KonstruKtief. jaarlijks naslagwerk jaargang 25. Architectuur Constructie actua

2012

Confort 160

# 56

aluminium schuifraam.

Schuift vlot. Isoleert fantastisch.

KonstruKtief jaarlijks naslagwerk • jaargang 25

#56

prijs-kw te

rte

ste We Be

t

u

d

mark

mei l

op

de

alité qu

r prixleu

it alite

bes

jaarlijks naslagwerk • jaargang 25

Konstruktief

2012

marché

on

m Mar

th

e marke

t

auf

de

kt

e

Confort 160 is een uiterst performant, thermisch onderbroken schuifdeursysteem dat de gebruiker een groot bedieningsgemak biedt. Het systeem heeft niet alleen st valu een mooie lijn, maar is ook duurzaam, stabiel be esthetische en opmerkelijk energie-efficiënt. Dankzij zijn maximum vleugelgewicht tot 400 kg vormen grote glasoppervlakken geen enkel probleem. Meer info op www.slimmeramen.be

Architectuur

Constructie

actua

Sapa Building System NV Postadres Industrielaan 17, BE-8810 Lichtervelde Tel. +32 51 72 96 66 Fax +32 51 72 96 89 E-mail [email protected] Website www.sapabuildingsystem.be

Contructief NL.indd 1-3

19/10/12 13:17

Ecologisch bouwen, zonder compromissen.

MINIMALISTISCH DESIGN, MAXIMALE TRANSPARANTIE Buiten komt sierlijk naar binnen: het Artline schuifraam is kunst met een doel. Met de nagenoeg onzichtbare kaders schept Artline licht en ruimte. Het creëert een slank en elegant uitzicht, vooral bij grote raampartijen. Wenst U meer informatie over dit design schuifraam? Surf naar www.artlinebysapa.com waar U de gegevens van de erkende Artline licentiehouders vindt.

Sapa Building System

◼

[email protected]

Wie vandaag bouwt, staat voor een pak uitdagingen. De wetgeving verandert zowat dagelijks. Daarom kunt u maar beter het zekere voor het onzekere nemen en kiezen voor de meest ecologische, maar tegelijk ook de meest economische oplossing. De bouwoplossingen van Xella, met producten als Ytong, Hebel en Silka, staan daarvoor garant. Perfect isolerende materialen die u toelaten om al uw bouwdromen waar te maken. Zonder compromissen. www.xella.be ◼

www.sapabuildingsystem.com

Bouwstenen van een betere toekomst Contructief NL.indd 4-6

XELLA_M11_0001_AD_A4_Bloem_woning_NL.indd 1

19/10/12 07/02/12 13:17 09:53

#56 Inhoud

KonstruKtief jaarlijks naslagwerk • jaargang 25

Architectuur Diep respect voor budget en leefkwaliteit

4

Architect Patrick Lanoye

Carehome of the future

16

Architectenbureau Beliën

Elk huis een prototype

20

Architect Benoist Colin

Duurzame herbestemming

24

LD2 Architecture

Cultureel Centrum ‘Den Amer’

28

Architect Achille Vandormael

Geslaagde upgrade van het shopping center van Nijvel Een nieuw woonconcept…

62

36°8 sprl

Bij de ouders op dak

76

Architect Tom Steyls

Een meer en meer geperfectioneerd vak

82

Architect Thierry Duhem

Vernieuwende stadsprojecten

Globale aanpak voor toekomstgerichte flexibiliteit

56

Architect Cédric Van Haeren

86

Arter

32

Architectenteam Kathleen Nuyens

Glazen blikvanger

38

Devolder Architecten

Uitbreiding brengt sterke uitstraling met een groen karakter Creatieve ziel

Schrijnwerk in dienst van minimalistische architectuur

90

Constructeur J. Van De Putte & Zonen

94

Architectenkantoor Anne-Marie Thayse

48

Jan Abbeloos

De passie voor hoogwaardig vakwerk

102

Mauro Giallombardo

De poëzie van architectuur

52

Pierre Hebbelinck & Pierre de Wit

Constructie

actua

Essenta Living

10

Ytong- kimblokken, oplossing voor muurvoet van gevels

31

70

Omvangrijke duurzaamheidmissie in Sustainability Report van Xella

68

98

Hebel-dakplaten: altijd een juiste keuze

73

Brick ‘n Wood

Cellenbetonplaten als designelement

42

Architect Van Caelenberg

‘Boom’- gebouw voor justitie Hasaletum nv

Bouwen op vertrouwen… Matexi Namen & Henegouwen

Milieu- en budgetbewuste architectuur

104

Architect Els Van Looy

‘Konstructief’ is een uitgave van Symeta nv in opdracht van Xella BE nv/sa en Sapa Building System nv. Eindredactie Nicole Wuyts Redactie Eduard Coddé Stavie Deroc Chloé Martin Tim Vanhove Lieven Vanlerberghe

Vorm, druk en afwerking Symeta nv Beertsestraat 273 1500 Halle T. +32 2 360 01 90 F. +32 2 360 03 35 [email protected] www.symeta.be Advertentiewerving Xella BE nv/sa

Xella BE nv/sa Kruikbeeksesteenweg 24 B-2070 Burcht T. +32 3 250 47 00 F. +32 3 250 47 06 [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] www.xella.be www.xellahebel.fr

Sapa Building System nv Industrielaan 17 B-8810 Lichtervelde T + 32 51 72 96 66 F +32 51 72 96 89 [email protected] www.sapabuildingsystem.be

www.konstruktief.be 1 Konstruktief NL.indb 1

19/10/12 13:10

tekst: jos cox editoriaal

KLIMAAT, ENERGIE EN DUURZAAMHEID: DE ENERGIEEFFICIENTIE RICHTLIJN Het belangrijkste Europese energiedossier van 2012 is

terug te dringen. Aangezien gebouwen 40% van het

zonder twijfel de energie-efficiëntie richtlijn. Hierin staan

wereldwijde energieverbruik opslorpen, doet deze maatregel

verplichtingen voor overheden voor het energiegebruik in

niet enkel de energierekening dalen, maar betekent ze ook

overheidsgebouwen en de aanschaf van energie-efficiënte

een stimulans (en extra jobs) voor de sterk door de crisis

producten en diensten. Energie-efficiëntie is het middel bij

getroffen bouwsector.

uitstek om snel en goedkoop energie te besparen waarbij de voordelen rechtstreeks zouden moeten gaan naar

Het belang van renovatie kan nauwelijks onderschat

degene die de inspanningen levert (wij allemaal).

worden. Het verbetert niet alleen het energieverbruik van oudere gebouwen maar o.a. ook de esthetiek, de lucht- en

Op 11 september 2012 stemde het Europees Parlement

vochtkwaliteit, de veiligheid, de gebruiksvriendelijkheid ….

in met het voorstel voor de herziene richtlijn. Op 4 oktober

Vermits jaarlijks slechts 1% van ons gebouwenpatrimonium

keurde ook de Europese Raad deze richtlijn goed.

op een energetisch verantwoord peil wordt gebracht door nieuwbouw, ligt hier een gigantische mogelijkheid om

U bedenkt het en wij bouwen het.

Waarover gaat het? In haar 2020 strategie stelt Europa drie

besparingsdoelstellingen te bereiken. Bovendien dateert

doelstellingen voorop: een 20% daling van broeikasgassen,

ongeveer 80% van ons vastgoedpark in stedelijke gebieden

20% meer hernieuwbare energie en 20% meer energie-

van voor 1980 en is dus nauwelijks geïsoleerd.

efficiëntie. De twee eerste doelstellingen zitten behoorlijk

Een geslaagde renovatie van gebouwen kan het

op schema en zullen ongetwijfeld worden bereikt. Voor

energiegebruik terugdringen met een factor 5.

de energie-efficiënte doelstelling ligt men echter hopeloos achter op het schema. De nieuwe richtlijn is bedoeld om

Zowel in de woning- als utiliteitsbouw neemt renovatie een

hieraan te verhelpen.

steeds grotere plaats in. Woningen worden heringericht en aangepast aan hedendaags comfort en duurzaamheideisen.

Wie een gebouw ontwerpt, staat voor enorme uitdagingen. Of het nu gaat om een woonhuis of een groter project, je gaat elke keer op zoek naar de grenzen van de mogelijkheden.

De richtlijn verplicht lidstaten energiebesparingdoelstellingen

Historische gebouwen en bedrijfspanden krijgen nieuwe

op te stellen om vanaf 2014 een verbetering van 1,5%

bestemmingen en worden gemoderniseerd. Een aantal

per jaar te bereiken. Een van de belangrijkste maatregelen

voorbeelden van geslaagde renovatieprojecten vindt u in

is de verplichting om vanaf 1 januari 2014 ten minste 3%

deze uitgave van Konstruktief.

van de totale vloeroppervlakte van overheidsgebouwen

En die grenzen worden verlegd. Elke dag. De bouwoplossingen van Xella, met producten

jaarlijks te renoveren. Met deze renovaties beoogt men de

als Ytong, Hebel en Silka, staan daarvoor garant. Dankzij deze performante materialen

energieconsumptie van deze gebouwen met ong. 75%

Alvast veel leesgenot!

kan u elke constructie wapenen tegen de uitdagingen van morgen. www.xella.be

2 Konstruktief NL.indb 2-3

Bouwstenen van een betere toekomst

3 19/10/12 13:10

tekst: jos cox editoriaal

KLIMAAT, ENERGIE EN DUURZAAMHEID: DE ENERGIEEFFICIENTIE RICHTLIJN Het belangrijkste Europese energiedossier van 2012 is

terug te dringen. Aangezien gebouwen 40% van het

zonder twijfel de energie-efficiëntie richtlijn. Hierin staan

wereldwijde energieverbruik opslorpen, doet deze maatregel

verplichtingen voor overheden voor het energiegebruik in

niet enkel de energierekening dalen, maar betekent ze ook

overheidsgebouwen en de aanschaf van energie-efficiënte

een stimulans (en extra jobs) voor de sterk door de crisis

producten en diensten. Energie-efficiëntie is het middel bij

getroffen bouwsector.

uitstek om snel en goedkoop energie te besparen waarbij de voordelen rechtstreeks zouden moeten gaan naar

Het belang van renovatie kan nauwelijks onderschat

degene die de inspanningen levert (wij allemaal).

worden. Het verbetert niet alleen het energieverbruik van oudere gebouwen maar o.a. ook de esthetiek, de lucht- en

Op 11 september 2012 stemde het Europees Parlement

vochtkwaliteit, de veiligheid, de gebruiksvriendelijkheid ….

in met het voorstel voor de herziene richtlijn. Op 4 oktober

Vermits jaarlijks slechts 1% van ons gebouwenpatrimonium

keurde ook de Europese Raad deze richtlijn goed.

op een energetisch verantwoord peil wordt gebracht door nieuwbouw, ligt hier een gigantische mogelijkheid om

U bedenkt het en wij bouwen het.

Waarover gaat het? In haar 2020 strategie stelt Europa drie

besparingsdoelstellingen te bereiken. Bovendien dateert

doelstellingen voorop: een 20% daling van broeikasgassen,

ongeveer 80% van ons vastgoedpark in stedelijke gebieden

20% meer hernieuwbare energie en 20% meer energie-

van voor 1980 en is dus nauwelijks geïsoleerd.

efficiëntie. De twee eerste doelstellingen zitten behoorlijk

Een geslaagde renovatie van gebouwen kan het

op schema en zullen ongetwijfeld worden bereikt. Voor

energiegebruik terugdringen met een factor 5.

de energie-efficiënte doelstelling ligt men echter hopeloos achter op het schema. De nieuwe richtlijn is bedoeld om

Zowel in de woning- als utiliteitsbouw neemt renovatie een

hieraan te verhelpen.

steeds grotere plaats in. Woningen worden heringericht en aangepast aan hedendaags comfort en duurzaamheideisen.

Wie een gebouw ontwerpt, staat voor enorme uitdagingen. Of het nu gaat om een woonhuis of een groter project, je gaat elke keer op zoek naar de grenzen van de mogelijkheden.

De richtlijn verplicht lidstaten energiebesparingdoelstellingen

Historische gebouwen en bedrijfspanden krijgen nieuwe

op te stellen om vanaf 2014 een verbetering van 1,5%

bestemmingen en worden gemoderniseerd. Een aantal

per jaar te bereiken. Een van de belangrijkste maatregelen

voorbeelden van geslaagde renovatieprojecten vindt u in

is de verplichting om vanaf 1 januari 2014 ten minste 3%

deze uitgave van Konstruktief.

van de totale vloeroppervlakte van overheidsgebouwen

En die grenzen worden verlegd. Elke dag. De bouwoplossingen van Xella, met producten

jaarlijks te renoveren. Met deze renovaties beoogt men de

als Ytong, Hebel en Silka, staan daarvoor garant. Dankzij deze performante materialen

energieconsumptie van deze gebouwen met ong. 75%

Alvast veel leesgenot!

kan u elke constructie wapenen tegen de uitdagingen van morgen. www.xella.be

2 Konstruktief NL.indb 2-3

Bouwstenen van een betere toekomst

3 19/10/12 13:10

Tekst: Eduard Coddé Fotografie: Dries Van den Brande ARCHITECTUUR

Diep respect voor budget en leefkwaliteit Architect Patrick Lanoye

p.lan-concept

Architect Patrick Lanoye is er voor de bouwheer. Hij is zich volledig bewust van de bouwkost en de impact op het gezinsbudget van elke opdrachtgever. Daarom is voor hem de organisatie van het woongegeven de essentie van elk ontwerp. Het efficiënt benutten van de beschikbare vierkante meters is de uitgangsbasis. Patrick Lanoye studeerde af in 1991 om na de obligate twee jaar stage in 1993 de weg van zelfstandig architect in te slaan. Tijdens de stageperiode deed hij al enkele eigen projecten en na de keuze voor een zelfstandige toekomst volgde al snel een eerste medewerker ter versterking. Zo groeide ‘p.lan-concept’ uit als architectenbureau met vier medewerkers en zijn echtgenote als administratieve ondersteuning.

Nieuwbouw en renovatie Met ‘p.lan-concept’ richt Patrick Lanoye zich hoofdzakelijk op de particuliere woningbouw. De opdrachtenportefeuille wordt vrij evenwichtig opgedeeld met zowel nieuwbouw als renovatieprojecten, al is de vraag naar verbouwingen en renovatie toch merkbaar stijgend. Naast particuliere opdrachten is ook de wereld van sociale woningbouw vertrouwd terrein voor Patrick Lanoye en zijn team. Ook hier gaat het zowel om nieuwbouw als renovatie. Ongeacht de aard van de opdracht staat ‘p.lan-concept’ voor een professionele begeleiding van begin- tot eindfase, rekening houdend met de verwachtingen, wensen en budget van de opdrachtgever.

Gevraagd naar zijn favoriete architectuurstijl antwoordt PatrickLanoye spontaan ‘hedendaags’. Hij nuanceert echter al even spontaan: “Het gaat altijd om het budget van de klant dat ons wordt toevertrouwd. Ik zie het als architect dan ook als mijn taak om altijd het maximum te halen uit dat bouwbudget."

4 Konstruktief NL.indb 4-5

5 19/10/12 13:11

Tekst: Eduard Coddé Fotografie: Dries Van den Brande ARCHITECTUUR

Diep respect voor budget en leefkwaliteit Architect Patrick Lanoye

p.lan-concept

Architect Patrick Lanoye is er voor de bouwheer. Hij is zich volledig bewust van de bouwkost en de impact op het gezinsbudget van elke opdrachtgever. Daarom is voor hem de organisatie van het woongegeven de essentie van elk ontwerp. Het efficiënt benutten van de beschikbare vierkante meters is de uitgangsbasis. Patrick Lanoye studeerde af in 1991 om na de obligate twee jaar stage in 1993 de weg van zelfstandig architect in te slaan. Tijdens de stageperiode deed hij al enkele eigen projecten en na de keuze voor een zelfstandige toekomst volgde al snel een eerste medewerker ter versterking. Zo groeide ‘p.lan-concept’ uit als architectenbureau met vier medewerkers en zijn echtgenote als administratieve ondersteuning.

Nieuwbouw en renovatie Met ‘p.lan-concept’ richt Patrick Lanoye zich hoofdzakelijk op de particuliere woningbouw. De opdrachtenportefeuille wordt vrij evenwichtig opgedeeld met zowel nieuwbouw als renovatieprojecten, al is de vraag naar verbouwingen en renovatie toch merkbaar stijgend. Naast particuliere opdrachten is ook de wereld van sociale woningbouw vertrouwd terrein voor Patrick Lanoye en zijn team. Ook hier gaat het zowel om nieuwbouw als renovatie. Ongeacht de aard van de opdracht staat ‘p.lan-concept’ voor een professionele begeleiding van begin- tot eindfase, rekening houdend met de verwachtingen, wensen en budget van de opdrachtgever.

Gevraagd naar zijn favoriete architectuurstijl antwoordt PatrickLanoye spontaan ‘hedendaags’. Hij nuanceert echter al even spontaan: “Het gaat altijd om het budget van de klant dat ons wordt toevertrouwd. Ik zie het als architect dan ook als mijn taak om altijd het maximum te halen uit dat bouwbudget."

4 Konstruktief NL.indb 4-5

5 19/10/12 13:11

Vanzelfsprekende keuze voor energie-efficiënt bouwen

Eigen woning met loftgevoel

een eigen rijk toebedeeld op het gelijkvloers, de verdieping

De oversteken zijn bijkomend geïsoleerd met

werd voorbehouden aan een heel open leefruimte met

YtongMultipor. Gezien de grote glasoppervlakken is

De keuze voor Ytong wordt grotendeels bepaald door

De eigen thuis voor de architect moest een

keuken en op het hoogste niveau kunnen de ouders

gekozen voor vierseizoenenglas.

de stijlkeuze voor de architectuur, al zijn de snel strenger

laagenergetische woning worden, gebouwd met

zich terugtrekken in hun master bedroom. Een verticale

Op alle niveaus is vloerverwarming uitgelegd met lage

wordende EPB-normen ontegensprekelijk ook een

duurzame, onderhoudsvriendelijke materialen en een

circulatie-as onder de vorm van een stalen trapstructuur

insteektemperatuur, opgewekt door een lucht/water-

stimulans om vaker naar cellenbeton te grijpen.

loftgevoel met hoge plafonds zou de woonbeleving typeren.

met houten treden fungeert tevens als lichtschacht.

warmtepomp. De benodigde elektrische energie voor de

“Het oplossen van koudebruggen is zeker een

De oriëntatie van de woning speelt een belangrijke rol

Patrick Lanoye vertrok vanuit een staalskelet omwille

warmtepomp wordt zelf opgewekt m.b.v. zonnepanelen.

doorslaggevend argument”, leert de ervaring bij de

om het doel te bereiken. De noordzijde (rechter zijgevel)

van de gewenste openheid in het interieur en de grote

“De woning is grotendeels zelfbedruipend voor wat de

architect. “Vooral moeilijke details laten zich eenvoudig

is volledig gesloten gehouden.

flexibiliteit naar indeling of eventuele latere herschikking

energievoorziening betreft”, getuigt Patrick Lanoye.

oplossen met Ytong”.

Het bouwterrein lag een meter boven straatniveau

van de woonfuncties. Ytong-cellenbetonblokken vormen

De ventilatie en verlichting zitten op de verdieping

Waar een moderne stijl en een gevelafwerking met sierpleister

en stedenbouw schreef een hoogte van 6 m voor.

hierop het logisch complement omwille van de isolerende

esthetisch weggewerkt in een sleuf in het verlaagde

bijna automatisch verbonden zaten aan de keuze voor Ytong,

De hogere ligging liet toe veel licht binnen te halen en

eigenschappen in functie tot de beoogde energieprestatie.

plafondvlak. Zo zijn er geen ontsierende roosters zichtbaar

ligt vandaag het gebruik van dit materiaal breder. Vaak wordt

toch de nodige privacy te verzekeren. De woonfuncties

Er is gebruik gemaakt van 30 cm Ytong-blokken.

en kan de verlichting wanneer nodig altijd gemakkelijk

gekozen voor een gevelopbouw met 20 cm Ytong-blokken,

werden als volgt verdeeld: de jongste bewoners kregen

worden bijgesteld. Het plafondvlak loopt door in de luifel

4 à 5 cm isolatie en gevelsteen als afwerking. “Ook voor een

boven het terras.

landelijke stijl biedt Ytong vandaag het perfecte antwoord om

Domotica werd overwogen, maar niet weerhouden.

energie-efficiënt te bouwen” beaamt Patrick Lanoye.

Wel is er een avantgardistische toegangscontrole met vingerafdrukherkenning.

Patrick Lanoye ziet de verantwoordelijkheid van de architect toenemen en acht de samenwerking in teamverband dan ook onontbeerlijk. “Naast de gebruikelijke taken van een architectenbureau is steeds meer expertise op het vlak van energiemanagement vereist” getuigt hij. “Met de verplichting tot passief bouwen die voor de deur staat en de resultaatverbintenis voor de architect, wordt dat nog meer het geval”. Toch ziet Patrick Lanoye dit als een goede evolutie, een evolutie die noopt tot zelfcontrole: “Architectuur is nu veel meer dan een plan tekenen. Men moet concreet weten waar het over gaat, voortdurend bijscholen”.

6 Konstruktief NL.indb 6-7

Patrick Lanoye ontwierp het interieur als deel van de architectuur. Zo is de indeling van het gelijkvloers opgevat als ‘woning-in-woning’ en tot halve hoogte verzonken in het terrein. Ze laat zich op elk ogenblik eenvoudig wijzigen, bv. om er het architectenbureau in te huisvesten wanneer de jongeren niet langer meer thuis wonen. Op de verdieping is een volume ingezet dat als berging en bijkeuken fungeert, maar evenzeer een deel van de keukeninrichting integreert. Alle deuren zijn kamerhoog uitgevoerd en liggen in het wandvlak verzonken.

7 19/10/12 13:11

Vanzelfsprekende keuze voor energie-efficiënt bouwen

Eigen woning met loftgevoel

een eigen rijk toebedeeld op het gelijkvloers, de verdieping

De oversteken zijn bijkomend geïsoleerd met

werd voorbehouden aan een heel open leefruimte met

YtongMultipor. Gezien de grote glasoppervlakken is

De keuze voor Ytong wordt grotendeels bepaald door

De eigen thuis voor de architect moest een

keuken en op het hoogste niveau kunnen de ouders

gekozen voor vierseizoenenglas.

de stijlkeuze voor de architectuur, al zijn de snel strenger

laagenergetische woning worden, gebouwd met

zich terugtrekken in hun master bedroom. Een verticale

Op alle niveaus is vloerverwarming uitgelegd met lage

wordende EPB-normen ontegensprekelijk ook een

duurzame, onderhoudsvriendelijke materialen en een

circulatie-as onder de vorm van een stalen trapstructuur

insteektemperatuur, opgewekt door een lucht/water-

stimulans om vaker naar cellenbeton te grijpen.

loftgevoel met hoge plafonds zou de woonbeleving typeren.

met houten treden fungeert tevens als lichtschacht.

warmtepomp. De benodigde elektrische energie voor de

“Het oplossen van koudebruggen is zeker een

De oriëntatie van de woning speelt een belangrijke rol

Patrick Lanoye vertrok vanuit een staalskelet omwille

warmtepomp wordt zelf opgewekt m.b.v. zonnepanelen.

doorslaggevend argument”, leert de ervaring bij de

om het doel te bereiken. De noordzijde (rechter zijgevel)

van de gewenste openheid in het interieur en de grote

“De woning is grotendeels zelfbedruipend voor wat de

architect. “Vooral moeilijke details laten zich eenvoudig

is volledig gesloten gehouden.

flexibiliteit naar indeling of eventuele latere herschikking

energievoorziening betreft”, getuigt Patrick Lanoye.

oplossen met Ytong”.

Het bouwterrein lag een meter boven straatniveau

van de woonfuncties. Ytong-cellenbetonblokken vormen

De ventilatie en verlichting zitten op de verdieping

Waar een moderne stijl en een gevelafwerking met sierpleister

en stedenbouw schreef een hoogte van 6 m voor.

hierop het logisch complement omwille van de isolerende

esthetisch weggewerkt in een sleuf in het verlaagde

bijna automatisch verbonden zaten aan de keuze voor Ytong,

De hogere ligging liet toe veel licht binnen te halen en

eigenschappen in functie tot de beoogde energieprestatie.

plafondvlak. Zo zijn er geen ontsierende roosters zichtbaar

ligt vandaag het gebruik van dit materiaal breder. Vaak wordt

toch de nodige privacy te verzekeren. De woonfuncties

Er is gebruik gemaakt van 30 cm Ytong-blokken.

en kan de verlichting wanneer nodig altijd gemakkelijk

gekozen voor een gevelopbouw met 20 cm Ytong-blokken,

werden als volgt verdeeld: de jongste bewoners kregen

worden bijgesteld. Het plafondvlak loopt door in de luifel

4 à 5 cm isolatie en gevelsteen als afwerking. “Ook voor een

boven het terras.

landelijke stijl biedt Ytong vandaag het perfecte antwoord om

Domotica werd overwogen, maar niet weerhouden.

energie-efficiënt te bouwen” beaamt Patrick Lanoye.

Wel is er een avantgardistische toegangscontrole met vingerafdrukherkenning.

Patrick Lanoye ziet de verantwoordelijkheid van de architect toenemen en acht de samenwerking in teamverband dan ook onontbeerlijk. “Naast de gebruikelijke taken van een architectenbureau is steeds meer expertise op het vlak van energiemanagement vereist” getuigt hij. “Met de verplichting tot passief bouwen die voor de deur staat en de resultaatverbintenis voor de architect, wordt dat nog meer het geval”. Toch ziet Patrick Lanoye dit als een goede evolutie, een evolutie die noopt tot zelfcontrole: “Architectuur is nu veel meer dan een plan tekenen. Men moet concreet weten waar het over gaat, voortdurend bijscholen”.

6 Konstruktief NL.indb 6-7

Patrick Lanoye ontwierp het interieur als deel van de architectuur. Zo is de indeling van het gelijkvloers opgevat als ‘woning-in-woning’ en tot halve hoogte verzonken in het terrein. Ze laat zich op elk ogenblik eenvoudig wijzigen, bv. om er het architectenbureau in te huisvesten wanneer de jongeren niet langer meer thuis wonen. Op de verdieping is een volume ingezet dat als berging en bijkeuken fungeert, maar evenzeer een deel van de keukeninrichting integreert. Alle deuren zijn kamerhoog uitgevoerd en liggen in het wandvlak verzonken.

7 19/10/12 13:11

Silka weerstaat een studentenstootje

per jaar. Grote afwijkingen t.o.v. het gemiddelde komen

Een investeerder stelde architect Patrick Lanoye de vraag

onmiddellijk aan de oppervlakte. Aanwezigheidsdetectie zit

om een project voor studentenflats te ontwerpen. Het door

gekoppeld aan de werking van de ventilatie, maar laat ook

de investeerder aangekochte oude pand was een voormalig

toe verliezen door niet gedoofde verlichting te vermijden of

hotel / café. De Stad Brugge gaf eerder uitzonderlijk toelating

de veiligheid te verhogen door het automatisch uitschakelen

tot slopen van het bestaande pand, maar legde wel heel wat

van een vergeten kookplaat…

eisen op naar het nieuwbouwproject.

Alle flats waren in geen tijd verhuurd. Een studentikoos

Patrick Lanoye en zijn team slaagden erin binnen het

woonproject waar vele studenten ongeduldig voor in de

opgelegde wettelijke kader een dozijn studentenflats onder

rij staan!

te brengen op het beschikbare bouwterrein.

Gezellige efficiëntie De toegang tot het gebouw is als fietsenstalling uitgewerkt, waardoor meteen ook tegemoet kon worden gekomen aan de eis tot toegankelijkheid voor minder validen. Een energiezuinige van kleur wisselende LED-verlichting zorgt voor een gezellige noot en draagt bij tot het veiligheidsgevoel. Hierna volgt een gemeenschapsruimte, nog een door de Stad Brugge opgelegde eis. Aan de muur hangen zitzakken (‘bean-bags’) als bemeubeling voor een ontmoeting tussen de bewoners en/of gasten. Aanpalend is er een kleine binnentuin met keien. Doorheen het ganse gebouw is er Internetdistributie.

Voor de realisatie viel de keuze op Silka-vellingkantblokken. De argumentatie hiervoor is veelzijdig: de thermische en zeker ook akoestische isolatie-eigenschappen sluiten perfect aan bij dit project. Silka vellingkantblokken kunnen ook tegen een stootje, wat de eigenaar zelf uitprobeerde door er met een sleutel in te krassen. Beschadiging bleef uit. Tenslotte kunnen de Silka-vellingkantblokken ook zonder verdere afwerking zichtbaar blijven, al koos de eigenaar hier wel voor schilderwerken.

Op alle bouwlagen is vloerverwarming toegepast, gevoed via een warmtepomp die via dieptesonderingen gebruik maakt van geothermische warmte. Het ventilatiesysteem speelt een belangrijke rol in het energiezuinige binnenklimaatbeheer. Brandveiligheid was uiteraard een strenge vereiste voor dit ontwerp. Zo zijn alle toegangsdeuren tot de studentenflats branddeuren en hangen er overal brandhaspels. Het ganse gebouw is uitgerust met zowel automatische als manuele brandmelding. Energiezuinige LED-verlichting in de gemeenschappelijke delen draagt bij tot het veiligheidsgevoel.

Monitoring De eigenaar van het flatgebouw opteerde voor een gesofisticeerde domotica-installatie, uitgevoerd door het Brugse S.I.L.VER.bvba, die een alles overkoepelende monitoring toelaat van het energieverbruik. Via een smartphone kan op elk ogenblik het verbruik per flat opgevraagd worden en dat momenteel, per maand of

8 Konstruktief NL.indb 8-9

■■ P.LAN-CONCEPT bvba Architect Patrick Lanoye Baron Ruzettelaan 160 8310 Brugge T. +32 50 37 53 53 [email protected] www.planconcept.be

De Silka-buitenmuren van de studentenflats te Brugge zijn afgewerkt met rode gevelsteen. Binnen werden de muren tussen de flats steeds dubbel uitgevoerd met spouw. Dit met het oog op een maximale akoestische kwaliteit.

9 19/10/12 13:11

Silka weerstaat een studentenstootje

per jaar. Grote afwijkingen t.o.v. het gemiddelde komen

Een investeerder stelde architect Patrick Lanoye de vraag

onmiddellijk aan de oppervlakte. Aanwezigheidsdetectie zit

om een project voor studentenflats te ontwerpen. Het door

gekoppeld aan de werking van de ventilatie, maar laat ook

de investeerder aangekochte oude pand was een voormalig

toe verliezen door niet gedoofde verlichting te vermijden of

hotel / café. De Stad Brugge gaf eerder uitzonderlijk toelating

de veiligheid te verhogen door het automatisch uitschakelen

tot slopen van het bestaande pand, maar legde wel heel wat

van een vergeten kookplaat…

eisen op naar het nieuwbouwproject.

Alle flats waren in geen tijd verhuurd. Een studentikoos

Patrick Lanoye en zijn team slaagden erin binnen het

woonproject waar vele studenten ongeduldig voor in de

opgelegde wettelijke kader een dozijn studentenflats onder

rij staan!

te brengen op het beschikbare bouwterrein.

Gezellige efficiëntie De toegang tot het gebouw is als fietsenstalling uitgewerkt, waardoor meteen ook tegemoet kon worden gekomen aan de eis tot toegankelijkheid voor minder validen. Een energiezuinige van kleur wisselende LED-verlichting zorgt voor een gezellige noot en draagt bij tot het veiligheidsgevoel. Hierna volgt een gemeenschapsruimte, nog een door de Stad Brugge opgelegde eis. Aan de muur hangen zitzakken (‘bean-bags’) als bemeubeling voor een ontmoeting tussen de bewoners en/of gasten. Aanpalend is er een kleine binnentuin met keien. Doorheen het ganse gebouw is er Internetdistributie.

Voor de realisatie viel de keuze op Silka-vellingkantblokken. De argumentatie hiervoor is veelzijdig: de thermische en zeker ook akoestische isolatie-eigenschappen sluiten perfect aan bij dit project. Silka vellingkantblokken kunnen ook tegen een stootje, wat de eigenaar zelf uitprobeerde door er met een sleutel in te krassen. Beschadiging bleef uit. Tenslotte kunnen de Silka-vellingkantblokken ook zonder verdere afwerking zichtbaar blijven, al koos de eigenaar hier wel voor schilderwerken.

Op alle bouwlagen is vloerverwarming toegepast, gevoed via een warmtepomp die via dieptesonderingen gebruik maakt van geothermische warmte. Het ventilatiesysteem speelt een belangrijke rol in het energiezuinige binnenklimaatbeheer. Brandveiligheid was uiteraard een strenge vereiste voor dit ontwerp. Zo zijn alle toegangsdeuren tot de studentenflats branddeuren en hangen er overal brandhaspels. Het ganse gebouw is uitgerust met zowel automatische als manuele brandmelding. Energiezuinige LED-verlichting in de gemeenschappelijke delen draagt bij tot het veiligheidsgevoel.

Monitoring De eigenaar van het flatgebouw opteerde voor een gesofisticeerde domotica-installatie, uitgevoerd door het Brugse S.I.L.VER.bvba, die een alles overkoepelende monitoring toelaat van het energieverbruik. Via een smartphone kan op elk ogenblik het verbruik per flat opgevraagd worden en dat momenteel, per maand of

8 Konstruktief NL.indb 8-9

■■ P.LAN-CONCEPT bvba Architect Patrick Lanoye Baron Ruzettelaan 160 8310 Brugge T. +32 50 37 53 53 [email protected] www.planconcept.be

De Silka-buitenmuren van de studentenflats te Brugge zijn afgewerkt met rode gevelsteen. Binnen werden de muren tussen de flats steeds dubbel uitgevoerd met spouw. Dit met het oog op een maximale akoestische kwaliteit.

9 19/10/12 13:11

Tekst: TiM Vanhove Fotografie: Essenta Living Constructie

Eenvoudig en efficiënt passief bouwen Brick ‘n Wood

10 Konstruktief NL.indb 10-11

Vertrekkend vanuit de troeven van houtskeletbouw en de traditionele bouwmethode ontwikkelde de Roeselaarse bouwonderneming Essenta Living het Brick ’n Woodbouwprocedé. Het principe combineert het beste uit beide technieken tot een hybride bouwmethode. Die resulteert in een comfortabele én energiezuinige woning. Als materiaal voor de traditionele bouwmethode liet Essenta Living zijn oog vallen op Silka kalkzandsteen, onder meer omwille van zijn hoge massa en duurzame troeven.

Essenta Living

11 19/10/12 13:11

Tekst: TiM Vanhove Fotografie: Essenta Living Constructie

Eenvoudig en efficiënt passief bouwen Brick ‘n Wood

10 Konstruktief NL.indb 10-11

Vertrekkend vanuit de troeven van houtskeletbouw en de traditionele bouwmethode ontwikkelde de Roeselaarse bouwonderneming Essenta Living het Brick ’n Woodbouwprocedé. Het principe combineert het beste uit beide technieken tot een hybride bouwmethode. Die resulteert in een comfortabele én energiezuinige woning. Als materiaal voor de traditionele bouwmethode liet Essenta Living zijn oog vallen op Silka kalkzandsteen, onder meer omwille van zijn hoge massa en duurzame troeven.

Essenta Living

11 19/10/12 13:11

Essenta Living innoveert in de passiefbouwmethodes.

waarvan de eerste verdieping uitkraagt ten opzichte van het

Na de gangbare houtskeletbouw en de massiefpassiefbouw

gelijkvloerse niveau. Voordeel van die ontwerpingreep is

(met geperforeerde snelbouwstenen) introduceert het

dan weer dat de verdieping als zonwering fungeert voor de

Brick ’n Wood op de markt. Dit is een slimme combinatie

gelijkvloerse verdieping.

van een echt massieve draagstructuur (Brick) in Silka kalkzandsteen en een houtskeletbouw (Wood) opgevuld met

Een ander belangrijk aandachtspunt in het ontwerp was

glaswolisolatie. De combinatie van beide materialen laat niet

de oriëntatie. Die is met behulp van gespecialiseerde

alleen toe de woningen eenvoudig en efficiënt te bouwen,

software zo uitgekiend dat de woning maximaal profiteert

maar biedt nog tal van andere voordelen. Welke die troeven

van zonnewinsten, zonder dat het risico op oververhitting te

zijn, demonstreert de bouwfirma in de ontwikkeling en

hoog wordt. Het toepassen van zonwering was een tweede

bouw van een model-nulenergiewoning in Torhout. In het

factor om oververhitting tegen te gaan. Een ander aspect

ontwerp van die woning vertrok ontwerpbureau denc!-

was de keuze om voor de constructie voldoende massieve

studio van de Trias Energetica, u weet wel: beperk in

bouwmaterialen te gebruiken. Die nemen warmte op en

eerste plaats de energievraag (stap 1), gebruik vervolgens

geven die weer af wanneer het in de ruimte koeler wordt.

hernieuwbare energiebronnen (stap 2) en maak tot slot

Daarnaast toppen ze ook de pieken van warme zomerdagen

gebruik van fossiele brandstoffen voor het invullen van de

af. Dat is meteen één van de eerste redenen waarom Silka

resterende energievraag (stap 3). De ontwerpers zochten

kalkzandsteen in het vizier kwam als materiaal voor de

daarbij naar een gezond evenwicht tussen architectuur en

massieve draagstructuur. Kalkzandsteen is - na beton – het

de optimale compactheid. Dat resulteert in een ontwerp

bouwmateriaal met de hoogste massa.

Passiefbouw als standaard Voor de bouw van de modelwoning kozen bouwheer en ontwerper voor de passiefhuisstandaard. In ons land beschouwen we een passiefwoning nog altijd als de noodzakelijke opstap naar een nulenergiewoning. Een passiefhuis biedt een goed binnenklimaat, zowel in de winter als in de zomer, zonder daarvoor gebruik te maken van een traditionele verwarmingsinstallatie. Het totale energieverbruik ligt dan ook gemiddeld 75% lager dan in een traditionele nieuwbouwwoning. Eén van de speerpunten in het passiefhuisconcept is het beperken van de warmteverliezen door een doorgedreven isolatie. Daar ligt nu net één van de troeven van het Brick ’n Wood-concept. De dragende wanden zijn immers opgetrokken in kalkzandsteen waartegen een houtskeletmantel komt die op zijn beurt is opgevuld met een 30cm dikke glaswolisolatie. Het houten frame kreeg een afwerking in leien of vezelcementplaten. Die wandopbouw biedt een U-waarde 0,105 W/m²K.

Ook in het behalen van een goede luchtdichtheid is het gebruik van Silka kalkzandsteen een pluspunt. De blokken worden immers verlijmd. Deze techniek heeft voor op het klassieke metselen dat er minder of zelfs nauwelijks openingen in de voegen aanwezig zijn. Dat bevordert de luchtdichtheid gevoelig.

12 Konstruktief NL.indb 12-13

13 19/10/12 13:11

Essenta Living innoveert in de passiefbouwmethodes.

waarvan de eerste verdieping uitkraagt ten opzichte van het

Na de gangbare houtskeletbouw en de massiefpassiefbouw

gelijkvloerse niveau. Voordeel van die ontwerpingreep is

(met geperforeerde snelbouwstenen) introduceert het

dan weer dat de verdieping als zonwering fungeert voor de

Brick ’n Wood op de markt. Dit is een slimme combinatie

gelijkvloerse verdieping.

van een echt massieve draagstructuur (Brick) in Silka kalkzandsteen en een houtskeletbouw (Wood) opgevuld met

Een ander belangrijk aandachtspunt in het ontwerp was

glaswolisolatie. De combinatie van beide materialen laat niet

de oriëntatie. Die is met behulp van gespecialiseerde

alleen toe de woningen eenvoudig en efficiënt te bouwen,

software zo uitgekiend dat de woning maximaal profiteert

maar biedt nog tal van andere voordelen. Welke die troeven

van zonnewinsten, zonder dat het risico op oververhitting te

zijn, demonstreert de bouwfirma in de ontwikkeling en

hoog wordt. Het toepassen van zonwering was een tweede

bouw van een model-nulenergiewoning in Torhout. In het

factor om oververhitting tegen te gaan. Een ander aspect

ontwerp van die woning vertrok ontwerpbureau denc!-

was de keuze om voor de constructie voldoende massieve

studio van de Trias Energetica, u weet wel: beperk in

bouwmaterialen te gebruiken. Die nemen warmte op en

eerste plaats de energievraag (stap 1), gebruik vervolgens

geven die weer af wanneer het in de ruimte koeler wordt.

hernieuwbare energiebronnen (stap 2) en maak tot slot

Daarnaast toppen ze ook de pieken van warme zomerdagen

gebruik van fossiele brandstoffen voor het invullen van de

af. Dat is meteen één van de eerste redenen waarom Silka

resterende energievraag (stap 3). De ontwerpers zochten

kalkzandsteen in het vizier kwam als materiaal voor de

daarbij naar een gezond evenwicht tussen architectuur en

massieve draagstructuur. Kalkzandsteen is - na beton – het

de optimale compactheid. Dat resulteert in een ontwerp

bouwmateriaal met de hoogste massa.

Passiefbouw als standaard Voor de bouw van de modelwoning kozen bouwheer en ontwerper voor de passiefhuisstandaard. In ons land beschouwen we een passiefwoning nog altijd als de noodzakelijke opstap naar een nulenergiewoning. Een passiefhuis biedt een goed binnenklimaat, zowel in de winter als in de zomer, zonder daarvoor gebruik te maken van een traditionele verwarmingsinstallatie. Het totale energieverbruik ligt dan ook gemiddeld 75% lager dan in een traditionele nieuwbouwwoning. Eén van de speerpunten in het passiefhuisconcept is het beperken van de warmteverliezen door een doorgedreven isolatie. Daar ligt nu net één van de troeven van het Brick ’n Wood-concept. De dragende wanden zijn immers opgetrokken in kalkzandsteen waartegen een houtskeletmantel komt die op zijn beurt is opgevuld met een 30cm dikke glaswolisolatie. Het houten frame kreeg een afwerking in leien of vezelcementplaten. Die wandopbouw biedt een U-waarde 0,105 W/m²K.

Ook in het behalen van een goede luchtdichtheid is het gebruik van Silka kalkzandsteen een pluspunt. De blokken worden immers verlijmd. Deze techniek heeft voor op het klassieke metselen dat er minder of zelfs nauwelijks openingen in de voegen aanwezig zijn. Dat bevordert de luchtdichtheid gevoelig.

12 Konstruktief NL.indb 12-13

13 19/10/12 13:11

Kleine voetafdruk Silka kalkzandsteen en de glaswolisolatie voegen nog een ecologische meerwaarde toe aan het verhaal. Ze worden immers beiden op een milieuvriendelijke wijze geproduceerd en ze zijn op het einde van de levensduur van de woning ook perfect recycleerbaar. Kalkzandsteen is samengesteld uit kalk, zand en water en wordt bij een lage temperatuur geproduceerd – 200°C via een autoclaaf proces – waardoor er weinig broeikasgassen vrijkomen. Bovendien draagt kalkzandsteen ook zijn steentje bij aan het comfortgevoel in de woning. Zo is de bouwblok vochtregulerend, waardoor de relatieve luchtvochtigheid in de woning vrij constant blijft. Dankzij hun hoge gewicht zorgen de Silka-blokken voor een goede akoestische isolatie. Zo blijft straatlawaai buiten en worden interne hinderlijke geluiden sterk beperkt.

Ytong voor de voeten De model-nulenergiewoning rust overigens op een ander product uit het Xella-gamma: Ytong-kimblokken. De blokken in cellenbeton zijn zowel dragend als isolerend. Daardoor

Huwelijk van steen en hout

vermijden van koudebruggen of de luchtdichtheid van het

vermijden ze koudebruggen ter hoogte van de aansluiting

Waarom kozen de ontwerpers van de Essenta Living

gebouw. De harde isolatieplaten in dit systeem zijn overigens

tussen vloer en muur, een klassieke bouwknoop.

modelwoning nu voor een combinatie van steen en

van fossiele oorsprong. De productie van baksteen vraagt

hout? Houtskeletbouw en later de massiefpassiefbouw

dan weer veel energie. De bakstenen bevatten daardoor

(met geperforeerde snelbouwstenen) bewezen toch al

veel embodied energy.

dat ze perfect kunnen dienen voor de bouw van een

Houtskeletbouw biedt dan weer een lage inertie, waardoor

passiefwoning? Het antwoord is simpel: beide systemen

zo’n woning gevoeliger is voor oververhitting. Zelfs met

bieden hun voordelen, maar kampen nog meer met

zonwering is er op warme dagen minder temperatuurcomfort

nadelen. Brick ’n Wood countert een belangrijk deel van die

door het tekort aan thermische massa.

nadelen. Wanneer we kijken naar de passieve snelbouw,

De Brick ’n Wood-woning heeft echt massieve draagmuren

zien we dat het veel bouwvocht bevat waardoor het

en countert zo het inertieprobleem. De bewoners

uitdrogingsproces veel langer duurt. Zeker in combinatie

genieten dus van een beter zomer- en wintercomfort. De

met de goede luchtdichtheid en dampdichte isolatie in

wanddikte kan ook beperkter blijven dankzij de dunne

een passiefhuis. Bovendien leidt het dit concept tot dikke

afwerkingsmogelijkheden op het houten skelet. Het verlijmen

wanden en vraagt het van de aannemers aandachtspunten

van de Silka kalkzandsteen blokken leidt dan weer tot een

waar ze toch minder mee vertrouwd zijn. Denk maar aan het

verbeterde luchtdichtheid.

14 Konstruktief NL.indb 14-15

■■ Essenta Living Liebeekstraat 23 8800 Roeselare T. +32 51 26 36 80 F. +32 51 26 36 88 [email protected] www.essentaliving.be www.bricknwood.be blog: www.ikgaenergieneutraalbouwen.be

15 19/10/12 13:11

Kleine voetafdruk Silka kalkzandsteen en de glaswolisolatie voegen nog een ecologische meerwaarde toe aan het verhaal. Ze worden immers beiden op een milieuvriendelijke wijze geproduceerd en ze zijn op het einde van de levensduur van de woning ook perfect recycleerbaar. Kalkzandsteen is samengesteld uit kalk, zand en water en wordt bij een lage temperatuur geproduceerd – 200°C via een autoclaaf proces – waardoor er weinig broeikasgassen vrijkomen. Bovendien draagt kalkzandsteen ook zijn steentje bij aan het comfortgevoel in de woning. Zo is de bouwblok vochtregulerend, waardoor de relatieve luchtvochtigheid in de woning vrij constant blijft. Dankzij hun hoge gewicht zorgen de Silka-blokken voor een goede akoestische isolatie. Zo blijft straatlawaai buiten en worden interne hinderlijke geluiden sterk beperkt.

Ytong voor de voeten De model-nulenergiewoning rust overigens op een ander product uit het Xella-gamma: Ytong-kimblokken. De blokken in cellenbeton zijn zowel dragend als isolerend. Daardoor

Huwelijk van steen en hout

vermijden van koudebruggen of de luchtdichtheid van het

vermijden ze koudebruggen ter hoogte van de aansluiting

Waarom kozen de ontwerpers van de Essenta Living

gebouw. De harde isolatieplaten in dit systeem zijn overigens

tussen vloer en muur, een klassieke bouwknoop.

modelwoning nu voor een combinatie van steen en

van fossiele oorsprong. De productie van baksteen vraagt

hout? Houtskeletbouw en later de massiefpassiefbouw

dan weer veel energie. De bakstenen bevatten daardoor

(met geperforeerde snelbouwstenen) bewezen toch al

veel embodied energy.

dat ze perfect kunnen dienen voor de bouw van een

Houtskeletbouw biedt dan weer een lage inertie, waardoor

passiefwoning? Het antwoord is simpel: beide systemen

zo’n woning gevoeliger is voor oververhitting. Zelfs met

bieden hun voordelen, maar kampen nog meer met

zonwering is er op warme dagen minder temperatuurcomfort

nadelen. Brick ’n Wood countert een belangrijk deel van die

door het tekort aan thermische massa.

nadelen. Wanneer we kijken naar de passieve snelbouw,

De Brick ’n Wood-woning heeft echt massieve draagmuren

zien we dat het veel bouwvocht bevat waardoor het

en countert zo het inertieprobleem. De bewoners

uitdrogingsproces veel langer duurt. Zeker in combinatie

genieten dus van een beter zomer- en wintercomfort. De

met de goede luchtdichtheid en dampdichte isolatie in

wanddikte kan ook beperkter blijven dankzij de dunne

een passiefhuis. Bovendien leidt het dit concept tot dikke

afwerkingsmogelijkheden op het houten skelet. Het verlijmen

wanden en vraagt het van de aannemers aandachtspunten

van de Silka kalkzandsteen blokken leidt dan weer tot een

waar ze toch minder mee vertrouwd zijn. Denk maar aan het

verbeterde luchtdichtheid.

14 Konstruktief NL.indb 14-15

■■ Essenta Living Liebeekstraat 23 8800 Roeselare T. +32 51 26 36 80 F. +32 51 26 36 88 [email protected] www.essentaliving.be www.bricknwood.be blog: www.ikgaenergieneutraalbouwen.be

15 19/10/12 13:11

ARCHITECTUUR

Carehome of the future Architectenbureau Beliën

Tekst: TiM Vanhove Fotografie: Carehome of the future

Een mensvriendelijke ontmoeting tussen technologie en zorg op maat

trekken voor een lunch of een gezellig glaasje op het terras.

Pal in het centrum van Bolderberg verrijst momenteel

de andere diensten binnen het woonzorgcentrum zoals de

Bocasa, een woonzorgcentrum met 43 serviceflats

kapper, nagelstudio of het fitnesscentrum. Sterker nog, het

en 89 rusthuisbedden. Bocasa is niet zomaar een

woonzorgcentrum kan bepaalde diensten – zoals warme

woonzorgcentrum in de rij, maar heeft de ambitie uit te

maaltijden of medische begeleiding – ook naar de mensen

groeien tot de seniorenresidentie van de toekomst.

thuis brengen, net om het zo lang mogelijk thuis wonen te

Dat kan ook moeilijk anders, met de initiatiefnemers van

stimuleren,” vervolledigt de bezieler van het concept.

Bovendien kunnen de buurtbewoners gebruik maken van

Living Tomorrow als drijvende kracht.

De toenemende vergrijzing is één van de grote uitdagingen

Het totaalconcept is tot in de kleinste details overdacht.

