Maatschappelijke Ontwikkeling Ingekomen stuk D25 (PA 5 september 2012) Beleidsontwikkeling. Datum uw brief

Maatschappelijke Ontwikkeling

Ingekomen stuk D25 (PA 5 september 2012)

Beleidsontwikkeling

Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen

Openbare besluitenlijst 18 december 2007 Collegevergadering no 47 Aan de Gemeenteraad van Nijmegen Aanwezig: Voorzitter Wethouders Gemeentesecretaris Communicatie Verzenddatum 3Verslag juli 2012

Telefoon 14024 Telefax

(024) 323 59 92

E-mail gemeente@

nijmegen.nl

Postadres Postbus 9105

Th. de Graaf 6500 HG Nijmegen P. Depla, H. van Hooft sr., L. Scholten, H. Kunst, P. Lucassen, J. van der Meer P. Eringa A. Kuil Ons kenmerk Contactpersoon M. Sofovic MO10/12.0013734 André van Ginkel

Onderwerp

Jaarverslag leerplicht 2009-2010 en 20102011

Datum uw brief

Doorkiesnummer

(024) 3292695

Geachte leden van de Raad,Aldus vastgesteld in de vergadering van: Bijgevoegd treft u aan het jaarverslag leerplicht over de schooljaren 2009-2010 en 2010-2011. Het jaarverslag geeft inzicht in de resultaten van het gevoerde beleid in die twee schooljaren. De opvallendste resultaten over de schooljaren 2009 t/m 2011: zicht op verzuim Het aantal leerplichtigen (leerplicht en kwalificatieplicht) in Nijmegen ligt al jaren rond de 20.500. De voorzitter, De secretaris, De afgelopen jaren zien we dat het aantal verzuimmeldingen fors toeneemt. Van 1870 meldingen in schooljaar 2009/2010 tot 2212 meldingen in schooljaar 2010/2011. Zetten we de cijfers af tegen het schooljaar 2005/2006 dan is er zelfs sprake van een verdubbeling van het aantal meldingen in slechts 6 jaar tijd. We zien niet alleen een absolute toename van het aantal meldingen, maar ook een relatieve toename. In schooljaar 2005/2006 kwam minder dan 5% van de leerlingen in aanraking met leerplicht, in 2010/2011 was dit al zo’n 8%. Dit hoeft overigens niet direct te wijzen op daadwerkelijk meer verzuim. Wij geloven dat de stijging met name wordt veroorzaakt door de toenemende aandacht op scholen voor verzuim en dat we de afgelopen jaren hebben geïnvesteerd in het meer en meer in beeld krijgen van verzuim. We zien bijvoorbeeld dat met name de laatste twee jaar het aantal meldingen vanuit het MBO sterk is toegenomen en dat de leeftijdsklasse 16/17 jarigen een steeds groter aandeel heeft, inmiddels al zo’n 38%. Verder zien we dat leerlingen met een niet-westerse achtergrond verhoudingsgewijs oververtegenwoordigd zijn en dat er verschillen zijn tussen de wijken in Nijmegen. De wijken de Biezen, Wolfskuil, Hatert en delen van Dukenburg laten evenals voorgaande jaren hogere meldingscijfers zien. In toenemende mate is sprake van zwaardere problematiek. Het aantal interventies zorg en bemiddeling neemt toe. Het gaat dan om leerlingen waarbij als gevolg van gedragsproblematiek, zonder bemiddeling van leerplicht, vrijwel zeker sprake zal zijn van uitval. Ook zien we dat bijna 1 op de 5 meldingen een relatie heeft met de Zorg Advies Teams, met name die van het voorgezet onderwijs.

Bezoek ook onze website www.nijmegen.nl

Brief aan de raad.doc

1

Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling

Vervolgvel

1

In het beleid maken we onderscheid tussen absoluut verzuim en relatief verzuim. Relatief verzuim betekent dat een leerling wel op school staat ingeschreven, maar lesuren/dagen verzuimd. Bij absoluut verzuim staat een leerling geheel niet ingeschreven op een school. In 2010 is voor het voortgezet onderwijs het registratiesysteem van leerplicht (JVS) gekoppeld aan de gegevens van de dienst uitvoering onderwijs (DUO) van het Ministerie. Voor het schooljaar 2011/2012 is dit gebeurd met de systemen van het primair onderwijs. Hierdoor is een betrouwbaarder administratie ontstaan, komt het absoluut verzuim sneller en beter in beeld en kan gerichter worden ingezet op het absoluut verzuim. We zien een toename in absoluut verzuim: van 184 meldingen in 2008/2009 naar 673 meldingen in het schooljaar 2010/2011. Deels is deze stijging veroorzaakt door de verbeterde administratie. Onder deze groep bevonden vrijwel geen voortijdig schoolverlaters. Slechts 12 jongeren behoorden tot de werkelijke groep voortijdig schoolverlaters. De overige jongeren hadden een vrijstelling van de leerplicht op psychische of lichamelijke gronden of zijn op andere wijze ten onrechte aangemerkt als voortijdig schoolverlater. Ze volgden bijvoorbeeld onderwijs in het buitenland of aan het particulier onderwijs of de inschrijving was nog niet volledig verwerkt. Samen met de scholen wordt verder gewerkt om ook deze zogenaamde “witte vlekken” op te heffen door verdere verbetering van de administratie. Samenwerking scholen De samenwerking met de scholen krijgt steeds beter vorm. In het schooljaar 2010/2011 is het schooldossier op alle Nijmeegse scholen ingevoerd. De leerplichtambtenaar geeft hierin aan wat de stand van zaken is op een school met betrekking tot het verzuimprotocol, de inbedding en uitvoering hiervan, de informatieverstrekking aan ouders, het vrijstellingenbeleid, beleid rond schorsing en verwijdering en de snelheid van melden van in- en uitschrijvingen en verzuim. Dit dossier wordt besproken met de schooldirecteur en daar waar het beleid onvoldoende invulling krijgt wordt advies gegeven en aangestuurd op verbetering. Het afgelopen jaar lag vooral het accent op het verbeteren van de verzuimadministratie en is gewerkt aan een uniform verzuimprotocol voor het gehele primair onderwijs. Op alle Vmbo scholen en op het ROC Nijmegen worden spreekuren leerplicht gehouden. Scholen zijn verplicht een melding door te geven aan leerplicht als een leerling 16 uren verzuimt in een periode van 3 maanden of 16 maal te laat komt. Vanuit preventief oogpunt hebben wij in het verleden de afspraak gemaakt om voor het Vmbo deze grens te verlagen naar 6 maal te laat. Met ingang van het schooljaar 2010/2011 is dit weer naar de wettelijke termijn terug gebracht. Wel is hierbij met de scholen de afspraak gemaakt dat zij -vanuit preventief oogpunt- sneller interne trajecten doorlopen. Bureau leerplicht nam in 2009/2010 en 2010/2011 deel aan de zorg advies teams (ZAT’s). Voor het primair onderwijs geldt dat zij dit heeft gedaan in de zogenaamde tweede lijn: op afroep beschikbaar. Verder is in 2009/2010 gestart met aangekondigde en onaangekondigde controles van de verzuimadministraties van de scholen en controle van leerlingen op luxe verzuim. Kort samengevat: er wordt meer en beter gemeld We kunnen gelet op bovenstaande stellen dat de inzet van leerplicht en vooral de samenwerking met de scholen loont: er wordt steeds meer en beter gemeld. De toename van het verzuim is daarmee niet direct een toename van daadwerkelijk verzuim. Wel durven wij te stellen dat we de daadwerkelijke verzuimproblematiek steeds beter in beeld krijgen.



Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling

Vervolgvel

2

De toename van het aantal meldingen is een positieve ontwikkeling, maar zorgt tegelijkertijd voor druk op bureau Leerplicht. In juni 2011 is door het College met ingang van schooljaar 2011/2012 de nieuwe formatie leerplicht vastgesteld op basis van het beleid zoals vastgesteld door de Raad. Hierbij rekening houdend met de landelijke normen en een bezuinigingstaakstelling. Inmiddels zien we dat de aantallen op basis waarvan we toen de leerplichtformatie hebben vastgesteld conform de norm, ruimschoots worden overschreden. In een separaat voorstel zullen wij aangeven hoe we hier mee om willen gaan. Wij beseffen dat wij deze jaarverslagen laat aanbieden. Desondanks geven de verslagen een goed inzicht in de resultaten van het gevoerde beleid en de keuzes die uw Raad ten aanzien van het te voeren leerplichtbeleid heeft gemaakt. Het jaarverslag over het lopende schooljaar zullen wij u nog dit najaar aanbieden. Wij vertrouwen er op u vooralsnog voldoende geïnformeerd te hebben, Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester,

