Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp. Het ging mis met die storm in het najaar

13 Mei

Uitgave 21, april 2003

Nieuwskrant

Informatief magazine betreffende de gevolgen van de vuurwerkramp Uitgave 1, april 2001 Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp.

Voor toelichting op de inhoud in het Turks of Marokkaans kunt u 0800-1100 bellen. Türkc,e íc,erikle ilgili ac,iklamalar ic,in bu numarayi arayabilirsiniz: 0800-1100! 0800-1100

Het ging mis met die storm in het najaar

Frans Bossink en zonen

Frans Bossink woont sinds enkele maanden met zijn gezin in een van ‘De Wachters van Roombeek’, de rij gerenoveerde huizen op de hoek van de Lasondersingel en de Deurningerstraat. Dat is overigens niet de reden dat we hem opzoeken, hoewel er veel te vertellen zou zijn over de lotgevallen van de families in deze huizen. Met een strak aanwaaiende noordoostenwind en de vorstperiodes van deze winter, is het bepaald geen lolletje om hier te wonen aan de rand van het openliggende rampgebied. In de komende jaren zal blijken wat de waarde is van het project ‘stoom en kokend water’ dat hier is uitgevoerd, om voor de tweede herdenking van de ramp enkele huizen weer bewoonbaar te maken.

We luisteren naar Frans Bossink omdat hij met een van

“Nu moet je weten dat uitgerekend dit kind nooit heeft

zijn kinderen behoort tot de categorie ‘late’ getroffenen

laten merken dat hij geschrokken was op 13 mei. Hij zat ten

van de vuurwerkramp.

tijde van de ontploffingen in een zitje in de auto, samen

“Het ging mis met mijn zoon tijdens de storm in oktober

met zijn broer. Die was wel meteen overstuur maar hij

vorig jaar. Wij liepen hier vlakbij te wandelen en omdat er

keek alleen maar om zich heen. Geen tranen, geen gehuil,

een ernstig ongeluk was gebeurd in Het Amelinkse bos,

niets. We woonden toen aan de noordelijke rand van het

vlogen een politieauto, de brandweer en een ambulance

gebied en thuis was het natuurlijk paniek. Mijn vrouw is

met zwaailicht en sirene voorbij. Het kind raakte volledig

op de fiets een van mijn oudere kinderen gaan zoeken, de

overstuur, niet een beetje huilen en dan getroost kunnen

hond was volledig door het dolle, en iedereen liep door

worden, nee, volstrekt door het lint. Onze huisarts zei

elkaar om te redden wat er te redden viel. Maar hij bleef

meteen: ‘Onderschat dit niet’. Daar begon het mee.

stoïcijns onder alles. Tot dit najaar, tijdens die storm.

Informatie- en Adviescentrum

“Bijna tegelijkertijd liep een van mijn andere kinderen

“Behalve met mijn huis en mijn gezin, ben ik de afgelopen

vast in zijn verdriet om wat er allemaal veranderd is. Hij

twee jaar heel druk geweest met mijn werk. Ik heb een

mist zijn vroegere leventje. Vroeger speelde hij op straat

bedrijf opgericht. Om een of andere reden zit daar sinds

met zijn vriendjes. Hier kan dat niet. Achter is het nog een

de herfst vorig jaar de klad in. Dat deed de deur dicht.

kale vlakte en aan de voorkant is het te gevaarlijk met het

Al die agressie die ik voel over wat er gebeurd is, hoe

verkeer. Met hem kwamen we via de SMD bij Aart Hop

mensen geprofiteerd hebben van de ramp, de plunderingen

terecht. Hoewel hij als schoolgericht maatschappelijk werker

die ik heb gezien, die hele zooi aan ellende waar je over

veel met kinderen te maken heeft die nog lijden onder de

hoorde en wat je om je heen zag. Ik voelde zo een woede.

emoties van de ramp, begeleidt hij ook volwassenen.

En dan nu ook nog die tegenvallers met dit huis. Ik kan er

Aart Hop zei op een gegeven moment dat hij het idee had,

niet meer tegen. Er komen nu ook dingen van vroeger

dat het met mijzelf ook niet helemaal goed zat. Dat was

boven. Als me geen hulp was aangeboden, ben ik bang dat

wel even slikken want de rol van slachtoffer is niets voor

ik volledig doorgedraaid zou zijn. Kun je dat begrijpen?

mij. Maar hij had wel gelijk.

En dat nadat ik twee jaar lang niet kapot te krijgen leek.”

U vraagt, wij antwoorden! Heeft u vragen waar u nu wel eens een antwoord op wilt hebben? Richt uw vraag aan de redactie, postbus 167, 7500 AD of via www.iac.enschede.nl. Als uw vraag voor het eind van de maand binnen is, dan volgt het antwoord in de volgende uitgave.

Pagina

Bianca de Geus

Antwoord

Psycholoog bij Mediant

Om uw vraag te kunnen beantwoorden heb ik contact gezocht

Vraag

met de Dienst Maatschappelijk Ontwikkeling (DMO). Ik heb hen

Ik ben een vrouw van 35 en heb

gevraagd welke gevolgen een eventuele tegemoetkoming via de

twee kinderen. Een dochter van

UPV kan hebben voor mensen die een uitkering Algemene

12 en een zoon van 10. Met de

Bijstandswet (Abw) ontvangen. Hieronder vindt u het antwoord

jongste leek het vlak na de ramp

van de DMO:

wel goed te gaan maar nu lijkt het

Bij de toepassing van de Abw dient rekening te worden gehouden

net of de problemen duidelijker

met het inkomen en het aanwezige vermogen, de zogenaamde

worden. Hij durft nooit alleen

vermogenstoets: Voor zover de uitkeringen materiële letselschade

2

thuis te zijn en is erg bang voor geluiden. Soms verstijft

betrekking hebben op vergoeding van gemaakte kosten kunnen

hij helemaal. Een vriendin vertelde me dat het misschien

deze uitkeringen bij de bijstandsverlening buiten beschouwing

wel goed zou zijn wanneer hij naar Mediant gaat. Ik heb er

gelaten worden, tenzij daarvoor eerder bijstand is verleend. In

met hem over gesproken maar het lijkt hem niks om te

dat geval zal dit met de verstrekte bijstand verrekend moeten

gaan praten met een psycholoog. Zijn er ook andere

worden.

behandelingen dan praten met een psycholoog?

Verder geldt het hierna volgende. • Als de “uitkering i.v.m. loonderving wegens ziekte” betrekking

Antwoord

heeft op een periode waarover men bijstand ontving, zal de

Omdat ik niet werk met kinderen maar met ouderen, heb ik deze

uitkering over die periode met de verstrekte bijstand verrekend

vraag aan mijn collega voor gelegd die dagelijks kinderen behandelt.

moeten worden. In alle andere gevallen geldt de uitkering als

Haar naam is Marlein Weener en zij gaf het volgende antwoord:

vermogen in de zin van de Abw (zie onder, vermogenstoets).

Gezien de klachten lijkt het me inderdaad goed dat u uw zoon

• De “uitkering i.v.m. functionele invaliditeit” wordt als vermogen

aanmeldt bij Mediant. In alle behandelingen wordt natuurlijk

in de zin van de Abw beschouwd. In het kader van de Abw dient

gepraat maar daarnaast wordt er ook gebruik gemaakt van

rekening te worden gehouden met het aanwezige vermogen, zie

spel en tekenen. Vaak horen we dat kinderen er tegen opzagen

hierna.

maar na het eerste gesprek blijkt het dan toch mee te vallen. Dus laat u hier niet door weerhouden en bespreek met uw zoon

Vermogenstoets

dat hij in ieder geval een eerste gesprek aangaat. Dan kan hij

Bij de bijstandsverlening kan een bepaald bedrag worden vrijge-

daarna altijd nog zelf beslissen.

laten (art. 54 Abw). Dit zogenaamde vrij te laten vermogen is per 01.01.2003 vastgesteld op:

Maria Riezenbeek, IAC

• 3 9.950,- voor een echtpaar/ alleenstaande ouder

Vraag

• 3 4.975,- voor een alleenstaande

Onlangs heb ik een aanvraag

Als de rechthebbende na de ontvangst van de vergoeding over een

ingediend voor een uitkering in

vermogen beschikt dat meer is dan het voor hem geldende vrij te

het kader van de UPV omdat ik

laten vermogen, dan wordt de bijstand beëindigd (interingsperiode).

ernstige psychische klachten heb

In ieder geval dient een bijstandsgerechtigde de DMO te informeren

overhouden als gevolg van de

over de ontvangst van een uitkering. De beoordeling of meerver-

vuurwerkramp. Ik heb deze

mogen buiten beschouwing wordt gelaten berust bij de Dienst

week een bedrag gekregen waar

Maatschappelijke Ontwikkeling.

ik erg blij mee ben. Echter een vriendin van mij zegt dat er nu gekort zal worden op mijn

Indien u naar aanleiding van het bovenstaande nog vragen

bijstandsuitkering. Klopt dat?

heeft, dan kunt u contact opnemen met uw contactpersoon van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling.

Onderzoeker/behandelaar Y. Güzelcan verwacht opzienbarende resultaten

december, uiterlijk januari van het volgend jaar, de resultaten van het onderzoek gepubliceerd kunnen worden. En kunnen er naar zijn stellige overtuiging veel beter preventieve maatregelen worden genomen tegen lichamelijke ziektes bij patiënten met posttraumatische stressstoornis.

Onderzoek naar ‘ziekmakende stressstoffen’ Hoewel er pas rond de komende jaarwisseling wetenschappelijk verantwoorde conclusies kunnen worden getrokken, vermoedt psychiater in opleiding/artsonderzoeker Y. Güzelcan nu al

Inhoudsopgave

‘opzienbarende’ resultaten van een onderzoek naar lichaams-

Artikelen

stoffen die voor mensen met

• Het ging mis met die storm in het najaar

1

een posttraumatische stress-

• Onderzoeker/behandelaar Y. Güzelcan verwacht

3

stoornis de kans op ziektes

Pagina

opzienbarende resultaten

verhogen. Acht, op indicatie van Mediant aangewezen

• Grolsch werd bezocht door kinderen van 6 tot 12 jaar

getroffenen van de vuurwerkramp, worden de komende

• Oproep: stel zelf uw eigen kalender samen

10

maanden door Güzelcan onderzocht en behandeld. Dit alles

• Kinderkunst: de Bonifatiusschool

12

in het kader van een landelijk wetenschappelijk onderzoek

5

is er mooier van geworden

onder auspiciën van het Topzorgprogramma psychotrauma

• Met de meeste mensen gaat het weer goed

16

van het AMC/De Meren in Amsterdam, waaraan wordt

• Aanmelden schade tot 1 juli 2003

17

deelgenomen door in totaal 100 mensen met een

• Peter Wijntje (SMD) heeft een duidelijke boodschap 18

post-traumatische stressstoornis.

• Hulp zoeken bij het maatschappelijk werk.

19

• Sosyal hizmetler kurumu (SMD)

20

biologische gevolgen voor mensen die een schokkende

• Nazorg Vuurwerkramp

20

gebeurtenis als een ramp, een ernstig ongeluk, een

• Ik kan mijn dochters niet uitleggen dat zoiets

21

verkrachting of overval hebben meegemaakt. Volgens Güzelcan hebben mensen met ernstige psychische klachten na zo’n schokkende gebeurtenis een verhoogd

niet weer kan gebeuren • Jan Sprakel gaat op oude voet door met zijn galerie

24

De Potkachel

risico op lichamelijke kwalen als hart- en vaatziekten. ‘We onderzoeken stoffen in het bloed, die psychische klachten tot gevolg hebben. Op basis van de uitkomsten van dit

Rubrieken

onderzoek kunnen psychische klachten sneller verholpen

• U vraagt, wij antwoorden!

2

worden met medicijnen. En dat betekent weer dat mensen

• BSVE: Nieuw bestuur voor belangenvereniging

4

met een posttraumatische stresstoornis beter beschermd

• Henk Bakker: Rampgerelateerd

5

kunnen worden tegen lichamelijke ziektes.’

• Activiteiten en regelingen

De vakterm voor de stoffen in het bloed die psychische

• Opnieuw Beginnen aan de Singel

klachten veroorzaken bij mensen na een schokkende

• Het moment van...

15

gebeurtenis luidt ‘biologische markers’. Een journalist van

• Gezondheidsmonitoring

22

een grote landelijke krant, die Güzelcan interviewde in het

• Ondernemersnieuws

23

Pagina

6 11

kader van het onderzoek, bedacht de term ‘ziekmakende stressstoffen’. Een term, die volgens Güzelcan de lading

Van de redactie:

heel goed dekt.

