Maatschappelijke Ontwikkeling Ingekomen stuk D10 (PA 4 april 2012) Beleidsrealisatie & verantwoording. Datum uw brief N.v.t

Maatschappelijke Ontwikkeling

Ingekomen stuk D10 (PA 4 april 2012)

Beleidsrealisatie & verantwoording

Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024

Openbare besluitenlijst 18 december 2007 Collegevergadering no 47

Telefax

Aan de gemeenteraad van Nijmegen

(024) 323 59 92

E-mail gemeente@

nijmegen.nl

Postadres

Aanwezig: Voorzitter Wethouders

Postbus 9105

Gemeentesecretaris Communicatie Datum Verslag 20 maart 2012 Onderwerp

Th. de Graaf 6500 HG Nijmegen P. Depla, H. van Hooft sr., L. Scholten, H. Kunst, P. Lucassen, J. van der Meer P. Eringa A. Kuil Ons kenmerk Contactpersoon M. Sofovic

Eindrapportage Regionaal actieplan Jeugd aan de slag

MO20 / 12.0006312

Jan Marten de Hoop

Datum uw brief

Doorkiesnummer

N.v.t.

(024) 3292541

Geachte leden van de raad,Aldus vastgesteld in de vergadering van: In juni 2009 is het Landelijk Actieplan Jeugdwerkloosheid aan de Tweede Kamer aangeboden. Het kabinet wilde middels de uitvoering van dit actieplan voorkomen dat jongeren het slachtoffer zouden worden van de economische crisis. In het plan is onder andere vastgelegd dat alle arbeidsmarktregio’s in Nederland middelen zouden ontvangen voor de regionale bestrijding van de jeugdwerkloosheid. De voorzitter, De secretaris, In de arbeidsmarktregio Gelderland-Zuid is het actieplan Jeugd aan de slag opgesteld. De doelstelling was om 700 jongeren aan een stage, leerwerkplek en / of reguliere baan te helpen, het percentage jeugdwerklozen ten opzichte van de totale werkloosheid gelijk te krijgen met het landelijk gemiddelde en de samenwerking met de ketenpartners te verstevigen. In 2011 hebben we de laatste middelen ontvangen voor dit regionale actieplan. De laatste projecten lopen begin 2012 af en om die reden leggen we middels het eindrapport in de bijlage verantwoording af over de bijna 2,5 jaren Jeugd aan de slag in de regio Nijmegen. Op basis van deze evaluatie trekken we lessen voor onze toekomstige aanpak ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester,

De Gemeentesecretaris,

drs. W.J.A. Dijkstra

drs. B. van der Ploeg

Aantal Bijlagen:

www.nijmegen.nl

Eindrapportage Regionaal actieplan Jeugd aan de slag 2009-2011

Raadsbrief bij eindrapportage Jeugd aan de slag 2009-2011

1

Jeugd aan de slag Eindrapportage regionaal actieplan jeugdwerkloosheid

27 februari 2012

Evaluatie project: Regionaal Actieplan jeugdwerkloosheid Jeugd aan de slag 2009-2011 afgesproken Deelnemende gemeenten: Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen, Millingen aan de Rijn, Mook en Middelaar, Nijmegen, Ubbergen en Wijchen Bestuurlijke opdrachtgever: Bestuursteam Jeugdwerkloosheid (2x gemeente Nijmegen, 2x regiogemeenten, 1x UWV WERKbedrijf, 1x ROC-Nijmegen, 1x Regionaal Jongerenloket Nijmegen) Samenwerkingspartners: RMC, ROC Nijmegen, UWV WERKbedrijf, Kamer van Koophandel, Leren & Werken Nijmegen, Rea College Werkenrode, Stichting Regiowerk, Werk en vakmanschap, Samenwerkende kenniscentra beroepsonderwijsbedrijfsleven (Colo), Born Bouwopleidingsbedrijf, Hogeschool Arnhem Nijmegen, Stichting Praktijkonderwijs, IKN, Helicon opleidingen, Stichting Houvast, Opleidingsbedrijf Installatiewerk, Royal Haskoning, Bureau Opzet, Schilder^scool’, Iriszorg, Regionaal Jongerenloket Nijmegen, Vier L B.V., De Driestroom, NVOB Cultuurfonds, Stichting Lenteveld, VNO-NCW e.v.a.

Eindrapportage regionaal actieplan: Jeugd aan de slag

2

Wat is de inhoud? Wat is de inhoud? Hoe is Jeugd aan de slag tot stand gekomen? Wat is de doelstelling? Hoeveel geld was er beschikbaar? Waartoe dient deze rapportage? Hoe moet ik de rapportage lezen? 1. De projectenparade 1.1 Actieve benadering werkgevers 1.2 Beroepskeuzevoorlichting jongeren 1.3 Lenteveld 1.4 Beschermde leerwerkplaatsen Sancta Maria 1.5 Verlengde schakelperiode (I en II) 1.6 Sectorale arrangementen en ondersteuning kenniscentra (I en II) 1.7 Bestrijding werkloosheid onder afgestudeerde HBO-ers 1.8 Versterking van het Jongerenloket 1.9 BBL-plekken bij de Coöp 1.10 Geef jezelf een kans cheque! 1.11 Vers bloed cadeau: Jongerenvouchers (I en II) 1.12 Praktijkgerichte BOL opleiding voor techniek en bouw 1.13 Gewoon gaan DOEN 1.14 5 euro banen 1.15 Behoud jonggehandicapte VSV-ers voor de arbeidsmarkt 1.16 Speciale leerwerkplaatsen aan de tarweweg 1.17 Opstarten Servicepunt Techniek 2. Conslusies en aanbevelingen 2.1 Hoe heeft de arbeidsmarkt zich ontwikkeld? 2.2 Welke kwantitatieve en kwalitatieve resultaten hebben we bereikt? 2.3 Wat is de eindconclusie en wat leren we hiervan? Begrippenlijst


3 4 4 4 4 5 6 6 7 8 10 11 12 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 25 28 32 33

3

Hoe is Jeugd aan de slag tot stand gekomen? In juni 2009 heeft toenmalig staatssecretaris Jetta Kleinsma het Landelijk Actieplan Jeugdwerkloosheid aan de Tweede Kamer aangeboden. Dit landelijke actieplan is opgesteld omdat te allen tijde voorkomen moest worden dat de jongeren als eerste slachtoffer zouden worden van de economische crisis. In het landelijke actieplan is vastgesteld dat elke arbeidsmarktregio haar eigen regionale actieplan opstelt en tijdelijk middelen krijgt voor de uitvoering van het plan. In de arbeidsmarktregio Gelderland-Zuid, de regio Nijmegen, is het actieplan Jeugd aan de slag opgesteld. Jeugd aan de slag is opgesteld samen met alle gemeenten in de regio en een groot aantal samenwerkingspartners, zoals het UWV WERKbedrijf, het ROC Nijmegen en de samenwerkende kenniscentra.

