Jaarverslag Het Musiater 2013
JAARVERSLAG 2013
Zevenaar, april 2014
Jaarverslag Het Musiater 2013
INHOUDSOPGAVE
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Inleiding .......................................................................................................................................... 3 Theater ............................................................................................................................................ 4 Professionele programmering ........................................................................................................... 4 Amateurs ......................................................................................................................................... 6 Verhuringen ..................................................................................................................................... 6 Sponsoring & commercieel ............................................................................................................... 7 Maatschappelijke ontwikkeling ......................................................................................................... 7 Muziekschool ................................................................................................................................... 8 Cultuureducatie ............................................................................................................................. 10 Samenwerkingsverbanden .............................................................................................................. 13 Organisatie .................................................................................................................................... 15 Bestuurszaken ................................................................................................................................ 18 Financieel ...................................................................................................................................... 18 Tot slot .......................................................................................................................................... 19
2
Jaarverslag Het Musiater 2013
1. Inleiding Het jaar 2013 begon heel goed voor Het Musiater. MKB Zevenaar nomineerde ons als creatiefste ondernemer van Zevenaar. De prijs ging naar een ander bedrijf, maar de nominatie is hoe dan ook veelzeggend. Het is namelijk uniek in Nederland dat wij als gesubsidieerde culturele organisatie genomineerd werden door het MKB. Wij zien dat als een kroon op onze inzet, enthousiasme en durf. We zijn bijzonder trots en dragen deze nominatie met veel genoegen uit. Het zorgt er ook voor dat we met volle inzet en veel vertrouwen de komende jaren ingaan. MKB, bedankt! 2013 was ook het jaar waarin met name de gemeente Zevenaar forse bezuinigingen op de culturele voorzieningen heeft ingezet. Het Musiater heeft ook een substantiële korting op haar subsidie verwerkt. De totale bezuiniging is van grote invloed op het culturele veld in Zevenaar en de Liemers. Voor behoud van de cultuur zal er verder samengewerkt moeten worden: de handen worden daarom ineen geslagen. De eerste stappen zijn gezet met het maken van een business-case. Deze is nog gericht op een gezamenlijke huisvesting in HAL12 van het BAT-complex. Inmiddels heeft de gemeenteraad van Zevenaar opdracht gegeven om ook andere scenario’s uit te werken. Ook in Rijnwaarden zijn de nodige stappen gezet om de gemeente te behoeden voor hoge frictiekosten, naar aanleiding van een bezuiniging naar nul-subsidie. Er is in 2013 een plan gepresenteerd, waarbij men toewerkt naar een halvering van de subsidie, zonder frictiekosten en waarbij het beleid gericht is op muziekopleidingen voor muziekverenigingen en muzieklessen op scholen. In het totale beeld zien we een lichte daling op inschrijvingen voor reguliere muzieklessen. Daarentegen is de vraag naar korte cursussen en projecten groter geworden. Ook het theaterbezoek loopt terug. We merken dat Nederland nog altijd in een crisis verkeerd. We zijn wel heel blij met de realisatie van het Liemers cultuurpunt ‘Het element’. ‘Het element’ werkt grotendeels voor scholen om hen te helpen bij het vormgeven van hun cultuureducatiebeleid. Tevens is het cultuurpunt een kennis- en vraagbaak en bemiddelt tussen de vraag vanuit het onderwijs en het aanbod vanuit de culturele organisaties. De vier gesubsidieerde culturele organisaties zijn partner van ‘Het element’. Voor ‘Het element’ is een cultuurcoördinator aangetrokken. Formeel werkgeverschap en kantoor is Het Musiater. Kortom, er is wederom veel tot stand gekomen, gebeurd en ondernomen in 2013. Dit inhoudelijk jaarverslag geeft een beeld van de activiteiten, cijfers en organisatie van Het Musiater.
3
Jaarverslag Het Musiater 2013
2.
Theater
In 2013 hadden we 4 toneelvoorstellingen, 17 cabaretvoorstellingen, 13 muziekvoorstellingen, 2 kamermuziekconcerten en 5 jeugdvoorstellingen. In totaal boekten we 41 professionele voorstellingen. Het totaal aan activiteiten lag op 172 en zijn bezocht door 26.106 bezoekers. Kleine daling bezoekers Het Musiater Er is een kleine daling van 1,8% aan bezoekersaantallen ten opzichte van 2012. Maar over een grote daling kunnen we niet spreken. Het aantal bezoekers blijft redelijk op niveau. Als men dit vergelijkt met het aantal activiteiten, is er een stijging van gemiddeld 146 naar 151 bezoekers per activiteit. Derhalve kunnen we op basis van de algemene landelijke trends met een totaal aantal bezoekers van 26.106 tevreden zijn. Ons streven blijft een bezoekersaantal van 35.000 per jaar. Alle cijfers zijn te vinden in de bijlage ‘overzicht publieksaantallen’.
3.
Professionele programmering
Het Musiater heeft in 2013 wederom voor een brede programmering gekozen. Met een diversiteit aan voorstellingen heeft Het Musiater een zo groot mogelijk publiek willen bereiken. Aan de minimale eisen van 35 professionele voorstellingen verdeeld over de genres cabaret, toneel, muziek en jeugdtheater, is ruimschoots voldaan. Mede door de provinciale programmeringssubsidie heeft Het Musiater een breder aanbod aan jeugdvoorstellingen en kamermuziek geboekt. Door een herziening van het provinciaal cultuurbeleid, is deze subsidie in 2013 komen te vervallen. Dit zal invloed hebben op de programmering. Risicovolle maar interessante producties komen hierdoor onder druk te staan en kunnen derhalve nauwelijks meer geprogrammeerd worden. De daling bij theaterbezoek zet zich helaas nog steeds door. Na een kleine opleving in 2011 en 2012 is het theaterbezoek nog niet wat het moet zijn. Hoewel we relatief gezien het nog redelijk doen (gemiddelde landelijke daling over de afgelopen 5 jaar is 40%, red. VVTP), is het van belang om iedere voorstelling voortdurend onder de aandacht te brengen. Dit heeft ook direct te maken met de snel veranderende wereld.
