Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp. Ooggetuigen Schrijven:

13 Mei

Uitgave 7, januari 2002

Nieuwskrant

Informatief magazine betreffende de gevolgen van de vuurwerkramp Uitgave 1, april 2001 Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp.

Voor toelichting op de inhoud in het Turks of Marokkaans kunt u 0800-1100 bellen. Türkc,e íc,erikle ilgili ac,iklamalar ic,in bu numarayi arayabilirsiniz: 0800-1100! 0800-1100

Ooggetuigen Schrijven: Margreet Bakker-van Baalen (66 jaar) woonde met haar man nog maar vier weken in Enschede en was toevallig op het verkeerde moment op de verkeerde plaats. Door stom toeval was ze ooggetuige van het ontploffen van SE Fireworks. Ze wilde alleen wat overbodige spulletjes naar de kringloopwinkel brengen, toen het inferno zich voor haar ogen afspeelde. Gelukkig ongedeerd, maar met de doodsangst in haar benen (‘Mijn benen willen niet, maar moeten toch’) wist ze haar vreselijk ongeruste man te bereiken. In hun appartement aan Het Mastbos kwam ze met een kopje thee weer op adem. Het ongeloof en de verbijstering bleven. Reden temeer om deze ingrijpende ervaring van zich af te schrijven. Toen Mevrouw Bakker de oproep van de bibliotheek Enschede in Tubantia zag staan om ooggetuigen aan te sporen om hun verhaal op te schrijven, bedacht ze zich geen moment. De Enschedese was van nature al een schrijver. Ze hield altijd al een dagboek bij waarin ze ervaringen en belevenissen opschreef. Ooit schreef ze zelfs een compleet boek. Deze oproep werkte voor haar bevrijdend. Mevrouw Bakker: ‘ Ik heb mijn verhaal in één keer opgeschreven, alsof het weer 13 mei was, alsof ik het weer meemaakte. De volgende dag heb ik enkel nog wat komma’s en punten veranderd en heb het verhaal meteen naar de bibliotheek gebracht. Het was prettig om dit alles aan het papier toe te vertrouwen. Ik had er zelfs nog niet over geschreven in mijn dagboek. Toen ik het stuk had weggebracht had ik het gevoel: nu is de ramp voor mij over.’ volgende passage van haar verhaal: “Dan de grote klap, een vuurbal, zo groot, zo heet. De hitte brandt door mijn kleren heen en de druk is waanzinnig. Het volgend moment lijkt het alsof ik uit elkaar spat. Eén ogenblik, dan is het voorbij. Links onder de boom zijn dakpannen naar de grond geschoven, klappend kwamen ze neer. Op de straat ligt glas. Eén gedachte: wég, wég, wég. Mijn benen willen niet, maar moeten toch. Op het kruispunt roept een vrouw: ‘Dit is niet leuk

‘Het ongeloof en de verbijstering kon ik van mij afschrijven’

Margreet Bakker - van Baalen

Hoe ingrijpend haar belevenissen waren, blijkt wel uit de

meer.’ Ik kan niets uitbrengen. Struikelend fiets ik naar links de Roomweg af, richting Oldenzaalsestraat. Ik weet het meteen:

de ramp lieten het drama waaraan de 65-jarige

hier zijn doden bij, dit is zo erg, zo erg! Dat ik dit meemaak, ik

Enschedese was ontsnapt, pas goed zien. Het waren beel-

ben hier pas. Dat dit mij overkomt”

den die haar aan de oorlog deden herinneren. Vooral haar man, die van oorsprong uit Enschede komt, associeerde de

Mevrouw Bakker voelt zich geen slachtoffer van de ramp.

beelden van de verwoeste wijk erg met de bombardemen-

‘Ik was blij dat mij niets mankeerde. Ik ben alleen vrese-

ten van Enschede in de Tweede Wereldoorlog. Mevrouw

lijk geschrokken. Er waren notabene duizend gewonden

Bakker vervolgt: ‘Ik was vijf toen de oorlog begon en tien

en 22 doden, daar is die ervaring van mij niet mee te ver-

jaar toen we bevrijd werden. Het is niet zo verwonderlijk

gelijken. Gelukkig ben ik vanaf het begin wel reëel

dat het meemaken van zo’n ramp je meteen weer aan die

geweest. Ik kon alles wel relativeren. Het was een eenma-

angstige periode herinnert. Als je de oorlog meemaakt,

lige en vreselijke klap, maar het was niet aannemelijk dat

vind je het leven in veiligheid niet meer vanzelfsprekend.

het nog eens zou gebeuren. Ik ben door deze ervaring ook

Je beseft dan des te meer hoe kostbaar het is. Zo’n ramp

niet overdreven angstig geworden.’ De televisiebeelden na

doet hetzelfde met een mens’

Informatie- en Adviescentrum

‘Het is moeilijker met zo’n gebeurtenis om te gaan als je oud bent’

Huiskes is een geboren en getogen Enschedeër. Hij was 16 jaar toen de oorlog begon en heeft ook in Duitsland moeten werken. Daar heeft hij vreselijke dingen mee moeten maken. Meneer Huiskes: ‘Na zo’n enorme ramp komt alle

Mevrouw en meneer Huiskes

ellende van die vijf oorlogsjaren weer boven drijven, daar kun je niets aan doen. Je vergeet de oorlog in de loop van de tijd soms wel, maar als zoiets gebeurt, word je weer met de neus op de feiten gedrukt. Het blijft je achtervolgen en alles komt weer terug. Je maakt de bombardementen weer mee en de vreselijke paniek die je toen voelde. Ik heb na de vuurwerkramp weer lopen janken als een kind.’ De oud-politieman heeft vroeger in het rampgebied gewoond. Van het oude huis aan de Nieuwluststraat is niets meer over. Dat vindt hij erg ‘ Als je bij zo’n lege plek staat waar je vroeger hebt gewoond, is dat heel emotioOok Wim Huiskes (77 jaar) voelde zich geroepen om te

neel. Je binding met vroeger is weg en dat is erg. Ik heb

schrijven over de ramp, zoals hij wel vaker schreef over

alleen nog maar een foto en mijn herinneringen.' Toch

zaken die hem bezighielden. Hij woont in de Lijsterstraat

voelt meneer Huiskes zich geen slachtoffer. Hij zegt: ‘ Je

in Noord, wel in de buurt, maar niet in het rampgebied.

bent pas slachtoffer als je ’s nachts nog steeds wakker

De schade bij hem is beperkt gebleven tot een kapot raam,

schrikt van de knal, als je bekenden, familie of vrienden

een ontzet plafond en wat kapotte dakpannen. De impact

verliest en als erg dierbare zaken, ook al is het maar een

die de ramp op zijn leven had was er echter niet minder om.

fotoalbum, verloren gaan. Ik heb geluk gehad.’

Op het moment van de ramp genoot de oud-politieman

Het is, volgens de 77-jarige Tukker, moeilijker met zo’n

samen met zijn vrouw van een vakantie in Hongarije. Hij

gebeurtenis om te gaan als je oud bent. ‘Je hebt minder

had wel een mobiele telefoon meegenomen voor calami-

bezigheden, dus veel meer tijd om eraan te denken.

teiten. De schrik was dan ook groot toen het ding inder-

Bovendien denk je dieper na over de slachtoffers en hun

daad afging. Meneer Huiskes vertelt: ‘Mijn zoon bracht ons

problemen. Je voelt hun pijn op die manier beter. Het is

het nieuws over de ontplofte vuurwerkfabriek. Omdat ik

vreselijk wat die mensen nog steeds mee moeten maken,

een oud-politieman ben, wist ik wel dat daar een vuur-

als je sommige verhalen hoort.... Ik heb erg met hen te doen’

werkfabriek was. Mijn eerste idee was dan ook onmiddel-

Pagina

2

lijk: we moeten terug, ik moet helpen. Onze zoon wist ons

De actie ‘Ooggetuigen’ is het initiatief van de Bibliotheek

gelukkig te overtuigen dat we beter in Hongarije konden

Enschede. Er heeft een oproep gestaan in de Media, zoals

blijven. Achteraf is dat maar goed geweest. ‘

Tubantia en de toenmalige BewonersNieuwsbrief, om

Meneer en mevrouw Huiskes zijn wel op hun vakantie-

mensen aan te moedigen hun ooggetuigenverslag van de

adres gebleven maar hebben de hele week voor hun

vuurwerkramp op te sturen. De actie werd uitgeschreven

televisie met schotelontvangst gezeten. Toch was de

rond de herdenking in mei 2001. Sindsdien hebben 98

omvang nauwelijks te bevatten toen ze begin juli weer in

mensen gereageerd en hun verhaal opgestuurd. Het is de

Nederland waren; wat een ramp! Naar aanleiding van de

wens van de Bibliotheek Enschede om deze ontroerende

ervaringen van zijn zoon op de rampdag, schreef meneer

en soms schokkende verhalen uit te brengen in boekvorm.

Huiskes onder andere het volgende:

Helaas zijn de nodige financiële middelen niet voorhanden. De verslagen worden allemaal bewaard voor het

‘De paniek was volkomen, de chaos compleet.

nageslacht in een speciale band in de Twentecollectie van

Iedereen zocht iedereen en wilde naar buiten.

de Bibliotheek. Dat is een historische verzameling over

Daar keken we in een inktzwarte lucht naar vernielde auto’s.

stad en streek.

Het begin van een lang traject van leed’

U vraagt, wij antwoorden! Heeft u vragen waar u nu wel eens een antwoord op wilt hebben? Richt uw vraag aan de redactie, postbus 167, 7500 AD of via iac.enschede.nl. Als uw vraag voor het eind van de maand binnen is, dan volgt het antwoord in de volgende uitgave Maria Riezebeek IAC Vraag

Antwoord

Tijdens de vuurwerkramp heeft

Deze vraag heb ik voorgelegd aan collega’s van de Stichting

mijn huis schade opgelopen. Ik

Stadsherstel Enschede. Zij gaven het volgende antwoord: als uw

ben zelf handig en heb een deel

verzekering deze herstelkosten niet vergoedt, bijvoorbeeld omdat

van de schade aan mijn huis zelf

u onderverzekerd bent, dan zal de Stichting Stadsherstel dat

kunnen herstellen. Kan ik dit

doen. De Stichting zal de bedragen die ze gaat vergoeden, aan

vergoed krijgen en op welke

het einde van het project moeten verantwoorden. Als alle

manier gaat dit in z’n werk?

bewijsstukken, zoals uw correspondentie met de verzekeraar,

het rapport van schadeopname van uw huis en de nota’s ter beschikking gesteld zijn, kan de Stichting overgaan tot het

Lezers gezocht

uitkeren van een vergoeding. Deze vergoeding wordt berekend aan de hand van de schadeopnames. De Stichting vergoedt de

De redactie van '13 mei - Opnieuw Beginnen' is op zoek

door u zelf uitgevoerde herstelwerkzaamheden door middel van

naar lezers van dit maandblad die wat willen en kunnen

het vergoeden van de materiaalkosten en een vergoeding van de

zeggen over de inhoud en vorm van dit blad. In een

door u zelf besteedde uren op basis van 5 11,34 per uur.

persoonlijk gesprek van ongeveer een half uur zal een redactielid u vragen stellen over ' 13 mei - Opnieuw

Vraag

Beginnen'. De redactie heeft informatie van de lezers

De ramp is nu al ruim anderhalf jaar geleden en nog

nodig om te kunnen beslissen hoe het maandblad na de

steeds zijn de herstelwerkzaamheden aan beschadigde

zomer voortgezet moet worden.

huizen niet afgerond. Waarom duurt dat toch zo lang? Heeft u interesse voor een evaluatiegesprek, neem dan contact op met E. Telgenkamp, IAC, 053-4817604

Antwoord Ook deze vraag is weer voorgelegd aan de collega’s van Stichting Stadsherstel. Het antwoord: één van de redenen van de langdurigheid van de herstelwerkzaamheden, is dat er nog geen overeenstemming is bereikt met de verzekeraar over de vaststelling van de schade. Vervolgens moet de eigenaar beslissen of hij Stichting Stadsherstel opdracht geeft om de herstelwerkzaamheden uit te laten voeren. Voordat aan dit herstel begonnen kan worden, moeten er vaak een aantal zaken gedaan worden. Dit

Inhoudsopgave

kan het bouwkundig keuren zijn van het betreffende huis, of het instellen van een onderzoek naar de verzekering, het maken van een plan en indien nodig het aanvragen van een bouwvergun-

Artikelen

ning. De herstelwerkzaamheden worden zoveel mogelijk volgens

• Ooggetuigen schrijven

1

de planning afgewerkt. In andere situaties zal de Stichting

• Afwikkeling CFA II

8

Stadsherstel een adviserende rol spelen. Op een bestand van

• Voortgang CFA II

8

1000 woningen moeten er helaas keuzes gemaakt worden.

• Al dat papierwerk remt de verwerking

9

Stichting Stadsherstel Enschede adviseert alle huiseigenaren

• Jongeren kunnen ervaring kwijt in toneelproductie 10 ‘honderd woorden’ • Gezondheidsonderzoek in volle gang

14

Jos Vermeulen

• Met de meeste jongeren gaat het goed

17

Onderwijs

• Telefonische bemiddeling

18

Vraag

• Wensen uit de kerstboom

18

Mijn dochter is in de zomerva-

• Omgang met spanningsklachten

19

kantie overgegaan naar 2 havo.

