Lentiz netwerk Relatiemagazine van Lentiz onderwijsgroep voor onze partners in de regio Jaargang 2, oktober 2011
Lentiz verkent Sjaak van der Tak: ‘Onderwijs aan de keukentafel’ Kenniswerkplaatsen: anders denken over lesroosters Elos doorbreekt culturele barrières
Lentiz netwerk
1
Inhoud van dit magazine Column: De verbinding | 3
Lentiz verkent de nieuwe economische realiteit zegt Gert kant, voorzitter Raad van Bestuur Lentiz
Het visitekaartje van... | 4
Prekash Ramsingh, directeur internationalisering India
‘We moeten het onderwijs naar de keukentafel brengen’ | 5
Burgemeester Sjaak van der Tak van de gemeente Westland wil dat de ondernemers in zijn gemeente
zich blijven ontwikkelen
Grenzeloos ondernemen: ‘Internationalisering draagt bij aan excellent onderwijs’ | 8
Alle scholen zouden íéts aan internationalisering moeten doen, vindt directeur Jindra Divis van het Europees Platform
Lentiz werkt: ‘Kenniswerkplaatsen zijn een verrijking van het mbo’ | 12
Jolanda Robinson onderzoekt voor Lentiz een manier om de samenwerking met bedrijven en organisaties te intensiveren
Hoe is het nu met... | 14 Reinier van der Zande, cultureel ondernemer Lentiz Tweets | 14 Experttafel: Park A20 | 15
Rond Lentiz | LIFE College ontstaat een microkosmos in het groen
Lentiznieuws | 18
Laarzen aan voor werkconferentie, Levenslessen in Schiedam, Bouwen aan actief Westland, Japanners in de kas
Colofon Redactie en interviews Point to Point Communicatie, Gorinchem Eindredactie Lentiz onderwijsgroep PR & Communicatie Alma Cornelissen, Francine Boerstoel Hoofdredactie Lentiz onderwijsgroep Raad van Bestuur Gert Kant Vormgeving en fotografie Lentiz onderwijsgroep PR & Communicatie Richard Kok Drukwerk Nadorpdruk Poeldijk
Foto omslag: Burgemeester Sjaak van der Tak van de gemeente Westland: “Om de wereldpositie die we nu hebben vast te houden, moet de hele Greenport voortdurend blijven bijleren; aan de top blijven is topsport.”
Copyright © oktober 2011, Lentiz onderwijsgroep. Niets uit deze uitgave mag op enige wijze worden verveelvoudigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Lentiz onderwijsgroep.
Lentiz netwerk is het relatiemagazine van Lentiz onderwijsgroep voor ondernemingen, organisaties en onderwijsinstellingen in de regio’s Mainport, Greenport en Cittaslow. 2
Lentiz netwerk
De verbinding Lentiz verkent Er gebeurt van alles om Lentiz heen, in elk van de drie regio’s waar onze
Door de veranderende realiteit stelt de markt steeds nieuwe vragen aan
scholen actief zijn. Maar ook in het buitenland, waar we steeds meer
ons. In het interview met Sjaak van der Tak, burgemeester van de gemeente
activiteiten ontplooien. Wat er gebeurt is uiteraard niet allemaal even positief.
Westland, worden die vragen met betrekking tot de verdere ontwikkeling van
De economische crisis hakt er in en veel ondernemers merken dat in de praktijk
de Greenport expliciet benoemd. Het is aan ons om de verwachtingen in de
van alledag. Veel bedrijven ondervinden aan den lijve dat de export binnen
praktijk waar te maken.
Europa terugloopt en doen er van alles aan om de curve weer omhoog te krijgen. Alle creativiteit wordt daarbij aangewend. Ook de overheid draagt haar
Die ontwikkeling van de Greenport hangt nauw samen met initiatieven
steentje bij. Van gemeenten en provincies wordt verwacht dat zij hetzelfde
van ondernemers en organisaties die over de grens aan de slag gaan. Dat
doen met minder geld en daardoor met minder mensen.
geldt trouwens niet alleen voor de Greenport, maar ook voor de Mainport en Cittaslow in Midden-Delfland. Samen met partners all over the world
De Lentiz onderwijsgroep speelt in op deze actualiteit. Ook Lentiz verkent de
verkent Lentiz daarom de mogelijkheden om invulling te geven aan
nieuwe realiteit en tracht daar vervolgens creatief een bijdrage aan te leveren.
internationaliseringsactiviteiten. In dit nummer zetten we de spotlight op
Samen met de partners in de regio’s. Die verkenning heeft inmiddels geleid tot
onze Elos-scholen: Lentiz | Dalton mavo en Lentiz | Reviuslyceum en op het
een aantal concrete stappen. In deze editie van Lentiz netwerk passeren er een
convenant dat we onlangs hebben ondertekend met Food Tech Holland om
paar de revue. We zijn bijvoorbeeld druk in de weer met de ontwikkeling van
gezamenlijk activiteiten in India te gaan opstarten.
de kenniswerkplaats. De kenniswerkplaats koppelt de vraag van ondernemers en overheden in de regio aan de kennis en inzet van onze leerlingen en
Wat een verkenning al niet kan opleveren!
studenten. Zo is er bijvoorbeeld een initiatief van de grond gekomen in samenwerking met het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam. In Bleiswijk worden
Gert Kant
studiekassen gerealiseerd voor onze Greenport-studenten.
Voorzitter Raad van Bestuur
‘Door de veranderende realiteit stelt de markt steeds nieuwe vragen aan ons’ Reageren kan!
