LOB Bovenbouw Werkboek © 2014 I Peppels.net I ISBN 978-94-92106-03-2
Ff de sfeer checken En hoe is het eten in de kantine?
Volg je me een beetje? Anderen worden wijzer van jouw ervaringen.
Ik stond pas in de lift met.... Verkoop jezelf in 30 seconden
Peppels.net
1
Leren doe je voor jezelf
“Het is belangrijk dat jij keuzes maakt die bij jou passen”
In de bovenbouw ga je verder met de ontwikkeling van je loopbaanvaardigheden. Net als in de onderbouw hou je een log bij. Daarnaast werk je met een heleboel opdrachten en taken aan je vaardigheden tijdens het Beroepsgerichte Programma. Je gaat open dagen bezoeken en misschien wel stage lopen. Daarnaast leer je hoe je moet solliciteren en maak je uiteindelijk ook een keuze voor een vervolgopleiding.
Je professionele logboek Je leert elke dag en overal. Niet alleen op school, maar ook thuis en op straat. En niet alleen van je
LEREN doe JE VOOR JEZELf
docenten, maar ook van vrienden en mensen die je tegenkomt.
Het vastleggen van deze ervaringen helpt je om af en toe stil te staan bij wie je nou eigenlijk wordt. Weet jij over drie jaar alles van computers ? Of ben je juist een onder-nemer geworden? Heb je ontdekt dat je graag met kinderen wilt werken, of blijk je opeens een talenwonder te zijn? Leg het vast, praat erover met mensen en kijk er af en toe naar. Dan weet je waarom je trots mag zijn.
Peppels.net
2
Leren doe je voor jezelf
LOB bovenbouw PLANNER nr
soort
titel
1
Profiel/Lifelog
Volg je mij, dan volg ik jou!
2
Open dagen 3e jaar - inventariseren
3
Open dagen 3e jaar – voorbereiden uitwerken Ik heb een lijstje met vragen
4
Open dagen 4e jaar – activiteitenlog
Wat ik nog wil weten....
5
Sector- of profielwerkstuk
Ik doe onderzoek naar de sector..!
6
Keuze vervolgopleiding
7
Stage
8
Elevatorpitch
Het eten is hier prima!
In een langzame lift heb je meer tijd
Als ik deze cursus heb gedaan dan kan ik ★ iemand met voorbeelden uitleggen wat ik de afgelopen periode heb geleerd en welke nieuwe inzichten ik heb gekregen over wat ik wel of juist niet wil, of kan, interessant of saai vind ★ zelfstandig en doelgericht informatie over werk en opleiding verzamelen ★ vanuit mijn interesses, talenten en ambitie in een gesprek onderbouwen welke loopbaankeuzes ik maak
Peppels.net
L E REN D OEJ EJZEEL VOOR 3
Leren doe je voor jezelf
1. Profiel/lifelog
Volg je mij dan volg ik jou Taak
Aanpak
Er gebeurt wel meer in je leven dan alleen school. Toch? Alle dingen die je doet tellen mee. Samen geven ze een beeld van wie jij bent, wat je leuk vind en waar je goed in bent.
Ben je op vakantie geweest? Heb je de hele zomer films gekeken of ben je fanatiek gaan sporten? Laat al je ervaringen zien op je Lifelog. Je hebt vast wel foto’s of filmpjes gemaakt. Over welke onderwerpen kun jjij iets vertellen? Dit zijn natuurlijk alleen maar voorbeelden. -‐ -‐ -‐
Laat zien wat je allemaal doet! Over al deze dingen kun je een bericht plaatsen op je Lifelog.
-‐ -‐ -‐ -‐ -‐
Zorg ervoor dat je je Lifelog regelmatig bijwerkt!
Doe deze taak alleen Je hebt een computer nodig met internet (computerlokaal, tussenuur thuis)
films muziek werk reizen sport boeken games financieel
- cursus - dance - fotografie - vakantie - voetbal - stromae - dieren - diploma’s
Kijk ook eens naar de ervaringen van anderen: je vrienden of zomaar iemand op Peppels.net. Zitten daar mensen bij die jij wilt volgen? Maak ze je favoriet, en hun berichten verschijnen voortaan op jouw Lifelog. Wist je dat je iemand kunt uitnodigen om jouw bericht te lezen? Als je met je muis over je bericht gaat zie je onder aan onder een knop staan ‘check me’.
