m.m.v. Stichting Cordaan (Stien) In het Agobad in Diemen met het badwater van 33 graden is het goed toeven. Voor mensen met fibromyalgie en meerdere reumagevallen een wekelijks genoegen. Op 18 oktober 2001 is er een club opgericht, genaamd M.B.M.F., Meer Bewegen Met Fibromyalgie, met een uitgave van een driemaandelijks blad, genaamd Spetterend Nieuws. Er wordt regelmatig een leuk verhaal door onze deelnemers geplaatst, o.a. wat er leuk is om te lezen. De meesten weten dat wel te waarderen. In de maand januari/februari wordt er gelogeerd in Groot Stokkert, een hotel bij Wapenveld. Dit wordt al jaren georganiseerd door Vera en Wim Tielemans en naar ieders tevredenheid. Dit geeft veel kopij voor de Nieuwsbrief. Nu heeft de vereniging Meer Bewegen voor Ouderen, waar de M.B.M.F. nu onderdeel van is, een leuk presentje voor de coördinatoren aangeboden. Onder deze M.B.v.O. vallen ook vele sportafdelingen, dus diverse mensen gaan daarvan mee met de boottocht. Het presentje is om in groepen van deze verschillende organisaties te gaan varen met een bijzonder mooi schip. Er waren wel vier tochten vanwege de grote opkomst.
Wij van Ago 1 waren het eerst aan de beurt denk ik. We moesten naar het Muziekgebouw aan het IJ komen. Lida en ik gingen vroeg op pad, te vroeg, want er was nog geen mens en na lang zoeken zagen we dat er een trap naar beneden was de kade op. Inmiddels waren er heel veel mensen gearriveerd. Aan boord was een overdekte zitgelegenheid met ramen zodat er goed uitzicht was. Er werd meteen na de afvaart lekkere koffie geschonken, met cake natuurlijk, zelfs tweemaal. De mensen die wel tegen een beetje kilte konden zaten op het dek, ja dan krijg je meer mee van de omgeving. Doordat een dame naar binnen ging had ik ook een plaats buiten. Dan hoor en zie je veel, vooral bij de bruggen waar de mensen staan te wachten en steeds allemaal staan te zwaaien naar ons. Heel bijzonder en leuk. Al met al was het lunchtijd geworden. Men kon beneden, waar het lunchbuffet stond opgesteld, uitkiezen. Daar was te kust en te keur, vooral de salades en verse vruchten waren in trek. Dan kon je kiezen om beneden, boven of aan dek te gaan eten, want beneden was niet genoeg plek voor iedereen. Er was volop te kiezen, ook aan elk drankje was gedacht, zelfs karnemelk was er, grandioos voor de mensen die dat altijd drinken vond ik. Er werd zelfs rondgegaan met broodjes. Prima verzorging van de maatschappij van de boot en veel hulp met de lunch met het oog op de trap. Ook voor het toilet moest je naar beneden. Ik keek natuurlijk ook hoe het met Lida ging. Ja, ja, babbelende babbel. Ook leuke mensen gelukkig. De kapitein was heel jong en zijn vrouw ook en zo oplettend. We voeren toen op de Kostverloren vaart met al die bruggen dat was echt heel bijzonder. Ik denk dat we wel zes bruggen gepasseerd zijn, uniek. Dat maak je met een rondvaart in Amsterdam niet mee, dat de mensen naar je zwaaien, allicht niet. Na de sluis van de Kostverloren vaart kwamen we op de Nieuwe Meer terecht. Wat groot zeg en daar zocht de kapitein een ligplaats. Er was
een steiger bij het Amsterdamse bos en daar meerden we aan om de mensen hun beentjes te laten strekken. Voor de wat jongeren werd dat de geitenboerderij, voor de middelmaat een wandeling en er was ook een fijne bank in het zonnetje. Iedereen tevreden. Je let op elkaar zodat alles goed gaat. Na een uurtje daar gelegen te hebben zijn we weer de Kostverloren vaart op gegaan, maar dan aan de andere kant gezeten, dat was ook weer nieuw voor de reizigers zo dacht ik. De tocht terug was knus met een drankje erbij en de rest van de broodjes was zo vlug op. Maar ik heb er de eendjes mee gevoerd. Toen we weer aankwamen bij onze steiger lag er een heel groot passagiersschip aan de kade. Wat ben je dan een notendop. Geweldig gevaarte, de kapitein heeft er langs heen en terug gevaren en toen riep er een dame, o kijk er ligt er nog één, wat mooi. Bij dezelfde steiger als in de ochtend gingen we weer van boord. De fooienpot hebben we goed voorzien. Zo liep deze geweldige dag af. Ik zou de kapitein willen zoenen, maar ik heb mij ingehouden. Zo’n fijne man moet je waarderen in alle eer. Hier volgt zijn naam Maarten Bos, Grote Melkweg 35, 3764 AZ te Soest, telefoonnr. 0652050045, Rederij Bek,
[email protected], het passagiersschip heet Succes.