• Het pleintje; dat is er nog

20

Haar Kerstrapport was een teleurstelling, allemaal vijven en zessen. Zonder dat ik haar de

Rubrieken

fijne dingen wil verbieden of

U vraagt, wij antwoorden

2

ontzeggen, wil ik graag dat ze

Belangenvereniging BSVE

4

beter haar best doet. Hoe bereik

Column Fred Bosman

5

Pagina

ik dat ze zich meer in gaat zetten voor school?

Activiteiten & Regelingen

Antwoord

Hoe gaat het nu met . . . . ?

6

2 Havo: op bijna iedere school voor voortgezet onderwijs is

Beeld van een kunstenaar

11

deze groep vaak het moeilijkst te motiveren. De uitdaging van

Het moment van...

15

het eerste jaar is er af, alles en iedereen is 'stom' en het verlos-

Voor u/jou gelezen

16

sende einde is nog helemaal niet in zicht.

Ondernemersrubriek

21

11

Wat u zelf aangaat: zorg ervoor dat u uw zorg voor het resultaat niet zo duidelijk laat merken, zodat uw dochter denkt dat

Van de redactie:

het niet haar probleem is, maar dat van u. Het is en blijft een

Allereerst de beste wensen voor 2002 van de redactie

probleem van haar. Ook als de resultaten verslechteren en een

voor u en uw familieleden. Hopelijk hebt u een rustige

doublure dreigt.

jaarwisseling gehad en biedt 2002 het vooruitzicht van

Door een goed contact met de school, bijvoorbeeld door de ouder-

een zinvol jaar waarin de resterende schade kan worden

avonden te bezoeken en een goed contact met de klassenmentor,

afgewikkeld en de wederopbouwplannen voor Roombeek

zorgt u ervoor dat uw dochter u niets kan wijsmaken.

zichtbaar worden.

Blijf verder oprecht geïnteresseerd in wat uw kind leren moet en

In deze uitgave de start van een nieuwe rubriek. In 'Hoe

informeer regelmatig naar de resultaten, wat u waarschijnlijk

gaat het nu met…' zoeken we enkele mensen op die op

niet in dank zal worden afgenomen. Overleg met haar de conse-

13 mei 2000 letterlijk en figuurlijk in beeld zijn gekomen.

quenties van een eventuele doublure en informeer hoe ze haar

Hoe hebben zij de draad weer opgepakt. Hoe zijn zij na

toekomst ziet. Blijf daar als volwassenen heel reëel in. Ze zal

13 mei opnieuw begonnen?

tenminste nog vier jaar op school moeten zitten.

3 Pagina

zoveel mogelijk door te gaan met de aanpak van het herstel.

Pagina

Albert Vasse, voorzitter BSVE

Pagina

Klantvriendelijker houding geëist van CFA II gestelde conclusie te willen toelichten, eventueel in het

4

De manier waarop slachtoffers van de vuurwerkramp zijn benaderd met de bevindingen van de Commissie Financiële Afwikkeling II (CFA II) is ronduit schandalig. Dit is de mening van de Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp Enschede (BSVE). De belangenvereniging heeft in al haar gesprekken met de Commissie Van Lidth de Jeude gehamerd op een heldere communicatie richting de slachtoffers. Gedurende de periode dat CFA II haar werk uitvoerde, maakte ze op geen enkele manier het werk begrijpelijk voor de getroffenen. De klapper was de definitieve uitslag, die vlak voor Kerstmis werd verstuurd. ‘Geen bezwaar’, ‘geen toelichting’ en om de hoge nood te lenigen een ‘gift’. Waakhond BSVE werd dit even teveel en in plaats van te blaffen werd er eens stevig gebeten.

bijzijn van een vertrouwenspersoon of BSVE-medewerker. ‘De Commissie Van Lidth de Jeude II had drie opdrachten’, legt Albert Vasse uit. ‘Datgene wat binnen de regelingen van CFA I niet opgelost was, opnieuw bekijken en beoordelen of er in de geest van deze regelingen nog een oplossing gevonden kan worden. De tweede opdracht was oplossingen bieden op het gebied van materiële schades. De derde opdracht was voorstellen ontwerpen met betrekking tot materiële personenschade.’ De eerste twee doelstellingen werden voor de kerst gehaald. Het afhandelen van datgene wat immateriële schade genoemd wordt, zal eind januari klaar zijn.

Mensen serieus nemen De BSVE heeft steeds aangegeven dat het aan de slachtoffers zelf is om te beoordelen of ze serieus zijn behandeld en of hun financiële problemen in redelijkheid opgelost zijn. Of er aan het geschonken bedrag nu een naamkaartje

‘Wil je als overheid serieus genomen worden, zal je met

‘gift’ of ‘financiële tegemoetkoming uit maatschappelijke

de slachtoffers om de tafel moeten en met hen persoonlijk

solidariteit’ gehangen wordt, is om het even. Er is ernstig

de eindbalans op moeten maken van hun financiële scha-

tekort geschoten in het serieus nemen van de slachtoffers

de’, zegt Albert Vasse, voorzitter van de BSVE. ‘De manier

en hun problemen. Ten eerste werden de mensen uitge-

waarop het IAC de bevindingen van de Commissie

nodigd voor een gesprek, maar konden ze de correspon-

Financiële Afwikkeling II doorgegeven en uitgelegd heeft

dentie of rapportages wel thuis laten. Er werd hen geen

aan de slachtoffers is ver beneden de maat’. Boos stapte

verslag van het gevoerde gesprek toegestuurd. Een uitleg

het BSVE-bestuur naar de directie van het IAC en in allerijl

waarom CFA II tot de gemaakte conclusie was gekomen,

werd vervolgens een brief gestuurd naar de getroffenen,

ontbrak eveneens. Na een belronde onder 119 BSVE leden

waarin het IAC alsnog aanbood persoonlijk de eerder

bleek dat velen zeer ongelukkig waren met de manier

waarop ze waren behandeld. Ze voelden zich niet gehoord en hun problemen waren niet opgelost. Deze gegevens werden gebundeld en als bitter kerstpakket overhandigd aan de vaste kamercommissie in Den Haag. Tegelijk werd er een andere houding ten aanzien van de slachtoffers

Fred Bosman Jaloezie

geëist bij het IAC. Resultaat: voor diegenen die dat willen, kan er alsnog tekst en uitleg gehaald worden bij de

Binnen één week overkwam mij het volgende:

Commissie Financiële Afwikkeling II. Albert Vasse:

Een collega van Mediant verzucht: “Jullie altijd met die

‘Er zal een open gesprek moeten plaatsvinden waarin aan

ramp. Ik zit met wachtlijsten en die rampslachtoffers van

de orde moet komen: de hoogte van de claim, wat zijn de

jou worden maar op hun wenken bediend.”

beslissingen geweest en waarom deze eindconclusie.

Iemand anders: “Sorry hoor, ik kan nu even geen begrip

Wordt er geconstateerd dat er fouten zijn gemaakt, dan

opbrengen voor die rampslachtoffers, ik zit al lange tijd

zal CFA II opnieuw met een redelijke oplossing moeten

op een huis te wachten en krijg alleen maar te horen dat

komen’.

rampslachtoffers voorrang hebben.” Nog iemand: “Slachtoffers van de ramp van Enschede hebben niets te klagen: ze krijgen veel politieke en

Er zullen open gesprekken plaats moeten vinden!

publicitaire aandacht. Is dat allemaal niet een beetje overdreven?” Wat moest ik daarop zeggen? Natuurlijk, ik weet het wel, het is niet allemaal waar en het zijn ongefundeerde algemeenheden, maar is het gek worden verwend ten koste van anderen en dat er oneven-

bellen met het IAC om een afspraak te maken. Ook slacht-

redig veel aandacht naar deze gedupeerden gaat? Eerlijk

offers die in een eerder stadium dachten alles vergoed te

gezegd denk ik er af en toe ook wel zo over. Maar het is

hebben gehad en toch financieel tekort zijn gekomen,

natuurlijk onzin om het de mensen om wie het gaat te

kunnen alsnog een beroep doen op CFA II. Financiële pro-

verwijten. Alsof ze zich schuldig moeten voelen over

blemen met betrekking tot opstal of dubbele woonlasten

datgene waar ze recht op hebben!

worden respectievelijk door stichting Stadsherstel of de

Soms ben ik bang dat er een tweedeling in onze gemeen-

gemeentelijke taskforce dubbele lasten behandeld.

schap gaat ontstaan: laten we zeggen: ramp-mensen en

De BSVE heeft het standpunt dat elke zaak van slacht-

nietramp-mensen. Net zoals in het begin dat belachelijke

offers die het gevoel hebben niet fair te zijn behandeld,

onderscheid gemaakt werd door de gemeente tussen

open blijft staan. ‘Als de overheid niet in beweging komt

binnen- en buitenring.

in het tegemoet komen van deze groep mensen, dan zul-

Misschien maakt u het ook wel mee, zo’n opmerking als:

len we ze ondersteunen bij eventueel te nemen juridische

”Is dat gezeur over die ramp nu eindelijk eens afgelopen?”

stappen’, aldus voorzitter Albert Vasse.

Ik vind het ook wel moeilijk om daar op te reageren.

(Meer informatie over dit onderwerp op pagina 8 van dit

Iedereen maakt in zijn leven dingen mee waar hij over wil

maandblad).

“zeuren”. Je wilt immers aandacht en erkenning voor de moeite die

Nieuwe website BSVE

je hebt met bijvoorbeeld het verwerken van je verlies, het

De Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp

oppakken van de draad, het genieten van je nieuwe huis,

Enschede heeft een nieuwe website. Onder www.bsve.nl

het opstarten van je nieuwe bedrijf.

kan iedereen nalezen waar de BSVE voor staat en op

Klagen? Ja, helaas sommigen hebben wat te klagen,

welke terreinen de belangenvereniging werkzaam is.

nou èn! Iedereen heeft recht op aandacht en begrip. Ik vind overigens wel dat klagers rekening mogen houden met het incasseringsvermogen van de omgeving. Er zijn nu eenmaal grenzen aan het begrip van anderen. Jaloers op de aandacht voor de rampslachtoffers? Ik kan het me voorstellen, want: soms kunnen dingen nu wel die vóór 13 mei 2000 niet konden. Maar moeten ze dan maar hun mond houden? Ik denk van niet.

Drienerweg 35, 7522 ER Enschede, 053-434 03 74,

Fred Bosman

E-mail: [email protected]

Psychiater Mediant Nazorg

Website: www.bsve.nl

Vuurwerkramp

Openingstijden ma t/m do

8.30 tot 17.00 uur

vr

8.30 tot 15.00 uur

Dagelijks inloopspreekuur van 8.30 tot 11.00 uur

Pagina

Mensen die dit graag willen, kunnen nog tot 19 januari

5

dat mensen soms de indruk hebben dat ramp-overlevers

&

Activiteiten Regelingen

Gezamenlijk ontspannen in een sauna op 20 januari Het is inmiddels een vaste activiteit geworden: één keer in de maand op zondagavond wordt er een bezoek gebracht aan de sauna om te ontspannen. Daarnaast is het erg gezellig om met de andere vrouwen bij elkaar te zijn. De data zijn al vastgelegd. De gedupeerden en hun naasten komen naar het Kompas en vertrekken gezamenlijk naar de sauna ‘De Wilder” in Haaksbergen. Het eerste bezoek is

Telefonische bereikbaarheid IAC

gepland op 20 januari van het jaar 2002. Het maximale

Vanaf 15 januari 2002 is het IAC niet langer 24 uur per dag,

aantal bezoekers is 30.

gedurende 7 dagen per week telefonisch bereikbaar. Er

Kosten:

lekkers en vervoer.

werd de laatste maanden heel weinig gebruik gemaakt van deze dienstverlening, terwijl het aantal neptelefoon-

5 3.50 per keer inclusief koffie, thee,

Aanmelden: Bellen naar Kifayet Aykaç-Metin, tel. 053-435 16 38.

tjes toenam. Daar komt bij dat deze vorm van permanente telefonische bereikbaarheid hoge kosten met zich meebrengt.

Ontbijtochtend met gespreksstof op dinsdagochtend

Voortaan is het IAC op werkdagen van 8.30 uur tot 17.00

Gezamenlijk beginnen aan de dag met een lekker ontbijt

uur telefonisch bereikbaar via het gratis telefoonnummer

en tegelijkertijd praten over een onderwerp dat gedupeer-

0800 - 1100.

den en hun naasten interesseert. De gespreksstof wordt gekozen door de deelnemers. Het is een gezellige ontmoetingsactiviteit voor vrouwen. Er is kinderopvang aanwezig.

Activiteiten van Stichting Welzijn Stadsdeel Noord voor gedupeerden en hun naasten De bewonersondersteuner van het Kompas organiseert verschillende activiteiten voor gedupeerden en hun naas-

Kosten:

5 1.50 inclusief ontbijt.

Waar:

Buurtcentrum het Kompas, IJstraat 4.

Datum:

vanaf 15 januari, elke dinsdagochtend van 09.00 t/m 11.30 uur.

Aanmelden: Kifayet Aykaç-Metin, tel. 053-435 16 38.

ten. Als u meer wilt weten over de activiteiten of als u vragen hebt, kunt u bellen naar Kifayet Aykaç-Metin, op werkdagen van maandag t/m donderdag. Telefoonnummer locatie Kompas: 053-435 16 38.

