Jaarverslag 2010 Versterkte en langdurige relaties in onderwijs en onderzoek
2010 Jaarverslag
Inhoudsopgave Kerncijfers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Markante gebeurtenissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Uitdagingen en Strategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Continuïteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Klanten en gebruikers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Netwerken en grids . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Verantwoordelijkheden en Organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Administratie, Financiën & HR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Beheerscommissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Organigram . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Rekeningen en Budgettaire Resultaten . . . 49
Budgettaire resultaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Uittreksels uit de budgetrekening . . . . . . . . . . . . . . 54
Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 Versterkte en langdurige relaties in onderwijs en onderzoek
1
2010 Jaarverslag
Wie zijn wij? Sinds 1993 werkt Belnet aan de ontwikkeling van de kennis- en netwerkinfrastructuren voor het Belgische hoger onderwijs en onderzoek. De organisatie levert internettoegang aan zeer hoge bandbreedte en internetdiensten aan de universiteiten, hogescholen, onderzoekscentra en overheidsdiensten. In 2000 kreeg Belnet het statuut van staatsdienst met afzonderlijk beheer binnen het Federale Wetenschapsbeleid. Deze structuur biedt een grotere autonomie en flexibiliteit om zich aan te passen aan de evoluties op het domein van telecommunicatie en internet. Belnet is ook belast met de exploitatie van het internetknooppunt BNIX (centraal platform voor de uitwisseling van internetverkeer in België), het beheer en de opvolging van FedMAN (het netwerk van de federale overheidsdiensten) en de ontwikkeling van CERT.be (het Belgische team voor noodinterventies en preventie op het vlak van cyberbeveiliging). Het netwerk beantwoordt vandaag aan de behoeften van 200 instellingen die meer dan 700 000 gebruikers vertegenwoordigen.
2
Jaarverslag 2010
Onze missie • De wetenschappelijke ontwikkelingen stimuleren door innovatieve netwerkstructuren van hoge kwaliteit met bijhorende diensten te leveren en te onderhouden, ten voordele van het Belgisch hoger onderwijs en onderzoek. • De groei van de kennis- en informatiemaatschappij versnellen dankzij onze verworven expertise, onze unieke marktpositie en onze schaalvoordelen. • Activiteiten ontwikkelen om het internet in België te dynamiseren en telematicaen netwerkprojecten realiseren voor de administraties en overheidsinstellingen. • Belnet is daarenboven belast met de exploitatie van BNIX, het beheer van FedMAN en de ontwikkeling van CERT.be.
Onze strategische doelstellingen • De behoeften van onderwijs- en onderzoeksinstellingen en hun eindgebruikers op het vlak van netwerkinfrastructuur en bijbehorende diensten optimaal vervullen. • Innovatieve netwerken en applicaties leveren die inspelen op de behoeften van morgen. • Een sterke, zichtbare organisatie zijn die alle onderwijs- en onderzoeksinstellingen bereikt. • Onze financiële en menselijke middelen op een effectieve en efficiënte manier inzetten binnen een geoptimaliseerde structuur.
3
2010 Jaarverslag
Pierre Bruyère
Directeur
Betrouwbare en performante diensten op alle niveaus 4
Jaarverslag 2010
Wat verwachten de klanten en gebruikers van de diensten en netwerken van Belnet? Dat ze op elk moment beschikbaar en betrouwbaar zijn. In 2010 heeft de organisatie zich toegelegd op een kwalitatieve dienstverlening en ook op het garanderen van het hoogst mogelijke beveiligingsniveau. Een woordje uitleg van Pierre Bruyère, directeur van Belnet. Wat was uw prioriteit voor het jaar 2010? Pierre Bruyère: Omdat onze systemen en diensten nu deel uitmaken van de kritische infrastructuur van de belangrijkste overheidsinstellingen, is de continuïteit van onze activiteiten een permanente bekommernis. In 2010 hebben we zo de uitwerking van ons Business Continuity Plan (BCP) verfijnd om de permanente beschikbaarheid van onze netwerken en diensten te waarborgen, en dit ook in extreme omstandigheden. Een audit die werd opgestart in 2009, toonde duidelijk aan dat onze infrastructuur alle garanties in termen van betrouwbaarheid genoot. Uit de audit bleek ook dat onze activiteiten zich
integreerden in een operationeel proces dat we van begin tot eind moeten beheersen om de continuïteit ervan te verzekeren. In antwoord op deze studie hebben we een reeks noodplannen geïmplementeerd om alle potentiële risico’s het hoofd te kunnen bieden. Met de aanstelling van een BCP Manager die belast is met de organisatie van deze continuïteit, kunnen we de toekomst nu in alle rust tegemoet zien. Behoort veiligheid nog tot uw belangrijkste prioriteiten?