Wat is de doelstelling? De hoofddoelstelling van het regionale actieplan is om tenminste 700 jongeren extra te begeleiden richting een stage, leerwerkbaan of reguliere baan en daarmee de jeugdwerkloosheid in de regio terug te brengen op het landelijk gemiddelde. Bij aanvang van het regionaal actieplan lag het landelijk percentage jeugdwerkloosheid namelijk op bijna 12% van de beroepsbevolking en voor onze regio was dat zo’n 14%. Daarnaast was de belangrijkste kwalitatieve hoofddoelstelling om de samenwerking met de partners in de keten te versterken en zodoende een sluitende aanpak te realiseren voor de jongeren. Naast deze concrete hoofddoelstellingen is er een drietal subdoelstellingen vastgesteld: 1. Werkgelegenheid creëren voor jongeren; 2. Jongeren behouden voor specifieke sectoren, zoals de techniek en de bouw; 3. Informatievoorziening verbeteren voor en over jongeren.

Hoeveel geld was er beschikbaar? Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft voor de uitvoering van het regionaal actieplan Jeugd aan de slag in vier termijnen in totaal € 2.840.000 beschikbaar gesteld.

Waartoe dient deze rapportage? Deze eindrapportage bevat een beknopte kwalitatieve en kwantitatieve evaluatie van de uitgevoerde activiteiten, bestede gelden en gerealiseerde resultaten. Aan de hand van deze eindrapportage hopen we lessen te trekken voor de toekomstige aanpak jeugdwerkloosheid.


4

Hoe moet ik de rapportage lezen? In hoofdstuk 1 volgt een opsomming van de uitgevoerde projecten met daarbij een korte beschrijving per project en de behaalde resultaten. Alle 17 projecten worden volgens een vaste methode kort beschreven. Per project worden de volgende acht onderwerpen kort besproken: de organisatie, de doelstelling, de projectomschrijving, de kwantitatieve en kwalitatieve resultaten, de samenwerkingspartners, de kosten van het project en ten slotte de eventuele borging van de resultaten in de toekomst. Hoofdstuk 2 betreft de conclusie. Er wordt eerst kort ingegaan op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en vervolgens wordt het actieplan kort geëvalueerd. De eindrapportage wordt afgesloten met een eindconclusie inclusief enkele aandachtspunten voor de toekomst. Wanneer bepaalde afkortingen onbekend zijn, is de betekenis terug te lezen op de laatste pagina van dit rapport.


5

1. De projectenparade In de periode vanaf de zomervakantie 2009 tot eind 2011 zijn er in totaal 17 projectenuitgevoerd in het kader van actieplan Jeugd aan de slag. Via een tweetal aanbestedingsprocedures hebben onderstaande organisaties een opdracht gegund gekregen. Hieronder volgt een korte beschrijving per project.

1.1 Actieve benadering werkgevers Organisatie: Doelstelling project:

• Kamer van Koophandel • De drempel voor werkgevers verlagen om jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen.

Korte projectomschrijving:

• Met drie werkgeversbijeenkomsten zijn ruim 120 bedrijven voorgelicht over de mogelijkheden om jongeren aan te nemen in het bedrijf, ondanks de economische crisis. De werkgevers zijn voorgelicht over de beschikbare regelingen en subsidiemogelijkheden. In het bijzonder is hierbij ook aandacht geschonken aan het coachen, binden en boeien van kwetsbare jongeren.

Kwantitatieve resultaten:

• In totaal zijn 120 ondernemers voorgelicht. Het is onbekend tot hoeveel concrete plaatsingen van jongeren dit heeft geleid

Kwalitatieve resultaten:

• De voorlichting heeft geleid tot een positieve houding van werkgevers ten opzichte van jongeren en de mogelijkheden om hen aan te nemen. Bovendien hebben de bemiddelende organisaties, zoals het Jongerenloket, zich gepresenteerd bij de ondernemers.

Samenwerkingspartners:

• UWV WERKbedrijf, het RJN en de ondernemersverenigingen

Kosten project:

• € 14.902

In de toekomst:

• Werkgeversavonden zijn een vast onderdeel geworden van de dienstverlening van het WV WERKbedrijf.


6

1.2 Beroepskeuzevoorlichting jongeren Organisatie: Doelstelling project:



• Kamer van Koophandel • Het binden en boeien van jong talent voor de regionale arbeidsmark • In de regio Nijmegen heeft de KvK een lesbrief ontwikkeld voor scholieren en studenten uit de regio over kansen op de arbeidsmarkt vanuit een economisch perspectief. Het gaat daarbij nadrukkelijk om kansen in de regio zelf. Het project heeft als doelgroep de decanen en studievoorlichters in de beroepskolom. Negen scholen hebben deelgenomen. • In het project zijn 60 decanen van het VMBO, HAVO en VWO-scholen voorgelicht over de arbeidsmarkt. Daarnaast zijn er 2000 lesbrieven verspreid.


• Middelbare scholen zijn zich beter bewust van de arbeidsmarkt relevantie van bepaalde studies en geven dit door aan hun leerlingen. Daarnaast heeft de KvK samen met COLO tijdens de open dagen van het ROC Nijmegen ouders en leerlingen in quizvorm geïnformeerd over kansrijke beroepen.


• COLO, ROC Nijmegen en de middelbare scholen in de regio Gelderland-Zuid

Kosten project:

• € 37.143

In de toekomst:

• De lesbrief wordt niet meer uitgegeven. De samenwerkende kenniscentra geven samen met het UWV ook in 2012 de basiscijfers Jeugd voor de regio uit waarin de arbeidsmarktperspectieven per branche en per opleidingsniveau worden aangegeven. Het ROC Nijmegen blijft daarnaast tijdens haar open dagen aandacht besteden aan het arbeidsmarktperspectief van verschillende opleidingen.


