Kers-nacht ende de naervolgende dagen tot onze lieve vrouwe lichtmis

Kers-nacht ende de naervolgende dagen tot onze lieve vrouwe lichtmis Joannes de Lixbona

bron Joannes de Lixbona, Kers-nacht ende de naervolgende dagen tot onze lieve vrouwe lichtmis. Weduwe van Hendrick Thalullier, Antwerpen 1736

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/lixb001kers01_01/colofon.php

© 2013 dbnl

2

Tafel. NU Coridon 't is tydt, Komt al te samen naer den stal

4

Herderkens en Herderinnekens

5

Coridon en laet uwe Schaepkens staen

6

In't midden van dees koude nachten

7

Willekom Kindeken JESU soet

8

MARIA weest gegroet

9

MARIA suyver Maeght

9

Aensiet hoe JESUS schreyt

10

Herderkens och hoort dese

13

Sult ghy dan JESU zyn

12

O Herderkens al soetjens al

12

O Herderkens laet u Bockxkens

13

s' Nachts als een igelyck was

15

Herderkens hy is geboren

16

Hoe komt gy in dees doncker tyden

17

O soetste Kindt die langen tydt

18

Wat heeft Emanuël misdaen

18

Devote ziel die Godt mindt

19

Soeten JESU uytverkoren

21

Kintjen soet uytverkoren

22

Sie de Hemelen hebben hun

23

Maeckt plaets ô Herderkens

24

O Coridon siet hier den stal

25

Staet verbaest, ô mensch

26

Treckt nu Vaders te gader

27

O nacht veel klaerder als den dagh

28

O liefste Engeltjens

29

JESUS is geboren

30

Laet u Schaepkens Herderkens

31

Herders hebt gy niet vernomen

32

Joannes de Lixbona, Kers-nacht ende de naervolgende dagen tot onze lieve vrouwe lichtmis

O liefsten Godt wel kleynen kinde

33

Sa menschen sonder beven

35

Wat sien ick Thyter ginder verre

35

't Woordt is geworden Vleesch

38

Menschen weest verblyd ick heb vernomen

39

Komt lieve Bruyt laet ons eens

42

Als imant eens wel gaet door-sien

45

Wy Boeren en Boerinnen

47

Als Vader Adam spitten, en Moeder Eva 48 Aenhoort al gy Maeghdekens gepresen

53

Dertel woeste Jonghmans blyft wat staen 54 Mensch naer Godts beeldt geschapen.

55

In 't eynde zynder noch eenige by gevoeght van Pater Lisbona.


3

Leyssem-Liedeken. Op de Wyse: Geeft ons peys voor dese reys. NU Coridon 't is tijdt, Men gaet den peys verkonden, Den Vrede-maker selfs Die is ons afgesonden, Messias komt tot ons, Op desen blijden nacht, Die ons dien soete vre, Een peys heeft med' gebracht, Hy geeft ons peys Voor dese reys, voor dese reys, Hy geeft ons peys, Peys, peys, peys voor dese reys, Peys, peys, peys, peys voor dese reys. Hy is in Bethleems stal, Ten middernacht geboren, Een soete kindeken kleyn, Die Godt was van te voren, En daerom woud' hy zijn Een mensche van geboort, Om tusschen Godt en ons Te maken een accoort, Hy geeft ons peys, Voor dese reys, Hy geeft ons peys, etc. Siet hoe den hemel brandt, Sie hoe de Sterren swieren, 't Schijnt zy voor onsen peys Van nu af aen al vieren:


4 Danckt Godt dan eers voor al, Doet afstant van het quaet, Want d'oorlogh is gewis, Een straf van ons misdaet, Hy geeft ons peys, Voor dese reys, voor dese reys, &c.

Kers-Liedeken. Op de Wyse: Och wat maeckt gy getier den heelen dagh te Bier. KOmt al te samen naer den stal, Daer leyt den grooten al, Daer leyt den grooten al, In doeckskens teer gewonden, In de kribb' op wat hoey en stroey, En beweent onse groote sonden, Sus, sus, Heer sus, sus, Heer, Houdt op en krijt niet meer. Hy daelt uyt zijnen hoogen Throon En nemt by ons den woon, En nemt by ons den woon, In groot ellendigheden: En een arm oudt vervallen koey, Soo rusten al zijn teere leden, Sus, sus, Heer, sus, sus, Heer Houdt op en krijt niet meer. Maria kust haer lieve Kindt, Dat zy in doeckskens windt, Dat zy in doeckskens windt, Vol moederlijcke minne, d'Engels singen in't aerdtsche dal, Vre de menschen van goeden wille: Sus, sus, Heer, sus, sus, Heer Houdt op en krijt niet meer. Lof moet zijn tot alle tijdt, Het Kindt gebenedijdt, Het Kindt gebenedijdt, Den Coninck nieuw geboren: Ey verlost ons van d'helsche pijn, Sonder hem waeren wy verloren, Sus, sus, Heer, sus, sus, Heer, Houdt op en krijt niet meer.


5

Leyssem-Liedeken, Van de Herders en Herderinnen. Op de Wyse: Alsoo 't begint. HErderkens en Herderinnekens van Bethleem, En hebt gy niet gehoort En hebt gy niet gehoort, De stemme onverwacht, 'tscheen de locht was vol van Engelen In den stillen middernacht: Den Coninck is geboren, Gaet en bewijst hem eer, My docht het was naer Bethleem, Herderkens naer Bethleem, Herderkens naer Bethleem, Herderkens naer Bethleem, Is dat het Conincks Hof, Och neen, och neen, och neen, Maer zijn Hoff is een arm stalleken, Gaet bewijst hem eer en lof. Herderkens en Herderinnekens van Bethleem, Wat saeght gy in den stal? Wat deder eerst voor al? Wat gaeft gy het soete Kindt? Heet het toch met vreughden willekom, Want het u soo seer bemint, Wy hebben't Kindt aenbeden, Het scheen het loegh ons aen, Kleyn giftjens die wy deden, Het was aengenaem: Beneffens aen het Kribbeken Stont den Os en't Eselken, Neffens aen het Kribbeken Stond den Os en't Eselken: En wasser niemant meer? Och neen, och neen, och neen, Dan de Moeder die't lief Kindeken Noemden haeren Godt en Heer,


6 Dan de Moeder die't lief, etc. Herderkens en Herderinnekens van Bethleem, En gaet toch soo niet wegh, Hoort eens wat ick u segh, Blijft noch wat in den stal, Weet gy wel dat dit lief kindeken, Oock een Herder wesen sal: Zijn alderbeste weyde, Dat saligh hemels velt, Daer d'Engels hun vermijden, 't Getal is ongetelt, Een Schaepken dat verloren gaet, Waerom by al d'ander laet, 'tSchaepken dat verloren gaet, Waerom hy al d'ander laet, Soeckt hy dat over al? Och ja, och, ja, och ja: Daerom komt hy lieve Herderkens Uyt den hemel in den stal Daerom komt hy lieve Herderkens Uyt den hemel in den stal.

Liedeken: Op de Wyse: Komst sondigh mensch en leert ootmoedigheyt. COridon en laet uwe schaepkens staen Tyter siet eens hoe fraey de sterren gaen, Tyter siet eens hoe fraey de sterren gaen Hoe fraey de sterren gaen, Och wie sagh oyt in desen middernacht den dageraet alhier soo vroeg verwacht Alhier soo vroegh verwacht, den dageraet alhier soo vroeg verwacht Maer hoe is dit een droom, oft hoor ick wel? O Amintha hoort toch dit snaeren spel, O Amintha hoort toch dit snaeren spel, Sus mopie sus hoort singen hier een stem


7 Den glorie ras op naer Bethleem, Ras op naer Bethleem, Den gloria ras op naer Bethleem. Coridon loopt dan sa flux ras op de been Wacker aen het kleyne Kintjen is alleen Wacker aen het kleyne Kintjen is alleen Het kintjen is alleen, Hy is geboren in dees felle kouw, Messias die ons al verlossen sou, Coridon maer siet toch eens hy lacht ons aen, Siet de ooghskens als twee helder sterren staen, Siet de ooghskens als twee helder sterren staen, Twee helder sterren staen, Slaept kleynen Coninck slaept Emanuel Na, na, na, na slaept blom van Israel, Slaept blom van Israel Na, na, na, na slaept blom van Israel.

Liedeken. Op de Wyse: alsoo 't begint. IN't midden van dees koude nachten, De liefde stoockt een vier, In den stal wilt niet langer wachten, Die het soeckt vint het hier: Geen hert soo flauw, soo kout, Of't wort terstont hier geheel ontsteken Saligh hoey, saligh stalleken van Godt uytverkoren, Saligh stroey, saligh Kribbeken In u is geboren, Het vier der liefde noyt gesien, noyt gesien te voren. Dese liefde doet hier offerande, Zy treckt het al tot haer,


8 Het Kint doet zy door haer vier branden Nemt de Kribb' voor den Autaer, Geen hert soo flauw, &c. Den sneeuw, den wint uyt Noordsche Landen, Bestormt het Celleken, Siet de liefde nochtans blijft branden In dit soete Kindeken, Geen hert soo flauw, &c. Kont gy hier maer een vonksken vinden // Een vonksken maer alleen, Sal u hert in Godt verslinden, En van twee maken een, Geen hert soo flauw, &c.

Liedeken. Op de Wijse: alsoo't begint WIllekom Kindeken Jesu soet, Willekom die ons komt verlossen, Willekom, willekom kindeken Jesu soet Willekom brenger van alle goet, Maer hoe komt gy sonder macht? Waer zijn u kloecke Engels schaeren, Die u int' midden van den nacht, Hier souden waken en bewaeren? Willekom Kindeken Iesu soet, Willekom die ons komt verlossen, Willekom, willekom kindeken Iesu soet Willekom brenger van alle goet: Hoe light gy hier open alleen Terwijl Herodes rouw Soldaten, Om uwen 't wil sent op de been, Die soecken u op alle straten. Willekom Kindeken Iesu soet, Willekom die ons komt verlossen, Willekom, willekom kindeken Jesu soet Willekom brenger van alle goet: Haest u dan uyt desen stal, Uyt dit gewest, uyt dese paelen, Want dit u 't leven kosten sal, Kan u Herodes achter-haelen. Willekom Kindeken Jesu soet, Willekom die ons komt verlossen,


9 Willekom willekom kindeken Iesu soet Willekom brenger van alle goet, Hy doodt de kinders allegaer, Hy rucktse van de Moeders borsten, Die niet passeren 't tweede jaer, Daer meest de moorders naer dorsten.

Liedeken. Op de wijse: alsoo't begint. MAria weest gegroet, Door u is voort-gekomen, Die van u, en om ons, Ons vleesch heeft aengenomen: Door u, en oock uyt u, Soo dat men seggen moet, Het Goddelijck Vleesch komt uyt u suyver bloedt. Maria's soeten Naem, Soet boven honinck-graten; O suycker soeten Naem, Wie is die u kan haten? Mijn lippen zijn vol vreught, Mijn hert, en ziel opspringht, Als men Maria noemt, Als men Maria singht. Gy voedt u Schepper op, O Maget gy zijt de Moeder Van hem die is u Godt, U Vader en u Broeder: Gy spijst het eeuwigh Woordt, Gy laeft zijn wonder dorst, Gy geeft aen uwen Heer, Uw' maeghdelijcke Borst.

Liedeken. Op de wijse: alsoo't begint. MAria suyver Maeght, Heeft naer een plaets gevraeght Waer in zy rusten sou, Verstijft van kou, Maer neen de plaets en wasser niet, Voor die alles dwinght als een riet,


10 De werelt vindt sy heel besmet, Met Afgoden dienst beset. De Maget van stonden aen Is in een stal gegaen, En wordt daer Moeder goedt Van Jesus soet, Een ider vol boosheyt sot Verstoot hier zijnen eygen Godt, Zijn eygen landt wordt hem ontseyt, Als een ballingh wegh geleyt. Treckt dan uyt Herders al, Naer desen armen stal, Daer't nieuw geboren Kindt Light in den windt, Haest u en wilt niet langer aensien U soete jonste hem aen te bien, Singht met genuchten heel plaisant Lof Jesus door het gansche landt.

Liedeken als Jesus geboren wiert. Op de Wijse: Alsoo't begint. AEnsiet hoe Jesus schreyt, In hoey en stroey geleyt, In doeckskens teer gewonden, Waer in u Majesteyt Godt van der eeuwigheyt, Wordt mensch voor onse sonden. Hy schud en beeft van kouw Hy weent uyt bitter rouw, De tranen zijn de monden! O mensch in liefde flauw, 't Woordt is geworden nauw, Godt is mensch voor u sonden. En vreest niet sondaer groot, Het Kindt is naeckt en bloot, Zijn handen zijn gebonden, Hy jaeght van u de doodt, Hy helpt u uyt den noodt, O mensch verlaet u sonden. 't Bloedt is een Nieuwe-jaer Gestort voor allegaer Schept nieuwe vreught en sinnen, Adieu 't is het leste jaer, Laet ons dit nemen waer, Om Jesum te gaen beminnen.