[email protected] Lentiz netwerk
3
Het visitekaartje van
gh Prekash Ramsin ationalisering Directeur intern Functie: India groep entiz onderwijs Organisatie: L
Naam:
Achtergrond Voordat ik naar India emigreerde, ben ik vijf jaar lang directeur geweest van een van de scholen van Lentiz. Anderhalf jaar geleden hebben we de banden weer aangehaald. Als directeur India onderzoek ik de mogelijkheden om samen te werken met partners in India. In de emerging market van India zijn zeker kansen voor ons. Er is grote behoefte aan groen onderwijs, of sustainable
education zoals ik het liever noem. Onder andere door het bedrijvencluster Food Tech Holland, waartoe Lentiz onlangs is toegetreden als opleidingspartner. Deze bedrijven in food processing willen in India activiteiten opzetten. Voorwaarde voor succes is adequaat geschoold personeel. Lentiz zorgt
Foto: Kv Aniruddha, New Delhi
voor goede scholing op het juiste moment.
4
‘Activiteiten in India kunnen het onderwijs in Nederland versterken’ Lentiz netwerk
Focus Onze focus ligt op de vragen uit de markt en hoe we die kunnen vertalen naar het onderwijs, in India én in Nederland. We kijken hoe de commerciële activiteiten in India het reguliere onderwijs in Nederland kunnen versterken. In India signaleren we een duidelijke vraag naar een nieuwe opleiding Supply Chain Management. Tegelijkertijd onderzoek ik samen met de schooldirecteuren of diezelfde opleiding ook in Nederland aan het curriculum is toe te voegen. In Nederland is er juist vraag naar afstudeerstages in het buitenland. We zijn nu in contact met grote Indiase bedrijven over het creëren van afstudeerplaatsen. Het Nederlandse onderwijs wordt steeds internationaler. En daar dragen we nu ook vanuit India een steentje aan bij.
Burgemeester Sjaak van der Tak, Westland:
‘We moeten het onderwijs naar de keukentafel brengen’ Zijn gemeente is de hoofdstad van de glastuinbouw in de wereld, zegt burgemeester Sjaak van der Tak van de gemeente Westland. Binnen de gemeentegrenzen zijn niet alleen talloze tuinbouwbedrijven te vinden, maar ook toeleveranciers, handelaren en groene kennisinstellingen. Die concentratie van kennis en bedrijvigheid is volgens Van der Tak de sleutel tot het wereldwijde succes van de sector. Om dat succes vast te houden zijn kennisvermeerdering en innovatie onmisbaar, vindt de burgemeester: “Aan de top blijven is topsport.”
Topsector
Verder door samenwerking
hun product verder te verbeteren. Let wel: dat zijn
Als economische regio kan het Westland inderdaad
Dat succes is op allerlei gebieden terug te zien,
concurrenten die bij elkaar gaan zitten om samen
een indrukwekkende lijst feiten en cijfers overleggen:
zegt Van der Tak: “In de eerste plaats is de sector
vooruit te komen. Dat is een bijzondere eigenschap
de helft van de 9000 hectare die de gemeente groot
kapitaalintensiever geworden: de opbrengst per
van deze sector.”
is, wordt gebruikt door het glastuinbouwcluster.
vierkante meter is in de loop der jaren gestegen van
Bijna 9000 ondernemingen zijn binnen de
25 gulden per vierkante meter naar 250 tot 400 euro
Complex werk
gemeentegrenzen actief. Een aantal van de grootste
per vierkante meter. Maar ook op andere gebieden is
Die sterke ontwikkeling heeft ervoor gezorgd dat
bedrijven in de Nederlandse agrisector staat in
er veel verbeterd. De tuinders hebben bijvoorbeeld
het werk in de Greenport steeds complexer is
het Westland. En de Greenport als geheel is door
heel succesvol gewerkt aan het terugdringen van het
geworden. “Vroeger wisten telers alles over telen,
de overheid erkend als een van de Nederlandse
energieverbruik van hun bedrijven: vroeger waren
maar ze hadden geen kennis van al het andere
topsectoren. “De Greenport Westland kent een
ze grootverbruiker, nu zijn ze vaak leverancier van
dat komt kijken bij een succesvol bedrijf: handel,
clustereconomie”, legt Van der Tak uit. “Dat
energie.” De spil in deze regionale ontwikkeling
uitgangsmaterialen, marketing, personeel en
betekent dat alle kennis, materialen en bedrijvigheid
is de hoogwaardige kennissector die zich rond
organisatie, waterhuishouding, energie, noem maar
die de tuinbouw nodig heeft, fysiek hier aanwezig is.
de Greenport heeft ontwikkeld. Van der Tak: “De
op. De 16- en 17-jarigen die nu staan te trappelen om
Samen met de ondernemerszin van de Westlanders
Greenport blijft voortdurend innoveren en dat is
het bedrijf van hun ouders over te nemen, moeten
heeft dat ervoor gezorgd dat de regionale economie
een grote verdienste van de ondernemers zelf. Die
dus echt worden opgeleid tot allround ondernemers.
de afgelopen decennia een groei
zijn gaan samenwerken in telersverenigingen om
Daarnaast zijn er nieuwe mensen nodig in de
heeft doorgemaakt.”
door kennisuitwisseling hun bedrijfsvoering en
tuinbouw. Hoogopgeleiden die in deze bedrijven aan Lentiz netwerk
5
de slag gaan met innovatie, met logistieke processen,
Aan de top blijven
maar ook met bijvoorbeeld HRM of als bedrijfsleider.