4
Jaarverslag Het Musiater 2013
5
Jaarverslag Het Musiater 2013
Marketing De marketing is zeer belangrijk voor het onder de aandacht brengen van de voorstellingen en activiteiten van Het Musiater. Creativiteit speelt daarbij een belangrijke rol. Het Musiater weet op allerlei creatieve manieren in de aandacht te staan. Omdat het in het theater moeilijk gaat, ook bij producenten, is samenwerking op zijn plaats. Dit gebeurt steeds meer, waardoor je ook in marketingopzicht de kosten en de risico’s deelt. Waar de verantwoordelijkheid van de verkoop van de voorstellingen in het verleden nog weleens alleen bij het theater lag, is het nu meer een gedeelde verantwoordelijkheid. Dat zet zich ook om in prijsafspraken. Het gebruik van social media als Facebook en Twitter blijft een belangrijk onderdeel van de marketingstrategie. Ook versturen we regelmatiger nieuwsbrieven. Verder helpt het plaatsen van driehoeksborden in de stad. Hierdoor is Het Musiater zeer zichtbaar in het straatbeeld.
Focuz tv Een van de marketingmiddelen is het wekelijkse theaterjournaal. In 2012 zijn we met elf Oost Gelderse theaters begonnen met een theateragenda. Vanwege de kosten is een groot aantal theaters in het seizoen 2012/2013 gestopt met dit programma. Schouwburg Amphion, Schouwburg De Storm en Het Musiater hebben besloten nog een seizoen door te gaan. Het format is wel veranderd. Wekelijks bespreken we met de drie directeuren het theaterprogramma van de komende week. Er komt een theateragenda langs en we maken filmpjes van achtergronden van de voorstelling of interviews van artiesten. De kracht zit in de herhaling: omdat we wekelijks zichtbaar zijn op Focuz tv, zien steeds meer mensen dit programma. Bovendien is het direct via internet beschikbaar en kunnen we de afleveringen ook via Twitter, Facebook en eigen website verspreiden. Aan het einde van het seizoen 2013/2014 zullen we het programma evalueren.
4.
Amateurs
Steeds meer amateurgezelschappen weten Het Musiater te vinden. In 2013 zijn ruim 92 amateurvoorstellingen in Het Musiater meerdere dagen per keer vertoond. Het varieert van toneelvoorstellingen, muziek tot dans. Het Musiater maakt haar maatschappelijk podium meer dan waar: meer dan 12.000 bezoekers hebben deze voorstellingen bezocht.
5.
Verhuringen
Het aantal verhuringen is iets gedaald. De daling heeft met name te maken met het aantal schoolvoorstellingen. Dit hangt af wat het culturele thema per seizoen is bij de scholen. Vorig jaar was het theater, hierdoor is er in 2012 logischer wijs meer gebruik gemaakt van de zaal voor theatervoorstellingen. Het aantal activiteiten is over het gehele jaar gestegen van 191 in 2012 naar 172 in 2013.
6
Jaarverslag Het Musiater 2013
6.
Sponsoring & commercieel
Het grootste deel van de sponsoren is nog steeds actief sponsor. Een paar bedrijven hebben door faillissement of financiële beperkingen helaas het sponsorcontract moeten opzeggen. Er wordt nog steeds hard gewerkt om sponsoren binnen te krijgen. Het gaat niet alleen om financiële bijdrages, maar ook in natura zijn we erg geholpen. Steeds meer bedrijven weten Het Musiater te vinden voor bedrijfspresentaties en personeelsfeesten. Dat vinden wij vanzelfsprekend een mooie ontwikkeling. We bieden daarvoor een prachtige entourage: een podium met allerlei technische faciliteiten, catering en we kunnen ook meedenken in de programmering van een voorstelling. Hoewel de sponsoring afneemt, zijn er steeds meer bedrijven die deze mogelijkheden van Het Musiater zien. Ook het assortiment en de mogelijkheden voor onze theatergasten worden uitgebreid met verschillende arrangementen (VIP en VIP plus). ‘Alles in één en de gast ontzorgen’ is het credo hierbij.
7.
Maatschappelijke ontwikkeling
Het Musiater wist zich in 2013 ook nadrukkelijker te profileren op het maatschappelijk vlak. Een voorbeeld is de samenwerking met stichting ‘Vier het leven’. Ouderen worden door vrijwilligers naar het theater gebracht en opgehaald, waardoor zij minder geïsoleerd raken van de maatschappij. Ook ‘De dag van de ouderen’ en ‘De markt over dementie’ waren succesvol. De komende jaren zijn er in onze regio steeds meer vitale ouderen die op zoek gaan naar een vrijetijdsinvulling. In het kader van ‘Ouderen en cultuurparticipatie’ zetten we hier samen met stichting Welcom uit Montferland op in. Ook met andere welzijnsorganisaties wordt de komende jaren de samenwerking gezocht. Het Musiater wil in de toekomst een belangrijke rol spelen met culturele producten binnen deze maatschappelijke en sociale vraagstukken. Ook voor kwetsbare ouderen kunnen wij ons inzetten. Muziek is belangrijk in de ontwikkeling en scherphouden van de hersenen waardoor we een bijdrage kunnen leveren in de kwaliteit van leven.
7
Jaarverslag Het Musiater 2013
8.