7

1.3 Lenteveld Organisatie: Doelstelling project:

•

Royal Haskoning

• Jeugdwerkloosheid in de bouwsector terugdringen in de regio Nijmegen


• Allereerst is onderzocht of het haalbaar is een uitkijktoren in de Waalsprong te laten bouwen door werkzoekende jongeren. Na positieve beoordeling is een subsidie verleend. Door de subsidie, de vele sponsoren, de inzet van de projectleiders, de jongeren en leermeester is op 23 november 2011 de toren opgeleverd.


• In totaal hebben 29 jongeren en 2 leermeester aan de toren gewerkt. Daarnaast hebben zes jongeren gewerkt aan een documentaire en zes aan de website over de uitkijktoren.


• De samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en onderwijs kwam goed naar voren; • Het project heeft voor veel positieve publiciteit gezorgd (o.a. radio 1 en de Telegraaf); • De toren is demontabel, opgetrokken uit 2dehands / sloophout. Er zijn geen vaste verbindingen en het heeft een groendak. Het draagt daarmee bij aan de duurzaamheidambitie in de Waalsprong; • De uitkijktoren is een recreatie- en rustpunt in de Waalsprong. Het biedt een prachtig uitzicht en draagt bij aan de levendigheid in de nieuwe wijk. De toren biedt tevens ruimte voor exposities en in de toekomst eventueel ook voor evenementen.


• Stichting NVOB Cultuurfonds, ROC Nijmegen, Leren & Werken Nijmegen, het Regionaal Jongerenloket Nijmegen, Born Bouwopleidingsbedrijf, Hogeschool Arnhem • Nijmegen en het UWV WERKbedrijf*

Kosten project:

•

€ 248.47


8

In de toekomst:

• Door de intensieve en succesvolle samenwerking weten partijen elkaar nu te vinden. Verder is het NVOB Cultuurfonds nu de eigenaar en zoeken zij nog naar extra functies van de toren. Verder is Stichting Lenteveld opgericht. Een stichting die zich richt op het structureel initiëren, ontwikkelen en realiseren van bouwgerelateerde projecten voor en door jongeren.

* En vele sponsoren: aannemersbedrijf Van Swam, Rabobank Rijk van Nijmegen, Portaal, Talis, Aannemersbedrijf Van Bergen, Putman Groep, Stadsregio Arnhem Nijmegen, AM Wonen, Boels, Braam Bouwbegeleiding & VVE Beheer, Destil, GEM Waalsprong, Tjeerd Hendriks Projectmanagement, SAN, Groene Steden, Grontmij, AVG, Groko, Gunpowder, KWS, Pauwels, Kepser Pro Metaal, Ballast Nedam, Hokamo, JAKO, Jan Linders, Heijltjes Advocaten, Benda Drukkers, Swartjes Transport, Joosten Kunststoffen, IJB Groep, NEN, Plus Reclame en Pure Verf


9

1.4 Beschermde leerwerkplaatsen Sancta Maria Organisatie:

•

ROC Nijmegen en IrisZorg

Doelstelling project:

• In een beschermde omgeving leerwerkplaatsen bieden voor kwetsbare jongeren.


• Er zijn 39 beschermde leerwerkplekken gerealiseerd bij vier leerwerkbedrijven: het multimediabedrijf, de houtwerkplaats, Voskookt en de metaalwerkplaats. Jongeren die beschermd wonen bij Iriszorgopvang Sancta Maria zijn op deze manier opgeleid voor assistent-functies (AKA).


• 39 jongeren hebben deelgenomen aan de trajecten. Acht bij het multimediabedrijf, acht bij de houtwerkplaats, 15 bij Voskookt en acht in de metaalwerkplaats.


• Door de Jeugd aan de slag-middelen konden leermeesters worden aangesteld, zodat de jongeren zonder startkwalificaties hun niveau 1 diploma konden behalen.


• ROC-Nijmegen, IrisZorg en de betrokken leerbedrijven

Kosten project:

• € 112.500

In de toekomst:

• Sancta Maria bestaat nog, mede dankzij gemeentesubsidies. Ook worden uit middelen van het ROC-Nijmegen nog steeds onderwijstrajecten aangeboden aan de jongeren die er verblijven, al blijven de projecten onder financiële druk staan.


10

1.5 Verlengde schakelperiode (I en II) Organisatie: Doelstelling project:

• Stichting Praktijkonderwijs • Extra instrumenten inzetten om 25 schoolverlaters een praktijkgerichte verlengde schooltijd aan te bieden ter voorbereiding op een goede werkplaatsing.


• In principe is praktijkonderwijs eindonderwijs. Maar door extra begeleiding en goede samenwerking kan een deel van de leerlingen met een extra grote afstand tot de arbeidsmarkt toch doorstromen naar een vervolgopleiding zoals op het ROC. Voor anderen is begeleiding naar werk belangrijk. In dit project zet Stichting Pro buiten de reguliere opleiding om extra instrumenten in om kwetsbare jongeren optimaal te begeleiden.


• Stichting Pro heeft twee jaren hetzelfde project uitgevoerd. In totaal zijn er daardoor 2 x 25 = 50 jongeren begeleid.


• Stichting Pro heeft de samenwerking gezocht en gevonden met onder andere jobcoachorganisaties Re-actiefa en Jobstap, het Jongerenloket, het UWV WERKbedrijf en diverse brancheorganisaties. Deze contacten zullen in de toekomst belangrijk zijn.


• De hierboven genoemde organisaties.

Kosten project:

• € 75.00 + € 76.320 = € 151.320

In de toekomst:

• Stichting Praktijkonderwijs probeert middels alternatieve middelenwerving dit project in te bedden in het reguliere aanbod. Daarnaast hoopt ze dat met het eventuele aantrekken van de economie deze aanvullende aanpak minder noodzakelijk is.


11

1.6 Sectorale arrangementen en ondersteuning kenniscentra (I en II) Organisatie: Doelstelling project:


•

COLO (samenwerkende kenniscentra)

• Duidelijkheid bieden over de arbeids- en stagemogelijkheden in de regio per sector. • Gedurende twee x een half jaar heeft COLO van de projectmiddelen 0,3 fte ingezet om diverse deelprojecten uit te voeren, zoals: het ontwikkelen van een overzicht sectorale afspraken, leerwerkbanen en stages. Daarnaast heeft deze persoon in 2009 en 2010 informatiebijeenkomsten gehouden voor medewerkers van het Jongerenloket. Ten slotte is er o.a. een beroepsoriëntatiecarrousel en een stagemarkt georganiseerd.