Er is nog een reden voor onderwijsinstellingen om
voortdurend blijven bijleren; aan de top blijven is
Goede opleidingen trekken goede studenten aan.
midden in de bedrijfspraktijk te staan, vindt Van
topsport. Ondernemers zullen dus cursussen moeten
En de enige manier om goed voor de tuinbouw op
der Tak. “Er is een generatie telers die is opgeleid
volgen om de ontwikkelingen bij te kunnen houden.
te leiden, is door midden in de Greenport te staan,
voor het klassieke teeltvak, maar nu te maken krijgt
Ik wil dat dat zó gewoon wordt, dat er aan de
letterlijk. Opleiden hoort volgens mij grotendeels te
met een snel veranderende sector, die voortdurend
keukentafel over het onderwijs wordt gesproken. Die
gebeuren op een bedrijf of in de kas. Lentiz doet dat
nieuwe eisen stelt. Om de wereldpositie die we nu
behoefte heeft Lentiz met het contractonderwijs van
nu al heel goed, maar de opleiders zouden nóg meer
hebben vast te houden, moet de hele Greenport
Lentiz | cursus & consult goed gezien.”
in de praktijk aanwezig kunnen zijn. Initiatieven zoals de Greenport Campus vind ik daarom ook heel belangrijk.”
‘De Greenport blijft voortdurend innoveren en dat is deels een grote verdienste van de ondernemers zelf’
Greenport Campus Greenport Campus is hét kennisplatform voor ondernemers in de glastuinbouw. In de database van Greenport Campus staan honderden cursussen en trainingen vermeld die ondernemers en hun werknemers een stap hoger kunnen brengen op de kennisladder. Op de achtergrond werken onderwijs en overheid in de Greenport Campus samen aan de verbetering van het dagonderwijs voor de Greenport, zodat dit zo goed mogelijk aansluit bij de wensen en behoeften van het bedrijfsleven. www.greenportcampus.nl
6
Lentiz netwerk
‘Opleiden hoort volgens mij grotendeels te gebeuren op een bedrijf of in de kas’
Internationale ambities
Geen grenzen
Het allround ondernemerschap is volgens Van der Tak
Dat de Westlandse ondernemers tegen deze
de eerste uitdaging voor het Westland, de tweede
uitdagingen zijn opgewassen, weet Van der Tak
uitdaging is de uitbreiding van de internationale
zeker. “Kijk naar de belangrijke thema’s voor de
ambities. “De Nederlandse Greenport is nu al een
sector. Door gebeurtenissen als de EHEC-uitbraak
speler van wereldformaat. We exporteren niet alleen
hebben consumenten steeds meer aandacht voor
heel veel producten, maar ook kennis. Kijk maar
voedselveiligheid. Daarin loopt de Greenport voorop
naar de activiteiten van Lentiz in China en India.
in de wereld en we blijven innoveren. Een ander
Daarnaast zijn Westlandse ondernemers wereldwijd
belangrijk thema is welzijn, in de breedste zin van
actief. In Engeland, waar ‘local food’ heel belangrijk
het woord. Westlandse producten zijn gezond, vers
wordt gevonden, hebben Westlandse groentetelers
en bovendien van topkwaliteit. Dat geldt niet alleen
zogenoemde ‘hubs’, productielocaties ter plaatse.
voor groenten en fruit; als je echt iets te vieren
Allerlei Westlandse bedrijven hebben dat soort
hebt, dan moet je Westlandse rozen hebben. En
productielocaties in het buitenland. De volgende
plantentelers in het Westland zijn bijvoorbeeld bezig
stap is dat Westlanders aan de wieg staan van
met allerlei innovaties aan luchtzuiverende planten
compleet nieuwe bedrijven in opkomende markten
die het binnenklimaat verbeteren. Je zou kunnen
of groeimarkten. Denk bijvoorbeeld aan de BRIC-
zeggen dat we gespecialiseerd zijn in alles wat je
landen: Brazilië, Rusland, India en China. Maar ook
uit de natuur kunt halen. Als we onze voorsprong
dichter bij huis, in Oost-Europa is nog een markt te
op dat gebied met voortdurende, praktijkgerichte
winnen. Ondernemers moeten worden klaargestoomd
scholing kunnen vasthouden, dan kent het Westlandse
voor die internationale context.”
ondernemerschap geen grenzen.”
‘Om de wereldpositie die we nu hebben vast te houden, moet de hele Greenport voortdurend blijven bijleren’ Lentiz netwerk
7
Grenzeloos ondernemen Internationalisering is een must voor ondernemers en organisaties in de Mainport, Greenport en Cittaslow. Als kenniscentrum volgt Lentiz onderwijsgroep de ontwikkelingen in de markt op de voet. Wereldwijd.
Jindra Divis:
‘Internationalisering draagt bij aan excellent onderwijs’ “Als internationalisering in het onderwijs een menukaart is, dan is Elos een van de hoofdgerechten.” Was getekend: Jindra Divis, directeur van het Europees Platform -
internationaliseren in onderwijs. Zijn organisatie is als kenniscentrum en subsidieverstrekker verantwoordelijk voor onder meer het Elos-logo dat de schoolpoorten siert van Lentiz | Reviuslyceum en Lentiz | Dalton MAVO. Hij is ervan overtuigd dat internationaliseringsprogramma’s de kwaliteit van het onderwijs verhogen. “Het helpt leerlingen hun eigen culturele barrière te
Foto: Wilco van Dijen
doorbreken.”