Senioren als testpubliek

voor de komende decennia. Het Carehome of the future

Dat begint al met de locatie. Initiator Frank Beliën licht

Het Carehome of the future bestaat uit twee entiteiten: een

toe: “Het Carehome of the future ligt in een 2,2ha groot

Demo Center enerzijds en het woonzorgcentrum anderzijds.

parkgebied pal in het centrum. Dankzij die groene omgeving

“Het Demo Center omvat 1.000m² van de totale 15.000m².

midden in het dorp hebben de bewoners diensten zoals

In deze ruimte tonen we de verschillende technieken die

project een Demo Center voor nieuwe technologieën in de

Bpost, de bank, horeca of winkels op wandelafstand. Het is

de zorgverlening vereenvoudigen. Ze zijn opgedeeld in drie

zorgsector. Anderzijds brengt het onder de noemer Bocasa

niet alleen de bedoeling de bewoners dicht bij deze diensten

sferen: de thuissituatie, de serviceflat of assistentiewoning

te brengen, maar ook vice versa deze diensten naar het

en tot slot de rusthuiskamer of Carehome of the future +.

woonzorgcentrum te brengen. We willen via proefprojecten

Binnen dit Demo Center brengen we overigens zo’n

nagaan of zo’n interactie met de buurt mogelijk is. Vandaar

45 participanten – bedrijven, overheden, kennisinstellingen -

bruikbaarheid. Kortom, technologie en zorg op mensenmaat

het belang van de locatie.”

samen die naar nieuwe maattechnologieën zoeken voor de

ontmoeten elkaar in Bolderberg.

Het Carehome of the future wil die wisselwerking

zorgsector. Bocasa biedt daarbij een logische vervolgstap.

zover mogelijk uitpuren. Ze denken daarbij verder dan

Naast de presentatie van de technieken in het Demo

samenwerkingen met handelszaken. “Maar bijvoorbeeld ook

Center zullen de bewoners van Bocasa deze technieken

aan de lokale volleybalclub. Met hen hebben we onder meer

op hun gebruiksvriendelijkheid – en dus haalbaarheid -

de afspraak dat ze jaarlijks een tornooi op onze terreinen

testen. Technieken waarvan we overtuigd zijn dat ze al echt

organiseren. Bocasa krijgt ook een brasserie in plaats van

bruikbaar zijn, integreren we overigens vanaf dag één in

een cafetaria. Bedoeling is de buurtbewoners naar hier te

Bocasa,” vertelt Frank Beliën.

in het Limburgse Bolderberg – op een steenworp van het Circuit Zolder – speelt hier op in. Enerzijds biedt het

43 innovatieve serviceflats en 89 dito rusthuisbedden. De bewoners testen er de nieuwe technologieën op hun

16 Konstruktief NL.indb 16-17

17 19/10/12 13:11

ARCHITECTUUR

Carehome of the future Architectenbureau Beliën

Tekst: TiM Vanhove Fotografie: Carehome of the future

Een mensvriendelijke ontmoeting tussen technologie en zorg op maat

trekken voor een lunch of een gezellig glaasje op het terras.

Pal in het centrum van Bolderberg verrijst momenteel

de andere diensten binnen het woonzorgcentrum zoals de

Bocasa, een woonzorgcentrum met 43 serviceflats

kapper, nagelstudio of het fitnesscentrum. Sterker nog, het

en 89 rusthuisbedden. Bocasa is niet zomaar een

woonzorgcentrum kan bepaalde diensten – zoals warme

woonzorgcentrum in de rij, maar heeft de ambitie uit te

maaltijden of medische begeleiding – ook naar de mensen

groeien tot de seniorenresidentie van de toekomst.

thuis brengen, net om het zo lang mogelijk thuis wonen te

Dat kan ook moeilijk anders, met de initiatiefnemers van

stimuleren,” vervolledigt de bezieler van het concept.

Bovendien kunnen de buurtbewoners gebruik maken van

Living Tomorrow als drijvende kracht.

De toenemende vergrijzing is één van de grote uitdagingen

Het totaalconcept is tot in de kleinste details overdacht.

Senioren als testpubliek

voor de komende decennia. Het Carehome of the future

Dat begint al met de locatie. Initiator Frank Beliën licht

Het Carehome of the future bestaat uit twee entiteiten: een

toe: “Het Carehome of the future ligt in een 2,2ha groot

Demo Center enerzijds en het woonzorgcentrum anderzijds.

parkgebied pal in het centrum. Dankzij die groene omgeving

“Het Demo Center omvat 1.000m² van de totale 15.000m².

midden in het dorp hebben de bewoners diensten zoals

In deze ruimte tonen we de verschillende technieken die

project een Demo Center voor nieuwe technologieën in de

Bpost, de bank, horeca of winkels op wandelafstand. Het is

de zorgverlening vereenvoudigen. Ze zijn opgedeeld in drie

zorgsector. Anderzijds brengt het onder de noemer Bocasa

niet alleen de bedoeling de bewoners dicht bij deze diensten

sferen: de thuissituatie, de serviceflat of assistentiewoning

te brengen, maar ook vice versa deze diensten naar het

en tot slot de rusthuiskamer of Carehome of the future +.

woonzorgcentrum te brengen. We willen via proefprojecten

Binnen dit Demo Center brengen we overigens zo’n

nagaan of zo’n interactie met de buurt mogelijk is. Vandaar

45 participanten – bedrijven, overheden, kennisinstellingen -

bruikbaarheid. Kortom, technologie en zorg op mensenmaat

het belang van de locatie.”

samen die naar nieuwe maattechnologieën zoeken voor de

ontmoeten elkaar in Bolderberg.

Het Carehome of the future wil die wisselwerking

zorgsector. Bocasa biedt daarbij een logische vervolgstap.

zover mogelijk uitpuren. Ze denken daarbij verder dan

Naast de presentatie van de technieken in het Demo

samenwerkingen met handelszaken. “Maar bijvoorbeeld ook

Center zullen de bewoners van Bocasa deze technieken

aan de lokale volleybalclub. Met hen hebben we onder meer

op hun gebruiksvriendelijkheid – en dus haalbaarheid -

de afspraak dat ze jaarlijks een tornooi op onze terreinen

testen. Technieken waarvan we overtuigd zijn dat ze al echt

organiseren. Bocasa krijgt ook een brasserie in plaats van

bruikbaar zijn, integreren we overigens vanaf dag één in

een cafetaria. Bedoeling is de buurtbewoners naar hier te

Bocasa,” vertelt Frank Beliën.

in het Limburgse Bolderberg – op een steenworp van het Circuit Zolder – speelt hier op in. Enerzijds biedt het

43 innovatieve serviceflats en 89 dito rusthuisbedden. De bewoners testen er de nieuwe technologieën op hun

16 Konstruktief NL.indb 16-17

17 19/10/12 13:11

De bewoners van Bocasa genieten niet alleen van de

Met de voeten in het water

nieuwste zorgtechnologieën, ook hun woonomgeving is er

Het bouwen van het Carehome of the future kende

één van hoogstaand niveau. Dat begint al bij de oppervlakte

overigens wel meer bouwkundige uitdagingen. Het

van de woonruimtes: een serviceflat telt gemiddeld 85m², een

bouwterrein is immers een waterrijk gebied. “Het

rusthuiskamer nog 32m² (terwijl de VIPA-norm 16m² hanteert).

grondwaterpeil staat nagenoeg gelijk met het maaiveld. We

“Uit een bevraging in de voorbereidingsfase bleek die ruime

hebben dus moeten zorgen voor een goede bronbemaling

oppervlakte een belangrijke wens bij ons doelpubliek.

voor we aan de grondwerken konden beginnen. Het

De lay-out van de serviceflats wijkt ook af van de gangbare

keldervolume hebben we ook 1,5 meter boven het maaiveld gebracht en in een waterdichte betonnen kuip gerealiseerd

principes. De meeste serviceflats hebben twee slaapkamers. Senioren willen hun kleinkind al eens laten logeren, hebben nood aan een computerruimte of wanneer één van de partners snurkt, is die extra kamer een handige oplossing.” Ook het architectuurkleed over deze ruime woonruimtes mag gezien worden. Architectenbureau Beliën tekende voor de architectuur. Het resultaat is een L-vormig volume met 4 niveaus. Het gevelbeeld krijgt de nodige ritmiek dankzij verspringende delen, de veelvuldige terrassen en de variatie in een donkere en lichte gevelsteen. Het voltallige ontwerpteam begon aan de opdracht vanuit het idee ‘hoe zou ik later zelf willen wonen’. Het antwoord mag zeker gezien worden. Dat bewijzen ook de verkoopcijfers voor Bocasa. Ruim 80% van de beschikbare ruimtes is één jaar voor de deadline al verkocht.

Eind juni bereikte Bocasa bouwkundig zijn hoogste punt. “Eén van de redenen waarom aannemer Kumpen op nauwelijks 8 maanden tijd 15.000m² kon realiseren is het gebruik van de Silka-elementen. Het systeem zit goed in elkaar. Alle elementen komen op het gewenste tijdstip en netjes genummerd op de werf aan. De elementen laten zich bovendien eenvoudig en snel verwerken dankzij de kleine montagekranen,” motiveert Werner Claes. Naast de Silka-elementen zijn in het project nog Silkablokken verwerkt voor het invulmetselwerk en verdiepingshoge panelen van Ytong. De keuze voor de Xella-producten is overigens ruimer gemotiveerd dan hun snelle verwerking. “Zowel Silka als Ytong zijn recycleerbaar, de producten worden lokaal geproduceerd met grondstoffen van hier en het productieproces vraagt weinig energie. Bovendien scoren ze goed qua brandwerendheid en gooit Silka hoge ogen inzake akoestiek. De verschillende producten zijn waar mogelijk ook op een innovatieve manier in het project verwerkt, dit in nauw overleg met Xella,” motiveren Frank Beliën en Werner Claes.

om vochtproblemen te vermijden. We hebben overigens vanuit de watertoets op het terrein een overstromingsgebied moeten voorzien. Er loopt immers een beek naast het terrein,” vertelt Werner Claes. Wat opvalt in de ruwbouwstructuur zijn de verdiepingshoge raampartijen. Zo genieten de bewoners vanuit hun bed of zetel altijd van een mooi zicht op de omgeving. Waar de blik van een bewoner op een plat dak valt, wordt het dak steevast afgewerkt met een groendak. De grote raampartijen dragen er meteen toe bij dat het gebouw intern van een rijke daglichtinval geniet. Om problemen met oververhitting in de zomer te vermijden, zijn de ramen uitgerust met screens. De overstekende terrassen dragen ook bij tot de zonwering. Het gevelbeeld aan de serviceflats verraadt vandaag al grote terrassen (tot 25m²), deels inpandig, deels uitkragend. Nu de ruwbouwwerken bijna voltooid zijn, denkt het team al volop aan de afwerking. In samenwerking met de deelnemers af welke materialen en technieken de grootste meerwaarde betekenen in het project.

■■ Carehome of the future Begonialaan 21 3550 Heusden-Zolder T. +32 11 85 04 44 F. +32 11 85 04 33 [email protected] www.carehomeofthefuture.com

18 Konstruktief NL.indb 18-19

■■ Architectenbureau Beliën Begonialaan 21 3550 Heusden-Zolder T. +32 11 85 04 44 F. +32 11 85 04 33 [email protected] www.belien.be

19 19/10/12 13:11

De bewoners van Bocasa genieten niet alleen van de

Met de voeten in het water

nieuwste zorgtechnologieën, ook hun woonomgeving is er

Het bouwen van het Carehome of the future kende

één van hoogstaand niveau. Dat begint al bij de oppervlakte

overigens wel meer bouwkundige uitdagingen. Het

van de woonruimtes: een serviceflat telt gemiddeld 85m², een

bouwterrein is immers een waterrijk gebied. “Het

rusthuiskamer nog 32m² (terwijl de VIPA-norm 16m² hanteert).

grondwaterpeil staat nagenoeg gelijk met het maaiveld. We

“Uit een bevraging in de voorbereidingsfase bleek die ruime

hebben dus moeten zorgen voor een goede bronbemaling

oppervlakte een belangrijke wens bij ons doelpubliek.

voor we aan de grondwerken konden beginnen. Het

De lay-out van de serviceflats wijkt ook af van de gangbare

keldervolume hebben we ook 1,5 meter boven het maaiveld gebracht en in een waterdichte betonnen kuip gerealiseerd

principes. De meeste serviceflats hebben twee slaapkamers. Senioren willen hun kleinkind al eens laten logeren, hebben nood aan een computerruimte of wanneer één van de partners snurkt, is die extra kamer een handige oplossing.” Ook het architectuurkleed over deze ruime woonruimtes mag gezien worden. Architectenbureau Beliën tekende voor de architectuur. Het resultaat is een L-vormig volume met 4 niveaus. Het gevelbeeld krijgt de nodige ritmiek dankzij verspringende delen, de veelvuldige terrassen en de variatie in een donkere en lichte gevelsteen. Het voltallige ontwerpteam begon aan de opdracht vanuit het idee ‘hoe zou ik later zelf willen wonen’. Het antwoord mag zeker gezien worden. Dat bewijzen ook de verkoopcijfers voor Bocasa. Ruim 80% van de beschikbare ruimtes is één jaar voor de deadline al verkocht.

Eind juni bereikte Bocasa bouwkundig zijn hoogste punt. “Eén van de redenen waarom aannemer Kumpen op nauwelijks 8 maanden tijd 15.000m² kon realiseren is het gebruik van de Silka-elementen. Het systeem zit goed in elkaar. Alle elementen komen op het gewenste tijdstip en netjes genummerd op de werf aan. De elementen laten zich bovendien eenvoudig en snel verwerken dankzij de kleine montagekranen,” motiveert Werner Claes. Naast de Silka-elementen zijn in het project nog Silkablokken verwerkt voor het invulmetselwerk en verdiepingshoge panelen van Ytong. De keuze voor de Xella-producten is overigens ruimer gemotiveerd dan hun snelle verwerking. “Zowel Silka als Ytong zijn recycleerbaar, de producten worden lokaal geproduceerd met grondstoffen van hier en het productieproces vraagt weinig energie. Bovendien scoren ze goed qua brandwerendheid en gooit Silka hoge ogen inzake akoestiek. De verschillende producten zijn waar mogelijk ook op een innovatieve manier in het project verwerkt, dit in nauw overleg met Xella,” motiveren Frank Beliën en Werner Claes.

om vochtproblemen te vermijden. We hebben overigens vanuit de watertoets op het terrein een overstromingsgebied moeten voorzien. Er loopt immers een beek naast het terrein,” vertelt Werner Claes. Wat opvalt in de ruwbouwstructuur zijn de verdiepingshoge raampartijen. Zo genieten de bewoners vanuit hun bed of zetel altijd van een mooi zicht op de omgeving. Waar de blik van een bewoner op een plat dak valt, wordt het dak steevast afgewerkt met een groendak. De grote raampartijen dragen er meteen toe bij dat het gebouw intern van een rijke daglichtinval geniet. Om problemen met oververhitting in de zomer te vermijden, zijn de ramen uitgerust met screens. De overstekende terrassen dragen ook bij tot de zonwering. Het gevelbeeld aan de serviceflats verraadt vandaag al grote terrassen (tot 25m²), deels inpandig, deels uitkragend. Nu de ruwbouwwerken bijna voltooid zijn, denkt het team al volop aan de afwerking. In samenwerking met de deelnemers af welke materialen en technieken de grootste meerwaarde betekenen in het project.

■■ Carehome of the future Begonialaan 21 3550 Heusden-Zolder T. +32 11 85 04 44 F. +32 11 85 04 33 [email protected] www.carehomeofthefuture.com

18 Konstruktief NL.indb 18-19

■■ Architectenbureau Beliën Begonialaan 21 3550 Heusden-Zolder T. +32 11 85 04 44 F. +32 11 85 04 33 [email protected] www.belien.be

19 19/10/12 13:11

ARCHITECTUUR

« Elk huis een prototype » Tekst: Stavie Deroc Fotografie: B. Colin

Benoist Colin

Atelier 40

Creativiteit door inspiratie Benoist Colin laat zich inspireren door mentors zoals Franck Lloyd Wright of Le Corbusier, en ook de Belgen Jacques Dupuis, Roger Bastin, of Jean Cosse. De kubistische stroming blijft hem algemeen beïnvloeden. “Wanneer mijn ideeën op drift geraken, brengen deze grote meesters me terug tot het essentiële.” Maar deze creatieveling vindt ook inspiratie tijdens het reizen of lopen op straat. “Het komt voor dat ik aangenaam bewogen word door een opmerkelijk gebouw tijdens een uitstap”, vertouwt

Weldoordachte opmaak, uitbundige lichtinval, onvoorspelbaar samenspel van volumes… de stijl van Benoist Colin heeft niets dat verveelt. De architect ontwikkelt huizen die stelselmatig hun geheimen prijsgeven, net zoals een spannende film…

hij ons toe.

Een veelbelovende start Na zijn studies neemt Benoist Colin een vliegende start.

Was hij geen architect geworden, dan zou Benoist Colin

noemer? Een totaal gebruik van de beschikbare bronnen,

Hij volgt stage bij Jacques Depelsenaire en neemt daarna

zeker als tovenaar door het leven gaan. De metamorfoses

zoals de lichtinval, de uitzichten, of de omgeving die de

in team geregeld deel aan wedstrijden. In 1988, tijdens

van zijn renovaties zijn verbluffend. Bouwvallige kleine huisjes

architect zelf graag creatief invult… Want hij is niet tevreden

de Académie Internationale d’Architecture, is hij zo bij de

transformeert hij in Hollywood-villa’s, of voegt hij samen tot

met enkel het uittekenen van woningen: hij ontwerpt ook de

genomineerden voor een wetenschapscentrum in Bulgarije.

een luxueus verblijf van 400 m². De gemeenschappelijke

binnen- en buiteninrichting met zijn eigenzinnig talent.

“Het idee was vooruitstrevend: een plek waar jonge architecten vanuit de hele wereld samenkomen om over hun ideeën en projecten te overleggen.” Later vertegenwoordigt hij België bij een wedstrijd voor de wederopbouw van een verwoeste site in Armenië na een aardschok. Hij behaalt hier, samen met zijn medewerkers, de eerste plaats in ex-æquo. Ondanks deze successen, besluit de architect al snel om voor eigen rekening te gaan werken, maar wel niet om eender wat te bouwen. Een aantrekkelijk aanbod van een sleutel-op-de-deur bouwfirma weigert hij. Doorgedreven creativiteit is wat hem beweegt, anders niets!

Schoonheid als eeuwige leidraad Net zoals Le Corbusier hecht ook Benoist Colin veel waarde aan ‘het uitzicht en de lichtinval in de woonmachine’. Bij elk project slaagt de architect erin originele schoonheid te creëren door het bestaande landschap nauwgezet te bestuderen. Elk huis vormt een nieuw programma dat geoptimaliseerd moet worden." Vensters van vloer tot plafond (een Japans principe), lichtkokers, diagonale of gebogen muren (om de oriëntatie van bepaalde kamers te wijzigen), verticale circulatie, verbondenheid tussen binnen en buiten, diverse slimme accessoires, … De stijl van de architect laat zich niet intomen, en beantwoordt steeds aan het verwachte resultaat, zonder toegevingen.

20 Konstruktief NL.indb 20-21

21 19/10/12 13:11

ARCHITECTUUR

« Elk huis een prototype » Tekst: Stavie Deroc Fotografie: B. Colin

Benoist Colin

Atelier 40

Creativiteit door inspiratie Benoist Colin laat zich inspireren door mentors zoals Franck Lloyd Wright of Le Corbusier, en ook de Belgen Jacques Dupuis, Roger Bastin, of Jean Cosse. De kubistische stroming blijft hem algemeen beïnvloeden. “Wanneer mijn ideeën op drift geraken, brengen deze grote meesters me terug tot het essentiële.” Maar deze creatieveling vindt ook inspiratie tijdens het reizen of lopen op straat. “Het komt voor dat ik aangenaam bewogen word door een opmerkelijk gebouw tijdens een uitstap”, vertouwt

Weldoordachte opmaak, uitbundige lichtinval, onvoorspelbaar samenspel van volumes… de stijl van Benoist Colin heeft niets dat verveelt. De architect ontwikkelt huizen die stelselmatig hun geheimen prijsgeven, net zoals een spannende film…

hij ons toe.

Een veelbelovende start Na zijn studies neemt Benoist Colin een vliegende start.

Was hij geen architect geworden, dan zou Benoist Colin

noemer? Een totaal gebruik van de beschikbare bronnen,

Hij volgt stage bij Jacques Depelsenaire en neemt daarna

zeker als tovenaar door het leven gaan. De metamorfoses

zoals de lichtinval, de uitzichten, of de omgeving die de

in team geregeld deel aan wedstrijden. In 1988, tijdens

van zijn renovaties zijn verbluffend. Bouwvallige kleine huisjes

architect zelf graag creatief invult… Want hij is niet tevreden

de Académie Internationale d’Architecture, is hij zo bij de

transformeert hij in Hollywood-villa’s, of voegt hij samen tot

met enkel het uittekenen van woningen: hij ontwerpt ook de

genomineerden voor een wetenschapscentrum in Bulgarije.

een luxueus verblijf van 400 m². De gemeenschappelijke

binnen- en buiteninrichting met zijn eigenzinnig talent.

“Het idee was vooruitstrevend: een plek waar jonge architecten vanuit de hele wereld samenkomen om over hun ideeën en projecten te overleggen.” Later vertegenwoordigt hij België bij een wedstrijd voor de wederopbouw van een verwoeste site in Armenië na een aardschok. Hij behaalt hier, samen met zijn medewerkers, de eerste plaats in ex-æquo. Ondanks deze successen, besluit de architect al snel om voor eigen rekening te gaan werken, maar wel niet om eender wat te bouwen. Een aantrekkelijk aanbod van een sleutel-op-de-deur bouwfirma weigert hij. Doorgedreven creativiteit is wat hem beweegt, anders niets!

Schoonheid als eeuwige leidraad Net zoals Le Corbusier hecht ook Benoist Colin veel waarde aan ‘het uitzicht en de lichtinval in de woonmachine’. Bij elk project slaagt de architect erin originele schoonheid te creëren door het bestaande landschap nauwgezet te bestuderen. Elk huis vormt een nieuw programma dat geoptimaliseerd moet worden." Vensters van vloer tot plafond (een Japans principe), lichtkokers, diagonale of gebogen muren (om de oriëntatie van bepaalde kamers te wijzigen), verticale circulatie, verbondenheid tussen binnen en buiten, diverse slimme accessoires, … De stijl van de architect laat zich niet intomen, en beantwoordt steeds aan het verwachte resultaat, zonder toegevingen.

20 Konstruktief NL.indb 20-21

21 19/10/12 13:11

FACADE DROITE

FACADE DROITE

1:1001:100

5,67

Chambre 2

Hall de nuit

2,87 Chambre 2

Een fusie tussen oud en nieuw

werden Ytong-blokken gebruikt om van een optimale

In Thuin heeft Benoist Colin een oud afgebikt gebouw

isolatie te kunnen genieten. » Binnen uit de architect zijn

« verpakt » in een nieuwe mantel uit Ytong-blokken,

talent in allerlei details, zowel praktische als esthetische.

hier gebruikt voor hun snelheid in verwerking en sterke

“Zo hebben we in de keuken buffettafels geplaatst die

isolatiewaarde. Het huis werd ommuurd met het principe

barcodes uitbeelden, en in de douche voor de kinderen

van kolommen, en er werden verticale openingen

een plexiglazen plaat geplaatst die de oceaan weergeeft.”

gecreëerd in de gevel. Een afschermende muur blokkeert

Naar gewoonte, werd extra aandacht aan het uitzicht

het inkijken vanaf de hoger gelegen tuinen aan de

geschonken. “In de keuken geeft een horizontale band

overzijde. « Met een samenspel van hout, natuursteen en

zicht op de tuin via de leefruimte.”

baksteen werd een modern uiterlijk samengesteld met hier

De meubels, ontworpen door de architect zelf, hebben

en daar nog wat sporen van het verleden. Getuigen van dit

‘geheime’ opbergvakken. “Voor de gootsteen heb ik

verleden zijn de stenen muren binnen die zichtbaar gelaten

een luik gecreëerd waarachter lege flessen opgeborgen

werden en aangenaam contrasteren met de nieuwe

kunnen worden. Hetzelfde principe heb ik toegepast

binnenpleister. Een hersenspinsel van de architect die,

achter het ouderlijk bed.” De kunst om steeds een ordelijk

zoals een beeldhouwer, nooit ophoudt onze leefwereld te

huis te verkrijgen.

(her)modeleren naar zijn verbeelding…

1:100

FACADE DROITE

5,67

de uitbreiding zich zelfs op 2 verdiepingen. Ook hier

Hall de nuit

2,87

Hall d'entrée

Garage Hall d'entrée

Garage

0,00

0,00

Hall de nuit

Cuisine Cuisine

COUPE CC

1:100

COUPE CC Hall d'entrée

1:100

Cuisine dossier ZARULLI

avant-projet

objet: construction d'une habitation au Domaine du Louvroy maître de l'ouvrage: M. & Mme ZARULLI

02 juillet 2010

dossier ZARULLI objet: construction d'une habitation au Domaine du Louvroy maître de l'ouvrage: M. & Mme ZARULLI

1:100

architecte Benoist Colin

5 /6

[email protected] rue de Marcinelle 40 à 6000 Charleroi tél: 071/21.66.40

architecte Benoist Colin

avant-projet 02 juillet 2010

Een grote architecturale soepelheid

Transformatie van een bungalow

Onder zijn projecten in uitvoering, telt Benoist Colin

In Chaumont-Gistoux realiseerde de architect de

een hedendaagse villa te Nalinnes, opgebouwd met avant-projet

architecte Benoist Colin bungalow. De aanbouw uitbreiding van een gelijkvloerse [email protected]

02 juillet 2010

rue de Marcinelle 40 à 6000 Charleroi

5 /6

Ytong cellenbeton. “Ik gebruik dit materiaal al zeer lang,

071/21.66.40 werd in een hoek tél: van 45° tegen het bestaande pand

ondermeer omdat het gemakkelijk te verwerken is.

gekleefd om zo een betere oriëntatie en uitzicht te

Dat is noodzakelijk voor mijn projecten, namelijk voor

verkrijgen. Door het hellend niveau van het terrein situeert

het creëren van sommige details. Bij de villa werden de Ytong-blokken ingezet om de nodige luchtdichtheid en

5 /6

[email protected] rue de Marcinelle 40 à 6000 Charleroi tél: 071/21.66.40

Benoist Colin is fan van platte daken. "Platte daken laten toe om woningen letterlijk te boetseren. De muren kunnen gemakkelijk worden verschoven en de ruimte gemaximaliseerd.”

■■ Atelier 40 Architect Benoist Colin rue de Marcinelle 40 6000 Charleroi rue des Haies 6 6120 Nalinnes T. +32 71 21 66 40 www.architecte-colin.be

thermische isolatie te verkrijgen. Het project stelt een bovenbouw voor die lijkt te ‘hangen’ over een sokkel in zwarte gevelsteen. Het minimalistische interieur profiteert ten volle van grote plafondshoge ramen. Een werf waarvan de architect houdt, omdat hij het project volledig beheert met inbegrip van het interieur. “Ik vind het vanzelfsprekend een woning van A tot Z op mij te nemen, omdat alle aspecten onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.”

22 Konstruktief NL.indb 22-23

23 19/10/12 13:11

FACADE DROITE

FACADE DROITE

1:1001:100

5,67

Chambre 2

Hall de nuit

2,87 Chambre 2

Een fusie tussen oud en nieuw

werden Ytong-blokken gebruikt om van een optimale

In Thuin heeft Benoist Colin een oud afgebikt gebouw

isolatie te kunnen genieten. » Binnen uit de architect zijn

« verpakt » in een nieuwe mantel uit Ytong-blokken,

talent in allerlei details, zowel praktische als esthetische.

hier gebruikt voor hun snelheid in verwerking en sterke

“Zo hebben we in de keuken buffettafels geplaatst die

isolatiewaarde. Het huis werd ommuurd met het principe

barcodes uitbeelden, en in de douche voor de kinderen

van kolommen, en er werden verticale openingen

een plexiglazen plaat geplaatst die de oceaan weergeeft.”

gecreëerd in de gevel. Een afschermende muur blokkeert

Naar gewoonte, werd extra aandacht aan het uitzicht

het inkijken vanaf de hoger gelegen tuinen aan de

geschonken. “In de keuken geeft een horizontale band

overzijde. « Met een samenspel van hout, natuursteen en

zicht op de tuin via de leefruimte.”

baksteen werd een modern uiterlijk samengesteld met hier

De meubels, ontworpen door de architect zelf, hebben

en daar nog wat sporen van het verleden. Getuigen van dit

‘geheime’ opbergvakken. “Voor de gootsteen heb ik

verleden zijn de stenen muren binnen die zichtbaar gelaten

een luik gecreëerd waarachter lege flessen opgeborgen

werden en aangenaam contrasteren met de nieuwe

kunnen worden. Hetzelfde principe heb ik toegepast

binnenpleister. Een hersenspinsel van de architect die,

achter het ouderlijk bed.” De kunst om steeds een ordelijk

zoals een beeldhouwer, nooit ophoudt onze leefwereld te

huis te verkrijgen.

(her)modeleren naar zijn verbeelding…

1:100

FACADE DROITE

5,67

de uitbreiding zich zelfs op 2 verdiepingen. Ook hier

Hall de nuit

2,87

Hall d'entrée

Garage Hall d'entrée

Garage

0,00

0,00

Hall de nuit

Cuisine Cuisine

COUPE CC

1:100

COUPE CC Hall d'entrée

1:100

Cuisine dossier ZARULLI

avant-projet

objet: construction d'une habitation au Domaine du Louvroy maître de l'ouvrage: M. & Mme ZARULLI

02 juillet 2010

dossier ZARULLI objet: construction d'une habitation au Domaine du Louvroy maître de l'ouvrage: M. & Mme ZARULLI

1:100

architecte Benoist Colin

5 /6

[email protected] rue de Marcinelle 40 à 6000 Charleroi tél: 071/21.66.40

architecte Benoist Colin

avant-projet 02 juillet 2010

Een grote architecturale soepelheid

Transformatie van een bungalow

Onder zijn projecten in uitvoering, telt Benoist Colin

In Chaumont-Gistoux realiseerde de architect de

een hedendaagse villa te Nalinnes, opgebouwd met avant-projet

architecte Benoist Colin bungalow. De aanbouw uitbreiding van een gelijkvloerse [email protected]

02 juillet 2010

rue de Marcinelle 40 à 6000 Charleroi

5 /6

Ytong cellenbeton. “Ik gebruik dit materiaal al zeer lang,

071/21.66.40 werd in een hoek tél: van 45° tegen het bestaande pand

ondermeer omdat het gemakkelijk te verwerken is.

gekleefd om zo een betere oriëntatie en uitzicht te

Dat is noodzakelijk voor mijn projecten, namelijk voor

verkrijgen. Door het hellend niveau van het terrein situeert

het creëren van sommige details. Bij de villa werden de Ytong-blokken ingezet om de nodige luchtdichtheid en

5 /6

[email protected] rue de Marcinelle 40 à 6000 Charleroi tél: 071/21.66.40

Benoist Colin is fan van platte daken. "Platte daken laten toe om woningen letterlijk te boetseren. De muren kunnen gemakkelijk worden verschoven en de ruimte gemaximaliseerd.”

■■ Atelier 40 Architect Benoist Colin rue de Marcinelle 40 6000 Charleroi rue des Haies 6 6120 Nalinnes T. +32 71 21 66 40 www.architecte-colin.be

thermische isolatie te verkrijgen. Het project stelt een bovenbouw voor die lijkt te ‘hangen’ over een sokkel in zwarte gevelsteen. Het minimalistische interieur profiteert ten volle van grote plafondshoge ramen. Een werf waarvan de architect houdt, omdat hij het project volledig beheert met inbegrip van het interieur. “Ik vind het vanzelfsprekend een woning van A tot Z op mij te nemen, omdat alle aspecten onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.”

22 Konstruktief NL.indb 22-23

23 19/10/12 13:11

ARCHITECTUUR

Duurzame herbestemming

Tekst: Chloé Martin Fotografie: Hans Couckuyt

LD2 Architecture

Central Gate

Duurzame herbestemming van erfgoed Frédéric Devos en Stéphane Dachy werkten allebei tien jaar lang voor het bureau Art & Build, vooraleer ze in 2005 hun eigen architectuurbureaus startten in Brussel en Parijs. Intussen telt het huidige team 25 medewerkers met eclectische en complementaire profielen: architecten, ontwerpers, tekenaars, ingenieurs, ... Veelzijdigheid is dan ook één van de basisregels. “Iedereen werkt mee aan alles: projecttekening, ontwerp, werfopvolging, … Mensen

Op enkele jaren tijd is het jonge bureau LD2 Architecture uitgegroeid tot een

blokkeren op een post, schenkt geen voldoening. Bovendien

grote speler in het duurzaam herbestemmen van historisch erfgoed in België.

gaat het meestal om grote projecten die meerdere jaren

Dat blijkt met name ook uit het project Central Gate dat met raamwerk uit geanodiseerd aluminium van Sapa Building System werd gerealiseerd.

duren”, aldus Frédéric Devos. Aan het bureau worden projecten in erg uiteenlopende domeinen toevertrouwd. 40 % vloeit voort uit publieke aanvragen, in België vooral in Brussel en Waals-Brabant. Andere projecten situeren zich in Parijs of elders (hotels in Italië en Kameroen). Of het nu gaat om het optrekken van een nieuwbouwconstructie of de renovatie van bestaande gebouwen, bij onze aanpak staan het menselijke en het functionele aspect altijd centraal met de bedoeling het leven van de gebruikers te bevorderen. Verder wordt sterk de nadruk gelegd op de duurzaamheid van de projecten. LD2 Architecture maakt ook ontwerpen voor grote ruimtes van elke schaal. “De denkoefening kan betrekking hebben op een oppervlakte van 800 vierkante meter of een volledig complex. Daarbij bestuderen we eerst de werkwijze van de onderneming, zoals we dat ook deden voor de realisatie van de nieuwe zetel van het Rode Kruis, in Namen, die vorig jaar voltooid werd. Hier bestond de uitdaging erin om het gebouw persoonlijkheid te geven en tegelijkertijd coherent te blijven met het imago van de instelling.” Het bloedzakjeslaboratorium werd namelijk gedecentraliseerd om voor een verdeling in het Waals Gewest te zorgen. Het werd ingericht op de onderverdieping van de nieuwbouw, terwijl op de bovenverdieping de administratie werd ondergebracht. De lijnen van het gebouw zelf doen denken aan de snelheid en vlotheid waarmee de activiteiten worden uitgevoerd. “Voor het ontwerp van het gebouw hebben we ons eerst ondergedompeld in het verwerkingsproces van het bloed in een clean room. Vervolgens wilden we een verhaal vertellen. Het plan berust op het beeld van twee samengebrachte handen die de bescherming van de kwaliteit van het bloed en de mens, van ons meest kostbare goed, willen oproepen.” Uit lage-energieoverwegingen werd het geheel voorts

Foto : Befimmo

24 Konstruktief NL.indb 24-25

voorzien van zonweringen en groendaken.

25 19/10/12 13:11

ARCHITECTUUR

Duurzame herbestemming

Tekst: Chloé Martin Fotografie: Hans Couckuyt

LD2 Architecture

Central Gate

Duurzame herbestemming van erfgoed Frédéric Devos en Stéphane Dachy werkten allebei tien jaar lang voor het bureau Art & Build, vooraleer ze in 2005 hun eigen architectuurbureaus startten in Brussel en Parijs. Intussen telt het huidige team 25 medewerkers met eclectische en complementaire profielen: architecten, ontwerpers, tekenaars, ingenieurs, ... Veelzijdigheid is dan ook één van de basisregels. “Iedereen werkt mee aan alles: projecttekening, ontwerp, werfopvolging, … Mensen

Op enkele jaren tijd is het jonge bureau LD2 Architecture uitgegroeid tot een

blokkeren op een post, schenkt geen voldoening. Bovendien

grote speler in het duurzaam herbestemmen van historisch erfgoed in België.

gaat het meestal om grote projecten die meerdere jaren

Dat blijkt met name ook uit het project Central Gate dat met raamwerk uit geanodiseerd aluminium van Sapa Building System werd gerealiseerd.

duren”, aldus Frédéric Devos. Aan het bureau worden projecten in erg uiteenlopende domeinen toevertrouwd. 40 % vloeit voort uit publieke aanvragen, in België vooral in Brussel en Waals-Brabant. Andere projecten situeren zich in Parijs of elders (hotels in Italië en Kameroen). Of het nu gaat om het optrekken van een nieuwbouwconstructie of de renovatie van bestaande gebouwen, bij onze aanpak staan het menselijke en het functionele aspect altijd centraal met de bedoeling het leven van de gebruikers te bevorderen. Verder wordt sterk de nadruk gelegd op de duurzaamheid van de projecten. LD2 Architecture maakt ook ontwerpen voor grote ruimtes van elke schaal. “De denkoefening kan betrekking hebben op een oppervlakte van 800 vierkante meter of een volledig complex. Daarbij bestuderen we eerst de werkwijze van de onderneming, zoals we dat ook deden voor de realisatie van de nieuwe zetel van het Rode Kruis, in Namen, die vorig jaar voltooid werd. Hier bestond de uitdaging erin om het gebouw persoonlijkheid te geven en tegelijkertijd coherent te blijven met het imago van de instelling.” Het bloedzakjeslaboratorium werd namelijk gedecentraliseerd om voor een verdeling in het Waals Gewest te zorgen. Het werd ingericht op de onderverdieping van de nieuwbouw, terwijl op de bovenverdieping de administratie werd ondergebracht. De lijnen van het gebouw zelf doen denken aan de snelheid en vlotheid waarmee de activiteiten worden uitgevoerd. “Voor het ontwerp van het gebouw hebben we ons eerst ondergedompeld in het verwerkingsproces van het bloed in een clean room. Vervolgens wilden we een verhaal vertellen. Het plan berust op het beeld van twee samengebrachte handen die de bescherming van de kwaliteit van het bloed en de mens, van ons meest kostbare goed, willen oproepen.” Uit lage-energieoverwegingen werd het geheel voorts

Foto : Befimmo

24 Konstruktief NL.indb 24-25

voorzien van zonweringen en groendaken.

25 19/10/12 13:11

Lage-energie-erfgoed

keuzes (keuze van het raamwerk, …). Eén van de

Eén van de specialiteiten van het bureau is oude gebouwen

Zoals deze voormalige fabriek in Anderlecht die met een

beperkingen van het project was dat alle werkzaamheden

in lage-energiewoningen veranderen. “De manier van

beperkt budget tot een tiental sociale woningen werd

uitgevoerd dienden te worden, terwijl het personeel dat

werken is subtieler dan bij nieuwbouw: de binnenkant

verbouwd. “We hebben gewerkt aan de levens- en

in het gebouw werkte aan de slag bleef. “Eén van de

wordt gereinigd, de structuren worden gerecycleerd, …

architecturale kwaliteit aan de hand van externe ruimten, een

belangrijke aspecten met betrekking tot dit gebouw was

Met de crisis heeft zich de nieuwe trend ontwikkeld om

vlotte circulatie, het gebruik van hout tegen de gevel en op

zijn morfologie, die verband houdt met de kleine individuele

kantoorgebouwen uit de jaren 60 en 70 te recupereren.”

de terrassen en door de nodige aandacht te schenken aan

kantoren en de systemen van traveeën uit de tijd van toen.

LD2 Architecture renoveerde zo al de Manhattantoren in de

de lichtinval in de vertrekken en aan de perspectieven.”

Tegenwoordig wordt er evenwel voor een rendabelere

wijk La Défense, in Parijs: “Na verwijdering van alle asbest

Of deze school in Schaarbeek, in de buurt van de

aanpak gekozen door zoveel mogelijk werknemers op één

kreeg deze toren een nieuw imago aangemeten.” Verder

Noordwijk, die eveneens herbestemd werd tot woongebouw

verdieping onder te brengen.” Gezien de afmetingen van

is het de bedoeling de bestaande structuur te bewaren en

met diverse volumes: grote tweeverdiepingenflats met terras,

het gebouw, vatten de architecten het idee op om de gevel

op te trekken, en de dakoppervlakken te maximaliseren

lofts, kleinere appartementen, kunstenaarsateliers, ...

in traveeën van ca. 135 centimeter op te splitsen en kleine

en van groendaken te voorzien: “Het personeel zou zo van

De bedoeling was dan ook om de sociale mix te

kantoormodules te creëren.

de tuinen kunnen genieten.” Bovendien zou er op de 28

bevorderen. Op architecturaal vlak “komt het erop aan

verdieping een VIP-restaurant komen met een panoramisch

te bewaren wat mogelijk is. We elimineerden een volume

Om geen afbreuk te doen aan de flexibiliteit van het

zicht op de lichtstad.

dat de lichtinval hinderde en gaven de voorkeur aan een

grondplan en om voor een interne onderverdeling te zorgen

Het herbestemmen van oude gebouwen is een fenomeen

nieuwe circulatie, cursieven, … Dat liet ons toe om het

zonder de aanblik van het raamwerk te verzwaren, had het

dat we sinds enkele jaren in alle sectoren aantreffen. In

karakter van de school te benadrukken. Evenzo, aangezien

architectenbureau een aansluitingsprofiel op maat voorzien,

het bijzonder in Brussel, waar de woonsituatie de geesten

het uitzicht op de wijk op de achtergrond vrij chaotisch

hiervoor rijp heeft gemaakt. De hele moeilijkheid bestaat er

is, hebben we geprobeerd om voor een erg ‘cleane’

nochtans in om “de gebouwen te isoleren en er duurzame

architectuur te zorgen.”

e

technieken in te integreren, zonder ze van hun karakter te ontdoen.” En elk dossier is uniek.

■■ LD2 Architecture Louizalaan 480/13 1050 Brussel T. +32 23 44 65 60 F. +32 23 44 65 69 www.ld2.be

waarbij het verwijderbare element in gelaagd glas tussen de wand en de stijl van het raam hernomen kon worden. De open binnenzijde kreeg dan weer een externe zonwerende inrichting bestaande uit aluminium profielen in de vorm van een voor de vensters geplaatste vliegtuigvleugel. Wat het raamwerk zelf betreft, viel de keuze uiteindelijk op het LIGNA-systeem van Sapa Building System in bronskleurig geanodiseerd aluminium. Ligna is samengesteld uit erg fijne moderne profielen die een extern reliëf vertonen dat erg sterk lijkt op de stalen

Central Gate, een prachtig herbestemmingsproject

profielen die in de jaren 1930 werden gebruikt en

Van de erg prestigieuze projecten die tot nog toe aan LD2

brons. Dit alles met de garantie van een perfecte

Architecture werden toevertrouwd, is Central Gate één van

thermische en akoestische isolatie.

waarvan de aanblik doet denken aan het initieel gebruikte

de eerste werkelijk omvangrijke (32.000 vierkante meter). Het gebouw in art deco, dat de onderneming Shell in de

Voor de vervangingswerken van het externe schrijnwerk

jaren 30 bij de architect Dumont bestelde, kreeg de naam

werd een beroep gedaan op de ervaren gevelfirma

‘Shell Building’ en werd initieel ontworpen als een New

GROVEN+ nv uit Puurs, in onderaanneming voor de

Yorks gebouw met sokkel. De door bouwheer Befimmo

aannemer Van Laere.

bestelde renovatie wilde dit erfgoed dan ook bewaren,

26 Konstruktief NL.indb 26-27

verbeteren en opwaarderen. Daarbij was het belangrijk

“De bouwheer wilde de oorspronkelijke aanblik bewaren,

om de facades en de daken te herstellen, de parkings en

maar tegelijkertijd meer comfort en flexibiliteit in het

patios her in te richten, interne circulatie te bevorderen en de

gebouw.” Verder werden nog andere elementen herwerkt,

gemeenschappelijke delen van het gebouw te renoveren.

zoals de toegangshallen, het binnenterrein, … om de site

Vandaag werken de architecten samen met de Dienst

te optimaliseren. Ook hier kunnen we zonder meer spreken

Monumenten en Landschappen rond de belangrijke

van een zeer geslaagde herbestemming.

27 19/10/12 13:11

Lage-energie-erfgoed

keuzes (keuze van het raamwerk, …). Eén van de

Eén van de specialiteiten van het bureau is oude gebouwen

Zoals deze voormalige fabriek in Anderlecht die met een

beperkingen van het project was dat alle werkzaamheden

in lage-energiewoningen veranderen. “De manier van

beperkt budget tot een tiental sociale woningen werd

uitgevoerd dienden te worden, terwijl het personeel dat

werken is subtieler dan bij nieuwbouw: de binnenkant

verbouwd. “We hebben gewerkt aan de levens- en

in het gebouw werkte aan de slag bleef. “Eén van de

wordt gereinigd, de structuren worden gerecycleerd, …

architecturale kwaliteit aan de hand van externe ruimten, een

belangrijke aspecten met betrekking tot dit gebouw was

Met de crisis heeft zich de nieuwe trend ontwikkeld om

vlotte circulatie, het gebruik van hout tegen de gevel en op

zijn morfologie, die verband houdt met de kleine individuele

kantoorgebouwen uit de jaren 60 en 70 te recupereren.”

de terrassen en door de nodige aandacht te schenken aan

kantoren en de systemen van traveeën uit de tijd van toen.

LD2 Architecture renoveerde zo al de Manhattantoren in de

de lichtinval in de vertrekken en aan de perspectieven.”

Tegenwoordig wordt er evenwel voor een rendabelere

wijk La Défense, in Parijs: “Na verwijdering van alle asbest

Of deze school in Schaarbeek, in de buurt van de

aanpak gekozen door zoveel mogelijk werknemers op één

kreeg deze toren een nieuw imago aangemeten.” Verder

Noordwijk, die eveneens herbestemd werd tot woongebouw

verdieping onder te brengen.” Gezien de afmetingen van

is het de bedoeling de bestaande structuur te bewaren en

met diverse volumes: grote tweeverdiepingenflats met terras,

het gebouw, vatten de architecten het idee op om de gevel

op te trekken, en de dakoppervlakken te maximaliseren

lofts, kleinere appartementen, kunstenaarsateliers, ...

in traveeën van ca. 135 centimeter op te splitsen en kleine

en van groendaken te voorzien: “Het personeel zou zo van

De bedoeling was dan ook om de sociale mix te

kantoormodules te creëren.

de tuinen kunnen genieten.” Bovendien zou er op de 28

bevorderen. Op architecturaal vlak “komt het erop aan

verdieping een VIP-restaurant komen met een panoramisch

te bewaren wat mogelijk is. We elimineerden een volume

Om geen afbreuk te doen aan de flexibiliteit van het

zicht op de lichtstad.

dat de lichtinval hinderde en gaven de voorkeur aan een

grondplan en om voor een interne onderverdeling te zorgen

Het herbestemmen van oude gebouwen is een fenomeen

nieuwe circulatie, cursieven, … Dat liet ons toe om het

zonder de aanblik van het raamwerk te verzwaren, had het

dat we sinds enkele jaren in alle sectoren aantreffen. In

karakter van de school te benadrukken. Evenzo, aangezien

architectenbureau een aansluitingsprofiel op maat voorzien,

het bijzonder in Brussel, waar de woonsituatie de geesten

het uitzicht op de wijk op de achtergrond vrij chaotisch

hiervoor rijp heeft gemaakt. De hele moeilijkheid bestaat er

is, hebben we geprobeerd om voor een erg ‘cleane’

nochtans in om “de gebouwen te isoleren en er duurzame

architectuur te zorgen.”

e

technieken in te integreren, zonder ze van hun karakter te ontdoen.” En elk dossier is uniek.

■■ LD2 Architecture Louizalaan 480/13 1050 Brussel T. +32 23 44 65 60 F. +32 23 44 65 69 www.ld2.be

waarbij het verwijderbare element in gelaagd glas tussen de wand en de stijl van het raam hernomen kon worden. De open binnenzijde kreeg dan weer een externe zonwerende inrichting bestaande uit aluminium profielen in de vorm van een voor de vensters geplaatste vliegtuigvleugel. Wat het raamwerk zelf betreft, viel de keuze uiteindelijk op het LIGNA-systeem van Sapa Building System in bronskleurig geanodiseerd aluminium. Ligna is samengesteld uit erg fijne moderne profielen die een extern reliëf vertonen dat erg sterk lijkt op de stalen

Central Gate, een prachtig herbestemmingsproject

profielen die in de jaren 1930 werden gebruikt en

Van de erg prestigieuze projecten die tot nog toe aan LD2

brons. Dit alles met de garantie van een perfecte

Architecture werden toevertrouwd, is Central Gate één van

thermische en akoestische isolatie.

waarvan de aanblik doet denken aan het initieel gebruikte

de eerste werkelijk omvangrijke (32.000 vierkante meter). Het gebouw in art deco, dat de onderneming Shell in de

Voor de vervangingswerken van het externe schrijnwerk

jaren 30 bij de architect Dumont bestelde, kreeg de naam

werd een beroep gedaan op de ervaren gevelfirma

‘Shell Building’ en werd initieel ontworpen als een New

GROVEN+ nv uit Puurs, in onderaanneming voor de

Yorks gebouw met sokkel. De door bouwheer Befimmo

aannemer Van Laere.

bestelde renovatie wilde dit erfgoed dan ook bewaren,

26 Konstruktief NL.indb 26-27

verbeteren en opwaarderen. Daarbij was het belangrijk

“De bouwheer wilde de oorspronkelijke aanblik bewaren,

om de facades en de daken te herstellen, de parkings en

maar tegelijkertijd meer comfort en flexibiliteit in het

patios her in te richten, interne circulatie te bevorderen en de

gebouw.” Verder werden nog andere elementen herwerkt,

gemeenschappelijke delen van het gebouw te renoveren.

zoals de toegangshallen, het binnenterrein, … om de site

Vandaag werken de architecten samen met de Dienst

te optimaliseren. Ook hier kunnen we zonder meer spreken

Monumenten en Landschappen rond de belangrijke

van een zeer geslaagde herbestemming.

