Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp. Vuurwerkramp drukt stempel op werk huisartsen

13 Mei

Uitgave 10, april 2002

Nieuwskrant

Informatief magazine betreffende de gevolgen van de vuurwerkramp Uitgave 1, april 2001 Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp.

Voor toelichting op de inhoud in het Turks of Marokkaans kunt u 0800-1100 bellen. Türkc,e íc,erikle ilgili ac,iklamalar ic,in bu numarayi arayabilirsiniz: 0800-1100! 0800-1100

Vuurwerkramp drukt stempel op werk huisartsen

'Kom je eruit? Zo niet, dan doen we er wat aan' Ten Brinke en zijn collega van der Sluis praten elkaar wat

Klachten als depressie, somberheid en slapeloosheid

bij in het huis van huisarts van der Sluis naast zijn praktijk

komen veel voor. De mensen zien vaker tegen het leven

aan de Oldenzaalsestraat. Beiden hebben een flink aantal

op, zijn sneller bang. Ook andere klachten, zoals hoofdpijn

patiënten in hun praktijk die de ramp van dichtbij mee-

en buikpijn kom je tegen. Je moet als huisarts goed opletten

maakten, beiden hebben een praktijk aan de

of dit soort klachten verband houden met de vuurwerkramp.

Oldenzaalsestraat. Ze weten dus wat er speelt onder de

Je hebt de ramp tijdens je werk eigenlijk altijd in je

gedupeerden. Van der Sluis: 'Het is moeilijk te zeggen of

achterhoofd.'

De huisartsen van der Sluis (l) en ten Brinke (r)

Je bent huisarts. Je doet je werk graag. Het gaat prima met je praktijk en je kunt de meeste patiënten goed helpen. Dan vindt er opeens een ramp plaats in je stad. Veel van je patiënten zijn hun huis kwijt en hebben lichamelijke en geestelijke klachten. Mensen die je vaak goed kent en die je al meerdere keren hebt geholpen. Hoe ga je daar mee om? Heb je genoeg kennis in huis? Dit overkwam en groot aantal Enschedese huisartsen. De huisartsen van der Sluis (54) en ten Brinke (52) vertellen op welke manier ze de mensen holpen en nog steeds helpen; een zware taak.

het drukker is geworden na de ramp. We hebben het natuurlijk de laatste tijd wel drukker gekregen in de praktijk,

Erg stil in de praktijk

maar dat zie je overal in het land, niet alleen in Enschede.

Van der Sluis hoorde over de ramp op zijn vakantieadres

Toch zien we nog veel patiënten die 'rondlopen met de

in Spanje. Om kwart over vier 's middags wist zijn zoon hem

vuurwerkramp'. Het gevoel van onbehagen dat veel mensen

daar al telefonisch te bereiken. De resterende twee weken

hebben na deze enorme ramp, is niet na een paar maanden

vakantie werden niet volgemaakt. De Enschedese arts wist

weg. Dat heeft veel tijd nodig.' Collega-huisarts Ten Brinke

niet hoe snel hij weer naar 'zijn' getroffen stad moest rijden;

vervolgt: 'Het leven na 13 mei 2000 is voor velen toch anders

de caravan achter de auto. 'Ik reed echt met knikkende

geworden. Ze voelen zich niet meer thuis in hun eigen huis.

knieën de stad binnen. Bang voor alles wat ik tegen zou

Informatie- en Adviescentrum

komen.' Van der Sluis ziet het wel als een nadeel dat hij

steeds voor. Ten Brinke: 'Zelfs bijna twee jaar na dato komt

tijdens de grote klap niet in Enschede was. 'Je kunt juist

het voor dat mensen afknappen. Ze hebben zich al die tijd

die ervaring niet delen met de mensen.'

groot gehouden en komen erachter dat het op deze manier toch niet werkt. Soms komen al die gevoelens opeens los na

Collega Ten Brinke heeft wel aan den lijve ondervonden hoe

het zien van de bekende televisiebeelden van de ramp op

groot de kracht van de explosie was. Hij werd ondersteboven

TV. Ook de gebeurtenissen op 11 september in New York

geblazen terwijl hij in de tuin zat. 'Op dat moment ben je

hebben veel gedupeerden hard geraakt. Eigenlijk kun je

helemaal ontdaan en onthutst. Je bent zelf ook slachtoffer.

beter meteen na de ramp instorten dan nu. Patiënten hebben

Je huis is kapot, er liggen overal dakpannen. Dan pak je niet

er soms zo lang mee gelopen. Ze zijn er veel ernstiger aan

meteen je dokterstas om op pad te gaan. Het lukte me op

toe dan velen denken en hebben een lange weg te gaan. Je

dat moment even niet om hulpverlener te zijn.' Toch deed

kunt het eigenlijk vergelijken met mensen die een oorlogs-

Ten Brinke de volgende maandag weer gewoon zijn praktijk

trauma hebben opgelopen', aldus Ten Brinke. Van der Sluis

open voor de patiënten. Al liep het natuurlijk niet zo lekker.

is het daar mee eens: 'Sommige gedupeerden hebben hun

'Het was erg stil in de praktijk in de tijd kort na de ramp.

zaken nog niet goed geregeld. Ze willen eerst alle schade

Net alsof de mensen niet durfden te komen met 'gewone'

afgehandeld hebben, dan pas komen ze aan zichzelf toe.

klachten.'

Hun gevoelens schuiven ze als het ware voor zich uit. We zien in Enschede eigenlijk een keerpunt ontstaan', zegt

Ook Van der Sluis is al snel weer aan het werk gegaan.

van der Sluis. 'Het leven voor en het leven na de ramp.

Hij begon met een belronde langs alle patiënten die in het

Voor de gedupeerden zal dat leven niet meer hetzelfde zijn.'

getroffen gebied woonden. 'Dat werd door de mensen erg gewaardeerd. Het was ook vrij bijzonder dat ik bijna alle

De huisartsen doen hun best om de deur van de praktijk

patiënten meteen kon bereiken. De meeste van hen hadden

voor gedupeerden nog steeds wijd open te houden.

hun telefoon doorgeschakeld en waren bereikbaar.'

Ten Brinke: 'Je bent een beetje een 'praatdokter' geworden. Het hoort bij je vak. Als huisarts wil je je patiënten in de

11 september

gaten houden. Kom je eruit? Zo niet, dan doen we er wat aan.'

De laatste tijd verwijzen de beide huisartsen weinig nieuwe patiënten meer naar de hulpverlening. Toch komt het nog

Pagina

U vraagt, wij antwoorden!

2

Heeft u vragen waar u nu wel eens een antwoord op wilt hebben? Richt uw vraag aan de redactie, postbus 167, 7500 AD of via www.iac.enschede.nl. Als uw vraag voor het eind van de maand binnen is, dan volgt het antwoord in de volgende uitgave. Maria Riezebeek • IAC

zover zijn. Het liefst zou ik van mens tot mens hulp bieden.

Nieuwe regelingen

Als bestuurder in een organisatie zie ik niet zo zitten. Kan

Ik heb gehoord dat er nieuwe

ik mij ergens opgeven?

regelingen zijn. Kan ik hier ook voor in aanmerking komen?

Antwoord Bij de Vrijwilligerscentrale van Actíva (ingang postkantoor aan

Antwoord

de Boulevard) kunt u terecht voor alle soorten vrijwilligerswerk.

Waarschijnlijk bedoelt u de regeling

Ook op het gebied van hulp aan rampslachtoffers heeft de

materiele personenschade.

Vrijwilligerscentrale een aantal mogelijkheden. Mocht u juist heel

De Uitvoeringsorganisatie

wat anders willen, dan kunt u bij de Vrijwilligerscentrale op uw

Personenschade Vuurwerkramp (UPV) is de organisatie die deze

gemak de actuele vacatures in het vrijwilligerswerk bekijken.

regeling uitvoert en bekijkt of u voor de regeling in aanmerking

U vindt er allerlei mogelijkheden in het vrijwilligerswerk van

komt. Deze organisatie is in hetzelfde gebouw gehuisvest als het

'zorg tot sport', voor 'jong en oud' en van 'hulpverlening tot

IAC (Molenstraat 50 in Enschede). Indien u geen brief over deze

klussen'. Activa is van maandag tot en met vrijdag tussen

regeling heeft ontvangen, maar wel graag meer informatie wilt

9.00 en 17.00 uur geopend. Wilt u graag uitgebreide hulp en

of een aanvraagpakket wilt aanvragen, dan kunt u contact

begeleiding bij het zoeken naar voor

opnemen met de UPV of even langskomen. U kunt de UPV, evenals

u geschikt vrijwilligerswerk, dan

het IAC, telefonisch bereiken via telefoonnummer 0800-1100.

kunt u een afspraak maken met

Ook kunt u de informatie vinden op de internetsite van het IAC:

Ellen Weimar van Actíva

www.iac.enschede.nl. (Meer informatie over dit onderwerp kunt

tel: 481 45 67

u vinden op blz. 18 en 19 van dit maandblad.) Elly van Hoof • SMD Vrijwilliger

Drank

Nu ik zelf de ramp goed verwerkt heb en de schade aan

Met mijn man ging het na de ramp

mijn huis naar tevredenheid is gerepareerd, denk ik erover

een tijd heel erg slecht. We hebben

mij vrijwillig in te zetten voor slachtoffers die nog niet

een tijd in een vervangende

woning gezeten en totdat we onze huidige woning kochten

Frans van Gemert • huisartsen

dronk hij regelmatig teveel. Dit leidde tot veel verdriet

Wiet

binnen ons gezin en een zeer slechte verhouding met de

Kunt u mij adviseren over het

werkgever van mijn man. Sinds drie maanden wonen wij

gebruik van de softdrug wiet

in een nieuw huis, ver van het rampgebied. In eerste

tegen nervositeit. Ik ben een man

instantie had de hele verhuizing en het nieuwe begin een

van 32. Ik heb geen relatie en heb

positieve invloed op mijn man. Nu alles weer gewoon is,

een kleine groep vrienden en

begint het drankgebruik weer. Ik kan hem niet overtuigen

kennissen. Ik ben erg zenuwachtig

van de negatieve gevolgen van zijn gedrag. Hoe krijg ik

en 's avonds erg onrustig. Een vriend van mij heeft aangeraden

grip op de situatie? Is er een instelling die ik kan benaderen?

een keer een joint te roken tegen de zenuwen. Wat me Antwoord

tegenhoudt is het idee dat ik verslaafd kan raken aan deze

Het is inderdaad een bijzonder moeilijke taak om iemand met een

drug. Daarom gebruik ik ook geen tabletten? Kunt u mij

alcoholprobleem ervan te overtuigen dat hij of zij een echt probleem

adviseren of dit kwaad kan of niet?

heeft, en dus hulp moet gaan zoeken. Voor advies over problemen die te maken hebben met alcohol- of andere verslavingen kunt u ...vervolg op pagina 4

het best contact opnemen met Tactus (tel. 053-431 97 61). Naast het bieden van hulpverlening aan de verslaafde zelf hebben zij ook een hulpaanbod in de vorm van groepsgesprekken voor de vrouwelijke partners van mensen met verslavingsproblemen. Deze groep komt 12 keer bij elkaar. In die bijeenkomsten kunt u

Inhoudsopgave

dus in contact komen met anderen die uw situatie herkennen, maar ook deskundig advies krijgen van de medewerkers van

Artikelen

Tactus die deze groep begeleiden.

• Vuurwerkramp drukt stempel op werk huisartsen

1

Voor deze groep kunt u zich aanmelden bij Mariel Brenninkmeyer

• 100 woorden

9

of Gerda Ulkeman. Dit kan op het bovenstaande nummer of op

• Extra handen in wederopbouwgebied

tel. 053-482 24 24. (meer informatie over verslaving vindt u op

• Gedupeerde P. Lugtmeier is boos en verdrietig

bladzijde 16-17 van dit maandblad).

• Ingezonden brief

11

• Programma herdenking

17

Pagina

9

• UPV

18

Ons gezin bestaat uit mijn man, onze twee dochters en

• Wel of niet terug naar het Roomveldje?

20

ikzelf. We zijn een heel hecht gezin en zijn sinds de

• Ik schrijf nooit gedichten

21

vuurwerkramp nog dichter bij elkaar gekomen. In mei zal

• Jillis Kors, bewonersondersteuner Zuid

21

onze oudste dochter slagen voor de VWO. De opleiding die

• Dieptestudie binnenkort van start

22

ze wil gaan doen zit in Maastricht. We hebben het alle vier

• Korte impressie van een huisbezoek

23

erg moeilijk met haar vertrek. Niet alleen wij zullen haar

• Nieuw thema vn Informatiepunt

23

erg missen, zij zal ons ook heel erg missen. Hoe bereiden

GGD Nazorg Vuurwerkramp: Depressie

we ons voor op dit nieuwe begin?

• Tjeerd Greebe van Joop’s Broodjes

24

Antwoord:

Rubrieken

Als een kind zelfstandig is geworden en het gezin verlaat, doet dat

• U vraagt, wij antwoorden

2

altijd een beetje pijn. Uw taak als opvoeder zit erop en in die zin

• Belangenvereniging

4

zult u uw kind los moeten laten. Dit is een gezond en natuurlijk

• Column Fred Bosman

5

proces, maar bepaald niet makkelijk.

• Activiteiten en regelingen

6

Het kan helpen als jullie openlijk met elkaar kunnen bespreken

• Beeld van een kunstenaar

11

waar jullie precies tegenop zien of het moeilijk mee hebben. Op die

• Hoe gaat het nu met..?

14

manier kunnen jullie dit delen en misschien zelfs voor sommige

• Het moment van...