Muziekschool
De muziekeducatie binnen Het Musiater verandert onontkoombaar door ontwikkelingen om ons heen. Enerzijds verandert het door marktontwikkelingen, anderzijds wordt het sterk ingegeven door beleidsmakers en bezuinigingen. Het blijft noodzakelijk om het belang van muziek voor de ontwikkeling van een kind, zowel sociaal-emotioneel als cognitief, te onderstrepen. De huidige tijd wordt sterk gestuurd door financiële middelen. Toch moeten we de sociale ontwikkeling en de maatschappelijke meerwaarde van kunst en cultuur, en in het bijzonder de muziek, niet uit het oog verliezen. Dit is geen weggegooid geld, maar een investering in een betere toekomst en samenleving. Het levert uiteindelijk ook economisch wat op. Hoewel de gemeentes in ons werkgebied het belang van de muziekschool gelukkig zien, blijft het noodzakelijk om Het Musiater voortdurend onder de aandacht te brengen. Naast de reguliere lessen zijn projecten als ‘Muziek op schoot’, ‘Theater maken met muziek’ en ‘Djembe-cursussen’ zeer succesvol. Scholen, naschoolse opvang en welzijnsorganisaties vragen om cultuureducatie, waarmee cultuur steeds meer een middel wordt binnen het welzijn. Het accent is verlegd van ‘opleiden tot …’ naar ‘enthousiast maken voor…’. Het effect van deze verschuiving is dat Het Musiater op veel meer terreinen zichtbaar is. We zijn positief aanwezig binnen het werkveld. Het Musiater wordt sneller gevonden als het gaat om het culturele aanbod. Dat geldt voor ons hele werkgebied!
Ontwikkelingen muziekonderwijs Het reguliere muziekonderwijs van het Musiater is van goede kwaliteit. Naast dit programma ontwikkelen we steeds meer korte cursussen en workshops. Ook het aanbod voor het reguliere onderwijs is vergroot, waardoor we beter kunnen inspelen op de bestaande vraag. De komende jaren zal sterk worden ingezet op muziekeducatie binnen het curriculum van het primair onderwijs. De staatssecretaris legt hier nadruk op en de focus op het primair onderwijs wordt gevoed door allerlei landelijke regelingen. We investeren in kennis, bijscholing en materiaal. Tevens gaan we met de samenwerking met na- en buitenschoolse opvang door. We bieden een compleet programma voor kinderen na schooltijd. Een kleine greep uit het aanbod dat in 2013 wederom succesvol was:
De cursus ‘Muziek op schoot’ kunnen we continueren; We geven muziekles op diverse basisscholen (Groene Ring in Duiven & Albert Schweitzerschool in Didam, Het Kofschip te Zevenaar, De Overlaat te Tolkamer, St. Jozef te Loil, St. Antonius te Nieuw-Dijk); Uitbreiding van muzieklessen en projecten op de diverse scholen is in voorbereiding. Zie ook later in dit verslag onder ‘Cultuureducatie met kwaliteit’ en ‘Kinderen maken muziek’; Tevens hebben we in samenwerking met de kinderopvang Zonnekinderen de theateracademy gecontinueerd. Iedere woensdagmiddag komen de kinderen naar Het Musiater en wordt er onder leiding van een dans- , zang- en dramadocent gewerkt aan een voorstelling. Deze is met veel succes uitgevoerd op het podium van Het Musiater. Onder toeziend oog van trotse vaders, moeders, opa’s, oma’s en familie en vrienden; De blokfluitklas die speciaal is opgezet voor de muziekvereniging St. Martinus in OudZevenaar is zeer succesvol. In samenwerking met de muziekvereniging Crescendo uit Ooy is ook hier een klas gestart; Muzieklessen verzorgd bij de ZIEP, speciaal onderwijs in Didam; Ritmelessen gegeven aan leerlingen van De Lindehage;
8
Jaarverslag Het Musiater 2013
Muziekcarrousel, kennis maken met instrumenten, orkest in Het Musiater door muziekdocenten; Voor volwassenen is de cursus ‘Liedbegeleiding op akoestisch gitaar’ nog altijd succesvol.
Regulier aanbod Het reguliere lesaanbod bestaat uit het geven van lessen op de volgende instrumenten: dwarsfluit, slagwerk, keyboard, akoestische en elektrische gitaar, viool, cello, hobo, saxofoon, klarinet, koper, orgel en piano. De vraag naar slagwerk- en gitaarlessen blijft onverminderd groot. Hierdoor zijn de wachtlijsten grotendeels ingevuld. Scholen vragen steeds meer naar workshops, muzieklessen en projecten. Hiermee bereiken we meer kinderen dan ooit: in totaal zijn bijna 3000 kinderen in aanraking gebracht met muziek. Een verdubbeling ten opzichte van 2012. De komende jaren breidt dit alleen maar uit, vanwege de start van diverse schoolprojecten. We kunnen stellen ons bereik van de doelgroep vele male groter is dan voorheen, maar dat er een duidelijke kentering waarneembaar is van reguliere lessen. Er zijn daarentegen wel veel meer kinderen in aanraking komen met muziek door enerzijds op school en anderzijds de naschoolse opvang. Wachtlijstenproblematiek Op 31 december 2013 stonden er voor het gehele werkgebied geen leerlingen op de wachtlijst voor instrumentaal les.
Cursussen en projecten Popbands & ensembles In 2013 hebben we ook weer diverse ensembles en popbands gehad. Hiernaar is nog steeds vraag, vooral naar de lichte muziek neemt de vraag toe. Er zijn drie popbands gestart, een strijkorkest en Het Musiater faciliteert ‘Het Liemers Jeugdorkest’. Voor de popbands is een goede oefenruimte essentieel. Tijdelijk vond dat plaats in de vestiging in Zevenaar. In het vernieuwde Albertusgebouw beschikken we over een studio/opnameruimte, maar kunnen we ook in overleg gebruik maken van het goed geïsoleerde jongerencentrum. De eerste samenwerkingsideeën worden in 2014 uitgewerkt. Samenspellessen Samenspel blijft een speerpunt van het Musiater. Deze lessen blijven we stimuleren en ontwikkelen. Alle eerstejaars leerlingen kunnen direct gebruik maken van de samenspellessen. Echter, het animo hiervoor is nog niet heel groot. De meest gehoorde reden is dat er weer een activiteit bij komt en dat kinderen/ouders al een vol programma hebben. Docenten stimuleren samenspel wel steeds meer binnen de eigen lessen. Ook hier geldt dat de projectmatige initiatieven goed lopen, bijvoorbeeld in een groepje muziek maken tijdens een concert of voorspeelavond.