27 19/10/12 13:11

Tekst: Eduard Coddé Fotografie: Dries Van den Brande ARCHITECTUUR

Cultureel Centrum ‘Den Amer’ architect Achille Vandormael

In Diest tornde architect Achille

Architecturale metamorfose

Vandormael een voormalige houthandel

De Stad Diest had de voormalige houthandel gekocht

succesvol om tot een energievriendelijk cultureel centrum. Het bestaande stalen

met een bebouwde oppervlakte van ongeveer 3.000 m² en omliggende terreinen. Er werd een ideeënwedstrijd uitgeschreven met als opdracht ‘het verbouwen van een

skelet werd behouden en opgevuld

houthandel tot evenementenhal en fuifzaal’. Als stad mag en

met Hebel cellenbetonplaten. Ook het

moest Diest een Cultureel Centrum hebben, waaraan het

dak werd uit hetzelfde opgetrokken. Een ideale keuze om koudebruggen

tot dan ontbrak. Architect Achille Vandormael, sinds 1979 in Diest gevestigd, wou het project graag realiseren. De budgettaire druk op het project was zeer groot en

te vermijden en alzo EPB-aanvaarde

verplichtte tot bijsturen. Zo werden de kelderverdieping

bouwknopen te verkrijgen.

geschrapt, evenals een bijkomende hoger gelegen zaal en een balkon op het dak. Het uiteindelijke budget voor de ruwbouw bedroeg amper 2,5 miljoen euro; het totaalbudget

In december 2009 gaf het Diestse college van

3,5 miljoen euro.

burgemeester en schepenen groen licht voor de realisatie is het hergebruik van het staalskelet van de vroegere

Van houthandel tot veelzijdige evenementenlocatie

overkappingen voor houtopslag van houthandel Betim die

“Door het hergebruik van de oude staalstructuur konden

hier voordien gevestigd was. Architect Achille Vandormael

we meteen ook de funderingen recupereren en zo flink

slaagde erin dankzij de recyclage van het staalskelet en

besparen op de ruwbouwkost”, geeft architect Achille

het gericht gebruik van Xella-materialen het uiterst krappe

Vandormael aan. Het bestaande staalskelet bestaat uit

bouwbudget te respecteren.

volle plaatspanten. Er zijn zeven spanten van elk 5 meter,

van een multifunctionele evenementenhal. Opmerkelijk

waardoor een vierkant van 35 x 35 m beschikbaar stond. Architect Achille Vandormael bewaarde de structuur en deelde ze opnieuw in voor het inbrengen van de verschillende functies. Centraal tekende hij de grote zaal, een vierkant van 25 x 25 m en 8 m hoog. Ze is uitgerust met een uitschuifbare tribune, goed voor zowat 460 zitplaatsen. Het podium is 25 m breed en 15 m diep. Het venster op het podium is net zo breed als de telescopische tribune. Er is een theaterbrug voor de belichtingstechniek opgehangen aan de oude staalstructuur. Architect Achille Vandormael pleegde overleg met de partners voor elektriciteitswerken en HVAC en kwam tot het besluit dat geen verwarming nodig was in de grote zaal. “Met een capaciteit van meer dan 460

De architect koos voor een zo dik mogelijke ‘schelp’ uit cellenbeton. Voor het dak viel de keuze op 24 cm dikke Hebel-platen., die hij bijkomend isoleerde. Een belangrijk voordeel van de Hebel-dakplaten is de beperkte belasting van het gerecupereerde staalskelet, en de uitstekende isolatiewaarde, waardoor slechts beperkt bijkomende isolatie nodig is. De wanden zijn opgebouwd uit 30 cm dikke platen, 4 cm rotswolisolatie en bardage staalplaat als gevelafwerking.

28 Konstruktief NL.indb 28-29

29 19/10/12 13:11

Tekst: Eduard Coddé Fotografie: Dries Van den Brande ARCHITECTUUR

Cultureel Centrum ‘Den Amer’ architect Achille Vandormael

In Diest tornde architect Achille

Architecturale metamorfose

Vandormael een voormalige houthandel

De Stad Diest had de voormalige houthandel gekocht

succesvol om tot een energievriendelijk cultureel centrum. Het bestaande stalen

met een bebouwde oppervlakte van ongeveer 3.000 m² en omliggende terreinen. Er werd een ideeënwedstrijd uitgeschreven met als opdracht ‘het verbouwen van een

skelet werd behouden en opgevuld

houthandel tot evenementenhal en fuifzaal’. Als stad mag en

met Hebel cellenbetonplaten. Ook het

moest Diest een Cultureel Centrum hebben, waaraan het

dak werd uit hetzelfde opgetrokken. Een ideale keuze om koudebruggen

tot dan ontbrak. Architect Achille Vandormael, sinds 1979 in Diest gevestigd, wou het project graag realiseren. De budgettaire druk op het project was zeer groot en

te vermijden en alzo EPB-aanvaarde

verplichtte tot bijsturen. Zo werden de kelderverdieping

bouwknopen te verkrijgen.

geschrapt, evenals een bijkomende hoger gelegen zaal en een balkon op het dak. Het uiteindelijke budget voor de ruwbouw bedroeg amper 2,5 miljoen euro; het totaalbudget

In december 2009 gaf het Diestse college van

3,5 miljoen euro.

burgemeester en schepenen groen licht voor de realisatie is het hergebruik van het staalskelet van de vroegere

Van houthandel tot veelzijdige evenementenlocatie

overkappingen voor houtopslag van houthandel Betim die

“Door het hergebruik van de oude staalstructuur konden

hier voordien gevestigd was. Architect Achille Vandormael

we meteen ook de funderingen recupereren en zo flink

slaagde erin dankzij de recyclage van het staalskelet en

besparen op de ruwbouwkost”, geeft architect Achille

het gericht gebruik van Xella-materialen het uiterst krappe

Vandormael aan. Het bestaande staalskelet bestaat uit

bouwbudget te respecteren.

volle plaatspanten. Er zijn zeven spanten van elk 5 meter,

van een multifunctionele evenementenhal. Opmerkelijk

waardoor een vierkant van 35 x 35 m beschikbaar stond. Architect Achille Vandormael bewaarde de structuur en deelde ze opnieuw in voor het inbrengen van de verschillende functies. Centraal tekende hij de grote zaal, een vierkant van 25 x 25 m en 8 m hoog. Ze is uitgerust met een uitschuifbare tribune, goed voor zowat 460 zitplaatsen. Het podium is 25 m breed en 15 m diep. Het venster op het podium is net zo breed als de telescopische tribune. Er is een theaterbrug voor de belichtingstechniek opgehangen aan de oude staalstructuur. Architect Achille Vandormael pleegde overleg met de partners voor elektriciteitswerken en HVAC en kwam tot het besluit dat geen verwarming nodig was in de grote zaal. “Met een capaciteit van meer dan 460

De architect koos voor een zo dik mogelijke ‘schelp’ uit cellenbeton. Voor het dak viel de keuze op 24 cm dikke Hebel-platen., die hij bijkomend isoleerde. Een belangrijk voordeel van de Hebel-dakplaten is de beperkte belasting van het gerecupereerde staalskelet, en de uitstekende isolatiewaarde, waardoor slechts beperkt bijkomende isolatie nodig is. De wanden zijn opgebouwd uit 30 cm dikke platen, 4 cm rotswolisolatie en bardage staalplaat als gevelafwerking.

28 Konstruktief NL.indb 28-29

29 19/10/12 13:11

zitplaatsen tot 1500 staanplaatsen zorgt het publiek zelf voor

omgeving van het Cultureel Centrum, terwijl ook de

heel wat opwarming!” licht hij toe. In alle ruimten rondom de

thermische isolatie er wel bij vaart. Achter de grote zaal

grote zaal wordt gebruik gemaakt van betonkernactivering.

liggen de kleedkamers en ‘backstage’-infrastructuur, wat alweer een bufferzone laat ontstaan t.o.v. het daarachter

Doordacht grondplan

gelegen Jongeren Ontmoetingscentrum (JOC), dat ontstond

De grote zaal wordt voorafgegaan door een foyer, waarin

waar zich voordien de buitenopslag van de houthandel

tevens een administratief blok is ingebracht. Dat laatste is

bevond. De zaal is 35 m breed en heeft een vloeroppervlak

bekleed met gekleurd Rockpanel®, een geperst product dat

van 450 m². Een boven de toog ingezet balkon laat de totale

weerhouden werd omdat het zich bij eventueel vandalisme

benutbare oppervlakte uitstijgen tot boven de 500 m².

gemakkelijk laat vervangen zonder dat kleurverschillen

De zaal van het JOC is direct van buitenaf toegankelijk via

tussen oude en nieuwe panelen zichtbaar worden.

een in ’t oog springende ronde gevel. Deze is opgetrokken

Aan beide zijden van de grote zaal is een bar ingericht -

in Ytong-blokken. De architect bracht een patroon in de

5 meter breed als gevolg van het bestaande staalskelet.

gevel met repeterende Ytong en glasvlakken.

Door deze intekening in het grondplan ontstaat niet alleen

Omwille van de budgettaire beperkingen opteerde de

een vlotte circulatie voor het publiek in en uit de zaal, maar

architect voor een functionele en sobere inrichting met

vormt zich tevens een natuurlijke akoestische buffer naar de

overal zichtbare materialen.

ActuA

yToNG- KIMbLoKKEN

beste isolerende én dragende oplossing voor muurvoet van gevels

De Energieprestatieregelgeving voor gebouwen (EPB) heeft een belangrijke weerslag op verschillende bouwkundige principes. Zo ook op de muurvoet van gevels. Om warmteverliezen aan de voet van de gevel te vermijden, plaatst men een isolerend

De Hebel-platen bewezen niet alleen hun thermisch-solerende kwaliteiten: de akoestische eigenschappen van de zaal bleken zo goed, dat bijkomende isolatie en/of ingrepen overbodig waren.

bouwblok tussen de isolatielaag van de gevel en de isolatielaag van de vloer. Het WTCB erkent cellenbeton als uitstekende oplossing voor bouwknopen ter hoogte van de muurvoet van gevels. De nieuwste Ytong-kimblok is de eenvoudigste en

Naast thermisch isolerend en dragend zijn de Ytong-

betrouwbaarste oplossing voor EPB-aanvaarde vloer-

kimblokken tevens gehydrofobeerd. Dit bemoeilijkt

en dakaansluitingen zonder koudebruggen. Hij bestaat

de opname van vocht, en sluit isolatieverlies dus uit.

in handige formaten, waaronder deze met een breedte

Koudebruggen die ontstaan door slecht opgeloste

van 9, 14 en 19 cm, bruikbaar voor traditionele bouw.

bouwknopen zijn een onzichtbare oorzaak van hoge

Wanneer een gebouw volledig uit Ytong is opgetrokken

energierekeningen. De Ytong-kimblokken bieden een

dan voldoet dit zondermeer aan de EPB-regelgeving inzake

eenvoudige en berekenbare oplossing hiervoor.

bouwknopen. Maar ook in traditionele bouw wordt steeds meer beroep gedaan op Ytong als tussengevoegd isolerend

■ Meer info op www.xella.be/duurzaam bouwen

deel. Hierdoor zijn bouwers alvast zeker op deze plaatsen EPB-aanvaarde bouwknopen te realiseren. Het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) erkent Ytong-kimblokken, omdat ze van nature isolerend en dragend zijn, als uiterst geschikte oplossing voor bouwknopen ter hoogte van de muurvoet

“ Omdat andere isolerende bouwstenen op de markt vaak samengesteld zijn uit een combinatie van materialen, is het niet mogelijk om de stabiliteit en draagkracht van deze stenen te berekenen met de gekende regels uit EC6. Dat zou proefondervindelijk per project moeten gebeuren. Ytong-kimblokken zijn van nature isolerend en dragend en bieden daarom een sluitende oplossing voor bouwknopen ter hoogte van de muurvoet,” aldus ir Elly Van Overmeire, Technical Manager Xella België.

van gevels. Cellenbetonblokken voldoen volledig aan

■■ Architect Achille Vandormael Guido Gezellestraat 103 3290 Diest T + 32 13 32 32 24 F + 32 13 33 41 64 [email protected]

30 Konstruktief NL.indb 30-31

de regels van Eurocode 6 (EC6). Deze Europese norm voor metselwerkconstructies bepaalt bouwvereisten en rekenregels voor gewapend en ongewapend metselwerk.

31 19/10/12 13:11

zitplaatsen tot 1500 staanplaatsen zorgt het publiek zelf voor

omgeving van het Cultureel Centrum, terwijl ook de

heel wat opwarming!” licht hij toe. In alle ruimten rondom de

thermische isolatie er wel bij vaart. Achter de grote zaal

grote zaal wordt gebruik gemaakt van betonkernactivering.

liggen de kleedkamers en ‘backstage’-infrastructuur, wat alweer een bufferzone laat ontstaan t.o.v. het daarachter

Doordacht grondplan

gelegen Jongeren Ontmoetingscentrum (JOC), dat ontstond

De grote zaal wordt voorafgegaan door een foyer, waarin

waar zich voordien de buitenopslag van de houthandel

tevens een administratief blok is ingebracht. Dat laatste is

bevond. De zaal is 35 m breed en heeft een vloeroppervlak

bekleed met gekleurd Rockpanel®, een geperst product dat

van 450 m². Een boven de toog ingezet balkon laat de totale

weerhouden werd omdat het zich bij eventueel vandalisme

benutbare oppervlakte uitstijgen tot boven de 500 m².

gemakkelijk laat vervangen zonder dat kleurverschillen

De zaal van het JOC is direct van buitenaf toegankelijk via

tussen oude en nieuwe panelen zichtbaar worden.

een in ’t oog springende ronde gevel. Deze is opgetrokken

Aan beide zijden van de grote zaal is een bar ingericht -

in Ytong-blokken. De architect bracht een patroon in de

5 meter breed als gevolg van het bestaande staalskelet.

gevel met repeterende Ytong en glasvlakken.

Door deze intekening in het grondplan ontstaat niet alleen

Omwille van de budgettaire beperkingen opteerde de

een vlotte circulatie voor het publiek in en uit de zaal, maar

architect voor een functionele en sobere inrichting met

vormt zich tevens een natuurlijke akoestische buffer naar de

overal zichtbare materialen.

ActuA

yToNG- KIMbLoKKEN

beste isolerende én dragende oplossing voor muurvoet van gevels

De Energieprestatieregelgeving voor gebouwen (EPB) heeft een belangrijke weerslag op verschillende bouwkundige principes. Zo ook op de muurvoet van gevels. Om warmteverliezen aan de voet van de gevel te vermijden, plaatst men een isolerend

De Hebel-platen bewezen niet alleen hun thermisch-solerende kwaliteiten: de akoestische eigenschappen van de zaal bleken zo goed, dat bijkomende isolatie en/of ingrepen overbodig waren.

bouwblok tussen de isolatielaag van de gevel en de isolatielaag van de vloer. Het WTCB erkent cellenbeton als uitstekende oplossing voor bouwknopen ter hoogte van de muurvoet van gevels. De nieuwste Ytong-kimblok is de eenvoudigste en

Naast thermisch isolerend en dragend zijn de Ytong-

betrouwbaarste oplossing voor EPB-aanvaarde vloer-

kimblokken tevens gehydrofobeerd. Dit bemoeilijkt

en dakaansluitingen zonder koudebruggen. Hij bestaat

de opname van vocht, en sluit isolatieverlies dus uit.

in handige formaten, waaronder deze met een breedte

Koudebruggen die ontstaan door slecht opgeloste

van 9, 14 en 19 cm, bruikbaar voor traditionele bouw.

bouwknopen zijn een onzichtbare oorzaak van hoge

Wanneer een gebouw volledig uit Ytong is opgetrokken

energierekeningen. De Ytong-kimblokken bieden een

dan voldoet dit zondermeer aan de EPB-regelgeving inzake

eenvoudige en berekenbare oplossing hiervoor.

bouwknopen. Maar ook in traditionele bouw wordt steeds meer beroep gedaan op Ytong als tussengevoegd isolerend

■ Meer info op www.xella.be/duurzaam bouwen

deel. Hierdoor zijn bouwers alvast zeker op deze plaatsen EPB-aanvaarde bouwknopen te realiseren. Het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) erkent Ytong-kimblokken, omdat ze van nature isolerend en dragend zijn, als uiterst geschikte oplossing voor bouwknopen ter hoogte van de muurvoet

“ Omdat andere isolerende bouwstenen op de markt vaak samengesteld zijn uit een combinatie van materialen, is het niet mogelijk om de stabiliteit en draagkracht van deze stenen te berekenen met de gekende regels uit EC6. Dat zou proefondervindelijk per project moeten gebeuren. Ytong-kimblokken zijn van nature isolerend en dragend en bieden daarom een sluitende oplossing voor bouwknopen ter hoogte van de muurvoet,” aldus ir Elly Van Overmeire, Technical Manager Xella België.

van gevels. Cellenbetonblokken voldoen volledig aan

■■ Architect Achille Vandormael Guido Gezellestraat 103 3290 Diest T + 32 13 32 32 24 F + 32 13 33 41 64 [email protected]

30 Konstruktief NL.indb 30-31

de regels van Eurocode 6 (EC6). Deze Europese norm voor metselwerkconstructies bepaalt bouwvereisten en rekenregels voor gewapend en ongewapend metselwerk.

31 19/10/12 13:11

Tekst: Eduard Coddé Fotografie: Dries Van den Brande ARCHITECTUUR

Globale aanpak voor toekomstgerichte flexibiliteit Architectenteam bvba

Kathleen Nuyens

Burgerlijk ingenieur-architect Kathleen Nuyens houdt van een globale aanpak waarin buiten- en binnenarchitectuur versmelten tot een hecht conceptueel geheel. Dat concept laat bij voorkeur de interieurinrichting opgaan in de omarmende architectuur. Kleuren en/of materialen zorgen voor boeiende accenten. Architectuur vertrekt voor Kathleen Nuyens altijd vanuit de inleving in het project. Zij kan op dat vlak een zeer boeiend en gevarieerd palmares voorleggen. Ze werkte een aantal jaren bij het architectenbureau Berteloot, waar ze de liefde en knowhow voor monumentenzorg opdeed. Midden de jaren negentig was ze betrokken bij de restauratie van de prachtige theaterzaal van de Gentse Vooruit. Sinds 2001 werkt Kathleen Nuyens via haar eigen Architectenteam bvba, als ontwerpbureau gespecialiseerd in zowel hedendaagse concepten als restauratie- en herbestemmingprojecten. Eén van de hoogtepunten uit haar portfolio is het schitterende renovatieproject dat de Antwerpse Stadsfeestzaal letterlijk uit haar as deed herrijzen. Haar liefde en respect voor het verleden beletten haar niet daar een zeer nuchtere visie op na te houden: “Zorg voor ons architecturale verleden is heel wat anders dan het nieuw nabouwen van het oude. Als ik een opdracht krijg voor een particulier project, heeft modern hedendaags altijd mijn voorkeur.” Architect Kathleen Nuyens houdt van glas, licht en ruimte, flexibiliteit naar de bewoonbaarheid in functie tot het gezinsleven en onderhoudsvriendelijkheid.

32 Konstruktief NL.indb 32-33

33 19/10/12 13:11

Tekst: Eduard Coddé Fotografie: Dries Van den Brande ARCHITECTUUR

Globale aanpak voor toekomstgerichte flexibiliteit Architectenteam bvba

Kathleen Nuyens

Burgerlijk ingenieur-architect Kathleen Nuyens houdt van een globale aanpak waarin buiten- en binnenarchitectuur versmelten tot een hecht conceptueel geheel. Dat concept laat bij voorkeur de interieurinrichting opgaan in de omarmende architectuur. Kleuren en/of materialen zorgen voor boeiende accenten. Architectuur vertrekt voor Kathleen Nuyens altijd vanuit de inleving in het project. Zij kan op dat vlak een zeer boeiend en gevarieerd palmares voorleggen. Ze werkte een aantal jaren bij het architectenbureau Berteloot, waar ze de liefde en knowhow voor monumentenzorg opdeed. Midden de jaren negentig was ze betrokken bij de restauratie van de prachtige theaterzaal van de Gentse Vooruit. Sinds 2001 werkt Kathleen Nuyens via haar eigen Architectenteam bvba, als ontwerpbureau gespecialiseerd in zowel hedendaagse concepten als restauratie- en herbestemmingprojecten. Eén van de hoogtepunten uit haar portfolio is het schitterende renovatieproject dat de Antwerpse Stadsfeestzaal letterlijk uit haar as deed herrijzen. Haar liefde en respect voor het verleden beletten haar niet daar een zeer nuchtere visie op na te houden: “Zorg voor ons architecturale verleden is heel wat anders dan het nieuw nabouwen van het oude. Als ik een opdracht krijg voor een particulier project, heeft modern hedendaags altijd mijn voorkeur.” Architect Kathleen Nuyens houdt van glas, licht en ruimte, flexibiliteit naar de bewoonbaarheid in functie tot het gezinsleven en onderhoudsvriendelijkheid.

32 Konstruktief NL.indb 32-33

33 19/10/12 13:11

De EPB-regelgeving wakkerde de interesse voor cellenbeton aan en was aanleiding om de Ytongproducten beter te leren kennen. Voor de bouw van de eigen woning viel de keuze op 20 cm Ytong-blokken met 12 cm XPS-isolatie en een gevelafwerking met sierpleister. Dat levert ook een perfecte luchtdichtheid op. Stalen profielen zorgen voor extra stabiliteit bij de grote overspanningen aan de vide en vangen de overkraging van de luifel aan de achtergevel op. Ook de weinige binnenmuren zijn uit Ytong-blokken opgetrokken.

Zonnepanelen stonden aanvankelijk niet op de lijst met technische uitrusting. Ze kwamen er toch, achter een verhoogde dakopstand om ze aan het oog te onttrekken en omdat de premie moeilijk te weerstaan viel. Uiteindelijk werd E20 bereikt!

Flexibele circulatie De eigen woning zit verweven met de werkruimte van het architectenbureau. Kathleen Nuyens bedacht een ingenieus circulatieplan dat zich flexibel laat aanpassen om bezoekers naar het kantoor te leiden, terwijl de woning eigenlijk geheel onzichtbaar blijft. Anderzijds kunnen familie en vrienden bijzonder warm onthaald worden met haast majestueuze directe doorloop tot de woning. De ganse inrichting draagt bij tot een nauwelijks voelbaar gestuurde circulatie en tot een uitbalanceren van wonen en werken. Kathleen Nuyens houdt niet zo van kasten en daarom is alle bergruimte perfect geïntegreerd in de architectuur, worden kastdeuren onzichtbaar gemaakt als wandvlakken, blijven kastinterieurs volkomen verborgen

Eigen stijl

of maken ze door een simpele beweging plots deel uit

Dat is dan ook wat haar eigen woning duidelijk

van het totaalbeeld dat de ruimte laat zien. Kastdeuren zijn

illustreert. Ze is gesloten aan de voorzijde, met wel een

kamerhoog, greeploos en zo strak als enigszins mogelijk.

lange smalle glasstrook die daglicht in de werkruimte

Zelfs in de dubbele garage paste de architect deze aanpak

haalt. De horizontaliteit wordt geaccentueerd door de

toe: kamerhoge kastdeuren laten toe de inkopen vanuit

gevelverdeling met ramen en vlakken. De achtergevel

de garage perfect geordend in de berging te plaatsen die

is volledig geopend naar de zuidgeoriënteerde tuinzijde.

aansluit bij de keuken.

Het is een symfonie van glas (K 1,1), met centraal het

“Doordat de kasten volledig geïntegreerd zitten in

eetgedeelte - geen afgebakende kamer - en daarboven

de architectuur van de woning, kunnen ze er op elk

een vide. De glaspartij op het gelijkvloers kan grotendeels

ogenblik ook weer uitgenomen worden om een nieuwe

open, zodat de volledige leefruimte naadloos overvloeit in

interieurindeling te realiseren”, verduidelijkt architect Kathleen

het aanpalende groene decor.

Nuyens. “Zover de bouwheer me toelaat probeer ik bij elk

De volledige woning is onderkelderd met ter plaatste

project de interieurinrichting te integreren in het concept”.

gestort beton. Van bij het ontwerp was een betere score voor het E-peil

Puur en doordacht

dan de wettelijk opgelegde een streefdoel. Het toepassen

Wit is dominant aanwezig, maar krijgt een krachtige

van een warmtepomp stond ook al vast gezien de goede

tegenspeler met de over alle vertrekken op het gelijkvloers

ervaringen hiermee in voorgaande projecten. Er wordt

uitgelegde meerlagige parketvloer, die de relatie tussen de

gebruik gemaakt van geothermische warmte via 106 m

functies versterkt. Zwarte kastinterieurs contrasteren met de

diepe boringen, die een insteektemperatuur verzekeren van

witte deurvlakken.

12°C. De warmtepomp heeft een zeer hoog rendement

De verlichtingsarmaturen zijn ingebouwd, zodat ze

(1:6) en voedt de vloerverwarming. Een open haard op gas

nauwelijks opvallen. Hetzelfde geldt voor de MDF-plinten die

heeft zowel een decoratieve functie als een noodfunctie

in de wandvlakken verzonken liggen.

om de traagheid van de vloerverwarming op te vangen.

34 Konstruktief NL.indb 34-35

35 19/10/12 13:11

De EPB-regelgeving wakkerde de interesse voor cellenbeton aan en was aanleiding om de Ytongproducten beter te leren kennen. Voor de bouw van de eigen woning viel de keuze op 20 cm Ytong-blokken met 12 cm XPS-isolatie en een gevelafwerking met sierpleister. Dat levert ook een perfecte luchtdichtheid op. Stalen profielen zorgen voor extra stabiliteit bij de grote overspanningen aan de vide en vangen de overkraging van de luifel aan de achtergevel op. Ook de weinige binnenmuren zijn uit Ytong-blokken opgetrokken.

Zonnepanelen stonden aanvankelijk niet op de lijst met technische uitrusting. Ze kwamen er toch, achter een verhoogde dakopstand om ze aan het oog te onttrekken en omdat de premie moeilijk te weerstaan viel. Uiteindelijk werd E20 bereikt!

Flexibele circulatie De eigen woning zit verweven met de werkruimte van het architectenbureau. Kathleen Nuyens bedacht een ingenieus circulatieplan dat zich flexibel laat aanpassen om bezoekers naar het kantoor te leiden, terwijl de woning eigenlijk geheel onzichtbaar blijft. Anderzijds kunnen familie en vrienden bijzonder warm onthaald worden met haast majestueuze directe doorloop tot de woning. De ganse inrichting draagt bij tot een nauwelijks voelbaar gestuurde circulatie en tot een uitbalanceren van wonen en werken. Kathleen Nuyens houdt niet zo van kasten en daarom is alle bergruimte perfect geïntegreerd in de architectuur, worden kastdeuren onzichtbaar gemaakt als wandvlakken, blijven kastinterieurs volkomen verborgen

Eigen stijl

of maken ze door een simpele beweging plots deel uit

Dat is dan ook wat haar eigen woning duidelijk

van het totaalbeeld dat de ruimte laat zien. Kastdeuren zijn

illustreert. Ze is gesloten aan de voorzijde, met wel een

kamerhoog, greeploos en zo strak als enigszins mogelijk.

lange smalle glasstrook die daglicht in de werkruimte

Zelfs in de dubbele garage paste de architect deze aanpak

haalt. De horizontaliteit wordt geaccentueerd door de

toe: kamerhoge kastdeuren laten toe de inkopen vanuit

gevelverdeling met ramen en vlakken. De achtergevel

de garage perfect geordend in de berging te plaatsen die

is volledig geopend naar de zuidgeoriënteerde tuinzijde.

aansluit bij de keuken.

Het is een symfonie van glas (K 1,1), met centraal het

“Doordat de kasten volledig geïntegreerd zitten in

eetgedeelte - geen afgebakende kamer - en daarboven

de architectuur van de woning, kunnen ze er op elk

een vide. De glaspartij op het gelijkvloers kan grotendeels

ogenblik ook weer uitgenomen worden om een nieuwe

open, zodat de volledige leefruimte naadloos overvloeit in

interieurindeling te realiseren”, verduidelijkt architect Kathleen

het aanpalende groene decor.

Nuyens. “Zover de bouwheer me toelaat probeer ik bij elk

De volledige woning is onderkelderd met ter plaatste

project de interieurinrichting te integreren in het concept”.

gestort beton. Van bij het ontwerp was een betere score voor het E-peil

Puur en doordacht

dan de wettelijk opgelegde een streefdoel. Het toepassen

Wit is dominant aanwezig, maar krijgt een krachtige

van een warmtepomp stond ook al vast gezien de goede

tegenspeler met de over alle vertrekken op het gelijkvloers

ervaringen hiermee in voorgaande projecten. Er wordt

uitgelegde meerlagige parketvloer, die de relatie tussen de

gebruik gemaakt van geothermische warmte via 106 m

functies versterkt. Zwarte kastinterieurs contrasteren met de

diepe boringen, die een insteektemperatuur verzekeren van

witte deurvlakken.

12°C. De warmtepomp heeft een zeer hoog rendement

De verlichtingsarmaturen zijn ingebouwd, zodat ze

(1:6) en voedt de vloerverwarming. Een open haard op gas

nauwelijks opvallen. Hetzelfde geldt voor de MDF-plinten die

heeft zowel een decoratieve functie als een noodfunctie

in de wandvlakken verzonken liggen.

om de traagheid van de vloerverwarming op te vangen.

34 Konstruktief NL.indb 34-35

35 19/10/12 13:11

Ook hier is Corian toegepast voor het wastafelblad en de

bruikbaar is. Een lichtkoepel erboven zorgt voor aangenaam

omkasting van het ligbad. Bijzonder geslaagd is het visueel

ochtendlicht. De vloer en douchetub zijn uit witte Carrara-

effect dat ontstaat door het doorlopen van het venster in

marmer, die ook tegen de wanden is opgezet.

het spiegelvlak.

De techniciteit van restauratieprojecten boeit architect

De ingang tot de master bedroom vloeit voort vanuit het

Kathleen Nuyens enorm en projecteert ze op nieuwbouw

balkon dat overloopt in een dressing. In de badkamer werd

- veelal particuliere woningbouw - waarin ze zich creatief

de wastafel haaks gezet op de douchewand, waardoor de

meer kan uitleven. Overtuigend, zoals we mochten ervaren!

lavabo zowel voor rechts- als linkshandigen ergonomisch

Op de verdieping loopt het balkon, waarlangs een werkblad is uitgezet als thuiskantoor, met een panoramisch uitzicht over de leefruimte op het gelijkvloers en de achterliggende tuin. Parallel met het werkblad loopt een amper te onderscheiden kastwand die het balkon van de aanpalende slaapvertrekken scheidt.

■■ Kathleen Nuyens Architectenteam bvba Bekenbaan 10a 2460 Kasterlee - Lichtaart T. + 32 14 70 36 58 [email protected] www.architectenteam-nuyens.be

De keuken is als het ware in de tuin gezet, door handig om

wat toelaat de andere kastvlakken gesloten te houden.

te springen met een kamerhoog glasvlak.

Kookeiland en eetbar sluiten op elkaar aan en kregen een

De keukeninrichting is door Kathleen Nuyens zelf ontworpen

Corian-werkblad. Een verlaagd plafond erboven maakt de

en volgt haar visie m.b.t. kasten: alles wordt maximaal aan

dampkap met externe motor onzichtbaar.

het oog onttrokken en blijft dat ook! Zo is er een ontbijtkast

De vormgeving van het kookeiland met eetbar wordt

waarachter alles schuil gaat wat ’s morgens nodig is,

herhaald in de op maat gemaakte eettafel.

Symmetrie en panoramische uitkijk De trap loopt vanuit de grote leefruimte naar de verdieping

De opening waarin de trap loopt is afgebakend met

om er uit te monden tegenover een glaspartij in de zijgevel.

transparant glas. Er zijn twee jongerenkamers - toegankelijk

Deze is ook in de tegenoverliggende zijgevel gespiegeld.

via kamerhoge pivotdeuren - met centrale badkamer.

36 Konstruktief NL.indb 36-37

37 19/10/12 13:11

Ook hier is Corian toegepast voor het wastafelblad en de

bruikbaar is. Een lichtkoepel erboven zorgt voor aangenaam

omkasting van het ligbad. Bijzonder geslaagd is het visueel

ochtendlicht. De vloer en douchetub zijn uit witte Carrara-

effect dat ontstaat door het doorlopen van het venster in

marmer, die ook tegen de wanden is opgezet.

het spiegelvlak.

De techniciteit van restauratieprojecten boeit architect

De ingang tot de master bedroom vloeit voort vanuit het

Kathleen Nuyens enorm en projecteert ze op nieuwbouw

balkon dat overloopt in een dressing. In de badkamer werd

- veelal particuliere woningbouw - waarin ze zich creatief

de wastafel haaks gezet op de douchewand, waardoor de

meer kan uitleven. Overtuigend, zoals we mochten ervaren!

lavabo zowel voor rechts- als linkshandigen ergonomisch

Op de verdieping loopt het balkon, waarlangs een werkblad is uitgezet als thuiskantoor, met een panoramisch uitzicht over de leefruimte op het gelijkvloers en de achterliggende tuin. Parallel met het werkblad loopt een amper te onderscheiden kastwand die het balkon van de aanpalende slaapvertrekken scheidt.

■■ Kathleen Nuyens Architectenteam bvba Bekenbaan 10a 2460 Kasterlee - Lichtaart T. + 32 14 70 36 58 [email protected] www.architectenteam-nuyens.be

De keuken is als het ware in de tuin gezet, door handig om

wat toelaat de andere kastvlakken gesloten te houden.

te springen met een kamerhoog glasvlak.

Kookeiland en eetbar sluiten op elkaar aan en kregen een

De keukeninrichting is door Kathleen Nuyens zelf ontworpen

Corian-werkblad. Een verlaagd plafond erboven maakt de

en volgt haar visie m.b.t. kasten: alles wordt maximaal aan

dampkap met externe motor onzichtbaar.

het oog onttrokken en blijft dat ook! Zo is er een ontbijtkast

De vormgeving van het kookeiland met eetbar wordt

waarachter alles schuil gaat wat ’s morgens nodig is,

herhaald in de op maat gemaakte eettafel.

Symmetrie en panoramische uitkijk De trap loopt vanuit de grote leefruimte naar de verdieping

De opening waarin de trap loopt is afgebakend met

om er uit te monden tegenover een glaspartij in de zijgevel.

transparant glas. Er zijn twee jongerenkamers - toegankelijk

Deze is ook in de tegenoverliggende zijgevel gespiegeld.

via kamerhoge pivotdeuren - met centrale badkamer.

36 Konstruktief NL.indb 36-37

37 19/10/12 13:11

Tekst: TiM Vanhove Fotografie: Hans Couckuyt ARCHITECTUUR

Glazen blikvanger Devolder Architecten ‘Een open huis, letterlijk én figuurlijk’. Dat was het centrale uitgangspunt dat AVC

AVC was het eerste bedrijf om neer te strijken op Evolis,

architecturale ingrepen begeleiden de bezoeker als het ware

een bedrijventerrein van intercommunale Leiedal. “Dat

van de straat naar de parking achter de toonzaal.”

bood het voordeel dat we nog vrije keuze hadden uit

De ontwerpers streefden naar een maximale lichtinval

de aangeboden percelen. Samen met architect Geert

in de ateliers. Dit onder meer door gebruik te maken

Devolder zagen we meerwaarde in één van de percelen

van raamlijnen in de voorgevel, door ramen te plaatsen

naast de E17-autosnelweg. We kozen bewust voor het

tussen de kantoren en de ateliers – zo is er ook interactie

perceel naast Jack - de derde van vier windmolens op het

tussen beide entiteiten –, door lichtstraten in de vorm van

terrein, met zijn naam refererend aan de vier Daltonbroers.

sheddaken toe te passen en door de poorten in de zijgevel

Een belangrijke troef van het perceel is de ligging naast

doorzichtig te maken.

een fietspad met groenzone. Hier zullen we nooit een buur krijgen en dus verzekerd zijn van een groen uitzicht vanuit

Zwevende toonzaal

voor ogen had voor zijn nieuwbouw op het bedrijventerrein Evolis. Het antwoord van

de kantoren. Bovendien versterkt de autosnelwegbrug

Omdat de voorgevel zich aan de zijde van de E17 moest

Devolder Architecten slaat de nagel op de kop. Dankzij het veelvuldige glasgebruik

over het fietspad het zicht op ons gebouw, aangezien

bevinden, besteedde Geert Devolder extra aandacht aan

heeft het gebouw een sterke openheid naar de buitenwereld. De figuurlijke

een doorzichtige reling hier het groene talud onderbreekt,”

de esthetiek ervan. Fijne witte vooruitstekende betonnen

vertelt Dominiek Callewier.

gevelelementen structureren de gevel. Ze duiden

tegenhanger krijgt het kantoor door zijn interne relaties en vlotte toegankelijkheid.

extern de hoofdruimtes aan en vermijden tegelijkertijd

Door dit open, glazen concept is de nieuwe thuisbasis van AVC meteen een sterke

Zwart vs wit

brandoverslag. Deze betonnen structuren zijn volledig

blikvanger langs de E17-autosnelweg in Kortrijk.

Bekeken vanop het bedrijventerrein lag het gekozen

ingevuld met een gordijngevel. Willekeurig geplaatste

perceel achteraan op de site. De toegangsweg van het

matzwarte verluchtingsramen brengen speelsheid in

bedrijventerrein geeft met andere woorden uit op de achterzijde van het gebouw. Dat noopte ontwerper Geert Devolder en zijn team een gebouw te ontwerpen met twee gezichten: één naar het bedrijventerrein en één naar de autosnelweg, om AVC zo aan beide zijden een identiteit te geven. “Daarbij kwamen de bouwvoorschriften die Leiedal oplegde. Het gebouw moest bijvoorbeeld een sterke beeldkwaliteit hebben, het kleurgebruik moest tussen zwart en wit liggen en we moesten aan bepaalde duurzaamheidseisen voldoen,” licht Geert Devolder toe. Het antwoord van de ontwerpers op deze eisen is een duaal ontwerp met een donker volume dat zich naar het bedrijventerrein richt en een wit, open volume dat uitkijkt op de E17. Geert Devolder hierover: “Het donkere volume – dat de werkruimtes en ateliers huisvest - manifesteert zich als een donkere monoliet, deels afgewerkt in zwarte silexpanelen en zwart geverfde Ytong cellenbeton panelen. Om vanaf de straat de aandacht te vestigen op het

38 Konstruktief NL.indb 38-39

achterliggende kantoorgebouw, hebben we de gevel aan

het gevelbeeld. Wanneer het donker is neemt ook weer

de zijde van het fietspad op het gelijkvloerse niveau laten

willekeurig geplaatste ledverlichting in de glasgevel

terugspringen ten opzichte van de bouwlijn. Dat maakt

deze speelse rol over. “Deze immense glasgevel

dat de bovenliggende kantoren de ateliers overkragen.

moest aan strenge akoestische en thermische eisen

Zo krijg je een zekere dynamiek in de gevel. Tegelijkertijd

voldoen,” weet Jurgen De Cock, technisch commercieel

werkt het witte kantoor- en showroomgedeelte op het einde

vertegenwoordiger van Sapa Building System. “Om

van de oprijlaan als een teaser voor de showroom. Beide

tot een gepaste oplossing te komen, werkte onze

39 19/10/12 13:11

Tekst: TiM Vanhove Fotografie: Hans Couckuyt ARCHITECTUUR

Glazen blikvanger Devolder Architecten ‘Een open huis, letterlijk én figuurlijk’. Dat was het centrale uitgangspunt dat AVC

AVC was het eerste bedrijf om neer te strijken op Evolis,

architecturale ingrepen begeleiden de bezoeker als het ware

een bedrijventerrein van intercommunale Leiedal. “Dat

van de straat naar de parking achter de toonzaal.”

bood het voordeel dat we nog vrije keuze hadden uit

De ontwerpers streefden naar een maximale lichtinval

de aangeboden percelen. Samen met architect Geert

in de ateliers. Dit onder meer door gebruik te maken

Devolder zagen we meerwaarde in één van de percelen

van raamlijnen in de voorgevel, door ramen te plaatsen

naast de E17-autosnelweg. We kozen bewust voor het

tussen de kantoren en de ateliers – zo is er ook interactie

perceel naast Jack - de derde van vier windmolens op het

tussen beide entiteiten –, door lichtstraten in de vorm van

terrein, met zijn naam refererend aan de vier Daltonbroers.

sheddaken toe te passen en door de poorten in de zijgevel

Een belangrijke troef van het perceel is de ligging naast

doorzichtig te maken.

een fietspad met groenzone. Hier zullen we nooit een buur krijgen en dus verzekerd zijn van een groen uitzicht vanuit

Zwevende toonzaal

voor ogen had voor zijn nieuwbouw op het bedrijventerrein Evolis. Het antwoord van

de kantoren. Bovendien versterkt de autosnelwegbrug

Omdat de voorgevel zich aan de zijde van de E17 moest

Devolder Architecten slaat de nagel op de kop. Dankzij het veelvuldige glasgebruik

over het fietspad het zicht op ons gebouw, aangezien

bevinden, besteedde Geert Devolder extra aandacht aan

heeft het gebouw een sterke openheid naar de buitenwereld. De figuurlijke

een doorzichtige reling hier het groene talud onderbreekt,”

de esthetiek ervan. Fijne witte vooruitstekende betonnen

vertelt Dominiek Callewier.

gevelelementen structureren de gevel. Ze duiden

tegenhanger krijgt het kantoor door zijn interne relaties en vlotte toegankelijkheid.

extern de hoofdruimtes aan en vermijden tegelijkertijd

Door dit open, glazen concept is de nieuwe thuisbasis van AVC meteen een sterke

Zwart vs wit

brandoverslag. Deze betonnen structuren zijn volledig

blikvanger langs de E17-autosnelweg in Kortrijk.

Bekeken vanop het bedrijventerrein lag het gekozen

ingevuld met een gordijngevel. Willekeurig geplaatste

perceel achteraan op de site. De toegangsweg van het

matzwarte verluchtingsramen brengen speelsheid in

bedrijventerrein geeft met andere woorden uit op de achterzijde van het gebouw. Dat noopte ontwerper Geert Devolder en zijn team een gebouw te ontwerpen met twee gezichten: één naar het bedrijventerrein en één naar de autosnelweg, om AVC zo aan beide zijden een identiteit te geven. “Daarbij kwamen de bouwvoorschriften die Leiedal oplegde. Het gebouw moest bijvoorbeeld een sterke beeldkwaliteit hebben, het kleurgebruik moest tussen zwart en wit liggen en we moesten aan bepaalde duurzaamheidseisen voldoen,” licht Geert Devolder toe. Het antwoord van de ontwerpers op deze eisen is een duaal ontwerp met een donker volume dat zich naar het bedrijventerrein richt en een wit, open volume dat uitkijkt op de E17. Geert Devolder hierover: “Het donkere volume – dat de werkruimtes en ateliers huisvest - manifesteert zich als een donkere monoliet, deels afgewerkt in zwarte silexpanelen en zwart geverfde Ytong cellenbeton panelen. Om vanaf de straat de aandacht te vestigen op het

38 Konstruktief NL.indb 38-39

achterliggende kantoorgebouw, hebben we de gevel aan

het gevelbeeld. Wanneer het donker is neemt ook weer

de zijde van het fietspad op het gelijkvloerse niveau laten

willekeurig geplaatste ledverlichting in de glasgevel

terugspringen ten opzichte van de bouwlijn. Dat maakt

deze speelse rol over. “Deze immense glasgevel

dat de bovenliggende kantoren de ateliers overkragen.

moest aan strenge akoestische en thermische eisen

Zo krijg je een zekere dynamiek in de gevel. Tegelijkertijd

voldoen,” weet Jurgen De Cock, technisch commercieel

werkt het witte kantoor- en showroomgedeelte op het einde

vertegenwoordiger van Sapa Building System. “Om

van de oprijlaan als een teaser voor de showroom. Beide

tot een gepaste oplossing te komen, werkte onze

39 19/10/12 13:11

studiedienst een oplossing uit in Elegance 52-profielen

Inspiratiecentrum

voor de gordijngevel. Die zijn ingevuld met zonwerende

In het 14 meter hoge kantoorgebouw zijn 4 verdiepingen

beglazing met een hoge lichttransmissie (60%) en een

ingebracht. De eerste verdieping springt daarbij in het oog.

lage zonnefactor (g:0,28). De thermische isolatiewaarde

Ze ligt 1,60 meter lager dan de burelen. “Zo creëren we niet

ligt dankzij het gebruik van een roestvast stalen

alleen meer ruimte, maar bieden we ook de mogelijkheid

afstandshouder op 0,9 W/m²K.”

om de trappen van AVC in een realistische situatie te

Een bijkomende uitdaging in het ontwerp was het feit dat

tonen. In dit lager gelegen showroomgedeelte toont AVC

de kantoren annex toonzaal zich op het niveau van de

zijn producten zoals in een museum. Maar de rest van het

autosnelweg moesten bevinden. “Dat is zo’n 4,30 meter

gebouw fungeert ook als inspiratiebron waarin AVC zijn

boven het maaiveld van het perceel. Die eis stelde ons

producten in verschillende sferen en opstellingen toepast.”

voor een probleem betreffende toegankelijkheid. Om

De managing director van AVC vat de activiteiten van zijn

dat te counteren, creëerden we een hellend vlak van het

bedrijf samen als alle toepassingen in en rond de woning

maaiveld naar de eerste verdieping met de kantoren en

op basis van aluminium profielen. “Een constante daarin

showroom. Die helling loopt over de volledige breedte

is dat al onze realisaties uniek en op maat van de klant

van het kantoorgebouw om het hoogteverschil te

zijn, weliswaar op basis van bestaande systemen.” De

overwinnen. De glazen gevel die de kantoren typeert, start

interieurproducten vallen onder de AVC-noemer en omvatten

vanaf dit hellend vlak. Eronder zit een sokkel in donker

wanden, deuren en trappen, de exterieurproducten

parement. Omdat dit overkragend, hellend vlak – en dus

omvatten buitenschrijnwerk, glazen bijgebouwen en

de voorgevel – nergens ondersteund is, geeft het de

lamellendaken voor terrassen. Op dit buitenschrijnwerk – dat

architectuur een gevoel van lichtheid. Het gebouw zweeft

AVC al meer dan 20 jaar met Sapa-profielen realiseert – zal

als het ware,” zegt Geert Devolder.

de firma zich in de toekomst meer toeleggen.

■■ AVC Evolis 100 8530 Harelbeke – Kortrijk T. +32 56 21 02 10 F. +32 56 24 90 48 [email protected] www.avc.eu

■■ Devolder Architecten Schouwburgplein 11 8500 Kortrijk T. +32 56 25 51 20 F. +32 56 25 51 21 [email protected] www.devolderarchitecten.be “Door onze producten naast de showroom ook doorheen

in bepaalde delen van de kantoorruimtes verhogen verder

het kantoorgebouw te verwerken willen we klanten en

het akoestisch comfort,” stelt Geert Devolder.

ontwerpers de mogelijkheid bieden ze in een reële situatie Er werd gekozen voor het type gordijngevel Elegance 52 van Sapa Building System omwille van het strakke effect en de maximale lichtinval die door de slankheid van de profielen gegarandeerd wordt. Deze keuze paste perfect in het ontwerp van het gebouw, wetende dat de glasgevel vooraan ± 54 m breed is met een hoogte van ± 14,50 m. Ook op vlak van productie en montage biedt het systeem meerdere voordelen. Zo kunnen er grote en hoge oppervlaktes snel en efficiënt worden geproduceerd en geplaatst. Voor de opengaande delen opteerde AVC voor de profielenreeks Avantis 70 teneinde het isolerende aspect te behouden. Als beglazing werd geopteerd voor de nieuwste superisolerende (u-waarde 0,9 Wm²K) en zonwerende beglazing van Saint-Gobain met name Cool-Lite Extreme 60/28. Uiteraard werden de reeksen Confort 125, Confort 160, en Evergreen verwerkt in onze demo-units waar veranda- en uitbouwconstructies eveneens aan bod komen.

40 Konstruktief NL.indb 40-41

te ontdekken om zich zo te inspireren. Onze kantoren

Duurzaam voorbeeld

vormen bijvoorbeeld AVC@Work en in 4 geïmproviseerde

Ook op energetisch vlak is het gebouw toonaangevend.

rijwoningen, die zich als duplexen over de tweede en derde

Dat begint al met het vrij compacte concept. Verder is

verdieping uitstrekken is AVC@Home gehuisvest. Iedere

het gebouw goed geïsoleerd en werd er naar een hoge

duplexwoning is opgevat in een eigen sfeer met aangepaste

mate van inertie gestreefd. Niet onbelangrijk, omdat de

kleuren en stijlen voor het buitenschrijnwerk, de glazen

omkeerbare warmtepomp en de vloerverwarming in de

bijgebouwen en dakramen. Door die aanpak overstijgt het

zomer ook topkoeling mogelijk maken. Een gasketel vult het

concept de zuivere toonzaalaanpak en wordt het gebouw

vermogen van de warmtepomp aan om de winterpieken

als het ware een inspiratiecentrum,” zegt Dominiek Callewier.

af te zwakken. De daken zijn uitgevoerd in witte pvc-

Het gebruik van verschillende kleuren en stijlen dreigde voor

dakdichting om oververhitting op warme dagen te vermijden.

de buitenwereld een kakofonie te creëren in het gevelbeeld.

Tegelijkertijd verhoogt deze keuze het rendement van de

Toch slaagden de ontwerpers er in tot een uniforme

fotovoltaïsche zonnepanelen op deze daken. De volledige

uitstraling te komen door de kleuren dicht bij elkaar te leggen.

installatie volstaat om in de eigen elektriciteitsbehoefte te

Het veelvuldig gebruik van harde materialen zoals glas

voorzien.

en aluminium kan leiden tot een verminderd akoestisch

Intern stuurt en beheert een domoticasysteem alle

comfort. Die les trok AVC al in de voormalige gebouwen in

elektrische en elektronische componenten. De functionele

Ardooie. “Om de akoestiek hier te verbeteren hebben we de

verlichting gebeurt met spaarlampen, de sfeer- en publicitaire

harde materialen afgewisseld met tapijt en geperforeerde,

verlichting is op basis van leds. Waar mogelijk sturen

houten wandbekleding. Geperforeerde verlaagde plafonds

bewegingsmelders en daglichtdetectoren de verlichting.

41 19/10/12 13:11

studiedienst een oplossing uit in Elegance 52-profielen

Inspiratiecentrum

voor de gordijngevel. Die zijn ingevuld met zonwerende

In het 14 meter hoge kantoorgebouw zijn 4 verdiepingen

beglazing met een hoge lichttransmissie (60%) en een

ingebracht. De eerste verdieping springt daarbij in het oog.

lage zonnefactor (g:0,28). De thermische isolatiewaarde

Ze ligt 1,60 meter lager dan de burelen. “Zo creëren we niet

ligt dankzij het gebruik van een roestvast stalen

alleen meer ruimte, maar bieden we ook de mogelijkheid

afstandshouder op 0,9 W/m²K.”

om de trappen van AVC in een realistische situatie te

Een bijkomende uitdaging in het ontwerp was het feit dat

tonen. In dit lager gelegen showroomgedeelte toont AVC

de kantoren annex toonzaal zich op het niveau van de

zijn producten zoals in een museum. Maar de rest van het

autosnelweg moesten bevinden. “Dat is zo’n 4,30 meter

gebouw fungeert ook als inspiratiebron waarin AVC zijn

boven het maaiveld van het perceel. Die eis stelde ons

producten in verschillende sferen en opstellingen toepast.”

voor een probleem betreffende toegankelijkheid. Om

De managing director van AVC vat de activiteiten van zijn

dat te counteren, creëerden we een hellend vlak van het

bedrijf samen als alle toepassingen in en rond de woning

maaiveld naar de eerste verdieping met de kantoren en

op basis van aluminium profielen. “Een constante daarin

showroom. Die helling loopt over de volledige breedte

is dat al onze realisaties uniek en op maat van de klant

van het kantoorgebouw om het hoogteverschil te

zijn, weliswaar op basis van bestaande systemen.” De

overwinnen. De glazen gevel die de kantoren typeert, start

interieurproducten vallen onder de AVC-noemer en omvatten

vanaf dit hellend vlak. Eronder zit een sokkel in donker

wanden, deuren en trappen, de exterieurproducten

parement. Omdat dit overkragend, hellend vlak – en dus

omvatten buitenschrijnwerk, glazen bijgebouwen en

de voorgevel – nergens ondersteund is, geeft het de

lamellendaken voor terrassen. Op dit buitenschrijnwerk – dat

architectuur een gevoel van lichtheid. Het gebouw zweeft

AVC al meer dan 20 jaar met Sapa-profielen realiseert – zal

als het ware,” zegt Geert Devolder.

de firma zich in de toekomst meer toeleggen.