8
Lentiz netwerk
Foto: Wilco van Dijen
‘Ik wil dat elke leerling straks een Elos-school in de buurt heeft’
Weids uitzicht
leerlingen hun eigen culturele barrière. Dat levert ze
docenten te maken met een fris perspectief op hun
Het Elos-concept is bedoeld voor scholen die al
in de eerste plaats levenservaring op en ten tweede
vak. Bovendien bouwen ze aan een internationaal
veel hebben gedaan aan internationalisering en
nieuwe kennis. Bovendien ben ik nog nooit een
netwerk van vakgenoten, waardoor ze hun kennis
die nóg een stapje verder willen gaan. Elos-scholen
leerling tegengekomen die niet enthousiast was over
makkelijk kunnen vergroten. De school zelf kan
bieden EIO (Europese en internationale oriëntatie)
internationalisering, en gemotiveerde leerlingen
zich profileren met Elos of een andere vorm van
aan en versterkt talenonderwijs. Daarnaast zijn er
leren beter. Zo draagt internationalisering ook bij aan
internationaliseringsonderwijs. Met een krimpend
samenwerkingsverbanden met buitenlandse scholen.
excellent onderwijs.”
leerlingenaantal in het vooruitzicht is het voor scholen heel belangrijk dat ze dit soort principiële
Het Europees Platform promoot in opdracht van de Europese Commissie en het Ministerie van Onderwijs
Internationaal georiënteerd
onder meer deze vorm van internationalisering in
Met de kennis en ervaring die het Elos-concept hen
het onderwijs. Nederland telt 36 Elos-scholen, in heel
oplevert, zijn leerlingen beter toegerust op studeren
Kweekvijver
Europa zijn er zo’n tweehonderd. Als het aan Jindra
en werken in een geglobaliseerde wereld, vindt
Een principiële keuze is Elos zeker, want een
Divis ligt, worden dat er nog veel meer: “Ons motto
Divis. “Een groot deel van de Nederlandse leerlingen
Elos-school krijgt te maken met kwaliteitseisen,
is: elke leerling een weids uitzicht. Ik zou willen dat
leert of werkt uiteindelijk korte of langere tijd in het
aanpassing van het curriculum en bijscholing van
elke scholier op zijn minst een Elos-school in de buurt
buitenland, of bij een internationale organisatie. Dat
docenten. Divis: “Voor de meeste scholen levert
heeft, zodat die keuze in elk geval mogelijk is.”
geldt zeker in het gebied waar Lentiz actief is. De
dit weinig problemen op, omdat scholen die een
Rotterdamse haven en het Westland zijn bij uitstek
Elos-erkenning ambiëren daar net als de twee
Gradaties
internationaal georiënteerde werkomgevingen. Daar
Lentiz-scholen stapsgewijs naartoe hebben gewerkt.
Dat wil niet zeggen dat Divis het liefst in álle
heb je een streepje voor als je goed Engels spreekt en
Het gebeurt dan ook zelden dat een school die
Nederlandse scholen het Elos-logo zou zien hangen.
ervaring over de grens hebt opgedaan.”
het concept eenmaal heeft omarmd, dat weer
keuzes maken.”
loslaat. Naast de Elos-scholen hebben we ook nog
“Internationalisering is er in allerlei gradaties, van een eenmalig uitwisselingsproject tot tweetalig onderwijs,
Principiële keuze
een aantal NIVO-scholen. Zij vormen eigenlijk de
en van een gastles tot versterkt talenonderwijs.
Niet alleen de leerlingen, maar ook de docenten
kweekvijver voor onder meer Elos, waarin scholen
Elke school kiest wat bij het eigen onderwijs past,
en de schoolorganisatie varen wel bij een
toewerken naar een Elos-erkenning. Als het aan
maar ik denk wel dat elke school íéts zou moeten
internationaliseringsprogramma als Elos, denkt
mij ligt, bekeren en behouden we via die weg nog
doen aan internationalisering. Daarmee doorbreken
Divis. “Door een gastles of een uitwisseling krijgen
tientallen scholen.”
‘Elke school kiest een internationaliseringsprogramma dat bij het eigen onderwijs past’
Goed idee? Heeft u een idee voor een internationaal project? Voor uw eigen organisatie of voor de hele regio? Lentiz staat altijd open voor nieuwe initiatieven. Leg uw idee aan ons voor via
[email protected].
Voor meer informatie over Elos: www.europeesplatform.nl/elos Lentiz netwerk
9
‘Snuffelstage of knuffelstage?’ Mounir Boubkari (16), Larissa Wagenaar (16) en Tanischa Ducaneaux (16) van Lentiz | Kastanjecollege in Maassluis liepen vorig jaar een snuffelstage bij peuterspeelzaal Westerwind van Stichting Kinderopvang Maassluis.
10
Lentiz netwerk
Lentiz netwerk
11
Lentiz werkt De dynamiek van onze regio vraagt om een flexibele onderwijsorganisatie die vooruit kijkt. Lentiz werkt nadrukkelijk samen met ondernemers en organisaties aan een futureproof ondernemingsklimaat.
Jolanda Robinson
‘Kenniswerkplaatsen zijn een verrijking van het mbo’ Lentiz werkt samen met allerlei ondernemers en organisaties in de regio, bijvoorbeeld voor stages of kortlopende projecten. Dat past uitstekend bij het streven om studenten een vak te laten leren in de beroepspraktijk. Om ook structureel aan langlopende projecten te kunnen samenwerken, onderzoekt Jolanda Robinson, projectmanager in de agrarische sector, voor Lentiz welke mogelijkheden de methodiek van de kenniswerkplaats biedt.