Onze sterke punten: de betrouwbaarheid van de aangeboden diensten, de kwaliteit van de infrastructuur met grote bandbreedte en de aandacht die we besteden aan kostenbeheersing.
P. B.: Continuïteit mocht dan wel een centrale bekommernis zijn in 2010, veiligheid is eveneens een actueel thema gebleven in de loop van dit boekjaar. Op vraag van de Federale Overheidsdienst voor Informatietechnologie en Communicatie (Fedict) en in samenwerking met het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (IBPT), hebben we in 2009 het Belgische team voor noodinterventies en preventie op het vlak van internetbeveiliging (CERT.be) op poten gezet. Deze dienst staat in voor de internet- en netwerk bescherming van de kritische economische sectoren zoals transport, energie of telecommunicatie, en werd in 2010 verder versterkt.
5
2010 Jaarverslag
Voor Belnet blijft veiligheid evenwel niet beperkt tot enkel de aspecten van CERT.be. De bewustmaking van de organisaties die aangesloten zijn op het netwerk van Belnet, blijft eveneens een absolute prioriteit. Daarom hebben we opnieuw initiatieven aangeboden zoals workshops of de Belnet Security Conferentie. Via deze jaarlijkse afspraak willen we onze klanten bewustmaken en betrekken in een echte dialoog om nieuwe trends te bespreken. In die geest genoten onze klanten ook van een aantal diensten die bijdragen tot de beveiliging van hun netwerken en computers. Hiertoe behoort de Vulnerability Scanner van Belnet, die zwakke plekken in het netwerk van onze klanten opspoort. Met onze Digital Certificate Service kunnen ze de toegang tot hun websites beveiligen. Zijn die diensten de hoeksteen geworden van de activiteiten van Belnet? P. B.: Indien onze investeringen in het verleden voornamelijk gericht waren op de ontwikkeling van onze netwerkinfrastructuur, dan concentreren we ons voortaan meer op de ontwikkeling van netwerkdiensten zoals Belnet R&E Federatie, Videoconferencing, de Belnethuurlijnen, de Vulnerability Scanner en Antispam. Onze aandacht mag dan uitgaan naar de ontwikkeling van onze diensten, we focussen ook op de exploitatie van het internetknooppunt BNIX en het nieuwe FedMAN3, het netwerk van de federale overheid.
6
Continuïteit mocht dan wel een centrale bekommernis zijn in 2010, veiligheid is eveneens een actueel thema gebleven in de loop van dit jaar.
Jaarverslag 2010
Zijn uw klanten altijd even tevreden over uw dienstenaanbod? P. B.: Uit de resultaten van ons laatste tevredenheidonderzoek, dat in 2010 werd uitgevoerd, blijkt dat onze klanten nog altijd even tevreden zijn als in 2009, zelfs nog meer. Onze sterke punten: de betrouwbaarheid van de aangeboden diensten, de kwaliteit van de infrastructuur met een hoge bandbreedte en de aandacht die we besteden aan kostenbeheersing. Net als in het verleden zullen de punten die vatbaar zijn voor verbetering, worden opgenomen in een gedetailleerd nieuw actieplan. Om onze klanten en gebruikers gemakkelijker toegang te geven tot al onze diensten, hebben we ook onze communicatietools in hun geheel herbekeken. Als een dynamisch uithangbord van onze instelling versterkt onze nieuwe grafische identiteit (grafisch charter, logo, baseline…) ons imago bij onze klanten, gebruikers en partners. Een nieuwe website (gebruiksvriendelijker, uitgebreider en coherenter) vervangt onze vorige die te verouderd geworden was.
Als een dynamisch uithangbord van onze instelling versterkt onze nieuwe grafische identiteit ons imago bij onze klanten, gebruikers en partners.
Met diezelfde bekommernis om transparantie en efficiëntie heeft onze Product Manager haar missie waarmee zij in 2009 was gestart, voortgezet. Haar doelstelling: onze diensten kenbaar maken en nieuwe diensten ontwikkelen in functie van de behoeften van de markt. Rekening houdend met de bevoorrechte relaties die we onderhouden met onze klanten hebben we in 2010 opnieuw een reeks workshops en conferenties aangeboden, en dit ondanks de organisatie van onze verhuis.
