Kwalitatief jaarverslag 2013
Inleiding Voor u ligt het tweede jaarverslag van de fusieorganisatie bestaande uit de WSWonen Baarsjes/Bos en Lommer, Westerpark en Oud-West. Van 3 naar 1 WSWonen, luidde de opdracht van het stadsdeelbestuur eind 2011 met een stedelijke opgelegde reductie van 5% van inkomsten in 2012 en nog eens 5% in 2013. In het eerste jaar van haar bestaan heeft het WSWonen West deze reductie, en ook het niet kunnen doorbereken van acres, kunnen opvangen door een doelmatige fysieke bedrijfsvoering door het betrekken van één locatie. In 2013 zijn we overgegaan tot het neerwaarts aanpassen van de formatie. Deze is zichtbaar in de reductie van het cluster bewonersondersteuning van 4.59 FTE naar 3.99 FTE . Daarbij is opgenomen de extra inzet van de teamleiding vanaf het tweede kwartaal 2013 op productie bewonersondersteuning.Totaal aandeel teamleiding op dit terrein bedraagt vanaf maart 2013 0,78%. Het WSWonen West kenmerkt zich in 2013 als een efficiënt functionerende organisatie en bereikte ondanks het teruggaan in formatie een hoger aantal unieke huishoudens dan in 2012. 2013 was een jaar waarin zich veel afspeelde op het terrein van huren en wonen. Zoals het voor het eerst sinds jaren weer toepassen van boven inflatoire en ook inkomensafhankelijke huurverhogingen. Daar waar veel deskundigen al voor hadden gewaarschuwd werd zichtbaar. De (huur) woningmarkt in Amsterdam en zeker ook in stadsdeel West raakte nog meer op slot. De verhuisbereidheid van reguliere huurders daalde naar een ongekend dieptepunt. Tegelijk vond er wel een forse instroom plaats van tijdelijke huurders met campuscontracten in complexen in Bos en Lommer waarvan de sloop en/of renovatie is uitgesteld vanwege de economische crisis. Ook de particuliere huurwoningmarkt ‘herontdekte’ studenten. In Westerpark ontstond het fenomeen van verkamering van onlangs gesplitste woningen die in het huidige economische tij niet verkocht worden. Ook is sprake van doorzettend zwaar weer voor een aantal corporaties in ons werkgebied. Deze voerden opnieuw forse reorganisaties door en legden voorgenomen bouwplannen stil. Deze reorganisaties hadden zichtbaar effect op de kwaliteit van de dienstverlening aan hun huurders. In toenemende mate ontving het WSWonen in 2013 signalen van huurders die zich onvoldoende gehoord voelen door hun corporatie bij bijvoorbeeld onderhoudsklachten. Een bijzondere ontwikkeling mag niet onvermeld blijven. Stadgenoot benaderde halverwege 2013 in geheel Amsterdam zo’n 3500 huurders met het dwingende aanbod om over te gaan tot het laten installeren van een CV-ketel. Huurders voelden zich uitermate gebruuskeerd door de toonzetting van de briefwisseling waarin bij het niet ingaan op dit aanbod de gang naar de rechter werd aangekondigd. Dit leverde in West een fors aantal reacties op. Huurders meldden zich in grote getale bij het WSWonen West met vragen en verzoeken om ondersteuning. Begin 2014 wordt de uitkomst van de eerste gerechtelijke processen verwacht.
Leeswijzer Dit document geeft een toelichting op de behaalde resultaten in 2013. Het geeft per onderdeel duiding over de geleverde prestaties en eventuele afwijkingen ten opzichte van het prestatieaanbod. Op basis van ervaringen en behaalde resultaten geeft het WSWonen West, daar waar mogelijk, het stadsdeel relevante beleidsinformatie over de betreffende onderwerpen.
ii
Werkwijze van het WSWonen West Het WSWonen West werkte conform het stedelijk Format WSWonen 2011-2014. In het prestatieaanbod zijn in overleg met het stadsdeel aanvullende afspraken gemaakt met name op het gebied van duurzaam wonen (zie 5.4 Conclusies). Het WSWonen stimuleert in haar totale pakket van diensten de zelfredzaamheid en zelfstandigheid van de bewoner en spoort deze aan om samen met andere bewoners op te trekken. In deze verslaglegging wordt de inhoudelijke, maar ook de getalsmatige ontwikkeling van onze dienstverlening beschreven over het afgelopen jaar. 2013 was evenals de daaraan voorliggende periode een jaar waarin maatschappelijk en ook economisch veel veranderingen plaatsvonden. De economische wereldcrisis duurt voort en het kost Nederland moeite om daar weer van te herstellen. In een neergaande economische tendens, ook op huishoudniveau, zien we in 2013 een forse stijging van woonlasten. Dat doet het vertrouwen van de bewoners geen goed. Ook zien wij in 2013 een stijging van het volume van het beroep op het Emil Blauwfonds (EBF) met tegelijkertijd een toename van complexiteit van de zaken. De productie van het WSWonen West wordt bepaald door de kwaliteit van haar medewerkers. Wij voelen ons trots dat wij mogen samenwerken met dit team van kundige, gemotiveerde én betrokken medewerkers.
Teamleiding WSWonen West Roos Ruckert Fred van der Vlist
iii
Inhoud 1. Voorlichting en hulpverlening ............................................................................... 1 1.1
Bereikbaarheid .............................................................................................. 1
1.2
Promotie ........................................................................................................ 3
1.3
Woningopnames............................................................................................ 5
1.4
Procedures Huurcommissie .......................................................................... 6
2. Bewonersondersteuning ...................................................................................... 7 2.1
Informatiebijeenkomsten ............................................................................... 9
2.2
Ondersteuning bewonerscommissies .......................................................... 11
3. Ondersteuning belangenbehartiging .................................................................. 13 4
Participatie ......................................................................................................... 15 4.1
Ondersteuning en bevordering .................................................................... 15
4.2
Informeren groepen t.b.v. participatie en empowerment ............................. 16
5. Signaleringen ..................................................................................................... 19 5.1
Rapportages ................................................................................................ 19
5.2
Samenwerking ............................................................................................. 19
5.3
Tevredenheidsmeting .................................................................................. 19
5.5
Conclusies ................................................................................................... 21
5.6
Klachten over dienstverlening ..................................................................... 22
Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5.
Stedelijke rapportage Ondersteunde bewonerscommissies EBF Tevredenheidsmeting Kwantitatief jaarverslag 2013
iv
1.
Voorlichting en hulpverlening
1.1
Bereikbaarheid
Het WSWonen West biedt bewoners de mogelijkheid om via de inloopspreekuren en op afspraak, advies en informatie in te winnen over alle onderwerpen betreffende het domein wonen. Het WSWonen West was in 2013 van maandag tot en met vrijdag telefonisch en per e-mail bereikbaar van 09:00 tot 17:00 uur. Het WSWonen West hield in het verslagjaar zeven keer per week inloopspreekuur (á 2 uur) op de hoofdvestiging. Het doel van de spreekuren is om binnen één loket bezoekers effectief te helpen of efficiënt door te verwijzen. Drie keer per week hielden we Woningnetspreekuur (á 2 uur) in de openbare bibliotheken van West. Inloopspreekuren WSWonen West in 2013 waren:
Maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag van 09.00 - 11.00 uur Dinsdagavond van 18.00-20.00 uur Woensdagmiddag van 15.00-17.00 uur
Woningnetspreekuur Dinsdagmiddag van 14.00 – 16.00 uur in de Bibliotheek Staatsliedenbuurt op de Van Hallstraat 615. Donderdagmiddag van 14:00 – 16:00 uur in de Bibliotheek op het Mercatorplein 89. Vrijdagmiddag van 13.00 – 15.00 uur in de Bibliotheek Bos en Lommer op het Bos en Lommerplein 176. Op verzoek van het Stadsdeel is per juni 2013 bijgehouden hoeveel bewoners het spreekuur op dinsdagavond bezochten. Gemiddeld kwamen er 4,5 bezoekers per avond. Totaal kwamen er 113 bezoekers verspreid over 25 avonden.
