VERSLAG OVER HET JAAR 2014 Bureau Groninger Taal en Cultuur
februari 2015
INHOUDSOPGAVE 0. Ter introductie
2
1. Adviesraad
2
2. Personele bezetting
3
3. Onderwijs
3
4. Onderzoek
4
5. Maatschappij – actief
5
6. Maatschappij – reactief
7
7. Publicaties
8
8. Ter afsluiting
8
Bijlage: publicaties
1
Jaarverslag 2014 Bureau Groninger Taal en Cultuur
streektaalfunctionaris. Degene die deze taak in de tijd daarvoor uitoefende, geeft dit stokje graag over aan zijn opvolgster als teken van een zich vernieuwende tijd voor het Bureau Groninger Taal en Cultuur RUG, kortweg BGTC. Het zal in het hierna volgende duidelijk worden dat een vernieuwende tijd niet een verminderde activiteit tot gevolg heeft gehad.
Bureau Groninger Taal en Cultuur Een gezamenlijk initiatief van Provincie en Rijksuniversiteit Groningen Taken Onderzoek naar het Gronings en de streektaalgebonden cultuur in het heden en verleden. Daarnaast probeert het BGTC de belangstelling voor het Gronings te vergroten en fungeert als vraagbaak voor zaken met betrekking tot deze taal.
Siemon Reker 1. Adviesraad Dit verslagjaar bleef de samenstelling van de adviesraad ongewijzigd, met twee leden benoemd door de Provincie Groningen en twee anderen van de Faculteit der Letteren. De heer Bosscher nam weliswaar afscheid als gewoon hoogleraar maar blijft als emeritus vertrouwd actief bij het BGTC betrokken. Reker en Brontsema woonden zijn afscheidscollege bij. De raad bestond uit:
Formatie S.J.H. Reker 1 FTE E.F. Brontsema 0.9 FTE J. Nuijten-Tjalkes 0.3 FTE Studentassistent 0.2 FTE (achtereenvolgens P. de Winter, E. Kooistra, J. Schuitemaker) Publicaties Niet structureel: 16 Dagblad van het Noorden: 29 RTV Noord: 39 Columns: 25 Taal In Media: 143
Prof. dr. G.C. Wakker, decaan Faculteit der Letteren (voorzitter) Drs. H.H.J. Boer, namens de Provincie Groningen
Websitebezoek BGTC: 91.000 keer bekeken 0. Website Ter introductie Teksten website RTV Noord i.v.m. bijdrage radio over Het jaar 2014 is vanzelfsprekend vooral Vroag&Antwoord: 125.423 keer gekenmerkt door de rolwisseling die bekeken zich in februari voltrok met een nieuwe
Prof. dr. D.F.J. Bosscher, namens de RuG Prof. mr. dr. H.E. Bröring, namens de Provincie Groningen De raad kwam bijeen op 17 januari om het concept-jaarverslag te bespreken. Daarnaast hadden Wakker, Brontsema en Reker enkele keren contact, met name over de toekomst van het BGTC.
streektaalfunctionaris als gevolg. Daarna heeft iedereen kunnen constateren dat de lopende zaken onveranderd doorgingen, zij het dan met een andere bezetting met een frisse stem en dito gezicht in de persoon van Eline Brontsema MA. De overgang naar de nieuwe tijd wordt in dit jaarverslag gemarkeerd door de pen van de nieuwe 2
2. Personele bezetting
gewaardeerd) onderzoeksmedewerker ter ondersteuning van het project Vroag&Antwoord. Toen zij als promovendus de overstap naar de Rechtenfaculteit maakte is zij vanaf maart opgevolgd door Ellen Kooistra (0.2 FTE) die op haar beurt in september werd vervangen door Joanne Schuitemaker (0.2 FTE). Zij zijn in dit project absoluut onmisbaar gebleken. Het is fantastisch dat deze ondersteuning bij afwezigheid van middelen op het BGTC kon worden gefinancierd met hulp van de overkoepelende Stichting Nederlandse Dialecten, het Huus van de Taol (Beilen) en Erfgoed Brabant (Den Bosch), zodat het onderzoeksproject althans gedurende 2014 kon worden gecontinueerd.
Brontsema is op 6 februari bij een speciale interne bijeenkomst bij Bommen Berend verrast met haar benoeming als streektaalfunctionaris. De verrassing betrof niet het feit als zodanig, wel het moment waarop. Die middag werd dat feit publiek bekend gemaakt in het Provinciehuis tijdens de viering van het 30-jarig jubileum van de streektaalfunctionaris. Reker (1 FTE) vervult hiermee niet langer een dubbele functie, maar fungeert nu weer alleen als hoofd van het BGTC en blijft uiteraard hoogleraar Groninger taal en cultuur. Daarmee komt er voor hem meer tijd beschikbaar ten behoeve van de omvattende onderneming die de Biografie van het Gronings is en die begin 2016 met een presentatie afgerond moet worden. Omdat Reker als gevolg van afspraken met het faculteitsbestuur tot die tijd geen onderwijsverplichtingen meer heeft, kan dat project met meer energie nog dan voorheen aangepakt worden.