15

moeilijke momenten alvast een oplossing bedenken. Ook wordt

• Voor u/jou gelezen

16

Pagina

de situatie wellicht iets makkelijker als jullie allemaal actief bij deze overgangsfase betrokken worden. U kunt bijvoorbeeld samen

Van de redactie:

met uw dochter alvast spullen gaan kopen voor in haar nieuwe

April, de maand van bedrijvigheid. Er gebeurt van alles;

kamer, of jullie kunnen helpen of meedenken bij het opknappen

in de tuin, op straat, op de terrasjes. Het lijkt een beetje

van de kamer, als dit aan de orde is. Daarnaast is het ook goed

alsof de mensen ontwaken uit hun winterslaap. Voor

om alvast samen met de 'thuisblijvers' plannen te maken.

gedupeerden is er ook weer heel wat te doen de komende

Omdat de situatie thuis nu een beetje verandert, kan dat ook

tijd. In de rubriek 'Activiteiten en Regelingen' staat daar

betekenen dat jullie de tijd nu anders in willen delen, of misschien

het nodige over geschreven. Ook is er veel aandacht voor

meer tijd overhouden. U noemt het zelf al een nieuw begin. Deze

een andere bedrijvigheid: de wederopbouw. In het

overgangsperiode kan voor u misschien ook betekenen dat u nu

aprilnummer wordt aan twee koppels de vraag gesteld:

nieuwe hobby's of activiteiten kunt ondernemen.

Wel of niet terug naar de 'oude' wijk? Een vraag die de gemoederen aardig bezighoudt. Vooral omdat het moment van terugkeer steeds dichterbij komt.

Pagina

Studeren

3

10

...vervolg Vragenrubriek Antwoord

Antwoord

Wanneer aan een huisarts gevraagd wordt een advies te geven

In uw geval loont het de moeite

over het gebruik van de softdrug wiet tegen nervositeit, dan ligt

contact op te nemen met de

het voor de hand dat de huisarts hierop geen antwoord geeft. De

Uitvoeringsorganisatie

vraag is vanuit zijn beroepsethiek niet relevant en dus niet te

Personenschade Vuurwerkramp,

beantwoorden.

gevestigd in het IAC. De Commissie

Er wordt immers ook niet aan de huisarts gevraagd of er

Financiële Afwikkeling II heeft in

gedronken of gerookt kan worden als medicijn om rustig te worden.

haar voorstellen een vergoeding van onkosten opgenomen voor studie-

Jos vermeulen • onderwijs

vertraging als direct gevolg van de

Vergoeding

vuurwerkramp. Het zal hier gaan

Door de vuurwerkramp heb ik in 2001 studievertraging

om een tegemoetkoming in de kosten. Het is niet duidelijk of alle

opgelopen. Vlak na de vuurwerkramp ben ik gestart met

kosten vergoed gaan worden. Een aanvraag voor een

mijn HBO-opleiding. Door de spanning thuis en het

vergoeding kan nog tot 1 juli 2003 worden ingediend.

verwerken van de ramp heb ik de propedeuse niet gehaald.

(Voor meer informatie zie ook blz.18 en 19 van dit maandblad.)

Dit heeft mij in ieder geval ƒ2.000,- gekost aan collegegeld en vervanging van schoolboeken. Kan ik hiervoor een vergoeding krijgen?

Vijf vragen na het vonnis

Pagina

De uitspraak in de rechtszaak tegen SE Fireworksdirecteuren Rudi Bakker en Willie Pater stond volop in de belangstelling van de media. In Almelo bij het gerechtsgebouw en in Enschede bij de BSVE stonden tientallen journalisten van geschreven media en binnen- en buitenlandse omroepen. Veel slachtoffers reageerden vanuit hun gevoel na het vonnis. Ook de BSVE werd om commentaar gevraagd. Zo helder en objectief mogelijk is er geantwoord op alle vragen. De belangrijkste punten nog een keer op een rij.

4

Het vonnis voor Bakker en Pater luidde: Een gevangenisstraf

frustrerend; dat het dus niet gelukt is om de wezenlijke

van 6 maanden met aftrek van de voorlopige hechtenis

oorzaak van en daarmee eventueel schuld aan de ramp

(drie maanden). De resterende drie maanden is een

vast te stellen.

voorwaardelijke straf. Mochten Bakker of Pater de komende twee jaar een strafbaar feit begaan, worden

Gaat de BSVE nog stappen ondernemen tegen dit vonnis?

deze alsnog ten laste gelegd. Daarbij kregen de beide

Nee, want de BSVE kan niets doen. Het enige wat zou kunnen

directeuren een boete van 5 2.250.

worden gedaan, is hoger beroep instellen; en dat zou het Openbaar Ministerie moeten doen, want dat is één van de

Wat vindt de BSVE van het vonnis,

twee partijen in het proces. In een strafproces kunnen

en met name van de lage straffen?

burgers alleen partij zijn als verdachte; ze hebben geen

Voor wie het proces goed gevolgd heeft, viel te verwachten

recht tot dagvaarding van een in hun ogen schuldige partij.

dat de rechtbank de verwijzing naar de kwalijke rol van

Ook slachtoffers van misdaden kunnen niet meer dan

overheidsinstanties - waar ook de Officier van Justitie al

aangifte doen en hebben geen stem in het proces (behalve

naar gewezen had - dubbel zou onderstrepen en daaraan

weer als getuige). Het is uitsluitend aan het OM om al of

de consequentie van een strafmatiging zou verbinden.

niet strafvervolging in te stellen.

Dat is ook goed te begrijpen. Maar dat de straf zou worden

Alleen als het OM dat om een of andere reden niet doet,

teruggebracht tot de tijd die Bakker en Pater in voorarrest

heeft een slachtoffer of belanghebbende de mogelijkheid

hebben gezeten, is meer dan kon worden verwacht en is

daarover te klagen bij het Gerechtshof in een speciale

zeker voor slachtoffers niet gemakkelijk te accepteren. Er

procedure, de 'artikel 12-procedure'.

zit echter weinig anders op: we hebben er geen invloed op.

(Noot redactie: inmiddels heeft het OM hoger beroep aangetekend.)

Ook dat het centrale punt uit de tenlastelegging - kortweg: de schuld aan de ramp - niet is blijven staan en dat

Aan de overheid worden ernstige verwijten gemaakt in

Bakker en Pater daarvan zijn vrijgesproken, is geen complete

het vonnis, wat is de mening van de BSVE daarover?

verrassing voor de 'ingewijde'. Er is geen complete helderheid

De BSVE constateert nu dat een gezaghebbende en

gekomen over het ontstaan van de brand en de verdere

bevoegde instantie voor de 2e keer zeer kritisch oordeelt

ontwikkeling, die op de ramp is uitgelopen. De rechtbank

over de rol die de betrokken instanties op het niveau van

acht dan ook niet wettig en overtuigend bewezen, dat juist

de gemeentelijke en rijksoverheid hebben gespeeld. Het

dat wat Bakker en Pater te verwijten valt, tot de ontploffingen

zou daarom alleen maar logisch en consequent zijn, als

heeft geleid. Overigens maakt dit voor de strafmaat niet of

nog een derde keer kon worden geoordeeld: namelijk door

nauwelijks uit. Maar voor de slachtoffers is het ronduit

de rechter in een strafzaak tegen die overheden of

overheidsdiensten zelf. Overigens mag uit de kritische oordelen van de Almelose rechter niet zomaar worden afgeleid dat hij de gemeente

Fred Bosman

of ambtenaren van de gemeente wel schuldig zou bevinden, waar hij Bakker en Pater niet schuldig heeft bevonden aan

Mooie woorden

de ramp. Dat de gemeente de verkeerde prioriteiten stelde

Dit stukje moet uit maximaal 400 woorden bestaan. Dat

en dat de overheden hun taken op onbegrijpelijke wijze

valt me niet mee, want ik heb de neiging om veel woorden

hebben uitgevoerd, is uitgesproken door de rechter. Dat is

te gebruiken als ik iets duidelijk wil maken. De bedoeling

echter nog geen antwoord op de vragen die de rechter

is dat dit stukje u raakt: dat u na het lezen bij uzelf zegt

zich te stellen heeft als hij moet oordelen op grond van de

"gôh, aardig gezegd" of "nooit aan gedacht" of "wat een

tenlastelegging van 'schuld aan brand....', respectievelijk

onzin" of "ja, dat herken ik". Dat lukt mij soms met deze

'dood door schuld'.

400 woorden en soms ook helemaal niet.

Gaat de BSVE nog stappen ondernemen tegen de overheid?

In de psychiatrie gebruiken we veel woorden. Er wordt

Nee, want dat hebben we al gedaan. Althans voor wat

wat afgepraat en geschreven in ons vak en niet alleen met

betreft de gemeente hebben we een beklag procedure

patiënten, maar ook met elkaar, met managers, met

aanhangig gemaakt bij het Hof in Arnhem (de artikel

politici en met betalende instanties.

12-procedure; zie het antwoord op vraag 2). Het is nog steeds afwachten wat daar uit zal komen en onbekend

Als ik iemand in onderzoek of behandeling heb, probeer ik

wanneer er uitsluitsel komt.

altijd met zo weinig mogelijk woorden de gevoelens en gedachten van de cliënt te vatten. Het mooiste is als die-

Wat kan de burger zelf doen in een proces tegen de

gene zelf woorden vindt die precies uitdrukken wat hij

staat of beide directeuren?

voelt en zich ook door mij begrepen en "aangevoeld" weet.

Burgers kunnen wel een civiele procedure beginnen tegen

Dan ontstaat er taal: de betekenis achter de woorden wordt

de betrokken overheden, zoals ook tegen SE Fireworks, en

duidelijk. ‘Taal is immers meer dan een lijst woorden’

door naar juridische hulpverleners, waar overigens wel

Ik kom op deze gedachten naar aanleiding van de vele

connecties mee onderhouden worden.

gesprekken die ik had met mensen die een andere taal spreken dan ik. Soms maak ik gebruik van een telefonische

Geïnteresseerden in de verschillende processen met betrekking

tolk. Dat heeft zijn beperkingen want van echt contact

tot de vuurwerkramp kunnen kijken op www.bsve.nl. Hier zijn

met de cliënt komt niet veel terecht. Een tolk in de

pleitnota's en toelichtingen te vinden inzake de art. 12-procedure.

spreekkamer is ook niet altijd ideaal. Een tolk kan te sterk

Verder is er een link naar www.rechtspraak.nl waar ook de

betrokken raken of de cliënt wordt geremd in zijn uitingen.

complete uitspraak in het proces tegen Bakker en Pater is na te lezen.

Het mooiste is als er een taalbarrière wordt doorbroken en de tolk aanvoelt dat hij of zij slechts enkele woorden hoeft te vertalen. Hij voelt dat de cliënt en de psychiater elkaar begrijpen zonder dat er veel woorden nodig zijn. Dan kan het zelfs een tijdje gewoon stil zijn. Dat betekent

Kinderproject Rode Kruis

dat woorden op zo'n moment overbodig zijn.

Stefan Brink van de Esdalschool in Veeningen (Drente) heeft meegedaan aan een jeugdproject van het Nederlandse Rode

Dit komt helaas niet zo veel voor. Meestal vind ik het

Kruis. Dit project bestaat uit een aantal voorlichtingslessen

contact met anderstaligen erg moeizaam, ook door het

op basisscholen. Aan het eind van de les worden de kinderen

cultuurverschil. Ondanks de vele woorden, de deskundige

gevraagd een kaart te maken voor mensen die langdurig

tolk en de cursussen die ik op dat gebied heb gevolgd,

ziek of eenzaam zijn. Stefan vulde zijn kaart in voor de

begrijp ik dan toch wéér te weinig van de ander.

slachtoffers van Enschede met de volgende groet:

De "Contactpersonen Eigen Taal en Cultuur" zoals die er nu zijn brengen daar gelukkig enige verbetering in.

Hallo, ik ben Stefan Brink.

Het vinden van woorden bij je gevoelens helpt je die

Hoe gaat het? Denk je nog wel

gevoelens te beheersen en alternatieven te ontwikkelen.

eens aan de ramp? Het is heel erg? Heb je ook familie die

Kortom we doen er veel

gestorven is door de ramp?

aan om wat verder te komen dan het gebruik van mooie

Stekte.

woorden.

Stefan Brink

Want door louter mooie woorden worden mensen niet geraakt. Fred Bosman Psychiater Mediant Nazorg Vuurwerkramp

Pagina

BSVE bemoeit zich hier verder niet mee en verwijst alleen

5

een claim wegens nog niet vergoede schade indienen. De

&

Activiteiten Regelingen

25 april: Informatiebijeenkomst Resultaten 2e Gezondheidsonderzoek Op 25 april wordt voor de deelnemers aan het tweede gezondheidsonderzoek een informatiebijeenkomst

Bont & Bleek; 15 t/m 20 april,

georganiseerd waarin de resultaten van het onderzoek

Een week vol geur en kleur, muziek en dans in stadsdeel

worden toegelicht. Iedereen die belangstelling heeft, is

Noord

van harte voor deze bijeenkomst uitgenodigd. Twee dagen

De Enschedese Muziekschool en Stichting Welzijn Stadsdeel

eerder, op 23 april, worden de resultaten van het tweede

Noord (Het Kompas en de Sloep) organiseren gezamenlijk

gezondheidsonderzoek bekend gemaakt. Op deze dag

'Bont & Bleek', een multicultureel festival van 15 t/m 20 april

krijgen deelnemers een samenvatting van de resultaten

in Stadsdeel Noord.

thuisgestuurd. Ook worden dan de resultaten aan de pers

Bont & Bleek biedt een bonte mengeling aan activiteiten

gepresenteerd.

op verschillende locaties in Stadsdeel Noord, zoals de

De informatiebijeenkomst over de resultaten van het

Sloep, Het Kompas, de basisscholen en de UT.

tweede gezondheidsonderzoek wordt gehouden op 25 april

Door middel van deze activiteiten wordt geprobeerd de

in de Jaargetijden (Parkweg 49 te Enschede) van 19.30 tot

bewoners van Stadsdeel Noord met elkaars cultuur kennis

21.30 uur. Tijdens deze avond zullen de onderzoekers onder

te laten maken. Gedacht wordt aan muziek, dans, het

leiding van gespreksleider Krijn Torringa de resultaten

vertellen van verhalen, toneel, koken en nog veel meer.

presenteren. Er zal gelegenheid zijn tot het stellen van

Hoogtepunt van 'Bont & Bleek' wordt de slotdag op

vragen. Wanneer mensen dit willen, is er de mogelijkheid

zaterdag 20 april, met diverse optredens, workshops,

om de bijeenkomst in het Turks of Arabisch te volgen.

demonstraties en manifestaties.

