Jeugdzorg... bij uitzondering lang Onderzoek naar jeugdigen uit Flevoland die langdurig gebruik maken van jeugdzorg

Jeugdzorg ... bij uitzondering lang Onderzoek naar jeugdigen uit Flevoland die langdurig gebruik maken van jeugdzorg.

531379_Brochure_onderzoek_langdurige_Zorg_A4.indd 1

08-07-13 11:46

Voorwoord De provincie Flevoland heeft Bureau Jeugdzorg Flevoland gevraagd onderzoek te doen naar de doelgroep die langdurig gebruik maakt van de provinciaal gefinancierde jeugdzorg. De provincie wil dat er voor jeugdigen met chronische problematiek (zowel in de persoon gelegen en/of in het gezin) waarvoor een langdurig beroep op jeugdzorg waarschijnlijk is, passende trajecten bestaan. Als thuis wonen echt niet verantwoord is, moet er zo snel mogelijk duidelijkheid zijn over het perspectief van de jeugdigen. Het doel van het onderzoek is om een beter beeld te krijgen van de groep jeugdigen die langdurig gebruik maakt van jeugdzorg. En op basis hiervan voorstellen te doen om de zorg voor jeugdigen die langdurig zijn aangewezen op jeugdzorg te verbeteren. Er is een verkennend kwantitatief onderzoek uitgevoerd en op basis hiervan is in gesprek gegaan met deskundigen. In maart 2013 heeft een consultatie plaats gevonden waarvan de resultaten zijn verwerkt in dit rapport.

2

Een deel van dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van een Post HBO opleiding Zorglogistiek bij Hogeschool Windesheim. Een publicatie van dit onderzoek is opgenomen in de afstudeerbundel “Zorglogistiek; een cliëntgerichte benadering”. In dit rapport is dankbaar gebruik gemaakt van de onderzoeksresultaten van twee medestudenten/medewerkers van Vitree: Rob Bosman en Ingeborg Angel. Zij hebben beide een belangrijke bijdrage geleverd aan het onderzoek naar het langdurig gebruik van jeugdzorg. Daarnaast ook dank aan Anny de Gier, studiegenoot opleiding Zorglogistiek en medewerker van de provincie Flevoland, voor het meedenken.

Colofon

Dit onderzoek is uitgevoerd door: Marjolande Prins, Bureau Jeugdzorg Flevoland, mei 2013


08-07-13 11:46

Samenvatting In dit rapport wordt ingegaan op hoe Bureau Jeugdzorg

cialiseerde behandeling wordt besproken, ingepland en

Flevoland in samenwerking met de aanbieders van Jeugd

zo nodig wordt bijgesteld als de situatie daarom vraagt.

& Opvoedhulp een bijdrage kan leveren aan het beter en slimmer organiseren van zorg voor jeugdigen die langdurig

Verwacht wordt dat een verdere implementatie van deze

gebruik maken van hulpverlening.

werkwijze er toe zal leiden dat meer jeugdigen bij uitzondering langdurig gebruik maken van gespecialiseerde zorg.

Uit dossieronderzoek blijkt dat minder dan 5% van de jeug-

Dat betekent dus een afname van het beroep op langdurige

digen met een indicatie voor provinciaal gefinancierde

zorg. En áls langdurig zorg noodzakelijk is, dat het aanbod

jeugdzorg langer dan 1,5 jaar gebruik maakt van specialis-

sneller en beter aansluit bij de vraag.

tische hulpverlening. Crisishulp is bij veel van deze jeugdigen het startpunt van een langdurig hulptraject. Tijdens de crisishulpverlening worden belangrijke keuzes gemaakt voor de ‘route’ van het hulpverleningsproces. De helft van de langdurig zorggebruikers ontvangt pleegzorg. De andere helft ontvangt in de loop van de tijd diverse vormen van hulp. Het aantal verschillende typen hulp waar de betreffende jeugdigen mee te maken hebben gehad, varieert tussen de een en de vijf. Hierbij zijn gelijktijdig of volgtijdig vaak meerdere organisaties voor Jeugd & Opvoedhulp betrokken. De aard van de problematiek van jeugdigen en hun gezinnen die uiteindelijk langdurig zorg ontvangen, blijkt al bij de

3

start van de hulpverlening ernstig en in meerdere opzichten gecompliceerd. Er zijn echter geen standaard jeugdzorgtrajecten van toepassing op deze groep. Zowel de volgorde als de duur als ook de vorm van de geboden hulpverlening was steeds een kwestie van maatwerk. De belangrijkste aanbevelingen zijn: • als een jeugdige wordt opgevangen in de jeugdzorg zal vanaf de start van het gebruik van zware zorgvormen zoals residentieel (crisis)verblijf of (crisis)pleegzorg onderzocht moeten worden wat het verdere perspectief is van de jeugdige en of terugkeer naar huis of het netwerk mogelijk is; • als er sprake is van ketenzorg zal er per gezin een herkenbare regie gevoerd moeten worden waarin het cliëntperspectief centraal staat; • er is een regisseur nodig die boven partijen staat en vanuit het cliëntenperspectief, leiding kan geven aan het zorglogistieke proces van alle jeugdigen met een complexe en vaak langdurige zorgvraag. Het gaat om het organiseren van een structureel (bovenlokaal/regionaal) aanmeldoverleg of zorgtafeloverleg tussen de jeugdzorgpartners (incl. GGZ en LVB zorgaanbieders) waarin het wenselijk vervolgperspectief van jeugdigen al bij start van de gespe-


08-07-13 11:46

1

Kim is in het verleden vaak getuige

Inleiding

geweest

De werkwijze van de jeugdzorgpartners

van

huiselijk geweld tussen

Als de problematiek van jeugdigen complex is en schadelijk

haar vader en moeder.

voor de ontwikkeling van jeugdigen en er sprake is van ern-

Nadat haar ouders zijn

stige opvoed- en opgroeiproblemen, komt Bureau Jeugd-

gescheiden,

heeft

Kim

zorg in beeld. De kerntaak van Bureau Jeugdzorg is om kin-

geen contact meer met haar

deren en jongeren die in hun ontwikkeling bedreigd worden

vader. Omdat de situatie thuis

de noodzakelijke bescherming te bieden en voor hen de

onveilig is, wordt Kim opgevangen in een

juiste zorg te organiseren. Dit kan voor jeugdigen en hun

pleeggezin. In dit gezin laat Kim moeilijk gedrag zien:

ouders die op vrijwillige basis hulp nodig hebben en voor

ze is voortdurend op zoek naar grenzen,prikkelbaar, jaloers

jeugdigen die beschermd moeten worden omdat zij niet op

op de andere kinderen en angstig. Besloten wordt om

een veilige manier kunnen opgroeien (jeugdbescherming).

haar op te nemen in een behandelgroep. Omdat deze niet op tijd beschikbaar is, wordt Kim tijdelijk opgenomen

