KONINKLIJKE VERENIGING VAN DE GEPENSIONEERDEN VAN DE NATIONALE BANK VAN BELGIE
2009
Nr. 1 van 2009 35e in de reeks
STRAGIER Jean ONGENA Guido LEENDERS Maurice UYTTERSPROT Marie-Rose CESAR Alexis CHRISPEELS Yvonne SAINT Trinette LEMMENS Pauline DEMEY Jean DUBOIS Agnès TEMMERMAN Louis DONYE Alice COX Jean -Victor JOLE Marie-Louise DE GREEF Albert VAN ROY Joost SANTERMANS Marcel BUREAU Eliane BAETENS Adolf RUELLE Gilbert WEYNANTS Edouard D’HOERAENE Marie-Louise DRABS Joséphine MOMMAERTS Marcel NOLMANS Basiel THIELEMANS Willy DELAUNOY Emile MEES Maria HUYSMANS Jacques NOLMANS Robert VERMEREN Josse
Beste Lezer, Enige ongewone maanden zijn verlopen sedert ons laatste contact. Eerst en vooral, de “crisis” is een lange periode van groei, die men graag nog lang had zien duren, grondig komen verpesten. Dan was er nog de lange, koude winter die onze verwachtingen op een zacht klimaat, dat de opwarming van de aarde ons scheen te beloven, aan duigen sloeg. Maar er hoeft meer om onze Vereniging te doen wankelen, onze activiteiten gingen gewoon door en u vindt er hier een verslag over. Het nieuwe jaar werd zoals gewoonlijk waardig gevierd met de twee traditionele lunches, waarvan die zonder muziek, zoals vorig jaar, een beetje meer volk trok (186) dan deze met muziek (167).
De leden. Op 31 december 2008 telde de Vereniging 1.657 leden, verdeeld als volgt: Leden
Effectieven F N
Aangesloten F N
2007 Overleden Nieuw Totaal
638 -8 3 633
165 -2 4 167
725 -6 3 722
136 -4 3 135
Weduw(en)naars van gepensioneerden CHRISTIAENS Simone ROOBAERT Renée DENIS Marie-Louise VAN DER SLIPT Maria BOLLU Marie-Thérèse VAN DIEVOET Christiane DE BLANDER Marie-Louise DE COCK Juliette BARDIJN Flora VIJT Louisa KOECK Louise VERKAEMER Isella BOONEN Margaretha BORREMANS Elisa LUYCKX Jan DE PAUW Renée PERSOONS Elisa
Wij betreuren het overlijden van Gepensioneerden SICCARD Petrus BEJAER Paul CHARLES Louis DONS Monica MATTEZ Josette DE BIE François SPRINGAEL Raymond HEYVAERT François PIRARD Roger SCHROOTEN Theodoor PEETERS Marcel CEUSTERS Paul TYTGAT Maurice CNUDDE Lucien 1
Marie-Henriette LAMBERT, ondervoorzitster Lindekensweg, 87 – 1652 Alsemberg Tel./Fax 02/380 83 89 e-mail :
[email protected]
COMMEYNE Louis ENEMAN Maria VAN ROSSUM Joanna SCHEURS Joséphine LUYTEN Marie BEECKMAN Léna VANHOORENBEECK Joanna VAN HUMBEECK Jan VAN DEN BERGH Anna FRAECHEM Jean Baptiste VANAUDENAERDE Marie
Antoon BRAECKMAN, ondervoorzitter Gontrode Heirweg 41 – 9090 Melle Tel. 09/230 96 61 e-mail :
[email protected] Jos GOOSSENS, penningmeester Okegembaan 42 – 9400 Ninove Tel. 054/33 72 8 e-mail :
[email protected]
Echtgenoten van gepensioneerden WAGNEIN Caroline WOUTERS Magdalena STORME Paula LORAN Pierre DEPIERREUX Berthe GILLET Franz HABAY Michel NEIRYNCKX Margarita VAN AKEN Ludovica LAENENS André CATRY Marie-Thérèse COENE Marie-Louise VETS René NEVEN Hilda THEUNIS Corneille ROTTIERS Lucienne ROELANDTS Philomène CERON Thérèse VANDECAPPELLE Maria NACKERS Melania PEETERS Joséphine HOUTMAN Adriana
Danielle VANSTEENWINCKEL, Secretaris Oudstrijderslaan 97 – 1140 Bruxelles Tel. 02/726 11 76 e-mail:
[email protected] Jacqueline Neefs-PILLET, administrateur Katteputstraat 10/22 – 1082 Brussel Tel. 02/465 65 82 Claudette DE CLEYN ,administrateur Natte Kouter 18 – 1740 Ternat Tel. 02/726 46 07 e-mail :
[email protected] Paul TELLIER, administrateur Clos Isabelle 8 – 1410 Waterloo Tel. 02/731 81 25 Medewerkers: Turnlessen Gaston LAUWERS Papaverlaan, 7 – 1970 Wezembeek-Oppem Tel.02/731 35 62
Echtgenoten van Personeelsleden DENIS Michel
OP WIE KAN IK EEN BEROEP DOEN IN DE VERENIGING?