11

Liedeken. Op de Wijse: Alsoo't begint. HErderkens och hoort dese blijde maer // En vreest hier geen gevaer, Messias uwen Heer Die daelt ter aerden neer, Mindt hem die u bemindt, Hy is den Godt van al, Komt knielt hier om en tom, En heet hem willekom, Komt knielt hier om en tom, En heet hem willekom. Coridon op sa sa na Bethleem, En hoort gy niet de stem, Haest u eer dat verdwijnt Het klaer licht dat daer schijnt, En weet ghy niet daer van? En ons wordt soo vertelt, Messias lanck verwacht Is komen in den nacht, Messias lanck verwacht Is komen in den nacht. Laet ons dan gaen daer men het vinden sal, In den gebroken stal, In hoey, en stroey geleyt, Alsoo is't dat men seyt, Ten is noyt meer geschiet, Dat men dit wonder sagh, Wie heeft dit oyt verwacht, In desen kouden nacht, Wie heeft dit oyt verwacht, in desen etc. Wel laet ons dan met vreughden henen gaen, Gebueren blijft wat staen, Ick heb hier int' gesicht, Een klaer groot wonder licht, Neen blijft ick draegh wat me, Neen, neen 't sou qualijck staen; Misschien is daer van doen Wat eten voor den noen, Misschien is daer van doen, wat eten.


12

Liedeken van de Besnydenisse ons Salighmakers. Op de Wyse: alsoo't begint. SUlt gy dan Jesus zijn Den achtsten dagh Besneden, En voelen dese pijn In uw' soete teere leden? O steen, o harden steen Wilt toch het Kindt wat mijden, t' Is noch, t' is al te kleen, t' Is noch, t' is al te kleen, Om soo voor ons te lijden: Waerom geeft gy ons u Bloedt In't nieuw jaer, in't nieuwe jaer, In't nieuwe jaer, o Jesu soet. O waeren Pellicaen Der menschen bloedigh voeder, Gy treckt ons kleeren aen, Om te zijn ons behoeder: Op dat gy soo Godt mensch, Voor ons soudt konnen lijden, En naer soo langen wensch, En naer soo langen wensch, Ons van de doodt bevryden: Bewaert ons dan door u Bloedt, In't nieuwe jaer, &c. O Jesu hoe bequaem Wordt u als nu gegeven Dien wonderlijcken Naem, Waer voor de schepsels beven, Dien soeten Naem voor wien Den hemel en de aerde Moest boogen hare knien, Moest boogen haere knien: De helle haer vervoerde: Soeten Naem gebenedijdt, In 't nieuwe jaer, In 't nieuwe jaer, In 't nieuwe jaer, zijt en altijdt.


13

Liedeken tot het nieuw geboren Kindeken Jesu. Stemme: Alsoo't begint. O Herderkens al soetjens sonder getier // Messias rust alhier, Na, na, na Kintjen kleyn, Na, na, na Kintjen reyn: Slaept Blom van Iesse stam, Nu slaept onnoosel Lam, Slaept nieuw geboren Vorst van Israel Slaept kleynen Conink slaept Emanuel Goey Liekens van buyten al stillekens al // Die komt in desen stal: Na, na, na, &c. Hout op van stormen gy noorden wint 't Is uwen Heer dit Kindt, Na, na, na, &c. Nu Jesu nu slaept, nu is het al gestilt, Nu slaept alsoo gy wilt, Na, na, na, etc. Noch weent gy, noch schreyt gy uyt bitteren rouw, In dese felle kouw, Het stroey is al te hert, 't Diet u teer leden smert, (O Blom van Iesse stam) Mijn aldersoetste Lam, Comt, komt o Jesu rusten in mijn hert, Comt, komt o Jesu rusten in mijn hert.

Herders-liedeken. Op de Wyse: alsoo 't begint. O Herderkens laet u Bockskens en Schapen, Den grooten Heer die 't al heeft geschapen // Is voor u geboren Die al waert verloren In de Kribbe geleyt in eenen stal,


14 O menschen om Adams val, Hy wort nu gevonden In doeckskens gewonden, De Moeder en de Maget is een, Godt Vader is Vader alleen, Sa ras Herderkens op de been, Herderkens loopt loopt, Herderkens loopt loopt, Herderkens loopt loopt, Herderkens loopt loopt, Na, na, na kindeken teer, Sus, sus, sus, krijt toch niet meer. Komt laet ons gaen besoecken, In doecken, Dat kindeken teere, Des werelts Heere, Die van ons kudden, Den Wolf sal schudden, Die voor ons in een Kribbe leyt: Soo heeft ons den Engel geseyt, De Herderkens singen De Lammerkens springen, Den hemel en d'aerde schept jeught, Zy singen Godt glori' en deught, Aen de menschen peys en vreught: Kindeken slaept, slaept, bis. Na, na, na etc. Maer eer wy gaen al d'ander opwecken, En eer wy van hier na Bethleem trecken // Wat sullen wy geven, Om niet te beven, In desen seer langen kouden nacht, Soo dient hem een beddeken sacht, Soo 't krijten sal willen, Wy sullen het stillen, En paeyen met spel en sanck, En fluyten den heelen nacht lanck, Sullen 't loven met soet geklanck, Singen na, na, na: Na, na, na kindeken teer, Sus, sus, sus: nu krijt niet meer.


15

Liedeken. Stemme: Een Kindeken dat is geboren. (Oft) Ick hoorde, &c. S Nachts als een igelijk was in rusten In 't alder stilste van den nacht, Baerde een Maget, en zy kusten, Dat kleyne kindeken lanck verwacht Seght eens o kindt, Waerom gy mindt Den mensch die't niet en heeft verdient? Waerom gy nauw, In dese kouw, Geboren zijn wilt van een Vrouw. Vogeltjens die met soeter kelen Aen den hemel tiereliert: Viskens die op't water spelen, Vee en kruypende gediert, Komt vraeght dit kindt, Waerom het mindt, Den mensch die 't niet &c. Herderkens die recht zijn van sinnen Herten die meynt dat gy seght, Herderkens die wel weet van minnen Al is uw Taele plomp en slecht, Komt vraeght dit kindt, etc. Engeltjens die van Godt den Vader Zijt tot dienst van't Kindt besteet, Is'er van u allegader Imant die dees reden weet, Waerom dit kindt, Soo seer bemindt, etc. Kindeken dat gy 't woud' uytleggen Waerom gy den mensch soo vrijt? Wat sult gy anders seggen? Dan om dat gy de Liefde zijt: Daerom o kindt, Is't dat gy mindt, Den mensch die 't niet en heeft verdient, En dat gy nouw, In dese kouw, Geboren zijn wilt van een Vrouw.


16

Liedeken. Op de Wijse: Hoc ad Regem Pastorum. HErders hy is geboren In't midden van den nacht, Die so lanck van te voren, De werelt heeft verwacht, Vrolijck o Herderkens Songen de Engeltjens, Songen met blijde stem Haest u naer Bethlehem. Wy arme slecht Liekens Gelijck de Boeren zijn, Ontwecken ons gebuerkens, Al in de Maeneschijn, Liepen met blij geschal Naer desen armen stal, Daer ons den Engels sanck Aenlockten met bedwanck. My quamen daer te voren, En siet een Kindeken, Leyt op't stroey geboren Soet als een Lammeken: d'Ooghskens van stonden aen Sagh men vol tranen staen, 'tWeenden uyt druck en rouw In dese felle kouw. Ick nam mijn Fluyt, een ander Die nam zijn Moeseltjen, En speelden met malkander Voor 't soete Kindeken: Na, na, na Kintjen teer, Sus, sus en kryt niet meer, Doet u kleyn ooghskens toe Zy zijn van kryten moe. Siet wy schencken aen u elck Een Lammeken seer teer, Boter, Saen ende Melck Voor u o liefsten Heer: Na, na, na Kintjen teer Sus, sus en kryt niet meer, Doet u kleyn ooghskens toe Zy zijn van kryten moet.


17 Het kindt begost te slapen De Moeder sprack ons aen, Voedt Herderkens u Schapen, Wilt soetjens buyten gaen, U-lie zy peys en vre, Dat brenght mijn kindt u me, Want t'is Godt uwen Heer Komt morgen noch eens weer.

Kers-Liedeken. Op de Wyse: Franciscus Borgia besiende. HOe komt gy in dees doncker tijden O aldersoetste Kindeken, Hoe komt gy in dit stalleken, Dees koud' en bitter armoed' lijden, O Jesus kleyn kindeken, Hoe wilt gy soo verworpen zijn. Zyt gy een Coninck uytverkoren? Hoe light gy soo gedekt in't stroey, In't midden van het Ossen-hoey, Zoo teer en nauwelijcks geboren, O Jesus &c. O dat de felle Noordsche winden Verander worden in den Zuydt, En komen met een zoet geluyt, Haer Schepper ende Conink vinden O Jesus &c. O dat de scherpe winter buyen Verandert worden in den Lent, Dat niet dan Roosen hier ontrent, Haar soeten reuck doen uyt spruyten O Jesus &c.


18

Liedeken. Op de Wijse: Alsoo't begint. De Moeder Maeght spreeckt aen haer Kindt, dat zy in suyver doecken windt. O Soetste Kindt die langen tijdt Tot mijn geluck zijt in my bleven, g'Hebt my soo menighmael verblijdt, Die zijt mijn vreught mijn eenigh leven, Maer u soet aenschijn my te seer Vermaeckt, o schoonsten Heer, U lachskens noch veel meer. Met blijschap spreeck ick u nu aen Op mijnen schoot van my genomen Maer hoe wel dat ick wordt verstaen Een antwoort van my wort bekomen Waerom houdt gy u kindt soo in Dat ick op u win? Maer 't is soo uwen sin. Mijn volle borst neemt die is goedt, Uws Moeders die u op sal voeden, Gy die de Cruyden wassen doet, Van Terf de Velden overvloeden, Die over al het leven geeft, Waer van zijn oorspronck heeft Het melck dat gy van leeft.

Liedeken van de Besnydenisse ons Salighmakers. Op de Wyse. Alsoo't begint. WAt heeft Emanuel misdaan Dat hy zijn bloed alree moet storten Wat heeft dit lieve kindt gedaen Dat hy de Wet moet onderstaan? Zijn Vader en was Adam niet, Zijn Moeder leefde sonder sonden, 't Kindt is onnoosel als gy siet, Hoe is hy hier dan toe verbonden?


19 Wat heeft Emanuel misdaen, Dat hy zijn bloedt alree moet storten, Wat heeft dat kindt gedaen, Dat hy de wet moet onderstaan? Dees dagen in de felle kouw, Soo beefden al zijn teere leden, De krib en stroey viel hem soo rouw, En nu soo wort hy noch besneden. Wat heeft Emanuel misdaan Dat hy zijn Bloedt alree moet storten, Wat heeft dit lieve kindt gedaen, Dat hy de wet moet onderstaen? Uyt soete min voor een Nieuw-jaer, Hy schenkt zijn bloet aen alle menschen Hy stort het voor ons alle gaar Uyt soete min voor een Nieuw-jaer. Wat heeft Emanuel misdaen, Dat hy zijn bloedt alree moet storten Wat heeft dit lieve kindt gedaen, Dat hy de wet moet onderstaen? Ey spaert hem toch ten is geen noodt En laet het kindt zijn bloedt genieten, Want 't sal voor ons toch in zijn doodt Aen't Cruys daar na genoeg vergieten.

Liedeken. Op de wijse: Petit Brisach. (Oft) S. Norberte. DEvote ziel die Godt mint boven al, Comt siet wie dat hier leyt in eenen stal, Het is den Sone van den grooten Godt Geboren by de beesten in dit kot, Al sonder deur oft slot. 2 Die't al bekleet, die leyt hier naekt en bloot die't al versaet die leyt in hongers-noot die't al regeert die leyt hier sonder macht, die't al verlicht die leyt hier in den nacht Van ider een veracht. 3 den alderrijksten leyt hier in het hoey


20 Den Coninck leyt hier op een bussel stroy, Den stal der beesten is nu zijn salet, Een houte krib heeft hy nu voor zijn bed, Hoe is zijn rijck herset. 4. Den Heer wort knecht, oock Godt die wordt mensch, Waar door den mensch nu komt tot zijnen wensch, Hier siedy hoe dat God den mens bemint Die voor ons is geworden een kleyn kint En leyt hier in den windt. 5 Daer staet Maria Moeder ende maegt Die aen haer Borst het kintjen Jesus draeght: Zy laat het suygen van haar hertsen bloet Zy singt een Lieken met een reyn gemoet Na, na mijn kintjen soet. 6 By haer staet Ioseph die ouden man, Hy dient de suyver Maget daer hy kan, Hy klievet hout hy stookt een vierken aen Hy ruert de pap, 't wort al van hem gedaen // In't schijnen van de Maen. 7. Den Engel komt van boven uyt de Locht, En heeft de Herders een nieuw maer gebrocht: Sa, sa, sa Herders laet u Schaepkens al Een kindt gy vinden sult in dien stal, Die u verlossen sal. 8 Zy komen t'samen na den stal gegaan Zy brengen Boter, Melck ende Saen, Zy groeten 't kintjen met zijn Moeder reyn, Zy wiegen hem, en singen in't gemeyn, Na, na, na kintjen kleyn. 9 De Engels songen uyt dat hemels hof Met soete stem den sanck van eer en lof, Glorie zy den alderhooghsten Heer: Ook peys en vred' aen die beminden seer Dat soete kintjen teer. 10 O groote sondaers acht nu u geluck Aanbid die u sal brengen uyt den druck:


21 Valt hem te voet, en danckt den Heer eenpaer, Ontfanght dat soete kintjen allegaer Voor eenen Nieuwe-jaer.

Liedeken. Op de Wyse: Van Poliphemus. (Oft) Van't Verckens-hooft. SOeten Jesu uytverkoren, In den stal zijt gy geboren, Van een suyver Maget klaer, Om dat gy ons eens soudt leeren, Dat wy tot u souden keeren Met dat soete Nieuwe-jaer. O kleyn kintjen jonck van dagen, Hoe kont gy soo haest verdragen? Dat gy stort u dierbaer bloedt: Op den achtsten dagh besneden Wordt gy in u teere leden, Siet wat dat u liefde doet. Gy verlanght om ons te geven Metter daedt het eeuwigh leven, Aen de sondaers allegaer, Gy begint de Not' te kraken, Die seer bitter u sal smaken Binnen dry-en-dertigh jaer. Gy en soeckt maer onse herten, Daerom lijdt gy soo veel smerten Voor den mensch in't openbaer: Om dat wy u souden minnen, Ende ons wel gaen beginnen Met dat soete Nieuwe-jaer. Gy wordt by den mensch gevonden Die wegh-nemen sult ons sonden Door u doodt en pijnen swaer: Daerom moeten wy verlangen, Om u vriendelijck t'ontfangen, Al voor eenen Nieuwe-jaer. Hier wordt u den naem gegeven, Eenen naem seer hoogh verheven, Jesus noemen zy u wel: Want voor dien naem moet knielen


22 Alle Geesten, alle Zielen, Hemel, aerde ende hel, Uwen Naem soet boven maeten, Soeter als de honinck-raeten, Klaerder als de Son voorwaer, Wilt hem in ons herten schrijven, Dat hy daer altijt magh blijven Met dat soete Nieuwe-jaer. Siet o groote sondaers heden, Hoe dat Jesus heeft geleden Groote pijnen voor en naer, Hoe dat hy hem laet besnijen, Om van't quaet ons te bevrijen Met dat soete Nieuwe-jaer.