Daarnaast biedt Bureau Jeugdzorg hulp en ondersteuning

op de crisisgroep. Na enkele maanden kan Kim naar de

aan jeugdigen die met het strafrecht in aanmerking zijn ge-

behandelgroep. Na een behandeling van 9 maanden is

komen (jeugdreclassering). Indien nodig stelt Bureau Jeugd-

de behandeling afgerond en is Kim toe aan de volgende

zorg een indicatie op waardoor de jeugdige en zijn gezin

stap. Dan blijkt dat de vervolgzorg nog een wachttijd van

recht krijgt op jeugdzorg. In deze indicatie wordt cruciale

een half jaar heeft. De gezinsvoogd trekt aan de bel en

informatie verzameld en staan behandeldoelen voor de

zorgaanbieders doen hun uiterste best om Kim eerder te

jeugdige en zijn ouders/verzorgers. Daarnaast wordt aan-

plaatsen. Kim raakt ondertussen gedemotiveerd wat zich uit

gegeven van welke zorg de jeugdige en zijn gezin gebruik

in negatief en opstandig gedrag.¹

wenst te gaan maken. Bureau Jeugdzorg treedt dus op als ‘vragende partij’ ten opzichte van organisaties voor Jeugd

4

Dit onderzoek richt zich op jeugdigen die langdurig gebruik

& Opvoedhulp. Binnen Flevoland zijn drie organisaties voor

maken van jeugdzorg. Alvorens daar verder op in te gaan

Jeugd & Opvoedhulp actief: LSG-Rentray (locatie Nieuw

eerst een korte schets van de werkwijze van Bureau Jeugd-

Veldzicht), Triade en Vitree. Daarnaast kunnen jeugdigen ge-

zorg en de rolverdeling tussen de jeugdzorgpartners zoals

plaatst worden binnen de gesloten jeugdzorg. Gezamenlijk

deze momenteel binnen Flevoland is georganiseerd.

bieden deze organisaties een breed scala aan hulp.

De taken zullen de komende tijd verschuiven als gevolg van

Bij een aantal jeugdigen is er gedurende hun zorgtraject

de transitie van jeugdzorg naar de gemeenten. Jeugdzorg

sprake van verschillende vormen van zorg (soms gebo-

zal als onderdeel van het sociale domein zoveel mogelijk

den door verschillende jeugdzorgaanbieders). Flevolandse

wijkgericht en lokaal worden georganiseerd en uitgevoerd.

jeugdzorgaanbieders hebben samen met Bureau Jeugdzorg

Gespecialiseerde hulp zoals verblijf (pleegzorg en behan-

een ketenverantwoordelijkheid om de hulpverlening goed

deling) zal bovenregionaal georganiseerd worden. Op het

op elkaar af te stemmen (Bureau Jeugdzorg, 2011). Hiertoe

moment van deze publicatie is nog niet helder hoe dit er

is o.a. het zorgtafeloverleg opgericht, aan deze tafel zitten

precies uit gaat zien.

de drie organisaties voor Jeugd & Opvoedhulp van Flevoland en Bureau Jeugdzorg. Het zorgtafeloverleg lost knel-

Onderstaande beschrijving is gebaseerd op de huidige

punten op ten aanzien van individuele casuïstiek. Het gaat

uitvoering. In de toekomst zullen hierin ongetwijfeld wijzi-

hierbij om jeugdigen waar Bureau Jeugdzorg een jeugdzor-

gingen plaats vinden. Dat laat onverlet dat het van belang

gindicatie voor heeft afgegeven. Bij deze casuïstiek is sprake

is om het beroep om langdurige zorg zo veel mogelijk te

van complexe hulpverleningssituaties waarbij afstemming

beperken.

tussen de verschillende zorgaanbieders noodzakelijk is, aangezien de casus niet bilateraal tussen Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieder of zorgaanbieders onderling opgelost kan worden. De leden van het zorgtafeloverleg hebben zitting met mandaat van hun bestuurders. Hierdoor kunnen zij slagvaardig handelen binnen hun eigen organisatie.

¹

om een beeld te geven van de inhoud en gang van zaken rond jeugdigen en hun gezinnen met langdurige en comlexe problematiek is op pagina 14 de situatieschets opgenomen van twee andere jeugdigen: Ivan en Anouk


08-07-13 11:46

Het zorgtafeloverleg is dus een belangrijk schakelstation

jeugdige (het te bereiken resultaat van de hulpverlening),

voor het oplossen van knelpunten in de zorgketen. Tijdens

welke tijd dit naar verwachting in beslag zal nemen, of terug

het zorgtafeloverleg kunnen tevens mogelijkheden worden

naar huis een reële optie is en of na de geboden hulp ver-

gezocht om knelpunten ten aanzien van de in-, door- en uit-

volghulp nodig is. Jeugdigen en hun gezinnen waarbij spra-

stroom in de Jeugdzorgketen gezamenlijk op te lossen. In

ke is van complexe problematiek vragen van hulpverleners

2011 zijn 40 jeugdigen besproken in het zorgtafeloverleg en

een goede samenwerking en de mogelijkheid om over de

voor al deze jeugdigen is een (eventueel tijdelijke) oplossing

eigen organisatie heen hulp te organiseren.

gevonden (Bureau Jeugdzorg, 2012).

De onderzoeksvragen De zorglogistieke organisatie van ketenzorg

Om antwoord te kunnen geven op de vraag op welke wijze Bureau Jeugdzorg en de organisaties voor Jeugd & Op-

De hulpverlening binnen de jeugdzorg kan gezien worden

voedhulp kunnen bijdragen aan een slim georganiseerde

als een ‘keten’ met verschillende onderdelen. De jeugdi-

keten van hulp, zijn de volgende vragen onderzocht.

gen kunnen in deze ‘jeugdzorgketen’ te maken krijgen met

• Hoeveel Flevolandse jeugdigen (en hun gezinnen) doen

meerdere hulpverleners en met meerdere jeugdzorgaanbieders en dus met schakelmomenten. Een schakelmoment ontstaat wanneer het hulpaanbod bij de ene zorgaanbieder

langdurig (≥ 1,5 jaar) een beroep op jeugdzorg? • Van welke zorgvormen maken deze jeugdigen gebruik en welke trajecten zijn te onderscheiden?

is afgerond en bij de volgende zorgaanbieder kan starten.

• Wat is de aard van de problematiek van de jeugdige en

Ook wanneer een jeugdige binnen één organisatie gebruik

zijn gezin (o.b.v. cliëntprofielen) die langdurige gebruik

gaat maken van een ander zorgaanbod, een andere groep

maakt van jeugdzorg en zijn hierin factoren die voor-

of een ander pleeggezin is er sprake van een schakelmo-

spellen of jeugdigen langdurig gebruik gaan maken van

ment. Het kunnen uitstromen van een jeugdige uit het ene

jeugdzorg?

zorgaanbod is afhankelijk van het kunnen instromen in het

• Welke knelpunten zijn zichtbaar en welke aanbevelingen

volgende zorgaanbod. Voor de jeugdige en zijn gezin is het

kunnen gedaan worden wanneer sprake is van langdurige

belangrijk dat de zorg goed op elkaar afgestemd wordt,

zorg?