Ziekenbezoek Elise Vandertrappen-UYTTEBROEK L. Van Boeckelstraat , 54 – 1140 Evere Tel.02/241 18 86 Josée CHRISTIEN Tentoonstellingslaan 440/84 – 1090 Jette Tel. 02/478 00 81
Het Comité Paula Buekenhoudt-DEMESMAEKER, voorzitster Andalusiëlaan 9/3 - 1140 Bruxelles Tel.02/242 08 56 e-mail :
[email protected]
2
Vertegenwoordiger van het Comité bij de vierde leeftijd Emile HUJOEL Steenweg op Waver 1425 1160 Auderghem Tel. 02/673 43 31
De turnsessies van de donderdag, die al eenentwintig jaar bestaan, kennen nog altijd evenveel succes. Hetzelfde geldt voor het Petanquetornooi, dat plaatshad in de Club in september en waaraan een vijftigtal personen in een gemoedelijke sfeer aan deelnamen.
De Algemene Vergadering
Tentoonstellingen en concerten: Johan Strauss was eens te meer aan de eer in een concert gewijd aan de “mooiste melodieën ter wereld” in het kasteel van Groot Bijgaarden, bijgewoond door tachtig liefhebbers. De tentoonstelling: De Lach van Boeddha bracht enkel een twintigtal personen op de been. Het is waar dat het moeilijk is, voor ons westerlingen, in de wereld van het Boeddhisme binnen te dringen.
De Algemene Vergadering van de Vereniging had plaats op donderdag 12 maart in de lokalen van de Club te St.Agatha-Berchem. Ze werd voorafgegaan door een Eucharistieviering in de parochiale kerk van St.-Agatha-Berchem ter herinnering aan de sedert de vergadering van vorig jaar overleden leden en de Oud-strijders. Een burgerlijk eerbetoon had plaats voor de vergadering. Mevr. Buekenhoudt wenst de aanwezigen welkom en meldt hen meteen dat de Vereniging het goed stelt. Ze dankt de leden van het Comité en legt de nadruk de logistieke steun van de Bank aan de Vereniging. Ze doet opmerken dat er de volgende drie jaar geen nieuwe leden zullen bijkomen en dat het daarom belangrijk is de nieuwe leden van dit jaar goed te onthalen. Daar de Vereniging wenst haar activiteiten uit te breiden en te diversifiëren vraagt ze aan de leden om hun advies aan het Comité mede te delen. Het volgende punt op de agenda was de goedkeuring - met algemeenheid van stemmen - van het verslag van de Algemene Vergadering van 13 maart 2008, zoals verschenen in Info Senior nr. 33. De twee ondervoorzitters hebben dan kort het verslag van de activiteiten van het afgelopen jaar gebracht: De traditionele bijeenkomsten: De Herfst- en Nieuwjaarsfeesten, telkens gespreid over twee dagen: een met en een zonder muziek. Het Herfstfeest met muziek telde 153 deelnemers en dat met muziek 175. Tegenover het Nieuwjaarsfeest met muziek dat er 186 telde en dat zonder muziek 167.
