Kwaliteitsborging CJG Hilversum 2011

Auteur: Inger Poorta, PoortaProjecten Advies, Proces & projectmanagement in opdracht van de gemeente Hilversum

Kwaliteitsborging CJG Hilversum 2011 Inleiding Deze notitie is bedoeld om de raad op de hoogte te brengen van de (nieuwe) ontwikkelingen rondom het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) Hilversum. Deze notitie biedt een korte terugblik op het afgelopen jaar 2010 en geeft aan waar in 2011 de accenten liggen die in bepaalde opzichten afwijken van het beleidsplan ‘Goede preventie voor jeugd en gezin’ dd. januari 2010. Beslispunten Ik stel u voor in te stemmen met: 1. De nota kwaliteitsborging Centrum voor Jeugd en Gezin Hilversum 2011 inclusief de kosten CJG 2011, 2. Bijgevoegd Communicatieplan Centrum voor Jeugd en Gezin Hilversum (bijlage 2), 3. Continueren van de CJG coördinator met een aanstelling van 8 uur op detacheringsbasis (zie bijlage 3: profiel CJG coördinator), 4. Aanstellen van CJG-consulenten van 32 uur op detacheringsbasis (zie bijlage 4: profiel CJGconsulenten), 5. Het Afdelinghoofd Maatschappelijke Ontwikkeling mandateren de detacheringsovereenkomsten te ondertekenen, 6. De nota Kwaliteitsborging CJG Hilversum en het communicatieplan CJG Hilversum agenderen voor advies aan het college voor De Discussie op 15/16 december 2010. Hieronder volgt een beknopte samenvatting van de nota Kwaliteitsborging CJG Hilversum 2011, voor meer inhoudelijke (achtergrond) informatie wordt verwezen naar bijlage 1.

Samenvatting Kwaliteitsborging CJG Hilversum 2011 De wettelijke grondslag Het is verplicht om in 2011 per gemeente een CJG met een inloopfunctie te ontwikkelen. Deze plicht is vastgelegd in de Wet op de Jeugdzorg. In een CJG wordt opvoed- en opgroeiondersteuning aangeboden zoals staat omschreven in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)1. Gemeenten ontwikkelen lokaal en/of in regionaal verband deze trajecten in een samenhangend geheel en zijn vrij om naast het basismodel het aanbod van diensten in een CJG uit te breiden. Hierdoor zijn gemeenten in staat lokaal maatwerk te bieden en eigen accenten en prioriteiten te leggen. Wat is er allemaal al gedaan? De raadscommissie heeft in januari 2010 het beleidsplan ‘Goede preventie voor jeugd en gezin’ besproken. Dit beleidsplan biedt richtlijnen voor het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) in Hilversum. In februari 2010 is het inlooppunt CJG Hilversum geopend en is de zorgcoördinatie met de partners van start gegaan. Uit inventarisatie blijkt dat de gemeente de afgelopen jaren diverse trajecten is gestart, met lokale/ regionale professionals en de regiogemeenten om de doelstellingen uit te werken. Voorbeelden hiervan zijn (beperkte opsomming):  In februari 2010 is het inlooppunt CJG Zuid2 geopend, hiermee is feitelijk voldaan aan de wettelijke criteria die het Rijk stelt.  Er zijn lokale en regionale afspraken gemaakt over zorgcoördinatie (verplichte taak voor de gemeente), een escalatiemodel is ontworpen en een handboek ‘Netwerk CJG in de regio Gooi en Vechtstreek’ ontwikkeld. In dit handboek zijn de werkwijzen ten aanzien van signalering en

1

De functies van het CJG: In het CJG wordt vormgegeven aan de vijf functies van het preventieve jeugdbeleid uit de Wmo: informatie en advies; signalering; licht pedagogische hulp; verwijzen naar het totale lokale en regionale hulpaanbod; coördinatie van zorg. 2 Frederik van Eedenlaan 13, 1215 EK Hilversum

1

     

zorgcoördinatie in het Centrum voor Jeugd en Gezin in overleg met de instellingen uitgewerkt. Deze afspraken zijn vastgelegd in een convenant. Er is telefonische bereikbaarheid van het CJG, een regionale website CJG Gooi en Vechtstreek en een lokale website CJG Hilversum. Aandachtsfunctionarissen kindermishandeling zijn regionaal per organisatie aangesteld, scholing van de aandachtsfunctionarissen vindt in 2010 / 2011 plaats. Invoering van één pedagogische taal in de regio: Triple P positief opvoeden. De publiekscampagne is gestart op 17 mei 2010. Invoering van de Verwijsindex Risicojongeren3 is per mei 2010 in de gehele regio in gebruik, vanaf juni 2010 kunnen bijna alle aangesloten instellingen signaleren. Een traject is gestart om te onderzoeken of het aanbod opvoedondersteuning in de regio Gooi en Vechtstreek voldoende is. Een interactieve bijeenkomst is georganiseerd met jongeren uit Hilversum en de regio gemeenten over de lay-out en inhoudelijke opzet van een jongerenwebsite.