In deze uitgave van '13 mei Opnieuw Beginnen' veel aandacht voor allerlei activiteiten. De bewonersondersteuners zijn

Gedurende vier maanden is Güzelcan een dag in de week

verantwoordelijk voor de gevarieerde programma's in alle

in Enschede voor behandeling van de acht mensen, die

stadsdelen. Tot september, want dan worden hun bezig-

deelnemen aan het onderzoek. Alle acht werden aan het

heden drastisch ingekrompen. Reguliere instellingen

begin van de behandeling geïnterviewd en moesten naar

moeten dan de activiteiten opnemen in hun normale

het AMC in Amsterdam voor het afnemen van bloed.

werk. Met uitzondering van Noord, daar blijft nog een

Güzelcan: 'Aan het eind van de onderzoeksperiode, op

extra bewonersondersteuner enkele jaren actief.

1 oktober, volgt er opnieuw een bloedtest. Maar we meten

Het aangekondigde interview met Fred Bosman gaat niet

niet alleen tijdens dit onderzoek, de mensen worden ook

door. Bosman bleek zijn koffers al gepakt te hebben toen

behandeld. Ze krijgen psychotherapie.'

onze redacteur belde.

Aan het eind van de door het AMC ontwikkelde en

Tenslotte graag uw aandacht voor de kunstwerken. We

16 wekelijkse sessies omvattende psychotraumatische

willen graag uw mening over de kunst die in de loop van

behandeling wordt niet alleen weer bloed afgenomen,

de tijd in dit maandblad is afgedrukt. Bij voldoende

maar worden de deelnemers ook opnieuw geïnterviewd.

belangstelling kunnen we er misschien een kalender mee

Zo kan dan, wetenschappelijk onderbouwd, het effect van

maken. Als herinnering aan het maandblad. Want het

de behandeling worden bepaald. Güzelcan verwacht dat in

laatste nummer verschijnt in juni dit jaar.

Pagina

Het onderzoek is vooral gericht op het aantonen van

3

Wat kunt u verwachten?

Nieuw bestuur voor belangenvereniging De leden van de Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp Enschede hebben dinsdag 1 april tijdens een bijzondere ledenvergadering een nieuw bestuur gekozen. Na een hectische periode waarbij geprobeerd is wederzijds vertrouwen te winnen tussen vrijwilligers, een deel van het personeel en het zittende bestuur, was dit nog de enige oplossing de BSVE overeind te houden. De crisis waarin de vereniging geraakt was heeft de belan-

De nieuwe bestuursleden zijn:

genorganisatie geen goed gedaan. Voorafgaand aan de

Gerrit Bijvank, voorzitter

ledenvergadering is dan ook hard gewerkt een bestuur te

Siem Bosman, secretaris

presenteren dat veelzijdig is en bereid is de vereniging een

Servet Tuluk, penningmeester

positieve duw in de rug te geven. Om de leden te overtuigen

Ruud Braker

van hun goede wil, presenteerde het bestuur op deze

Gerard Dijkman

avond een plan van aanpak en een aantal actiepunten.

Pietje During

Zo wil het nieuwe bestuur eind april inzicht hebben in

Malika Lakhloufi

hoeveel cliënten van de BSVE nog met problemen kampen.

Theo Rodenboog

Een haalbaar doel, omdat al vanaf januari dagelijks

Donato de Vivo

belrondes plaatsvinden onder de leden en er inmiddels al zevenhonderd leden zijn gevraagd naar hun huidige situatie. Op basis van deze gegevens wil het bestuur een Pagina

voorstel doen voor de organisatiestructuur. Met andere woorden: welke expertise is nodig en wat worden de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de

4

personeelsleden. Gekoppeld daaraan wil het bestuur ook kijken naar de eigen invulling. Wie heeft welke professionaliteit en wie neemt belangrijke zaken als communicatie, personeel of juridische zaken onder haar hoede. Dit alles wil het bestuur verwerken in een bedrijfsplan dat eind juni aan de gemeente en aan de leden gepresenteerd gaat worden. Gehoopt wordt dat de gemeente instemt met de begroting voor 2004 en 2005 en de BSVE in rustiger vaarwater terecht komt om daadwerkelijk haar doelstellingen te halen. Op enkele vragen en punten van kritiek na, kregen de aspirant bestuursleden van de zaal groen licht dit plan uit te voeren. Tijdens een algemene ledenvergadering eind juni wil het bestuur haar resultaten presenteren en zich al dan niet definitief kandidaat stellen als bestuurslid.

In de uitnodiging die begin maart is verstuurd naar de leden heeft het oude bestuur bestaande uit Albert Vasse,

Voor alle duidelijkheid. Het kantoor van de BSVE aan de

Bill Wei, Jan Calis, Marian Freriksen en Else Kemink haar

Boddenkampsingel is gewoon elke werkdag geopend van

dank uitgesproken voor het vertrouwen dat ze bijna drie

09.00 tot 17.00 uur (vrijdag tot 15.00 uur). Mensen met

hebben mogen genieten. Met de passende tekst:”In het

vragen of suggesties naar het nieuwe bestuur kunnen dit

licht van de vuurwerkramp en de gebeurtenissen van de

via het kantoor doorgeven. Elke werkdag is er tot 11.00 uur

afgelopen drie maanden past ons slechts bescheidenheid,”

inloopspreekuur waarvoor geen afspraak gemaakt hoeft

namen de vijf leden afscheid als bestuur. Veel leden

te worden. Vanwege de krappe personeelsbezetting op dit

maakten van de bijeenkomst gebruik om de oud-bestuurs-

moment is de kans aanwezig dat de medewerkers na 11.00

leden nog eens persoonlijk te bedanken voor hun inzet en

uur in gesprek zijn of vanwege overleg niet aanwezig zijn.

daadkracht in een aantal zeer moeilijke jaren. Dit heeft de vijf oud-bestuurders ongetwijfeld erg goed gedaan.

Rampgerelateerd?

De fabriek van Grolsch vormde in de beleving van sommige

Sinds 13 mei 2000 kennen we een nieuw woord: rampge-

kinderen en mischien ook wel voor sommige ouders nog

relateerd. Het is nog zo nieuw, dat mijn tekstverwerker

steeds een gevaar voor ontploffing. Om het vertrouwen bij

het niet herkent en ook in het groene boekje van de

te stellen en te laten zien hoe de ammoniak tanks beschermd

Nederlandse taal vind je het niet terug. Het woordje kan

worden, is in nauwe samenwerking tussen Grolsch,

nogal wat gevolgen hebben, en het lijkt ook het denken

Bewonersondersteuners, Oase (werkplaats voor creatieve

van de gemeente en landelijke overheid te beïnvloeden.

therapie aan asielzoekers en vluchtelingen) en Mediant

Veel mensen hebben al met het begrip te maken gehad.

Nazorg Vuurwerkramp een bezoek georganiseerd op

Verzekeringen willen weten in hoeverre schade rampge-

woensdagmiddag 19 maart.

relateerd is. De UPV-regeling gaat uit van problematiek die

Aan dit bezoek hebben 26 kinderen met de begeleiders

door de ramp is veroorzaakt. En zelfs in de Nazorg wordt

deelgenomen. Het begon met een warm en vriendelijk

gekeken in hoeverre problemen samenhangen met de ramp.

ontvangst door Grolsch. De kinderen en de begeleiders

Soms is dat wat lastig, maar als je er over nadenkt is het

werden persoonlijk ontvangen en voorzien van frisdrank,

op het eerste gezicht heel begrijpelijk. Als er regelingen

koffie of thee. Nadat er vier groepen gevormd waren, gingen

getroffen worden die bedoeld zijn voor mensen die vanwege

wij onder deskundige begeleiding een kijkje nemen in de

de ramp schade hebben geleden, lijkt het voor de hand te

fabriek.

liggen om steeds te kijken of de schade daadwerkelijk

Langzaam gingen we met de lift naar boven en van daaruit

samenhangt met de ramp.

konden we zien hoe hoog het allemaal was. Ook de

Zolang je heel precies weet wat door de ramp veroorzaakt

grondstoffen van het bier mochten we even zien, ruiken

wordt en wat niet, is er niets aan de hand. Maar dat is nog

en voelen. Wij zagen ook hoe het echte ‘Grolschgist’

niet zo simpel. Bij allerlei zaken met verzekeringen en andere

bewaard en vermeerderd wordt.

instanties spelen verschillen van inzicht. Vaak vindt dan

Bij de grote tanks aangekomen hadden de kinderen veel

een partij (meestal de partij die iets zou moeten betalen)

vragen. Voor velen was het een geruststelling om te zien dat

dat een zaak niets met de ramp te maken heeft terwijl de

de ammoniaktanks niet zo enorm groot zijn als ze dachten

andere partij (de gedupeerde) daar heel anders over denkt.

en het was ook fijn om te horen dat de eigen brandweer

Veel van dit soort geschillen zijn in de loop van de tijd

meteen na de ramp de tanks is gaan koelen. Aan het eind

opgelost, een aantal zaken is nog onderwerp van juridisch

van de rondleiding kwamen we bij de brandweer van Grolsch

gesteggel. Uiteindelijk zullen na verloop van tijd ook deze

en het personeel gaf uitleg hoe ze te werk gaan bij

zaken geregeld zijn.

calamiteiten. De kinderen mochten in de brandweerwagen

Echt ingewikkeld wordt het als getroffenen ook zelf het

gaan zitten en kregen uitleg hoe het allemaal werkte.

verband niet meer leggen met de ramp. Pas vertelde iemand dat hij niet meer de aandacht voor zijn kinderen kon opbrengen zoals hij dat graag wilde. Na de ramp hadden zijn vrouw en hij de zaken redelijk kunnen regelen. Schade aan het huis was hersteld, verzekering geregeld, en nu zou alles goed moeten zijn. Maar ja, ‘ik ben vaak zo kortaf.’ Heeft dat nu bij deze meneer met de ramp te maken? Je kunt het eigenlijk niet zeggen. Het kan natuurlijk zijn. Maar ook al is dat zo, er zullen allerlei andere zaken doorheen spelen: de kinderen zijn intussen in de puberteit, hij heeft zelf een andere baan, er zijn ook wat gezondheidsproblemen geweest, en nog wat van die zaken. Is zijn zorg over zijn manier van ‘vader zijn’ een rampgerelateerd probleem? En stel je voor dat een van zijn kinderen het niet redt,

Het laatste deel van de middag werd verzorgd door Oase.

hangt dat dan samen met de ramp?

Begeleiders en kinderen werden gescheiden. De kinderen

De mensen die de ramp hebben meegemaakt hebben

werkten samen met de medewerkers van Oase aan een

ongeveer twee keer zoveel problemen als een vergelijkbare

(levend) schilderij en de begeleiders mochten er geluid bij

groep zonder gezamenlijke ramp zo bleek uit het gezond-

maken. Hiervoor hebben de kinderen hard gewerkt en

heidsonderzoek. Ondanks campagnes en hulpverlenings-

drie schilderijen van gemaakt die ze zelf uitbeeldden. Bij

instellingen die verschrikkelijk hun best doen, mag je

de begeleiders onstond een spontaan gesprek over wat

ervan uitgaan dat ook na een paar jaar er nog een groot

men hoorde voor, tijdens en direct na de ramp.

verschil in gezondheid blijft. In die tijd heeft iedereen

Toen we weer bij elkaar waren gingen de kinderen in kleine

natuurlijk al weer het nodige meegemaakt en nieuwe

groepjes de schilderij uitbeelden en de ouders maakten

tegenslagen komen vaak harder aan dan vroeger. Maar

hiervoor geluid. In eerste instantie met een kleine tussen-

wat is in het leven van een individuele getroffene dan nog

pauze en daarna in sneller tempo. Het was prachtig om

rampgerelateerd? Wie het weet mag het zeggen.

zien hoe mooi het was geworden.

Activiteiten in de nazorg moeten zich beperken tot ramp-

Het bezoek werd afgesloten met een zakje snoep dat aan

gerelateerde problemen. De overheid zal de organisaties

de kinderen uitgedeeld werd. Hopelijk heeft deze middag

hierop steeds duidelijker gaan afrekenen. We zitten met

bijgedragen aan vermindering van de angst voor

een groot gezondheidsprobleem onder getroffenen zo blijkt

ontploffing van Grolsch. Hiermee zou de beoogde doel om

uit recent onderzoek. Maar als het straks zover is dat het

de beeldvorming te veranderen gelukt zijn.

bij individuele getroffen bijna niet meer helder is waar het R. Canel,

preventiewerker Mediant Nazorg Vuurwerkramp

van komt, waar kan deze groep dan terecht? Henk Bakker, preventiewerker Mediant Nazorg Vuurwerkramp

Pagina

5

Grolsch werd bezocht door kinderen van 6 tot 12 jaar.

&

Activiteiten Regelingen

Herdenking 13 mei

De Turkse mannengroep komt wekelijks bij elkaar in het Kompas. Op woensdagavond tussen 21.00 en 23.00 uur. Gezelligheid wordt afgewisseld met serieuze onderwerpen. Zo wordt er regelmatig voorlichting gegeven over zaken waar gedupeerden belang bij kunnen hebben. Dit jaar wordt de herdenking anders dan de beide vorige jaren. Allereerst is er nu een stichting die dit jaar voor de eerste keer de herdenking bedenkt en organiseert.