• Het is niet mogelijk aan te geven tot hoeveel concrete plaatsingen van jongeren de activiteiten van de kenniscentra in het kader van Jeugd aan de slag hebben geleid. In totaal zijn in 2011 6.012 jongeren op een stageplaats en 990 jongeren op een leerbaan geplaatst bij één van de 4.636 erkende leerbedrijven.


• Dat de kenniscentra betrokken zijn geweest bij het project middels de inzet vanuit COLO heeft gezorgd voor duidelijk informatievoorziening (overzichten contactpersonen / arbeidsmarktinformatie / concrete leerplaatsen etc.). Daarnaast zijn vele jongeren voorgelicht en heeft er deskundigheidsbevordering plaatsgevonden bij het Jongerenloket. Tenslotte is de Draaischijf BBL opgezet door COLO, waar kenniscentra en het Jongerenloket aan tafel zitten om direct jongeren en leerwerkbanen te matchen.


• Het Regionaal Jongerenloket Nijmegen, het UWV WERKbedrijf, Leren & Werken Nijmegen, het ROC Nijmegen en met name ook de 17 sectoraal georganiseerde kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven.


12

Kosten project:

• € 21.840 + € 21.840 = € 43.680

In de toekomst:

• De kenniscentra blijven 0,2 fte dienstverlening bieden aan de regio Gelderland-Zuid. De ‘basiscijfers Jeugd’ blijven ze daarnaast uitgeven en stagemarkt.nl blijft beschikbaar (vacante BBL en BOL-plaatsen), evenals beroepeninbeeld. nl (informatie over MBObereoepen). De Draaischijf is daarnaast in 2010 opgestart om schoolverlaters na de zomervakantie actief te houden door ze op een leerwerkplek door te laten leren. In 2012 worden vanuit allerlei instanties ook kwetsbare jongeren aan de Draaischijf toegevoegd.


13

1.7 Bestrijding werkloosheid onder afgestudeerde HBO-ers Organisatie: Doelstelling project:


• Hogeschool Arnhem Nijmegen • HBO schoolverlaters actief benaderen en begeleiden naar werk of verdere scholing. • Uit arbeidsmarktinformatie anno 2009 bleek dat de werkloosheid het snelst steeg onder hoger opgeleiden. De HAN brengt in dit project werkloze afgestudeerde jongeren in kaart en benadert en begeleidt de betreffende jongeren actief en intensief naar werk, verdere scholing of eventueel onderzoeksprojecten.


• In totaal zijn in de regio Gelderland-Zuid na een inventarisatie 21 jongeren geselecteerd in actief begeleid. 15 daarvan hadden na afloop een (tijdelijke) baan of opleiding.


• HAN Employment heeft de werkloosheid onder de afgestudeerden en andere schoolverlaters van de HAN in kaart gebracht.


• Regionaal Jongerenloket Nijmegen en UWV WERKbedrijf.

Kosten project:

•

In de toekomst:

• Dit project heeft geen vervolg gekregen, omdat het volledig afhankelijk was van de gemeentesubsidie. Overigens is de verwachting dat wanneer de economie aantrekt, HBO-ers gemakkelijker zonder ondersteuning werk zullen vinden na hun studie.

€ 67.830


14

1.8 Versterking van het Jongerenloket Organisatie:

• Regionaal Jongerenloket Nijmegen


• Extra formatie ten behoeve van VSV-aanpak, ontwikkeling nieuwe website en usb-passen.


• In 2010 steeg de inloop van jongeren bij het Jongerenloket. Door deze extra impuls is 2,5 fte extra tijdelijk aangenomen specifiek ten behoeve van de VSV-aanpak. Op deze manier kon de overige formatie zich richten op de overige taken. Verder is de website van het Jongerenloket ontwikkeld en zijn de usbwerkmappen besteld.


• Er is niet bijgehouden hoeveel extra uitstroom (plaatsingen op werk of opleiding) specifiek door de betreffende 2,5 fte is gerealiseerd. Een schatting geeft aan dat zo’n 125 extra jongeren bemiddeld zijn door dit project.


• De nieuwe website www.jongerenloketnijmegen.nl is sinds begin 2012 actief. Daarnaast is de werkmap, die de jongeren gedurende de zoekperiode van vier weken meekrijgen, gedigitaliseerd. Deze krijgen jongeren nu op een usbpas van 1 GB mee. Verder is de Taskforce VSV opgestart. Vanuit deze taskforce worden VSV-ers pro-actief benaderd en begeleid terug naar een opleiding. Dit laatste geldt ook voor NUG-jongeren.


• Het UWV WERKbedrijf, het ROC Nijmegen en de overige partners in de keten.

Kosten project:

• € 265.000

In de toekomst:

• De politiek heeft besloten de jeugd prioriteit te geven en middelen hiervoor te reserveren.


15

1.9 BBL-plekken bij de Coöp Organisatie:

•

ROC Nijmegen en Coöp Walraven


• 20 jongeren een voorschakel- en daarop volgend leerwerktraject bieden bij de Coop Walraven in Nijmegen.


• In 2010 heeft de Coöp een nieuw filiaal in Nijmegen geopend. Om aan geschikt personeel te komen hebben ze contact opgenomen met het Servicepunt Detailhandel en Horeca op het Werkplein. Het Jongerenloket leverde jongeren aan bij de Coöp en het ROC Nijmegen zorgde vervolgens voor de bijbehorende opleiding. Deze bestond uit een voorschakeltraject van vier weken (taal, werknemersvaardigheden etc.) en een BBL-traject van 10 weken.


• In totaal hebben 15 jongeren een BBL-traject doorlopen.


• De samenwerking tussen het SDHN en het ROC Nijmegen is versterkt. Daarnaast heeft het project voor veel publiciteit gezorgd.


• Het Regionaal Jongerenloket Nijmegen en het Servicepunt Detailhandel en Horeca.

Kosten project:

•

In de toekomst:

• Bij de Coöp Walraven zijn de plekken nu gevuld. Wellicht dat er wanneer er nieuw personeel nodig is opnieuw met de gemeenten / UWV WERKbedrijf wordt gesproken.