■■ AVC Evolis 100 8530 Harelbeke – Kortrijk T. +32 56 21 02 10 F. +32 56 24 90 48 [email protected] www.avc.eu

■■ Devolder Architecten Schouwburgplein 11 8500 Kortrijk T. +32 56 25 51 20 F. +32 56 25 51 21 [email protected] www.devolderarchitecten.be “Door onze producten naast de showroom ook doorheen

in bepaalde delen van de kantoorruimtes verhogen verder

het kantoorgebouw te verwerken willen we klanten en

het akoestisch comfort,” stelt Geert Devolder.

ontwerpers de mogelijkheid bieden ze in een reële situatie Er werd gekozen voor het type gordijngevel Elegance 52 van Sapa Building System omwille van het strakke effect en de maximale lichtinval die door de slankheid van de profielen gegarandeerd wordt. Deze keuze paste perfect in het ontwerp van het gebouw, wetende dat de glasgevel vooraan ± 54 m breed is met een hoogte van ± 14,50 m. Ook op vlak van productie en montage biedt het systeem meerdere voordelen. Zo kunnen er grote en hoge oppervlaktes snel en efficiënt worden geproduceerd en geplaatst. Voor de opengaande delen opteerde AVC voor de profielenreeks Avantis 70 teneinde het isolerende aspect te behouden. Als beglazing werd geopteerd voor de nieuwste superisolerende (u-waarde 0,9 Wm²K) en zonwerende beglazing van Saint-Gobain met name Cool-Lite Extreme 60/28. Uiteraard werden de reeksen Confort 125, Confort 160, en Evergreen verwerkt in onze demo-units waar veranda- en uitbouwconstructies eveneens aan bod komen.

40 Konstruktief NL.indb 40-41

te ontdekken om zich zo te inspireren. Onze kantoren

Duurzaam voorbeeld

vormen bijvoorbeeld AVC@Work en in 4 geïmproviseerde

Ook op energetisch vlak is het gebouw toonaangevend.

rijwoningen, die zich als duplexen over de tweede en derde

Dat begint al met het vrij compacte concept. Verder is

verdieping uitstrekken is AVC@Home gehuisvest. Iedere

het gebouw goed geïsoleerd en werd er naar een hoge

duplexwoning is opgevat in een eigen sfeer met aangepaste

mate van inertie gestreefd. Niet onbelangrijk, omdat de

kleuren en stijlen voor het buitenschrijnwerk, de glazen

omkeerbare warmtepomp en de vloerverwarming in de

bijgebouwen en dakramen. Door die aanpak overstijgt het

zomer ook topkoeling mogelijk maken. Een gasketel vult het

concept de zuivere toonzaalaanpak en wordt het gebouw

vermogen van de warmtepomp aan om de winterpieken

als het ware een inspiratiecentrum,” zegt Dominiek Callewier.

af te zwakken. De daken zijn uitgevoerd in witte pvc-

Het gebruik van verschillende kleuren en stijlen dreigde voor

dakdichting om oververhitting op warme dagen te vermijden.

de buitenwereld een kakofonie te creëren in het gevelbeeld.

Tegelijkertijd verhoogt deze keuze het rendement van de

Toch slaagden de ontwerpers er in tot een uniforme

fotovoltaïsche zonnepanelen op deze daken. De volledige

uitstraling te komen door de kleuren dicht bij elkaar te leggen.

installatie volstaat om in de eigen elektriciteitsbehoefte te

Het veelvuldig gebruik van harde materialen zoals glas

voorzien.

en aluminium kan leiden tot een verminderd akoestisch

Intern stuurt en beheert een domoticasysteem alle

comfort. Die les trok AVC al in de voormalige gebouwen in

elektrische en elektronische componenten. De functionele

Ardooie. “Om de akoestiek hier te verbeteren hebben we de

verlichting gebeurt met spaarlampen, de sfeer- en publicitaire

harde materialen afgewisseld met tapijt en geperforeerde,

verlichting is op basis van leds. Waar mogelijk sturen

houten wandbekleding. Geperforeerde verlaagde plafonds

bewegingsmelders en daglichtdetectoren de verlichting.

41 19/10/12 13:11

Tekst: Eduard Coddé constructie

Cellenbetonplaten als designelement Architect Van Caelenberg

Architect Etienne Van Caelenberg zegt van zichzelf dat hij ‘dozenarchitectuur’ bedrijft, waarmee hij bedoelt dat hij de vormgeving terugbrengt naar de essentie. Deze aanpak is het gevolg van de tijd toen hij zich als zelfstandig architect vestigde - 1973 - een tijd waarin de eerste oliecrisis aanmaande tot bezuiniging en bescheidenheid. Gelukkig verstaat de architect de kunst om mooie ‘dozen’ te ontwerpen! Het architectenbureau van architect Van Caelenberg telt 3 tot 4 medewerkers. Hij werkt graag in een beperkte organisatie zodat hij elk project van A tot Z kan opvolgen. Voeling houden met de werf is voor hem een conditio sine qua non. “We lossen veel op in teamverband”, benadrukt onze gastheer. Als architect heeft hij doorheen zijn carrière altijd overheidsopdrachten uitgevoerd. Het begon met de bouw van een respectabel aantal sporthallen, toen Rika De Backer minister van Nederlandse Cultuur en Vlaamse Zaken was in de Regering-Tindemans. “De sporthallen waren forfaitair gesubsidieerd en de budgetten waren zeer krap en strikt afgelijnd”, blikt architect Van Caelenberg terug. In Zwalm bouwde hij de laatste gesubsidieerde sporthal, een project met cellenbeton! Nadien volgde er nog een feestzaal in uitbreiding. Scholen, openbare gebouwen met een ‘industrieel karakter’, maar ook particuliere woningbouw kleuren het portfolio van de architect. “Ik heb altijd een gezonde mix van projecten nagestreefd omwille van de stabiliteit in zwakkere tijden”, geeft hij aan. “Vandaag komen kinderen van mijn eerste klanten bij mij en sommige klanten keren terug met een tweede opdracht.”

42 Konstruktief NL.indb 42-43

43 19/10/12 13:11

Tekst: Eduard Coddé constructie

Cellenbetonplaten als designelement Architect Van Caelenberg

Architect Etienne Van Caelenberg zegt van zichzelf dat hij ‘dozenarchitectuur’ bedrijft, waarmee hij bedoelt dat hij de vormgeving terugbrengt naar de essentie. Deze aanpak is het gevolg van de tijd toen hij zich als zelfstandig architect vestigde - 1973 - een tijd waarin de eerste oliecrisis aanmaande tot bezuiniging en bescheidenheid. Gelukkig verstaat de architect de kunst om mooie ‘dozen’ te ontwerpen! Het architectenbureau van architect Van Caelenberg telt 3 tot 4 medewerkers. Hij werkt graag in een beperkte organisatie zodat hij elk project van A tot Z kan opvolgen. Voeling houden met de werf is voor hem een conditio sine qua non. “We lossen veel op in teamverband”, benadrukt onze gastheer. Als architect heeft hij doorheen zijn carrière altijd overheidsopdrachten uitgevoerd. Het begon met de bouw van een respectabel aantal sporthallen, toen Rika De Backer minister van Nederlandse Cultuur en Vlaamse Zaken was in de Regering-Tindemans. “De sporthallen waren forfaitair gesubsidieerd en de budgetten waren zeer krap en strikt afgelijnd”, blikt architect Van Caelenberg terug. In Zwalm bouwde hij de laatste gesubsidieerde sporthal, een project met cellenbeton! Nadien volgde er nog een feestzaal in uitbreiding. Scholen, openbare gebouwen met een ‘industrieel karakter’, maar ook particuliere woningbouw kleuren het portfolio van de architect. “Ik heb altijd een gezonde mix van projecten nagestreefd omwille van de stabiliteit in zwakkere tijden”, geeft hij aan. “Vandaag komen kinderen van mijn eerste klanten bij mij en sommige klanten keren terug met een tweede opdracht.”

42 Konstruktief NL.indb 42-43

43 19/10/12 13:11

Voorpost van de brandweer Lennik te Tollembeek In 2006 werd de beslissing genomen om een voorpost op te richten voor de brandweer Lennik. Voor de bouw van de nieuwe brandweerkazerne werd een offerte met ontwerpvoorstel opgevraagd. “Het was geen wedstrijd in de strikte zin van het woord, maar er zat zeker een competitief karakter aan verbonden”, licht architect Van Caelenberg toe. “Het economische aspect was ontegensprekelijk doorslaggevend om ons de opdracht te gunnen. Onze kostenraming was zeer realistisch en werd nadien bij de uitvoering ook gerespecteerd.” Het ontwerp bestaat uit twee dwarse volumes: één voor de accommodatie, verspreid over twee bouwlagen, en één als garage voor het wagenpark, met een technische verdieping over een deel van het vloeroppervlak. De ruimte tussen beide volumes is gebruikt voor de kleedkamers (gelijkvloers) en de ontspanningszaal (niveau +1) met rokersterras. De grondkwaliteit verplichtte om het gebouw op palen te zetten. De constructie vertrekt van een betonskelet, ingevuld met Hebel-cellenbetonplaten, aan binnen- en

Architect Van Caelenberg: “Wie recht tegen het gebouw aankijkt, herkent er een brandweerman met gespreide armen in. Het boogvormige dak in het midden is de helm van de brandweerman. De gespreide armen staan symbool voor de sociale functie, de hulpverlening.” buitenzijde zichtbaar gelaten. Aan de buitenkant werd een kwartsafwerking aangebracht. Ook de scheidingswand tussen de ontspanningsruimte en de garage bestaat uit horizontaal verwerkte Hebel-wandplaten. Ze werden geschilderd. De gevels kregen enkele accenten, zoals het rode naambord uit volkernplaat en de gegolfde staalplaten die de buitenomtrek accentueren. Voor het dak werd het gebruik van Hebel-cellenbetonplaten consequent aangehouden. Het dak van het volume voor de accommodatie is bijkomend geïsoleerd. Alle verblijfsfuncties zijn voorzien van epoxyvloeren. In de garage ligt een gepolijste betonvloer.

44 Konstruktief NL.indb 44-45

45 19/10/12 13:11

Voorpost van de brandweer Lennik te Tollembeek In 2006 werd de beslissing genomen om een voorpost op te richten voor de brandweer Lennik. Voor de bouw van de nieuwe brandweerkazerne werd een offerte met ontwerpvoorstel opgevraagd. “Het was geen wedstrijd in de strikte zin van het woord, maar er zat zeker een competitief karakter aan verbonden”, licht architect Van Caelenberg toe. “Het economische aspect was ontegensprekelijk doorslaggevend om ons de opdracht te gunnen. Onze kostenraming was zeer realistisch en werd nadien bij de uitvoering ook gerespecteerd.” Het ontwerp bestaat uit twee dwarse volumes: één voor de accommodatie, verspreid over twee bouwlagen, en één als garage voor het wagenpark, met een technische verdieping over een deel van het vloeroppervlak. De ruimte tussen beide volumes is gebruikt voor de kleedkamers (gelijkvloers) en de ontspanningszaal (niveau +1) met rokersterras. De grondkwaliteit verplichtte om het gebouw op palen te zetten. De constructie vertrekt van een betonskelet, ingevuld met Hebel-cellenbetonplaten, aan binnen- en

Architect Van Caelenberg: “Wie recht tegen het gebouw aankijkt, herkent er een brandweerman met gespreide armen in. Het boogvormige dak in het midden is de helm van de brandweerman. De gespreide armen staan symbool voor de sociale functie, de hulpverlening.” buitenzijde zichtbaar gelaten. Aan de buitenkant werd een kwartsafwerking aangebracht. Ook de scheidingswand tussen de ontspanningsruimte en de garage bestaat uit horizontaal verwerkte Hebel-wandplaten. Ze werden geschilderd. De gevels kregen enkele accenten, zoals het rode naambord uit volkernplaat en de gegolfde staalplaten die de buitenomtrek accentueren. Voor het dak werd het gebruik van Hebel-cellenbetonplaten consequent aangehouden. Het dak van het volume voor de accommodatie is bijkomend geïsoleerd. Alle verblijfsfuncties zijn voorzien van epoxyvloeren. In de garage ligt een gepolijste betonvloer.

44 Konstruktief NL.indb 44-45

45 19/10/12 13:11

Administratief centrum Affligem Bij deze opdracht lag een bestaande situatie voor. De site

Cellenbeton is al lange tijd een constante in de ontwerpen van architect Van Caelenberg, die als volgt argumenteert: “Hebel combineert vele interessante eigenschappen, zoals de uitstekende thermische isolatie, stevigheid naar constructie, akoestische isolatie, snelle opbouw en een uitzicht dat toelaat het materiaal onbehandeld zichtbaar te laten of slechts beperkt af te werken.”

werd 35 jaar geleden aangekocht door de gemeente en behoorde voordien toe aan een houtverwerkend bedrijf. Verschillende gebouwen lagen verspreid over het terrein. Het kantoorgebouw van dat bedrijf (bouwjaar 1964) werd aangepast en in dienst genomen als publiek administratief centrum voor de gemeente. De opdracht luidde: de bestaande gebouwen - ook al opgetrokken in cellenbeton - verbinden tot een efficiënter werkend geheel met een dynamische uitstraling. Gezien de ligging langsheen de snelweg Brussel – Gent vormden snelheid en mobiliteit een inspiratiebron. De nieuwbouw telt drie bouwlagen op slechts 8 m toegestane bouwhoogte. Dat maakt dat het eerste niveau grotendeels onder het maaiveld ligt. Het tweede niveau is voorbehouden aan de bibliotheek, het derde niveau huisvest het OCMW. Een bijzonder geslaagd designelement is de uit de hoofdgevel uitspringende raadszaal. Architect Van Caelenberg selecteerde Hebel wandpanelen (20 cm), die aan de buitenzijde met 10 cm rotswol bijkomend geïsoleerd werden omwille van de geluidshinder die de ligging naast de snelweg veroorzaakt. Hier wordt ook een dubbele gevel toegepast met zonwering ertussen, noodzakelijk vanwege de zuid/west-oriëntatie. Om het geheel de gewenste dynamiek te geven werd gebruik gemaakt van ‘Free Willy’ gevelbekleding, cederhouten latjes die ook een ventilerende werking hebben. De nieuwe bibliotheek was een ander deel van de opdracht. Architect Van Caelenberg opteerde voor een ‘industriële doos’, 25 x 30 m groot. De overspanning tussen de betonnen kolommen bedraagt 10 m en is beperkt tot de

■■ Architect Van Caelenberg bvba St. Annastraat 20 9420 Bambrugge T. +32 53 62 21 54 F. +32 53 62 71 42 [email protected]

30 m zijde. De plaatsing van de Hebel-dakplaten stelde een bijzondere uitdaging, gezien het verloop van een hoogspanningslijn over het gebouw. De aannemer bouwde de kraan op in de liftkoker en liet de kraanarm op amper 1,50 m boven het dakoppervlak draaien om de platen te positioneren. Op het einde van de werken werd de kraan in stukken gebrand om ze uit de liftkoker te kunnen verwijderen. Architect Van Caelenberg besluit onze kennismaking als volgt: “Elk project is een stuk van mijn leven. Het houdt een 3 à 5 jarige samenwerking in met de bouwheer en daar wil ik graag wat plezier en voldoening aan beleven!”

46 Konstruktief NL.indb 46-47

47 19/10/12 13:11

Administratief centrum Affligem Bij deze opdracht lag een bestaande situatie voor. De site

Cellenbeton is al lange tijd een constante in de ontwerpen van architect Van Caelenberg, die als volgt argumenteert: “Hebel combineert vele interessante eigenschappen, zoals de uitstekende thermische isolatie, stevigheid naar constructie, akoestische isolatie, snelle opbouw en een uitzicht dat toelaat het materiaal onbehandeld zichtbaar te laten of slechts beperkt af te werken.”

werd 35 jaar geleden aangekocht door de gemeente en behoorde voordien toe aan een houtverwerkend bedrijf. Verschillende gebouwen lagen verspreid over het terrein. Het kantoorgebouw van dat bedrijf (bouwjaar 1964) werd aangepast en in dienst genomen als publiek administratief centrum voor de gemeente. De opdracht luidde: de bestaande gebouwen - ook al opgetrokken in cellenbeton - verbinden tot een efficiënter werkend geheel met een dynamische uitstraling. Gezien de ligging langsheen de snelweg Brussel – Gent vormden snelheid en mobiliteit een inspiratiebron. De nieuwbouw telt drie bouwlagen op slechts 8 m toegestane bouwhoogte. Dat maakt dat het eerste niveau grotendeels onder het maaiveld ligt. Het tweede niveau is voorbehouden aan de bibliotheek, het derde niveau huisvest het OCMW. Een bijzonder geslaagd designelement is de uit de hoofdgevel uitspringende raadszaal. Architect Van Caelenberg selecteerde Hebel wandpanelen (20 cm), die aan de buitenzijde met 10 cm rotswol bijkomend geïsoleerd werden omwille van de geluidshinder die de ligging naast de snelweg veroorzaakt. Hier wordt ook een dubbele gevel toegepast met zonwering ertussen, noodzakelijk vanwege de zuid/west-oriëntatie. Om het geheel de gewenste dynamiek te geven werd gebruik gemaakt van ‘Free Willy’ gevelbekleding, cederhouten latjes die ook een ventilerende werking hebben. De nieuwe bibliotheek was een ander deel van de opdracht. Architect Van Caelenberg opteerde voor een ‘industriële doos’, 25 x 30 m groot. De overspanning tussen de betonnen kolommen bedraagt 10 m en is beperkt tot de

■■ Architect Van Caelenberg bvba St. Annastraat 20 9420 Bambrugge T. +32 53 62 21 54 F. +32 53 62 71 42 [email protected]

30 m zijde. De plaatsing van de Hebel-dakplaten stelde een bijzondere uitdaging, gezien het verloop van een hoogspanningslijn over het gebouw. De aannemer bouwde de kraan op in de liftkoker en liet de kraanarm op amper 1,50 m boven het dakoppervlak draaien om de platen te positioneren. Op het einde van de werken werd de kraan in stukken gebrand om ze uit de liftkoker te kunnen verwijderen. Architect Van Caelenberg besluit onze kennismaking als volgt: “Elk project is een stuk van mijn leven. Het houdt een 3 à 5 jarige samenwerking in met de bouwheer en daar wil ik graag wat plezier en voldoening aan beleven!”

46 Konstruktief NL.indb 46-47

47 19/10/12 13:11

ARCHITECTUUR

Schrijnwerk in dienst van minimalistische architectuur Tekst: Eduard Coddé Fotografie: Hans Couckuyt

Jan Abbeloos

Het echtpaar kocht 4 jaar geleden bouwgrond met het oog op latere bouwplannen. Via ‘Mijn huis mijn architect’ kwamen ze in contact met ingenieur-architect Jan Abbeloos. “Zijn project sprong er nadrukkelijk uit en lag in de lijn van onze verwachtingen” blikt de bouwheer terug. “Nadien hebben we nog zijn website uitgespit, waar nog meer projecten te kijk stonden en voelden we de bevestiging van onze eerste indruk”. Ingenieur-architect Jan Abbeloos is hoofdzakelijk actief in de particuliere woningbouw en kleinere appartementsprojecten. Zijn opdrachtgevers komen uit Oost- en West-Vlaanderen, maar hij trekt ook steeds meer bouwlustigen uit Noord-Frankrijk aan. Op het verlanglijstje van de eigenaars stonden een blokvorm, een plat dak, een trap naar de verdieping die van in de leefruimte vertrekt, 3 slaapkamers,… en heel veel licht. Het bouwperceel werd nauwelijks belast door bouwvoorschriften die het uittekenen van de persoonlijke woondroom in de weg konden staan. Het eerste voorontwerp van de architect was al meteen raak. De aanpassingen bleven beperkt tot het vergroten van de badkamer en nog wat maataanpassingen. De bouwheer opteerde voor een minimalistische architectuuraanpak, met dominant wit tot in elk detail. Zo zijn alle spots wit en kregen de in de wandvlakken verzonken aluminium plinten ook al een witte verflaag.

Triptiek in aluminium en glas

Licht is in dit particuliere

De woonruimte, een naadloze opeenvolging van zithoek,

nieuwbouwproject een opvallende hoofdrolspeler.

circulatieruimte met open trap en eetkamer, wordt over

Indrukwekkende glaspartijen nodigen het daglicht overal in de woning uit om deel te hebben aan de dagelijkse woonbeleving.

bijna de volledige diepte van de woning begrensd door een indrukwekkende raampartij. Het betreft een drieluik, waarvan het eerste paneel ter hoogte van de zithoek vast is en de twee daaropvolgende delen schuifelementen zijn. William Gruwier van schrijnwerkersbedrijf Berteloot Lucien nv adviseerde deze constructie die gebruik maakt van

48 Konstruktief NL.indb 48-49

49 19/10/12 13:11

ARCHITECTUUR

Schrijnwerk in dienst van minimalistische architectuur Tekst: Eduard Coddé Fotografie: Hans Couckuyt

Jan Abbeloos

Het echtpaar kocht 4 jaar geleden bouwgrond met het oog op latere bouwplannen. Via ‘Mijn huis mijn architect’ kwamen ze in contact met ingenieur-architect Jan Abbeloos. “Zijn project sprong er nadrukkelijk uit en lag in de lijn van onze verwachtingen” blikt de bouwheer terug. “Nadien hebben we nog zijn website uitgespit, waar nog meer projecten te kijk stonden en voelden we de bevestiging van onze eerste indruk”. Ingenieur-architect Jan Abbeloos is hoofdzakelijk actief in de particuliere woningbouw en kleinere appartementsprojecten. Zijn opdrachtgevers komen uit Oost- en West-Vlaanderen, maar hij trekt ook steeds meer bouwlustigen uit Noord-Frankrijk aan. Op het verlanglijstje van de eigenaars stonden een blokvorm, een plat dak, een trap naar de verdieping die van in de leefruimte vertrekt, 3 slaapkamers,… en heel veel licht. Het bouwperceel werd nauwelijks belast door bouwvoorschriften die het uittekenen van de persoonlijke woondroom in de weg konden staan. Het eerste voorontwerp van de architect was al meteen raak. De aanpassingen bleven beperkt tot het vergroten van de badkamer en nog wat maataanpassingen. De bouwheer opteerde voor een minimalistische architectuuraanpak, met dominant wit tot in elk detail. Zo zijn alle spots wit en kregen de in de wandvlakken verzonken aluminium plinten ook al een witte verflaag.

Triptiek in aluminium en glas

Licht is in dit particuliere

De woonruimte, een naadloze opeenvolging van zithoek,

nieuwbouwproject een opvallende hoofdrolspeler.

circulatieruimte met open trap en eetkamer, wordt over

Indrukwekkende glaspartijen nodigen het daglicht overal in de woning uit om deel te hebben aan de dagelijkse woonbeleving.

bijna de volledige diepte van de woning begrensd door een indrukwekkende raampartij. Het betreft een drieluik, waarvan het eerste paneel ter hoogte van de zithoek vast is en de twee daaropvolgende delen schuifelementen zijn. William Gruwier van schrijnwerkersbedrijf Berteloot Lucien nv adviseerde deze constructie die gebruik maakt van

48 Konstruktief NL.indb 48-49

49 19/10/12 13:11

De bouwdiepte van het kader bedraagt 70 mm. Het hier

in de vloer langs de raampartijen en is in tegenstelling

toegepaste ‘SI’-isolatieniveau haalt Uf = 1,1 – 2,2 W/m²K.

tot vloerverwarming een snel opwarmend systeem, wat

De profielen zijn uitgerust met voorgevormde PE-inserts in

beter inspeelt op de verwachtingen van de bewoners”

de isolatiezone en een rondom lopende thermische barrière

argumenteert Jan Abbeloos.

in de middendichtingszone (Foam Power®). Alle vaste

Bovendien laat warme lucht verwarming zich combineren

ramen in de woning zijn gerealiseerd met Avantis 70 SI

met de verplicht te integreren ventilatie: het inblazen

profielen en voorzien van dubbellaags geisoleerd glas met

van verse lucht en warme lucht kan samengaan. Een

een U-waarde van 1,1 W/m²K. William Gruwier adviseerde

condensatieketel op aardgas verzekert de opwarming.

5-punts sloten en verborgen scharnieren.

Op het ogenblik van het indienen van de bouwaanvraag

Aanpalend aan de keuken is er een beschut terras,

werd een energiepeil van 80 (E80) opgelegd. Door een

toegankelijk via een schuifraamconstructie met monorail.

“blowerdoortest” uit te voeren, hebben we dit uitstekend

Op de verdieping bestaat de zijgevel uit een

resultaat kunnen aantonen. Na voltooiing werd uiteindelijk

aaneenschakeling van monorail schuiframen met

E72 gehaald. Dit was mede het gevolg van de uitstekende

asymmetrische verdeling. Het vaste element is steeds

resultaten die de “blowerdoortest” aangaf. Luchtdicht

het grootst. Zo kan men in de ouderlijke slaapkamer het

bouwen is vandaag meer dan ooit belangrijk voor optimale

volledige raam dat uitgeeft op een royaal terras open

energieprestaties.

schuiven voor het vaste element, dat zich tegenover de trap bevindt. De pivoterende voordeur is eveneens uit SAPA-profielen opgebouwd en kopieert de horizontale vlakverdeling uit de garagepoort.

Referentieproject William Gruwier van schrijnwerkersbedrijf Berteloot Lucien nv een 3-rail systeem dat in de vloer is verzonken. De totale

Ondanks de immense raampartijen is de architectuur van de

benadrukt het belang van een vroegtijdige betrokkenheid

bouwdiepte van deze unieke raamconstructie bedraagt

woning zo uitgekiend dat ongewenste inkijk is uitgesloten.

in het project: “De gekozen architectuurstijl laat ons toe

197 mm. Er is zelfs een afvoergootje voorzien om in die

Dat is op een heel originele wijze gerealiseerd in de zithoek.

om de offerte te optimaliseren door de keuze van de

uitzonderlijke situaties waarbij condens zou ontstaan, het

Op halve kamerhoogte is er een lage doorkijkopening gemaakt

profielen, systemen, scharnieren en andere details. Een

weinige water op een gecontroleerde manier af te voeren,

die uitkijkt over een waterpartij die achter de voorgevel van

woning als deze met tal van uitdagingen op vlak van

aldus William Gruwier. Voor deze schuifraamconstructie werd

de woning schuil gaat. Het geheel is bijzonder nauwkeurig

het buitenschrijnwerk is voor ons een referentieproject,

gekozen voor het aluminium profielsysteem Confort 125

uitgedacht, zodat van op de zitbank een uitkijk over de

een project dat ongetwijfeld wordt opgemerkt en andere

van Sapa Building System. Het betreft een thermisch

waterpartij naar buiten ontstaat, terwijl omgekeerd van op de

opdrachten aanbrengt”.

onderbroken systeem voor aluminium schuifdeuren met

straat geen inkijk in de woning mogelijk is. De bouwheer droeg

Het schrijnwerkersbedrijf laat de klant graag zijn atelier zien

hefschuif- of schuifvleugel. De combinatie van sterke profielen

dit idee aan bij de architect, die het de juiste proporties gaf.

waar het zo trots op is. “Wij spelen open kaart, laten graag

en inox tandem loopwielen laat grote glasoppervlakken toe en

Zwaargewicht

van ramen en deuren” verhaalt William Gruwier. “In het atelier

het glasvlak bedraagt 2,5 m. Het maximale gewicht van een

Achter de, in de diepte van de woning ingerichte

staat bijna zeker een constructie die overeenkomt met wat

hefschuifelement mag tot 300 kg oplopen. De thermische

woonruimte, volgt een keuken over bijna de ganse

de klant zoekt en dat schept vertrouwen”.

isolatie wordt verzekerd door glasvezelversterkte polyamide

gevelbreedte. Het raam dat de keuken haast naadloos laat

strips van 24 mm. De gecombineerde isolatiewaarde voor

overvloeien in de tuin weegt liefst 750 kg; een hele uitdaging

Praktijkgerichte verwarming

profielen en glas bedraagt 1,95 W/m²K. Bij geopende

voor de plaatsers. Het betreft een vaste constructie

Aansluitend bij de minimalistische architectuurbenadering

schuifelementen ontstaat een bijzondere sfeer door het

in Avantis 70 SI, de super isolerende reeks van Sapa

selecteerde ingenieur-architect Jan Abbeloos verwarming

verweven van interieur en buitenleefruimte. De tegelvloer is

Building System. Het betreft een thermisch onderbroken

met warme lucht en geïntegreerde stoffilter. “Een dergelijk

doorgetrokken in het brede terras dat de woning omsluit.

3-kamersysteem voor de constructie van ramen en deuren.

systeem beperkt zich tot slechts enkele zichtbare roostertjes

Konstruktief NL.indb 50-51

ingenieur-architect Raadsherenlaan 30 8310 Brugge T. +32 50 31 56 76 F. +32 50 31 74 94 [email protected] www.janabbeloos.be

zien hoe en wat er allemaal gebeurt bij het tot stand komen

garandeert een soepele bediening. De maximale hoogte van

50

■■ Jan Abbeloos

51 19/10/12 13:12

De bouwdiepte van het kader bedraagt 70 mm. Het hier

in de vloer langs de raampartijen en is in tegenstelling

toegepaste ‘SI’-isolatieniveau haalt Uf = 1,1 – 2,2 W/m²K.

tot vloerverwarming een snel opwarmend systeem, wat

De profielen zijn uitgerust met voorgevormde PE-inserts in

beter inspeelt op de verwachtingen van de bewoners”

de isolatiezone en een rondom lopende thermische barrière

argumenteert Jan Abbeloos.

in de middendichtingszone (Foam Power®). Alle vaste

Bovendien laat warme lucht verwarming zich combineren

ramen in de woning zijn gerealiseerd met Avantis 70 SI

met de verplicht te integreren ventilatie: het inblazen

profielen en voorzien van dubbellaags geisoleerd glas met

van verse lucht en warme lucht kan samengaan. Een

een U-waarde van 1,1 W/m²K. William Gruwier adviseerde

condensatieketel op aardgas verzekert de opwarming.

5-punts sloten en verborgen scharnieren.

Op het ogenblik van het indienen van de bouwaanvraag

Aanpalend aan de keuken is er een beschut terras,

werd een energiepeil van 80 (E80) opgelegd. Door een

toegankelijk via een schuifraamconstructie met monorail.

“blowerdoortest” uit te voeren, hebben we dit uitstekend

Op de verdieping bestaat de zijgevel uit een

resultaat kunnen aantonen. Na voltooiing werd uiteindelijk

aaneenschakeling van monorail schuiframen met

E72 gehaald. Dit was mede het gevolg van de uitstekende

asymmetrische verdeling. Het vaste element is steeds

resultaten die de “blowerdoortest” aangaf. Luchtdicht

het grootst. Zo kan men in de ouderlijke slaapkamer het

bouwen is vandaag meer dan ooit belangrijk voor optimale

volledige raam dat uitgeeft op een royaal terras open

energieprestaties.

schuiven voor het vaste element, dat zich tegenover de trap bevindt. De pivoterende voordeur is eveneens uit SAPA-profielen opgebouwd en kopieert de horizontale vlakverdeling uit de garagepoort.

Referentieproject William Gruwier van schrijnwerkersbedrijf Berteloot Lucien nv een 3-rail systeem dat in de vloer is verzonken. De totale

Ondanks de immense raampartijen is de architectuur van de

benadrukt het belang van een vroegtijdige betrokkenheid

bouwdiepte van deze unieke raamconstructie bedraagt

woning zo uitgekiend dat ongewenste inkijk is uitgesloten.

in het project: “De gekozen architectuurstijl laat ons toe

197 mm. Er is zelfs een afvoergootje voorzien om in die

Dat is op een heel originele wijze gerealiseerd in de zithoek.

om de offerte te optimaliseren door de keuze van de

uitzonderlijke situaties waarbij condens zou ontstaan, het

Op halve kamerhoogte is er een lage doorkijkopening gemaakt

profielen, systemen, scharnieren en andere details. Een

weinige water op een gecontroleerde manier af te voeren,

die uitkijkt over een waterpartij die achter de voorgevel van

woning als deze met tal van uitdagingen op vlak van

aldus William Gruwier. Voor deze schuifraamconstructie werd

de woning schuil gaat. Het geheel is bijzonder nauwkeurig

het buitenschrijnwerk is voor ons een referentieproject,

gekozen voor het aluminium profielsysteem Confort 125

uitgedacht, zodat van op de zitbank een uitkijk over de

een project dat ongetwijfeld wordt opgemerkt en andere

van Sapa Building System. Het betreft een thermisch

waterpartij naar buiten ontstaat, terwijl omgekeerd van op de

opdrachten aanbrengt”.

onderbroken systeem voor aluminium schuifdeuren met

straat geen inkijk in de woning mogelijk is. De bouwheer droeg

Het schrijnwerkersbedrijf laat de klant graag zijn atelier zien

hefschuif- of schuifvleugel. De combinatie van sterke profielen

dit idee aan bij de architect, die het de juiste proporties gaf.

waar het zo trots op is. “Wij spelen open kaart, laten graag

en inox tandem loopwielen laat grote glasoppervlakken toe en

Zwaargewicht

van ramen en deuren” verhaalt William Gruwier. “In het atelier

het glasvlak bedraagt 2,5 m. Het maximale gewicht van een

Achter de, in de diepte van de woning ingerichte

staat bijna zeker een constructie die overeenkomt met wat

hefschuifelement mag tot 300 kg oplopen. De thermische

woonruimte, volgt een keuken over bijna de ganse

de klant zoekt en dat schept vertrouwen”.

isolatie wordt verzekerd door glasvezelversterkte polyamide

gevelbreedte. Het raam dat de keuken haast naadloos laat

strips van 24 mm. De gecombineerde isolatiewaarde voor

overvloeien in de tuin weegt liefst 750 kg; een hele uitdaging

Praktijkgerichte verwarming

profielen en glas bedraagt 1,95 W/m²K. Bij geopende

voor de plaatsers. Het betreft een vaste constructie

Aansluitend bij de minimalistische architectuurbenadering

schuifelementen ontstaat een bijzondere sfeer door het

in Avantis 70 SI, de super isolerende reeks van Sapa

selecteerde ingenieur-architect Jan Abbeloos verwarming

verweven van interieur en buitenleefruimte. De tegelvloer is

Building System. Het betreft een thermisch onderbroken

met warme lucht en geïntegreerde stoffilter. “Een dergelijk

doorgetrokken in het brede terras dat de woning omsluit.

3-kamersysteem voor de constructie van ramen en deuren.

systeem beperkt zich tot slechts enkele zichtbare roostertjes

Konstruktief NL.indb 50-51

ingenieur-architect Raadsherenlaan 30 8310 Brugge T. +32 50 31 56 76 F. +32 50 31 74 94 [email protected] www.janabbeloos.be

zien hoe en wat er allemaal gebeurt bij het tot stand komen

garandeert een soepele bediening. De maximale hoogte van

50

■■ Jan Abbeloos

51 19/10/12 13:12

Tekst: Chloé Martin Fotografie: François Brix ARCHITECTUUR

De poëzie van architectuur

een beschrijving van kleine privéprojecten, …

De bouwheer van laatstgenoemd project, een huisschilder,

Elk exemplaar heeft bovendien veel weg van een

wou zijn woning renoveren en zo plaats bieden voor

kunstwerk: “De manier waarop je een boek maakt, is

twee gezinnen: enerzijds voor hemzelf en zijn echtgenote

vergelijkbaar met de manier waarop je aan architectuur

en anderzijds voor zijn dochter, zijn schoonzoon en hun

doet. De vorm brengt veel teweeg en er gaat een

kinderen. Elke tussenkomst werd daarbij tot in het kleinste

onderzoeksproces aan vooraf met betrekking tot de

detail uitgedacht. Zo beschikken de ouders, gelet op

constructieve aspecten.”

hun leeftijd, over een buitenlift. “Hier opteerden we voor

Voor elk architecturaal project wint het bureau dan ook

het geribbelde glas dat door Roemeense kunstenaars in

erg veel informatie in (historisch, geologisch, …) in functie

de jaren ’70 werd gebruikt.” Pierre Hebbelinck stelde de

van de beoogde opzet. “Elk punt van het grondgebied

twee gezinnen ook de bijdrage van dichter Pascal Leclerq

is vruchtbaar in menselijke zin en verwijst naar de

voor in de vorm van op glasfilm gedrukte teksten ter

Dit befaamde Luikse bureau werd

sedimentatie van de sociale geschiedenis.”

vervollediging van de grote glaspartijen in siersmeedwerk

opgericht in 1994 en staat voor een

Het bureau dat zopas de laatste hand legde aan zijn

(kwestie van elke woonst aan het zicht van de overbuur

modelbouwatelier en bij een artisanale aanpak zweert,

te onttrekken). Verder werd een beroep gedaan op

maakt gebruik van erg weinig synthesebeelden. Zo worden

fotografe Marie-Françoise Plissart: “We hebben hier ook te

jaarlijks 300 à 400 maquettes gemaakt en dat voor alle

maken met een geschiedkundige overlevering vanuit het

interdisciplinariteit tot zelfs poëzie van de

sectoren: een fabrieksuitbreiding, het nieuwe theater van

geheugen, een gegeven dat de drie generaties met elkaar

respectieve projecten. Van het MAC’s op

de stad Luik, een nieuw appartementsgebouw nabij het

bindt. Ik ben erg gevoelig voor dit idee dat verband houdt

Brugmannplein in Brussel, een tweewoonst in Hesbaye, ...

met de voorstelling van het gezin”.

Pierre Hebbelinck & Pierre de Wit

architectuur die gebaseerd is op onderzoek in al zijn facetten en op de

de site van le Grand-Hornu tot het nieuwe theater van de stad Luik, over tal van privéwoningen. Voor één van deze laatste werkte het Atelier samen met Sapa Building System. Pierre Hebbeling, een belangrijk figuur in de moderne Belgische architectuur, startte zijn activiteiten in 1981. Dertien jaar later richtte hij mee het Atelier d’architecture Pierre Hebbelinck & Pierre de Wit op, dat actief is op vlak van architectuur, geïntegreerd meubilair en stadsplanning. Of het nu gaat om een privé of om een openbaar bouwwerk, elke tussenkomst van het bureau beoogt “een verbetering van de collectieve levenskwaliteit”. Daarbij wordt doelbewust gekozen voor een geëngageerde benadering: “Het duurde 24 jaar, vooraleer de Franse Gemeenschap de creatieve architectuur begon te ondersteunen,” betreurt Pierre Hebbelinck. In 2004 lanceerden de architecten de Editions Fourre-tout met als doel “om wat ons motiveert, onder zoveel mogelijk mensen te verspreiden, om plekken te onderzoeken, waarover nog weinig is gezegd, om inzicht te verwerven in de belangen van de 20e eeuw, …”. De publicaties behelzen verschillende thema’s: architectuur en taal, architectuur en kunst, sociologie, filosofie, fotografie, … en

52 Konstruktief NL.indb 52-53

53 19/10/12 13:12

Tekst: Chloé Martin Fotografie: François Brix ARCHITECTUUR

De poëzie van architectuur

een beschrijving van kleine privéprojecten, …

De bouwheer van laatstgenoemd project, een huisschilder,

Elk exemplaar heeft bovendien veel weg van een

wou zijn woning renoveren en zo plaats bieden voor

kunstwerk: “De manier waarop je een boek maakt, is

twee gezinnen: enerzijds voor hemzelf en zijn echtgenote

vergelijkbaar met de manier waarop je aan architectuur

en anderzijds voor zijn dochter, zijn schoonzoon en hun

doet. De vorm brengt veel teweeg en er gaat een

kinderen. Elke tussenkomst werd daarbij tot in het kleinste

onderzoeksproces aan vooraf met betrekking tot de

detail uitgedacht. Zo beschikken de ouders, gelet op

constructieve aspecten.”

hun leeftijd, over een buitenlift. “Hier opteerden we voor

Voor elk architecturaal project wint het bureau dan ook

het geribbelde glas dat door Roemeense kunstenaars in

erg veel informatie in (historisch, geologisch, …) in functie

de jaren ’70 werd gebruikt.” Pierre Hebbelinck stelde de

van de beoogde opzet. “Elk punt van het grondgebied

twee gezinnen ook de bijdrage van dichter Pascal Leclerq

is vruchtbaar in menselijke zin en verwijst naar de

voor in de vorm van op glasfilm gedrukte teksten ter

Dit befaamde Luikse bureau werd

sedimentatie van de sociale geschiedenis.”

vervollediging van de grote glaspartijen in siersmeedwerk

opgericht in 1994 en staat voor een

Het bureau dat zopas de laatste hand legde aan zijn

(kwestie van elke woonst aan het zicht van de overbuur

modelbouwatelier en bij een artisanale aanpak zweert,

te onttrekken). Verder werd een beroep gedaan op

maakt gebruik van erg weinig synthesebeelden. Zo worden

fotografe Marie-Françoise Plissart: “We hebben hier ook te

jaarlijks 300 à 400 maquettes gemaakt en dat voor alle

maken met een geschiedkundige overlevering vanuit het

interdisciplinariteit tot zelfs poëzie van de

sectoren: een fabrieksuitbreiding, het nieuwe theater van

geheugen, een gegeven dat de drie generaties met elkaar

respectieve projecten. Van het MAC’s op

de stad Luik, een nieuw appartementsgebouw nabij het

bindt. Ik ben erg gevoelig voor dit idee dat verband houdt

Brugmannplein in Brussel, een tweewoonst in Hesbaye, ...

met de voorstelling van het gezin”.

Pierre Hebbelinck & Pierre de Wit

architectuur die gebaseerd is op onderzoek in al zijn facetten en op de

de site van le Grand-Hornu tot het nieuwe theater van de stad Luik, over tal van privéwoningen. Voor één van deze laatste werkte het Atelier samen met Sapa Building System. Pierre Hebbeling, een belangrijk figuur in de moderne Belgische architectuur, startte zijn activiteiten in 1981. Dertien jaar later richtte hij mee het Atelier d’architecture Pierre Hebbelinck & Pierre de Wit op, dat actief is op vlak van architectuur, geïntegreerd meubilair en stadsplanning. Of het nu gaat om een privé of om een openbaar bouwwerk, elke tussenkomst van het bureau beoogt “een verbetering van de collectieve levenskwaliteit”. Daarbij wordt doelbewust gekozen voor een geëngageerde benadering: “Het duurde 24 jaar, vooraleer de Franse Gemeenschap de creatieve architectuur begon te ondersteunen,” betreurt Pierre Hebbelinck. In 2004 lanceerden de architecten de Editions Fourre-tout met als doel “om wat ons motiveert, onder zoveel mogelijk mensen te verspreiden, om plekken te onderzoeken, waarover nog weinig is gezegd, om inzicht te verwerven in de belangen van de 20e eeuw, …”. De publicaties behelzen verschillende thema’s: architectuur en taal, architectuur en kunst, sociologie, filosofie, fotografie, … en

52 Konstruktief NL.indb 52-53

53 19/10/12 13:12

is zichtbaar van buitenaf: de uitsprongen worden verwijderd

werd voor het gebruik van gemetselde stenen met

om de terrassen te voorschijn te halen. De bedoeling is om

terugvloeiende voegen geopteerd.

het theater aan de stad terug te geven. Zo werden in de

Verder speelt het project ook met het contrast tussen de

aanpalende straten ook twee stukken tuin onteigend om er

gebruikte materialen. De “erg strakke en van erg fijne stijlen

de theaterateliers naar over te brengen.”

voorziene” gordijngevel onderscheidt zich van het geheel.

Ook andere culturele werven tekenen zich af, met name

Teneinde een maximale transparantie te verkrijgen, viel

in de aanloop naar Bergen 2015: de omvorming van het

de keuze op de vlakke gevel Elegance 52 SX van Sapa

Machina à Eau uit de 19e eeuw, een oorlogsmuseum met

Building System, bestaande uit naast elkaar geplaatste

een oppervlakte van 3.000 vierkante meter, ...

glaselementen zonder zichtbare verbindingen. De realisatie van het buitenschrijnwerk en de gordijngevel

De Sapa-oplossing

werd toevertrouwd aan de firma Menuiserie Métallique

Voor de bouw van de privéwoning van een regisseur

Construction uit Mariembourg die veel ervaring heeft

in Ukkel “op een klein perceel in de Dolezlaan, nabij

met het in goede banen leiden van veeleisende en

het bos.” deed de architect onlangs een beroep op

ultramoderne projecten. De natuurlijke omgeving van het

de Sapa producten. “Het betrof een ontwerp van een

terrein had eveneens een grote invloed op het ontwerp.

eengezinswoning van waaruit de regisseur ook zijn

Zo houdt de schaal van het gebouw niet alleen rekening

productiemaatschappij zou leiden.” Het architecturale

met de hoogte van de bomen, maar ook met de ligging

beeld van het terrein was dan ook van primordiaal

aan het begin van het bos en op een helling. De idee was

Het MAC’s, een plek dichtbij de mensen

Een gebouw met verschillende zalen in vierkante of

belang, net zoals het binnenmeubilair dat eveneens

om de natuur rond de constructie te laten evolueren. “We

Voor het Musée des Arts Contemporains van de Franse

uitgerekte vormen waarbij de natuurlijke lichtinval,

werd toevertrouwd aan het Atelier d’architecture Pierre

werkten hiertoe samen met een landschapsarchitect die

Gemeenschap was het aspect verlichting bepalend:

verschillende percepties creëert. ‘Bruggen’ in glasdals

Hebbelinck & Pierre de Wit.

een studie heeft uitgevoerd over de massa en het lokale

“Eerst hebben we de natuurlijke verlichting in aanmerking

fungeren daarbij als overgang tussen de oude en de

“Om het terrein te sparen, werd een speciaal structureel

aspect. Ik houd bijvoorbeeld van de bemoste bakstenen.

genomen, evenals het gegeven dat sommige zalen aan

nieuwe delen. De originele ingang bleef evenwel bewaard.

systeem uitgedacht: zo werd een gebouwtoren van

We voorzagen deze inrichting, opdat de stenen zich

drie verdiepingen toegevoegd en zodanig uitgetekend

zouden verankeren en om een bemost muurvlak aan de

dat de volumes op zichzelf bestaan.” Aan de gevelzijde

noordkant te krijgen.”

het zuiden en andere aan het oosten of het westen zijn blootgesteld. Op die manier wordt licht een hulpmiddel”.

Het theater aan de stad teruggeven

Zo leverde een Duits laboratorium een kunstmatige hemel in

Een ander markant project van het Atelier Pierre

doek, waarvan de lampen geactiveerd worden door armen

Hebbelinck, ook in de streek rond Bergen, is het theater

in functie van de zomer- en winterzonnewende.

Le Manège, op de site van een voormalige militaire

Het architectenbureau blijft intussen regelmatig bijdragen

manege. “Na heel wat onderzoek beslisten we om de

leveren aan het MAC’s, zo onlangs nog voor het dak.

zaal en de bühne aan te pakken. Het project druist

Het hele project bestond in feite uit twee fasen. “Het

volledig in tegen de rituelen van een traditioneel burgerlijk

was de bedoeling om een museum voor moderne kunst

theater.” De constructie werd bovendien voorzien van

uit te denken in de armste regio van België met een

een afwisseling van matte en doorzichtige ruiten, zodat

werkloosheidsgraad van vijfendertig procent.

“de stad ons ziet en wij haar zien”. En bij de inrichting van

De overheid opteerde er doelbewust voor om het niet in

de buitenruimte werd voor een rechtstreekse link met de

de Belgische hoofdstad in te planten, noch om er een

stedelijke ruimte gezorgd. Hier is het functionele opnieuw

kopie van het Guggenheim van te maken, maar om voor

gebaseerd op het esthetische.

een plek dichtbij de mensen te zorgen. Zo bezorgde

Sinds 2003 werkt het architectenbureau eveneens mee aan

het MAC’s lokale werkzoekenden een opleiding om hen

de realisatie van het nieuwe theater in Luik. De betonnen

opnieuw aan werk te helpen.”

structuur van het bestaande gebouw op de Place du

Aangezien dit beschermde gebouw beschouwd wordt als

20 août dateert van 1934 en is eigenlijk te klein om een

belangrijk erfgoed, liepen de debatten over de reconversie

theater in onder te brengen. Het project is complex. Het

ervan hoog op. Uiteindelijk werd geopteerd voor een

bestaande theater fungeert als basis; de verbinding tussen

museum met het gebouw als museumstuk.

de publieksruimte en de bühne wordt hertekend en de zaal

54 Konstruktief NL.indb 54-55

■■ Atelier d’architecture Pierre Hebbelinck & Pierre de Wit 41-43, rue Fond Pirette 4000 Luik T. +32 42 26 53 26 F. +32 42 24 06 18 [email protected] www.pierrehebbelinck.net

55 19/10/12 13:12

is zichtbaar van buitenaf: de uitsprongen worden verwijderd

werd voor het gebruik van gemetselde stenen met

om de terrassen te voorschijn te halen. De bedoeling is om

terugvloeiende voegen geopteerd.

het theater aan de stad terug te geven. Zo werden in de

Verder speelt het project ook met het contrast tussen de

aanpalende straten ook twee stukken tuin onteigend om er

gebruikte materialen. De “erg strakke en van erg fijne stijlen

de theaterateliers naar over te brengen.”

voorziene” gordijngevel onderscheidt zich van het geheel.

