Kids-Gea!
Alles over merels op pagina 2
Maak een merelnest kijk op pagina 4
Gratis jeugdbijlage bij het ledenblad van ‘It Fryske Gea’
Kijk op pagina 6 en 7 voor leuke activiteiten
Zomer 2016
De merel! In de tuin loopt een vogel rond in een deftig bruin verenpakje. Het is een merel. Ze zoekt naar broodkruimels die mensen voor haar hebben neergestrooid. Brutaal lopen de musjes en koolmeesjes haar achterna, maar ze jaagt de vogeltjes steeds weer weg. Het lijkt wel of zij zegt: “Wegwezen, deze tuin is van mij. Dit is mijn territorium.” In deze Kids-Gea maken we kennis met deze mooie tuinvogel. Wil jij meer weten over de merel? Lees dan verder.
Blauwgroene mereleieren
teken van zijn stoerheid. Hoe feller van kleur, hoe sterker het mannetje. Een vrouwtjesmerel heeft lichtbruine veren en een bruingele snavel. Zo valt ze minder op tussen de struiken en bladeren. Ook de jongere merels hebben lichtbruine veren.
The Voice of Holland?
Merels staan bekend om hun prachtige zang. Als
De tuin is mijn territorium
ze zouden meedoen aan The Voice of Holland, dan
Eeuwen geleden was de merel een schuwe bosvogel,
was iedereen vast heel erg enthousiast. In de lente
maar dat is tegenwoordig wel anders. Bijna overal zie
geven de mannetjes vaak prachtige concerten. Ze
je merels en iedere vogel bewaakt zijn eigen terrein.
zitten dan meestal boven in bomen of op daken. Zo
Als ze ergens een mooi plekje hebben gevonden om er
trakteren ze de mensen op prachtige merelliedjes.
een nest te bouwen, willen ze niet dat andere vogels
Het merelnest
daar komen. Het is hun territorium. Vooral vadermerel let goed op. Met luid getsjilp probeert hij zijn
Wanneer een merelvrouwtje en merelmannetje
vrouwtje te waarschuwen voor katten en jaagt hij
verliefd zijn, bouwen ze in de lente samen een nest.
musjes, koolmeesjes en roodborstjes weg.
Het vrouwtje vliegt de hele dag heen en weer om takjes en blaadjes te zoeken. Het nest is goed te
Een gitzwart pak
herkennen en lijkt op een ronde kom gemaakt van
De merel is één van de bekendste en meest voor-
gras, mos, bladeren, takjes en andere materialen
komende vogels in Nederland. Het mannetje heeft
uit de tuin. Na vijf dagen bouwen is het nest klaar
gitzwarte veren en een spitse oranje snavel. Om zijn oog heeft hij een gele ring. De oranje snavel is een
Merelman
The Voice...
In de natuur
2
Merelnest
Merelvrouw
en begint moedermerel eieren te leggen. Iedere
met rust. Vader- en moedermerel houden de merel-
dag één ei en dat vier of vijf dagen. Daarna blijft
tjes goed in de gaten en geven ze regelmatig te eten.
ze op het nest zitten om met haar veren de kleine
Als jij wegloopt en de andere kant uitkijkt, vliegt één
blauwgroene eieren warm te houden.
van de ouders snel naar ze toe. Na drie weken zijn de jonge merels zelfstandig.
Jonge merels
Met modder gooien?
Na veertien dagen broeden, komen de eieren uit. De jonge merels zijn dan nog hulpeloos en kaal.
Merels zoeken hun eten meestal op de grond.
Beide ouders zorgen voor de jonkies en vliegen de
Enthousiast gooien ze bladeren, gras en hoopjes
hele dag heen en weer om eten te brengen.
modder aan de kant. Zo zoeken ze naar slakken,
Wanneer de jongen de ouders horen aankomen,
wormen, insecten en kleine diertjes die onder de
sperren ze hun bekjes wijd open. Ze roepen dan
grond leven. Als de merels op het gras hippen, doen
heel luid om vruchten, zaden, spinnetjes, vliegen en
ze steeds een paar pasjes. Dan stoppen ze even en
andere insecten.
houden ze hun kopje schuin. Dreigt er gevaar? Als ze niets verkeerds horen, hippen ze verder om met hun
Wat moet je doen als je een jonge merel vindt?
snavel een worm uit de grond te pikken. Merels eten ook graag slakken, maar kunnen zelf een slakkenhuis
Na ongeveer twee weken wagen de jonge merels
moeilijk openkrijgen. Daarom stelen ze regelmatig
zich buiten het nest. Ze kunnen nog niet goed
een slak van een zanglijster. Merels zijn ook dol op
vliegen en fladderen achter de ouders aan en
fruit. Heb je thuis nog een overrijpe appel liggen?
bedelen om eten. Het lijkt wel of ze verdwaald zijn
Leg hem dan buiten neer. Je doet de merels er een
en hulp nodig hebben. Maar dat is niet zo. Laat ze
groot plezier mee.