1
Tabel 1 Voorlichting en hulpverlening Indicatoren 1. 3000 unieke woningen
I
II
III
IV
2013
740
1078
870
869
3557
2896
3407
2918
2613
11834
3. 2500 bezoekers spreekuren totaal
694
608
660
544
2506
3a. Bezoekers Eerste Helmersstraat
325
258
428
354
1365
3b. Bezoekers Woningnetspreekuur
369
350
232
190
1141
4. 3500 individuele contacten per brief en e-mail
900
1069
941
980
3890
5. 3500 individuele telefonische contacten
925
1027
955
765
3672
6. 400 adviezen aan verhuurders en eigenaar-bewoners
114
136
111
123
484
7a. 0.5 fte coordinatie
conform
conform
conform
conform
conform
7b. 0.5 fte ass coordinatie
conform
conform
conform
conform
conform
7c. 4.42 fte bewonersondersteuner I
conform
conform
conform
conform
conform
7d. 3.9 fte bewonersondersteuner II
conform
conform
conform
conform
conform
7e. 0.89 fte frontdeskmedewerker
conform
conform
conform
conform
conform
7f. 0.67 fte secretariaat
conform
conform
conform
conform
conform
7g. 2.67 fte werkervarings- en re-integratieplaatsen
conform
conform
conform
conform
conform
2. Totaal aantal individuele contacten *
* Het totaal aantal individuele contacten betreft de onderdelen: spreekuur/woningnet/afspraak/brief e-mail/telefoon/opnames/zitting De meeste vragen gingen over achterstallig onderhoud, huurprijs, bijkomende kosten en woonruimteverdeling. In toenemende mate werden we geconfronteerd met vragen over de inkomensafhankelijke huurverhoging. Ten aanzien van Tabel 1: 1) is 16 % boven indicatie. 2) is niet geïndiceerd. 3) is conform het aanbod. 3a en 3b) zijn niet geïndiceerd. 4) is 11 % boven indicatie. 5) is 5 % boven indicatie. 6) is 21 % boven indicatie. In deze cijfers worden twee zaken zichtbaar, namelijk een toename van de bemiddelende rol van het WSWonen en anderzijds dat verhuurders en eigenaren ons steeds beter weten te vinden en vertrouwen tonen in onze dienstverlening. 7) Maatschappelijk verantwoord ondernemen Het WSWonen West heeft één medewerker in dienst in het kader van maatschappelijke re-integratie en arbeidsparticipatie. Het WSWonen West bood in het verslagjaar twee stageplaatsen voor elk 10 maanden aan derdejaars studenten sociaal juridische dienstverlening van de HVA. Ook in 2013 werkten er vrijwilligers bij onze woningnetspreekuren waarvan één in het kader van maatschappelijke re-integratie. Bij onze huurspreekuren werken drie advocaten op vrijwillige basis. Dit levert een duidelijke meerwaarde aan de kwaliteit van deze spreekuren
2
1.2
Promotie
Het WSWonen West heeft dit jaar verschillende artikelen geplaatst in onder andere de Staatskrant, Huurderskrant West en op dichtbij.nl. We hebben berichten geplaatst over verschillende onderwerpen zoals: energielabeling, controleren van geliberaliseerde huurprijzen, jaarlijkse huurverhoging, huurprijsverlaging op basis van gebreken, tijdelijke verhuur, tips voor energiebesparing, huurtoeslag, vervanging geisers door HR ketels, wooncomfort, koolmonoxidevergiftiging, de Vrouwen Academie West etc. Onze website houden we up to date met relevante informatie voor de bewoners van West. Het aantal “pageviews” op onze “homepage” is in 2013 met 22 % gestegen. We zijn actief op Twitter en op Facebook. We zijn ook lid van jekuntmeer.nl waarop we onze activiteiten zoals vrijwilligerswerk, voorlichtingen en openingstijden plaatsen. De informatiefolders, posters en flyers zijn beschikbaar gesteld in de wachtruimtes van de spreekuren, Huizen van de Buurt, ketenpartners en uitgedeeld tijdens onze voorlichtingen en bij evenementen. Alle nieuwe huurders met een huisvestingsvergunning en huurders die geconfronteerd werden met werkzaamheden wegens splitsen of anderszins zijn schriftelijk door ons benaderd. Omdat corporaties geen woonvergunningen meer hoeven aan te vragen voor nieuwe verhuringen ontvangt het WSWonen geen adresgegevens meer van de Dienst WZS betreffende de mutaties van de toegelaten instellingen. Het ontbreken van deze gegevens heeft consequenties voor de werkwijze van het WSWonen West. Ten behoeve van onze actieve benadering selecteert het WSWonen West handmatig de adressen van de nieuwe verhuringen aan de hand van gepubliceerde gegevens van toegewezen woningen door Woningnet. Ook in 2013 hebben we huurders die de afgelopen anderhalf jaar een procedure zijn gestart geattendeerd op de mogelijkheid bezwaar te maken tegen de jaarlijkse huurverhoging. Medio 2012 zijn we gestart met het maken van een extern communicatieplan. Dit is een intern procedurekader waarmee het team een kader en richtlijn heeft voor de komende jaren met betrekking tot communicatie met externe partijen en klanten. Het vergroten van de naamsbekendheid in het stadsdeel vormt daarvan een onderdeel.
Tabel 2 Promotie Indicatoren 1. 1750 geïnformeerde huurders nieuwe verhuringen
I
II
III
IV
2013
295
553
335
290
1473
8
9
24
4
45
2. 250 geïnformeerde huurders m.b.t. splitsing en renovatie 3. 600 geïnformeerde huurders m.b.t. overige werkzaamheden waarvoor een bouwvergunning is aangevraagd 4. 330 geïnformeerde huurders die geattendeerd zijn op de mogelijkheid van bezwaar maken tegen de huurverhoging
124
116
219
164
623
n.v.t.
314
n.v.t.
n.v.t.
314
5. Geïnformeerde huurders waarvan hun woning geveild wordt
3
0
10
27
40
6. Overige actieve aanpak
264
568
7
561
1400
7. Totaal aantal actieve benaderingen
694
1560
595
1046
3895
7a. Totaal aantal contacten n.a.v. actieve benaderingen
73
172
43
39
329
3
Toelichting 1. Het aantal actieve benaderingen is minder dat geïndiceerd. Er is nog steeds sprake van een forse daling van het aantal mutaties binnen de gereguleerde woningvoorraad in vergelijking met voorgaande jaren. Ten aanzien van de nieuwe verhuringen: we ontvangen maandelijks adresgegevens van de Dienst Wonen Zorg en Samenleven betreffende de particuliere sector. In heel 2013 is de DWZS er niet in geslaagd om adresgegevens van nieuwe verhuringen door corporaties aan ons te leveren. We waren daarom genoodzaakt om zelf m.b.v. filtering van de resultaten van de website van Woningnet deze verhuringen te achterhalen. 2. Door het lage aantal verleende vergunningen voor splitsen/renovatie zijn er minder huurders actief benaderd over dit onderwerp dan geïndiceerd. 4. Deze benadering vindt 1 keer per jaar plaats i.v.m. de jaarlijkse huurverhoging. 6. Deze benadering bestaat uit: Lopende Huurcommissie zaken. Woningen van een stilvallende ontwikkelaar, huurrechten tijdelijke huurders. Enquête onder tijdelijke huurders Kolenkit. Mailing aan studentenwoningen m.b.t. algemene dienstverlening WSW Uitnodiging bijeenkomst Huurgenoot 2 december 2013 over vervanging open verbrandingstoestellen
4
1.3 Woningopnames De uiteindelijke realisatie (866) van de woningopnames is hoger dan ingeschat (750). Dit is voornamelijk te verklaren door een proactieve opstelling vanuit het WSWonen West op het gebied van energiebesparing. Tabel 3 Indicator
I
II
III
IV
2013
1. 750 woningopnames
237
225
213
191
866
2. waarvan minimaal 250 met energiecheck
92
66
95
62
315
Toelichting 1. De opnames zijn in 2013 conform de prestatieafspraken uitgevoerd (in het algemeen binnen 2 weken). 2. De bewoners stellen het over het algemeen op prijs als onze medewerkers tijdens woningopname aandacht besteden en advies geven over mogelijke energiebesparing. Het is voor het WSWonen en ook onze medewerkers nog zoeken naar de optimale vorm van deze dienstverlening. In het algemeen valt ons op dat bewoners wel prijs stellen op comfortverhoging, maar vaak moeite hebben met de mogelijk daarmee gepaard gaande huurstijgingen. Dit is zeker het geval bij huurders die zijn gaan huren na invoering van de zogenaamde Donnerpunten. Op verzoek en in overleg met het stadsdeel hebben we in 2013 de energiecheck+ ontwikkeld, een meer diepgaande analyse en advisering m.b.t. energiebesparing en comfortverhoging. Vanaf 2014 opgenomen in ons prestatieaanbod.