7
2010 Jaarverslag
Is het personeelsbestand in 2010 toegenomen? P. B.: De aandacht die we aan ons dienstenaanbod besteden, heeft zich in 2010 vertaald in een stijging van het aantal medewerkers van 39 tot 46 voltijdse equivalenten. Die personeelsstijging heeft ons in staat gesteld om de kwaliteit van onze prestaties te optimaliseren, maar heeft ons ook aangespoord om de professionaliteit van onze interne organisatie te verbeteren. Het is namelijk onze ambitie om een referentiewerkgever te worden en dat vertaalt zich met name in een alternatief beheer van de professionele trajecten. Kunnen terugvallen op solide competenties vormt een essentiële troef om tegemoet te komen aan de verwachtingen van onze klanten en onze groeivooruitzichten te ondersteunen.
Werd het jaar 2010 nog door andere veranderingen gekenmerkt? P. B.: Zoals eerder al aangehaald was 2010 ook het jaar van onze grote verhuis. Meer dan een jaar lang heeft onze afdeling Logistiek deze niet te onderschatten verhuis van onze oude kantoren in de Wetenschapsstraat naar de gloednieuwe kantoren aan de Louizalaan meesterlijk georkestreerd. Om de continuïteit niet in het gedrang te brengen vond de verhuizing plaats tijdens één enkel weekend (december 2010), zodat onze klanten en gebruikers er geen hinder van ondervonden hebben. Ik ben ervan overtuigd dat deze fantastische dienstbaarheid van al onze medewerkers aan de basis ligt van ons succes. De permanente bekommernis om veiligheid, de vereiste beschikbaarheid en ook het streven naar performantie zijn het handelsmerk van de teams en de partners die zich het hele jaar door dag in dag uit vergewissen van de betrouwbaarheid van de netwerken.
Indien onze investeringen in het verleden gericht waren op de ontwikkeling van onze netwerkinfrastructuur, dan concentreren we ons voortaan meer op de ontwikkeling van netwerkdiensten zoals Belnet R&E Federatie, Videoconferencing, de Belnet-huurlijnen, de Vulnerability Scanner en Antispam. 8
Jaarverslag 2010
Kunnen terugvallen op solide competenties vormt een essentiële troef om tegemoet te komen aan de verwachtingen van onze klanten en onze groeivooruitzichten te ondersteunen.
2010 Jaarverslag
Kerncijfers In 2010 kwam het netwerk van Belnet tegemoet aan de behoeften van 191 instellingen die meer dan 700 000 gebruikers vertegenwoordigen.
In 2010 is het personeelsbestand van Belnet geëvolueerd van 39 naar 46 medewerkers.
+ 47% van de medewerkers maken gebruik van thuiswerk.
72% van de medewerkers van Belnet zijn jonger dan 40 jaar.
10
2010 Jaarverslag
Elke maand behandelt het Belgische CERT tussen 50 en 100 ernstige incidenten. De dienst Videoconferencing werd 453 keer gebruikt. Belnet heeft 620 000 euro gefactureerd voor de exploitatie van CERT.be.
Het financieel resultaat van Belnet bedroeg 345 402 euro in 2010.
81% van de klanten was zeer tevreden of uiterst tevreden over de diensten die werden aangeboden in 2010. 68,6% Zeer tevreden
19% Tevreden
12,4% Uiterst tevreden
1 746 Digitale certificaten werden in 2010 uitgereikt.
11
2010 Jaarverslag
Markante gebeurtenissen De nieuwe grafische identiteit van Belnet, bekendgemaakt in januari 2011, vond algemene bijval.
Tijdens het jaar 2010 hebben de teams van Belnet zich geconcentreerd op de ontwikkeling van netwerkdiensten zoals de Belnet R&E Federatie, de dienst Videoconferencing, de huurlijnen van Belnet, de Vulnerability Scanner en Antispam.
In januari 2011 heeft Belnet zijn website in een nieuw kleedje gestoken. De site beantwoordt nu beter aan de verwachtingen van de klanten.
12
Jaarverslag 2010
In 2010 heeft Belnet de uitwerking van zijn Business Continuity Plan (BCP) verfijnd om de permanente beschikbaarheid van zijn netwerken en diensten te waarborgen.
