Media & Lichaam Lessenserie Schoonheidsmiddel Docentenhandleiding doelgroep
4 havo, 4 vwo
duur
6-8 klokuren
still van Julika Rudelius: Forever
Inleiding Hoe zouden wij eruit willen zien en hoe speelt de media in op ons verlangen naar uiterlijke schoonheid? Wat zijn de schoonheidsidealen in de media? Wat zijn de overeenkomsten tussen de leeftijdloze societydames uit het werk van Julika Rudelius en de mooie man uit de door Adbusters bewerkte ondergoed-advertentie? Leerlingen analyseren en bediscussiëren het schoonheidsbeeld dat in de kunst, reclame en muziekindustrie naar voren komt. Ze formuleren een eigen visie op het ideale lichaam door middel van onderzoek en presenteren dit in de vorm van een reclame voor een fictief schoonheidsmiddel.
Bronnen Forever - Julika Rudelius - 2006 Obsession for Men Calvin Klein - Adbuster Magazine - 2006 Body on Me - Nelly ft. Ashanti & Akon - 2008 Dove, tijd voor echte schoonheid - 2007 Manifest ‘Seks moet weer haute couture worden’ - Larissa Pans, Marije Lieuwens, Myrthe Hilkens, Sunny Bergman, Stine Jensen - 2007 www.beperkthoudbaar.info
Leerdoelen Leerlingen: • analyseren en bediscussiëren aan de hand van vragen en stellingen media- en kunstbronnen die ingaan op schoonheidsidealen; • lichten toe hoe mediakunstenaars de weergave van het ideale lichaam op uiteenlopende manieren visualiseren; • bedenken een schoonheidsideaal en verzamelen ten minste 10 voorbeelden daarvan uit de dagelijkse media; • bedenken een fictief middel of product bij het gevonden schoonheidsideaal; • maken ten minste drie schetsen voor een reclameposter voor hun fictieve schoonheidsproduct; • werken 1 geselecteerde schets uit in de vorm van een digitale poster; • lichten hun visie op het onderwerp schoonheidsideaal toe aan de hand van hun eindproduct; • bediscussiëren hun eigen werk en dat van medeleerlingen in relatie tot het thema schoonheidsideaal in de media.
Docentenhandleiding - Lessenserie Schoonheidsmiddel
Benodigdheden • Beamer en verbinding met internet • Printer • Per twee leerlingen een computer met beeldbewerkingsprogramma
Voorwaarden/eisen Leerlingen: • kunnen vrij zoeken op internet, • kunnen basisbewerkingen (selecteren, omgaan met typografie en lagen) toepassen in een beeldbewerkingprogramma
Producten Per leerling: overzicht van gemaakte (discussie)vragen Per duo: • verzameling van 10 mediabeelden van een schoonheidsideaal • drie schetsen (analoog of digitaal) van een reclameposter • een digitaal vormgegeven reclameposter
Docentenhandleiding - Lessenserie Schoonheidsmiddel
Lesbeschrijving* *Alle tijden zijn richttijden, u kunt deze naar eigen inzicht aanpassen. Met name deel 4 zou verlengd kunnen worden, zodat leerlingen meer tijd kunnen besteden aan technische/artistieke aspecten.
Deel 1
± 60 minuten
De lessenserie Schoonheidsmiddel wordt geïntroduceerd aan de hand van Forever van Julika Rudelius, daarna volgen de andere bronnen bij deze lessenserie. De vragen bij de bronnen (zie bijlage 1) kunt u klassikaal behandelen of door leerlingen laten verwerken in kleine groepen. Uitkomsten van de opdrachten of stellingen worden bij voorkeur klassikaal besproken. Deel 2
± 30 minuten
De leerlingen kiezen in subgroepen een schoonheidsideaal uit. Zij zoeken van dit schoonheidsideaal 10 voorbeelden op internet. De leerling kan beargumenteren waarom deze 10 voorbeelden bij het schoonheidsideaal horen. Deel 3
± 60 minuten
De leerlingen bedenken een niet bestaand middel, een voorwerp of een levensstijl die het gewenste schoonheidsideaal kan realiseren. Het middel, voorwerp of levensstijl wordt aangeprezen in een reclame waarop ook het schoonheidsideaal te zien is. De leerlingen maken drie schetsen waarvan er een wordt uitgewerkt tot een pakkende reclameposter. Deel 4
± 90 minuten
De gekozen schets wordt uitgewerkt in een beeldbewerkingsprogramma tot een pakkende reclameposter, waarbij gebruikt is gemaakt van typografie en lagen. Deel 5
± 60 minuten
Presenteer je reclameposter in één minuut aan de groep. Bij de presentatie van het werk is de leerling als het ware de verkoper van het product. De leerling geeft aan wat het product doet voor de klant, wat de resultaten zijn en welke invloed het product heeft op de kwaliteit van het leven van de klant. Deel6
± 60 minuten
De groepen evalueren elkaars werk aan de hand van de criteria.