FARO: de ramp na de ramp Van slachtoffer naar probleem

Voorzitter is Evert Jan Veldman van het project Pastoraat na Ramp. Andere bestuursleden zijn Marianne Bauland, Ineke Buschenhenke, Servet Tuluk en Armand Dohmen. Het motto voor de herdenking luidt dit jaar: 'herdenken is stil staan en verder gaan. Je hebt vandaag het verleden nodig voor de toekomst. Herdenken is stil staan bij wat Enschede is aangedaan. Herdenken is ook letterlijk stil staan, bij het kinderkunstwerk, bij de hekken om het bouwterrein. Herdenken is verder gaan zonder te vergeten, het meest verschrikkelijke met creativiteit te lijf gaan. Je gunt het de ramp niet om het leven lam te leggen. Herdenken is ook letterlijk verder gaan in de stille tocht

Pagina

6

Cor ten Hove, de schrijver van het boek 'Faro: de ramp na

die we maken.' Herdenken is ook dat je de geschiedenis

de ramp,' is een overlevende van de vliegtuigramp die op

op een zinvolle manier tot geschiedenis weet te maken.

21 december 1992 in Faro, Portugal, plaatsvond. Het boek is

Herdenken klinkt zo zwaar; feitelijk doen we het iedere

een verslag van zijn ervaringen van de crash en de tien jaar

dag. Toch is het goed daar eens bij stil te staan.

die daarop volgden. Jaren waarin hij probeerde op koers te

Hoe het programma er definitief uit komt te zien is nog

blijven in de doolhof van allerlei voorzieningen op het

niet helemaal uitgewerkt. Gedacht wordt aan een sober

gebied van hulp- en dienstverlening. De verschillende takken

programma geconcentreerd op dinsdag 13 mei. Een bijeen-

van hulpverlening die vaak volledig los van elkaar en langs

komst bij het kindermonument zal hierbij een belangrijke

elkaar heen werken, terwijl voor de getroffene de klachten

rol spelen, muziek en bloemen, gecombineerd met een

een geheel vormen en niet los van elkaar gezien kunnen

stille wandeling door het voormalige rampgebied dat nu in

worden. Aanvankelijk wordt Ten Hove door de instanties

opbouw is. Op de middag van 13 mei wordt er niet

gezien als slachtoffer, maar naarmate de tijd verstrijkt,

gewerkt in Roombeek, terwijl alle klokken om 15.25 geluid

wordt hij steeds meer gezien als het probleem. Het boek is

zullen worden. Bovendien wordt een tentoonstelling

een verslag van deze statusverandering.

voorbereid waar kinderkunst en fotografie een belangrijke

'Mijn leven wordt steeds meer een Kafkaiaans juridisch

rol in spelen. In de tweede helft van april worden de puntjes

drama: alle zaken hangen met elkaar samen maar worden

op de i gezet. Het precieze programma kunt u lezen in

los van elkaar behandeld. De inschakeling van advocaten

Huis aan Huis van 30 april en van 7 mei.

lijkt de problemen juist te verergeren.'

Op de reclamezuilen worden affiches aangebracht.

Naast het persoonlijke verslag van zijn ervaringen doet Ten Hove ook aanbevelingen voor verbetering van de zorg na rampen. Zijn ervaringen worden aangevuld door een bijdrage van prof. dr. Gersons en een verslag van de resultaten van een enquête van het Crisis Onderzoek Team. Hieruit blijkt dat de belevenissen van Ten Hove niet op zichzelf staan: veel overlevenden van de Faro-ramp blijken na jaren nog uiteenlopende problemen te hebben. Gersons: 'Als één ding duidelijk wordt uit dit boek is dat wel de noodzaak na een ramp de hulpverlening werkelijk te coördineren. Dat is in onze sterk opgesplitste samenleving met diverse deskundigheden die nodig zijn voor die hulpverlening, een zeer lastige opgave. Allereerst zal daarvoor nodig zijn een groter maatschappelijk bewustzijn van de rampgevolgen, zodat deze niet 'individueel versnipperd' worden.' Het boek biedt een beeld over hoe een ramp wordt beleefd door getroffenen en hoe een overlevende wordt geleefd door juridische, maatschappelijke en economische gevolgen.

Ontbijtochtend voor Turkse vrouwen

informatie waarom die snack nou net op dat tijdstip of op die dag wordt gemaakt en gegeten. Wij, bewoners uit Enschede Noord gaan deze informatie verwerken op onze website www.Telmeetottien.nl.. Daarnaast willen wij bewoners uitdagen om mee te doen aan een snackwedstrijd. Een voorbeeld? De Nederlandse oliebol. Datum: 31 december Volgens de christelijke kalender is 31 december de laatste dag van de laatste maand van het jaar. Precies om twaalf uur 's nachts begint er een nieuw jaar. Maar eerst moet er op oudejaarsdag zelf nog veel gebeuren. Iedereen zeult met de laatste boodschappen: appels om appelflappen van te maken, olie om oliebollen in te bakken, flessen knal-champagne, rotjes, gillende keukenmeiden en ander vuurwerk. Oudejaarsavond wordt soms ook Sylvesteravond genoemd. Sylvester was een paus uit de vierde

Tieti Hoekstra, preventiewerker van Mediant, werd

eeuw; zijn feest valt op 31 december, vandaar. 's Avonds kijken

uitgenodigd voor het ontbijt met Turkse vrouwen in het

de mensen naar de televisie, doen spelletjes, eten lekkere dingen,

Kompas.

maken goede voornemens en kijken terug op het afgelopen jaar.

'De maandag ochtend begint goed voor mij. Ik ben uitge-

De rest van het verhaal en het recept kunt u lezen en

nodigd bij de ontbijtochtend voor Turkse vrouwen in het

proeven op de feestdag “Een reis om de wereld” op zaterdag

Kompas. Elke week verzamelen zich 10 tot 20 vrouwen om

31 mei in Enschede Noord.

met elkaar een maaltijd te gebruiken en gezellig samen te zijn. Ook deze week zijn ze om 09.00 uur weer present. In

Recepten, of voor informatie, kunt u mailen naar:

de keuken wordt door een aantal vrijwilligers het eten

[email protected]

voorbereid; er is salade, brood, fetakaas, olijven natuurlijk

of sturen naar: SWSN, Tel mee tot tien • t.a.v. Gineke Annink

thee en koffie. Zelfs iets warms ontbreekt niet, er is een

IJstraat 4 • 7523 HK Enschede

soort kaasfondue waar stukjes brood in gedoopt kunnen

om verder met elkaar te praten. De vrouwen vertellen me

Tel mee tot tien De Stoomketel

dat er soms een bepaald thema wordt besproken, zo zijn

De website De Stoomketel is zeer regelmatig bezocht door

bijvoorbeeld ‘waarden en normen’ aan de orde geweest en

bewoners. Zo hebben kinderen gereageerd op stellingen die

‘communicatie’ of de opvoeding van de kinderen.

zijn bedacht door een kinderpanel. Een van de stellingen was:

Een andere keer wordt er iemand uitgenodigd die een

Als je de winkel ingaat hoef je de deur niet voor een ander

voorlichting komt geven over een bepaald onderwerp of

open te houden. Je kunt de deur best hard dichtdoen,

over een organisatie.'

want je bent geen slaaf voor een ander!

'Vandaag is het een beetje een bijzondere bijeenkomst omdat een van de vrijwilligers afscheid neemt omdat ze

Enkele reacties:

een vaste baan heeft gevonden. Een andere mevrouw komt

“ik vind dat je de deur wel open moet houden want straks loopt er

iets later binnen; ze is net terug gekomen uit Turkije en

iemand achter je en je smijt dan die deur dicht dat doet heel zeer”

heeft natuurlijk veel te vertellen. Ze heeft haar schoonzus

“ik vind het onbeschoft klaar punt uit”

uit Turkije bij zich, die nu in Nederland te gast is. Ook zij is van harte welkom op de ontbijtochtend.'

Ook is er door de buurt gereageerd op stellingen over mobiel

'In het gesprek dat ontstaat geven de vrouwen aan dat ze

bellen in openbare ruimtes, parkeren en veilig kunnen

het heel belangrijk vinden dat er activiteiten als deze

pinnen. Deze reacties worden door het panel gebundeld en

worden georganiseerd. Ze kunnen elkaar ontmoeten, het

in de maand mei aangeboden aan het Stadsdeel

is een goed begin van de week en het vormt een goede

Management Noord.

afleiding waardoor ze zich beter voelen. Een oudere vrouw

De uitslag van de Enschedese Normen en Waarden test

zegt dat het haar thuis soms benauwd en ze blij is er even

zal eind april bekend zijn.

uit te kunnen gaan en samen te zijn met andere vrouwen.

Tel mee tot tien is een project dat bedoeld is om contacten

Bovendien vertellen ze dat ze veel leren van de gesprekken

tussen de bewoners van Enschede - Noord te stimuleren.

met elkaar en de voorlichtingen. De vrouwen zijn erg blij

Het project wordt ondersteund met een eigen website.

met de begeleiding; voor de ramp kwamen ze eigenlijk nooit in het Kompas maar sinds Kifyaet er activiteiten organiseert zijn ze betrokken geraakt en zouden ze dit niet graag meer missen.'

Eenmalige kookcompensatie voor terugkeerders Roombeek Oud bewoners van Roombeek krijgen bij terugkeer naar deze wijk een éénmalig bedrag van 825 euro uitgekeerd

Gevraagd: recepten van snacks voor Tel mee tot tien

door de gemeente Enschede. Dit geld is bedoeld als tegemoetkoming in de kosten voor de aanschaf van een

Wij zijn op zoek naar recepten van snacks uit verschillende

fornuis en pannenset voor het elektrisch koken. Alle

landen. Daarbij willen wij ook graag een stukje achtergrond-

terugkeerders krijgen hetzelfde bedrag. Het bedrag wordt in

Pagina

'Na het ontbijt wordt de tafel afgeruimd en is er gelegenheid

7

worden. Erg lekker!'

één keer en uiterlijk vier weken voor terugkeer overgemaakt.

die specifiek bedoeld is voor mannen die iets aan hun

Door de aanleg van het warmtenet in Roombeek is het

weerbaarheid willen doen. Ook belangstellenden die niet

niet meer mogelijk om op gas te koken. De terugkeerders

in stadsdeel West wonen, kunnen men zich aanmelden.

zullen in vrijwel alle gevallen een nieuw fornuis en

De cursus bestaat uit 8 lessen (elk les duurt 1 uur).

pannenset moeten kopen. De gemeente vindt, na overleg

Start

met het Platform Wederopbouw, het redelijk dat deze groep

Plaats en tijd in overleg

voor deze ongevraagde onkostenpost wordt gecompenseerd.

Kosten

april 2003 (bij voldoende aanmeldingen) 3 25,- voor de gehele cursus (met E-pas 3 17,50)

De tegemoetkoming in de kosten wordt vergoed aan ongeveer 145 terugkerende huurders en 35 eigenaren van

Activiteiten voor vrouwen en mannen

woningen. Uit navraag bij consumentenorganisaties blijkt

Biljarten

dat er voor 825 euro een kwalitatief goed elektrisch

Alle biljartliefhebbers van West kunnen éénmaal per

kooktoestel en pannenset is te krijgen.

maand biljarten, zowel in de eigen wijk als tegen andere wijkbewoners. Deze activiteit wordt georganiseerd voor buurtbewoners van 18 jaar en ouder. Start

elke laatste vrijdag vanaf maart 2003

Stadsdeel West

Plaats

Terphoes, Utrechtlaan 96

Medewerkers Sociale Wederopbouw van Wijkwelzijn West

Tijd

vanaf 19.30 uur

in de Boei zijn volop bezig om activiteiten te organiseren

Kosten

3 1,- per keer

voor gedupeerden in stadsdeel West. Kapperscursus Activiteiten voor mannen

Buurtbewoners nemen deel aan een kapperscursus waarbij

Bij onderstaande activiteiten voor mannen speelt

het knippen op zich bijzaak is. Het gaat erom dat wijkbe-

nationaliteit of etniciteit geen rol.

woners elkaar ontmoeten als klant of als deelnemer van

Mannenwerkgroep

de cursus. Deze activiteit wordt georganiseerd voor

Mannen organiseren zelfstandig met de steun van de

buurtbewoners van 18 jaar en ouder.

bewonersondersteuners activiteiten in de wijk, voor de wijk

Start

en met de wijkbewoners. Deze activiteit wordt georganiseerd

Plaats en tijd in overleg

voor mannen van 18 jaar en ouder. Nationaliteit of etniciteit

Kosten

april 2003 (bij voldoende aanmelding) 3 4,- per keer.

spelen daarbij geen rol.