Inloopspreekuur Projectbureau Wederopbouw Op woensdag 30 januari van 15.00 tot 18.30 uur is er weer

6

een inloopspreekuur in het Projectbureau Wederopbouw

Op 7 december 2001 is er een Iftar-maaltijd georganiseerd

aan de Voortsweg 133. Tijdens het spreekuur zijn er mede-

voor alle gedupeerden en voor hun buren, vrienden en

werkers van het Projectbureau aanwezig. U kunt deze

kennissen. Tijdens deze maaltijd werd er gezamenlijk

mensen van alles vragen over de Wederopbouw. Op 30

gedineerd na de zonsondergang om het vasten te verbre-

januari staan de richtlijnen voor de terugkeer van betrok-

ken. Er waren 86 volwassenen aanwezig en 46 kinderen in

ken groepen centraal. Het gaat hierbij om het terugkeren

de leeftijd van 2 t/m 12 jaar. Men vond de bijeenkomst erg

van bewoners, ondernemers, kunstenaars en verenigingen.

gezellig en leuk. De aanwezigen waren tevreden dat ze elkaar op deze manier konden ontmoeten. Bijna iedereen heeft aangegeven meer behoefte te hebben aan dit soort

Gemeentebestuur gaat meer de stad in

bijeenkomsten. Na het gezamenlijke eten was er gedurende een uur ook een programma voor de kinderen. De bekende goochelaar ‘Oom Ton’ was aanwezig. De kinderen waren erg enthousiast. In de komende tijd zullen er meer activiteiten georganiseerd worden voor het hele gezin door de bewoners-

College van B&W

Pagina

Iftar-maaltijd in de Ramadan

ondersteuner van het Kompas. Ochtendgym, gezellig bewegen met andere vrouwen Op maandagochtend 7 januari van 08.45 tot 09.45 uur zijn vijftien vrouwen begonnen te werken aan een goede conditie in het Kompas. Het is een leuke activiteit om fit te blijven en om gezellig

Het College van Burgemeester en Wethouders wil minder

met andere vrouwen bij elkaar te zijn. Er wordt getraind

tijd besteden aan hamerstukken en meer de stad in. Dat

onder begeleiding van een deskundige.

behoort tot de voornemens die het college heeft gemaakt

Het is voor de vrouwen van alle leeftijden. Er is nog vol-

in het kader van de cultuuromslag. De agenda’s van de

doende plaats en nieuwe aanmeldingen zijn welkom.

collegeleden lopen nu nog te snel vol met allerlei bespre-

Beste dames waar wachten jullie op! Kom ook op

kingen en overleg. Die zijn op zichzelf heel nuttig, maar

maandagmorgen.

door een betere planning hoopt het college meer tijd te

Kosten:

5 1.00 per keer inclusief koffie of thee

kunnen vrijmaken voor de ‘wereld’ buiten het stadhuis.

Waar:

Buurtcentrum het Kompas, IJstraat 4

Mede naar aanleiding van het rapport van de commissie-

Aanmelden: Telefonisch of kom even langs, de koffie staat al klaar. Telefoon: 053-435 16 38.

Oosting vond de gemeenteraad het hoog tijd voor een omslag in het bestuurlijke en ambtelijke denken en wer-

ken. Ook het college heeft zich gebogen over de vraag hoe

Wederopbouw.

het zelf kan bijdragen aan de cultuuromslag.

Natuurlijk hopen we dat de inbreng van jongeren niet

Burgemeester en wethouders willen als doel meer betrok-

ophoudt na deze dag. De bedoeling is dat er een soort

kenheid bij de stad, meer openheid en een grotere zicht-

jongerenplatfom ontstaat, dat meedenkt met het maken

baarheid van het bestuur bereiken. Zij denken een eind in

van de plannen.

de goede richting te komen door een strakkere planning

Interesse? Bel 4848347. Hennie Maartens (Projectbureau

en een betere besluitvorming. Daarnaast hoeven werkbe-

Wederopbouw) weet er meer van.

zoeken niet altijd met z’n allen afgelegd te worden. Door een strakker agendabeheer en het vaker opschonen van de agenda’s moet meer tijd vrijkomen voor werkbezoeken

Kunstwerk decembernummer

aan de stad en contacten met instellingen, organisaties, bedrijven en burgers.

Ik wil in contact komen met Saskia uit de Renbaanstraat Ik ben op zoek naar Saskia en haar medebewoner (of vriend), die in een studentenhuis (?) aan de Renbaanstraat gewoond hebben. Saskia werd, 13 mei 2000, erg overstuur en gewond binnengebracht, door haar vriend (?) in een huis aan de Walhofstraat 41, waar ik op dat moment werkte. Saskia was gewond aan haar hoofd en onderbeen en zat onder het bloed. De vriend (?) vroeg of ze verbonden kon worden. Hij moest direct weer terug naar hun Er zijn bij de redactie van ‘13 mei-Opnieuw Beginnen’

astma-aanval had.

reacties binnengekomen naar aanleiding van het kunst-

Even later heeft hij Saskia weer opgehaald met een auto

werk van Fiona Rijpkema. Dit kunstwerk is een herinne-

om haar naar het ziekenhuis te brengen. Saskia was ten-

ring aan de Stille Tocht en stond op de middenpagina van

ger gebouwd, begin twintig, had kort rood geverfd haar en

het decembernummer van ’13 mei-Opnieuw Beginnen’.

droeg een grijs geribbeld truitje met korte mouwen en een

De kunstenares laat hierbij weten dat ze het kunstwerk in

korte bordeaux-kleurige rok met een klein motiefje.

een oplage van 25 stuks heeft gemaakt. Mensen die

Zelf had ik die dag een beige korte broek met een wit

belangstelling hebben voor de herinnering aan de Stille

hemdje aan. Ik ben 1.77 meter lang en heb kort blond haar.

Tocht van Fiona Rijpkema, of die meer informatie willen

Op het moment dat Saskia binnen werd gebracht, stond

over het werk van de kunstenares, kunnen contact opne-

de voordeur open en stonden een oudere mevrouw en een

men met de redactie van ‘13 mei-Opnieuw Beginnen’. Het

lange magere jongeman in de deuropening. In de hal zelf

werk wordt gemaakt op A3 formaat en wordt ingelijst met

waren een viertal verstandelijk en lichamelijk gehandicap-

passe-partout. Het kost 5 180,-

te bewoners aanwezig en ikzelf.

(Informatie- en Adviescentrum, t.a.v. Eva Telgenkamp,

Ik wil graag in contact komen met Saskia en haar medebe-

Postbus 167, 7500 AD Enschede, tel: 0800-1100).

woner om te horen hoe het nu met hen is. Jannie de Lange, Van Lochemstraat 96, 7511 PJ Enschede

Avondmaaltijd “iftar” Op vrijdag 7 december 2001 werd ook in buurthuis Galvani,

Kerst-zaalvoetbaltoernooi

net als in het Kompas, ter ere van de Ramadan de avond-

Aan het toernooi namen 5 Turkse, 1 Surinaamse en 4

maaltijd “iftar” georganiseerd. Bewonersondersteuners

Nederlandse teams deel. De stadswachten traden op als

Ali Yayla (SCW Oost-Binnen) en Dennis Wiggers (de Roef)

scheidsrechters.

mochten ongeveer negentig deelnemers, waarvan onge-

‘Team Soydemir’ kwam als winnaar uit de bus. ‘Star I’

veer 25 niet-moslims, begroeten. Het belangrijke doel van

werd tweede

deze gezamenlijk maaltijd: elkaar ontmoeten. De mensen uit het rampgebied die naar oost en centrum zijn verhuisd, zijn in contact gekomen met de oorspronkelijke

Rally voor Roombeek op 25 januari

bewoners van dit gebied.

Op vrijdag 25 januari vindt de Rally voor Roombeek plaats.

Natuurlijk zochten de meeste deelnemers eerst een plekje

In de nieuwe wijk horen natuurlijk ook jongeren thuis. Op

aan tafel bij mensen die ze al kenden, maar al snel wer-

vrijdag 25 januari is er daarom speciaal voor jongeren van

den ook nieuwe contacten gemaakt.

14 tot 17 jaar een uitdagende activiteit: de Rally voor

Na de oproep precies om drie voor half vijf van de imam

Roombeek.

(A. Yildiz) van de Anadolu Moskee, begon de maaltijd. De

Ongeveer 50 jongeren gaan in kleine groepjes op pad als

allochtone bewoners probeerden de autochtone bewoners

journalisten, op zoek naar interessante activiteiten en pro-

over te halen een hapje van alles te proeven van hetgeen

jecten in Enschede en omgeving. Van de meest interes-

volgens islamitische wetten door drie Turkse koks was

sante jongerenprojecten maken ze een voorstel voor

gemaakt.

Roombeek. Deze plannen worden aan het eind van de

Na het eten vertrokken de meeste mensen meteen naar

middag gepresenteerd aan leden van de raadscommissie

de moskee om te bidden. Met de mensen die bleven,

Pagina

en er zich nog een jongen in de douche bevond die een

7

huis aan de Renbaanstraat, omdat het pand ingestort was

is wat nagetafeld.

Roombeek op 1 juli 2002 weer open

Het was fijn om te zien en te horen dat de mensen

Per 1 juli 2002 kan naar verwachting de ‘veiligheidsveror-

tevreden waren. Het was geslaagd, en zeker voor

dening Roombeek’ voor het hele gebied worden opgehe-

herhaling vatbaar.

ven. De sloop en asbestsanering zal dan naar verwachting

Wij willen als bewonersondersteuners steeds zoveel

zover zijn gevorderd dat gevaren en risico's zijn geweken.

mogelijk mensen bereiken, zowel gedupeerden van de

De verordening is na de ramp ingesteld met het oog op

vuurwerkramp als hun nieuwe buren. Het is belangrijk

instortingsgevaar en gezondheidsrisico’s en om particulie-

voor de mensen in hun nieuwe buurt om een nieuw

re eigendommen in het gebied te beschermen.

sociaal netwerk te vormen. Er zijn ook foto’s gemaakt.

Vanaf 1 januari 2002 zal de verordening voor een deel van

Als u gemaakte foto’s wilt bekijken, dan kunt u contact

het rampgebied niet meer van toepassing zijn. Het gaat

opnemen met de bewonersondersteuners.

om het gebied tussen de Deurningerstraat en de

Ali Yayla ( SCW Oost-Binnen) Tel. 053-433 37 68.

Tollensstraat en het gebied Roozendaal / Cord Finish /

Dennis Wiggers ( de Roef) Tel. 053-431 02 22.

Nino.

Afwikkeling CFA II In december heeft het Informatie- en Adviescentrum een deel van de gedupeerden een brief gestuurd om ze te informeren over de resultaten van de werkzaamheden van de Commissie Financiële Afwikkeling II (CFA II). Tevens stond in deze brief aangegeven wat dat voor de individuele situatie van de ontvanger van de brief betekende. Dit kon informatie over een gift of een afwijzing of doorverwijzing zijn.

telefonisch zijn als persoonlijk met één van de contactpersonen. Mocht u dit op prijs stellen, dan kunt u tussen 7 en 19 januari bellen naar het gratis telefoonnummer 0800-1100. U krijgt een telefoniste aan de telefoon, bij wie u kunt aangeven of u teruggebeld wilt worden: •

Voor een telefonische toelichting, of

•

Voor het maken van een afspraak met één van de contactpersonen.

Indien u het prettig vindt, kunt u natuurlijk iemand mee-

Pagina

Mogelijk zijn er nog vragen naar aanleiding van deze brief,

nemen naar het gesprek (b.v. een kennis, iemand van de

of is er behoefte aan een toelichting. Het IAC biedt u daar-

BSVE, een vertrouwenspersoon). We verzoeken u dit aan

om de mogelijkheid van een gesprek. Dit kan zowel

te geven, op het moment dat u de afspraak maakt.

8

CFA II presenteert eindadvies eind januari 2002 De Commissie Financiële Afwikkeling Vuurwerkramp Enschede II (CFA II) zal haar eindadvies eind januari 2002 aanbieden aan haar opdrachtgever, de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Hoewel de commissie het grootste deel van haar werkzaamheden heeft afgerond, heeft zij de komende weken nog nodig om haar eindadvies op te stellen en individuele situaties nader te bekijken, die de laatste weken onder de aandacht van de commissie zijn gebracht. Dit betreft onder andere casuïstiek die recent is gemeld tijdens een ondernemersbijeenkomst van en door de Ondernemersvereniging Gedupeerde Ondernemers Vuurwerkramp Enschede. Voor een ander deel betreft het knelpunten die naar voren komen uit de gesprekken die nog steeds gaande zijn met particulieren als gevolg van de enquête door het IAC.

de gemeente Enschede, heeft een groep adviseurs namens CFA II met ruim 650 gedupeerden op hun verzoek gesprekken gevoerd over de resterende materiële zaakschade. De meeste mensen konden of kunnen nog worden geholpen via de bestaande regelingen voor eigenaar/bewoners (dubbele of meervoudige woonlasten), Stichting Stadsherstel (opstalschade) of door de bestaande regelingen op redelijke gronden iets soepeler te hanteren (bijvoorbeeld ten aanzien van indientermijnen). Daarnaast zijn er ongeveer 125 mensen die op grond van de bestaande regelingen niet meer voor een tegemoetkoming in aanmerking kwamen. Er zijn echter drie particuliere fondsen bereid gevonden om toch een tegemoetkoming in de vorm van een gift te doen. Het IAC verzorgt deze week de eerste betalingen. Op verzoek van de Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp Enschede (BSVE) wordt aan de mensen die een coulance-tegemoetkoming krijgen, de mogelijkheid van een gesprek geboden om een toelichting te verkrijgen op de afhandeling van hun materiële zaak-

Afronding en aanvulling particulieren

schade. Deze gesprekken zijn gepland in januari 2002.

