LAPP-Top pogramma Italiaanse taal en cultuur Academisch Jaar 2015-2016 Deze cursus biedt een intensieve maar gevarieerde inleiding tot een aantal belangrijke aspecten van de Italiaanse taal en cultuur. Zij begint met een kennismaking met de Italiaanse taal, waarbij ook de communicatievaardigheid wordt geoefend. Daarna volgt een reeks colleges gewijd aan de Italiaanse letterkunde en de Italiaanse kunst. Het centrale thema hierbij is ‘Goed en Kwaad’. In drie colleges wordt aandacht besteed aan het denken over ethische kwesties bij drie grootheden uit de geschiedenis van de Italiaanse cultuur (Dante, Machiavelli, Michelangelo), en in de letterkunde van de 20e eeuw. In het taalkundige gedeelte van het programma wordt de Italiaanse taal zowel in diachronisch als in synchronisch perspectief geplaatst. Eerst wordt aandacht besteed aan de relatie tussen de Italiaanse taal en de taal waaruit zij voortkomt, het Latijn, en tussen het Italiaans en de andere Romaanse talen. Daarna wordt stilgestaan bij de relatie tussen het standaard-Italiaans en de verschillende Italiaanse dialecten, en tussen de Italiaanse dialecten onderling. Bij de colleges wordt gebruik gemaakt van audiovisuele middelen. De eerste zes colleges worden in het Nederlands gegeven, de laatste twee in het Engels. Dit programma is ontwikkeld door dr. P.A.W. van Heck. College I (dinsdag 19 januari 2016, 15.15-17.00 uur) Docent: drs. E. Odelli Kennismaking met de Italiaanse taal - I College II (dinsdag 26 januari 2016, 15.15-17.00 uur) Docent: drs. E. Odelli Kennismaking met de Italiaanse taal - II
2
In het eerste college wordt de Italiaanse taal vanuit verschillende oogpunten belicht (grammatica, uitspraak, woordenschat); verder wordt aandacht besteed aan het proces van het leren van een vreemde taal. Ook de communicatievaardigheid wordt geoefend: na dit college is de deelnemer in staat zichzelf in het Italiaans te presenteren, en enige eenvoudige vragen te stellen en te beantwoorden. In het tweede college krijgt de deelnemer de instrumenten aangereikt voor een discussie in het Italiaans over het thema ‘gezin en familie’. Ook over dit thema leert hij/zij een eenvoudige conversatie te voeren. In dit kader wordt tevens aandacht besteed aan enige belangrijke socioculturele kenmerken van de Italiaanse famiglia. College III (dinsdag 2 februari 2016, 15.15-17.00 uur) Goed en kwaad in Dantes “Divina Commedia” Docent: dr. P.A.W. van Heck Dantes Divina Commedia (Goddelijke Komedie) is het belangrijkste literaire werk van de Middeleeuwen. Het beschrijft de enerverende reis van het personage Dante door hel, vagevuur en hemel, langs verdoemden, boetenden en gelukzaligen. Maar waarom wordt de ene ziel veroordeeld tot vreselijke hellestraffen, terwijl de andere in de hemel eeuwig gelukkig mag zijn? In dit college wordt stilgestaan bij ideeën over goed en kwaad in de Goddelijke Komedie en in de middeleeuwse cultuur, en bij de uitgangspunten waarop deze ideeën waren gebaseerd. College IV (dinsdag 9 februari 2016, 15.15-17.00 uur) Goed en kwaad in Machiavelli’s traktaat “Il Principe” Docent: dr. P.A.W. van Heck Machiavelli’s traktaat Il Principe (De vorst) is zowel het bekendste als het meest geruchtmakende politieke geschrift uit de vroegmoderne tijd. Het werd spoedig verboden door de Katholieke Kerk, maar bleef een desondanks een bron
3
van inspiratie voor velen. In dit college wordt stilgestaan bij de vraag waarom dit inmiddels bijna vijfhonderd jaar oude traktaat zo controversieel was (en is), en waarom het ook nu nog tot de verbeelding spreekt. College V (dinsdag 16 februari 2016, 15.15-17.00 uur) Goed en kwaad in het werk van Michelangelo Docent: dr. P.A.W. van Heck Dit college, dat geïllustreerd wordt met een uitgebreide powerpointpresentatie, is gewijd aan Michelangelo’s beroemde fresco’s in de Sixtijnse Kapel: aan de plafondschilderingen met thema’s uit de Bijbel, en vooral aan de monumentale wandschildering van het Laatste Oordeel. College VI (dinsdag 1 maart 2016, 15.15-17.00 uur) Goed en kwaad in de contemporaine Italiaanse literatuur Docent: mw. dr. M.J. Otten-Heijkant In dit college wordt aandacht besteed aan het denken over ethische kwesties in de contemporaine Italiaanse literatuur. Dit gebeurt aan de hand van passages uit romans van Primo Levi (Is dit een mens?) en Italo Calvino (De gespleten burggraaf), en van een beroemd gedicht van nobelprijswinnaar Eugenio Montale. College VII (dinsdag 8 maart 2016, 15.15-17.00 uur) Italian as a Romance language Docent: mw. prof. dr. R. D’Alessandro As is well known, Italian descends from Latin. But what does it mean that a language “descends” from another language? And what is the position of Italian among the other Romance (or neo-Latin) languages? In this class we will discuss the main conservative features that link Italian to its ancestor. We will also identify the main changes (for instance, the loss of a Case system) that have occurred in the development from late Latin to Italian. Finally, we will learn some tricks to understand any Romance language starting
4
from only one of them. College VIII (dinsdag 22 maart 2016, 15.15-17.00 uur) Use and varieties of Italian Docent: mw. prof. dr. R. D’Alessandro Everybody speaks with an accent. In Holland, a Rotterdamer speaks with a different accent from an Amsterdamer. However, if the two speak together, they will almost certainly understand each other. The situation in Italy is more complex. A speaker of Sicilian will not be understandable to a speaker of Venetian. Italian has a huge dialect fragmentation, maybe the highest among European languages. In this class we will discuss the main features of Italian dialects. Moreover, we will discuss how Italians use their language, and which code they select when they wish to communicate. Plaats De collegezaal zal later bekend worden gemaakt. Studielasturen (slu’s) Wanneer je deelneemt aan het LAPP-Top programma Italiaans, bedraagt de eventueel door jouw school te erkennen studielast 35 uur. Wellicht bestaat de mogelijkheid om jouw profielwerkstuk aan te laten sluiten bij een thema dat in dit programma behandeld wordt. Neem hiervoor eventueel contact op met de desbetreffende docent. Motivatiebrief Schrijf een motivatiebrief van maximaal één A4, waarin je een korte presentatie geeft van jezelf (wie ben je, wat doe je, wat zijn je interesses?), en antwoord geeft op de volgende vragen: - Welke aspecten van de Italiaanse taal en/of cultuur interesseren je? - Wat spreekt je aan in het LAPP-Top programma Italiaanse taal en cultuur, en vanuit welke invalshoek heb je interesse voor dit programma?
5
Toelating Dit programma is bedoeld voor leerlingen uit 5 en 6 vwo. Het maximum aantal deelnemers bedraagt 20. Indien nodig, zal bij gelijke geschiktheid van aangemelde leerlingen loting plaatsvinden, om te bepalen welke kandidaten aan het programma mogen deelnemen.
Contactpersoon: dr. P.A.W. van Heck Telefoon: 071 527 20 69 / 071 517 30 86 E-mail:
[email protected]
***