Je hebt de taak goed gedaan als je regelmatig een bericht op je werklog plaatst.
Peppels.net
4
Leren doe je voor jezelf
2. Open dag 3e jaar - inventariseren
Het eten is hier prima! Intro
Wel ff de sfeer checken Je moet goed checken welke vervolgopleidingen er mogelijk zijn. En je wilt niet alleen weten wat je er kunt leren, maar je wilt natuurlijk ook de sfeer proeven, kijken of er een goede kantine is en met studenten spreken om te zien wat zij van de opleidingen vinden. En misschien kun je al vast wat lessen volgen om te kijken of de opleiding echt bij je past. Dat ga je vanaf nu allemaal onderzoeken, daar heb je ook wel even tijd voor nodig.
Hoe belangrijk is dat? Je zult merken dat het MBO en HBO anders werken dan de school waar je nu zit. Het zijn vaak grotere gebouwen. Binnen zo’n gebouw kun je verschillende opleidingen volgen maar niet elke opleiding wordt in elk gebouw gegeven. Het kan dus zijn dat, als je weet welke opleiding je wilt gaan doen, je uit meerdere gebouwen kunt kiezen, maar het kan ook zijn dat de opleiding van jouw keuze maar op één plek wordt gegeven.
Peppels.net
5
Leren doe je voor jezelf
Opdracht
Stappenplan
In het examenjaar schrijf je je in voor een vervolgopleiding. Natuurlijk kijk je waar je vrienden naar toe gaan, maar je wilt
1. Maak een overzicht van mogelijke vervolgopleidingen die je in jouw de omgeving kunt doen. kijk op internet, bespreek het met elkaar en met je docenten. Je kunt het formulier gebruiken op de volgende pagina.
vooral ook kiezen op basis van wat jij leuk vindt, wat jij goed kunt of wat jij wilt worden. Want om wiens toekomst gaat het nu eigenlijk?
2. Heb jij al een idee welke opleidingen je zou willen doen? Geef hieronder de top-3. Sluiten ze aan bij de beroepen die je overweegt? En denk je dat je het leuk vindt en er aanleg voor hebt? Je kunt er rustig een opleiding bij zetten waarnaar je wel nieuwsgierig bent, maar waarvan je nu denkt dat je het niet gaat doen. 3. Zoek van deze opleidingen op wanneer de open dag is.
Je mag deze opdracht met z’n tweëen doen, als jullie allebei je eigen lijstje maken. Er zijn maar weinig mensen die exact
Vul het antwoord op deze vraag in bij de opdracht op Peppels.net. Je kunt formulier op de volgende pagina gebruiken als klad.
de zelfde loopbaan volgen, je moet dus goed kijken wat bij jou past, en bij niemand anders! Nodig: computer met internet (thuis, computerlokaal, tussenuur) Je hebt deze opdracht goed gedaan als je via internet en met hulp kunt inventariseren welke vervolgopleidingen op welke plek worden aangeboden.
Deze opdracht staat ook in Peppels.net. Je moet daar de opdracht inleveren.
Peppels.net
6
Leren doe je voor jezelf
Formulier bij vraag 1 Naam
Internetadres
Formulier bij vraag 3 Opleiding
Locaties
Open dag (datum & tijd)
1.
2.
3.
Peppels.net
7
Leren doe je voor jezelf
3. Open dag 3e jaar - voorbereiden en uitwerken
Ik heb een lijstje met vragen Opdracht
Stappenplan
Je weet nu naar welke open dagen je wilt gaan. Maar hoe kom je daar? Wat ga je daar doen? Dit kunnen we beter even goed voorbereiden!
1. Wat wil je eigenlijk te weten komen? Maak eens een lijst met vragen die jou bezighouden. Je kunt de volgende vragen als hulpmiddel gebruiken maar je kunt natuurlijk ook met elkaar, met je ouders of familie overleggen. Zorg dat je tijdens het bezoek pen en papier meeneemt, zodat je aantekeningen kunt maken. Heeft de school folders? Neem ze mee. Let op: na afloop presenteer je de antwoorden van in elk geval één bezoek in de klas. Hopelijk kun je de vragen van je mede-leerlingen beantwoorden.