Naar aanleiding van de in september en oktober gehouden

(zie boven)

enquête van het Informatie- en Adviescentrum (IAC) van

‘Al dat papierwerk remt de verwerking’

woning en haar katten. Na een aantal dagen vol angst mocht Yempke haar huis weer betreden. ‘Alles was erg surrealistisch. Het prachtige ‘niets-aan-de-hand-weer’ en

De 43-jarige Yempke Janssens is kunstenares en werkt onder de artiestennaam ‘Morra’. Normaal gesproken gebruikte ze veel kleur en vooral blauw in haar kunstwerken. Het weinige werk dat ze na de ramp maakte, verraste haar wel. Na 13 mei is het anders geworden en meer summier van kleur. De vuurwerkramp maakte haar, naar eigen zeggen, een ander mens. Ze is veel cynischer geworden. In haar huis in de buitenring doet ze haar verhaal.

de bloeiende tuin in combinatie met de geweldige rotzooi en de stilte in de wijk. Het huis was één grote puinhoop. Helemaal wrang, gezien het feit dat de restauratie van het huis, daterend uit 1925, na vijf jaar eindelijk voltooid was.’ Haar kunstwerken, die Yempke voor het grootste deel op zolder had opgeslagen, bleven dit lot niet bespaard. Er is veel schade. ‘Alles zit onder het roet en is ontwricht. 24 jaar levenswerk naar de klote!’ Haar katten vond de kunstenares gelukkig een aantal tuinen verderop terug. Yempke: ‘Ze waren totaal geflipt. De oudste was erg bang, maar doet het momenteel wel weer goed, de jongste heeft er een blijvende tic aan overgehouden, vrees ik.’

Tweede ramp De tweede ramp voltrok zich op 16 mei. Een enorme hoosbui barstte los boven Enschede en de verwoeste huizen. In de haast om een hutkoffer met schilderijen voor waterschade te behoeden, blesseerde Yempke haar schouder ernstig. ‘In de eerste tijd na de ramp verkeerde ik in een shock, ik had het dan ook niet meteen in de gaten dat het zo ernstig was met mijn nek en schouder. Pas na een tijdje stortte ik letterlijk in elkaar in een winkel. Met de

schouder was ontwricht. Voor een kunstenaar is dit Yempke met een nieuw werk in haar handen. Het werk achter zich maakte ze voor de ramp.

funest, het is mijn werkarm.’ Sindsdien maakt de Belgische amper nog werk. Haar parttime baan als activiteitenbegeleider van gehandicapten kan ze sindsdien ook niet meer uitoefenen. Yempke werkte er nog maar twee en een halve maand. Ondanks alle behandelingen, onder andere bij het Roessingh, is de pijn nog steeds niet weg en is ze wettelijk arbeidsongeschikt geraakt. Gelukkig is er wel wat vooruitgang geboekt. Na de ramp stuitte de kunstenares op veel onbegrip. ‘In eerste instantie hoorde deze woning niet eens bij het rampgebied, terwijl er toch veel schade was. Pas later is dat veranderd. Mijn atelier was niet in het rampgebied, dus een gedupeerd kunstenaar was ik aanvankelijk ook al niet, terwijl het oeuvre van 24 jaar ernstig is beschadigd. Bovendien was ik tijdens de ramp niet in Enschede, dus een trauma kon ik ook al niet hebben opgelopen’. Drie katten springen in het rond, twee kleurige kunstwerken aan de muur. Het ziet er allemaal vrolijk uit. Tot het

Nog geen rust

oog valt op de kapotte tuindeuren en het gestutte balkon.

Yempke Janssens is ook nog steeds in onderhandeling

En niet alleen in de woning aan de Nicolaas Beetstraat

met de verzekeringsmaatschappij over een uit te keren

heeft de vuurwerkontploffing sporen achtergelaten. Ook

bedrag om haar beschadigde kunstwerken te restaureren.

bij Yempke Janssens is het leed nog lang niet geleden.

Uiteindelijk is er een arbitragecommissie aan het werk

Op het moment van de ramp was Yempke niet thuis. Ze

gezet om de schade aan haar huis nogmaals te taxeren. In

was aanwezig bij ‘een andere ramp’. Haar moeder lag na

de weken na de ramp zijn er enkele noodvoorzieningen

een heupoperatie op de Intensive Care in België en haar

getroffen die inmiddels niet meer voldoen. Yempke : ‘Al

vader had kort daarna een auto-ongeluk. ‘ Gelukkig gaat

die rompslomp, het papierwerk en het geregel zijn niet

het met hen beiden nu goed, zegt Yempke, maar de vuur-

goed voor de verwerking. Boven op mijn kamer heb ik wel

werkramp kwam daardoor des te harder aan bij mij.

een meter archief staan over de nasleep. Daar zal nog veel

Achteraf was het maar goed dat ik niet thuis was. Mijn wo-

papierwerk bijkomen. Ik heb dus nog geen rust. Door de

ning staat slechts 150 meter van de ontplofte vuurwerkfabriek

tergend trage afwikkeling word je in de slachtofferrol

en de schade was groot en is nog steeds niet verholpen.’

gedrukt. Alles kost veel te veel strijd, energie en hoofdpijn.

De van oorsprong Belgische verkeerde na de rampzalige

Ondanks dat zal ik doorgaan op de ingeslagen weg in de

zaterdag nog een hele tijd in onzekerheid over haar

hoop binnenkort een blauwe lucht te zien.’

Pagina

bleek dat twee wervels waren verschoven en dat mijn

9

ambulance werd ik afgevoerd naar het ziekenhuis. Daar

Jongeren kunnen ervaringen kwijt in toneelproductie ‘Honderd woorden’ ken van een traumatische ervaring als de vuurwerkramp, is dan ook niet verwonderlijk. Eén van de initiatiefnemers van het project ‘Honderd woorden’ deed die ervaring een paar dagen na de ramp op. Twee vrouwen waren bezig met het aanbrengen van een schildering op één van de schuttingen. Eén van beiden zei: ’Wat kan ik zeggen? Ik heb wel honderd woorden nodig, maar heb er maar een paar.’ Met zwarte verf schilderde ze vervolgens een boosaardig masker op de schutting. De initiatiefnemers van het project ‘Honderd woorden’ denken dat jongeren in de leeftijd van 14 tot 18 jaar door te tekenen en te schilderen, door muziek en geluid te maken, door te vertellen en te spelen over wat hen is overkomen, vorm kunnen geven aan wat hen bezig houdt. Dat helpt de ervaringen van die 13e mei zelf te verwerken. Bovendien levert het een toneelproductie op, waar anderen - familie en kennissen, buitenstaanders en lotgenoten, nieuwe of oude buren – ook weer iets aan kunnen hebben. Welmoed Glasz

Welmoed Glasz, van huis uit beeldend kunstenaar, is ervan overtuigd dat gebruik maken van verschillende kunstvormen (tekenen, schilderen, acteren, muziek maken) een waardevolle aanvulling kan vormen op de reguliere hulpverlening. Samen met Wout Zweers, beeldend kunstenaar en decor-

Pagina

ontwerper, begeleidt ze de jongeren die deelnemen aan

Omdat woorden soms te kort schieten

het project ‘Honderd woorden’ bij het maken van het

10

decor, de kostuums en de maskers. Welmoed kan daarbij

‘Een soort ontdekkingstocht moet het worden voor jongeren. Wij reiken de middelen aan bij het zoeken naar vormen om uiting te geven aan gevoelens na de vuurwerkramp. Het is ook wel iets van rouwverwerking. Wij denken dat jongeren op de één of andere manier toch wel iets zijn verloren, al willen ze daar vaak tegenover officiële hulpverleners niets over kwijt.’ Zo omschrijft Welmoed Glasz in een paar zinnen het project ‘Honderd woorden’, dat moet uitmonden in een toneelproductie, die op 13 mei, twee jaar na de vuurwerkramp, de première beleeft in theater Concordia.

putten uit haar ervaring als beeldend kunstenaar en de inmiddels opgedane kennis als professioneel hulpverleenster. Behalve bij het maken van decor, kostuums en maskers worden de deelnemende jongeren aan het project ook door professionals begeleid bij het maken van teksten en het acteren (Godfried Beumers) en het maken van muziek en geluid (Margriet Broekroelofs). Tevens wordt van dit project een videoregistratie gemaakt door Léontine Lamers.

‘Wat waren je dromen?’ Aan elk van de drie onderdelen van het project kunnen maximaal 12 jongeren (gratis) deelnemen. De basis voor het project vormen de verhalen en ervaringen van de deelnemende jongeren zelf. Hoe was het om in

ontwikkeld in nauwe samenwerking met Mediant en

die wijk te wonen? Wat waren je dromen? Wat overkwam je op die 13e mei? Wat gebeurde er daarna? Wat zijn nu je

gefinancierd door de stichting Consense. Welmoed: ’Als

verwachtingen?

kunstenaars wilden we iets aanbieden aan de getroffenen

Op basis van deze verhalen en ervaringen gaan de deelne-

van de vuurwerkramp. Daarbij zijn we eerst nagegaan

mende jongeren tussen eind januari en half mei aan de

waar er gaten waren gevallen in de nazorg. Op basis-

slag, eens per week op dinsdagavond.

Kunstenaars namen het initiatief tot het project, dat werd

scholen werd al veel gedaan, zo bleek, maar via Mediant kwamen we erachter dat de groep jongeren van 14 tot 18 jaar moeilijk te bereiken was.’

Op woensdagavond 23 en vrijdagavond 25 januari wordt in wijkcentrum Het Kompas aan de IJstraat een

‘Ik heb wel honderd woorden nodig, maar heb er maar een paar’

informatieavond over het project gehouden.

Op die leeftijd praat je niet gemakkelijk met volwassenen

den’ vinden plaats op 13 en 14 mei en op 15 of 16 mei.

over je gevoelens, weet Welmoed ook uit eigen ervaring.

Meer informatie: Wout Zweers tel. (053) 478 35 99.

Dat woorden vaak letterlijk tekort schieten bij het verwer-

De uitvoeringen van de toneelproductie ‘Honderd woor-

Het maandblad ’13 mei opnieuw beginnen’ gaat het nieuwe jaar in met een nieuwe rubriek:

den, zoals een moei-

Hoe gaat het nu met . . ?

lijk tentamen, ga je

Deze vraag wordt in deze rubriek gesteld aan mensen

bekijken. Het wordt

die op de één of andere manier tijdens of na de vuur-

minder belangrijk.

werkramp op een bijzondere manier letterlijk in beeld

Soms hoor ik mensen

zijn geweest.

ergens over klagen en

met andere ogen

dan denk ik bij mezelf:

bij de brand bij de vuurwerkoplagplaats. Wonder boven

vuurwerkramp ga je

wonder kwam hij er zonder ernstige verwondingen vanaf.

anders nadenken. Je

Hij had alleen een beenwond en een flink brandgat in zijn

leven kan elk moment

blouse. Dat beeld, gemaakt door een fotograaf van dagblad

eindigen, je weet nooit

Tubantia, ging het hele land door: een politieagent met

hoe lang het duurt,

een opgestroopte broek, een opengetrokken overhemd en

dus geniet er in

een wanhopige blik in zijn ogen. Wie kent deze foto niet!

hemelsnaam van! Ik

Hoe is het nu met de man achter deze foto? Jaap Knotter:

ben altijd al een

‘Veel mensen hebben deze foto gezien en ze herkennen

levensgenieter

me ook: dat is die agent van de vuurwerkramp. Mensen

geweest en deze gebeurtenis heeft die levensinstelling

uit Enschede-Noord kennen me van voor de ramp, omdat

alleen maar sterker gemaakt.’

ik er werkte. Ze zien op de foto dat ik er ook bij betrokken

Jaap heeft, naar eigen zeggen, de vuurwerkramp goed

was. Je zit in hetzelfde schuitje en dat schept een band.’

kunnen verwerken. Tot de zomervakantie in 2000 heeft

Jaap Knotter komt van oorsprong uit het westen, maar

hij daarbij hulp gehad, daarna kon hij alles een plaatsje

woont alweer een tijdje in Enschede. Ook zijn huis is

geven. ‘Ik heb veel steun gehad van mijn collega’s. Er was

beschadigd geweest. De eerste tijd mocht hij er niet in. Nu

veel erkenning en begrip binnen het team, dat heeft me

is het huis weer helemaal hersteld en heeft hij in dat

goed gedaan. We hebben veel gepraat en ik merk dat dat

opzicht geen ‘last’ meer van de ramp.

goed geholpen heeft. Ik kan me toch goed voorstellen dat

‘Zo’n ramp heeft natuurlijk een hele impact op je leven,

er mensen zijn die nog niet zover zijn. In mijn werkgebied

ook al ben je politieman en heb je de nodige ellende

kom ik ze wel eens tegen, ik werk immers nog steeds in

gezien. Ik heb geleerd om dingen te relativeren.

stadsdeel Noord. Ik wens hen veel sterkte.’

Problemen en zaken waar je je anders over op zou win-

Beeld van een kunstenaar: Maria Rutgers De kunstenaars van het kunstwerk van deze maand,

langs loopt, om die nu met andere ogen te bekijken. De

Marie Rutgers (1955) heeft haar opleiding aan de AKI in

rijen potjes, pakken en flessen. De caissières met bood-

Enschede gevolgd. Ze exposeerde onder anderen in het

schappen op de band. De karretjes gevuld, steeds met

Stedelijk museum in Zwolle, de Hogeschool in Enschede,

eigen boodschappen.