Pagina

Start

maart/april 2003 (bij voldoende aanmelding)

Activiteiten voor vrouwen

Plaats

Servicecentrum West, B.W. ter Kuilestraat 33

Koffie / thema-ochtend

Kosten

geen

In een informele sfeer ontmoeten gedupeerde en nietgedupeerde vrouwen elkaar, kiezen iedere bijeenkomst

8

Modelbouw

een thema, gaan met elkaar in discussie onder begeleiding

Geherhuisveste (alleenstaande) mannen ontmoeten elkaar

van een docent of een coach, vormen zelf een vrouwengroep

en ontspannen door creatief bezig te zijn. Deze activiteit

die zich willen inzetten voor meerdere activiteiten. Deze

wordt georganiseerd voor mannen van 18 jaar en ouder.

activiteit wordt georganiseerd voor vrouwen van 18 jaar

Start

en ouder.

april 2003 (bij voldoende aanmelding)

Plaatsen tijd in overleg

Start

Kosten

Plaats en tijd in overleg

3 2,- per keer

Kosten

maart 2003 (bij voldoende aanmelding) 3 1,- per keer

Kookclub voor mannen Geherhuisveste (alleenstaande) mannen uit West komen

Sport voor oudere vrouwen

in contact met andere mannen om gezamenlijk hun kook-

Geherhuisveste oudere vrouwen uit West die graag iets

kunst te ontwikkelen onder begeleiding van een vrijwilliger

aan hun lichamelijke conditie willen doen. Vrouwen die in

of docent. Deze activiteit wordt georganiseerd voor mannen

groepsverband, sportief en gezond bezig willen zijn. Deze

van 18 jaar en ouder.

activiteit wordt georganiseerd voor vrouwen van 50 jaar

Start

en ouder.

maart 2003 (bij voldoende aanmelding)

Plaats en tijd in overleg

Start

Kosten

Plaats en tijd in overleg

3 1,50 per keer

Kosten

maart 2003 (bij voldoende aanmelding) 3 6,- per maand (met E-pas 3 4,-)

Weerbaarheidstraining voor mannen Na de ramp hebben de mannen ook een grote klap gehad,

Sport voor vrouwen

zowel mentaal als fysiek en dat wordt vaak over het hoofd

Geherhuisveste vrouwen uit West die graag iets aan hun

gezien. Je veilig voelen, bijvoorbeeld op straat, is niet voor

lichamelijke conditie willen doen. Vrouwen die in groeps-

iedereen langer vanzelfsprekend. Het gaat erom dat je in

verband, sportief en gezond bezig willen zijn. Deze activiteit

staat bent om goed te reageren op ongewenste situaties,

wordt georganiseerd voor vrouwen van 18 jaar en ouder.

waardoor je weer het vertrouwen in jezelf terugkrijgt. Voor

Start

mannen die dat willen is dat te leren. In de weerbaar-

Plaats en tijd in overleg

heidstraining leren de deelnemers technieken die ze in

Kosten

hun dagelijkse leven kunnen toepassen. De medewerkers Sociale Wederopbouw van De Boei organiseren een cursus

maart 2003 (bij voldoende aanmelding) 3 6,- per maand (met E-pas 3 4,-)

Sociale weerbaarheidstraining voor vrouwen

Excursies & uitstapjes

DMO en de Sociale Wederopbouw van WWW De Boei willen

Er zijn diverse excursies & uitstapjes georganiseerd voor

een cursus starten voor vrouwen die willen leren zich veilig

ouders en voor hun kinderen. Hebt u belangstelling, dan

op straat te voelen. De cursus bestaat uit het aanleren van

kunt u zich vanaf nu aanmelden en vragen naar Ali Yayla

verweertechnieken en wat nog minstens zo belangrijk is het

of Servet Tuluk. U kunt bellen of mailen.

mentale deel, waarbij vrouwen geleerd wordt om zoveel

Tel. nummer 053-433 37 68

zelfvertrouwen te krijgen, dat ze durven ‘nee’ te zeggen of

E-mail: [email protected]

wat verder nodig mocht zijn als de nood aan de vrouw is. De cursus bestaat uit 8 lessen (elk les duurt 1 uur).

21 april Movie World in Duitsland

Start

Aanmelden tot 15 april 2003

april 2003 (bij voldoende aanmeldingen)

Plaats en tijd in overleg Kosten

Kosten: 3 10,00 p.p. kinderen vanaf 4 jaar moeten betalen.

3 25,- voor de gehele cursus (met E-pas 3 17,50) 19 mei Rotterdam allochtone bejaardenwoningen bezoeken

Multi-etnische vrouwenwerkgroep

Aanmelden tot 15 mei 2003

Vrouwen organiseren zich in West. Ze vormen een werkgroep

Kosten: 3 7,50 p.p. Kinderen onder 18 jaar niet welkom.

die een aanspreekpunt is voor alle bewoners van de wijk. Deze activiteit wordt georganiseerd voor vrouwen van 18

01 juni Fietstocht en picknicken in en om Enschede

jaar en ouder. Aantal deelnemers: maximaal 15.

Aanmelden tot 20 mei 2003

Nationaliteit of etniciteit spelen geen rol.

Kosten: 3 2,50 p.p. Kinderen vanaf 12 jaar moeten betalen.

Start

gestart in januari 2003 (deelname nog mogelijk)

Plaats

Servicecentrum West, B.W. ter Kuilestraat 33

07 juni Amsterdam centrum en Bijlmermeer bezoeken

Kosten

geen

Aanmelden tot 20 mei 2003 Kosten: 3 7,50 p.p. Kinderen vanaf 12 jaar moeten betalen.

Contact

Kinderen onder 12 jaar zijn niet welkom. Ali Yayla

met Gönül Üngör-Turan, Sociale Wederopbouw West,

St. Oostgrens

WWW De Boei, telefoon 053-481 70 90.

Tulpstraat 65

Ook voor andere vragen of ideeën wat betreft Sociale

Tel. 053-433 37 68

Wederopbouw, kunt u bij haar terecht.

E-mail: [email protected]

Pagina

aanmelden voor activiteiten, dan kunt u contact opnemen

9

Heeft u nog vragen over de activiteiten of wilt u zich

Stadsdeel Noord Activiteiten bewonersondersteuning van Sociale Wederopbouw Stichting Welzijn Stadsdeel Noord Bloemschikken op de Sloep Bloemschikken voor vrouwen vanaf 18 jaar, 1 x per maand op dinsdagochtend. Data

8 april, aanmelden tot 2 april 6 mei, aanmelden tot 1 mei 10 juni, aanmelden tot 4 juni

Tijd

Van 9.00 tot 11.00 uur

Locatie

De Sloep, G.J. van Heekstraat 408

Kosten

3 5.00 per keer incl. verse bloemen, koffie/thee Kinderopvang: 3 0,75

Meer informatie/aanmelden: Margareth Stuivenberg, 053-435 04 56 Themaochtend voor Turkse Vrouwen Elke maandagochtend van 9.00 tot 11.30 uur. Locatie

De Sloep, G.J. van Heekstraat 408

Kosten

3 1.00 / Kinderopvang 3 0,75 cent

Meer informatie: Kifayet Aykaç-Metin, 053-435 04 56 Een gezellige ontmoetingsavond ‘Lente Begroeting’ voor alle vrouwen uit Stadsdeel Noord Datum

Vrijdagavond 25 april 2003

Tijd

19.00 - 23.00 uur

Locatie

Het Kompas, IJstraat 4

Kosten

3 3.00 p.p. incl. Consumptie en hapjes Kinderopvang: 3 1.-, 2 t/m 10 jaar

Meer informatie: Kifayet Aykaç-Metin, 053-435 04 56

Oproep: stel uw eigen kalender samen In de eerste 19 nummers van '13 mei Opnieuw Beginnen' hebt u in de binnenpagina's maandelijks een ander kunstwerk kunnen bekijken, beoordelen, bewonderen of verguizen. De redactie wil graag uw mening over deze kunstwerken. Welke 3 spreken u het meest aan? Bij voldoende belangstelling kunnen we een kalender met daarin de zes meest gewaardeerde tekeningen, schilderijen, litho's of anders gefabriceerde kunstwerken samenstellen. U ziet dan iedere twee maanden een nieuwe afbeelding en hebt de mogelijkheid om voor u belangrijke data te vermelden op de kalender. Deze kalender wordt dan meegeleverd in de laatste uitgave van '13 mei Opnieuw Beginnen,' die in juni uitkomt. Dan hebt u nog iets om te bewaren. U kunt uw voorkeur bekend maken via: email: [email protected] of [email protected] of telefoon: 0800 - 1100.

1

Pagina

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

10

2

Opnieuw Beginnen aan de Singel Op 13 juli 2002 – precies twee jaar en twee maanden na de vuurwerkramp - kon Helen Westendorp met haar vier kinderen opnieuw beginnen in haar goeddeels nieuw opgetrokken, karakteristieke ‘singelwoning’ van Domijn aan de Deurningerstraat 116. Voor dit blad doet ze maandelijks op persoonlijke wijze verslag van haar ervaringen als een van de eerste ‘terugkeerders’. Hierbij de zevende aflevering van haar ‘maandboek’:

Week 12 Nadat ik zelfs op m’n werk werd gebeld, is er nu ook iemand van de Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp thuis geweest. Ze zijn opeens wel weer heel druk met ons. Maar als je dan heel concreet vraagt of ze iets kunnen doen aan bijvoorbeeld die douchebak hier in huis, dan zeggen ze dat ze niks kunnen doen. Dat we zelf maar een schade-advocaat moeten inschakelen. Ik weet ook wel dat de Belangenvereniging direct na de ramp heel veel voor slachtoffers heeft betekend, maar als ze nu niks meer voor mij kunnen doen, wat moet ik er dan nog

Week 10

mee?! Ik blijf nog wel lid, maar zo gauw ik voor het

Nu ik weer aan het werk ben (zes uur bij Aveleijn en 20

lidmaatschap moet betalen, ben ik weg. Een heleboel

uur bij de LosserHof), gaat het met mij ook weer de goeie

mensen denken er zo over, heb ik gemerkt. Bij ons achter zijn ze nu echt heel hard bezig. Het wordt

toen ik thuis zat. Ik loop nog wel steeds bij Mediant, maar

echt zichtbaar dat er wordt gebouwd. Er liggen hoge

eind april, begin mei kunnen we dat afbouwen. Soms

zandbergen, riolering wordt aangelegd. Ik had eigenlijk

reageer ik nog wel heftig als ik bijvoorbeeld sirenes hoor,

met onze achtertuin aan de gang gewild, maar ik kan niet

maar bij Mediant zeggen ze dat dit langzamerhand wel

achterlangs met allerlei spullen. Daar zou ik dan dwars

minder zal worden.

mee door het huis moeten. Dat zie ik niet zitten.

Nu het mooie weer er aan komt, voel ik me ook een stuk beter. Die donkere wintertijd vind ik maar niks.

Ik weet dat 13 mei er weer een keer aankomt. Maar eigenlijk

Met de kinderen gaat het ook goed. De tweeling heeft

ben ik daar helemaal niet mee bezig. Er zijn nu zoveel

nieuwe fietsen. En we zijn aan het kijken welke sport ze

andere dingen waar ik druk mee ben. Gelukkig maar. Toch

gaan doen.

word je steeds weer aan de ramp herinnerd. Nu weer in de

Doordat ik nu weer veel uit huis ben voor m’n werk, merk

krant en op TV Oost met berichten over die rechercheurs,

ik dat ik wat minder let op de dingen die hier rondom het

bijvoorbeeld. Eigenlijk wil ik het helemaal niet weten,

huis gebeuren. Ik maak me er niet zo druk om.

maar je leest of kijkt toch even. Wat zijn ze weer aan het bakkeleien, denk ik dan. Maar het blijft een vaag gedoe.

Met de kinderen erger ik me wel een beetje aan de mensen die soms bij bosjes bij ons in de voortuin staan. Die komen kijken hoe het er voor staat met de wederopbouw, vaak ook nog met een soort gids erbij. Ik snap wel dat mensen nieuwsgierig zijn hoe het er voor staat, maar als er rondleidingen van groepen zijn, waarom worden wij dan niet even ingelicht? Nu staan mensen bij je naar binnen te loeren en de kinderen zeggen dat ze zich soms apen in de dierentuin voelen. Het valt me trouwens op dat je als eerste bewoners in het rampgebied sowieso slecht wordt ingelicht over allerlei dingen. Waarom kregen we bijvoorbeeld niet even een briefje toen de Renbaanstraat weer open ging en later weer dicht?

Niemand schiet daar iets mee op.

Pagina

geeft me toch ook weer nieuwe energie. Dat had ik niet

11

kant op. Aan de ene kant ben ik wel moe, maar het werk

De komende weken gaan de kinderen aan de slag op dit doek. De resultaten van het groepswerk worden volgende maand afgedrukt in dit maandblad.