De Gemeentesecretaris,

drs. H.M.F. Bruls

drs. B. van der Ploeg

Aantal bijlagen: 1



Samengevat We kijken terug op 2 schooljaren waarin veel, heel veel is gebeurd en bereikt. In toenemende mate krijgt het bureau grip op het verzuim in de stad. Alleen met een outreachende hands-on werkwijze lukt het om “in control” te komen. Het verzuim 100% in beeld krijgen en houden is niet alleen het primaire streven van het bureau, maar ook de wettelijke taakstelling. Aan de andere kant is het van belang om het verzuim tot een minimum te beperken. Bij de reductie van verzuim is snelheid geboden, hoe eerder geintervenieerd wordt, hoe eerder een beeld kan worden gevormd van de problematiek die aan het verzuim is gekoppeld en kan worden gehandeld. Bij eenvoudig verzuim zonder noemenswaardige problematiek volstaat veelal een waarschuwing en een lichte sanctie. Bij zowel beginnende als meervoudige problematiek is een gedegen probleemanalyse en daarbij passende interventie onontbeerlijk. En hoewel alle maatregelen in eerste instantie een grote toename van het aantal meldingen teweeg brengt, zal er uiteindelijk een kentering ontstaan doordat: scholen een goed verzuimbeleid ontwikkelen waar dit nog ontbreekt; scholen daardoor meer zelf zullen oplossen omdat ook voor een enkel uur verzuim een maatregel vanuit school te verwachten valt; zichtbaarheid een signaalfunctie naar de stad afgeeft; scholen sneller melden, waardoor de meldingen minder tijdsinvestering vragen; leerlingen minder les- of praktijktijd missen en daardoor minder snel uitvallen; de kans op het behalen van het diploma wordt vergroot. Het bureau kiest er daarom voor om met ingang van schooljaar 2010-2011 niet bij 6 uur maar bij 10 uur te laat komen binnen 3 maanden in actie te komen. Dit kan door met scholen heldere afspraken te maken over het traject vanaf het eerste verzuim. Scholen hebben mede hierdoor het eigen verzuimbeleid nog eens scherp onder de loep genomen. Leerplicht zorgt voor zichtbaarheid en aanspreekbaarheid en vervult een adviserende rol waar nodig. Aan de andere kant investeert het bureau stevig in de relatie met scholen om het verzuim dat nog niet tijdig, niet goed of helemaal niet wordt gemeld in beeld te krijgen. Er is een groot verschil tussen de scholen; sommige gaan zelf heel ver in de zorg naar de leerling waarbij leerplicht niet altijd gewenst is, andere scholen schakelen bij voorkeur direct de leerplichtambtenaar in. Maar ook binnen de scholen zijn er soms grote verschillen te vinden tussen mentoren, verzuimcoördinatoren, intern begeleiders en alle andere personen die een melding aan de leerplichtambtenaar kunnen verzorgen. Meerderen zijn bang de relatie met leerling of ouders te schaden met een melding aan leerplicht. Het is daarom van groot belang om de mensen in de uitvoering te spreken en waar nodig voor te lichten. Door met elkaar en elkaars werkwijze en rollen kennis te maken ontstaat een basis voor een samenwerkingsrelatie. Daarnaast sturen wij erop aan dat aan ouders en leerlingen helder wordt aangegeven wanneer tot melding aan leerplicht wordt overgegaan. Ook het aanbrengen van objectiverende factoren in het meldingsproces vereenvoudigt het melden. Zoals aangegeven heeft Leerplicht Nijmegen zich tot doel gesteld om 100% van het meldenswaardig verzuim in beeld te krijgen. Een goede samenwerking met alle Nijmeegse scholen is van groot belang om dit doel te bereiken. Aan de samenwerking wordt in hoofdzaak op de volgende wijze gestalte gegeven door: 1 het maken van bestuurlijke afspraken en te werken naar een gemeentebreed verzuimbeleid op PO, VO en MBO; 2 jaarlijks per schoollocatie in samenwerking met de schooldirecties een schooldossier op te stellen. In het dossier wordt puntsgewijs ingezoemd op het verzuimbeleid. Er is een signaleringskader ontwikkeld waarmee wordt bepaald hoe vaak controles op de verzuimadministraties op scholen worden uitgevoerd; 3 verder uitvoering te geven aan een outreachende werkwijze. Door zichtbaarheid, aandacht en het visualiseren van het gezamenlijk belang ontstaat meer grip op het verzuim. In september 2011 heeft de gemeenteraad van Nijmegen zich gebogen over het dienstverleningsmodel leerplicht. Daarbij is gekozen voor formatieve middelen om invulling te geven aan de wettelijke functie in combinatie met de deelname aan de Zorg- en Adviesteams en de Permanente Commissie Leerlingenzorg. Het model koppelt tevens de formatie aan de bevolkingsaantallen en het aantal meldingen per schooljaar. Dit laatste is onlosmakelijk verbonden met vorenstaande samenwerking met scholen en hun besturen. Op 1 januari 2012 wijzigt de leerplichtwet 1969. De strafrechtelijke bepaling wordt vervangen door een bestuurlijke boete die door de Inspecteur van het Onderwijs kan worden opgelegd. Doelstelling van de wetswijziging is het bewerkstelligen van een verdere reductie van het aantal voortijdig schoolverlaters. De strafrechtelijke bepaling kende diverse nadelen waardoor leerplichtambtenaren geen of zeer zelden gebruik maakten van de bevoegdheid. Ook de gewijzigde wetgeving legt een belangrijke rol bij de leerplichtambtenaar; de inspecteur onderzoekt op aanwijzing van de leerplichtambtenaar het verzuimbeleid van een school. Daarnaast vormt (een deel van) het verzuimbeleid een onderdeel van het reguliere onderzoek van de inspecteur van het onderwijs. De werking van de leerplichtwet op voortijdige schooluitval onder minderjarigen is groot. Door intensief uitvoering te geven aan de wet kan uitval worden voorkomen of wordt de duur van de uitval beperkt.

Leerplicht jaarverslag 2009/2010 en 2010/2011

pagina 2 van 35

Onder de leerplichtigen in Nijmegen komen vrijwel geen voortijdig schoolverlaters voor. In 2010-2011 waren er 673 leerplichtigen en kwalificatieplichtigen zonder inschrijving op school. Van deze groep behoorden slechts 12 jongeren tot de werkelijke groep voortijdig schoolverlaters. De overige jongeren hadden een vrijstelling van de leerplicht op psychische of lichamelijke gronden, volgden onderwijs in het buitenland of volgenden onderwijs op andere wijze. Daarnaast heeft de leerplicht invloed op de voortijdige schooluitval bij meerderjarigen. Cijfermatige onderbouwing is er niet, landelijk noch regionaal. De causale verbanden zijn echter evident.

Ook op regionaal vlak staan de ontwikkelingen niet stil. Zoals u weet verzorgen wij voor de gemeente Millingen de volledige uitvoering van de leerplichttaak en met ingang van 2012 zal deze dienstverlening worden uitgebreid naar de Gemeente Groesbeek. Met de gemeenten Wijchen en Ubbergen is een samenwerkingsovereenkomst overeengekomen die voorziet in deelname aan Zorg AdviesTeams en klankbord/advisering. Veder verzorgt het team de volledige kwalificatieplichtfunctie (16- en 17-jarigen) voor de regio Nijmegen. De gemeenten die onder deze regionale samenwerking vallen zijn Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen, Millingen aan de Rijn, Mook en Middelaar, Ubbergen en Wijchen. In het jaarverslag begeleid ik u langs verzuimcijfers over het schooljaar 2010-2011, het veld waarin de uitvoering gestalte krijgt, wetswijzigingen en beleidskaders aangevuld met de doelstellingen voor het schooljaar 2011-2012. Veel leesplezier en u wordt van harte uitgenodigd contact op te nemen met het bureau in geval van vragen, verzoeken en/of opmerkingen. Belinda de Hosson Hoofd Bureau Leerplicht


pagina 3 van 35

Colofon copyshop DIW, gemeente Nijmegen Schrijver: Belinda de Hosson - Nat Data-analyse: Jenny Zonneveld / Belinda de Hosson Redactie: Communicatie/eindredactie: _________________________


pagina 4 van 35

Inhoudsopgave

1.

OPDRACHT EN ORGANISATIE ........................................................................................................................ 6 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8

2.

TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN .................................................................................................. 8 2.1 2.2

3.

JARENLANGE STIJGING AANTAL MELDINGEN LEERPLICHT ZET OOK IN 2010-2011 DOOR ............................... 13 PROBLEMATIEK EN UITSTROOM ...................................................................................................................... 13 KENMERKEN VAN NIJMEEGSE CLIËNTEN ........................................................................................................ 14 THUISZITTERS ................................................................................................................................................ 16

CASUSBESCHRIJVINGEN VANUIT DE LEERPLICHTPRAKTIJK ......................................................... 17 7.1 7.2

8.

DIENSTVERLENING AAN REGIOGEMEENTEN ................................................................................................... 12 REGIONALE SAMENWERKING OP HET GEBIED VAN DE LEERPLICHT................................................................. 12 BOVENREGIONAAL OVERLEG KWALIFICATIEPLICHT ....................................................................................... 12

ANALYSE CIJFERS LEERPLICHT SCHOOLJAAR 2010 / 2011 ................................................................ 13 6.1 6.2 6.3 6.4

7.

SCHOLEN ........................................................................................................................................................ 11 SAMENWERKING ROC NIJMEGEN .................................................................................................................. 11 NETWERKOVERLEGGEN.................................................................................................................................. 11 NETWERKEN ................................................................................................................................................... 11 PROJECTEN ..................................................................................................................................................... 11 DE OVERSTAP ................................................................................................................................................. 11

REGIONALE SAMENWERKING..................................................................................................................... 12 5.1 5.3 5.4

6.

SCHOOLDOSSIER............................................................................................................................................... 9 SPREEKUREN EN SCHOOLBEZOEKEN ................................................................................................................. 9 TASKFORCE VSV ............................................................................................................................................... 9 TWEEDELIJNS INVULLING ZAT-DEELNAME PO................................................................................................ 9 VERZUIMCONTROLES ....................................................................................................................................... 9 VOORLICHTING .............................................................................................................................................. 10 LANDELIJKE DAG VAN DE LEERPLICHT ........................................................................................................... 10

SAMENWERKING MET DERDEN .................................................................................................................. 11 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

5.

LEERPLICHT EN DE WETTELIJKE KADERS .......................................................................................................... 8 DE FUNCTIE VAN DE LEERPLICHTAMBTENAAR ................................................................................................. 8

ZICHTBAARHEID VAN BUREAU LEERPLICHT .......................................................................................... 9 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

4.

OPDRACHT ....................................................................................................................................................... 6 MISSIE .............................................................................................................................................................. 6 INTEGRALE AANPAK ......................................................................................................................................... 6 ORGANISATORISCHE POSITIONERING ............................................................................................................... 6 WERKPLEK ....................................................................................................................................................... 7 VRIJSTELLINGSTEAM ........................................................................................................................................ 7 OVERLEGVORMEN ............................................................................................................................................ 7 FORMATIE ........................................................................................................................................................ 7

CASUS 1 ......................................................................................................................................................... 17 CASUS 2 ......................................................................................................................................................... 18

AMBITIES............................................................................................................................................................. 19 BIJLAGE 1 BIJLAGE 2 BIJLAGE 3 BIJLAGE 4 BIJLAGE 5 BIJLAGE 6

LEERPLICHT IN BEELD ........................................................................................................................... 21 TOELICHTING FUNCTIE LEERPLICHTAMBTENAAR .................................................................................. 22 NETWERKEN LEERPLICHT ..................................................................................................................... 23 REGIONALE MELD- EN COÖRDINATIEFUNCTIE ..................................................................................... 24 TABELLEN EN GRAFIEKEN ..................................................................................................................... 25 OVERIGE TABELLEN .............................................................................................................................. 32


pagina 5 van 35

1.

Opdracht en organisatie

1.1

Opdracht De primaire uitvoeringskaders voor Bureau Leerplicht zijn vastgelegd in de Leerplichtwet 1969. De leerplichtambtenaar heeft een toezichthoudende taak op de naleving van de wet en voert in dat kader curatieve en respressieve taken uit richting leerlingen, ouders en scholen/onderwijsinstellingen. In de praktijk zijn deze taken sterk verweven met de vervulling van een maatschappelijke zorgtaak. Het proces verbaal (PV) wordt niet geschuwd en vormt een breekijzer of sluitstuk in een begeleidingstraject. Sturing op de continuering van de schoolloopbaan, het stroomlijnen van de zorg en waar mogelijk het elimineren van problematiek die de schoolgang in de weg staan vormen de belangrijkste onderdelen van het dagelijks werk van de leerplichtambtenaar. Ook schrijft de wet aan scholen en onderwijsinstellingen een leerlingenadministratie voor. Het is de taak van de leerplichtambtenaar om de kwaliteit hiervan te toetsen. Verder stuurt de leerplichtambtenaar aan op een goed ingebed verzuimproces gefundeerd met een verzuimprotocol.

1.2

Missie Leerplicht Nijmegen draagt als dienstverlener en als handhaver actief bij aan de reductie van schoolverzuim. Wij bereiken dit door vanuit een professionele organisatie en met effectief beleid goed met de partners samen te werken om het belang van de schoolgang van het kind of de jongere op een zo doeltreffend mogelijk wijze te behartigen.

1.3

Integrale aanpak Leerplicht is verbonden aan een meervoud aan beleids- en uitvoeringsterreinen. Te denken valt aan onderwijs, jeugd, hulpverlening, justitie, veiligheid en wijkaanpak. Vanuit dit kader nemen de leerplichtambtenaren onder meer deel aan de ZAT’s en het Justitieel CasusOverleg binnen het Veiligheidshuis. In de netwerken wordt samengewerkt met relevante externe partners zoals de politie, de Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg (BJZ), de Nijmeegse Instelling voor Maatschappelijk Werk (NIM), Tandem op wijkniveau en de scholen, maar ook met de wijkmanagers, de RMC-medewerkers en de jongerenadviseurs van het jongerenloket.