Liedeken. Op de Wijse: alsoo't begint. KIntjen soet uytverkoren, Weest gegroet nieuw geboren, Wist ick hoe uw te noemen, 'k Sou uw naam willen roemen: O kintjen, soeter als honinck, Wilt my seggen kleynen Coninck, V naemken soet, O kintjen schrijft uw naemken soet in ons gemoet, bis. In ons gemoet, V naemken soet in ons gemoet, O, o, o kintjen schrijft uw naemken soet V naemken soet in ons gemoet. Suyver Maget die wy eeren, Wilt ons zijn naem leeren, Wist ick hem te noemen, 'k Sou zijn naem willen roemen: Jesus is hem de naem gegeven, Lieven naem die ons doet leven, O Jesus soet, O naem die verr' te boven gaet den honingh-raet, bis. Den honingh-raet, Al verr', al verr', al verr' O, o, o naem die allen honingh-raet,


23 Al verr', al verr', te boven gaet. Jesus soet uytverkoren, Weest gegroet nieuw geboren, Nu weet ik uw te noemen, 'k Sal u naemen nu gaan roemen, Maer hy moet eerst zijn geschreven, Tot een teecken van het leven, In ons gemoet, O Jesu schrijft uw naemken soet in ons gemoet, In ons gemoet, U naemken soet in ons gemoet, O, o, o Jesu schrijft u naemken soet, U naemken soet in ons gemoet.

bis.

Nieuw-Jaer-Liedeken. Op de Wijse: Van Cecilia. SIet de hemelen hebben hun open gedaen, Met klaerder licht als Sonne, en Sterren ende Maen, En s'hemels boden hebben ons alhier gebracht, Waer dat wy sien een veel meerder licht in desen nacht, Thyter neemt uw' Fluytjen, Coridon uw Luytjen, Pan u Moesel spelen wy t'samen een Liet Van't gene dat aen ons arm en slechte Lien geschiet. Weest ons will'kom Vorst des vredes, Godt, mensch en kindt, Van d'hem'len ons gedauwt die ons arme Herders vindt, Blij door het singen de aldersoetste maer En de meeste gaef des menschen met den Nieuwe-jaer, Mopsus neemt u Veeltjen, Silvia laet uw keeltjen Klinken tot de eere van desen jongen vorst Die naer ons Saligheden met groot verlangen dorst. wonder wonderheden zijn heden vervult


24 Wy sien die dragen sal alleen onse sonden schult, Emanuel, Emanuel, Emanuel, Hy komt tegen strijden Sathan ende oock de hel, Klincken de Trompetten, Blasen de Cornetten, Buyght ter eeren van dit Kindt dat u bereydt, Den blijden wegh en baen ter eeuwiger saligheyt.

Liedeken van den Coninck die drinckt. Op de wyse: Alsoo't begint. MAeckt plaets, o Herderkens, komt uyt den stal, Siet eens uyt Oostenlant dit groot getal 'tLoopt al na Bethlehem al na den stal Siet de dry Coningen met groot getal, De sterr' op't Kribbeken blijft stille staen En zy en schamen hun niet in te gaen, Willekom, willekom, willekom al, Willekom, willekom in desen stal, Doet offerhanden en laet wierook branden voor't kindeken soet, Het sal't u loonen met d'eeuwige Croonen voor't tijdelijck goedt, Willekom Coningen willekom al, willekom, willekom in desen stal. Haer Croonen worpen zy voor't Kribbeken, De voetjens kussen zy van't kindeken, En seggen willekom in't stalleken, Het kleyne kindeken dat lacht hun aen, Siet hoe het grabbelt in de gulde schael, Siet eens hoe vlijtig dat zijn ooghskens staen, Willekom Coningen, willekom al, Willekom, willekom in desen stal: Doet offerhanden en laet wierook bran-


25 den, voort kindeken soet, Het sal't u loonen met d'eeuwige Croonen voor't tijdelijck goedt: Willekom Coningen, willekom al, willekom, willekom in desen stal. Naer d'Offerhande siet het kindeken, Geeft zijnen segen aen de Coningen, Met zijn gebenedijde handekens, Daer naer het keert hem om, en het kreegh dorst, Het worpt hem aen zijn Moeders borst, Treckt daer een teughsken uyt voor zijnen dorst; De Coningen siende het suygende kint, Zy roepen den Coninck den Coninck die drinckt, Den stal die is vol vreughden een igelijck singht, den Coninck die drinckt, Wilt u ook verheugen, en singen met vreughden, den Coninck die drinckt, Den Coninck die drinckt, den Coninck die drinkt, den Coninck die drinckt.

Liedeken tussen twee Herders, en de H. Moeder Godts MARIA. O Coridon siet hier den stal, Daer't kleyne kintjen liggen sal: Spreekt Tyther de Moeder aen, En vraeght haer eens of wy te samen mogen binnen gaen? Komt Herderkens maer zijt toch stil, My dunkt dat kindeken wat slapen wil O lieve Moeder weest gegroet, Zijt willekom o kintjen soet, Den hemel is om u verblijdt, En d'Engelen die seggen dat gy ons Verlosser zijt: Knielt Herderkens knielt voor hem neer Dit kleyne kindeken is uwen Heer. O kintjen soet hoe light gy hier In't kribbeken en zonder vier? Heeft Bethleem de naeste stadt, Lief kindeken niet een kleyn kamerken


26 voor u gehadt? O Herderkens gelijck gy siet, Het volk van Israel en kent Godt niet. Loopt Engeltjens laet ook uw stem Eens hooren over Bethleem? De poorten sullen open gaen, En al de huysen voor Messias open staen Neen Herderkens al zijnen wensch Is na een vierigh herte van den mensch.

Liedeken. Op de Wyse: Van Rosalia. STaet verbaest o mensch van't wonder Die door blixem ende donder Beven doet den ganschen al: Schud en beeft hier van den kauwe, En der Eng'len vreught van rouwe, Schryt en weent in eenen stal. Vogels hebben haere nesten, Beesten hollen, maer ten besten, Niet en is'er voor den Godt, Om te schuylen niet een hoeksken, Om te dekken niet een doecksken, Leyt in een verworpen kot. O kleyn kintjen grooten Heere, Is voor uwe Lekens teere, 't Hoey en stroey niet al te hardt? Iae't ick hoor't wel aen zijn kermen, Moeder neemt hem op uw ermen, Dat't hem aen doet groote smert. Waer zijn Son uw warme stralen? Laet u hitte nederdaelen, Op dit Kintjen naeckt en bloot: Voetjens stijf, stijf en kou handen, Ten waer't hert door liefde branden, 'tWaer bevrosen lanck ter doodt.


27

Liedeken. Op de Wijse: Amarilli mia bella (Oft) Sulamite keert weder. TReckt nu Herders te gader, Naer Bethleem een slechten stal; Want ons is naerder Gekomen een bewaerder, Bewijst hem eer, voor zijn bermhertigheden, Want hy wilt zijn aenbeden, U stem wilt dwingen om zijnen lof te singen, En met vreughden, in u jeughden, door goey deughden Bly op-springen. 2. In een stal wordt den Heere Geboren tot ons boet om zo te leeren, Met ootmoet te verkeeren, Hy komt't serpent door zijne kracht vernielen: En verlossen de zielen, Die door een vruchte, Adam brocht in swaer suchte, Wilt van stonden, vry van sonden, lof vermonden, Met genugte. 3. Het was in den nacht spade Als't kindt ter werelt quam met druck belade, In-halen onse schade, Maer den nacht was veel klaerder dan de dagen, Want die dat noyt en sagen Dat d'aldermeesten, wie dienende s'hemels Geesten, Liet zijn throone, liet zijn kroone, en quam woone By de beesten. 4. Met recht d'Engels singen, Lof zy Godts eenigh kindt, dat komt bedwingen, Al des vyandts bespringen, En singen oock: u zy te samen vrede,


28 Die't Kindt ter aerden bracht mede Aen al die stille zijn en van goeden wille, En betrachten, versmachten, te verachten // s'werelts grille.

Kers-Liedeken. Stemme: La douce flamme de l'amour. O Nacht veel klaerder als den dagh, Waer in een suyver Maeght gelagh Een Maeght waer door Godt door zijn macht, Nu is gebooren lanck van te voren, O nacht verwacht. 2. Een Maeght Godt baert wort niet ontgort, De duysternis verdreven wordt Door licht dat ons door eygen kracht Nu is geboren lanck van te voren, O licht verwacht. 3. Een poorte waer door noyt man en quam Geopent wierdt voor't soete Lam, t'Onser soeningh in desen nacht, Nu is geboren lanck van te voren, O Lam verwacht. 4. O oude Vaders u verheught, Want gy u al verheugen meught, U verlossingh in desen nacht, Nu is gebooren lanck van te voren, By u verwacht. O menschen wilt in desen tijdt, Nu altemael ook zijn verblijdt, Uwen Salighmaker in desen nacht Nu is gebooren lanck van te voren, O lanck verwacht.


29

Liedeken tot het nieuw geboren Kindeken Jesu. Stemme: alsoo't begint. O Liefste Engeltjens, Seght eens wat maeckt gy hier By dit kleyn kindeken, Soo naeckt en sonder vier? De Engels meynen als dat ghy hun hebt geseyt, Dat dit lief kindeken is onse saligheyt. Maer waer leyt onsen Godt, Waer hy den Heer van al, Soud' hy geboren zijn In eenen beesten stal? En heeft Ierusalem die rijcke Conincks stad, Heeft zy niet een Paleys voor haeren Godt gehadt? Is hy Godts eenigh Soon, En van der eeuwigheyt, Seght eens hoe kan hy zijn, Geboren in den tijdt? En wie had oyt gedacht dat ook een Maget reyn, Kost blijven altijt Maeght, en t'samen Moeder zijn. De Ioden seggen ons, En vragen nu en dan, Is zijnen Vader doch // Niet eenen Timmer-man? Neen neen ondanckbaer volck dit nieuw geboren kindt, Heeft u voor Abrahams-tijdt geschapen en bemindt. Hoort dan o Herderkens, En knielt eens rom en tom, Siet eens het kintje soet, Geeft zijnen willekom, Zijn traentjes zijn genoegh voor u, en alle-gaer, Maer haest geeft hy zijn bloedt voor eenen Nieuwe-Iaer.


30

Liedeken. Op de Wijse: Mopse parabaricon. IESUS is geboren, Godt is nu een kindt, Adam heeft ons verloren, Jesus ons weder vindt; Een Maget is nu Moeder; Menschen leeft in vreught: Godt is onsen Broeder, Menschen u verheugt. Weest gegroet soet Kindeken, Grooten Heere van al, Willekom in 't kribbeken, In den beesten stal, Maer ik staen verslagen, En ick ben vol rouw, Dat gy moet verdragen Dese felle kouw. Wilt dit kindt wat wermen, Brengt een weynig vier, 't Kindt van kouw sal sterven, Blijft het nog lanck soo hier: Hebt gy noch hout noch kolen, Sluyt hem in u hert, 't Kindt wordt u bevolen, Of't vergaet van smert. Schryt niet meer zoet kindeken, Ons hert is voor u, Ons hert is u beddeken, Slaept Jesu, Jesu: 't Hert dat is vol voncken, Vol van liefden brandt, 't Hert is u geschoncken, Oock wil, en verstant.

Liedeken. Stemme: Frans-man hebde niet wel geweest. LAet uw Schaepkens Herderkens, Hoort de stem van d'Engeltjens, Zy verkonden, met hun monden, U voorwaer, Hier de alderbeste maer. Sa dan spoeyt u naer den stal,


31 By den grooten Godt van al, Wilt hem soecken, daer in doecken, Herderkens, Want Godt is geworden mensch. Herderinnekens spoeyt u wat, Treckt naer Bethleem naer de stadt, Een verkoren, kindt geboren, In de nacht, Hier zoo lang van u verwacht. Comt met Suyker, Broodt en Saen Wilt wat Pappeken maken gaen, Herderinne, gaet toch binne, By het kindt, Want het u soo seer bemint. Ach hoe is het hier gestelt, Hier en is noch broodt noch gelt, Ach de leden, zijn doorsneden Van dit kindt, Door het snijden van den windt. Die het al geschapen heeft, Hier van groote koude beeft, Godt den Heere sonder kleere, In het hoey, Leyt hier op een bussel stroey. Siet den Os en't Eseltjen, Die verwermen't kindeken, Siet het beven, suchtjens geven, In dese kouw, Want daer en is vier nog schouw. Coridon och lieven maet, Ree wat hout toch kappen gaet, Haelt toch Torven, met heel korven, Ras brenght hout, Want dat kintjen is seer kout. Amarillis stockt wat vier, Want het veel te kout is hier, Haelt wat kolen 't is u bevolen, Ras komt aen Want men't kint moet bakelen gaen. Nijmphkens die soo seer bemint, Comt wermt de doecken van het kint Comt gy lieden, Papken sieden, Comt ras aen, Ioseph salse roeren gaen.