Workshops/cursussen Er is een duidelijke toename te zien van workshops en kortlopende cursussen. De workshops ‘Djémbe’ en ‘Liedbegeleiding op gitaar’ zijn erg populair. Voor de kleinsten hadden we al ‘Muziek op schoot’ en daar is in 2013 de cursus ‘Muziek voor kleuters’ bij gekomen. Voor een kortlopend kerstproject van de Leo Harmonie in Lobith hebben we een kinderkoor gevormd. Het jeugdorkest van de vereniging begeleidde het koor. De cursus ‘Theaterbeesten’ is ook een succes; het aantal aanmeldingen is sterk gestegen. Tijdens deze lessen wordt er toegewerkt naar een theatervoorstelling waarin wordt geacteerd, gedanst en gezongen. Tevens zien we een stijging in de vraag naar korte keuze-cursus.
9
Jaarverslag Het Musiater 2013
Bij deze cursus maken leerlingen in zeven lessen kennis met een instrument. De meeste leerlingen kiezen daarna voor reguliere muziekles. Deze trend zal zich de komende jaren uitbreiden. Examens In 2013 hebben 38 leerlingen een muziekexamen gedaan en behaald. Ten opzichte van 2012 is dit een daling. In 2012 hebben heel veel leerlingen examen gedaan. Dit is conform de jaarlijkse fluctuaties. De inzet om de theorie als cursusaanbod aan te bieden, wordt positief beoordeeld. Ook leerlingen vanuit muziekverenigingen maken van deze theoriecursussen gebruik. De diplomauitreiking vond plaats tijdens het slotconcert op 26 juni in Meulenvelden te Didam. Ook werd er weer een play-inn georganiseerd. ‘s Middags werd er met een groot ad-hoc orkest gerepeteerd om ’s avonds tijdens het concert acte de présence te geven. Tarieven De tarievenstructuur is ongewijzigd. Er is een indexatie op de tarieven toegepast van 3%. Muziekonderwijs Angerlo, Giesbeek en Lathum De docenten van deze stichting zijn volledige geïntegreerd in het systeem van Het Musiater. De lestarieven zijn nog wel verschillend, maar de komende jaren zal dit rechtgetrokken worden en wordt de stichting formeel opgeheven. De huisvesting blijft een punt van aandacht, want deze is niet optimaal.
9.
Cultuureducatie
Al enige jaren zet Het Musiater zich in voor cultuureducatie op scholen. Via het Liemers cultuurpunt ‘Het Element’, maar ook Het Musiater zelf zet nadrukkelijk in op het onderwijs. Dit is mede ingegeven door de landelijke regelingen en fondsen, maar vooral inhoudelijk, sociaal en maatschappelijk biedt Het Musiater heel veel. We beschikken over deskundigheid, materiaal en het netwerk. Tevens is bewezen dat creatieve vakken (muziek voor ons), de schoolprestaties kunnen verbeteren, mits de school hier ook actief op inzet. In 2013 is het project ‘Muziek in de klas’ afgerond. Dit heeft voor de twee pilotscholen (Het Kofschip, Zevenaar en De Overlaat, Tolkamer) een duidelijke meerwaarde gehad. Het afgelopen jaar hebben we een aanvraag gedaan bij twee fondsen: het Fonds voor cultuurparticipatie via Edu-art voor de regeling ‘Cultuureducatie met kwaliteit’ en het Oranjefonds voor de regeling ‘Kinderen maken muziek’. Door deze twee regelingen zijn we in staat om samen met de scholen muziek in te bedden in het schoolprogramma. Het doel is dat we binnen vier jaar tussen de 15 en 20 scholen muziek aanbieden. Muziek in de klas In 2013 is het project ‘Muziek in de klas’ afgerond. Drie seizoenen lang hebben we geïnvesteerd in het geven van instrumentale muzieklessen binnen schooltijd. De muziekdocenten hebben bijscholing gevolgd en de leerkrachten waren er actief bij betrokken. Ruim 250 leerlingen maakten kennis met het bespelen van een instrument en beleefden het plezier van samen muziek maken. Er is een groot aantal mooie, grotere en kleinere presentaties geweest. Een grote meerwaarde is de samenwerking met de muziekverenigingen. De banden zijn aangehaald en via de muziek in de klas, kan het plaatselijke muziekleven profiteren. Kortom, er is heel veel bereikt. En deze ontwikkeling zet zich door: op dit moment is er bijzonder veel repertoire beschikbaar op alle niveaus. Dit varieert van volledige partituren voor de orkesten, maar ook eenvoudige voor de kinderen die drie noten hebben leren spelen. Ze spelen op deze manier direct mee met een groot orkest. (www.orkestindeklas.nl).
10
Jaarverslag Het Musiater 2013
Muziek in de klas heeft een positieve invloed gehad op de ontwikkeling van Het Musiater. Het Musiater is zich breder maatschappelijker gaan ontwikkelen. Het is van belang dat ook gemeentes deze ontwikkeling zien en samen met Het Musiater hieraan invulling willen geven. Het inhoudelijke verslag is naar het fonds gegaan en tevens is de afrekening afgerond. Cultuureducatie met kwaliteit Eind 2012 kwam de regeling ‘Cultuureducatie met kwaliteit’ van het Fonds voor cultuurparticipatie. Het doel is om de kwaliteit van cultuureducatie binnen school te vergroten. Via Edu-art en de provincie Gelderland heeft Het Musiater een aanvraag gedaan in samenwerking met alle Liemerse schoolbesturen. De scholen konden hun behoeftes op het gebied van cultuureducatie aangeven. Met de intenties en het inhoudelijke plan geschreven door Het Musiater, is de aanvraag positief gehonoreerd. Met het project ‘Een zee van cultuur’ worden we in staat gesteld om tot 2017 op scholen te werken aan de verbetering van de cultuureducatie. Wij zoeken nadrukkelijk de lijn op van binnenschools aanbieden en buitenschools verder ontwikkelen. In de praktijk komt het erop neer dat wij op vijftien scholen muziekles geven, met ondersteuning van de eigen leerkracht. Wil een leerling verdieping om het instrument beter te leren bespelen? Dat kan dan de muziekschool zijn, een muziekvereniging of elders in de eigen vrije tijd. Onze keuze van de scholen hangt sterk af van de motivatie van de scholen. Willen we werken naar een kwaliteitsslag op het gebied van muziekeducatie, dan wordt er van de school ook een positieve en constructieve bijdrage verwacht zodat het ook toekomstbestendig is. Voor dit project is ook de intentie van de gemeentes gevraagd om dit te ondersteunen en wellicht ook in haar beleid op te nemen.