Herbezinning doorontwikkeling van het CJG Hilversum Samenvattend kan gesteld worden dat er een goede start is gemaakt met het realiseren van de speerpunten in het beleidsplan. De invoering is pas net begonnen en verdient, na inventarisatie, nog verdere uitwerking op een aantal essentiële punten. Nieuwe ontwikkelingen en inzichten zijn aanleiding voor de gemeente om de vastgestelde beleidplannen rondom het CJG opnieuw te bekijken. Inmiddels is bekend dat het kabinet Rutte stevig inzet op de overheveling van taken naar de gemeenten. Twee grote operaties betreffen de jeugdzorg en de dagbesteding en begeleiding AWBZ. Als deze overheveling niet gepaard gaat met voldoende financiële middelen, alsmede voldoende beleidsvrijheid en uitvoeringsruimte, kan dit tot aanzienlijke financiële risico’s voor gemeenten leiden. Over de voorwaarden van de decentralisatie van de jeugdzorg bestaat nog veel onduidelijkheid. Allereerst is het de vraag op welke onderdelen van de jeugdzorg de decentralisatie betrekking heeft. Mogelijk wordt straks meer gedecentraliseerd dan waarom de gemeenten hebben gevraagd. Al deze ontwikkelingen geven aan dat het noodzakelijk is om datgene wat we met elkaar (gemeenten én de convenantpartners) de afgelopen jaren hebben opgezet in en rondom het CJG verder te verstevigen en te borgen voor de toekomst. Plan van aanpak voor 2011: kwaliteitsborging De gemeente wil het CJG Hilversum op een goede manier doorontwikkelen en een stevig fundament neerzetten dat stabiel is om in de toekomst de nieuwe ontwikkelingen op te vangen. Dit vraagt om een inhoudelijke koerswijziging ten opzichte van het vastgestelde beleidsplan. In de besluitvorming is als concreet resultaat genoemd dat er drie inlooppunten CJG worden opgericht, één in Hilversum Noord, één in Hilversum Oost en één in Hilversum Zuid. Het college is van mening dat eerst moet worden onderzocht of het huidige inlooppunt op de locatie ‘Frederik van Eedenlaan’ naar wens functioneert en de meerwaarde (‘nut en noodzaak’) van extra inlooppunten is aangetoond voordat de gemeente in nieuwe inlooppunten CJG investeert. In 2011 ligt het accent daarop op de volgende onderwerpen:  Het creëren van meerdere informatiepunten CJG (informatieborden van het CJG met hierop het aanbod van producten en diensten) op ‘vindplaatsen’ waar jongeren en ouders komen.  Tevens wordt meer geïnvesteerd in de professionals op de vindplaatsen, zoals inzet van het schoolmaatschappelijk werk.  En komt een nulmeting en een intensief communicatietraject om de verschillende doelgroepen van het CJG te bereiken (zie bijlage 2: Communicatieplan Centrum jeugd en Gezin 2011-2013).  CJG-consulenten worden voor 1 jaar aangesteld in het inlooppunt CJG (detacheringsovereenkomst met GGD, MEE en Versa).  Continuering van CJG coördinator (detacheringsovereenkomst) . Afhankelijk van nieuwe ontwikkelingen binnen de jeugdzorg en de ambities van het kabinet Rutte, zal in de tweede helft van 2011 opnieuw worden geëvalueerd welke acties noodzakelijk zijn binnen het brede kader van jeugdbeleid en het CJG Hilversum. 3

De Verwijsindex Risicojongeren is een digitaal systeem dat risicosignalen van hulpverleners over jongeren (tot 23 jaar) bij elkaar brengt.

2

3

Financiën Voor de periode 2008 tot en met 2011 krijgen gemeenten geld via een Brede Doeluitkering CJG (BDU CJG). De gemeente Hilversum ontvangt over deze periode een totaal bedrag BDU CJG (incl. OVA) van € 5.900.319. De uitgaven in 2010 en 2011 worden gedekt door aanwending van de Brede Doel Uitkering CJG. Voor een groot gedeelte worden in regionaal verband door middel van het portefeuillehouderoverleg Gezondheidszorg afspraken gemaakt over de uitgaven uit de BDU. Uit de BDU gelden worden alle kosten JGZ betaald (waaronder consultatiebureau´s) en alle andere projecten die regionaal zijn afgesproken, zoals de verwijsindex, extra inzet digitaal dossier, opvoedingsondersteuning, onderzoek prenatale voorlichting etc. Deze kosten hebben we in onderstaand overzicht buiten beschouwing gelaten. Begroting Centrum voor Jeugd en Gezin Hilversum 2010-2011

Uitgaven CJG Hilversum (algemeen) Personele kosten projectmedewerker Kosten procesregisseur (functionaris) Kosten taakverzwaring CJG GGD Kosten taakverzwaring CJG Versa Welzijn CJG coördinator Uitgaven inlooppunt CJG Hilversum (zuid) Huur balie (incl. schoonmaak) Huur GGD 4-19 jarigen Onkosten CJG inlooppunt (overige kosten) Baliemedewerker 2010/CJG-consulenten 2011 Inrichtingskosten CJG Incidentele investeringen CJG Hilversum Frederik van Eedenlaan (bijvoorbeeld ICT) Uitgaven communicatieplan CJG Aanschaf communicatiemiddelen zoals folders, posters, etc. Regionale folderkosten CJG Kosten van Open dag CJG (september 2010) Kosten van Opening CJG (februari 2010) Aanschaf folderrekken Abonnementskosten en bijkomende kosten Digitaal CJG Regionale CJG kosten (website etc.) deel H’sum Regionale kosten (webmaster) deel H’sum Kosten nulmeting en evaluatiekosten Uitvoeren lokaal communicatieplan: opzetten CJG, bijeenkomsten met lokale partners etc.4. Overige uitgaven CJG Hilversum Continueren en intensiveren van het schoolmaatschappelijk Werk in Hilversum PO en VO5 Actualiseren van een sluitend aanbod licht ambulante hulp Hilversum n.a.v. evaluatie 2010 Opzetten van een professioneel Informatiepunt Vierkerkenhuis6 Totale kosten CJG 2010-2011

2010

2011

55.000 65.000 68.000 10.000 20.000

55.000 65.000 68.000 10.000 20.000

7.000 16.000 2.500 8.000 10.000

7.000 16.000 2.500 57.000 0 8.000

15.000 10.000 10.000 10.000 45.000

20.000 10.000 0 0 0

15.000 20.000

15.000 20.000 8.000 10.000 20.000

23.000

36.750 12.666

409.500

4

10.000 470.916

De definitieve kosten zijn mede afhankelijk van de uitkomsten van de nulmeting in 2011. Een deel van de kosten van het schoolmaatschappelijk werk komt uit het subsidiebudget (€38.250) 6 CJG Informatiepunt in Hilversum Noord met als doel dat er ook (ouder/ opvoed)cursussen gegeven worden in de ruimte, waarbij zichtbaar is dat het onder de ‘vlag’ van het CJG Hilversum plaatsvindt. Bijvoorbeeld een flexibele CJG wand, pr materiaal, etc. 5

4

Op dit moment is het onduidelijk hoe het kabinet zal omgaan met de financiering van het CJG. Voor de periode 2008 tot en met 2011 krijgen gemeenten geld via een Brede Doeluitkering CJG (BDU CJG). Het vorige kabinet heeft aangegeven dat vanaf 2012 het geld in het Gemeentefonds wordt gestort. Hoe hoog dit bedrag is voor de gemeente Hilversum is niet duidelijk. Wel is aannemelijk dat het bedrag lager is dan tot nu toe ontvangen om dat de implementatiekosten in principe niet meer worden gemaakt. De verwachting is dat er meer duidelijkheid wordt gegeven in de meicirculaire 2011. Naar aanleiding hiervan zal de begroting 2012 kunnen worden opgesteld.

