Jaarverslag Woonadviescommissie 2013
Deelnemende organisaties aan de Woonadviescommissie zijn de Werkgroep Kwaliteit Wonen, de werkgroep Geschikt Wonen voor Ouderen, het Gehandicapten- en Patiënten Platform Amersfoort en de afdeling Economie & Wonen van de gemeente Amersfoort.
2
Inhoud Voorwoord .............................................................................................................................................. 5 Hoofdstuk 1. Toetsing en adviezen ......................................................................................................... 7 1.1 Adviezen ....................................................................................................................................... 7 1.2 Getoetste woningbouwplannen ..................................................................................................... 8 Randenbroek-Zuid .......................................................................................................................... 8 Liendertseweg/Wiekslag ............................................................................................................... 10 Buitengewoon Zorgzaam - Vathorst ............................................................................................. 11 Hofje van Bron - Vathorst ............................................................................................................. 11 Stedenbouwkundig plan Ganskuijl ............................................................................................... 12 Hoofdstuk 2. Schouwen en werkbezoeken ........................................................................................... 14 2.1 Orion ........................................................................................................................................... 14 2.2 Lemaire ....................................................................................................................................... 17 2.3 Vathorst – Laak 2.4 (Baak van Domburg) .................................................................................. 18 Hoofdstuk 3. Overige activiteiten ......................................................................................................... 20 3.1 Excursie van afval naar grondstof naar de wijk Stadshagen in Zwolle ...................................... 20 Hoofdstuk 4. De samenstelling van de Woonadviescommissie en financiële ...................................... 23 verantwoording ..................................................................................................................................... 23 4.1 De samenstelling van de Woonadviescommissie ....................................................................... 23 4.2 Financiële verantwoording.......................................................................................................... 24 Hoofdstuk 5. 2014 en verder ................................................................................................................. 25
3
4
Voorwoord
Beste lezer, Het jaar 2013 is voor ons een periode van grote verandering geweest. Om uiteenlopende redenen hebben we eind 2012 afscheid genomen van ouwe getrouwe leden. Zij hebben jarenlang met grote gedrevenheid kundig advies uitgebracht aan woningbouwcorporaties, projectontwikkelaars en architecten om de gebruikskwaliteit van nieuw te bouwen woningen te borgen. Wij spreken dan ook onze dank en waardering uit voor hun jarenlange en toegewijde inzet. Op een advertentie in de plaatselijke krant met een oproep voor nieuwe leden hebben we zoveel reacties gehad dat de Woonadviescommissie in een heuse sollicitatieprocedure uit veel geschikte kandidaten de méést geschikte moest selecteren. Uiteindelijk hebben de criteria ‘diversiteit’ en ‘professionaliteit’ de doorslag gegeven bij de samenstelling van de nieuwe Woonadviescommissie. Zo zijn onze nieuwe leden deskundig op het gebied van de Volkshuisvesting, architectuur, bouwen voor senioren, Arbo, facilitair management projectontwikkeling, woonkwaliteitsonderzoek, slechtziendheid, en toegankelijkheid. Omdat alle leden een professionele achtergrond hebben op het gebied van bouwen en wonen zijn onze adviezen doelmatiger geworden en nog beter onderbouwd. De WAC is, door de kwaliteitsimpuls van de inbreng van professionele leden een nog volwaardiger gesprekspartner geworden voor ieder die zijn bouwplannen getoetst wil zien op gebruikskwaliteit. In 2013 zijn de Basiseisen voor de woningbouw geheel door de WAC herzien en zullen in het eerste deel van 2014 aan diverse marktpartijen worden voorgelegd en worden getoetst op haalbaarheid. De Woonadviescommissie toetst aan de hand van deze Basiseisen onverminderd voort op levensloopgeschiktheid, flexibiliteit, veiligheid, toegankelijkheid, bruikbaarheid en duurzaamheid. Kortom gebruikskwaliteit.