In november werd het BGTC versterkt met de plezierige komst van Susanne Mars. Zij is secretaresse en neemt een groot deel van de website-gerelateerde taken over van Brontsema, wat een zeer welkome zij het tijdelijke uitbreiding is. Carolien Fijt stond het gehele jaar klaar als webcoördinator; op haar kon enkele malen een beroep gedaan worden voor concrete hulp.
Reker bereidde de benoeming in samenspraak met mevrouw Bekkering van de Provincie Groningen voor - met wie ook overigens geregeld en plezierig overleg gevoerd werd, met Brontsema bereidden zij het jubileum van de streektaalfunctionaris inclusief speciale publicatie voor.
Jannie Nuijten (0.3 FTE) deed ook dit jaar weer dienst als secretaresse en continueerde daarnaast de digitalisering van het materiaal van het onderzoek dat Reker van ’84 tot ’87 deed, dat als vergelijkingsmateriaal voor Vroag&Antwoord gebruikt gaat worden.
Brontsema had een aanstelling van 0.7 FTE maar werkte vanaf haar benoeming voltijds, vanaf 1 mei is haar aanstelling uitgebreid naar 0.9 FTE .
3. Onderwijs
In de aangepaste rolverdeling overlegden Reker en Brontsema zeer frequent over zaken die horen bij het streektaalfunctionarisschap.
Het Verslag van de Streektaalfunctionaris wordt als gevolg van Rekers gewijzigde takenpakket zonder een paragraaf omtrent gegeven onderwijs geschreven. Uiteraard heeft dit voor de toekomst de aandacht.
Paulien de Winter (0.4 FTE) was werkzaam op het bureau als (zeer 3
Onderwijs gevolgd werd er bijvoorbeeld door Mars die een opfriscursus Prospero volgde (nov./dec.), Brontsema vervolgde de cursus Gronings, taal en geschiedenis van Fré Schreiber en Kees Reinders (t/m febr.) en Brontsema en Nuijten namen deel aan een cursus Pure (3/7).
In Drenthe is het parallelle onderzoeksproject Vraog&Antwoord even geslaagd. Over de enquête is regelmatig overlegd met Jan Germs en Abel Darwinkel van het Huus van de Taol in Groningen en Beilen in aanwezigheid van de studentassistent. Per 1 maart haakten ook Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland en Erfgoed Brabant in ’s-Hertogenbosch op verzoek van het BGTC aan. Met Veronique de Tier van Zeeland en Jos Swanenberg van Brabant is in dit kader regelmatig contact geweest. Alle gegevens werden in de centrale in Groningen verzameld en geordend door eerst Paulien de Winter, later door Ellen Kooistra daarna door Joanne Schuitemaker.
4. Onderzoek De Biografie van het Gronings heeft vervolg gekregen in 2014: Reker heeft ernaar gestreefd, zeker in het latere deel van het jaar waarin de afronding in zicht kwam, het grootste deel van de tijd aan dit project te besteden. Dat wil zeggen, schrijven, herschrijven en regelmatig overleggen met de beoogde uitgever en met betrokken collega’s van RTV Noord en het Dagblad van het Noorden over een eventuele samenwerking in een aanloop-periode naar de publicatie.
Op RTV Noord en in het Dagblad van het Noorden is wekelijks (in de krant vanaf september veertiendaags) aandacht besteed aan V&A (zie paragraaf 7). Het project levert verder veel mailcontact op met de deelnemers, om hen te herinneren aan het invullen of een nieuwe ronde en om vragen van invullers te beantwoorden.
Vroag&Antwoord is dit jaar opnieuw succesvol gebleken met een telkens toenemend aantal deelnemers. Dit project is werkelijk een goed voorbeeld van het samenkomen van publiek en wetenschap. Het onderzoek is gedeeltelijk een herhaling van de schriftelijke enquêtering van de jaren ’80. Iedere twee maanden wordt een nieuwe enquête met (ver)taalvragen online gezet, daarnaast is er een aantal deelnemers op papier. Iedere ronde blijkt het enthousiasme gegroeid te zijn: het aantal invullers steeg in 2014 van 766 in januari/februari naar 960 in maart/april, naar 1068 in mei/juni, naar 1089 in september/oktober en uiteindelijk naar maar liefst 1117 deelnemers in november/december. Het totaal aantal deelnemers zit eind 2014 op meer dan 2000 vrijwilligers die minstens eenmaal een vragenlijst hebben ingevuld.