Kinderkunst: de Bonifatiusschool is er mooier van geworden

Pagina

12

Dorien Boekhout is vanaf het eerste uur betrokken bij het Kinderkunstproject 'Kudoco.' Zij is kunstenaar en creatief therapeut. 'Ik laat graag de kinderen aan het woord,' is haar antwoord op de vraag om iets te vertellen over het werk dat de kinderen maken. 'U ziet schilderijen met een toelichting daarop, geschreven door de kinderen zelf. Op de grote foto staat een groep kinderen die de komende weken druk zullen zijn met het schilderen op een groot doek. Het doek is nu nog leeg. In het mei-nummer van dit maandblad vertellen ze meer: laten ze zien en schrijven ze wat hen bezighoudt en hoe het nu met ze is, drie jaar na de ramp. Marlot: 8 jaar Ik durfde wel te schilderen maar vond het heel spannend. Ik wou weten hoe vaak en hoe Dorien was. Ik vind het fijn dat je hebt bedacht dat je kwam. Ik werd blij van het schilderen en ik dacht ik kan het niet maar probeer het. Ik vind het fijn dat ik over de ramp kan praten, ik ben niet meer zo bang als in het begin, ik denk er minder aan. Ik vind het heel leuk dat ik het kan laten zien en dat het op de gang gaat hangen. Ik mocht het ook in de groep laten zien. Ik weet precies wat ik wilde tekenen. Het beste wat ik me herinner en waar ik nog wel eens aan denk zijn de huizen die in brand stonden. Nu ben ik daar nog een beetje bang voor. Ik heb ook Martin onze buurman geschilderd die erg schrikt. En het zwembad. Ik was bij hun in de tuin. Martin ging kijken toen de knallen kwamen en ik moest huilen. Ik heb allemaal wolken geschilderd en ook donker. En ik heb getekend wat ik nu graag doe. Tennis, voetbal, en ik heb een bergbeekje geschilderd want ik hou van natuur.

Jordy: 8 jaar Mijn tante is ook een kunstenaar en schildert, ze heeft ook alle soorten mooie kwasten. In het begin was ik zenuwachtig en moest ik steeds lachen om ‘schildersezel’. Ik was altijd nieuwsgierig hoe ver ik zou komen. Ik kan zelf wel goed tekenen en vooral kastelen. Ik heb een kasteel gemaakt. Met dikke muren zodat de vijanden wegblijven en gevaar ook. Bij de ramp voelde ik de grond trillen. Ik heb een eigen wapen geschilderd. Met kannonnen op het plein bij gevaar verdedigen. Ik denk vaak over verhalen met ridders en dat ik zo’n kasteel heb.

Dennis: 9 jaar Ik was niet gewend aan schilderen. Soms dacht ik ‘ik kan het wel’. Ik heb robots gemaakt die vechten. En een vogel die kan vuur spugen, dat ben ik. Ik kan me verdedigen ook. En twee slakken die gif en gevaar tegenhouden. Het slakkenhuis kunnen ze in schuilen en ze kunnen zichzelf hypnotiseren. Ik ben bang voor gevaar en gif, dat mensen dood kunnen gaan. Bij de ramp was ik bij een vriendje aan het spelen, ik was ongerust, papa en mama waren er niet. Ik heb het meegemaakt, dichtbij, niet ernaast maar erbij. Ik heb mijn capachon opgedaan als gewapend en veilig. De beer op het schilderij is echte kunst. Een beetje

13

agressief aan de ene kant en een beetje vrede aan de andere kant. Zonnen en sterren met allemaal verschillend

Pagina

gevoel. Als ik naar die éne zon kijk voel ik me blij. In het midden staat een blonde prins een vogel te vangen. Hij kan ook erge dingen vangen. Het poppetje heeft drie stekels, hij kijkt naar wat er allemaal gebeurt. Ik hou van kunst, ik zag een keer een schilderij in een museum, zo mooi dat ik het bijna aan ging raken.

Maureen: 8 jaar Gelukkig, dacht ik toen ik over de ramp mocht praten. Er zijn erge dingen gebeurt. Ik denk nog wel aan de sirenes dan voel ik het in mijn buik als ik ze hoor. Dan wordt ik bang en dan denk ik dat hetzelfde misschien gaat gebeuren. Of dat er iets met mijn ouders kan gaat gebeuren. Ik was met vriendinnetjes bij de Nieuwe Weme aan het spelen, ik zag niks en de knallen weet ik niet meer. Ik hou heel erg van natuur en ik heb zonnebloemen gemaakt. En mijn vriendinnen Leoniek, Trista en Connie in een hart omdat ik van hun hou ook. Het waren in de ramp mijn beste vriendinnen en nu nog steeds. En dat ik in het donker wegren heb ik geschilderd. En ook de sirenes. Dat ik bang was en dat deed ik toen. Ik vond het heel spannend en leuk om te maken. Ik vind het echt wel kunst geworden. Ik heb het zelf gedaan met jou hulp. De zonnebloemen vind ik het mooist, ik krijg een fijn gevoel door de geur van de natuur, je hoort soms dieren en ik kijk er graag naar.

Anniel en Marieke, beiden acht, hebben de eerste schetsen op het doek aangebracht als voorbereiding op hun schilderij. Het resultaat wordt over een maand afgedrukt in '13 mei Opnieuw Beginnen.'

Pagina

Enkele maanden geleden hebben we in '13 mei Opnieuw Beginnen aandacht besteed aan kinderen en de kunst van het verwerken. Deze keer een duik in de alledaagse praktijk. Jeroen Hulsmeijers van de Bonifatius basisschool legt uit waarom hij het belangrijk vindt dat er nog een tijd wordt doorgegaan met creatieve therapie voor kinderen op school.

Gelukkig niet. Bij kinderen zijn juist de veerkracht en het optimisme sterk aanwezig. Naast hun behoefte om met opbouwende en tastbare dingen bezig te zijn. In het werken biedt Dorien bij het maken van kunst de mogelijkheid om open te staan voor hoe het gaat en te kunnen praten over wat ook nog moeilijk is.' 'Samen met Dorien hebben we besloten dat zij met kinderen uit groep 5 van de Bonifatius een kunstproject gaat uitvoeren.

14

Het maken van doeken en schilderijen. Niet alleen maar Jeroen Hulsmeijers: 'Graag zou je de ramp achter je willen

terugkijken naar de ramp van 2000. De tijd is immers

laten. Helaas is dit niet altijd mogelijk. Gezinnen worden

verder gegaan. Bij het werken met de kinderen gaat ze uit

nog regelmatig aan het verleden herinnerd. Op financieel

van wat kinderen aandragen. Een doel in de begeleiding is

en/of op emotioneel gebied. Vaak leidt het tot bezorgdheid

het maken van tastbare en mooie dingen. De kinderen

over de kinderen. Maar ook kinderen kunnen bezorgd zijn

krijgen ruimte om hun gevoelens te uiten en te delen met

om hun ouders. Dat blijkt uit het volgende voorval in het

elkaar. Na een aantal keren dat Dorien met een groepje

werk van Dorien Boekhout. Een kind dat de ramp van

kinderen gewerkt had, zei één van de kinderen: "Als ik

dichtbij heeft meegemaakt vertelde: ‘Ik hou de ramp weg'.

een rottweiler zie, dan moet ik nog steeds aan onze hond

Dorien gaf de overweging: 'weghouden betekent dat er

denken die vermist is. Eigenlijk ben ik hem nog aan het

iets is, anders hoef je het niet weg te houden?’ Zijn

zoeken en denk ik steeds: zou het onze hond zijn."'

antwoord was 'ja, ik ben bang dat als ik aan de ramp denk, dat het dan slecht gaat met mijn moeder, dat ze

Expositie

dan weer heel verdrietig wordt'.

'De eerste 4 schilderijen zijn eind maart vol trots door de

'De extra zorg en aandacht van de afgelopen jaren hebben

leerlingen gepresenteerd. Het resultaat was verbluffend.

de kinderen merkbaar goed gedaan. We moeten nog alert

De kunstwerken hebben een vaste plek gekregen in de hal

blijven. Maar gelukkig gaat het met de meeste kinderen

van de school, het begin van een groter wordende

goed. Dat blijkt wel uit bovenstaand voorval. De jongen

tentoonstelling. Op dit moment werkt Dorien met een

durfde een paar jaar zijn verdriet bijna niet toe te laten

groep kinderen aan een gezamenlijk schilderij en worden

omdat hij bezorgd is over zijn ouders. Met name voor deze

er ook aquarellen gemaakt. Deze kunstwerken zullen

kinderen is nog extra zorg en aandacht nodig.'

worden opgehangen in de hal van de school. Daarmee hopen we dat ook andere kinderen en hun ouders interesse

De schoonheid van vitaliteit

hebben in de kunstwerken.

'Kinderen leven meer vanuit het hier en nu. In de tijd

Naast de zorg zoals het inzetten van een extra leerkracht

gezien is de ramp voor hen erg lang geleden.Toch moeten

om kinderen te ondersteunen kun je stellen dat het

we bij de les blijven als het gaat om kinderen die veel

kunstproject een grote meerwaarde heeft voor kinderen

hebben meegemaakt. In de gesprekken die ik heb met

en ouders. Onze school is er in ieder geval mooier van

Dorien wordt dat bevestigd. Dorien is kunstenaar, heeft

geworden.'

een onderwijskundige achtergrond en is afgestudeerd als

U bent welkom op onze school om de schilderijen te

creatief therapeute.

bezichtigen. U kunt ook onze website bezoeken voor meer

Het is niet alleen kommer en kwel met de kinderen.

informatie: www.skoe.nl/bonifatius

Pagina

15

Het moment van...

Het is een tijdje stil geweest rondom het Monument

Eind april verschijnen er advertenties in plaatselijke en

Vuurwerkramp. Achter de schermen werd er gewerkt door

landelijke dagbladen, in Duitse kranten en in de vakpers.

het Comite Monument Vuurwerkramp Enschede. En er is

Deelname staat open voor iedereen: bewoners, betrokkenen

ruimte voor het monument: de Lasonderbleek wordt de

en buitenstaanders, ontwerpers, regisseurs, beeldend

plek waar een park wordt aangelegd voor de herdenking

kunstenaars, choreografen, geschiedkundigen, archeologen,

van de ramp. In dit park komt het monument.

schrijvers, componisten, filosofen. Voor iedereen, voor

Er komt een Ideeenprijsvraag Monument Vuurwerkramp.

Jan met de pet tot Jean met de chapeau.

Met de meeste mensen gaat het weer goed

'Tijd om de overstap te maken van algemene regelingen naar maatwerk' 'Het was en is de missie van de wederopbouw om de wond in Enschede die door de vuurwerkramp is ontstaan te helen. Niet alleen op het niveau van hoe het was voor de ramp, maar met de ambitie om het beter te laten verlopen. We wilden bovendien dat heel Enschede, alle inwoners, zouden profiteren van de wederopbouw. De ramp heeft voor veel mensen negatieve gevolgen gehad, maar als onze opzet slaagt, dan kunnen er ook verbeteringen ontstaan die anders niet tot stand waren gekomen. Uit de getroffenenmonitor blijkt dat mensen niet alleen negatieve, maar ook positieve ervaringen ontlenen aan de ramp.' Francien de Groot is programmamanager sociale wederop-

september krijgen overigens alleen de kinderen uit de

bouw, werkzaam in het projectbureau wederopbouw en

gezinnen die terugkeren naar Roombeek als straks hun

spin in het web waar het gaat om maatregelen die erop

huis klaar is, nog een vergoeding.

zijn gericht om de sociale schade als gevolg van de ramp Pagina

16

zoveel mogelijk te herstellen.

Maatwerk

'Het participatieproces is in mijn ogen zeer verzoenend en

Met de meeste mensen gaat het weer goed. 'We kunnen

helend geweest. We konden als projectbureau onafhankelijk

zien dat er nog een kleine groep is, zowel particulieren als

opereren en uit de schaduw van de gemeente blijven.

ondernemers, van mensen die aangeven nog in de problemen

Mensen bleken behoefte te hebben aan positieve toekomst-

te zitten en niet in staat zijn er zelf iets aan te doen. Ze

beelden. Bewoners, ex-bewoners, gedupeerden hebben

hebben kennelijk niet kunnen profiteren van de hulp die tot

letterlijk de nieuwe wijk ontworpen en meegepraat over

nu toe is geboden. Na de zomer willen we ons concentreren

voorzieningen in de wijk en meegedacht over verbeteringen

op de kerngetroffenen. Dit betekent voor ons een ombuiging.

in de kwaliteit van voorzieningen.'