32 Brenght een wieghsken uyt de stadt, En komt wieght het kintjen wat, Uwen Heere, krijt soo seere, Singht sa sa, Jesus kintjen, na, na, na. O gy liefste Moederken Geeft hem toch een memmeken, Siet het dorsten, naer u Borsten, Suyver Maeght, Want zijn hertjen naer u jaeght. Oorlof Jesus liefste kindt, Die soo seer den mensch bemindt, Wilt ons geven, in dit leven, Nu te gaer, Een goedt saligh Nieuwe-jaer.

Liedeken. Op de Wyse: Ick wil voortaen met Bachus swieren. HErders hebt gy niet vernomen Van de komst van uwen Heer, Jesus is te Bethleem komen, t'Is een kindt wel alsoo teer: Sa gaet henen hem besoecken Naer Bethleem in den stal, Onsen Godt leyt daer in doecken, Die ons hier verlossen sal. Siet de Herders hier eens loopen En verlaeten hun Schaepkens al, Och wat vreught was daer te koopen By Jesus in desen stal, Een ider heeft dit kindt aenbeden, Maer onspreeckbaer was de vreught, Die de Engels daer toen deden, Boven Bethleems stal met jeught. De Moeder Godts stont heel verslagen, Soo zy dit volck hoorden aen, Heeft haer kindt stil wegh gedragen, En in't hoey verborgen gaen, Siet de Herders haer ontwelen, Want die vreught zy hoorden klaer, Soo op Cythers, Luyt en Velen,


33 't Scheen dat eenen hemel waer. Zy zijn met vreught binnen getreden, En Maria thoonden 't kindt, Ioseph sprack met soete reden, Siet wie de werelt ontbindt; Dry Persoonen in het wesen, En men eenen Godt maer vindt, Nochtans dry seer hoogh gepresen, Waer van een is dit kindt. My dunckt ik sien de Herders loopen Heel geladen met eten waer, Som met Boter, Saen en stoopen, Om het kindt te voeden daer, Soete Melk met heele kannen, Suycker en Specery, Quamen daer veel Vrouw en mannen Aen de Zy van Jesus by. Och mensch komt gy met Speceryen, Aen de Zy van Jesus oock, Dat is dat gy u ziel moet mijen Van allen des werelts roock, Laet de werelt met haer prachte, En bemint dit kleyne kindt, t'Is geboren op Kers-nachte, En gy het in Bethleem vindet.

Liedeken. Stemme: Hoe siet men Cupido nu floreren. O Liefsten Godt wel kleyne kinden, Wilt gy gebooren zijn van een vrouw, Om ons van Adams lot t'ontbinden, Waer door wy steken in rouw. Wel Jesus 't is my droef om hooren Dat gy hier buyten in een schuer, By Bethleems stadt zijt geboren, Heel vervallen van hout en muer. Wie heeft eerst de tijdingh vernomen, My dunckt dat zijn de Herders al: Dat Jesus in Bethleem was gekomen


34 In een verworpen beesten stal. De Herderkens gingen haer vertrecken Na haer Gebueren goedertier, Die zy terstont deden op-wecken, Trocken naer Bethleem met playsier. Een ider heeft wat by hem gesteken, Want weynigh gerief was daer ontrent Een Lammeken namen zy onbegrepen, En veel beesten meer onbekent. Maria heeft Jesus toe-gegrepen, En set hem op haeren schoot seer klaer Jesus heeft zijn handt uyt-gesteken, En gaf de Herders den segen daer. Maer wat genucht wast niet hier buyten Boven dit stalleken seer bemindt, Het scheen den hemel te ontsluyten, Om te vermaken dit kleyne kindt. Jesus heeft groote gemeynschap gehoude En speelden met alle de Herderkens daer Al was het noch sulcken bitter koude, De liefde en wiert dat niet gewaer. Hoort eens de stuere noordtsche winden Bestormen hier rondom den stal, Het schijnt zy't kindt willen verslinden, Nochtans is hy den Godt van al. Dit kint en was maer korts-geboren En men wist dat haest over-al, Want de dry Coningen quame te hooren Zy reysden met een sterr' naer den stal. Maria die stont heel verslagen, Soo daer dees Coningen quamen aen, En quamen na't kindeken Jesus vragen, Om dat de sterr' daer bleef stille staen. De Coningen zijn binnen getreden Maria thoonden't kindt sonder fout, Een soete Offerhand' zy deden, Van Myrrhe // Wieroock en oock Goud. Herodes quam dit oock te horen, Als dat den Conink der Coningen groot Te Bethleem in den stal was geboren, Hy swoer hem in stilte de doodt. Och mensch gedenckt de groote pijne,


35 Die dit onnoosel kindt voor ons lijdt, Laet des werelts ydel schijne, Want men weet noyt uer of tijdt.

Liedeken van de dry Coninghen. Op de Wyse: 'tBallet van Comte Montre. WAt sien ick Thyter ginder verre Dat daer soo blickt, Het schijnt daer lichten duysent helder sterre, Ick ben heel verschrickt, Och, och ick vrees voor onse kudden


36 Thyter staet my by, Het Vee van u en my, Dat sullen wy gaen hudden Naer een ander Wey. O Coridon vriendt uytverkoren Sou desen nacht, Messias lichtelijck wel zijn geboren, Van ons lanck verwacht, Ick heb gehoort in d'eerst ontslapen Wilt gy aenbidden hem, Herderkens laet u schapen Een soete Engels stem, Treckt naer Bethleem. Wy namen onse melck stoopen Het eerst van al, En gingen samen haestelijck loopen Naer den armen stal, Alwaer dat wy hebben gevonden d'Hooge Majesteyt, Al in een Krib geleyt, In doeckskens teer gewonden Voor ons saligheyt. De Engeltjens te samen songen Daer gloria, En oock die Herderkens met vreughden sprongen, Al victoria, Coridon nam zijn Fluyt en d'ander Riepen, sa, sa, sa, Herderkens ey viva, Laet ons nu met malkander Singen na, na, na. Dry Coningen uyt verre Landen Met alle ootmoet, Die quamen om te doen hun offeranden Aen het Kintjen soet, Maria was in achterdencken Op dit selve pas, Zy dacht Herodes ras Haer Kintjen soude krencken, Daer by gram op was. Voor't eerst quam Iasper en Melsen


37 En Baltesaer, Het soete kintjen daer met vreught omhelsen // d'Een voor d'ander naer, Zy deden voor hun offerhanden, Myrrhe, Wieroock, Goudt, Het kintjen menigh fout, Ded' hun in liefde branden Die eerst was verkout. De grootste Princen van de werelt, Met bly geschal, Die quamen kostelijck bekleet beperelt, In den armen stal, Maer oock zy wisten van te voren De reden en het slot, Dat in dit beeste kot, Op heden was geboren Samen mensch en Godt. Het Kintjen soet begost te dorsten Met grooten lust, Het wierp hem aen zijn moeders lieve Borsten, En volbrocht zijn gust, Die Herderkens al sonder blamen Tierden dat het klinckt, Hun hert van vreughden springht, En riepen al-te-samen Onsen Coninck drinckt. Roept viva nu den jonck geboren Het kindt Jesus: En schenckt aen het soete kintjen uytverkoren, Eenen vrede kus, Weest willekom, o groot valianden Vorst van Israel, Gegroet Emanuel, Die breken komt de banden Van d'eeuwige hel.


38

Liedeken op de geboorte Christi. Stemme: Philis myn tweede ziel. 'tWOordt is geworden vleesch, O sondaer laet u vrees, Een soete vriendelijcke kinder-stem Roept u naer't stalleken van Bethleem, Geen donder, blixem, oft Trompet, Verandert hier de Goddelijcke Wet, den Engel singt de menschen peys en vre De Liefde Godts brenght den Olijf-tack me. 2. Het Kindt light hier en weent, Om u in't quaet versteent, Ey laet toch dien Goddelijcken douw, Uw hert bewegen tot een goedt berouw, Geheel den hemel is verblijdt, Wanneer gy om u sonden droevig schryt Den jongen nieuw geboren Pellicaen Schenckt u zijn Bloedt schenckt gy hem eenen traen. 3. Dry Coningen van verr' Gekomen door een sterr', Doen Godt hun offerhande altegaer, Volght gy de sterr' van uwen roep wel naer, En geeft aen Godt dat hy u vraeght, Een droevigh hert dat is dat hem behaeght: Heer neemt mijn hert het best dat in my leeft, Die beter heeft, dat hy u beter geeft. 4. Den honingh soeten Naem Van Jesus is bequaem, Om't woordt te wesen van een kloeck Soldaet, Die voor't geloof van Jesus strijden gaet: O Heer al zijt gy teer en kleyn, Gy zijt den aldervroomsten Capiteyn,


39 Ick bid u door u eerst vergoten Bloedt, Schrijft uwen soeten Naem in mijn gemoet. 5. Lam Godts gy zijt gedaelt, Om my die was verdwaelt, O goeden Heer en Herder van ons al, Gy komt u Schaepkens soecken in den stal, Gy thoont door u bermhertigheyt, Dat gy voorwaer den goeden herder zijt O goeden Herder ick ken uwe stem Leyt my na't stalleken van Bethlehem.

Kers-Liedeken. Op de wijse: Komt toch al gelijck met vreught getreden. MEnschen weest verblijdt ick heb vernomen, Dat den Heer die ons bemindt, Is uyt zijnen hoogen throon gekomen, En geworden een kleyn kindt: Weest dan verheught, En dat niet sonder reden, Al in eer en deught, Want siet op heden Is de hooge Majesteyt Geworden mensch voor onse saligheyt. Heden is des vyandts macht verdwenen, Die ons had gebrocht in druck, Maer het saligh Licht is nu verschenen Tot ons eeuwigh goedt geluck, Vred' aen den mensch, Die zijn van goeden wille, Songen d'Engeltjens Seer soet en stille, Vrede aen den grooten Godt, Die leyt geboren in een beesten kot. Herderkens op, op wilt nu ontslapen Hebt gy niet gehoort een stem,


40 Dat gy laten soud u Bocken, Schapen, Trecken recht naer Bethleem, Gy blijft in't velt, Hier uwen tijdt versnoepen, Hoort eens met gewelt Die Engels roepen, Op, op Herders over al Wilt loopen loopen naer den slechten stal Weet gy niet dat uwen uytverkoren Daer gy lanck hebt naer gewacht, Nu is in den armen stal geboren, In het midden van den nacht, Loopt dan met vre, En wilt hem gaen besoecken, Draeght wat Melck me, En kleyne doecken, Want t'is seker en gewis Dat Jesus nu noch ongewonden is. Wel o grooten Godt hoe kan het wesen Dat gy light in soo een koey? Om ons vuyle sonden te genesen, Overdeckt met hoey en stroey, Is uwen throon, Als nu een beeste wooningh? Jesus Godt den Soon, Wel wat verthooningh, Is u rijck nu soo herset Dat gy houdt by de beesten u salet. Siet dat soete Schaepken by de beesten Komt om onse saligheyt, Het is om ons sonden 't aldermeeste Dat hy bitterlijck schreyt, Sus, sus, sus, sus: Och alderliefste vrientjen, Na, na lieven Jesus Soete kintjen, Sluyt u lieve ooghskens nou, Want zy zijn moe van weenen door de kou. En wie sal het soete Lam verwermen, Dan den Os en Eseltjens, Want van groote bitter kou och armen Beven al zijn Ledekens,


41 Ioseph voor al, Sal gaen een vierken stoken, En Maria sal Een Rapken koken, Door dat oversoete Schaep, Soo magh hy komen tot den soeten slaep Herderkens maeckt vreught zijn ooghskens klaeren, Perst daer al die traentjens uyt, Thyter maekt genucht en speelt opsnaren Sa Leander neemt u Fluyt, Al d'Engeltjens, Den Heer glorie songen, En de Lammerkens Met vreughden sprongen, De Moeder songh na, na, na, En al die Herders riepen ey viva. Viva viva, viva, kleynen Coninck, Viva, viva soete Lam. Soeter als het suycker soet als honinck Gy die zijt uyt Davids stam, Komt hier verdult Ter aerde neder-daelen, Om dat gy de schult Soo soudt betaelen, Die gelaeten heeft Adam, Waerom dat onsen God ter aerde quam Och mocht ick dat soete kint aenschouwen, Die is Godt en samen mensch, En met liefde in mijn armen douwen Dat waer alle mijnen wensch, En oock het slot Van al mijn droevigh leven, Jesus goeden Godt, Ey wilt toch geven Dat nu uwen slechten staet Magh komen voor mijn arme ziel te baet