Het jaar 2014 betekende ook de voltooiing van Asjeblieft! Groninger tussenwerpsels uit 2013 en vroegere bronnen verzameld en ingeleid, dat tijdens de viering van het 30-jarig jubileum van de streektaalfunctionaris is gepresenteerd. Reker schreef het boekje m.m.v. Brontsema en beide overlegden daarover regelmatig. Asjeblieft! is het eerste tastbare resultaat van Vroag&Antwoord in de vorm van een zelfstandige publicatie. In de vierde vragenlijst (mei/juni) is naar uitroepen van de deelnemers gevraagd. Die tussenwerpsels ‘van onze correspondenten’ werden verzameld in het boekje en aangevuld met uitroepen ‘van onze redactie’, een selectie uit woordenboeken, stukken in tijdschriften en werk van een aantal auteurs uit de 4
20e eeuw. Dit geheel wordt ingeleid met een ruime inleiding over deze (zo vaak) vergeten woordsoort. Op de bijeenkomst in het Provinciehuis spraken gedeputeerde B.S. Wilpstra, decaan prof. Wakker en Reker en Brontsema. InBoekvorm zorgde voor een aantrekkelijke vormgeving in combinatie met diverse malen plezierig overleg.
februari vertelde Reker over een kwestie uit het onderzoek, daarna nam Brontsema dat over. Beiden vulden de radiobijdrage aan met een uitgebreide tekst daarvan op de website van RTV Noord, die met dank aan Rens van Stralen wekelijks geplaatst werd zodat een vluchtige beschouwing via de radio een langere geschiedenis kan krijgen. Die digitale teksten zijn dit verslagjaar maar liefst 125423 keer bekeken door 113151 personen (gegevens verstrekt door Rens van Stralen). Met Van Stralen en de radiopresentator Marc Wiers is prettig samengewerkt. Er is met hen en andere collega’s van RTV Noord door Reker en Brontsema regelmatig overlegd.
In het verslagjaar zijn ook voorbereidingen getroffen voor een tweede geplande publicatie op basis van Vroag&Antwoord, zo zijn er onder meer gegevens verzameld en geordend. Dit boekje over plaatsnamen in het Drents en Gronings zal met Abel Darwinkel van het Huus van de Taol worden samengesteld, waarover regelmatig overlegd is. Ook met het Dagblad van het Noorden werd ruggespraak gehouden, want het is de bedoeling de publicatie ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de Streektaalprijs van het Dagblad van het Noorden op 1 maart 2015 te laten verschijnen.
De samenwerking tussen het BGTC en RTV Noord die verband heeft met het onderzoeksproject is vanaf september uitgebreid: iedere week is een vraag over de volgende bijdrage gesteld op de Facebookpagina van de omroep, waar Brontsema vervolgens op aanhaakte. Ook is er vanaf toen voor gekozen met maandelijkse thema’s te werken.
5. Maatschappij – actief
De rubriek Taal In Media werd vervolgd, die aan het einde van 2013 werd opgezet en waarbij korte beschouwingen over actueel taalgebruik geschreven worden en wel in relatie met het Gronings. Blijkbaar is er taal rondom: Reker schreef in 143 TIMs, Brontsema 2. Ze staan onder paragraaf 7 opgesomd.
Net als het jaar ervoor zijn in 2014 de bijdragen in het Dagblad van het Noorden in het kader van Vroag&Antwoord voortgezet, eerst wekelijks waarbij Reker en Brontsema elkaar afwisselden en vanaf de benoeming van Brontsema schreef alleen zij de teksten. Louis van Kelckhoven was hierbij een prettig aanspreekpunt bij de krant. Om meer ruimte te bieden aan andere auteurs besloot het Dagblad vanaf september eens per twee weken een tekst te plaatsen. De 29 bijdragen staan opgesomd onder paragraaf 7.
Bij de Stichting Nederlandse Dialecten werd Brontsema dit jaar secretaris. Zij overlegde enkele keren met de SND en ze organiseerde met Abel Darwinkel van het Huus van de Taol en Albert Bartelds van de IJsselacademie de negende streektaalconferentie die plaatshad in de Openbare Bibliotheek in Hoogeveen (15/11).