Ook andere culturele werven tekenen zich af, met name

Teneinde een maximale transparantie te verkrijgen, viel

in de aanloop naar Bergen 2015: de omvorming van het

de keuze op de vlakke gevel Elegance 52 SX van Sapa

Machina à Eau uit de 19e eeuw, een oorlogsmuseum met

Building System, bestaande uit naast elkaar geplaatste

een oppervlakte van 3.000 vierkante meter, ...

glaselementen zonder zichtbare verbindingen. De realisatie van het buitenschrijnwerk en de gordijngevel

De Sapa-oplossing

werd toevertrouwd aan de firma Menuiserie Métallique

Voor de bouw van de privéwoning van een regisseur

Construction uit Mariembourg die veel ervaring heeft

in Ukkel “op een klein perceel in de Dolezlaan, nabij

met het in goede banen leiden van veeleisende en

het bos.” deed de architect onlangs een beroep op

ultramoderne projecten. De natuurlijke omgeving van het

de Sapa producten. “Het betrof een ontwerp van een

terrein had eveneens een grote invloed op het ontwerp.

eengezinswoning van waaruit de regisseur ook zijn

Zo houdt de schaal van het gebouw niet alleen rekening

productiemaatschappij zou leiden.” Het architecturale

met de hoogte van de bomen, maar ook met de ligging

beeld van het terrein was dan ook van primordiaal

aan het begin van het bos en op een helling. De idee was

Het MAC’s, een plek dichtbij de mensen

Een gebouw met verschillende zalen in vierkante of

belang, net zoals het binnenmeubilair dat eveneens

om de natuur rond de constructie te laten evolueren. “We

Voor het Musée des Arts Contemporains van de Franse

uitgerekte vormen waarbij de natuurlijke lichtinval,

werd toevertrouwd aan het Atelier d’architecture Pierre

werkten hiertoe samen met een landschapsarchitect die

Gemeenschap was het aspect verlichting bepalend:

verschillende percepties creëert. ‘Bruggen’ in glasdals

Hebbelinck & Pierre de Wit.

een studie heeft uitgevoerd over de massa en het lokale

“Eerst hebben we de natuurlijke verlichting in aanmerking

fungeren daarbij als overgang tussen de oude en de

“Om het terrein te sparen, werd een speciaal structureel

aspect. Ik houd bijvoorbeeld van de bemoste bakstenen.

genomen, evenals het gegeven dat sommige zalen aan

nieuwe delen. De originele ingang bleef evenwel bewaard.

systeem uitgedacht: zo werd een gebouwtoren van

We voorzagen deze inrichting, opdat de stenen zich

drie verdiepingen toegevoegd en zodanig uitgetekend

zouden verankeren en om een bemost muurvlak aan de

dat de volumes op zichzelf bestaan.” Aan de gevelzijde

noordkant te krijgen.”

het zuiden en andere aan het oosten of het westen zijn blootgesteld. Op die manier wordt licht een hulpmiddel”.

Het theater aan de stad teruggeven

Zo leverde een Duits laboratorium een kunstmatige hemel in

Een ander markant project van het Atelier Pierre

doek, waarvan de lampen geactiveerd worden door armen

Hebbelinck, ook in de streek rond Bergen, is het theater

in functie van de zomer- en winterzonnewende.

Le Manège, op de site van een voormalige militaire

Het architectenbureau blijft intussen regelmatig bijdragen

manege. “Na heel wat onderzoek beslisten we om de

leveren aan het MAC’s, zo onlangs nog voor het dak.

zaal en de bühne aan te pakken. Het project druist

Het hele project bestond in feite uit twee fasen. “Het

volledig in tegen de rituelen van een traditioneel burgerlijk

was de bedoeling om een museum voor moderne kunst

theater.” De constructie werd bovendien voorzien van

uit te denken in de armste regio van België met een

een afwisseling van matte en doorzichtige ruiten, zodat

werkloosheidsgraad van vijfendertig procent.

“de stad ons ziet en wij haar zien”. En bij de inrichting van

De overheid opteerde er doelbewust voor om het niet in

de buitenruimte werd voor een rechtstreekse link met de

de Belgische hoofdstad in te planten, noch om er een

stedelijke ruimte gezorgd. Hier is het functionele opnieuw

kopie van het Guggenheim van te maken, maar om voor

gebaseerd op het esthetische.

een plek dichtbij de mensen te zorgen. Zo bezorgde

Sinds 2003 werkt het architectenbureau eveneens mee aan

het MAC’s lokale werkzoekenden een opleiding om hen

de realisatie van het nieuwe theater in Luik. De betonnen

opnieuw aan werk te helpen.”

structuur van het bestaande gebouw op de Place du

Aangezien dit beschermde gebouw beschouwd wordt als

20 août dateert van 1934 en is eigenlijk te klein om een

belangrijk erfgoed, liepen de debatten over de reconversie

theater in onder te brengen. Het project is complex. Het

ervan hoog op. Uiteindelijk werd geopteerd voor een

bestaande theater fungeert als basis; de verbinding tussen

museum met het gebouw als museumstuk.

de publieksruimte en de bühne wordt hertekend en de zaal

54 Konstruktief NL.indb 54-55

■■ Atelier d’architecture Pierre Hebbelinck & Pierre de Wit 41-43, rue Fond Pirette 4000 Luik T. +32 42 26 53 26 F. +32 42 24 06 18 [email protected] www.pierrehebbelinck.net

55 19/10/12 13:12

Tekst: Stavie Deroc Fotografie: Dries Van den Brande architectuur

Geslaagde upgrade van het shopping center van Nijvel Architect Cédric Van Haeren Het in 1975 ontstane shopping centrum speelt een belangrijke rol in het Nijvelse leven. In maart dit jaar werd de uitbreiding/ renovatie ervan feestelijk ingehuldigd. We hebben een ontmoeting met Cédric Van Haeren, de architect die aan het commando van dit project stond … Architectenkantoor Van Haeren is goed gekend in Nijvel. Dertig jaar geleden startte het kantoor onder leiding van Jacques Van Haeren, de vader van Cédric. “ Vandaag telt ons kantoor 4 architecten, allemaal polyvalent. We werken dan ook aan projecten in verschillende domeinen: in de private en publieke sector, de sociale huisvesting, of voor projectpromotoren,…”

56 Konstruktief NL.indb 56-57

57 19/10/12 13:12

Tekst: Stavie Deroc Fotografie: Dries Van den Brande architectuur

Geslaagde upgrade van het shopping center van Nijvel Architect Cédric Van Haeren Het in 1975 ontstane shopping centrum speelt een belangrijke rol in het Nijvelse leven. In maart dit jaar werd de uitbreiding/ renovatie ervan feestelijk ingehuldigd. We hebben een ontmoeting met Cédric Van Haeren, de architect die aan het commando van dit project stond … Architectenkantoor Van Haeren is goed gekend in Nijvel. Dertig jaar geleden startte het kantoor onder leiding van Jacques Van Haeren, de vader van Cédric. “ Vandaag telt ons kantoor 4 architecten, allemaal polyvalent. We werken dan ook aan projecten in verschillende domeinen: in de private en publieke sector, de sociale huisvesting, of voor projectpromotoren,…”

56 Konstruktief NL.indb 56-57

57 19/10/12 13:12

Tussen hun laatste realisaties merken we het politiecommissariaat van Nijvel op (met een schietstand in het vizier) en de brandweerkazerne… Verschillende projecten ook in studiefase, waaronder een sociaal appartementsgebouw (met het bedrijf Thomas & Piron) en een zorginstelling. Dit laatste wordt ingericht in een bestaande vierkantshoeve nabij het Nijvelse shopping center. “Eén deel -de schuur en de woonplaats- zullen behouden blijven om het oorspronkelijke karakter van de hoeve te bewaren.”

Om de plafonds te isoleren werden 12000 m² YtongMultipor isolatieplaten van 50 mm dikte gebruikt. Deze verzekeren de bovenliggende verdieping van een goede thermische isolatie en zijn een veiligheidsbuffer in geval van brand. Door hun heldere kleur (wit tot lichtgrijs) verlenen ze de garages daarenboven extra helderheid en welbehagen.

Even terugkijken in de tijd Bij zijn ontstaan, 37 jaar geleden, telde de overdekte winkelgalerij een 40-tal winkels. De eerste grote wijziging vond 20 jaar later plaats, in 1995. Toen kromp de supermarkt Sarma sterk zijn aanwezigheid in en kwam er 2000 m² oppervlakte vrij, waarop 20 nieuwe boetieks ingericht konden worden. In 1997 sloot Sarma definiet zijn deuren, en werd de overige vrijgekomen ruimte ingenomen door nog 2 nieuwe merken : DiSport en Hema.

Een ander dossier dat ter sprake komt: een outlet-center met middelgrote boetieks. Dit zou in het verlengde van het

“ Vergroten of vergaan “

bestaande shopping center ingepland worden. “Beide centra

Al enige tijd was het shopping center van Nijvel te klein

zullen dan waarschijnlijk via een ondergrondse parking met

geworden. De eigenaar had dan ook de wens uit te breiden,

elkaar in verbinding gebracht worden”, verklaart de architect.

dit om locaal nog breder aanwezig te zijn en om eventuele

De grootste recente realisatie blijft zonder twijfel de uitbreiding

concurrentie het hoofd te bieden. Zijn parool? “Vergroten

van het Nijvelse Shopping center… een project dat niet

of vergaan.” Want inderdaad, om aantrekkelijk te blijven

minder dan 15 jaar nodig had om tot deze fase te komen !

voor de gekende grote merken (zoals H&M, Esprit,…), was het nodig de inrichting van het winkelcentrum drastisch te veranderen en beter tegemoet te komen aan de huidige wensen inzake visibiliteit en ruimte… “Indien we hieraan niet hadden gehoorzaamd, hadden deze merken zich spoedig elders gevestigd. We moesten dus daadkrachtig iets ondernemen.” De “up-grade“ ving aan in 2009, met een grondige renovatie. Deze veranderde de uitstraling van de winkelgaanderij compleet. “We hebben de bestaande delen volledig gemoderniseerd, van de gaanderijen tot de verlichting. Het dak werd opengetrokken en voorzien van een glazen lichttunnel”, licht Cédric Van Haeren toe. Dit alles al met de waarschijnlijke uitbreiding in 2011 in het hoofd.

Oppervlakte bijna verdubbeld Met de uitbreiding van vorig jaar (fase 2) is het shopping centrum van 16 000 m² (met 62 boetieks) overgegaan naar een grootte van 28 000 m² (met 38 extra winkels). Een formidabele evolutie die het toelaat de concurrentie aan te gaan met de meer gekende shopping centra van het land zoals de Esplanade, het Woluwe Shopping Centrum of het Westland Shopping Centrum. Met dit grote verschil dat de galerij alles op de gelijkvloerse verdieping aanbiedt, uitgezonderd enkele uithangborden die zich dubbel groot etaleren. Om het grote gebrek aan parkeerplaats op te vangen, werden meer dan 500 extra autostaanplaatsen

58 Konstruktief NL.indb 58-59

59 19/10/12 13:12

Tussen hun laatste realisaties merken we het politiecommissariaat van Nijvel op (met een schietstand in het vizier) en de brandweerkazerne… Verschillende projecten ook in studiefase, waaronder een sociaal appartementsgebouw (met het bedrijf Thomas & Piron) en een zorginstelling. Dit laatste wordt ingericht in een bestaande vierkantshoeve nabij het Nijvelse shopping center. “Eén deel -de schuur en de woonplaats- zullen behouden blijven om het oorspronkelijke karakter van de hoeve te bewaren.”

Om de plafonds te isoleren werden 12000 m² YtongMultipor isolatieplaten van 50 mm dikte gebruikt. Deze verzekeren de bovenliggende verdieping van een goede thermische isolatie en zijn een veiligheidsbuffer in geval van brand. Door hun heldere kleur (wit tot lichtgrijs) verlenen ze de garages daarenboven extra helderheid en welbehagen.

Even terugkijken in de tijd Bij zijn ontstaan, 37 jaar geleden, telde de overdekte winkelgalerij een 40-tal winkels. De eerste grote wijziging vond 20 jaar later plaats, in 1995. Toen kromp de supermarkt Sarma sterk zijn aanwezigheid in en kwam er 2000 m² oppervlakte vrij, waarop 20 nieuwe boetieks ingericht konden worden. In 1997 sloot Sarma definiet zijn deuren, en werd de overige vrijgekomen ruimte ingenomen door nog 2 nieuwe merken : DiSport en Hema.

Een ander dossier dat ter sprake komt: een outlet-center met middelgrote boetieks. Dit zou in het verlengde van het

“ Vergroten of vergaan “

bestaande shopping center ingepland worden. “Beide centra

Al enige tijd was het shopping center van Nijvel te klein

zullen dan waarschijnlijk via een ondergrondse parking met

geworden. De eigenaar had dan ook de wens uit te breiden,

elkaar in verbinding gebracht worden”, verklaart de architect.

dit om locaal nog breder aanwezig te zijn en om eventuele

De grootste recente realisatie blijft zonder twijfel de uitbreiding

concurrentie het hoofd te bieden. Zijn parool? “Vergroten

van het Nijvelse Shopping center… een project dat niet

of vergaan.” Want inderdaad, om aantrekkelijk te blijven

minder dan 15 jaar nodig had om tot deze fase te komen !

voor de gekende grote merken (zoals H&M, Esprit,…), was het nodig de inrichting van het winkelcentrum drastisch te veranderen en beter tegemoet te komen aan de huidige wensen inzake visibiliteit en ruimte… “Indien we hieraan niet hadden gehoorzaamd, hadden deze merken zich spoedig elders gevestigd. We moesten dus daadkrachtig iets ondernemen.” De “up-grade“ ving aan in 2009, met een grondige renovatie. Deze veranderde de uitstraling van de winkelgaanderij compleet. “We hebben de bestaande delen volledig gemoderniseerd, van de gaanderijen tot de verlichting. Het dak werd opengetrokken en voorzien van een glazen lichttunnel”, licht Cédric Van Haeren toe. Dit alles al met de waarschijnlijke uitbreiding in 2011 in het hoofd.

Oppervlakte bijna verdubbeld Met de uitbreiding van vorig jaar (fase 2) is het shopping centrum van 16 000 m² (met 62 boetieks) overgegaan naar een grootte van 28 000 m² (met 38 extra winkels). Een formidabele evolutie die het toelaat de concurrentie aan te gaan met de meer gekende shopping centra van het land zoals de Esplanade, het Woluwe Shopping Centrum of het Westland Shopping Centrum. Met dit grote verschil dat de galerij alles op de gelijkvloerse verdieping aanbiedt, uitgezonderd enkele uithangborden die zich dubbel groot etaleren. Om het grote gebrek aan parkeerplaats op te vangen, werden meer dan 500 extra autostaanplaatsen

58 Konstruktief NL.indb 58-59

59 19/10/12 13:12

ondergronds ingericht, onder de nieuwe uitbreiding van

Uitgebalanceerde energie-afdruk

fase 2. Met de 250 plaatsen die in 2009 al onder het

De bouwheer, Wereldhave Belgium, verlangde een Breeam

spreken van een ecologisch gebouw? “Niet echt”,

oorspronkelijke centrum werden gecreëerd, komt het totaal

certificatie voor het gebouw (deze geeft de milieuprestatie

antwoordt Cédric Van Haeren, “want, een winkelcentrum

nu op circa 1400 parkeerplaatsen. Zeg niet dat men niet

van een gebouw weer). Hiervoor werd extra aandacht

is per definitie energieverslindend. Maar toch is hier een

klaar is voor de grote toeloop…

geschonken aan de isolatie van het winkelcentrum (dat

mooie inspanning geleverd. Er is gebruik gemaakt van de

“In één moeite door hebben we ook de gevels van het

een K-waarde 30 behaalt), werden zonnepanelen op

meest performante installaties van vandaag.”

geheel aangepast. Het is een afwisseling van verschillende

het dak geplaatst, en wordt het regenwater opgevangen

Een mooie prestatie die kadert in de huidige groene

materialen, o.a. metalen bardage en terracotta-tegels,

voor sanitair gebruik. “Ook het afval tijdens de werf werd

vloedgolf…

wat het geheel meer warmte en een stedelijke

milieubewust gerecupereerd.“ Maar kan men daarom

uitstraling verleent”, verklaart ons de architect.

De krachtlijnen Voor de scheidingswanden tussen de winkels werd Ytong ingezet, o.a. omwille van zijn hoge brandweerstand.

Eén van de belangrijkste uitgangspunten was het uniformiseren van het oude en het nieuwe gedeelte. “Dit laatste is ruimtelijker omdat we hier geen beperkingen hadden bij de realisatie ervan. Maar ik denk toch dat we in ons streven naar samenhang geslaagd zijn”, merkt de architect op. De toegankelijkheid, de zichtbaarheid en de circulatie werden in zijn geheel aanzienlijk verbeterd. “We kenden de gewoonten van de bezoekers en hebben daarop ingespeeld.” Het design van het centrum werd

■■ Architectenkantoor Van Haeren Albert Caupainlaan 1, bus 2 1400 Nijvel T. +32 67 21 35 77 [email protected]

toevertrouwd aan het Londense kantoor Dunnett Craven, dat gespecialiseerd is in winkelcentra. “Zij hebben zich ontfermd over de details, zoals de verlichting, de afwerking, het nieuwe logo, …” Niets werd dus aan het toeval overgelaten!

Het beste materiaal

Thermische, akoestische en brandveilige buffer

Wat de constructie betreft, heeft de architect gekozen

Om de plafonds van de ondergrondse parkings thermisch te

voor het ruwbouwmateriaal met de beste prijs-kwaliteit

isoleren opteerde Cédric Van Haeren voor het aanbrengen

verhouding: Ytong-blokken. “Deze zijn licht, gemakkelijk te

van YtongMulitpor isolatieplaten. Deze zijn onbrandbaar en

hanteren en bieden bovendien een optimale brandveiligheid.

verspreiden geen giftige gassen bij een eventuele brand.

Dat was prioritair. De brandweer eiste een brandweerstand

“We hebben de kwaliteiten van de cellenbeton isolatieplaten

van minimum 1 uur, waaraan we met Ytong ruim voldoen.

vergeleken met deze van minerale wol. Doorslag was de

Ook het budget heeft een rol gespeeld, omdat het hier toch

veel betere brandweerstand. Het gaat over een klasse 1

om een grote hoeveelheid ging: 1000 m³ Ytong-blokken

(YtongMultipor) tegenover een klasse 2. Natuurlijk was ook

waren nodig om de brandwanden tussen de nieuwe winkels

hier het financiële plaatje belangrijk. Het ging tenslotte over

op te trekken.”

een oppervlakte van 12000 m².

60 Konstruktief NL.indb 60-61

61 19/10/12 13:12

ondergronds ingericht, onder de nieuwe uitbreiding van

Uitgebalanceerde energie-afdruk

fase 2. Met de 250 plaatsen die in 2009 al onder het

De bouwheer, Wereldhave Belgium, verlangde een Breeam

spreken van een ecologisch gebouw? “Niet echt”,

oorspronkelijke centrum werden gecreëerd, komt het totaal

certificatie voor het gebouw (deze geeft de milieuprestatie

antwoordt Cédric Van Haeren, “want, een winkelcentrum

nu op circa 1400 parkeerplaatsen. Zeg niet dat men niet

van een gebouw weer). Hiervoor werd extra aandacht

is per definitie energieverslindend. Maar toch is hier een

klaar is voor de grote toeloop…

geschonken aan de isolatie van het winkelcentrum (dat

mooie inspanning geleverd. Er is gebruik gemaakt van de

“In één moeite door hebben we ook de gevels van het

een K-waarde 30 behaalt), werden zonnepanelen op

meest performante installaties van vandaag.”

geheel aangepast. Het is een afwisseling van verschillende

het dak geplaatst, en wordt het regenwater opgevangen

Een mooie prestatie die kadert in de huidige groene

materialen, o.a. metalen bardage en terracotta-tegels,

voor sanitair gebruik. “Ook het afval tijdens de werf werd

vloedgolf…

wat het geheel meer warmte en een stedelijke

milieubewust gerecupereerd.“ Maar kan men daarom

uitstraling verleent”, verklaart ons de architect.

De krachtlijnen Voor de scheidingswanden tussen de winkels werd Ytong ingezet, o.a. omwille van zijn hoge brandweerstand.

Eén van de belangrijkste uitgangspunten was het uniformiseren van het oude en het nieuwe gedeelte. “Dit laatste is ruimtelijker omdat we hier geen beperkingen hadden bij de realisatie ervan. Maar ik denk toch dat we in ons streven naar samenhang geslaagd zijn”, merkt de architect op. De toegankelijkheid, de zichtbaarheid en de circulatie werden in zijn geheel aanzienlijk verbeterd. “We kenden de gewoonten van de bezoekers en hebben daarop ingespeeld.” Het design van het centrum werd

■■ Architectenkantoor Van Haeren Albert Caupainlaan 1, bus 2 1400 Nijvel T. +32 67 21 35 77 [email protected]

toevertrouwd aan het Londense kantoor Dunnett Craven, dat gespecialiseerd is in winkelcentra. “Zij hebben zich ontfermd over de details, zoals de verlichting, de afwerking, het nieuwe logo, …” Niets werd dus aan het toeval overgelaten!

Het beste materiaal

Thermische, akoestische en brandveilige buffer

Wat de constructie betreft, heeft de architect gekozen

Om de plafonds van de ondergrondse parkings thermisch te

voor het ruwbouwmateriaal met de beste prijs-kwaliteit

isoleren opteerde Cédric Van Haeren voor het aanbrengen

verhouding: Ytong-blokken. “Deze zijn licht, gemakkelijk te

van YtongMulitpor isolatieplaten. Deze zijn onbrandbaar en

hanteren en bieden bovendien een optimale brandveiligheid.

verspreiden geen giftige gassen bij een eventuele brand.

Dat was prioritair. De brandweer eiste een brandweerstand

“We hebben de kwaliteiten van de cellenbeton isolatieplaten

van minimum 1 uur, waaraan we met Ytong ruim voldoen.

vergeleken met deze van minerale wol. Doorslag was de

Ook het budget heeft een rol gespeeld, omdat het hier toch

veel betere brandweerstand. Het gaat over een klasse 1

om een grote hoeveelheid ging: 1000 m³ Ytong-blokken

(YtongMultipor) tegenover een klasse 2. Natuurlijk was ook

waren nodig om de brandwanden tussen de nieuwe winkels

hier het financiële plaatje belangrijk. Het ging tenslotte over

op te trekken.”

een oppervlakte van 12000 m².

60 Konstruktief NL.indb 60-61

61 19/10/12 13:12

ARCHITECTUUR

Een nieuw woonconcept…

Tekst: Stavie Deroc Fotografie: Dries Van den Brande

36°8 sprl

Pic au Vent

De eco-wijk van Pic au Vent is uniek in België en ontsproten aan de verbeelding van Eric Marchal en Quentin Wilbaux, twee architecten in de ban van ecologie, economie, de mens en avant-gardistische architectuur … Het concept voor dit passieve dorpje dateert niet van gisteren… Alvorens de krijtlijnen uit te zetten voor dit project hebben de twee kompanen de wereld afgespeurd op zoek naar gebouwen in harmonie met hun omgeving. Een rijke inspiratiebron die hen van Oostenrijk over Duitsland tot in Canada bracht. “We zochten naar een oplossing om een leefomgeving te creëren die zowel groen, duurzaam als economisch is, terwijl ze uiteraard ook aangenaam bewoonbaar moet zijn”. Wat als een utopische doelstelling begon, werd langzaam een duidelijk te volgen weg en verscheen nu drie jaar geleden aan de oppervlakte in Doornik.

Een pilootproject Vijftien jaar geleden verwierf het duo een terrein van 1,8 hectaren. Het werd de basis voor een project dat tien jaar later in uitvoering zou gaan. “We hadden het geluk om zonder opdrachtgever of bouwpromotor te werken. Dat is een absolute vrijheid die ons heeft toegelaten te handelen zonder enige belemmering. De inzet was om woningen voor de toekomst te bouwen die ecologie en economie zouden verbinden, maar ook de lokale bevolking moest verleiden.” Een uitdaging die met glans werd afgerond: alle woningen vonden snel een eigenaar. Drie jaar later blijkt de verstandhouding tussen de eigenaars uitstekend. “Er groeiden nieuwe, gemeenschappelijke initiatieven”, getuigen de architecten.

62 Konstruktief NL.indb 62-63

63 19/10/12 13:12

ARCHITECTUUR

Een nieuw woonconcept…

Tekst: Stavie Deroc Fotografie: Dries Van den Brande

36°8 sprl

Pic au Vent

De eco-wijk van Pic au Vent is uniek in België en ontsproten aan de verbeelding van Eric Marchal en Quentin Wilbaux, twee architecten in de ban van ecologie, economie, de mens en avant-gardistische architectuur … Het concept voor dit passieve dorpje dateert niet van gisteren… Alvorens de krijtlijnen uit te zetten voor dit project hebben de twee kompanen de wereld afgespeurd op zoek naar gebouwen in harmonie met hun omgeving. Een rijke inspiratiebron die hen van Oostenrijk over Duitsland tot in Canada bracht. “We zochten naar een oplossing om een leefomgeving te creëren die zowel groen, duurzaam als economisch is, terwijl ze uiteraard ook aangenaam bewoonbaar moet zijn”. Wat als een utopische doelstelling begon, werd langzaam een duidelijk te volgen weg en verscheen nu drie jaar geleden aan de oppervlakte in Doornik.

Een pilootproject Vijftien jaar geleden verwierf het duo een terrein van 1,8 hectaren. Het werd de basis voor een project dat tien jaar later in uitvoering zou gaan. “We hadden het geluk om zonder opdrachtgever of bouwpromotor te werken. Dat is een absolute vrijheid die ons heeft toegelaten te handelen zonder enige belemmering. De inzet was om woningen voor de toekomst te bouwen die ecologie en economie zouden verbinden, maar ook de lokale bevolking moest verleiden.” Een uitdaging die met glans werd afgerond: alle woningen vonden snel een eigenaar. Drie jaar later blijkt de verstandhouding tussen de eigenaars uitstekend. “Er groeiden nieuwe, gemeenschappelijke initiatieven”, getuigen de architecten.

62 Konstruktief NL.indb 62-63

63 19/10/12 13:12

De architectuur van de woningen is sober gehouden, met grote daken uit zwarte pannen, waarin zich fotovoltaïsche panelen laten integreren. In de woningen laten brede raampartijen maximaal licht binnenstromen en maken dat de tuin overvloeit in de leefruimte. Dit is een oase van rust, ver verwijderd van de drukte van de stad…

Besparen op grote schaal Om de kosten te beperken hebben de architecten gekozen voor gesloten bebouwing. Deze keuze liet hen toe besparingen op grote schaal te realiseren. “We hebben alle technische installaties gemeenschappelijk gemaakt. Zo is er een cluster van watertanks met een capaciteit van 120.000 liter voor de opvang van regenwater van waaruit 20 woningen worden gevoed. Er zijn ook zonneboilers geïnstalleerd met een oppervlakte van 93m² voor het voorverwarmen van sanitair warm water. Fotovoltaïsche panelen werden optioneel voorzien.” De gemeenschappelijke ruimten beslaan meer dan de helft van de site. Het gaat o.a. om de verharde circulatiewegen,

Elke woning beschikt vooraan over een eigen individuele tuin - 80m² groot - en afgeschermd van de straat met een houten carport / afsluiting. Elke eigenaar betreedt zijn pand dan ook via deze groene zone die de woning een fraai uitzicht verleent en geniet van zuidelijke bezonning. Achteraan is er nog een tweede groene zone. “De eigenaars genieten absolute privacy en niemand kan in de tuin van zijn buren kijken omdat de woningen laag zijn.”

42 passieve woningen

Passief en betaalbaar

De kern van het project telt 20 patiowoningen. Elk van

Het ‘labo’ voor hedendaagse architectuur heeft zich niet

deze woningen beschikt over een zuid georiënteerde

alleen de bouw van passieve woningen tot doel gesteld,

tuin, beschut tegen inkijk van de buren. In vooraanzicht

maar wil evenzeer economisch verantwoord bouwen.

wisselen de houten gevels af met de brede openingen

“Om aantrekkelijk te zijn moesten onze prototypes

van de open parkeerplaatsen tussen de uitstekende

betaalbaar zijn. In weerwil van hun passief karakter -

hagen van de patio’s. De beide vleugels met elk 8 en

dat heeft een prijsverhoging van 15 à 20% tot gevolg

12 woningen komen samen in een volume waarin de

t.o.v. traditionele bouw - hebben we ons een prijs

gemeenschappelijke technieken zijn ondergebracht.

vooropgesteld lager dan het marktgemiddelde. Om dat

De tweede fase van dit project gaat deze herfst van

mogelijk te maken heeft iedereen zeer hecht samengewerkt:

start en omvat 14 tuinwoningen met een lange gebogen

aannemers, afwerkers, technische specialisten, … “

dakoverspanning, ogend als een groene golf (de gevels

En het resultaat mag er zijn: de woningen werden tegen zeer

die uitkijken op het park zullen met groen begroeid zijn).

competitieve prijzen verkocht à 1250 euro/m² btw inclusief,

Elke wooneenheid sluit aan op een breed terras dat

exclusief bouwgrond.

heuvelachtige zones, open parkeergelegenheden op een centraal plein… Voor de verwarming van de wooneenheden volstaan 15kW/m²/jaar. “Onze energiefactuur is niet hoger dan 66 euro/maand, getuigt een gelukkige eigenaar. Maar we betalen nog wel al onze elektriciteit.” Dat laat nog ruimte voor dromen…

uitloopt op een tuin. Tenslotte zullen 8 balkonwoningen het hoofdaanzicht van het project Pic au Vent vormen. De bel-etagewoningen omvatten de technische lokalen en individuele garages.

64 Konstruktief NL.indb 64-65

65 19/10/12 13:12

De architectuur van de woningen is sober gehouden, met grote daken uit zwarte pannen, waarin zich fotovoltaïsche panelen laten integreren. In de woningen laten brede raampartijen maximaal licht binnenstromen en maken dat de tuin overvloeit in de leefruimte. Dit is een oase van rust, ver verwijderd van de drukte van de stad…

Besparen op grote schaal Om de kosten te beperken hebben de architecten gekozen voor gesloten bebouwing. Deze keuze liet hen toe besparingen op grote schaal te realiseren. “We hebben alle technische installaties gemeenschappelijk gemaakt. Zo is er een cluster van watertanks met een capaciteit van 120.000 liter voor de opvang van regenwater van waaruit 20 woningen worden gevoed. Er zijn ook zonneboilers geïnstalleerd met een oppervlakte van 93m² voor het voorverwarmen van sanitair warm water. Fotovoltaïsche panelen werden optioneel voorzien.” De gemeenschappelijke ruimten beslaan meer dan de helft van de site. Het gaat o.a. om de verharde circulatiewegen,

Elke woning beschikt vooraan over een eigen individuele tuin - 80m² groot - en afgeschermd van de straat met een houten carport / afsluiting. Elke eigenaar betreedt zijn pand dan ook via deze groene zone die de woning een fraai uitzicht verleent en geniet van zuidelijke bezonning. Achteraan is er nog een tweede groene zone. “De eigenaars genieten absolute privacy en niemand kan in de tuin van zijn buren kijken omdat de woningen laag zijn.”

42 passieve woningen

Passief en betaalbaar

De kern van het project telt 20 patiowoningen. Elk van

Het ‘labo’ voor hedendaagse architectuur heeft zich niet

deze woningen beschikt over een zuid georiënteerde

alleen de bouw van passieve woningen tot doel gesteld,

tuin, beschut tegen inkijk van de buren. In vooraanzicht

maar wil evenzeer economisch verantwoord bouwen.

wisselen de houten gevels af met de brede openingen

“Om aantrekkelijk te zijn moesten onze prototypes

van de open parkeerplaatsen tussen de uitstekende

betaalbaar zijn. In weerwil van hun passief karakter -

hagen van de patio’s. De beide vleugels met elk 8 en

dat heeft een prijsverhoging van 15 à 20% tot gevolg

12 woningen komen samen in een volume waarin de

t.o.v. traditionele bouw - hebben we ons een prijs

gemeenschappelijke technieken zijn ondergebracht.

vooropgesteld lager dan het marktgemiddelde. Om dat

De tweede fase van dit project gaat deze herfst van

mogelijk te maken heeft iedereen zeer hecht samengewerkt:

start en omvat 14 tuinwoningen met een lange gebogen

aannemers, afwerkers, technische specialisten, … “

dakoverspanning, ogend als een groene golf (de gevels

En het resultaat mag er zijn: de woningen werden tegen zeer

die uitkijken op het park zullen met groen begroeid zijn).

competitieve prijzen verkocht à 1250 euro/m² btw inclusief,

Elke wooneenheid sluit aan op een breed terras dat

exclusief bouwgrond.

heuvelachtige zones, open parkeergelegenheden op een centraal plein… Voor de verwarming van de wooneenheden volstaan 15kW/m²/jaar. “Onze energiefactuur is niet hoger dan 66 euro/maand, getuigt een gelukkige eigenaar. Maar we betalen nog wel al onze elektriciteit.” Dat laat nog ruimte voor dromen…

uitloopt op een tuin. Tenslotte zullen 8 balkonwoningen het hoofdaanzicht van het project Pic au Vent vormen. De bel-etagewoningen omvatten de technische lokalen en individuele garages.

64 Konstruktief NL.indb 64-65

65 19/10/12 13:12

De voordelen van een gesloten bebouwing zonder de nadelen Bezorgd om een zo laag mogelijk energieverbruik, opteerden de ontwerpers voor een gesloten bebouwing. “Dat maakt het inderdaad een stuk gemakkelijker om de woningen passief te maken, gezien er bijna geen warmteverliezen zijn.” Bovendien worden er geen toegevingen gedaan aan het wooncomfort. “De meeste mensen wensen zich een tuin en hechten ook veel belang aan het akoestisch comfort. Wij hebben oplossingen gezocht om hen maximaal tevreden te stellen.” Om mogelijke geluidsoverlast een halt toe te roepen heeft Eric Marchal gekozen voor een dubbele wand (elk 15 cm dik) uit Silka kalkzandsteen en aangevuld met 7 cm rotswol. Deze uitvoering laat toe een optimaal akoestisch comfort te verzekeren (66 dB). “Silka is tevens optimaal voor wat de thermische inertie betreft. Het is een zwaar materiaal dat gemakkelijk de temperatuurschommelingen uitvlakt. En niet onbelangrijk: het is bovendien een ecologisch bouwmateriaal.”

Het leven is meer dan gras maaien alleen Om de huiselijke klusjes te beperken heeft deze eco-wijk

■■ 36°8 sprl

gekozen voor gemeenschappelijk eigendom. Concreet betekent dit dat o.a. de verwarmingstechnieken en de groene ruimten gemeenschappelijk zijn. Bijgevolg behoeven enkel de kleine percelen, de privatieve tuinen, eigen onderhoud. “In de tweede fase die deze herfst wordt opgestart, zullen we ook een gîte bouwen, waardoor de bewoners van de wijk vrienden of familie kunnen logeren zonder daarvoor zelf extra kamers te moeten voorzien die grotendeels onbenut blijven.” In dezelfde geest moeten we het in de toekomst geplande gemeenschapshuis voor de wijk zien, waarmee faciliteiten geboden worden voor feesten, sportopleidingen, kinderspeeldagen, enz. Een mooi voorbeeld om de kosten terug te dringen en tevens een hoogstaande levenskwaliteit te verzekeren.

Voor de scheidingswanden opteerden de architecten voor Silka kalkzandsteen « de Roll’s Royce onder de akoestische isolatie en thermische inertie”, aangevuld met 7 cm rotswol. De Silka-blokken zorgen niet enkel voor een geluidsbuffer naar de buren toe, maar lossen eveneens de ongemakken van de houtskeletbouwgevels van fase 1 op, die absoluut geen thermische inertie bezitten. Silka slorpt het teveel aan warmte en vocht op en geeft het vertraagd weer af, m.a.w. het zorgt voor een optimaal binnenklimaat. Voor fase 2 wordt dan ook overwogen de buitenwanden eveneens in Silka kalkzandsteen op te trekken.

De volgende honderd jaar Nog een uitdaging voor de architect: het duurzame karakter

arch. Eric Marchal arch. Quentin Wilbaux Rue Fleurie 2 7500 Doornik www.36-8.be

van de passieve woningen. “We hebben perfecte en luchtdichte mantels ontwikkeld, die minstens een eeuw moeten standhouden. Gezien we weten dat bewoners gemiddeld alle twintig jaar verhuizen, hebben we de woningen moduleerbaar opgevat.” Om dat mogelijk te maken is er geen enkele dragende muur noch betonnen vloerplaat toegepast. De ganse structuur wordt slechts door enkele houten kolommen gedragen. “Zo heeft elke eigenaar de mogelijkheid om zijn woning over de twee niveaus vrij in te delen in functie tot zijn eigen smaak, zijn wensen en mogelijkheden.” Waar een duurzame bevlieging toe leiden kan!

66 Konstruktief NL.indb 66-67

67 19/10/12 13:12

De voordelen van een gesloten bebouwing zonder de nadelen Bezorgd om een zo laag mogelijk energieverbruik, opteerden de ontwerpers voor een gesloten bebouwing. “Dat maakt het inderdaad een stuk gemakkelijker om de woningen passief te maken, gezien er bijna geen warmteverliezen zijn.” Bovendien worden er geen toegevingen gedaan aan het wooncomfort. “De meeste mensen wensen zich een tuin en hechten ook veel belang aan het akoestisch comfort. Wij hebben oplossingen gezocht om hen maximaal tevreden te stellen.” Om mogelijke geluidsoverlast een halt toe te roepen heeft Eric Marchal gekozen voor een dubbele wand (elk 15 cm dik) uit Silka kalkzandsteen en aangevuld met 7 cm rotswol. Deze uitvoering laat toe een optimaal akoestisch comfort te verzekeren (66 dB). “Silka is tevens optimaal voor wat de thermische inertie betreft. Het is een zwaar materiaal dat gemakkelijk de temperatuurschommelingen uitvlakt. En niet onbelangrijk: het is bovendien een ecologisch bouwmateriaal.”

Het leven is meer dan gras maaien alleen Om de huiselijke klusjes te beperken heeft deze eco-wijk

■■ 36°8 sprl

gekozen voor gemeenschappelijk eigendom. Concreet betekent dit dat o.a. de verwarmingstechnieken en de groene ruimten gemeenschappelijk zijn. Bijgevolg behoeven enkel de kleine percelen, de privatieve tuinen, eigen onderhoud. “In de tweede fase die deze herfst wordt opgestart, zullen we ook een gîte bouwen, waardoor de bewoners van de wijk vrienden of familie kunnen logeren zonder daarvoor zelf extra kamers te moeten voorzien die grotendeels onbenut blijven.” In dezelfde geest moeten we het in de toekomst geplande gemeenschapshuis voor de wijk zien, waarmee faciliteiten geboden worden voor feesten, sportopleidingen, kinderspeeldagen, enz. Een mooi voorbeeld om de kosten terug te dringen en tevens een hoogstaande levenskwaliteit te verzekeren.

Voor de scheidingswanden opteerden de architecten voor Silka kalkzandsteen « de Roll’s Royce onder de akoestische isolatie en thermische inertie”, aangevuld met 7 cm rotswol. De Silka-blokken zorgen niet enkel voor een geluidsbuffer naar de buren toe, maar lossen eveneens de ongemakken van de houtskeletbouwgevels van fase 1 op, die absoluut geen thermische inertie bezitten. Silka slorpt het teveel aan warmte en vocht op en geeft het vertraagd weer af, m.a.w. het zorgt voor een optimaal binnenklimaat. Voor fase 2 wordt dan ook overwogen de buitenwanden eveneens in Silka kalkzandsteen op te trekken.

De volgende honderd jaar Nog een uitdaging voor de architect: het duurzame karakter

arch. Eric Marchal arch. Quentin Wilbaux Rue Fleurie 2 7500 Doornik www.36-8.be

van de passieve woningen. “We hebben perfecte en luchtdichte mantels ontwikkeld, die minstens een eeuw moeten standhouden. Gezien we weten dat bewoners gemiddeld alle twintig jaar verhuizen, hebben we de woningen moduleerbaar opgevat.” Om dat mogelijk te maken is er geen enkele dragende muur noch betonnen vloerplaat toegepast. De ganse structuur wordt slechts door enkele houten kolommen gedragen. “Zo heeft elke eigenaar de mogelijkheid om zijn woning over de twee niveaus vrij in te delen in functie tot zijn eigen smaak, zijn wensen en mogelijkheden.” Waar een duurzame bevlieging toe leiden kan!

66 Konstruktief NL.indb 66-67

67 19/10/12 13:12

Xella presenteert

omvangrijke duurzaamheidmissie in Sustainability Report

ACTUA

Het rapport geeft inzicht in de organisatie volgens een

eigen onderzoeksite, vanzelfsprekend georiënteerd op

raamwerk van het onafhankelijke Global Reporting Initiatieve

duurzaamheid. De producten die wij maken zijn niet enkel

(GRI). In het duurzaamheidsverslag zet Xella als producent in

duurzaam, ze worden ook duurzaam geproduceerd. Met

de bouwwereld haar missie en visie uiteen. Als voorloper in

zo weinig mogelijk energie, grondstoffen en afvalproducten.

de branche geeft Xella inzicht in hoe deze zich vertalen naar

De afvalproducten verwerken we weer in de grondstoffen,

innovatieve duurzame bouwoplossingen op het gebied van

zo sluiten wij de cyclus. We zijn daarin een voorloper.” Zo

energiebewustzijn binnen vijf aandachtsgebieden (te weten:

is Xella bezig met het perfectioneren van Ecoloop. Dit is

markt, processen, personeel, wetgeving en maatschappelijk

een installatie die moeilijke en gevaarlijke afvalstromen en

verantwoord ondernemen-MVO).

producten verwerkt tot restproducten als methaangas.

Jos Cox: ‘We zijn nu GRI gecertificeerd als één van de weinige bedrijven in onze sector. Het rapport is voor de

Daarnaast streeft Xella structureel naar de productie van

eerste maal opgesteld, maar uiteraard niet de laatste keer.

innoverende groene bouwoplossingen. Zo geeft het

We zijn niet ontevreden met hetgeen dat wij bereikt hebben,

verslag bijvoorbeeld inzicht in Ytong Energy+, een nieuw

en dan vooral op het gebied van duurzaamheid. Onze

cellenbetonblok voor dragende buitenmuren met een

ambitie is echter wel dat het de komende jaren nóg beter

extreem hoge isolatiewaarde (U-waarde van 0,11 W/m²K).

kan.’ Jos Cox heeft een grenzeloos vertrouwen in Xella en

De Ytong Energy+ blokken voldoen dus ruimschoots aan

haar producten. “Met het zicht op energieneutraal bouwen

de strenge Europese eisen voor de energieprestatie van

in 2020 kunnen we zeggen dat Xella er klaar voor is met

gebouwen die vanaf 2020 gelden.

bouwproducten en bouwsystemen die dat energieneutraal

“Sommige bedrijven noemen

bouwen mogelijk moeten maken. En ik denk dat we daarin

Het Sustainability Report is verschenen omdat Xella een

zichzelf duurzaam, omdat ze ergens

werkelijk uniek zijn.”

toenemende behoefte vanuit haar stakeholders bemerkte.

zonnepanelen installeren, meestal nog

Daarnaast wil Xella inspelen op een continue veranderend Het Sustainability Report 2012 is een duurzaamheidverslag

beeld over duurzaamheid en de consequenties hiervan

dat geverifieerd is door het onafhankelijke Global Reporting

op maatschappelijk vlak, maar ook voor bijvoorbeeld de

heer Jos Cox, CEO Xella Noordwest-

Initiatieve (GRI). Het GRI heeft een raamwerk ontwikkeld

wetgeving. Een dergelijk verslag is geen verplichting voor

Europa. Xella gaat echter voor een

op het gebied van duurzaamheid dat wereldwijd gebruikt

bedrijven. Xella vindt een duurzaamheidverslag echter net zo

wordt om de economische implicaties, milieuaspecten en

noodzakelijk als een financieel jaarverslag.

met behoorlijk wat subsidie”, aldus de

totaalaanpak en presenteert haar duurzaamheidmissie voor de eerste maal in de vorm van een Sustainability Report.

sociale presentaties van een organisatie, haar producten, diensten en activiteiten vast te leggen. Xella brengt voor

Het rapport zal voortaan tweejaarlijks verschijnen en is in te

de eerste maal een duurzaamheidverslag uit. “Xella is altijd

kijken via http://nachhaltigkeit.xella.com/en.html

zeer proactief bezig geweest met energieneutraal bouwen. We communiceren vaak over duurzame bouwproducten, maar we zijn ook continu intern bezig met nieuwe ontwikkelingen. Zo hebben we in Nederland bijvoorbeeld een energieconvenant afgesloten met de overheid. We hadden dit soort zaken enkel nog niet vastgelegd in een rapport, laat staan dat dit gecontroleerd werd door een externe organisatie als het GRI. We hebben voor onszelf nu de lat gelegd, de komende jaren mag die lat van mij steeds hoger komen te liggen.”, vertelt Jos Cox met enthousiaste overtuiging. “Xella is een innovatief bedrijf. Sterker nog, we streven ernaar in onze branche voorloper te zijn op het gebied van duurzaamheid. Dat tonen we ook aan in het verslag. We hebben bijvoorbeeld een

68 Konstruktief NL.indb 68-69

69 19/10/12 13:12

Xella presenteert

omvangrijke duurzaamheidmissie in Sustainability Report

ACTUA

Het rapport geeft inzicht in de organisatie volgens een

eigen onderzoeksite, vanzelfsprekend georiënteerd op

raamwerk van het onafhankelijke Global Reporting Initiatieve

duurzaamheid. De producten die wij maken zijn niet enkel

(GRI). In het duurzaamheidsverslag zet Xella als producent in

duurzaam, ze worden ook duurzaam geproduceerd. Met

de bouwwereld haar missie en visie uiteen. Als voorloper in

zo weinig mogelijk energie, grondstoffen en afvalproducten.

de branche geeft Xella inzicht in hoe deze zich vertalen naar

De afvalproducten verwerken we weer in de grondstoffen,

innovatieve duurzame bouwoplossingen op het gebied van

zo sluiten wij de cyclus. We zijn daarin een voorloper.” Zo

energiebewustzijn binnen vijf aandachtsgebieden (te weten:

is Xella bezig met het perfectioneren van Ecoloop. Dit is

markt, processen, personeel, wetgeving en maatschappelijk

een installatie die moeilijke en gevaarlijke afvalstromen en

verantwoord ondernemen-MVO).

producten verwerkt tot restproducten als methaangas.

Jos Cox: ‘We zijn nu GRI gecertificeerd als één van de weinige bedrijven in onze sector. Het rapport is voor de

Daarnaast streeft Xella structureel naar de productie van

eerste maal opgesteld, maar uiteraard niet de laatste keer.

innoverende groene bouwoplossingen. Zo geeft het

We zijn niet ontevreden met hetgeen dat wij bereikt hebben,

verslag bijvoorbeeld inzicht in Ytong Energy+, een nieuw

en dan vooral op het gebied van duurzaamheid. Onze

cellenbetonblok voor dragende buitenmuren met een

ambitie is echter wel dat het de komende jaren nóg beter

extreem hoge isolatiewaarde (U-waarde van 0,11 W/m²K).

kan.’ Jos Cox heeft een grenzeloos vertrouwen in Xella en

De Ytong Energy+ blokken voldoen dus ruimschoots aan

haar producten. “Met het zicht op energieneutraal bouwen

de strenge Europese eisen voor de energieprestatie van

in 2020 kunnen we zeggen dat Xella er klaar voor is met

gebouwen die vanaf 2020 gelden.

bouwproducten en bouwsystemen die dat energieneutraal

“Sommige bedrijven noemen

bouwen mogelijk moeten maken. En ik denk dat we daarin

Het Sustainability Report is verschenen omdat Xella een

zichzelf duurzaam, omdat ze ergens

werkelijk uniek zijn.”

toenemende behoefte vanuit haar stakeholders bemerkte.

zonnepanelen installeren, meestal nog

Daarnaast wil Xella inspelen op een continue veranderend Het Sustainability Report 2012 is een duurzaamheidverslag

beeld over duurzaamheid en de consequenties hiervan

dat geverifieerd is door het onafhankelijke Global Reporting

op maatschappelijk vlak, maar ook voor bijvoorbeeld de

heer Jos Cox, CEO Xella Noordwest-

Initiatieve (GRI). Het GRI heeft een raamwerk ontwikkeld

wetgeving. Een dergelijk verslag is geen verplichting voor

Europa. Xella gaat echter voor een

op het gebied van duurzaamheid dat wereldwijd gebruikt

bedrijven. Xella vindt een duurzaamheidverslag echter net zo

wordt om de economische implicaties, milieuaspecten en

noodzakelijk als een financieel jaarverslag.

met behoorlijk wat subsidie”, aldus de

totaalaanpak en presenteert haar duurzaamheidmissie voor de eerste maal in de vorm van een Sustainability Report.

sociale presentaties van een organisatie, haar producten, diensten en activiteiten vast te leggen. Xella brengt voor

Het rapport zal voortaan tweejaarlijks verschijnen en is in te

de eerste maal een duurzaamheidverslag uit. “Xella is altijd

kijken via http://nachhaltigkeit.xella.com/en.html

zeer proactief bezig geweest met energieneutraal bouwen. We communiceren vaak over duurzame bouwproducten, maar we zijn ook continu intern bezig met nieuwe ontwikkelingen. Zo hebben we in Nederland bijvoorbeeld een energieconvenant afgesloten met de overheid. We hadden dit soort zaken enkel nog niet vastgelegd in een rapport, laat staan dat dit gecontroleerd werd door een externe organisatie als het GRI. We hebben voor onszelf nu de lat gelegd, de komende jaren mag die lat van mij steeds hoger komen te liggen.”, vertelt Jos Cox met enthousiaste overtuiging. “Xella is een innovatief bedrijf. Sterker nog, we streven ernaar in onze branche voorloper te zijn op het gebied van duurzaamheid. Dat tonen we ook aan in het verslag. We hebben bijvoorbeeld een

68 Konstruktief NL.indb 68-69

69 19/10/12 13:12

Tekst: Eduard Coddé FOTOgrafie: Dries Van den Brande In Hasselt werd druk gebouwd aan

Het opmerkelijke ‘boom’-gebouw schiet twaalf verdiepingen

een nieuw justitiepaleis. Sinds vorig

de hoogte in en wordt eveneens bekroond met een

jaar groepeert het alle justitiediensten, inclusief de jeugdrechtbank, het vredegerecht en de rechtbank van koophandel. Hasselt is hiermee in de voetsporen getreden van Antwerpen en Gent, waar de nieuwe gerechtsgebouwen al langer operationeel zijn.

technische verdieping (13e). Het meet 40 x 20 m en is voorbehouden aan de administratieve diensten. Bovenaan is een polyvalente ruimte en restaurant ingericht met schitterend panoramisch uitzicht over de stad.

Constructie Basis voor het gebouw is een betonskelet. “Aanvankelijk was het de bedoeling te vertrekken vanuit een staalskelet”, weet ing. Carlos Bogaerts, werfleider Interbuild nv. “De drie aannemers uit de tijdelijke handelsvereniging hebben een

constructie

‘Boom’gebouw voor justitie Hasaletum nv

70 Konstruktief NL.indb 70-71

De verschillende diensten van de FOD Justitie te Hasselt

wijziging naar beton gevraagd en bekomen.”

hadden te kampen met een chronisch plaatsgebrek, een

Er is een centrale kern uit beton, dat ter plaatse werd

onpraktische verspreiding over de stad en verouderde

gestort, waarin de traphallen en liftkokers zijn ondergebracht

gebouwen die moeilijk toegankelijk waren voor

en wat de nodige stabiliteit verzekert. Voor de verdere

andersvaliden. Een onderzoek van de vastgoedmarkt

aanbouw is gebruik gemaakt van prefab betonelementen.

wees het project van de ‘n.v. Hasselt Stationsomgeving’

De gevels zijn dubbel uitgevoerd. “Vooreerst is er een gevel

– het samengaan van het Autonoom Gemeentebedrijf

waarin houten schrijnwerk uit Afzelia is gevat”, licht ing. Carlos

Stadsontwikkeling Hasselt en Eurostation / Euro Immo

Bogaerts toe. “Op de betonnen vloerplaten is een prefab

Star - aan als de beste keuze, niet op zijn minst omwille

kopstuk gezet als borstwering. Hierop staan de ramen die

van de vlotte bereikbaarheid via het openbaar vervoer.

aansluiten tegen de daarboven gelegen vloerplaat.