1.4

Organisatorische positionering Met ingang van 1 juli 2010 vormt Bureau Leerplicht een zelfstandig organisatorische eenheid binnen de afdeling Werk en is daarmee ontkoppeld van het Regionaal Jongerenloket. Het betreft hier een organisatorische scheiding die de ketensamenwerking tussen het Jongerenloket en Leerplicht niet in de weg zal en mag staan. Op actieve wijze wordt gezocht naar samenwerking de natuurlijke begeleidingslijn volgt. Geen harde kaders bij de overgang van minderjarigheid naar meerderjarigheid, maar begeleiding die past bij de mogelijkheden van de jongere. Het is daarbij de bedoeling dat een jongerenadviseur op verzoek van de leerplichtambtenaar aan de slag kan met een jongere van 17 omdat deze niet langer in het onderwijs past. Terwijl de leerplichtambtenaar een leerling nog wat extra begeleiding kan geven na verjaring naar 18 jaar. De inhoudelijke aansturing van het het bureau wordt verzorgd vanuit het programmamanagement Onderwijs. De lijnsturing wordt verzorgd door het afdelingshoofd Werk. Het organogram treft u in Bijlage 8 Organogram gemeentelijke organisatie. Een goede samenwerking tussen uitvoering en beleid is onontbeerlijk. De leerplichtambtenaar heeft per slot van rekening een belangrijke signalerende functie ten behoeve van de gemeentelijke beleidsontwikkeling. De leerplichtambtenaren beheren allen een actueel beleidsaccount om de praktijk aan de regionale of landelijke ontwikkelingen te kunnen koppelen. De ervaringen, expertise en visie worden gedeeld met het programma en waar van belang wordt gezamenlijk opgetrokken. Een overzicht van de accounts treft u in Bijlage 6 Overige tabellen.


pagina 6 van 35

1.5

Werkplek Het bureau is sinds enkele jaren gevestigd in het Mariënbeursgebouw. Tot het huidige schooljaar werden kantoorbezoeken gevoerd in de Stadswinkel. In het huidige schooljaar 2011/2012 is uit efficiencyoverwegingen ervoor gekozen om ook de kantoorbezoek in het Mariënbeursgebouw te laten plaatsvinden. Daarnaast is de leerplichtambtenaar ambulant werkzaam op scholen/onderwijsinstellingen en in de wijk. Gesprekken met ouders en/of leerlingen vinden, afhankelijk van de situatie, op kantoor, school, aan huis of bij een zorginstelling plaats. Al naar gelang de problematiek worden multidisciplinaire overleggen gevoerd tussen de verschillende instanties die bij een gezin betrokken zijn.

1.6

Vrijstellingsteam Maandelijks treffen een schoolarts, leerplichtambtenaar en medewerker informatie en meldpunt leerplicht elkaar in het vrijstellingsteam. Alle vrijstellingsaanvragen die op lichamelijke/psychische gronden worden ingediend worden in het vrijstellingsteam beoordeeld. In voorkomende gevallen kan gebruik worden gemaakt van een psycholoog of pedagoog.

1.7

Overlegvormen Het team overlegt tweewekelijks over wettelijke, landelijke en gemeentebrede-ontwikkelingen. Casusinhoudelijk wordt vierwekelijks overlegd in intervisievorm, het gaat hierbij vooral om kennisdeling en reflectie bij lopende casussen. Omdat elke melding en elke situatie anders is, vindt dagelijks on-the-job overleg plaats met collega’s. Verder overlegt het bureauhoofd zeswekelijks met de beleidsadviseurs Onderwijs en Jeugd en bilateraal met de individuele medewerkers van het bureau. Iedere 2 maanden verzorgt een leerplichtambtenaar een actualisatiemiddag voor collega’s. Actuele onderwerpen rondom weten regelgeving, beleid en uitvoering komen aan de orde.

1.8

Formatie In het najaar van 2011 heeft de gemeenteraad zich gebogen over het formatievoorstel leerplicht. De vaste formatie is daarmee vastgesteld op 12,51 fte, de a-structurele is vastgesteld op 2,79 fte. De a-structurele formatie wordt gefinancierd uit de projectgelden voor dienstverlening aan Millingen, participatie in het Antillianenproject en de Intensieve wijkaanpak in Hatert, aangevuld met 2 fte tijdelijke formatie voor de kwalificatieplicht. De structurele formatie voor de uitvoering van de kwalificatieplicht bestaat uit 1,25 fte voor de Gemeente Nijmegen en 1,25 fte voor de gemeenten Ubbergen, Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen, Millingen aan de Rijn, Mook en Middelaar en Wijchen tezamen. In overleg met de regiogemeenten is vanaf 1 januari 2009 de formatie uitgebreid met 1 a-structurele formatieplaats, waaraan op 1 januari 2011 een aanvullende formatieplaats is toegevoegd. Voor het eerst in haar bestaansgeschiedenis heeft Bureau Leerplicht met ingang van 1 juli 2010 een eigen bureauhoofd. Gezien de formatie en de ontwikkelingen in het werkveld is deze nieuwe stap gerechtvaardigd. Met een eigen bureauhoofd is het bureau beter in staat om zich zowel binnen als buiten de gemeente te profileren.


pagina 7 van 35

2.

Taken en verantwoordelijkheden

2.1

Leerplicht en de wettelijke kaders Het recht van ieder kind om onderwijs te volgen wordt in Nederland beschermd door de leerplicht. Met de leerplichtwet 1969 wordt gewaarborgd dat alle kinderen en jongeren aan het onderwijs kunnen en zullen deelnemen zodat zij zo goed mogelijk worden toegerust met kennis en vaardigheden om een zelfstandige plek in de samenleving te verwerven. Een afgeronde schoolopleiding is daarvoor een eerste vereiste. De leerplichtwet omvat onderstaande rechten, plichten en kaders: - de leerplichtige leeftijd; - de kwalificatieplicht; - rechten voor vrijstelling in tijdelijke en definitieve zin; - taken van leerplichtambtenaren; - verantwoo rdelijkheden van schooldirecteuren; - verantwoordelijkheden van ouders en/of leerlingen; - verantwoordelijkheden van de gemeenten; - verantwoordelijkheden van het openbaar ministerie. Vanaf 1 augustus 2007 is de kwalificatieplicht van toepassing en vervangt de partiële leerplicht. Deze wetswijziging stelt, dat alle leerlingen volledig leerplichtig zijn tot het einde van het schooljaar waarin ze zestien jaar worden. De kwalificatieplicht geldt vervolgens voor jongeren die: - nog geen achttien jaar zijn; - nog geen startkwalificatie hebben behaald en; - de volledige leerplicht achter de rug hebben. Omdat een startkwalificatie niet voor alle jongeren haalbaar zal zijn, zijn moeilijk lerende kinderen, meervoudig gehandicapte kinderen, of kinderen die zijn toegewezen aan het praktijkonderwijs vrijgesteld van de kwalificatieplicht.

2.2

De functie van de leerplichtambtenaar De functie van de leerplichtambtenaar omvat een veelvoud aan werkzaamheden die in de praktijk onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden: - Maatschappelijke zorgfunctie, onder andere begeleiding en verwijzing van kinderen, jongeren, ouders of verzorgers; - Registrerende functie, onder andere administratie en dossiervorming en schrijven jaarverslag; - Controlerende functie door kwaliteitscontroles op verzuimadministraties en het verzuimbeleid van scholen uit te voeren; - Justitiële functie, waaronder opsporingsbevoegdheid en verbaliseren van verzuimers en hun ouders en vooralsnog ook het verbaliseren van scholen; - Besluitvormende functie, onder andere op grond van diverse wetsartikelen - Voorlichtende functie. Naast foldermateriaal en de website www.nijmegen.nl verzorgen wij voorlichtingsbijeenkomsten bij ouderavonden (aanpakscholen), aan docenten en aan leerlingen; - Preventieve functie door participatie in Zorg AdviesTeams op scholen; - Adviserende functie, naar scholen en richting keten over het verzuimbeleid maar ook in brede zin rondom zorg en het aanbod; - Curatieve functie door te interveniëren in geval van schoolverzuim; - Repressieve functie door gepaste sancties op te leggen. Dat kan een proces verbaal zijn, maar ook een Halt-melding of het stopzetten van de kinderbijslag. - Signalerende functie richting onze vakorganisatie Ingrado en op inter- en intragemeentelijk richting uitvoering en beleid. In Bijlage 2 Toelichting functie leerplichtambtenaar volgt een toelichting op enkele van bovenstaande functies en frequent voorkomende combinaties.


pagina 8 van 35

3.

Zichtbaarheid van bureau Leerplicht

3.1

Schooldossier In het schooljaar 2010-2011 is het schooldossier op alle Nijmeegse scholen ingevoerd. De leerplichtambtenaar inventariseert het verzuimbeleid van de school op de onderdelen: - Verz uimprotocol - Inbeddi ng - Uitvoerin g - Informatieverstrekking aan ouders - Vrijstellingenbeleid - Beleid rondom schorsing en verwijdering - Snelheid van melden van in- en uitschrijvingen en verzuim Het dossier wordt door de leerplichtambtenaar opgesteld en vervolgens met de directeur besproken. Daar waar het beleid onvoldoende invulling krijgt wordt aangestuurd op verbetering. Het vastleggen van het verzuimbeleid op scholen valt primair onder de handhavingstaak van leerplicht. In het afgelopen schooljaar is vooral gekozen voor de insteek op het gezamenlijk belang van een goede, gedegen administratie. Met ingang van het schooljaar 2011-2012 zal gewerkt worden met een coderingssysteem waarmee de kwaliteit van het verzuimbeleid wordt weergegeven. In samenspraak met de Inspectie van het Onderwijs zal de samenwerking op de handhavingscomponent nader worden onderzocht.

3.2

Spreekuren en schoolbezoeken Op alle VMBO-scholen en het ROC-Nijmegen worden spreekuren gehouden. Afhankelijk van de poplulatie en grootte van de school kan de frequentie van de spreekuren variëren van dagelijks tot 2wekelijks. Wanneer leerlingen 16 uren verzuimen in een periode van 3 maanden of 16 maal te laat komen in eenzelfde tijdsbestek, is de school verplicht een melding aan leerplicht door te geven. Uit preventief oogpunt heeft leerplicht er in het verleden voor gekozen op VMBO-locaties de grens te verleggen naar 6 maal te laat in 3 maanden. Deze leerlingen werden in het spreekuur door de leerplichtambtenaar aangesproken op het verzuim. Omdat het beperkte verzuim tot de primaire verantwoordelijkheid van de scholen hoort, is er met ingang van het schooljaar 2010/2011 voor gekozen om de preventieve invulling voor een groot deel terug te leggen bij de scholen. Tot 10 maal te laat komen zetten de scholen een schoolintern traject in richting jongere, vanaf 10 maal wordt leerplicht ingeschakeld voor een waarschuwingsgesprek waarna een HALT-pv volgt wanneer het verzuim aanhoudt.

3.3

Taskforce vsv Het bureau heeft in de zomer van 2010 nauw samengewerkt met het jongerenloket in de taksforce vsv. Leerplichtige en bovenleerplichtige jongeren zonder startkwalificatie en zonder vervolginschrijving zijn gedurende de zomervakantie bezocht en waar nodig directief aangespoord om voor een vervolgopleidng zorg te dragen. Waar nodig konden door het jongerenloket beroepskeuzetests worden verzogd. Bij aanvang van het nieuwe schooljaar konden deze jongeren gericht naar het ROC voor inschrijving voor een vervolgopleiding.

3.4

Tweedelijns invulling ZAT-deelname PO In het schooljaar 2009/2010 is leerplicht begonnen met een tweedelijns deelname aan de ZAT-teams in het primair onderwijs. Deze keuze is in lijn met de landelijke trents en past binnen de doelstellingen van het collegevoorstel over de leerplichtfunctie.