Kinderen maken muziek Een andere regeling waar Het Musiater zich op heeft ingeschreven, is ‘Kinderen maken muziek’ van het Oranjefonds. Voor de tweede keer konden culturele muziekinstellingen een aanvraag doen voor dit project. Er zijn in het hele land slechts 40 projecten gehonoreerd. We zijn natuurlijk heel trots dat Het Musiater erbij zit. Het project heet ‘Muzikale veldtocht’ en is helemaal gericht op de samenwerking tussen de basisscholen, muziekverenigingen en Het Musiater in de gemeente Rijnwaarden. Er worden verbindingen gelegd tussen de scholen in Aerdt, Herwen, Pannerden, Tolkamer en Lobith met de plaatselijke muziekverenigingen. Vakdocenten van Het Musiater verzorgen de muzieklessen onder schooltijd. Het instrumentarium wordt ter beschikking gesteld en de docent kan assistentie krijgen van een vrijwilliger van de vereniging. Na schooltijd kunnen er zogenaamde pretorkesten worden gevormd onder leiding van een lid van de muziekvereniging. Tevens zullen de leerlingen betrokken worden bij presentaties van de muziekvereniging, op scholen, in Het Musiater of bij verzorgingstehuizen. Kortom, speerpunt van deze regeling is de sociale en maatschappelijke cohesie binnen de dorpsgemeenschappen. We hebben voor Rijnwaarden gekozen, omdat hier ook een omvorming plaatsvindt in het verzorgen van de opleidingen voor verenigingen en het geven van muzieklessen op de scholen.
11
Jaarverslag Het Musiater 2013
Het element Daarnaast heeft Het Musiater een rol gespeeld in de opzet van het Liemers cultuurpunt ‘Het element’. Al enkele jaren is er de behoefte om de cultuureducatie voor scholen te coördineren vanuit een centraal punt. Het gaat hier om alle disciplines. Met het wegvallen als taak van Edu-art drie jaar geleden, heeft Het Musiater de culturele programma’s voor de scholen in Zevenaar en Duiven samengesteld en ook de coördinatie en organisatie op zich genomen. Echter, er zijn door de provincie Gelderland gelden beschikbaar gesteld om locaal een cultuurpunt in te richten. In 2012 was de laatste kans om voor één jaar hier nog aanspraak op te maken. De gemeentes Westervoort, Duiven en Zevenaar hebben de handen ineengeslagen en hebben de aanvraag bij de provincie gedaan. Op de valreep is deze gehonoreerd, waardoor er in 2013 een cultuurpunt ingericht kon worden. Er is een cultuurcoördinator aangesteld die de vraag van de scholen ‘ophaalt’ en dit koppelt aan het aanbod. Tevens is er een website ontwikkeld waar culturele organisaties en instellingen hun producten kunnen zetten die specifiek voor scholen zijn. www.het-element.nl. Het Musiater is het kantoor, maar het cultuurpunt opereert onafhankelijk voor de scholen en culturele instellingen. Wij zijn verheugd dat we na jaren dit cultuurpunt in de Liemers tot stand hebben gebracht. Hierdoor wordt het voor de scholen gemakkelijker om het cultuurbeleid vorm te geven. De financiering komt grotendeels uit de cultuurgelden van de scholen en gelden die beschikbaar gesteld zijn door de gemeentes voor de combinatiefuncties cultuur. Het Musiater werkt op het gebied van cultuureducatie nauw samen met het Liemers cultuurpunt ‘Het element’. ‘Impuls brede scholen, sport en cultuur’ De gemeente Zevenaar heeft aangegeven de komende jaren bij te dragen aan de regeling ‘Impuls brede scholen, sport en cultuur’. Ook de gemeente Duiven en Westervoort doen mee aan deze regeling. De gemeente Montferland eveneens, maar het beleid is gericht op muziek op school. In alle groepen vier op de scholen in Didam, Loil en Nieuw-Dijk verzorgt Het Musiater de algemene muzikale lessen door een vakdocent. Verder zullen de wensen vanuit de scholen kenbaar gemaakt worden. De cultuurcoördinator zal deze vragen omzetten in aanbod voor de scholen. Aanbod aan scholen Ook dit jaar hebben de kinderen uit groep drie van alle basisscholen kennis gemaakt met de instrumenten via het project ‘Wieger wordt wakker’. De docenten van de muziekschool vormden een orkest en de verteller vertelde aan de hand van het verhaal van Wieger over de individuele instrumenten. Er hoorde ook een lesprogramma bij. Kinderen konden vooraf op school een liedje leren en deze kwam in de voorstelling aan bod. De docenten kregen de kans om zichzelf te presenteren en lieten zelf ook zien hoe leuk het is om samen muziek te maken. Dit past weer helemaal in het concept van het samenspel!
12
Jaarverslag Het Musiater 2013
Tevens heeft Het Musiater slagwerkworkshops gegeven op scholen. Niet alleen voor de leerlingen, maar ook de leerkrachten hebben onder leiding van onze slagwerkdocent enkele lessen gekregen over lastige maat- en ritmes. Verder zijn er zang-, dans- en dramaworkshops gegeven. Continuering en uitbreiding samenwerkingsverbanden Het Musiater is de afgelopen jaren veel samenwerkingsverbanden aangegaan. Op die manier hebben we onze positie in het culturele Liemerse veld versterkt. Het doel om dé culturele ontmoetingsplek te worden van de Liemers, is grotendeels bereikt. Steeds meer mensen, scholen en (culturele) organisaties weten ons te vinden. De vraag naar culturele projecten vanuit de scholen neemt toe. Bij brede scholen en buitenschoolse opvang is er steeds meer vraag naar culturele projecten. Het is logisch dat er een beroep wordt gedaan op regionale en lokale aanbieders. Het Musiater kan nog goed op de bestaande vraag inspelen. Echter, de projecten moeten ook voor langere tijd goed en structureel georganiseerd worden. Daar willen we op korte termijn over nadenken, want we verwachten dat de vraag groeit. Het Musiater zal op korte termijn een loketfunctie vervullen voor vragen vanuit scholen en BSO’s, bibliotheken etc. Hierbij werken we nauw samen met de Volksuniversiteit Zevenaar, de Liemerse Bibliotheek en het Liemers Museum. Het Musiater voldoet aan een duidelijke behoefte van de samenleving naast de reguliere taken als muziekschool.