Op 6 december 2010 heeft Belnet zijn intrek genomen in zijn nieuwe kantoorgebouwen in de Louizalaan. Deze verhuizing werd in goede banen geleid door de afdeling Logistiek en gebeurde tijdens één enkel weekend.
Het technisch team heeft zich ook toegespitst op de exploitatie van BNIX, het Belgische internetknooppunt en de voorbereiding van het nieuwe FedMAN3, het netwerk van de overheidsdiensten.
Het hele jaar door heeft Belnet een reeks workshops en conferenties aangeboden aan zijn klanten en gebruikers. Stonden op het programma: diensten en veiligheid.
13
2010 Jaarverslag
14
Jaarverslag 2010
Uitdagingen en Strategie
Klanten en gebruikers pagina 18
Diensten pagina 26
Netwerken en grids pagina 32 15
2010 Jaarverslag
Continuïteit Centraal in de managementstrategie Omdat de systemen en diensten van Belnet deel uitmaken van de kritische infrastructuur van de belangrijkste overheidsinstellingen, vormt de continuïteit van de activiteiten, zelfs in geval van rampen, een permanente bekommernis. In 2010 werd een volledig en samenhangend Business Continuity Plan opgesteld om de permanente beschikbaarheid van de netwerken en diensten nog beter te verzekeren. “Rekening houdend met de uitdagingen kan Belnet het zich niet veroorloven om de dienstverlening die we onze klanten bieden, langer dan enkele minuten te onderbreken.” Voor Jan Torreele, Technisch Directeur van Belnet, kan daar niets tegen ingebracht worden. “Veel van onze klanten maken intensief gebruik van internet en hun situatie zou al snel onhoudbaar worden bij een netwerkonderbreking. Wij moeten bijgevolg maatregelen nemen om de continuïteit van onze diensten 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 te garanderen.” Als leverancier van diensten die vaak “kritisch” zijn voor de gebruikers ervan, heeft Belnet van continuïteit een van zijn strategische doelstellingen gemaakt. Sinds 2009 heeft deze prioriteit zich met name geconcretiseerd door de invoering van een uitgebreide studie voor een Business Continuity Plan. “In termen van continuïteit focusten we eerder op de betrouwbaarheid van onze infrastructuur. Dankzij de studie 16
voor een BCP bekijken we de problematiek nu in zijn geheel”, legt Jan Torreele nog uit. Audit en expertise Om de risico’s te analyseren en tot een minimum te beperken, heeft Belnet een beroep gedaan op het bedrijf Pricewaterhouse Coopers, dat veel ervaring heeft met dit soort plannen. Via een beproefde methodologie en procedures hebben de experts de risico’s bestudeerd, evenals de impact ervan om de meest kritische situaties te identificeren evenals de acties die nodig zijn om de impact tot een minimum te beperken. “Het spreekt voor zich dat een nucleaire aanval een grote impact zou hebben op onze activiteit, maar de kans dat zich zoiets voordoet, blijft bijzonder klein,” zegt Julien Lamoral, Business Continuity Plan Manager bij Belnet. “Daar moeten onze prioriteiten dus niet liggen. De kans is echter groter dat ons gebouw niet beschikbaar is wegens bijvoorbeeld een overstroming of stroomonderbreking …
Jaarverslag 2010
Daarom hebben we nieuwe infrastructuren opgericht en noodplannen voorbereid om de impact van een ramp op onze dienstverlening te beperken.” Op te lossen lacunes Het project voor een BCP heeft aangetoond dat alle infrastructurele maatregelen performant waren. Daarentegen zijn ook een aantal lacunes aan het licht gekomen zoals het telefoniesysteem, de back-up van bepaalde applicaties (waaronder de boekhouding), de beschikbaarheid van een vervanggebouw of de samenstelling van noodploegen. “Als gevolg van deze studie hebben we bijvoorbeeld ons
Jan Torreele Technisch Directeur
telefoniesysteem opgesplitst“, legt Julien Lamoral uit. “Indien zich een panne voordoet in de centrale, worden de oproepen afgeleid naar een back-up centrale, gelegen in een ander gebouw, op een transparante manier voor de gebruikers. Bij het personeel hebben we een twintigtal medewerkers aangesteld die een minimumservice kunnen verlenen. We hebben ook een noodgebouw gekozen dat werd ingericht om hen op te vangen met een nooduitrusting”. In 2010 werd een aantal tests uitgevoerd op de productie-eenheden om de efficiëntie van sommige noodplannen te controleren.