Nogmaals, u bent van harte uitgenodigd om deze bijeen-

Voor meer informatie kunt u terecht bij:

komst bij te wonen!

Christien Eising • Enschedese Muziekschool • tel. 053-435 24 25.

Feestavond in de KOM op 26 april Op vrijdag 26 april wordt een gezellige feest/ontmoetingsPagina

avond voor u en voor uw buren, familie en kennissen georganiseerd. Er is een hapje en een drankje aanwezig. Een Turkse muziekband zal live spelen. Voor de kinderen

6

is er ook een gezellig programma. Locatie

De Kom, Pastoor Ribbelerbrinkstraat 114, Enschede

Datum

Vrijdag 26 april 2002

Tijd

19.30 uur - 22.00 uur

Kosten

3 1,- per persoon (kinderen t/m 4 jaar gratis)

Semtevi de Kom' da eglence aksami

1 mei: Themauitzending Roombeek op EnschedeFM Op 1 mei wordt in de gemeentelijke radiorubriek

Sizleri eglence aksamina davet ediyoruz. Bu 26 nisan

'enschedepuntnl van EnschedeFM aandacht besteed aan

cuma aksami düzenlenecektir.

Roombeek. 's Avonds van 18.00 uur tot 19.00 uur wordt met

Müzikli, eglenceli hos bir aksam geçirmek için, komsularinizla

verschillende mensen in de studio gepraat over de stand

ve baska kisiler ile tanismak için buyurun gelin.

van zaken over de wederopbouw, de terugkeerregelingen

Akrabalarinizi, tanidiklarinizi ve arkadaslarinizi da haber

en andere zaken die gedupeerden zullen interesseren. De

verin ve onlari da birlikte getirin. Tabiiki yiyecek ve içecek

uitzending wordt de volgende dag van 11.00 uur tot 12.00 uur

sizlere ikram edilecektir. Müzik ve dans ile güzel bir

herhaald. EnschedeFM is te beluisteren op 105,1 FM en op

aksam geçirmeye ne dersiniz? Çocuklar içinde güzel bir

de kabel op 87,5 FM.

program hazirladik. Canli Türk Müzik grubu gelecektir. Adres

De Kom, Ribbelerbrinkstraat 114, Enschede

Tarih

Cuma günü 26 nisan 2002

Zaman

19.30'dan 22.00 ye kadar

Groepsgesprekken voor ouderen

Ücret

3 1,- kisi basina (Çocuklar 4 yasina kadar bedava)

Hoe gaat het eigenlijk met de ouderen uit Roombeek? Uit onderzoek blijkt dat het relatief goed met ze gaat, in ieder

Informatie

geval niet slechter dan met andere mensen die de ramp

Dennis Wiggers

Ali Yayla

van dichtbij hebben meegemaakt. Uit de hoek van de

De Roef

Stichting Oost-binnen

hulpverlening komen juist negatieve geluiden: veel ouderen

Pastoor Geertmanstraat 17

Tulpstraat 65

hebben het nog niet naar hun zin in het nieuwe huis,

7535 BZ Enschede

7514 ZJ Enschede

maken moeilijk contact met de nieuwe buurt en hebben

tel.: 053-431 99 66

tel.: 053-433 37 68

meer klachten dan voor de ramp. Om er achter te komen hoe het nu echt gaat met ouderen, wordt het ze zelf gevraagd. De Stichting Consense en het

Projectbureau Wederopbouw starten daarom met groeps-

uit Roombeek op de derde plaats gekomen.

gesprekken voor ouderen. Getroffen ouderen worden

Op de vierde voorkeursplaats bij de toewijzing staan nu

half maart in een brief uitgenodigd voor zo'n gesprek.

"specifieke betrokkenen" die in bijzondere gevallen door

De bedoeling is dat de gesprekken in april van start gaan.

B & W een kavel toegewezen kunnen krijgen. Deze groep

Voor elk gesprek worden ongeveer 10 mensen gevraagd.

bestaat uit mensen die op de één of andere manier door

Gespreksleider is iemand van de Stichting Welzijn Ouderen.

de vuurwerkramp zijn getroffen, maar die moeilijk in één

Als alle gesprekken gevoerd zijn, wordt gekeken of het

van de andere drie categorieën zijn onder te brengen.

huidige aanbod voor ouderen die uit het rampgebied komen

De prioriteringslijst bevat tot slot personen die gezamenlijke

voldoende is, of dat het juist moet worden aangepast.

initiatieven willen ontplooien, zoals een seniorenproject of ecologische woningen. Via de gewone kaveluitgifte zouden zij geen kavels kunnen krijgen die bij elkaar liggen, vandaar de plaats op de prioriteringslijst.

Kavels in Roombeek ook voor huurders Naast voormalige eigenaar-bewoners krijgen ook voormalige huurders voorrang bij de uitgifte van kavels in de wijk

Certificaathouders van de grond-voor-grondregeling en

In het reguliere overleg met het Projectbureau

eigenaar-bewoners houden wel de eerste rechten.

Wederopbouw gaven leden van het Platform

In totaal worden in Roombeek zo'n zeshonderd kavels aan

Wederopbouw aan, dat een aantal oud-eigenaar-bewoners

particulieren aangeboden. Deze kavels variëren in grootte

toch meer tijd nodig heeft om tot een besluit te komen

van 150 tot ruim 800 vierkante meter. De eerste keus hebben

over mogelijke terugkeer naar Roombeek. In dit platform

certificaathouders. Zij hebben destijds grond in Roombeek

zitten onder andere wijk- en buurtraden en de belangen-

verkocht met de bedoeling om die later terug te kopen. De

verenigingen van de slachtoffers, getroffen ondernemers

tweede keus is aan voormalige eigenaar-bewoners. Ook zij

en getroffen kunstenaars.

verkochten destijds grond, maar waren toen nog niet zeker

In goed overleg is vervolgens besloten de termijn waarop

of zij wilden terugkeren naar Roombeek. Daarom vroegen

oud-eigenaarbewoners zich kunnen aanmelden te verlengen

zij geen certificaat. Deze twee categorieën voorranghouders

met vier weken. Oorspronkelijk was de sluitingsdatum 1

waren al eerder vastgesteld door het college van

april 2002. De sluitingsdatum is nu vastgesteld op

Burgemeester en Wethouders.

26 april. Oud-eigenaarbewoners kunnen zich aanmelden

Het college heeft nu ook invulling gegeven aan de categorie

bij Maaike Arends van het Projectbureau Wederopbouw,

"overige belanghebbenden". Daarbij zijn voormalige huurders

telefoon 053-484 83 67.

Activiteiten overzicht van St. SCW Oost-Binnen Activiteit

Datum

Plaats

Tijden

Prijs

Voor Wie

Multiculturele kookclub

13 mei 2002

Franklinstraat 16

19.00 - 22.00 uur

3 1 per keer

gedupeerden, 18 jaar ouder

Contact persoon Ali Yayla

Tel. Nr. 433 37 68

19.30 - 21.30 uur

gratis

gedupeerden, 18 jaar ouder

Ali Yayla

433 37 68

13.00 - 15.00 uur

gratis

Mannen, 18 jaar ouder

Ali Yayla

433 37 68

13.00 - 14.30 uur

3 5 p.m

jongeren, 14 jaar ouder

Ali Yayla

433 37 68

18.30 - 20.30 uur

3 0,50 toegang kinderen, 4-12 jaar

Ali Yayla

433 37 68

19.30 - 21.30 uur

gratis

gedupeerden, 18 jaar ouder

Ali Yayla

433 37 68

19.30 - 22.00 uur

3 1, kinderen

gedupeerden, 1-80 jaar

Ali Yayla

433 37 68

Buurthuis Galvani Volwassenen Soos

8 mei 2002

Tulpstraat 65

Informatiebijeenkomst

9 juni 2002

ledeboerstraat 17

Buurthuis Laares

Anadolu moskee Turkse volksdans cursus 14,21,28 april Tulpstraat 65

Activiteit Kinderen

5 mei 2002

Buurthuis Laares

29 mei 2002

Gronausevoetpad 58

Bothoven Gezellige avond

Ontmoetingsavond

Ouder&kind zwemmen

E-pas 3 3,5 p.m

Marmara Theehuis 24 april

Ribbelerbrinkstr. 114

22 mei 2002

Buurthuis de Kom

26 april

Ribbelerbrinkstr. 114

31 mei 2002

Buurthuis de Kom

1 mei 2002

Zwembad de Brug

12.40 uur vertrek

te Glanerbrug

per bus/ 13.15-15.00 tot 5 jaar gratis,

Oosterse hamam

na aanmelding

te Utrecht

krijgt u informatie

tot 5 jaar gratis

Dennis Wiggers

3 0,50, kinderen gedupeerden, 1-80 jaar

Ali Yayla

433 37 68

E-Pas gratis Cultureel Uitstapje

6 mei 2002

Cultureel Uitstapje

2 juni 2002

Knutselavond

Met ingang

Oosterse hamam

na aanmelding

te Utrecht

krijgt u informatie

Tulpstraat 65

20.00 - 21.30 uur

van 3 april 10 weken lang

Buurthuis Laares

3 7,50 p.p.

Mannen, 18 jaar ouder

Ali Yayla

3 7,50 p.p.

Vrouwen, 18 jaar ouder

Ali Yayla

433 37 68

3 20,- p.p.

iedereen, 18 jaar ouder Theo Wendels

433 37 68

voor 10 weken

433 37 68

Pagina

ontwikkelen, bijvoorbeeld voor een seniorenproject of voor

7

ecologische woningen, krijgen voorrang bij de toewijzing.

Aanmelden terugkeerrichtlijn oud-bewoners Roombeek verlengd tot 26 april

Roombeek. Ook personen die gezamenlijk initiatieven willen

Informatie over de wederopbouw

19 mei en 26 mei. De activiteit in toegankelijk voor alle

Sinds begin maart kunt u op het internet veel nieuwe

vrouwelijke gedupeerden en hun naasten. Zij verzamelen

informatie vinden over de wederopbouw. Het adres is

zich op een bepaalde plaats (Kompas, parkeerplaats

www.wederopbouw.enschede.nl. Verder is er iedere laatste

gezondheidscentrum Noord, markt) en vertrekken

woensdag van de maand een inloopspreekuur, waar

gezamenlijk om 18.00 uur naar Sauna "De Wilder " in

medewerkers van het Projectbureau in gaan op uw vragen.

Haaksbergen. Het maximale aantal bezoekers per keer is 30.

De volgende datum is: 24 april. Natuurlijk kunt u ook bellen als u vragen heeft. Het algemene telefoonnummer van het

Kosten:

3 7,- per keer, inclusief koffie thee en iets lekkers.

Projectbureau is 053-484 83 30.

Aanmelden: Bewonersondersteunster Kifayet Aykac-Metin, tel: 4351638.

Cursus "Blijf er niet voor thuis" Wijkwelzijnsinstelling de Roef organiseert vanaf 14 mei

orde die betrekking hebben op het gevoel van veiligheid

Aankondiging voor degenen die moeite hebben om naar het rampgebied te gaan.

en het vergroten van het zelfvertrouwen. Deze cursus is

Inmiddels ligt de vuurwerkramp alweer bijna twee jaar

voor zowel vrouwen als mannen.

achter ons. Gelukkig komt voor veel mensen de gedachte

een cursus met het thema 'Blijf er niet voor thuis'. In 6 bijeenkomsten komen er een aantal thema's aan de

aan de ramp niet zo vaak meer bovendrijven. Een aantal In de cursus komen de volgende aspecten aan de orde:

getroffenen hebben nog wel veel moeite om terug te gaan

• versterken van innerlijke kracht en uitstraling

naar het rampgebied, de plaats waar ze zoveel jaren gewoond

• vergroten van zelfvertrouwen

hebben en lief en leed met elkaar hebben gedeeld.

• letterlijk en figuurlijk steviger in de schoenen staan

Voor deze mensen organiseert Mediant samen met het

• beter eigen grenzen leren stellen

maatschappelijk werk (SMD) voor de herdenking van 13 mei

• inzicht in het voorkomen van en het omgaan met

drie bijeenkomsten.

bedreigende situaties • versterken van het mentale, emotionele en fysieke evenwicht

De eerste bijeenkomst zal plaats vinden in het Kompas op maandagavond 22 april van 19.00tot 21.00 uur. De tweede bijeenkomst zal plaats vinden op vrijdagmiddag

Pagina

8

• het vrouw/man zijn in de maatschappij.

26 april van 16.00 tot 17.00 uur. We zullen dan een wandeling

Al deze aspecten worden door middel van verschillende

door het afgesloten rampgebied maken.

werkvormen aangeboden, zoals fysieke oefeningen,

De afsluitende bijeenkomst zal opnieuw plaats vinden in het

rollenspelen en groepsgesprekken.

Kompas op maandagavond 29 april van 19.00 tot 21.00 uur.

Er wordt door de docente rekening gehouden met verschillen

De eerste bijeenkomst is bedoeld om uitleg te geven over

in fysieke/mentale mogelijkheden van de deelnemers.

het belang om de plekken met zoveel herinneringen niet

Bovendien is alles erop gericht dat de deelnemers zich in

te mijden. Een bekende bewoner uit het rampgebied zal

de cursus steeds veilig voelen, zowel fysiek als emotioneel.

hier vertellen over zijn worsteling om terug te keren en het positieve effect dat dit bezoek voor hem heeft gehad. In

Cursus "Blijf er niet voor thuis"

deze bijeenkomst kunnen deelnemers ook hun persoonlijke

Start

14 mei (totaal 6x)

vragen stellen en hun eigen verhaal vertellen.