Ook op Radio Noord was wekelijks aandacht voor Vroag&Antwoord, tot 6 5
Het BGTC was vertegenwoordigd in de organisatie van de Dag van de Grunneger Toal. Brontsema verzorgde een lezing met als titel “Vroag&Antwoord”. Er is een slideshow getoond met foto’s van de rubriek Oog Veur Toal van het BGTC (waarbij foto’s van Gronings op publieke plaatsen ingestuurd kunnen worden) en Brontsema beheerde de sociale media van de Dag in de aanloop ernaartoe en zette daarvoor een Twitteraccount op. Zij zat verder in de redactie van het programmablad MOI en interviewde daarvoor Christiaan Sjobbema over Omlandia en schreef voor dat blad ook een tekst over Vroag&Antwoord. Tot slot is Brontsema geïnterviewd over deze dag en haar lezing door Frits Spits (de Taalstaat, Radio 1).
column verstuurd, in principe van haar hand, nadat Reker hier na 4 jaar en 108 columns een punt achter zette. Er wordt frequent gereageerd. Het is niet overbodig om er op te wijzen dat dit tot veel mailcontacten met betrokkenen leidt. De sociale media werden door Brontsema beheerd en onderhouden. Zij zorgde tevens voor een nieuwe homepage van het Bureau, met hulp van Carolien Fijt. Er is een agenda toegevoegd en een nieuwe nieuwspagina. Daarop zijn in dit verslagjaar 77 nieuwsberichten geplaatst, dat wil zeggen artikelen die over het BGTC in de media verschenen (buiten de structurele bijdragen over Vroag&Antwoord in de krant en op de radio). Zij plaatste verder de Taal-InMedia-bijdragen online, vanaf november afgewisseld met Mars. Brontsema zette ook nieuwe pagina’s op ten behoeve van de parallelle enquêtes in Zeeland en Brabant, hun invullers hebben toegang tot de enquêtes via de website van het BGTC. Zij maakte bij iedere nieuwe ronde de vragenformulieren gereed voor alle vier provincies, wat vanaf december is overgenomen door Schuitemaker.
Oog Veur Toal, de rubriek met afbeeldingen van zichtbare Groninger taal in de eigen omgeving, bleek ook dit jaar zeer geslaagd: er zijn in 2014 meer dan 800 foto’s ingestuurd. Er waren een kleine 4400 paginaweergaven, waarvan bijna 1700 uniek. De pagina werd wekelijks door Brontsema aangevuld, wat na de zomer een grote belasting bleek. Het is dan ook erg prettig dat Mars deze taak heeft over kunnen nemen hoezeer ook in voorlopigheid. In navolging van Groningen zijn ook Drenthe en Zeeland een dergelijke rubriek begonnen, respectievelijk onder de namen Oog Veur Streektaol en Oog Veur Zeeuws. Verder worden ook de rubrieken van Groninger schrijvers op straatnaambordjes en Oog Voor Groninger Taal in Duitsland aangevuld met ingestuurde afbeeldingen.
Brontsema zit namens het BGTC in de organisatie van het project Talen in de Meldkamer dat is opgezet op initiatief van de Meldkamer in Noord-Nederland en in verdere samenwerking met het Huus van de Taol in Beilen en de Afûk in Leeuwarden. Er wordt een digitaal spel voor centralisten van de Meldkamer ontwikkeld, waarbij zij de taalvaardigheden voor het Gronings, Drents en Fries trainen, om zo meer bewust te worden van de rol van taal in het dagelijkse en niet zelden spoedeisende werk.
Op de columns abonneerden zich een kleine 400 mensen. De teksten verschenen eens in de week, waarbij Reker en Brontsema elkaar afwisselden. Sinds de benoeming van Brontsema wordt er eens in de veertien dagen een 6
Het bezoek aan de website van het BGTC is dit jaar tot ongekende hoogte gestegen, mede doordat de parallelle enquêtes van Drenthe, Brabant en Zeeland via de site van het Bureau worden ingevuld. Er zijn bijna 25.000 unieke bezoekers geweest wat heeft geleid tot 91.000 pageviews.
Tiendaagse met als titel “Van aalbeerns tot rooie bezzen en van laandjebloumen tot madeliefkes: plantennamen in het Gronings” (19/6), bij de Raadsvergadering van de Gemeente Loppersum (10/3), voor de Historische Vereniging Eenrum onder de titel “De taal van Eenrum: toen en nu”(3/10), voor Stichting Kunstgaang Kaampke (18/10) en op het Liet International Conference in Oldenburg (11/12) onder de titel “The status of the Groningen dialect according to present day digital questionnaire results”, met dank aan Paulien de Winter voor haar hulp bij het Engels. Tijdens de opening van een tentoonstelling over de Franse Tijd in Museum Stad Appingedam droeg Brontsema bij afwezigheid van Reker een lezing van hem voor (7/2).