Hof 88 in Almelo en Galerie Broekhuis in Enschede.

Deze tekening is er één uit de serie 'Nieuwe Weme.' De

Marie Rutgers over haar werk: 'Mijn inspiratiebronnen om

vloer danst voor je ogen van levendigheid. Bloemen te

kunst te maken zijn het dagelijks leven, verschillende

koop en sigaretten en hier de lege kratjes. Dozen. En is er

werkplekken en de natuur. Ik zie de vlakken in kleur en

nog wat bij de advertenties?

het verschil in licht en donker. Ik voel de wind en de zon

Nu is er alleen nog de vloer als bewijs.'

op mijn huid. En ruik de geur van pijnbomen. Ik hoor de krekels in het veld. Dit valt soms allemaal samen in een schilderij.' Over het kunstwerk op de volgende pagina's vertelt ze: 'Vanuit mijn vroegere atelier keek ik uit op de Nieuwe Weme. Ik zag er actie en vroeg me af of het een mooi beeld zou geven als ik die werkplek zou tekenen. Ik ging er naar toe en het was goed. Ik begaf me tussen de schappen en werd geconfronteerd met vleeswarenmeisjes, vakkenvullende jongens en winkelend publiek. Ze reageerden verschillend, van hilarisch 'hier ga je toch niet zitten tekenen!' tot 'ik wil wel poseren.' Ik vond het mooi. De schappen waar je anders haastig

11

gebeurtenis als de

Pagina

Door een ingrijpende

Tollensstraat aanwezig om als politieagent te assisteren

Jaap Knotter; 13 mei 2000

waar praat je over. Jaap Knotter (25 jaar) was tijdens de explosies in de

Pagina

12

Enschede, Roomweg, augustus 2001 Cees Elzenga

Pagina

13

Gezondheidsonderzoek in volle gang Resultaten naar verwachting in april 2002 beschikbaar

Adviescentrum. Daar kunnen ze de mensen informeren of advies geven en – indien nodig – verwijzen”.

In november 2001 is het tweede gezondheidsonderzoek

Over wat er nog moet gebeuren voordat de resultaten van

van start gegaan. In dit maandblad is daar vaker aandacht

dit tweede onderzoek bekend kunnen worden gemaakt,

aan besteed. Voor dit tweede gezondheidsonderzoek hoef-

vertelt Van Stiphout: “Alle vragenlijsten worden nu gecon-

den de deelnemers alleen een vragenlijst in te vullen. Het

troleerd en gereedgemaakt voor de verwerking in de com-

bloed- en urineonderzoek dat tijdens het eerste gezond-

puter. Daarna gaan de onderzoekers van het Instituut

heidsonderzoek vlak na de vuurwerkramp werd gedaan, is

voor Psychotrauma en het Rijksinstituut voor

nu niet meer uitgevoerd. Uit het eerste onderzoek bleek

Volksgezondheid en Milieu de gegevens analyseren en

namelijk dat in het bloed en de urine geen schadelijke

onderzoeken. Dit alles gebeurt in een heel hoog tempo.

stoffen waren aan te tonen die samenhingen met de vuur-

We hebben immers beloofd dat de resultaten van het

werkramp.

onderzoek in april van dit jaar bekend worden gemaakt.”

Om mensen te helpen bij het invullen van de vragen-

Pagina

14

lijsten, is in Gezondheidscentrum Noord en

Door wie wordt het gezondheidsonderzoek georganiseerd?

Gezondheidscentrum Wesselerbrink enkele dagen een

Het gezondheidsonderzoek is één van de onderzoeken die

inloopcentrum opengesteld. Hier konden de deelnemers

worden uitgevoerd voor de Gezondheidsmonitoring

naar toe komen om de vragenlijst in te vullen. Daarnaast

Getroffenen Vuurwerkramp Enschede (kortweg Gezond-

konden mensen via het gratis IAC-telefoonnummer 0800-

heidsmonitoring). De Gezondheidsmonitoring wordt uitge-

1100 hulp krijgen bij het invullen van de lijsten. Jetty

voerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid,

Siemerink, gezondheidsvoorlichtster bij de

Welzijn en Sport. Aan de Gezondheidsmonitoring werken

Gezondheidsmonitoring Getroffenen Vuurwerkramp

verschillende onderzoeksinstituten mee. Het Rijksinstituut

Enschede, vertelt dat de hulpverleners in het centrum

voor Volksgezondheid en Milieu en het Instituut voor

ouderen geholpen hebben. “Maar ook bijvoorbeeld allocht-

Psychotrauma werken mee aan het gezondheidsonder-

onen en mensen die moeilijk kunnen lezen. Er werden

zoek dat in november/december werd uitgevoerd. De GGD

toch een boel vragen gesteld over de lichamelijke en gees-

Twente verzorgt de coördinatie van alle onderzoeken die

telijke gezondheid van mensen. Vandaar dat in het cen-

horen bij de Gezondheidsmonitoring.

trum ook Turkse en Marokkaanse tolken waren. Juist als het om gevoelskwesties gaat, is het prettig om er met

Belangrijk

iemand over te praten. Zeker als dat ook in je eigen taal

Het gezondheidsonderzoek is géén individueel onder-

kan. Er zijn getroffenen geweest met wie we twee uur of

zoek. Deelnemers doen anoniem mee. Daarom kunnen

nog langer gepraat hebben. Door zoveel tijd te nemen en

wij vragen of opmerkingen die met de vragenlijst zijn

de mensen een luisterend oor te bieden, laat je zien dat je

meegestuurd, niet beantwoorden. Wij kunnen meege-

de mensen en hun verhalen serieus neemt. Dat is heel

stuurde boodschappen ook niet doorgeven aan de

belangrijk aan het onderzoek”, aldus Siemerink.

instanties waarvan wij denken dat het daar het beste past. Met vragen over u eigen gezondheidssituatie, kunt

Op dit moment is ruim de helft van de vragenlijsten terug-

u het beste naar uw huisarts gaan. Als u vragen heeft

gekomen. Dit aantal loopt nog steeds op. “Wanneer de

over materiële of juridische zaken, dan kunt u contact

lijsten bij de GGD Twente binnenkomen, worden de toe-

opnemen met het IAC, via 080-1100.

stemmingsverklaringen eruit gescheurd. Zo zorgen we ervoor dat de onderzoekers niet weten wie de vragenlijst heeft ingevuld” vertelt Willy-Anne van Stiphout, projectmanager van de Gezondheidsmonitoring. “Soms komt het voor dat mensen behalve de ingevulde vragenlijst ook vragen of opmerkingen meesturen. Vanwege de privacy van het onderzoek, kunnen we deze vragen helaas niet beantwoorden of deze boodschappen doorgeven aan de instanties waarvan wij denken dat het daar het beste past. Het gezondheidsonderzoek is géén individueel onderzoek, en mensen doen bovendien anoniem mee. Daarom raden wij de mensen aan om met vragen over hun gezondheidssituatie naar hun eigen huisarts te gaan. Wanneer mensen vragen hebben over materiële of juridische zaken, kunnen ze het beste contact opnemen met het Informatie- en

Enschede, 2002 Cees Elzenga

Pagina

15

Het moment van...

Een binnenmuur van de kringloopwinkel 'Het Goed' op

ruimte te maken voor de toekomst. Gedacht wordt aan

de oude locatie. De contouren van de gereedschappen

een combinatie van oude en nieuwe gebouwen met plaats

verwijzen naar het werk dat hier is gedaan om afgedankte

voor bedrijven.

spullen weer op te knappen voor nieuwe gebruikers.

Het nabijgelegen karakteristieke gebouw dat in de volks-

Het gereedschap wordt nu ongetwijfeld 'hergebruikt' in de

mond 'High Garden' heet, blijft in ieder geval staan.

nieuwe vestiging van 'Het Goed' aan de Lonnekerbrugstraat.

De kenmerkende vorm van dit gebouw herinnert aan het

De restanten van het gebouw zijn inmiddels gesloopt om

roemruchte Enschedese textielverleden.

ANDERE TITELS Het schaap zonder slaap (S. Kitamura) Prentenboek over een schaap dat niet kan slapen. Daarom gaat hij in de tuin wandelen en ziet hij van alles. Meneer Beer kan niet slapen (D. Gliori) Prentenboek waarin Baby Beer ‘s nachts maar blijft huilen en het hele gezin wakker houdt. Maar haar grote zus heeft een geweldig idee: met z’n allen in het grote bed. Knuffellap (L. Anderson)

Slapeloosheid

Tekstloos prentenboek over Olle die pas kan slapen als hij

Slapen lijkt vaak zo vanzelfsprekend, dat de meeste mensen

zijn knuffellap heeft teruggevonden.

zelden stilstaan bij de betekenis ervan. Pas wanneer je niet meer goed kan slapen merk je hoe belangrijk dit is.

Konijn is moe (J. Donaldson)

Slaapklachten komen veel voor: ongeveer 20 tot 30% van de

Konijn is moe en probeert een plekje te vinden om te slapen.

mensen heeft er wel eens enkele dagen tot weken last van.

Maar overal wordt ze gestoord. Dit boek is een hardkarton-

Slecht slapen kan veroorzaakt worden door lichamelijke

nen prentenboek met kleurige tekeningen waarin flapjes

klachten, spanning of door een ingrijpende gebeurtenis zoals

opgelicht kunnen worden.

de vuurwerkramp. Wie slecht slaapt, ligt niet alleen ‘s nachts wakker, maar kan ook overdag last hebben van moeheid, prikkelbaarheid of

VOLWASSENEN

verminderde concentratie. Dit geldt zowel voor kinderen als

Welterusten, de mooiste verhalen voor op het nachtkastje

voor volwassenen.

• o.a. met F. Bordewijk, Annie M.G. Schmidt, Paul Jacobs, Ina

De hieronder genoemde boeken, waar zowel kinderen als

van der Beugel, Leo Vroman, Heere Heerema en anderen.

volwassenen over hun slapeloosheid praten, zullen vaak her-

In bed nog even lezen……een uitstekende manier om hele-

kenbaar zijn. Daarnaast zijn er in enkele boeken, tips te

maal tot rust te komen. De verhalen in deze bundel nemen u

vinden over hoe je je slaapgedrag kunt beïnvloeden.

mee naar een andere wereld, ver van alle sores van alledag.

Het was trouwens moeilijk om voor oudere kinderen boeken

Het is een bundel voor op het nachtkastje van iemand die af

over dit onderwerp te vinden. Over ‘nachtmerries’ zijn wel

en toe niet kan slapen.

wat boeken, maar die zijn over het algemeen dan ook erg Pagina

spannend.

Uren na middernacht, verhalen over slapeloosheid • samengesteld door H. Polis

16

KINDEREN

o.a. met Louis Couperus, Hendrik Marsman, J.M.A.

Welterusten...Kleine Beer (M. Waddell)

Biesheuvel, Gerrit Komrij, Anna Blaman en anderen.

Kleine Beer kan niet slapen. Het is veel te donker. Maar zelfs de grootste lantaarn helpt niet.

Slaapklachten en spanning (Ivan Wolffers) (in opdracht van de consumentenbond)

Droomverhalen (K. Jäckel)

In dit boek wordt onder meer ingegaan op vragen als:

Het eerste verhaaltje uit deze bundel heet: “Toen Pia niet kon

Hoeveel uren slaap heeft een mens nu eigenlijk nodig? Wat is

slapen”. De tips die mama en opa hebben voor het meisje dat

een gezonde slaap en wanneer spreek je van slapeloosheid?

niet kan slapen, helpen niet. Maar Pia’s papa weet wel een

Er is een enorme behoefte aan alternatieven om veilig in

manier om haar aan het slapen te krijgen.

slaap te komen, maar hoe effectief zijn die? Zijn er geen risico’s aan verbonden? Spanning kan een belangrijke oorzaak

Pinkeltje: op zoek naar Klaas Vaak (Dick Laan)

van slaapproblemen zijn. Hoe hangen die twee met elkaar

De kinderen van het grote huis waar Pinkeltje woont zijn ziek

samen?

en kunnen niet slapen. Daarom schrijft Pinkeltje een brief aan Klaas Vaak waarin hij hem vraagt de kinderen lekker te

Beter slapen (Dr A.C. Declerck en Dr. A. Oosterhuis)

laten slapen. Maar Pinkeltje weet niet waar Klaas Vaak woont

Een klein, eenvoudig geschreven en praktisch boek hoe u uw

en omdat hij dus ook niet weet waar hij de brief naar toe

slaapproblemen zelf kunt aanpakken.

moet sturen, gaat hij zelf op zoek naar Klaas Vaak. Onderweg komt hij allemaal dieren tegen waarmee hij avon-

Mama, ik kan niet slapen! Hoe kinderen met slaapproble-

turen beleefd, maar die ook niet weten waar Klaas Vaak

men helpen? (Ludo Driesen)

woont. Uiteindelijk brengt meneer Konijn Pinkeltje naar het

Als kinderen slecht slapen is dat een vervelende zaak. Vaak

hol van Klaas Vaak. Daar ontmoet hij Dromepret en

voor de kinderen, maar evenzeer of zelfs meer voor de

Dromepuut, de helpers van de oude man, die zorgen voor

ouders. Dit boek kan helpen om dit probleem aan te pakken.

prettige en voor nare dromen. Klaas Vaak geeft hem een

Het gaat onder meer over slaapproblemen van baby’s, kinde-

droombril en wat Pinkeltje allemaal te zien krijgt als hij die

ren die vaak niet naar bed willen of durven, niet kunnen

opzet.....

inslapen, ‘s nachts wakker worden en specifieke problemen zoals slaapwandelen en bedplassen.