€ 107.800


16

1.10 Geef jezelf een kans cheque! Organisatie: Doelstelling project:

•

Het Regionaal Jongerenloket Nijmegen

• 25 jongeren een cheque van € 2.500 meegeven voor werkgevers die uitkeringsgerechtigde jongeren voor minimaal zes maanden in dienst nemen.


• Uitkeringsgerechtigde jongeren ontvangen de cheque twv € 2.500. Zij kunnen deze cheque meenemen bij hun sollicitatie om de kansen op de baan te verhogen. Wanneer de jongere voor minimaal een half jaar aangenomen wordt, dan wordt de cheque uitgekeerd aan de werkgever.


• In totaal zijn er 32 cheques verzilverd door bedrijven die een jongere met een grote afstand tot de arbeidsmarkt voor minimaal zes maanden hebben aangenomen.



• Het Jongerenloket is door dit project in contact gekomen met vele bedrijven. • UWV WERKbedrijf

Kosten project:

• € 80.000

In de toekomst:

• Dit is een eenmalige actie geweest en nu er geen Rijksmiddelen meer voor het actieplan komen zal er ook geen nieuwe tranche cheques worden uitgegeven.


17

1.11 Vers bloed cadeau: Jongerenvouchers (I en II) Organisatie: Doelstelling project:

• Het UWV WERKbedrijf • 200 jongeren voor minimaal zes maanden aan werk helpen.


• Bedrijven zijn in twee tranches actief benaderd door het UWV en de KvK over de mogelijkheid een bonus van € 2.500 te ontvangen wanneer een jongere tussen de 18-27 jaar uit de regio een baan voor minimaal zes maanden wordt aangeboden. Elke inschrijvende werkgever is bezocht.


• Bij de eerste tranche zijn er meer dan 100 vouchers toegekend. Uiteindelijk zijn er 91 verzilverd. Bij de tweede tranche zijn er 74 vouchers verzilverd. Dat betekent dat in totaal 165 jongeren een baan hebben gekregen door dit project.


• Het project met de cheques van het jongerenloket was primair jongerengericht. Dit 11 project van het UWV was primair werkgevergericht. Een belangrijk kwalitatief doel was dan ook in contact te komen met veel (nieuwe) bedrijven. Doordat alle inschrijvende bedrijven (in totaal meer dan 250) persoonlijk zijn bezocht hebben wij hun contactgegevens en weten zij welke mogelijkheden er zijn om werkzoekenden aan te nemen.


• Kamer van Koophandel, Leren & Werken Nijmegen, VNONCW, COLO en het Regionaal Jongerenloket Nijmegen.

Kosten project:

•

In de toekomst:

• Dit is een tweemalige actie geweest en nu er geen Rijksmiddelen meer voor het actieplan komen zal er ook geen nieuwe tranche cheques worden uitgegeven.

€ 267.500 + € 253.600 = 521.100


18

1.12 Praktijkgerichte BOL opleiding voor techniek en bouw Organisatie: Doelstelling project:


• Born Bouwopleidingsbedrijf • Behoud van 29 jongeren voor de bouwen technieksector via een praktijkgerichte BOL-opleiding. • Born Bouwopleidingsbedrijf kampt als gevolg van de crisis in de bouwsector met een tekort aan stageplekken. Doordat er op deze manier geen inleenvergoeding wordt ontvangen en Born wel salarisverplichtingen heeft dreigt ontslag van de jongeren. Door dit project is een kunstmatige werkomgeving gecreëerd voor de BOL-opleidingen.


• Van de 29 in het project gestarte jongeren zijn er twee die uiteindelijk niet tijdens of aansluitend een baan hebben gevonden. Voor diegene die al een baan vonden vóór het einde van het project zijn nieuwe jongeren benaderd. Acht nieuwe jongeren hebben deelgenomen, waarvan er zeven werk hebben gevonden. 37 jongeren hebben dus deelgenomen en 34 jongeren hebben werk gevonden dankzij dit opleidingsproject.


• Door middel van het project is er een structureel opleidingsmodel ontwikkeld welke meer bestendig is tegen economische schommelingen. Verder hebben de positieve resultaten geleid tot een ESF-vervolgsubsidie.


• UWV WERKbedrijf, Jongerenloket, HAN, ROC Nijmegen, zeven VMBO-scholen, Schilder^scool, Installatiewerk en Vakopleiding Techniek.

Kosten project:

• € 479.602

In de toekomst:

• Door middel van ESF actie Jeugd is het gelukt om dit project nog eenmaal voort te zetten. Daarna zullen het opleidingsbedrijf, de onderwijsinstellingen en de branchepartijen het financiële gat zelf moeten dichten. Mocht de crisis in de bouw verminderen, dan kan BORN haar jongeren ook weer structureel uitplaatsen met inleenvergoeding.


19

1.13 Gewoon gaan DOEN Organisatie: Doelstelling project:

• Vier L B.V. • 15 jongeren een passende leerwerkbaan bieden inclusief job/home coaching.


• Vier L biedt in een kleinschalig project intensieve coaching (eventueel tot achter de voordeur) van jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. De jongeren worden op een leerwerkbaan geplaatst voor drie tot zes maanden en worden ook daar gecoacht.


• 15 jongeren zijn door Vier L begeleid. Tot nu toe (het project loopt nog) heeft dat voor 10 jongeren geleid tot een concrete plaatsing op een baan of leerwerkbaan.


• De 15 jongeren hebben allen, ook indien het traject niet tot plaatsing op een reguliere baan leidt, een intensief coachingstraject doorlopen, eventueel inclusief assessment, beroepskeuzeadvies, training styling en communicatie en sollicitatietraining.


• Werkgevers in de regio en de sociale diensten van alle gemeenten in de regio, Stichting MEE, huisartsen en psychologen en scholen in de regio.

Kosten project:

• € 48.938

In de toekomst:

• Het project loopt nog en zal in de loop van 2012 op zorgvuldige wijze worden afgerond. Daarna zijn er geen nieuwe middelen meer om het project voort te zetten.


20

1.14 5 euro banen Organisatie:

• Stichting Regiowerk


• 150 werkloze jongeren de kans bieden kennis te maken met de werkomgeving.


• Met de € 5 baan werft Regiowerk werkervaringsplaatsen voor 5-13 weken bij bedrijven in de regio. De jongere wordt intensief begeleid. Het bedrijf waar de jongere werkervaring opdoet betaalt € 5 per gewerkt uur aan het uitzendbureau. De jongere behoudt zijn uitkering en heeft uitzicht op een vast dienstverband.