42

Hier volgen eenige Liedekens tot recreatie van een ider. Liedeken tot lof van de eenigheyt. Op de Wijse: Petit Btisach. (Oft) S. Norberte. KOmt lieve Bruyt, laet ons eens samen gaen, Daer buyten in de groene wijde baen Verlaeten alle menighvuldigheyt, En soecken de gewenschte eenigheyt Ter zielen saligheyt. 2 Wat zijn de steden als des duyvelsstoel Waer dat mesiet altijt een groot gewoel En oock dat rasen, met dat sot gemal Van kleyn en groot dat daer is over al, Dat is der zielen val. 3 Wat is daer anders als een groot geraes Een groot ramoer, en menigh viese vaes De ziele wort daer dickwils door besmet den goeden geest die wort daer door belet En menigh hert geplet. 4. Men hoort daer niet als dagelijcks getier, Men siet daer niet als eenen vollen swier Laet ons dan schouwen al dat groot gerucht, En uyt de stadt soo nemen onse vlucht


43 daer buyten in genucht. 5 Hier buyten gaet gy in de groene wey, En wandelt somtijdts op de hooge hey: Daer zijn de Schaepkens menigh in't getal // Be, be, be, be, beleetten zy over al, En dat met soet geschal. 6. De Melck-koeykens weyen hier en daer, Als een Koey biest, dan bieset allegaer: Den Herder waeckt en treckt zijn Pijpken uyt, In d'eenigheyt soo maeckt hy soet geluyt // Al op zijn duytsche Fluyt. 7>. Daer zijn de dreven vol van Eycken hout, En rijen van Abeelen menigh fout, daer gaet gy door in alle eenigheyt, En looft den Heer door zijn voorsichtigheyt // In alle soetigheyt. 8 De eenigheyt die maeckt u hert gerust Zy brenght de ziel tot Godt in vollen lust de eenigheyt is Moeder van de deught, Fonteyn van vre en oorspronck van de vreught, En voester van u jeught. 9. De eenigheyt die schouwt veel klapperny, Veel quade tongen, en veel raserny: de eenigheyt die geeft ons alle goedt, Soo in't Lichaem als oock in ons gemoet, In peys en liefde soet. 10. Hier siet gy Vijvers, ende waters klaer, Alwaer de Viskens som vermaken haer De Snoeken, Vorens, Palink ende Baes, Het vindt in't water overvloedig aes, En dat tot ons solaes. 11. De Carpels geven haer seer dickwils bloot, De Laukens spelen daer 't zy kleyn oft groot,


44 Het zijn al schepsels van den grooten Heer // die ons tot Godt verwecken meer en meer, Om hun de dancken seer. 12. Gy siet den Bogaert in den vollen fleur, Verciert met blommen van divers coleur Met Appelen, Peiren, Pruymen, Noten soet, Met Kersen, Kriecken oock in overvloet Siet wat den Heer al doet. 13. Gy siet hoe dat de Vogels nimmermeer, En rusten om te loven haren Heer, den Nachtegael die singt daer oversoet Soet, soet, soet, soet, soet, soet, soet, soet, soet, Met eenen kloecken moet. 14. Dat Haentjen kraeyt van smorgens vroeg al aen, Om God te dancken, koekeloeren Haen Den Koeckoeck singht daer dickwils seer playsant, Koeckoek, Koeckoek, ontrent den groenen kant, Maer altijdt eenen sank. 15. De Raven vliegen door de locht seer ras, Met groot gewelt, en roepen cras, cras, cras, Dat Musken schreeuwt, met dat het wordt verjaeght, Dief, dief, dief, om dat het hem beklaeght Waer door ons hert verdaeght. 16. Siet de Vinckskens vliegen over al, En loven Godt den Heer in't groene dal, Vink, vinck, vinck, en tiere liere lu: Soo singen zy, en seggen ons adieu, Sonder te worden mu. 17. Daer slaet de Quackel in dat groene Wout,


45 Quack, quack, quack, quack, seer menigh fout, Het Tortelduyfken leert ons metter daet Te sugten over onse sonden quaet, Eer dat het wordt te laet. 18. Gy sult hier gaen somtijts ses mijlen lanck, En hooren niet alsden soeten Vogelsanck seer selden mensch vint gy hier op de reys Die u sal stooren in u goet gepeys Is dit niet uwen eys. 19. Adieu dan Bruyt, en leeft na mijn vermaen, Blijft uyt de stadt, of wilt'er selden gaen Ick heb het nu al metter haest geseyt, Het is al ydelheyt. Hout u in d'Eenigheyt.

Liedeken tot lof van den huys-man. Op de Wyse: Graef Willem sat op solder. ALs imant eens wel gaet doorsien den staet van alle man, Van Princen en van Coningen, my dunckt hy seggen kan, Noch liever ben ik eenen Boer gerust in mijnen stal, Als hoogh verheven eens te zijn en wachten swaeren val. 2. Al is den Paus van Roomen groot, en wonderlijck geacht, Al kust een ider zijnen voet, al heeft hy alle macht: Noch liever ben ick eenen Boer hier buyten onbekent, Als rekeningh voor alle ziel, te geven pertinent. 3. Al draeght den Coninck op zijn hooft een Croon van lauter Gout,


46 Al woont hy in een schoon Paleys, seer kostelijck gebout: Nog liever ben ik eenen Boer met eenen slechten hoedt, Als van den armen Ackerman te haelen alle goedt. 4. Al heeft den Bisschop en Prelaet een goude Choor-kap aen, Al magh hy met den gulden Staf, en met den Mijter gaen, Noch liever ben ick eenen Boer de handt al aen de ploegh, Als altijt moeten sorgen voor zielen laet en vroegh. 5. De Princen en den Edeldom al maken zy goedt cier, Met Renschen Wijn, en Wilt-gebraedt, en ook met Diesters Bier, Noch liever ben ick eenen Boer, en eten Boeckwy-bry, Als met haer in den Krijgh te gaen, den degen aen de zy. 6. Al is mijn Heer Pastoor versien van Torff ende brandt, Al heeft hy lange Rocken aen, de moffel aen de handt, Noch liever ben ik eenen Boer al lijd' ick somtijdts kouw, Als Preken en Studeren soo, en leven sonder vrouw. 7. Al wint den Procureur veel gelt, en oock den Advocaet, Alleen met Pen en zijnen mondt, te drijven saken quaet, Noch liever ben ik eenen Boer, met mijn Spaey in het Veldt, Als uyt de arm Weduwen te parssen al haer geldt. 8. Al woont den Coopman in de stadt seer machtigh ende rijck, Al gaet hy op zijn Muyltjens sacht, al treed hy niet in't slijck, Noch liever ben ik eenen Boer hier buyten sonder pracht,


47 Als wonderlijck te sorgen en schrijven dagh en nacht. 9. Al is den Winckelier versien van Waeren abondant, Al is de neiringh noch soo goedt, al wint hy voor de handt, Noch liever ben ik eenen Boer en besigh met mijn Wan, Als liegen en bedriegen, met den armen ambachts-man. 10. Al heeft den Ruyter groot playsier in Trommel en Trompet, Al gaet hy met de Sluyer aen, op 't hooft een Hellemet, Noch liever ben ik eenen Boer, en slape altijdt wel, Als seven uren in den nacht te staen op Sinternel. 11. Al heeft den Schipper goedt Fortuyn als hy maer eens en kan, Geladen uyt Oost-Indien wil komen t'Amsterdam, Noch liever ben ik eenen Boer, met mijn Kerr' op de Ey, Als in het midden van de Zee met een Schip oft Galley. 12. Met oorlof gy Boerinnekens en Boerkens al-te-mael, Acht u geluck in uwen staet, en seght in't generael, Noch liever ben ik eenen Boer hier buyten binnen Meir, Als Coninck, Prins, oft Edelman te sterven van den teir.

Liedeken tot vermaeck van de Boeren. Stemme: Lanterlu, &c. WY Boeren en Boerinnen Wy wercken dagh en nacht, Wy ploegen en wy spinnen, En wy singen uytter macht,


48 Lieven Heer, kost en kleer, Hemelrijck, en dan niet meer. Wy spitten, en wy spaeyen Twaelf maenden lanck, Wy saeyen en wy maeyen In genuchten met desen sanck, &c. Wy sieden alle dagen Smorgens Boeckwy-pap, Soo vullen wy ons magen, En wy singen even rap, &c. Wy drincken meestendeel BoterMelck voor den dorst, Dan zijn wy veel devoter, En wy singen uyt'er borst, &c. Wy gaen met houte blocken, En dickwils sonder hoet: Wy gaen met pije rocken, En wy singen wel gemoet, &c. Wy backen Boeckwy-koecken, Die smaken ons seer wel, Wy dragen Lijne broecken, En wy singen even hel, &c. Wy decken selden Tafel, Een stucksken uyt de handt, Dat smaeckt ons als een wafel, En wy singen langhs alle kant, &c. Wy gaen een Pintjen drincken Sondaeghs naer den noen, Wy dansen en wy klincken, En wy singen in het groen, &c. De Meyskens die wy vrijen Die seggen wy altijdt, Wy sullen wel bedijen, Laet ons singen met jolijt, &c. Al woonen wy in huysen Sonder muer oft schouw, Al quellen ons de muysen, Toch wy singen sonder rouw, &c. Gy Edel en gy Rijcken Wy seggen u seer vry, Wy willen u niet wijcken, Want wy singen altijdt bly, &c.


49

Liedeken tot verheffingh van de Boeren. Op de Wyse: Van Cecilia. ALs Vader Adam spitten, en Moeder Eva span, Waer vont men toen de Heeren, oft ook den Edelman? Hoort Pausen, en Prelaeten die wonder zijt geagt: Hoort groote Potentaeten die Eel zijt van geslacht, Hoort menschen alle-gader, Want Adam is u Vader, En waerom dan de Boeren soo wonderlijk versmaet? De Boeren en de Heeren komt al van Adams saet. 2. Den eersten Boer was Adam, en ook den eersten Heer, Wat willen dan de Heeren als Boeren wesen meer? Komt kust den Boer de handen en valt den Boer te voet, Want uyt de Boere Landen soo komt ons alle goedt, Den Boer die moet het geven Sou daer een ider leven: En waer den Boer niet besigh van smorgens vroegh al aen, Met spitten, en met spaeyen, wy souden haest vergaen. 3. Den Paus en Cardinaelen met allen haeren raet, Den Bisschop, en Prelaeten, den Abt met zijnen staet, De Prosten en Plebaenen, Doctoren in't gemeyn, Pastoors en Capellanen, de Cloosters groot en kleyn;


50 Met alle de Canonicken, En soo veel duysent Monicken, Het komt al van de Thienden van Renten ende be, Dat zy daer al op leven en onderhouden me. 4. Hoe sou den Coninck konnen zijn Landen houden staen, En tegen zijn vyanden soo kloeck ten Oorlogh gaen? Hoe sou hy zijn Soldaeten betalen t'allen tijdt? De Duytschen en Crouwaten oock houden in den strijdt, Den Boer die geeft de lasten, Al moet hy somtijdts vasten, Met Tollen en Accijsen soo wordt den Boer gequelt; Dat zy den Oorlogh voeren, dat komt van't Boeren gelt. 5. Hoe souden groote Princen, en al den Edeldom, Soo lustigh bancketteren, altijt in volle brom, Met Kieckens en Capuynen, met delicaeten kost, Met Wijn en Citroenen, en met den besten Most, Den Boer die moet het sneven, Om aen mijn Heer te geven, Hy moet den Wijngaert planten, en persen oock den Wijn, En kroppen de Capuynen, waer mee zy vrolijck zijn. 6. Hoe zou den kaelen Ioncker, uyt-voeren zijnen staet, Met Leersen en met Sporen te slincken langhs de straet? Hoe soudt hy konnen rijden den alle moden Thoer, Hoe soudt hy dochters vryden verciert met Peirle snoer, Den Boer moet brengen schijven, Oft Ioncker die zou kijven,


51 Het komt al van een Hofken dat hy te hoogh verpacht, En daer op domineert hy met alle dese pracht. 7. Wat sou den Coopman maken, en ook den Winckelier, Hoe sou hy zijn waeren verkoopen al te dier, Hoe soude hy bedriegen den armen ambachts-man, Met wonderlijck te liegen soo dickwils als hy kan: Van als moeten de Boeren, Al naer de steden voeren, Van Boter, en van Keisen, van Granen alderley, Van Koren, en van Haver, van Tarf en Boeckwey. 8. Den Meulder met zijn Knechten, die souden haest vergaen, Dat hy maer eens dry maenden moest wesen sonder Graen, Hoe sou hy konnen tasten soo diep in iders sack? Hy sou wel moeten vasten dat hem den Boer gebrack, Den Boer die moet aen-haelen, Sou daer den Meulder maelen, Den Meulder die moet eeren, den Boer, en oock den wint, Den windt en oock de Boeren dat sijn den Meulders vriendt. 9. Den Brouwer die sou worden soo mager als een hout, Dat hy niet van de Boeren kost koopen Garst en Mout: Hoe sou hy konnen brouwen dat mals en edel nat, waer door veel Mans en Vrouwen soo dickwils worden sat, Den Brouwer en den Backer 't Leeft van der Boeren Acker;


52 Den Backer die sou worden sonder den Boer seer kael, Hy sou moeten verkoopen den Oven en zijn Pael. 10. Hoe souden jonghe Kinders opwassen wel soo rap, Want zy niet moghten eten de Soete-melck pap? Hoe souden siecke menschen soo haest weer zijn gesont, Want wat zy konden wenschen tot smaeck van haeren mondt, Versch Eyken, oft een Hoentjen, Een Ertje, oft een Boontjen; Een Kiecksken wel gebraden, en ook wat kleyn gebeent, Een Vincksken, oft een Lijster dat haer den Boer verleent. 11. Hoe sou den ouden grijsaert in't hoecksken van de schouw, Zijn voetjens konnen warmen: hy sou vergaen van kou, Hoe kosten oude Wijven, die nu zijn van den tandt, Soo lanck in't leven blijven, dat zy niet by der handt En hadden Boeck-wy koecken, Waer sullen wy die soecken? Het komt al van de Boeren, den Boer die boscht het hout, Den Boer steckt uyt de Moeren den Torf menigh fout. 12. Met oorlof ghy Boerinnen, en Boeren al-te-mael, al heb ik u gepresen 'tis maer in't generael Al zijt gy prijsens weerdigh, al moet gy zijn geacht, Zijt daerom niet hoovaerdich, maer hout u sonder pracht, De ootmoet sal aenkleven, Altijdt in deughden leven, Zijt danckbaer aen den Schepper, en looft hem op dit pas, En segt ook alle dagen eens Deo gratias.