10.
Samenwerkingsverbanden
Cultuurpact: klanken in monumenten In het kader van ‘Cultuurpact rondom Arnhem’ heeft Het Musiater de organisatie op zich genomen voor het project ‘Klanken in monumenten’. Gedurende het weekend van de Nationale Open Monumentendagen hebben we in zeven gemeenten, twee of meerdere concerten op bijzondere locaties georganiseerd. De deelnemende gemeenten waren: Zevenaar, Rijnwaarden, Duiven, Westervoort, Rozendaal, Overbetuwe en Lingewaard. Er is een website gemaakt www.klankeninmonumenten.nl. De komende jaren gaan we onder deze titel en logo concerten organiseren op bijzondere, monumentale plekken.
Hafa Met steeds meer muziekverenigingen in ons werkgebied vindt samenwerking plaats op het gebied van schoolprojecten. Hierin kunnen we elkaar duidelijk versterken. Ook muziekverenigingen zijn op zoek naar vernieuwing: nieuwe leden en andere mogelijkheden. Door samen op te trekken, kunnen verenigingen tijdens de muzieklessen demonstraties geven van muziekinstrumenten en de mogelijkheden van het orkest aangeven. Voor sommige muziekverenigingen heeft Het Musiater speciale PRIMO-hafa cursussen ontwikkeld. De algemene muzikale vorming is dan meer gericht op een latere deelname in het orkest. Tevens verzorgt Het Musiater voor veel muziekverenigingen in het werkgebied en daarbuiten de theorielessen en de praktijkexamens.
13
Jaarverslag Het Musiater 2013
Rijnwaarden hafa-afspraken In 2013 is de gemeenteraad van Rijnwaarden unaniem akkoord gegaan met het voorstel om de bezuiniging op de subsidie niet in zijn geheel te laten doorvoeren, maar af te bouwen tot de helft van de huidige subsidie. Daar staat allereerst tegenover dat de muziekverenigingen hun opleidingsbudgetten overzetten naar Het Musiater. Ten tweede dat het Musiater ook de organisatie, administratie en de lessen verzorgt voor alle muziekverenigingen en waar dat wenselijk is met de docenten die de verenigingen nu inhuren. In 2014 zal dit geëffectueerd worden en gaat de administratie over. Hiermee is het muziekonderwijs in Rijnwaarden voorlopig geborgd.
Liemers cultuurfestival Ook in 2013 was Het Musiater vanuit de stichting Liemersbreed de initiatiefnemer om samen met een groot aantal culturele instellingen (Volksuniversiteit Zevenaar, De Liemerse Bibliotheek, Filmhuis Zevenaar, Muziekstad Zevenaar en het Liemers Museum) het Liemers Cultuurfestival op te zetten. In 2013 beleefde het festival haar vijfde en laatste editie. Vanaf 2014 zal het ‘Seven art festival’ deze plek innemen. Ook dit initiatief vindt mede door Het Musiater plaats. De Alliantie van de zeven De samenwerking met de zes andere centra voor de Kunsten is in 2013 geëvalueerd. De doelstellingen worden met elkaar gedeeld. Echter, deze zijn vrij omvangrijk, waardoor we in 2014 met een paar doelstellingen feitelijk aan het werk gaan. We kijken met name buiten de eigen werkgebieden naar trends en innovatie zal een speerpunt zijn. Het doel is om op deze wijze ook weer naar de eigen organisatie te kijken en te leren van de ontwikkelingen elders. Hierdoor kunnen we de centra voor de Kunsten bestendig maken voor de toekomst. De juiste houding hierbij is volgens ons: nadrukkelijk onderzoeken en kijken naar de maatschappelijke veranderingen. Het Musiater is verder vertegenwoordigd in diverse werkgroepen en commissies:
Lindus Liemers 2020 Stichting Liemersbreed Stichting Liemers Jeugdorkest Directie overleg Kunst Cultuur Gelderland Theater Overleg Oost Gelderland (TOOG) Alliantie de Zeven Stuurgroep ‘De Liemers helemaal goed’ Klankbordgroep ‘cultuureducatie met kwaliteit’
14
Jaarverslag Het Musiater 2013
11.
Organisatie
Personeel De administratieve bezetting was in 2013 als volgt. Directeur Toneelmeester Hoofd horeca Hoofd administratie Secretariaat (kassa/verhuringen) Medewerker administratie muziekschool/projecten Conciërge Technisch medewerker Medewerkster marketing/projecten
36 uur 28 uur 20,6 uur 18 uur 18 uur 36 uur 22 uur 36 uur (gesubsidieerd, RSD) 24 uur (tijdelijk contract)
In totaal bestaan de administratie en ondersteunend personeel uit 6,6 fte. Het Musiater heeft per 31 december 2013 30 mensen in dienst, waarvan 17 docenten, 4 medewerkers op de administratie, 2 medewerkers techniek (vast), 1 medewerker techniek oproepbasis, 1 hoofd horeca, 1 conciërge en 1 directeur. De cultuurcoördinator is in dienst van Het Musiater, maar wordt gefinancierd vanuit de regeling combinatiefunctionarissen. Daarnaast werden er voor diverse projecten/cursussen/workshops en het opvangen van leerlingen van de wachtlijst nog ongeveer 5 docenten ingehuurd. Verhouding lesgebondenuren en niet-lesgebondenuren Om te anticiperen op de toekomst zal het aantal opbrengstgerichte uren vergroot moeten worden, om zo de eigen inkomsten te vergroten. Daarom zijn er in 2013 gesprekken gestart met de personeelsvertegenwoordiging (PVT) om de verhouding van lesgebonden uren – niet-lesgebonden uren te wijzigen van 65%-35% naar 70%-30%. Dat betekent 5% extra aan in te zetten lestijd. Hiermee kunnen we potentieel de inkomsten aanmerkelijk verhogen, mits er voldoende vraag is. Deze ingreep is noodzakelijk om verder te werken aan de toekomst en het voortbestaan van het muziekonderwijs binnen Het Musiater. Publiciteit & PR Het Musiater maakt van de volgende publiciteitsuitingen gebruik: -
-
Free publicity door middel van het versturen van persberichten; Affiches en flyers van voorspeelavonden, concerten, workshops en voorstellingen worden verspreid in de Liemers. Te denken valt onder andere aan scholen, culturele instellingen, bibliotheken. Tevens worden iedere week alle dependances van actuele informatie voorzien; Het verzorgen van mailingen; Versturen van digitale nieuwsbrief.
Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van Twitter en Facebook. Twitter.com/musiater. Het Musiater heeft de afspraak dat het beschikt over wekelijkse vaste redactieruimte in de Wegener kranten. Op deze manier is het Musiater zeer regelmatig zichtbaar voor het publiek, wat bijdraagt aan de positieve uitstraling. In 2013 hebben we ingezet op een aantal speciale acties, waaronder een samenwerking met Baston, de huurder van de maand.
15
Jaarverslag Het Musiater 2013
Deze krijgt van Het Musiater twee kaarten voor een voorstelling en in samenwerking met de Liemerse Bibliotheek doen we mee aan de landelijke actie ‘Voordeel met je biebpas’. Op vertoon van de biebpas ontvangt men € 2,50 korting op alle professionele jeugdvoorstellingen. Bezoek Weilburg Een hoogtepunt in 2013 was het bezoek aan Weilburg, de partnerstad van Zevenaar, tijdens het ‘Fête de la Musique festival’. Tien docenten van Het Musiater hebben tijdens het festival een prachtig optreden gegeven met diverse repertoire. Het Musiater heeft in Weilburg een prachtige indruk achtergelaten en een retour-uitwisseling met Het Musiater staat op de rol.
Aanschaf bedrijfsauto Vanwege de vele projecten op scholen en de activiteiten in de Liemers heeft Het Musiater een bedrijfsauto aangeschaft. Met deze (deels) gesponsorde bestickerde auto zijn we in de hele regio nog beter zichtbaar. Om Het Musiater onder de aandacht te brengen bij het publiek, zorgen wij ook ieder jaar voor een ludieke actie. In 2013 hebben we een bijzondere barvleugel overgenomen. Deze barvleugel siert samen met Karin Bloemen de cover van de seizoensbrochure. Bij de presentatie van de brochure hebben we een zeer geslaagde late-night happening georganiseerd, waarmee we wederom de nodige publiciteit hebben gegenereerd. Horeca De horeca is in eigen beheer en er wordt ook binnen de horeca voortdurend gezocht naar nieuwe mogelijkheden om de gasten van dienst te zijn. Er worden scherpe prijsafspraken met leveranciers gemaakt en het assortiment wordt uitgebreid. Omdat we flexibel zijn in het aantrekken van catering kunnen we voor klanten en gasten maatwerk leveren op het gebied van feesten, personeelsbijeenkomsten en andere verhuringen. De horeca werkt met marktconforme prijzen.
16
Jaarverslag Het Musiater 2013
Techniek 2013 stond in het teken van interne processen als verhuur, gastvrijheid en nazorg, maar we wilden ook de technische kwaliteit naar een hoge plan tillen. Gedurende een half jaar is er een procesbegeleider aan het werk geweest om sturing te geven aan het managen van de technische ploeg, protocollen op te zetten en de technische uitvoering te verbeteren. Dit heeft sterk bijgedragen aan de verbetering van de kwaliteit van Het Musiater. We evalueren dat bij onze klanten, maar ook bij onze gasten. Voor onze gasten is een geautomatiseerd systeem aangeschaft, dat op eenvoudige wijze de mening toetst. (reesponz.nl) De gemiddelde beoordeling is een 8.7. Vrijwilligers Het Musiater werkt met veel vrijwillige krachten. Vrijwilligers worden ingezet bij de horeca, kassa, garderobe en als bedrijfshulpverleners. Tevens is er een vrijwilliger voor publiciteitsuitingen en ter ondersteuning van het secretariaat. De vrijwilligers zijn van onschatbare waarde. Daarom hopen we ook in de toekomst op hen te kunnen rekenen. Huisvesting / onderhoud Het onderhoud aan het gebouw aan de Bommersheufsestraat wordt aan de hand van het Planmatig Onderhoud Gebouwen jaarlijks gerealiseerd. Hiervoor wordt jaarlijks gereserveerd. In 2013 is de zaalverlichting vernieuwd, de zaalverlichting is vervangen voor led-verlichting. Ook een aantal theaterlampen is vervangen voor led. Met deze investering kan het energieverbuik worden verlaagd. In 2014 wordt onderzocht of de energieopwekking door middel van zonnepanelen gedaan kan worden. Verder is de vloerbedekking van de entree vernieuwd en heeft de entree, de gang van het muziekschoolgedeelte en kantoren een verfbeurt gehad. Voor 2014 krijgt de foyer weer een verfbeurt. Albertusgebouw Didam / Het Symbion Eind 2013 is het vernieuwde Albertusgebouw in Didam opgeleverd. Op 24 oktober vond de officiële opening plaats en op 26 oktober de publiekelijke opening. Vanaf half oktober zijn we weer in het Albertusgebouw getrokken. We hebben daar vier lokalen tot onze beschikking en participeren samen met Stichting Welcom in de Kapel boven het muziekschoolgedeelte. Het gebouw nodigt uit om verdere samenwerking te zoeken met ouderen- en jongerenwerk. Het open gebouw draagt bij aan synergie en nieuwe ontwikkelingen, waarbij cultuur (muziek, theater, dans) kan samenwerken met de welzijnssector (gebruik makend van nieuwe verdienmodellen).