Stien Gunzel AGO1 Bijdrage van Elsa
Enkele weken geleden, tijdens een regenachtig dag, kwam ik tijdens het boeken ruimen het boekje ‘Reis met de Ezel’ van Robert Louis Stevenson tegen en ben meteen begonnen het weer te lezen. “De reis met de Ezel” is het verslag van de twaalfdaagse, bijna 200 kilometer lange reis die
Robert Louis Stevenson in 1879 maakte door de ruige en nauwelijks bewoonde Franse Cevennen met zijn koppige en eigengereide ezel Modestine. Stevenson was zijn voetreis begonnen om een doodgelopen liefde te vergeten, wij gingen voor het avontuur.
Geen teken is nu meer te zien. Dan komt er iemand achterop.
Dit boekje heeft mij ertoe gebracht dat ik in 1976 met 5 vrienden een voettocht naar Santiago de Compostella heb gemaakt, We zijn er helaas niet allen aangekomen, in het gezelschap waren nogal wat koppige en eigengereide ezels, maar de reis heeft wel een paar gedichten voortgebracht. Gezelschap: ‘t Was een, twee, drie en toen weer een. Hoe velen lopen niet het pad. Doch in de horizon verdween het in de leegte, zonder dat een verre pelgrim zichtbaar wordt zodat de eerste me ontmoet wanneer de grijze regen stort en zij bij toeval mij ook groet. Want te gewoonlijk ga ik voort al zwoegende gelijk een trein om introvert en onverstoord op zoektocht naar mezelf te zijn. Met tweeën heeft men meer verweer bij onverwachte tegenslag. De regen valt gestadig neer, de winkels hebben sluitingsdag. De jeugdherberg biedt avondmaal, een zaaltje waar men slapen kan. Een ‘Zwitser’ houdt een raar verhaal omtrent zijn taak als Sterke Man. De andere dag weer vroeg in ‘t woud, daar ‘t tijd is voor de ochtendloop. Helaas, de hakkers van het hout halen het voetpad overhoop. Hoe lossen we dit euvel op?
Jarenlang tobde ik met erge pijn, maar er was nooit iemand die aan fibromyalgie dacht. Ik las over passende voeding bij fibromyalgie en chronische vermoeidheid. Het bleek dat gluten de boosdoeners waren. In samenspraak met een homeopathisch arts ben ik glutenvrij gaan eten. Binnen een paar weken waren mijn klachten aanzienlijk verminderd en als ik iets verkeerds eet merk ik het meteen.