In heel 2013 heeft het WSWonen bij woningopnames standaard de mogelijkheid van het verrichten van een rudimentaire energiecheck aangeboden. Daar is in 36% van de gevallen gebruik van gemaakt. Op verzoek van het stadsdeel zullen we vanaf 2014 ook een veel uitgebreidere energiecheck en bijhorend energieadvies aanbieden. In het laatste kwartaal van 2013 hebben we daarvoor software ontwikkeld waarin de feitelijke fysieke situatie, maar ook het bewonersgedrag wordt onderzocht. Aan de hand hiervan verstrekt het WSWonen een advies op maat. Dit product heeft zeker een samenhang en past goed in de door het ASW ontwikkelde Meerkanaalaanpak. Voor het WSWonen West betekent dit het verder uitbouwen van de energiecheck op individueel woningniveau naar de energiecheck plus. Dit is een integratie van de woonlastencheck met een technische beoordeling van het gehuurde met inbegrip van het feitelijke woongedrag. Hierbij worden huurprijs, servicekosten, energielasten, apparaten en bewonersgedrag in samenhang beoordeeld. Op basis hiervan ontvangt de bewoner een op maat geleverd advies. De ondersteuners van ASW en WSWonen zetten zich in om individuele bewoners en bewonersorganisaties te stimuleren om zich sterk te maken voor het terugdringen van de energielasten langs de drie mogelijk wegen: goedkope schone productie, isolatie en gedrag.
5
1.4 Procedures Huurcommissie De neerwaartse tendens van door ons ondersteunde gestarte procedures bij de Huurcommissie zet zich ook in 2013 door. Hier hadden we bij het vaststellen van de indicator op dit onderwerp al rekening mee gehouden. Het resultaat is 514. Een fors deel van deze procedures is gerelateerd aan onderhoudsgebreken. De Huurcommissie doet uitspraak over de maximaal te betalen huur in relatie tot het gebrek. We verklaren de teruggang van het aantal procedures door het sterk verminderde aantal verhuisbewegingen en het gegeven dat door de invoering van het energielabel én zeker de Donnerpunten een groter deel van de woningvoorraad buiten het regime van de Huurcommissie valt. Een andere reden is dat door de stijging van de maximaal redelijke huurprijs in relatie tot de betaalde huur het sanctionerende karakter van de uitspraken van de Huurcommissie teniet gedaan wordt. Tabel 4 Procedures Indicator 1. Ondersteuning bij 500 gestarte procedures
I
II
III
IV
2013
94
269
78
73
514
Toelichting In het eerste, derde en vierde kwartaal bestonden meer dan de helft van de gestarte procedures uit onderhoudsprocedures. De 231 gestarte procedures in het tweede kwartaal bestaan voor meer dan de helft uit bezwaarschriften huurverhoging.
6
2.
Bewonersondersteuning
In 2013 heeft de daling van de huizenprijzen verder doorgezet. Waar veel sociale verhuurders hebben ingezet op het verkleinen van de overhead, zijn particulieren op zoek naar winstgevende openingen. In onze jaarrapportage van 2012 besteedden we al aandacht aan het fenomeen van z.g.n. verkamering. Dit onderwerp is in 2013 steeds meer politiek opgepakt. Een gevolg hiervan is het onlangs aangenomen “woningdelen”-beleid. Bij zowel sociale als particuliere verhuurders is door het uitvallen van ontwikkelingspotentieel meer focus gekomen op het lopende onderhoud en regelmatig ook het gebrek daar aan. Maar door het toenemen van de economische spanning op deze markt worden de desondanks doorgezette ingrepen overlegtechnisch bezien lastiger dan in voorgaande jaren. Permanente uitverhuizing middels SV-urgentie is steeds minder een alternatief, waardoor meer dan voorheen bewoners blijven zitten tijdens de ingreep of terugkeren na werkzaamheden. Overleg over afspraken hiervoor duurt dan ook vaak langer en kent grote onzekerheden omdat de verhuurder tijdens het proces de afspraken weer van tafel kan halen en financiële en organisatorische kwesties het proces soms elk moment kunnen resetten. De bewonersondersteuning begint bij huurders van individuele woningen en betrekt hierbij zo snel mogelijk de collectieve aspecten. De ondersteuning vindt dan plaats bij het contact dat bewoners onderling hebben. Zodra bewoners niet alleen samen overleggen maar ook gezamenlijk kunnen optrekken richting verhuurder of overheid krijgt de ondersteuning een collectief karakter. Bewoners zullen hun zaak zelf dienen op te pakken en daarvoor steun bij elkaar zoeken en liefst ook kennis aan elkaar overdragen. Het is ook niet voor iedere bewonersgroep weggelegd om zelfstandig een organisatie in stand te houden die optreedt voor de gezamenlijke belangen. Het WSWonen West ondersteunt in dat geval extra bij het zetten van de eerste stappen en adviesvragen. Bij meer kwetsbare bewoners heeft de bewonersondersteuning zeker ook raakvlakken met de sociale aspecten van de bewoner en wordt vanzelfsprekend zoveel mogelijk samengewerkt met andere hulpinstanties. De contacten met deze groep bewoners zijn over het algemeen een stuk intensiever en vragen ook een forse tijdsinvestering van het WSWonen. De belangenorganisaties voor huurders in West worden geconfronteerd met veranderingen in de huurwetgeving die voor het grootste deel buiten het bereik van de lokale huurdersverenigingen liggen. Doordat het (traditionele) verenigingswerk doorgaans buiten de interessesfeer van jongeren ligt is de aanwas van nieuwe bestuurders afwezig. Onderwerpen als toegang tot de woningmarkt en tijdelijke verhuursituaties komen hierdoor nauwelijks aan de orde. Dit was ook de reden voor ons om juist op deze onderwerpen in te zetten, met een specifiek debat over de “Ongedeelde stad” en het uitvoeren van een onderzoek naar zeer langdurige ‘tijdelijke’ bewoners in de Kolenkit-buurt. Tegelijkertijd zien we veel (politieke) initiatieven om het aantal mensen dat tijdelijk kan huren te vergroten. De sfeer voor de komende jaren is er een van onduidelijkheid en onzekerheid. Dat speelt momenteel ook al mee als huurders hun wooncarrière tegen het licht houden. Wijzigingen in het woningwaarderingsstelsel spelen sinds 2011 een dominante rol. De hervorming van de sociale huursector levert veel spanning op. Daarom streeft het WSWonen West ernaar om bewoners meer greep te geven op hun woonsituatie.