Tot nu toe hebben we algemene maatregelen genomen, het gaat nu om maatwerk. Zo gaan we voor alle individuele

Rustiger vaarwater

getroffen ondernemers bekijken of terugkeer mogelijk is en

'We zijn gestart op scholen met getroffen kinderen, ouders

wat daarvoor moet gebeuren. Ondernemers hebben

en leerkrachten. Er is onderwijsondersteuning aan zo'n 20

betrekkelijk weinig een beroep gedaan op de regelingen die

scholen geboden. Dan moet je denken aan extra ondersteuning

er voor hen waren. Die regelingen blijven in de kast liggen.

op het gebied van gymnastiek, muziek, sport of creatieve

In deze laatste ronde gaan we na of bepaalde maatregelen

activiteiten, maar vooral aan de inzet van extra klasseas-

voor de ondernemers nog van nut zijn.'

sistenten. Het ging erom de schoolprestaties van de kinderen

'Bij deze maatwerkaanpak stuiten we wel op een fors

te herstellen. Na 1 jaar bleken ze nog onder het niveau te

probleem. Uit onderzoek onder ouders en uit signalen van

liggen van wat je normaal kunt verwachten. Op dit moment

scholen weten we dat er nog ongeveer jonge 50 kinderen

presteren de kinderen vrijwel overal weer op het normale

zijn die klachten hebben. Maar we kunnen ze geen naam

niveau. Deze schoolprestaties zijn belangrijk omdat ze

geven. Privacyregels staan ons in de weg. Instellingen willen

aangeven dat de kinderen weer goed in hun vel zitten en

wel samenwerken, maar mogen geen gegevens uitwisselen.

zich kunnen concentreren. Ook het gedrag van de kinderen

Ik vind dit extreem en tegen het belang van mensen, want

is in een rustiger vaarwater gekomen. Ze zijn minder druk,

je kunt ze door deze strenge privacyregels bijna niet helpen.

vechten minder. Door de opvangmogelijkheden van scholen

We moeten soms een enorme omweg maken om

te verbeteren wilden we voorkomen dat ze in het

doeltreffend te kunnen werken.'

hulpverleningscircuit terecht zouden komen.' De school is voor kinderen heel erg belangrijk, het is hun

Inkrimping

natuurlijke omgeving waar ze veel tijd doorbrengen en

Het Projectbureau Wederopbouw sluit 1 januari 2005 zijn

zich thuis willen voelen. Dat is ook de reden geweest dat

deuren. 'Naast het maatwerk, zullen we veel werkzaamheden

de vervoerskosten naar de school van de kinderen die

over gaan dragen naar reguliere instellingen en vakafdelingen

gedwongen moesten verhuizen werden betaald. Vanaf

van de gemeente. De Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling

zal de kar verder moeten trekken als het gaat om het

zijn; de competitie met andere instellingen zie je dan

voorzieningencluster of het cultuurcluster. De wijkwelzijns-

verdwijnen. De normale bureaucratie vervalt, je gaat

instellingen zullen het werk van de bewonersondersteuners

zelfstandiger handelen, je meer verantwoordelijk voelen;

in hun normale werkzaamheden moeten opnemen. Het werk

je steekt je nek meer uit. Je gaat ook de mensen om wie

van de bewonersondersteuners is goed op gang gekomen.

het gaat directer benaderen. Anders vaar je nog wel eens

Met name getroffenen hebben veel gebruik gemaakt van

op het kompas van anderen en instellingen. Hier hadden

de activiteiten gericht op ontmoeting.

we een heel directe benadering.'

Wijkwelzijnsinstellingen moeten nu meer hun eigen

'Ik ben enthousiast over het samenwerken op het project-

verantwoordelijkheid nemen. Het extra geld voor de

bureau met mensen van allerlei andere vakgebieden. Ik

bewonersondersteuners wordt na de vakantie verminderd.

ben normaal te weinig op de hoogte van wat er allemaal

Voor Enschede-Noord en de nieuwe wijk maken we een

komt kijken bij bouwprocessen. Doordat we nu veel dichter

uitzondering. Voor de terugkeerders komt er tot 2006

bij elkaar zitten, profiteren we meer van elkaars kennis en

extra ondersteuning.'

kunde en dat komt de planvorming ten goede. Je krijgt veel vaker op deze manier moeten werken. Ik denk aan

Welke lessen heeft Francien geleerd in het projectbureau waar

ingewikkelde projecten of de bouw van woonwijken.

zoveel verschillende beroepsmensen aan het werk waren en

Neem nu het muziekkwartier, daar komt zoveel bij kijken:

welke lessen neemt ze mee naar haar volgende baan?

cultuur, verschillende voorzieningen, bouwen en architectuur,

'Een ramp betekent in feite dat je vanaf de eerste dag doet

de stedenbouwkundige kant. Daar zitten verschillende

wat moet gebeuren. Je moet direct, creatief en coöperatief

kanten aan; daar hoort eigenlijk een klein projectteam bij.'

Pagina

Klein en slagvaardig

17

dan toch een andere uitkomst. Als gemeente zouden we

Peter Wijntje (SMD) heeft een duidelijke boodschap “De vuurwerkramp is niet weg te poetsen. Het gebeurde zal altijd een deel blijven van je levensgeschiedenis. Probeer daarmee te leven.” Direct na de vuurwerkramp besefte Peter Wijntje dat het verwerken van deze klap veel zou gaan vergen van iedereen die erbij betrokken was. Zowel van de slachtoffers als van de mensen die te hulp schoten. Als maatschappelijk werker heeft hij ervaring opgedaan met mensen die getraumatiseerd zijn door oorlogsgeweld of een andere ernstige vorm van ontwrichting van het dagelijks leven. Daarom gaf hij zich zonder aarzelen op voor de hulpverlening toen daarvoor een oproep werd gedaan. Al in juni 2000 ging hij aan de slag voor de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Enschede-Haaksbergen.

“Ik heb inderdaad veel

De begeleiding van getroffenen

ervaring met slachtoffers die

“Ik ga vaak terug met de slachtoffers naar de plaats waar ze

achtervolgd worden door hun

waren tijdens de ramp. Soms wel vier of vijf keer achtereen.

ervaringen in de Tweede

Dan proberen we samen te achterhalen wat die angst

Wereldoorlog. Indertijd heeft

veroorzaakt en waarom het zo ontzettend moeilijk is om

professor Bastiaanse daarvoor

hier weer te staan en in gedachten die beelden van vuur en

een kliniek ingericht in

rook terug te zien. Kijk om je heen, zeg ik dan tegen ze, en

Oegstgeest waar deze mensen

probeer onder woorden te brengen wat je nu voelt. Ben je

worden behandeld. Wat velen

weer bang? Waarvoor dan? Denk je dat het weer zal

niet weten is dat de groep die

gebeuren? Maar hoe dan? Waarom dan? Er is toch geen

nog last heeft van door deze

aanleiding om dat te denken.

oorlog opgelopen trauma’s,

En zo gaan we al die gevoelens van iemand langs. We praten,

nog steeds behoorlijk groot is.

praten en praten. Keer op keer mag iemand die afschuwelijke

Vaak gaat het dan om

beelden weer oproepen en vertellen over zijn of haar

secundair getraumatiseerden.

ervaringen. Door dat te doen, worden die gevoelens van

Pagina

Daarmee bedoelen we de kinderen en andere nabestaanden

angst en verdriet teruggedrongen tot normale proporties.

van de rechtstreekse slachtoffers. In dat verband is het erg

En dan opeens gaat het beter met iemand. Het blijkt te

belangrijk dat we in Enschede goed kijken naar wat de

helpen. Wat een opluchting! Wat een geluk dat de dagen

kinderen hebben meegekregen van de vuurwerkramp.”

weer een normaal patroon gaan vertonen! “Wel is het zo dat wie 13 mei 2000 op indringende wijze heeft

18

Gevolgen voor kinderen

meegemaakt, niet moet verwachten dat deze belevenis weg

“Een voorbeeld: er waren vrouwen zwanger ten tijde van de

te poetsen is uit zijn of haar geheugen. Wat er gebeurd is,

ramp. Wanneer iemand in die situatie iets zeer bedreigends

zal altijd een deel blijven van iemands levensgeschiedenis.

meemaakt, kan dat ertoe leiden dat de moeder haar

Het is belangrijk dat men dat accepteert en ermee leert

posttraumatische stress reacties vertaalt in extreem bezorgd

leven.”

gedrag. Dat kan op den duur heel verstikkend worden voor een kind. Maar ook voor de kinderen die er al waren, geldt dat de gevoelens van de ouders grote invloed hebben op hun jonge leventje. Al die zorgen en angsten, al die woede en het verdriet waarmee ouders zitten, hebben een weerslag op kinderen. Ouders moeten daar attent op zijn en hulp zoeken als zij vermoeden dat hun kinderen op een of andere manier mee-lijden met hun vader en moeder.” In tegenstelling tot de mensen die vaak jaren na de Tweede Wereldoorlog hulp moesten zoeken, kreeg Peter Wijntje in juni 2000 te maken met slachtoffers die de gebeurtenissen vers op het netvlies hadden staan. Vlak na de ramp leden veel mensen aan extreme vormen van herbeleving. Ze hoefden hun ogen maar dicht te doen en het was weer zaterdagmiddag halfvier. En ze hoefden maar een klap te horen, of ze kregen de aandrang te vluchten. De paniek lag voortdurend op de loer. “Ons lichaam en onze geest moesten reageren op iets wat eigenlijk niet te bevatten is. Een stralende zaterdag, voorbereidingen voor moederdag, een gezellig Enschede met winkelende of in de tuin klussende mensen, en dan ineens zo’n ramp. Daardoor zijn mensen volledig ontwricht geraakt. Dan begint dat herbeleven en het slechte slapen.

Hulp zoeken bij het maatschappelijk werk. Wat kunt u verwachten? Aanmelden

gevoelens. Net zoals een gewone wond moet ook een

Bij het maatschappelijk werk kunt u zichzelf rechtstreeks

‘psychische wond’ worden verzorgd. Door er met anderen

aanmelden. U heeft geen verwijzing nodig van de huisarts,

over te praten gebeurt dat.

en de hulp is gratis. U kunt zich aanmelden door langs te

Soms kan het zijn dat gesprekken over de gebeurtenissen

komen op een van de spreekuren (dagelijks tussen 9.00 en

alleen, u niet voldoende steun biedt. Daarom gebeurt het

10.00 en tussen 13.00 en 14.00) of door te bellen (dagelijks

ook dat de maatschappelijk werker u concrete adviezen

tussen 9.00 en 14.00 tel.nr. 053-435 33 53). U zult dan de

of opdrachten meegeeft die u helpen om anders met uw

telefoniste aan de lijn krijgen. Zij verbindt u direct door

moeheid, angsten, prikkelbaarheid etc. om te gaan. De

met een maatschappelijk werker, of noteert een aantal

bedoeling is dan dat u op deze wijze nieuwe manieren en

gegevens zoals naam en adres, en maakt dan een afspraak

vaardigheden leert om in het dagelijkse leven de problemen

met u voor een eerste gesprek.

weer de baas te worden. steeds problemen heeft met de financiële afwikkeling van

Het eerste gesprek wordt het intakegesprek genoemd. Dit

de ramp) kunt u bij het maatschappelijk werk terecht. In

is een kennismakingsgesprek waarin u kunt vertellen wat

dat geval kan de maatschappelijk werker u helpen bij het

u heeft meegemaakt, wat uw vraag of probleem is, en

invullen van formulieren, het doorverwijzen naar de juiste

waar u hulp bij wilt. De maatschappelijk werker zal in dit

instanties, helpen om in contact te komen met de instanties,

gesprek verschillende vragen stellen over uw situatie,

of zelf bemiddelen.

omdat het belangrijk is een zo helder mogelijk beeld te

Uiteraard kan de maatschappelijk werker niet alle problemen

krijgen. Op die manier kunnen we de hulp zo goed mogelijk

voor u oplossen. Dat is ook niet de bedoeling van de

aan laten sluiten bij uw behoefte. Samen met u wordt

gesprekken. Waar we naar streven is dat de pijn vermindert

gezocht naar de vorm van hulp die het best bij u past.

en hanteerbaar wordt, en dat u zelf – door nieuwe inzichten

In dit gesprek kan ook blijken dat de hulp die u zoekt niet

en nieuwe vaardigheden – weer in staat bent om de

door het maatschappelijk werk geboden kan worden,

problemen het hoofd te bieden.

maar dat het nodig is om u te verwijzen naar een andere instelling.

Tenslotte Het vragen om hulp bij het Algemeen Maatschappelijk

Uiteraard heeft de maatschappelijk werker beroepsgeheim.

Werk is geen teken van zwakte. Het betekent ook niet dat

Dat betekent dat u dus niet bang hoeft te zijn dat anderen

het wel heel erg met u gesteld is. Het vergt juist moed om

zonder uw toestemming te weten komen wat u in

onder ogen te zien dat het nu niet meer gaat. Bovendien is

vertrouwen heeft verteld.

het maatschappelijk werk er niet alleen voor forse problemen, maar juist ook als u vragen heeft of als het gewoon even

De vervolggesprekken

niet zo lekker gaat.