Marjon van de Wiel Voorzitter Woonadviescommissie Amersfoort mei 2014
5
6
Hoofdstuk 1. Toetsing en adviezen De Woonadviescommissie Amersfoort toetst woningen op gebruikskwaliteit. Dit gebeurt aan de hand van de ‘Basiseisen voor de woningbouw en woonomgeving’. Deze Basiseisen zijn in 2006 door het college van Burgemeester en Wethouders vastgesteld. Het betreft eisen op het gebied van flexibiliteit, levensloopgeschiktheid, sociale veiligheid, toegankelijkheid, gebruikskwaliteit en duurzaamheid. De WAC heeft in 2013 ondanks de crisis toch een aantal plannen getoetst. Verschillende ontwikkelaars en corporaties hun plannen aan ons hebben voorgelegd. In 2013 toetste de WAC een schetsplan en 6 voorlopige ontwerpen (VO) van woningbouwplannen. In totaal ging het om plattegronden van in totaal 170 woningen. Daarnaast heeft de commissie twee stedenbouwkundige plannen (De Ganskuijl en Liendersteweg), het inrichtingsplan Kraailandhof en het ontwerp van het nieuwe CNME getoetst. 1.1 Adviezen De WAC heeft advies uitgebracht over 4 projecten uit het programma Amersfoort Vernieuwt en 2 projecten die in Vathorst worden gerealiseerd. Het totale aantal getoetste woningen bedroeg 170 woningen. Vergeleken met het aantal in 2010 (1.165) is dat een erg klein aantal. De oorzaak hiervan is te vinden in de crisis op de woningmarkt, waardoor er veel minder nieuwbouw plaatsvindt. Ook merken wij dat sommige woningbouwplannen niet aan de WAC worden voorgelegd voor advies. Daar zullen we actie op ondernemen. Meer daarover leest u in hoofdstuk 5. In tabel 1.1 vindt u een overzicht van de plannen die we hebben getoetst in 2013. Project
Aantal woningen
VO Randenbroek-Zuid (veld 3) VO Randenbroek-Zuid (veld 5) VO Randenbroek-Zuid (veld 6) VO Liendertseweg/Wiekslag VO Buitengewoon Zorgzaam (Vathorst) VO Hofje van Bron (Vathorst)
18 9 19 49 68 7
Toegankelijkheid* 1* 2* 18 9 19 49 68 7
Tabel 1.1. De getoetste projecten, aantal woningen en toegankelijkheid. De woningen zijn qua toegankelijkheid opgedeeld in 2 categorieën: 1* = woningen die bezoekbaar zijn voor mensen die slecht ter been zijn en rolstoelgebruikers en bewoonbaar voor mensen die slecht ter been zijn en rollatorgebruikers. 2* = woningen die niet bezoekbaar zijn voor mensen die slecht ter been zijn en rolstoelgebruikers en niet bewoonbaar voor mensen die slecht ter been zijn en rollatorgebruikers
7
Hieronder worden eerst algemene zaken besproken die we vaak tegen komen in plannen. Vervolgens wordt ingegaan op de belangrijkste punten van de getoetste projecten. Tenslotte vindt u een overzicht van wel en niet overgenomen adviezen.
De top 5 van meest gegeven adviezen voor de woningen: 1. Draairichting deuren 2. Indeling badkamer 3. Toegankelijkheid 4. Leidingloze wanden 5. Indeling toilet
Een aantal adviezen had specifiek betrekking op woongebouwen, buitenruimte en stedenbouwkundige uitgangspunten van de getoetste plannen. Voor de Woonadviescommissie zijn gebruikskwaliteit, toegankelijkheid, sociale veiligheid en sinds een paar jaar duurzaamheid de belangrijkste adviesonderwerpen.
De top 5 van meest gegeven adviezen voor woongebouwen en de woonomgeving: 1. Toegankelijkheid 2. Sociale veiligheid 3. Mogelijkheden om vuilnis aan te bieden 4. Grootte en toegankelijkheid van de bergingen 5. De parkeeroplossing
1.2 Getoetste woningbouwplannen In 2013 hebben we in totaal 5 woningbouwplannen getoetst. De belangrijkste punten van deze plannen leest u hierna. Randenbroek-Zuid In zuidoost Amersfoort, nabij de A28 realiseert De Alliantie het woningbouwplan Randenbroek-Zuid. Het bestaat uit een aantal deelgebieden. Het eerste deel hebben wij al eerder getoetst. Het plan dat in 2013 ter toetsing aan ons is aangeboden bestaat uit 3 velden met in totaal 46 woningen (20 twee-onder-een-kapwoningen, 26 rijwoningen).
8
Afbeelding 1.1. Verbeelding van de woningen. Bron: www.randenbroekzuid.nl
Positief aan het plan zijn de kleinschaligheid van het plan, de uitstraling van de voorgevels en de toegepaste hekken. Belangrijke verbeterpunten aan het plan zijn de toegankelijkheid en de verkaveling van enkele woningen. De toegankelijkheid van de woningen in dit project is onvoldoende. Bewoners en bezoekers die gebruik maken van hulpmiddelen zoals een rollator, rolstoel of scootmobiel kunnen de woning niet zelfstandig betreden. Daarom heeft de WAC geadviseerd om goed te kijken naar de diepe negge bij de voordeur (zie afbeelding 1.2). Als dat verbeterd wordt dan is het toegankelijkheidsniveau voldoende.
De WAC adviseert de wanden tussen de kleine slaapkamers uit te voeren zonder leidingen. Daardoor kunnen de kamers eenvoudig en tegen lage kosten worden samengevoegd. Ook heeft de WAC geadviseerd om bij enkele woningen de verkaveling aan te passen (zie afbeelding 1.3). Bij deze woningen kan het pad tussen de 2 woningen (zwarte pijl), ondanks de schuine hoeken, een onveilige situatie Afbeelding 1.2. De voordeur is moeilijk toegankelijk voor opleveren. rolstoelgebruikers door de diepe negge.