Doe deze opdracht in groepen van twee Nodig: computer en internet (thuis, computer-lokaal, tussenuur) Producten: verslag, presentatie Je hebt deze opdracht goed gedaan als je kunt benoemen wat jij tijdens een bezoek aan de open dag te weten wilt komen en je jouw bevindingen kunt uitwerken in een verslag, kunt presenteren en het gesprek erover kunt aangaan.
Bekijk de voorbeeldvragen op de volgende pagina. 2. Na je bezoek werk je al je aantekeningen uit. Maak een verslag waarin duidelijk is welke vragen je gesteld hebt en welke antwoorden je gevonden hebt. 3. Je maakt van de vijf meest verrassende antwoorden (wat was dus echt heel anders dan je gedacht had.....) van één bezoek een powerpoint die je presenteert in de klas. Deze lever je in bij de opdracht op Peppels.net. WIl je dat anderen het kunnen zien? Als je docent de opdracht heeft nagekeken kun je hem publiceren!
Deze opdracht staat ook in Peppels.net. Je moet daar de opdracht inleveren.
Peppels.net
8
Leren doe je voor jezelf
Voorbeeldvragen 1. Hoe lang duurt de opleiding? 2. Welke beroepen kan ik met het diploma gaan doen? 3. Hoeveel studenten halen hun diploma zonder te blijven zitten? 4. Hoe is de kantine? 5. Wat leer ik hier? 6. Zit ik veel in de boeken of doe ik ook veel praktische dingen? 7. Moet ik stage lopen? Wanneer? 8. Zijn er voldoende stageplekken? 9. Hoe groot is de kans op werk met dit diploma? 10. Hoeveel studenten doen de opleiding? 11. Hoe ziet een lesrooster eruit? 12. Kan ik een keer een dagje meelopen? 13. Hoe word ik begeleid? 14. Wat moet ik doen als ik nog niet weet of ik dit wil doen? Mijn vragen:
Peppels.net
9
Leren doe je voor jezelf
4. Open dagen 4e jaar: wat wil je nog weten?
Wat wil ik eigenlijk weten? Taak
Aanpak
Deze taak doe je individueel.
Mijn criteria
Peppels.net
Ook dit jaar zijn er weer open dagen. Bedenk voor je gaat wat je nog wilt weten. Het kan ook zijn dat je nog twijfelt tussen twee of meer opleidingen. Het kan dan helpen om een checklist te maken. Aan welke eisen moet je vervolgopleiding voldoen? Denk aan de kans op werk, de tevredenheid van studenten die er al op zitten, iets specifieks dat jij wilt leren, etc. Heb het er ook over met familie en vrienden. Ga naar de open dag en check je criteria. Je hoeft trouwens niet te wachten tot de open dag. Gebruik ook internet en je netwerk.
Check opleiding 1
10
Check opleiding 2
Leren doe je voor jezelf
5. Sector- of profielwerkstuk
Ik doe onderzoek naar de sector..! Opdracht
Aanpak
Een sector- of profielwerkstuk is een onderzoek over een bepaald onderwerp dat past binnen de sector. Om dat goed te kunnen doen bedenk je van te voren vragen waar je tijdens het onderzoek een antwoord op wilt krijgen. Die antwoorden verwerk je in je werkstuk. Wat je voor dat onderzoek allemaal doet (bijvoorbeeld een bedrijf bezoeken, mensen interviewen, boeken raadplegen, surfen op internet, etc.) bedenk je van tevoren, en neem je ook op in je werkstuk.
Je werkstuk is minimaal 6 A4’tjes, regelafstand 1, lettergrootte 10. Daarnaast maak je een samenvatting van minimaal 75 en maximaal 150 woorden. Het is de bedoeling dat je aan anderen een presentatie geeft van vijf minuten, op basis van je samenvatting, over wat je allemaal gevonden hebt. Van die presentatie voeg je een filmpje of foto toe. De presentatie, je werkstuk en de samenvatting bepalen samen de beoordeling.