7
Energie Het WSWonen West legt in toenemende mate de focus op energiebesparing én comfortverhoging. Er zijn in 2013 bijna twee keer zoveel energiechecks door ons verricht. De bewoners uit West stelden in vergelijking met 2012 tweeëneenhalf keer zoveel vragen over energie. In het verslagjaar hebben wij veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van nieuwe producten m.b.t. dit thema en wordt er actief gezocht naar bewoners die samen met hun buren energiebesparende maatregelen willen nemen en/of laten aanbrengen door de verhuurder. Het gaat hierbij om maatregelen als aanbrengen van HR-ketels en/of centrale verwarming, HR++ dubbelglas en zonnepanelen. In vergelijking met voorgaande jaren is de ondersteuning van het WSWonen West op het gebied van energiebesparing veel uitgebreider en intensiever geweest. Onze ondersteuning is er op gericht dat bewoners zelf de plannen initiëren en in samenwerking met het WSWonen een voorstel opstellen. De plannen worden dus volledig bottom-up vormgegeven wat rechtstreeks aansluit bij het in Bouwen aan de Stad II gewenste initiatief van bewoners ten aanzien van energetische vernieuwing. 2013 was wat dat betreft voor het WSWonen West ook een testfase, een periode waarin we methodieken hebben ontwikkeld om bewoners individueel maar ook collectief energieprojecten te laten opstarten om hun woning en/of complex energiezuiniger te maken. In 2014 gaan we deze productrange verder uitbouwen op basis van de resultaten vanuit de energiecheck plus. In 2013 heeft het WSWonen in totaal 12 collectieven en/of bewonerscommissies ondersteund bij het proces voor het bewerkstelligen van energiebesparende ingrepen. In bijna alle gevallen is bottom-up te werk gegaan:
Inventarisatie van de wensen van de huurders en onderzoek naar welke maatregelen het meest geëigend zijn voor de woning en/of complex. Berekening energiebesparing en de bijhorende huurverhoging. Opstellen van een voorstel richting verhuurder. Het jaar 2013 is een gunstig jaar geweest om hiermee te experimenteren gezien het grote aantal subsidies en gunstige regelingen die de overheid hiervoor in het leven heeft geroepen, zoals de maatwerkadvies- en labelstappensubsidies van stadsdeel West. En ook de gunstige leningen van het Nationaal Energiebespaarfonds en de kortingen op de BTW-tarieven voor verbouwing en renovatie.
Het merendeel van de hierboven genoemde bewonerscommissies heeft al een voorstel opgesteld en is op basis hiervan in gesprek met hun verhuurder. Het is te vroeg om nu vast te kunnen stellen of deze bewonersgestuurde aanpak echt succesvol is. Het jaar 2014 zal hier meer duidelijkheid over gaan geven. Uitgestelde sloop/renovatie Als gevolg van het aanhouden van de economische crisis en de gevolgen daarvan voor de eigen organisatie hebben de sociale verhuurders een aantal voorgenomen sloop- en renovatieprojecten uitgesteld. Dit heeft zeker een negatieve neerslag op de bewoners in deze kwalitatief matig tot slechte complexen. Bij een aantal lopende (overleg)trajecten over ingrijpende renovatie zien we ook dat de verhuurders de zwaarte van de ingreep terugbrengen tot onderhoud en ook de uitgangspunten van het sociaal plan opnieuw ter discussie stellen. Zie onder andere hoofdstuk 2.2 ondersteuning bewonerscommissies; Bloom 4.
8
Gemengd beheer In een toenemend aantal corporatiecomplexen worden woningen bij mutatie te koop aangeboden. Dit leidt tot meer complexen met gemengd beheer. Het aantal huurders woonachtig in gemengde complexen dat zich bij ons meldt voor advies en ondersteuning nam ook in 2013 toe. Het overgrote deel van hun vragen gaat over vertraging bij het oplossingen van onderhoudsklachten die onder de verantwoordelijkheid van de VVE vallen.
Actieve aanpak Het WSWonen informeert bewoners over ontwikkelingen met betrekking tot hun woning. Bewoners worden geïnformeerd wanneer er voor de door hen gehuurde woning een splitsingsvergunning wordt aangevraagd. Maar ook informeren we de bewoner als er een bouwvergunning wordt aangevraagd of het pand op de veiling wordt gebracht. Ook stuurden we alle reguliere en tijdelijke huisvestingsvergunningen en mutaties bij corporaties een brief met het dienstenpakket van het WSWonen West. Naar aanleiding van de respons hebben de bewonersondersteuners actie ondernomen. We hebben in het verslagjaar 45 brieven verstuurd naar adressen waarvoor een splitsingsvergunning is aangevraagd. Die bewoners hebben vooral vragen over de gevolgen die de splitsingsaanvraag heeft voor hun eigen woonsituatie. We hebben 623 brieven verstuurd naar aanleiding van een aanvraag bouwvergunning door de verhuurder. Het WSWonen maakt een selectie bij de aanvragen bouwvergunning en benadert alleen bij aanvragen die voor de huurders relevant zijn. Er is sprake van een afnemend aantal geveilde panden. We hebben in totaal 40 huurders benaderd met veilingaankondigingen. Deze bewoners hebben vooral vragen over hun rechten en plichten bij verkoop en willen advies en ondersteuning bij het contact met de nieuwe huiseigenaar. Samenvattend: de respondenten geven aan het erg op prijs te stellen dat ze door het WSWonen over deze voor hen belangrijke onderwerpen geïnformeerd worden.
2.1
Informatiebijeenkomsten
Tabel 5 Informatiebijeenkomsten Prestatieafspraken 1. 12 informatiebijeenkomsten, afgestemd op behoefte van bewoners
I
II
III
IV
2013
3
10
5
4
22
Indicator
I
II
III
IV
2013
1. 2 informatiebijeenkomsten splitsen
0
1
0
0
1
2. 3 informatiebijeenkomsten complexmatige aanpak
1
0
0
0
1
3. 5 informatiebijeenkomsten duurzaam wonen
0
1
5
3
9
4. 2 informatiebijeenkomsten voor leden van huurdersverenigingen
0
7
0
0
7
5. Informatiebijeenkomsten met een ander thema
2
1
0
1
4
183
191
47
340
761
6. Totaal aantal bezoekers informatiebijeenkomsten
9
Vervolg tabel 5 Toelichting 1 x Algemene voorlichtingsbijeenkomst aan huurders in Oud-West over de landelijke wijzigingen in het huurbeleid Meer dan 110 mensen bezochten de avond. De grote zaal op de eerste Helmersstraat was overvol. Veel bezoekers lieten hun ongerustheid blijken over de gevolgen van de aangekondigde huurverhogingen boven inflatie voor hun persoonlijke situatie. 1 x Voorlichting aan de bewoners van het Columbusplein. Onderwerpen waren : stand van zaken renovatieplannen, oprichting/vernieuwing bewonerscommissie en de mogelijkheden van een bewonerscommissie bij het oplossen van klachten in de woning. 48 mensen bezochten de voorlichting. 1 x Voorlichting in samenwerking met leden van de gebiedsraad West aan huurders van Rochdale, onderwerpen waren: dienstverlening WSWonen en de huurverhoging 2013. 25 mensen bezochten de voorlichting. 1 x Informatiebijeenkomst duurzaam wonen: "Energiebesparing is geldbesparing". Aantal bezoekers: 8 1 x Informatiebijeenkomst gemengd beheer i.s.m. Bewonersplatform Oudbouw Eigen Haard Zeelheldenbuurt. Aantal bezoekers: 12 1 x Informatiebijeenkomst tijdelijke bewoners Kolenkit Zuidelijk Veld. Aantal bezoekers: 45 Thema: huurrecht en participatie precaire woonvormen Begin juni woonwensen enquete uitgezet onder 429 voornamelijk tijdelijke bewoners 2 x Informatiebijeenkomst huurverhoging i.s.m. Huurdersvereniging Oud-West. Aantal bezoekers: 19 en 14 1 x Informatiebijeenkomst huurverhoging huurders Baarsjes i.s.m. Huurdersvereniging Baarsjes Bos & Lommer . Aantal bezoekers: 6 1 x Informatiebijeenkomst huurverhoging huurders Bos & Lommer i.s.m. Huurdersvereniging Baarsjes Bos en Lommer. Aantal bezoekers: 12 2 x Informatiebijeenkomst huurverhoging i.s.m. Huurdersvereniging Westerpark. Aantal bezoekers: 46 en 14 1 x Informatiebijeenkomst huurverhoging i.s.m. huurdersverenigingen West en ABC West. Aantal bezoekers: 15 Thema: Huurverhogingsbijeenkomst speciaal gericht op de doelgroep chronische zieken en gehandicapten. 1 x Voorlichting aan bezoekers van de bouwmarkt Gamma (Nieuwe Hemweg 1) over energiebesparende producten tijdens het evenement 24H Amsterdam West.(15 deelnemers) 2 x Voorlichting over energiebesparing aan cursisten van een vier daagse budgetcursus "leef rijk met minder geld" georganiseerd door ABC. Daarbij werden onderwerpen behandeld als energierekening, energieverbruik huishoudelijke apparaten. (18) 1 x Voorlichting over de bouwkundige mogelijkheden mbt energiebesparende maatregelen aan huurders van 2 panden aan de Adm.de Ruyterweg.(11) 1 x Voorlichting over energiebesparende maatregelen aan huurders van een pand aan de Geuzenkade. (3) 1 x Tijdens de Buurtbazaar informatie en advies over energiebesparing gegeven aan bewoners van de Baarsjes (250 bezoekers). 1 x Voorlichting aan klanten van de voedselbank die de training op eigen kracht volgen bij Voorlichting en preventie van Koperen Knoop. De volgende onderwerpen zijn o.a. behandeld: Energienota, verschillende energiemaatschappijen, energielabels, besparen op gas, water en elektra (8 deelnemers) 1 x Op uitnodiging van Stichting Kantara de Burg voorlichting gegeven over bewust omgaan met energie en het analyseren van de eigen energierekening (12 deelnemers). 1 x Op uitnodiging van SBOW de bezoekers van de bijeenkomst "Oud-West- samen actief voor een beter buurt", geïnformeerd over wonen en huren (70 bezoekers).