53

Liedeken van de H. Apollonia. Op de Wyse: Hoe ligh ick hier in dees ellende. AEnhoort al gy maeghdekens gepresen Een wonder ende seltsaem werck, Hoe datter een Maeght uyt-gelesen t'Alexandrieo in het Perck, Heeft groote tormenten geleden, Apollonia stil van seden, Heeft groote tormenten geleden, Apollonia stil van seden. Apollonia van grati' schoone Heeft, siet, van haere jonge jeught Getracht naer de hemelsche kroone, Door haer alderhande deught, Want zy heeft haer heel opghedragen In Heer Jesus wel-behagen, Want zy heeft haer opgedragen &c. Geijck zy heeft verfoeyt de Afgoden Die maer Silver en Goudt en zijn, Is daerom van dees boosheyt gevloden Van dit vuyl duyvelsche fenijn: Looft den Godt Dryvuldigh alleene Der Christene en anders geene, Looft den Godt Dryvuldigh alleen &c. Als de Maget had 't geloof beleden Voor Decius vreeden Tyrant, Heeft het oock bevestight met klaer reden Eenen Godt te zijn triumphant, Alleen is hy den Heer der Heeren; Zijnen Naem moeten wy vermeeren, Alleen is hy der Heer der Heeren, etc. Den Tyran Decius opgeblasen, Als hy haer gheloof had verstaen, Zijn groote boosheyt aengedaen; Gaet haer met pijnen swaer bestrijden, Grouwelijck sonder medelijden, Gaet haer met pijnen swaer bestrijden &c.


54 Door hem haer tanden zijn uyt geslagen // Alder-vreedelijck torment, Om dat zy zijn Goden sou behagen, Stelt haer d'Afgoden present, Oft gy moet hunnen dienst verkiesen, Oft door't vier u leven verliesen: Oft gy moet hun dienst verkiesen, &c. Apollonia eer gedreven Door grati' des heyligen Geest, Heeft liever het verganckelijck leven Te laten door't vier alder-eerst, Want zy Maget van niemant gedwonge Heeft vrolijck in het vier ghesprongen: Want zy Maget, etc. Oorlof Princesse door u bitter pijnen, Ende u verdienstelijck vier, Doet de pijne der Tanden verdwijnen Bidden wy Maget goedertier; Op dat wy u hier mogen loven, En grati' geven den Heer van boven, etc.

Liedeken van de ydelheyt des werelts. Voys: Al hebben de Princen haeren wensch. DErtel, woeste Ionghmans, blijft wat staen, Dochters wispel-tuyten, hoort eens aen: My deirt dat gy de werelt dient, Die soo verandert als den wint. Al haer hoogheyt, eer, macht en pracht Dient als eenen aerden pot geacht, Die van een stootjen aengeraeckt, Oft scheurt, oft brekt, oft wort gekraeckt Meer geloof ick letters op het Ys, Den broosen, boosen s'werelts prys; Al haeren sanck, en spel, en vreught, Al haeren handel niet en deught. Eer betrouw'ick eenen deugeniet,


55 Als het geen dat my dees leurster biedt, Zy lieght, bedrieght, en man en vrouw, Zy strijckt ons uyt, en roept noch jouw. Salomon den wijsten van het Landt Absalon den schoonsten die men vant, Zijn neer-gevelt als eenigh Loof, De Wormen voor gestelt tot roof. Aristoteles diep van verstant, Cicero den wel bemonden quant, Den rijcken Vreck, jae Cesar oock, Zijn min oft meer vergaen als roock. Veel vermaerde Princen hier, en daer Zijn verschoven ick en weet niet waer En rijck, oft arm en kleyn, oft groot In't opslaen van een oogh zijn doodt. Wat een korte feest is hier genucht Snel als sonne-schijn nemt zy de vlucht Zy ruckt, zy pluckt ons eeuwigh deel, Zy brockt, zy kockt ons groot krakeel. O mensch Wormen aes! O klomp van slijck, Nu, oft morgen mooght gy zijn een lijck? Dat ider toe komt hem haest geeft, Doet ider wel soo lanck gy leeft. Voorspoet, eer en staet haer hoogste goet Gaet op en neer als ebb' en vloedt: 'tIs hoey 'tis stroey 'tis maer een blom Die met den minsten wint waeyt om. Noemt niet eygen dat gy quyt kont zijn Watse geeft, neemtse weer tot u pijn, Wat draefde, slaefde sonder winst, Seght aen dees pop eens op u dienst.

Liedeken op den dagelyckschen menschen handel. Op de Wijse: Ick placht den tydt voor desen. MEnsch naar Godes beelt geschapen, Komt gy schijnt wat vreugt te rapen Uyt het snel verdweenen goedt, Dat de ziel veel pijnen doet; Treckt u hert van dese leuren,


56 Eer zy't Goddelijck Beeldt besmeuren Want al wat peck aenraekt, Is het schoon, 't wort vuyl gemaeckt. Al zijt gy in sond' ontfangen, Niet te min hebt gy verlangen, Om te doen nog quaet op quaet: Och hoe deirt my uwen staet; Loopen, ketsen, swieren, drillen, Hondert duysent sotte grillen, Brenght gy voor met ziel verlies, Straft men u soo is men vies. Veel en weten niet te spreken, Dan van ander mans gebreken, Oft zeer onnutten kout, Daer't gemoet me wordt benout: Valt'er somtijdts eens te singen, 'k Hoor veel goddeloose dingen, 'k Wenschte wel voor dien tijdt Dat s'haer tongen waeren quyt. Voor den spiegel 't hayr op setten Daer kont gy het best op letten Eer den Luys-bos is geruymt, Dickwils is de Mis versuymt: Tijdts genoegh vint g'om te praeten, En te proncken achter straeten, Van den Goddelijken dienst Houden veel het alder-minst. Komt gy dan noch in de Kercke, Dickmaels is't om te bemercken Den persoon die gy bemint, ('t Schaemt my dat ik 't soo bevint) Met een schandigh oogen wencksken, 'tQuaet gevonden duyvels strenghsken, d'Een treckt d'ander haest van daer: Gaet en loopt, 'k weet niet waer.

Vidi G.B.L.C. & C. A.A.


57

Dees navolgende Liedekens zyn gemaeckt van P. Lisbona. Liedeken van't alderheylighste Sacrament des Autaers. Stemme: Maria schoon. WAt tongh, wat snaer, Wat mensch, oft hemelsche schaer, Sal mijnen Bruydegom geven lof, Wiens liefde klaer Zijn werck thoont allegaer, Sonderlingh als hy laet zijn hof, Ende voor ons slijck der aerden ende stof, Sticht eene hooge maeltijdt, Wiens gerecht vol jolijt Maeckt de Gasten verblijdt, En haer gebenedijdt, Daer hy ons voor dranck met Bloet Als eenen Pellicaen opvoedt. Wonder banquet, daer God zy selven set Onder gedaent' van Wijn en Broodt, Voor Vrienden net, Reyn, suyver en onbesmet, Die tot dees maeltijdt zijn genoodt; Want den boosen hier nut zijn doodt! Niet dat de spijse dit doet, Maer zijn vuyl quaet gemoet, Jesus Vleesch ende Bloedt Is altijdt even goedt: Maeckt gy mensch u soo gereedt, Dat gy daer aen het leven eet. Men deylt'er uyt, Al wat den Heer besluyt, Ider kan aen den vollen schat,


58 De fonteyn spruyt, Wiens water grati' beduyt, Elck hier na zijn mate vat, Die soo vierige liefde eens hadt, Dat hem wierde bekent, Al de vrucht excellent, Van dit weerdich present, 't Geen den hemel af sent, Daer de ziel wordt me gespijst, Seker een al daer't al uyt rijst. Het levend' hout, De Arcke wonder gebout, Waer door ons wiert dit broodt geleert: d'Autaer van Goudt, Fraey sonder eenigh fout Is in een schoonder stuck verkeert; 't Welck hemel, Zee, aerde, locht eert Set nu't Paesch-lam aen kant, En het Manna playsant, Al de slagh-offerandt Daer men beesten verbrandt, Dat figuere haer vertreckt, Als Godt zijn waere Tafel deckt. Siet hier broodt eel, 't Welck een ontfanght ende veel, 't Self nochtans elck ongeschent, In't kleynste deel Is Christus gansch en geheel, Breckt soo gy wilt't heyligh Sacrament 'tIs al wonder, waer dat gy u went Och wat eten Godt geeft, Daer den hemel voor beeft, En den Engel by leeft, En zijn glori' af heeft: Mensch, komt hier die jet goedts eyst, Eet, gy kryght meer als gy peyst. O Zielen smaeck! O Engels soet vermaeck! Spijse die't al te boven gaet, Naer u ick haeck, Tot dat ick by u geraeck, Geeft dat ick't al om u verlaet, En mijn herte soo vast op staet, Dat gy zijt mijne rust,


59 daer des sinnen quaey lust, Naer mijn wensch en gust Wordt gestilt en geblust: daer 't bedrogh, en't hels gebroedt Wegh wordt gedreven metter spoet.

Liedeken, waer in de ziele Jesus haeren Herder pryst. Op de Wyse: Den Mey die komt ons by,, seer bly. Ons is een Herder goedt // en soet, Een Herder, die zijn Schaepkens soo bemindt, dat waer hem een verlaet // hy gaet Het soecken door den regen, kou en wint; Hy soeckt sonder verdriet Geen moyt hy en ontsiet, Uyt loopt hy door dorens en hagen soo seer // Tot dat hy mismaeckt By 't Schaepken geraeckt: Wat wilt gy noch meer? 2. Al heeft hy dan zijn leen // door-sneen Soo thoont hy noch aen't Schaepken blij gelaet, Men siet niet dat hy't suyckt // oft stuyckt Of leurt, oft sleurt, of dauwt, of dreyght, of slaet, 'tIs liefd' al wat hy doet; Hy wast het in zijn bloedt: Hy spijst, en hy laeft, en hy suyvert het weer // Van kladden en vleck, En alle gebreck: Wat wilt gy noch meer? 3. Voorts siet hy dat hy't leyt // en weyt Niet in de dorre Velden deser aerd, Maer op een land, dat groeyt // en bloeyt dat altijdt ongeschent zijn loof bewaert, daer't Claver-blaeyken schoon Is Godt, dry in Persoon,


60 Een spijse voor dit schaepken teer Een voetsel en smaeck, Een vreught en vermaeck, Wat wilt gy noch meer? Daer gaet dit dier heel bly, en vry, En vreest noch Leeuw, noch Wolf, die het deirt, Niet komt'er uyt het wout // soo stout, 'tWort stracks geschut, gestut, en afgeweirt // Den herder staet en wacht By dagen en by nacht, Hy en sluymert, noch droomert, noch en slaept nimmermeer, Maer blijft het op't velt Geduerigh gestelt, Wat wilt gy noch meer? Nu sondaer seght in't kort // wat schort Waerom gy doch dien Herder soo verlaet Is hy te vreedt, te suer, te stuer, Te trots, te schots, te spijtigh van gelaet? Zijn wille is bevrijdt, Tot goedt en soetigheyt: Waer loopt gy, o Schaep? Kijckt om, en keert weer, Al hebt gy misdaen, Godt sal u ontfaen, Wat wilt gy noch meer?

Samensprake tusschen Christus, ende de Ziele. Op de Wyse: Wat sal Goosen toch gebreken. De Ziele spreeckt. IESUS gy hebt lust in lijden, Want dat thoont gy aen my wel, Sult gy my niet haest verblijden, En verlossen uyt gequel? Noch en sult gy van dit spel Geen eyndt maken, goeden vriendt? Seght my Heer, toch een keer,


61 Waer dat ick dit heb verdient.

Christus spreeckt. Hoort mijn Bruyt terstont eens klagen Als zy my niet stracks en vindt, En zy derft wel komen vragen, Waer dat zy het heeft verdient, 'tSchijnt, dat zy my seer bemindt, Maer s'en wilt niet lijden, s'Acht mijn spel // voor gequel, s'Hoort haer te verblijden.

De Ziele. Liefste zijn dit minne-treken, Die my nijpen alsoo fel? Ick sal daer noch lanck van spreken, Want zy gaen my door mijn vel, Is dit seker minne-spel? Zijn dit minne-proeven? Zy doen smert // aen mijn hert, Gy soudt my bedroeven.

Christus. Wel hoe gaet gy soo haest klagen //Ende roepen overluyt? Gy en wordt noch niet geslagen, Noch gedouwen op uw huyt, Zijt gy niet een schoone Bruyt? Wild' u niet versterven? s'Werelts vrucht // en genucht Moet gy leeren derven.

De Ziele. Heer, ick weet dat ick moet lijden Maet het valt my wat te suer, Somtijdts komt het my ontijden, En dan kreunt mijn quaey natuer, 'kBen een krancke creatuer, En een jonge spruyte, Lief uw spel // is te fel, Leeft soet met u Bruyte.