****

5

Bijlage 1

Nota Kwaliteitsborging CJG Hilversum 2011

Inleiding & leeswijzer De raadscommissie heeft in januari 2010 het beleidsplan ‘Goede preventie voor jeugd en gezin’ besproken. Dit beleidsplan biedt richtlijnen voor het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) in Hilversum. De doelen, missie en visie van het CJG Hilversum passen goed binnen de landelijke en regionale doelstellingen. In februari 2010 is het inlooppunt CJG Hilversum geopend en is de noodzakelijke zorgcoördinatie met de partners van start gegaan. Inmiddels zijn we bijna een jaar onderweg. Nieuwe ontwikkelingen en inzichten maken het nodig om de wijze waarop het CJG in Hilversum verder moet worden geïmplementeerd op bepaalde punten bij te sturen en/of te temporiseren. In dit document wordt aan gegeven welke stappen in 2011 nodig zijn om dat gene wat inmiddels is opgezet te behouden en te verstevigen. Afhankelijk van nieuwe ontwikkelingen binnen de jeugdzorg en de ambities van het nieuwe kabinet Rutte, zal in de tweede helft van 2011 opnieuw worden geëvalueerd welke acties noodzakelijk zijn binnen het brede kader van jeugdbeleid en het CJG Hilversum. Leeswijzer  Eerst wordt samenvattend weergeven wat de wettelijke lokale taken zijn (De wettelijke grondslag) ten aanzien van het CJG.  Vervolgens wordt kort aangegeven wat de regionale en lokale afspraken zijn ten aanzien van het CJG Gooi en Vechtstreek (Centrum Jeugd en Gezin Gooi en Vechtstreek: lokale en regionale afspraken).  Daarna staat beschreven wat er tot nu toe lokaal en regionaal is gerealiseerd (Wat is er allemaal al gedaan?).  Met diverse professionals in het veld is gesproken en naar aanleiding hiervan worden een aantal conclusies getrokken die noodzakelijk zijn voor een gedegen doorontwikkeling van het CJG Hilversum (Herbezinning doorontwikkeling van het CJG Hilversum).  Vervolgens wordt aangegeven welke vervolgstappen noodzakelijk zijn voor de periode (2010 en) 2011 (Plan van aanpak voor 2010 / 2011: kwaliteitsborging).  Tot slot wordt een financieel overzicht gepresenteerd (Financiën).

De wettelijke grondslag Vanuit het Rijk wordt met het beleidsprogramma ‘Alle kansen voor alle kinderen’ een impuls gegeven aan de versterking van het lokale jeugdveld met daarin een centrale plek voor het CJG. Elke gemeente is verplicht een CJG op te zetten. Deze plicht is vastgelegd in de Wet op de Jeugdzorg. In een CJG wordt opvoed- en opgroeiondersteuning aangeboden zoals staat omschreven in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)7. Voor het vormgeven van een CJG is een basismodel opgesteld, dat wettelijk is vastgelegd door het vorige kabinet. Het ministerie heeft aangegeven dat er concrete afspraken gemaakt moeten worden gericht op een sluitende jeugdketen in het kader van de regiefunctie van de gemeente, in elk geval aansluiting op de functies van de jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, zorg- en adviesteams (ZAT’s) van het onderwijs en de provinciale Bureaus Jeugdzorg. Tevens moeten hierin worden meegenomen de aansluiting op de landelijke verwijsindex risicojeugd (VIR), toezien op de invoering van een digitaal dossier in de JGZ en de regionale aanpak van kindermishandeling (RAAK-methodiek). Het is verplicht om in 2011 per gemeente een CJG met een inloopfunctie te ontwikkelen. Gemeenten ontwikkelen lokaal en/of in regionaal verband deze trajecten in een samenhangend geheel en zijn vrij om naast het basismodel het aanbod van diensten in een CJG uit te breiden. Hierdoor zijn gemeenten in staat lokaal maatwerk te bieden en eigen accenten en prioriteiten te leggen.

7

De functies van het CJG: In het CJG wordt vormgegeven aan de vijf functies van het preventieve jeugdbeleid uit de Wmo: informatie en advies; signalering; licht pedagogische hulp; verwijzen naar het totale lokale en regionale hulpaanbod; coördinatie van zorg.