‘We brengen de meest up-to-date kennis naar de beroepspraktijk’ Jolanda Robinson
12
Lentiz netwerk
‘Het is een behoorlijke omslag in het denken en handelen van docenten en schoolleiders’ V.l.n.r: Rick van Dam, Lentiz, Ted van der Klaauw, Hogeschool InHolland, Arie van der Ende, Lentiz, Arno Versteeg, Edudelta Onderwijsgroep, Jolanda Robinson, Jolanda Robinson Consultancy, Henk van de Loo, Vlietland Ziekenhuis, Adri Reijm, Lentiz, Wim van der Zwan, Groene Kennis Coöperatie.
Authentiek leren
in het denken en handelen van docenten en
je ziet hoe enthousiast studenten en docenten
“Competentiegericht onderwijs en authentiek leren
schoolleiders. Zij hebben dus ook behoefte aan de
worden van het werken in een praktijksituatie.”
krijgen terecht veel aandacht in het mbo”, zegt
houvast die de methodiek van de kenniswerkplaats
Jolanda Robinson. “Een beroep leer je nu eenmaal
biedt. De Lentiz-scholen in Maasland zijn de eersten
Brede samenwerking
het beste in de praktijk. Gelukkig merken we dat
die aan de slag willen met de kenniswerkplaats. De
Wo- en hbo-instellingen hebben al behoorlijk veel
steeds meer ondernemers en organisaties in de
teams zijn daar nu onder de noemer Ondernemend
ervaring met het inrichten van kenniswerkplaatsen,
regio openstaan voor samenwerking met Lentiz. We
Onderwijs hard aan het werk om die omslag voor
maar Lentiz is de eerste mbo-instelling in de
verwachten dat studenten in de toekomst regelmatig
elkaar te krijgen.”
regio die het initiatief neemt. De succesvolste
langdurig en op locatie aan een project werken. Zo’n
voorbeelden zijn die kenniswerkplaatsen waar
project gaat verder dan een stage; het is echt de
Vlietland Ziekenhuis
vervanging van een deel van de lesstof door onderwijs
De Maaslandse scholen maken zich op voor een
Robinson: “Kenniswerkplaatsen zijn bij uitstek
in de praktijk. Het is dan wel heel belangrijk om
samenwerking met het Vlietland Ziekenhuis in
de plek waar de vijf o’s bij elkaar komen, van
goede afspraken te maken, bijvoorbeeld over de
Schiedam. Dat zocht contact met Lentiz voor de
onderwijs, onderzoek, overheid, ondernemers en
kennis en ervaring die een student moet opdoen,
inrichting en het onderhoud van zijn vier hectare
omgeving. Daarom zoeken we voor de projecten
want die moeten passen in het onderwijsprogramma.
buitenruimte, een project dat een aantal jaar in
die op stapel staan de samenwerking met onder
Maar voor de samenwerkingspartners is het ook
beslag gaat nemen. Robinson: “Er moet worden
meer gemeenten, het ministerie, Edudelta
belangrijk om te weten welke inspanning en welke
nagedacht over de relatie tussen binnen en buiten en
Onderwijsgroep, Hogeschool Inholland en allerlei
resultaten ze van de Lentiz-studenten mogen
het ziekenhuis wil dat de buitenruimte verschillende
bedrijven en organisaties in de regio. Door die
verwachten. Voor dat soort afspraken biedt de
functies vervult. Zo moet er een stiltetuin komen
samenwerking verklein je de afstand tussen de
kenniswerkplaats een duidelijk kader.”
en moet het revalidatiecentrum over een eigen
verschillende onderwijsniveaus, veranker je het
‘buiten’ kunnen beschikken. Het is typisch een
onderwijs in de regio en breng je de meest up-to-
Houvast bieden
kenniswerkplaatsproject, want studenten van
date kennis naar de beroepspraktijk. Tegelijkertijd
Zo’n kenniswerkplaats is dus meer een methodiek
verschillende opleidingen werken aan deelopdrachten.
versterk je de regionale economie. Dat levert voor
dan een fysieke plek, het biedt structuur aan de
Het tuinontwerp wordt door studenten van
iedereen een win-winsituatie op.”
manier waarop Lentiz en organisaties in de regio
Hogeschool InHolland gemaakt, het onderhoud wordt
samenwerken. Die structuur is behalve voor de
door studenten van Lentiz | MBO Outdoor en het mbo
samenwerkingspartners ook belangrijk voor de
van Edudelta Onderwijsgroep uitgevoerd. Voor de
scholen, legt Robinson uit: “De kenniswerkplaats past
aanleg van de tuin is er een intensieve samenwerking
niet in een regulier lesrooster. De gedachte dat een
en uitwisseling tussen mbo-studenten en hbo-
student maandag het derde uur Nederlands heeft,
studenten, net als in de beroepspraktijk. Het is een
moet je loslaten. Dat vraagt een behoorlijke omslag
prachtige uitdaging, die zeer de moeite waard is als
een zo breed mogelijke samenwerking is gezocht.
Ook samenwerken? Wilt u ook samenwerken met Lentiz in een kenniswerkplaats? Neem dan contact met ons op via
[email protected].
Lentiz netwerk
13
Hoe is het nu met.... Reinier van der Zande, cultureel ondernemer Reinier van der Zande slaagde in 1991 voor zijn examens aan de lagere land- en tuinbouwschool in Maasland, nu
‘Op school is mijn creativiteit gevoed’
Lentiz | Maaslandcollege. De creativiteit die daar werd gevoed, gebruikte hij vervolgens in het cultureel sociaal werk en als impresario in de theaterwereld. Met zijn bedrijf COMhier is de cultureel ondernemer nu medeorganisator van de Lentiz-conferentie ‘Recreatie in het Groen’.