Wist je dat...
... de merel in het engels een blackbird heet? ... merelnesten vaak worden gemaakt in heggen, struiken en bomen? ... wanneer het nest te laag ligt, een kat er gemakkelijk bij kan komen? ... merelnesten vaak door eksters en kraaien worden leeggeroofd? ... merels ieder seizoen niet één, maar meer nesten bouwen? Zo blijven er altijd genoeg eieren en sterven de vogels niet uit.
Jonge merel en moedermerel
In de natuur
3
l e r e m e d r o o v t s e n n Maak ee Net als andere vogels maken merels een nest om hun eieren in te leggen. De plaats voor het nest wordt door het merelpaartje zorgvuldig gekozen. Dit kan in een boom zijn, maar ook in een struik of heg. Het vrouwtje legt per keer 3 tot 6 eieren. Het mannetje helpt mee om de eieren uit te broeden. Ook helpt hij mee om eten te zoeken voor de jongen. Na twee weken verlaten de jonge merels het nest. Lijkt het je leuk om zelf een merelnest te maken? Hieronder staat hoe je dat kan doen.
Aan de slag!
Wat heb je nodig?
5.
1. 2. 3.
4.
Verzamel in het tasje net als een merel takjes, gras, mos en blaadjes voor je nest. Teken op het vel papier een cirkel. Dit wordt de vorm van het nest. Smeer de cirkel vol met lijm en plak je gevonden nestmateriaal op het papier. Probeer het nest er zo echt mogelijk uit te laten zien. Leg het nest op de vensterbank totdat de lijm is opgedroogd. Wanneer je nepeitjes of een nepvogel hebt kun je die in het nest leggen.
Nestmateriaal (gras, takjes, mos, blaadjes) Een tasje Een vel tekenpapier Een potlood of stift Lijm Decoratie-eitjes of vogel
Tip!
Zoek voordat je begint op internet naar een filmpje of een foto van een echt merelnest.
Doe het zelf
4
5
Doe m ee! Ga m ee! Geef je op!!
door Zintuigentocht het m,oWeikrelaslsân
Alde Feanen 15:00 - 17:00 uur Woensdag 11 mei voelen en bekijken, ruiken, n, ve oe pr ur tu De na en we ze wandeltocht do horen. Tijdens de iken we ru Zo opdrachten. allemaal speciale kt de oe dd elen we geblin watermunt en vo . bast van een boom
Nachtexcursie aan bij voenl, Wlikeelslm ân
Activiteiten
dag lenmid Libelen , Wikelslân
Alde Fean 0 - 17:00 uur Vrijdag 3 juni 15:0 vliegen? el supersnel kan Wist jij dat een lib n en dat is er per uur vliege Hij kan 50 kilomet stad. Deze dende auto in de zo snel als een rij deel van zijn r leeft een groot razendsnelle rove etje kan je ze . Met een schepn leven onderwater r weten over ppen. Wil jij mee uit het water sche dan mee. dit mooie dier? Ga
Bijenmiddag ker , met end,eBezoim ekerscentrum
Alde Fean :00 - 16:30 uur Vrijdag 10 juni 15 soorten en verschillende In Nederland kom imker jenvolk van onze bijen voor. Het bi aak kennis e honingbijen. M bestaat uit rustig eed van e bijenvolk en kn met zijn bijzonder ie kaars. bijenwas een moo
(8+)
Alde Fean r 20:00 - 22:00 uu Zaterdag 21 mei epen en Je hoort een uil ro Het is volle maan. jij het ook ddert langs. Vind een vleermuis fla n natuurt donker? Met ee zo spannend in he g door het n nachtwandelin gids maken we ee moeras.
6
mei t/m augustus Waterdiertje
s zoeken
Alde Feanen, Pettebosk Woensdag 22 juni 15:00 - 17 :00 uur Donderdag 21 juli 14:00 - 16 :00 uur Donderdag 4 augustus 14:0 0 - 16:00 uur Donderdag 18 augustus 14:0 0 - 16:00 uur Grutte Wielen Vrijdag 22 juli 14:00 - 16:00 uur
Help jij It Frys ke Gea onderz oeken wat er de sloot leeft? in In sloten, mer en, beken en rivieren in Frys lân leven alle rlei dieren. M een schepnet et gaan we water diertjes vangen. Ga jij mee op zoek naar de posthoornslak die zijn hu is mee onderw ater neemt? Of naar het bo otsmannetje dat eruit ziet een omgekeer als de boot?