6

Centrum Jeugd en Gezin Gooi en Vechtstreek: lokale en regionale afspraken In de regio Gooi en Vechtstreek is ervoor gekozen om op een aantal terreinen de totstandkoming van de CJG’s in regionale samenspraak en samenwerking te ontwikkelen. Er is in oktober 2009 een convenant afgesloten tussen de 9 gemeenten en de diverse instellingen8. Met dit convenant is de inrichting van de netwerkorganisatie van het CJG in grote lijnen gereed. Praktisch betekent dit:  Een model voor signalering van problemen en de toeleiding of verwijzing naar passende hulp.  Een model voor zorgcoördinatie bij problemen met kind of gezin waar zoveel hulpverleners bij betrokken zijn dat er procesregie nodig is. Centrum Jeugd en Gezin Hilversum In 2010 heeft Hilversum het beleidsplan ‘Goede preventie voor jeugd en gezin’ vastgesteld met hierin de lokale doelen, missie en visie over het CJG in Hilversum9. De gestelde doelen zijn:  Dat voorzieningen voor kinderen, jongeren en hun ouders op een toegankelijke en laagdrempelige manier gebundeld worden aangeboden in het CJG.  Er een stevig fundament wordt gelegd voor een preventieve, samenhangende en effectieve aanpak bij vragen en problemen over gezond opvoeden en opgroeien.  Dat regionale afspraken over werkprocessen, communicatie etc. uitgevoerd worden in het lokale CJG. In het beleidsplan ‘Goede preventie voor jeugd en gezin’ is opgenomen dat het CJG Hilversum zich richt op alle kinderen en hun ouders of verzorgers van -9 maanden tot 23 jaar. Daarbij besteden we extra en speciale aandacht aan de ouders en opvoeders van tieners. De speerpunten in het beleidsplan zijn:  een preventieve aanpak bij de CJG vorming: dit betekent een goed toegankelijk en breed bekend CJG. Hierop is de inrichting van de front-office gericht.  een sterke verbinding met de eerste lijn (huisartsen, verloskundigen en kraamzorg, eerstelijns psychologen en paramedici) en een sterke verbinding met het onderwijs en de kinderopvang. Dit betekent dat er heldere afspraken vanuit de back-office CJG moeten komen met deze professionals of dat zij zelf deel gaan uitmaken van het CJG en bij de voorbereiding worden betrokken. In het beleidsplan is als concreet resultaat genoemd dat er drie Centra voor Jeugd en Gezin worden opgericht, één in Hilversum Noord, één in Hilversum Oost en één in Hilversum Zuid. In het beleidsplan staat verder aangegeven dat er een ‘Handboek’ wordt ontwikkeld met hierin aangegeven wat de verschillende partners concreet betekenen voor het CJG en een ‘lokaal communicatieplan’ om de verschillende doelgroepen jongeren, ouders en professionals te bereiken. De gemeente voert de bestuurlijke regie. Hiermee wordt bedoeld: de regie op bestuurlijk en beleidsmatig niveau. Dit is regie op het proces. De inhoudelijke of casusregie ligt bij de verantwoordelijke professional. Wat is er allemaal al gedaan? De afgelopen twee jaar zijn lokaal en regionaal vele trajecten gestart om de speerpunten en doelstellingen in de beleidsnotitie te realiseren. Dit heeft tot een aantal concrete resultaten geleid (de opsomming is niet volledig):  In februari 2010 is het inlooppunt CJG Zuid10 geopend, hiermee is feitelijk voldaan aan de wettelijke criteria die het ministerie stelt.  Er zijn lokale en regionale afspraken gemaakt over zorgcoördinatie (verplichte taak voor de gemeente), een escalatiemodel is ontworpen en een handboek ‘Netwerk CJG in de regio Gooi en Vechtstreek’ ontwikkeld. In dit handboek zijn de werkwijzen ten aanzien van signalering en zorgcoördinatie in het Centrum voor Jeugd en Gezin in overleg met de instellingen uitgewerkt. Deze afspraken zijn vastgelegd in een convenant.  De gemeente Hilversum heeft een procesregisseur aangesteld om de afspraken rondom casusregie en procesregie vorm te geven. De implementatie van zorgcoördinatie is gestart en waarnodig worden

8

Op 8 oktober 2009 tekenden de volgende partners een convenant om te gaan samenwerken in de CJG’s in de regio: 9 Gemeenten van Gooi en Vechtstreek waaronder de gemeente Hilversum; Bureau Jeugdzorg; De Gewestelijke Gezondheidsdienst (GGD) Gooi en Vechtstreek; Regionaal Bureau Leerlingzaken; Stichting Versa Welzijn; Samenwerkingsverband Weer Samen naar School 3001; MEE Utrecht, Gooi & Vecht; Stichting Kinderopvang Hilversum; Kraamzorg de Waarden; RCKJP, maatschap Symfora groep en Bascule; Jellinek Centrum Gooi en Vechtstreek; Zandbergen ’t Gooi; .OC Trompendaal 9 Enkele doelstellingen zijn ook integraal ingebed in de nota 'Lokaal preventief gezondheidsbeleid 2008-2011' (2007) en in Wmo nota (2008). Een van de uitgangspunten is bijvoorbeeld dat het consultatiebureau onderdeel uitmaakt van het CJG en in nauwe samenhang met elkaar moet worden ontwikkeld. 10 Frederik van Eedenlaan 13, 1215 EK Hilversum

7

          

gezinnen en jongeren geholpen vanuit de visie van één kind, één gezin, één gecoördineerd plan van aanpak vanuit een positieve pedagogische visie. De CJG zorgcoördinatie (casus overleggen met diverse professionals) is gestart per april/mei 2010. In het CJG is (tijdelijk) een baliemedewerker CJG aangesteld en een coördinator CJG voor 8 uur per week. Er is telefonische bereikbaarheid van het CJG, een regionale website CJG Gooi en Vechtstreek en een lokale website CJG Hilversum. Aandachtsfunctionarissen kindermishandeling zijn regionaal per organisatie aangesteld, scholing van de aandachtsfunctionarissen vindt in 2010 / 2011 plaats. Invoering van één pedagogische taal in de regio: Triple P positief opvoeden. De publiekscampagne is gestart op 17 mei 2010. Invoering van de Verwijsindex Risicojongeren11 is per mei 2010 in de gehele regio in gebruik, vanaf juni 2010 kunnen bijna alle aangesloten instellingen signaleren. Een traject is gestart om te onderzoeken of het aanbod opvoedondersteuning in de regio Gooi en Vechtstreek voldoende is. Prenatale voorlichting is onderzocht in de regio Gooi en Vechtstreek. Lokaal is er een communicatiekalander ontwikkeld en uitgevoerd om de ouders en jongeren te informeren over het CJG in Hilversum Zuid: folderrekken zijn geplaatst bij instellingen, een opendag is georganiseerd, CJG advertenties geplaatst in verschillende kranten en ‘huis aan huis’-bladen, etc. Het front-office van het CJG in Huizen en Hilversum is geëvalueerd. Een interactieve bijeenkomst is georganiseerd met jongeren uit Hilversum en de regio gemeenten over de lay-out en inhoudelijke opzet van een jongerenwebsite.