Mijn schooltijd Mijn lichting aan de lagere land- en tuinbouwschool had veel creatief talent. We wonnen zelfs de regionale kampioenschappen bloemsierkunst. Van dat creatieve inzicht heb ik nu nog elke dag plezier. Jammer genoeg hebben bloemen en planten niet zoveel met je te bespreken, terwijl ik wel een sociaal mens ben. Daarom ben ik na school sociaal cultureel werk gaan doen met jongeren in de regio.
Mijn vak Tweeënhalf jaar geleden ben ik het bedrijf COMhier begonnen. Ik organiseer onder meer evenementen, maar dan wel anders dan anders. Het creatieve proces, waarin ik samen met mijn opdrachtgevers tot een bijzonder eindproduct kom, vind ik heel belangrijk. Voor alleen een biertap en een artiest op het podium hoef je bij mij niet aan te kloppen. Die filosofie sprak Lentiz wel aan.
Mijn visie Het is hartstikke leuk om na twintig jaar terug te zijn, want ik kom allerlei mensen tegen die ik nog ken. Hoewel ‘mijn’ schooltje nu onderdeel is van een grote organisatie en behalve een vmbo ook een mbo heeft, is de sfeer van toen er nog steeds. Zelfs de leerlingen hebben nog dezelfde mentaliteit: ze willen gewoon dóén. Daardoor zijn ze ook makkelijk te motiveren voor een leuk evenement als deze conferentie.
Meer over de conferentie ‘Recreatie in het Groen’ in het nieuws op pagina 18.
#lentiz
LENTIZ TWEETS
Lentiz op Twitter
14
@floracollege ‘Charlie’ uit SpangaS begeleidt komende maandag onze kunstklasleerlingen #floracollege bij de tv-opnames van Best Friends. Veel plezier! @daltonmavo Leerlingen #daltonmavo krijgen een virtuele rondleiding door paleis Soestdijk en maken daarna opdrachten via een app op de iPad. http://t.co/3j83UKll Vandaag is er een journaliste van AD Westland Editie op bezoek bij de iPad-klas van #daltonmavo. Houd de krant in de gaten. “Leerlingen geuzencollege volgen workshop stop motion van digi-lab #leuk http://yfrog.com/mfzyvzj”
Lentiz netwerk
#o20ZH iPad in de klas. Geweldig hoor. Vooral ingegaan op hoe, wat, waarom. Nu filmpjes van ll. Prachtig. In gesprek over het meerjarenplan #lentiz 2012-2016. Spannend om daar over na te denken. Toekomstgericht. Tweede stagemarkt op Lentiz | Kastanjecollege een succes. Dank aan alle vrijwilligers! Geweldig alle vacatures in de leerlingenraad vervuld! Gefeliciteerd Diamond, Natascha, Daphne en Nadia. @geuzencoll_holy Do 6 okt. het “pestproject” ; “Pesten, kom nou!” Met alle 1e en 2e klassen gaan we met elkaar hierover in gesprek.
De Experttafel Lentiz onderwijsgroep gelooft in een integrale aanpak. Daarom zijn we voortdurend in gesprek met onze samenwerkingspartners.
Park A20 Microkosmos voor innovatie in het groen Het gebied rond het nieuwe Lentiz | LIFE College in Schiedam groeit langzaam maar zeker uit tot Park A20, een duurzame proeftuin voor samenwerking tussen overheid, onderwijs en ondernemers. Alle betrokken partijen, van kleine ondernemers tot de betrokken overheden, verkennen nu de mogelijkheden van het gebied.
‘De relatie tussen stad en platteland wordt hier in een klein gebied zichtbaar’
V.l.n.r.: Kim van der Leest, Ineke den Heyer, Rick van Dam.
Lentiz netwerk
15
Kim van der Leest, Triple E
Ineke den Heijer, Xplorelab
Rick van Dam, Lentiz onderwijsgroep
Van de nood een deugd
Triple E-directeur Biologische Technologie en
maar dan een die beter fijnstof afvangt. Zo komen
Rondom openbaarvervoersknooppunt Schiedam CS
belevingsdeskundige Kim van der Leest en
er allerlei verbindingen tussen binnen en buiten.”
ontwikkelt de gemeente met verschillende partners
projectleider Ineke den Heijer van het Xplorelab de
het nieuwe stedelijke gebied Schieveste: in totaal
mogelijkheden van Lentiz in Park A20.
Waarde creëren Ineke den Heijer is om haar eigen redenen
zestien hectare met onder meer scholen, woningen en kantoren. Vanwege het belang van de plek als
Doorlopend concept
geïnteresseerd in deze wisselwerking tussen school
ov-knooppunt is ook de provincie Zuid-Holland bij
Kim van der Leest was nauw betrokken bij de
en omgeving. “Vanuit de innovatiewerkplaats van de
de ontwikkeling betrokken. Lentiz | LIFE College en
ontwikkeling van het concept voor Lentiz | LIFE
provincie interesseren mij twee dingen. Enerzijds:
milieudienst DCMR zijn de eerste gebruikers die al
College én Park A20. Rick van Dam: “Dat gaf ons de
hoe kun je stad en land verbinden? In Park A20 wordt
in het gebied hebben gebouwd, maar de huidige
kans om echte interactie op gang te brengen tussen
die relatie in een klein gebied duidelijk zichtbaar:
economische ontwikkelingen hebben belangrijke
de school en de omgeving.” Kim van der Leest:
Lentiz is de stad, het park eromheen het platteland.