Ze sliepen nog (Toon Tellegen) Bundel met 25 korte verhalen over Eekhoorn en de andere

Slaap, het geheim van probleemloze nachten

dieren in het bos, die allemaal over slapen gaan.

(Beatrice Hollyer en Lucy Smith)

Tips voor ouders en opvoeders bij het oplossen van slaap-

Moniek Gielens

problemen bij baby’s en jonge kinderen.

Mediant Nazorg Vuurwerkramp Preventiewerker Jeugd

Mocht u meer boeken over slapeloosheid willen lezen, dan

E-mail: [email protected]

kunt u bij de openbare bibliotheek (tel. 053-4804804) meer

Telefoon: 053-4829982

informatie krijgen. Ook kunt u folders over slapeloosheid, bij volwassenen en kinderen krijgen, bij de GGD Nazorg

Jetty Siemerink

Vuurwerkramp (Molenplein 1).

Gezondheidsvoorlichter

Over twee maanden komt in deze rubriek het thema ‘som-

GGD Nazorg Vuurwerkramp

berheid’ aan de orde. Heeft u zelf een boek gelezen dat in

Telefoon: 0800-1100

deze rubriek past? Een boek waar anderen ook iets aan kun-

E-mail: [email protected]

nen hebben? Dan horen we dit graag!

Met de meeste jongeren gaat het goed en afhankelijk van de verhalen die de leerling wilde vertellen. Naar aanleiding van de gesprekken werden de jongeren ingedeeld in 4 groepen, afhankelijk van het eindoordeel van de screeningsfunctionaris: 1

leerlingen.

hulpverlening aan de slachtoffers van de vuurwerkramp. 2

van de vuurwerkramp, maar de leerling wil geen

neemt hier een bijzondere plek in, doordat zij op verschil-

hulp. Dit geldt voor 8 % van de leerlingen.

lende locaties van het voortgezet onderwijs in Enschede hulp biedt aan jongeren.

Groep 2: er is sprake van problemen naar aanleiding

3

Groep 3: er is sprake van problemen naar aanleiding

De jeugdhulpverleners op de scholen, docenten, leerling-

van de vuurwerkramp en de leerling wil een vorm

begeleiders en alle andere betrokkenen werden in de

van hulp. Dit geldt voor ruim 8 % van de leerlingen.

eerste week overspoeld door het leed van de jongeren,

Deze leerlingen zijn al verwezen naar de leerling-

de chaos, de onbekendheid met de problematiek en de

begeleiders, jeugdhulpverleners op school of naar Mediant.

hoeveelheid jongeren die slachtoffer zijn. 4

Onderzoek

Groep 4: er zijn problemen die een andere oorzaak hebben dan de vuurwerkramp.

Het voortgezet onderwijs in Enschede besefte al snel dat er meer moest gebeuren dan alleen een eerste opvang van

Klachten

de jongeren. In een gezamenlijk overleg tussen Mediant,

Uit het onderzoek is onder meer gebleken dat de volgende

het voortgezet onderwijs (Stedelijk Lyceum en het huidige

reacties het meest door leerlingen vertoond worden:

Bonhoeffer) en Jarabee werd besloten een onderzoek te

1

Terugkerende en opdringerige onaangename

gen. Dit onderzoek werd door Jarabee uitgevoerd. Er zijn

2

Angst en/of schrikreacties.

in totaal 1098 jongeren gesproken op de scholen voor

3

Concentratiestoornissen.

voortgezet onderwijs in Enschede. De groep jongeren

4

Slaapstoornissen.

bestond uit:

5

Zich zorgen maken/piekeren.

1

498 jongens en 600 meisjes;

6

Verandering van leergedrag.

2

899 autochtone en 199 allochtone jongeren;

7

Verandering in het contact met klasgenoten.

3

600 jongeren die direct betrokken zijn bij de ramp

herinneringen aan de ramp.

starten naar de hulpverleningsbehoeften van de leerlin-

en 500 jongeren die indirect betrokken zijn.

Mocht u na het lezen van dit artikel vragen hebben of wilt u inzage in het onderzoeksrapport, dan kunt u zich wen-

Resultaten

den tot:

In de periode van oktober 2000 tot eind mei 2001 zijn er

Arie Fröberg, coördinator vuurwerkramp Jarabee, jeugd-

met leerlingen binnen het voortgezet onderwijs gesprek-

zorg in Twente of Ellen Nijland, screeningsfunctionaris

ken gevoerd. Deze gesprekken vonden plaats op de scholen tijdens de lesuren van de leerlingen. In deze gesprek-

Jarabee.

ken werd de leerlingen aan de hand van een vragenlijst

Blekerstraat 103

gevraagd of zij gevolgen hebben ervaren naar aanleiding

Telefoonnummer: 4350294

van de vuurwerkramp. De gesprekken varieerden in tijd

17

problemen meer. Dit geldt voor ruim 70 % van de

Ook Jarabee, Jeugdzorg in Twente, is zeer betrokken bij de De afdeling ‘Jeugdhulpverlening voortgezet onderwijs’

Groep 1: het gaat goed met de leerling, er zijn geen

Pagina

Het afgelopen jaar heeft het werk binnen meerdere hulpverleningsinstanties in het teken gestaan van hulp aan personen die direct of indirect betrokken zijn geweest bij deze ramp.

Telefonische bemiddeling: voor mensen die hun zaakjes zelf willen regelen Telefonla aracılık servisi: havaifis,ek faciası v

magdurlarından is,lerini kendileri takip etmek isteyenler için

• Laat u uw dochter een afspraak maken bij de huisarts, omdat u dat zelf niet zo goed kunt in het Nederlands?

IAC. Op deze manier hebt u meer greep op uw contacten met instellingen.

• Vraagt u uw buurman om de verzekering te bellen, omdat u niet goed begrijpt, wat er in een brief staat? • Vindt u het moeilijk om de woningbouwvereniging te

Hoe werkt de telefonische bemiddeling? U belt naar het IAC (0800 - 1100; gratis) en vraagt telefoni-

bellen, omdat u niet zo goed kunt uitleggen wat u

sche bemiddeling aan. U wordt dan doorverbonden met

wilt, zeker niet als u boos bent?

een contactpersoon eigen taal en cultuur (CETC-er). U legt uit wie u wilt bellen en waarover het gaat. De contactper-

Telefonische bemiddeling

soon eigen taal en cultuur belt de betreffende instelling op

Mensen die getroffen zijn door de vuurwerkramp, moeten

en brengt een “driegesprek” tot stand. Dat wil zeggen dat

nog steeds veel regelen. Vaak kan dat vrij eenvoudig met

u met de instelling kunt spreken en de contactpersoon

een telefoontje. Wanneer u de Nederlandse taal niet vol-

eigen taal en cultuur u helpt een en ander te verduidelijken.

doende beheerst, is dat een hele opgave. Door onduidelijk-

Wanneer er een afspraak gemaakt wordt, zal de CETC-er

heden in het gesprek kunnen er snel misverstanden en

bij de instelling aandringen op het inschakelen van tolk-

irritaties ontstaan. En dan raak je verder van huis. Daarom

hulp. Turkse en arabisch sprekende gedupeerden, die bij

vraagt u hulp van iemand anders om het telefoontje voor

het IAC bekend zijn, krijgen binnenkort een informatie-

u te doen, maar eigenlijk wilt u het zelf kunnen regelen.

folder over telefonische bemiddeling toegestuurd in de

Dat kan voortaan met de telefoonbemiddeling van het

eigen taal.

Wensen uit de kerstboom Pagina

18

Voor de tweede keer sinds 13 mei 2000 stond er een grote kerstboom in het rampgebied aan de Renbaanstraat. Ook dit jaar lieten mensen, zowel oud-bewoners als anderen die meeleven met de gedupeerden, een groet of wens achter in de boom: een bericht voor de oud-bewoners, voor de gedupeerden, voor iedereen die het maar interesseert.

el r sn wee s e l dat al dat hoop p o k I o . dt Ik h jaar wor euw oon n ni lie j i gew f n t jul e ee egen z julli d o n) en. G hure ersc hebb V t (Jane

Ik w as n et ee den n pa verh ar m uisd aanvijf . Zelf maa heb nden het ik geho ram lpen pgeb i n ied. kan Tran i en bedw k dageli jks n inge iet n. T mijn ien j leve aar v n h e gebr an b ik acht hier . Alt door plez i j d met ier. Getr veel ouw kind d, ee je, a lles n Talm aan aple het in. N niet s me u he er. V b ik o o r een i e d eree moo n i 200 2.

We wen sen ster kte julli en l e ve mee even el , ma met ar w julli een illen e gelu julli kkig wen e to ch sen nieu (Bra wja ndie ar Hen drik s)

Na an vrede. Het licht v ijnt tijden sch moeilijke Het r een licht. altijd wee en w u hijnen in licht zal sc n a Het licht v mijn hart. oor het honken d vrede gesc it kind neer wij d kind. Wan wij er n, mogen aanvaarde ij ons zijn dat H zeker van en zal schenk zijn vrede de Veen) (Jitske van

Ik wen s ieder een ee 2002 to n fijn e. Dat je steun m zoeken ag bij vrie nden, en and familie eren d ie om je geven (Johan)

alle sen ijne wen e en f W rs e e n o -bew isseling oud w ijk) a ja r de W n a v ilie (Fam

Room weg 122. M Een G ooie elukk tijd. ig en Nieuw Gezo jaar w nd ensen en Be Willi rt Mo e llenh buurt out a bewo lle n e rs va Room n het beek toe. K nuffe voor l allem aal

rd? beu e g it it sd noo n mi o r dit a a ke d W en ma Hop e te ) e er m niem me o (an

Cursus 'Omgaan met spanningsklachten' speciaal voor vrouwen De Stichting Gezondheidscentra Enschede en Wijkwelzijn West organiseren samen speciaal voor vrouwen een cursus 'Omgaan met spanningsklachten'.

De cursus bestaat uit 7 bijeenkomsten van 2 uur. Het programma van de cursus: 1. Informatiebijeenkomst. 2. Wat zijn spanningsklachten. 3. Lichamelijke klachten en herstel.

In Enschede-west start half januari 2002 een cursus op

4. Leren omgaan met spanningsklachten.

donderdagmorgen van 9.30 - 11.30 uur. De cursus wordt

5. Houding, ademhaling en ontspanningsoefeningen.

gegeven op speeltuin 't Honk: Ferdinand Bolstraat 16, te

6. Hulp nodig? Waar kun je terecht!

Enschede. Iedereen is welkom.

7. Opkomen voor jezelf.

Allerlei situaties kunnen spanningen geven. Door teveel

Er zijn voor de deelnemers geen kosten aan de cursus ver-

spanningen (stress) kun je klachten krijgen, zoals bijvoor-

bonden in verband met de nazorg van de vuurwerkramp.

beeld hoofdpijn, buikpijn, rugpijn, vermoeidheid, slape-

De cursus wordt gegeven door een Gezondheidsvoor-

loosheid. In deze cursus krijgt u meer informatie over

lichter van de GGD -Nazorg Vuurwerkramp samen met

spanningsklachten en leert u hoe u zelf beter met span-

een Fysiotherapeut, een Maatschappelijk werkster en een

ningen om kunt gaan.

Wijkwelzijnswerkster uit West. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Gönül Üngör, Wijkwelzijn West, Jetty Siemerink, GGD Nazorg Vuurwerkramp

Pagina

tel. o800-1100

19

tel. 4817090

Gezondheidsvoorlichtster GGD Nazorg Vuurwerkramp Naast uw vragen over de cursus “Omgaan met span-

van de GGD Nazorg Vuurwerkramp. Hier kunt u allerlei

ningsklachten”’ kunt u met al uw vragen over gezond-

folders en informatie vinden over verschillende onder-

heid terecht bij de gezondheidsvoorlichtster van de GGD

werpen, die betrekking hebben op klachten die kunnen

Nazorg Vuurwerkramp.

komen door de vuurwerkramp. Zoals bij voorbeeld:

Hier kunt u ook informatie krijgen over het

slapeloosheid, depressiviteit, hoofdpijn, hyperventilatie,

Gezondheidsonderzoek Getroffenen Vuurwerkramp

hoge bloeddruk, spanning, alcohol en drugs etc.

Enschede, waar velen van u in november en december

Deze folders zijn ook regelmatig in verschillende talen

2001 aan hebben mee gedaan.

verkrijgbaar, zoals Turks en Arabisch.

De gezondheidsvoorlichtster is telefonisch bereikbaar op

Daarnaast is er specifieke formatie voor verschillende

maandagmorgen van 9.00-13.00, telefoonnummer

leefdtijdsgroepen.

0800-1100. U kunt ook bellen voor een afspraak.