Herbezinning doorontwikkeling van het CJG Hilversum Vanuit bovenstaande opsomming blijkt dat de gemeente de afgelopen jaren diverse trajecten heeft gestart, met lokale en regionale professionals en de regio gemeenten om de doelstellingen in het regionale convenant en in het beleidsplan van Hilversum uit te werken. In de afgelopen maanden heeft de gemeente vanuit haar regierol gesprekken gevoerd met de convenantpartners, de regionaal projectleider CJG Gooi en Vechtstreek, de procesregisseur CJG Hilversum en de baliemedewerker CJG Hilversum om te analyseren welke stappen gezet moeten worden voor een gedegen doorontwikkeling van het CJG in Hilversum. De partners geven aan dat er de afgelopen periode veel is opgezet en uitvoering is gegeven aan de wettelijke taken, zoals voorlichting, toeleiding en zorgcoördinatie, maar dat bepaalde afspraken nog verder ‘structureel geborgd’ moeten worden in de netwerkstructuur van het CJG (prestatieafspraken, investeringen, resultaten). Ook zijn er diverse ontwikkelingen waarmee rekening gehouden moet worden bij de doorontwikkeling van het CJG:  In 2010 is er bijvoorbeeld een interactieve bijeenkomst geweest met jongeren uit Hilversum en de regio gemeenten. Daaruit blijkt dat jongeren specifieke wensen hebben ten aanzien van de ondersteuning vanuit het CJG. Jongeren zullen niet snel een inlooppunt CJG binnenstappen voor informatie en advies, maar eerder gebruik maken van professionals bij hun in de omgeving die ze vertrouwen en deskundig vinden en de website en/of telefoon.  Zowel op provinciaal niveau als op lokaal niveau zijn bezuinigingen aangekondigd die het rechtvaardigen dat er opnieuw wordt gekeken naar de kerntaken, prioritering en het optimaal inzetten van middelen. De discussie over ‘nut en noodzaak’ en daarmee samenhangend de inzet van capaciteit en middelen heeft ook betrekking op de doorontwikkeling van het CJG.  Tevens is het op dit moment onduidelijk hoe het nieuwe kabinet Rutte zal omgaan met de financiering van het CJG. Voor de periode 2008 tot en met 2011 krijgen gemeenten geld via een Brede Doeluitkering CJG (BDU CJG). Conclusie. Samenvattend kan gesteld worden dat er een goede start is gemaakt met het realiseren van de speerpunten in het beleidsplan, maar tegelijkertijd is het besef: het is het begin van een veranderproces. De invoering is pas net begonnen en verdient nog verdere uitwerking op een aantal essentiële punten: hoe zorgen we ervoor dat dit veranderproces ook écht doorgaat d.w.z. écht geïmplementeerd wordt met als allerbelangrijkste: hoe zorgen we dat het tot resultaten leidt voor ouders en kinderen? Van belang is dat er 11

De Verwijsindex Risicojongeren is een digitaal systeem dat risicosignalen van hulpverleners over jongeren (tot 23 jaar) bij elkaar brengt.

8

geen ‘bureaucratische laag’ wordt ontwikkeld, maar dat de partners uit de verschillende disciplines rond het kind en gezin optimaal met elkaar samenwerken. Het is noodzakelijk om datgene wat we met elkaar (gemeenten én de convenantpartners) de afgelopen jaren hebben opgezet verder te verstevigen en te borgen voor de toekomst. Kwaliteitsborging CJG Hilversum Wil het CJG Hilversum op een goede manier doorontwikkelen en een stevig fundament ontwikkelen dat stabiel is om in de toekomst de nieuwe ontwikkelingen op te vangen, dan moeten de speerpunten in het beleidsplan verder worden geïmplementeerd. Hierbij wordt gedacht aan de volgende zaken: 1. Convenantafspraken verder concretiseren in prestatieafspraken. In het regionale convenant staan (kwalitatieve) afspraken over hoe de kernpartners met elkaar samenwerken binnen het CJG. Om effectief mensen in een netwerkorganisatie aan te sturen is het nodig om prestatieafspraken met elkaar te formuleren (waarnodig worden doorvertaald naar subsidieafspraken). De samenwerkingsstructuur is de afgelopen periode opgezet. Met sommige partners zijn de afspraken over aansluiting in het CJG en de werkafspraken nog onvoldoende uitgewerkt: bijvoorbeeld met het lokale onderwijs (VO en PO). Dit zijn partners die een eigen interne zorgstructuur hebben opgezet. Het is van belang dat er aansluiting is en dat helder wordt gemaakt wie, welke taken heeft, zonder dat er sprake is van ‘concurrentie’. Het is een wettelijke taak voor de gemeente om dit te organiseren. Ook zal de aansluiting met andere lokale partners (1e lijngezondheidszorg, kinderdagverblijven, etc.) moeten worden verstevigd. 2. De zorgstructuur rondom het CJG Hilversum verder versterken. Het is van belang dat professionals van het CJG niet wachten tot een vraag bij hen komt, maar actief op zoek gaan naar vragen en signalen en aansluiting realiseert met de vraag én de vraagsteller. De toegangsdeur van het CJG is dáár waar jongeren en ouders/gezinnen hun vragen stellen of hun problemen (bewust of onbewust) tentoonspreiden. De professionals op deze vindplaatsen moeten voldoende gefaciliteerd en opgeleid zijn om direct (zonder extra schakel) de juiste signalering, advisering en indien nodig de toeleiding te kunnen doen naar passend hulp aanbod. Voor een deel is dit al ingang gezet door bijvoorbeeld: scholing van jongerenwerkers naar Triple P2 niveau, de inzet van het schoolmaatschappelijk werk op school, de jeugdarts op het consultatiebureau. Door professionals wordt opgemerkt dat een belangrijke vindplaats voor jongeren (het voortgezet onderwijs) onvoldoende wordt bereikt, enerzijds heeft dit te maken met de benodigde capaciteit van het schoolmaatschappelijk werk op school. Anderzijds komen de signalen vanuit school nog onvoldoende bij de schoolmaatschappelijk werker en in de schooladviesteams. Nader onderzoek is dus noodzakelijk. 3. Opzetten van een effectieve monitoring CJG. Hoe effectief is het CJG in Hilversum? Om deze vraag te beantwoorden is het nodig structureel de effecten van het ingezette beleid bij te houden aan de hand van indicatoren. Welke indicatoren heeft Hilversum nodig om de effectiviteit structureel te volgen en om te kunnen bijsturen op de eigen prestaties? Welke informatiebronnen bestaan of zijn nodig om alle geselecteerde indicatoren te kunnen monitoren? Onduidelijk is of we op koers liggen met de ontwikkeling. Aan welke voorwaarden moet zijn voldaan t.a.v. het inlooppunt, website, telefoon, zorgcoördinatie, lokale samenwerking tussen de partners? Dit wordt regionaal opgepakt en moet lokaal worden geïmplementeerd. 4. Doorontwikkelen regionale CJG website en de (telefonische) bereikbaarheid van het CJG. De website en de telefonische bereikbaarheid zijn cruciaal om jongeren, ouders en professionals te benaderen. Hilversum en Huizen hebben inmiddels hun inlooppunten CJG, een website CJG en de telefonische bereikbaarheid gerealiseerd. De regionale website zal in november 2011 gereed zijn. Om de website actueel te houden zal een regionale website coördinator worden aangesteld. Omdat het CJG regionaal samenwerkt, is het wenselijk dat er ook regionaal afstemming is tussen de front-office medewerkers, dat ze elkaar kunnen vervangen indien nodig en efficiënt worden aangestuurd. Dit moet nader (regionaal) worden uitgewerkt. 5. Ontwikkelen van een lokaal communicatieplan CJG en een nulmeting. Een communicatieplan CJG wordt ontwikkeld om de doelgroepen jongeren, ouders en professionals beter te bereiken (beleidskaders). Wijkgericht werken is hierbij essentieel om specifieke doelgroepen jongeren en allochtone ouders te bereiken. Begin 2011 wordt een nulmeting uitgevoerd onder de verschillende doelgroepen professionals en (potentiële) klanten van het CJG. Aan de hand van de resultaten van de nulmeting wordt bepaald welke doelgroepen in 2011 worden benaderd en wat hiervoor de beste manier is. Hierop wordt de communicatiekalender verder ontwikkeld en uitgevoerd (half jaarlijks).