6. Maatschappij – reactief Mede als gevolg van Vroag&Antwoord en de benoeming van Brontsema was er veel contact met de media. In verband met die opvolging gaf zij verschillende interviews: Radio Noord (6/2), Radio Noord (7/2), TV Noord (7/2), Nieuwsbrief RUG (12/2), Ommelander Courant (20/2) en het tijdschrift Onze Taal (april). Zij trad verder op bij Oog Radio (28/4) en werd geïnterviewd op Radio Noord (7/3), Radio Compagnie (9/3), in het Dagblad van het Noorden (18/3) in Kreuze (1/5), Broerstraat 5 (15/5), Streekspraak (project student) (juni), artikel masterstudent Journalistiek RUG (10/9), op RTV Drenthe over de Streektaalconferentie van de SND (15/11) en op Omrop Fryslân over Liet International (11/12). Brontsema verzorgde een reeks van 5 dagelijkse televizieuitzendingen voor RTV Noord in het kader van het Schierste Woord van 2014 (24/3 – 28/3) en maakte de uitslag aan het eind van de week live in de studio bekend. In meertmoand dialectmoand was zij met Darwinkel te gast in Noordmannen, een zondagochtendprogramma van Radio Noord, uitgezonden vanuit haar eigen woning.
tijdens de opening van een tentoonstelling over de Franse Tijd in Museum Stad Appingedam met een tekst van Reker (7/2), Reker beantwoordde vragen van cursisten bij de afsluiting van de Groninger cursus die Hindry Schoonhoven gaf bij het Huis van de Groninger Cultuur (24/6) en gaf een lezing tijdens de presentatie van de bundel Oefenschool der Muzen, werkplaats der wetenschap van Zweder von Martels onder de titel “Manluy hoeret, onse Emmius hefft yet schones to voertellen” (26/6) en tijdens de presentatie van 250 Grunneger Gedichten van Anneke BrontsemaGraver (29/12). Voorts vertaalde hij een passage uit Rummelplatz van Werner Bräunig (nov.), schreef hij een overlijdensbericht over Dirk van der Heide voor de websites van het BGTC en RTV Noord en maakte hij een tekst over Engel Jan Struif in verband met zijn 80e verjaardag in de nieuwsbrief van de Liudgerstichten. Tot slot was hij aanwezig bij de uitreiking van de RUG
Reker werd geïnterviewd in het Dagblad van het Noorden (14/2) en in de EmsZeitung (juli). Brontsema verzorgde lezingen tijdens de opening van de Tuin en Kunst 7
Eredoctoraten ter gelegenheid van het 400-jarig bestaan van deze instelling (13/5).
aanleiding van bijvoorbeeld Vroag&Antwoord en de columns. Ook daarbuiten is contact met belangstellenden, nu en dan leidt dat tot een afspraak op het BGTC.
Verder dacht Brontsema op verzoek mee in een brainstormsessie over de toekomst van de Stichting t Grunneger Bouk en over de programmering van de Nacht van de Kunst en de Wetenschap en leverde daarvoor vragen aan voor een streektaalquiz. Zij schreef een voorwoord voor de bundel 250 Grunneger Gedichten van Anneke Brontsema-Graver en voor Hogelandster Waarkwoorden van Hindry Schoonhoven en Christopher Bergmann, redigeerde Beelden van buiten in Noorderbreedte (nr 4) en werkte mee aan de bundel Gloepends – mooie verhalen uit Stellingwerf, Groningen, Drenthe, Salland en het land van Vollenhove, Twente, de Achterhoek en de Veluwe van de Stichting SONT.
In dit eerste jaar waarin Brontsema tot streektaalfunctionaris is benoemd, zijn er veel verzoeken gedaan om mee te werken aan projecten, dictees en om lezingen te geven. In verband met de tijd kon niet op al deze verzoeken worden ingegaan. 7. Publicaties Zie bijlage. 8. Ter afsluiting De wisseling van de wacht van de streektaalfunctionaris in het begin van het verslagjaar kleurde de rest van het jaar. De benoeming leidde tot veel contact met verschillende media en werd vermeld in lokale, regionale en landelijke media. Burgemeester Rodenboog van Loppersum liet zelfs een bos bloemen bezorgen op het huisadres van Brontsema. De vele aandacht en de regelmatige publieke optredens waren nieuw voor haar, maar maken tegelijkertijd mogelijk dat het Bureau kan tonen waar het voor staat: het samenbrengen van publiek en wetenschap.
Het BGTC toonde zijn betrokkenheid door aanwezigheid bij het afscheid van Klaas Pieterman (Brontsema, 29/3), de Dagblad van het Noorden Streektaalprijs (Reker, 30/3), het open huis van het Huus van de Taol (Reker, 24/5), het afscheid van prof. Frans Zwarts (Reker, 20/6), het afscheid van prof. Doeko Bosscher (Brontsema en Reker, 30/6), de opening van de tentoonstelling Poëzie in het UMCG (Brontsema, 4/9) en de Dag van de Groninger Geschiedenis (Reker, 4/10). De online versie van het Groninger Zakwoordenboek (zie daarvoor het jaarverslag over 2013) is maar liefst 16.690 keer bekeken. (Gegeven verstrekt door Hans Deuze, Staal Prepress, Veendam.)