Wanneer

Dinsdags van 10.00 uur - 12.00 uur

Het bezoek aan het rampgebied spreekt voor zichzelf; een

Locatie

de Roef, Pastoor Geertmanstraat 17, Enschede

aantal hulpverleners zal hierbij aanwezig zijn.

Kosten

gehele cursus 3 5,- (indien u alle lessen goed

Tijdens de laatste bijeenkomst zal er gelegenheid worden

doorloopt krijgt u het gehele bedrag retour!!)

geboden om met name persoonlijke ervaringen uit te

Annet Stutz

wisselen. Indien nodig kan hier een individueel vervolg

Begeleidster

Groepsgrootte minimaal 8 personen

aan worden gegeven.

Aanmelding

U bent van harte uitgenodigd voor deze 3 bijeenkomsten.

Dennis Wiggers Bewonersondersteuner de Roef Pastoor Geertmanstraat 17 7535 BZ Enschede e-mail: [email protected] Tel.: 431 99 66

Ondernemersvereniging Gedupeerde Ondernemers Vuurwerkramp Enschede is verhuisd. Het nieuwe adres is: Bezoekadres

Boddenkampsingel 89, 7514 AP Enschede

Postadres

Postbus 434, 7500 AK Enschede

Telefoon

053-483 7120

Fax

053-483 7122

Het is inmiddels een vaste en drukbezochte activiteit

E-mail

[email protected]

geworden: op zondagavond samen met een groot aantal

Website

www.ogove.nl

Gedupeerde vrouwen ontspannen samen in de sauna gedupeerde vrouwen naar de sauna. Er is veel animo voor deze activiteit. De data van de bezoeken zijn al vastgelegd, deze maand op 21 en 28 april. De volgende maand op 12 mei,

het uitgangspunt voor de productie en worden samen-

Thijs, Sander en Maurits werken al enkele weken onder

gesmeed tot een voorstelling van 45 minuten. In het spel

leiding van Wout Zweers en Welmoed Glasz aan het decor

breekt de hel van 13 mei 2000 weer los. Maskers, geluid,

van de theaterproductie '100 woorden.' Staalplaten zijn de

projecties moeten bijdragen aan de uitbeelding van de

grondstof waarmee ze werken. Ze maken er maskers van en

veelkoppige draak die de vuurwerkramp van Enschede is

sjablonen waarmee een spel van projecties en schaduwen

gebleken. Van de theaterproductie wordt een documentaire

op het decor tot leven kan worden gebracht.

gemaakt door Léontine Lamers. Daarin is te zien hoe de

In totaal hebben 15 jongeren van rond de 16/17 jaar zich

productie tot stand is gekomen en kunnen de jongeren

aangemeld voor de productie. Tien van hen staan er op de

zichzelf nog eens zien als het applaus van het publiek is

planken onder regie van Godfried Beumers en twee

verstomd. De première is op maandag 13 mei om 20.30 uur in

verzorgen de muziek, gedirigeerd door Margriet Broekroelofs.

Concordia aan de markt. De voorstelling is gratis; reserveren

De meeste jongeren zijn rechtstreeks betrokken bij de ramp.

wordt aanbevolen. Dat geldt ook voor de voorstellingen die

Sommigen hebben een vriend of vriendin meegenomen.

worden gegeven op 14 en 15 mei.

De verhalen die zij vertellen over hun ervaringen vormen

(Reserveren: Concordia Theater: 053-431 10 89)

Decorbouwers 100 woorden

Pagina

9

100 woorden

Extra handen in wederopbouwgebied Op dinsdag 5 maart is door wethouder Bleker het startsein gegeven voor het project 'extra buurtbeheer'. In totaal zijn er zeven mensen aangenomen en opgeleid om Roombeek netjes te houden. Dat is nu al belangrijk, omdat er bijvoorbeeld regelmatig zwerfpuin in en rond het wederopbouwgebied ligt. De mensen zijn aangesteld voor in ieder geval twee jaar, met mogelijkheid tot verlenging van nog eens twee jaar. Niet alleen aannemers kunnen aanspraak maken op de extra capaciteit. Ook de terugkerende bewoners kunnen de mensen vragen voor kleine klusjes in huis. Het merendeel van de mensen die in dit project aan het werk gaan, hebben zelf in het rampgebied gewoond. Surplus is een stichting die zich bezighoudt met allerlei werkgelegenheids-projecten, op verschillende gebieden. Langdurig werklozen worden bijvoorbeeld geselecteerd en opgeleid als buurtconciërge. Opdrachtgever voor dit project in Roombeek is de gemeente.

Wethouder Bleker geeft startsein nieuw project

Werkgever van deze medewerkers is de Stichting Surplus.

Gedupeerde P. Lugtmeier is boos en verdrietig, maar: 'CFA II is een fatsoenlijke aanzet' Hij noemt de nieuwe regelingen voor materiele personenschade, zoals die zijn ontwikkeld door de Commissie Financiële Afwikkeling Vuurwerkramp Enschede, 'een fatsoenlijke aanzet'. 'Het is zeker geen kruideniersrapport. Ik zou zeggen: ga er als overheid dan ook niet als een kruidenier mee om!’

verstoord. Er werd mij ook aangeraden om professionele hulp te zoeken bij het verwerken van de psychische klap die ik had opgelopen.' Lugtmeier kwam bij Mediant terecht bij een hulpverlener die gespecialiseerd was in posttraumatische stressstoornissen.

Hulp komt te laat Bijna twee jaar na dato ondervinden Lugtmeier en vele anderen, die fysiek of psychisch letsel opliepen, dagelijks de pijnlijke gevolgen van de vuurwerkramp. Lugtmeier: 'Het gaat echt om honderden mensen. Naarmate het langer duurt dat ze schadeloos worden gesteld, wordt de ramp voor hen eigenlijk steeds groter. Ik zie het om me heen, tientallen mensen, die ernstig in de problemen zijn. Veel slachtoffers zijn nog van een generatie, die niet gewend is voor zichzelf op te komen. Of de hand op te houden. Er is echt heel veel verdriet. Hulpverleners zien die mensen steeds verder wegglijden. Sommige slachtoffers zijn er zo erg aan toe, dat ze misschien beter af waren wanneer ze dood waren geweest. Intussen zijn er al twee mensen dood, indirect tengevolge van de vuurwerkramp.' Lugtmeier laat een knipsel uit de Telegraaf zien over een knoop raakte, en voor wie professionele hulp ontoereikend

10

P. Lugtmeier

Pagina

vrouw, die tengevolge van de ramp psychisch volledig in de bleek en schadeloosstelling te laat kwam. Daar wordt Lugtmeier buitengewoon boos en verdrietig van. 'Elk slachtoffer tijdens de ramp was er één teveel. Maar dat geldt zeker voor de slachtoffers, die na afloop nog vallen.' Lugtmeier houdt de lokale en landelijke overheid daarvoor P. Lugtmeier is op zichzelf niet ontevreden over de afwik-

verantwoordelijk. De overheid heeft zich volgens hem niet

keling van de materiele personenschade, waarmee bijna twee

voldoende bekommerd om de burgers, die getroffen werden

jaar na de vuurwerkramp een begin kan worden gemaakt.

door de ramp. Hij gaat zelfs zover deze overheid, op basis

Lugtmeier, zelf zwaar getroffen omdat zijn invaliditeit als

van een citaat uit een boek van Machiavelli, als een

gevolg van de ramp verergerde, praat er over in nuchtere,

'schurkenstaat' aan te merken. Lugtmeier: 'Het steekt mij

bijna zakelijke bewoordingen. Maar achter die nuchtere,

geweldig dat slachtoffers zo lang aan hun lot zijn overgelaten.

zakelijke toon gaat veel ingehouden woede schuil. 'En

Ik schaam me voor zo'n overheid. Burgemeester Mans heeft

verdriet', mengt zijn vrouw zich op een gegeven moment

het direct na de ramp heel goed gedaan, maar ik heb hem

in het gesprek. 'Zoals hij er nu over praat, is hij lang niet

er later niet een keer op kunnen betrappen dat hij het

altijd. Hij heeft vaak veel pijn. Dan is hij boos en verdrietig.

opnam voor een slachtoffer.'

Maar hij vindt dat anderen dat niet hoeven te zien.'

Niet meer te opereren

Verwerken Lugtmeier, ooit werkzaam in het verzekeringswezen, is

Lugtmeier was op zaterdagmiddag 13 mei 2000 met zijn

stellig van mening dat de procedures voor de afhandeling

auto, na afloop van een snookertraining bij Stokkers, op

van materiele personenschade gelijk hadden moeten en

weg naar huis. Op een gegeven moment voelde hij een

kunnen oplopen met de afhandeling van de zaakschade.

klap. Alsof hij vanachter werd aangereden door een auto.

'Nu heeft het voor slachtoffers met fysiek of psychisch letsel

De klap bleek echter de drukgolf na de allesvernietigende

veel te lang geduurd. Voor de hulpverleners is het ook

explosie bij SE Fireworks.

dweilen met de kraan open. Het verwerkingsproces kan

Begin 2000 ging het voor het eerst sinds jaren weer redelijk

eigenlijk niet beginnen zolang er geen erkenning is en de

goed met Lugtmeier. In de jaren ervoor had Lugtmeier talloze

schadeloosstelling niet is geregeld.'

operaties en behandelingen ondergaan als gevolg van

Misschien dat voor een aantal mensen met de afwikkeling

diverse ziekten waar hij aan leed, onder anderen een hernia.

van de materiele personenschade nu toch een begin met

Lugtmeier: 'Ik had vijftien jaar gevochten tegen die ziekten.

de verwerking kan worden gemaakt.

Door die klap op 13 mei was ik helemaal terug bij af. Er valt

(Meer informatie over de regelingen vindt u op blz. 18 en 19

helemaal niks meer te opereren, kreeg ik te horen. Alles was

van dit maandblad)

Ingezonden brief

Oproep Vrijwilligersorganisaties

Monument

De Vrijwilligerscentrale van Actíva heeft van de gemeente

’Als ik het interview met Jan Bron over een monument lees, in

Enschede de opdracht gekregen een inventarisatie te

het vorige maandblad, lijkt me dat op eerste gezicht redelijk.

maken van bestaande en nieuwe vrijwilligersorganisaties,

Hij pleit voor voldoende tijd nemen, de suggesties verwerken,

inclusief de werkzaamheden van vrijwilligers, die actief zijn

een kunstenaar met affiniteit voor Enschede zoeken.

(geweest) bij de sociale wederopbouw na de vuurwerkramp.

Maar vorig jaar, nog voor de expositie van de ideeën voor het

Op basis van deze inventarisatie zal een "sociale kaart"

monument, was dit al min of meer bekend. De gemeente zou

worden gemaakt. Deze sociale kaart moet een goed beeld

eind mei 2001 een keuze maken uit de 5 schetsen die de commissie

geven van alle betrokken vrijwilligersorganisaties en hun

hiervoor zou voordragen. Dat bleek te snel te gaan in verband

werkzaamheden. Hierdoor kan een iedereen met een

met rouwverwerking; de commissie kwam er niet uit. Wel werd

specifieke vraag en/of wens bij de juiste organisatie terecht

er een duidelijke lijst met criteria opgesteld waar een beeld aan

en waar nodig op een goede manier worden doorverwezen.

zou moeten voldoen. Verder werd er een mooi boekje gemaakt met de voorstellen. Toen gebeurde er weinig meer. Zo komt het

Een groot aantal organisaties heeft hierover van de

in ieder geval op mij over.

Vrijwilligerscentrale een vragenlijst ontvangen. Mocht uw (vrijwilligers)organisatie geen brief ontvangen hebben, en

Nu, ruim een jaar verder, staat er dus in het interview weer niet

wilt u graag een vragenlijst ontvangen, dan kunt u contact

veel nieuws. Kortom, Jan Bron heeft niks te melden en geeft een

opnemen met Ellen Weimar van de vrijwilligerscentrale

mooi verhaal waardoor het nog wat lijkt. Wanneer is het wel

tel. 481 45 67.

tijd voor een keuze? Welke ontwerpers, van wie monumenten voldoen aan één of meer van de criteria, zijn inmiddels benaderd? Ik denk niet dat antwoord hierop het rouwproces schade zal doen. Ik denk wel dat Jan Bron een dreigende vervreemding van slacht-

Wilt u ook reageren op een bepaald onderwerp,

offers en gemeente met een duidelijk antwoord kan voorkomen.’

stuur uw brief dan naar de redactie

Pagina

E-mail: [email protected]

11

Postbus 167 • 7500 AD Enschede Wout Zweers

Beeld van een kunstenaar: Wout Zweers Wout Zweers maakte het kunstwerk op de middenpagina

En ineens werden ze anders dan een tweedimensionale

voor dit nummer van '13 mei - Opnieuw Beginnen'. Hij is

schets of portret. Ik stond volkomen verbaasd en toen

één van de vele kunstenaars die door de ramp zijn atelier

sloeg het enthousiasme toe. Zogauw de roes voorbij was

verloor. Tegenwoordig werkt hij in een atelier aan de

lagen daar expressieve maskers die verder schrijven over-

Borstelweg in Enschede. Wout Zweers studeerde gemengde

bodig maakten en die gebruikt konden worden in een

media aan de AKI in Enschede en tropische cultuurtechniek

voorstelling.'

aan de landbouwuniversiteit in Wageningen. Hij is momenteel druk bezig met het decor van de toneelvoor-

'Maar het heeft wel bijna twee jaar geduurd na de ramp,

stelling '100 woorden'. Deze voorstelling wordt een aantal

waarbij onder meer mijn atelier afbrandde, voor ik weer

keren opgevoerd door gedupeerde jongeren in de week

op dit punt was. En nu weet ik des te beter hoe wezenlijk

van 13 mei. Het werk van deze maand heeft daar ook veel

het is om zo te werken. Niet bang zijn om impulsief te

mee te maken, vindt Wout Zweers.

zijn. De motivatie om in mijn nieuwe atelier vooral aan te pakken en bijzaken te laten voor wat ze zijn, is voor mijn

'Sinds ongeveer een half jaar ben ik met maskers bezig. Dit doe ik voor het theaterproject 100 woorden dat voor gedupeerde jongeren is opgezet. Voor mij is het net zo nieuw als voor de deelnemers. We snijden de maskers naar een schets of een tekening uit metaalplaat en ieder staat er geboeid naar te kijken. Ik hoop dat het voor mij het begin van een boeiende reeks is, in ieder geval krijg ik er ook flink de kriebels van. Eén van de maskers heb ik als basis gebruikt voor de middenpagina van deze maand. Niet erg subtiel maar pats-boem op papier, rechtop, een keer over de kop, een boeiend patroon doorgezet op het papier. Ik hoop dat het goed overkomt in deze drukvorm, ik laat me verrassen door wat het is geworden zonder alles van tevoren vast te leggen. De maskers zelf zijn van metaal en bleken gebogen en geknikt te kunnen worden.

doen ongekend groot.'