3.5

Verzuimcontroles In het schooljaar 2009/2010 is gestart met het uitvoeren van aangekondigde en onaangekondigde controles van de (verzuim)administraties van de Nijmeegse scholen en controle van leerlingen op luxeverzuim om: op te treden tegen ongeoorloofd schoolverzuim; een signaal van handhaving en het belang van de Leerplichtwet af te geven; inzicht te krijgen in de omvang van het luxeverzuim. Met ingang van het schooljaar 2011/2012 worden de controles van de verzuimadministratie en de controle op luxeverzuim van elkaar losgekoppeld. De scholen ontvangen voor elke vakantie per mail Leerplicht jaarverslag 2009/2010 en 2010/2011

pagina 9 van 35

het verzoek om (mogelijk) ongeoorloofd verzuim te melden aan de leerplichtambtenaar. De leerlingen worden dezelfde dag bezocht. Bij afwezigheid worden de ouders uitgenodigd voor een gesprek binnen 5 werkdagen. De bevindingen worden naar de school teruggekoppeld. Een samenvatting van de onaangekondigde controle, bevindingen en afspraken wordt per brief aan de school toegezonden. Ook het bestuur wordt over de bevindingen geïnformeerd. 3.6

Voorlichting Gedurende het schooljaar worden op scholen verschillende soorten voorlichtingen verzorgd aan: - leerlingen met een hoog risicoprofiel - ouders van leerlingen in wijken met een hoog risicoprofiel - leerkrachten, mentoren, teamleiders en ander onderwijzend personeel - directies in de vorm van een jaarlijks gesprek

3.7

Landelijke dag van de leerplicht De 6e dag van de leerplicht werd in 2010 gehouden op 18 maart. Vanuit het thema “School? Bekijk ‘t... eens anders!” is een ontwerpwedstrijd gehouden op de Nijmeegse basisscholen. De wedstrijd bestond uit 2 onderdelen; ontwerp van een poster en formulering van een slogan. Het winnende ontwerp werp in de vorm van een affiche op verschillende scholen opgehangen. Allen ontwerpen zijn in het Stadhuis van Nijmegen geexposeerd. In 2011 zijn op 17 maart 2 acties gehouden. ’s Ochtends is op 2 basisscholen een te laat kom actie uitgevoerd. De ouders van kinderen die te laat op school kwamen hebben uit hande van de rechter, de griffier, de wijkagent of een leerplichtambtenaar een rode kaart ontvangen. Ze zijn gewezen op het effect ervan op de lessen en op hun voorbeeldfunctie. ’s Middags opende wethouder Henk Beerten een Lagerhuisdebat tussen VO-scholen en MBO. Onder leiding van stand-up comedian Arie Koomen namen de debaters stelling. Jeroen Rood, directeur van het Samenwerkingsverband VO, jureerde het geheel. Voorafgaand aan het debat werd onder leiding van leerplichtambtenaren en gemeenteraadsleden geoefend op de verdediging van de stellingen.


pagina 10 van 35

4.

Samenwerking met derden

4.1

Scholen Een goede intensieve samenwerking met de scholen in Nijmegen vormt het fundament voor een succesvolle invulling van de leerplichtfunctie. Als key-accountmanager onderhoudt de leerplichtambtenaar contact met de scholen in zijn pakket. Tot het schooljaar 2011/2012 was de verdeling op stadsdeelniveau gerealiseerd. Met ingang van het lopende schooljaar is het toezochtkader per school in combinatie met de meldingscijfers uit de voorgaande schooljaren bepalend voor de stadsindeling.

4.2

Samenwerking ROC Nijmegen De leerplichtambtenaar heeft op zowel ROC Campusbaan als ROC Technovium een vaste werkplek waardoor het aanspreken van verzuimende leerlingen snel en adequaat verloopt. Daarnaast bevordert dit de samenwerking tussen school, team RMC, de schoolarts en eventuele andere schoolinterne disciplines. In het huidige schooljaar zijn op de diverse locaties zorgcoördinatoren gestart en aan iedere leerling wordt een zorgprofiel toegekend.

4.3

Netwerkoverleggen Samenwerking met de diverse ketenpartners is voor een groot deel georganiseerd in de diverse netwerken die de stad kent. In de rapportagejaren heeft Leerplicht deelgenomen aan de volgende netwerkoverleggen: - alle ZAT-teams op primair onderwijs (2e lijns), voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs; - BOOG-netwerken in de aanpakwijken, dit overleg is begin 2010 stopgezet; - justitieel casusoverleg; - zorgaanbiederoverleg Centrum voor Ondersteuning en Onderwijs. - permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL)

4.4

Netwerken Leerplicht heeft haar een groot en breed netwerk in Nijmegen en regio. Zie Bijlage 3 Leerplicht voor een overzicht.

4.5

Projecten Het bureau participeert in de projecten: - Joris-project (Kolping en Teersdijk) (tot het schooljaar 2011/2012) - Antillianenp roject - jeugd arts ROC - intensivering verzuimbeleid in Hatert

4.6

De overstap Om de overgang van vmbo naar MBO te monitoren en te begeleiden heeft het samenwerkingsverband VO-MBO het project “De Overstap” opgestart. De vmbo-scholen melden leerlingen aan “De Overstap” en al begin juli worden de “zoekgeraakte” leerlingen terug gekoppeld naar de vmbo-scholen. Er kan dan snel actie ondernomen worden om voortijdig schoolverlaters alsnog aan het begin van het schooljaar een opleiding te laten volgen. Tot 1 september zijn dat acties vanuit de vmbo-scholen en indien nodig vanuit de leerplichtambtenaar. Daarna komen de acties vanuit het mbo en eveneens waar nodig de leerplichtambtenaar.


pagina 11 van 35

Netwerken

5.

Regionale samenwerking

5.1

Dienstverlening aan regiogemeenten Vanaf het eerste kwartaal van 2008 verzorgt Leerplicht Nijmegen de volledige uitvoering van de leerplichtfunctie voor de gemeente Millingen. En met ingang van 2012 zal de dienstverlening zich uitbreiden naar de gemeente Groesbeek. Beide gemeenten sluiten daarbij aan in het Nijmeegse softwaresysteem JeugdVolgsSysteem (JVS). Ook de gemeente Druten zal in 2012 aansluiten op het Nijmeegse JVS. Daarmee wordt een voorzichtige start gemaakt met een administratieve regionalisatie. Ook de gemeenten Wijchen, Heumen, Beuningen en Ubbergen beraden zich over regionalisatie van de administratie. Het voordeel hierbij is dat de gemeenten dezelfde processen hanteren, de administraties op hetzelfde niveau worden gevoerd en alle GBA-gegevens in het systeem zijn opgenomen zodat zowel de regiogemeenten als de gemeente Nijmegen (kwalificatieplicht) kunnen inzetten op absoluut verzuim. Ook het Jongerenloket heeft baat bij een regionale administratie omdat ook zij gebruik kunnen maken van de GBA-gegevens, daarnaast is voor hen zichtbaar dat een leerlingen een leerpichthistorie heeft waardoor informatie kan worden ingewonnen en gerichter inzet kan worden gepleegd. Scholen vervullen vaak een regionale functie waardoor de scholen zowel met intergemeentelijke leerplichtambtenaren als met leerplichtambtenaren uit de regiogemeenten te maken hebben. Uit efficiency overwegingen werkt Nijmegen in dat kader samen met Wijchen; de dienstverlening over en weer bestaat uit deelname aan ZAT’s. Voor de gemeente Ubbergen verzorgt het Nijmeegse team de functie van kenniscentrum en de juridische poot in het verzuimproces. Verder vertegenwoordigen de leerplichtambtenaren Nijmegen ook Ubbergen op scholen waar het gaat om deelname aan ZAT’s en verzuimcontroles.

5.3

Regionale samenwerking op het gebied van de leerplicht 5 maal per jaar vindt het Regionaal Overleg Leerplicht (ROL) plaats, waarbij informatie-uitwisseling en onderlinge afstemming in de uitvoering hoofdpunten op de agenda vormen. Regionale samenwerking versterkt het regionale leerplichtbeleid en vergroot de uniformiteit richting scholen en leerlingen. De deelnemende gemeenten aan het ROL zijn gelijk aan die van de RMC-regio.

5.4

Bovenregionaal overleg kwalificatieplicht 4 maal per jaar vindt een overleg plaats met de regio’s Achterhoek, Ede en Arnhem. Het overleg is gericht op informatie- en kennisuitwisseling en afstemming op het gebied van de invulling van de kwalificatieplicht.

5.5

Managementoverleg leerplicht 4 maal per jaar organiseert Ingrado het managersoverleg waaraan de Regionale Bureau’s Leerplicht Drechtstede, Gooi en Vechtstreek, Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Rotterdam en Haarlem, Leiden, Arnhem en Nijmegen deelnemen. Het overleg staat in het teken van kennisoverdracht, actualiteiten en netwerken.


pagina 12 van 35

6.

Analyse cijfers Leerplicht schooljaar 2010 / 2011

6.1

Jarenlange stijging aantal meldingen Leerplicht zet ook in 2010-2011 door In het schooljaar 2010/2011 zijn er bijna 2200 meldingen bij bureau Leerplicht binnengekomen over leer- en kwalificatieplichtigen 1 . Bijna 300 meldingen betroffen kwalificatieplichtigen uit andere gemeenten in de regio. 1900 meldingen betroffen Nijmeegse kinderen. De stijgende lijn in het aantal Nijmeegse meldingen (van ruim 1100 in het schooljaar 2005/2006 naar 1648 meldingen in 2009/2010) heeft zich in 2010/2011 zelfs nog versterkt. Vanaf de invoering van het team leerplichtambtenaren kwalificatieplicht in 2008 is een sterke stijging te zien van interventies bij 16- en 17-jarigen. Een nauwe samenwerking met het ROC Nijmegen ligt hieraan goeddeels ten grondslag. In Bijlage 5 Tabellen en grafieken treft u alle visuele weergaven van hoofdstuk 6. Figuur 1 Aantal meldingen (leerplichtigen en kwalificatieplichtigen) bij bureau Leerplicht toont u de interventies. Ook relatief gezien toename Het aantal kinderen in Nijmegen (5-17 jarigen) zakt heel licht: van ruim 20.500 5 jaar geleden naar 20.200 op 1-1-2011. Bij de meldingen van 2010/2011 waren 1863 kinderen betrokken waarvan 1606 uit Nijmegen. Niet alleen het absolute aantal Nijmeegse kinderen dat in aanraking komt neemt al een aantal jaar toe, ook het percentage kinderen dat met leerplicht te maken heeft stijgt: in 2005/2006 kwam minder dan 5% van de Nijmeegse kinderen tussen 5 en 17 jaar oud in contact met leerplicht, nu bijna 8%. Zie Figuur 2 Aantal 5-17-jarigen (op 1-1 schooljaar) en cliënten Leerplicht. Minder cliënten dan meldingen Het aantal meldingen is groter dan het aantal kinderen omdat over sommige kinderen in één jaar meer dan één melding wordt gedaan. De 2212 meldingen hebben betrekking op 1863 kinderen. Er zijn ook 7 meldingen in behandeling genomen van leerlingen die op het moment van melding woonachtig waren buiten de regio Nijmegen. Het betreft zogenoemde verhuisleerlingen; jongeren die voornemens waren om naar de regio Nijmegen te verhuizen. Zie Figuur 3 Aantal keren dat kinderen in 2010/2011 aangemeld zijn.