GGD Nazorg Vuurwerkramp

Er bevindt zich in de hal van het IAC een informatiepunt

Jetty Siemerink, gezondheidsvoorlichtster

‘Het pleintje; dat is er nog’ veilig heenkomen. Aydan wilde zonder haar man niet weg. Vlak voor de grote knal kwam hij thuis samen met haar broer, die via het Turkse winkeltje had gehoord wat er aan de hand was. De Mutlu's voegden zich met een vriendinnetje van de oudste dochter bij de stroom vluchtelingen die zich een weg baande door de Nachtegaalstraat. Ze renden in de richting van de grote speeltuin naar kennissen in Noord. Daar drong het verhaal over dreigend ontploffingsgevaar van de Grolschfabriek tot hen door. Twee uur hadden ze in een aanwassende stroom vluchtelingen op blote voeten gelopen, voordat ze bij het vliegveld aankwamen. In het tumult waren ze hun slippers verloren. Daar ontdekten ze de glassneden aan hun voeten en de brandwonden; bij haar dochter in het gezicht; bij haar man op borst en schouder. "Toen pas kon ik de moeder van het vriendinnetje doorgeven waar we waren." Via de Diekmanhal vonden ze onderdak bij een bevriende familie. "Zij zijn voor ons als een broer. Veel mensen hadden ons gezocht, maar niemand kon ons vin-

Pagina

20

"Het is alsof je bij iemand op visite bent. Ik voel me er nog niet echt thuis. Het voelt niet van ons. Het is er niet zo gezellig als aan de Nachtegaalstraat. De kinderen missen het kleine speelplaatsje. Ze konden er veilig buiten spelen met vriendjes van school. En met mooi weer kon je er gezellig buiten zitten en kletsen met de buren. Waar we nu wonen is het veel drukker. Je kunt hier niet zomaar voor je huis gaan zitten."

den. Ook familie in Turkije was heel ongerust. Ik kon niet goed meer nadenken. Er was een leegte in mijn hoofd en geruis in mijn oren. Pas een week later drong tot me door dat alles weg was. Toen ik uit het busje stapte tijdens het eerste bezoek aan het rampgebied, zag ik één grote vlakte. Het paaltje Nachtegaalstraat lag op de grond, anders had ik niet geweten waar we waren."

Een dag is 24 uur Haar man heeft anderhalf jaar niet gewerkt. "Hij was altijd levenslustig en actief. Is toen ingeklapt, werd depressief

Een buurt met kennissen

en kon niet langer onder druk werken. Hij werd stil en ik

Sinds afgelopen voorjaar woont de familie Mutlu aan de

kon hem de deur niet meer uitkrijgen. Hij wilde bij zijn

Joostenstraat. Aydan woont er in de hoekwoning met

gezin blijven, in de buurt van de kinderen zijn. Sinds kort

man, twee dochters (Derya van 9 en Berna van 5) en een

werkt hij bij een garagebedrijf waar hij ook buiten kan

zoon (Ugur van 6). Op 13 mei woonden ze aan de

werken. Gesloten ruimten maken hem bang."

Nachtegaalstraat, naast het koopjeshuis. Door de vuur-

"We hebben van heel veel mensen hulp gehad. Van fami-

werkramp maakten ze een zwerftocht door Enschede

lie en van Nederlandse vrienden. Ook de mensen van de

langs een viertal adressen om uiteindelijk weer in Noord

Toermalijn waren behulpzaam met kleren en spullen.

te belanden. "De kinderen gaan er naar school. Ze wilden

Voor de kinderen was het ook heel belangrijk om in alles

weer graag bij hun vriendjes zijn. Straks willen ze weer

wat ze kwijt waren hun school te blijven houden."

terug naar de nieuwe wijk, want het pleintje, dat is er nog

"De kinderen zijn nog steeds doodsbang voor heftige

zeggen ze. Mijn man wil ook graag terug naar de nieuwe

geluiden. Ze schrikken nog steeds van ambulances en

wijk, maar ik twijfel. De mensen waar ik het meest con-

politieauto's of van een heftige knal."

tact mee had, komen niet terug. Mijn buurvrouw waar ik

"Ik heb veel last van drukte, van veel mensen bij elkaar op

veel steun aan had, is naar het bejaardenhuis gegaan.

straat of in huis. Het is of iedereen dan door elkaar praat.

Mijn vriendinnen wonen nu over de hele stad verspreid."

Ik krijg het dan benauwd. Ik durf ook niet te lang op straat te lopen. De drukte van auto's en fietsen komt op me af.

Op de vlucht

Mijn man en kinderen willen graag terug naar de oude

Op 13 mei moesten de familieleden rennen voor hun

buurt. Ik weet het nog niet. Dezelfde mensen komen toch

leven. Haar moeder was op bezoek; ze bakten cake voor

niet meer terug. Het wordt niet meer zoals het was. Ik heb

moederdag. Haar man deed boodschappen. De kinderen

nog geen echte plannen voor de toekomst. We leven bij de

hadden buiten gespeeld. Na de tweede knal wist de oudste

dag; morgen is weer een dag. Plannen hadden we wel. Met

dochter zich te verschuilen achter een auto.

vakanties of het huis opknappen. Teveel plannen maken

Vreemdelingen drongen hun tuin binnen op zoek naar een

is momenteel ook een belasting."

Ondernemers

Nieuws

Den Haag en 10 miljoen gulden extra van de Provincie Overijssel. Deze middelen zullen worden ingezet voor ICT-voorzieningen, voor hoogwaardige infrastructuur en andere kwaliteitsverhogende onderdelen. •

Particulier opdrachtgeverschap: bewoners en bedrijven krijgen de mogelijkheid om zelf als opdrachtgever een huis/bedrijfspand te laten bouwen. Geïnteresseerden kunnen zich alvast aanmelden.

Het bestuur van de Ondernemersvereniging Getroffen Ondernemers Vuurwerkramp Enschede wil allereerst U allen via deze weg nog een heel gelukkig, maar bovenal een gezond 2002 toewensen. Wij hopen dat 2002 voor de getroffen ondernemers het jaar van (verder) herstel en de weg naar omhoog zal zijn.

•

Flankerend economisch beleid: de bedoeling is dat dit zo snel mogelijk in werking treedt. Het gaat dan concreet om de huur- en koopgewenningsregeling en de adviesregeling voor de bedrijven.

•

Terugkeerregeling voor ondernemers: discussie moet nog komen over invulling, maar noodzaak staat niet ter discussie.

•

Schadevergoeding: er ligt nog heel wat op het bordje voor CFA II. Geld dat ter beschikking staat moet zoveel

Onderstaande speerpunten staan in januari bij ons op de agenda.

mogelijk uitgekeerd worden. Er bestaat de intentie om geld dat niet uitgekeerd is, in de pot voor de

•

Het flankerend beleid moet (nu) uitgevoerd worden.

•

Alle materiele schadegevallen zullen in het eerste kwartaal afgehandeld moeten worden.

Vragen aan de wethouder

•

Er moet nu ook spoedig zicht komen op de mogelijk-

•

terugkeren?

Verder zal 2002 voor de ondernemers al in het teken

Milieucategorie 1 en 2 mogen wel gemengd worden met

moeten staan van de wederopbouw van de nieuwe

wonen. Milieucategorie 3 zal per geval worden bekeken.

wijk.

Eén van de uitgangspunten is om niet teveel vrachtverkeer

Wij willen u regelmatig blijven berichten.

door de wijk te laten gaan. •

Wat zijn de mogelijkheden van het Tetem-Complex na

Ondernemersavond 10 december 2001

de renovatie?

De avond werd heel erg goed bezocht. Hieronder treft u

Hierop is nog geen antwoord te geven; wordt nog bekeken.

een verslag met de belangrijkste punten aan.

•

Waarom is de Gemeente Enschede niet op de hoorzittingen van Laser vertegenwoordigd?

Mededelingen vanuit het bestuur

De Gemeente Enschede is wel degelijk bij de voortgang

Harry Menning wordt als aspirant-bestuurslid voor de

betrokken. De gemeenteraad en ook wethouder Goudt praten regelmatig over de voortgang.

vacante bestuurszetel geïntroduceerd. Goedkeuring hiervoor zal tijdens de eerstvolgende algemene ledenvergade-

•

Er is een ondernemer die machines in de Bamshoeve

ring worden gevraagd. Over de afwikkeling schaderegeling

had opgeslagen en tussen wal en schip is gevallen,

wordt aangegeven dat de ondernemersvereniging zich

omdat het geen ondernemer en geen particulier is.

inzet om de voortgang zoveel mogelijk te bevorderen. Er

De regelingen voorzien hierin niet. Met de betrokkene zal na de vergadering worden gesproken.

zijn nog steeds problemen. De ondernemersvereniging zal de 40 bedrijven ondersteu-

•

Zijn de in de structuurvisie genoemde aantallen met

nen, die meer schade hebben dan de 5 100.000,- die

de ondernemersvereniging overlegd?

vergoed wordt. Wij hebben de doelstelling dat alle schade

De voorliggende structuurvisie is een concept, een voorstel

gecompenseerd moet worden. Er is op dit moment een

van het Projectbureau Wederopbouw. De inspraaktermijn is

concept terugkeerregeling. Deze regeling zal begin 2002

inmiddels verlopen. De Gemeenteraad zal binnenkort een

worden vastgesteld. De uitvoering van het flankerend eco-

beslissing nemen. Het is toegezegd dat er voor alle bedrijven die terug willen keren, plaats zal zijn.

nomisch beleid loopt vertraging op. De Vereniging maakt zich sterk voor een soepele en onbureaucratische uitvoe-

•

Wat zijn de plannen voor de hoek Deurningerstraat?

ring. Over de Detailhandel Noord is op 12 december

Hierop kan op dit moment nog geen duidelijk antwoord op

gesproken. Mevrouw Paulien Horstman is opgenomen in

worden gegeven.

de delegatie. Er komt nu een werkgroep die een aantal onderdelen verder zal uitwerken.

Inleiding Van Lidth de Jeude De heer van Lidth de Jeude (voorzitter CFA II) geeft aan

Inleiding Wethouder Erik Helder (Economische Zaken)

regelmatig contact te hebben met de ondernemersvereniging. De opdracht van CFA II is om voorstellen te doen en

De wethouder gaat in op de volgende punten:

adviezen te geven om wat betreft de gedupeerde onderne-

•

Structuurvisie: de gemeente wil een levendige wijk

mers continuïteit te waarborgen vanuit een kader van

met wonen en werken, het voorliggende concept

financiële zekerheid. Hierbij staat de maatschappelijke

structuurplan gaat hier ook zoveel mogelijk van uit.

solidariteit voorop.

Als er aanvullingen zijn, dan kunnen die altijd kenbaar worden gemaakt. •

Kwaliteitsimpuls: er is 60 miljoen gulden extra uit

21

•

Welke categorieën bedrijven mogen niet meer

heid van terugkeer, met een goede terugkeerregeling.

Pagina

•

wederopbouw te brengen.

Geconstateerde knelpunten waaraan gewerkt wordt:

schaal ruimte is voor bedrijvigheid. Vanuit ondernemersoptiek gezien is er dus een aantal knelpunten.

Bedrijven boven 5 100.000 schadevergoeding: het

In de ontwikkelingsstrategie voor de wederopbouw van

gaat om veel meer bedrijven dan eerst gedacht.

Roombeek wordt vastgesteld 'dat de wijk van vlak voor de

Staatssecretaris Ybema heeft aangegeven voor deze

ramp de kenmerken van een levendige wijk had: veel klei-

bedrijven een oplossing te zoeken door waarschijnlijk

nere buurten, hoge menging van wonen, werken, ateliers,

in Brussel dispensatie te gaan vragen.

werkplaatsen, etc. Ook in de toekomst zal Roombeek vol-

De kunstenaars zijn voor wat betreft de waardering

gens de ontwikkelingsstrategie worden gekenmerkt door

van de voorraad ook nog volop in beeld.

een soortgelijke levendigheid, variatie en informeel

•

De levensvatbaarheidtoets is niet stringent toegepast.

karakter.'

•

Percentages tegemoetkomingen: 60% nieuwwaarde: de

Het tweede uitgangspunt is het recht van terugkeer van

ondernemersvereniging heeft aangegeven dat dit voor

de ondernemers naar de nieuwe wijk, mits zij voldoen aan

bedrijven niet toereikend is. De voorbeelden zijn

de huidige wet- en regelgeving.

inmiddels aan CFA II doorgegeven.

Wij sluiten ons aan bij de voorgestane uitgangspunten,

•

•

maar hechten er aan u te wijzen op het gegeven dat deze

Vragen aan Van Lidth de Jeude

levendigheid met name kon ontstaan door het forse deel

•

Wat is met de belofte van Premier Kok, dat niemand er

van het gebied dat een bedrijfsbestemming had: circa 27,5

slechter van zou worden?

hectare van het totale plangebied van ruim 62 hectare.

De heer van Lidth de Jeude geeft aan dat men met

•

• Pagina

22

•

voorbeelden van bedrijven kan komen waar dit zo is.

In de totale gemeente Enschede is de afgelopen jaren

Verder geeft de heer Van Lidth de Jeude aan dat zeker

gebleken dat het bijzonder moeilijk is nieuwe locaties aan

gesteld moet worden dat ook problemen van kunstenaars

te wijzen voor bedrijvigheid. Er is in eerdere discussies

goed worden afgehandeld.

gesproken over een uitbreiding van het binnenstedelijk

Genomen beslissingen kunnen moeilijk worden terug-

bedrijventerrein, ter compensatie van de uitbreiding van

gedraaid. Men kan er beter voor zorgen dat het nu goed

het Euregio-bedrijvenpark. Uit een onderzoek van de

gaat.

Kamer van Koophandel naar de bedrijfsterreinen in

De regeling voorziet nog niet in panden in de ver-

Enschede kwam naar voren dat er alleen al bij de

huur/huurderving.

Enschedese bedrijven tot het jaar 2005 een harde behoefte

Veel ondernemers hadden een pand als oudedagsvoor-

is van ruim 20 hectare. Daarnaast staan er bij Bureau

ziening. Ook dit is een op te lossen knelpunt.