Maar Vroag&Antwoord zorgde voor minstens zoveel, zo niet voor nog veel meer attentie. Dat is bijvoorbeeld terug te zien in de bezoekersaantallen van de website van het BGTC en aan het continu stijgende aantal deelnemers aan de enquête. De aansluiting van Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland en Erfgoed Brabant bij het onderzoeksproject, nadat ook het Huus van de Taol in 2013
Er zijn zo’n 60 e-mails beantwoord waarin advies werd gevraagd over de Groninger taal. Daarnaast werden er veel e-mails beantwoord, vooral naar 8
achterop sprong, is positief te honoreren: ook daar worden de vragenlijsten frequent ingevuld en heeft het project ruime aandacht gekregen in de media. Met Abel Darwinkel, Jan Germs, Jos Swanenberg en Veronique de Tier is op zeer aangename manier samengewerkt, waarvoor ik hun hartelijk dank. De steun van RTV Noord en het Dagblad van het Noorden bleken net als in 2013 van groot belang voor Vroag&Antwoord. Daarvoor bedank ik graag Mischa van den Berg, Erik Hulsegge, Rens van Stralen en Marc Wiers (RTV Noord) en Pieter Sijpersma en Louis van Kelckhoven (Dagblad van het Noorden). Onze contactpersoon van de Provincie Groningen, Marieke Bekkering hebben we ook dit jaar als een plezierige collega ervaren, met wie regelmatig zinvol overlegd is. Last but nog least zou ik de heer Reker willen bedanken voor de grote steun die hij het afgelopen jaar heeft gegeven aan mij in de uitoefening van de rol van streektaalfunctionaris. In de vorm van kennisoverdracht, maar ook door altijd ruimte te bieden voor overleg, hulp en samenspraak. Deze hulp is niet alleen als plezierig ervaren maar ook als essentieel. Groningen, januari 2015, E. F. Brontsema
9
Guitige Tim krijgt meer en meer smoel. In: Dagblad van het Noorden, 27/5, p. 18 (Reker)
Bijlage: publicaties Verslag over het jaar 2013 Bureau Groninger Taal en Cultuur. Groningen, 13 blz. (Reker)
Recordaantal deelnemers onderzoek Gronings. Website RTV Noord, 30/4 (Brontsema)
Asjeblieft! Groninger tussenwerpsels uit 2013 en vroegere bronnen verzameld en ingeleid. Assen, 2014 (Reker, m.m.v. Brontsema)
Brabant op kop in dialectonderzoek. In: Ommelander Courant, 24/3, p. 13 (Brontsema)
Streektaalliteratuur: kansen en mogelijkheden. In: Toal en Taiken (2014), afl. 5 (sept./okt.), blz. 290(Brontsema)
Gronings streektaalonderzoek krijgt landelijke navolging. Website RTV Noord, 7/3 (Brontsema) Zaterdag 15 november: streektaalconferentie. In: Taalpost, 10/11
Kansen en mogelijkheden. In: Dagblad van het Noorden, 11/11, p. 26 (Brontsema) ‘De koezen gaolt mij’. In: Dagblad van het Noorden, 24/6, p. 18 (Brontsema, Darwinkel) Weg van huis en haard. In: Dagblad van het Noorden, 1/7, p. 18 (Brontsema) Snelle respons op nieuwe vragenlijst. In: Dagblad van het Noorden, 5/9, p. 26 (Brontsema) Mijlpaal van duizend deelnemers aan onderzoek naar Gronings gehaald. Website RTV Noord, 2/7 (Brontsema) Groningse streektaal nu al wereldkampioen. In: Dagblad van het Noorden, 1/7 (Brontsema) Bijna duizend deelnemers aan onderzoek naar Gronings. Website RTV Noord, 27/6 (Brontsema) Van Dale ontkent Groningse slingertuin. In: Dagblad van het Noorden, 3/6, p. 18 (Reker)
10
A) Dagblad van het Noorden (Groningse edities) Aantal: 29
06.05.2014 Een draaichie in de Veenkoloniën 13.05.2014 Grommen zonder boosheid
Reker: 07.01.2014 Wiepkemoaze: schiet 'es op!