9

6. Verbinding met de provincie. De aansluiting tussen preventieve jeugdzorg en de geïndiceerde jeugdzorg is zeer belangrijk. Deze verantwoordelijkheden zijn nu verdeeld over gemeenten en provincie. Het is een gegeven dat deze schotten soms tot lastige situaties leiden, daardoor is het van belang om gegeven deze situatie te proberen de aansluiting ook op bestuurlijk niveau te verbeteren. Ook op bestuurlijk niveau zou tussen gemeenten en provincie de afstemming kunnen worden verstevigd. Vertegenwoordiging van de provincie in de stuurgroep is van belang. Op deze manier wordt niet alleen geïnvesteerd in de aansluiting op instellingsniveau (CJG en Bureau jeugdzorg) maar ook op bestuurlijk niveau. Dit wordt regionaal opgepakt maar heeft ook een lokale uitwerking. Indien het nieuwe kabinet inderdaad besluit dat de provincies in de toekomst (2014?) hun verantwoordelijkheden en bevoegdheden overdragen aan de gemeenten, dan is het noodzakelijk dat de gemeenten en provincies dit goed op elkaar afstemmen. 7. Professionaliseren CJG front-office medewerker en continuïteit CJG coördinator. In september 2010 is door Huizen en Hilversum een evaluatie gehouden naar het Centrum voor Jeugd en Gezin. Specifiek is gekeken welke vragen de front-office medewerkers kregen en hoe deze vragen zijn verwerkt in de back-office. Hilversum heeft de afgelopen maanden een ‘hostess’ aangesteld voor het inlooppunt CJG. D.w.z. relatief gemakkelijke opvoedvragen worden beantwoord op Triple P2 niveau en/of de vraag wordt doorgespeeld naar een andere professional. De gemeente Huizen heeft vier opvoedconsulenten (Triple P 3 niveau) laten detacheren door Versa Welzijn en de GGD. Naar aanleiding van deze evaluatie lijkt het ook voor Hilversum wenselijk om een CJG consulent op HBOen Triple P3-niveau aan te stellen. De ouders en professionals worden hierdoor minder doorverwezen naar een andere professional, de continuïteit is beter geborgd en bovendien kunnen hebben de consulenten intervisie met elkaar zodat de kwaliteit van dienst verlening optimaal blijft. Het tijdelijke contract met de hostess van het CJG wordt niet verlengd. De intentie is om de CJG consulent Hilversum vooralsnog voor 1 jaar te detacheren door de kernpartners: Versa Welzijn, MEE en de GGD12. Het contract van de huidige CJG coördinator Hilversum wordt, na evaluatie, met 1 jaar verlengd (detacheringcontract met Versa Welzijn). Plan van aanpak voor (2010 en) 2011: kwaliteitsborging De doelen, missie en visie van het CJG Hilversum passen binnen de landelijke en regionale doelstellingen. Op basis van ervaringen en voortschrijdend inzicht staat 2010 / 2011 in het teken van kwaliteitsborging. In onderstaand overzicht is schematisch weergegeven welke stappen Hilversum (in afstemming met de regio) de komende tijd gaat ondernemen. Doelstellingen beleidsplan Hilversum Voorzieningen voor kinderen, jeugdigen en hun ouders worden op een toegankelijke en laagdrempelige manier gebundeld aangeboden.

Wat is nodig 1. Professionals CJG op ‘vindplaatsen’.

Resultaat 8. 1a. Continuering van de uren SMW in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs in Hilversum (subsidieverzoek) voor het schooljaar 2010/2011.

2. Een goed toegankelijk en 9. breed bekend CJG, met specifieke aandacht voor het laagdrempelig maken van het CJG voor jeugd en hun ouders.

Wanneer bereikt Subsidieafspraken 3e kwartaal 2010. Evaluatie eind schooljaar 2010/2011.