Bezoeken in België: Bob heeft ons voor de derde maal rondgeleid in Brussel, deze keer met enkele onderbrekingen om te schuilen voor de regen, die echter het enthousiasme voor de oude wijken die we bezochten geenszins ondermijnde. De lunch, die zou plaatshebben op het terras was letterlijk in het water gevallen, maar dat schaadde niet aan de lekkere Brusselse gerechten die dan maar binnen verorberd werden. Als beloning kregen de zesendertig deelnemers een heerlijke, bijna warme, namiddag voorgeschoteld. Het bezoek aan Zaventem, zeer uitgestrekt en zeer interessant, heeft onverwacht voor spektakel gezorgd: een in twee gebroken vliegtuig aan het einde van de landingsbaan. Wat het bezoek aan het Atomium betreft, het liet ons menige herinnering, enerzijds aan de lange wachttijden en anderzijds de ontdekking van de verwezenlijking van de “bollen” en hun verbinding onderling. De dagtrip: In 2008 ging de dagtrip naar Beloeil en Huissignies. Beloeil is, zoals bekend, de residentie van de prinsen de Ligne sedert de 14e eeuw. Het zijn ook tuinen, een park 3
en enorme perspectieven die de vergelijking met Versailles trachten te doorstaan. Jammer genoeg belette een loodzware hemel ons deze naar waarde te schatten. In de ietwat zonniger namiddag brachten we een bezoek aan het unieke Musée de la Vie Rurale te Huissignies waar alles ons herinnerde aan het leven van toen in deze streek.
De financiële toestand van de Vereniging op 31/12/2008.
De reizen: Ere aan wie ere toekomt: Egypte. De cruise op de Nijl en Cairo, in februari 2008. Egypte is zeker op esthetisch plan een top en drieënveertig gepensioneerden hebben dit kunnen vaststellen tijdens een zeer complete reis die alle grote plaatsen van deze beschaving aandeed. Niet minder wonderlijk was de reis naar Kreta en de Cycladen in juni en waaraan, zoals voor Egypte, een veertigtal deelnemers aantraden. In september, iets heel anders: de grootse rotsen en de machtige vlakten van Ierland. Dertig deelnemers zijn dit betoverende land komen pontdekken.
De resultaat- en balansrekening: De resultaatrekening werd afgesloten met een bonus van 7.254 €, tegen 2.427 € in 2007. De inkomsten daalden, gezien de weinige nieuwe aanwinsten van leden, de vermindering van de financiële inkomsten en de afschaffing van de bijdrage van de Club in de facturen van de Vereniging. Van hun kant verminderden de uitgaven door een daling van de tussenkomsten in verschillende activiteiten en een duidelijke vermindering van de algemene kosten. Het patrimonium van de Vereniging ging van 176.345 € naar 183.599 €.
Door Jos Goossens en Claudette De Cleyn Het verslag van de Penningmeester: De tabel “resultaatrekening 2008” en de “balansrekening 2008, vergeleken met die van 2007” werden aan de deelnemers aan de A.V. uitgedeeld.
Verslag van het College van Verificateurs. Door gilbert Van De Velde
De verblijven: De formule “vakantiedorpen” doet het nog steeds. In 2008 een zeer gevarieerd verblijf in het Zwarte Woud, zeer op prijs gesteld door de vijfenvijftig deelnemers.
De H. Van De velde verklaart dat College de juistheid van de voorgelegde cijfers heeft kunnen verifiëren. Het heeft geen enkele onregelmatigheid vastgesteld en hij nodigt dus de Algemene Vergadering uit de voorgelegde rekeningen goed te keuren. De rekeningen werden daarop eenparig goedgekeurd.
De jubilarissen: We vierden op 22 november tweeëntwintig paren “jubilarissen” die de uitnodiging om elkaar weer te zien in de Club aanvaard hadden om er samen te genieten van een etentje.
Het Bestuurscomité. De H. Jos Goossens, uittredend en herkiesbaar, wordt herkozen als lid van het Bestuurscomité.
Seminarie voor toekomstige gepensioneerden: Zoals gewoonlijk namen leden van het Comité deel aan de laatste halve dag van het seminarie. Gedurende de laatste twaalf maanden waren er drie maar dat gaat gevoelig verminderen gezien de afschaffing van de vervroegde vertrekken.
Het College van verificateurs. De kandidatuur van de H. R. François, ter vervanging van de H. G. Van De Velde, wordt aanvaard.