gevolgen voor de realisatie van de rest van de
“Lentiz | LIFE College is een groene school in een
Ik vind het interessant om te zien welke duurzame
ambities. Daardoor ligt een deel van de locaties nog
stedelijke omgeving. Daarom heb ik in de eerste
initiatieven hier straks goed blijken te werken. Als
braak. Voor die terreinen werd gezocht naar een
plaats gezocht naar groenfuncties die matchen met
ze in deze microkosmos werken, is er een goede
oplossing die enerzijds tijdelijk is, maar anderzijds
de groene opleidingen van de toekomst.
kans dat ze ook op grote schaal kunnen worden
recht doet aan de ambities voor het gebied. Lentiz,
toegepast. Bijvoorbeeld in Midden-Delfland, dat ook
medegebruikers DCMR en Groenservice Zuid-Holland,
voortdurend zoekt naar verbindingen met Den Haag
en de gemeente maakten daarop van de nood een
en Rotterdam.
deugd: zij vatten gezamenlijk het plan op om het gebied voor bepaalde tijd om te toveren tot een innovatieve, duurzame gebruiksruimte, met Lentiz | LIFE College als verbindende schakel. Kruisbestuiving Kenniscentrum Triple E dacht het concept uit voor Park A20: een plek waar kleinschalige groene
‘We zoeken groenfuncties die matchen met de groene opleidingen van de toekomst’
Daarnaast ben ik geïnteresseerd in wat je kunt doen in die tijdelijkheid. Hoe maak je nu met alle stakeholders een plan dat werkt en waarde creëert voor het gebied? Ook als het terrein op den duur opnieuw ontwikkeld moet worden is het voor geïnteresseerden aantrekkelijker als het een bruisend, ondernemend stedelijk gebied is. Voor de
ondernemingen kunnen innoveren en daarbij
provincie is het van belang om te onderzoeken wat
voortdurend de samenwerking opzoeken met de
onze rol kan zijn in deze situatie. Hoe kunnen we partijen zoals de gemeente of de school faciliteren?
studenten van Lentiz | LIFE College. Het Xplorelab, de innovatiewerkplaats van de provincie Zuid-Holland,
Een voorbeeld: de grond is hier slecht geschikt voor
Denk bijvoorbeeld aan het hanteren van andere
maakte de concepten meer gebiedsspecifiek. Dus
landbouw, want hij is voedselarm en er ligt veel puin.
planologische regels.”
leveren stadslandbouwers straks misschien de
Dan is het interessant om met stadslandbouwers
groenten die de studenten van de cateringopleiding
te gaan kijken hoe je op zo’n ondergrond tóch
Tijdelijkheid benutten
klaarmaken, terwijl andere studenten hun groene
succesvol gewassen kunt verbouwen. Ten tweede wil
Voor Lentiz heeft het tijdelijke karakter van Park A20
vingers kunnen beproeven in de kassen die op
ik graag de sfeer van de school doortrekken naar de
een aantal voordelen, legt Rick van Dam uit. “We
het terrein verrijzen. Die kruisbestuiving levert de
omgeving. Groen is voor deze school meer dan alleen
zijn nu goed in gesprek over de ontwikkeling van
school levensecht onderwijs op en de overheden
maar mooi, het moet ook een betekenis hebben. In
het gebied. Bovendien kunnen we de samenwerking
en ondernemers een aantrekkelijk, economisch
de school is een groenwand, die perfect aansluit bij
zoeken met kleine, innovatieve partijen die hier
rendabel gebied. Manager Strategie & Innovatie
de opleiding urban design. Buiten willen we samen
anders niet terecht zouden komen.” Kim van der
van Lentiz, Rick van Dam, bespreekt met
met DCMR ook een soort groenwand ontwikkelen,
Leest: “Enerzijds vraagt het tijdelijke karakter om
16
Lentiz netwerk
‘Ondernemers kunnen hier makkelijk iets innovatiefs opstarten’ flexibiliteit van de ondernemers die hier aan de
StedenbaanPlus programma. Daarin wordt gewerkt
Kenniswerkplaats
slag gaan. Anderzijds biedt het hen ook heel veel
aan een toekomst waarin zoveel mogelijk mensen
Park A20 levert alle betrokken partijen dus het nodige
mogelijkheden, want ze kunnen tegen lage kosten
wonen, werken en recreëren rond goed bereikbare
voordeel op. Op dit moment wordt daarom hard
en relatief soepele voorwaarden iets innovatiefs
openbaar vervoersknooppunten. Voor Ineke den
gewerkt om de plannen voor het gebied concreet te
opstarten en veel leren van pionieren in de proeftuin
Heijer is het belangrijk dat die gebiedswaarde tot
maken. De gemeente heeft een groen omzoomde
Park A20. Daar komt bij dat de bedrijvigheid op Park
uiting komt in het tijdelijke gebruik. “Tijdelijkheid
ontsluitingsweg langs het spoor aangelegd en is
A20 ook blijvende resultaten oplevert. Om bij mijn
moet hier worden gezien als katalysator. Het is een
met de eerste stadslandbouwers vergevorderd in
vorige voorbeeld te blijven: als stadslandbouwers
kans voor het gebied om nieuwe initiatieven en
gesprek. Het management van DCMR bespreekt de
de grond verrijken voor hun teelt, dan is dat een
waarde te creëren, in nieuwe coalities tussen ‘rood’
bijdragen van de milieudienst aan de ontwikkeling
blijvende verbetering, ook als ze zelf weer vertrokken
en ‘groen’ (stad en platteland). Het project levert de
en de NS heeft als eigenaar van station Schiedam
zijn.”