1b. De bespreking van kinderen en gezinnen door het SMW is op het basisonderwijs en voortgezet onderwijs toegenomen. Hierover worden prestatieafspraken gemaakt.

Uitvoering 2010 en 2011. Jaarlijks verantwoorden via subsidieafspraken.

2a. Een lokaal communicatieplan met doelstellingen en een ‘6 maandencommunicatiekalender’. Expliciet opgenomen: aandacht voor bereiken van de doelgroepen jongeren 12-18 en 19-23 en ouders, wijkgericht,

4e kwartaal 2010 ter besluitvorming naar B&W & in De Diskussie Uitvoering 2010 en 2011.

12

De detacheringconstructie is in Huizen geëvalueerd en succesvol gebleken. Ook ander gemeenten zoals Bussum, Laren en Wijdemeren gaan werken met deze constructie.

10

de eerste lijngezondheidszorg en een met het onderwijs en de kinderopvang. 2b. Nulmeting onder de doelgroepen professionals, ouders en jongeren. Op basis van de uitkomsten wordt de communicatiekalender ontwikkeld 1. 2c. Op de volgende locaties zijn informatiepunten CJG gerealiseerd: - op vijf Brede scholen in Hilversum - bibliotheek in Hilversum - bij het Wonen, Welzijn Zorg Loket in Hilversum - in alle jongerencentra in Hilversum - in alle wijkcentra in Hilversum - op alle consultatiebureaus in Hilversum - op alle voorschoolse voorzieningen in Hilversum.

Met het CJG is een stevig fundament gelegd voor een preventieve, samenhangende en effectieve aanpak en aanbod bij vragen en problemen over gezond opvoeden en opgroeien.

Uitvoering 1e kwartaal 2011 Resultaat 2e kwartaal 2011

1e kwartaal 2011

2d. Waarnodig aanpassingen interieur / ICT / PR van het inlooppunt CJG Hilversum

4e kwartaal 2010

2e.Een CJG website en een telefonische bereikbaarheid CJG in regionale afstemming.

4e kwartaal 2010/2e kwartaal 2011.

2f.Continuïteit van de frontofficemedewerker CJG Hilversum en coördinator CJG is lokaal en regionaal geborgd.

4e kwartaal 2010.

3. Onderzoek bij het voortgezet onderwijs over het bereik van jongeren.

3. Het bereik van jongeren door het SMW op het voortgezet onderwijs is toegenomen ten opzichte van schooljaar 2009/2010. Prestatieafspraken worden gemaakt.

Uitvoering medio 2010 en 2011. Jaarlijks verantwoorden via subsidieafspraken.

1.Een regionaal onderzoek of het licht ped. aanbod voldoende op elkaar is afgestemd (regionaal traject).

1a.Een objectief advies over samenhang opvoedings- & gezinsondersteunend aanbod voor Gooi en Vechtstreek (regionaal traject).

4e kwartaal 2010 regionaal vaststellen.

1b. een samenhangend aanbod opvoedings- & gezinsondersteunend aanbod in Hilversum en regio Gooi en Vechtstreek.

medio 2011

1c. uitbreiding aantal uren opvoedondersteuning in Hilversum en borgen in het inlooppunt CJG.

Uitbreiding uren per 2011. Evaluatie 1e kwartaal 2012.

2.In het communicatieplan wordt dit onderdeel uitgewerkt.

4e kwartaal 2010 ter besluitvorming naar B&W.

2.De lokale sociale kaart en de werkprocedures zijn

11

bekend bij alle kernpartners en diverse lokale partners.

De regionale afspraken in het convenant structureel inbedden in CJG.

& in De Diskussie Uitvoering 2011. Evaluatie 1e kwartaal 2012.

3.Een sterke verbinding met de eerste lijngezondheidszorg en een met het (lokaal) onderwijs en de kinderopvang.

3.In het communicatieplan wordt dit onderdeel meegenomen.

Idem als boven

4.Verbinding met de provincie (regionaal traject).

4.Afstemming is verstevigd tussen gemeenten en provincie (regionaal traject).

2e kwartaal 2011

1.Convenantafspraken verder concretiseren in werkafspraken (regionaal/ lokaal).

1a.Een Handboek CJG Hilversum wordt ontwikkeld.

2e kwartaal 2011

2.Opzetten van een effectieve monitoring CJG (regionaal/ lokaal).

2.Prestatieafspraken worden vertaald in subsidieafspraken.

2e kwartaal 2011.

Opmerkingen naar aanleiding van bovenstaande aanpak. Nieuwe ontwikkelingen en inzichten zijn aanleiding voor Hilversum om de reeds ingezette trajecten rondom het CJG verder door te ontwikkelen en beter te verstevigen. Van belang is dat wordt onderzocht of het huidige inlooppunt op de locatie ‘Frederik van Eedenlaan’ naar wens functioneert, voordat in nieuwe inlooppunten CJG wordt geïnvesteerd. Tevens is het noodzakelijk dat ‘nut en noodzaak’ van extra inlooppunten verder wordt onderzocht. Uit divers landelijk (en lokaal!) onderzoek komt namelijk naar voren dat ouders en jongeren waarschijnlijk meer gebruik gaan maken van de telefoon, de website en van vertrouwde professionals bij hun in de omgeving. Het accent van Hilversum ligt de komende periode op het creëren van meerdere informatiepunten CJG (informatieborden van het CJG met hierop het aanbod van producten en diensten) op vindplaatsen waar jongeren en ouders komen. Tevens wordt meer geïnvesteerd in de professionals op de vindplaatsen, zoals inzet van het schoolmaatschappelijk werk. Financiën Voor de periode 2008 tot en met 2011 krijgen gemeenten geld via een Brede Doeluitkering CJG (BDU CJG). Daarin zijn diverse bestaande subsidiestromen bijeen gebracht. Jaarlijks wordt daarbij gevoegd een bedrag aan Overheidsbijdrage aan de arbeidsontwikkeling (OVA) middelen. Voor de invoering van de verwijsindex en het digitaal dossier JGZ is een bedrag gestort in het gemeentefonds. De gemeente Hilversum ontvangt over deze periode een totaal bedrag BDU CJG (incl. OVA) van € 5.900.319. De uitgaven in 2010 en 2011 worden gedekt door aanwending van de Brede Doel Uitkering CJG. Voor een groot gedeelte worden in regionaal verband door middel van het portefeuillehouderoverleg Gezondheidszorg afspraken gemaakt over de uitgaven uit de BDU. Uit de BDU gelden worden alle kosten JGZ betaald (waaronder consultatiebureau´s) en alle andere projecten die regionaal zijn afgesproken, zoals de verwijsindex, extra inzet digitaal dossier, opvoedingsondersteuning, onderzoek prenatale voorlichting etc. Deze kosten hebben we in onderstaand overzicht buiten beschouwing gelaten.