4
Vereniging belangrijke aanwijzingen te verstrekken en geeft een korte opsomming van de resultaten van de enquête. Negenenzeventig leden hebben geantwoord (47 Franstalige en 32 Nederlandstalige). Ze wonen grotendeels in het Brusselse Gewest, en de provincies Vlaams Brabant en Oost-Vlaanderen. De leden wensen meestal deel te nemen aan rondreizen met regionale ontdekkingen en aan cruises. De duur mag de twee weken niet overschrijden. De meest gevraagde perioden zijn de Lente en de Herfst. Een zorg die meermaals aangehaald werd, is die van niet elke dag van hotel te wisselen. De waarborgen van een annulerings- en bijstandsverzekering stelt velen, gezien de leeftijd, gerust. Een belangrijke aanwijzing voor de onderhandelingen met de reisagentschappen betreft het budget. De grote meerderheid wenst onder de 1.500 € te blijven en 2.000 € is een groot maximum. De meest gevraagde bestemmingen zijn Corsica, Noorwegen, en Portugal, gevolgd door Berlijn, Venetië, Toscane, Cyprus en Oostenrijk. Zeer veel bestemmingen werden maar een enkele maal gesuggereerd en het zou dus te langdradig zijn om ze hier allemaal op te sommen. In de vrije suggesties en commentaren worden tegengestelde wensen geopperd, die bijna onmogelijk te realiseren zijn. Zoals sommige leden zouden willen vertrekken vanaf de Club en vandaar per bus naar Zaventem gevoerd worden, anderen willen vertrekken vanaf de ingang van het Personeel van de Bank en één persoon vraagt dat een bus hem bij de terugkeer tot aan zijn deur brengt. Blijkt dat sommigen suggesties deden in functie van de ligging van hun thuisadres. Een beetje humor tot slot, een lid stelt voor: een toer van de natuurparken van het Westen van de Verenigde Staten met een budget van …1.500 €! In dit geval zullen we moeten een berop doen op een tovenaar of wachten op een totale instorting van de dollar!
Programma van de activiteiten voor 2009. 19 maart: Tentoonstelling “van Mategna tot Van Dijck”; Van 9 tot 18 mei: Reis naar Toscane; Van 1 tot 3 juni: Mini trip naar Heer sur Meuse en Rochehaut; Van 20 tot 27 juni: reis naar Corsica; Juli: Dagtrip naar Chimay en Couvin; Augustus: Bezoek aan de Hallepoort; Van 6 tot 12 september: Le Touquet, Verblijf in een “vakantiedorp”; September: 27e Petanquetornooi; Oktober of november: Bezoek aan Antwerpen, met o.a. de jodenwijk en het diamantmuseum; Pasen 2010: De Passiespelen van Oberammergau; Mei of juni 2010: Mogelijks een cruise op de Donau. De verwezenlijking ervan zal afhangen van gevraagde prijs; Einde 2010: De Jubilarissen. Deel nu al aan de voorzitster mee of uzelf, of door u gekende collega’s, 50, 60, 65 of 70 jaar getrouwd zijn. Resultaat van de enquête over de reizen. In de herfst van 2008 werd een enquête gelanceerd om beter de wensen te kennen van de leden in verband met de reizen, georganiseerd door de Vereniging. De vorige enquête ging al enkele jaren terug en een actualisering drong zich op daar heel wat “jonge” gepensioneerden ondertussen de Vereniging vervoegd hadden. Paul Tellier dankt de leden die een beetje van hun tijd over hadden om deze voor de 5
De berekening van de speciale bijkomstige tussenkomst gebeurt als volgt: iedere maand worden, per gezin, de in de laatste twaalf maanden in het systeem ingebrachte kosten getotaliseerd, beperkt tot een basisbedrag vastgesteld per reglement voor de normale tussenkomst van de Bank, en verminderd met de ziekenfonds- en banktussenkomsten. Indien dit totaal een vastgestelde vrijstelling overschrijdt, betaalt de Bank integraal dit verschil als speciale, sociale, bijkomende tussenkomst.
Maar nogmaals dank voor de waardevolle aanwijzingen verstrekt aan de Vereniging die haar toestaan steeds beter in te gaan op de wensen en aspiraties van de leden in de organisatie van de reizen. Antwoorden op de vragen gesteld door de aanwezigen. Beleggingen van de tegoeden van groepsverzekering. De tegoeden van de groepsverzekering worden belegd met veel voorzichtigheid en voor 90 pct. in lineaire obligaties (OLO) die beleggingen zonder risico zijn. Anderzijds zijn de mathematische reserves voldoende.