20.05.2014 Zegt u nooit, noeit of iets anders?
14.01.2014 Akkenailtje: een speciaal hoekje
27.05.2014 Noeit in de Groninger Letterkunde
21.01.2014 Kuutjebuutjen: denk aan buit en boete
17.06.2014 Uit de kast, kaast of kaaste? 24.06.2014 Wildgroei van het Afrikaantje
28.01.2014 Klop op de deur: niets aan de hand
02.09.2014 De zitbank en de geldbank
04.02.2014 Mien laive tiedpot nog aan tou
15.09.2014 Voetbalen, voutbalen of baaltje trappen?
11.02.2014 Brik: van Brugge tot t Wad en verder
30.09.2014 Het gras van de buren
15.04.2014 Baliekluiver valt hier erg mee (invallen voor Brontsema)
14.10.2014 Melk spuit uit uier van koe 28.10.2014 s Haar(f)s(ts): in de herfst
22.04.2014 Sporen van een kleine wang (invallen voor Brontsema)
11.11.2014 Sunt- en Sint Maarten
Brontsema:
25.11.2014 Een Groningse evengreen 9-12-2014 Doel, doul of bedoeld?
18.02.2014 Tegenwoordig in het Gronings 25.02.2014 Aardbeving: grondschudden of trillens? 04.03.2014 Steek uw licht even op 12.03.2014 Hoe spreek je… ehh spreekt u uw vader aan? 18.03.2014 Tot zains! 01.04.2014 Badde: een brug te ver? 08.04.2014 Boekenkist
11
B) RTV Noord (Teksten website in verband met bijdrage aan de radio over Vroag&Antwoord) Aantal: 39
23.04.2014 Een verrassend Oog Veur Toal (III) 30.04.2014 Een verrassend Oog Veur Toal (IV)
Reker:
07.05.2014 Krant op z’n Gronings
08-01-2014 Van schade, schande en nog wat
14.05.2014 Laand: een opvallende klinker
15.01.2014 Rijm van voren en van achteren
28.05.2014 Zelf nadenken over taal
22.01.2014 Het makkelijke van schrijven in het Gronings
04.06.2014 Proaten: veranderend Gronings
29.01.2014 Oma zei vaak…
11.06.2014 Dichtbij huis: woninkje in het Gronings
05.02.2014 Attentie voor aandachttrekkers
18.06.2014 Paardenbloem: van hond naar haan
09.04.2014 Een verrassend Oog Veur Toal (I) (invallen voor Brontsema)
25.06.2014 Gemengde aardbeien
16.04.2014 Een verrassend Oog Veur Toal (II) (invallen voor Brontsema)
03.09.2014 Staand: veranderend Gronings
Brontsema:
10.09.2014 Doen: veranderend Gronings (I)
12.02.2014 Tijdgebonden tussenwerpsels
17.09.2014 Doen: veranderend Gronings (II)
19.02.2014 Opa zei vaak…
24.09.2014 Zien: veranderend Gronings
26.02.2014 Stand van zoaken
01.10.2014 Madeliefje
05.03.2014 Uitroepen: talrijk én lastig te definiëren
08.10.2014 Lisdodde 15.10.2014 Brandnetel
12.03.2014 Herhaling en groepjes
22.10.2014 Tuinbonen
26.03.2014 Vervorming om vloeken te voorkomen
29.10.2014 Fluitenkruid
02.04.2014 Uitroepen: invloeden van elders
05.11.2014 Stormpje 12.11.2014 Sint Maarten
12
19.11.2014 Paddenstoel 26.11.2014 Herfst 03.12.2014 Sinterklaas 10.12.2014 Kerst 17.12.2014 Oliebollen met oud en nieuw
13
C) Columns *) Aantal: 25
03.09.2014 Een bosje bloemen (I) (TenT 2014:272-273)
Reker:
17.09.2014 Een bosje bloemen (II) (TenT 2014:272-273)
08.01.2014 Echter (TenT 2014:27)
01.10.2014 De wind in Noord-Groningen (TenT 2014:335-336)
20.01.2014 Groen i 04.02.2014 Proesten
15.10.2014 De wind en de tak: een verschuiving (TenT 2014:335-336)
06.02.2014 Vieren
29.10.2014 Vlees in Groningen
09.04.2014 Lebait (invallen Brontsema) 12.11.2014 11 november
22.10.2014 Smolders
26.11.2014 De kikkers kwaken
05.11.2014 Smolders vv
10.12.2014 Van oogje naar oogie Brontsema:
*) Ook geplaatst in TenT = Toal en Taiken