9
Door het opschuiven van het hoekblok kan de schuine hoek ,en de verkaveling ter plaatse van de achtertuinen, verbeterd worden (rode pijl). Dat is ook energietechnisch beter en geeft meer comfort doordat de woningen die nu aan het pad gesitueerd zijn geen buitenmuur hebben. Tevens kan de hoekwoning dan een standaard beukmaat krijgen. Door de hoek niet te bebouwen kan het plan ook nog een groener uiterlijk krijgen.
Afbeelding 1.3. De ‘ongelukkige’ verkaveling die aanpassing behoeft.
Andere adviezen zijn o.a. het verbeteren van de draairichting van deuren, het plaatsen van een zijlicht naast de voordeur, en de gebruiksmogelijkheden van het toilet (slot aan de zijde van de toiletpot). Liendertseweg/Wiekslag De WAC vindt dit een mooi plan, met een mooie uitstraling. In totaal worden 43 eengezinswoningen (sociale huur) en 6 woon-werkwoningen (vrije sector huur) gerealiseerd. Voor de sociale sector is opvallend veel geïnvesteerd in de kwaliteit van de gevels.
Afbeelding 1.4. Het plan Liendertseweg. Bron: www.amersfoortvernieuwt.nl 10
Verbeterpunten zijn de toegankelijkheid van enkele woningen én punten op het gebied van de gebruikskwaliteit van de woningen (o.a. draairichting van deuren, indeling toilet, indelingsmogelijkheden slaapkamers). Ook is geadviseerd om een zijlicht aan de slotzijde van de voordeur te plaatsen zodat de voordeur makkelijker bereikbaar wordt voor een rolstoelgebruiker. Dit is ook van belang om te kunnen zien wie er voor de deur staat (voor kinderen zit de deurspion te hoog). Een zijlicht is belangrijk omdat overvallen op woningen steeds vaker voorkomen. De toegankelijkheid van de woon-werkwoningen is onvoldoende doordat de entree te smal is (slechts 1 meter). Deze punten zijn in ons advies aangeboden aan de opdrachtgever van dit plan.
Buitengewoon Zorgzaam - Vathorst In Vathorst wordt dit woon-zorgconcept ontwikkeld. In dit gebouw worden o.a. een kerk, kinderdagverblijf, jeugdsoos en woningen ondergebracht. Er worden 42 AWBZwooneenheden, 22 woningen, 4 woningen voor elk 6 cliënten gerealiseerd. De functiemenging en flexibiliteit in het gebouw zijn positieve punten.
Afbeelding 1.5. Verbeelding van het project Buitengewoon Zorgzaam. Bron: www.buitengewoonzorgzaam.nl
Er wordt een jeugdsoos in de kelder gerealiseerd. Daarin is een mindervalidentoilet getekend, wat de WAC positief vindt. Helaas is in het ontwerp geen lift opgenomen naar de kelder. De WAC adviseert daarom om hier alsnog een lift te realiseren. Enkele andere praktische adviezen zijn om de wanden tussen ruimtes binnen dezelfde woning leidingloos uit te voeren, zodat de wand naar wens verwijderd kan worden, en het aanpassen van de plek van de voordeur in enkele appartementen.
Hofje van Bron - Vathorst Een leuk concept in deelgebied De Bron in Vathorst. De WAC heeft vooral aandacht gevraagd voor de uiteindelijke plaatsing van elektra en de radiatoren. Dit in verband met de functionele indelings- en inrichtingsmogelijkheden van de woningen. Ook heeft de WAC geadviseerd om wanden tussen ruimtes leidingloos uit te voeren, zodat slaapkamers relatief eenvoudig samen te voegen zijn.
11
Afbeelding 1.6. Impressie van de woningen in het Hofje van Bron.
Stedenbouwkundig plan Ganskuijl In opdracht van de Alliantie is het herontwikkelingsplan voor het gebied Ganskuijl aangepast en opnieuw voor advies aan de WAC aangeboden. In ons eerste advies hebben wij aangegeven het jammer te vinden dat er vooral vanuit de cultuurhistorische waarde voor gekozen is om de vier gebouwen aan de achterkant te laten staan. Hetgeen naar ons idee de gebruikskwaliteit van de nieuwe woningen en de openbare ruimte in het gebied niet ten goede komt. Daarbij komt dat de toegankelijkheid tot de woningen niet bevorderd wordt door, om het openbare en open karakter van het gebied te waarborgen, een hoogteverschil tussen de woningen en het openbare groen te creëren. Dit zijn naar ons idee enkel kunstgrepen om een nieuw woonprogramma te passen in een stedenbouwkundig concept uit de jaren 50 dat op geheel andere uitgangspunten gebaseerd is.
Afbeelding 1.7. Het stedenbouwkundig plan Ganskuijl.