Doe deze opdracht in groepen van twee tot vier Nodig: computer en internet (thuis, computer-okaal, tussenuur). Producten: verslag
Je maakt het sectorwerkstuk in een groepje van minimaal 2 en maximaal 4 personen. Het is handig als jullie ongeveer dezelfde beroepsrichting hebben gekozen. Het onderwerp van je sectorwerkstuk bepaal je als groep. De taken worden binnen de groep eerlijk verdeeld. Iedereen komt de gemaakte afspraken na. Iedereeng moet kunnen aantonen dat hij of zij 20 uur aan het sectorwerkstuk heeft gewerkt. Om alles voor jou wat overzichtelijker te maken, hebben we een stappenplan gemaakt. Als je je daaraan houdt, gaat het maken van je sectorwerkstuk bijna vanzelf. Lever je werkstuk in van de opdracht op Peppels.net. WIl je dat anderen het kunnen zien? Als je docent de opdracht heeft nagekeken kun je hem publiceren!
Deze opdracht staat ook in Peppels.net. Je moet daar de opdracht inleveren.
Je hebt deze opdracht goed gedaan als je onderzoek kunt doen naar een onderwerp binnen een beroepsgroep en hiervan de uitkomsten kunt samenvatten en presenteren Peppels.net
11
Leren doe je voor jezelf
Stappenplan Stap 1 - samenstellen van de groep Je zoekt medeleerlingen waarmee je het sectorwerkstuk wil gaan maken. Een groep bestaat uit minimaal 2 en maximaal 4 personen. Een geschikte partner is iemand die: -‐ in dezelfde beroepsrichting als jij verder wil werken/studeren -‐ in staat is om met jou afspraken te maken en na te komen -‐ met jou kan samenwerken -‐ jouw kwaliteiten aanvult
Stap 2 - een onderwerp kiezen Het onderwerp dat je gaat kiezen moet natuurlijk iets te maken hebben met de sector f het profiel die je hebt gekozen. Kies een onderwerp dat je echt interesseert. Een onderwerp dat je niet aanspreekt, loopt meestal op niks uit. Voor je naar de volgende stap gaat, moet het onderwerp door de docent worden goedgekeurd.
Stap 3 - hoofdvraag en deelvragen opstellen Je moet de hoofdvraag en de deelvragen bij je onderwerp duidelijk formuleren. Het is logisch dat je vragen bedenkt die ook te beantwoorden zijn. Je kunt wel iets leuks bedenken, maar het moet ook nog wel te onderzoeken zijn. Stel jezelf in ieder geval de vraag of je aan voldoende informatie kunt komen. Overleg over het formuleren van deze vragen dan ook heel goed en regelmatig met je groepsgenoten en met je begeleider. Voor je naar de volgende stap gaat, moet de vraagstelling door de docent worden goedgekeurd.
Stap 4- een planning en taakverdeling maken De planning is een plan waarin precies staat wat je gaat doen, wanneer je dat gaat doen en hoeveel tijd jij denkt dat het gaat kosten. Het is de bedoeling dat je met het maken van een planning voor jezelf een beetje duidelijk krijgt of je aan de gestelde eis van 20 uur zal kunnen voldoen. Bovendien maak je voor jezelf een tijdschema (wanneer moet je iets inleveren/laten zien) waar jij je aan houdt. Bij deze planning maak je ook een taakverdeling. Dat betekent dat je afspreekt wie wat gaat doen. Voor je naar de volgende stap gaat, moet de taakverdeling door de docent worden goedgekeurd.
Peppels.net
12
Leren doe je voor jezelf
Stappenplan - vervolg Stap 5 - informatie verzamelen en verwerken Je kunt op verschillende manieren aan je informatie komen. Daarbij kun je denken aan boeken, tijdschriften, kranten, atlassen, foto’s, dia’s, gegevens van de gemeente, internet, e.d. Je kan natuurlijk ook aan informatie komen door mensen te interviewen, op te bellen, te enquêteren, e.d. Je kan bovendien ook zelf foto’s maken, videoopnames, enz. Alle informatie die je verzameld hebt, zul je ook moeten verwerken. Dat kan door samenvattingen of uittreksels te maken. Ook kun je informatie verwerken in tabellen, grafieken. Je kan bijvoorbeeld bepaalde gegevens in grafieken omzetten. Soms is het mogelijk om je informatie om te zetten in tekeningen. Het kan ook handig zijn verschillende gegevens uit je informatie met elkaar te vergelijken.
Stap 6 - deelvragen beantwoorden Nadat je de informatie verzameld en verwerkt hebt, kun je met elkaar de vooraf gestelde deelvragen gaan beantwoorden.