12

Begroting Centrum voor Jeugd en Gezin Hilversum 2010-2011

Uitgaven CJG Hilversum (algemeen) Personele kosten projectmedewerker Kosten procesregisseur (functionaris) Kosten taakverzwaring CJG GGD Kosten taakverzwaring CJG Versa Welzijn CJG coördinator Uitgaven inlooppunt CJG Hilversum (zuid) Huur balie (incl. schoonmaak) Huur GGD 4-19 jarigen Onkosten CJG inlooppunt (overige kosten) Baliemedewerker 2010/CJG-consulenten 2011 Inrichtingskosten CJG Incidentele investeringen CJG Hilversum Frederik van Eedenlaan (bijvoorbeeld ICT) Uitgaven communicatieplan CJG Aanschaf communicatiemiddelen zoals folders, posters, etc. Regionale folderkosten CJG Kosten van Open dag CJG (september 2010) Kosten van Opening CJG (februari 2010) Aanschaf folderrekken Abonnementskosten en bijkomende kosten Digitaal CJG Regionale CJG kosten (website etc.) deel H’sum Regionale kosten (webmaster) deel H’sum Kosten nulmeting en evaluatiekosten Uitvoeren lokaal communicatieplan: opzetten CJG, bijeenkomsten met lokale partners etc.13. Overige uitgaven CJG Hilversum Continueren en intensiveren van het schoolmaatschappelijk Werk in Hilversum PO en VO14 Actualiseren van een sluitend aanbod licht ambulante hulp Hilversum n.a.v. evaluatie 2010 Opzetten van een professioneel Informatiepunt Vierkerkenhuis15 Totale kosten CJG 2010-2011

2010

2011

55.000 65.000 68.000 10.000 20.000

55.000 65.000 68.000 10.000 20.000

7.000 16.000 2.500 8.000 10.000

7.000 16.000 2.500 57.000 0 8.000

15.000 10.000 10.000 10.000 45.000

20.000 10.000 0 0 0

15.000 20.000

15.000 20.000 8.000 10.000 20.000

23.000

36.750 12.666

409.500

10.000 470.916

Tot slot Inmiddels is bekend dat het kabinet Rutte stevig inzet op de overheveling van taken naar de gemeenten. Twee grote operaties betreffen de jeugdzorg en de dagbesteding en begeleiding AWBZ. Als deze overheveling niet gepaard gaat met voldoende financiële middelen, alsmede voldoende beleidsvrijheid en uitvoeringsruimte, kan dit tot aanzienlijke financiële risico’s voor gemeenten leiden. Over de voorwaarden van de decentralisatie van de jeugdzorg bestaat echter nog veel onduidelijkheid. Allereerst is het de vraag op welke onderdelen van de jeugdzorg de decentralisatie betrekking heeft. Mogelijk wordt straks meer gedecentraliseerd dan waarom de gemeenten hebben gevraagd. Voorts is onduidelijk wanneer de jeugdzorg overgaat naar gemeenten. De eerste bezuiniging van € 80 miljoen staat ingeboekt voor 2015. Tevens is het op dit moment onduidelijk hoe het Rijk zal omgaan met de financiering van het CJG. Voor de periode 2008 tot en met 2011 krijgen gemeenten geld via een Brede Doeluitkering CJG (BDU CJG). Het vorige kabinet heeft aangegeven dat vanaf 2012 het geld in het Gemeentefonds wordt gestort. Hoe hoog dit bedrag is voor de gemeente Hilversum is niet duidelijk. Wel is aannemelijk dat het bedrag lager 13

De definitieve kosten zijn mede afhankelijk van de uitkomsten van de nulmeting in 2011. Een deel van de kosten van het schoolmaatschappelijk werk komt uit het subsidiebudget (€38.250) 15 CJG Informatiepunt in Hilversum Noord met als doel dat er ook (ouder/ opvoed)cursussen gegeven worden in de ruimte, waarbij zichtbaar is dat het onder de ‘vlag’ van het CJG Hilversum plaatsvindt. Bijvoorbeeld een flexibele CJG wand, pr materiaal, etc. 14

13

is dan tot nu toe ontvangen om dat de implementatiekosten in principe niet meer worden gemaakt. De verwachting is dat er meer duidelijkheid wordt gegeven in de meicirculaire 2011. Naar aanleiding hiervan zal de begroting 2012 kunnen worden opgesteld. Naar aanleiding van bovenstaande stel ik u voor in te stemmen met: 1) De nota kwaliteitsborging Centrum voor Jeugd en Gezin Hilversum 2010-2011 inclusief kosten CJG 2011, 2) Bijgevoegd Communicatieplan Centrum voor Jeugd en Gezin Hilversum (bijlage 2), 3) Continueren van de CJG coördinator met een aanstelling van 8 uur op detacheringsbasis (zie bijlage 3: profiel CJG coördinator), 4) Aanstellen van CJG-consulenten van 32 uur op detacheringsbasis (zie bijlage 4: profiel CJGconsulenten), 5) Het Afdelinghoofd Maatschappelijke Ontwikkeling mandateren de detacheringsovereenkomsten te ondertekenen, 6) De nota Kwaliteitsborging CJG Hilversum en het communicatieplan CJG Hilversum agenderen voor advies aan het college voor De Discussie op 15/16 december 2010.

****

14