provincie zo waardevolle lessen en netwerken op. Het
ook interesse getoond in deelname. Hopelijk kunnen
is bovendien niet de enige plek die op dit moment
de studenten van Lentiz dus op korte termijn al in
Lessen en netwerken
kampt met het feit dat plannen niet tot uitvoering
het gebied aan de slag in dit schoolvoorbeeld van de
Voor de provincie is het gebied een belangrijk
komen. Ik zou het mooi vinden als partijen hier van
kenniswerkplaats (zie ook pagina 12).
bovenregionaal centrum, als onderdeel van het
elkaar kunnen leren.”
‘Lentiz-studenten kunnen proeven van het ondernemerschap’
Lentiz netwerk
17
Lentiznieuws Laarzen aan voor werkconferentie Op 26 oktober organiseert Lentiz | MBO Outdoor in Maasland samen met onder andere de gemeente Midden-Delfland de werkconferentie ‘Recreatie in het Groen, inspirerende voorbeelden’. Landelijke recreatieondernemers, gebieds- en brancheorganisaties, politiek en onderwijs ontmoeten elkaar om ideeën op te doen voor de recreatie in Midden-Delfland. Veel kleinschalige ondernemers in dit gebied combineren groen en recreatie: of het nu varen is of GPS-wandelen, lunchen met streekproducten of logeren bij de boer. Deelnemers aan de conferentie gaan ook zelf Midden-Delfland in, om kennis te maken met een aantal vooruitstrevende ‘groene’ ondernemers. Samen bekijken de deelnemers welke uitdagingen er liggen voor de recreatie in het gebied. Met de resultaten van de werkconferentie onderzoekt Lentiz de mogelijkheden voor een nieuwe mbo-opleiding ‘Recreatie in het groen’.
Levenslessen in Schiedam Op 5 oktober opende Lentiz | LIFE College spectaculair de nieuwbouw, met de conferentie ‘De school van je leven - de school van hét leven’. Bezoekers konden in het splinternieuwe schoolgebouw zien hoe Lentiz aankijkt tegen de toekomst van het onderwijs: een breed aanbod dat ook doorloopt na schooltijd en levensecht onderwijs dat aansluit bij de beleving van urban jongeren uit de regio. Dat betekent dat leerlingen van Lentiz | LIFE College op school niet alleen in de boeken duiken, maar ook werken, dansen, discussiëren, sporten of acteren. Daarvoor werkt de school onder meer samen met Stichting Welzijn Schiedam en Bibliotheek Waterweg. Tot besluit van de dag werd in een forumdiscussie het gesprek aangegaan over hoe de toekomst van het onderwijs eruit zou kunnen zien. Tijdens de ‘break-outs’ van de conferentie inspireerde Pierre Wind de bezoekers met zijn visie op koken en onderwijs.
18
Lentiz netwerk
Bouwen aan actief Westland Ruimte voor ieders talent: op Lentiz | Floracollege in Naaldwijk nemen ze dat motto heel serieus. Zó serieus dat de school de afgelopen jaren verschillende bouwprojecten heeft afgerond. De school realiseerde onder meer een theaterzaal, een grafisch lokaal, een professionele keuken met aangrenzend restaurant, een kas met schooltuin en een muzieklokaal met opnamestudio. Onlangs voegde het Lentiz | Floracollege twee sportzalen toe aan dit toch al complete aanbod. Bevlogen bijdragen van voorzitter Medy van der Laan van de AOC Raad en burgemeester Sjaak van der Tak van de gemeente Westland luisterden de feestelijke opening van deze gedeeltelijke nieuwbouw op. Door de sportzalen ook beschikbaar te stellen aan verenigingen in de regio hoopt de school bij te dragen aan een actief Westland.
Japanners in de kas
Foto: PR Lentiz | MBO Greenport
TomatoWorld, de Demokwekerij en Koppert Cress waren drie van de Westlandse bedrijven die onlangs bezoek kregen van een delegatie van het Japanse Kochi Agricultural College. Negen studenten en twee docenten staken tijdens deze studiereis hun licht op in de Nederlandse tuinbouwsector. De studenten volgen in Japan een tweejarige opleiding om zich te specialiseren in groente-, fruit-, bloemen- of veeteelt. Een van de studenten keert in november terug om deel te nemen aan een uitwisselingsprogramma van een maand aan Lentiz | MBO Greenport in Naaldwijk.
Lees online verder! Meer nieuws vindt u op onze website: www.lentiz.nl.
Lentiz netwerk
19
Lentiz verbindt Integrale gebiedsbenadering Lentiz onderwijsgroep werkt samen met externe partijen. We ontwikkelen steeds weer nieuwe opleidingen, zorgen voor een vraaggestuurd aanbod en staan voor kwaliteit. Uitgangspunt is de integrale gebiedsbenadering. We zijn actief in een omgeving die bij uitstek geschikt is voor internationale projecten. We gaan relaties aan met onze bondgenoten: bedrijven, Kamer van Koophandel, gemeenten, basisscholen, vervolgonderwijs en maatschappelijke organisaties.
Bovenstaande afbeelding is voortdurend in ontwikkeling en wij staan open voor tips en suggesties voor verbetering. Heeft u ook een suggestie? Wij horen het graag via
[email protected].
20
Lentiz netwerk