Julien Lamoral Business Continuity Plan Manager
Veel van onze klanten maken intensief gebruik van internet en hun situatie zou al snel onhoudbaar worden bij een netwerkonderbreking. Daarom namen we maatregelen om de continuïteit van onze diensten 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 te garanderen. 17
2010 Jaarverslag
Klanten en gebruikers Een dynamisch en proactief beleid Eind 2010 waren 191 organisaties aangesloten op het netwerk van Belnet, waaronder alle Belgische hogescholen en universiteiten, verschillende overheidsinstellingen en publieke onderzoekscentra. In totaal hebben meer dan 700.000 eindgebruikers bijna dagelijks een beroep gedaan op het netwerk van Belnet.
Onderwijs en onderzoek Sinds 2008 maken alle Belgische hogescholen en universiteiten gebruik van het netwerk en de diensten van Belnet. Zeer grote organisaties zoals de Universiteit Gent, de Katholieke Universiteit Leuven of l’Enseignement de la Province de Liège (met elk meer dan 40.000 gebruikers) behoren tot de klanten, maar ook heel wat kleinere instellingen (federale wetenschappelijke instellingen, onderzoekscentra,…) maken gebruik van de Belnet- diensten.
Aantal instellingen per klanten groep (eind 2010: 191) 8
76
2010
65
42
4% Regionale netwerken 34% Onderzoek 22% Overheid en administraties 40% Hoger onderwijs (inclusief universiteiten)
18
Jaarverslag 2010
Andere klanten en gebruikers
De federale overheidsdiensten die klant zijn bij Belnet, gebruiken dan weer het FedMANnetwerk (Federal Metropolitan Area Network).
Aantal klanten op het Belnet-netwerk
2010
2009
2008
2007
2006
100
2004
150
2005
200
2003
Via BNIX (Belgian National Internet eXchange), het centrale platform voor de uitwisseling van internetverkeer in België, bewijst Belnet internetoperatoren op de Belgische markt een dienst. Aan het einde van het jaar waren 44 ondernemingen (hoofdzakelijk leveranciers van internetdiensten en internetinhoud) aangesloten op BNIX.
50 0
2003 135 2004 142 2005 155 2006 161
2007 176 2008 188 2009 193 2010 191*
* H oewel het aantal klanten is gedaald, is het aantal eindgebruikers gestegen.
De technical advisors zijn het eerste technische aanspreekpunt voor de klanten.
Aris Adamantiadis Technical Advisor “Als technical advisor bestaat onze taak erin om klanten zo goed mogelijk bij te staan bij hun aansluiting naar het Belnet-netwerk en de
implementatie van onze diensten. Als voornaamste aanspreekpunt voor technische vragen melden we nauwkeurig de technische behoeften van onze klanten om nieuwe diensten te ontwikkelen of de bestaande diensten te verbeteren. Heel wat klanten nemen spontaan contact met ons op als ze technische vragen hebben.”
19
2010 Jaarverslag
Conferenties, workshops, website en grafische identiteit Om zijn gebruikers ten volle te laten genieten van zijn diensten biedt Belnet workshops en conferenties (Networking en Security) aan. In 2010 konden klanten via deze ontmoetingen ideeën en ervaringen uitwisselen. Ze konden ook kennismaken met de medewerkers van Belnet en de laatste nieuwigheden ontdekken. In januari 2010 heeft Belnet zijn nieuwe website gelanceerd, beter gestructureerd en gebruiksvriendelijker dan de vorige versie, met aandacht voor de actualiteit en de diensten die Belnet aanbiedt. Sinds midden 2010 is de dienst Communicatie ook gestart met de invoering van een nieuw grafisch charter (nieuw logo en baseline). Dit charter werd begin 2011 voorgesteld, samen met een aanpassing van de website, en draagt bij om het imago van onze organisatie dynamischer te maken. Om de communicatie met zijn klanten te verbeteren geeft Belnet een maandelijkse nieuwsbrief uit sinds 2010.
Lagere prijzen voor een hogere bandbreedte In januari 2010 zijn de nieuwe voorwaarden voor toegang tot het netwerk van Belnet van kracht geworden. De minimumcapaciteit voor het toegangscircuit en de internetverbinding bedraagt nu 100 Mbit/s. Sommige klanten moesten de capaciteit van hun toegangscircuit en hun verbinding verhogen, terwijl het voor anderen volstond om de internetbandbreedte te verhogen. Om het gebruik van internet aan te moedigen werden de prijzen verlaagd om de kostprijs van een toegang met zeer hoge capaciteit toegankelijker te maken.