Enschede, Roomweg, augustus 2001 Cees Elzenga

Pagina

13

Pagina

12

Hoe gaat het nu met . . ?

Gerben vertelt: 'In het begin na de ramp hebben we heel vaak ons verhaal vertelt. Ik was bang dat mijn gerbils

Deze vraag wordt in deze rubriek gesteld aan mensen

(kleine knaagdieren) dood waren gegaan, maar gelukkig

die op de één of andere manier tijdens of na de vuur-

hebben die het overleefd. Het was ook een beetje eng om

werkramp op een bijzondere manier letterlijk in beeld

zomaar weer in het huis te slapen. Nu is dat weer gewoon.

zijn geweest.

Ik wil hier altijd blijven wonen.' Siem Bosman kreeg nog een tegenslag te verwerken. Hij liep

Het beeld van deze maand zullen veel mensen herkennen uit de krant: een man die een jongen aan het verbinden is met op de achtergrond de donkere wolken van de explosie. Het blijken Siem Bosman (46) en zijn zoon Gerben (10) te zijn.

wondroos op aan één van zijn verwondingen. Hij werd opgenomen in het ziekenhuis: 'Ik was op dat moment eigenlijk in een shock, realiseer ik me nu. In het ziekenhuis kreeg ik de ruimte. Ik werd weer de baas over mijn gedachten. Ik had op dat moment ook echt een psycholoog nodig om mee te praten. Dat is natuurlijk een vreemde ervaring. Temeer omdat ik zelf psycholoog ben.' Iedereen in het gezin Bosman heeft eigenlijk wel hulp gehad. De vrouw en dochter des huizes zijn Siem en Gerben een hele tijd kwijt geweest. Zij waren op het moment van de klap niet thuis en maakten zich vreselijk zorgen om het tweetal. Dat was voor hen een zeer traumatische ervaring. Zoon Gerben vertelt: 'Je ziet altijd de verbrande huizen en het rampgebied als je de straat in wilt rijden. Als ik de Grolschfabriek zie moet ik er zelfs nog aan denken. Ik vind het ook erg zielig voor mijn moeder dat het nog niet goed met haar gaat. Met mij gaat het wel goed.' Siem vervolgt: 'Er is heel veel veranderd. Het zit 'em in kleine dingen. De rol in het gezin is anders geworden. Je bent emotioneler en schrikt sneller. Toen laatst op een zaterdagmiddag een wasserij in brand stond bij ons in de buurt, kwam alles even terug. Sowieso schrik je je rot, nu komt daar nog iets

Pagina

bij.' Dat vindt Gerben ook. Zelfs het vuurwerk met Oud en Nieuw vind ik nu een beetje eng. Alleen was het dit jaar al Siem en Gerben Bosman waren met hun tweetjes in huis aan de Kottendijk toen ze werden opgeschrikt door de enorme knallen. Na de laatste knal wilden ze maar één ding: weg hier. Op blote voeten vluchtte Gerben met z'n vader weg. Ver kwamen ze niet. Na een paar straten bleek het niet te doen om op blote voeten verder te gaan. Er lag teveel glas en gruis. Siem besloot terug te gaan naar huis om schoenen en pleisters op te halen voor zijn zoontje. Op het moment dat hij Gerben aan het verbinden was, twee paar meegebrachte schoenen naast zich, werd de foto gemaakt. Siem Bosman: 'Ik kon op dat moment die fotograaf wel een ram voor zijn kop geven. Hij stond daar maar en probeerde niet eens te helpen. Hij zei zelfs: 'Ga maar gewoon door.' Toch is Siem Bosman wel blij dat er een foto is gemaakt. Een week na de ramp werd deze geplaatst in de Twentsche Courant Tubantia. Bosman vindt het een soort getuigenverklaring. 'Het is een erg confronterende foto, vooral omdat hij in de krant en later in het herdenkingsboek heeft gestaan. Aan de andere kant krijg je er ook erkenning door. Je bent slachtoffer. Ook al zijn we ons huis niet kwijtgeraakt, we hebben wel heel wat meegemaakt op die zaterdag. Dat wordt wel eens vergeten. Er wordt nog te vaak gedacht dat je alleen slachtoffer bent als je huis in puin ligt. Dat is natuurlijk niet zo. Ook wij zijn slachtoffer. De foto is een soort bewijs.' Het huis van de familie Bosman had wel veel schade. Toch konden ze al vrij snel terugkeren. De tienjarige

Gerben en Siem Bosman

14

minder eng dan vorig jaar.'

Enschede, 2002 Cees Elzenga

Pagina

15

Het moment van...

Een gewaarschuwd mens telt voor twee! Of heeft die

De gefotografeerde kist behoorde tot een partij die in

meertalige informatie alleen maar geleid tot een

beslag werd genomen omdat de classificatie niet klopte.

Babylonische spraakverwarring?

Dit gebeurde nadat de fatale explosies delen van

De aanduiding 1.4 verwijst naar consumentenvuurwerk.

Roombeek hadden verwoest.

Maar dat strookt bepaald niet met de heftige tekst in het Engels. Of de Nederlandstalige aanduiding dat het vooral voor professionals was bedoeld.

'It is your responsibility to use it correctly.'

Nikola - Ellen Tijsinger Nikola woont samen met zijn zusje en moeder. Sinds zijn vader is overleden is zijn moeder aan de drank. Nikola moet voor zijn moeder en zijn zusje zorgen, maar dit wordt steeds moeilijker voor hem. VOLWASSENEN Droog - Frans Thomas Op ontnuchterende en confronterende wijze vertelt de schrijver het verhaal van zijn eigen leven en van zijn "perverse zielsziekte", de alcohol. Hij beschrijft hoe de drank Bijna iedereen komt wel met verslaving in aanraking:

zich in zijn bestaan nestelde, hoe de verslaving ongemerkt

volwassenen, kinderen en jongeren. Sommige verslavingen

de controle overnam, hoe hij kans zag door de mazen van

hebben weinig invloed op je welzijn of op je gezondheid.

het doeltreffende preventienet te glippen en hoe hij er

Iemand die 's ochtends twee kopjes koffie nodig heeft om

uiteindelijk in slaagde de moeizame weg naar het herstel

op gang te komen, zal geen problemen krijgen in het

aan te vatten.

dagelijks leven. Je kunt echter ook verslaafd zijn aan alcohol,

De Ontkenning - Hans Krikke

hasj, cocaïne, eten, kalmeringsmiddelen en slaappillen.

In dit portret van een alcoholiste beschrijft de journalist

Deze verslavingen kunnen heel ernstige gevolgen hebben.

Hans Krikke het leven van Johanna en haar verslaving op

Een alcoholverslaving kan bijvoorbeeld leiden tot nare

indringende wijze. Het verschaft inzicht in wat een

situaties in de privé-sfeer en op het werk.

verslaving betekent.

Mensen reageren verschillend op ingrijpende gebeurtenissen.

Als hij maar gelukkig is - Robin Norwood

Door een gebeurtenis, als de vuurwerkramp, kan het zijn

Vrouwen die te veel liefhebben - Robin Norwood

dat sommige mensen zich niet prettig voelen en problemen

In beide boeken gaat de schrijfster in op partners van

krijgen. Soms zoekt men troost in alcohol, drugs en / of

verslaafde mensen. Ze beschrijft daarin de problemen

kalmerende medicijnen Hierdoor kan iemand zich meer

van vrouwen die te veel in de liefde investeren en er te

zeker en meer ontspannen gaan voelen. Zolang er sprake

veel van verwachten.

is van matig gebruik, hoeft er niets ernstigs aan de hand te

Pagina

16

zijn. Als je echter meer gebruikt dan je wilt, niet meer kan

Mocht u nog andere boeken over verslaving willen lezen,

stoppen, het gebruik niet meer in de hand hebt of als je een

dan kunt u hierover bij de openbare bibliotheek

groot deel van de dag bezig bent met het gebruik, dan wordt

(tel. 053-480 48 04) meer informatie krijgen.

er gesproken van verslaving. Op korte termijn kan gebruik

Er is ook een Drugs Infolijn 0900-1995, hier kunt u terecht

van deze middelen verlichting geven, maar op langere

met uw vragen over drugs en drugsgebruik.

termijn veroorzaken ze schade en raakt men afhankelijk.

Gratis folders over dit onderwerp kunt u daar bestellen.

Vaak is het iemand uit de omgeving van de gebruiker die het problematische gebruik als eerste opmerkt, terwijl de

Henk Sieben

Jetty Siemerink

gebruiker zelf het probleem nog niet onderkent. Hulp zoeken

Coördinator Tactus

Gezondheidsvoorlichter GGD

en behandeling kan veel narigheid voorkomen en kan helpen

Nazorg Vuurwerkramp

Nazorg Vuurwerkramp

problemen op een goede manier te verwerken.

Telefoon: 053-433 14 14

Telefoon: 0800-1100

De boeken in deze rubriek hebben allemaal iets te maken

[email protected]

[email protected]

met het thema verslaving; hoe kinderen, jongeren en volwassenen daarmee omgaan. In sommige boeken is dit

Marlein Weener

thema heel herkenbaar, in andere boeken ligt het thema

Ontwikkelingspsycholoog Mediant

minder aan de oppervlakte.

Nazorg Vuurwerkramp Telefoon: 053-482 99 82

KINDEREN

[email protected]

C Boeken Vriend of Dealer - Anne Winkels

Vorige maand was het thema

Wanneer de vriendin van Saskia slachtoffer wordt van een

'depressie'. We wilden hier

levendige pillen handel op school gaat zij op onderzoek uit.

deze maand op terugkomen.

Dit wordt haar niet in dank afgenomen.

Helaas is het niet gelukt om

Gevoelige snaren - Klaas Bond

de titels van de kinder- en

Peter wil graag professioneel gitaarspeler worden. Hij laat zich

jeugdboeken deze maand

daarbij niet ontmoedigen door zijn vader die alcoholist is.

voor u te publiceren. Mocht u of uw kind hier toch iets

B Boeken

over willen lezen, dan kunt

De getatoeëerde mama - Jacqueline Wilson

u voor informatie terecht

Dit gaat over twee zusjes die zich staande moeten houden

bij de bibliotheek.

met een moeder die aan de alcohol verslaafd is. De jongste klampt zich vast aan al moeders leuke kanten, terwijl de

Meer over verslaving op

oudste vooral moeders tekortkomingen ziet.

de volgende pagina

Tactus, een instelling voor verslavingszorg, biedt hulp

de meest voorkomende middelen, de risico's van deze

aan iedereen die vragen heeft op het gebied van alcohol

middelen, het experimenteergedrag van jongeren en hoe

en drugs. U kunt informatie opvragen over verslavende

u hier als ouder aandacht aan kan besteden. Vragen die

middelen, langskomen voor een gesprek of een cursus

behandeld worden zijn: Hoe kan ik met mijn kind praten

volgen, zoals bijvoorbeeld de oudercursus 'Alcohol,

over alcoholgebruik of blowen? Hoe kan ik afspraken

drugs en opvoeding'.

maken met mijn kind? Moet ik het experimenteren verbieden of moet ik onderhandelen over regels en grenzen

Deze cursus van Tactus is voor ouders met opgroeiende

en hoe doe ik dat dan?

kinderen die meer te weten willen komen over alcohol, drugs en opvoeding. De cursus is bedoeld voor ouders

Er zijn vier bijeenkomsten van 2.5 uur. U kunt uzelf alleen

met kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. Dit is de

of samen met uw partner aanmelden bij Tactus, instelling

leeftijd waarop veel jongeren gaan experimenteren met

voor verslavingszorg: Mieke Platenkamp of Beppie ten Broeke

alcohol, hasj en soms ook andere drugs. Door middel van

(circuit preventie) 053-433 14 14

deze cursus krijgen ouders en opvoeders informatie over

Programma herdenking

13 mei dat in het teken staat van ontmoeting en herdenking.

Gijs van Schoonhoven bespeelt tussen 16.30 en 17.00 uur

Hieronder volgen in vogelvlucht de activiteiten die zijn gericht

het orgel van de Mariakerk.

op een groter publiek. Herdenkingsactiviteiten die zijn gericht op de beslotenheid van de eigen kring zijn niet vermeld.

Bij de hoofdingang van het Rijksmuseum Twenthe vindt om 19.00 uur een sobere herdenkingsbijeenkomst plaats.

Zaterdag 11 mei: ontmoeting

Er wordt gesproken door burgemeester Jan Mans en

Deze dag staat in het teken van ontmoeting. Dit komt tot

Albert Vasse, voorzitter van de Belangenvereniging.

uitdrukking in een achttal 'open huizen'. Op deze adressen

Tevens is er muziek en wordt een gedicht voorgedragen.

is een grote variatie aan activiteiten te beleven. U kunt tussen 10.00 en 17.00 uur terecht bij het Dr. Ariënshuis,

Om 20.15 start een oecumenische kerkdienst in de

het Kompas, het Projectbureau Wederopbouw, het

Mariakerk.