5

want bij elke overgang bestaat het risico dat de jeugdige niet de juiste zorg ontvangt, dat wil zeggen: op de juiste tijd en juiste plaats en geboden door de juiste organisatie of hulpverlener. Daarbij is het de wens van zowel de jeugdige als de hulpverlener om gedurende de ketenzorg zo weinig mogelijk ‘smoelen’ tegen te komen. Het beter organiseren van zorg in de keten is ook voor de organisatie c.q. de provincie (financier) van belang omdat effectieve en efficiënte zorg cliënten tevreden maakt en doelmatig gebruik van het jeugdzorgbudget een maatschappelijke opdracht is. Ketenzorg wordt gedefinieerd als ‘een samenhangend geheel van zorginspanningen dat door verschillende zorgaanbieders onder een herkenbare regiefunctie wordt geleverd, waarbij het cliëntenproces centraal staat’ (www.CBO.nl, 2012). De zorg dient daarbij te worden ingericht op basis van geldende richtlijnen en standaarden zodat de juiste zorg op de juiste plaats door de juiste persoon wordt geleverd Het samenwerkingsprotocol (Bureau Jeugdzorg, 2011(2)) beschrijft hoe organisaties voor Jeugd & Opvoedhulp hulp in ketens kunnen aanbieden. Geadviseerd wordt om bij start zo snel mogelijk te bepalen wat het perspectief is van de


08-07-13 11:46

2

Om antwoord te kunnen geven op de gestelde vragen is dossieronder-

Methode van onderzoek

zoek gedaan². Uit het Informatie systeem Jeugdzorg (IJ) zijn alle jeugdigen geselecteerd die op 1 janu-

ari 2012 langer dan 1,5 jaar een open dossier hadden bij Bureau Jeugdzorg en waarvan het dossier op of na 1 januari 2009 is gestart. Van deze groep jeugdigen (N=325) is op cliëntniveau onderzocht of ze in totaal ≥ 1,5 jaar bij één of meerdere aanbieders van Jeugd & Opvoedhulp binnen Flevoland en/ of bij een gesloten jeugdzorginstelling aansluitend in zorg waren. Zorg wordt aansluitend genoemd als er minder dan 30 dagen zitten tussen einde zorg en start nieuwe zorg. Bij deze groep jeugdigen is onderzocht van welke zorg gebruik gemaakt is of nog gebruik gemaakt wordt (een groot aantal jeugdigen is namelijk nog in zorg op de peildatum). Dit is onderzocht aan de hand van ‘zorgtoewijzingen’ (met start en einde zorg datum) zoals deze in het informatiesysteem van Bureau Jeugdzorg (IJ) zijn geregistreerd. Vervolgens is met behulp van CAP-J (Konijn et. al, 2009) op 6

basis van het diagnostische beeld uit het eerste indicatiebesluit (dus bij de start van de jeugdige in de jeugdzorg) een cliëntprofiel opgesteld. CAP-J is een classificatiesysteem om de aard van de problemen van kinderen, jongeren en ouders in te delen. Het classificatie systeem is onderverdeeld in vijf clusters van problemen, de zogenaamde assen: psychosociaal functioneren jeugdige; lichamelijke gezondheid jeugdige; vaardigheden en cognitieve ontwikkeling jeugdige; gezin en opvoeding; jeugdige en omgeving. Het systeem heeft een boomstructuur: de vijf assen bestaan elk uit een aantal groepen die weer rubrieken bevatten. Hoe verder je de boomstructuur volgt, des te specifieker het probleem geformuleerd is. Cliëntprofielen van jeugdigen die langdurig in zorg zitten zijn in dit onderzoek vergeleken met cliëntprofielen van een steekproef van jeugdigen (n=790) die in 2011 voor het eerst

Ook is gekeken of er bij start van de hulpverlening factoren

gebruik maakten van jeugdzorg. Door cliëntprofielen van de

te benoemen zijn die bepalen of jeugdigen langdurig van

groep ‘langdurig in zorg’ en ‘start zorg 2011’ naast elkaar

jeugdzorg gebruik gaan maken.

te leggen is geprobeerd aan te tonen of er een positieve relatie is tussen langdurige zorg en zwaarte van de proble-

De resultaten van het dossieronderzoek zijn besproken met

matiek.

de jeugdzorgpartners/gedragsdeskundigen die deel uitmaken van zorgtafel. Deze experts hebben meegedacht bij het formuleren van de aanbevelingen.

²

Bij dit onderzoek is tevens gebruik gemaakt van de onderzoeken van Ingeborg Angel en Rob Bosman. Begin 2012 is gezamenlijk met hen een onderzoeksplan geschreven over het zorglogistieke proces van de ketenzorg aan Flevolandse jeugdigen met een indicatie voor jeugdzorg en hun gezinnen


08-07-13 11:46

2

Bij het beschrijven van de

Van deze 110 jeugdigen (54 jongens en 56 meisjes) die lang-

resultaten wordt ingegaan

durig in zorg waren (of nog zijn) op de peildatum, zijn clus-

op het aantal jeugdigen

ters gemaakt op basis van de zwaarste vorm van zorg die

dat

gebruik

gedurende de periode van hulp is of nog wordt geboden

maakt van jeugdzorg en

(zie tabel 1). Van ‘lichte’ naar ‘zware’ hulpverlening zijn vijf

hun hulpverleningstraject.

vormen van zorg onderscheiden: ambulante hulp, deeltijd-

Vervolgens wordt de aard van

of dagbehandeling, pleegzorg, verblijf en gesloten jeugd-

Resultaten van het onderzoek

langdurig

de problematiek van de langdurig zorg gebruikers geanalyseerd.

zorg. Deze zorgvormen zijn als volgt gedefinieerd: • Onder ambulante zorg wordt verstaan: ambulante zorg thuis, ambulante spoedhulp en ambulante zelfstandigheidtraining.

Langdurige gebruikers van jeugdzorg en hun hulpverleningstraject

• Deeltijdbehandeling: dagbehandeling voor kinderen van 2 tot 7 jaar, naschoolse dagbehandeling en deeltijddagbehandeling.