10
2.2
Ondersteuning bewonerscommissies
Collectief bewonersondersteuningswerk Een substantieel deel van het bewonersondersteuningswerk bestaat uit collectieve ondersteuning. Het gaat hierbij de laatste jaren in het merendeel van de gevallen om het complexmatig wegwerken van achterstallig onderhoud. Maar natuurlijk ook over meer complexe ingrepen en het overleg over energiebesparende maatregelen. De ondersteuningswerkzaamheden zijn dus veelomvattend; het overleg over de (sociale) voorwaarden en het raadplegen van de achterban, het opstellen van folders en beleggen van informatiebijeenkomsten. De kwaliteit van de samenwerking tussen de verschillende partijen verschilt sterk per project, de inzet en mogelijkheden van de bewonerscommissie en verhuurder. De ene keer loopt de samenwerking soepel en gaat het project snel. Terwijl de andere keer de belangen niet of nauwelijks verenigd kunnen worden, waardoor zelfs de kleinste stappen in het proces veel tijd en energie kosten. Het WSWonen West heeft in 2013 bewonersgroepen ondersteund en geadviseerd bij een aantal complexmatige renovaties. Bij het Borstblok in de Kolenkit verloopt de bewonersparticipatie soepel. Dit geldt ook voor het blok van Ymere aan de Juliana van Stolwijkstraat. Iets ten zuiden van dit blok, aan de Jan de Haenstraat/Willem de Zwijgerstraat, staat het complex Bloom 4 van Ymere, waar de bewonersparticipatie uitermate moeizaam verloopt. Al vanaf november 2010 overlegt de bewonerscommissie met Ymere over een acceptabel renovatieplan. In januari 2013 is dit overleg stopgezet door Ymere vanwege een herbezinning (gezien crisis, bezuinigingen, verhuurdersheffing). Pas in juni 2013 is het overleg voortgezet. Toen bleken de eerder gemaakte “afspraken” voor Ymere niet meer te gelden. Er kwam een nieuw plan op tafel. Het ging hierbij vooral om afspraken over de status van de draagvlakmeting (alleen doorgaan bij 70% draagvlak), het niet meer begrenzen van de huursprong, het behoud van de zolders voor terugkeerders, het flexibel omgaan met de terugkeermogelijkheid voor bewoners i.v.m. de wens van Ymere om het huurcontract te ontbinden (gezien inkomen, huishoudensgrootte) en de afspraak over minimaal behoud van 51 % sociale huur (los van aantal terugkeerders). De renovatie van de Keesmanblokken in Bos en Lommer, van Stadgenoot, is in 2013 afgerond. Het participatieproces verliep daar over het algemeen goed. De bewoners zijn content over het eindresultaat: tegen een gemiddelde huurverhoging van € 60 per maand zijn de woningen ingrijpend gerenoveerd en hebben deze afhankelijk van de ligging in het complex vier tot zes energielabelstappen gemaakt. Ten slotte zijn plannen voor de renovatie van twee woonblokken van De Key t.w. het Columbusplein en de Marco Polostraat naar beneden bijgesteld. Nu wordt louter het achterstallig onderhoud complexmatig aangepakt. Hoewel de bewoners bij monde van de bewonerscommissie in eerste instantie teleurgesteld waren, zijn ze toch blij dat het onderhoud wordt aangepakt. Op het gebied van energiebesparende maatregelen lopen er bij verschillende complexen planvormingsprocessen. Aan de Kinkerstraat voor zonnepanelen en de Admiraal de Ruijterweg voor HR dubbelglas en centrale verwarming. Bij deze twee projecten zit men in de eerste fase en overleggen de bewoners over het voorstel dat ze de verhuurder willen gaan doen. Bij projecten aan de Geuzenkade en de Overtoom zijn de bewoners een stap verder en onderhandelen ze met de verhuurder over hun voorstel. Onder het kopje ‘Bewonersondersteuning bij energiebesparende maatregelen’ in hoofdstuk twee is hierover meer te vinden.
11
Stadsvernieuwingsplannen Bij sociale verhuurders is er sprake van uitstel van de stadsvernieuwingsplannen in de Kolenkitbuurt. Een van onze bewonersondersteuners neemt deel aan het herhuisvestingsoverleg Parkstad om de huurders in dit gedeelte van ons stadsdeel adequaat te kunnen ondersteunen. In stadsdeel West zien we dat er in 2013 geen nieuwe grote renovatieprojecten ter hand zijn genomen. Bestaande plannen voor ingrijpende renovaties zoals Het Schip van Eigen Haard en Columbusplein van De Key zijn verder vertraagd. Een aantal projecten in het stadsdeel loopt nog. Dit zijn: Bewonerscommissies Borstblok, Nannoblokken, Merkelbach, Keesmanblokken en BLOOM4.
Tabel 6 Bewonerscommissies
Indicator
I
II
III
IV
2013
1. Aantal opgerichte bewonerscommissies (5-10)
0
0
4
1
5
2. Aantal ondersteunde bewonerscommissies (25)
17
22
20
23
37
Een overzicht van de ondersteunde bewonerscommissies staat in bijlage 2.
12
3.