6.2

Problematiek en uitstroom Stijging absoluut verzuim De meeste interventies worden vanuit “relatief verzuim” ingegeven. Relatief verzuimende leerlingen staan wel op een school ingeschreven maar verzuimen lesuren of lesdagen. Bij “absoluut verzuim” ontbreekt volgens het JeugdVolgSysteem, het softwaresysteem van leerplicht, een inschrijving op school. Het JeugdVolgSysteem is voor het voortgezet onderwijs in 2010 gekoppeld aan DUO en met ingang van het schooljaar 2011/2012 ook met het primair onderwijs. Door de automatische gegevensuitwisseling is sprake van een meer betrouwbare administratie en kan veel gerichter worden ingezet op kinderen zonder inschrijving op een school. De 673 meldingen bestaan voor een deel uit casussen als gevolg van verlate verwerking van de in- en uitschrijving door scholen of verhuisleerlingen (waardoor scholen geen inschrijvingen sturen omdat leerling op zelfde school ingeschreven blijft). De groep kinderen die over blijven zijn de werkelijke absoluut verzuimers. De interventie van de leerplichtambtenaar is erop gericht om deze kinderen spoedig op een school te laten inschrijven. Het “absoluut verzuim” is toegenomen van 184 Nijmeegse meldingen in 08/09, via 350 in 09/10, naar 638 in 10/11. Bijna de hele toename van het aantal meldingen is hier al mee te verklaren. Ook het aantal interventies Zorg en Bemiddeling is, alhoewel absoluut gezien veel beperkter, flink gestegen, van 86 naar 172 (68 naar 138 voor Nijmeegse meldingen). Interventies Zorg en Bemiddeling worden ingezet wanneer een leerling zonder interventie door leerplicht zeker zal uitvallen, bijvoorbeeld als gevolg van gedragsproblematiek. Zie Figuur 4 Werkprocessen bij meldingen, 2010/2011.

1 Het totaal aantal meldingen bedroeg 2212, 14 meldingen hadden betrekking op kinderen die nog niet leerplichtig of niet meer kwalificatieplichtig waren.


pagina 13 van 35

Bijna 1 op 5 Nijmeegse meldingen heeft relatie met ZorgAdviesTeams Bij meer dan 300 meldingen is een ZorgAdviesTeam (ZAT) betrokken. Dat betreft vooral teams die verbonden zijn aan de scholen voor voortgezet onderwijs. Aan de ZAT’s in het primair onderwijs (stadsdeelteams) wordt wegens het beperkte aantal meldingen door leerplicht een 2e lijns invulling gegeven. De leerplichtambtenaar is op afroep beschikbaar. Het ZAT op het ROC vormt in tegenstelling tot de ZAT’s PO en VO het sluitstuk van een zorgproces, waardoor is besloten de deelname aan het overleg stop te zetten. De ZAT’s zijn vooral betrokken bij Nijmeegse leer- en kwalificatieplichtigen en minder bij de kwalificatieplichtigen uit de regio. Zie Figuur 5 Aantal meldingen waarbij ZAT betrokken is en Figuur 6 Is ZAT betrokken, naar type melding.

77% van de meldingen resulteert in terugkeer naar school

Omdat de leerplichtambtenaar nooit klaar is met zijn zorg voor een leerplichtige met schoolverzuim, past de outcome van een interventietraject altijd binnen de kaders van wenselijkheid. 77% van de meldingen resulteert in terugkeer naar school. In 8% van de gevallen is een waarschuwing voldoende om het verzuim op te heffen, terwijl in 29% van de gevallen een overstap gemaakt wordt naar een nieuwe school. Het is daarbij mogelijk dat het gaat om een logische vervolgstap in de schoolloopbaan, maar het kan ook gaan om een overstap om de schoolloopbaan vlot te trekken. 10% van de casussen resulteert in een toewijzing van een vrijstelling. 32 (1%) vrijstellingsaanvragen worden ingetrokken omdat de gronden waarop de aanvraag is ingediend niet aan de wettelijke eisen voldoen. Foutieve meldingen komen in 78 gevallen voor, het gaat dan om dubbele meldingen, of verzuim dat (nog) niet meldenswaardig is. Zie Figuur 7 Uitstroomreden 2010/2011. 6.3

Kenmerken van Nijmeegse cliënten Relatief veel contacten met 16- en 17-jarigen Absoluut en relatief gezien hebben 16- en 17-jarigen het meeste contact met bureau leerplicht; rond de 18%. De laatste paar jaar is het aantal 17-jarigen waarover melding gedaan wordt sterk toegenomen, in 2010/2011 zijn de 16-jarigen op gelijke hoogte gekomen. Zie Figuur 8 Aandeel per leeftijdsklasse dat contact heeft met Leerplicht. Leerlingen met niet-westerse achtergrond oververtegenwoordigd onder cliënten Ook voor andere kenmerken dan leeftijd hebben we gekeken of er in bepaalde groepen oververtegenwoordiging in contacten met Leerplicht is. Daarvoor hebben we de gegevens van uit JVS op sommige punten aangevuld met die uit het GBA. Net als in vorige jaren is bij leerlingen met een niet-westerse etniciteit de mate van contact met Leerplicht hoog. Vooral de contactpercentages van Somalische en Irakeese leerlingen zijn opvallend hoog. Zie Figuur 9 Leeftijd, geslacht en etniciteit Nijmeegse cliënten Leerplicht. Verschillen tussen wijken De mate waarin leerlingen in contact komen met Leerplicht verschilt van wijk tot wijk. Net als in andere jaren zijn de percentages hoog in Biezen, Wolfskuil, Hatert en in (delen van) Dukenburg. In Nije Veld is het aantal en aandeel meldingen juist wat afgenomen. Zie Figuur 10 Woonwijk Nijmeegse cliënten Leerplicht, 2010/2011. Sterke toename contacten onder MBO-leerlingen Het onderwijstype waaruit de leerlingen die in contact komen met leerplicht afkomstig zijn is niet altijd zonder meer duidelijk. Vooral leerlingen met “absoluut verzuim” zijn immers niet direct te koppelen aan een onderwijstype. In die gevallen hebben we gekeken of er uit de gegevens van de laatste inschrijving (wanneer beëindigd, wel of niet diploma) een indicatie van het onderwijstype af te leiden viel. Zie Figuur 11 Onderwijstype van leerlingen die in contact komen met Leerplicht, 2009/2010. De grootste groep is afkomstig uit het VO, gevolgd door leerlingen uit het basisonderwijs. In Figuur 12 is zichtbaar dat dit in vergelijking met het totaal aantal Nijmeegse leerlingen dat VO of basisonderwijs volgt niet bijzonder hoog is. Het contact bij S(V)O en zeker het MBO is veel hoger. Vooral bij het MBO is er sprake van een zeer sterke stijging. Zie Figuur 12 Aantal leerlingen in contact met leerplicht als % totale leerlinggroep.


pagina 14 van 35

Flex-college Sinds enkele jaren bestaat in Nijmegen het Flex-college. Daarin worden leerlingen opgevangen die uit het reguliere VO-onderwijs dreigen te vallen, om zo het voortijdig schoolverlaten terug te dringen. Het presenteren van harde cijfers over het gebruik van het Flex-college is lastig. Enerzijds omdat leerlingen gedurende het hele jaar in- en uitstromen, waardoor de leerlingpopulatie vlottend is. Anderzijds omdat leerlingen van het Flex-college, dat een samenwerking is van het ROC met de Nijmeegse VO-scholen, op hun oude school ingeschreven blijven staan. In het bestand van Leerplicht wordt wel bijgehouden welke leerlingen op enig moment in het jaar een relatie met het Flex-college hebben gehad. Voor het schooljaar 2010/2011 was dat het geval voor 141 Nijmeegse leerlingen en 70 leerlingen uit de regio. Zie Figuur 13 Leerlingen met Flex-relatie, totaal en onder clienten Leerplicht, 2010-2011. Zwaarte van de meldingen 1036 meldingen konden binnen 1 uur worden afgehandeld, waarvan het merendeel (654) onderzoek naar absoluut verzuim betrof. Het gaat om meldingen die veelal met 1 contact kunnen worden afgedaan. De lichte meldingen vragen om een tijdsinvestering van 1 tot 4 uur, in deze zwaarte zijn 681 meldingen afgehandeld. Veelal gaat het om licht verzuim waarbij achterliggende problematiek ontbreekt. De middelzware meldingen kwamen 160 maal voor. Deze vragen een investering van 4 tot 10 uur en betreffen vaak schoolgerelateerde problematiek. Dit kan bijvoorbeeld resulteren in veelvuldig ziekmelden. 26 meldingen vallen onder de categorie zwaar. Deze meldingen vragen om een gemiddelde tijdsinvestering van 18 uur doch niet meer dan 20 uur. In de 15 zwaar plus meldingen is meer dan 20 uur per melding geïnvesteerd. Bij zowel de zware als de zwaar plus meldingen kan gesproken worden over meervoudige problematiek die veelal in het gezinssysteem te vinden is. Zie Figuur 14 zwaarte van de meldingen in relatie tot de verzuimprocessen Leerplicht, 2010-2011. Vrijstellingsaanvragen Slechts 13 aanvragen heeft betrekkeing op een tijdelijke ontheffing onder gewichtige omstandigheden (artikel 11 onder g). Hiervan zijn slechts 4 aanvragen daadwerkelijk toegekend. De overige aanvragen zijn afgewezen of door de aanvrager ingetrokken. Artikel 15 aanvragen worden ingediend wanneer de jongere op andere wijze onderwijs volgt. 17 van de 29 jongeren voldeed aan de eisen om voor vrijstelling in aanmerking te komen. Kinderen die niet in staat zijn om de school te bezoeken op lichamelijke of psychische gronden kunnen een aanvraag dienen onder artikel 5 lid a. De toekenningen hebben voornamelijk betrekking op de kinderen die staan ingeschreven bij een Medisch Kinderdagverblijf. Deze kinderen krijgen, afhankelijk van hun leerbaarheid op termijn, een tijdelijke (voor een jaar) of een permanente vrijstelling. Alle vrijstellingsaanvragen op medische gronden worden in samenspraak met de schoolarts in het vrijstellingsteam behandeld. In Nijmegen zijn 2 kinderen vrijgesteld van de leerplicht omdat de stad niet binnen een redelijke afstand van de woning onderwijs biedt in een richting waartegen geen bedenkingen zijn. Het gaat om de groep zogenoemde “gewetensbezwaarden”. Uit onderzoek is gebleken dat het merendeel van deze kinderen door ouders thuis worden onderwezen. Verder volgen 34 kinderen onderwijs in het buitenland. Deze kinderen zijn ingeschreven bij een erkende school of onderwijsinstelling buiten Nederland. Zie ook Figuur 15 aantal aanvragen per artikel, 2010-2011. Aantal meldingen per school Het merendeel van de Nijmeegse scholen meldt vaker dan enkele schooljaren terug. Door de toenemende zichtbaarheid van het bureau, de versterking van de samenwerking met de scholen, verbeterde registraties en verzuimbeleid op de scholen neemt het aantal meldingen op het merendeel van de scholen aanzienlijk toe. Ook het aantal leerlingen zonder inschrijving (geen school) vertoont een enorme toename; van 60 in 2008/2009 naar 449 in 2009/2010. Deze ligt onder meer in het feit dat leerplicht een overgang heeft gemaakt naar een nieuw software-systeem waarmee alle in- en afschrijvingen geautomatiseerd via Leerplicht jaarverslag 2009/2010 en 2010/2011

pagina 15 van 35

DUO kunnen worden gegenereerd. Tussen de melding van in- of afschrijving door de school en het moment waarop dit zichtbaar wordt bij leerplicht zit niet meer dan 7 dagen. Daarnaast komt het via deze weg niet meer voor dat meldingen niet bij leerplicht aankomen en wordt door scholen niet langer vergeten om te melden. Het systeem is daarmee veel sluitender dan in voorgaande jaren. De voornaamste reden van de stijging is het ontbreken van actualiteit van de GBA-gegevens in het leerplichtsysteem. De GBA-mutaties worden eens per week met een afslag ingelezen. Een groot deel van de kinderen dat wordt aangeschreven in het kader van potentieel Absoluut Verzuim, blijkt echter te zijn verhuisd naar een nieuwe woonplaats en als gevolg daarvan te zijn uitgeschreven uit de school. Er wordt gezocht naar mogelijkheden om de koppeling met GBA real-time te maken. 6.4

Thuiszitters Bij aanvang van het schooljaar 2010-2011 is gestart met de registratie van alle thuiszitters. Een thuiszitter is een leerplichtige of kwalificatieplichtige leerling die 4 weken of langer thuis zit maar wel is ingeschreven op een school. Zie Figuur 16 Aantal thuiszitters Leerplicht, 2010-2011. De meest voorkomende redenen van thuiszitten zijn: Ouders kunnen zich niet vinden in een schooladvies en weigeren een beschikbare plek Er heerst oneenigheid tussen ouders en de school Er is sprake van een opeenstapeling van problematiek in het gezin Leerling of minimaal een van de ouders heeft te kampen met psychische problemen. De jongere heeft een verkeerde schoolkeuze gemaakt Wachtrijproblematiek in het speciaal onderwijs Ik acht de kans groot dat de wetgeving rondom het passend onderwijs zeker in aanvang een toename van het aantal thuiszitters teweeg zal brengen. Daar waar het regulier onderwijs nog onvoldoende in staat is om passende zorg te bieden en het speciaal onderwijs een afname laat zien van het aantal plaatsen, bestaat een vergrootte kans op thuiszitten.


pagina 16 van 35

7.