Voor jeugdigen in de jeugdzorg wordt een uithuisplaatsing

• Pleegzorg: naast reguliere pleegzorg en netwerkpleeg-

noodzakelijk als de inzet van ambulante jeugdzorg niet

zorg kan pleegzorg ook een gespecialiseerde vorm van

(meer) toereikend is. In de jeugdzorg wordt de visie gedeeld

pleegzorg zijn zoals therapeutische gezinsverpleging en/

dat jeugdigen dan het best opgevangen kunnen worden in

of intensieve pleegzorg.

een gezin, bij voorkeur in een gezin binnen hun eigen net-

• Verblijf: alle vormen van residentiële zorg zoals behandel-

werk (netwerkpleegzorg). Pleegzorg is dan ook de eerste

groepen, gezinshuizen, observatiegroepen, zelfstandig-

keus bij een uithuisplaatsing. Het streven in Flevoland is dan

heidtraining en moeder/kindzorg in een van de Moeder-

ook om jeugdigen ten allen tijde een gezinsomgeving aan

en kindhuizen.

te bieden.

• Gesloten jeugdzorg: zowel reguliere gesloten jeugdzorg als moeder en kind plaatsen.

jeugdzorg ontvangen in 2011 (2300) steekproef (790)

7

Tabel 1 Zwaarste vorm van zorg gedurende hulpverlening, N=110

in dossier BJZ vanaf 2009 (325) ‘langdurige zorg’ (110)

In 2011 hebben in Flevoland ruim 2300 jeugdigen een vorm

Zwaarste vorm van zorg

aantal jeugdigen

percentage

ambulant

2

2%

deeltijd

5

5%

pleegzorg

56

50%

verblijf

36

33%

gesloten

11

10%

110

100%

Totaal

van provinciaal gefinancierde jeugdzorg ontvangen. Van de 325 jeugdigen waarbij het dossier bij Bureau Jeugdzorg

De jeugdigen die binnen de pleegzorg opgevangen worden

vanaf 1 januari 2009 langer dan 1,5 jaar openstond, is bij

vormen het grootste aandeel van de jeugdigen die langdu-

110 jeugdigen, langdurige hulpverlening geboden door

rige zorg ontvangen. Als jeugdigen niet thuis kunnen wonen

een of meerdere organisaties voor Jeugd & Opvoedhulp in

is pleegzorg de meest wenselijke vorm van verblijf.

Flevoland of door een aanbieder van gesloten jeugdzorg. Dat is dus iets minder dan 5% van het aantal jeugdigen dat

Verblijf (zowel binnen de reguliere als de gesloten jeugd-

in 2011 jeugdzorg heeft ontvangen.

zorg) vormt een andere grote groep, gezamenlijk 47 jeugdigen. Dit is de groep die de meeste zorg vraagt en waar

De start van het dossier was voor 60 jeugdigen vrijwillige

de jeugdzorg druk mee is omdat er vaak meerdere zorgvor-

jeugdhulpverlening, 47 jeugdigen kwamen binnen bij de

men achtereenvolgens noodzakelijk zijn. Voor deze groep is

jeugdbescherming en 3 jeugdigen bij de jeugdreclassering.

door Bureau Jeugdzorg bij 16 jeugdigen een GGG indicatie


08-07-13 11:46

afgegeven met het verzoek tot het doen van onderzoek c.q.

Pleegzorg

behandeling binnen de Geneeskundige Geestelijke Gezondheidszorg. Doel van een GGG indicatie is zicht krijgen

Bij pleegzorg bleek het traject vrij overzichtelijk. Een groot

of er sprake is van psychiatrische problematiek en of en zo

deel (91%) van de jeugdigen die in een (crisis)pleeggezin

ja welke behandeling/begeleiding nodig is.

of ambulant zijn gestart, wonen op de peildatum nog in een pleeggezin. 9% ging, soms met ambulante hulp, terug

Vier jeugdigen kregen in de loop van 2012 na langdurige

naar huis. Of er gedurende de pleegzorgplaatsing nog spra-

jeugdzorg een AWBZ indicatie via Bureau Jeugdzorg: drie

ke is geweest van verhuizingen naar een ander pleeggezin

jeugdigen voor beschermd/begeleid wonen bij een GGZ

(en dus een ‘schakelmoment’) kan met de data van Bureau

aanbieder en één jeugdige voor een gezinshuis.

Jeugdzorg niet onderzocht worden. Pleegzorgorganisatie Vitree geeft aan dat de doorstroming van het ene naar het

De twee jeugdigen die ambulante zorg hebben ontvangen,

andere pleeggezin regelmatig problematisch verloopt. Zo

kregen geen andere vorm van hulp. De kleine groep van

hebben crisispleeggezinnen vaak jeugdigen langer in huis

vijf jeugdigen die gebruik maakt van deeltijdbehandeling, is

als de afgesproken crisistermijn omdat doorplaatsing naar

langer dan 1,5 jaar in zorg omdat ze voor of na de dagbe-

een ander pleeggezin nog niet mogelijk is.

handeling nog ambulante zorg kregen aangeboden. In de verdere analyse worden deze laatste twee zorgvormen bui-

Verblijf

ten beschouwing gelaten.

Van de jeugdigen die gebruik gemaakt hebben van verblijf (36) en gesloten jeugdzorg (11) als zwaarste vorm, is onderzocht welke en hoeveel schakelmomenten er waren in de keten van zorg. Jeugdigen maken gedurende de hulpverlening gebruik van een tot vijf verschillende zorgvormen. Gemiddeld is er in de keten bij de groep ‘verblijf’ sprake van

8

twee schakelmomenten en bij de groep ‘gesloten jeugdzorg’ is er gemiddeld sprake van drie schakelmomenten. Het aantal letterlijke ‘verhuizingen’ kan groter zijn omdat in het informatiesysteem van Bureau Jeugdzorg bijvoorbeeld

De samenstelling van de hulpverleningstrajecten

niet zichtbaar is of een jeugdige naar een andere behandelgroep van dezelfde zorgaanbieder verhuist.

Onderstaande tabel laat zien hoe de jeugdige de jeugdzorg instroomde (start hulpverlening) en welke vorm van zorg tijdens de geboden hulpverlening de zwaarste was. Tabel 2 Traject van instroom naar doorstroom bij langdurig gebruik Zwaarste vorm van zorg gedurende traject (naar) Start traject (van) ambulant

ambulant

deeltijd

pleegzorg

verblijf

gesloten

TOTAAL

2

4

16

13

5

40

deeltijd

1

1

pleegzorg

40

verblijf

2

1

43

21

2

23

3

3

11

110

gesloten TOTAAL


2

5

56

36

08-07-13 11:47

Van de jeugdigen die gedurende de hulpverlening gebruik

Van de jeugdigen die na crisispleegzorg terug naar huis

maken van ‘verblijf’ of ‘gesloten jeugdzorg’ maken 12 jeug-

gaan, komt een deel weer opnieuw in crisispleegzorg. Bij

digen (26%) ook gebruik van zelfstandigheidstraining. Door

de jeugdigen die na crisispleegzorg de reguliere pleegzorg

de jeugdzorg wordt de zelfstandigheidstraining als een

instromen (71%) is uit het dossier onderzoek bij Vitree niet

‘knooppunt’ gezien omdat de instroom naar de zelfstan-

zichtbaar of onderzocht is of zij na verloop van tijd terug

digheidstraining zowel rechtstreeks of na ambulante zorg

kunnen naar huis.