Ondersteuning belangenbehartiging
De samenwerkende huurdersverenigingen in stadsdeel West zijn ondersteund in 2013. Dit heeft onder andere geleid tot de oprichting van de Federatie Huurdersverenigingen West. Op aanvraag hebben wij geboden: lichte administratieve ondersteuning zoals mailing, bijhouden website, maken jaaren financiële verslagen. We bieden de huurdersverenigingen werk- en bescheiden archiveringsmogelijkheden. Daar is niet veel gebruik van gemaakt. Er is een toenemende tendens waar te nemen van thuiswerken door de bestuurders van de huurdersverenigingen. Lokale HV’s HOW: in februari is voorlichting gegeven door het WSW op een actiebijeenkomst van de HOW over ontwikkelingen op de woningmarkt en over recente wetsontwikkelingen. -HVBBL: signaal over campuscontracten / tijdelijk verhuur in Kolenkit -Westerpark:een bestuurder is betrokken bij de ondersteuning van complex 1111 van Eigen Haard in de Zeeheldenbuurt Inkomensafhankelijk huurverhoging In mei heeft het WSWonen 7 wijkbijeenkomsten georganiseerd voor huurders die te maken kregen met de inkomensafhankelijke huurverhoging. De lokale HV’s zijn gevraagd om hun leden uit te nodigen. Op de bijeenkomsten bleek naast onbegrip en ook woede over deze maatregel vooral veel onrust onder kwetsbare bewoners als ouderen en zieken. Het WSW heeft de HV’s voorzien van een uitgebreid standaard bezwaarschrift tegen de huurverhoging. Federatie Huurders West In onderling overleg hebben de lokale HV’s besloten tot oprichting van een federatief samenwerkingsverband. De drie organisaties hebben kleine besturen, die daardoor niet gemakkelijk een heel scala aan activiteiten kunnen ontplooien. Deze tendens is ook besproken in de begeleidingscommissie. Elk kwartaaloverleg worden volgens het prestatieaanbod gezamenlijk werkoverleggen gevoerd. Deze zijn in overleg met de HV’s c.q. de Federatie samengevoegd met de begeleidingscommissie die één keer per kwartaal bijeenkomt. Het WSWonen heeft de Federatie ondersteund bij de gezamenlijke begroting Federatie huurdersverenigingen West 2014. De Federatie heeft van het WSW signalen ontvangen over: -voordracht voor aanwijzing buurten als beschermd stadsgezicht -voorgenomen bezuiniging op de Raad voor Rechtsbijstand voor huurderszaken -protestacties tegen de herontwikkeling en leegstand in de Schoolstraat -cursusaanbod voor bestuurders HV’s -nieuwsbrieven van het WSW -wijziging van bestemmingsplannen
13
Koepels De zes in het stadsdeel actieve koepels Arcade, Bewonersraad Rochdale, HBO-Argus, Huurgenoot, Palladion en SBO hebben we begin 2013 het aanbod gedaan voor ondersteuning op het gebied van huurders in een VVE. Hierop heeft Palladion gereageerd dat zij hiervoor geen ondersteuning behoeft. Met Huurgenoot zijn op basis van ons aanbod kennisverdiepende gesprekken gevoerd. De overige koepels hebben niet gereageerd. De zes koepels zijn in het tweede kwartaal benaderd met het aanbod over het verbeteren van de bekendheid van het WSWonen West bij de lokale bewonerscommissies. De respons was net als in 2012 gering. Alleen met Huurgenoot zijn nadere afspraken gemaakt. Huurgenoot is ondersteund bij het geven van een reactie op het beleid van Stadgenoot over het generiek vervangen van geisers en gaskachels.
14
4
Participatie
4.1
Ondersteuning en bevordering
Stadsdeel West vindt het belangrijk dat in het stadsdeel mensen met verschillende achtergronden, inkomens en gezinssamenstellingen naar tevredenheid kunnen wonen, werken, leren en verblijven. Het stadsdeel ziet graag betrokken bewoners die verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen woonomgeving. Dit bevordert de kwaliteit en de duurzaamheid van de woningvoorraad en meer bewoners worden betrokken bij huis en buurt. Het doel van participatie en empowerment is het creëren van mogelijkheden en nieuwe perspectieven om de zelfredzaamheid van bewoners in West te bevorderen. Bij voorkeur voor bewoners die nog geheel niet, of gering, zelfredzaam zijn. Door hen nieuwe mogelijkheden te bieden om hun weg naar maatschappelijke instanties gemakkelijker te vinden kunnen zij beter opkomen voor hun belangen op het gebied van wonen. Belangrijk daarbij is om kennis en informatie aan te bieden en deze groepen bewust te maken van hun rechten, plichten en verantwoordelijkheid. Empowerment schept de noodzakelijke voorwaarden om participatie van bewoners mogelijk te maken, zowel individueel als in groepsverband. Empowerment is het in staat stellen van mensen tot het behartigen van hun eigen belangen en ook het opbouwen van eigenwaarde. Belangrijk is om dit in eerste instantie te organiseren in de eigen kring, binnen de eigen veilige omgeving en onder gelijkgestemden. Het aanbieden van professionele ondersteuning op het terrein van participatie en empowerment kan het zetten van verdere stappen bevorderen. Participatie groeit door talenten, betrokkenheid, doorzettingsvermogen en enthousiasme van bewoners in te zetten en te benutten. De door ons bereikte groepen voor voorlichtingsbijeenkomsten besloegen een breed palet van culturen Zo heeft het WSWonen West in 2013 een intensieve training voor een groep niet-zelfredzame bewoners georganiseerd, t.w. voor vluchtelingenvrouwen. Tenslotte noemen we de Vrouwenacademie West (VAW) die het afgelopen jaar verder vorm is gegeven en een groot evenement heeft georganiseerd. Onze participatiemedewerker heeft deelgenomen aan de kartrekkersgroep van de VAW.
15
4.2
Informeren groepen t.b.v. participatie en empowerment
Prestatieafspraken 2013 Het benaderen en informeren van groepen bewoners met een kennis- en participatie achterstand op het gebied van wonen evenals activering van burgers op het gebied van energiebesparing en gezond binnenklimaat in de woning. - minimaal 8x groepsvoorlichting aan bovenstaande groepen; - minimaal 120 personen hebben de groepsvoorlichting bijgewoond (gemiddeld 15 personen per bijeenkomst); - 50 personen uit de doelgroepen hebben een afspraak gemaakt met WS Wonen West. Participatie activiteiten in 2013 Het Wijksteunpunt Wonen West verricht voortdurend inspanningen om participatie en empowerment van kwetsbare groepen te bevorderen. Het WSWonen West doet dit door te kiezen voor de minst sterke c.q. ontwikkelde belang van de bewoners en hier de zelfredzaamheid te versterken. Dat doen we door informatie te geven over wonen, door groepen te vormen op een wonengerelateerd gemeenschappelijk thema, door minder zelfredzame groepen te activeren én door netwerkopbouw in de buurt. Voorlichtingsbijeenkomsten Het WSWonen West heeft in het verslagjaar een reeks voorlichtingsbijeenkomsten over “Huren en wonen” georganiseerd. Hierbij werkt de participatiemedewerker vaak samen met de bewonersondersteuners. Vervolgens worden de door de deelnemers aangegeven woningklachten in onze woonspreekuren voor verdere ondersteuning opgepakt. Het WSWonen West heeft een aantal voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd over diverse thema’s, zoals de Vrouwenacademie West en bewonersgestuurde Wijkontwikkeling. De deelnemers zijn geworven via basisscholen, het huis van de buurt en zelforganisaties. We hebben de mensen actief benaderd en sleutelfiguren aangesproken. We hebben ons ingezet om zo laagdrempelig als mogelijk de bewoners te benaderen. Tijdens een grote bijeenkomst van het bewonersplatform SBOW met als thema “Samen actief voor een betere buurt” hebben we een grote groep bewoners bereikt door informatie en voorlichting te geven over huren en wonen en om de rol van het Wijksteunpunt Wonen meer bekendheid te geven. Training Bij gerichte training over “Wonen en leefbaarheid” hebben wij een kwetsbare groep vluchtelingenvrouwen kunnen bereiken. Deze vrouwen zijn absoluut niet zelfredzaam als het om wonen gaat en zijn slecht op de hoogte van hun rechten en plichten op dit domein. Het aantal deelnemers was groter dan vooraf verwacht. In totaal namen 22 vrouwen deel aan deze training. Deze groep vrouwen was zeer positief over de training en vond het zeer prettig om hun verhaal te vertellen maar ook om geïntroduceerd te worden in hun (rechts)positie en regelgeving ten aanzien van wonen.