Zij hadden een wedstrijd uitgeschreven voor de bouw

Via 80 cm uitspringende stalen beugels waarop een rooster

van een multifunctioneel kantoorcomplex in de nieuw

als looppad voor onderhoudswerken is gelegd, werd een

aan te leggen stationswijk. De architectengroep TWINS

gordijngevel voorgezet.” Aanvankelijk was het de bedoeling

– de Duitse architect Jürgen Mayer – a2o - Lens°ass

om deze gordijngevel volledig gesloten te houden, maar

– haalde de opdracht binnen. Het concept werd

de brandweer liet dit niet toe, omdat de ruimte tussen beide

aangepast nadat FOD Justitie besliste om er het nieuwe

gevels als schouw zou kunnen fungeren en bij eventuele brand

gerechtsgebouw in te huisvesten. Zo moesten cellen,

het vuur snel zou helpen verspreiden over de verdiepingen. De

extra veiligheidsvoorzieningen en aangepaste zalen voor

gordijngevel bestaat nu uit houten gelamineerde liggers, die

rechtspraak opgenomen worden.

het beeld van de Hazelaarboom ondersteunen, glaspartijen en sierelementen uit geperforeerd staal.

Ontwerp Architectengroep TWINS tekende een eigentijds gebouw

Technische verdiepingen

met een nadrukkelijk herkenbaar uitzicht, dat inspiratie

“Bovenop de breed uitlopende sokkel van het gebouw

vond bij de typische Hazelaarboom. Hiermee verwijst het

– de zesde bouwlaag – zitten alle technische installaties

ontwerp zowel naar de oudheid, toen recht werd gesproken

gebundeld voor de onderliggende verdiepingen”,

onder de ‘gerechtsboom’, als naar de bomenformatie in het

verduidelijkt ing. Carlos Bogaerts. Voor de realisatie is een

Hasseltse wapenschild.

staalskelet toegepast, dat brandvertragend werd geschilderd

In totaal staan 20.763 m² werkvloer ter beschikking. Het

en ingevuld met Hebel-wandplaten. Ook het dak is

gebouw is opgetrokken op de al voordien aangelegde

uitgevoerd met Hebel-dakplaten.

parkeergarage nabij het Hasseltse station. De basis van het

De keuze om de technische verdiepingen uit te voeren

gebouw meet 92 x 24 m en telt zes bouwlagen. Het betreft

in cellenbeton wordt meervoudig geargumenteerd:

vijf niveaus waarin kantoren en hoorzalen zijn gehuisvest en

de beperkte belasting als gevolg van een gering

een technische verdieping.

gewicht, de efficiënte akoestische inkapseling van de

71 19/10/12 13:12

Tekst: Eduard Coddé FOTOgrafie: Dries Van den Brande In Hasselt werd druk gebouwd aan

Het opmerkelijke ‘boom’-gebouw schiet twaalf verdiepingen

een nieuw justitiepaleis. Sinds vorig

de hoogte in en wordt eveneens bekroond met een

jaar groepeert het alle justitiediensten, inclusief de jeugdrechtbank, het vredegerecht en de rechtbank van koophandel. Hasselt is hiermee in de voetsporen getreden van Antwerpen en Gent, waar de nieuwe gerechtsgebouwen al langer operationeel zijn.

technische verdieping (13e). Het meet 40 x 20 m en is voorbehouden aan de administratieve diensten. Bovenaan is een polyvalente ruimte en restaurant ingericht met schitterend panoramisch uitzicht over de stad.

Constructie Basis voor het gebouw is een betonskelet. “Aanvankelijk was het de bedoeling te vertrekken vanuit een staalskelet”, weet ing. Carlos Bogaerts, werfleider Interbuild nv. “De drie aannemers uit de tijdelijke handelsvereniging hebben een

constructie

‘Boom’gebouw voor justitie Hasaletum nv

70 Konstruktief NL.indb 70-71

De verschillende diensten van de FOD Justitie te Hasselt

wijziging naar beton gevraagd en bekomen.”

hadden te kampen met een chronisch plaatsgebrek, een

Er is een centrale kern uit beton, dat ter plaatse werd

onpraktische verspreiding over de stad en verouderde

gestort, waarin de traphallen en liftkokers zijn ondergebracht

gebouwen die moeilijk toegankelijk waren voor

en wat de nodige stabiliteit verzekert. Voor de verdere

andersvaliden. Een onderzoek van de vastgoedmarkt

aanbouw is gebruik gemaakt van prefab betonelementen.

wees het project van de ‘n.v. Hasselt Stationsomgeving’

De gevels zijn dubbel uitgevoerd. “Vooreerst is er een gevel

– het samengaan van het Autonoom Gemeentebedrijf

waarin houten schrijnwerk uit Afzelia is gevat”, licht ing. Carlos

Stadsontwikkeling Hasselt en Eurostation / Euro Immo

Bogaerts toe. “Op de betonnen vloerplaten is een prefab

Star - aan als de beste keuze, niet op zijn minst omwille

kopstuk gezet als borstwering. Hierop staan de ramen die

van de vlotte bereikbaarheid via het openbaar vervoer.

aansluiten tegen de daarboven gelegen vloerplaat.

Zij hadden een wedstrijd uitgeschreven voor de bouw

Via 80 cm uitspringende stalen beugels waarop een rooster

van een multifunctioneel kantoorcomplex in de nieuw

als looppad voor onderhoudswerken is gelegd, werd een

aan te leggen stationswijk. De architectengroep TWINS

gordijngevel voorgezet.” Aanvankelijk was het de bedoeling

– de Duitse architect Jürgen Mayer – a2o - Lens°ass

om deze gordijngevel volledig gesloten te houden, maar

– haalde de opdracht binnen. Het concept werd

de brandweer liet dit niet toe, omdat de ruimte tussen beide

aangepast nadat FOD Justitie besliste om er het nieuwe

gevels als schouw zou kunnen fungeren en bij eventuele brand

gerechtsgebouw in te huisvesten. Zo moesten cellen,

het vuur snel zou helpen verspreiden over de verdiepingen. De

extra veiligheidsvoorzieningen en aangepaste zalen voor

gordijngevel bestaat nu uit houten gelamineerde liggers, die

rechtspraak opgenomen worden.

het beeld van de Hazelaarboom ondersteunen, glaspartijen en sierelementen uit geperforeerd staal.

Ontwerp Architectengroep TWINS tekende een eigentijds gebouw

Technische verdiepingen

met een nadrukkelijk herkenbaar uitzicht, dat inspiratie

“Bovenop de breed uitlopende sokkel van het gebouw

vond bij de typische Hazelaarboom. Hiermee verwijst het

– de zesde bouwlaag – zitten alle technische installaties

ontwerp zowel naar de oudheid, toen recht werd gesproken

gebundeld voor de onderliggende verdiepingen”,

onder de ‘gerechtsboom’, als naar de bomenformatie in het

verduidelijkt ing. Carlos Bogaerts. Voor de realisatie is een

Hasseltse wapenschild.

staalskelet toegepast, dat brandvertragend werd geschilderd

In totaal staan 20.763 m² werkvloer ter beschikking. Het

en ingevuld met Hebel-wandplaten. Ook het dak is

gebouw is opgetrokken op de al voordien aangelegde

uitgevoerd met Hebel-dakplaten.

parkeergarage nabij het Hasseltse station. De basis van het

De keuze om de technische verdiepingen uit te voeren

gebouw meet 92 x 24 m en telt zes bouwlagen. Het betreft

in cellenbeton wordt meervoudig geargumenteerd:

vijf niveaus waarin kantoren en hoorzalen zijn gehuisvest en

de beperkte belasting als gevolg van een gering

een technische verdieping.

gewicht, de efficiënte akoestische inkapseling van de

71 19/10/12 13:12

ActuA

HEbEL-DAKpLATEN: ALTIJD EEN JUIsTE KEUZE Om het ‘boom’-ontwerp maximaal eer aan te doen zit aan de dakvorm geen enkel recht gedeelte en moesten alle Hebel-platen de gebogen vormen volgen.

De keuze voor een dak wordt bepaald door de functie van het gebouw. De specifieke eisen voor een woon- of werkgebouw verschillen immers enorm van dat voor een productiehal of

technische installaties en de uitstekende brandwerende

opslagplaats. Welke eisen een opdrachtgever of architect

eigenschappen. In het gebouw zitten ook nog twee

ook heeft, een dak van Hebel cellenbeton is een uitstekende

uit Ytong-blokken opgetrokken schachten, waarin de

en gemakkelijke oplossing.

luchtleidingen voor het ventilatiesysteem lopen die aansluiten op de luchtgroepen op de technische verdiepingen. Ook hier wordt de keuze verklaart door het gemak van verwerking en de brandveiligheid.

■■Huurtermijn: 36 jaar ■■Jaarlijkse huurprijs: 3,9 miljoen euro ■■Eindgebruiker: Federale Overheidsdienst Justitie ■■Architect: TWINS en architectencombinatie: J. Mayer H., Lens *ass, A2O architecten

■■Projectmanager: Eurostation NV ■■Studiebureau Stabiliteit: M. & A. Van Wetter BVBA ■■Studiebureau Technieken: Eurostation NV ■■Controlebureau: Seco CV ■■Veiligheidscoördinatie: Eurostation NV ■■Aannemer: Tijdelijke Handelsvereniging Hasaletum nv (Democo nv – Cordeel nv – Interbuild nv)

72 Konstruktief NL.indb 72-73

73 19/10/12 13:12

ActuA

HEbEL-DAKpLATEN: ALTIJD EEN JUIsTE KEUZE Om het ‘boom’-ontwerp maximaal eer aan te doen zit aan de dakvorm geen enkel recht gedeelte en moesten alle Hebel-platen de gebogen vormen volgen.

De keuze voor een dak wordt bepaald door de functie van het gebouw. De specifieke eisen voor een woon- of werkgebouw verschillen immers enorm van dat voor een productiehal of

technische installaties en de uitstekende brandwerende

opslagplaats. Welke eisen een opdrachtgever of architect

eigenschappen. In het gebouw zitten ook nog twee

ook heeft, een dak van Hebel cellenbeton is een uitstekende

uit Ytong-blokken opgetrokken schachten, waarin de

en gemakkelijke oplossing.

luchtleidingen voor het ventilatiesysteem lopen die aansluiten op de luchtgroepen op de technische verdiepingen. Ook hier wordt de keuze verklaart door het gemak van verwerking en de brandveiligheid.

■■Huurtermijn: 36 jaar ■■Jaarlijkse huurprijs: 3,9 miljoen euro ■■Eindgebruiker: Federale Overheidsdienst Justitie ■■Architect: TWINS en architectencombinatie: J. Mayer H., Lens *ass, A2O architecten

■■Projectmanager: Eurostation NV ■■Studiebureau Stabiliteit: M. & A. Van Wetter BVBA ■■Studiebureau Technieken: Eurostation NV ■■Controlebureau: Seco CV ■■Veiligheidscoördinatie: Eurostation NV ■■Aannemer: Tijdelijke Handelsvereniging Hasaletum nv (Democo nv – Cordeel nv – Interbuild nv)

72 Konstruktief NL.indb 72-73

73 19/10/12 13:12

Cellenbeton heeft als voordelen dat het thermisch isoleert, een hoge brandweerstand heeft, geluid absorbeert en bovenal warmte accumuleert. Juist daarom is Hebel zo geschikt voor toepassing in daken. Ook bij hevige regenval en opeenhoping van water.

Afwerking Hebel dakplaten vormen een prima basis voor alle mogelijke vormen van dakbedekking, met of zonder extra isolatie. Bitumen of kunststof zijn bijvoorbeeld uitstekend toe te passen op platte daken, dakpannen op hellende daken en

Drie kenmerken maken de Hebel-dakplaten bijzonder

staalplaten op gebogen daken. Maar de mogelijkheden zijn

geschikt voor toepassing in gebouwen waar mensen langer

eigenlijk quasi onbeperkt.

verblijven: hun accumulerende vermogen, hun thermische

°C 38 36 34 32 30 28 26 24 22

Buitentemperatuur

20

Licht dak

18

HEBEL dak

16

isolatie en hun lichte gewicht. Warmteaccumulatie brengt

Groendaken

een zogenoemde faseverschuiving met zich mee: overdag

Omdat de Hebel-dakplaten relatief licht, steenachtig

is het onder het dak minder warm, terwijl de warmte ’s

en isolerend zijn, vormen ze een prima basis voor

nachts weer wordt afgestaan. Dat zorgt voor veel lagere

groendaken. Ze zijn voldoende sterk om de extra belasting

energiekosten in het kader van het koelen van gebouwen en

te kunnen dragen, en hun lichte gewicht belast de

ook voor een optimaal werk-, sport-, of winkelklimaat.

constructie niet overbodig.

De thermische isolatie van de dakplaten zorgen er dan weer

Vegetatiedaken worden steeds meer toegepast, omdat

juist voor dat een gebouw zijn warmte behoudt. Dit levert in

ze helpen de overlast bij hevige regenval te beperken, het

koude periodes besparing op verwarmingskosten.

fijnstof op te vangen en stadsopwarming te verminderen.

De lichte Hebel-platen staan voor sneller, goedkoper en op-maat bouwen met minder zwaar materieel, met alle

14 1 2

3

4

5

6

7

8

9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Uur van de dag

(financiële) voordelen van dien.

Het diagram toont de vergelijking van het temperatuurverloop in een groothandelscentrum tussen een Hebel-dak en een lichte dakconstructie. De opgelegde temperatuur van 26°C wordt met een Hebel-dak slechts minimaal overschreden.

Uur van de dag

Temperatuur in °C

Bescherming bij alle (weers)omstandigheden Een klimaat met meer extremen kan leiden tot heviger regenof sneeuwval. Platte daken krijgen hierdoor meer gewicht

van sneeuw of water te weerstaan.

Daken in een bijzondere vorm? Met Hebel geen probleem. Snel, makkelijk en arbeidsvriendelijk. Hebel-dakplaten zijn op eenvoudige wijze te monteren en geven keuzevrijheid qua vorm: traditioneel -zoals een zadelof lessenaarsdak-, een plat dak,of juist een gebogen, bol of hol dak. Met Hebel-dakplaten kan men alle kanten op.

74 Konstruktief NL.indb 74-75

30

40

6 Buiten

12 18 24 Uur van de dag

beschermt zo mens en goederen.

25

Dak

De uitstekende brandweerstand van het cellenbeton vermijdt bij een eventuele brand het overslaan van de vlammen en

20

24 Faseverschuiving

daken zijn voldoende sterk om een eventuele opeenhoping

15

18

gebrek aan onderhoud en het ontbreken van aangepaste geval bezwijkt. Niet met Hebel-dakplaten: de cellenbeton

10

12

te dragen. Een onvoldoende dragende dakconstructie, waterafvoer kunnen er zelfs voor zorgen dat een dak in zo’n

0

5

Binnen

6 12

5

10

15

20

25

30

40

Temperatuurverloop

Hebel-platen dragen actief bij tot een beter binnenklimaat in elk gebouw. Zij isoleren niet enkel tegen de temperatuurschommelingen buiten, maar verschuiven het tijdstip van de hoogste binnentemperatuur met wel 12 uur.

K5 architectenbureau

■

www.xella.be

75 19/10/12 13:12

Cellenbeton heeft als voordelen dat het thermisch isoleert, een hoge brandweerstand heeft, geluid absorbeert en bovenal warmte accumuleert. Juist daarom is Hebel zo geschikt voor toepassing in daken. Ook bij hevige regenval en opeenhoping van water.

Afwerking Hebel dakplaten vormen een prima basis voor alle mogelijke vormen van dakbedekking, met of zonder extra isolatie. Bitumen of kunststof zijn bijvoorbeeld uitstekend toe te passen op platte daken, dakpannen op hellende daken en

Drie kenmerken maken de Hebel-dakplaten bijzonder

staalplaten op gebogen daken. Maar de mogelijkheden zijn

geschikt voor toepassing in gebouwen waar mensen langer

eigenlijk quasi onbeperkt.

verblijven: hun accumulerende vermogen, hun thermische

°C 38 36 34 32 30 28 26 24 22

Buitentemperatuur

20

Licht dak

18

HEBEL dak

16

isolatie en hun lichte gewicht. Warmteaccumulatie brengt

Groendaken

een zogenoemde faseverschuiving met zich mee: overdag

Omdat de Hebel-dakplaten relatief licht, steenachtig

is het onder het dak minder warm, terwijl de warmte ’s

en isolerend zijn, vormen ze een prima basis voor

nachts weer wordt afgestaan. Dat zorgt voor veel lagere

groendaken. Ze zijn voldoende sterk om de extra belasting

energiekosten in het kader van het koelen van gebouwen en

te kunnen dragen, en hun lichte gewicht belast de

ook voor een optimaal werk-, sport-, of winkelklimaat.

constructie niet overbodig.

De thermische isolatie van de dakplaten zorgen er dan weer

Vegetatiedaken worden steeds meer toegepast, omdat

juist voor dat een gebouw zijn warmte behoudt. Dit levert in

ze helpen de overlast bij hevige regenval te beperken, het

koude periodes besparing op verwarmingskosten.

fijnstof op te vangen en stadsopwarming te verminderen.

De lichte Hebel-platen staan voor sneller, goedkoper en op-maat bouwen met minder zwaar materieel, met alle

14 1 2

3

4

5

6

7

8

9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Uur van de dag

(financiële) voordelen van dien.

Het diagram toont de vergelijking van het temperatuurverloop in een groothandelscentrum tussen een Hebel-dak en een lichte dakconstructie. De opgelegde temperatuur van 26°C wordt met een Hebel-dak slechts minimaal overschreden.

Uur van de dag

Temperatuur in °C

Bescherming bij alle (weers)omstandigheden Een klimaat met meer extremen kan leiden tot heviger regenof sneeuwval. Platte daken krijgen hierdoor meer gewicht

van sneeuw of water te weerstaan.

Daken in een bijzondere vorm? Met Hebel geen probleem. Snel, makkelijk en arbeidsvriendelijk. Hebel-dakplaten zijn op eenvoudige wijze te monteren en geven keuzevrijheid qua vorm: traditioneel -zoals een zadelof lessenaarsdak-, een plat dak,of juist een gebogen, bol of hol dak. Met Hebel-dakplaten kan men alle kanten op.

74 Konstruktief NL.indb 74-75

30

40

6 Buiten

12 18 24 Uur van de dag

beschermt zo mens en goederen.

25

Dak

De uitstekende brandweerstand van het cellenbeton vermijdt bij een eventuele brand het overslaan van de vlammen en

20

24 Faseverschuiving

daken zijn voldoende sterk om een eventuele opeenhoping

15

18

gebrek aan onderhoud en het ontbreken van aangepaste geval bezwijkt. Niet met Hebel-dakplaten: de cellenbeton

10

12

te dragen. Een onvoldoende dragende dakconstructie, waterafvoer kunnen er zelfs voor zorgen dat een dak in zo’n

0

5

Binnen

6 12

5

10

15

20

25

30

40

Temperatuurverloop

Hebel-platen dragen actief bij tot een beter binnenklimaat in elk gebouw. Zij isoleren niet enkel tegen de temperatuurschommelingen buiten, maar verschuiven het tijdstip van de hoogste binnentemperatuur met wel 12 uur.

K5 architectenbureau

■

www.xella.be

75 19/10/12 13:12

Wie jong is, wil liefst zo snel mogelijk op eigen benen staan. Maar doorgaans zijn de

Tekst: TiM Vanhove Fotografie: Dries Van den Brande – Tom Steyls ARCHITECTUUR

Bij de ouders op dak

financiële middelen voor een eigen stek er nog niet. Voor architect Tom Steyls en zijn echtgenote was dat niet anders. Tot z’n ouders het idee opwierpen om bij hen op het dak te bouwen. Het koppel ging voluit voor het plan en woont vandaag in een aantrekkelijke gezinswoning op één hoog.

Tom Steyls De liaison met de ouders van Tom, was voor de architect en zijn echtgenote de meest logische keuze. “We waren beiden pas afgestudeerd, stonden aan het begin van onze professionele carrière en hadden de ambitie om op eigen benen te staan. Probleem is echter dat je dan weinig zekerheid hebt en we wilden ons niet in een financieel avontuur storten. We zochten daarom naar een goedkoper alternatief om een eigen stek uit te bouwen. Tot m’n ouders op een dag met een kwinkslag zeiden: ‘Kunnen jullie hier niets doen?’ We hebben dat idee serieus genomen en de mogelijkheden en beperkingen onderzocht. Zagen we het bijvoorbeeld wel zitten om als familie zo dicht bij elkaar te wonen? Hoe stonden de instanties tegenover het idee?,” begint Tom Steyls het verhaal. Omdat vooral het stedenbouwkundige luik veel onzekerheden inhield, koos het koppel ervoor eerst deze piste volledig te onderzoeken. Al snel bleek hier dat een kangoeroewoning geen optie was. “Kangoeroewonen zit ingebed in het zorgwonen en impliceert dus dat één van de (oudere) bewoners gehandicapt of zorgbehoevend is. En dat was hier niet het geval. Bovendien bleek dat de financiële instellingen liever een woonoplossing zien met een duidelijkere opsplitsing. Dat zette ons uiteindelijk op het idee van een meergezinswoning, of zeg maar appartement. We hadden daarbij het geluk dat in de straat al enkele appartementen staan, waardoor we op die precedenten konden terugvallen.” Toch koos de bouwheer eieren voor zijn geld en diende eerst een aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning in alvorens verdere regelingen te treffen voor het bouwproject. “De afspraken over het opsplitsen van de grond, het zoeken naar aannemers,… al die dingen hebben we voor ons uitgeschoven tot we zekerheid hadden.”

76 Konstruktief NL.indb 76-77

77 19/10/12 13:12

Wie jong is, wil liefst zo snel mogelijk op eigen benen staan. Maar doorgaans zijn de

Tekst: TiM Vanhove Fotografie: Dries Van den Brande – Tom Steyls ARCHITECTUUR

Bij de ouders op dak

financiële middelen voor een eigen stek er nog niet. Voor architect Tom Steyls en zijn echtgenote was dat niet anders. Tot z’n ouders het idee opwierpen om bij hen op het dak te bouwen. Het koppel ging voluit voor het plan en woont vandaag in een aantrekkelijke gezinswoning op één hoog.

Tom Steyls De liaison met de ouders van Tom, was voor de architect en zijn echtgenote de meest logische keuze. “We waren beiden pas afgestudeerd, stonden aan het begin van onze professionele carrière en hadden de ambitie om op eigen benen te staan. Probleem is echter dat je dan weinig zekerheid hebt en we wilden ons niet in een financieel avontuur storten. We zochten daarom naar een goedkoper alternatief om een eigen stek uit te bouwen. Tot m’n ouders op een dag met een kwinkslag zeiden: ‘Kunnen jullie hier niets doen?’ We hebben dat idee serieus genomen en de mogelijkheden en beperkingen onderzocht. Zagen we het bijvoorbeeld wel zitten om als familie zo dicht bij elkaar te wonen? Hoe stonden de instanties tegenover het idee?,” begint Tom Steyls het verhaal. Omdat vooral het stedenbouwkundige luik veel onzekerheden inhield, koos het koppel ervoor eerst deze piste volledig te onderzoeken. Al snel bleek hier dat een kangoeroewoning geen optie was. “Kangoeroewonen zit ingebed in het zorgwonen en impliceert dus dat één van de (oudere) bewoners gehandicapt of zorgbehoevend is. En dat was hier niet het geval. Bovendien bleek dat de financiële instellingen liever een woonoplossing zien met een duidelijkere opsplitsing. Dat zette ons uiteindelijk op het idee van een meergezinswoning, of zeg maar appartement. We hadden daarbij het geluk dat in de straat al enkele appartementen staan, waardoor we op die precedenten konden terugvallen.” Toch koos de bouwheer eieren voor zijn geld en diende eerst een aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning in alvorens verdere regelingen te treffen voor het bouwproject. “De afspraken over het opsplitsen van de grond, het zoeken naar aannemers,… al die dingen hebben we voor ons uitgeschoven tot we zekerheid hadden.”

76 Konstruktief NL.indb 76-77

77 19/10/12 13:12

Zoeken naar snelle oplossingen

Die hield niet alleen regenwater, maar ook het bouwvocht uit

Speelse contrasten

Toen die zekerheid er was in de vorm van een

de nieuwe betonplaat tegen.

Bij de indeling van de woning hield architect Steyls enerzijds

stedenbouwkundige vergunning, kwam het verhaal in een

Om de bouwtermijn zo kort mogelijk te houden, zochten

rekening met indeling van de bestaande woning.

stroomversnelling. Op korte termijn vond Tom Steyls de

we naar een bouwsysteem dat snel werkt. Dat vonden we

“We moesten de belangrijke draaglijnen en steunpunten

nodige aannemers om de ruwbouw wind- en waterdicht

met Ytong cellenbeton. De blokken zijn bovendien licht,

van de gelijkvloerse verdieping overnemen in onze woning.

te krijgen. Hij vatte de planning zo op dat het dak van de

wat een bijkomend voordeel betekent voor de bestaande

We hadden dus niet de volledige vrijheid voor de inrichting,

ouderlijke woning tijdens het bouwverlof van 2006 gesloopt

bouwstructuur. We hebben geen maatregelen moeten

kon worden en dat de ruwbouwwerken meteen na het

treffen om de fundering te versterken of om het gewicht van

reces konden starten. Nauwelijks anderhalve maand later

de nieuwbouw op een andere manier af te dragen.

– in september - was de woning (opnieuw) waterdicht.

Dat hadden we vooraf ook minutieus bestudeerd samen

“Snelheid was in die aanvangsfase essentieel,” geeft Tom

met een ingenieur stabiliteit.”

aan, “mijn ouders bleven tijdens de werken immers in

Keerzijde van de medaille in het op korte termijn zoeken en

hun woning. Bedoeling was dat ze zo min mogelijk hinder

vinden van aannemers was dat de geselecteerde aannemer

zouden ondervinden van de werken. Dat betekende

Jacobs & Loix uit Alken weinig ervaring had in het verlijmen

bijvoorbeeld dat ze geen last van het weer zouden hebben.

van Ytong-blokken. “Maar dat werd goed opgevangen.

Om wateroverlast te vermijden hadden we voor de afbraak

Bij de opstart was Xella aanwezig om de aannemer de

in deze leefruimten. Dit biedt het voordeel dat het terras

van het dak al een bitumenlaag op de zolder aangebracht.

nodige uitleg te geven en hem op gang te helpen. De werf is

inpandig ligt, waardoor er geen directe inkijk is in de tuin

overigens heel vlot verlopen.”

van de buren. Verder vormt het terras een scheiding tussen

Tom Steyls gaf de nieuwbouw een uitgesproken, strakke architectuur mee. Door de betonnen vloerplaat aan iedere zijde verder uit te laten steken dan de onderliggende woning, vergrootte de architect niet alleen de bewoonbare oppervlakte, maar maakte hij ook een duidelijk onderscheid tussen oud en nieuw. Dat contrast wordt verder versterkt door de keuze van de gevelmaterialen: de ouderlijke woning behield zijn bakstenen gevel, terwijl de nieuwe elementen een witte pleisterafwerking kregen. “Door die keuze behouden beide woningen hun eigen beeldtaal en ontstaat er ook een visuele opdeling tussen de twee woningen.”

maar met de nodige creativiteit hebben we toch een goede oplossing gevonden.” Anderzijds was de noord-zuidoriëntatie van de bestaande, ouderlijke woning bepalend. Zo bracht Tom Steyls zijn bureau op het eerste niveau aan de noordzijde in. Zo geniet hij van zicht op straat en van stabiel licht. Tegelijkertijd fungeert de ruimte als buffer naar de achterliggende leefruimten. Die hebben dan weer uitzicht op de tuin en de achterliggende boomgaarden. Centraal snijdt een terras

de dag- en nachtzone met (in de toekomst) de ouderlijke slaapkamer. Op de bovenliggende verdieping scheidt het terras de twee kinderkamers fysiek van elkaar. Nog op deze dakverdieping kregen de kinderen een eigen sanitaire cel en een speelruimte. Via een vide staat deze in direct contact met de leefruimten. Luiken laten toe om te bepalen of dat contact met de leefruimte al dan niet wenselijk is. Een keuken met accenten in eikenhout en een parketvloer brengt enkele warme accenten in de moderne architectuur. De nieuwbouw voelt in de beleving op geen enkele manier aan als een klassiek appartement, noch binnen, noch buiten. De enige uitzondering hierop is de inkomhal met de trap naar de verdieping. Extern vertaalt die zich als een verticaal volume dat uit de voorgevel springt. “Deze zone hebben we vanuit brandveiligheid ook echt als een trappenhal in een appartement moeten opvatten. De twee woningen - die beiden op de inkom uitgeven -, zijn gecompartimenteerd, zijn voorzien van branddeuren. De traphal zelf is uitgerust met noodverlichting en – signalisatie en een rookluik,” verduidelijkt Tom Steyls. En toch komen die maatregelen niet als storend over.

78 Konstruktief NL.indb 78-79

79 19/10/12 13:12

Zoeken naar snelle oplossingen

Die hield niet alleen regenwater, maar ook het bouwvocht uit

Speelse contrasten

Toen die zekerheid er was in de vorm van een

de nieuwe betonplaat tegen.

Bij de indeling van de woning hield architect Steyls enerzijds

stedenbouwkundige vergunning, kwam het verhaal in een

Om de bouwtermijn zo kort mogelijk te houden, zochten

rekening met indeling van de bestaande woning.

stroomversnelling. Op korte termijn vond Tom Steyls de

we naar een bouwsysteem dat snel werkt. Dat vonden we

“We moesten de belangrijke draaglijnen en steunpunten

nodige aannemers om de ruwbouw wind- en waterdicht

met Ytong cellenbeton. De blokken zijn bovendien licht,

van de gelijkvloerse verdieping overnemen in onze woning.

te krijgen. Hij vatte de planning zo op dat het dak van de

wat een bijkomend voordeel betekent voor de bestaande

We hadden dus niet de volledige vrijheid voor de inrichting,

ouderlijke woning tijdens het bouwverlof van 2006 gesloopt

bouwstructuur. We hebben geen maatregelen moeten

kon worden en dat de ruwbouwwerken meteen na het

treffen om de fundering te versterken of om het gewicht van

reces konden starten. Nauwelijks anderhalve maand later

de nieuwbouw op een andere manier af te dragen.

– in september - was de woning (opnieuw) waterdicht.

Dat hadden we vooraf ook minutieus bestudeerd samen

“Snelheid was in die aanvangsfase essentieel,” geeft Tom

met een ingenieur stabiliteit.”

aan, “mijn ouders bleven tijdens de werken immers in

Keerzijde van de medaille in het op korte termijn zoeken en

hun woning. Bedoeling was dat ze zo min mogelijk hinder

vinden van aannemers was dat de geselecteerde aannemer

zouden ondervinden van de werken. Dat betekende

Jacobs & Loix uit Alken weinig ervaring had in het verlijmen

bijvoorbeeld dat ze geen last van het weer zouden hebben.

van Ytong-blokken. “Maar dat werd goed opgevangen.

Om wateroverlast te vermijden hadden we voor de afbraak

Bij de opstart was Xella aanwezig om de aannemer de

in deze leefruimten. Dit biedt het voordeel dat het terras

van het dak al een bitumenlaag op de zolder aangebracht.

nodige uitleg te geven en hem op gang te helpen. De werf is

inpandig ligt, waardoor er geen directe inkijk is in de tuin

overigens heel vlot verlopen.”

van de buren. Verder vormt het terras een scheiding tussen

Tom Steyls gaf de nieuwbouw een uitgesproken, strakke architectuur mee. Door de betonnen vloerplaat aan iedere zijde verder uit te laten steken dan de onderliggende woning, vergrootte de architect niet alleen de bewoonbare oppervlakte, maar maakte hij ook een duidelijk onderscheid tussen oud en nieuw. Dat contrast wordt verder versterkt door de keuze van de gevelmaterialen: de ouderlijke woning behield zijn bakstenen gevel, terwijl de nieuwe elementen een witte pleisterafwerking kregen. “Door die keuze behouden beide woningen hun eigen beeldtaal en ontstaat er ook een visuele opdeling tussen de twee woningen.”

maar met de nodige creativiteit hebben we toch een goede oplossing gevonden.” Anderzijds was de noord-zuidoriëntatie van de bestaande, ouderlijke woning bepalend. Zo bracht Tom Steyls zijn bureau op het eerste niveau aan de noordzijde in. Zo geniet hij van zicht op straat en van stabiel licht. Tegelijkertijd fungeert de ruimte als buffer naar de achterliggende leefruimten. Die hebben dan weer uitzicht op de tuin en de achterliggende boomgaarden. Centraal snijdt een terras

de dag- en nachtzone met (in de toekomst) de ouderlijke slaapkamer. Op de bovenliggende verdieping scheidt het terras de twee kinderkamers fysiek van elkaar. Nog op deze dakverdieping kregen de kinderen een eigen sanitaire cel en een speelruimte. Via een vide staat deze in direct contact met de leefruimten. Luiken laten toe om te bepalen of dat contact met de leefruimte al dan niet wenselijk is. Een keuken met accenten in eikenhout en een parketvloer brengt enkele warme accenten in de moderne architectuur. De nieuwbouw voelt in de beleving op geen enkele manier aan als een klassiek appartement, noch binnen, noch buiten. De enige uitzondering hierop is de inkomhal met de trap naar de verdieping. Extern vertaalt die zich als een verticaal volume dat uit de voorgevel springt. “Deze zone hebben we vanuit brandveiligheid ook echt als een trappenhal in een appartement moeten opvatten. De twee woningen - die beiden op de inkom uitgeven -, zijn gecompartimenteerd, zijn voorzien van branddeuren. De traphal zelf is uitgerust met noodverlichting en – signalisatie en een rookluik,” verduidelijkt Tom Steyls. En toch komen die maatregelen niet als storend over.

78 Konstruktief NL.indb 78-79

79 19/10/12 13:12

YTONG, YTONGMultipor en SILKA zijn een geregistreerd merk van de groep Xella

Referenties Na de eigen woning had Tom al heel wat andere projecten op de ontwerptafel. “Het is wel opmerkelijk dat er heel wat

Verbouwen Uitbreiden Renoveren …. meer dan alleen isoleren

dossiers vergelijkbaar zijn met het onze. Spijtig genoeg lopen sommigen daarvan vast op het feit dat op veel bouwpercelen in Vlaanderen grondgebonden gebouwd moet worden. Een meergezinswoning op één perceel is met andere woorden niet mogelijk. Toch telt de referentielijst van de Alkense ontwerper al enkele mooie pareltjes.

■■ Tom Steyls Grootstraat 120A 3570 Alken T. +32 11 69 00 36 F. +32 11 69 00 37 [email protected] www.tomsteyls.be

Kwaliteit kan eenvoudig zijn Als je kwaliteitsvol wil verbouwen, kies je best voor materialen die zekerheid bieden. Nieuwe

muren

optrekken,

bestaande

gevels

na-isoleren,

sterke

voorzetwanden

creëren,

bouwkno-

pen oplossen: Ytong, Silka en YtongMultipor bewijzen al vele jaren hiervoor de uitgelezen bouwmaterialen te zijn. De doordachte, vooruitstrevende concepten -het resultaat van voortdurende up-to-date research- vergemakkelijken slim, energiezuinig, ecologisch en duurzaam verbouwen. En dat binnen elk budget, voor elke type renovatieproject en met kwaliteiten die ook doorheen de tijd gegarandeerd blijven.

Wil je meer weten? Kijk eens op www.xella.be of contacteer ons via [email protected] Xella BE nv/sa Kruibeeksesteenweg 24 • 2070 Burcht • T 03 250 47 00 F 03 250 47 06 • [email protected]

80 Konstruktief NL.indb 80-81

81 ytong_renovatie.indd 1

19/10/12 25/07/11 13:12 16:18

YTONG, YTONGMultipor en SILKA zijn een geregistreerd merk van de groep Xella

Referenties Na de eigen woning had Tom al heel wat andere projecten op de ontwerptafel. “Het is wel opmerkelijk dat er heel wat

Verbouwen Uitbreiden Renoveren …. meer dan alleen isoleren

dossiers vergelijkbaar zijn met het onze. Spijtig genoeg lopen sommigen daarvan vast op het feit dat op veel bouwpercelen in Vlaanderen grondgebonden gebouwd moet worden. Een meergezinswoning op één perceel is met andere woorden niet mogelijk. Toch telt de referentielijst van de Alkense ontwerper al enkele mooie pareltjes.

■■ Tom Steyls Grootstraat 120A 3570 Alken T. +32 11 69 00 36 F. +32 11 69 00 37 [email protected] www.tomsteyls.be

Kwaliteit kan eenvoudig zijn Als je kwaliteitsvol wil verbouwen, kies je best voor materialen die zekerheid bieden. Nieuwe

muren

optrekken,

bestaande

gevels

na-isoleren,

sterke

voorzetwanden

creëren,

bouwkno-

pen oplossen: Ytong, Silka en YtongMultipor bewijzen al vele jaren hiervoor de uitgelezen bouwmaterialen te zijn. De doordachte, vooruitstrevende concepten -het resultaat van voortdurende up-to-date research- vergemakkelijken slim, energiezuinig, ecologisch en duurzaam verbouwen. En dat binnen elk budget, voor elke type renovatieproject en met kwaliteiten die ook doorheen de tijd gegarandeerd blijven.

Wil je meer weten? Kijk eens op www.xella.be of contacteer ons via [email protected] Xella BE nv/sa Kruibeeksesteenweg 24 • 2070 Burcht • T 03 250 47 00 F 03 250 47 06 • [email protected]

80 Konstruktief NL.indb 80-81

81 ytong_renovatie.indd 1

19/10/12 25/07/11 13:12 16:18

Tekst: Stavie Deroc Fotografie: T. Duhem ARCHITECTUUR

Een meer en meer geperfectioneerd vak architect Thierry Duhem

batd

Een multidisciplinair kantoor

Creativiteit staat onder druk

"Door de stroom aan nieuwe technologieën verandert

"Het verschijnen van deze nieuwe technieken oefent

het architectenberoep met rasse schreden. “Je kan de

ook invloed uit op het creatieve aspect van het

hernieuwbare energie niet meer negeren. Ventilatie, de

architectenberoep. Vier factoren beperken ons voortaan:

warmtepomp, fotovoltaïsche zonnepanelen,… ze hebben

de groene technologieën, het budget, de wensen van de

hun plaats veroverd in onze woningen. Omdat het niet

bouwheer en de bouwvoorschriften. Waarbij deze laatsten

mogelijk is expert te zijn in al deze systemen, werken we

al veel strenger zijn dan in mijn aanvangsperiode.” Maar

nauw samen met twee gespecialiseerde bureaus in stabiliteit

vormen deze hinderpalen echt een handicap voor de

en speciale technieken. Dat laat ons toe elke situatie aan

creativeit? “Neen, het is een natuurlijke vooruitgang. En ook

te kunnen. ” Een samenwerking die op meerdere vlakken

de creativiteit evolueert: we baseren ons op wat we zien,

positief blijkt. “Behalve de expertise die we onze klanten nu

transformeren het en geven het een persoonlijke touch.”

kunnen bieden, laat deze samenwerking ook toe ideeën in vertrouwen bij elkaar te toetsen. Ieder draagt zijn steentje bij aan de totstandkoming van grote projecten.”

Thierry Duhem richt zijn architectenkantoor op in 1985. Bijna 3 decennia later stelt hij vast dat het beroep enorm geëvolueerd is. "Dat dwingt om vooruit te gaan, zich aan de nieuwe technische gegevenheden aan te passen en tegelijkertijd creatief te blijven. Het stuk vrijheid dat verloren is, wordt ingenomen door performantie. En dat is zeker niet negatief!” Bij aanvang specialiseerde het kantoor BATD zich in eengezinswoningen. Stilletjesaan verschoof de aandacht naar grotere projecten zoals rusthuizen, tankstations, scholen, … « Vandaag nemen de bouw en renovatie van woningen nog 50% in van onze activiteiten in, waarbij nieuwbouw 70% vertegenwoordigt. Nieuwbouw is als architect interessant, omdat het minder afhangt van bestaande situaties en men vooraf ook een nauwkeuriger budget kan hanteren. Bij renovatie echter, weet men nooit zeker waar men zal uitkomen. Renovatie is veel delicater.”

82 Konstruktief NL.indb 82-83

83 19/10/12 13:12

Tekst: Stavie Deroc Fotografie: T. Duhem ARCHITECTUUR

Een meer en meer geperfectioneerd vak architect Thierry Duhem

batd

Een multidisciplinair kantoor

Creativiteit staat onder druk

"Door de stroom aan nieuwe technologieën verandert

"Het verschijnen van deze nieuwe technieken oefent

het architectenberoep met rasse schreden. “Je kan de

ook invloed uit op het creatieve aspect van het

hernieuwbare energie niet meer negeren. Ventilatie, de

architectenberoep. Vier factoren beperken ons voortaan:

warmtepomp, fotovoltaïsche zonnepanelen,… ze hebben

de groene technologieën, het budget, de wensen van de

hun plaats veroverd in onze woningen. Omdat het niet

bouwheer en de bouwvoorschriften. Waarbij deze laatsten

mogelijk is expert te zijn in al deze systemen, werken we

al veel strenger zijn dan in mijn aanvangsperiode.” Maar

nauw samen met twee gespecialiseerde bureaus in stabiliteit

vormen deze hinderpalen echt een handicap voor de

en speciale technieken. Dat laat ons toe elke situatie aan

creativeit? “Neen, het is een natuurlijke vooruitgang. En ook

te kunnen. ” Een samenwerking die op meerdere vlakken

de creativiteit evolueert: we baseren ons op wat we zien,

positief blijkt. “Behalve de expertise die we onze klanten nu

transformeren het en geven het een persoonlijke touch.”

kunnen bieden, laat deze samenwerking ook toe ideeën in vertrouwen bij elkaar te toetsen. Ieder draagt zijn steentje bij aan de totstandkoming van grote projecten.”

Thierry Duhem richt zijn architectenkantoor op in 1985. Bijna 3 decennia later stelt hij vast dat het beroep enorm geëvolueerd is. "Dat dwingt om vooruit te gaan, zich aan de nieuwe technische gegevenheden aan te passen en tegelijkertijd creatief te blijven. Het stuk vrijheid dat verloren is, wordt ingenomen door performantie. En dat is zeker niet negatief!” Bij aanvang specialiseerde het kantoor BATD zich in eengezinswoningen. Stilletjesaan verschoof de aandacht naar grotere projecten zoals rusthuizen, tankstations, scholen, … « Vandaag nemen de bouw en renovatie van woningen nog 50% in van onze activiteiten in, waarbij nieuwbouw 70% vertegenwoordigt. Nieuwbouw is als architect interessant, omdat het minder afhangt van bestaande situaties en men vooraf ook een nauwkeuriger budget kan hanteren. Bij renovatie echter, weet men nooit zeker waar men zal uitkomen. Renovatie is veel delicater.”

82 Konstruktief NL.indb 82-83

83 19/10/12 13:12

Een mooi voorbeeld van integratie

Een smal stijgend terrein

Toekomstige projecten

Onder de projecten van BATD stuiten we op een afbraak-

Voor de woning van zijn zoon opteerde Thierry Duhem

Een chocolatier, car-wash, restaurant… Thierry Duhem

heropbouw van een lagere school te Laplaigne, nabij Doornik,

eveneens voor het gebruik van Ytong-blokken. “Ytong is

heeft geen tekort aan projecten. Ze zijn allemaal heel

een tweetal jaar geleden. “Opdracht was de vier bestaande

werkelijk de gemakkelijkste en beste manier om de uitdaging

verschillend, maar hebben Ytong als gemene deler. “Bij

bakstenen gevels van het gebouw te bewaren.” Om deze

van duurzame isolatie te beantwoorden. Met blokken van 30

de chocoladefabriek gaat het om een utiliteitsgebouw

gebouwschil zo goed mogelijk te isoleren, koos Thierry Duhem

cm voldeden we ruim aan de eisen, en hebben we uit het

dat zo snel mogelijk klaar moet zijn. Bij de carwash

ervoor de muren te verdubbelen met Ytong blokken. Ook

erg smalle terrein het beste kunnen halen. Het terrein was

zijn isolatie en snelheid de grote eisen. Daardoor is

hebben we betonnen vloeren en een nieuw dak gebouwd.

amper 10 meter breed!”

Ytong een vaste partner.” De architect heeft ook voor

Het is een zeer geslaagd project met behoud van het lokale

Laagenergie dankzij een goede isolatie en luchtdichtheid

verscheidene restaurants op Ytong beroep gedaan. “Een

patrimonium –de school dateert van 1870- gekoppeld aan

geniet de woonst ook van de nodige groene technieken

vanzelfsprekende keuze wanneer snelheid een rol speelt.

nieuwe technieken. “We hebben o.a. een ventilatiesysteem

zoals een regenwaterput, een dubbele ventilatie en hoog

Het materiaal droogt snel, het kan rechtstreeks betegeld

met dubbele omloop geïnstalleerd, een citerne van 20.000

kwalitatieve ramen. “We hebben de woning luchtdicht

worden zonder het eerst te moeten bepleisteren, enz.

liter voor het sanitaire waterverbruik en een ingang voor

gemaakt, iets wat met de Ytong-blokken eenvoudig te

Dat alles doet kostbare tijd winnen!”

minder mobielen ingebracht. "Ook de binneninrichting werd

realiseren was. De muren hebben geen bijkomende isolatie

helemaal herbekeken met veel open ruimte als gevolg wat

nodig en worden verlijmd. Met traditionele bouw is

het voor de leerlingen aangenaam maakt.

luchtdichtheid een veel ingewikkelder verhaal.”

■■ BATD sprl. Rue de la Gare 7/9 7620 Jollain-Merlin T. +32 69 34 56 24

Gezien de helling van het terrein werd de woning binnenin met verschillende niveaus uitgedacht. “Dat heeft ons toegelaten het ruimtegevoel te optimaliseren. Dat was nodig, want geen enkele afwijking in hoogte en diepte ten opzichte van de buren was toegelaten, daar deze woningen erg dichtbij staan: 1,20 m aan één kant en 80 cm aan de andere kant.

Spreiding van de uitgaven Met Ytong kan men wachten met het aanbrengen van de afwerking. “Mijn zoon heeft zo zijn uitgaven kunnen spreiden. Een echt voordeel.” In eenzelfde opzicht is het ook handig te weten dat Ytong sneller droogt dan snelbouw: muren opgetrokken uit Ytong bevatten slechts 25 liter vocht/m³, waar traditionele snelbouwmuren De uitbreiding, gevangen tussen het originele gebouw (gedeeltelijk behouden) en de kleuterschool (ongewijzigd) heeft de kaart van het contrast getrokken. Ze telt twee verdiepingen en is opgetrokken met Ytong-blokken voorzien van een afwerking in hedendaagse crépi.

84 Konstruktief NL.indb 84-85

gemakkelijk 175 liter opslaan. Dit laat aan de eigenaar toe om veel sneller zijn investering te kunnen laten renderen,

Thierry Duhem werkt graag met Ytong, zowel voor zijn nieuwbouw- als voor zijn renovatieprojecten. De uitstekende isolatie en snelle verwerking van het materiaal zijn grote troeven.

daar alles vlugger droog en afgewerkt kan worden. Winst in tijd, is winst in geld!

85 19/10/12 13:12

Een mooi voorbeeld van integratie

Een smal stijgend terrein

Toekomstige projecten

Onder de projecten van BATD stuiten we op een afbraak-

Voor de woning van zijn zoon opteerde Thierry Duhem

Een chocolatier, car-wash, restaurant… Thierry Duhem

heropbouw van een lagere school te Laplaigne, nabij Doornik,

eveneens voor het gebruik van Ytong-blokken. “Ytong is

heeft geen tekort aan projecten. Ze zijn allemaal heel

een tweetal jaar geleden. “Opdracht was de vier bestaande

werkelijk de gemakkelijkste en beste manier om de uitdaging

verschillend, maar hebben Ytong als gemene deler. “Bij

bakstenen gevels van het gebouw te bewaren.” Om deze

van duurzame isolatie te beantwoorden. Met blokken van 30

de chocoladefabriek gaat het om een utiliteitsgebouw

gebouwschil zo goed mogelijk te isoleren, koos Thierry Duhem

cm voldeden we ruim aan de eisen, en hebben we uit het

dat zo snel mogelijk klaar moet zijn. Bij de carwash

ervoor de muren te verdubbelen met Ytong blokken. Ook

erg smalle terrein het beste kunnen halen. Het terrein was

zijn isolatie en snelheid de grote eisen. Daardoor is

hebben we betonnen vloeren en een nieuw dak gebouwd.

amper 10 meter breed!”

Ytong een vaste partner.” De architect heeft ook voor

Het is een zeer geslaagd project met behoud van het lokale

Laagenergie dankzij een goede isolatie en luchtdichtheid

verscheidene restaurants op Ytong beroep gedaan. “Een

patrimonium –de school dateert van 1870- gekoppeld aan

geniet de woonst ook van de nodige groene technieken

vanzelfsprekende keuze wanneer snelheid een rol speelt.

nieuwe technieken. “We hebben o.a. een ventilatiesysteem

zoals een regenwaterput, een dubbele ventilatie en hoog

Het materiaal droogt snel, het kan rechtstreeks betegeld

met dubbele omloop geïnstalleerd, een citerne van 20.000

kwalitatieve ramen. “We hebben de woning luchtdicht

worden zonder het eerst te moeten bepleisteren, enz.

liter voor het sanitaire waterverbruik en een ingang voor

gemaakt, iets wat met de Ytong-blokken eenvoudig te

Dat alles doet kostbare tijd winnen!”

minder mobielen ingebracht. "Ook de binneninrichting werd

realiseren was. De muren hebben geen bijkomende isolatie

helemaal herbekeken met veel open ruimte als gevolg wat

nodig en worden verlijmd. Met traditionele bouw is

het voor de leerlingen aangenaam maakt.

luchtdichtheid een veel ingewikkelder verhaal.”

■■ BATD sprl. Rue de la Gare 7/9 7620 Jollain-Merlin T. +32 69 34 56 24

Gezien de helling van het terrein werd de woning binnenin met verschillende niveaus uitgedacht. “Dat heeft ons toegelaten het ruimtegevoel te optimaliseren. Dat was nodig, want geen enkele afwijking in hoogte en diepte ten opzichte van de buren was toegelaten, daar deze woningen erg dichtbij staan: 1,20 m aan één kant en 80 cm aan de andere kant.