Casusbeschrijvingen vanuit de leerplichtpraktijk Om u een kijkje in de keuken van de leerplichtambtenaren te geven, treft u onderstaand 2 casussen. Uit privacy overwegingen is gewerkt met fictieve namen en zijn situaties hier en daar aangepast.

7.1

Casus 1 Aard van de melding: verzuim leerling basisschool. Zorg om thuis situatie. Gezinssamenstelling: Jet is 8 jaar oud. Ze woont samen met haar moeder en een klein broertje van 3 jaar. Het gezin is eind oktober vanuit Meppel naar Nijmegen verhuisd. Situatieschets: Tijdens een schoolbezoek in november aan een basisschool heb ik voor het eerst kennis genomen van de problematiek rondom Jet. In januari meldt de school het verzuim. Ze is veel afwezig. Sinds de kerstvakantie komt ze slechts af en toe een dag naar school. Ik heb telefonisch contact opgenomen met haar moeder en haar uitgenodigd voor een kantoorbezoek. Tijdens het kantoorbezoek geeft zij aan dat ze geen geld heeft voor eten en daarom gaat haar dochter niet naar school toe. Moeder wil niet dat ze in de klas zit met een lege maag. Ze heeft de bijstandsuitkering om een voorschot gevraagd, maar deze niet gekregen. Ik heb moeder gewaarschuwd. Haar dochter moet naar school toe. Moeder wil geen hulp. Ze wil ook niet met school praten. Afgesproken dat onderzoek zal doen en de school op de hoogte breng. Acties leerplichtambtenaar (lpa): - afdeling Inkomen van de gemeente Nijmegen - lpa van de vorige woongemeente - organisatie en bijwonen grootoverleg - gesprekken gevoerd met moeder, intern begeleider van de school en schoolmaatschappelijk werker Casus beschrijving De contactpersoon van de afdeling Inkomen van de gemeente Nijmegen maakt zich zorgen over de situatie. Moeder heeft de uitkering waar ze recht op heeft uitbetaald gekregen. Daarom is er geen voorschot verstrekt. De uitkering van januari wordt gestort. Afgesproken dat we in de loop van het onderzoek nog contact met elkaar hebben. De lpa van de vorige woongemeente kent het gezin. Moeder komt over als wantrouwig, heeft snel ruzie. Er was geen sprake van continu verzuim. Zo nu en dan kwam moeder in beeld. Het verzuim ging vaak gepaard met een periode waarin het met moeder minder goed ging. Moeder houdt hulp af. Jet is na mijn gesprek met moeder weer naar school gekomen. Omdat de zorg breder is dan alleen het schoolverzuim, en om schoolverzuim in de toekomst te voorkomen, heeft de lpa een groot overleg geïnitieerd. De intern begeleider van de school en de lpa hebben tijdens een huisbezoek moeder kunnen overtuigen van het belang om alle zorginstanties samen te brengen, te bezien welke hulp er nodig is, af te spreken wie deze hulp kan regelen en wie de regie op welke onderdelen voert. Moeder heeft uiteindelijk toestemming gegeven. Bij het groot overleg waren aanwezig: afdeling Inkomen, politie, school, schoolmaatschappelijk werker, Meldpunt Bijzondere Zorg, huisarts, woningbouwvereniging en lpa. In samenspraak met de lpa heeft de schoolmaatschappelijk werker langzaam aan een vertrouwensrelatie opgebouwd met moeder waardoor na enige tijd samen met de lpa hulp kon worden ingeschakeld. Moeder heeft vervolgens voor haar financiele situatie hulp gekregen vanuit Maatschappelijk Werk en Gespecialiseerde Gezinsverzorging is gestart om moeder te ondersteunen in het huishouden. Na het huisbezoek heeft de lpa nog één maal met moeder gesproken. Met Jet gaat het goed op school. Er is geen sprake meer van verzuim. Omdat moeder nu openstaat voor hulp en deze ook is gestart is er goede hoop voor de ontwikkeling van Jet.


pagina 17 van 35

7.2

Casus 2 Aard van de melding : Relatief c.q. signaalverzuim Gezinssamenstelling: Mike woont bij zijn moeder. Vader is in 2004 overleden. Situatieschets: De leerling is gestart in het regulier VO. Vorig schooljaar is hij gaan verzuimen van school. Het verzuim is terug te voeren naar onverwerkte gevoelens bij het overlijden van vader en gebrek aan motivatie. Vervolgens is de leerling naar een andere vorm van voortgezet onderwijs gegaan waarbij hij een lesprogramma op maat kreeg aangeboden. Er is meer ruimte voor eigen invulling. Hier zou de leerling vmbo-t examen kunnen doen. De leerling heeft ook hier veel verzuimd. Er is vervolgens i.v.m. relatief verzuim proces verbaal opgemaakt. De leerling wordt begeleid door de jeugdreclassering (uitspraak rechter). De leerling krijgt psychische ondersteuning, weet niet wat hij wil, blijft verzuimen, weet niet waar zijn interesses liggen en lijkt niet gemotiveerd voor onderwijs. De vraag is of hij op de juiste plek zit. Acties: - Contact Jongerenloket i.v.m. doorverwijzing voor BZO (Beroepskeuze zelfonderzoek) - Doorverwijzing ROC4- Competence, oriëntatietraject ROC. - Intakegesprek ROC4- Competence - Gesprekken gevoerd met Leerling (individueel), moeder en met Jeugdreclassering - Contact directeur VO i.v.m. kostenplaatje oriëntatietraject - Telefonische contacten ROC4-Competence en ROC Casus beschrijving: De Leerling heeft op doorverwijzing leerplicht een BZO gedaan. Tevens zal er via de Jeugdreclassering een persoonlijkheidsonderzoek en intelligentietest worden afgenomen en er zal ook naar zijn motivatieprobleem worden gekeken. Aangezien uit de test onvoldoende naar voren kwam wat de jongere nu echt graag wil gaan doen is hij via leerplicht doorverwezen naar ROC4 Competence. Daar kan de leerling in een paar maanden onderzoeken waar zijn interesses liggen, welk niveau hij aan kan en welke (vervolg)opleiding het beste bij hem past. In overleg met de directeur van de VO school mocht de jongere dit traject volgen (dit akkoord is nodig in verband met de kosten die voor rekening komen van de “oude” school à 1600 euro). De leerling heeft het oriëntatietraject goed doorlopen. Hij is altijd geweest, was op tijd aanwezig en heeft een goede keuze kunnen maken. Uitkomst: De leerling wil starten met de opleiding ICT. Ter overbrugging heeft de jongere een aantal weken gewerkt in combinatie met opdrachten ter voorbereiding voor zijn nieuwe opleiding (gesprekken ter controle door leerplicht). Vervolgens heeft hij een goede start gemaakt bij de nieuwe opleiding. Hij heeft het erg naar zijn zin en de afdelingsleider van het ROC heeft laten weten dat het goed gaat op school.


pagina 18 van 35

8.

Ambities Wat willen we in het schooljaar 2009-2010 met het leerplichtteam bereiken? In het uitvoeringsplan leerplicht 2011/2013 formuleert het bureau haar ambities voor het lopende schooljaar en het schooljaar 2012/2013. Onderstaande uitgangspunten vormen daarvoor de basis: 1. Efficiënte en effectieve inzet van mens en middelen a techniek en technologie waar mogelijk het werk laten doen . inzet van smartphones ten behoeve van eenduidig agendabeheer evenals mail en applicatiebenadering op locatie . inzet van laptops bij ZAT’s, PCL, JCO en bij spreekuren. De leerplichtambtenaar beschikt hierdoor direct over de actuele informatie en nieuwe aanvullende kan direct worden verwerkt. . geautomatiseerde gegevensuitwisseling rondom de Verwijsindex en de GBA (realtime) b werkzaamheden zo laag mogelijk in de organisatie leggen . Administratief medewerkers en Medewerker Informatie en Meldpunt inzetten op de eenvoudige werkzaamheden van de leerplichtambtenaar, zoals: - verzending uitnodiging voor kantoorbezoeken - bellen scholen en instanties om navraag te doen over huidige stand van zaken. Zowel in het kader van afronding van een casus als voorbereiding op ZAT’s en JCOoverleggen c planmatig werken . eenduidig agendabeheer door inzet van SmartPhones, toepassing timemanagement en analyse op de tijdsbesteding . directe rapportageverzorging, achterstanden zorgen voor onnodig extra werk bij met name collega’s . bewuste keuzes maken voor inzet leerplichtcapaciteit . leerplichtambtenaar als casusregisseur. Verantwoordelijkheden rondom de melding daar leggen waar hij thuis hoort (school, voogd enz.) d sturen op competenties De competenties zijn verdeeld over de volgende categorieën: . management: Sturen op resultaat, Coachen en sturen op competenties, Visie, Besluitvaardig, Groepsgericht leidinggeven, Multicultureel bewust. . inter-persoonlijk: Klant- en servicegericht, Onderhandelen, Inlevingsvermogen, Samenwerken, Opbouwen en onderhouden relaties, Mondeling communicatief, Overtuigingskracht. . professie: Professioneel, Oordeelsvorming, Probleemanalyse, Verzamelen en behandelen informatie, Nauwkeurigheid, Plannen en organiseren, Schriftelijk communiceren, Draagvlak creëren, Organisatiebewust, Omgevingsbewustzijn, Resultaatgericht, Bedrijfsmatig, Overzien van bedrijfsprocessen. . persoonlijk: Creativiteit, Impact, Initiatief, Onafhankelijk, Flexibiliteit. e uniformiteit door standaardisatie, ook op regionaal niveau. . beschrijven van de processen en het ontwikkelen van werkinstructies . regionale implementatie van een verzuimprotocol . regio nale ambtsinstructie . regionalisatie van de administratie f de schoolbesturen betrekken bij het verzuimbeleid van de uitval op de scholen. Streven naar een gemeentebreed verzuimbeleid voor het primair en voortgezet onderwijs. Op het MBO wordt aangestuurt op een organisatiebreed beleid. 2. Verdere positionering van leerplicht in het werkveld door verdere doorvoering van onze outreachende aanpak a het belang van zichtbaarheid van de leerplichtambtenaar voor leerlingen en scholen is erg groot. Wij streven ernaar om op vmbo-scholen een werkplek voor minimaal een dagdeel te realiseren. Gesprekken met leerlingen en eventueel met ouders kunnen op de school worden gevoerd en de leerplichtambtenaar is aanspreekbaar voor mentoren en leerkrachten. c door middel van voorlichting bekendheid geven aan de rol en functie van de leerplichtambtenaar. 3. Professionalisering van de leerplichtfunctie a ontwikkeling van een communicatieplan richting scholen, ouders en media; Leerplicht jaarverslag 2009/2010 en 2010/2011

pagina 19 van 35

b c

op bestuurlijk niveau ontwikkelen van een integraal Nijmeegs verzuimbeleid; voortdurend blijven leren bouwt de kennis en de capaciteiten van de organisatie op en bevordert individueel leren.