Het gebied, ontworpen door Zuiderhoek en Rooimans, ligt ingeklemd tussen de Gasthuislaan, het Corderius college en de Snoeckgensheuvel, De grenzen met deze gebieden zijn hard en confronterend. Met de Gasthuislaan door de bijna haakse oriëntatie van de bouwblokken op de gasthuislaan waardoor de verkeersdruk en daarbij horende geluidsoverlast diep het gebied binnen dringt. Met Snoeckgensheuvel waar de grens wordt gevormd door achtertuinen welke een verdieping hoger liggen dan het terrein van de Ganskuijl. En met het Corderius college door de leerlingen groei en het daarbij horende grotere bouwvolume. Daarmee staan de uitgangspunten van het bestaande stedenbouwkundige plan behoorlijk onder druk. In het nieuwe programma worden deze problemen niet opgelost maar enkel versterkt door het vergroten van de voetprints van de bebouwing in het gebied waardoor de balans tussen privé en openbaargebied behoorlijk in onbalans raakt. In het geval van grondgebonden woning kan zelfs gesproken worden van gesloten eilanden welke nagenoeg aan elkaar grenzen. Vanaf de Gasthuislaan is er direct zicht op de achtertuinen van deze woningen wat het geheel een 12
rommelig aanzien zal geven. De geluidsbelasting vanaf de Gasthuislaan zal voor toekomstige bewoners aanleiding zijn hun privégebied beter af te schermen. Dit ten nadele van het aanzien en de veiligheid in het gebied. Daarnaast kiest men ervoor om het parkeren door hagen en wallen te camoufleren waardoor het open karakter en de veiligheid van het gebied nog verder zal afnemen. Vanuit voornoemde argumenten verdient het aanbeveling de herontwikkeling van het gebied vanuit de bestaande context en de te verwachten toekomstige ontwikkeling te benaderen zodat er een samenhangend en comfortabel woongebied kan ontstaan. Indien men toch het bestaande stedenbouwkundig concept overeind wil houden verdient het de voorkeur om de huidige bebouwing te handhaven en aan te passen aan de wooneisen van de huidige tijd.
13
Hoofdstuk 2. Schouwen en werkbezoeken In 2013 heeft de WAC verschillende projecten geschouwd. Van deze projecten heeft de commissie er 1 niet getoetst, het project Orion. De reden is dat de opdrachtgever niet op de hoogte was van de procedure. Over de andere projecten heeft de WAC wel advies uitgebracht. 2.1 Orion Aan de Ringweg-Koppel in de wijk de Koppel, op de plek van de Meridiaanflat, heeft de Alliantie ‘de Orion’, een project met 95 nieuwbouwappartementen, gerealiseerd. In totaal zijn er 46 koopappartementen, 37 sociale huurappartementen en 12 sociale huur zorgappartementen gerealiseerd. Een deel van de koopappartementen wordt vooralsnog aangeboden als vrije sector huurappartementen. De appartementen worden verhuurd en verkocht met een eigen ondergrondse parkeerplaats. Op de begane grond van de nieuwbouw komen zorgvoorzieningen, zoals een artsengroepspraktijk en een apotheek.
Afbeelding 2.1. Het project De Orion.
Het project was ten tijde van de schouw nog niet opgeleverd en bevond zich in de afbouwfase, waardoor niet alles toegankelijk was en de aanwezige leden slechts twee appartementen en een aantal algemene ruimten konden bezichtigen. Het plan is in de ontwerpfase niet door de Alliantie ter beoordeling aan de WAC aangeboden. Het plan bestaat uit portiek- en galerij ontsloten appartementen en kenmerkt zich door een ruime opzet. De parkeergarage is ruim en overzichtelijk. In de eerste plannen was de garage een echte parkeerkelder. Om financiële redenen heeft men besloten om de kelder slechts half verdiept aan te leggen. Helaas is men daarbij de toegankelijkheid uit het oog verloren. De parkeerkelder is enkel via een trap (zie afbeelding 2.2) vanuit de centrale hal te bereiken. Deze trap is zo gesitueerd (nabij een bergingsgang) dat het niet meer mogelijk is om later een plateaulift te plaatsen. Omdat de trap niet de juiste maatvoering heeft is het misschien mogelijk deze te vervangen door een hellingbaan of door een nieuwe trap en deze zodanig te plaatsen dat er wel een plateaulift geplaatst kan worden. Ook wordt aandacht gevraagd voor de uitstekende bouteinden onderaan de kolommen (zie afbeelding 2.3).
14
Afbeelding 2.2. De trap naar de parkeergarage.
Afbeelding 2.3. De uitstekende bouteinden.
Bij de toegangslift, op kelderniveau, is een opstel-/ oplaadruimte voor rolstoelen en scootmobielen. Deze ruimte is helaas niet geventileerd en heeft geen rookmelder. Naast de entree is ten behoeve van de koopappartementen een gezamenlijke fietsenberging gesitueerd. Deze is licht en ruim van opzet. De tweelaagse fietsenrekken zijn echter niet kind-, seniorenen vrouwvriendelijk. Geadviseerd wordt om ook hier contactpunten voor het laden van E-bikes aan te brengen. Het door de WAC bezochte appartement op de achtste verdieping is ruim van opzet met een prachtig uitzicht op het Valleikanaal. Helaas wordt het uitzicht ontsierd door de zeer rommelig uitgevoerde ventilatievoorzieningen op het dak van de naastgelegen appartementen. De toegang tot de buitenruimte heeft een dorpelhoogte van meer dan 2 centimeter. De buitenruimte is voorzien van wegschuifbare glazen panelen zodat deze zowel als buitenruimte en als serre gebruikt kan worden (zie afbeelding 2.4). Het is de vraag of de afscheiding ter plaatsen voldoet aan het bouwbesluit (i.v.m. valbeveiliging, zie afbeelding 2.5). Indien de glazen panelen beschouwd mogen worden als een beweegbaar raam dan zou deze oplossing formeel voldoen. Het lijkt ons echter uit het oogpunt van veiligheid geen wenselijke situatie. Geadviseerd wordt om de afscheiding te laten voldoen als ware er geen raam.