Rijksmuseum Twenthe, de Turkse vereniging Ender,

Om 20.30 uur vindt de première plaats van de theater-

de Marokkaanse Organisatie in Enschede-Noord,

productie '100 woorden' in Concordia aan de Markt.

de Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp in

De voorstelling is gratis; reservering wordt dringend

het ROC-pand en de Brede School aan de Rijnstraat .

aangeraden. De voorstelling wordt op 14 en 15 mei herhaald,

De Renbaanstraat en de Roomweg zijn open gesteld voor

dezelfde tijd, dezelfde plaats.

fietsers en voetgangers. Op beide straten staan informatieborden opgesteld zodat bezoekers een indruk krijgen van

Programmaboekje

de bouwplannen.

Er komt een apart programmaboekje waarin het hele programma met alle details staat vermeld. Mensen die dit

Maandag 13 mei: herdenking

maandblad '13 mei Opnieuw Beginnen' thuis ontvangen,

Op maandag staat herdenken centraal. Op deze dag mogen

krijgen dit programmaboekje eind april langs dezelfde

de vlaggen in Enschede halfstok hangen. Ze moeten voor

weg thuisbezorgd. Anderen kunnen het boekje afhalen

zonsondergang weer worden binnengehaald.

bij het stadskantoor, de belangenvereniging slachtoffers vuurwerkramp, de wijkservicecentra, het stadhuis en het

Begin van de middag komen de leerlingen van de basis-

Informatie en AdviesCentrum. Mocht u het boekje thuis-

scholen uit Enschede-Noord bij elkaar rondom het monument

gestuurd willen krijgen, bel dan het IAC, 0800-1100 (gratis).

'Een vogel kiest zijn eigen vlucht'. Het programma wordt ook opgenomen in het weekblad Tussen 15.25 en 15.30 uur worden alle klokken in Enschede

Huis aan Huis van woensdag 1 mei en woensdag 8 mei.

geluid. 's Middags zijn de Lasonderkerk, de Gereformeerde

Op affiches die in de reclamezuilen worden aangebracht,

Kerk, de Mariakerk, de Baptistenkerk, de Turkse moskee en

worden Enschedeërs gewezen op de diverse mogelijkheden

de Marokkaanse moskee in Enschede Noord geopend.

van het programma.

Pagina

Er is een programma op zaterdag 11 mei en op maandag

17

13 mei kan in Enschede geen dag zijn gelijk aan alle andere dagen. Het is de dag waarop Enschedeërs stilstaan bij wat op 13 mei 2000 is gebeurd.

Had u of heeft u letsel als direct gevolg van de vuurwerkramp Enschede? Had u of heeft u letsel als direct gevolg van de vuurwerkramp? Dan kunt u een aanvraag indienen voor een tegemoetkoming in de financiële gevolgen daarvan. Ruim 8.000 getroffenen gezinnen die bekend zijn bij het Informatie- en Adviescentrum (IAC) hebben hierover een brief en folder ontvangen. Heeft u niets ontvangen, neemt u dan contact op met de Uitvoeringsorganisatie Personenschade Vuurwerkramp (UPV), telefoonnummer 0800-1100 (gratis).

Nieuwe regelingen

kunnen maken op de 'Regeling tegemoetkoming

Er zijn drie nieuwe regelingen:

nabestaanden vuurwerkramp Enschede' van het Nationaal

1. Regeling tegemoetkoming in kosten en inkomens-

Rampenfonds.

derving bij ziekte vuurwerkramp Enschede. 2. Regeling tegemoetkoming financiële gevolgen in

Heeft u kosten als gevolg van letsel?

verband met functionele invaliditeit vuurwerkramp

Het kan zijn dat u tot nu toe bepaalde kosten heeft moeten

Enschede.

maken of dat u bepaalde kosten nog zult maken tot 1 juli 2003

3. Regeling Tegemoetkoming nabestaanden vuurwerkramp

die niet zijn of worden vergoed door andere regelingen of

Enschede. Deze regeling geldt voor een beperkte groep

verzekeringen. Als het gaat om (een van de) onderstaande

getroffenen. Deze worden hierover apart geïnformeerd.

kosten, kunt u voor een tegemoetkoming in aanmerking

Dit artikel bevat verder geen informatie over deze regeling.

komen. • Redelijke kosten van huishoudelijke hulp en thuiszorg.

Als u kosten als gevolg van letsel heeft moeten maken, voorziet de eerste regeling in een tegemoetkoming. Deze kosten mogen niet al op een andere wijze vergoed zijn of Pagina

vergoed kunnen worden; is dat wel het geval, dan kunt u geen aanspraak maken op een bedrag op grond van deze

18

regeling. Als u door ziekte in de eerste periode na de ramp bent

• Kosten van kinderopvang geboden door een professionele organisatie. • Niet-medische kosten in verband met opname in zorginstellingen in Nederland, Duitsland of België (3 30 per opnamedag). • Medische kosten gemaakt in Nederland, Duitsland of België volgens Nederlandse tarieven.

geconfronteerd met een plotselinge achteruitgang in uw

• Reiskosten voor medische behandelingen.

inkomen, voorziet de eerste regeling ook in een aanvulling

• Kosten van medische hulpmiddelen.

op het inkomen gedurende maximaal 52 weken.

• Kosten van voorzieningen zoals genoemd in de Wet

Als u blijvend lichamelijk en/of psychisch letsel heeft en

Voorzieningen Gehandicapten en de AWBZ.

daardoor in uw functioneren wordt beperkt, voorziet de

• Kosten van tandheelkundige behandeling.

tweede regeling in een éénmalige tegemoetkoming in

• School- of collegegeld voor één of meer studiejaren als

deze zogeheten functionele invaliditeit. Bij deze regeling

gevolg van studievertraging van tenminste één jaar aan

wordt geen rekening gehouden met andere uitkeringen.

een opleiding voor voortgezet onderwijs.

Ook maakt het voor deze regeling niet uit of u een inkomen

Al deze kosten moeten het gevolg zijn van letsel dat een

had of heeft.

directe relatie heeft met de vuurwerkramp. Dit moet worden aangetoond met een medische verklaring.

Voor wie zijn de (eerste twee) regelingen bedoeld?

Als u aannemelijk kunt maken dat u tot 1 juli 2003 meer dan 3 100 kosten heeft gemaakt, ontvangt u een tegemoet-

De regelingen staan open voor mensen die:

koming van in totaal 3 500, ook als u minder kosten had.

1. de Nederlandse nationaliteit hebben of tijdens de ramp

Als u kunt aantonen dat u tot 1 juli 2003 in totaal meer dan

rechtmatig in Nederland verbleven 2. en die met een medische verklaring kunnen aantonen

3 500 kosten heeft gemaakt, ontvangt u een tegemoetkoming ter hoogte van de daadwerkelijk gemaakte kosten, tot een

dat er een direct verband bestaat tussen hun letsel en

maximum van 3 5.000. Hierbinnen mogen de kosten van

de vuurwerkramp

huishoudelijke hulp en thuiszorg niet meer bedragen dan

3. en die ten tijde van de explosies of de onmiddellijke

3 2.000 per gezamenlijk huishouden.

nasleep daarvan (bijvoorbeeld blussen, redden, evacueren, helpen), in het rampgebied aanwezig en/of woonachtig waren.

Had u minder inkomen als gevolg van ziekte? Was u tussen 13 mei 2000 en 31 december 2001 gedurende

De regelingen staan ook open voor erfgenamen van mensen

minimaal 2 aaneengesloten werkweken ziek als direct gevolg

die inmiddels zijn overleden en die, als ze nog in leven

van de vuurwerkramp? En was u daardoor geconfronteerd

waren geweest, aanspraak hadden kunnen maken op de

met een achteruitgang in uw inkomen? Dan kunt u voor

regelingen. Dit geldt niet voor erfgenamen die een aanspraak

een tegemoetkoming in aanmerking komen.

Indien u als direct gevolg van de vuurwerkramp ziek bent

• Indien de behandeltermijn wordt verlengd in verband

geworden of nog was ná 31 december 2001 en indien u

met het opvragen van extra informatie/documentatie,

hierdoor in de problemen bent gekomen of dreigt te komen,

ontvangt u daarover bericht met de reden van de

kunt u contact opnemen met de Uitvoeringsorganisatie Personenschade Vuurwerkramp. De periode die voor een tegemoetkoming van inkomens-

verlenging. • De uitbetaling van de tegemoetkoming vindt plaats binnen 3 weken na het besluit tot toekenning.

derving geldt, omvat minimaal 2 weken en maximaal

Uw aanvraagformulier moet uiterlijk 1 juli 2003 ingevuld en

52 weken. De tegemoetkoming voorziet in het verschil tussen

ondertekend door de Uitvoeringsorganisatie zijn ontvangen.

het loon/inkomen in de ziekteperiode ná de ramp en het vaste loon/inkomen vóór de ziekteperiode. Met overwerk-

Bezwaar en beroep

vergoedingen of ploegentoeslagen die een vast bestanddeel

Als u het niet eens bent met de beschikking op uw aanvraag,

van het inkomen vormden, wordt rekening gehouden.

kunt u daartegen bezwaar aantekenen. Dit bezwaar wordt

Ondernemers die al een tegemoetkoming ontvangen (hebben)

in behandeling genomen door de bezwaarschriftencommissie

voor bedrijfsschade op grond van de ondernemersregeling,

van de Stichting Uitvoeringsorganisatie Personenschade

komen niet voor deze regeling in aanmerking.

Vuurwerkramp. Tegen de uitkomst van de bezwaarprocedure

Het kan zijn dat u als direct gevolg van de vuurwerkramp

Het kan zijn dat een strikte toepassing van de regeling

blijvend lichamelijk en/of psychisch letsel heeft waardoor

onbillijk voor u is. In zo'n situatie kan het bestuur van de

u in uw functioneren wordt beperkt. De gevolgen die u

Stichting Uitvoeringsorganisatie Personenschade

daarvan in het dagelijks leven ondervindt, worden aangeduid

Vuurwerkramp besluiten de zogeheten hardheidsclausule

als functionele invaliditeit. Dit wordt uitgedrukt in een

toe te passen. Uw individuele omstandigheden zouden

percentage en wordt vastgesteld zodra een medische

ertoe kunnen leiden dat wordt afgeweken van de toepassing

eindtoestand is bereikt, maar uiterlijk op 1 juli 2003.

van de regeling.

Het percentage functionele invaliditeit bepaalt welk

Het bestuur van de Uitvoeringsorganisatie Personenschade

percentage van een basisbedrag (3 120.000) aan u wordt

Vuurwerkramp zal uw situatie zorgvuldig bekijken en bij

uitgekeerd. Als het percentage functionele invaliditeit 50% is,

een positieve beoordeling u een maatwerkoplossing bieden,

dan is de tegemoetkoming 50% van 3 120.000 = 3 60.000.

waar een financiële tegemoetkoming een onderdeel van

Bij een functionele invaliditeit van 10% is de tegemoetkoming

kan zijn.

10% van 3 120.000 = 3 12.000. vastgesteld op advies van een medisch adviseur. Hierbij

Stichting Uitvoeringsorganisatie Personenschade Vuurwerkramp

wordt gebruik gemaakt van de internationaal erkende en

De Stichting zal de aanvragen voor tegemoetkomingen

gebruikte richtlijnen van de American Medical Association

objectief en onafhankelijk beoordelen. Dit wordt gegarandeerd

en van de aanvullende richtlijnen van de Nederlandse

omdat het bestuur van de stichting, onder voorzitterschap

Vereniging voor Neurologie en van de Nederlandse

van de heer J.F. Buurmeijer, uit onafhankelijke bestuurders

Orthopedenvereniging. Deze percentages hebben niets te

bestaat.

De percentages voor functionele invaliditeit worden

maken met de percentages arbeidsongeschiktheid die in het kader van de W.A.O. worden vastgesteld.

Uitvoeringsorganisatie Personenschade Vuurwerkramp (UPV) Bezoekadres:

Hoe kunt u een aanvraag indienen?

Molenstraat 50 • 7514 DK Enschede

U kunt een aanvraag indienen tot 1 juli 2003 via een aanvraagformulier. U kunt een aanvraagformulier

Postadres:

opvragen door te bellen met de Uitvoeringsorganisatie

Postbus 167 • 7500 AD Enschede

UPV (telefoon 0800-1100).

Telefoon 0800-1100 (gratis) maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur.

Van belang voor de behandeling van uw aanvraag

Openingstijden informatiebalie maandag tot en met

• U moet alle noodzakelijke inlichtingen verstrekken en

vrijdag van 8.30 tot 13.30 uur.

bewijsstukken overhandigen. • Een medische procedure is een vast onderdeel van de behandeling van uw aanvraag. Dit kan betekenen dat u wordt opgeroepen voor een onderzoek door een medisch adviseur. Eventueel is een aanvullend medisch onderzoek nodig door een medisch deskundige. • Ook kan het nodig zijn dat medische informatie over uw letsel of overige gegevens worden opgevraagd die noodzakelijk zijn voor het beoordelen van uw aanvraag. Daarvoor geeft u vooraf toestemming. • Beslissingen worden genomen binnen 13 weken na ontvangst van het volledig ingevulde aanvraagformulier (inclusief alle benodigde informatie) én het advies van de medisch deskundige.

Pagina

Hardheidsclausule

19

staat vervolgens beroep open.

Heeft u blijvend letsel als direct gevolg van de vuurwerkramp?

Wel of niet terug naar het Roomveldje?