Criteria
Kan de leerling: • de getoonde selectie van kunst en mediabronnen analyseren en bediscussiëren in de groep; • de verbeelding van verschillende schoonheidsidealen in de media herkennen en benoemen; • toelichten toe hoe mediakunstenaars de weergave van het ideale lichaam op uiteenlopende wijze ter discussie stellen; • een schoonheidsideaal bedenken en ten minste 10 voorbeelden daarvan verzamelen uit de dagelijkse media; • een fictief middel of product bedenken bij het gevonden schoonheidsideaal; • ten minste drie uiteenlopende schetsen maken voor een reclameposter voor hun fictieve schoonheidsproduct; • een geselecteerde schets uitwerken in de vorm van een poster met behulp van een beeldbewerkingsprogramma; • zijn visie op het onderwerp schoonheidsideaal doeltreffend visualiseren, gebruikmakend van tekst en beeld;
Media & Lichaam Lessenserie Schoonheidsmiddel Docentenhandleiding doelgroep
4 havo, 4 vwo
duur
6-8 klokuren
still van Julika Rudelius: Forever
Inleiding Hoe zouden wij eruit willen zien en hoe speelt de media in op ons verlangen naar uiterlijke schoonheid? Wat zijn de schoonheidsidealen in de media? Wat zijn de overeenkomsten tussen de leeftijdloze societydames uit het werk van Julika Rudelius en de mooie man uit de door Adbusters bewerkte ondergoed-advertentie? Je analyseert en bediscussieert het schoonheidsbeeld dat in de kunst, reclame en muziekindustrie naar voren komt. Je formuleert een eigen visie op het ideale lichaam door middel van onderzoek en presenteert dit in de vorm van een reclame voor een fictief schoonheidsmiddel.
Bronnen Forever - Julika Rudelius - 2006 Obsession for Men Calvin Klein - Adbuster Magazine - 2006 Body on Me - Nelly ft. Ashanti & Akon - 2008 Dove, tijd voor echte schoonheid - 2007 Manifest ‘Seks moet weer haute couture worden’ - Larissa Pans, Marije Lieuwens, Myrthe Hilkens, Sunny Bergman, Stine Jensen - 2007 www.beperkthoudbaar.info
Producten Per leerling: ingevuld leerlingblad Per duo: • verzameling van 10 mediabeelden van een schoonheidsideaal • drie schetsen (analoog of digitaal) van een reclameposter • een digitaal vormgegeven reclameposter
Leerlingmateriaal - Lessenserie Schoonheidsmiddel
Opdrachten 1. A nalyseer en bediscussieer bronnen van kunstenaars, reclamemakers en muzikanten aan de hand van vragen en stellingen. 2. Selecteer een schoonheidsideaal in de media en verzamel hier 10 verschillende voorbeelden van 3. B edenk een niet bestaand middel, een voorwerp of een levensstijl die het gewenste schoonheidsideaal kan realiseren. Het middel, voorwerp of levensstijl wordt aangeprezen in de vorm van een reclameposter. Maak hiervoor drie verschillende schetsen. 4. Werk de beste schets als digitale poster uit in een beeldbewerkingsprogramma. 5. Presenteer je product aan de klas en licht het toe. Bij de presentatie van je werk ben je als het ware de verkoper van het product. Geef aan wat het product doet voor de klant, wat de resultaten zijn en welke invloed het product heeft op de kwaliteit van het leven van de klant.
Criteria Kun je: • de getoonde selectie van kunst en mediabronnen analyseren en bediscussiëren in de groep; • de verbeelding van verschillende schoonheidsidealen in de media herkennen en benoemen; • toelichten hoe mediakunstenaars de weergave van het ideale lichaam op uiteenlopende wijze ter discussie stellen; • een schoonheidsideaal bedenken en ten minste 10 voorbeelden daarvan verzamelen uit de dagelijkse media; • een fictief middel of product bedenken bij het gevonden schoonheidsideaal; • ten minste drie uiteenlopende schetsen maken voor een reclameposter voor je fictieve schoonheidsproduct; • een geselecteerde schets uitwerken in de vorm van een poster met behulp van een beeldbewerkingsprogramma; • je visie op het onderwerp schoonheidsideaal doeltreffend visualiseren, gebruikmakend van tekst en beeld; • je eigen werk en dat van medeleerlingen bediscussiëren in relatie tot het thema schoonheidsideaal in de media?