Avondexcurs ie Waterdiertje s
Alde Feanen, Pettebosk, Vrijdag 1 juli 19 :00 - 21:00 uu r
Jeugdmiddag Rugzakroute en survivalbaa n
(8+) Alde Feanen, Pettebosk, Woensdag 20 juli 14:00 - 16 :30 uur Vrijdag 22 juli 14:00 - 16:30 uur Woensdag 27 juli 14:00 - 16 :30 uur Vrijdag 29 juli 14:00 - 16:30 uur Woensdag 3 au gustus 14:00 - 16:30 uur Vrijdag 5 augu stus 14:00 - 16 :30 uur Woensdag 10 augustus 14:0 0 - 16:30 uur Vrijdag 12 augu stus 14:00 - 16 :30 uur Woensdag 17 augustus 14:0 0 - 16:30 uur Vrijdag 19 augu stus 14:00 - 16 :30 uur Woensdag 24 augustus 14:0 0 - 16:30 uur Vrijdag 26 au gustus 14:00 - 16:30 uur Kosten: € 9,leden en € 10 ,- niet-leden In het speelbos van De Alde Fe anen is van alles te beleve n. Eerst ga je met de rugzak route op ontd ekkingsreis. D oor alle opdrachten te maken, kruip je in het leven van bijvoo rbeeld de otte r of een kikker Daarna mag je . slingeren over het water op de low-ropeb aan. Kan jij je evenwicht bew ren op de balk aboven het wat er?
7
B V C Z C S O N N A C V E E R L T U
L L I J S T E R I
A W N E S T H M O B O S E I E R E N N U P R M K S G G P E B T I E E E L A R D N L N D Z W A R T N V O G E L
Woordzoeker Los de woordzoeker op. Mail je antwoord, adres en leeftijd voor 1 augustus naar
[email protected]. De winnaar wint een rugzakroute naar keuze voor het hele gezin of met vriendjes en vriendinnetjes in Nationaal Park De Alde Feanen. Woon je niet in de buurt? Geef dan aan dat je als prijs liever de sleutelhanger wint. Het antwoord van de voorjaarspuzzel was soepeend. Lysanne Otter heeft de prijs gewonnen.
Bos
Lijster
Stad
Zingen
Concert
Merel
Tuinvogel
Zwart
Eieren
Nest
Vleugel
Hippen
Snavel
Worm
1e prijs
2eprijs
Winnaars
Elske van der Kooi
Bureauredactie
Dialoog Tekstproducties Oudehaske
Met speciale dank aan
Siepy Zijlstra-de Roos en Niek Smits
Voor contact
It Fryske Gea Postbus 3 Clement, Kina/Domin Dalessi, Peter de Roest, 9244 ZN Beetsterzwaag Grafysk/Gerke A. Hofstra, Hans Pietersma (cover), Tel.: 0512-381448 KINA/Stoelwinder en KINA/Fred van Wijk www.itfryskegea.nl
8
Dit magazine wordt gedrukt op FSC® papier.
D B Y
Redactie
Opmaak Grafysk, Franeker Drukwerk SMG-Groep Joure Strip Collectief Mudhoen, Leeuwarden Foto’s/: Archief It Fryske Gea, KINA/Philippe
IE
Dit is een uitgave van It Fryske Gea
Je hebt in deze Kids-Gea veel kunnen lezen over de merel. Kun je ook een mooi knutselwerk, foto of tekening van deze mooie vogel maken? Stuur jouw creatie op naar It Fryske Gea. De mooiste en origineelste inzendingen maken kans op It Fryske Gea verrassingspakket. Stuur je inzending voor 1 augustus op naar
[email protected] of It Fryske Gea t.a.v. jeugdwedstrijd, Postbus 3, 9244 ZN Beetsterzwaag.
IF
Colofon
Nieuwe opdracht
T
Job van den Bosch heeft de eerste prijs gewonnen van onze jeugdwedstrijd. Hij maakte een creatieve tekening van allerlei eenden. De eenden zaten in een vliegtuig, een luchtballon, een huwelijksbootje en er zat zelfs eentje in de helikopter. Via de mail kregen we een mooie foto van het knutselwerk van Fimke van der Haring. Zij maakte van een koffiefilter en een vorkje een mooie eend. Zij wint hiermee de tweede prijs. Gefeliciteerd.
2 01
E 3 C
R