15.01.2014 Groningers hebben zoiets van 29.01.2014 Van Paiderbuur’n tot Zuudboxem 12.02.2014 Ik ga naar bed (TenT 2014:104) 26.02.2014 Swaalfke, swaalf en nóg veel meer 12.03.2014 In joen aigen toal 26.03.2014 Aardbeving 23.04.2014 Pasen 07.05.2014 ‘Knijpers’ in het Gronings bij vrouwen 04.06.2014 Van hai slept tot hai sloapt 18.06.2014 Een bonte verzameling madeliefjes (TenT 2014:230)
14
D) Taal In Media Aantal: 143
Veurnoam / 10.06.2014 Verhildersumerborg / 10.06.2014 Balanzen / 10.06.2014 Wus / 11.06.2014 Groen / 12.06.2014 Gronings / 16.06.2014 Wie / 16.06.2014 Exclusiviteitszegel / 17.06.2014 Hun / 18.06.2014 Zegge / 18.06.2014 Martini / 19.06.2014 Kriwwelkrawwel / 20.06.2014 Bongelboer / 20.06.2014 Bert / 23.06.2014 Waardplant / 23.06.2014 Kamp / 24.06.2014 Huyden / 24.06.2014 Deurtrappen! / 02.09.2014 Schrullig / 15.09.2014 Anders / 22.09.2014 Hoorn / 23.09.2014 Lutters / 24.09.2014 Bolleboos / 25.09.2014 Googelderij / 26.09.2014 Lede / 29.09.2014 Heugdelijk / 30.09.2014 Welverdijd / 02.10.2014 Boogerd / 03.10.2014 Avond / 06.10.2014 Timp / 07.10.2014 Show / 15.10.2014 Fladderak / 16.10.2014 Hensema / 22.10.2014 Kleerkast / 22.10.2014 Moi / 22.10.2014 Seth / 29.10.2014 Röling / 29.10.2014 Fohlen / 29.10.2014 Voetbalverslag / 29.10.2014 Seth II / 30.10.2014 Ommekomst / 03.11.2014 Sinner / 05.11.2014 Mien / 06.11.2014 Umspringe / 10.11.2014 Akkedemie / 13.11.2014 Capella / 19.11.2014 Complement / 19.11.2014 Schouw / 21.11.2014 Verlenging / 24.11.2014 Verkorting / 25.11.2014 Moeders / 01.12.2014 Pompel / 04.12.2014 Historisch / 05.12.2014 Iengenieur / 08.12.2014 Schoppen / 10.12.2014 Middel / 11.12.2014 Boeg / 12.12.2014 Lessen / 12.12.2014 Straand / 15.12.2014 Spekkendikken / 15.12.2014 Swinder / 16.12.2014 Tiddly / 16.12.2014 Tiddly 2 / 16.12.2014 Tiddly 3 / 17.12.2014 Hapscheer
Reker: 02.01.2014 Zwijnen / 03.01.2014 Leukerder / 07.01.2014 Van-streek-taal / 08.01.2014 Olla / 13.01.2014 Meenemen / 15.01.2014 Koedeln / 17.01.2014 Grengels / 20.01.2014 Haar / 21.01.2014 Internationaal / 23.01.2014 Aldel / 27.01.2014 Mot / 27.01.2014 Grub / 30.01.2014 Niek / 03.02.2014 Van / 06.02.2014 Wirm / 06.02.2014 Klomp / 14.02.2014 Dus / 17.02.2014 Richten / 17.02.2014 Chineze / 19.02.2014 Niet? / 20.02.2014 Conning / 21.02.2014 Kop / 24.02.2014 Tou / 27.02.2014 HedZuiden / 28.02.2014 Sorry / 03.03.2014 Zwarte(r) / 05.03.2014 Proef / 06.03.2014 Naarstig / 07.03.2014 Vuk / 10.03.2014 Wor / 11.03.2014 Te / 13.03.2014 Hom / 17.03.2014 Gunst / 20.03.2014 Vooruit / 21.03.2014 Varen / 24.03.2014 Zweeds / 25.03.2014 Beleidend / 26.03.2014 Week / 27.03.2014 Pietlut / 28.03.2014 Hum / 31.03.2014 Haai / 01.04.2014 Meun / 01.02.2014 Hond / 03.04.2014 Blijham/ 03.04.2014 Barre / 10.04.2014 Peune / 14.04.2014 Lijkt / 15.04.2014 Volk / 17.04.2014 Groningers / 22.04.2014 Paasverhaal / 24.04.2014 Fuchteln / 28.04.2014 Helmantel / 30.04.2014 Kröpke / 06.05.2014 Zinnen / 06.05.2014 Stug / 06.05.2014 Stronk / 07.05.2014 Fronzen / 08.05.2014 Verwenden / 08.05.2014 Ondertitels / 08.05.2014 Kiekeboe / 12.05.2014 Fie / 13.05.2014 Hoe / 15.05.2014 Zoor / 19.05.2014 Sprekend / 20.05.2014 Wubbo / 20.05.2014 Spinde/ 20.05.2014 Aangeboden / 26.05.2014 Staghouwer / 28.05.2014 Slingertuin / 02.06.2014 Super-oma / 02.06.2014 Onvervalst / 02.06.2014 Onttrok / 03.06.2014 Woerkom / 04.06.2014 Tim / 05.06.2014 Vrijdag / 06.06.2014
Brontsema: 22.01.2014 NAM of de NAM / 06.02.2014 Schrijnend
15