gevraagd wordt, maar ook na pleegzorg, residentiële behandeling of gesloten jeugdzorg nodig kan zijn. Daarbij is

Crisishulp is direct beschikbaar als hulp geen uitstel ver-

de zelfstandigheidstraining het laatste ‘station’ in de jeugd-

draagt. Bij start van de hulpverlening is crisiszorg soms

zorgketen, daarna wordt verwacht dat jeugdigen op eigen

noodzakelijk maar tijdens de reis door de jeugdzorg zal het

benen kunnen staan. De zelfstandigheidstraining wordt in

station ‘crisiszorg’ vermeden moeten worden. Dat de reali-

twee modules aangeboden (intensieve zelfstandigheids-

teit in complexe situaties anders is, blijkt uit de onderzoch-

training en zelfstandigheidstraining) en op twee plaatsen in

te trajecten. In de bijlage ter illustratie een schets van een

Flevoland: Almere en Lelystad. Soms is hierbij ook sprake

tweetal complexe situaties.

van doorstroom tussen (intensieve) zelfstandigheidstraining en zelfstandigheidstraining. Dus de instroom komt van vijf kanten en de jeugdige komt vervolgens (soms meermaals)

Langdurige zorg is maatwerk

op een van de vier instroomlijsten te staan. Het wordt nog ingewikkelder omdat enkele jeugdigen graag zo spoedig

Uit dit onderzoek blijkt dat er geen clusters zijn te maken van

mogelijk willen starten en andere jeugdigen pas als de lo-

gelijkluidende trajecten. Trajecten zijn grotendeels uniek, dat

pende behandeling is afgerond. Dit vraagt veel administra-

wil zeggen dat de opeenvolgende zorgvormen bij de meeste

tie en maakt zicht op wachttijden lastig.

jeugdigen (35 van de 47 jeugdigen) anders verloopt. Zowel de volgorde als de duur van de zorg en het geboden behandelaanbod verschilt.

Crisishulp Opvallend bij de jeugdigen die langdurig in zorg zitten is de

9

Aard van de problematiek

crisishulp. Van deze groep start bij 41 jeugdigen de hulpverlening met een vorm van crisiszorg (crisis ambulant of crisis

Om zicht te krijgen op de aard van de problematiek bij jeug-

verblijf of crisispleegzorg), dat is 37% van alle jeugdigen die

digen die langdurig gebruik maken van jeugdzorg is voor alle

in dit onderzoek onder ‘langdurig in zorg’ vallen. In de ge-

110 jeugdigen op basis van het diagnostisch beeld uit het

vonden trajecten valt op dat na een periode van hulpverle-

eerste door Bureau Jeugdzorg afgegeven indicatiebesluit een

ning soms de crisishulp weer ingeschakeld is.

cliëntprofiel ingevuld (CAP-J). In tabel 3 zijn de uitkomsten ge-

Bij plaatsing van de jeugdige in crisispleegzorg wordt niet

noemd die vaker dan 10% gescoord zijn bij de groep ‘lang-

altijd ambulante crisiszorg ingezet met als doel om te on-

durig in zorg’. Deze uitkomsten zijn vergeleken met dezelfde

derzoeken of een terugkeer naar huis of naar het netwerk

rubrieken van de 790 jeugdigen (steekproef) die in 2011 voor

mogelijk is.

het eerst gebruik maakten van jeugdzorg. Bij alle jeugdigen is op basis van de eerste indicatie een cliëntprofiel opgesteld.

Ingeborg Angel (2012) heeft onderzoek gedaan naar het perspectief van jeugdigen die uit huis zijn geplaatst. In het bijzonder heeft zij gekeken naar crisispleegzorg en de doorstroming naar andere vormen van hulp. In haar onderzoek komt naar voren dat van de 462 pleegzorgplaatsingen er 113 jeugdigen zijn gestart met crisispleegzorg. Bij slechts 18% van hen wordt direct ambulante spoedhulp (ASH) in het gezin ingezet. Onduidelijk is of bij de ander jeugdigen sprake is van VOTS (waarbij de gezinsvoogd samen met de gedragsdeskundige een inschatting maakt of inzet van ASH nodig is) of dat er al ambulante zorg in het gezin actief was en tijdens de crisisplaatsing ook actief betrokken bleef.


08-07-13 11:47

Tabel 3 Vergelijking rubrieken CAP-J van jeugdigen langdurig in zorg (score >10%) versus zelfde rubrieken uit de steekproef 2011 Langdurig in zorg N = 110

2011 n = 790

Opstandig gedrag

30%

29%

Problemen bij verwerking ingrijpende gebeurtenissen

16%

10%

Ontoereikende opvoedingsvaardigheden

60%

65%

Problemen met ondersteuning

36%

21%

Jeugdige slachtoffer verwaarlozing

21%

6%

Jeugdige slachtoffer mishandeling

17%

7%

Huiselijk geweld

28%

16%

Problematische relatie tussen ouders

13%

12%

Antisociaal gedrag ouder

16%

4%

Gebruik van middelen verslaving ouder

13%

6%

Psychische psychiatrische problematiek ouder

30%

18%

Financiële problemen

26%

11%

Motivatieproblemen op school of werk

14%

9%

Bij de licht gearceerde rubrieken in deze tabel is een opmerkelijk verschil waarneembaar (verschil meer dan 10%) tussen jeugdigen ‘langdurig in zorg’ en jeugdigen die in 2011 de 10

jeugdzorg instroomden. De problematiek van de jeugdigen die langdurig gebruik maken van jeugdzorg is ernstiger (verwaarlozing, mishandeling, huiselijk geweld) en de problematiek van de ouder(s) van deze jeugdige is ook aanzienlijk groter. Duidelijk is dat bij jeugdigen die langdurig gebruik maken van jeugdzorg al bij start van de zorg sprake is van gezinnen met meervoudige problematiek. Met CAP-J is bij start zorg niet inzichtelijk te maken óf een jeugdige langdurig daadwerkelijk gebruik gaat maken van jeugdzorg. Het CAP-J beoogt dit ook niet: ‘classificeren is het ontdoen van bijzondere en individuele kenmerken van de problematiek zodat deze gegroepeerd kan worden voor het doen van onderzoek’ (Konijn et. al, 2009). Wel kan CAP-J gebruikt worden voor het inschatten van het risico op langdurige gebruik van jeugdzorg.