Na de intake stelt de maatschappelijk werker een plan op waarin staat hoe de hulpverlening eruit komt te zien, en

Juist bij een ingrijpende gebeurtenis als de ramp geldt dat

hoeveel gesprekken er nodig zijn. Dit plan wordt samen

de ‘psychische wonden’ diep en pijnlijk kunnen zijn, en

met u doorgenomen. Er zijn verschillende vormen van

genezing niet vanzelf gaat. Loop er dan niet mee door!

hulpverlening mogelijk. De begeleiding kan plaats vinden door middel van individuele, echtpaar of gezinsgesprekken met de maatschappelijk werker. Een ander mogelijkheid is om samen met andere getroffenen in groepsverband te praten over de problemen en ervaringen naar aanleiding van de ramp. De vervolggesprekken zullen erop gericht zijn om u te begeleiden en ondersteunen in het verwerken van de ervaringen die u tijdens en na de ramp heeft gehad. Daarom zal er in die gesprekken dieper worden ingegaan op de gebeurtenissen en problemen die tijdens de intake aan de orde geweest zijn. Dat wil zeggen dat er wordt gekeken naar hoe u in het dagelijkse leven last hebt van de problemen, en hoe u daarmee omgaat. Maar ook dat er wordt gekeken naar de oorzaken van de klachten, en naar mogelijke oplossingen. Praten over moeilijke gebeurtenissen kan helpen om nieuwe inzichten te krijgen, en ze op die manier een plek te geven. Verwerken is immers niet hetzelfde als wegstoppen van de ervaringen, gedachten en

Pagina

Intake

19

Ook voor hulp bij praktische zaken (als u bijvoorbeeld nog

Sosyal hizmetler kurumu (Stichting Maatschappelijke Dienstverlening) Sosyal hizmetler kurumu kis,ilerin sorunlarının içinden çıkamadıkları zaman bas,vurdukları güvenilir bir kurumdur. Nasıl ev doktorunuz hastalıgv ınızı tedavi yoluyla çözmeye çalıs,ıyorsa bu kurumda çalıs,an sosyal görevlilerde sizinle bas,bas,a verip sorunlarınıza bir çözüm bulmaya çalıs,ırlar. Bu kurumda çalıs,an sosyal görevlilerle herkesle konus,amadıgv ınız konuları konus,abilirsiniz. Ayrıca bu görevlilerin ev doktorlarının oldugv u gibi mesleki sırları vardır. Kesinlikle konus,ulanları sizin izniniz olmadan bas,ka s,ahıslara aktaramazlar. Hangv i sorunlar için müracaat edebilirsiniz? • Afetin getirdigv i pratik sorunlarınız varsa • devlet kurumlarında sorununuz varsa • is,inizde probleminiz oldugv u zaman • rahat bir is, ortamında çalıs,mak istiyorsunuz bu engellenmektedir • oturdugv unuz evden s,ikayetiniz var ise • parasal geçim sorunlarında

Size nasıl yardım edilir

• anlayamadıgv ınız ve doldurmak zorunda oldugv unuz formlarınız varsa

Sosyal hizmet kurumunda kis,isel görüs,me usulüyle ve gerektigv inde digv er aile fertlerininde katılımıyla yardım

• gençlerle aileler arasında anlas,mazlık varsa • es,inizle uyumluluk sagv layamıyorsanız

sagv lanmaktadır.

• çoçuk egv itiminde zorlanıyorsanız

düzenlenmektedir. Örnegv in çoçuk egv itimi konusu gibi.

Bazı konularda gurup olarak ta bilgilendirmeler

• çoçugv unuzun okul seçimi konusunda zorlanıyorsanız v

v

v

• çok sevdig iniz bir kis,iyi kaybettig iniz zaman, çektig iniz acı hakkında konus,mak istedigv inizde v

Verilen yardım herhangi bir ücrete tabi degv ildir. Dogv rudan bize gelebilecegv iniz gibi telefonla arayıp randevü de talep edebilirsiniz. Konus,malar büroda oldugv u gibi sizin evinizde

Pagina

• bir kaza ve hırsızlık kurbanı oldug unuz zaman

de olabilir. Anlatılan konular kesinlikle gizli kalacaktır.

• okulda kars,ılas,tıgv ınız problemler hakkında

Müracaatınızı: 053-435 33 53

• sebebsiz yere kendinizi mutsuz hissediyorsanız

e-mail: [email protected] yapabilirsiniz.

20 Nazorg Vuurwerkramp Herkent u dit?

Waarom een campagne?

• U kunt zich moeilijker concentreren dan voorheen.

Dat Mediant en de Stichting Maatschappelijke

• U raakt tijdens gesprekken de draad kwijt of uw

Dienstverlening Enschede-Haaksbergen juist nu de krachten

gedachten dwalen af.

bundelen in een campagne voor de nazorg van de

• U bent sneller aangebrand dan vroeger.

vuurwerkramp heeft meerdere redenen.

• U ziet de beelden van de ramp steeds weer voor u.

Het aantal getroffenen met emotionele klachten neemt

• U raakt van streek bij harde geluiden of de sirene van

niet af. Integendeel. Verdriet, angst en boosheid blijken

een ambulance of politieauto. • U hebt de neiging meer te drinken of kalmerende middelen te gebruiken en eventueel drugs. • U ervaart sinds de ramp meer problemen in de relatie met uw partner. • U vindt het moeilijker dan vroeger om met de kinderen om te gaan.

hardnekkiger dan gedacht. Wie eerder afhaakte in de behandeling, heeft soms opnieuw behoefte aan steun en advies. Bij de 'buitenwereld' raakt het geduld met de getroffenen op. Partners zijn aan het eind van hun latijn wat het aanhoren en oplossen van elkaars problemen betreft. Kinderen kunnen niet in hun normale doen komen.

• U maakt zich zorgen over het gedrag van de kinderen. • Er ontstaan voortdurend conflicten in het contact met instanties. • U heeft problemen op uw werk die te maken hebben met genoemde klachten.

Hoe u zich kunt aanmelden Voor de SMD E-H is geen verwijskaart nodig. U kunt SMD E-H bereiken op telefoonnummer 053-435 33 53. E-mail: nazorg @smd-eh.nl Voor een afspraak bij Mediant is wel een verwijzing nodig.

Bedenk dan dat u uw problemen niet alleen hoeft op te

Die kunt u van uw huisarts of de bedrijfsarts krijgen.

lossen.

Aanmelden voor een eerste afspraak kan telefonisch of aan de balie van het kantoor van Mediant, Stationsplein 3A in Enschede. Tel. 053-482 99 82.

“Ik kan mijn dochter niet uitleggen dat zoiets niet weer kan gebeuren”

Inmiddels woont het gezin in een ander huis met een

weet ik ook wel, maar het gebeurt. Als ik zelf niet zoveel

nieuwe inboedel. Daarmee is de ramp echter niet voorbij.

zorgen had, zou ik meer kracht hebben om haar te helpen

De oudste dochter is via school bij Aart Hop, maatschappelijk

met haar probleem. Nu praat ze met Aart Hop en ik hoop

werker bij de SMD E-H, terechtgekomen met een emotioneel

dat hij haar van haar angst af kan helpen. We hebben

probleem waar de buitenwereld geen begrip voor heeft.

echt voor het vuur uit moeten rennen, anders waren we misschien dood geweest. Ze is zo vreselijk bang geworden

Mevrouw Mutlu: “Ik voel me alsof ik in een hotel zit.

en ze gelooft me niet als ik zeg dat er heus niet nog een

Hoewel ik de meubelen zelf heb uitgezocht, is dit huis nog

keer een vuurwerkramp komt. ‘Hoe kun je dat nou weten’,

niet van mij. Ik voel me niet veilig, ik zit potdicht. Als ik mijn

zegt ze dan, ‘je wist het toch ook niet van de vorige keer’.

verhaal moet vertellen, doe ik dat, maar daarna kan ik niet anders dan me weer afsluiten. Ik zit opgesloten in mijn

“Mijn man is stil geworden. Hij praat niet zoveel meer. Je

gevoel. Op straat loop ik mensen, die ik goed ken, zonder

ziet aan hem dat hij ermee zit. Hij is niet meer zoals hij

groeten voorbij. Dan zie ik niets en niemand. Ik heb ergens

was. Ook hij is overbezorgd geworden voor ons. Ik wil wel

gestaan waar ik mijn naam moest noemen; die wist ik niet

met hem praten, maar hij kan niet. Er zijn zoveel dingen

meer.”

niet goed geregeld en daar is hij ook boos over. En dan die pijn van de wond, die steeds weer open gaat.

“Ons probleem is niet alleen de wond van mijn man, waar hij nog steeds last van heeft. Het is ook niet alleen wat

“Als je naar ons kijkt, zie je een gezin dat ondanks het

mijn dochter meemaakt op school aan pesterijen omdat

huis en de nieuwe spullen, niet goed gaat. Ik voel me als

ze dikker is geworden. Het is de algehele verdoving die

toen ik net in Nederland was gekomen. Alleen, onbegrepen

over ons gezin ligt. De jongste is verdrietig omdat haar

en opgesloten in mijn gevoel. Nu zit ik te wachten op een

speelgoed verloren is gegaan. Dan kun je zeggen: ze heeft

gesprek bij Mediant. Ik hoop zo dat het dan beter met me

toch nieuw gekregen. Maar daar gaat het niet om. Ze zegt

gaat. Want dan kan ik ook mijn man en kinderen helpen

dat ze huilt om haar speelgoed, maar ze bedoelt dat alles

over de ramp heen te komen.”

weg is, dat zo goed was bij ons. Wij hadden een goed gezin.” “De oudste is inderdaad dik geworden, dikker dan andere kinderen. Zij eet haar angst weg. Dat moet ze niet doen, dat

21 Pagina

Mevrouw Aydan Mutlu en kinderen

De klap op 13 mei had voor alle leden van het gezin Mutlu verschrikkelijke gevolgen. Huis verwoest, vader een ernstige brandwond aan zijn bovenlichaam, de jongste dochter brandwonden in haar gezicht, de oudste dochter (nu 10) verstrikt in angst en herinneringen, en de moeder….? Als in zoveel getroffen gezinnen moest mevrouw Aydan Mutlu zien haar gezin door alles wat er gebeurd was en wat er nog zou volgen, heen te loodsen. Ga er maar aan staan.

Vervolgonderzoek geestelijk welbevinden getroffenen Meeste deelnemers hebben leven na ramp goed opgepakt In het voorjaar van 2002 startte vanuit de Gezondheidsmonitoring Getroffenen Vuurwerkramp Enschede (GGVE) een vervolg-onderzoek waarmee de geestelijke gezondheid van getroffenen in kaart wordt gebracht. In deze zogeheten dieptestudie worden de effecten van ingrijpende gebeurtenissen in iemands leven op diens geestelijk welbevinden bekeken. Het afgelopen jaar namen 223 mensen deel aan deze dieptestudie. Mariel Meewisse, onderzoeker bij het Topzorgprogramma Psychotrauma van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam die de dieptestudie uitvoert, licht de stand van zaken toe. Mariel Meewisse legt allereerst uit hoe het onderzoek in zijn

antwoorden op de vraag hoe het kan dat de ene persoon

werk gaat: “Door het afnemen van vragenlijsten en uitgebreide

langdurig last heeft van zo’n schokkende gebeurtenis, terwijl

persoonlijke interviews brengen we de psychische

de ander goed in staat is om binnen afzienbare tijd zijn

gezondheid van de deelnemers in kaart. Het interview

gezinsleven en werk voort te zetten. Aan vele factoren

gaat onder andere in op eventuele angst en stemmings-

wordt gedacht, zowel op sociaal, biologisch, als psychisch

klachten. Gevraagd wordt naar ingrijpende gebeurtenissen

gebied. Eén van de oorzaken zou mogelijk ook gezocht

die in het leven van de deelnemer hebben plaatsgevonden.

kunnen worden in hoe iemand in zijn jeugd is opgegroeid,

Op de meest ingrijpende gebeurtenis wordt dieper ingegaan.

of er sprake was van een prettige, veilige gezinssituatie.

Voor het overgrote deel van de deelnemers blijkt de vuur-

Daarom zijn in het interview ook vragen gesteld over de

werkramp de meest buitengewoon ernstige of schokkende

situatie in het gezin van oorsprong van de deelnemer.”

gebeurtenis te zijn die de deelnemer heeft meegemaakt.

Pagina

22

Toch hebben veel deelnemers aan de dieptestudie hun leven

Tweede deel onderzoek gestart

na de ramp goed kunnen oppakken. Maar voor een aantal

Mariel hoopt dat getroffenen blijven deelnemen aan het

blijken pijnlijke herinneringen, angst en overspoelende

onderzoek: “In januari dit jaar zijn alle deelnemers benaderd

emoties of juist een gevoel van afgestompt zijn, orde van de

voor het invullen van een tweede vragenlijst voor de

dag. Bij andere rampen wereldwijd kun je een vergelijkbaar

dieptestudie. Op dit moment worden daarnaast nog een

beeld zien. Zoals bijvoorbeeld na de Bijlmermeervliegramp

aantal mensen benaderd om alsnog deel te nemen aan de

of de terroristische aanslag op het WTC in New York,

dieptestudie. Door een grotere groep te onderzoeken worden

maar ook na meer persoonlijke traumatische gebeurtenis-

de resultaten van het onderzoek betrouwbaarder. Zo zijn

sen (auto-ongeluk, gewelddadige overval, plotselinge dood

we beter in staat om mensen die meer risico lopen op

van een naaste, etc.)”.

langdurige klachten bij rampen eerder te signaleren en beter te ondersteunen.”