Christus. Ick kom u met lijden proeven 'tWelck gy weet dat my behaeght, Waerom wilt gy u bedroeven? Zijt gy niet een slechte maeght? 'k Heb my wel voor u gewaeght, O mijn uytverkoren,


62 Wat gy doet, geeft den moet Bruyt toch niet verloren.

De Ziele. Heere, soo lanck als ick sal leven Wil ick u kloeck volgen naer, Ick en sal u niet begeven, Al valt my het Cruys wat swaer, Tot dat ick sal komen daer Boven in den Throone, Daer naer mijn pijn oock sal zijn

Liedeken van den H. Aerts-Engel Michaël. Op de Wyse: Bruydegom met u is den strydt begonnen. MIchael Aerts-Engel hoogh verheven, Godt heeft u soo groote kracht gegeven, Dat den duyvel u heeft moeten wijcken, Die met Godt hem wilde vergelijcken, Snelle // totter helle Is zijn hooverdy verdoemt, Die met woorden // in den Noorden Hem van hoogheyt had beroemt. 2. Wilt ons toch van alle quaet beschermen, Hoort ons klagen, suchten ende kermen, Wilt des duyvels kracht ende macht verpletten, Die ons soeckt van deught te beletten, Strijder // en bevrijder Van het edel Christendom,


63 Helpt de waerheyt // met u klaerheyt En maeckt alle valsheyt stom. 3. Eyndelijck komt ons in vrede halen Als wy sullen scheyden uyt dees dalen, Brenght ons daer de goede zielen rusten, En in Christo stellen al haer lusten, Singen // en omringen, Die Fonteyn van alle goedt, En ontfangen // met verlangen Haeren soeten overvloet.

Liedeken van de acht principaeslte Heyligen der Predick-Heeren Orden. Op de Wijse: Doen Daphne d'overschoone Maeght. S. Dominicus Instelder der Predick-Heeren EEn nieuwen hemel fraey door licht Met deught, geleertheyt, als Sonne en Maen, Heeft Sint Dominicus gesticht Zijn Orden, die tegen de dolingh magh staen: Hy recht een Man na't hert des Heeren Altijdt begeerigh na zielen gewin, Liep staegh de ketters en sondaers bekeeren, Brandend' als vier door Godts iver en min, Maer wordt kleyn vrucht gewaer, Dus plant den Rooselaer; En met dit Kransken een ider hy treckt En heeft tot het leven dry dooden verweckt.

S. Peeter van Milanen, Martelaer. Den zielen iver nu verhaelt, Het deugdelicht dat in Dominicus scheen Is nu in Petrus hert gedaelt // Die oock voor Godts Kerck heeft wettig gestreen,


64 't Kint was van Kettersche Ouders geboren, Gelijck een rotse van dorens komt voort Heeft ons geloof in de schole gaen hooren En dat verbrydend' is namaels vermoort Als Petrus stort zijn bloedt, Siet wat dien helt noch doet: Vierigh voor Godt, voor geen moorders vervaert, Schrijft Credo in Deum met bloedt in de aerdt.

S. Antonius, Arts-Bisschop van Florentien. Stelt Antonium vry ten thoon Een Bisschop ootmoedig, die d'eer pleegh te vlien, Die kleyn uytwendigh van persoon, Heeft Jesum in hooge volmaektheyt gesien, Alle zijn vreught was met Godt te verkeeren, Soo dat hy heeft in zijn dood-bed geseyt: Godt wel te dienen is meer als regneren: Voorts al de rest is maer ydelheyt Door Antonius raedt Vondt elck een zijn baet, Soo dat hy wiert, gelijck een Bisschop betaemt, Antonius den wonderen Raets-man genaemt.

S. Thomas van Aquinen, den Engelschen Leeraer. Met recht men Thomas hoogh verheft Dien Engelschen Leeraer, en t' samen gemeyn, Die alle Schryvers overtreft, Dat ider moet scheppen uyt dese fonteyn aen hem komt Christus getuygenis geven, als't Crucifix tot hem minnelijk spreeckt Wel hebdy van my, o Thomas geschreven En aen uw Leeringe niet en gebreeckt, Wat sal toch zijn u loon? Hy antwoort wonder schoon,


65 Geenen loon anders, dan gy Heer alleen Dus eyst hy, en krijght hy het alle in een.

S. Vincentius Ferrerius, wonderbaeren Predicant. Niet minder als een klaer Trompet Is al om Vincentius stemme gehoort, Die Godt besonder heeft geset, Een vat om te dragen zijn Goddelijck woordt: Hy bleef alleen maer zijn Moeders tael spreken, En alle Natie kond' hem verstaen, Niemant soo hert of hy wist hem te breken Sondaers met duysenden trock zijn vermaen: Alwaer hy reyst, oft gaet, Thoont wonderbaere daedt, Onder veel teekens, doet levend' opstaen Een Kindt, dat gekapt was, gesoon en gebraen

S. Hyacinthus Minnaer van Maria. 'tIs seker, die Godts Moeder eert, Dat hy by den Heere oock gratie vint, Dit heeft ons opentlijck geleert Den vrient van Maria, met naem Hyacinth Zy, om een Moederlijck hert te bewijsen, Heeft haer verthoont met een schijnsel seer schoon: Komt Hyacinthum begroeten en prijsen: Vraeght Hyacinthe, want aen mijnen Soon // Al u gebedt behaeght, En wat gy vraeght, Sult gy verkrijgen door my sonder fout Siet hoe wel hy vaert, die Maria betrout.

S. Raymundus de Pennafort, Penitentiarius. Als aen de Schippers was belast, Dat niemant Raymundum wegh voeren en sou: Neemt hy zijn gaen-stock tot een mast, En spreyt op't water zijn kap met betrou


66 Waer op den man Godts soo snel heeft gevaeren, Dat hy in tijde van zes uren af de', Met groot verwonder van die daer by waren, Hondert en sestigh mijlen ter Zee. Om dat hy leefden reyn, Was vry en soo gemeyn Met zijnen Engel Bewaerder geset, Dat hy hem quam wecken, en riep tot gebedt.

S. Catharina van Senen. Noyt vrienden zijn't soo eens geweest Gelijck Catharina met Jesus verkeert, Die met haer de Getijden leest, En door de vijf Wonden zijn Bruyt heeft vereert: Zy om haer Bruydegom ook te behagen Kiest voor de goude de doorne Croon, diese met pijne des hoofts heeft gedragen Soekend' hier lijden, en namaels den loon // Siet wat de liefde vindt, Hoe Jesus haer bemindt; Nemend' haer herte zijn eygen hert geeft, Seght nu Catharina, dat Godt in u leeft.

Liedeken. Tot de H. Moeder Godts Maria. Op de Wyse: Bruydegom met u is den strydt begonnen. O Maria, noyt genoech gepresen, Vrolijck moet gy met u kindt wesen: Vrolijck zijt, o Maget, vol genaden, Godts Moeder, soeter dan sukaden: Klaer zy // En vruchtbaer gy, 't Wonder van den maeghden staet: Maeght gy baerde // En bewaerde Al uw suyverheyts cieraet.


67 Uyt u heeft getrocken ons natuere, 'tWoort des Vaders, schijnsel en figuere Door wiens doot ons is gekomen 't leven Door wiens leven nu de dood moet sneven // Chooren // Soet om hooren; Die de Engelen verheught; Die zijn vriende // Hem siende Geeft hier boven volle vreught Gy dan, die hem hebt ontfangen, En daerom blinckt met de son omhangen Die de Maen hebt onder uw' voeten, Die de sterren Kroonen, en begroeten: Maget // Bidt en vraget Dien uwen lieven Soon, Dat na d'ende // der ellende Hy toch zijn wilt onsen loon.

Een ander Liedeken tot de H. Maget ende Moeder Godts Maria. Op de Wyse: Jesus en S. Janneken, die speelde met een Lammeken. TOt des menschen troost en rouw, staet tusschen Godt en ons een vrouw Siet hy niet een teecken, In de locht uytsteken: 't Is Maria, die Godts oogh Tot gena treckt, als den regen boogh 'tIs die soete, schoone Maeght, Die op haer hooft de Sterren draeght Die de twaelf lichten, Om haer Croone verlichten; Die blinckt met de Son bekleed, En de Maen met haer voeten treed. Menschen hebdy geenen sin In dese weerde Coningin? Staet met behagen, Vastelijck geslagen Op Godts Moeder, Maeght Bruyt,


68 Die de schatten van den Heer ontsluyt? Al wat van den Hemel daelt Wort uyt Maria's handt gehaelt, De Moeder des leven Moet het ons al geven, Door haer vloeyt ons soetigheyt Gelijck water door een buys geleyt. Zy verjaeght de ongenucht, Vertroost ons, eer men klaeght of sucht Siet zy brenght ontbreken Gaet Godt self spreken Soon, maeckt hier van water Wijn Laet mijn kinders in u vrolijck zijn. Sa sondaer tot Godt gegaen, Vreest niet, hoe seer by zijt belaen, Siet aen s'Vaders throone Moeder staen u Sone: Kust hier peys, zy biedt haer mondt, Schuylt hier, Jesus thoont zijn Zijd' doorwondt. Komt en vreest hier geen bedrogh, Maria thoont haer borst en sogh, Godts Soon aen den Vader Opent alle-gader, De fonteyn van zijn Bloedt, Denckt, wat grati' dat hier wesen moet.

Een ander tot de H. Maget Maria. Stemme: Ick hoorde dees voorlede dagen. O Mijn lieve Vriendinne Daer ick toe ben gesint, Maria die ick minne, Diep in mijn hert geprint; Tot u als totter haven Mijn Schipken broos ick stier, Die in dees Zee van slaven, En Roovers sterve schier. Zee-sterr', u licht laet schijnen, Want in den nacht ick vaer, Ick ben in duysent pijnen, Om dat ick hier en daer


69 Vrees door't gestorm der winden En't baeren t'samen slaen, Een klip, of plaet te vinden Daer ick op moght vergaen. Daerom laet neder-daelen (Haest u, niet en vertoeft) U klaerblinckende straelen, Die my zijn te bedroeft, Al om mogen verklaeren, En thoonen het dangier Van winden, rotsen, baeren, Daer ick in seyle hier. Want sonder u verloren Zee-sterr', geef ick den moet, Van achter ende voren Vaer ick al tegen vloet, Mijn Roer wilt hem begeven, Den Mast wilt sincken neer: Het gaet'er om het leven, Te straf is dit onweer. Wel aen dan my de baken Thoont van't beloofde Landt, Want't Schip begint te kraken, 't Is leck, siet het versandt, Het water t'allen zijden Breckt in met groot gewelt, Merckt eens, in wat een lijden Mijn ziel haer vindt gestelt. Maer gy o Maget reyne (Daer ick mijn hop' op stel) Komt nu daer uyt alleyne My helpen, niemant el, Wilt dan de winden seggen Oorsaeck van dees tempeest, Dat zy haer neder-leggen Tot troost van mijnen geest.


70

Liedeken van de vythien mysterien des HH. Roosen-Crans. Op de Wijse: s'Nachts als een igelijck was in ruste. 1. De blyde Boodtschap van de Mensch-wordinge Christi. O Jesu, die uyt wonderbaer goetheyt Waerachtigh mensch geworden zijt En door den invloedt van uwe soetheyt, Die vruchtbaer maeght seer hebt verblijd Weest willekom // O Bruydegom, Schoon boven alle Sonne-schijn: O Godt en mensch // 'tIs onsen wensch Met u inwendigh een te zijn. 2. De besoeckinge van Maria aen haer Nicht Elizabeth. Gy waert noch in u Moeder besloten, Als zy besocht haer oude Nicht; Daer hebt gy uwen dooper begoten Met blijschap en Prophetisch licht! O wonder kind // dat uwen vriend Noch ongeboren hebt verheught: Verlicht ons Heer // Oock met u Leer En geeft ons oock u volle vreught. 3. De Geboorte Christi in Bethleem. Gy zijt seer schoon ter werelt gekomen Gelijck een strael door een gelas: De Maeght en hebdy geensints benomen Haer suyverheyt daer zy in was; O soete vrucht // die met genucht, En alle reynigheyt zijt gebaert! O schoon Fonteyn // Hout ons oock reyn Want gy zijt die ons hert bewaert. 4 De opdraginge Christi in den Tempel. Men heeft u in den Tempel gedragen Tot Offerhand' van lof en danck; Daer Simeon met wonder behagen Gesongen heeft den Swanen sanck: Al zijnen lust // Is toe geblust, Al zijnen wensch is toe voldaen, Vult ons gesicht // Oock met u licht, En laet ons oock in vrede gaen.


71 5. De vindinge van't verloren Kindt JESUS. Maer soeten Jesu, wilt ons verklaren Hoe kost dat met u liefde staen, Dat gy in uwe bloemige jaeren U lieve Moeder zijt ontgaen? Zy soeckt, zy vraeght; Zy weent, zy klaeght; Zy vindt u naer den derden dagh: Geeft dat ick u, soo soecke nu, Dat ick u eeuwigh vinden magh. 6. De benautheyt Christi in't Hofken. O Jesu, die in't lijdens beginne Soo harden strijdt hebt uytgestaen, Dat u van vrees en krachtiger minne Het bloedigh sweet is af-gegaen, O lieven Godt // Laet u gebodt Altoos bestieren mijnen wil: Doet heel te niet, Soo my noch jet Met u doet leven in verschil. 7. De Geesselinge Christi. De straf der helle waeren wy schuldigh Den hemel hadden wy verbeurt: Maer Jesu, gy zijt wonder verduldigh, Door ons gegeesselt en verscheurt: Saghtmoedigh Lam // En wordt niet gram // Al is't dat ick in sonden val: Al is mijn schult // Eylaes vervult! Betaeltse met u Wonden al. 8. De doorne Krooninge Christi. O Sone Godts, o Heere der Heeren, Met dorens heeft men u gekroont; Soo heeft den mensch u willen vereeren Soo heeft hy uwen dienst geloont! O grooten Godt, Gy zijt bespot, Om ons te brengen tot uw eer: O Vaders schijn // Ootmoedigh zijn Dat is uw alderhooghste leer. 9. De Cruysdraginge Christi. Onnoosel bloedt, all' onse misdaden Hebt gy gedragen op u Cruys: Soo zijt gy met ons lasten beladen, Ter doodt geleyt van dat gespuys!