Drie paradijselijke dagen. Door Suzanne Mage / J.H. Bij de terugkeer overstelpten onze “lieve organisatrices” ons met lof voor onze stiptheid, ons goed humeur en ons algeheel enthousiasme…, kortweg, wij waren een “modelgroep”, steeds braaf, die een goed rapport verdiende. Hoe had het anders ook gekund? Met een weertje om u tegen te zeggen en de ontelbare dingen waarvan we tijdens die luttele drie dagen hebben kunnen genieten. Reeds op het einde van de eerste dag hadden al heel wat activiteiten goede herinneringen opgeleverd. Onze verblijfplaats was heel aangenaam en, te horen naar de commentaren in het gulden boek, was de vriendelijkheid bij de bediening van de lekkere schotels bijzonder geäpprecieerd. De lekkerbekken zullen zich de morillesaus van het laatste maal herinneren… en het lieve, kleine, karamelkleurige varkentje. En daar zijn ook, in elke reis, die kleinigheden die een feestelijk kleurtje geven aan onze herinneringen: was het niet vertederend onze voorzitster als boerin van de streek verkleed te zien? Er zijn ook die bieren die we ontdekt hebben: blonde, amberkleurige, bruine, met fruitsmaak. We mogen gerust stellen dat niemand, onder die stralende zon, dorst geleden heeft tijdens dit weekend. Natuurlijk met de nodige terughoudendheid die toelaat te genieten
Financering an de groepsverzekering. De Bank heeft dit jaar de dotaties hervat. Van 2010 tot 2050 zal ze 1 pct. van de loonmassa storten om het financieringsfonds te spijzen. Evolutie van het wettelijk pensioen. Het wettelijk pensioen in België is een van de laagste in Europa. De betaling ervan wordt een grote uitdaging in de toekomst. Sociale programmering voor de pensioenen. De laatste terugkerende loonschaalverhoging voor het personeel loopt terug tot 2002. Op dat ogenblik, als gevolg van een beslissing ad hoc van het Comité van de Directie werden de pensioenen verhoogd tot op hoogte van de helft van de aan het uitvoerend personeel toegestane verhoging. Sedertdien werden geen terugkerende loonschaalverhogingen maar wel niet-terugkerende premies aan het actieve personeel toegekend. Medische kosten. In 2007 ging de vrijstelling (voor het uitvoerend personeel) van 500 € tot 550 € en werd in 2008 doorgetrokken tot 600 €. Het bedrag van de vrijstelling evolueert per tranches van 10 pct. van het gemiddelde van de gezondheidsindex. 6
avondmaal vieren we de vier verjaardagen van de groep. Een absoluut record! Wat een dag! De volgende dag brengt onze gids Rima ons eerst naar het San Marco-klooster, gebouwd naar de plannen van Michelozzo. De fresco’s van Fra Angelico, waterverfschilderijen die drieënveertig cellen van de monniken versieren, worden beschouwd als van de meest merkwaardige werken van de Italiaanse Renaissance. De Aankondiging is een puur meesterwerk. De medaillons in geëmailleerde keramiek komen uit de werkplaatsen van Luca de la Robia, de uivinder van het procedé. Vol bewondering voor de mooie gevels komen we uit op het plein voor de kathedraal, geflankeerd door haar campanile. De westelijke, neogotische, gevel staat rechtover het baptisterium. Pure lijnen, de pracht van het marmer (het witte van carrare, het groene van Prato en het roze van Maremma). De mooiste koepel van de wereld (volgens onze gidsen) domineert het gebouw. Wij kruisen het plein van de Heerlijkheid dat gelijkt op een openlucht museum. De David van Michelangelo is een perfecte kopie. Na het Paleis van de Diensten, dat alleen meesterwerken van de schilderkunst en van de beeldhouwkunst omvat, komen we aan de Ponte Vecchio, met zijn edelsmidwinkels, de hel voor de echtgenoten en de amants, het paradijs voor de lieve dames. Ons bezoek aan de stad eindigt met het bezoek aan de fransiscanerkerk van het Heilig Kruis, gebouwd in de 13e eeuw in een zeer sobere gotische stijl. Erin vinden we de kapel van de Pazzi, de cenotaaf van Dante en de mausolea van Michelangelo, Galileo en Rossini. De fine fleur van de westerse beschaving. In Firenze laat de grootsheid van de Medici overal zijn sporen na. De gevolgen van de catastrofale overstroming van de Arno van 1966 zijn praktisch verdwenen. Onze bewonderende blikken zijn verzadigd door zoveel schoonheid. Gelukkig werd geen enkele gepensioneerde slachtoffer van het syndroom van Stendahl: deze te grote
van de nieuwe smaken die steeds beter smaken op de plaats waar ze gemaakt worden. En tenslotte een groet voor onze chauffeur die ons toeliet nog meer te genieten van de omgeving door de kleine zigzaggende veldwegen te nemen en die ook het idee had bij de terugkeer de Abdij van Maredsous aan te doen. Een denderende DANK aan de onvermoeibare leiders van de KVGNBB.