Spreiding van de uitgaven Met Ytong kan men wachten met het aanbrengen van de afwerking. “Mijn zoon heeft zo zijn uitgaven kunnen spreiden. Een echt voordeel.” In eenzelfde opzicht is het ook handig te weten dat Ytong sneller droogt dan snelbouw: muren opgetrokken uit Ytong bevatten slechts 25 liter vocht/m³, waar traditionele snelbouwmuren De uitbreiding, gevangen tussen het originele gebouw (gedeeltelijk behouden) en de kleuterschool (ongewijzigd) heeft de kaart van het contrast getrokken. Ze telt twee verdiepingen en is opgetrokken met Ytong-blokken voorzien van een afwerking in hedendaagse crépi.

84 Konstruktief NL.indb 84-85

gemakkelijk 175 liter opslaan. Dit laat aan de eigenaar toe om veel sneller zijn investering te kunnen laten renderen,

Thierry Duhem werkt graag met Ytong, zowel voor zijn nieuwbouw- als voor zijn renovatieprojecten. De uitstekende isolatie en snelle verwerking van het materiaal zijn grote troeven.

daar alles vlugger droog en afgewerkt kan worden. Winst in tijd, is winst in geld!

85 19/10/12 13:12

Tekst: Chloé Martin Fotografie: Hans Couckuyt ARCHITECTUUR

Vernieuwende stadsprojecten arter

Media Gardens

De naam Arter is in feite een afkorting, waarbij de A voor ‘architecture’ (architectuur), de R voor ‘restauration’ (restauratie), de T voor ‘Town planning’ (stadsplanning), de E voor ‘environment’ (‘milieu’) en de R voor ‘research’

Het multidisciplinaire bureau Arter, gelegen op een boogscheut van de Brusselse

(onderzoek) (3D, ecologie, ...) staat. Doorheen de tijd is zowel de grootte als het activiteitenpalet van het Brusselse

Grote Markt, houdt zich bezig met diverse eclectische projecten: woningen, scholen,

bureau gegroeid en vandaag wordt het gerund door een

casino’s, restauratie van historisch erfgoed en stadsplanning. Het hoogkwalitatieve

multidisciplinair team.

woonproject Media Gardens, waarvoor profielen van Sapa Building System werden gebruikt, is daar een mooi voorbeeld van.

De inplanting van Arter net naast de Grote Markt is trouwens geen toeval, aangezien het bureau bijzonder actief is in het stadscentrum. Zo is bijvoorbeeld het ontwerp van de winkelwandelstraten van het Ilot Sacré van hun hand en spelen ze ook een belangrijke rol bij de – nog altijd aan de gang zijnde – restauratie van het Justitiepaleis.

Media Gardens, hoogkwalitatieve woningen Het bureau ontwerpt ook woningen, zoals het project Media Gardens, dat onlangs werd voltooid in Schaarbeek, op een voormalig industrieterrein dat plaats ruimde voor ca. 280 appartementen met een oppervlakte van 60 à 145 vierkante meter, verdeeld over 5 verschillende nieuwe gebouwen, waarvan er sommige met elkaar in verbinding staan. De diverse afwerkingen zijn daarbij van topkwaliteit, zoals ook blijkt uit het gebruik van parket in de woonkamers of van grootformaattegels in de badkamers. In het midden van het complex werd een gemeenschappelijke tuin aangelegd en om te vermijden dat het geheel een monotone, blokvormige aanblik zou bieden, opteerden de architecten ervoor om zowel met het volume als met de bouwmaterialen te spelen: witte pleister op isolatiemateriaal, rode bakstenen en elementen in antracietgrijs prefabbeton. Verder verschillen de vijf gebouwen nog van elkaar door hun hoogte die bepaald werd in functie van de oriëntatie, en werden er op de bovenverdiepingen erg ruime penthouses ingericht, met terras en panoramisch zicht op de stad. Het complex zelf is gelegen tussen de Leuvensesteenweg en de Evenepoelstraat, een op het eerste gezicht

86 Konstruktief NL.indb 86-87

87 19/10/12 13:12

Tekst: Chloé Martin Fotografie: Hans Couckuyt ARCHITECTUUR

Vernieuwende stadsprojecten arter

Media Gardens

De naam Arter is in feite een afkorting, waarbij de A voor ‘architecture’ (architectuur), de R voor ‘restauration’ (restauratie), de T voor ‘Town planning’ (stadsplanning), de E voor ‘environment’ (‘milieu’) en de R voor ‘research’

Het multidisciplinaire bureau Arter, gelegen op een boogscheut van de Brusselse

(onderzoek) (3D, ecologie, ...) staat. Doorheen de tijd is zowel de grootte als het activiteitenpalet van het Brusselse

Grote Markt, houdt zich bezig met diverse eclectische projecten: woningen, scholen,

bureau gegroeid en vandaag wordt het gerund door een

casino’s, restauratie van historisch erfgoed en stadsplanning. Het hoogkwalitatieve

multidisciplinair team.

woonproject Media Gardens, waarvoor profielen van Sapa Building System werden gebruikt, is daar een mooi voorbeeld van.

De inplanting van Arter net naast de Grote Markt is trouwens geen toeval, aangezien het bureau bijzonder actief is in het stadscentrum. Zo is bijvoorbeeld het ontwerp van de winkelwandelstraten van het Ilot Sacré van hun hand en spelen ze ook een belangrijke rol bij de – nog altijd aan de gang zijnde – restauratie van het Justitiepaleis.

Media Gardens, hoogkwalitatieve woningen Het bureau ontwerpt ook woningen, zoals het project Media Gardens, dat onlangs werd voltooid in Schaarbeek, op een voormalig industrieterrein dat plaats ruimde voor ca. 280 appartementen met een oppervlakte van 60 à 145 vierkante meter, verdeeld over 5 verschillende nieuwe gebouwen, waarvan er sommige met elkaar in verbinding staan. De diverse afwerkingen zijn daarbij van topkwaliteit, zoals ook blijkt uit het gebruik van parket in de woonkamers of van grootformaattegels in de badkamers. In het midden van het complex werd een gemeenschappelijke tuin aangelegd en om te vermijden dat het geheel een monotone, blokvormige aanblik zou bieden, opteerden de architecten ervoor om zowel met het volume als met de bouwmaterialen te spelen: witte pleister op isolatiemateriaal, rode bakstenen en elementen in antracietgrijs prefabbeton. Verder verschillen de vijf gebouwen nog van elkaar door hun hoogte die bepaald werd in functie van de oriëntatie, en werden er op de bovenverdiepingen erg ruime penthouses ingericht, met terras en panoramisch zicht op de stad. Het complex zelf is gelegen tussen de Leuvensesteenweg en de Evenepoelstraat, een op het eerste gezicht

86 Konstruktief NL.indb 86-87

87 19/10/12 13:12

school, stormbekkens en een in een helling ingerichte

Het justitiepaleis van Brussel

turnzaal, voorzien van een groendak. Van een heel andere

Het project van de restauratie van het justitiepaleis van

orde is het casinoproject op de Anspachlaan, boven

Joseph Poelaert dat in 1997 begon, bestaat in totaal uit

de oude galerijen met dezelfde naam, goed voor een

negen fasen. Gezien de immense afmetingen van het

oppervlakte van 9.000 vierkante meter, waarvoor het bureau

gebouw, zijn we op dit ogenblik nog maar aan de tweede

ARTER eveneens werd ingeschakeld. “Onze klant, de

fase toe. De eerste bestond uit de restauratie van de koepel.

Casinogroep Austria International, een dochteronderneming

De tweede concentreert zich op de trommel, d.w.z. het

van de Oostenrijkse loterij, die zowat overal ter wereld

deel dat zich net onder de koepel bevindt. “De restauratie

casino’s neerplant, is een erg veeleisende klant”, legt

van een bouwwerk van dit type is niet zo eenvoudig”, geeft

Grégoire Verhaegen, directeur onderzoek, ons uit, “en hij

Johan Bellaert, projectleider, toe. Zo werden er verschillende

vertrouwde ons het project als gedelegeerd bouwheer toe.”

problemen vastgesteld. Poelaert gebruikte bijvoorbeeld een

Voor het design van de plek werd er een beroep gedaan

grote diversiteit aan ankers en verankeringen in smeedijzer die

op Patrick Vonck. “Op de hoofdverdieping scheidt een

bij oxidatie uitzetten en de stenen doen springen. Bovendien

centrale bar twee klassen van zalen: de ene is kalmer van

werd er een grote diversiteit aan Franse stenen gebruikt, die

aard, de andere luidruchtiger en wordt gewaardeerd voor de

echter niet altijd even goed bestand zijn tegen ons klimaat,

speelsfeer die er heerst. Daarnaast kunnen de klanten ook

noch tegen vervuiling.”

een VIP-ruimte reserveren.” Op de tussenverdieping worden

Toen het bureau eind de jaren 1990 aan zijn opdracht

zogenaamde ‘entertained’ speelruimten aangeboden, zoals

begon, was het gebouw nog niet beschermd. Vandaag is

de ‘poker touch bet roulette arena’.

voor elke tussenkomst de goedkeuring van Monumenten

luidruchtige zone omwille van de vliegtuigen die eroverheen

Les Trèfles, een passieve school

Een verdieping hoger werd een concert- en toneelzaal voor

en Landschappen vereist. Concreet bestaat “ons werk erin

vliegen, de nabijheid van de E40-autosnelweg, … “

Bij de recente projecten van het bureau treffen we ook

1.000 personen ingericht, die 100 à 120 decibels aankan

om de gebouwen tot in de kleinste details op te meten,

We hebben veel aandacht geschonken aan de dichtheid

de bouw van een passieve kleuter- en lagere school voor

(en waarvan Prince de akoestiek als uitstekend omschreef).

de diverse problemen in kaart te brengen en een bestek

van de gevels en zijn op zoek gegaan naar een aangepast

750 leerlingen in Anderlecht aan, een opdracht die het

Op het laatste niveau strekt zich ten slotte een panoramisch

met opmetingsstaat op te maken. Dat is een aanzienlijk

akoestisch en thermisch klimaat”, benadrukt Jochen De

bureau toegewezen kreeg naar aanleiding van een in 2008

restaurant uit, dat uitgeeft op het Muntplein.

werk, omdat de archiefdocumenten niet altijd de bestaande

Blay, technisch directeur. Zo deed het bureau een beroep

gelanceerde offerteaanvraag. De algemene opbouw van de

Het ganse project, goed voor een bedrag van 40 miljoen

situatie weerspiegelen. Gezien het volume van het gebouw,

op een geluidstechnicus om het raamwerk te selecteren

school doet denken aan het blad van een klavertjevier (een

euro, werd op twee jaar tijd voltooid. “Technisch gezien,

kan dit restauratieproject nog generaties duren”, zegt de

dat de gewenste prestaties zou bieden, rekening houdende

‘trèfle à quatre feuilles’ in het Frans, vandaar de naam) met

zijn de gebruikte middelen immens. Met de elektrische

restaurateur al glimlachend.

met de verschillende eisen die eraan gesteld werden langs

in het midden een speelplaats in de vorm van een hoger

bedrading alleen al zou je de aarde rond kunnen. Verder

de straat- en de binnenterreinkant. De door Sapa Building

gelegen cirkel en een cafetaria. “Het project is geïnspireerd

werden er 600 camera’s geplaatst en 400 slots. Bovendien

System aangeboden performante aluminium profielsystemen

op wat er in Japan gedaan wordt, aldus Wendy Boswell,

blijft werken met mensen van over de hele wereld telkens

Confort 125 (schuiframen) en Avantis 70 SHI voor de

architecte. De idee erachter is dat, aangezien dit soort

opnieuw een erg verrijkende uitdaging. In technisch opzicht

deuren en ramen met een Uf < 1,6 W/m²K voldoen dan ook

van vorm opener is dan een vierkant of een rechthoek, de

laat dit type van project niets aan het toeval over. Elke ruimte

perfect aan de technische eisen van het bestek op vlak van

kinderen zich beter in de ruimte kunnen bewegen, lopen en

wordt ontworpen en ‘gecontroleerd’ volgens erg strikte

warmteverlies (gemiddeld Uw < 1,5 W/m²K ) en geluidsisolatie.

de wereld ontdekken.”

criteria, zowel vanuit veiligheids- als vanuit psychologisch

Tegelijkertijd voldoen ze aan de esthetische wensen van

De gevel van het complex bestaat uit panelen in

standpunt. Zo moet bijvoorbeeld de notie van tijd op dit type

de ontwerpers zonder de voorziene budgettaire middelen

verschillende kleuren en elke cirkel (of klaverblad) heeft zijn

van plek verdwijnen.”

te overschrijden.

eigen kleur, waarmee elke groep kinderen zich bijgevolg kan

Voor het externe schrijnwerk werd ten slotte een beroep

identificeren.” Ook de circulatie werd zorgvuldig bestudeerd.

gedaan op de onderneming Dethier-Henri-Fils nv uit

Zo werden geen trappen voorzien, maar werd er gewerkt

Waimes, die een bijzondere aandacht besteedde aan

met drie niveaus die door middel van bruggen met elkaar

de verbindingen met de ruwbouw om het vereiste

verbonden zijn. De duurzaamheid van het project vertaalt

dichtheidsprestatieniveau te kunnen garanderen.

zich verder nog in de aanleg van moestuinen tegenover de

88 Konstruktief NL.indb 88-89

■■ Arter Stoofstraat 30 1000 Brussel T. +32 25 13 77 95 F. +32 25 11 46 04 www.arter.be

89 19/10/12 13:12

school, stormbekkens en een in een helling ingerichte

Het justitiepaleis van Brussel

turnzaal, voorzien van een groendak. Van een heel andere

Het project van de restauratie van het justitiepaleis van

orde is het casinoproject op de Anspachlaan, boven

Joseph Poelaert dat in 1997 begon, bestaat in totaal uit

de oude galerijen met dezelfde naam, goed voor een

negen fasen. Gezien de immense afmetingen van het

oppervlakte van 9.000 vierkante meter, waarvoor het bureau

gebouw, zijn we op dit ogenblik nog maar aan de tweede

ARTER eveneens werd ingeschakeld. “Onze klant, de

fase toe. De eerste bestond uit de restauratie van de koepel.

Casinogroep Austria International, een dochteronderneming

De tweede concentreert zich op de trommel, d.w.z. het

van de Oostenrijkse loterij, die zowat overal ter wereld

deel dat zich net onder de koepel bevindt. “De restauratie

casino’s neerplant, is een erg veeleisende klant”, legt

van een bouwwerk van dit type is niet zo eenvoudig”, geeft

Grégoire Verhaegen, directeur onderzoek, ons uit, “en hij

Johan Bellaert, projectleider, toe. Zo werden er verschillende

vertrouwde ons het project als gedelegeerd bouwheer toe.”

problemen vastgesteld. Poelaert gebruikte bijvoorbeeld een

Voor het design van de plek werd er een beroep gedaan

grote diversiteit aan ankers en verankeringen in smeedijzer die

op Patrick Vonck. “Op de hoofdverdieping scheidt een

bij oxidatie uitzetten en de stenen doen springen. Bovendien

centrale bar twee klassen van zalen: de ene is kalmer van

werd er een grote diversiteit aan Franse stenen gebruikt, die

aard, de andere luidruchtiger en wordt gewaardeerd voor de

echter niet altijd even goed bestand zijn tegen ons klimaat,

speelsfeer die er heerst. Daarnaast kunnen de klanten ook

noch tegen vervuiling.”

een VIP-ruimte reserveren.” Op de tussenverdieping worden

Toen het bureau eind de jaren 1990 aan zijn opdracht

zogenaamde ‘entertained’ speelruimten aangeboden, zoals

begon, was het gebouw nog niet beschermd. Vandaag is

de ‘poker touch bet roulette arena’.

voor elke tussenkomst de goedkeuring van Monumenten

luidruchtige zone omwille van de vliegtuigen die eroverheen

Les Trèfles, een passieve school

Een verdieping hoger werd een concert- en toneelzaal voor

en Landschappen vereist. Concreet bestaat “ons werk erin

vliegen, de nabijheid van de E40-autosnelweg, … “

Bij de recente projecten van het bureau treffen we ook

1.000 personen ingericht, die 100 à 120 decibels aankan

om de gebouwen tot in de kleinste details op te meten,

We hebben veel aandacht geschonken aan de dichtheid

de bouw van een passieve kleuter- en lagere school voor

(en waarvan Prince de akoestiek als uitstekend omschreef).

de diverse problemen in kaart te brengen en een bestek

van de gevels en zijn op zoek gegaan naar een aangepast

750 leerlingen in Anderlecht aan, een opdracht die het

Op het laatste niveau strekt zich ten slotte een panoramisch

met opmetingsstaat op te maken. Dat is een aanzienlijk

akoestisch en thermisch klimaat”, benadrukt Jochen De

bureau toegewezen kreeg naar aanleiding van een in 2008

restaurant uit, dat uitgeeft op het Muntplein.

werk, omdat de archiefdocumenten niet altijd de bestaande

Blay, technisch directeur. Zo deed het bureau een beroep

gelanceerde offerteaanvraag. De algemene opbouw van de

Het ganse project, goed voor een bedrag van 40 miljoen

situatie weerspiegelen. Gezien het volume van het gebouw,

op een geluidstechnicus om het raamwerk te selecteren

school doet denken aan het blad van een klavertjevier (een

euro, werd op twee jaar tijd voltooid. “Technisch gezien,

kan dit restauratieproject nog generaties duren”, zegt de

dat de gewenste prestaties zou bieden, rekening houdende

‘trèfle à quatre feuilles’ in het Frans, vandaar de naam) met

zijn de gebruikte middelen immens. Met de elektrische

restaurateur al glimlachend.

met de verschillende eisen die eraan gesteld werden langs

in het midden een speelplaats in de vorm van een hoger

bedrading alleen al zou je de aarde rond kunnen. Verder

de straat- en de binnenterreinkant. De door Sapa Building

gelegen cirkel en een cafetaria. “Het project is geïnspireerd

werden er 600 camera’s geplaatst en 400 slots. Bovendien

System aangeboden performante aluminium profielsystemen

op wat er in Japan gedaan wordt, aldus Wendy Boswell,

blijft werken met mensen van over de hele wereld telkens

Confort 125 (schuiframen) en Avantis 70 SHI voor de

architecte. De idee erachter is dat, aangezien dit soort

opnieuw een erg verrijkende uitdaging. In technisch opzicht

deuren en ramen met een Uf < 1,6 W/m²K voldoen dan ook

van vorm opener is dan een vierkant of een rechthoek, de

laat dit type van project niets aan het toeval over. Elke ruimte

perfect aan de technische eisen van het bestek op vlak van

kinderen zich beter in de ruimte kunnen bewegen, lopen en

wordt ontworpen en ‘gecontroleerd’ volgens erg strikte

warmteverlies (gemiddeld Uw < 1,5 W/m²K ) en geluidsisolatie.

de wereld ontdekken.”

criteria, zowel vanuit veiligheids- als vanuit psychologisch

Tegelijkertijd voldoen ze aan de esthetische wensen van

De gevel van het complex bestaat uit panelen in

standpunt. Zo moet bijvoorbeeld de notie van tijd op dit type

de ontwerpers zonder de voorziene budgettaire middelen

verschillende kleuren en elke cirkel (of klaverblad) heeft zijn

van plek verdwijnen.”

te overschrijden.

eigen kleur, waarmee elke groep kinderen zich bijgevolg kan

Voor het externe schrijnwerk werd ten slotte een beroep

identificeren.” Ook de circulatie werd zorgvuldig bestudeerd.

gedaan op de onderneming Dethier-Henri-Fils nv uit

Zo werden geen trappen voorzien, maar werd er gewerkt

Waimes, die een bijzondere aandacht besteedde aan

met drie niveaus die door middel van bruggen met elkaar

de verbindingen met de ruwbouw om het vereiste

verbonden zijn. De duurzaamheid van het project vertaalt

dichtheidsprestatieniveau te kunnen garanderen.

zich verder nog in de aanleg van moestuinen tegenover de

88 Konstruktief NL.indb 88-89

■■ Arter Stoofstraat 30 1000 Brussel T. +32 25 13 77 95 F. +32 25 11 46 04 www.arter.be

89 19/10/12 13:12

Tekst: TiM Vanhove Fotografie: Hans Couckuyt ARCHITECTUUR/constructie

Uitbreiding brengt sterke uitstraling met een groen karakter

Wie vandaag door het centrum van Oosterzele rijdt,

Samen met zijn broer Bart vormt hij de tweede generatie in

kan nog maar moeilijk naast de gebouwen van

de bedrijfsleiding. “Door de groei van de firma kwamen we

J. Van De Putte & Zonen kijken. Een brede oprijlaan ter

op verschillende vlakken krap te zitten. Zowel het magazijn

hoogte van huisnummer 18 zorgt voor een breuk in het

als de werkplaats waren te klein. Onze kantoren zaten nog

bebouwingslint langs Dorp, de hoofdweg door het centrum.

in een veranda die we op de werkplaats hadden gebouwd.

De blik van de passant wordt zo het bedrijfsterrein op getrokken

En ook daar zaten we heel krap gehuisvest. In 2009 hebben

waar hij zicht krijgt op een modern antracietkleurig volume.

we dan ook beslist om het bedrijf verder uit te breiden met

Dit bouwdeel vormt de hoofdmoot van de uitbreiding die

een werfatelier, een kantoorruimte en een showroom, deze

de firma in de periode 2010-2011 realiseerde. Het donkere

laatste wordt dit jaar nog gerealiseerd. Het werfatelier is

Enkele decennia al is constructeur J. Van De Putte & Zonen een vaste waarde in

gedeelte omvat een nieuwe inkomzone, een kantoorvolume

een stelplaats voor de verschillende werfwagens. Verder

het dorpscentrum van het Oost-Vlaamse Oosterzele. Tot voor kort lag het bedrijf

en een passerelle die het kantoor verbindt met de

stockeren we hier het materiaal voor de werven en zetten

bestaande gebouwen. Onder het kantoorvolume verrees

we de afgewerkte producten klaar voor de werf of voor

ook nog een werfatelier, dit kreeg een witte tint en vormt zo

afhaling door klanten. Het creëren van dit werfatelier laat ons

een eenheid met de aanpalende, bestaande delen.

toe veel efficiënter te werken. We hebben overigens twee

“De uitbreiding was een must,” vertelt Jeroen Van De Putte.

logistieke mensen aangetrokken om dat proces in goede

Constructeur J. Van De Putte & Zonen

eerder anoniem weggestopt achter de bebouwing langs de hoofdweg door het centrum. Maar dankzij een derde uitbreiding krijgt J. Van De Putte & Zonen nu een eigen gezicht langs de weg. Tegelijkertijd zet de ecologisch getinte uitbreiding de firma op de sporen voor de komende jaren. De kers op de taart in het project is

banen te leiden.”

een wand met fotovoltaïsche panelen. Werken in een zwarte doos Op het werfatelier rust een lange zwarte balk waarin de kantoorfuncties zijn ondergebracht. Aan de westzijde is het volume vrij gesloten, aan de oostzijde daarentegen zorgt een langgerekte gordijngevel ervoor dat het kantoor baadt in daglicht. Intern biedt de vleugel centraal een ruim landschapskantoor waarin de verschillende werkplaatsen zijn opgedeeld via halfhoge kastenwanden. In het hart van deze zone liggen de kantoren van bedrijfsleiders Bart en Jeroen. Deze ruimtes zijn om begrijpelijke redenen wel afsluitbaar, maar de glazen wanden en deuren – in niet-thermische Sapa profielen - zorgen voor een optimaal visueel contact met de 12 medewerkers. Een ander voorbeeld van het praktische en flexibele concept is de verhoogde vloer. Ook al werd die oplossing eerder ingegeven door de gebouwstructuur, toch bood ze de aannemers een geschikte uitweg voor hun leidingen en kanalen. Dat maakt dat ze later vlot toegankelijk blijven en dat het plafond – met uitzondering van de verlichting – vrij blijft van technieken. In het kantoorvolume zit aan de zuidzijde een ontvangstlokaal voor klanten, een toilet en het

90 Konstruktief NL.indb 90-91

91 19/10/12 13:12

Tekst: TiM Vanhove Fotografie: Hans Couckuyt ARCHITECTUUR/constructie

Uitbreiding brengt sterke uitstraling met een groen karakter

Wie vandaag door het centrum van Oosterzele rijdt,

Samen met zijn broer Bart vormt hij de tweede generatie in

kan nog maar moeilijk naast de gebouwen van

de bedrijfsleiding. “Door de groei van de firma kwamen we

J. Van De Putte & Zonen kijken. Een brede oprijlaan ter

op verschillende vlakken krap te zitten. Zowel het magazijn

hoogte van huisnummer 18 zorgt voor een breuk in het

als de werkplaats waren te klein. Onze kantoren zaten nog

bebouwingslint langs Dorp, de hoofdweg door het centrum.

in een veranda die we op de werkplaats hadden gebouwd.

De blik van de passant wordt zo het bedrijfsterrein op getrokken

En ook daar zaten we heel krap gehuisvest. In 2009 hebben

waar hij zicht krijgt op een modern antracietkleurig volume.

we dan ook beslist om het bedrijf verder uit te breiden met

Dit bouwdeel vormt de hoofdmoot van de uitbreiding die

een werfatelier, een kantoorruimte en een showroom, deze

de firma in de periode 2010-2011 realiseerde. Het donkere

laatste wordt dit jaar nog gerealiseerd. Het werfatelier is

Enkele decennia al is constructeur J. Van De Putte & Zonen een vaste waarde in

gedeelte omvat een nieuwe inkomzone, een kantoorvolume

een stelplaats voor de verschillende werfwagens. Verder

het dorpscentrum van het Oost-Vlaamse Oosterzele. Tot voor kort lag het bedrijf

en een passerelle die het kantoor verbindt met de

stockeren we hier het materiaal voor de werven en zetten

bestaande gebouwen. Onder het kantoorvolume verrees

we de afgewerkte producten klaar voor de werf of voor

ook nog een werfatelier, dit kreeg een witte tint en vormt zo

afhaling door klanten. Het creëren van dit werfatelier laat ons

een eenheid met de aanpalende, bestaande delen.

toe veel efficiënter te werken. We hebben overigens twee

“De uitbreiding was een must,” vertelt Jeroen Van De Putte.

logistieke mensen aangetrokken om dat proces in goede

Constructeur J. Van De Putte & Zonen

eerder anoniem weggestopt achter de bebouwing langs de hoofdweg door het centrum. Maar dankzij een derde uitbreiding krijgt J. Van De Putte & Zonen nu een eigen gezicht langs de weg. Tegelijkertijd zet de ecologisch getinte uitbreiding de firma op de sporen voor de komende jaren. De kers op de taart in het project is

banen te leiden.”

een wand met fotovoltaïsche panelen. Werken in een zwarte doos Op het werfatelier rust een lange zwarte balk waarin de kantoorfuncties zijn ondergebracht. Aan de westzijde is het volume vrij gesloten, aan de oostzijde daarentegen zorgt een langgerekte gordijngevel ervoor dat het kantoor baadt in daglicht. Intern biedt de vleugel centraal een ruim landschapskantoor waarin de verschillende werkplaatsen zijn opgedeeld via halfhoge kastenwanden. In het hart van deze zone liggen de kantoren van bedrijfsleiders Bart en Jeroen. Deze ruimtes zijn om begrijpelijke redenen wel afsluitbaar, maar de glazen wanden en deuren – in niet-thermische Sapa profielen - zorgen voor een optimaal visueel contact met de 12 medewerkers. Een ander voorbeeld van het praktische en flexibele concept is de verhoogde vloer. Ook al werd die oplossing eerder ingegeven door de gebouwstructuur, toch bood ze de aannemers een geschikte uitweg voor hun leidingen en kanalen. Dat maakt dat ze later vlot toegankelijk blijven en dat het plafond – met uitzondering van de verlichting – vrij blijft van technieken. In het kantoorvolume zit aan de zuidzijde een ontvangstlokaal voor klanten, een toilet en het

90 Konstruktief NL.indb 90-91

91 19/10/12 13:12

■■Willem Van De Putte Eekhout 8 9000 Gent T. +32 9 234 10 58 F. +32 9 224 21 58 M. +32 474 76 24 74 [email protected] www.vdpa.net

Naast het glas met de geïntegreerde pv-cellen zijn dat ook de kabels en de omvormers. Bovendien staan we de constructeur en de elektricien met raad en daad bij tijdens de plaatsing van het concept,” vertelt technisch-commercieel vertegenwoordiger Paul Van Scherpenzeel namens Sapa Building System. Het project bij Van De Putte was het derde na Living Tomorrow en het OLV Ziekenhuis Aalst. Ondertussen zijn er verschillende projecten in studiefase en gaan er op korte termijn in Tienen en in Wallonië 2 projecten in uitvoering. Ook in Nederland zijn er verschillende projecten gerealiseerd waarvan het grootste en opvallendste de overkapping van het station van Utrecht.

■■J. Van De Putte & Zonen Dorp 18 9860 Oosterzele T. +32 9 362 69 50 F. +32 9 362 41 81 [email protected] www.alu-vandeputte.be

Hightech oplossingen voor de particuliere markt J. Van De Putte & Zonen is een toonaangevende speler op de Oost-Vlaamse markt. Het bedrijf produceert en plaatst aluminium ramen voor zowel nieuwbouw als renovatie. De klanten kunnen daarbij voor het totaalpakket bij de constructeur terecht. Denk daarbij naast de ramen en deuren aan zonwering, rolluiken – beiden indien gewenst geautomatiseerd – en muggenramen of –deuren. Daarnaast fabriceert het ook buitenschrijnwerk voor zelfstandige schrijnwerkers die hun klanten een aluminiumoplossing willen aanbieden. Dat marktaandeel is goed voor 20 tot 25% van de omzet van het bedrijf. J. Van De Putte & Zonen maakt van kwaliteit een erezaak. Om die na te streven investeerde de constructeur in een nieuwe volautomatische zaagen freeslijn. Na de ingebruikname van de machine volgt nog een praktische reorganisatie van het atelier. Zo wil het bedrijf een nog hogere kwaliteit en efficiëntere interne werking bereiken. Dat zijn de sleutels naar een verdere groei.

Ecologisch karakter Bart en Jeroen Van De Putte vroegen hun broer Willem niet alleen een mooi gebouw te ontwerpen, het moest ook ecologisch zijn. “Dat vertaalt zich onder meer in het extensief groendak op het kantoorgebouw. Samen met de extra regenwaterputten zorgt dat ervoor dat het regenwater dat

”Blikvanger in de uitkragende passerelle is een ruim 85m²

op onze gebouwen neerslaat vertraagd wordt afgevoerd

grote wand in Building Integrated Photovoltaics (BIPV), het

naar de riolering. Verder streven we naar een laag

fotovoltaïsche zonnesysteem van Sapa Building System

energieverbruik door een goede isolatiewaarde. In het dak

waarbij de pv-cellen in het glas geïntegreerd zijn. “We zagen

werd een PUR-pakket met een dikte van 15cm verwerkt.

verschillende redenen om voor dit systeem te kiezen,”

Waar mogelijk hebben we drievoudige beglazing met een

motiveert Jeroen Van De Putte. “In de eerste plaats is

zonwerende functie gebruikt. De glasbladen zijn overigens

het een visitekaartje voor ons. Daarnaast vonden we het

van elkaar gescheiden met een inox afstandshouder, wat

concept esthetisch ook wel sterk. Van buitenaf gezien krijg

de warmteverliezen hier sterk beperkt. Voor de beglazing

je een vlakkenspel in de gevel en intern is er een speels

in de zuidgerichte inkomzone hebben we voor een ZTA

schaduweffect in de passerelle. Verder staan we zelf in voor

van 28% gekozen.” Vanzelfsprekend volgden ook de

een deel van onze energiebehoefte. In 2011 produceerde

gebruikte profielsystemen de energiezuinige trend. Voor de

het BIPV-systeem zo’n 8.000 kilowatt elektriciteit. Tot slot

gordijngevel paste de constructeur de Elegance 52 SI toe,

was het voor ons een leerrijke ervaring. We hebben hier

de opengaande raamdelen werden zelfs in de

de nodige kennis kunnen opdoen om het systeem later bij

Avantis 70 SHI profielen uitgevoerd. “Die maatregelen laten

toegang tot het kantoor van de atelierverantwoordelijke

klanten toe te passen.”

toe het gebouw te verwarmen en te koelen met een

en op de verdieping naar de showroom en via een

Dat leertraject moest de constructeur niet alleen afleggen.

lucht-luchtwarmtepomp met een beperkt vermogen.

serverlokaal. Aan de noordzijde bracht architect Willem Van De Putte – broer van de bedrijfsleiders – een multifunctionele refter onder. Jeroen Van De Putte daarover: Ze dient als lunchruimte voor het personeel, maar kan even goed gebruikt worden voor een vergadering of voor een informeel samenzijn met het personeel op vrijdagavonden.” Een atrium scheidt de refter van de kantoren. Op mooie dagen kan het personeel hier tijdens de pauzes rustig buiten vertoeven.

Energieproducerende wandelgang De nieuwe inkomzone biedt op het gelijkvloerse niveau

passerelle naar de kantoorruimte. Die passerelle zweeft als

de constructie in staat zijn de uitkraging voor de passerelle

Sapa Building System zorgde voor de nodige begeleiding.

Leuk detail: ook de automatische schuifdeuren produceerde

het ware tussen de inkom en de kantoren.

te dragen. In overleg met de ingenieur stabiliteit Fraeye &

“We hebben een eigen projectcel die het studiewerk voor de

en plaatste J. Van De Putte & Zonen zelf. “Dergelijke deuren

Ontwerper Willem Van De Putte licht de nieuwbouwstructuur

Partners hebben we dan gekozen voor een systeem met

plaatsing van dit BIPV-systeem verzorgt.

moeten vandaag altijd in dubbel veiligheidsglas worden

toe: “De uitbreiding is gerealiseerd in een staalstructuur. Een

vakwerkliggers. Dankzij die keuze hebben we maar één

Dat gaat van het becijferen van de efficiëntie, de kostprijs

uitgevoerd. Dat noodzaakt het gebruik van profielen.

belangrijk uitgangspunt was de vrije ruimte in het werfatelier

kolom in de ruimte moeten plaatsen. De overige kolommen

en de terugverdientijd van het systeem tot het technische

We kunnen dergelijke deuren probleemloos maken

zo optimaal mogelijk te houden om voldoende stapelruimte

hebben we vrij strategisch langs de wanden kunnen

luik waarin we onder meer de details uittekenen voor de

met de profielen van Sapa. De leverancier van de

te hebben en vlot te kunnen werken. Dat betekent dat het

verdelen. Afhankelijk van de ruimtes en hun functie, hebben

bekabeling in de gordijngevel. Sapa Building System levert

motor moet dan enkel nog zorgen voor het technische

aantal kolommen beperkt moest blijven. Bovendien moest

we beslist de vakwerkliggers wel of niet in het zicht te laten.

overigens het totaalpakket aan de constructeur.

gedeelte,” besluit Jeroen Van De Putte.

92 Konstruktief NL.indb 92-93

93 19/10/12 13:12

■■Willem Van De Putte Eekhout 8 9000 Gent T. +32 9 234 10 58 F. +32 9 224 21 58 M. +32 474 76 24 74 [email protected] www.vdpa.net

Naast het glas met de geïntegreerde pv-cellen zijn dat ook de kabels en de omvormers. Bovendien staan we de constructeur en de elektricien met raad en daad bij tijdens de plaatsing van het concept,” vertelt technisch-commercieel vertegenwoordiger Paul Van Scherpenzeel namens Sapa Building System. Het project bij Van De Putte was het derde na Living Tomorrow en het OLV Ziekenhuis Aalst. Ondertussen zijn er verschillende projecten in studiefase en gaan er op korte termijn in Tienen en in Wallonië 2 projecten in uitvoering. Ook in Nederland zijn er verschillende projecten gerealiseerd waarvan het grootste en opvallendste de overkapping van het station van Utrecht.

■■J. Van De Putte & Zonen Dorp 18 9860 Oosterzele T. +32 9 362 69 50 F. +32 9 362 41 81 [email protected] www.alu-vandeputte.be

Hightech oplossingen voor de particuliere markt J. Van De Putte & Zonen is een toonaangevende speler op de Oost-Vlaamse markt. Het bedrijf produceert en plaatst aluminium ramen voor zowel nieuwbouw als renovatie. De klanten kunnen daarbij voor het totaalpakket bij de constructeur terecht. Denk daarbij naast de ramen en deuren aan zonwering, rolluiken – beiden indien gewenst geautomatiseerd – en muggenramen of –deuren. Daarnaast fabriceert het ook buitenschrijnwerk voor zelfstandige schrijnwerkers die hun klanten een aluminiumoplossing willen aanbieden. Dat marktaandeel is goed voor 20 tot 25% van de omzet van het bedrijf. J. Van De Putte & Zonen maakt van kwaliteit een erezaak. Om die na te streven investeerde de constructeur in een nieuwe volautomatische zaagen freeslijn. Na de ingebruikname van de machine volgt nog een praktische reorganisatie van het atelier. Zo wil het bedrijf een nog hogere kwaliteit en efficiëntere interne werking bereiken. Dat zijn de sleutels naar een verdere groei.

Ecologisch karakter Bart en Jeroen Van De Putte vroegen hun broer Willem niet alleen een mooi gebouw te ontwerpen, het moest ook ecologisch zijn. “Dat vertaalt zich onder meer in het extensief groendak op het kantoorgebouw. Samen met de extra regenwaterputten zorgt dat ervoor dat het regenwater dat

”Blikvanger in de uitkragende passerelle is een ruim 85m²

op onze gebouwen neerslaat vertraagd wordt afgevoerd

grote wand in Building Integrated Photovoltaics (BIPV), het

naar de riolering. Verder streven we naar een laag

fotovoltaïsche zonnesysteem van Sapa Building System

energieverbruik door een goede isolatiewaarde. In het dak

waarbij de pv-cellen in het glas geïntegreerd zijn. “We zagen

werd een PUR-pakket met een dikte van 15cm verwerkt.

verschillende redenen om voor dit systeem te kiezen,”

Waar mogelijk hebben we drievoudige beglazing met een

motiveert Jeroen Van De Putte. “In de eerste plaats is

zonwerende functie gebruikt. De glasbladen zijn overigens

het een visitekaartje voor ons. Daarnaast vonden we het

van elkaar gescheiden met een inox afstandshouder, wat

concept esthetisch ook wel sterk. Van buitenaf gezien krijg

de warmteverliezen hier sterk beperkt. Voor de beglazing

je een vlakkenspel in de gevel en intern is er een speels

in de zuidgerichte inkomzone hebben we voor een ZTA

schaduweffect in de passerelle. Verder staan we zelf in voor

van 28% gekozen.” Vanzelfsprekend volgden ook de

een deel van onze energiebehoefte. In 2011 produceerde

gebruikte profielsystemen de energiezuinige trend. Voor de

het BIPV-systeem zo’n 8.000 kilowatt elektriciteit. Tot slot

gordijngevel paste de constructeur de Elegance 52 SI toe,

was het voor ons een leerrijke ervaring. We hebben hier

de opengaande raamdelen werden zelfs in de

de nodige kennis kunnen opdoen om het systeem later bij

Avantis 70 SHI profielen uitgevoerd. “Die maatregelen laten

toegang tot het kantoor van de atelierverantwoordelijke

klanten toe te passen.”

toe het gebouw te verwarmen en te koelen met een

en op de verdieping naar de showroom en via een

Dat leertraject moest de constructeur niet alleen afleggen.

lucht-luchtwarmtepomp met een beperkt vermogen.

serverlokaal. Aan de noordzijde bracht architect Willem Van De Putte – broer van de bedrijfsleiders – een multifunctionele refter onder. Jeroen Van De Putte daarover: Ze dient als lunchruimte voor het personeel, maar kan even goed gebruikt worden voor een vergadering of voor een informeel samenzijn met het personeel op vrijdagavonden.” Een atrium scheidt de refter van de kantoren. Op mooie dagen kan het personeel hier tijdens de pauzes rustig buiten vertoeven.

Energieproducerende wandelgang De nieuwe inkomzone biedt op het gelijkvloerse niveau

passerelle naar de kantoorruimte. Die passerelle zweeft als

de constructie in staat zijn de uitkraging voor de passerelle

Sapa Building System zorgde voor de nodige begeleiding.

Leuk detail: ook de automatische schuifdeuren produceerde

het ware tussen de inkom en de kantoren.

te dragen. In overleg met de ingenieur stabiliteit Fraeye &

“We hebben een eigen projectcel die het studiewerk voor de

en plaatste J. Van De Putte & Zonen zelf. “Dergelijke deuren

Ontwerper Willem Van De Putte licht de nieuwbouwstructuur

Partners hebben we dan gekozen voor een systeem met

plaatsing van dit BIPV-systeem verzorgt.

moeten vandaag altijd in dubbel veiligheidsglas worden

toe: “De uitbreiding is gerealiseerd in een staalstructuur. Een

vakwerkliggers. Dankzij die keuze hebben we maar één

Dat gaat van het becijferen van de efficiëntie, de kostprijs

uitgevoerd. Dat noodzaakt het gebruik van profielen.

belangrijk uitgangspunt was de vrije ruimte in het werfatelier

kolom in de ruimte moeten plaatsen. De overige kolommen

en de terugverdientijd van het systeem tot het technische

We kunnen dergelijke deuren probleemloos maken

zo optimaal mogelijk te houden om voldoende stapelruimte

hebben we vrij strategisch langs de wanden kunnen

luik waarin we onder meer de details uittekenen voor de

met de profielen van Sapa. De leverancier van de

te hebben en vlot te kunnen werken. Dat betekent dat het

verdelen. Afhankelijk van de ruimtes en hun functie, hebben

bekabeling in de gordijngevel. Sapa Building System levert

motor moet dan enkel nog zorgen voor het technische

aantal kolommen beperkt moest blijven. Bovendien moest

we beslist de vakwerkliggers wel of niet in het zicht te laten.

overigens het totaalpakket aan de constructeur.

gedeelte,” besluit Jeroen Van De Putte.

92 Konstruktief NL.indb 92-93

93 19/10/12 13:12

Tekst: Stavie Deroc Fotografie: Dries Van den Brande ARCHITECTUUR

Creatieve ziel Architectenkantoor Anne-Marie Thayse “Wat is er nog opwindender dan stilletjesaan de

Van scholen tot sociale woningbouw

vrucht van je verbeeldingskracht te zien groeien op

Vanaf het begin van haar carrière, ontpopt Anne-Marie

een wit blad? “, vraagt de Jurbeekse architect zich af.

Thayse zich al snel tot een geëngageerde ambtenaar. “Ik was

Uiteenlopende beperkingen en verplichtingen vormen

gespecialiseerd in scholen. Mijn eerste project was al direct

dikwijls een nog grotere uitdaging en motivatie in dit beroep.

zeer omvangrijk, met een budget van 60 miljoen Belgische

“Vertrekken van een naakt terrein en een gebouw van A

frank. Het ging om een school voor bijzonder onderwijs, met

tot Z ontwerpen is niet altijd gemakkelijker dan te moeten

5 specifieke zones, een zwembad, een sporthal, …

beantwoorden aan allerlei verplichtingen. Deze beperkingen

“Kwestie dus van snel in de stijgbeugels te staan.”

en regeltjes kunnen immers zeer uitdagend zijn.” Totale

Het bouwen van zulke projecten is passionerend,

vrijheid of strikte regels, Anne-Marie Thayse past zich aan elk

want de architect houdt zich werkelijk met alles bezig: van

afzonderlijk dossier aan, met hetzelfde enthousiasme. “Het

de ruwbouw tot de kleinste details, zoals het uitzicht van

is een boeiend beroep, niet enkel door de samenwerking

de radiators of de deurklinken, de kleur van de verlichting,

met zoveel verschillende mensen, maar ook puur door

enz. Tussen haar belangrijkste werven, valt ons oog ook

het ontwerpen zelf en de unieke situaties waarmee we

op de basisschool van Rance, gelegen in een voormalige

geconfronteerd worden.”

spoorlijnbedding. “Dit was geen evidente opdracht. Hier

Maar, deze discipline wordt niet gespaard van moeilijkheden.

hebben we onder moeilijke omstandigheden moeten werken,

“De EPB-normen evolueren voortdurend. De opzet vandaag

want het terrein was erg smal. De school werd een lang

is gebouwen te realiseren die op energetisch vlak beter

gebouw met twee verdiepingen dat we zo gunstig mogelijk

scoren dan de huidig voorgeschreven reglementen en zo

op de beschikbare oppervlakte georiënteerd hebben.”

het verbruik van primaire energie te doen dalen. De sector

In 1989 verwerft de architect de opdracht tot het ontwerpen

is onafgebroken in beweging. Het opkomen van nieuwe

van een infrastructuur met zwembad en bowling (12 banen)

beroepen, zoals de veiligheidscoördinator bijvoorbeeld,

in het hart van de stad Bergen op de voormalige site van

zetten vele architecten -waaronder ook ikzelf- aan om zich te

het zwembad ‘le Lido’. Aansluitend specialiseert Thayse

heroriënteren. Maar de twee beroepen staan soms wel met

zich in de creatie van snookercentra en realiseert ze nog

elkaar in conflict. De architect wil bijvoorbeeld dat de werf

verschillende scholen, banken, appartementen en privé-

snel vooruitgaat, de coördinator uit veiligheidsoverwegingen

woningen zowel nieuw- als vernieuwbouw.

eerder dat alles rustig verloopt.” En dan wordt er nog niet over de crisis gesproken... “Zelfstandige architecten moeten

Anne-Marie Thayse is zelfstandig architect sinds 1981. Na te zijn

jongleren met de conjunctuur om te overleven. En we weten

gestart als ambtenaar, is ze na enige tijd van koers veranderd en

niet wat morgen op ons toekomt….”

heeft ze haar eigen kantoor opgestart. Vandaag brengt de creatieve passie haar dagelijks in aanraking met de moeilijkheden die dit meeslepende beroep met zich meebrengt…

94 Konstruktief NL.indb 94-95

95 19/10/12 13:12

Tekst: Stavie Deroc Fotografie: Dries Van den Brande ARCHITECTUUR

Creatieve ziel Architectenkantoor Anne-Marie Thayse “Wat is er nog opwindender dan stilletjesaan de

Van scholen tot sociale woningbouw

vrucht van je verbeeldingskracht te zien groeien op

Vanaf het begin van haar carrière, ontpopt Anne-Marie

een wit blad? “, vraagt de Jurbeekse architect zich af.

Thayse zich al snel tot een geëngageerde ambtenaar. “Ik was

Uiteenlopende beperkingen en verplichtingen vormen

gespecialiseerd in scholen. Mijn eerste project was al direct

dikwijls een nog grotere uitdaging en motivatie in dit beroep.

zeer omvangrijk, met een budget van 60 miljoen Belgische

“Vertrekken van een naakt terrein en een gebouw van A

frank. Het ging om een school voor bijzonder onderwijs, met

tot Z ontwerpen is niet altijd gemakkelijker dan te moeten

5 specifieke zones, een zwembad, een sporthal, …

beantwoorden aan allerlei verplichtingen. Deze beperkingen

“Kwestie dus van snel in de stijgbeugels te staan.”

en regeltjes kunnen immers zeer uitdagend zijn.” Totale

Het bouwen van zulke projecten is passionerend,

vrijheid of strikte regels, Anne-Marie Thayse past zich aan elk

want de architect houdt zich werkelijk met alles bezig: van

afzonderlijk dossier aan, met hetzelfde enthousiasme. “Het

de ruwbouw tot de kleinste details, zoals het uitzicht van

is een boeiend beroep, niet enkel door de samenwerking

de radiators of de deurklinken, de kleur van de verlichting,

met zoveel verschillende mensen, maar ook puur door

enz. Tussen haar belangrijkste werven, valt ons oog ook

het ontwerpen zelf en de unieke situaties waarmee we

op de basisschool van Rance, gelegen in een voormalige

geconfronteerd worden.”

spoorlijnbedding. “Dit was geen evidente opdracht. Hier

Maar, deze discipline wordt niet gespaard van moeilijkheden.

hebben we onder moeilijke omstandigheden moeten werken,

“De EPB-normen evolueren voortdurend. De opzet vandaag

want het terrein was erg smal. De school werd een lang

is gebouwen te realiseren die op energetisch vlak beter

gebouw met twee verdiepingen dat we zo gunstig mogelijk

scoren dan de huidig voorgeschreven reglementen en zo

op de beschikbare oppervlakte georiënteerd hebben.”

het verbruik van primaire energie te doen dalen. De sector

In 1989 verwerft de architect de opdracht tot het ontwerpen

is onafgebroken in beweging. Het opkomen van nieuwe

van een infrastructuur met zwembad en bowling (12 banen)

beroepen, zoals de veiligheidscoördinator bijvoorbeeld,

in het hart van de stad Bergen op de voormalige site van

zetten vele architecten -waaronder ook ikzelf- aan om zich te

het zwembad ‘le Lido’. Aansluitend specialiseert Thayse

heroriënteren. Maar de twee beroepen staan soms wel met

zich in de creatie van snookercentra en realiseert ze nog

elkaar in conflict. De architect wil bijvoorbeeld dat de werf

verschillende scholen, banken, appartementen en privé-

snel vooruitgaat, de coördinator uit veiligheidsoverwegingen

woningen zowel nieuw- als vernieuwbouw.

eerder dat alles rustig verloopt.” En dan wordt er nog niet over de crisis gesproken... “Zelfstandige architecten moeten

Anne-Marie Thayse is zelfstandig architect sinds 1981. Na te zijn

jongleren met de conjunctuur om te overleven. En we weten

gestart als ambtenaar, is ze na enige tijd van koers veranderd en

niet wat morgen op ons toekomt….”

heeft ze haar eigen kantoor opgestart. Vandaag brengt de creatieve passie haar dagelijks in aanraking met de moeilijkheden die dit meeslepende beroep met zich meebrengt…

94 Konstruktief NL.indb 94-95

95 19/10/12 13:12

Ytong stelt gerust

Creativiteit de vrije loop laten…

Dit project was voor de architect de gelegenheid om voor

Anne-Marie Thayse beheert haar projecten liefst volledig,

de eerste keer te werken met Ytong. “Ik moet eerlijk zeggen

tot en met de inrichting. “Dit heb ik voor een stuk met

dat ik me vroeger wantrouwig opgesteld heb tegenover

de realisatie van de schoolinstellingen, banken en de

Ytong, omdat ik de gewoonte had met snelbouw en isolatie

gebouwen voor l’HORECA kunnen beleven. Voor deze

te werken... maar de EPB-eisen hebben me gedwongen

laatste, heb ik zo de gelegenheid gehad de bar te

om me in het product te verdiepen. En inderdaad, met

ontwerpen, de verlichting en de meubels te kiezen, …

cellenbeton blokken zijn koudebruggen geen probleem

Bij gezinswoningen is dit zeldzaam. Ik zie zelfs dat private

meer. De Ytong blokken zijn vol, dragend en isolerend. Er is

bouwheren uit kostenoverweging steeds meer een deel van

geen onderbreking meer in de isolatie van de buitenmuur,

de binnenafwerking op zich nemen.” Het is daardoor dat de

iets wat bij spouwisolatie dikwijls voorkomt. De muren

architect vandaag nog de droom koestert om ooit een grote

beantwoorden aan de EPB-eisen en lossen de meerderheid

moderne woning te mogen ontwerpen van kelder tot dak en

van de bouwknopen op. Algemeen moet ik zeggen dat

van buiten tot binnen…

Ytong me op alle vlakken positief heeft verrast!”