72 O goeden Heer // en laet met meer Ons hert beswijcken in den druck, Maeckt van u pijn, Ons medecijn, Maeckt van u lijden ons geluck. 10. De Cruyssinge ende doodt Christi. O Godt, gy hebt den hemel ontsloten, Als gy aen't Cruys gestorven zijt: u leste Bloedt, uyt liefde vergoten Heeft noch voleyndight desen strijdt, O Jesu soet // en laet dat Bloedt Aen my toch niet verloren gaen: Geeft dat ick magh // ten jongsten dagh Oock onder d'uytverkoren staen. 11. De Verryssenisse Christi. O Jesu, gy zijt krachtigh verresen, En't eeuwigh leven in-gegaen, Om ons te geven 't Goddelijck wesen, En van den val doen op te staen, O Vaders kracht // Gelijck van macht, O alderhooghsten Medecijn, O doodt der doodt // Aensiet den noodt, Daer wy met lijf en ziel in zijn. 12. De Hemelvaert Christi. Gy hebt noch veertigh dagen gewandelt, // Op dese aerde naer u doodt, En haer gespijst met hemels Broodt: Toen hebt gy snel, den roof der hel Met u ten hemel ingevoert: Heft ons gemoet // Oock tot u goedt, Want anders is't altijdt beroert. 13. De sendinge des H. Geests. Als gy nu waert ten hoogste verheven Tot aen uws Vaders rechterhandt, Soo hebt gy u beminde gegeven De gaef des Geests tot eenen pandt, Die heeft terstont // Uyt haeren mondt Doen vloeyen alderhande tael, Stort ons oock in // die soete min, Want zy vernieuwt altemael. 14. De opvoeringh van Maria. Maer, Jesu wie sal konnen verhaelen,


73 Met wat een honinck soet gelaet, Gy hebt u Moeder komen onthaelen, Als nu vervult was haere maet: Gy zijt met haer, Seer schoon en klaer Den hoogen hemel in-gegaen: doet onsen geest // Oock aldermeest Op't hemels goet zijn oogen slaen. 15. De Crooninge van Maria Gy hebt haer boven d'Engelsche scharen Verheven als een Coningin, Verkooren om u, Schepper te baeren, Vervult met uwe soete min: Gy zijt de kroon // Gy zijt den loon Van haere groote deught: O goeden Heer, Tot haerder eer, Laet ons oock komen tot u vreught.

Liedeken. Op de Wyse: Waer treckt gy haestigh henen uwen ganck, ô Galathea Jesus. O Maeght, mijn Bruyt, seght wat lust u te gaen? Lanck dralen, dwalen hier over s'werelts baen, In duysent lagen // Soo soetelijck wagen U Ziele, die my heeft soo dier gestaen. Bruyt. Wie spreeckt hier dus, en wondt heel mijn gemoet? En Jesu zijde gy het, die het doet? Die met u straelen // Mijn hert komt by-haelen, En trecken tot het ongeschapen goedt.


74 Werelt vliedt // 't Is al niet // dat gy my kont geven: Jesus min // Heeft mijn sin // Nu tot hem gedreven. Werelt. Wel hoe Maeght moet ick dan wegh? Bruyt. Iae ge werelt, soo ick segh. Werelt. Siet wel dat't u niet en rouwt. Bruyt. Hoe kan't als my Jesus trouwt? Die met hem paert // Is wel bewaert, 'tIs een Lam seer rijck en soet van aerdt. Werelt. 2. Verlaet gy dan dit soete aerdtsche dal, Vol Bloemkens schoon, en vol vreughden over al: Alwaer de Roosen // Soo fraey staen en bloosen, Daer ick u (soo gy wilt) med' kroonen sal. Bruyt. Neen werelt. Ick ken dien bedriegelijcken vondt; Gy stryckt ons hier rechts het seemken aen den mondt, En soeckt met streelen // Ons hert te steelen; Daer naer laet gy ons liggen swaer gewont. Op u vreught // Op u jeught // Op u lieflijck praeten, Op u pracht // Op u kracht // magh m'hem niet verlaeten: Werelt. Och men doet, dat is gemist. Bruyt. Iae dat ick niet beter wist. Werelt. Houdt my vry van hoogen schick, Bruyt. Om u slechten oogenblick // Eer men aensiet // 'tGeen gy ons biedt,


75 Is't wegh, en verandert in verdriet. Jesus. 3. Wel aen, nu gy Maeght dit slechte Poppe-goedt Van s'werelts kraem, stoot en trapt het met den voet: Soo sult gy gaen wesen // mijn Bruyt uyt-gelesen, En hebben dat u lust ten vollen doet. Bruyt. Wat is dat Heer Jesus? Ey komt toch en beduyt, Wat voor Iuweelen gy ons wilt reycken uyt, Ick moet my verstouten // Wat samen te kouten; Want u spraeck gaet te boven alle geluyt // Als gy lonckt // Soo ontvonckt My met menigh herte // met een woordt // Iaeght ghy voort Droefheyt, pijn, en smerte // Blijft my by, o Bruydegom. Jesus. Seght my Liefste toch waerom // Zijnder niet wel duysent reen: Bruyt. Nu begint dan seght'er een. Jesus. Waer toe ge'eet // Als ghy wel weet, Bruyt. Wat'er in het hert verborgen leet? 4. En hoe kan een ziele, die krachtigh u bemindt, Uytspreken alle schatten, diese vindt // In dat schoon wesen, Waer uyt komt geresen // Een vier, dat hier lancks meer en meer verslint. Jesus. Hoort hier nu eens, voorwaer geloovet vry, O Bruyt, gelijck u sinnen staen op my, Soo is mijn wenschen // Te zijn by de menschen: Haer aengenaem geselschap maeckt my bly.


76

Bruyt. Jesu vriendt, hoe veel dient, die hier voor ons beyden, Is't u sin // Ick begin // Siet, laet ons noyt scheyden, By u is't een Paradijs. Jesus. Bruyt, g'en zijt het stuck niet wijs. Bruyt. Neen. Ick weet wel wat ick kies, Jesus. 't Geen gy minst acht, is verlies// Volght mijnen raet, Godt komt ende gaet // Siet dat gy altijdt gelaeten staet. Bruyt. 5. Wel Jesu ick sal doen na dat ghy my hier seght, Het is my goedt soo te worden onderrecht // bestiert mijne wegen, En stort uwen zegen // In mijn hert, dat het blijft aen u gehecht. Jesus. Al wie op my zijn hoop vrymoedigh set, En daer by soeckt t'onderhouden mijne Wet, Van alle zijden, sal ick hem bevrijden dat hem geen quaet en let. Bruyt. Jesu soet // oock ick moet // U hier op wat vragen; Siet men niet // het verdriet // Meest u vrienden dragen? Jesus. Die my mint weet van geen quaet. Bruyt. Hoe kom 't dat dit dan soo gaet, Jesus. Bruyt soo thoon ick mijne kracht // Als die lijdt, geen lijden acht. Bruyt. Wel Godt en Heer // 'k Segh nu niet meer, Stiert my, soo gy wilt, tot uwer eer.


77

Samensprake tusschen den Bruydegom, en sijne wel-beminde Bruyt. Op de Wyse: Schoon Herderin, mijn soete Velt-Godin. Bruyt. HOor ick daer geluyt? Bruydeg. Iae ghy lieve Bruyt // Ick klop, doet my open: Haest u, mijn hayr is bedouwt van den nacht. Bruyt. Soete, blijft wat staen // 'k Sal stracks komen aen: Bruydeg. Neen, ick gaen vast loopen // 't Is my te lanck voor de deure gewacht Bruyt. U vluchten // Kost suchten // Gy maeckt my bedroeft: Bruydeg. Vriendinne // Laet inne // Waerom dan getoeft? Bruyt. Wie jaeght u // Ick vraegh't u // Seght Bruydegom soet? Bruydeg. U beyden // doet scheyden // Waerom niet gespoet? Bruyt. 2. Wel ick kom dan veur // Och! hoe zijde deur // Hebt gy my verlaeten? Loopt nu, o ziele soeckt die gy bemint // Schildwacht weest gegroet, Is u niet ontmoet // Ergens op de straten Een verr' den schoonsten van al die men vint // Besneden // van leden Daer niet aen en schort // Wiens name // Bequaeme Oly gestort. Schildtwacht. Wat vraeght gy // Wat klaeght gy // Wat maeckt gy getier? Wat weent gy // wat steent gy: U Bruygom is hier; Bruyt. 3. O mijn Godt en Heer // Heb ick nu weer;


78 O mijn uytverkoren // O grooten Al, daer mijn ziele naer haeckt, Kont gy soo mijn hert // Sien vol pijnen en smert, Toen gy waert verloren // Want sonder u isser niet dat vermaeckt: Ick vinde // Ick binde // Ick houd' u voortaen; Mijn handen // Zijn banden, die ick op u slaen. Bruydeg. Wel houdt my // En trouwt my: 'tis recht dat my past, Ick wensche // Dat d'menschen my houden soo vast. Bruyt. 4. Laet ons dan altijt // maken voorts jolijt // Sonder meer te scheyden Bruydeg. Neen Bruyt, gy wilt uwen hemel te vroegh // Niemant na zijn lust Heeft hier volle rust // 't Is noch al te beyden, Slaet tusschen wijl kloeck de handt aen de ploegh: Want saeyt gy // Beswijckt ghy // 'tIs qualijck gestelt; Bruyt. Ick haete // dit preate, is altijt van pijn // Van lijden // Van strijden Bruydeg. Iae Bruyt 't moet soo zijn. 5. 't Is nu winter suer // Dat den windt wat stuer, Door u leven snijdt // dat u den regen met vlagen begiet; Maer denckt, hoe den tijdt // Haestigh henen g'lijdt, Denckt toch // O mijn Duyve // Op d'eeuwigheyt, als u hier wat verdriet Siet boven // Zijn Hoven van weelde gestelt, Met regen // Noch slegen // Noch winden gequelt; Bruyt. Och leyt my // Vermeyt my // En maeckt my daer blij.


79

Bruydeg. Wel schinckt // En drinckt hier den Kelck met my. Bruyt. 6. Heer, als in dit Landt // Vingers van u handt, Myrrhe distileren // Is't meer als recht, dat ick bitterlijck sucht: Of ick kugh of steen // 'k Ben nochtans te vreen: Wilt my tot u keeren // Geeft dat ick my altijdt onder u buygh; En dwinght my, en vringht my, en gaet uwen ganck. Bruydeg. Noyt hoorden, Ick woorden van beteren klanck. Bruyt. Ick geve // Mijn leve, gebruyckt het o Heer. Bruydeg. 'kAenveerde // d'Inweerde, 'k en eyssche niet meer.

Lof-Sanck tot den gekruysten Salighmaker, aen sijn minnende Hert. Op de Wyse: Tantum ergo Sacramentum. WEl aen Jesu, wilt bereyden In u hert voor my een rust, Daer ick noyt en magh uyt scheyden: Ey, hier me mijn iver blust. Waerom wilt gy langer beyden, Daer gy kent mijn grooten lust? 2. Roosen hert gaet my eens open, Want u reuck een iver treckt: Ontsluyt eens die schoone knoopen, Daer mijn schat light in bedeckt: Mijn hert komt tot u geloopen Door u liefd' alleen verweckt. 3. Opent u, wilt u uyt spreyden, Als een Roose wijdt ontdaen: Komt in mijn hert u vermeyden, Dat ick uwen geur ontfaen: Haest u, wilt niet langer beyden 'tWachten doet my pijne aen.


80 4. Voeght u hert midden in't mijne, Van twee herten maeckt nu een: Dat ick uws geheel magh zijne, En van amoureusheyt ween; Iae van liefde gansch verdwijne: Heer ick bender me te vreen. 5. Of treckt tot u al mijn sinne, Macht en will' en verstant: Dat ick overdenck de minne, Die u heeft aen't Cruys geplant; En magh voelen eens van binne, Hoe uw' liefde heeft gebrandt.

Een ander: Op de voorgaende Voys. Ick moet u wat nader komen, Spaert my Jesu, Godt en Heer; De beschaemheyt doet my schroomen, Maer u liefde treckt my meer; Want ich heb voor my genomen Te door-sien u Wonden teer. 2. Wilt my in u Zijde leyden Tot in't diepste van den gront, Dat ick my daer magh vermeyden In soo lieffelijcken wondt: Niemants vrees sal my doen scheyden, Niemants liefde, 'tgeender stont. 3. Opent u, gy roode Zijde, Vloeyt in't diepste van mijn hert: Of laet my in uw me-lijde; Een van twee geneest mijn smert, Mijn ziel klopt sonder vermijden Tot dat's in gelaeten wert. 4. Jesu, oock wat soeter smaken Gevoelt hy, die u eens proeft, Die uyt liefde in u raken: s'Werelts vreught hun hert bedroeft: Die u maer eens kan genaken Kryght soo veel, als hy behoeft.

G. Voochts Archid. & Lib. Censor.


Kers-nacht ende de naervolgende dagen tot onze lieve vrouwe lichtmis

Recommend Documents