Toscane en Umbrië, een droomreis. Door Michel Faucq/JH De kunstenaars, die gedurende eeuwen, hun “ronde van Italië” maakten, namen de tijd om de lokale geur op te snuiven en te genieten van de mediterrane lusteloosheid. De NBB-gepensioneerden, haastige reizigers, begonnen eraan “in galop”. Het eerste contact met Firenze gebeurde in een restaurant. Het onthaal was joviaal. De gootsteen met pedaal verraste menigeen. Zonder overgang gingen we meteen op ontdekking van de voornaamste bezienswaardigheden van de stad. De dynastie der Medici, hun beroemde graven, Michelangelo, het gaat steeds over hen. Vlug een omweggetje langs de San Miniato al Monte-kerk en het voorplein Michelangelo (nog eens). Van boven af gezien baadt Firenze in warme kleuren: crème, oker en pannenkleur. De stad is omringd door opeenvolging van groene heuvels. De Arno, soms zo tumultueus, snijdt de stad in twee. Men zou dit landschap urenlang kunnen bekijken. Als voorbereiding tot het 7
“Manhattan van de Middeleeuwen”, dank zij zijn veertien torens die over de stad hangen. Meer dan vijf eeuwen geleden hadden rivaliserende families zomaar tweeënzeventig torens laten bouwen. De gaten van de ingangen van de loopbruggen zijn nog altijd zichtbaar op de muren. Van het mooie plein van de Regenton komen we aan de kathedraal, waarvan de goed bewaarde fresco’s passages uit de heilige geschiedenis voorstellen. Berthe en Claire, die van ‘s morgens al met vapeurs te kampen hadden, nemen deel aan het bezoek, verkleed in paaseieren. De abdij van Monte Olivetto Maggiore, tweede bestemming van de dag, ligt midden in een sparrenbos. De orde van de Olivetanen werd gesticht in 1319 door Tolomeus, een jurist uit Siena. De fresco’s van de 15e eeuw vertonen een verrassende frisheid van kleuren. Ze brengen ons terug naar het naïve geloof van de volkeren van toen. Siena, dat de rivaal van Firenze was, kende zijn hoogtepunten in de 13e en 14e eeuw, onder het beheer van de “negen” meest belangrijke families van de stad. In de basiliek van San Domenico vereert men Sint-Katelijke van Siena, de heilige patrones van Italië, het is trouwens haar geboortestad. Het hoofd van de heilige is er bewaard. De stad koos partij voor de Gibelijnen. Onder hun invloed ontwikkelde zich de gotische stijl. De zetel van de (volks)bank van Monte dei Paschi (gesticht in 1472) verenigt de drie voornaamste bouwstijlen van Siena: de gotiek, de renaissance en het maniërisme. Op de “piazza del Campo” wordt tweemaal per jaar de beroemde paardenkoers gelopen, waaraan enkel tien ruiters deelnemen. Ze rijden zonder zadel en doen driemaal de ronde van het plein in ± 1 min. 17 sec. Onder de ruiters zijn alle slagen toegelaten. Het paard dat als eerste de eindmeet overschrijdt brengt eer, glorie en vreugde aan zijn “contrade”. De westelijke gevel van de kathedraal die Moorse invloed, romaanse en gotische stijlen gemengd, uitstraalt, is zeer mooi. Ze moest de
emotie die de bewonderaar van deze panoplie van meesterwerken overweldigt. Uitgeput maar gelukkig vervoegen we ons hotel in Prato. ’s Maandags begint de “trekking”. Lucca heeft zijn vestingmuur in baksteen bewaard. Puccini ontvangt er de toeristen in zijn geboortestad. Verschillende gebouwen zijn in Romaans-Pisaanse stijl, gekarakteriseerd door de blinde arcaden en een buitendecor in witte en zwarte marmer. Na San Michele in Foco gaan we naar de kathedraal Sint-Martin, met zijn prachtig gebeeldhouwd voorportaal, het beroemde labyrint van Chartres is er gereproduceerd. Op te merken valt hier “het heilige gelaat van Christus”, waarvan de weerklank in de Middeleeuwen