Elsa van Nimwegen, Ago 2 Eten tegen fibromyalgie
Lies Salzmann Flora vr.1, gelezen in Gezond nu
Vrij als een vogel Zo vrij als een vogel dat wil je zijn Zoveel mogelijk lol en helemaal geen pijn Vliegen wil je met de wind mee Een ander wil meevliegen maar jij zegt nee Binden wil jij je voorlopig nog niet Misschien ben je bang voor pijn en verdriet Onder je moeders vleugels zit je tijdelijk weer Jij wil daar weg want je wil echt meer Met je vleugels sla je telkens een slag En op je gezicht een vriendelijke lach Je vliegt lekker verder op de wind
En hoopt toch dat je de ware vindt Geniet maar goed van je vrijheid Maak veel lol en ook veel blijheid Op een dag zul je worden gevangen En met veel liefde worden behangen Jij hebt ook veel liefde te geven Je zal het zien er valt veel te beleven Vlieg maar verder op de golven van de wind Je zal het wel merken wanneer je de ware vindt.
Paul (Mokwae) Van Den Broek, van internet Heel bijzonder
Is de dag dat mijn kinderen zijn geboren, Dat mag heel de wereld horen Ook heel bijzonder is onze trouwdag, De dag dat ik jou voortaan mijn man noemen mag. Het leven is ook heel erg bijzonder Met veel liefde, geluk en soms een wonder. Geniet elke dag met een lach, En wees dankbaar dat je leven mag. Pak alles wat op je pad komt met beide handen aan, Dan zullen er vele deuren voor je open gaan.
Tine Prettig Gestoord, van internet
De Receptenhoek. Met eenvoudige, voordelige en lekkere recepten. Tagliatelle met paprika en vis voor twee personen Ingrediënten: 125 gram tagliatelle 200 gram koolvisfilet Citroensap 3 geroosterde paprika’s (pot) 3 tomaten
2 bosuitjes 8 olijven 1 eetlepel olie 1 eetlepel kappertjes Bereiding: 1. Kook de tagliatelle in ruim water gaar volgens de gebruiksaanwijzing op de verpakking. 2. Snijd de vis in blokjes 3. Strooi er peper en een beetje zout over en druppel er wat citroensap over. 4. Maak de groente schoon 5. Snijd de paprika in repen, de tomaten in parten en de bosuitjes in ringetjes. 6. Verwarm de olie en bak hierin de bosuitjes zacht. 7. Voeg de paprika’s en de tomaten toe en smoor ze gaar. 8. Snijd de olijven in plakjes 9. Meng de olijven, de kappertjes en de blokjes vis door de saus. 10. Laat de vis in de saus in een paar minuten gaar worden. 11. Giet de tagliatelle af en meng de saus er door. Drumsticks in pittige tomaten saus voor twee personen Ingrediënten: 1 ui 1 ½ stuks (10 gram) rode peper 4 drumsticks 1 eetlepel olie 1 teentje knoflook 1 klein blikje tomatenpuree (70 gram) 2 dl (kippen)bouillon 1 laurierblad Bereiding: 1. Maak de ui schoon en snijd hem klein. 2. Snijd het stukje peper klein en verwijder de pitjes. 3. Verwijder het vel van de drumsticks.
4. Bestrooi de drumsticks met peper en een beetje zout en bak ze in de hete olie aan alle kanten bruin. 5. Pers het teentje knoflook er boven uit. 6. Fruit de ui kort mee. 7. Voeg de peper toe met de tomatenpuree, de bouillon en het laurierblad. 8. Stoof de drumsticks in 40 minuten in de saus gaar. 9. Verwijder het laurierblad Menusuggestie Lekker met gestoofde courgettes en volkorenmacaroni. Hiervoor heb je nodig… 2 courgettes 1 eetlepel olie 6 grote opscheplepels volkoren macaroni
Tot slot Gelukkig heb ik nog bijdragen van jullie ontvangen, maar het mag best wat meer zijn. Misschien een goed voornemen in het nieuwe jaar. Ik verwacht weer reacties over de vakantie op Groot Stokkert. Deze Nieuwsbrief is weer gereed en zal als gedrukt exemplaar naar jullie toekomen en je kunt hem lezen op de website www.mbmf.nl onder “Nieuws”. Ik hoop dat jullie allemaal een fijne Kerst hebben gehad en een gezellig Oud en Nieuw. Groeten, Manja