Afbeelding 2.4. Eén van de glazen panelen.
Afbeelding 2.5 Voorschrift uit het Bouwbesluit
In de woning was door het gebruik van meerdere verlengsnoeren achter de bank het gemis van bruikbare wandcontactdozen duidelijk zichtbaar. De projectleider van de Alliantie erkende dit maar gaf aan dat deze wandcontactdozen in de gebruikte gevelelementen niet mogelijk zijn. 15
Afbeelding 2.6. De modelwoning met de mogelijke indeling.
De opstelling in de modelwoning (zie afbeelding 2.6) laat duidelijk zien dat, hoe je ook je best doet om het lichtpunt aan het plafond op de juiste plaats te krijgen, deze toch altijd verkeerd zit. Beter is het om het lichtpunt standaard in het midden van de ruimte te plaatsen. Doordat in het midden van een van de wanden van de woonkamer een wandcontactdoos (zie afbeelding 2.7) zit worden de mogelijkheden voor het plaatsen van een kast daar beperkt. Dit is volgens de projectleider gedaan om hier op eenvoudige wijze een optie voor een extra kamer te kunnen realiseren. Beter had de wandcontactdoos dan in de hoek van het appartement geplaatst kunnen worden. Een gemiste kans.
Afbeelding 2.7. De wandcontactdoos in het midden van de muur en een (te) hoge drempel naar het balkon. 16
In de bergruimte is voldoende ruimte voor het plaatsen van de installaties en een was- en een droogtrommel. Helaas heeft men de ventilatie-unit (zie afbeelding 2.8) voor in de ruimte geplaatst waardoor de toegankelijkheid en de bruikbaarheid aanzienlijk beperkt worden. Volgens de projectleider was het de bedoeling dat de unit aan de wand zou worden opgehangen maar was dit niet mogelijk aan de toegepaste lichte scheidingswanden. Als men de tekening van het appartement bekijkt kan ook gesteld worden dat men te weinig ruimte voor deze installaties reserveert. Iets wat bij de kleinere appartementen tot problemen kan leiden voor bewoners.
Afbeelding 2.8. de mechanische ventilatie.
Afbeelding 2.9. De drempel van de badkamer.
Het tweede appartement dat door de commissie bekeken is, is een sociale huurwoning op de begane grond. Door de verlangde hoogte in de naast gelegen bedrijfsruimte hebben de appartementen in dit gedeelte van het complex op de begane grond een grotere vrije hoogte. Dit is een plus voor de belevingswaarde van het appartement maar betekent ook dat de bewoners voor de afwerking van het appartement meer kosten moeten maken. Om het noodzakelijke afschot in de vloer van de badkamer te kunnen realiseren heeft men de dorpel op een grotere hoogte dan de gewenste 2 centimeter moeten leggen (zie afbeelding 2.9). De spiegel in de badkamer is zo klein en zodanig opgehangen dat enkel een lang persoon er zijn gezicht in kan zien. De kozijnen aan de galerijzijde lopen van vloer tot vloer. Dit levert beperkingen in het gebruik van de er achter gelegen ruimten op. Binnen de woning wat het plaatsen van kasten en radiatoren betreft en buiten wat betreft het zicht in het gebruik. 2.2 Lemaire Op 15 april 2013 bezochten vier leden van onze commissie de bouwplaats van het project Lemaire. Hier zijn 49 appartementen gerealiseerd. De WAC heeft dit project in 2010 getoetst. Het bouwwerk was ‘glasdicht’ en niet heel veel verder dan dat. De afwerking binnen gaf net voldoende indruk om een oordeel te kunnen geven. De algemene indruk was positief voor wat betreft de ruimtelijke indeling: ruime, lichte toegangen, grote bakken voor minituinen en daktuinen aan de voordeurzijde en ruime balkons aan de Van Randwijcklaan.
17
Overige bevindingen De keuze van de ‘watergootjes’ roept vragen op m.b.t. valrisico en ophoping van vuil (zie afbeelding 2.10). De toegankelijkheid met rolstoel of rollator was (nog) niet te beoordelen; de tegels moeten nog gelegd worden. Afbeelding 2.10. De watergootjes.