onze contreien bereikte. Tijdens hun kroning zweerden de Franse koningen trouw aan “Saint Vaud” (= aangezicht) van Lucca”. In de namiddag rijden we naar Volterra terwijl we het zacht glooiende landschap bewonderen. De stad ligt boven op een heuvel. Ze werd gesticht door de Etrusken. Zijn lapidair museum bezit om de zeshonderd grafurnen in albast en in tuf. Dit volk dacht dat de overledene een lange reis in het hiernamaals ondernam. Het gebruik van albast, het Etruskisch alfabet, de stilering van de personages (waaronder “de schaduw van de avond” dat Giacometti niet zou verloochend hebben), de realistische uitdrukking van de gezichten, de emancipatie van de vrouw, zijn zoveel facetten van een briljante beschaving, lang onderkend. Na de resten van het theater en de Romeinse baden, beëindigen wij ons bezoek bij het stadhuis. De rivaliteit met Firenze, o.a. voor de controle over de aluinmijnen, is er overduidelijk aanwezig. ’s Avonds, Italiaanse keuken. Heerlijke pasta. Een vredige avond, uitgezonderd voor Camille en Marie-Louise, die bijna gekookt werden in hun stortbad. De weg die Volterra verbindt met San Gimignano, slingert tussen olijvenvelden en wijngaarden die de beroemde “chianti” voortbrengen. In de verte bekent men de 8
Franciscus van Giotto. Op de plaats van het oude Romeinse forum is de zuilengang van de tempel gewijd aan Minerva nog zichtbaar. Van het geboortehuis van SintFranciscus blijft alleen nog een vervallen deur over. Sint-Clara, tijdgenote van SintFranciscus, stichtte de orde van de Clarissen of Arme Klaren. In de 19e eeuw vond men resten van deze heilige op het terrein van een oude kapel. Klein raadseltje, voorgesteld door Emile: Hoe brachten de nonnetjes voort? Antwoord: door te broeden (en couvent in het Frans). In de namiddag gaat het naar de kluis van Sint-Franciscus, 800 m. hoog, en naar het kloostertje van Sint-Damiaan. Het is daar dat het kruis de heilige man interpelleerde met deze beroemde woorden: “Herbouw mijn kerk”. Wat hij niet naliet te doen, tenminste in intentie. Bij het terugkeren maken we een omweg langs de kerk van Sint-Maria-der-Engelen, waarin zich nog de kapel bevindt waarin Sint-Franciscus zijn apostolaat onder de armen uitoefende; alsook de kapel van de Doorvoer, waar de heilige man in 1226 overleed. Allemaal kerken, rijkelijk gedecoreerd en streng bewaakt, maar ook wat een prachtig oord, rood en crème gepatineerd. ‘Zaterdags toont Umbrië zijn charmes. Montefalco, waar Frederik II von Hohenstaufen verbleef, is gekend voor zijn rode wijnen van hoge kwaliteit, de NBBgepensioneerden hebben er van genoten. De kerk van Sint-Franciscus herbergt de fresco’s van Benato Gozolli alsook een zittende liggende. In het lokale museum bewonderen we de “Tenhemelopneming van Maria-Magdalena” en een “Maagd met de knuppel”. In de namiddag bezoeken we Gubio, gebouwd tegen de heuvelflank, dat een deel van zijn omwallingen bewaarde. De “corsa dei ceri”, of kaarsenkoers, had de avond ervoor plaats gehad. Daar ontsnapten wij dus aan. Deze lokale folklore trekt een massa volk aan. De Palazzo dei Consoli, machtig gotisch gebouw uit de 14e eeuw beheerst de bovenstad. De, gratis, publieke lift maakt