Een project in harmonie met zijn omgeving In 2010, heeft de architect in de gemeente Ecaussinnes een klein sociaal project met 5 wooneenheden ontwikkeld. “ De langwerpige constructie in hedendaagse stijl wordt vooraan geflankeerd door parkeerplaatsen en achteraan door een groene zone.  Rekening houdend met de naburige bestaande villa’s, telt het gebouw slechts 1 verdieping.” De uitdaging was: het ‘sociale’ karakter van het project

De 5 wooneenheden van 55 m² bieden een open leefruimte met geïntegreerde keuken. Deze indeling geeft een gevoel van ruimtelijkheid ondanks de beperkte oppervlakte. Zij bevordert tevens de luchtcirculatie. “ De uitdaging van dit soort projecten is om aangename leefruimtes te ontwerpen op kleine oppervlaktes en met een beperkt budget. Een budget dat binnenkort toch zal moeten verhogen omdat de EPB-eisen nog strenger worden teneinde het verbruik van primaire energie te verminderen. Performantere en dus duurdere oplossingen dringen zich dan op.”

Ytong heeft alles om te verleiden: gemakkelijk in gebruik, eenvoudig van leidingsleuven te voorzien, warm om aan te raken. Voortaan twijfelt Anne-Marie Thayse niet meer om het materiaal voor haar projecten in te zetten. “De Ytong-blokken hebben me ook gerustgesteld naar te toekomst toe. Want inderdaad, hoe ziet klassieke isolatie er over 50 jaar uit? De Ytong-blokken echter bezitten dan nog steeds dezelfde eigenschappen. En dat is echt geruststellend!”

uitgommen. “Dit is niet identificeerbaar, niet door het architecturaal ontwerp of door besparingen op kwaliteit.”

■■ Architectenkantoor

Met het oog op de geldende EPB-eisen werden immers

Anne-Marie Thayse Rue des Prés 42 7050 Masnuy-Saint-Jean T. +32 65 22 57 20 F. +32 65 22 57 20 [email protected]

voldoende performante materialen ingezet, zodat eventuele kwalitatieve ongelijkheden ten opzichte van ‘gewone’ huisvesting erg verzwakt zijn.

Warmte op maat De zuidelijk georiënteerde sociale woningen liggen een 10-tal meter van de straat af. De leefruimtes baden in het licht en warmte door grote raampartijen. “Om oververhitting en te scherpe zonnestralen te blokkeren, loopt het dak verder door en zijn er terrassen die het gelijkvloers de nodige schaduw verlenen. Door deze voorzieningen dringt het zonlicht in de zomer niet tot in de leefruimtes door. In de winter echter verwarmt de laagstaande zon de woningen maximaal.” Het ontwerp ontmoette slechts één beperking vanuit de gemeentelijke voorschriften. “Oorspronkelijk had ik voor het hoekpand – een duplex appartement- het dak in de andere richting getekend, loodrecht op het lange stuk dak. De gemeente eiste echter dat de daken van de 5 loten parallel zouden lopen. “

96 Konstruktief NL.indb 96-97

97 19/10/12 13:12

Ytong stelt gerust

Creativiteit de vrije loop laten…

Dit project was voor de architect de gelegenheid om voor

Anne-Marie Thayse beheert haar projecten liefst volledig,

de eerste keer te werken met Ytong. “Ik moet eerlijk zeggen

tot en met de inrichting. “Dit heb ik voor een stuk met

dat ik me vroeger wantrouwig opgesteld heb tegenover

de realisatie van de schoolinstellingen, banken en de

Ytong, omdat ik de gewoonte had met snelbouw en isolatie

gebouwen voor l’HORECA kunnen beleven. Voor deze

te werken... maar de EPB-eisen hebben me gedwongen

laatste, heb ik zo de gelegenheid gehad de bar te

om me in het product te verdiepen. En inderdaad, met

ontwerpen, de verlichting en de meubels te kiezen, …

cellenbeton blokken zijn koudebruggen geen probleem

Bij gezinswoningen is dit zeldzaam. Ik zie zelfs dat private

meer. De Ytong blokken zijn vol, dragend en isolerend. Er is

bouwheren uit kostenoverweging steeds meer een deel van

geen onderbreking meer in de isolatie van de buitenmuur,

de binnenafwerking op zich nemen.” Het is daardoor dat de

iets wat bij spouwisolatie dikwijls voorkomt. De muren

architect vandaag nog de droom koestert om ooit een grote

beantwoorden aan de EPB-eisen en lossen de meerderheid

moderne woning te mogen ontwerpen van kelder tot dak en

van de bouwknopen op. Algemeen moet ik zeggen dat

van buiten tot binnen…

Ytong me op alle vlakken positief heeft verrast!”

Een project in harmonie met zijn omgeving In 2010, heeft de architect in de gemeente Ecaussinnes een klein sociaal project met 5 wooneenheden ontwikkeld. “ De langwerpige constructie in hedendaagse stijl wordt vooraan geflankeerd door parkeerplaatsen en achteraan door een groene zone.  Rekening houdend met de naburige bestaande villa’s, telt het gebouw slechts 1 verdieping.” De uitdaging was: het ‘sociale’ karakter van het project

De 5 wooneenheden van 55 m² bieden een open leefruimte met geïntegreerde keuken. Deze indeling geeft een gevoel van ruimtelijkheid ondanks de beperkte oppervlakte. Zij bevordert tevens de luchtcirculatie. “ De uitdaging van dit soort projecten is om aangename leefruimtes te ontwerpen op kleine oppervlaktes en met een beperkt budget. Een budget dat binnenkort toch zal moeten verhogen omdat de EPB-eisen nog strenger worden teneinde het verbruik van primaire energie te verminderen. Performantere en dus duurdere oplossingen dringen zich dan op.”

Ytong heeft alles om te verleiden: gemakkelijk in gebruik, eenvoudig van leidingsleuven te voorzien, warm om aan te raken. Voortaan twijfelt Anne-Marie Thayse niet meer om het materiaal voor haar projecten in te zetten. “De Ytong-blokken hebben me ook gerustgesteld naar te toekomst toe. Want inderdaad, hoe ziet klassieke isolatie er over 50 jaar uit? De Ytong-blokken echter bezitten dan nog steeds dezelfde eigenschappen. En dat is echt geruststellend!”

uitgommen. “Dit is niet identificeerbaar, niet door het architecturaal ontwerp of door besparingen op kwaliteit.”

■■ Architectenkantoor

Met het oog op de geldende EPB-eisen werden immers

Anne-Marie Thayse Rue des Prés 42 7050 Masnuy-Saint-Jean T. +32 65 22 57 20 F. +32 65 22 57 20 [email protected]

voldoende performante materialen ingezet, zodat eventuele kwalitatieve ongelijkheden ten opzichte van ‘gewone’ huisvesting erg verzwakt zijn.

Warmte op maat De zuidelijk georiënteerde sociale woningen liggen een 10-tal meter van de straat af. De leefruimtes baden in het licht en warmte door grote raampartijen. “Om oververhitting en te scherpe zonnestralen te blokkeren, loopt het dak verder door en zijn er terrassen die het gelijkvloers de nodige schaduw verlenen. Door deze voorzieningen dringt het zonlicht in de zomer niet tot in de leefruimtes door. In de winter echter verwarmt de laagstaande zon de woningen maximaal.” Het ontwerp ontmoette slechts één beperking vanuit de gemeentelijke voorschriften. “Oorspronkelijk had ik voor het hoekpand – een duplex appartement- het dak in de andere richting getekend, loodrecht op het lange stuk dak. De gemeente eiste echter dat de daken van de 5 loten parallel zouden lopen. “

96 Konstruktief NL.indb 96-97

97 19/10/12 13:12

constructie

Bouwen op vertrouwen… Tekst: Stavie Deroc

Matexi Namen & Henegouwen

Voor dit appartementsgebouw in Bergen

Na gedurende drieënhalf jaar ervaring te hebben opgedaan

heeft Grégory Marting, werfleider bij

bij een bouwbedrijf gespecialiseerd in eengezinswoningen,

Matexi Namen & Henegouwen, voor het eerst de Silka kalkzandsteenelementen uitgeprobeerd. Een berekend risico met een resultaat dat alle verwachtingen overtreft.

maakte Grégory Marting nu zowat anderhalf jaar geleden de overstap naar Matexi. “Ik kreeg de opportuniteit aangeboden werfleider te worden voor projecten met een grotere omvang. Die uitdaging kon me meteen verleiden”, vertelt hij.

Een eerste omvangrijk project De werfleider kreeg al vlug de verantwoordelijkheid toegewezen voor een woonproject te Maisières, op 3 km van het centrum van Bergen. Het betreft de bouw van 27 appartementen verspreid over 3 bouwlagen, 4 commerciële ruimten op het gelijkvloers, een kelderverdieping en de nodige parkeerfaciliteiten. Een project waar de industrieel ingenieur zich ten volle kon in uitleven. Als jong bediende bij Matexi had hij er alles bij te winnen. “Het grote voordeel bestond erin dat me enkele maanden werden gegund om het dossier grondig te bestuderen. Dat liet me toe de best mogelijke beschikbare middelen te gebruiken” blikt hij terug. “ Ik heb aldus tal van verbeteringen kunnen doorvoeren op het vlak van de akoestiek, de isolatie, de binnenmuren, de verticale doorvoer voor nutsleidingen als water, gas en elektriciteit… en telkens de meest efficiënte oplossing gevonden”.

Een doordachte, maar gedurfde beslissing In een vroeg stadium toonde de werfleider belangstelling voor de kalkzandsteenelementen van Silka. “Ik ben heel wat gebouwen gaan bekijken die in dit bouwmateriaal waren uitgevoerd om er de technische eigenschappen van te doorgronden. Ik moet toegeven dat ik al vlug overtuigd raakte.” Meer was er niet nodig om onze man te laten kiezen voor het avontuur. Een gedurfde beslissing, die nog heel wat gevolgen met zich zou meebrengen. “ Zo hebben we als gevolg van deze keuze de volledige opbouw lichter kunnen maken. De initieel voorziene dubbele dragende opbouw in klassieke bakstenen kon immers vervangen worden door één enkele dragende structuur tussen de gebouwen.” Aan budgettaire zijde bedroegen de kosten voor de ruwbouw 1,5 miljoen euro.

98 Konstruktief NL.indb 98-99

99 19/10/12 13:12

constructie

Bouwen op vertrouwen… Tekst: Stavie Deroc

Matexi Namen & Henegouwen

Voor dit appartementsgebouw in Bergen

Na gedurende drieënhalf jaar ervaring te hebben opgedaan

heeft Grégory Marting, werfleider bij

bij een bouwbedrijf gespecialiseerd in eengezinswoningen,

Matexi Namen & Henegouwen, voor het eerst de Silka kalkzandsteenelementen uitgeprobeerd. Een berekend risico met een resultaat dat alle verwachtingen overtreft.

maakte Grégory Marting nu zowat anderhalf jaar geleden de overstap naar Matexi. “Ik kreeg de opportuniteit aangeboden werfleider te worden voor projecten met een grotere omvang. Die uitdaging kon me meteen verleiden”, vertelt hij.

Een eerste omvangrijk project De werfleider kreeg al vlug de verantwoordelijkheid toegewezen voor een woonproject te Maisières, op 3 km van het centrum van Bergen. Het betreft de bouw van 27 appartementen verspreid over 3 bouwlagen, 4 commerciële ruimten op het gelijkvloers, een kelderverdieping en de nodige parkeerfaciliteiten. Een project waar de industrieel ingenieur zich ten volle kon in uitleven. Als jong bediende bij Matexi had hij er alles bij te winnen. “Het grote voordeel bestond erin dat me enkele maanden werden gegund om het dossier grondig te bestuderen. Dat liet me toe de best mogelijke beschikbare middelen te gebruiken” blikt hij terug. “ Ik heb aldus tal van verbeteringen kunnen doorvoeren op het vlak van de akoestiek, de isolatie, de binnenmuren, de verticale doorvoer voor nutsleidingen als water, gas en elektriciteit… en telkens de meest efficiënte oplossing gevonden”.

Een doordachte, maar gedurfde beslissing In een vroeg stadium toonde de werfleider belangstelling voor de kalkzandsteenelementen van Silka. “Ik ben heel wat gebouwen gaan bekijken die in dit bouwmateriaal waren uitgevoerd om er de technische eigenschappen van te doorgronden. Ik moet toegeven dat ik al vlug overtuigd raakte.” Meer was er niet nodig om onze man te laten kiezen voor het avontuur. Een gedurfde beslissing, die nog heel wat gevolgen met zich zou meebrengen. “ Zo hebben we als gevolg van deze keuze de volledige opbouw lichter kunnen maken. De initieel voorziene dubbele dragende opbouw in klassieke bakstenen kon immers vervangen worden door één enkele dragende structuur tussen de gebouwen.” Aan budgettaire zijde bedroegen de kosten voor de ruwbouw 1,5 miljoen euro.

98 Konstruktief NL.indb 98-99

99 19/10/12 13:12

Tijd is geld

Een oplossing ‘sleutel-op-de-deur’

Tussen de vele voordelen van dit materiaal springt de snelle

Het enige nadeel van vernieuwende materialen kan

verwerking er zeer nadrukkelijk uit. “Dankzij de toepassing

schuilen in een tekort aan vorming bij de verwerkers…

van de Silka-elementen hebben we de ruwbouw in

In dit geval heeft Xella, het bedrijf dat de Silka-elementen

slechts drie maanden kunnen voltooien, terwijl dat met een

produceert en verdeelt, zelf de oplossing aangedragen.

traditionele bouwwijze zeker zes maanden zou hebben

Ze hebben de werfleider de weg gewezen naar een

geduurd”, klinkt het enthousiast bij Grégory Marting.

algemeen aannemersbedrijf dat goed vertrouwd is met

Hoewel er wel eens met de vinger wordt gewezen naar de

deze bouwtechniek: CSF. Dat alles met een win-win

Groene gedachte

prijs van de elementen, blijkt deze in de totaliteit beschouwd

situatie voor ogen. Xella had er immers alle belang bij dat

Naast de uitstekende isolatiewaarde (K-waarde = 29)

zeer competitief. “Dat is juist het gevolg van de snelle

haar nieuwe klant tevreden zou zijn, temeer daar deze pas

toont het project op meerdere vlakken ‘groene’ aspecten.

verwerking en de geboden kwaliteit, een garantie voor

was aangeworven bij Matexi en zich wou bewijzen met

“We zullen een beschermde plantenzone op een dunne

langetermijntevredenheid. Vergeten we evenmin de

een optimaal gebouw. Aannemersbedrijf CSF van haar

zandlaag opnieuw aanplanten zoals ze er voor de werken

afwezigheid van afval op de werf, wat anders kosten met

kant streeft sinds de oprichting onafgebroken naar een

op het terrein uitzag. Het groen zal verweven zitten tussen

zich meebrengt voor de afvoer, alsook het kunnen volstaan

verbetering van de kwaliteit/prijsverhouding in het belang

de buitenparkeerplaatsen en de circulatiezones. Het initiatief

met een dunne en veel voordeliger pleisterlaag t.o.v.

van een maximale klantentrouw. Daarom maken ze er een

stond ingeschreven in het milieurapport en we houden

klassiek stukadoorswerk.”

erezaak van om het juiste product op de juiste plaats en

eraan dit ook te respecteren.”

De snelle voortgang van de werf met Silka-elementen

door de juiste persoon te laten plaatsen. Aldus ontspint zich

Voor de verwarming van het gebouw viel de keuze op

is ook het gevolg van de vooraf precies uitgetekende

op de werf een driehoeksverhouding van vertrouwen tussen

gascondensatieketels. Een ventilatiesysteem zorgt voor

wanden. “Omdat alle elementen genummerd zijn, is het

de drie hoofdrolspelers.

toevoer van frisse lucht in de appartementen. “We hebben

De materiaaleigenschappen van Silka zijn doorslaggevend gebleken: de snelle uitvoering, de uitstekende thermische inertie, de hoge akoestische isolatie, het milieuvriendelijke karakter (samengesteld uit 90% zand, 7% kalk en 3% water)”.

eenvoudig om eventuele fouten vooraf vast te stelen, nog

gekozen voor een enkelvoudig systeem i.p.v. een systeem

voor levering op de werf. Dat laat toe om snel en gepast te

D, omdat de leidingen van dit laatste teveel plaats opeisen

reageren op moeilijkheden.”

in de wooneenheden.” Er zijn drie opvangtanks voor regenwater, die elk 20.000 l aankunnen en als buffer dienst

■■ Matexi Namen & Henegouwen

Het appartementsgebouw in Maisières toont gewild een in de breedte uitgetrokken volume. “Deze configuratie biedt meer levenskwaliteit. Algemeen gesproken kan je stellen dat we de eigenschappen van een huis bewaren maar dan wel met de voordelen van een appartement”, stelt Grégory Marting vast. “Nog meer voordelen bieden de vier liften, de terrassen waarover elke woning beschikt, de luchtige binnenopvatting met slechts twee appartementen per overloop.” Momenteel zijn meer dan de helft van de appartementen al verkocht. De prijzen zonder kosten variëren van 163.000 euro voor 75m², over 183.000 euro voor 90m² tot 212.000 euro voor 115m².

100 Konstruktief NL.indb 100-101

Chaussée de Louvain 379 5004 Bouge T. +32 81 20 70 90 www.matexi.be

doen bij hevige regenval. “Zo raken de riolen niet overbelast en blijven de buren gespaard.”

101 19/10/12 13:12

Tijd is geld

Een oplossing ‘sleutel-op-de-deur’

Tussen de vele voordelen van dit materiaal springt de snelle

Het enige nadeel van vernieuwende materialen kan

verwerking er zeer nadrukkelijk uit. “Dankzij de toepassing

schuilen in een tekort aan vorming bij de verwerkers…

van de Silka-elementen hebben we de ruwbouw in

In dit geval heeft Xella, het bedrijf dat de Silka-elementen

slechts drie maanden kunnen voltooien, terwijl dat met een

produceert en verdeelt, zelf de oplossing aangedragen.

traditionele bouwwijze zeker zes maanden zou hebben

Ze hebben de werfleider de weg gewezen naar een

geduurd”, klinkt het enthousiast bij Grégory Marting.

algemeen aannemersbedrijf dat goed vertrouwd is met

Hoewel er wel eens met de vinger wordt gewezen naar de

deze bouwtechniek: CSF. Dat alles met een win-win

Groene gedachte

prijs van de elementen, blijkt deze in de totaliteit beschouwd

situatie voor ogen. Xella had er immers alle belang bij dat

Naast de uitstekende isolatiewaarde (K-waarde = 29)

zeer competitief. “Dat is juist het gevolg van de snelle

haar nieuwe klant tevreden zou zijn, temeer daar deze pas

toont het project op meerdere vlakken ‘groene’ aspecten.

verwerking en de geboden kwaliteit, een garantie voor

was aangeworven bij Matexi en zich wou bewijzen met

“We zullen een beschermde plantenzone op een dunne

langetermijntevredenheid. Vergeten we evenmin de

een optimaal gebouw. Aannemersbedrijf CSF van haar

zandlaag opnieuw aanplanten zoals ze er voor de werken

afwezigheid van afval op de werf, wat anders kosten met

kant streeft sinds de oprichting onafgebroken naar een

op het terrein uitzag. Het groen zal verweven zitten tussen

zich meebrengt voor de afvoer, alsook het kunnen volstaan

verbetering van de kwaliteit/prijsverhouding in het belang

de buitenparkeerplaatsen en de circulatiezones. Het initiatief

met een dunne en veel voordeliger pleisterlaag t.o.v.

van een maximale klantentrouw. Daarom maken ze er een

stond ingeschreven in het milieurapport en we houden

klassiek stukadoorswerk.”

erezaak van om het juiste product op de juiste plaats en

eraan dit ook te respecteren.”

De snelle voortgang van de werf met Silka-elementen

door de juiste persoon te laten plaatsen. Aldus ontspint zich

Voor de verwarming van het gebouw viel de keuze op

is ook het gevolg van de vooraf precies uitgetekende

op de werf een driehoeksverhouding van vertrouwen tussen

gascondensatieketels. Een ventilatiesysteem zorgt voor

wanden. “Omdat alle elementen genummerd zijn, is het

de drie hoofdrolspelers.

toevoer van frisse lucht in de appartementen. “We hebben

De materiaaleigenschappen van Silka zijn doorslaggevend gebleken: de snelle uitvoering, de uitstekende thermische inertie, de hoge akoestische isolatie, het milieuvriendelijke karakter (samengesteld uit 90% zand, 7% kalk en 3% water)”.

eenvoudig om eventuele fouten vooraf vast te stelen, nog

gekozen voor een enkelvoudig systeem i.p.v. een systeem

voor levering op de werf. Dat laat toe om snel en gepast te

D, omdat de leidingen van dit laatste teveel plaats opeisen

reageren op moeilijkheden.”

in de wooneenheden.” Er zijn drie opvangtanks voor regenwater, die elk 20.000 l aankunnen en als buffer dienst

■■ Matexi Namen & Henegouwen

Het appartementsgebouw in Maisières toont gewild een in de breedte uitgetrokken volume. “Deze configuratie biedt meer levenskwaliteit. Algemeen gesproken kan je stellen dat we de eigenschappen van een huis bewaren maar dan wel met de voordelen van een appartement”, stelt Grégory Marting vast. “Nog meer voordelen bieden de vier liften, de terrassen waarover elke woning beschikt, de luchtige binnenopvatting met slechts twee appartementen per overloop.” Momenteel zijn meer dan de helft van de appartementen al verkocht. De prijzen zonder kosten variëren van 163.000 euro voor 75m², over 183.000 euro voor 90m² tot 212.000 euro voor 115m².

100 Konstruktief NL.indb 100-101

Chaussée de Louvain 379 5004 Bouge T. +32 81 20 70 90 www.matexi.be

doen bij hevige regenval. “Zo raken de riolen niet overbelast en blijven de buren gespaard.”

101 19/10/12 13:12

Tekst: Chloé Martin Fotografie: Hans Couckuyt ARCHITECTUUR

De passie voor hoogwaardig vakwerk Mauro Giallombardo

Prestige Immobilier

Wij begeleiden het bedrijf in zijn groeistrategie. Wij zijn dan

de normen die gelden voor heel exclusieve appartementen

ook echte partners.

en luxueuze woningen.”

Het Institut Mobilier Européen s.a. speelt, net als Bois Fleuri

Onder leiding van bouwbedrijf Aluzare zullen in de lente

s.a. en Irpa Immobilière, heel goed in op de behoeften en

van volgend jaar in de Bel Air-wijk, de meest begeerde wijk

de verwachtingen van zijn klanten. Zij moedigen iedereen

van Luxemburg, drie mooie en majestueuze villa’s en een

dan ook aan om zijn potentieel te benutten, om zich te

residentie met 4 appartementen worden opgetrokken. “Al die

ontplooien en om een project concreet vorm te geven.

uitzonderlijke bouwwerken zijn gebaseerd op onberispelijke

“Het is onze ambitie om een crisisbestendig, verrassend,

prestaties en zijn bedoeld voor een internationale clientèle

innoverend product aan te bieden”, beweert hij. “Wij bieden

die wil kunnen beschikken over hetzelfde niveau diensten,

huizen en appartementen aan die aanzetten tot dromen en

uitrustingen en comfort waaraan ze gewend is in de grote

een kans bieden om te ontsnappen uit de dagelijkse sleur.”

hoofdsteden en in het land van herkomst.”

Prestige Immobilier werd in 2000 door Mauro

Prestige Immobilier is een exclusief en internationaal actief

Echte luxe schuilt volgens Mauro Giallombardo “niet in

Mauro Giallombardo is met het bedrijf MG Hotels ook

Giallombardo opgericht. Na een razendsnelle

vastgoedkantoor dat werkt volgens het Angelsaksische

excessen, maar integendeel in soberheid. Echte luxe is

succesvol actief in de hotelsector. Het bestaande aanbod

concept van ‘Global Service’. Het verkoopt, verhuurt,

onverenigbaar met buitensporigheid en kunstmatigheid of

appartementhotels (The Résidence en Beau Séjour) werd

beheert en richt indien nodig heel exclusief en uitzonderlijk

ceremonie. Daar ben ik altijd van overtuigd geweest. Dat is

vorige maand nog uitgebreid met een derde (de Four Stars).

vastgoed in voor een behoedzame Luxemburgse en meer

de reden waarom we op basis van onze ervaring uiteindelijk

Volgend jaar zullen in het stadscentrum nog twee andere

het hoofdkantoor gevestigd op 56 avenue

bepaald Europese clientèle.

de essentie overhouden. Een vorm van discrete elegantie

appartementhotels met 5 sterren worden afgewerkt: de

du X septembre en werd een tweede filiaal

Twee jaar geleden nam zijn dochter Valeria Giallombardo

die de klanten tijdens hun bezoeken al duidelijk aanvoelen.”

Guillaume Suites en de Relais Louvigny.

de leiding over als nieuwe directrice van het agentschap.

“Wij willen allemaal samenwerken, maar toch niet op elkaar

Mauro Giallombardo bevestigde ten slotte ook de

Op die manier kon Mauro Giallombardo zich nog meer

lijken”, aldus Mauro Giallombardo. Verschil is immers een

geruchten: De ondernemer is inderdaad van plan om binnen

concentreren op de bouw van nieuwe gebouwen of mooie

onmisbare noodzaak – op alle vlakken. Dat verschil bepaalt

de komende twee jaar twee restaurants voor de authentieke

verbouwingen van herenhuizen.

de waarde van wezens, gedachten of voorwerpen. Als we

Italiaanse gastronomie te openen, met gerenommeerde

allemaal op elkaar willen lijken, verliezen we onze kracht en

producten afkomstig uit de verschillende regio’s van het

Soberheid is... luxe

onze rijkdom. Creativiteit en genialiteit kunnen zich slechts

Italiaanse schiereiland.

In ieder project dat wordt gerealiseerd door de

ontplooien in een wereld waarin individualiteit en diversiteit

ondernemingen, waarvan Mauro Giallombardo de

worden gerespecteerd.” In de vele ondernemingen die door

afgevaardigde beheerder is, staat maatwerk centraal.

Mauro Giallombardo worden gerund, overheerst duidelijk dat

Men doet daarvoor een beroep op de beste referenties in

streven om anders te zijn.

groei in Parijs en daarna in Firenze is de firma nu ook actief in Luxemburg. Daar werd

geopend op 2 place de France.

iedere sector en hanteert daarbij zelfs strengere normen dan de wensen van een nieuwe Europese clientèle, die

Onberispelijke prestaties

in het Groothertogdom Luxemburg wenst te investeren.

“Uiteraard zou het eenvoudiger en conventioneler zijn om te

Dat is de reden waarom Beaurimmo in het verleden met

lijken op wat al bestaat en waarvoor duidelijke codes werden

Sapa Building System samenwerkte in het kader van

afgesproken. Maar wij gaan liever op ontdekkingstocht naar

een project van luxeappartementen. “Wij volgen onze

zaken die ons verrassen, die ons aan het dromen zetten en

Européen S.A. 2 Place de France 1538 Luxembourg T. +352 26 44 24 1 F. +352 26 44 24 44

overtuigingen”, aldus de ondernemer. “En niet de trends van

die ons verwonderen. Dat is een gedurfde benadering, die

■■ Prestige Immobilier

voorbijgaande aard. Oog voor detail is daarbij even belangrijk

helemaal overeenstemt met onze overtuigingen.

als het globale architectonische concept, waardoor ieder

Zo hebben we onlangs samen met Sapa Building System in

appartement of ieder huis dat door Beaurimmo of het Institut

het stadscentrum een heel exclusieve residentie afgewerkt,

Mobilier Européen wordt gerealiseerd, een absoluut uniek

waarbij we onder meer de Confort 160, de Avantis 75SHI

werk is en perfect aangepast is aan de omgeving en de

en de Elegance 52-gordijngevel hebben gebruikt. Daarmee

wensen van alle bewoners.” Mauro Giallombardo voegt

bereikten we een energieklasse BBB met een Blower Door

er in verband met Prestige Immobilier ook graag aan toe:

Test bij 0,85. We kozen voor dit assortiment producten

“Wij bieden veel meer dan een promotieoplossing.

omdat we daarmee konden beantwoorden aan de eisen die

■■ Institut Mobilier

sarl 56 - 58 avenue du X septembre 2550 Luxembourg T. +352 26 97 70 F. +352 26 97 70 70 E-mail: [email protected]

van kracht zijn in het Groothertogdom Luxemburg, en aan

102 Konstruktief NL.indb 102-103

103 19/10/12 13:12

Tekst: Chloé Martin Fotografie: Hans Couckuyt ARCHITECTUUR

De passie voor hoogwaardig vakwerk Mauro Giallombardo

Prestige Immobilier

Wij begeleiden het bedrijf in zijn groeistrategie. Wij zijn dan

de normen die gelden voor heel exclusieve appartementen

ook echte partners.

en luxueuze woningen.”

Het Institut Mobilier Européen s.a. speelt, net als Bois Fleuri

Onder leiding van bouwbedrijf Aluzare zullen in de lente

s.a. en Irpa Immobilière, heel goed in op de behoeften en

van volgend jaar in de Bel Air-wijk, de meest begeerde wijk

de verwachtingen van zijn klanten. Zij moedigen iedereen

van Luxemburg, drie mooie en majestueuze villa’s en een

dan ook aan om zijn potentieel te benutten, om zich te

residentie met 4 appartementen worden opgetrokken. “Al die

ontplooien en om een project concreet vorm te geven.

uitzonderlijke bouwwerken zijn gebaseerd op onberispelijke

“Het is onze ambitie om een crisisbestendig, verrassend,

prestaties en zijn bedoeld voor een internationale clientèle

innoverend product aan te bieden”, beweert hij. “Wij bieden

die wil kunnen beschikken over hetzelfde niveau diensten,

huizen en appartementen aan die aanzetten tot dromen en

uitrustingen en comfort waaraan ze gewend is in de grote

een kans bieden om te ontsnappen uit de dagelijkse sleur.”

hoofdsteden en in het land van herkomst.”

Prestige Immobilier werd in 2000 door Mauro

Prestige Immobilier is een exclusief en internationaal actief

Echte luxe schuilt volgens Mauro Giallombardo “niet in

Mauro Giallombardo is met het bedrijf MG Hotels ook

Giallombardo opgericht. Na een razendsnelle

vastgoedkantoor dat werkt volgens het Angelsaksische

excessen, maar integendeel in soberheid. Echte luxe is

succesvol actief in de hotelsector. Het bestaande aanbod

concept van ‘Global Service’. Het verkoopt, verhuurt,

onverenigbaar met buitensporigheid en kunstmatigheid of

appartementhotels (The Résidence en Beau Séjour) werd

beheert en richt indien nodig heel exclusief en uitzonderlijk

ceremonie. Daar ben ik altijd van overtuigd geweest. Dat is

vorige maand nog uitgebreid met een derde (de Four Stars).

vastgoed in voor een behoedzame Luxemburgse en meer

de reden waarom we op basis van onze ervaring uiteindelijk

Volgend jaar zullen in het stadscentrum nog twee andere

het hoofdkantoor gevestigd op 56 avenue

bepaald Europese clientèle.

de essentie overhouden. Een vorm van discrete elegantie

appartementhotels met 5 sterren worden afgewerkt: de

du X septembre en werd een tweede filiaal

Twee jaar geleden nam zijn dochter Valeria Giallombardo

die de klanten tijdens hun bezoeken al duidelijk aanvoelen.”

Guillaume Suites en de Relais Louvigny.

de leiding over als nieuwe directrice van het agentschap.

“Wij willen allemaal samenwerken, maar toch niet op elkaar

Mauro Giallombardo bevestigde ten slotte ook de

Op die manier kon Mauro Giallombardo zich nog meer

lijken”, aldus Mauro Giallombardo. Verschil is immers een

geruchten: De ondernemer is inderdaad van plan om binnen

concentreren op de bouw van nieuwe gebouwen of mooie

onmisbare noodzaak – op alle vlakken. Dat verschil bepaalt

de komende twee jaar twee restaurants voor de authentieke

verbouwingen van herenhuizen.

de waarde van wezens, gedachten of voorwerpen. Als we

Italiaanse gastronomie te openen, met gerenommeerde

allemaal op elkaar willen lijken, verliezen we onze kracht en

producten afkomstig uit de verschillende regio’s van het

Soberheid is... luxe

onze rijkdom. Creativiteit en genialiteit kunnen zich slechts

Italiaanse schiereiland.

In ieder project dat wordt gerealiseerd door de

ontplooien in een wereld waarin individualiteit en diversiteit

ondernemingen, waarvan Mauro Giallombardo de

worden gerespecteerd.” In de vele ondernemingen die door

afgevaardigde beheerder is, staat maatwerk centraal.

Mauro Giallombardo worden gerund, overheerst duidelijk dat

Men doet daarvoor een beroep op de beste referenties in

streven om anders te zijn.

groei in Parijs en daarna in Firenze is de firma nu ook actief in Luxemburg. Daar werd

geopend op 2 place de France.

iedere sector en hanteert daarbij zelfs strengere normen dan de wensen van een nieuwe Europese clientèle, die

Onberispelijke prestaties

in het Groothertogdom Luxemburg wenst te investeren.

“Uiteraard zou het eenvoudiger en conventioneler zijn om te

Dat is de reden waarom Beaurimmo in het verleden met

lijken op wat al bestaat en waarvoor duidelijke codes werden

Sapa Building System samenwerkte in het kader van

afgesproken. Maar wij gaan liever op ontdekkingstocht naar

een project van luxeappartementen. “Wij volgen onze

zaken die ons verrassen, die ons aan het dromen zetten en

Européen S.A. 2 Place de France 1538 Luxembourg T. +352 26 44 24 1 F. +352 26 44 24 44

overtuigingen”, aldus de ondernemer. “En niet de trends van

die ons verwonderen. Dat is een gedurfde benadering, die

■■ Prestige Immobilier

voorbijgaande aard. Oog voor detail is daarbij even belangrijk

helemaal overeenstemt met onze overtuigingen.

als het globale architectonische concept, waardoor ieder

Zo hebben we onlangs samen met Sapa Building System in

appartement of ieder huis dat door Beaurimmo of het Institut

het stadscentrum een heel exclusieve residentie afgewerkt,

Mobilier Européen wordt gerealiseerd, een absoluut uniek

waarbij we onder meer de Confort 160, de Avantis 75SHI

werk is en perfect aangepast is aan de omgeving en de

en de Elegance 52-gordijngevel hebben gebruikt. Daarmee

wensen van alle bewoners.” Mauro Giallombardo voegt

bereikten we een energieklasse BBB met een Blower Door

er in verband met Prestige Immobilier ook graag aan toe:

Test bij 0,85. We kozen voor dit assortiment producten

“Wij bieden veel meer dan een promotieoplossing.

omdat we daarmee konden beantwoorden aan de eisen die

■■ Institut Mobilier

sarl 56 - 58 avenue du X septembre 2550 Luxembourg T. +352 26 97 70 F. +352 26 97 70 70 E-mail: [email protected]

van kracht zijn in het Groothertogdom Luxemburg, en aan

102 Konstruktief NL.indb 102-103

103 19/10/12 13:12

Milieuen budgetbewuste architectuur Tekst: Eduard Coddé

constructie

Architect Els Van Looy

Architect Els Van Looy kiest gericht voor particuliere woningbouw met speciale aandacht voor het ecologische aspect maar evenzeer voor de totale gebruiksen werkingskost van de woning, die niet zelden negatief beïnvloed wordt door moderne, verplichte technieken. Door zelf de handen uit de mouwen te steken bij de bouw van de eigen woning kan ze waardevolle praktische bouwervaring verweven met de creativiteit eigen aan haar beroep. Els Van Looy studeerde in 1998 af aan het vermaarde Antwerpse Henry van de Velde Instituut, een zeer bewuste keuze, omdat ze zich niet aangetrokken voelde tot het studentikoze ‘kotleven’. Haar architectuurstudies liet ze voorafgaan door de Kunsthumaniora, een opleiding waar tekenen en creativiteit voorop stonden. Als kind al besliste ze om architect te worden. Na het afstuderen volgde de obligate stage. Bruno Adriaenssens van A3BW-architecten uit Edegem werd haar stagemeester. Het accent lag op particuliere woningbouw. Els Van Looy werkte ook samen met andere architecten, om een bredere ervaring te verzamelen, o.a. met scholenbouw. Als zelfstandige architect greep ze terug naar de specialiteit uit haar eerste stageperiode en richtte zich op de particuliere woningbouw, zowel nieuwbouw als heel wat verbouwingsopdrachten. Ze is actief in een relatief klein, maar zeer dicht gebied van aansluitende gemeenten met vaak sterk uiteenlopende bouwvoorschriften. Er is heel wat potentieel in gemeenten als bv. Heist-op-den-berg, Ranst, maar zij ervaart regelmatig een zekere willekeur bij de goedkeuring van de bouwaanvragen. “Het is allemaal zeer complex en maakt onzeker, terwijl bij de potentiele bouwheer de druk op het budget duidelijk merkbaar is”, ervaart de architect. “Complicaties bij de toekenning van de bouwtoelating brengen niet alleen vertraging mee voor het project, ze hebben ook financiële consequenties en dat wil je de klant uiteraard liever besparen.”

104 Konstruktief NL.indb 104-105

105 19/10/12 13:12

Milieuen budgetbewuste architectuur Tekst: Eduard Coddé

constructie

Architect Els Van Looy

Architect Els Van Looy kiest gericht voor particuliere woningbouw met speciale aandacht voor het ecologische aspect maar evenzeer voor de totale gebruiksen werkingskost van de woning, die niet zelden negatief beïnvloed wordt door moderne, verplichte technieken. Door zelf de handen uit de mouwen te steken bij de bouw van de eigen woning kan ze waardevolle praktische bouwervaring verweven met de creativiteit eigen aan haar beroep. Els Van Looy studeerde in 1998 af aan het vermaarde Antwerpse Henry van de Velde Instituut, een zeer bewuste keuze, omdat ze zich niet aangetrokken voelde tot het studentikoze ‘kotleven’. Haar architectuurstudies liet ze voorafgaan door de Kunsthumaniora, een opleiding waar tekenen en creativiteit voorop stonden. Als kind al besliste ze om architect te worden. Na het afstuderen volgde de obligate stage. Bruno Adriaenssens van A3BW-architecten uit Edegem werd haar stagemeester. Het accent lag op particuliere woningbouw. Els Van Looy werkte ook samen met andere architecten, om een bredere ervaring te verzamelen, o.a. met scholenbouw. Als zelfstandige architect greep ze terug naar de specialiteit uit haar eerste stageperiode en richtte zich op de particuliere woningbouw, zowel nieuwbouw als heel wat verbouwingsopdrachten. Ze is actief in een relatief klein, maar zeer dicht gebied van aansluitende gemeenten met vaak sterk uiteenlopende bouwvoorschriften. Er is heel wat potentieel in gemeenten als bv. Heist-op-den-berg, Ranst, maar zij ervaart regelmatig een zekere willekeur bij de goedkeuring van de bouwaanvragen. “Het is allemaal zeer complex en maakt onzeker, terwijl bij de potentiele bouwheer de druk op het budget duidelijk merkbaar is”, ervaart de architect. “Complicaties bij de toekenning van de bouwtoelating brengen niet alleen vertraging mee voor het project, ze hebben ook financiële consequenties en dat wil je de klant uiteraard liever besparen.”

104 Konstruktief NL.indb 104-105

105 19/10/12 13:12

Alle bouwknopen zijn koudebrugvrij wanneer de woning van kelder tot dak uit Ytong is opgebouwd.

106 Konstruktief NL.indb 106-107

Luisterend oor en opvoedende taak

Energiebewust architect

Els Van Looy houdt van hedendaagse, tijdloze architectuur,

Els Van Looy schoolde zich bij tot ‘energiebewust architect’

grote belangstelling voor energiebewust bouwen wil ze zelf

maar wordt regelmatig verrast door de vraag van – zelfs

en blijft de evoluties op dat vlak nauwgezet volgen. “Ik

geen EPB-verslaggever zijn. “Met twee weet je altijd meer”,

jonge kandidaat-bouwers – naar fermettes of uitgesproken

vind dat heel belangrijk voor mezelf en voor mijn klanten”,

argumenteert zij deze keuze. “Door een open en vakkundige

conventionele indelingen van de woonruimte. “Als architect

benadrukt ze. “Ik ben er absoluut van overtuigd dat we

dialoog tussen architect en EPB-verslaggever kun je samen

heb ik een opvoedende taak t.o.v. mijn klanten”, verklaart

zuinig moeten omspringen met het energieverbruik en in

een project verbeteren en opwaarderen.”

ze, “maar luisteren naar de wensen van de klant is wel altijd

functie daartoe de beste technieken kiezen. Maar naast

de basis voor een mogelijke samenwerking. Je mag en

de juiste keuze van technieken maakt het gebruik van de

Voor de eigen woning koos architect Els Van Looy voor

moet de bouwheer adviseren, trachten te behoeden voor

weerhouden systemen een aanzienlijk verschil uit. Dat

30 cm Ytong-blokken. Bovendien bouwde ze de eigen

beslissingen waarvan hij later spijt krijgt, maar je mag hem

aspect wordt nog te vaak verwaarloosd en niet zelden

woning zoveel mogelijk zelf met haar man. “Zelf voeling

nooit dwingen een woning te bouwen waarin hij zich niet kan

ontbreek het aan bruikbare informatie.” Els Van Looy merkt

hebben met de materie en de praktijk op de werf was

vinden. Psychologie zou eigenlijk deel moeten uitmaken van

op dat er steeds meer systemen verplicht worden voor

een bijzonder interessante ervaring”, geeft ze aan.

onze architectenopleiding…”

de nieuwbouwer, terwijl hun werking nauwelijks wordt

“Duurzaamheid, recycleerbaarheid, de isolatiewaarde, het

De architect is er zich terdege van bewust een belangrijke

toegelicht en er heel wat kan fout lopen. Bacterievorming in

feit dat er geen giftige stoffen vrijkomen bij een eventuele

weg af te leggen met de bouwheer en door haar

ventilatiesystemen is daar slechts één voorbeeld van.

brand, maken Ytong-cellenbeton bijzonder interessant in het

architectuur een grote invloed uit te oefenen op het verdere

Na zich in de materie verdiept te hebben is ze als

kader van energiebewust bouwen.” Hoe strenger de EPB-

leven van haar opdrachtgevers.

architect voorstander van zonneboilers, vloerverwarming,

regelgeving wordt, hoe gunstiger Ytong zich kan afzetten

warmtepompen met lucht/lucht-warmtewisselaar aangevuld

tegenover een traditionele constructie, die noodgedwongen

met een groot buffervat voor warmteopslag. Ondanks haar

terugvalt op een dikkere en complexere opbouw.

107 19/10/12 13:13

Alle bouwknopen zijn koudebrugvrij wanneer de woning van kelder tot dak uit Ytong is opgebouwd.

106 Konstruktief NL.indb 106-107

Luisterend oor en opvoedende taak

Energiebewust architect

Els Van Looy houdt van hedendaagse, tijdloze architectuur,

Els Van Looy schoolde zich bij tot ‘energiebewust architect’

grote belangstelling voor energiebewust bouwen wil ze zelf

maar wordt regelmatig verrast door de vraag van – zelfs

en blijft de evoluties op dat vlak nauwgezet volgen. “Ik

geen EPB-verslaggever zijn. “Met twee weet je altijd meer”,

jonge kandidaat-bouwers – naar fermettes of uitgesproken

vind dat heel belangrijk voor mezelf en voor mijn klanten”,

argumenteert zij deze keuze. “Door een open en vakkundige

conventionele indelingen van de woonruimte. “Als architect

benadrukt ze. “Ik ben er absoluut van overtuigd dat we

dialoog tussen architect en EPB-verslaggever kun je samen

heb ik een opvoedende taak t.o.v. mijn klanten”, verklaart

zuinig moeten omspringen met het energieverbruik en in

een project verbeteren en opwaarderen.”

ze, “maar luisteren naar de wensen van de klant is wel altijd

functie daartoe de beste technieken kiezen. Maar naast

de basis voor een mogelijke samenwerking. Je mag en

de juiste keuze van technieken maakt het gebruik van de

Voor de eigen woning koos architect Els Van Looy voor

moet de bouwheer adviseren, trachten te behoeden voor

weerhouden systemen een aanzienlijk verschil uit. Dat

30 cm Ytong-blokken. Bovendien bouwde ze de eigen

beslissingen waarvan hij later spijt krijgt, maar je mag hem

aspect wordt nog te vaak verwaarloosd en niet zelden

woning zoveel mogelijk zelf met haar man. “Zelf voeling

nooit dwingen een woning te bouwen waarin hij zich niet kan

ontbreek het aan bruikbare informatie.” Els Van Looy merkt

hebben met de materie en de praktijk op de werf was

vinden. Psychologie zou eigenlijk deel moeten uitmaken van

op dat er steeds meer systemen verplicht worden voor

een bijzonder interessante ervaring”, geeft ze aan.

onze architectenopleiding…”

de nieuwbouwer, terwijl hun werking nauwelijks wordt

“Duurzaamheid, recycleerbaarheid, de isolatiewaarde, het

De architect is er zich terdege van bewust een belangrijke

toegelicht en er heel wat kan fout lopen. Bacterievorming in

feit dat er geen giftige stoffen vrijkomen bij een eventuele

weg af te leggen met de bouwheer en door haar

ventilatiesystemen is daar slechts één voorbeeld van.

brand, maken Ytong-cellenbeton bijzonder interessant in het

architectuur een grote invloed uit te oefenen op het verdere

Na zich in de materie verdiept te hebben is ze als

kader van energiebewust bouwen.” Hoe strenger de EPB-

leven van haar opdrachtgevers.

architect voorstander van zonneboilers, vloerverwarming,

regelgeving wordt, hoe gunstiger Ytong zich kan afzetten

warmtepompen met lucht/lucht-warmtewisselaar aangevuld

tegenover een traditionele constructie, die noodgedwongen

met een groot buffervat voor warmteopslag. Ondanks haar

terugvalt op een dikkere en complexere opbouw.

107 19/10/12 13:13

Gedreven zelfbouwer In Borsbeek ontwierp Architect Els Van Looy een half

De woning zal ook uitgerust worden met fotovoltaïsche

open bebouwing met twee bouwlagen en een zolder. De

zonnepanelen. Een eerste berekening resulteert in een

bouwheer wou zijn nieuwe woning maximaal zelf realiseren.

voorlopige E-peil van 44 en een K-peil van 36. Bijkomende

De volledige woning is uit cellenbeton opgetrokken. Voor

investeringen zoals voldoende aandacht voor het luchtdicht

de buitenmuren zijn 30 cm Ytong-blokken weerhouden,

bouwen en het uitvoeren van een blowerdoor test

afgewerkt met gevelsteen in twee verschillende kleuren.

kunnen het E-peil nog aanzienlijk doen dalen, dit met een

De binnenmuren zijn uit 20 cm Ytong opgetrokken. Voor

gemiddelde van 8 E-peilpunten en zelfs meer.

het dak, een combinatie van plat dak en hellend dak, werden 30 cm dikke Hebel-dakplaten verwerkt, bijkomend geïsoleerd. Ook de 30 cm dikke vloerplaten komen uit het Hebel-programma. “Het dak werd in amper één dag door twee man gedicht”, blikt de architect terug. “De snelle en

■■ Arch. Els Van Looy Plaslaar 39A 2500 Lier T. +32 32 89 06 29 [email protected]

precieze verwerking van de materialen was ongetwijfeld een voordeel voor deze zelfbouwer, die zeer zorgvuldig tewerk ging en ook voorafgaand een infodag bij Xella in Burcht bezocht. De isolatie zit meteen mee in de steen en dat vereenvoudigt het bouwproces aanzienlijk.” De hele woning wordt verwarmd met vloerverwarming. Momenteel is er een condensatieketel op gas geplaatst, maar alles is voorzien om deze te vervangen door een warmtepomp. “Deze keuze heeft te maken met het aanzienlijke btw-verschil”, licht Els Van Looy toe. “De warmtepomptechniek is flink duurder en bij nieuwbouw wordt er 21% btw op toegepast. Na vijf jaar daalt het btwtarief tot 6% voor vervanging.”

108 Konstruktief NL.indb 108

19/10/12 13:13

Ecologisch bouwen, zonder compromissen.

MINIMALISTISCH DESIGN, MAXIMALE TRANSPARANTIE Buiten komt sierlijk naar binnen: het Artline schuifraam is kunst met een doel. Met de nagenoeg onzichtbare kaders schept Artline licht en ruimte. Het creëert een slank en elegant uitzicht, vooral bij grote raampartijen. Wenst U meer informatie over dit design schuifraam? Surf naar www.artlinebysapa.com waar U de gegevens van de erkende Artline licentiehouders vindt.

Sapa Building System

◼

[email protected]

Wie vandaag bouwt, staat voor een pak uitdagingen. De wetgeving verandert zowat dagelijks. Daarom kunt u maar beter het zekere voor het onzekere nemen en kiezen voor de meest ecologische, maar tegelijk ook de meest economische oplossing. De bouwoplossingen van Xella, met producten als Ytong, Hebel en Silka, staan daarvoor garant. Perfect isolerende materialen die u toelaten om al uw bouwdromen waar te maken. Zonder compromissen. www.xella.be ◼

www.sapabuildingsystem.com

Bouwstenen van een betere toekomst Contructief NL.indd 4-6

XELLA_M11_0001_AD_A4_Bloem_woning_NL.indd 1

19/10/12 07/02/12 13:17 09:53

2012

Confort 160

# 56

aluminium schuifraam.

Schuift vlot. Isoleert fantastisch.

KonstruKtief jaarlijks naslagwerk • jaargang 25

#56

prijs-kw te

rte

ste We Be

t

u

d

mark

mei l

op

de

alité qu

r prixleu

it alite

bes

jaarlijks naslagwerk • jaargang 25

Konstruktief

2012

marché

on

m Mar

th

e marke

t

auf

de

kt

e

Confort 160 is een uiterst performant, thermisch onderbroken schuifdeursysteem dat de gebruiker een groot bedieningsgemak biedt. Het systeem heeft niet alleen st valu een mooie lijn, maar is ook duurzaam, stabiel be esthetische en opmerkelijk energie-efficiënt. Dankzij zijn maximum vleugelgewicht tot 400 kg vormen grote glasoppervlakken geen enkel probleem. Meer info op www.slimmeramen.be

Architectuur

Constructie

actua

Sapa Building System NV Postadres Industrielaan 17, BE-8810 Lichtervelde Tel. +32 51 72 96 66 Fax +32 51 72 96 89 E-mail [email protected] Website www.sapabuildingsystem.be

Contructief NL.indd 1-3

19/10/12 13:17