16
Vrouwenacademie De Vrouwenacademie West (VAW) wil bijdragen aan emancipatie en participatie van de doelgroep. Het accent ligt hierbij op een doorlopende leerlijn. De VAW wil moeilijk bereikbare vrouwen herkennen en verbinden met haar aanbod. Het is mogelijk voor vrouwen om uit hun isolement te komen als er een zekere samenhang in de buurt is. Een solide netwerk, voldoende sociale contacten en aansluiting in en met de buurt. De behoefte om elkaar te ontmoeten, om samen actief te zijn en zelfs om elkaar te helpen is er zeker. Maar je moet dit wel organiseren. Het is niet vanzelfsprekend, daarvoor zijn er voor deze groep vrouwen teveel belemmeringen. Er zijn veel intelligente en getalenteerde vrouwen maar deze zitten vaak geïsoleerd in hun eigen huis. Deels komt dat door machtsverhoudingen binnen het huwelijk, maar voor een groot deel ook omdat hun beheersing van de Nederlandse taal onvoldoende is en zij daarom nauwelijks in contact (kunnen) komen met Nederlanders. Het is daardoor zeer moeilijk om te integreren. Kortom: emancipatie is een lange weg en strijd. Het WSWonen West herkent bij deze groep een latente vraag naar ondersteuning op weg naar meer zelfstandigheid in buurtcontacten en emancipatie. Het algemene werk op het gebied van emancipatie en empowerment wordt natuurlijk gedaan door onze ketenpartners als ABC etc. Het WSWonen West biedt daarbinnen haar aanbod, als aanvulling en / of zelfstandig programmaonderdeel. Voorbeelden zijn voorlichtingen op het gebied van energiebesparing/comfortverhoging bij de voedselbank en groepsgewijze voorlichting bij schuldhulpverlening. Het WSWonen West heeft zitting in de kartrekkersgroep van de VAW. Actieve samenwerkingspartners zijn hierbinnen: Hebron, Blik op talent, Elance, SMI, ABCAlliantie/Combiwel, ABC-Alliantie Oud-West, ABC-Alliantie Westerpark, Bos en Lommer, de Baarsjes en vanzelfsprekend het Stadsdeel West. De VAW stimuleert de onderlinge samenwerking en betrokkenheid en creëert draagvlak om te werken aan gemeenschappelijke activiteiten. Een belangrijke rol van het WSWonen West binnen de VAW is als trekker op te treden bij het betrekken van vrouwen in West. Vanzelfsprekend met het accent op het domein wonen. Dit doen we door o.a. organisaties, sleutelfiguren en vrijwilligers met elkaar in contact te brengen. Op 9 juni heeft de VAW een grote bijeenkomst georganiseerd waarbij lokale partnerorganisaties, vrijwilligers en sleutelfiguren gezamenlijk hebben gewerkt aan het realiseren van dit evenement. Doel was het betrekken van vrouwen in West en het creëren van naamsbekendheid. Het aantal bezoekers was met zo’n 200 verassend hoog. Als vervolgstap heeft de VAW een werkgroep gevormd om nog meer vrouwen te betrekken en een stap verder te brengen. Het WSWonen West heeft in deze fase samen met het ASW een extra aanbod geformuleerd: “Wijkgericht werken in Westerpark en de Baarsjes”. De betrokken organisaties en Stadsdeel West waren hierover zo enthousiast dat besloten is om deze extra inzet te honoreren. De uitvoering hiervan zal in 2014 liggen bij het ASW.
17
Tabel 7 Voorlichtingsbijeenkomsten Indicator 1. Minimaal 120 deelnemers
I
II
III
IV
2013
52
58
46
28
184
Toelichting 1. Invulling: Gebruik maken van het netwerk van de vrouwenacademie en het benaderen van sleutelfiguren van zelforganisaties. 2. 1 x Voorlichting over huren en wonen voor een groep Turkse vrouwen (18 deelnemers) 1 x Voorlichting over huren en wonen aan vluchtelingenvrouwen (22 deelnemers), onderdeel van cursus wonen en leefbaarheid 1 x Voorlichting over beïnvloeden van beleid, onderdeel van cursus wonen en leefbaarheid, i.s.m. beleidsmedewerker Stadsdeel Dhr.Gúrbúz Yabas, Programmamanager Bestuurlijke vernieuwing en zijn assistent mw.Sadat Yaseen MSc. (12 deelnemers) 1 x Voorlichting "energiebesparing is geldbesparing" aan een multiculturele vrouwengroep i.s.m. Stichting GGZ-Brandaris (14 deelnemers) 2 Voorlichtingen: 1. "hoe Woningnet werkt" en 2. "participeren op het gebied van wonen" aan een groep vluchtelingenvrouwen (22 deelnemers per keer). Deze voorlichtingen zijn ingepast in de cursus "wonen en leefbaarheid" 1 x Voorlichting "energiebesparing is geldbesparing" aan een multiculturele groep i.s.m. Stichting GGZ-Brandaris (13 deelnemers) Met vijf deelnemers is tevens direct een afspraak gemaakt voor een woningopname onderhoudsgebreken. 2 x Voorlichtingen over huren en wonen aan een multiculturele vrouwengroep in de Staatsliedenbuurt i.s.m. de sleutelfiguur van de vrouwengroep op een locatie van ABC. De voorlichting is gegeven op twee verschillende dagen aan twee verschillende groepen. (14 & 19 deelnemers) 1 voorlichting aan een vrouwengroep in Westerpark met als thema energiebesparing=geldbesparing (14 deelnemers). 1 voorlichting aan een multiculturele vrouwengroep in de Staatsliedenbuurt over "huren en wonen" en "bewonersgestuurde wijkontwikkeling" (14 deelnemers). 3. WSWonen West is trekker van de activiteit "betrekken van vrouwen in West". Op de open dag VAW waren 200 bezoekers. Het WSWonen had twee stands op de open dag, huren en wonen & woonruimteverdeling. Het WSWonen West heeft twee workshops gegeven: 1. "Wat kun je doen om energie zuinig te zijn?" 2. "Huren en wonen: inkomensafhankelijke huurverhoging en puntentelling" Stadsdeel West en de kartrekkers, waaronder WSWonen West hebben besloten een vervolg te geven aan de open dag. Er is door het stadsdeel besloten om een extra inzet op wijkniveau te financieren. 4. De klankbordgroep Bos & Lommer is bij gebrek aan belangstelling van de bewoners in het tweede kwartaal opgeheven.
18
5.