Bedrijven van de gemeente Enschede nu reeds 100 onder-

Klachten over BCE:

nemers op een wachtlijst om in aanmerking te komen

de verantwoording voor het optreden van Laser en BCE ligt

voor een bedrijfskavel.

bij de Stichting Hulpverlening Vuurwerkramp Enschede.

Vanuit dit perspectief gezien is het wenselijk dat het aan-

Uitleg van de regels door Laser en BCE geeft structurele

tal hectares dat nu in Roombeek in ontwikkeling wordt

knelpunten. Hieraan wordt gewerkt.

genomen, uit te breiden. Tevens wordt in de Vijfde Nota

Waarom zit er geen ondernemer in CFA II?

Ruimtelijke Ordening juist gepleit voor het aanleggen van

Men vindt dat de problemen te afstandelijk worden bekeken.

binnenstedelijke bedrijventerreinen.

De heer Van Lidth de Jeude geeft aan dat er voldoende deskundigheid is en dat b.v. de Kamer van Koophandel de

In het Voorontwerp stedenbouwkundige structuurvisie

ondernemers vertegenwoordigt. Men vindt het contact

Roombeek van mei 2001 is het voorziene areaal voor eco-

voldoende en goed.

nomische bedrijvigheid fors ingeperkt naar 11,2 hectare. In de concept-structuurvisie wordt het aantal hectares teruggebracht naar 9.1 hectare bruto. Op blz. 38 staat dat het

DE VOLGENDE ONDERNEMERSAVOND IS OP MAANDAG

gaat om slechts 6 hectare geclusterde bedrijvigheid. Dus

21 JANUARI 2002 IN HET ONDERNEMINGSHUIS.

qua bedrijfsoppervlak blijft er nog slechts een fractie over van voor de ramp. In de samenvatting van de reacties en

SPREEKUUR:

antwoorden op de participatieavonden en inspraakreac-

ELKE WOENSDAG VAN 18.00 TOT 20.00 UUR IN HET

ties wordt gemeld (blz. 58) dat “de claim voor opnieuw vol-

GEBOUW AAN DE VOORTSWEG.

doende ruimte voor bedrijvigheid haaks staat op het bewonersstandpunt dat er minder ruimte zou moeten zijn voor bedrijven in verband met de overlast”. In het antwoord wordt aangegeven dat “een inventarise-

Brief aan de gemeente

rend onderzoek naar de werkelijke behoefte aan bedrijvig-

De Ondernemersvereniging Getroffen Ondernemers

heid in het plangebeid zal zijn voor het oppervlak aan

Vuurwerkramp Enschede, Kamer van Koophandel Veluwe

bedrijfsterreinen, detailhandel en verspreide bedrijvig-

en Twente en MKB-Nederland/Veluwe en Twente hebben

heid”.

gezamenlijk een inspraakreactie verstuurd op de concept-

Wij zijn van mening dat dit principieel onjuist is en haaks

stedenbouwkundige structuurvisie Roombeek aan de

staat op de voorgestane visie.

gemeente. Hieronder volgt de tekst van de brief: Al diverse keren zijn er inventarisaties uitgevoerd onder

‘In het algemeen zijn wij van mening dat er gekozen wordt voor een woonwijk, waarin slechts op zeer beperkte

de bedrijven met het verzoek aan te geven of men terug zou willen keren. Steeds is duidelijk geworden dat er nog vele bedrijven zijn waarvoor het nog niet mogelijk is om

definitief een besluit over terugkeer te nemen. Hier is de

Mekkelholt, Deppenbroek en overige ondernemers in de

onduidelijkheid over de schaderegeling, het flankerend

detailhandel (Voortsweg, Deurningerstraat) is gesproken

economisch beleid, de terugkeerregeling en psychische

over de structuurvisie. Door de ondernemers is duidelijk

problemen een heel belangrijke factor. De uitkomsten van

aangegeven dat de plaats aan de Roomweg en het aantal

de inventarisaties mogen dan ook niet maatgevend zijn

m2 nog onderwerp van gesprek dient te zijn. Zeker nu de

om het aantal hectares naar beneden bij te stellen.

gemeente Enschede ook met de ondernemers binnen de singel (Lasondersingel, Deurningerstraat naar Molenstraat)

Het uitgangspunt om 1200 arbeidsplaatsen in de markt-

in gesprek is. Wij zijn van mening dat deze ontwikkelin-

sector terug in de wijk te brengen zal moeten plaatsvin-

gen in relatie tot de detailhandelsstructuur in Enschede

den door voldoende bedrijfsterrein. Zoals nu staat

Noord moeten worden gebracht.

omschreven op blz. 58, antwoord 5.3 zou blijken dat ook in

Een tweede probleem is de planning van de wederop-

de sociaal-culturele voorzieningen een fors aantal arbeids-

bouw. Zoals het er nu naar uitziet zal er pas een nieuwe

plaatsen terug zou kunnen keren. Wij zijn van mening dat

detailhandel aan de Roomweg op zijn vroegst in 2007

het aantal arbeidsplaatsen in de marktsector moet worden

plaats kunnen vinden. Hierdoor komen met name de

ingevuld.

detaillisten onder grote druk te staan.

Volgens de structuurvisie worden de twee bedrijfsterrei-

Tot slot

nen ingebed tussen woningbouw. Zoals de situering nu

De concept-structuurvisie is tot stand gekomen na een

wordt voorgesteld vinden wij het niet gewenst, aangezien

breed participatietraject. Helaas moeten wij constateren

er dan een snellere kans bestaat op geluidsproblemen bij

dat u niets heeft gedaan met de opmerkingen zoals die

omwonenden. Naar onze mening dienen de bedrijfsterrei-

door ons zijn gemaakt. U heeft nadrukkelijk gekozen voor

nen (zoveel mogelijk) vrijliggend te zijn. Hierdoor kunnen

een woonwijk, zonder daar op een degelijke manier

er bedrijven komen die een zichtlocatie nodig hebben. Het

ondernemers een plaats te gunnen. Wij zijn van mening

wegstoppen van bedrijven bevordert ook de levendigheid

dat deze structuurvisie vooralsnog niet op de steun van de

niet. Tevens zal er door deze keuze ook geen mogelijkhe-

ondernemers kan rekenen. De wederopbouw dient voortvarend te worden opgepakt.

Wij pleiten sterk voor woningbouw in combinatie met

Met de deelplannen voor de gebieden op de Roombeek-

bedrijven, waarbij het gaat om eigenaren van woningen

velden dient snelheid te worden gemaakt om onder-

met bedrijfsruimte. Dit zal het aantal terugkerende bedrij-

nemers perspectief te bieden. Ook de bedrijfsverzamel-

ven in de wijk doen toenemen aangezien wij uit reacties

gebouwen dienen snel te komen voor opvang van

hebben begrepen dat juist aan deze vorm van bedrijvig-

kunstenaars en ondernemers.

Pagina

hogere bouw nodig hebben.

heid veel behoefte bestaat. Wij gaan ervan uit dat u recht doet aan de uitgangspunten Detailhandel in Enschede Noord

voor de wederopbouw van de wijk. Hier nemen de onder-

In de structuurvisie wordt ruimte gereserveerd voor de

nemers een heel belangrijke plaats in.

’

detailhandel. Hiervoor wordt gedacht aan een winkelstrip aan de Roomweg, ten zuiden van de huidige Grolsch-locatie. Er wordt daarbij van uitgegaan dat de ondernemers in het winkelcentrum Mekkelholt zullen verplaatsen. In een overleg op 12 december jl. met ondernemers uit

In de kapsalon van Lita Hardoar wordt nauwelijks nog over vuurwerkramp gepraat ‘Elk mens verschilt natuurlijk, maar ik vind dat je na een tijdje weer verder moet met je leven. Ook als er zoiets verschrikkelijks is gebeurd als de vuurwerkramp. Op een gegeven moment moet je er een punt achterzetten, er over ophouden. Ja, toch?!’

23

den bestaan om bedrijven te huisvesten die mogelijk een

In haar kapsalon Trend-Line aan de Fazantstraat wordt volgens Lita Hardoar nauwelijks nog gesproken over die rampzalige 13e mei 2000. Dat was in de eerste weken en maanden na de ramp, toen ze haar zaak weer kon openen, wel anders. Lita: ’Ik wist niet wat ik kon verwachten, omdat heel veel van mijn vaste klanten in het rampgebied woonden. Misschien zou het klantenbestand wel enorm kelderen.

Stofzuiger was nog aan Zus Gaitrie was op die fatale 13e mei als enige nog in de salon toen de tweede allesvernietigende ontploffing zich voordeed. Lita: ’Ik was net daarvoor weggegaan om nog even wat inkopen te doen in het winkelcentrum. Gaitrie was in de salon aan het opruimen en stofzuigen en zou door haar man worden afgehaald. Toen de knal kwam, is ze naar buiten gerend en heeft alles achtergelaten. Even later ben Lita Hardoar

ik met m’n zwager toch nog stiekem even gaan kijken, hoewel dat niet mocht en alles al was afgezet. De ruiten aan de voorkant lagen er uit en binnen waren de spiegelwanMaar het werd gigantisch druk.’ Een klant in de kapsalon,

den naar binnen gedrukt.

die meeluistert met het gesprek met Lita: ’Misschien dach-

De stofzuiger was nog aan. Ik heb nog snel het geld uit de

ten de mensen wel: als ’t van binnen dan niet zo best zit,

kassa meegenomen. Pas na twee weken kon ik er weer in

dan wil ik er in elk geval van de buitenkant goed uitzien…’

en toen stonk het enorm, omdat alle etenswaren die we voor Moederdag in de koelkast bewaarden, bedorven

Pagina Pagina

Therapeut

waren.’

In die eerste weken en maanden na de ramp werd er vol-

De kapsalon van Lita bleek voor zo’n 25.000 gulden schade

gens Lita door klanten erg veel over hun ervaringen

te hebben opgelopen. Omdat de verzekeringsmaatschappij

gepraat.’De mensen willen ’t kwijt, hè. Dus, dan denk je

volgens haar heel flexibel was, kon die schade snel

niet aan jezelf. Je hoort de verhalen aan en je praat met ze

worden hersteld en kon Lita, zoals ze ook graag wilde,

over de gebeurtenissen. Je bent eigenlijk een soort thera-

door met haar werk en haar leven.

24

peut. Veel van mijn vaste klanten waren direct getroffen. De zoon van een vaste klant van mij is omgekomen. Die jongen kwam hier trouwens zelf ook.’ Lita kon zich als geen ander verplaatsen in de emoties van mensen, die bij de vuurwerkramp dierbaren verloren. Twaalf jaar geleden voltrok zich een ramp, die diep ingreep in het leven van de kapster, die toen nog in Suriname woonde. Haar echtgenoot kwam om in vliegtuig

Colofon

dat neerstortte in Suriname. Aan boord was het voetbalteam van in Nederland spelende Surinamers. Lita: ’Als je zoiets hebt meegemaakt, dan begrijp je beter wat getroffenen van de vuurwerkramp doormaken.’ Over die persoonlijke tragedie in haar leven wil Lita overigens niet al te veel meer kwijt. Ze is er nu eenmaal ten diepste van overtuigd dat je verder moet met je leven, hoe moeilijk dat soms ook is. De kapsalon van Lita is het levende bewijs dat het mogelijk is om na een tragedie in je leven de draad met hernieuwde kracht weer op te pakken. Met deze kapsalon liet Lita postuum een wens van haar echtgenoot in vervulling gaan. Lita: ’Mijn man was een zakenman. Hij stimuleerde mij om een opleiding tot kapster te volgen en beloofde mij een mooie zaak te kopen als ik m’n diploma’s had. Omdat de kinderen nog klein waren, kwam het er nog niet van.’ Na de dood van haar echtgenoot vertrok Lita met haar kinderen naar Nederland, waar al haar broers en zussen en haar moeder al veel langer woonden. In Enschede besloot ze de wens van haar man in vervulling te laten gaan. Met haar zus Gaitrie als rechterhand begon ze acht jaar geleden de kapsalon Trend-Line.

Het maandblad '13 mei - Opnieuw Beginnen' is een uitgave van het Informatie en Adviescentrum en is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij de nazorg van de vuurwerkramp. Het maandblad biedt informatie voor gedupeerden, particulieren, kunstenaars en ondernemers en wil een neutraal podium zijn waarop gedupeerden kunnen reageren op gebeurtenissen, vragen kunnen stellen en hun verhaal kwijt kunnen. Ingezonden stukken zijn welkom. Aan de inhoud van dit maandblad kunnen de lezers geen rechten ontlenen. Wilt u een bijdrage leveren? Als uw ingezonden brief, vraag of artikel voor het einde van de maand binnen is, dan wordt het zoveel mogelijk in de uitgave van de daarop volgende maand geplaatst of behandeld. De redactie bestaat uit Jeffrey Brinkman (Belangenvereniging Slachtoffers vuurwerkramp), Tieti Hoekstra (Mediant), Jan Schukkink, Eva Telgenkamp (Informatie en AdviesCentrum), Willeke Hulleman (projectbureau Wederopbouw), Wout Zweers (kunstenaars en ondernemers). Tekstbijdragen van Ben Siemerink. Fotografie: Johan Ghijsels, Cees Elzenga Fotografie pagina 11: Twentsche Courant Tubantia Vormgeving: Digidee Reclamestudio Redactieadres: Informatie en AdviesCentrum, t.a.v. Dhr. A.J. Schukkink Postbus 167, 7500 AD Enschede, tel. 0800 - 1100 Email: [email protected] of iac.enschede.nl