De hoogte van de raambediening was wel al te beoordelen. Deze is op een hoogte van 1,50 m. Dat is lastig voor rolstoelers. De toiletruimte voldoet bij een aantal appartementen niet aan de norm die de WAC hanteert (slotpot). Wat ook opviel was de overgang van de woonkamer naar het balkon. Aan de buitenzijde was deze 5 cm hoog. Binnen voldoet overgang wel. Jammer, dit had natuurlijk niet gehoeven. De bij de terugkoppeling toegezegde spiegels in de bergingen (i.v.m. veiligheid) ontbraken. Ook ontbraken stopcontacten voor algemeen gebruik. Lastig voor de klusser en voor degene die zijn berging een keer wil stofzuigen. Met de positie van de afstandsbediening van voordeur, thermostaat en afzuigunit is niet erg creatief omgegaan. Hierdoor is de betreffende wand onbruikbaar voor een redelijke kast en zelfs een schilderij/poster kan er niet hangen. De aansluitingen voor de wasmachine en droger in de was-bergruimte zijn niet handig op een handige plek aangebracht, waardoor een efficiënte indeling met stellingen niet mogelijk is.
Afbeelding 2.11. WAC-leden tijdens de schouw van Lemaire.
2.3 Vathorst – Laak 2.4 (Baak van Domburg) Dit project in Vathorst is in 2010 getoetst door de WAC. Het project bestaat uit 89 woningen. Positieve punten van dit project zijn het uiterlijk (geen klassieke ‘flat’), de plek van de deurbellen (goed bereikbaar op 1 meter hoog) en de goot voor de voordeur die voorzien is 18
van een ‘middenberm’. Daardoor kunnen mensen met een rolstoel of rollator makkelijker naar binnen. Zorgpunt in het eerder gegeven advies was de bereikbaarheid van een aantal woningen. Daar is deels aan tegemoet gekomen met een lift. Met de lift is het mogelijk op het dek boven de parkeergarage naar de buitenruimte te komen en is de achterkant van de woning op de eerste verdieping bereikbaar. De begane grond is voor mindervaliden en rolstoelgebruikers deels niet bereikbaar en vraagt een onhandige omweg. Overige opmerkingen naar aanleiding van de schouw: Er zijn te grote hoogteverschillen bij de balkons en buitenruimte geconstateerd. Bij de 4-kamerwoningen is de 'slot-pot' niet toegepast. De ronde 2-kamer hoekwoning heeft een te kleine verblijfsruimte. De toegankelijkheid van de 4-kamerwoning laat te wensen over. Mensen die mindervalide zijn moeten via de liften en galerij naar de buitenruimte. Het trappenhuis is niet voorzien van leuningen, de WAC gaat ervan uit dat dit nog wordt aangepast. Er is een drempel van 10 cm hoogte van hal naar galerij. De ruimte achter de deur van de grote slaapkamer is helaas maar 58 cm. ‘De huurder werd er verdrietig van, want nu past zijn IKEA kast er niet achter’. De positie van de schakelaars, thermostaat en deurtelefoon op de wand maken het plaatsen van een kast erg lastig.
19
Hoofdstuk 3. Overige activiteiten 3.1 Excursie van afval naar grondstof naar de wijk Stadshagen in Zwolle Amersfoort heeft als doel in 2030 een ‘afvalloze’ stad te zijn. Om dat te kunnen bereiken is een andere manier van inzamelen nodig. Wat betekent dit voor inwoners en de gemeente? En welke resultaten kunnen werkelijk worden behaald? Op vrijdag 18 oktober is een aantal raadsleden en vertegenwoordigers van belangenorganisaties op excursie geweest naar Zwolle, waar vanaf 2012 een andere manier van afvalinzameling is ingevoerd. De WAC vindt dit interessant en praat graag mee over de plannen. Daarom is Lennard Meijerse mee geweest op deze excursie. Hieronder vindt u zijn verslag. Op weg naar Zwolle in de ‘ROVA groen bus’ heet wethouder Cees van Eijk iedereen welkom en vertelt dat, op basis van de uitgangspunten (op 24 september vastgesteld door de raad), een grondstoffenplan voor Amersfoort wordt opgesteld. In dit plan worden drie varianten uitgewerkt – één van de varianten is het “omgekeerd inzamelen” naar voorbeeld van Zwolle. Vandaag nemen we een kijkje in de wijk Stadshagen in Zwolle. Sinds 1 januari 2013 wordt het restafval in deze wijk niet meer aan huis opgehaald maar brengen inwoners het restafval naar een verzamelcontainer in de wijk. Papier, plastic en GFT wordt aan huis opgehaald.
Afbeelding 3.1. Wethouder Van Eijk aan het woord.
Tussenstop In de wijk Stadshagen maken we een korte tussenstop bij een brengpunt voor restafval. Met behulp van een pasje hebben de inwoners toegang tot de container – ook wij kunnen proberen hoe het werkt. ROVA demonstreert hoe de ondergrondse verzamelcontainer wordt geleeg
20
Afbeelding 3.2. ROVA demonstreert hoe de ondergrondse verzamelcontainer wordt geleegd.