grootste van haar tijdperk worden, maar de zwarte pest van de 14e eeuw verminderde gevoelig haar oppervlakte. Alhoewel gewaarschuwd krijgt de bezoeker een schok bij het binnentreden. Zoveel schoonheid is adembenemend. Een binnenfries reproduceert honderdvierenzeventig hoofden van overleden pauzen. De bevloering, in mozaïekwerk van kalksteen, is enig in de wereld. De keten van de waarheid van1266 is opmerkelijk door de realistische uitdrukking van de gelaten. Een zijdelings, onafgewerkt altaar is het werk van Michelangelo. Wandelen in de nauwe straatjes van de stad is een waar plezier. Getipt door onze, bijzonder enthousiaste, lokale gids markeren we de grenzen van de contrades, geboorteaankondigingen, de wolvin en de zwarte en witte kleuren overal aanwezig, het SintKatelijneklooster, de goede terrasjes. Een zeker geslaagde, zonovergoten dag. Op donderdagmorgen zijn we reeds halfweg. Bij aankomst te Arezzo worden we begroet door het standbeeld van Guido Monaco. Hij lag aan de oorsprong van de muzikale notatie. De San Francescokerk, met de onafgewerkte gevel, herbergt fresco’s van Piero della Francesca, die zekere episodes van de “legende van het Heilig Kruis” verhalen. Dit werk dat de Renaissance inluidt, vernieuwt de picturale materie. De meetkunde, de opzoekingen inzake perspectief, de prachtige kleuren, duiden op een buitengewoon kunstenaar. De straatjes van het historisch centrum monden allemaal uit op de Corso Italia. In de namiddag beklimmen we te voet de steile weg naar het centrum van Cortone. Vlug even de retabels van het museum van de Robia bezichtigen en we komen aan de boorden van het Trasimene meer. De sombere massa van de Monte Subasio is in zicht. We slapen vier nachten in Assisi. ’s Vrijdags begint het bezoek in de omgeving van de basiliek toegewijd aan de lokale heilige. Achtereenvolgens ontdekken we een kapel, opgesmukt door Simone Martini en de tombe van Sint9
hebben ongelijk, want deze reizen lokken lustige vrienden, minnaars van cultuur en goede spijzen. Toscane en Umbrië, wat nog meer!
het gemakkelijk de hoogliggende wijken te bereiken. De daken en schoorstenen in de vorm van postbussen bieden een verrassend schouwspel. Wij verlaten met spijt deze stad die zo goed haar middeleeuws karakter bewaarde. Als kers op de taart leidt onze reis door Umbrië ons naar Perugia, gelegen in de vallei van de Tiber. Het is een jonge, universitaire en kosmopolitische stad, waar we achtereenvolgens middeleeuwse, Romeinse en Etruskische omwallingen doortrekken. De toegang tot de bovenstad gebeurt met roltrappen. Het ontbreekt ons aan woorden om Perugia te beschrijven: de corso, de prachtige fontein in marmer van Carrare, het stadspaleis, de kathedraal die een glasraam bezit dat door de Vlaamse glasschilder uit de 16e eeuw, Hendrik Vandenbroeck, gemaakt werd. Bij het bezoek aan het “Collegio del Campo” vernamen onze gepensioneerden dat Perugia en zijn kooplieden aan de basis liggen van het bankwezen. Deze oude beurs is getooid met prachtige fresco’s van de Perugiaan die, met de Pinturicchio, een van de onbetwistbare meesters van de Umbriaanse school is. In het doolhof van straatjes had onze gids enige moeite om het restaurant te vinden voor ons middagmaal. Gelukkig moesten we geen honger lijden. Aan alles komt een einde, vooraleer in te schepen op Rome Fiumicino maken we nog een halte in Todi. Deze kleine stad van de Apennijnen is een synthese van de verwezenlijkingen van de Middeleeuwen die we mochten bewonderen in Toscane en in Umbrië. Maar de tijd dringt. Middagmaal om 11 u. tijd voor een dankwoordje. Eerst onze gids Roseline, zo lief en voorkomend; haar kennis en vakmanschap dwongen bewondering af. Andrea, de chauffeur, was perfect. En dan de J.O. (= jolige organisatoren), Jos en Tony, altijd dezelfde, d.w.z. uitstekend van het begin tot het einde. En Claire, wiens buik vermagerde naargelang de reis naar het einde liep. Zij die er de reden niet van zien hebben nog nooit gereisd met de gepensioneerden van de NBB. En ze
***
10
