Kansen voor gezondheid
L a n g e Auke Walburg Jan r 10-6-2015
1
g
Vraagstelling Hoe kan je de gezondheid en het welbevinden van een populatie bevorderen zodanig dat: mentale en somatische ziektes afnemen en het welbevinden en de participatie toeneemt Op een kosten effectieve manier voor de lange termijn waarbij de effecten al op korte termijn zichtbaar zijn?
10-6-2015
2
Gezondheids spectrum
10-6-2015
3
Populatie aanpak gezondheid
10-6-2015
4
Toename levensverwaching bij eliminatie risicofactoren Effecten van eliminatie van risicofactoren op (gezonde) levensverwachting in de totale Nederlandse bevolking uit 2007 (VTV, 2010)
Risicofactor Roken Overgewicht
Gezonde levensverwachting op individueel niveau +4.6 +2.1
Lichamelijke inactiviteit Overmatig alcoholgebruik
+1.2 +0.9
10-6-2015
5
Het versterken van gezondheid 1. Het gaat om lichamelijke èn geestelijke gezondheid 2. Het gaat om alle inwoners gedurende de gehele levensloop 3. Het gaat om het versterken van de eigen verantwoordelijkheid (zelf management en empowerment) voor gezondheid en dus gaat om het bevorderen van de inzet van allen die belang hebben bij een gezonde en florerende populatie
10-6-2015
6
1. Lichaam en geest
10-6-2015
7
10-6-2015
8
Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke en mentaal vermogen. Het gaat daarbij om vaardigheden en talenten als leervaardigheden, creativiteit, emotionele intelligentie,sociale vaardigheden en veerkracht en om een goede lichamelijke conditie.
10-6-2015
9
Welbevinden en gezondheid Verschillende type emoties afgezet tegen het aantal bedachte probleemoplossingen
aantal bedachte oplossingen
Verschillende type emoties afgezet tegen de snelheid waarmee bloeddruk en hartslag zich herstellen na blootstelling aan een milde angstopwekkende situatie
snelheid herstel bloeddruk en hartslag (s)
10-6-2015
10
Broaden and build theory of positive emotions Broaden
Build
aandacht
bloei en welbevinden
cognitieve flexibiliteit en creativiteit sociale cognitie
veerkracht
10-6-2015
11
welbevinden en bloei welbevinden missie geluk delen
positief denken
positieve gevoelens, tevreden over leven subjectieve ervaring
veerkracht, emotionele en sociale intelligentie.
gezonde leefstijl
bewust leven
Sociaal actief
bloei Foresight, 2008 10-6-2015
12
Rendement van welbevinden Werk .20 Sociale relaties .15
Creativiteit .28
Uitkomsten Sociaal gedrag .36
Positieve waardering voor zelf en anderen .39
Gezondheid .31
oa. Lyuobomirsky, King en Diener, 2005 10-6-2015
13
Een voorbeeld van interactie lichaam en geest. Dieet,fysiek actief, niet roken betere adherentie Angst
Optimisme
(Roest, 2010)
(Rasmussen, 2009)
HART
Depressie
Subjectief welbevinden (Chida, 2008)
Eudaimonisch welbevinden
(Celano, 2011)
Autonome functies ontstekingen beheersing vagus
Dubois et al, 2012 10-6-2015
14
Body and mind. • Comorbiditeit tussen .15 en .60 • Lichamelijk moeilijk verklaarbare klachten (SOLK) • Effecten stress • Relatie welbevinden levensduur • Relatie welbevinden herstel na ziekte • Relatie welbevinden en weerstand tegen ziekte
Voettekst: aanpassen via Beeld (Office 2003 of eerder) of Invoegen (Office 2007 of later), vervolgens 'Koptekst en voettekst'
10-6-2015
15
2. Levensloop
10-6-2015
16
levensloop
10-6-2015
17
Ontwikkeling bloei in de levensloop
Positieve invloed
Stimulerende school vriendschap
Negatieve invloed
alcohol en drugs sociaal stimulerende omgeving
missie optimisme sociale relaties leefstijl bewust leven genereus
Angst Depressie Chronische ziekten
g Stress
Eigen inrichting werk Ontwikkeling Werken met anderen Ruimtegevend leiderschap Aansprekende missie
zingeving sociaal actief leren leefstijl
cognitieve en fysieke uitdagingen
Armoede stress trauma Binding met ouders
Tabak voeding stress alcohol
ouderlijke verantwoordelijkheid
opbouw kennis en vaardigheden
overgang naar volwassenheid
omgang met vele kansen en bedreigingen
nieuwe zingeving
Genetisch uitrusting
Prenataal
Vroege jeugd (0-4)
School
Kind (5-12)
Adolescent
Volwassen
Werk
Oudere Volwassene
Pensioen 10-6-2015 14
naar Beddington, 2008
18 14
Positieve gezondheid in de levensloop
Gezond al voor de start Gezond aan de start Positieve eerste stappen Kalm en solide ontwikkelen in de basisschooljaren Een gezonde ontwikkeling in de wilde jaren Bloei in de productieve jaren Gezond naar de finish
10-6-2015
19
Doel positieve gezondheid Vermogen tot bloei
ondersteunende omgeving
ondersteunende omgeving weinig ondersteunend
weinig ondersteunend
gemiddeld
Late steun Laag vermogen
Tijd Foresight, 2008 10-6-2015
20
3. Alle betrokkenen
10-6-2015
21
Betrokkenen. Gemeente: sociale wijkteams, armoede bestrijding, financiering Verzekeraars: financiering gezondheidsbevordering Scholen: gezonde scholen en kantines en schoolpleinen, veerkracht, sociaal-emotionele vaardigheden, strength based aanpak
Welzijn: welzijn op recept: veerkracht, leefstijl interventies Gezondheidszorg: empowerment en zelfmanagement, sterke kanten.
10-6-2015
22
Het samenbrengen van stakeholders rond het bevorderen van gezondheid in een gemeenschap.
10-6-2015
23
Een paar concrete voorbeelden. Lichaam en geest Welzijn op recept.
Levensloop Vouchers
Alle betrokkenen monitor
10-6-2015
24
Samengevat: De drie dimensies van positieve gezondheid
PERSOONLIJK Lichamelijk Mentaal Sociaal Maatschappelijk Spiritueel
STAKEHOLDERS Gemeente Verzekeraar Gezondheidscentra Zorginstellingen Maatschappelijk werk School werkgevers
LEVENSLOOP Voor conceptie Zwangerschap Vroege jeugd Jeugd Adolescentie Volwassenheid Ouderdom
10-6-2015
25
De paradigma verandering. Traditionele gezondheid • Behandeling en preventie ziekte • Sterke oriëntatie op lichaam • Behandelaar als expert • Gezondheid als domein gezondheidszorg • Behandeling ziekte episode • Adviserend • Gevolgen ziekte beperken
Positieve gezondheid • Bevorderen gezondheid, behandelen en voorkomen ziekte • Lichaam, geest, sociale omgeving • Behandelaar als co-expert, als coach • Gezondheid als maatschappelijk domein • Aandacht voor gezondheid in levensloop • Empowerend en zelf redzaamheid bevorderend • Mogelijkheden voor bloei versterken Positieve gezondheid in Nieuwegein en Nijkerk
10-6-2015
26
Dank voor uw aandacht en veel succes in Gooi en Vechtstreek!
[email protected]
10-6-2015
27