• Er zijn 196 kandidaten door het Jongerenloket aangeleverd. Een aantal jongeren hebben gedurende het traject zelf werk gevonden. Daarnaast hebben 30 jongeren tot nu toe een werkervaringsplaats doorlopen. 13 jongeren hebben op dit moment aan de hand daarvan een reguliere baan gekregen.


• Door middel van dit project hebben we de samenwerking met uitzendbureaus verkend. De lessen die we hieruit trekken helpen ons in de samenwerking die we zoeken met uitzendbureaus bij de werkgeversbenadering in het kader van de WWNV.


• Het Regionaal Jongerenloket Nijmegen en alle uitzendbureaus in het netwerk van Stichting Regiowerk.

Kosten project:

• € 126.800

In de toekomst:

• Dit project krijgt geen gevolg in de toekomst. Er wordt op dit moment wel onderzocht op welke manier we in de toekomst meer kunnen gaan samenwerken met uitzendbureaus.


21

1.15 Behoud jonggehandicapte VSV-ers voor de arbeidsmarkt Organisatie: Doelstelling project:

• REA College (onderdeel van Pluryn) • 20 jonggehandicapte VSV-ers behouden voor de arbeidsmarkt door het alsnog realiseren van een passend beroepskwalificatietraject.


• Veel jongeren vallen bij het ROC Nijmegen voortijdig uit vanwege hun handicap. Door een aangepast beroepskwalificatietraject bij het REA-College kunnen deze jongeren alsnog hun startkwalificatie behalen, komen zij niet onnodig thuis te zitten en blijven ze beschikbaar voor de arbeidsmarkt.


• In totaal zijn er in het kader van dit project 21 jongeren in traject genomen. 14 hiervan volgen nu een bepaalde vorm van opleiding. 5 jongeren zijn geplaatst op een baan of een werkervaringstraject. De overige 2 jongeren zitten nu bij een zorginstelling.



• Er zijn in dit project ook jongeren van buiten de regio geholpen. Daarnaast zijn diverse jongeren direct doorverwezen. Het project heeft er ook toe geleid dat er vanuit de gemeenten, het ROC en het UWV nog meer aandacht is gekomen voor deze doelgroep. • Het ROC Nijmegen en het UWV WERKbedrijf.

Kosten project:

• € 64.640

In de toekomst:

• Per 1 januari 2012 is REA College/Pluryn verantwoordelijk voor Studie & Handicap binnen het ROC Nijmegen. Hiermee wordt de basis gelegd voor Passend BeroepsOnderwijs in Nijmegen. De dienstverlening wordt dus voortgezet.


22

1.16 Speciale leerwerkplaatsen aan de tarweweg Organisatie: Doelstelling project:





• De Driestroom • 10 jongeren intensief begeleiden in een beschermde leerwerkomgeving (daarnaast 10 AWBZ-gefinancierd). • Veel leerlingen die hun opleiding aan een VSO-school afronden zijn nog niet klaar voor de arbeidsmarkt of voor een reguliere opleiding op het ROC. Vanwege diverse problematiek is specialistische en intensieve begeleiding noodzakelijk. De Driestroom biedt deze begeleiding en helpt zodoende jongeren die elders uitvallen alsnog aan een passend traject. • In totaal zijn 12 leerlingen momenteel in traject bij De Driestroom. • Door dit project wordt de problematiek bij deze doelgroep helder en wordt helder waar gaten vallen tussen de WWB, de WSW, de AWBZ, de onderwijsinstellingen en de WAJONG. Jongeren die juist tussen deze regelingen vallen zijn door deze extra middelen toch geholpen. Gezien de komst van de Wajong naar de gemeenten is het daarnaast waardevol om kennis te hebben gemaakt met De Driestroom. • Het ROC-Nijmegen, Breed, psychologen en diverse bedrijven.

Kosten project:

• € 80.200

In de toekomst:

• Het is nog niet gelukt het project volledig zelfdragend voort te zetten, maar de verwachting is dat dit in de loop van 2012 wel lukt door trajectplaatsen te laten inkopen via bijvoorbeeld AWBZ, UWV of bedrijven. Wel is er samen met het ROC en psychologen een nieuwe vraaggerichte leermethode speciaal voor de doelgroep ontwikkeld die structureel ingezet kan worden.


23

1.17 Opstarten Servicepunt Techniek Organisatie:

• Het UWV WERKbedrijf


• Een servicepunt Techniek op het Werkplein opstarten en jongeren bemiddelen naar werk of opleiding.


• In het servicepunt Techniek wordt t.a.v. de jeugdwerkloosheidsproblematiek samengewerkt teneinde werkloze jongeren te bemiddelen binnen technische branches, bij te dragen aan anticyclische opleidingsinitiatieven, het in stand houden van scholingsvoorzieningen en het realiseren van een praktijkgericht scholingsaanbod voor nieuwe instroom.




• Het Servicepunt is opgestart in 2010 en is nog steeds operationeel. • Dit project heeft bijgedragen aan de samenwerking tussen werkgevers, opleidingen, kenniscentra en het UWV WERKbedrijf en de gemeente. Daarnaast heeft het een structureel karakter gekregen vanuit de reguliere kolommen. • ROC Nijmegen, HAN, de technische kenniscentra Kenteq en PMLF en de KvK.

Kosten project:

• € 51.000

In de toekomst:

• Zoals reeds aangegeven is het servicepunt nog steeds operationeel.


24

2. Conclusies en aanbevelingen Vooraf is ten doel gesteld tenminste 700 jongeren te plaatsen op een stage, leerwerkbaan en / of reguliere baan en daarmee het percentage jeugdwerkloosheid in de regio te verlagen. De andere hoofddoelstelling was de samenwerking met de partners in de keten te verstevigen en zodoende een sluitende aanpak te realiseren voor de jongeren. Daarnaast zijn een drietal subdoelstellingen gesteld, namelijk om meer werkgelegenheid te creëren voor jongeren, jongeren te behouden voor specifieke sectoren en de informatievoorziening voor jongeren en andere betrokkenen te verbeteren. In de eerste paragraaf wordt beschreven hoe de arbeidsmarkt zich heeft ontwikkeld. In de tweede paragraaf wordt ingegaan op de uitgegeven middelen in het kader van Actieplan Jeugd aan de slag en het daarmee behaalde aantal plaatsingen van jongeren. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een eindconclusie en enkele aandachtspunten voor de toekomst.