Evolutie van de totale toegangs capaciteit van Belnet-klanten, in Gbit/s
200 150 100 50 0
‘03
‘04
‘05
‘06
‘07
‘08
‘09
‘10
Internet bandbreedte Onderzoeksbandbreedte
20
6,94 85,18
2003 1,18
9,42
2004 1,84
15,82
2008 12,15 155,45
2005 2,91
24,14
2009 27,02 174,24
2006 4,25
31,75
2010 36,89 205,85
2007
Jaarverslag 2010
Verdeling van de aansluitingen volgens toegangscapaciteit (Totaal op 12/2010 : 285 aansluitingen)
2010
3,16% 10 Mbit/s Aantal actieve aansluitingen Aantal back-up aansluitingen Aantal Point-to-Point Ethernet
51,23% 1 Gbit/s 5 4 0
Aantal actieve aansluitingen 127 Aantal back-up aansluitingen 19 Aantal Point-to-Point Ethernet 10
42,11% 100 Mbit/s
3,51% 10 Gbit/s
Aantal actieve aansluitingen 102 Aantal back-up aansluitingen 18 Aantal Point-to-Point Ethernet 11
Aantal actieve aansluitingen Aantal back-up aansluitingen Aantal Point-to-Point Ethernet
7 3 4
Tijdens de workshops kregen de klanten de gelegenheid om kennis te maken met medewerkers van Belnet en de laatste nieuwigheden te ontdekken. 21
2010 Jaarverslag
Belnet Customer Survey In 2008 had Belnet een tevredenheidonderzoek opgestart bij zijn klanten. De resultaten van dit onderzoek gaven aanleiding tot een concreet actieplan om de aangeboden diensten te verbeteren. Wegens de doeltreffendheid ervan besloot Belnet om dit elk jaar opnieuw te doen. Dankzij dit onderzoek dat werd uitgevoerd in 2010, kon niet alleen de tevredenheidsgraad van de klanten geanalyseerd worden, maar ook welk belang ze aan elke dienst hechten. De combinatie van deze parameters leidde tot de uitwerking van een matrix om de meest prioritaire acties te identificeren. Volgens het onderzoek is 19% van de klanten tevreden, 68,6% van de organisaties zeer tevreden en 12,4% uiterst tevreden. De klanten waarderen vooral de grote betrouwbaarheid van het netwerk, de grote beschikbaarheid van de bandbreedte en dat alles tegen een correcte kostprijs. Ze tonen zich zeer positief over Belnet en verklaren zich bereid om de diensten ervan aan te bevelen. De verbeteringspunten werden geanalyseerd en opgenomen in een actieplan dat werd opgesteld in 2011.
Klanten die Belnet in de 6 maanden voor het tevredenheids onderzoek hebben aanbevolen
2009
2010
0 % 0 % Heeft het nog niet gedaan en zou het zeker ook niet doen
27,4 % 35,9 % Heeft het nog niet gedaan, maar zou het zeker doen als iemand erom vraagt
19,1 % 16,3 % Heeft het nog niet gedaan, maar gaat het zeker doen in de toekomst
12,5 % 8,5 % Heeft het één keer gedaan
41,0 % 39,2 % Heeft het al meer dan eens gedaan
Tevredenheid van de Belnet-klant (%) 75 % 50 % 25 %
Niet tevreden Weinig tevreden Tevreden Zeer tevreden Uiterst tevreden
22
Uiterst tevreden
Zeer tevreden
Tevreden
Weinig tevreden
Niet tevreden
0 %
2009 2010 – – – – 25 % 19 % 62,5 % 68,6 % 12,5 % 12,4 %
Op basis van het tevredenheidonderzoek dat in 2010 werd uitgevoerd, konden we de graad van tevredenheid van de klanten analyseren, maar ook hoeveel belang ze hechten aan elke dienst.
Jaarverslag 2010
We hebben een uitstekende samenwerking met het team van Belnet en de uitwisseling van expertise gebeurt in de twee richtingen. Skhelzen Rugovac
Petra Van Mulders
Verbonden aan de Gridinfrastructuur van de Interuniversity Institute for High Energies (IIHE) binnen de dienst Fysica van de Elementaire Deeltjes van de Faculteit Wetenschappen van de Université Libre de Bruxelles (ULB).