Niet terug

Wel terug

Rob Kroese (32) woonde met zijn vriendin Debby de Zee

Hun hart ligt bij het Roomveldje. En ook al wonen ze nu

8 jaar op het Roomveldje. Hij was al die jaren een tevreden

slechts een paar straten verderop, echt thuis zijn ze nog

bewoner van de Putterstraat, ook actief in de bewoners-

niet. Hennie en Terry Sessink weten zeker dat ze terug

commissie. Nu, bijna twee jaar na de ramp, gaat hij niet

willen naar hun oude buurt. Het Roomveldje is voor hen

meer terug. De reden is simpel. Al voor de ramp kocht hij

echt thuis komen.

samen met zijn vriendin een huis aan de Schipbeekstraat. 'Gelukkig waren we tijdens de ramp niet thuis. We waren op

Pagina

20

'Ik ben één van de weinigen die niet teruggaat, terwijl ik nog

de camping', weet Hennie Sessink (45) te vertellen. 'We zijn

wel in de bewonerscommissie zit. Dat is eigenlijk wel vreemd.

zowat naar huis gevlogen toen we het nieuws hoorden.

Ik zat voor de ramp al in de commissie en ik wilde juist gaan

Halverwege kregen we het bericht dat de familie gelukkig

stoppen. We zouden in juli gaan verhuizen. Toen kwam de

ongedeerd was. Het huis aan de Putterstraat 16 lag helaas

ramp ertussen en dan laat je ze natuurlijk niet in de steek.'

wel in puin.' Hennie en zijn vrouw mochten niet meer in hun

Rob Kroese heeft, naar eigen zeggen, een goede band met

huis blijven en kregen een woning aan de Hanenberglanden

het Roomveldje. Niet alleen woonde hij er 8 jaar lang met

aangeboden. Het stel was daar absoluut niet tevreden over.

veel plezier, ook de familie van zijn vriendin woonde er

Terry Sessink (44): 'We hebben daar een slechte tijd gehad.

tientallen jaren. 'Mijn schoonvader is er zelfs nog geboren',

We voelden ons absoluut niet thuis. Ik fietste toen bijna elke

weet de Enschedeër te vermelden.' 'Het Roomveldje was

dag door Noord, om te kijken of er nog iets anders vrijstond.

een gezellig, knus buurtje. Het was wel klein, maar we

Via onze oude buren, Rob en Debby, vonden we dit huis aan

hebben nooit geklaagd. Je woonde er niet alleen, je had

de Schipbeekstraat. Nu gaan we tenminste weer naar onze

echt buren. We wilden eigenlijk wel een ruimer huis. Dat

'eigen' winkels.'

gaf voor ons de doorslag om te verhuizen.'

'Ik heb er 40 jaar gewoond, dan heb je wel een band met zo'n buurt'

Rob Kroese wilde wel graag in de buurt blijven wonen. Vandaar dat er een huis werd uitgezocht in stadsdeel Noord. In juli zouden ze de sleutel krijgen. Van een rustige verhuizing was echter geen sprake. Op 13 mei 2000 werden

Voor Hennie en Terry was het Roomveldje heel bijzonder.

ze in allerijl geëvacueerd. Pas later kon het stel hun spullen

Hennie is er komen te wonen toen hij 6 maanden oud was.

ophalen.

'Het was echt een volkswijk. Mijn twee broers woonden er

'Hier hebben we een eigen, overdekte parkeerplaats, heerlijk!'

ook. Wij hadden een groot hek voor het huis dat als bankje diende bij mooi weer. Soms zat er wel tien man koffie te drinken.' Terry beaamt dat: 'Het was ons eigen buurtje. Het heeft een prachtige ligging. Je bent zo in het centrum

Rob en Debby wonen inmiddels alweer ruim anderhalf

en je bent zo buiten de stad.'

jaar prima aan de Schipbeekstraat. Toch blijven ze erg

Het tweetal heeft eigenlijk niet getwijfeld of ze terug zouden

betrokken bij hun oude buurtje. Ze hebben ook gestemd

gaan. 'Ik fiets er bijna elke week wel een keer langs', zegt Terry.

op de drie ontwerpen van een nieuw Roomveldje die ver-

'Nu zijn er nog behoorlijk veel mensen die twijfelen of ze

schillende architecten voor de Woonplaats maakten. Zij

terug willen keren. Als ze straks zien hoe mooi het wordt, gaan

kozen voor het winnende ontwerp. Wel is Rob een beetje

er vast nog wel een aantal overstag.' Terry en Hennie leven

bang voor heimwee: 'Na de ramp word je er wel gevoeliger

echt naar de bouw toe. Toch kunnen ze zich wel voorstellen

voor. Je hebt daar toch heel wat meegemaakt. Als het

dat er mensen zijn die niet meer terug willen naar het

Roomveldje er straks weer staat en je ziet dat er andere

volkswijkje. 'Wij hebben de ramp natuurlijk niet persoonlijk

mensen op 'jouw' plek wonen, is dat toch vreemd. We zul-

meegemaakt. Wij waren niet thuis’, zegt Hennie. 'Als dat wel zo

len er wel met weemoed langs rijden.'

was geweest, had alles er misschien wel heel anders uitgezien.'

Met Rob en Debby gaat het gelukkig weer goed. Over een

Terry en Hennie zijn zich wel bewust dat het natuurlijk nooit

aantal maanden verwachten ze zelfs hun eerste kind. 'Het

meer hetzelfde wordt als voorheen. Toch hebben ze goede

leven gaat gewoon door', zegt Rob. De Putterstraat houden

moed. 'Het gaat weer behoorlijk goed met ons. Er is weer rust

ze natuurlijk altijd in herinnering. Het straatnaambordje

in het gezin. Bovendien zijn we geweldig gesteund. We willen

van hun oude straat siert nu het terras. 'Eerlijk gekregen

vooral graag Hennie's baas van Van Dijk Interieur en Decor aan

hoor', zegt Rob. 'In de zomer zitten we dus gewoon weer

de Roomweg bedanken. Hij heeft ons van A tot Z gesteund.

aan de Putterstraat.'

Hij kwam na de ramp meteen langs met een hele vrachtwagen vol spullen. Zelfs aan de paperclips had hij gedacht, een perfecte baas!'

Ik schrijf nooit gedichten

In de zomer van 2000 heeft mevrouw Jager een gedicht en een bloembak geschonken aan basisschool de Toermalijn. Uit dankbaarheid. De directrice van de school heeft het gedicht bij die gelegenheid voorgelezen. Mevrouw Jager: "Ze hebben me zo goed geholpen. Ook

zoon, toen een jaar of 14, heeft het meisje onder zijn

mijn jongste kind, toen 3 jaar, kon naar school. Voor mij

hoede genomen. Ik zou deze mensen nog graag eens weer

als alleenstaande moeder was dat toen een uitkomst. Ze

zien. Ik woonde toen aan de Nachtegaalstraat 24, tegenover

hebben me veel uit handen genomen. Kleren met de

het speeltuintje van het Roomveldje. Misschien kan de

kinderen gekocht, noem maar op. Ik had toen mijn handen

moeder mij eens bellen: 06- 53 48 33 70."

vrij om overal achteraan te gaan. Ik heb niet zo snel opnieuw een huis gevonden. Ik heb er lang over moeten

Toermalijn

doen weer een eigen stekkie te vinden. Er waren ook

Het begon met een zonnige dag in mei

zoveel mensen en ik dacht ik red me wel." Na maanden

Zovelen van de school waren erbij

kwam er een eind aan haar zwervend bestaan.

Je rent voor je leven en denkt aan één ding. Als we dit overleven dan lach ik en zing

"Ik schrijf anders nooit gedichten. Dit komt rechtstreeks

Maar dan komt de tijd van de realiteit

vanuit mijn hart. De school wordt heel erg onderschat. Als

Kennissen of familie verloren

je mij vraagt wie het meest voor me heeft gedaan, dan zeg

Je huis ben je kwijt

ik de school. Ondanks de gedwongen verhuizing gaan de

Geen foto's, herinnering of wat dan ook maar

kinderen nog steeds naar de Toermalijn. De ramp werkt

Je zoekt dan echt steun bij elkaar

nog steeds door en dan is het belangrijk dat er mensen

Dan is er een school: "de toermalijn,"

zijn die dat begrijpen."

En het mag gezegd worden: dat is toch wel fijn Dat is wat wij nodig hebben na deze dip

"Er is nog iets dat ik heel graag wil. Direct na de ramp, na

We willen jullie danken uit het diepst onzer harten

de eerste knal, zijn er mensen bij mij naar binnen

Voor ons blijven jullie altijd lieve schatten

gevlucht. Een moeder, jaar of 25, en een meisje, ik denk Mevr. Jager

Pagina

haar dochter van een jaar of 4, allebei blond haar. Mijn

21

Zoveel opvang en zoveel begrip

Oproep

Jillis Kors, bewonersondersteuner Zuid In stadsdeel Zuid wonen ongeveer 260 gedupeerden van de vuurwerkramp. Voor deze gedupeerden staat Jillis Kors klaar. Hij is bewonersondersteuner in de Zuidwijken. Bij een selecte groep is hij bekend. Aan hem de vraag: wat doet een bewonersondersteuner precies? Jillis weet het netjes te formuleren: 'Een bewonersonder-

ik dat altijd in mijn achterhoofd'

steuner werkt aan de wederopbouw van het sociale leven

Jillis Kors luistert graag naar wat de mensen zelf willen.

van getroffenen van de vuurwerkramp. Wat dat in 'gewone

'Ik werk veel met enquêtes. Ik kom dan bij de mensen

woorden' precies voor de bewoners van Zuid betekent?

thuis met vragen als: wat zijn de problemen en wat moet

Je wilt eigenlijk dat de gedupeerden zich zo goed mogelijk

er veranderd worden. Net na de ramp zag je dat de mensen

thuis voelen in het 'nieuwe' stadsdeel. In mijn werk houd

vooral heel veel wilden praten. Het was vooral stoom afblazen, klachten over de gemeente, de regelingen.' Volgens Jillis hadden veel gedupeerden vorig jaar net na de ramp meer behoefte aan een luisterend oor dan aan leuke activiteiten in de wijk. Dat bleek ook wel uit de gesprekken die Jillis Kors met ze voerde. 'Nu komen de mensen meer tot rust. Ze komen hun huizen uit om weer iets te ondernemen. Dat verschil is echt te zien. Bewoners geven aan dat ze iets willen doen. Ik, als bewonersondersteuner, help ze met het organiseren van activiteiten. We doen het eigenlijk samen. Bovendien breng ik ze op de hoogte van de verschillende activiteiten in stadsdeel Zuid, zoals ontspanningstherapie. Die activiteiten zijn bijna altijd voor gedupeerden en niet-gedupeerden samen.

Jilles Kors

Op deze manier komen ze dus met elkaar in contact.' Jillis Kors neemt zijn taak zeker serieus. 'Ik trek de wijk in om ter plekke te helpen. Ik wil dat mensen me bellen als het nodig is. Ik hoop dat de gedupeerden zich sneller op hun gemak voelen in de vreemde wijk, dat is mijn doel.'

Vervolg-onderzoek naar psychische klachten

Mariel Meewisse, psycholoog en onderzoeker bij het Topzorgprogramma Psychotrauma.

Dit voorjaar gaat een vervolg-onderzoek van start om de geestelijke gezondheid van getroffenen van de vuurwerkramp in kaart te brengen. Het vervolg-onderzoek is een onderdeel van de Gezondheidsmonitoring Getroffenen Vuurwerkramp Enschede (kortweg Gezondheidsmonitoring) en haakt aan bij het gezondheidsonderzoek dat in november/december 2001 is uitgevoerd. Voor het vervolg-onderzoek

Miranda Olff geeft aan dat er nog niet zoveel bekend is

is de deskundigheid inge-

over waarom de ene persoon meer klachten heeft na een

schakeld van het

ingrijpende gebeurtenis dan de ander. "Dit onderzoek is

Topzorgprogramma

mede bedoeld om dat te onderzoeken. Zo kunnen we in

Psychotrauma van het

de toekomst mensen die na een ramp psychische klachten

Amsterdamse Academisch

krijgen beter helpen. Daarom is het belangrijk om kennis

Medisch Centrum.

te krijgen over zaken die het risico vergroten op langdurige

Miranda Olff, hoofd

psychische klachten en stressreacties na een ramp.

onderzoek bij het

Daarom is het ook belangrijk om te weten wat bescherming

Topzorgprogramma en

biedt tegen die klachten."

Mariel Meewisse, psycholoog en onderzoeker bij

Deelname aan het onderzoek

dit Topzorgprogramma

Mensen die hebben deelgenomen aan het tweede gezond-

lichten het onderzoek toe.

heidsonderzoek (eind vorig jaar) èn die toen hebben

Pagina

Bij het vragenlijstonderzoek (november/december 2001) werd

aangegeven dat zij benaderd mogen worden voor vervolg-

in algemene zin gekeken naar de geestelijk en lichamelijk

onderzoek, kunnen binnenkort bericht krijgen van de GGD

gezondheid. Bij het vervolg-onderzoek gaat het om het

Twente. "Omdat het een intensief onderzoek is, kan niet

uitgebreider volgen van specifieke psychische en stress-

iedereen meedoen aan deze dieptestudie. Daarom nemen we

klachten. Daarom wordt het vervolg-onderzoek ook een

door loting een steekproef om toch een goede afspiegeling

dieptestudie genoemd. Miranda Olff legt uit.

te krijgen van de bewoners."