pagina 20 van 35

Bijlage 1

Leerplicht in beeld

Foto genomen tijdens dag van de leerplicht 2011 met stand-up comedian Arie Koomen. Van links naar rechts: Henriëtte Maassen, Irene Jansen, Olaf Scholten, Nadine Böckman, Marie-José Versteeg, Henna Petronielia, Belinda de Hosson, Hanneke Jespers, Mira Milosevic, Arie Koomen, Urusla Remers, Jane Lammers en Selma Senler. Niet op de foto: Hans de Vaan, Erwin van Baardewijk, Allard Bekius, Max Angkotta, Juliëtte Driessen en Kim Jansen.


pagina 21 van 35

Bijlage 2

Toelichting functie leerplichtambtenaar

De maatschappelijke zorgtaak De leerplichtwet is een zorgwet. Het is noodzakelijk om goed te onderzoeken welke omstandigheden het verzuim van een kind/jongere veroorzaken en vervolgens de juiste ondersteuning te bieden of verwijzing naar de hulpverlening te realiseren. Het streven is dat de leerplichtambtenaar zo vroeg mogelijk ingrijpt bij een verzuimsituatie. De scholen hebben een eigen verantwoordelijkheid in de verzuimregistratie en het aanpakken van het schoolverzuim. De registrerende taken Met ingang van het schooljaar 2009/2010 wordt het merendeel van de in- en uitschrijvingen geautomatiseerd verwerkt. 2-wekelijks vindt een gegevensopvraag bij DUO plaats waarmee de administratie voor PRA-, VO- en MBO-leerlingen wordt geactualiseerd. Met ingang van het lopende schooljaar is daaraan ook het primair onderwijs toegevoegd en daarmee ook het speciaal onderwijs. Ook de verzuimmeldingen PRA, VO en MBO worden digitaal via DUO aangeleverd. De administratief medewerkers verwerken de verzuimmeldingen, ondersteunen de leerplichtambtenaren en controleren verder op absoluut schoolverzuim (leerlingen die geen school van inschrijving hebben). De justitiële taak In het kader van de toezichthoudende taak vraagt de leerplichtwet om afhandeling van de verschillende meldingen en aanvragen. Bij verzuimmeldingen kan het noodzakelijk zijn om handhavend op te treden door een procesverbaal op te maken, of een HALT-procesverbaal bij licht verzuim en geen achterliggende problematiek. Bij een procesverbaal voor luxe verzuim biedt het Openbaar Ministerie de ouders/verzorgers een transactiebedrag aan. Bij een procesverbaal wegens signaal verzuim en absoluut verzuim volgt er bij leerlingen van 12 jaar en ouder een standaard onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming. De raadsonderzoeker geeft daarbij ook een strafadvies aan de officier van justitie en kantonrechter. Bij basisschoolleerlingen wordt door de leerplichtambtenaar of Bureau Jeugdzorg een zorgmelding gedaan ingeval dit noodzakelijk wordt geacht. Zo kan de kantonrechter zowel ouders als leerlingen een geldboete opleggen vanwege langdurig schoolverzuim. Naast deze boete kan de kantonrechter taakstraffen, sociale vaardigheidstrainingen en/of begeleiding door de jeugdreclassering aan de jongeren opleggen. De ouders kunnen opvoedcursussen en/of detentie opgelegd krijgen. De kantonrechter is tevens kinderrechter en heeft daarmee de bevoegdheid om een voogdijmaatregel op te leggen. De preventieve en adviserende taken e e De leerplichtambtenaren vervullen een 1 of 2 lijns functie in de ZAT-teams. Nemen deel aan de Permanenete Commissie Leerlingzorg en het Justitieel Casus Overleg in het Veiligheidshuis. De leerplichtambtenaren bezoeken alle scholen minimaal jaarlijks. Op directieniveau wordt het het verzuimbeleid geïnventariseerd en geëvalueerd. De curatieve taken Met de start van ieder nieuw schooljaar heeft het absoluut schoolverzuim prioriteit. In de eerste week van september wordt gestart met deskresearch. Indien blijkt dat er geen inschrijving is of wanneer geen contact kan worden verkregen, start de interventie door de leerplichtambtenaar. Elke melding van (vermoedelijk) ongeoorloofd schoolverzuim; schorsing /verwijdering of vrijstellingsverzoek wordt onderzocht en/of in behandeling genomen. Hiervoor zijn er verschillende interventiemogelijkheden waarbij altijd gestreefd wordt naar de meest optimaal mogelijke oplossing voor de leerplichtige. Het melden is de verantwoordelijkheid van de scholen. Verder kunnen ouders/verzorgers aanvragen indienen in verband met art. 3a, 3b en art. 15 (vervangende leerroute); art. 5 a/b/c (vrijstelling van inschrijving) en art. 5a (trekkend bestaan); art. 14, 11g (verlof).


pagina 22 van 35

Bijlage 3

Netwerken Leerplicht


pagina 23 van 35

Bijlage 4

Regionale Meld- en Coördinatiefunctie

De RMC-wet (wet Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten) is ontwikkeld ter aanvulling op de leerplichtwet en verplicht gemeenten alle voortijdige schoolverlaters te registreren en de mogelijkheid van begeleiding te bieden. Jaarlijks wordt ten behoeve van het ministerie van OCW een RMC-effectrapportage voor de regio Nijmegen opgesteld. Deze rapportage wordt verzorgd over de leeftijdscategorie van 12 tot 23 jaar. De RMC-functie is onder te verdelen in een leerplichtig deel en een bovenleerplichtig deel. Voor de leerplichtige leerlingen van 12 tot en met 17 jaar verwijst de RMC-wet naar de leerplichtwet, de bovenleerplichtige leerlingen vallen onder het Regionaal Jongerenloket. Het leerplichtbeleid en het beleid voor bovenleerplichtigen raken elkaar hierdoor direct en dienen met elkaar overeen te stemmen dan wel op elkaar aan te sluiten. Het begrip 'voortijdig schoolverlater' is in het kader van de RMC-functie gedefinieerd als degene: A die de leeftijd van 23 jaren nog niet heeft bereikt, B die niet in het bezit is van een diploma voorbereidend wetenschappelijk onderwijs of hoger algemeen voortgezet onderwijs dan wel een diploma niveau 2 van de WEB (Wet educatie en beroepsonderwijs), en C die 1 het onderwijs aan de school gedurende een aaneengesloten periode van ten minste een maand of een door het bevoegd gezag te bepalen kortere periode zonder geldige reden niet meer volgt, of 2 bij de school wordt uitgeschreven of van de school wordt verwijderd.


pagina 24 van 35

Bijlage 5

Tabellen en grafieken

Figuur 1 Aantal meldingen (leerplichtigen en kwalificatieplichtigen) bij bureau Leerplicht Nijmegen

regio

buiten regio

totaal

niet leer- en kwal. pl

leerplichtigen

kwal.pl.

totaal

kwal.pl.

kwal.pl.

Nijm+regio

14

1286

622

1922

282

8

2212

1166

482

1648

215

7

1870

2010/2011 2009/2010 2008/2009

1511

2007/2008

1305

2006/2007

1349

2005/2006

1112

Figuur 2 Aantal 5-17-jarigen (op 1-1 schooljaar) en cliënten Leerplicht. Nijmegen bevolking 5 t/m 17 jaar 2010/2011

regio kwal.pl.

totaal

%

kwal.pl.

kwal.pl.

20215

1116

490

1606

7,9%

250

7

996

395

188

7

2009/2010

20287

1391

6,9%

2008/2009

20436

1293

6,3%

2007/2008

20596

1086

5,3%

2006/2007

20645

1134

5,5%

2005/2006

20659

973

4,7%

Figuur 3 Aantal keren dat kinderen in 2010/2011 aangemeld zijn 1x 2x 3x 4x totaal

leerplichtig 968 129 16 3 1116

Nijmegen kwal.pl. 381 90 15 4 490

regio kwal.pl. 221 25 4 0 250

Figuur 4 Werkprocessen bij meldingen, 2010/2011 Absoluut verzuim Relatief verzuim Vrijstelling van geregeld schoolbezoek Vrijstelling van inschrijving Zorg en Bemiddeling totaal

leerplichtigen 459 620 71 52 84 1286

totaal ZAT als % totaal

186 10 37 0

buiten regio kwal.pl 7 0 0 0 7

Nijmegen kwal.pl. 179 333 16 40 54 622

Figuur 5 Aantal meldingen waarbij ZAT betrokken is Nijmegen leerplichtig kwal.plichtig geen ZAT 1053 518 wel ZAT 233 104 waarvan VO SO stadsdeel ROC

buiten regio

leerplichtigen

meldingen 1577 488 105 28 2198

regio kwal.pl. 31 191 7 19 34 282

buiten regio kwal.pl. 4 4 0 0 0 8

regio kwal.plichtig 271 19

101 2 0 1

19

1286

622

290

18%

17%

7%


als % totaal totaal meldingen 673 31% 1148 52% 94 4% 111 5% 172 8% 2198

pagina 25 van 35

Figuur 6 Is ZAT betrokken, naar type melding % ZAT betrokken Absoluut verzuim 5% Relatief verzuim 22% Vrijstelling van geregeld schoolbezoek 22% Vrijstelling van inschrijving 9% Zorg en Bemiddeling 21% Figuur 7 Uitstroomreden 2010/2011 terug naar school ingeschreven op andere school vrijstelling doorlopen naar volgend schooljaar verwijzing verhuizing niet meer leerplichtig waarschuwing foutieve melding ingetrokken overig