2.1 Hoe heeft de arbeidsmarkt zich ontwikkeld? In de regio Nijmegen zijn er eind december 2011 ruim 12.000 mensen als niet-werkend werkzoekende ingeschreven bij het UWV WERKbedrijf. 1880 daarvan, zo’n 15,5%, is onder de 27 jaar oud. Sinds 2009 is de jeugdwerkloosheid in de regio Nijmegen gestegen, gedaald en wederom gestegen. Het percentage jeugdwerklozen ten opzichte van de totale werkloze bevolking in de regio Nijmegen is sinds 2009 slechts eenmaal eerder hoger geweest, dan die op dit moment is. In de onderstaande grafiek is de ontwikkeling weergegeven.


25

In onderstaande tabel is het aantal niet werkende werkzoekende jongeren (< 27 jaar oud) uitgesplitst per gemeente in de regio weergegeven Jan 10

Apr

Jul

Okt

Jan 11

Apr

Jul

Okt

Jan 12

Totaal Regio

1907

1511

1418

1503

1676

1717

1661

1757

1836

Beuningen

104

78

79

91

96

90

94

96

103

Druten

59

53

44

45

47

50

53

47

61

Groesbeek

83

63

59

60

70

63

67

75

69

Heumen

57

44

42

54

56

53

51

49

51

Millingen aan de Rijn

23

12

17

14

26

28

24

30

29

Nijmegen

1384

1126

1049

1085

1176

1241

1169

1267

1327

Ubbergen

23

17

18

16

22

19

21

22

27

Mook en Middelaar

26

15

16

18

25

22

23

20

21

Wijchen

148

103

94

120

133

129

136

131

148

Uit de vergelijking met de landelijke en algemene werkloosheidcijfers blijkt dat het aantal jeugdwerklozen veel sterker schommelt dan het totaal aantal werklozen. De economische pieken en dalen hebben bij de jongeren, die zich vaak nog een plaats op de arbeidsmarkt moeten verwerven, dus heftigere gevolgen dan in de oudere leeftijdsklassen. Verder blijkt dat de meeste werkloze jongeren zich in de stad, in Nijmegen, bevinden. Bovendien blijkt dat het percentage jeugdwerklozen ten opzichte van de totale groep werklozen in de regio Gelderland-Zuid structureel hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. De tabel op de volgende bladzijde illustreert dat op heldere wijze.


26

De procentuele hoge jeugdwerkloosheid ten opzichte van de totale jeugdwerkloosheid wordt regelmatig geduid aan het feit dat er in Nijmegen door aanwezigheid van de HAN en de Radboud Universiteit veel jongeren wonen. Dit verklaart het percentage inderdaad deels, alhoewel opvalt dat meer dan 60% van de werkloze jongeren niet beschikt over een startkwalificatie.


27

2.2 Welke kwantitatieve en kwalitatieve resultaten hebben we bereikt?

In tabel op de volgende pagina is te zien welke projecten er door welke organisaties zijn uitgevoerd in het kader van Actieplan Jeugd aan de slag en hoeveel deze projecten hebben gekost. Daarnaast is in de vierde en vijfde kolom weergegeven hoeveel jongeren we vooraf hoopten te plaatsen door middel van het project en hoeveel jongeren er uiteindelijk geplaatst zijn.


28

Project

Organisatie

Kosten

Doelstelling

Realisatie

#€

# jongeren

# jongeren

Lenteveld

Royal Haskoning

€ 248.477

16

29

Beschermde leerwerkplaatsen

ROC Nijmegen

€ 112.500

39

39

Verlengde schakelperiode

Stichting Pro

€ 151.320

50

50

Bestrijding werkloosheid

HAN

€ 67.830

26

15

RJN

€ 265.000

100

125

BBL-plekken bij de Coöp

ROC Nijmegen

€ 107.800

20

15

Geef jezelf een kans cheque!

RJN

€ 80.000

25

28

Vers bloed cadeau:

UWV WERKbedrijf

€ 521.100

200

165

Born

€ 479.602

29

37

Gewoon gaan DOEN

Vier L

€ 48.938

15

15

5 euro banen

Stichting Regiowerk

€ 126.800

150

30

Behoud jonggehandicapte

REA College

€ 64.640

20

19

De Driestroom

€ 80.200

10

12

Subtotaal kwantificeerbare projecten

€ 2.354.207

700

579

Actieve benadering werkgevers

KvK

€ 14.902

X

X

Beroepskeuzevoorlichting

KvK

€ 37.143

X

X

COLO

€ 43.680

X

X

UWV WERKbedrijf

€ 51.000

X

X

Berenschot

€ 15.000

X

X

BMC Groep

€ 13.447

X

X

Projectleiding

Gemeente Nijmegen

€ 159.283

X

X

Restbedrag: buffer risicodek-

Gemeente Nijmegen

€ 151.338

X

X

Subtotaal niet-kwantificeerbare ‘projecten’

€ 485.793

X

X

EINDTOTAAL

€ 2.840.000

700

579

Sancta Maria

onder afgestudeerde HBO-ers Versterking van het Jongerenloket

Jongerenvouchers Praktijkgerichte BOL opleiding voor techniek en bouw

VSV-ers voor de arbeidsmarkt Speciale leerwerkplaatsen aan de tarweweg

jongeren Sectorale arrangementen en ondersteuning kenniscentra Opstarten Servicepunt Techniek Inhuur opstellen startnotitie 2009 Inhuur aanvraag ESF Jeugd 2011-2012