08-07-13 11:47

4

De groep jeugdigen die werkelijk

Zorglogistieke analyse en conclusies

langdurig

Het besturingsmodel in de jeugdzorg is vraaggestuurde zorg

ge-

waarbij de professionele kennis van de hulpverlener serieus

bruik maakt van jeugd-

wordt genomen. Moeke (2012) geeft aan ‘Een kernopdracht

zorg is een stuk kleiner

bij het te kiezen besturingsmodel is het realiseren van een

dan tot nog toe werd aan-

goede balans tussen plannen en reageren. Plannen waar het

genomen namelijk 5% (110

kan en reageren waar het moet’. De groep die langdurig in

jeugdigen) van de jeugdigen

zorg is, doet vooral een beroep op het reagerend vermogen

in 2011 de jeugdzorg instroom-

van de betrokken organisatie. Uit dit onderzoek blijkt dat

den. Als pleegzorg niet mee wordt

het aantal (volume) jeugdigen wat een beroep doet op lang-

gerekend, is de groep nog veel kleiner, namelijk 2,4% (54

durige jeugdzorg relatief klein is, de variabiliteit is groot en

jeugdigen). Crisishulp is voor veel jeugdigen het instapsta-

de voorspelbaarheid van de zorg in de keten is klein.

tion, de plek waar de hulpverlening start. Voor 37% van de jeugdigen die langdurig gebruik maken van de jeugdzorg

De keten van zorg was voor de meeste jeugdigen uniek, zo-

start de hulpverlening met de inzet van crisiszorg. Bij plaat-

wel de volgorde als de duur en de vorm van de geboden

sing in crisisopvang of crisispleegzorg wordt er nog onvol-

hulpverlening. Iemand (een ketencoördinator/gezinsmana-

doende ambulante crisishulp ingezet om het perspectief

ger/de meest betrokken hulpverlener/de gezinsvoogd) die

van de jeugdige te verhelderen en de mogelijkheden van

direct kan reageren op de veranderde vraag van de cliënt

terug naar huis of het netwerk te onderzoeken. Keuzes die

zal dan aan het stuur moeten zitten om of af te remmen of

tijdens de crisisinterventie gemaakt worden zijn bepalend

om bij een tussenstation te stoppen of om snel om te scha-

voor de jeugdzorgketen.

kelen naar een andere route. Om de langdurige zorg toch zoveel mogelijk te kunnen plannen is het noodzakelijk om

Bij jeugdigen die langdurig gebruik maken van jeugdzorg

bij start van de behandeling de duur van de behandeling

blijkt de aard van de problematiek complexer en ernstiger

af te spreken en helder te zijn over het perspectief van de

dan van de jeugdigen die in 2011 de jeugdzorg instapten.

geboden hulp.

De definitie van ‘ketenzorg’ geeft het belang aan van zowel

Door gebruik te maken van schaalvoordelen zou de wacht-

een herkenbare regiefunctie als ook het belang van het cen-

tijd van veelgevraagde zorgvormen zoals bijv. de zelfstan-

traal stellen van het cliëntperspectief. Omdat onduidelijk is

digheidstraining mogelijk verminderd kunnen worden

in dit onderzoek of de geboden keten ook de wens van de

(‘overstappen zonder vertraging’). Door de instroomlijsten

cliënt beantwoord heeft, is nader onderzoek nodig. Daarin

samen te voegen kan de fluctuatie in de vraag makkelijker

zou de vraag gesteld kunnen worden of een ketencoördi-

opgevangen worden. Bijkomend voordeel: de administra-

nator wenselijk is in de vrijwillige hulpverlening en wie deze

tieve last wordt kleiner en de jeugdige krijgt bij aanmelding

functie zou kunnen uitvoeren na de transitie van de jeugd-

een reëler beeld van de te verwachten wachttijd.

11

zorg naar de gemeente. De functie van een ketencoördinator zou zijn: vanaf start zorg en met mandaat van alle betrokkenen die werken met jeugd, inhoudelijk verantwoordelijk voor de afstemming van het aanbod op de hulpvraag en de wens van de cliënt (in brede zin: de jeugdige en zijn gezin). Deze ketencoördinator kan niet gelijktijdig organisatorisch verantwoordelijk zijn voor het bieden van een zo kostenefficiënt mogelijke uitvoering van de behandeling (organisatieperspectief). Daar waar sprake is van een kinderbeschermingsmaatregel ligt de ketencoördinatie bij de gezinsvoogd/medewerker jeugdreclassering van Bureau Jeugdzorg. In deze situatie is de invloed van de cliënt op vorm en inhoud van de zorg beperkter door het justitiële kader.


08-07-13 11:47

Aanbevelingen

3. Gestructureerd ketenoverleg Vitree Pleegzorg en Triade zijn voor de jongere leeftijds-

De aanbevelingen zijn geformuleerd op basis van de uit-

categorie tot 13 jaar gestart met een structureel overleg

komsten van het dossieronderzoek en op basis van de ex-

waarin het wenselijk vervolgperspectief van jeugdigen

pertconsultatie. Tijdens het bespreken van de resultaten van

met een langdurige en complexe hulpvraag in gezamen-

het dossieronderzoek zijn vele situaties zoals die van Kim,

lijkheid wordt besproken. Hierbij wordt in eerste instantie

Ivan en Anouk besproken³.

onderzocht of terugkeer naar huis of netwerk mogelijk is

Met de implementatie van een aantal van de aanbevelingen

Indien voor een residentieel geplaatste jeugdige terug-

is al gestart.

keer naar huis geen optie is, wordt besproken of doorstroom naar een pleeggezin mogelijk is. Voor de leeftijds-

1. Sneller en beter inschatten of een jeugdige thuis (veilig) kan opgroeien.

categorie vanaf 13 jaar is Nieuw Veldzicht de aangewezen jeugdzorgpartner.

Bij de start van jeugdzorg is niet altijd duidelijk of de

Het meest wenselijke perspectief is dat jeugdigen zich in

jeugdige langdurig een beroep zal doen op jeugdzorg.

een stabiele gezinsgerichte omgeving kunnen ontwikke-

Voor elke jeugdige die gebruik maakt van een vorm van

len. Pleegzorg is daarvoor de eerste optie. Voor sommige

verblijf, zal met de inzet van ambulante hulpvormen beter

jeugdigen met ernstige gedragsproblemen en die niet in

en sneller onderzocht moeten worden wat het verdere

een pleeggezin kunnen functioneren, is een gezinshuis

perspectief is van de jeugdige en of terugkeer naar huis

voor een korte of langere periode de beste oplossing.

of netwerk mogelijk is. Binnen drie maanden moet het

Gestructureerd overleg tussen de ketenpartners over de

duidelijk moeten zijn of gewerkt wordt naar a) terug naar

groep jeugdigen met de meest complexe problemen en

huis of b) niet terug naar huis of c) na nog eens drie maan-

waarbij meerdere organisaties op enig moment betrok-

den overwegen of terug naar huis mogelijk is.