“Naast het eerste interview heeft ongeveer de helft van de deelnemers nog een tweede afspraak bij de GGD. Deze

Wie voert de dieptestudie uit?

afspraak is bedoeld om in kaart te brengen of klachten

De dieptestudie is één van de onderzoeken van de

gerelateerd aan de vuurwerkramp invloed hebben op

Gezondheidsmonitoring Getroffenen Vuurwerkramp

geheugen en concentratie. Dit is heel belangrijk; voor het

Enschede (GGVE). De GGVE wordt uitgevoerd in opdracht

volgen van een opleiding of goed functioneren op het

van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

werk zijn het geheugen en het vermogen tot concentreren

Het onderzoeksinstituut ‘Topzorgprogramma

immers essentieel. Met een korte test wordt bekeken in

Psychotrauma’van het Academisch Medisch Centrum (AMC)

hoeverre mensen mèt klachten verschillen van mensen

te Amsterdam voert de dieptestudie in samenwerking met

zonder klachten. Daarnaast vragen we bij deze afspraak

het Instituut voor Psychotrauma (IvP) uit. De GGD Twente

aan de deelnemers om een beetje speeksel af te staan.

coördineert alle onderzoeken die horen bij de GGVE.

Vanuit het speeksel kan bekeken worden of mensen met

Op www.ggve.nl vindt u meer informatie.

klachten verschillen vertonen in de hormoonhuishouding ten opzichte van mensen zonder klachten. We bestuderen dan de ontregeling van hormonen die specifiek in actie komen bij stress.”

Oorzaken divers De dieptestudie is een zeer uitgebreid onderzoek, dat gedurende langere tijd loopt. Zodoende kan in kaart worden gebracht of klachten in de loop van de tijd veranderen. Definitieve uitkomsten zijn dan ook nog niet te geven. Mariel licht toe: “De dieptestudie zoekt onder andere naar

Ondernemers

Nieuws Verlenging winstdervingregeling

Brief Bert Bromfiets Recycling. Vanaf deze plaats willen wij graag even ingaan op de brief van Berts Bromfiets Recycling in 13 Mei Opnieuw Beginnen, editie maart 2003. Wij nemen zijn noodkreet ter harte en zullen er bij de gemeente Enschede op aandringen dat ook de kleine bedrijven voldoende worden geholpen. Daarbij moet in ogenschouw worden genomen dat het midden- en kleinbedrijf nog steeds de motor van de economie is en dus de aandacht moet krijgen die het verdient.

Roombekerveld Er is in de achter ons liggende periode veel te doen geweest over de verkrijgbaarheid van kavels op het Roombekerveld.

Op de ondernemersavond op 26 maart jl. heeft de heer A. Hulshof, voorzitter van de Stichting Financiële Hulpverlening Vuurwerkramp Enschede een inleiding verzorgd over de stand van zaken rond de diverse aanvragen.

Hierover hebben veel gesprekken plaatsgevonden met de gemeente en het Projectbureau Wederopbouw. Wij gaan er nog steeds vanuit dat de gemeente Enschede de voorwaarden schept voor een goed ondernemersklimaat in Roombeek. Zoals het er nu naar uit ziet gaat dit lukken. ondernemen in Roombeek”. Deze brochure is bestemd

De winstdervingsregeling is voor een periode van drie jaar

voor potentiële vestigers in Roombeek. Op 26 maart jl. was

vastgesteld. Ondernemers die een beroep doen op de

er een grote informatiemarkt over de mogelijkheden voor

winstdervingsregeling zouden dus met ingang van 2003

getroffen ondernemers die terug willen keren naar Roombeek.

geen beroep meer op de regeling kunnen doen. OGOVE

Deze markt is goed bezocht en er hebben zich meerdere

heeft van meet af aan gezegd dat voor een aantal onder-

ondernemers gemeld die hun wensen kenbaar hebben

nemers de 3 jarige winstdervingsregeling te kort zou zijn.

gemaakt.

Maar zowel de Overheid als de politiek konden wij, met

Bij de wederopbouw van de wijk zijn een aantal uitgangs-

onze wat nu blijkt, terechte argumenten, niet overtuigen.

punten geformuleerd. Een van deze uitgangspunten is dat

Men was toen alom van mening dat voor het grootste

er 1200 arbeidsplaatsen gerealiseerd moeten worden. Wij

gedeelte, ‘Roombeek weer hergebouwd zou zijn, en dat de

zullen de gemeente Enschede aan deze afspraak houden.

meeste ondernemers terug zouden zijn gekeerd in het

Hiervoor is het absoluut noodzakelijk dat er voldoende

gebied.’ Niets is minder waar gebleken.

bedrijvigheid kan terugkeren.

Na 3 jaar staan wij nog maar aan het begin van de wederopbouw. De eerste inwoners c.q. klanten moeten nog

Parkmanagement Roombekerveld

terugkeren naar de wijk! De wederopbouw van de wijk duurt

Over de invulling van parkmanagement worden met de

voor een aantal ondernemers veel langer dan gehoopt.

belanghebbenden gesprekken gevoerd. OGOVE heeft een

Daarom zijn wij als OGOVE, De Stichting Financiële

aantal aandachtpunten en randvoorwaarden geformuleerd,

Hulpverlening Vuurwerkramp Enschede ook dankbaar, nu

waaraan parkmanagement moet voldoen:

deze heeft besloten om de winstdervingsregeling met twee

1. Vertrouwen tussen projectontwikkelaars, ondernemers,

jaar te verlengen. Dit goede nieuws, kwam De Heer Hulshof als voorzitter van de stichting, ons op de ondernemers-

gemeente, etc. is absolute noodzaak. 2. Een samenwerkingsverband van ondernemers is voor-

avond vertellen. De financiering wordt geregeld via de

waarde voor succes. MKB Oost-Nederland kan zorgen

Stichting Bedrijfsleven Helpt Getroffenen. Deze stichting

voor het organiserend vermogen van de ondernemers.

heeft tot doel om rampslachtoffers niet tussen wal en schip te laten vallen. Door deze verlenging van de regeling wordt dit voor vele ondernemers voorkomen. De criteria, blijven hetzelfde. Nieuwe gevallen zullen niet worden aangenomen. Te zijner tijd zult u geïnformeerd worden over de wijze van aanvragen, etc. Doelstelling is om snel en adequaat de uitkering te regelen.

3. De kosten voor parkmanagement moeten worden terugverdiend door besparingen van collectieve inkoop, etc. 4. Parkmanagement dient professioneel te worden uitgevoerd via een ingenieursbureau of een ter zake kundig persoon. 5. Zorg voor draagvlak bij alle betrokkenen voor de invoering van parkmanagement. 6. Onderzoek de mogelijkheden van financiële ondersteuning

Stand van zaken Regelingen

vanuit de overheid of bijv. de NOVEM.

In totaal hebben zich bij de Stichting Financiële Hulpverlening 456 aanvragers voor een bijdrage gemeld. Nog steeds doen BCE en LASER de uitvoering. De ergernissen daarover zijn al meerdere keren aangegeven. Op dit moment zijn nog 32 aanvragen in behandeling. Hiervan zijn er zes aanvragen vanuit de eerste aanvraag, 11 winstderving 2001, vijf CFA II en 10 ambtelijke herzieningen. In totaal is er een bedrag van ca. 15 miljoen Euro uitgekeerd. Vanuit diverse kanten is aangevraagd of er ook een regeling komt voor de

Boddenkampsingel 89

derving van particuliere verhuur van kamers. Hierop is het

7514 AP Enschede

antwoord dat hiervoor geen regeling is en ook niet zal komen.

Tel: 053-483 71 20 [email protected]

Pagina

Er was belangrijk nieuws te melden.

23

Verder wijzen wij u graag op de brochure “Bouw je droom,

Jan Sprakel gaat op oude voet door met zijn galerie De Potkachel bivakkeerde het echtpaar Sprakel in hun woning na de vuurwerkramp, tot bleek dat het pand veel grotere schade had opgelopen dan zich aanvankelijk liet aanzien. Het huis, waarvan de gevel moest worden gestut, werd onbewoonbaar verklaard. In een tijdelijke woning aan de Da Costastraat kon het echtpaar Sprakel de draai niet vinden, waarna werd besloten om Enschede, althans wat het wonen betreft, maar helemaal de rug toe te keren. Wonen en werken in complete nieuwbouw op de vertrouwde stek was nooit optie. Sprakel: ’Ik ben geen man voor zo’n superdeluxe zaak. Voor mij is de charme van een pand dat het oud is. Dat je kunt zien dat er geleefd is. Zo’n pand op zo’n locatie krijg ik nooit weer.’ Jan Sprakel schiet regelmatig vol wanneer hij z’n relaas doet over die rampzalige 13e mei 2000 en de nasleep daarvan. Hijzelf was in de zaak. Z’n vrouw, met een nieuwe fiets die al voor moederdag had gekregen, bij de Grolschfabriek. Urenlang verkeerde Jan Sprakel in het ongewisse over het lot van z’n vrouw. ‘Gelukkig hebben we elkaar die avond weer gevonden. We hebben puur mazzel gehad, dat we het er levend hebben afgebracht. Wat kan ons die rotzooi schelen, we hebben elkaar nog, dacht ik toen ik de schade aan ons huis en de zaak zag. We zien wel weer.’ Hoewel Sprakel naar eigen zeggen niet echt veel werk maakte van het afwikkelen van de schade met de verzekering, Pagina Pagina

heeft hij intussen toch een behoorlijk dossier opgebouwd.

24

‘Ik ben geen man voor zo’n superdeluxe zaak’

Inmiddels heeft hij besloten een geschil met de verzekering maar ‘te laten lopen’. Sprakel:’Ik heb geen zin om daar nog weer een advocaat voor in te schakelen. Ik hoef geen ton op de bank. Ik ben met weinig tevreden. Als ik hier door kan gaan met het maken en verhuren van poppen, is het wat

Cynisch genoeg stond er uitgerekend op dag van de vuurwerkramp een stukje in de krant, met een foto. ‘Voor behoud van De Potkachel’. Jan Sprakel was op dat moment met de gemeente in onderhandeling over onteigening van het pand aan overkant van de singel, dat als ‘filiaal’ diende van zijn karakteristieke, wijd en zijd bekende zaak met de poppen voor 50-jarigen. ‘En toen kwam de klap.’

mij betreft goed. Hier heb ik nou eenmaal plezier in. En een beetje lol hebben in het leven, dat is het allerbelangrijkste.’

Colofon

Inmiddels, bijna drie jaar later, is het ‘filiaal’ van galerie De Potkachel afgebroken en heeft plaats gemaakt voor nieuwbouw. Het woonhuis op de hoek DeurningerstraatBoddenkampsingel, waar Sprakel met zijn vrouw 30 jaar woonde, gaat binnenkort tegen de vlakte. Op die plek komt een nieuw winkel-woonhuis. Sprakel trekt daar niet zelf in met zijn bijzondere nering. ‘Ik ga het verhuren. Dat is mijn oudedagvoorziening.’ Als het aan Sprakel ligt, blijft hij met z’n zaak De Potkachel op de oude voet doorgaan in het belendende pand. ‘Ik had wel een afkoopregeling kunnen krijgen, maar stilzitten is niks voor mij. Die zaak is m’n hobby. Daar zou ik wel tot m’n 80ste mee door kunnen gaan.’ Vooralsnog is Sprakel alleen in de middaguren in z’n de met poppen en oude spullen volgestouwde zaak te vinden. Hij woont inmiddels met zijn vrouw in het Duitse Gildehaus, in een voormalig postkantoor. Gekocht met het geld dat de onteigening van het ‘filiaal’ opleverde. Zes weken nog

Het maandblad '13 mei - Opnieuw Beginnen' is een uitgave van het Informatie en Adviescentrum en is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij de nazorg van de vuurwerkramp. Het maandblad biedt informatie voor gedupeerden, particulieren, kunstenaars en onder-nemers en wil een neutraal podium zijn waarop gedupeerden kunnen reageren op gebeurtenissen, vragen kunnen stellen en hun verhaal kwijt kunnen. Ingezonden stukken zijn welkom. Aan de inhoud van dit maandblad kunnen de lezers geen rechten ontlenen. Wilt u een bijdrage leveren? Als uw ingezonden brief, vraag of artikel voor het einde van de maand binnen is, dan wordt het zoveel mogelijk in de uitgave van de daarop volgende maand geplaatst of behandeld. De redactie bestaat uit Jeffrey Brinkman (Belangenvereniging Slachtoffers vuurwerkramp), Tieti Hoekstra (Mediant), Jan Schukkink (IAC) en Hans Bakker (OGOVE). Tekstbijdragen: Fotografie: Vormgeving:

Ben Siemerink. Johan Ghijsels Digidee Ontwerpstudio BV

Redactieadres: Informatie en AdviesCentrum, t.a.v. Dhr. A.J. Schukkink Postbus 167, 7500 AD Enschede, tel. 0800 - 1100 Email: [email protected] of iac.enschede.nl