Kinesitherapie bij patiënten met centrale sensitisatie: The pain revival

Kinesitherapie bij patiënten met centrale sensitisatie: The pain revival Jo Nijs, Kelly Ickmans, Jessica Van Oosterwijck, Filip Struyf, Nathalie Roussel, Liesbeth Daenen & Mira Meeus

1 ECT 23th September 2010

Met dank aan onze sponsors ME Research UK Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen (FWO) Vrije Universiteit Brussel Artesis Hogeschool Antwerpen Universiteit Antwerpen MSD Europe bvba BAMT 28 nov Herhaling titel2009 van presentatie 22-2-2011 Pag.2

1

normale situatie

centrale sensitisatie Herhaling titel van presentatie

Artesis Hogeschool Antwerpen Pag.3 22-2-2011

Vrije Universiteit Brussel

hersenen: -Slechte (pijn)demping -Versterkte (pijn)facilitatie -Cognitief-emotionele sensitisatie -Overactieve ‘pain neuromatrix’

(Veralgemeende) overgevoeligdheid in spieren & huid

Geen activatie pijndemping door inspanning

ruggenmerg: Pag.

Versterkte wind-up

2

Algemeen doel behandeling

pain Brain

Bottom-up nociceptive input

Top-down nociceptive inhibition & facilitation

Musculoskeletal system

Herhaling titel van presentatie


Dorsal horn neurons


Hoe kunnen we centrale sensitisatie ‘behandelen’? 1. Geneeskunde 2. Kinesitherapie: 1.

Tijdscontingent i.p.v. pijncontingent

2.

Top-down pijndemping activeren?

3.

Behandel perifere pijnbron




3

Geneeskunde: neurostimulatie & pijnmedicatie - repetitive transcranial magnetic stimulation - neurochirurgie: chronische motorische cortex stimulatie - balanced serototin and norepinephrine reuptake inhibitor (SNRI) - opioids




Kinesitherapie bij centrale sensitisatie: algemene richtlijnen 1. tijdscontingent i.p.v. pijncontingent werken hoe krijg ik dat verkocht aan mijn patiënten? 2. top-down pijndemping activeren? 3. behandel perifere pijnbronnen




4

Kinesitherapie bij centrale sensitisatie: algemene richtlijnen 1. tijdscontingent i.p.v. pijncontingent werken hoe krijg ik dat verkocht aan mijn patiënten? 2. top-down pijndemping activeren? 3. behandel perifere pijnbronnen




Herhaling titel van presentatie 22-2-2011 Pag.10

5

Pag.

het pijnprogramma in de hersenen

pijn

Pag.

6

Pijneducatie: praktische handleiding voor (para)medici C.P. van Wilgen & J. Nijs voorwoord door G.L. Moseley

www.bsl.nl


Cognitive emotional sensitisation catastrophizing kinesiophobia somatization stress depression

Herhaling titel van presentatie Meeus & Nijs. Clinical Rheumatology 2007; Nijs et al. Pain Medicine 2008 22-2-2011 Pag.14

7

Do pain cognitions influence descending nociceptive processing in fibromyalgia? A randomised controlled trial - verbetering gezondheidstoestand - na 3 maanden activatie pijndemping


Doctoraat Jessica Van Oosterwijck

Is deze vorm van pijneducatie effectief? - RCT’s bij chronische lage rugklachten (Moseley)

- RCT chronisch vermoeidheidssyndroom (Meeus et al. 2010)

- RCT’s fibromyalgie

(Van Oosterwijck et al., van Ittersum

et al.)

- case series chronische whiplash

(Van Oosterwijck

et al. 2011)




8

Tijdscontingent werken - activiteitenmanagement - graded activity - oefentherapie




Tijdscontingent werken Opdracht: noteer hoe lang u aan de PC kan werken PC werk: 1) 35’; 2) 20’; 3) 40’ 32’ – 20% = 26’ = baseline Pijn na 20’ PC werk? Geen beloning Herhaling titel van presentatie



9

het pijnprogramma in de hersenen pijn


het pijnprogramma in de hersenen


10

Tijdscontingent werken - activiteitenmanagement - graded activity - oefentherapie




“Het doet pijn als ik beweeg” of: “Door de pijn kan ik niet meer bewegen’’

aanhoudende nociceptie Herhaling titel van presentatie



11

The Pain Revival Aanhoudende nociceptie somatosensorische veranderingen normaal bewegen onmogelijk


Hodges & Tucker. Pain: in press.