Stap 7 - conclusies trekken en hoofdvraag beantwoorden Als je al je deelvragen hebt beantwoord, kan je conclusies kan gaan trekken. Je zult merken dat het trekken van die conclusies eigenlijk hetzelfde is als het beantwoorden van de hoofdvraag.
Stap 8 - werkstuk maken en presentatie voorbereiden Op basis van stap 1 t/m 7 maak je nu het werkstuk. Vervolgens bereid je een presentatie van vijf minuten voor.
Peppels.net
13
Leren doe je voor jezelf
6. Keuze vervolgopleiding
Activiteiten log Taak Je bent naar open dagen geweest, je hebt onderzoek gedaan en hebt veel gepraat over jouw vervolgopleiding. Hopelijk heb je nu wel een idee. Maar voor je de knoop definitief doorhakt, is het goed om je keuze te bevestigen. Ga je een dagje meelopen bij de opleiding van je keuze, ga je met studenten praten? Hou een log bij van je activiteiten.
7. Stage
Activiteiten log Taak Tijdens je stage houd je een stage-logboek in Peppels.net bij. In je log beschrijf je per dag: -‐ door wie je begeleid bent en met wie je gewerkt hebt -‐ welke taken je hebt uitgevoerd en wat het resultaat was -‐ waarover je tevreden en minder tevreden bent -‐ wat je nog wilt leren en hoe je dat gaat aanpakken
Peppels.net
14
Leren doe je voor jezelf
8. Elevator Pitch
In een langzame lift heb je meer tijd Opdracht
Stappenplan
Stel je wordt opeens voorgesteld aan de directeur van een bedrijf waar je graag wilt werken. Hij vraagt wat je zoal doet, maar het enige wat je kunt uitbrengen is: "Eh, iets met computers... " Je hebt de kans van je leven gemist! Hoe zou het zijn gelopen als je had kunnen uitleggen waarin jij goed bent?
1. Maak je eigen elevatorpitch
Elevator pitch betekent zoiets als: verkoop-praatje– in–de-lift. In 1 minuut ‘verkoop’ je jezelf als de ideale oplossing voor je gesprekspartner. Doe deze opdracht in 2tallen Nodig: computer en internet (thuis, computer-lokaal, tussenuur), pen en papier. Je hebt de opdracht goed gedaan als je een keuze in je schoolloopbaan kunt onderbouwen en in korte tijd aan anderen kunt presenteren.
Peppels.net
Begin de pitch met een goede openingszin om de aandacht van je gesprekspartner te trekken. Vervolgens vertel je wie je bent, waar je voor staat en wat jouw sterke kanten zijn. Vanzelfsprekend spreek je enthousiast en overtuigend, want als jij niet in jezelf gelooft doet niemand het. Eindig met een verzoek, dat maakt een geïnteresseerde indruk en zorgt ervoor dat je beter in de gedachten van je gesprekspartner blijft. Vraag bijvoorbeeld naar adresgegevens om je c.v. op te sturen. Je moet je verhaal in ongeveer één minuut kunnen vertellen. Dit betekent dat je honderd tot tweehonderd woorden kunt gebruiken. Een korte, krachtige presentatie geven is lastig en vergt veel voorbereiding en oefening. Zet verschillende versies op papier, slaap er een nachtje over en oefen het in de klas. Je doet deze opdracht in tweetallen, maar je maakt elk natuurlijk wel je eigen elevatorpitch. 2. Maak een filmpje van je pitch en plaats dit op Peppels.net. Jullie gaan de filmpjes met de klas bekijken en van commentaar voorzien. Verzamel het commentaar dat je krijgt in onderstaand overzicht in onderstaand overzicht.
Deze opdracht staat ook in Peppels.net. Je moet daar de opdracht inleveren.
15
Leren doe je voor jezelf
Formulier bij vraag 2
Was de openingszin pakkend?
Was het duidelijk wat de interesses zijn die een rol spelen bij de keuze?
Was het duidelijk wat de ambitie is?
Zijn de eigen kwaliteiten duidelijk geworden?
Was het duidelijk welke keuze er is gemaakt?
Hoe was de afsluiter?
Kun je op basis van de presentatie uitleggen hoe de keuze samenhangt met de interesses, kwaliteiten en ambities?
Peppels.net
16
Leren doe je voor jezelf