ken zijn, levert vanuit inhoudelijk en zorglogistiek oogpunt winst op

2. Perspectief in de vorm van een trajectplan 12

Als terugkeer naar huis of het netwerk niet mogelijk lijkt,

4. Integrale zorgtoewijzing bij complexe hulpvragen

zal zo spoedig mogelijk een plan opgesteld moeten wor-

De zorgvormen waarbij verblijf (pleegzorg of behandel-

den met daarin het toekomst perspectief voor de jeugdi-

groep) noodzakelijk is, zullen in de toekomst (boven)regi-

ge en een schets van de stappen die daarvoor nodig zijn.

onaal georganiseerd gaan worden. Van belang om deze

Om de langdurige zorg toch zoveel mogelijk te kunnen

zorg goed te monitoren zodat de juiste zorg op het juiste

plannen wordt het perspectief van de jeugdige, het be-

moment geboden kan worden en dus alleen als uithuis-

handeltraject en de duur van de behandeling vastgelegd.

plaatsing als enige mogelijkheid wordt gezien. Wenselijk

Voor zowel de jeugdige en diens gezin als ook de orga-

is dat er een vorm van zorgtoewijzing ontstaat waaraan

nisatie die op enig moment betrokken zijn bij het traject

zowel zorgaanbieders jeugdzorg als zorgaanbieders LVB

moet duidelijk zijn “waar de reis naartoe gaat en welke

en GGZ deelnemen onder voorzitterschap van een boven

stations zijn noodzakelijk om het einddoel te bereiken”.

de partijen staande organisatie.

Door na drie maanden hulp (bij de eerste tussenevaluatie) altijd een indicatie af te geven voor de gewenste

5. Kwalitatief hoogwaardige crisishulp

vervolgzorg kan Bureau Jeugdzorg de jeugdzorgaanbie-

Is een essentiële schakel in de zorg voor jeugdigen en

ders tijdig op de hoogte stellen van de komst van een

hun gezinnen met ernstige problematiek. De ambulan-

jeugdige. Deze indicatie kan gezien worden als een ‘tra-

te crisiszorg zal intensieve vormen van hulpverlening aan

jectindicatie’, dat wil zeggen dat zorg op een bepaald

moeten blijven bieden om uithuisplaatsing te voorkomen

moment in de tijd nodig is. Van belang is om de verwach-

en om jeugdigen thuis te kunnen laten opgroeien. Van

te behandelduur van de huidige zorg in deze indicatie

belang is om te werken met methodieken die aantoon-

op te nemen zodat de vervolgzorg weet wanneer ze een

baar effectief zijn zoals Families First.

jeugdige welkom kunnen heten.

³

Kim, Ivan en Anouk zijn gefingeerde namen. De beschreven situaties zijn niet te herleiden tot personen.


08-07-13 11:47

6. Wijs een ketencoördinator aan

8. Benut schaalvoordelen

Als duidelijk is dat er naar alle waarschijnlijkheid sprake

Om uit te zoeken of zorglogistieke oplossingen mogelijk

zal zijn van langdurige traject/ketenzorg, stel dan zo snel

zijn om de in-, door- en uitstroom bij schaarse en/of veel-

mogelijk een ketencoördinator aan. Deze is vanaf de start

gevraagde zorgvormen zoals bijv. de zelfstandigheids-

van de zorg inhoudelijk verantwoordelijk voor de afstem-

training soepeler te laten verlopen, is onderzoek nodig.

ming van het aanbod op de hulpvraag en de wens van

Naast zicht op de behandelduur en moment van instroom

de jeugdige en zijn gezin. Deze ketencoördinator werkt

(direct of op termijn) zal onderzocht kunnen worden of de

met mandaat van alle betrokken organisaties die werken

modules intensieve zelfstandigheidstraining en zelfstan-

met jeugdigen/het gezin. Als werkwijze kan het model

digheidstraining samengevoegd kunnen worden en wat

van Bureau Jeugdzorg Amsterdam als voorbeeld dienen

de consequenties zouden zijn van deze keuze.

(2011, Lange). Een belangrijk uitgangspunt bij gezinsmanagement is het aansluiten bij en het versterken van de eigen mogelijkheden van de betrokken gezinnen. De ge-

Discussie

zinsmanager staat dus met één been in het gezin, werkt gezinsgericht en organiseert indien nodig de juiste hulp.

In dit onderzoek is niet onderzocht of het geboden traject

Als deze gezinsmanager zowel vrijwillige jeugdhulpver-

aansluit bij de wens van de jeugdige (en het gezin) en de

lener, jeugdbeschermer als jeugdreclasseerder kan en

betrokken hulpverleners. Mogelijk hebben jeugdigen een

wettelijk gezien mag zijn, kan hij alle jeugdigen in het ge-

periode gewacht op gewenste zorg en werd vervangende

zin bedienen en ook in het gezin blijven als er van kader

zorg ingezet omdat de gewenste zorg niet beschikbaar was.

(gedwongen/vrijwillig) wordt veranderd. Als voor deze

Of er werd direct ‘second best’ gekozen omdat de wacht-

gezinsmanager gekozen wordt, is het belangrijk dat alle

lijst van de gewenste zorg lang was. Als er in de toekomst

ketenpartners de zich committeren aan de werkwijze.

opnieuw onderzoek wordt gedaan naar langdurig gebruik, verdient dit apart aandacht.

7. Werk generiek en gezinsgericht

Een groep jeugdigen en hun gezin is wel langdurig in zorg

Daar waar drang/dwang noodzakelijk is (jeugdbescher-

maar valt buiten dit onderzoek. Dit zijn de jeugdigen die

ming en/of jeugdreclassering) kan Bureau Jeugdzorg de

een periode zorg ontvangen en dan tijdelijk zonder hulp

generiek gezinsgerichte werker (gezinsmanager) inzetten

verder kunnen, maar na een periode (langer dan 30 dagen)

om de regie van de zorg op zich te nemen en alle nood-

opnieuw een beroep doen op de jeugdzorg. Aanbevolen

zakelijke hulp in te zetten voor de jeugdige/ouders/ge-

wordt om nader onderzoek te doen hoe de hulpverlening

zin. Daarnaast zal deze werker zich in moeten zetten op

aan deze groep jeugdigen effectief en efficiënt ingezet kan

versterken en inzetten van het netwerk.

worden.