Nmgn kwal. leerplichtig Plichtig 373 446 134 79 15 52 0 116 36 9 34

186 155 65 22 19 10 55 50 33 16 11

regio kwal. Plichtig

124 41 31 17 6 1 30 15 9 7 1

Figuur 8 Aandeel per leeftijdsklasse dat contact heeft met Leerplicht


pagina 26 van 35

Totaal % 683 642 230 118 40 63 85 181 78 32 46

31% 29% 10% 5% 2% 3% 4% 8% 4% 2% 2%

Figuur 9 Leeftijd, geslacht en etniciteit Nijmeegse cliënten Leerplicht cliënten 10/11

leeftijd

als % 5-17 jarigen 10/11

09/10

08/09

07/08

06/07

05/06

4,9% 5,5% 8,5% 10,4% 17,8% 19,0%

3,6% 6,9% 9,4% 11,8% 12,7% 18,0%

2,8% 4,5% 7,7% 11,2% 11,9% 14,6%

3,0% 4,1% 6,9% 10,7% 11,0% 10,3%

3,1% 4,3% 9,2% 12,3% 13,5% 5,1%

2,2% 4,6% 7,8% 11,8% 10,7% 7,2%

844 728

8,1% 7,4%

6,9% 6,8%

6,2% 6,5%

5,7% 4,8%

5,6% 5,4%

4,9% 4,5%

813 147 120 42 48 41 25 30 8 281 20

5,7% 12,7% 14,2% 11,0% 18,2% 27,7% 19,2% 10,8% 8,0% 10,8%

4,8% 13,3% 12,1% 11,0% 12,3% 32,5% 22,0% 5,6% 10,1% 52,6%

4,3% 13,5% 14,4% 11,5% 11,7% 14,6% 16,0% 10,5% 12,0% 8,7%

3,7% 10,6% 10,3% 9,7% 8,1% 14,0% 16,4% 8,0% 7,8% 7,7%

4,0% 11,9% 11,9% 8,6% 7,2% 15,5% 14,8% 9,6% 8,8% 6,4%

3,5% 8,4% 10,4% 8,8% 7,1% 14,9% 10,5% 4,8% 9,2% 5,9%

4 5-12 13 14 15 16 17

0 605 86 130 164 277 313

jongen meisje etniciteit autochtoon turks marokkaans antilliaans surinaams somalisch irakees joegoslavisch iraans overig onbekend

geslacht


pagina 27 van 35

Figuur 10 Woonwijk Nijmeegse cliënten Leerplicht, 2010/2011 wijk Benedenstad Centrum Bottendaal Galgenveld Altrade Hunnerberg Hengstdal Kwakkenberg Groenewoud Ooyse Schependom Nije Veld Hazenkamp Goffert St. Anna Hatertse Hei Grootstal Hatert Heijendaal Brakkenstein Biezen Wolfskuil Hees Heseveld Neerbosch Oost Haven- industrieterrein Tolhuis Zwanenveld Meijhorst Lankforst Aldenhof Malvert Weezenhof Staddijk 't Acker De Kamp 't Broek Kerkenbos Westkanaaldijk Neerbosch West Bijsterhuizen Oosterhout Nijmegen Ressen Nijmegen Lent Nijmegen

clienten 21 21 12 32 31 27 82 5 17 2 55 23 17 14 38 42 109 2 30 74 102 15 67 76 1 39 66 68 22 46 29 10 1 79 85 60 0 0 10 0 39 0 41


als % 5-17 jarigen 10,1% 17,5% 4,2% 5,2% 4,8% 7,2% 9,8% 3,0% 6,7% 11,1% 8,9% 2,6% 6,0% 3,6% 6,8% 6,0% 11,4% 1,2% 5,0% 10,5% 14,8% 4,2% 8,8% 7,5% 12,5% 7,3% 11,5% 13,2% 8,6% 11,6% 10,3% 1,9% 3,7% 9,0% 9,6% 7,6% 0,0% 0,0% 23,3% 0,0% 3,3% 0,0% 4,0%

pagina 28 van 35

Figuur 11 Onderwijstype van leerlingen die in contact komen met Leerplicht, 2009/2010

Figuur 12 Aantal leerlingen in contact met leerplicht als % totale leerlinggroep

Figuur 13 Leerlingen met Flex-relatie, totaal en onder clienten Leerplicht, 2010-2011 Nijmegen regio totaal leerpl kwapli bovenlp leerpl kwapli leerplicht clienten 1116 490 257 1863 waarvan Flex 10-11 30 46 19 95


pagina 29 van 35

Figuur 14 zwaarte van de meldingen in relatie tot de verzuimprocessen Leerplicht, 2010-2011

Figuur 15 aantal aanvragen per artikel, 2010-2011 Afwijzing Akkoord Toekenning Ingetrokken Eindtotaal Artikel 11 onder g 5 4 4 13 Artikel 15 2 17 10 29 Artikel 5 lid a 1 29 10 40 Artikel 5 lid b 1 2 3 Artikel 5 lid c 3 34 1 38 Figuur 16 Aantal thuiszitters Leerplicht, 2010-2011

Relatief verzuim Zorg en Bemiddeling Eindtotaal

Aantal thuiszitters 9 5 14

Figuur 17 Aantal meldingen per school over de schooljaren 2007/2008 tot en met 2010/2011 School BS Aquamarijn BS Brakkenstein BS De Akker BS De Aldenhove BS De Bloemberg BS De Buut BS De Driemaster BS De Dukendonck (brede school) BS De Geldershof BS De Hazesprong BS De Kampus BS De Kleine Wereld BS De Klokkenberg BS De Klumpert BS De Lanteerne BS De Lindenhoeve BS De Luithorst BS De Meiboom BS De Muze BS De Oversteek BS De Sterredans BS De Wieken BS De Wingerd BS De Zonnewende


2010/2011 20 2 5 7 7 4 13 8 14 3 7 11 2 10 8 14 20 8 2 18 12 17

2009/2010 16 2 3 3 2 1 4 3 2 3 5 3 2 4 2 9 2 2

2008/2009 37 8 8 2 1 6 6 3 5 8 1 11 9 1 4 6 9 6 7 15 1 14

pagina 30 van 35

2007/2008 33 4 2 3 2 7 11 2 9 2 13 6 2 3 6 9 6 6 19 1 19

BS Groot Nijeveld BS Het Octaaf BS Het Talent BS Hidaya BS Klein Heyendaal BS Lankforst BS Meander BS Michiel de Ruyter BS Montessori Dukenburg BS Montessori Lindenholt BS Montessorischool BS NSV 2 BS Petrus Canisius BS Prins Claus BS Prins Maurits BS St Nicolaas BS De Vossenburcht Geen school Overige PRO De Zonnegaard PRO Joannes ROC Koning Willem I ROC Nijmegen ROC Rijn IJssel SBO de Windroos, locatie de Goffert SBO de Windroos, locatie Lindenholt SO / VSO De Kom Druten (cluster 3) SO / VSO De Radar Arnhem/Oosterbeek (cluster 4) SO / VSO Mikado Gennep (cluster 3) SO De Brouwerij Zetten (cluster 4) SO Kentalis Martinus van Beek (cluster 2) SO Pedologisch-Instituutschool (cluster 4) SO Roelant-Berk en Beukschool (cluster 4) SO Sint Maartenschool (cluster 3) SO Tarcisius (cluster 4) VO / MBO Helicon Opleidingen VO Canisius College VO Citadel College VO Dominicus College VO Kandinsky College VO Karel de Grote College VO Lorentz Groep Elst/Arnhem VO Maaswaal College Nijmegen/Wijchen VO Maaswaal College Wijchen VO Mondial College VO Montessori College VO Notre Dame Des Anges VO NSG VO SSgN VO Stedelijk Gymnasium Nijmegen VSO Kentalis De Marwindt (cluster 2) VSO Kristallis Scholengroep (cluster 4) VSO Talita Koemi (cluster 3)


12 13 3 7 3 6 10 3 8 15 9 3 4 1 13 439 102 18 15 12 358 45 20 16 3 6 2 3 4 9 9 1 3 36 76 5 29 182 13 2 23 142 102 18 57 58 12 1 67 2 2212

23 10 3 4 4 7 9 1 2 1 4 5 2 6 449 58 14 8 11 311 31 9 12 1 5 1 1 8 14 20 92 10 193 15 162 164 11 40 27 5 2 44 3 1870

pagina 31 van 35

21 16 2 7 5 4 9 14 1 6 2 4 4 1 13 60 43 18 10 6 243 11 35 21 3 4 3 2 4 3 13 28 64 5 7 207 10 4 133 157 7 14 31 8 2 70 8 1511

33 17 2 4 3 5 2 10 8 3 3 4 7 8 5 1 9 70 29 10 8 88 2 33 19 2 3 1 2 4 3 7 1 18 24 83 22 161 11 2 26 126 128 8 23 26 11 1 47 17 1305

Bijlage 6

Overige tabellen

Figuur 1 Afdoeningen per school 2College locatie Wandelbos voor Lyceum Havo Mavo Vbo Basisschool Aquamarijn Basisschool Be Bloemberg Basisschool de Aldenhove Basisschool de Kampus Basisschool De Klokkenberg Basisschool De Klumpert Basisschool De Wieken Basisschool de Zonnewende Basisschool Het Octaaf Basisschool Michiel de Ruyter Basisschool Petrus Canisius Basisschool Vossenburcht Canisius College Daltonschool de Meiboom De Lindenhoeve De Wingerd Groot Nijeveld Helicon Opleidingen Joannesschool Kandinsky College Karel de Grote College Kristallis Scholengroep Mondial College Montessori College Montessorischool Dukenburg Nova College - locatie Montfort College NSG obs De Buut OBS De Muze Praktijkschool De Zonnegaard RK BS De Geldershof SBO de Windroos, locatie de Goffert Scholencombinatie De Radar SO4 De Windroos SSgN Stedelijk Gymnasium Nijmegen Eindtotaal

Proces Haltafdoening verbaal 2

1 1 2 8 1 1

8 1

1 1 7 1 2 7 6 1

2 1 1 1 1 1

Figuur 2 aantal meldingen door scholen aan de diverse overleggen PCLAJO JOR VO Basisschool Aquamarijn 3 Basisschool De Luithorst 1 Canisius College 1 1 18 Connect C 1 Dominicus College 2 Edison College 1 Helicon Opleidingen 2 7 Joannesschool 2 2 1 Kandinsky College 1 29 Leerplicht jaarverslag 2009/2010 en 2010/2011

Waarschuwing

pagina 32 van 35

56

1 1 3 1 1 5 4 1 3 1 5 4 4 1 2 1 5 2 1 1 1

1 3 1 53

Karel de Grote College Kristallis Scholengroep Maaswaal College Mondial College Montessori College NSG Praktijkschool De Zonnegaard ROC Nijmegen Scholencombinatie De Radar SSgN Geen school Eindtotaal


3 1 1 2 2 2 3 2 23

1

1 8

1 10 6 20 18 2 4 6 6 1 133

pagina 33 van 35

Bijlage 7

Beleidsmatige ontwikkelingen

Wijzigingen in wetgeving of beleid hebben een directe of indirecte invloed op de wijze waarop het bureau invulling geeft aan de leerplichtfunctie. Het is daarom van groot belang dat deze ontwikkelingen worden gevolgd en dat er tijdig op wordt geanticipeerd. Elke leerplichtambtenaar vervult als accounthouder een adviserende en ontwikkelende rol. Het bureau kent op het moment van schrijven de volgende accounts: 1. Thuiszitters inclusief vsv 182. samenwerking jongerenloket inclusief vsv 18+ 3. regionale en bovenregionale samenwerking 4. stagebegeleiding, begeleiding nieuwe medewerkers 5. Manag ementinformatie 6. web site Nijmegen.nl 7. Kwaliteitscont roles 8. same nwerking onderwijsinspectie 9. passe nd onderwijs 10. veiligheidshuis (OM, RvdK en BJZ) 11. interge meentelijke samenwerking (met onder meer wijkmanagement, burgerzaken en sociale zaken) 12. antilliaan se jeugd/minderheden 13. automatisering (incl. DUO) 14. foldermateriaal (eigen folders en folders instanties) 15. CJG 16. dag van de lp 17. Jaa rverslag 18. wetsvoorstel incidentregistratie scholen 19. vsv-co nvenanten 2012-2015 20. wetsvoorstel registratie locatiecode in BRON 21. aansluiting op BRON van niet bekostigd onderwijs 22. landelijke registratie vrijstellingen 23. stelselhe rziening jeugd 24. Verwij sindex


pagina 34 van 35

Bijlage 8

Organogram gemeentelijke organisatie


pagina 35 van 35

Maatschappelijke Ontwikkeling Ingekomen stuk D25 (PA 5 september 2012) Beleidsontwikkeling. Datum uw brief

Recommend Documents