Leerlingmateriaal - Lessenserie Schoonheidsmiddel
bijlage 1
leerlingmateriaal 1. Bekijk ‘Forever’ van kunstenares Julika Rudelius. Deze video is gemaakt door een mediakunstenaar. Welk gevoel roept dit werk bij je op? .............................................................................................. .............................................................................................. Wat hebben de vrouwen in dit filmpje met elkaar gemeen? .............................................................................................. .............................................................................................. Noem twee overeenkomsten in houding .............................................................................................. .............................................................................................. Noem twee overeenkomsten in uitdrukking .............................................................................................. .............................................................................................. Noem één overeenkomst in motoriek .............................................................................................. .............................................................................................. Verklaar de titel aan de hand van het werk. .............................................................................................. .............................................................................................. Bediscussieer deze stelling: Ieder mens heeft het recht om zijn of haar leven en lichaam perfect te maken. . . . ........................................................................................... .............................................................................................. 2. Bekijk de ‘advertentie’ van Adbusters Dit werk is een reactie op een advertentie van de geur Obsession van Calvin Klein. Benoem de overeenkomsten en verschillen tussen de echte advertentie van Calvin Klein en dit werk van Adbusters. .............................................................................................. .............................................................................................. Verklaar de dubbele betekenis van de naam Obsession. .............................................................................................. .............................................................................................. Vind je deze reactie van Adbusters geslaagd? Waarom wel/niet? .............................................................................................. ..............................................................................................
Leerlingmateriaal - Lessenserie Schoonheidsmiddel
3. Bekijk de campagne van het cosmeticamerk Dove Wat wil het cosmeticamerk Dove bereiken met deze campagne, denk je? .............................................................................................. .............................................................................................. Leg de verschillen uit tussen de advertentie van Adbusters en de Dove-campagne waarbij je ingaat op de rol van de producent en het publiek. .............................................................................................. .............................................................................................. 4. Bekijk de clip Nelly ft. Ashanti & Akon - Body on Me. Welke schoonheidsidealen toont deze clip ons? .............................................................................................. .............................................................................................. Benoem de relatie tussen mannen en vrouwen in deze clip. .............................................................................................. .............................................................................................. 5. Lees het fragment uit het manifest: Sex moet weer haute couture worden door de journalisten Larissa Pans, Marije Lieuwens, Myrthe Hilkens, Stine Jensen en documentairemaker Sunny Bergman. “Wij willen afrekenen met het idee dat vrouwelijkheid enkel gedefinieerd wordt door schoonheid. Normaal moet weer normaal worden, het extreme is niet de norm. Seksuele vrijheid staat niet gelijk aan totale grenzeloosheid en platheid.” 1. Gewoon mooi is mooi genoeg! Benen zonder cellulitis, zonder zichtbare adertjes, pronte borsten, ronde maar toch strakke billen, zwoele lippen en een Playboypoes: vrouwen die er zo uitzien representeren niet de werkelijkheid en dus moeten we er niet massaal op willen lijken. Het is een schoonheidsideaal waaraan de gemiddelde vrouw simpelweg niet voldoet en het is een ongelukkig makende illusie. Helaas voelen veel meisjes, maar ook veel volwassen vrouwen, de druk om hun echte lichaam aan te passen aan onechte, gephotoshopte beelden. Wereldwijd durft maar twee procent van de vrouwen zichzelf mooi te noemen, blijkt uit onderzoek. Een bedroevend laag cijfer dat bewijst dat dit een existentieel probleem is voor vrouwen. Extreme middelen als plastisch chirurgische ingrepen zijn een zegen voor mensen met ernstige afwijkingen, maar wat ons betreft is het geen middel waarmee je elke oneffenheid even wegpoetst. Wie schreef de wet waarin staat dat afwijkend verkeerd is? Waarom behoeft het ouder wordende lichaam “noodzakelijk onderhoud” in de vorm van giftige stoffen, siliconen of pijnlijke facelifts? Wie heeft bepaald dat oud worden lelijk is? Wij roepen reclamemakers en bladenredacties op om helderheid in de duisternis te scheppen: plaats onder elk gemanipuleerd ‘te mooi om waar te zijn’-beeld voortaan een kloppend bijschrift.”Porieloos dankzij Photoshop.”of “Dit model is digitaal smaller gemaakt en haar nek is opgerekt.” Opdat iedereen voortaan fictie van realiteit kan onderscheiden. En vrouwen: laten we elkaar eens wat minder scherp en venijnig beoordelen en categoriseren. Het man versus vrouw-denken van weleer is achterhaald; we dragen zelf ook bij aan de creatie en instandhouding van mythische schoonheidsidealen.”
Leerlingmateriaal - Lessenserie Schoonheidsmiddel
Wat is de boodschap van dit manifest, volgens jou? Praat hierover met je medeleerlingen. .............................................................................................. .............................................................................................. Wat is de relatie tussen dit manifest en de clip Nelly ft. Ashanti & Akon - Body on Me? .............................................................................................. .............................................................................................. 6. Onderstaande vragen gaan over alle behandelde bronnen. Bespreek met elkaar: Welke bron vind je treffendst de verbeelding van het schoonheidsideaal in de media verbeelden/ becommentariëren? Waarom? .............................................................................................. .............................................................................................. Welk schoonheidsideaal streef je zelf na? Waar komt dat door? .............................................................................................. .............................................................................................. Discussie: waar sta jij? Kies uit: • Op bewerkte foto’s van modellen moet altijd een Photoshop-vignet • Mijn beeld van schoonheid word niet beïnvloed door de media