Signaleringen
5.1 Rapportages De teamleiding van het WSWonen West rapporteert periodiek over de voortgang; drie maal per jaar een kwartaalrapportage aan de hand van een prestatieoverzicht en begin 2014 de samenvattende jaarrapportage. Bouwstenen van deze rapportages worden gevormd door een uitdraai en bijhorende analyse van de beschikbare gegevens uit het stedelijke registratieprogramma ‘BOR’ en feitelijke invulling van het door het WSWonen West met het stadsdeel ontwikkelde en door haar aangenomen rapportage format. 5.2 Samenwerking De teamleiding van het WSWonen onderhoudt de relatie van het WSWonen met het stadsdeel. Dat wil onder meer zeggen dat tijdig wordt gerapporteerd en goede werkcontacten worden onderhouden. Er is sprake geweest van veelvuldig contact en overleg met de beleidsambtenaar wonen van het stadsdeel maar zeker ook met de ambtenaren van de afdeling GBM. Er is hier sprake van een efficiënte uitwisseling van informatie daar waar het gaat over de kwaliteit van de woningvoorraad van West. In 2013 is voor het WSWonen een begeleidingscommissie opgezet en gestart. Hierin hebben mensen uit het veld zitting, de lokale HV’s samen met opdrachtgever Stadsdeel West. Deze werkwijze maakt het mogelijk om het beleid voor het WSWonen van gezamenlijke input te voorzien en ontwikkelingen en dilemma’s in de dienstverlening te bespreken. Het WSWonen heeft een goed bezocht debat georganiseerd over de toekomst van de Ongedeelde Stad. Een aantal politici, prominente wetenschappers en een corporatiedirecteur ging in een panel met elkaar in debat. De honderd bezoekers maakte ruim gelegenheid van de mogelijkheid om vragen te stellen aan het panel. Het WSWonen heeft deelgenomen aan het overleg Sociaal Plan Parkstad. Deze werkgroep wordt door de Amsterdamse Federatie voorgezeten. Meldcode huiselijk geweld Het WSWonen West heeft in het derde kwartaal de Meldcode Huiselijk geweld ingevoerd. Alle teamleden zijn uitvoerig geïnstrueerd welke procedurestappen te maken bij het vermoeden van huiselijk geweld. De teamleiding vervult de functie van aandachtsfunctionaris. We gebruiken het rapportageformat zoals ter beschikking gesteld door het stadsdeel. In de verslagperiode zijn er door de medewerkers geen meldingen gedaan. 5.3 Tevredenheidsmeting Deze stedelijke meting heeft als doel inzicht te krijgen in de tevredenheid van huurders die gebruik maken van de diensten van de WSWonen. De resultaten geven ook inzicht in de continuïteit van de tevredenheid van huurders. Het onderzoek is de afgelopen jaren op een vergelijkbare wijze gedaan. Het aantal respondenten per afzonderlijk WSWonen is relatief klein. Voor de statistische betrouwbaarheid worden daarom geen resultaten per WSWonen vermeld. In het onderzoeksverslag wordt nader ingegaan op de bereikbaarheid en de dienstverlening. (Bijlage 4. Tevredenheidsmeting)
19
5.4 Onderzoek dienstverlening WSWonen 2009- 2012. Dit onderzoek beschrijft een periode die valt buiten de verslagperiode. Toch is dit onderzoek de moeite van het benoemen meer dan waard. Op basis van een rapport van de Dienst Wonen Zorg en Samenleven heeft het RIGO nader onderzoek gedaan. In januari 2014 is dit rapport door het gemeentebestuur gepresenteerd. De conclusie over de basistaken is dat de WSWonen de vijf basistaken afdoende uitvoeren en de organisatorische eisen worden nageleefd. Uit de beschikbare gegevens blijkt dat veel bewoners, vooral huurders, de WSWonen weten te vinden en dat de WSWonen ook zelf het initiatief nemen om mensen op te zoeken en te informeren. In de huidige krappe woningmarkt vragen betaalbaarheid, toegankelijkheid en leefbaarheid toenemende aandacht. De ondersteuning aan bewoners en VVE’s die door de WSWonen wordt geleverd is hierbij een onmisbare schakel en van grote waarde voor de stad. De WSWonen fungeren daarnaast ook als ogen en oren in de stad op het gebied van woonproblemen en woontrends. Zo signaleerden zij bijvoorbeeld een toenemende verkamering en de opkomst van illegale hotels.
20
5.5
Conclusies
Conclusies Op basis van de ervaringen en de behaalde resultaten geeft het WSWonen West, daar waar mogelijk, het stadsdeel relevante beleidsinformatie over de desbetreffende onderwerpen. Het tweede jaar van de gefuseerde WSWonen kenmerkt zich door een soepel draaiende organisatie. De fusieorganisatie heeft in haar tweede jaar gewerkt aan het stroomlijnen van interne processen en daarmee een meer efficiënte procesvoering. Ondanks een personele reductie van 0,43 fte hebben we een groter aantal unieke huishoudens bereikt, geadviseerd en ondersteund dan in 2012. Ondanks het stilvallen van een aantal ontwikkelingen op de woningmarkt die heeft geleid tot sterke reductie van het aantal aangevraagde omgevingsvergunningen, splitsingen en nieuwe verhuringen zien we in 2013 een toename van het aantal unieke klantcontacten in vergelijking met 2012. Tegelijkertijd zien we in vergelijking met dat jaar ook een daling van het aantal contactmomenten per uniek adres. Naar verwachting zal er overigens bij de verslaglegging in 2014 een daling optreden van het aantal geregistreerde contacten door aanpassingen in het registratiesysteem per 1 januari 2014. Zoals bekend hebben we in overleg met het stadsdeel de reguliere spreekuren in 2013 geconcentreerd op de Eerste Helmersstraat. Gezien de respons weten de klanten ons daar goed te vinden. We prijzen ons gelukkig dat met ingang van half 2013 een drietal huurrechtadvocaten onbezoldigd meedraaien in een aantal van deze spreekuren. Deze boost van kennis en ervaring werkt ook bevruchtend op de bewonersondersteuners. Het aantal bezoekers van de avondspreekuren wordt per juni 2013 op verzoek van het stadsdeel geregistreerd. Het aantal bezoekers in de tweede helft van het verslagjaar is gemiddeld 4 tot 5 per avondspreekuur. De groep kenmerkt zich door deelname aan het arbeidsproces en het grote aantal expats. De werkwijze dat wij onze voorlichtingen richten op bestaande groepen vanuit ketenpartners en zelforganisaties blijkt een efficiënte wijze te zijn om zo veel mogelijk bewoners te bereiken. Het aantal bereikte bewoners is drie maal hoger dan in 2012. Het WSWonen West heeft in 2013 verder gewerkt aan uitbouw van nieuwe productvormen op het gebied van duurzaam wonen en energiebesparing. Door het geven van algemene voorlichtingen, maar ook door bewoners bij de woningopnames op hun energiegebruik te wijzen en te stimuleren om tot energiereductie te komen. Dat kan variëren tot het zelf aanbrengen van voorzieningen en/of aanpassen van gedrag. Maar ook door het samen met andere bewoners in het pand en/of complex neerleggen van een verzoek aan de verhuurder tot het nemen van bouwkundige maatregelen aan het casco. Begin september heeft het WSWonen als onafhankelijke adviseur besparingsadviezen gegeven bij de energiedag van de Gamma op de Hemweg. Signaleringen In het verslagjaar worden, net als in 2012 de gevolgen van de economische crisis en het tegelijk invoeren van forse wijzigingen in het woningwaarderingssysteem in toenemende mate zichtbaar. We noemen: sterk verminderde verhuisbereidheid, verminderde investeringsbereidheid bij zowel particuliere- als sociale verhuurders. Een andere tendens is dat de opeenvolgende reorganisaties bij de sociale verhuurders leiden tot verschraling van de kwaliteit van de service. Als gevolg van de fors hogere huurquotes bij nieuwe verhuringen ging de woningmarkt in Amsterdam nog meer op slot. We zien in 2013 dan ook een substantiële daling van het aantal nieuwe verhuringen in de gereguleerde huursector in ons stadsdeel.
21
Beleidsadvisering aan stadsdeel In een krimpende economie en een stagnerende woningmarkt maar zeker ook gezien de stagnatie op de koopmarkt zoeken ontwikkelaars nieuwe creatieve uitdagingen om te renderen. Door invoering van de schaarstepunten en invoering van het energielabel in het woningwaarderingssysteem is het eenvoudiger om standaard huurwoningen van rond de 50 m² zo aan te passen dat deze niet meer tot de gereguleerde voorraad behoren. Ook recente ontwikkelingen als ‘verkamering’ zijn hiervan een uitvloeisel. De vraag is of gezien alle turbulente ontwikkelingen op het gebied van de woningmarkt het politieke uitgangspunt van de ongedeelde stad nog in het gehele stadsdeel, met name marktgebied twee, overeind te houden is. Het WSWonen heeft daar op 29 oktober een bijzonder goed bezochte deskundigendebat over gehouden. In het kader van de beleidsnotitie Duurzaam Wonen en de aanpak van de 200 meest slechte panden. Onze aanbeveling is om m.b.t. het stappenplan en de daaruit volgende ontwikkelingen transparant en voldoende te communiceren met betrokken huurders, huurdersverenigingen en eigenaren. Bij huisbezoeken in opdracht van het stadsdeel bleek een fors deel van de installaties van de bezochte woningen in slechte staat. Naar aanleiding daarvan heeft het stadsdeel het WSWonen gevraagd om bij haar twijfel over de installaties bij de woningopnames de bewoners gratis onderzoek van de installaties aan te bieden. 5.6
Klachten over dienstverlening
Er zijn in het verslagjaar 2013 geen klachten ingediend ten aanzien van het WSWonen West.
22