Feest In het cultuurhuis in Stadshagen zijn we te gast bij de presentatie van de cijfers van het eerste half jaar omgekeerd inzamelen. Wethouder Dannenberg bedankte de inwoners voor hun inzet, zij hebben er bijvoorbeeld voor gezorgd dat er ruim drie keer zoveel plastic verpakkingen hergebruikt kunnen worden. Dit plastic komt niet meer in het restafval, waardoor er minder restafval hoeft te worden verbrand. De voorzitter van het wijkplatform krijgt uit handen van Erik Dannenberg een rapportage met de resultaten. Het rapport met de resultaten en prognoses van omgekeerd inzamelen in Stadshagen is na te lezen op www.zwolle.nl/omgekeerdinzamelen.
In gesprek Na dit officiële gedeelte is er ruimte voor een gesprek met wethouder Danneberg, de betrokken beleidsambtenaren en de afvalcoach van de gemeente Zwolle en de adviseur van ROVA. Veel aspecten komen aan bod: politieke besluitvorming, praktische uitvoering, mogelijke problemen voor ouderen en minder validen, bewonersavonden, handhaving. 21
Belangrijke conclusie uit de ervaringen van Zwolle is dat uiteindelijk de inwoners het succes bepalen. Het loont om juist in het begin veel tijd te steken in communicatie en verkrijgen van draagvlak - inzet van een afvalcoach is daarbij goed bevallen - net als het betrekken van de inwoners bij de locatiekeuze van de verzamelcontainers in de wijken.
Afbeelding 3.3. Wethouder Danneberg aan het woord
22
Hoofdstuk 4. De samenstelling van de Woonadviescommissie en financiële verantwoording 4.1 De samenstelling van de Woonadviescommissie In ons vorige verslag berichtten wij al over het vertrek van een aantal leden. Daarom is de Woonadviescommissie in 2013 gestart met enkele nieuwe leden. Zij stellen zich aan u voor. In februari 2013 is Jacques Lub uit de commissie teruggetreden en in het begin van 2014 hebben we, helaas vanwege gezondheidsredenen afscheid genomen van Jitske Rinzema.
Jacqueline Jonk- den Daas, interim manager en consultant (Obra Consultancy). Relevante werkervaring als arbeidshygiënist en adviseur in Arbo-diensten. Gespecialiseerd in (kantoor)gebouwbeoordeling; ergonomie, binnenklimaat en -beleving en luchtbehandelinginstallaties. Het beoordelen van woningen is hieraan vrijwel analoog. Het lidmaatschap van de WAC heeft een sterke relatie met de werkzaamheden in de Seniorenraad Amersfoort, met name als lid van de Commissie Wonen. Gijs Klomp (67) Gepensioneerd burgerambtenaar (Min. van Defensie) werkervaring op het gebied van Kwaliteitszorg, Arbo, Milieu en Infra. Bestuurlijke ervaring op het terrein van Zorg en Wonen, 8 jaar coördinator commissie Zorg & Wonen (Seniorenraad gemeente Amersfoort). Binnen de woonadviescommissie vertegenwoordiger vanuit de Stichting Gehandicapten en Patiënten Platform Amersfoort (GPPA). Aandachtsgebieden: toegankelijkheid, woonkwaliteit en de leefomgeving met als drijfveer "HET KAN ALTIJD BETER" en "MEEDOEN IS EEN MENSENRECHT".! Frans Knevel MSc Tijdens mijn werk als facilitair (interim-) manager en adviseur kwam ik regelmatig dezelfde onhandige, belastende of zelfs gevaarlijke situaties tegen. Helaas waren dat vaak situaties waarvoor tijdens mijn opleiding Facilitair Management onze docent – interieurarchitect- ons al had gewaarschuwd. En ook in bouwteams kwam ik vaak in het spanningsveld terecht tussen ‘mooi’ en ‘praktisch’. Al die leermomenten gebruik ik graag in ons werk in de Woon Advies Commissie. Want in één keer goed is èn handiger èn goedkoper! Rick Kraan
Lennard Meijerse MSc Ik heb Technische Bedrijfskunde aan de Universiteit Twente gestudeerd en ben werkzaam geweest in de ICT-sector. Binnen de WAC specialiseer ik mij op toegankelijkheid. Met name op toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking. Naast de woningbouw, ben ik sterk geïnteresseerd in de ontwikkeling van (semi) publieke gebouwen en de openbare ruimte. Gijs Sukel
Jan Terwiel Ik ben zelfstandig architect en voorheen als projectleider werkzaam geweest bij onder andere atelier PRO in Den Haag en SVP Architectuur en Stedenbouw in Amersfoort. In de huidige bouwpraktijk betreft de opdracht aan de architect vaak niet meer dan de vormgeving en materialisering van de schil van het gebouw. Het ontbreekt hen daardoor vaak aan de specifieke kennis en kunde om een goed functioneel integraal ontwerp te maken. Een ontwerp waarin de constructie, de installaties en de functionele 23
gebruikskwaliteit deel van het ontwerpproces zijn en geen sluitpost. Het zijn met name die aspecten waarop ik mijn kennis en ervaring in zet om tot een kwalitatief betere leefomgeving te komen. Bertien Young- van Leijen, notuliste WAC, Xpresse Office Support
Marjon van de Wiel, voorzitter WAC Mijn belangstelling voor de gebruikskwaliteit van huisvesting is al lang geleden aangewakkerd. In de loop van de jaren heb ik dan ook door mijn werkzaamheden als interieurarchitect bij diverse architectenbureaus en als teamleider op de Jan des Bouvrie Academie (Hbo) een op ervaring gebaseerde visie op de gebruiks- en belevingskwaliteit van woningen en de woonomgeving ontwikkeld. Onze gebouwde omgeving is namelijk van grotere invloed op ons welbevinden en gedrag dan we wellicht denken. De WAC daagt ontwikkelaars en architecten uit om, naast de beperkingen / mogelijkheden die de regelgeving oplegt, nóg meer van de woon- en gebruikswensen van de mens uit te gaan. Momenteel werk ik als zelfstandig interieurarchitect en adviseur huisvesting voor zakelijke opdrachtgevers.