13

08-07-13 11:47

Bijlage

Anouk

wordt in 1996 geboren. Ze groeit op

Bureau Jeugdzorg stelt in overleg met Nieuw Veldzicht,

met haar zus en broer bij haar ouders. Als Anouk 10 jaar

ouders en Anouk een plan op. Verschillende opties worden

is, ontstaan er veel spanningen in het gezin, vooral omdat

besproken. Het gezin van Anouk balanceert voortdurend

Anouk zich onttrekt aan het ouderlijk gezag. Het gezin

tussen onvoldoende vertrouwen in het slagen van de thuis-

krijgt ambulante hulp. In 2007 wordt de 11-jarige Anouk

plaatsing van Anouk en de wens om Anouk thuis te laten

twee weken opgenomen in een crisisgroep.

opgroeien. Ondanks de inzet van IPT en systeemgesprekken blijven er onaanvaardbare spanningen tussen ouders en

Begin 2009 is er opnieuw sprake van een crisis. Ambulan-

Anouk en de veiligheid van Anouk kan niet altijd worden

te crisishulp bereikt onvoldoende en Anouk wordt opnieuw

gewaarborgd. Anouk woont wisselend thuis of verblijft bij

in de crisisopvang geplaatst en vervolgens in een observa-

Nieuw Veldzicht en vervolgens bij Vitree in een behandel-

tiegroep. In de zomer van 2009 wordt door de kinderrech-

groep. School gaat moeizaam, haar prestaties gaan achteruit

ter aan Anouk een tweejarig reclasseringstraject opgelegd

en ze is toenemend zonder reden afwezig. Ouders en Anouk

omdat Anouk heeft gestolen. De problemen thuis escale-

geven aan dat betrokkenheid van hulpverlening noodzake-

ren. Anouk dreigt zichzelf met een mes iets aan te doen.

lijk blijft omdat Anouk in haar leven veel heeft meegemaakt.

Anouk wordt meerdere malen tijdelijk op Nieuw Veldzicht

Anouk is aangemeld voor behandeling bij de GGZ en woont

geplaatst. Tijdens de behandeling en als vervolg daarop

op dit moment thuis.

wordt steeds Intensieve Pedagogische Thuishulp (IPT) aangeboden maar door de voortdurende escalaties thuis is er nauwelijks effect.

Ivan

wordt in 2001 geboren in Brazilië, zijn broer

Gabriel is dan ruim 1 jaar oud. In 2003 worden beide jochies 14

In 2009 wordt door de kinderrechter een voorlopige en la-

geadopteerd door een tante. Ouders zijn niet in staat om de

ter een ondertoezichtstelling, opgelegd beide in combina-

jongens op te voeden, beide zijn verslaafd en zitten in het

tie met een uithuisplaatsing. Anouk gaat opnieuw naar de

criminele circuit. Tante neemt de jongens in 2005 mee naar

crisisopvang van Nieuw Veldzicht en daarna naar een be-

Nederland.

handelgroep. Daar wordt haar een veilige, gestructureerde

In 2007 komt Ivan onder de aandacht bij Bureau Jeugdzorg

en voorspelbare woonomgeving en behandeling geboden.

omdat er vragen zijn over de gedragsproblemen van zijn

De ouders van Anouk worden nauw bij de behandeling be-

broer Gabriel. Al snel blijkt dat de adoptie niet geldig is in

trokken. Door inzet van systeemtherapie wordt geprobeerd

Nederland. In 2008 geeft de Raad voor de Kinderbescher-

de communicatie in het gezin te verbeteren en ouders te

ming voor beide jongens de voogdij aan Bureau Jeugdzorg

helpen om tot een positievere opvoedingssituatie te komen.

omdat er sprake is van een gezagsvacuüm. De jongens groeien verder op bij tante totdat er ernstige zorgen zijn

Vanwege aanhoudende en ernstige gedragsproblemen

over beide jongens en er sprake blijkt te zijn van mishande-

wordt in 2010 door de GGZ onderzoek gedaan naar de per-

ling (opsluiten, slaan, ernstige dreigementen). Begin 2010

soonlijkheidsontwikkeling van Anouk. De diagnose is oppo-

worden zowel Ivan als Gabriel opgenomen in de crisisop-

sitioneel opstandige gedragsstoornis (ODD). De diagnose

vang ‘De Notenkraker’. Na 2,5 maand op de crisisgroep

wordt door Anouk en ouders herkend en de behandeling

wordt Ivan overgeplaatst naar de behandelgroep van Tria-

van Anouk en de systeemtherapie met ouders wordt hierop

de. Hij verblijft daar een jaar langer als wenselijk omdat er

afgesteld.

geen pleeggezin voor hem gevonden wordt. In 2012 wordt een pleeggezin gevonden wat maximaal een jaar voor hem

In de loop van de volgende jaren laten ouders een wisse-

kan zorgen. In deze periode wordt opnieuw naarstig ge-

lende betrokkenheid bij Anouk zien, wat resulteert in on-

zocht naar een pleeggezin. Gelukkig wordt er in maart 2013

duidelijkheid, boosheid en verdriet bij Anouk. De escalaties

een pleeggezin gevonden waar Ivan kan opgroeien.

tussen Anouk en ouders blijven bestaan. Ouders geven aan dat Anouk niet meer thuis kan wonen.


08-07-13 11:47

Literatuurlijst • Angel. I. 2012, Uithuisgeplaatst: voor altijd?! Lelystad: Vitree. • BJZ, 2011. Inkoopadvies Bureau Jeugdzorg 2012. Lelystad. • BJZ, 2011 (2). Samenwerkingsprotocol Bureau Jeugdzorg en Jeugdzorgaanbieders Flevoland, Lelystad. • BJZ, 2012. Jaarplan Bureau Jeugdzorg Flevoland. Lelystad. • Bosman, R. 2012 Eén kind, één plan, meerdere zorgaanbieders, Lelystad: Vitree. • Engelbregt, J. 2008. Logistiek voor dienstverlenende organisaties. Amsterdam: Boom onderwijs. • Moeke, D., & Verkooijen, L. 2012. De levering van zorg, een inleiding (concept). Leeuwarden: Windesheim. • Konijn, C. et. al, 2009. Classificatiesysteem voor de aard en problematiek van cliënten in de jeugdzorg. Utrecht: NJI. • www.CBO.nl/thema/Ketenzorg [Geopend 9 32012]. • Lange.M, & van Haaren.S. 2011. De MPG-aanpak. Organiseren van de hulpverlening rondom het gezin. Utrecht: NJI.


08-07-13 11:47

Hoofdkantoor Postadres: Bezoekadres: Telefoon: Fax:

Postbus 1011 8200 BA Lelystad Maerlant 16b 8224 AC Lelystad 0320 267 100 0320 267 111

Locatie Almere Postadres: Bezoekadres: Telefoon: Fax:

Postbus 1163 1300 BD Almere Haagbeukweg 149 1318 MA Almere 036 548 69 69 036 363 03 60

Locatie Emmeloord Postadres: Postbus 1011 8200 BA Lelystad Telefoon: 0527 630 430 Website: www.bjzflevo.nl 7/2013 © Bureau Jeugdzorg Flevoland Ontwerp en productie: MultiCopy Lelystad/Almere


08-07-13 11:47

Jeugdzorg... bij uitzondering lang Onderzoek naar jeugdigen uit Flevoland die langdurig gebruik maken van jeugdzorg

Recommend Documents