"Na zo'n ingrijpende gebeurtenis als de vuurwerkramp

22

kunnen mensen last krijgen van allerlei klachten: slaap-

Wat wordt er van de deelnemers verwacht? Mariel Meewisse

problemen, somberheid, angstige of verdrietige herinne-

legt uit. "Iemand krijgt gedurende anderhalf jaar vier keer

ringen. Soms durven ze zelfs niet meer naar bepaalde

een vragenlijst om in te vullen. De eerste en de laatste keer

plaatsen te gaan. Het bijzondere van deze dieptestudie is

wordt hij of zij - thuis - door iemand van de GGD Twente

dat we de geestelijke gezondheid van deelnemers uitge-

geïnterviewd over mogelijke psychische klachten. Zoals

breid in kaart brengen. Dit doen we door het afnemen van

eerder beschreven nemen we bij een beperkte groep

vragenlijsten en door twee keer een uitgebreid persoonlijk

deelnemers ook speeksel af en doen we een korte taak

interview af te nemen. De stress van de ramp kan ook een

met hen. Zo kunnen we onderzoeken wat de lichamelijke

negatieve invloed hebben op de lichamelijke gezondheid.

stressreacties zijn na het meemaken van een ramp, en wat

Na een stressvolle periode kunnen mensen bijvoorbeeld

de invloed daarvan is op hun geheugen en concentratie.

sneller ziek worden. Daarom nemen we bij dit onderzoek bij

Het is daarom belangrijk dat zowel mensen mét als mensen

een deel van de mensen speeksel af. We meten daarin de

zonder klachten aan het onderzoek meedoen."

lichaamseigen stoffen: stoffen die het lichaam zelf aanmaakt in reactie op stress en stoffen die bescherming bie-

Privacy

den tegen ziektes", aldus Miranda Olff. Daarnaast vertelt

Mariel Meewisse wijst erop dat deelname aan de diepte-

zij dat stressreacties ook invloed hebben op het geheugen

studie, net als bij het gezondheidsonderzoek van november

en de concentratie. "Daarom nemen we bij dezelfde

/december 2001, geheel vrijwillig is. "Een deelnemer kan

beperkte groep een korte taak af."

zich op ieder moment uit het onderzoek terugtrekken, zonder dat dit gevolgen heeft voor de zorg die hij of zij

Waarom deze studie?

eventueel krijgt. Alle informatie behandelen we strikt

Wie loopt er meer risico op klachten? Wat biedt bescherming

vertrouwelijk en anoniem. We zorgen ervoor dat gegevens

tegen die klachten? In het vervolgonderzoek gaat het mede

niet op een bepaalde persoon zijn terug te voeren. De GGD

om een antwoord te krijgen op deze vragen. De vuurwerkramp

Twente benadert en interviewt de deelnemers en het AMC

is niet alleen een eenmalige extreme traumatische

verwerkt de anonieme gegevens. Deelname aan de diepte-

gebeurtenis, maar vaak volgt er ook nog een langdurige

studie staat los van deelname aan het gezondheidsonderzoek.

periode van stress. Is het wellicht de stress van de dagelijkse

Iemand kan bijvoorbeeld meedoen aan de dieptestudie én

problemen in de nasleep van de ramp die mensen kwetsbaar

aan het 3e gezondheidsonderzoek dat voor 2003/2004

maakt? Spelen gebeurtenissen die voor de ramp al plaats-

gepland staat. Iedere keer wanneer een dieptestudie-

vonden een rol? Of maakt het uit hoe mensen omgaan met

deelnemer zijn vragenlijst heeft teruggestuurd, ontvangt

stress op de verwerking van de ramp?

hij of zij een VVV-bon van 3 12.50."

Door wie wordt de dieptestudie uitgevoerd?

Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam is bij de dieptestudie

De dieptestudie is een onderdeel van de Gezondheids-

betrokken. In samenwerking met het Instituut voor

monitoring Getroffenen Vuurwerkramp Enschede (kortweg

Psychotrauma (IvP) zal het AMC het onderzoek uitvoeren.

Gezondheidsmonitoring). De Gezondheidsmonitoring

Het Instituut voor Psychotrauma is ook betrokken bij het

wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van

gezondheidsonderzoek dat in november/december 2001 is

Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het onderzoeksinstituut

uitgevoerd. De GGD Twente coördineert alle onderzoeken

"Topzorgprogramma Psychotrauma" van het Academisch

die horen bij de Gezondheidsmonitoring.

Korte impressie van een huisbezoek "Voor mij is de ramp over; vindt u niet?" "Komt u binnen, maar de ramp is voor mij allang over. 't Is

knap werk hoor. Pastoraat na ramp is later van start

al wel anderhalf jaar geleden dat de hulpverlener zei:

gegaan, ja zulke organisaties zijn er zo maar niet. Een pastor

'mevrouw, u redt het wel, ik kan u niets meer bieden, u bent

en een dominee? Mooi zeg, had ik dat maar geweten."

echt op de goede weg.' Zou het dan niet echt over zijn?

"Weet u wat mijn eigen broer laatste zei? Ik ging bijna uit

Ook de mensen in mijn omgeving weten nu wel dat ik in

mijn dak. 'Meid, 't is nu echt over, tob niet zo, je hebt het

de keuken stond, thee te zetten, en dat ik wakker werd in

allemaal mooier voor elkaar dan je ooit zelf had kunnen

de gang met het oor van de theepot nog in de hand.

betalen, je wou zo graag een nieuw bankstel en nu heb je

Gelukkig zat er nog net geen warm water in de pot, want

na een paar klappen alles nieuw en heeft het je nog geen

dan was ik nog verbrand ook. Nu is het gebleven bij een

cent gekost ook.' Je wilt geen ruzie, weet hij veel. Bij iede-

gat in het been. 'k schijn er een stuk steen op gekregen te

re klap breekt het zweet mij uit. 's Nachts droom ik de

hebben. Weet ik helemaal niks van. 't Is best genezen, het

meest enge dingen en zo kan nog wel meer opnoemen. Dat

litteken zit er nog wel, wilt u het zien? Nee, nou mooi is

doe ik maar niet, want voor mij is de ramp over, vindt u niet?” Pastoraat na ramp

denk ik nu."

p/a Het Kompas

"Misschien als het daar weer opgebouwd is, denken we

IJstraat 4

daar anders over. U bent van de kerk, nu weet ik het weer,

7523 HK Enschede

we zaten hier nog maar pas, toen iemand bloemen kwam

Tel.: 053-431 62 88

brengen van de kerk. Was dat van hetzelfde dan waar u

Fax: 053-431 78 22

nu van komt. Nee? Zomaar vanuit een groep vrijwilligers,

E-mail: [email protected]

Nieuw thema van Informatiepunt GGD Nazorg Vuurwerkramp: Depressie Eén op de vijf Nederlanders krijgt in zijn of haar leven te

bedplassen, obstipatie, hoofdpijn, angst, PTSS

maken met depressie. Meestal komen zij hier weer uit, soms

(=post traumatisch stress stoornis), verslaving, etc. Deze

op eigen kracht, soms met hulp. Toch zet een depressie

folders zijn in verschillende talen verkrijgbaar, zoals Turks

het leven vaak op de kop en roept heel wat vragen op.

en Arabisch.

Zoals: 'Wat is het verschil tussen somberheid en een

Daarnaast hebben we specifieke informatie voor verschillende

depressie?', 'Zijn er medicijnen tegen depressie?', 'Wat

leeftijdsgroepen, bijvoorbeeld kinderen, jongeren en ouderen.

kan de omgeving doen voor iemand met een depressie?'

Bij de gezondheidsvoorlichtster van de GGD Nazorg

en 'Kan ik iets doen om een depressie te voorkomen?'

Vuurwerkramp kunt u terecht met al uw vragen over

Er zijn folders en boeken, die duidelijke en toegankelijk

gezondheid. Daarnaast kunt u bij haar informatie krijgen

informatie geven over depressiviteit. Een depressie is

over de onderzoeken van de Gezondheidsmonitoring

overigens over het algemeen goed te behandelen.

Getroffenen Vuurwerkramp Enschede.

Het informatiepunt van de GGD Nazorg Vuurwerkramp zal

De gezondheidsvoorlichtster is op maandagmorgen van

aan het thema, depressiviteit, de komende tijd extra

9.00 tot 13.00 uur telefonisch bereikbaar via 0800-1100.

aandacht besteden.

Wanneer u uw gezondheidsvragen liever in een persoon-

Deze folders en boeken kunt u hier in de hal van de

lijk gesprek aan haar stelt, kunt u haar ook bellen voor

Noordmolen, Molenstraat 50, vinden.

een afspraak.

De folders kunt u gerust meenemen, de bibliotheekboeken zijn ter inzage. Bij dit informatiepunt kunt u ook informatie

Jetty Siemerink

vinden over verschillende andere gezondheidsklachten,

Gezondheidsvoorlichtster GGD Nazorg Vuurwerkramp

die een relatie kunnen hebben met de vuurwerkramp. Zo

0800-1100

zijn er folders over: slapeloosheid, stress, hyperventilatie,

Pagina

We zitten er weer netjes bij, vindt u niet? We blijven hier,

23

het niet, maar ik draag toch meestal lange broeken.

Tjeerd Greebe van Joop's Broodjes: 'Ik wilde zo snel mogelijk weer aan de slag; lekker broodjes smeren' 'Als ondernemer moet je altijd positief zijn. Als je geen geloof hebt in de toekomst, dan kun je beter morgen stoppen. Na de vuurwerkramp wilde ik ook zo snel mogelijk weer aan de slag. Lekker broodjes smeren.' Tjeerd Greebe van Joop's Broodjes aan de Deurningerstraat stond op vrijdag, vier dagen na de rampzalige 13e mei 2000, alweer in z'n zaak. Dat was mogelijk omdat de schade aan z'n pand meeviel. De ruiten lagen eruit en kozijnen waren ontzet. Tjeerd, die met nog een personeelslid en een klant in de zaak aanwezig was op het moment van de explosies, kwam er zonder kleerscheuren af. 'Daarom beschouw ik mezelf ook niet als een slachtoffer, maar als een getroffene. Ik had alleen materiele schade en materiele schade kan worden hersteld.' materiele schade zonder problemen werd hersteld en vergoed, is er toch nog sprake van enige schade als gevolg van inkomstenderving. 'Ik moest het vooral hebben van zakelijke klanten. Veel ondernemers, die een bedrijfje hadden in de Bamshoeve, kwamen regelmatig even een hapje eten, Tjeerd Greebe

vaak ook met klanten. Die ondernemers zitten nu voor een deel op andere plekken in de stad en je komt nu eenmaal niet zo snel vanaf bijvoorbeeld industrieterrein De Marssteden hier even een broodje eten. Hoewel het op zich weer goed loopt met de

Pagina Pagina

24

Na de eerste schrik en verwarring, stond voor Tjeerd Greebe

zaak, mis ik daardoor nog steeds een stukje van de omzet.'

al snel vast: we gaan zo snel mogelijk de draad weer

Greebe gaat er van uit dat hij dat stukje inkomstenderving

oppakken. 'Het heeft geen zin om lang met zelfmedelijden

gecompenseerd krijgt uit het rampenfonds voor ondernemers.

te blijven zitten.'

Hij heeft er ook alle vertrouwen in, dat hij dan de periode

Een paar dagen, direct na de ramp, mocht Greebe niet in

kan overbruggen tot de rampwijk weer is opgebouwd.

zijn zaak. Meteen nadat hij toestemming kreeg persoonlijk

Greebe hoopt dat er ook weer bedrijfjes zullen worden

de schade op te nemen, liet hij de ramen provisorisch

gevestigd. 'Dat zijn voor mij toch potentiële klanten.'

dichtspijkeren en deed hij de deur weer open voor klanten. Greebe: 'Het waren wel rare dagen. Door afzettingen waren we nog niet 100 procent bereikbaar. En we hadden heel andere klanten dan normaal. We kregen veel journalisten en tv-ploegen over de vloer, maar ook verzekeringsmensen

Colofon

die de schade kwamen opnemen in het gebied. Ook gedupeerde ondernemers uit het gebied en buurtbewoners kwamen hier om even 'n hapje te eten, een kopje koffie te drinken en over de ramp te praten. Dat was soms best moeilijk en emotioneel. Tenslotte ben je ondernemer en geen hulpverlener. Maar achteraf denk ik dat het goed is geweest om de zaak snel weer open te doen. Zelf heb ik het toch ook als prettig ervaren.' Na al een aantal jaren in de zaak bij zijn schoonvader te hebben gewerkt, werd Tjeerd Greebe op 1 januari 2000 officieel eigenaar van Joop's Broodjes. Dat hij nog maar zo kort eigenaar was van de zaak, bleek voor Greebe na de vuurwerkramp een geluk bij een ongeluk. 'Mijn verzekering was daardoor bijvoorbeeld up to date en dat is voor mij zeker een groot voordeel geweest. De schade die ik had, kon heel snel en zonder problemen worden afgehandeld.' Greebe is op dit moment nog bezig om de schade als gevolg van inkomstenderving te claimen bij het rampenfonds voor gedupeerde ondernemers. 'Dat is nog wel een hele papierwinkel, die veel tijd kost. En als je broodjes aan het smeren bent, dan kun je nu eenmaal geen papieren invullen. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat het allemaal goed komt.' Hoewel Greebe zijn zaak snel weer kon voortzetten en de

Het maandblad '13 mei - Opnieuw Beginnen' is een uitgave van het Informatie en Adviescentrum en is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij de nazorg van de vuurwerkramp. Het maandblad biedt informatie voor gedupeerden, particulieren, kunstenaars en ondernemers en wil een neutraal podium zijn waarop gedupeerden kunnen reageren op gebeurtenissen, vragen kunnen stellen en hun verhaal kwijt kunnen. Ingezonden stukken zijn welkom. Aan de inhoud van dit maandblad kunnen de lezers geen rechten ontlenen. Wilt u een bijdrage leveren? Als uw ingezonden brief, vraag of artikel voor het einde van de maand binnen is, dan wordt het zoveel mogelijk in de uitgave van de daarop volgende maand geplaatst of behandeld. De redactie bestaat uit Jeffrey Brinkman (Belangenvereniging Slachtoffers vuurwerkramp), Tieti Hoekstra (Mediant), Jan Schukkink, Eva Telgenkamp (Informatie en AdviesCentrum), Willeke Hulleman (projectbureau Wederopbouw), Wout Zweers (kunstenaars). Tekstbijdragen van Ben Siemerink. Fotografie: Johan Ghijsels, Cees Elzenga Fotografie pagina 14: Twentsche Courant Tubantia Vormgeving: Digidee Reclamestudio Redactieadres: Informatie en AdviesCentrum, t.a.v. Dhr. A.J. Schukkink Postbus 167, 7500 AD Enschede, tel. 0800 - 1100 Email: [email protected] of iac.enschede.nl