4.2 Financiële verantwoording De Woonadviescommissie heeft sinds 2012 een budget van € 15.000,(daarvoor was het € 24.000,-). Uit het budget worden de volgende zaken betaald: - de voorzitter - vergoeding leden per vergadering - notuliste - vergoeding aan VACpunt Wonen voor ondersteuning - scholing van de leden Door de situatie op de woningmarkt is het aantal aangeboden plannen lager en daardoor het aantal vergaderingen ook. Daardoor was het budget in 2013 voldoende. Een lager budget betekent echter wel dat als de woningmarkt weer aantrekt de WAC creatief moet omgaan met het beschikbare budget. Een eerste slag hebben we in 2012 gemaakt doordat de kosten voor het convenant met VACpunt Wonen zijn verlaagd. In 2013 hebben we verder gesneden in de kostenpost ‘diversen’. In tabel 4.1 vindt u een overzicht van de bestedingen in 2013. Kostenpost Besteding Convenant met VACpunt Wonen (opleidingen en cursussen, lectuur, € 520,inhoudelijke ondersteuning) Kosten voorzitter, presentiegelden, notuleren vergaderingen € 14.094,Diversen € 95,Totaal € 14.709,Tabel 4.1. Bestedingen in 2013
24
Hoofdstuk 5. 2014 en verder 2014 wordt een belangrijk jaar voor de Woonadviescommissie. De Basiseisen voor de woningbouw en woonomgeving zijn aan revisie toe. Deze zijn in 2006 vastgesteld. In de laatste jaren is er het nodige veranderd in regelgeving en ook in woonwensen. Daarom gaan we, samen met ontwikkelaars en corporaties, onze eisen evalueren. In de nieuwe basiseisen wil de WAC ook de ontwikkelingen op het gebied van wonen en zorg een plek geven. Het concept ligt klaar en wordt binnenkort aan genoemde partijen aangeboden ter evaluatie en getoetst op haalbaarheid. In 2014 zal er een onderzoek plaatsvinden, uitgevoerd door de afdeling Onderzoek & Statistiek van de gemeente Amersfoort. Doel van dit onderzoek is om de effectiviteit van de commissie vast te stellen en te kijken welke mogelijke verbeteringen in de werkwijze van de WAC nog door te voeren zijn. Bij dit onderzoek worden ontwikkelaars en corporaties, van wie de woningbouwplannen in de afgelopen jaren getoetst zijn, en ook de Woonadviescommissie zelf betrokken. We zijn benieuwd naar de bevindingen en hebben vertrouwen in de uitkomst. De eerste efficiencyslag is door de Woonadviescommissie zelf al gemaakt. Door de nieuwe samenstelling en de deskundigheid van de leden is onze advisering het afgelopen jaar al sterk geprofessionaliseerd. Het doel van de Woonadviescommissie en van de gemeente Amersfoort is om alle nieuwbouw- en grootschalige renovatieplannen van advies te gaan voorzien. Daarom maken we er in 2014 nog meer werk van om de bekendheid van de Woonadviescommissie bij opdrachtgevers van woningbouwplannen te vergroten. Dit om te voorkomen dat we plannen missen, zoals bijvoorbeeld het project De Orion. Om te toetsen of Amersfoorters tevreden zijn over hun nieuwe woning en woonomgeving én of de adviezen van de WAC bijgedragen hebben in het optimaliseren van de gebruikskwaliteit heeft de commissie een Woonkwaliteitonderzoek (WKO) uitgevoerd voor de woningen aan het Piet Mondriaanplein in Amersfoort. De resultaten worden momenteel geïnventariseerd. Tijdens de bijeenkomsten van de Woonadviescommissie wordt de gebruikskwaliteit van nieuw te bouwen woningen getoetst en fungeert de WAC als deskundige sparringpartner voor bouwende partijen in Amersfoort. In deze commissievergaderingen stellen burgers van Amersfoort hun expertise in dienst van toekomstige bewoners. Een treffend voorbeeld van betrokken en participerende inwoners en ‘de kracht van de stad’! Marjon van de Wiel, voorzitter WAC Adriaan Sleeuwenhoek, secretaris WAC
25