Post-doc aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), werkte mee aan het experiment van de Large Hadron Collider (LHC) bij CERN. Maakt actief gebruik van de gridinfrastructuur van de IIHE.
“Onze infrastructuur maakt deel uit van een internationaal netwerk dat belast is met de opslag en de analyse van alle data die afkomstig zijn van botsingen die zich hebben voorgedaan (miljoenen per seconde) in de LHC (Large Hadron Collidor) van CERN (Genève). Het is de toevoeging van alle analyses overal ter wereld die het onderzoek naar de fysica van de elementaire deeltjes doet vooruitgaan.
efficiënte centrale Griddiensten (gegevensbank van de beschikbare gridresources, de dienst die de gridjobs dispatcht naar de sites die over de nodige resources beschikken de uitvoering ervan). Om nog te zwijgen van het feit dat het Belnet-netwerk bijzonder solide en performant is gebleken dankzij de redundantie van het netwerk en de kwaliteit van de uitrusting.
Wij gebruiken de Grid van het Belnet-netwerk om de gegevens te verwerken en alle nodige simulaties uit te voeren. Dit aspect van het onderzoek vereist een grote rekencapaciteit die gepaard gaat met enorme opslagcapaciteiten. Onze Gridinfrastructuur beschikt zo over een verbinding van 1 Gbit/s die op termijn evolueert naar 10 Gbit/s. Belnet levert ons ook bijzonder
Bovendien is er een zeer goede wisselwerking met de klantendienst. Wanneer zich netwerkproblemen voordoen, worden die efficiënt opgelost. Belnet volgt dit steeds verder op tot het probleem definitief is opgelost. Meer in het bijzonder wat de Grid ondersteuning betreft genieten we van een uitstekende samenwerking met het team van Belnet en de uitwisseling van expertise die in de twee richtingen verloopt.” 23
2010 Jaarverslag
Veiligheid De strijd tegen cybercriminaliteit Sinds de komst van het internet werden verschillende initiatieven ondernomen, zowel nationaal als internationaal, om overheidsinstanties, ondernemingen en burgers te beschermen tegen bedreigingen op het net. In België verplicht de wet op de telecommunicatie de staat om haar telecommunicatie-infrastructuren te beschermen. Uit die noodzaak is CERT.be ontstaan. In augustus 2009 vertrouwde Fedict Belnet de opdracht toe om de werking van CERT.be te verzekeren. Het eerste team voor Belgische computerbeveiliging was op de eerste plaats belast met de bescherming van gevoelige economische sectoren zoals transport, energie en telecommunicatie, en bestond oorspronkelijk uit vier medewerkers, allemaal informatici met een uitgebreide kennis op het vlak van netwerken en computerbeveiliging. In 2010 versterkte Belnet de dienst en de teams die instonden voor de invoering van CERT. be. Elke maand verwerkt het Belgische CERT zo tussen 50 en 100 ernstige incidenten.
24
Onze teams hadden, meer dan zes jaar geleden al, een CERT ontwikkeld om ons eigen netwerk te bewaken en onze gebruikers te informeren.
Jaarverslag 2010
Cybercriminaliteit tegengaan
Via deze jaarlijkse conferentie maakt Belnet zijn klanten en gebruikers bewust van veiligheidsproblemen op het internet.
Eerste doelstelling mag dan wel de preventie van veiligheidsproblemen zijn, CERT.be komt ook tussenbeide in noodgevallen. Via zijn website richt CERT.be zich ook tot het brede publiek. Deze website biedt algemeen advies aan op het vlak van computerbeveiliging, en ook links naar andere informatieve websites.
Diensten voor meer veiligheid De klanten van Belnet kunnen ook over twee specifieke diensten (Vulnerability Scanner en Digital Certificate Service) beschikken om hun netwerken en computers optimaal te beveiligen.
En omdat de dreigingen die op de netwerken wegen, ook uit het buitenland afkomstig kunnen zijn, werkt CERT.be samen met andere informaticaspecialisten binnen een wereldwijd netwerk. De CERT-partners delen zo hun informatie, vooral als België betrokken is.
2000
Belnet Security Conferentie
1500
CERT - Aantal waarschuwingen
Ook de bewustmaking van alle klanten en gebruikers is belangrijk voor Belnet. In die geest organiseerde Belnet in 2010 opnieuw een Belnet Security Conference.