Ontregeld ‘body schema’ - motorische controle ↓ - stijf gevoel maar ROM = normaal - fantoomzwelling - pijn tijdens bewegingsvoorstellingen - etc.




12

Oefentherapie i.f.v. centrale sensitisatie - Tijdscontingent werken - Focus op pijnvariatie↓ eerder dan pijnintensiteit↓ - Oefentherapie ≠ bron nociceptie - Training motorische controle

inhibitie

tijdens activatie pijndemping?


Nijs et al. Clinical Journal of Pain: in press.

Kinesitherapie bij centrale sensitisatie

1. tijdscontingent i.p.v. pijncontingent werken hoe krijg ik dat verkocht aan mijn patiënten? 2. top-down pijndemping activeren? 3. behandel perifere pijnbronnen




13

Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation

Conventional TENS

Herhaling titel van presentatie DeSantana et27al. 2009, Kalra et al. 2001 22-2-2011 Pag.

Kinesitherapie bij centrale sensitisatie 1. tijdscontingent i.p.v. pijncontingent werken 2. top-down pijndemping activeren? – TENS – stress management – manuele therapie

3. behandel perifere pijnbronnen Herhaling titel van presentatie



14

Cognitive emotional sensitisation catastrophizing kinesiophobia somatization stress depression

Herhaling titel van presentatie Meeus & Nijs. Clinical Rheumatology 2007; Nijs et al. Pain Medicine 2008 22-2-2011 Pag.29

STRESS

Stress

‘uitgeputte’ HPA-as BAMT 28 nov Herhaling titel2009 van presentatie 22-2-2011 Pag.30

Van Houdenhove & Egle Psychother Psychosom 2004

15

Stress GABA neurotransmissie↓ ↓ Serotonergische activiteit↓ ↓ Disinhibitie Hyperalgesie


Suarez-Roca et al. Behav Brain Res 2008

Stressmanagement -

activiteitenmanagement cafeïnegebruik reduceren slaap optimaliseren uplifts erkennen & stimuleren assertiviteitstraining: rollenspel T-P opgekropte boosheid laten uiten


16

Kinesitherapie bij centrale sensitisatie 1. tijdscontingent i.p.v. pijncontingent werken 2. top-down pijndemping activeren? – TENS – stress management – manuele therapie

3. behandel perifere pijnbronnen Herhaling titel van presentatie



Perifere pijnbronnen - trigger points: pH↓, substance P↑, TNF-α↑, IL-1β↑

(Shah et al. 2005)

- M. trapezius chronische whiplash: serotonin↑, IL-6↑ ~ pain intensity (Gerdle et al. 2008)

- onderhouden centrale sensitisatie Herhaling titel van presentatie



17

Manuele therapie ter desensitisatie van het CZS?

Reductie hyperalgesie Skyba et al.2009 2003; Sluka et al. 2006 & Herhaling BAMT 28 nov titel van presentatie 22-2-2011 Pag.35 2001; Moss et al. 2009

Bedenkingen bij desensitiserend effect hands-on manuele therapie - korte-termijn effect (max 45’) - ook op lange termijn desensitisatie? - of juist bottom-up sensitisatie?

Herhaling BAMT 28 nov titel2009 van presentatie



18

Take home messages 1. tijdscontingent werk + investeer in educatie om dat verkocht te krijgen 2. behandel cognitief-emotionele sensitisatie 3. behandel perifere pijnbronnen 4. kinesitherapie = behandeling van centrale sensitisatie? = behandeling rekening houdend met centrale sensitisatie Herhaling titel van presentatie



Vragen? [email protected] www.chropiver.be CHROnischePIjn & VERmoeidheid


19

Kinesitherapie bij patiënten met centrale sensitisatie: The pain revival

Recommend Documents