17
Jaarverslag Het Musiater 2013
Overige huisvesting Het Musiater heeft verder dependances in het Candea College te Duiven en in het Gildehuis te Lobith. In Zevenaar wordt ook lesgegeven in ds. Jonkersschool te Lathum, Kulturhus in Giesbeek en De Meent in Angerlo. 12. Bestuurszaken Afgetreden is Hanneke Luising De samenstelling van het stichtingsbestuur per 31/12/2013 is als volgt. Bert Aalders, voorzitter Marlies Smit-Zwart, secretaris Harrie Reijmer, penningmeester Hans Bender, bestuurslid Koen Klaasen, bestuurslid
13.
Financieel
Culturele samenwerking In het raadsbesluit van 2012 is er een totale bezuiniging opgelegd van € 600.000,- op de totale culturele voorzieningen in Zevenaar. Van dit bedrag staat een bedrag van € 300.000 voor de verdeling over vier culturele instellingen en de andere helft voor de Volksuniversiteit en de Liemerse bibliotheek. Dat deze bezuiniging desastreus is voor het voorzieningenniveau, is bekend gemaakt bij de gemeenteraad. Verregaande samenwerking en clustering van huisvesting is een mogelijke oplossing om zo veel mogelijk tegemoet te komen aan een vermindering van subsidie. In 2013 is er derhalve een bezuiniging opgelegd van € 75.000,- voor de vier instellingen. Het Musiater heeft hiervan € 30.000,voor haar rekening genomen. Ondertussen is er gewerkt aan het uitwerken van een businesscase om culturele instellingen te clusteren in HAL12 van het BAT complex dat door de gemeente is aangekocht. Deze businesscase heeft aangetoond dat zelfs met een fusievorm, de bezuiniging vrijwel onhaalbaar is. Het Musiater stond in dit plan wel als partner vermeld, maar nog wel als zelfstandige entiteit op haar eigen locatie. Echter, vanwege de controversialiteit van de HAL is bij gemeenteraadsbesluit in november besloten om niet alleen te focussen op HAL12, maar ook andere scenario’s uit te werken. In 2014 zullen hiervan de resultaten duidelijk worden. In 2014 zal er verder worden bezuinigd. Er is de culturele instellingen een vermindering van subsidie opgelegd van € 100.000,-. Dit wordt weer besteed aan de uitwerking van de scenario’s voor samenwerking. De jaarrekening 2013 laat een totaalbeeld zien van de gehele organisatie. In de ‘kostenverdeelstaat’ zijn de kosten per onderdeel gesplitst. Tevens is er een overzicht te vinden, waarbij de winst of het verlies per gemeente zichtbaar is. Dit geeft een genuanceerder beeld van de saldi. Het Musiater is voorbereid op eventuele financiële tegenvallers in de toekomst: er is ondernemender en waar het kan (nog) efficiënter gewerkt en heeft nieuwe markten aangeboord. Feit is wel dat Het Musiater met steeds minder mankracht, meer werk levert. Hier zit een grens aan. Het Musiater blijft een platte organisatiestructuur houden, waarbij nadrukkelijk een beroep wordt gedaan op eigen verantwoordelijkheid. Op de jaarrekening 2013 is een accountantscontrole uitgevoerd door Stolwijk-Kelderman accountants fiscalisten te Zevenaar.
18
Jaarverslag Het Musiater 2013
14. Tot slot 2014 stond in het teken van de afsluiting van het project ‘Muziek in de klas’. Maar tegelijkertijd ook de start van nieuwe projecten vanuit ‘Cultuureducatie met Kwaliteit’ en ‘Kinderen maken muziek’ van het Oranjefonds. Hierdoor zijn we in staat om op veel scholen in de Liemers muzieklessen te verzorgen. Met deze impuls-subsidies tonen we de behoefte naar muziek op scholen aan. Het is dan voor de toekomst ook belangrijk om deze lessen te borgen in de school. Tevens zien we een stijging van vraag naar kortlopende cursussen en projecten. Daaruit kunnen we afleiden dat mensen zich nog niet willen binden voor een langere termijn. Toch kunnen we tevreden zijn over de leerlingenaantallen voor de reguliere muzieklessen. Het theaterbezoek is nog niet wat het geweest is, ondanks de vele complimenten over de brede en toegankelijke programmering zet zich dit nog niet om in meer publiek. Maar ook hier kunnen we spreken van een relatieve daling. Zeker met het oog op de landelijke gemiddeldes. We zijn verheugd om het nieuwe Albertusgebouw in Didam weer te mogen betrekken. We zien hier een mooie toekomst in samenwerking met stichting Welcom. Het Musiater is trots op de vele samenwerkingsverbanden. Deze zijn en blijven erg belangrijk. Er kunnen onder andere nieuwe projecten ontwikkeld worden, gezamenlijke subsidie aanvragen en het kan ook efficiency opleveren. We hopen dat voor de komende jaren ook op politiek gebied de rust enigszins terug is zodat wij verder kunnen ondernemen en bouwen aan een cultuurbestendige toekomst voor de Liemers. Relatief gezien levert de investering van de gemeentes heel veel op. Wij doen ons uiterste best om een maximaal rendement te behalen en te werken aan onze maatschappelijk en sociale meerwaarde! Zevenaar, april 2014
19
Jaarverslag Het Musiater 2013
KENGETALLEN Leerlingenaantallen
20
Jaarverslag Het Musiater 2013
21
Jaarverslag Het Musiater 2013
22
Jaarverslag Het Musiater 2013
De muzieklessen worden gegeven op de volgende scholen in 1 of meerdere klassen: De Groene Ring, Duiven De Overlaat, Tolkamer St. Jozef, Loil St. Antonius, Nieuw-Dijk Het Kofschip, Zevenaar St. Martinusschool, Zevenaar OBS Toermalijn, Duiven De Ontdekking, Didam De Toorts, Didam Het Kompas, Didam Albert Schweitzerschool, Didam Aan ongeveer 500 leerlingen wordt wekelijks muziekles gegeven op de school. Dit naast de ad-hoc workshops, projecten en cursussen.
23