king eindafrekening ESF Jeugd 2011-2012

Hoofddoelstellingen In totaal zijn 579 jongeren geplaatst op een stage, leerwerkbaan en / of reguliere baan. Ten behoeve van de overzichtelijkheid is ervoor gekozen te rapporteren op basis van het aantal plaatsingen. Een opmerking daarbij: de kosten van projecten per plaatsing is moeilijk te vergelijken, omdat bijvoorbeeld een plaatsing op basis van een Jongerenvoucher een ander karakter heeft dan een plaatsing in een beschermde leerwerkomgeving bij de Driestroom. Het doel was om tenminste 700 jongeren te plaatsen. De afwijking van 121 plaatsingen wordt vrijwel volledig verklaard doordat het project 5 euro banen van Stichting Regiowerk zeer moeizaam is verlopen. Binnen dit project hebben we de complexiteit van de problematiek van een groot deel van de doelgroep onderschat, waardoor plaatsing op een reguliere baan via een van de verbonden uitzendbureaus moeizaam is gebleken. Dat geldt zeker in een tijd dat veel bedrijven moeite hebben het eigen personeel in dienst te houden. Op dit moment onderzoeken we hoe we juist ook voor de kwetsbare doelgroep in het kader van de WWNV geschikte werken opleidingsplekken kunnen vinden. Bij vrijwel alle andere projecten is de doelstelling bereikt. Warme overdrachtsmomenten, goede samenwerking, maatwerk en duidelijke communicatie bleken cruciale succesfactorenVerder is er een ESF subsidie aangevraagd en toegekend in februari 2011. Met deze middelen hopen we nog eens 600 extra jongeren te plaatsen op een stage, leerwerkbaan of baan. Misschien wel de belangrijkste winst die is behaald door de uitvoering van het Actieplan Jeugd aan de slag is de kennismaking met nieuwe samenwerkingspartners, de intensivering en verbetering van de samenwerking met de bekende partners in de keten en kennismaking met de vele ondernemers in de regio. De drie O’s (ondernemers, overheid en onderwijs) hebben met succes samengewerkt en met elkaar een sluitende aanpak gerealiseerd ten aanzien van de jongeren. De samenwerking met de hulpverlenende instanties voor jongeren kan nog worden versterkt. Dit gebeurt op dit moment actief vanuit het RJN.


30

Subdoelstellingen Een van de subdoelstellingen is het behouden van jongeren voor bepaalde sectoren en in het bijzonder voor de bouw en de techniek. Door het opstarten van het Servicepunt Techniek, het realiseren van de praktijkgerichte BOL voor 37 jongeren bij Born Bouwopleidingsbedrijf en de bouw van de uitkijktoren Lenteveld is hieraan uitgebreid invulling gegeven. Een andere subdoelstelling was om jongeren en werkgevers beter te informeren. Jongeren met name over de arbeidsmarktrelevantie van bepaalde opleidingen en werkgevers met name over de mogelijkheden om jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt op eenvoudige en betaalbare wijze in te zetten. Door middel van met name het Jongerenvouchersproject en de actieve benadering van werkgevers door de Kamer van Koophandel zijn zo’n 350 werkgevers bereikt. Door de beroepskeuzevoorlichting voor scholieren door de KvK zijn daarnaast zo’n 2000 jongeren bereikt. Ook deze subdoelstelling is daarmee op succesvolle wijze ingevuld.


31

2.3 Wat is de eindconclusie en wat leren we hiervan? Door de uitvoering van het actieplan is de samenwerking tussen gemeenten, het UWV WERKbedrijf, het ROC Nijmegen en de HAN, de Kamer van Koophandel, uitzendbureaus, zorginstellingen en kenniscentra geïntensiveerd. Daarnaast hebben we veel (nieuwe) ondernemers leren kennen. Verder zijn studenten en werkgevers voorgelicht, is er een grote groep jongeren behouden voor bouwen de technieksector en hebben de diverse projecten veel positieve publiciteit opgeleverd. Ondanks de bijna 600 extra plaatsingen van jongeren op een stage, leerwerkbaan of reguliere baan is het niet gelukt de jeugdwerkloosheid in de regio ten opzichte van de totale werkloosheid in de regio te verminderen. De kracht van de economische crisis en het effect daarvan op de werkgelegenheid voor jongeren is sterk gebleken. We hebben geleerd dat jongeren zoveel mogelijk geplaatst moeten worden bij een reguliere werkgever, eventueel met leermeester / buddy. Kunstmatige projecten zijn kostbaar en bereiden jongeren niet altijd volledig voor op de arbeidsmarkt. Het reguliere systeem van opleiden bij de erkende leerbedrijven in de regio werkt goed. Daarnaast is een leerpunt dat 18 een groot gedeelte van de uitkeringsgerechtigde jongeren niet over een startkwalificatie beschikt (ruim 60%) en in veel gevallen te maken heeft met diverse complexe problematiek. Maatwerk is daarom in de meeste gevallen essentieel, zeker wanneer ook straks de WAJONG naar de gemeenten komt. Dit zal betekenen dat er per jongere gekeken moet worden welk werk passend is (te maken) en welke opleiding daarbij hoort (of eveneens passend is te maken). Starten met realistische beroepenoriëntatie is daarbij voor alle jongeren essentieel. Het is positief dat veel projecten, ondanks het wegvallen van de rijksmiddelen, voortgang kunnen vinden via ESF-middelen of op zelfstandige basis. Daarnaast biedt de vernieuwde, proactieve en intensieve aanpak vanuit het Regionaal Jongerenloket in Nijmegen in samenwerking met de ketenpartners perspectieven voor de jongerenaanpak in de regio de komende jaren.


32

Begrippenlijst BBL

Beroeps Begeleidende Leerweg (combinatie van leren en werken)

BOL

Beroeps Opleidende Leerweg (combinatie van leren en stage)

COLO

Centraal Orgaan van Landelijke Opleidingsorganen

ESF Europees Sociaal Fonds (Subsidiefonds van de EU voor sociale projecten) HAN

Hogeschool Arnhem Nijmegen

KvK

Kamer van Koophandel

Ministerie van SZW

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

NUG-jongeren

Niet uitkeringsgerechtigde jongeren

NWW

Niet Werkende Werkzoekende

PMLF

Kenniscentrum op het gebied van techniek

RJN

Regionaal Jongerenloket Nijmegen

ROC

Regionaal OpleidingsCentrum

S-BB

Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven

SDHN

Servicepunt Detailhandel en Horeca Nijmegen

Startkwalificatie

Minimaal onderwijsniveau = diploma havo, vwo of mbo (niveau 2)

VNO-NCW

De grootste ondernemersorganisatie van Nederland

VSO

Voortgezet Speciaal Onderwijs

VSV

Voortijdig SchoolVerlater (verlaat school zonder startkwalificatie)

WWNV Wet Werken Naar Vermogen (nieuwe wet ingaande per 1 januari 2013)


33

Maatschappelijke Ontwikkeling Ingekomen stuk D10 (PA 4 april 2012) Beleidsrealisatie & verantwoording. Datum uw brief N.v.t

Recommend Documents