2074
1948
1000 500 0
506
2008
2009
2010
59
Scan
41
Hacking
1600
1200
331
Query
Denial of Service
800
1522
Spam System Compromise
400
0
CERT – Incidenten per type (in 2010)
6 219
Virus/Worms
77
Phishing
26
Others
41
25
2010 Jaarverslag
Diensten De diensten van morgen bedenken en realiseren Alle klanten en gebruikers van Belnet beschikken nu wel over een zeer grote bandbreedte, maar zijn nog steeds vragende partij voor nieuwe diensten om hun werk te vergemakkelijken en te optimaliseren. Het jaar 2010 werd zodoende afgesloten met de implementatie van tal van acties om het dienstenaanbod te verbeteren en nog meer uit te breiden. Belnet R&E Federatie
26
Aantal afgeleverde certificaten 2000
1 746
1500 1000 500 0
781
776
767
2007
2008
2009
2010
In 2009 had Belnet de fundamenten gelegd voor een R&E Federatie. In 2010 werd de R&E Federatie gelanceerd. Het principe: de gebruikers die verbonden zijn aan een instelling die deel uitmaakt van deze federatie, kunnen na een identificatie (met hun naam en het gebruikelijke wachtwoord van de instelling) in realtime toegang krijgen tot de diensten en applicaties die worden verstrekt door hun instelling of andere leveranciers die deel uitmaken van de Belnet R&E Federatie, en dat in alle veiligheid. Voordeel van de formule: deze gebruikers hoeven zich niet meer in te schrijven, noch zich te identificeren aan de hand van verschillende authentificatiegegevens. De instellingen zouden ook grote schaalvoordelen kunnen genieten door gezamenlijke aankopen te doen.
Server certificaten 1 673 Persoonlijke certificaten 61 Codesigning certificaten 12
Jaarverslag 2010
Voor deze dienst beperkt de rol van Belnet zich ertoe om een centraal aanspreekpunt te zijn binnen de federatie. Alle gegevens van de gebruikers worden bewaard bij de instellingen zelf, zodat ze gemakkelijker kunnen worden aangepast en respect voor het privéleven gewaarborgd kan worden.
Digital Certificates Service Een erkend digitaal certificaat stelt de klanten van Belnet in staat om hun netwerk te beschermen en hun gebruikers een beveiligde communicatie aan te bieden met hun servers, met name via het protocol HTTPS. Als registratieautoriteit is Belnet gemachtigd om certificaten uit te reiken voor de servers van zijn klanten en hun domeinnamen (in 2010 werden er bijna 2 000 certificaten uitgereikt).
Onze klanten kunnen de registratie en het beheer van hun domeinnamen optimaliseren.
Fernand De Decker Coördinator van de afdeling Services “Om te voldoen aan de toenemende vraag van zijn klanten heeft Belnet in 2010 zijn dienst voor de registratie van domeinnamen uitgebreid. Deze dienstenuitbreiding omvat twee aspecten. Het eerste aspect is de toevoeging van bijkomende domeinnamen. Belnet-klanten kunnen dus naast ‘.be’ en ‘.eu’ ook ‘.org’, ‘.com’, ‘.info’ en ‘.net’ domeinnamen registreren. Het tweede aspect betreft de toegang tot de servers. Voordien bood Belnet de mogelijkheid
om zijn servers te gebruiken als recursieve en secundaire servers voor het beheer van de DNSzones die overeenkomen met deze domeinnamen. Deze mogelijkheid bestaat uiteraard nog altijd, maar wordt nu versterkt met de optie om de Belnet-servers te gebruiken als primaire servers. Concreet betekent dit dat een klant voortaan zijn DNS-zones volledig zal kunnen beheren op de Belnet-servers, zodat hij niet langer over zijn eigen DNS-servers hoeft te beschikken. Deze verbeteringen gaan gepaard met een bijzondere zorg die wordt besteed aan de gebruiksvriendelijkheid van de interface die toegang geeft tot de dienst.”
27
2010 Jaarverslag
60
45
0
28
DECEMBER
NOVEMBER
OKTOBER
SEPTEMBER
AUGUSTUS
JULI
15
JUNI
30
MEI
Belnet lanceerde in 2010 een pilootversie van de dienst Antispam, een gecentraliseerde e-mailoplossing die minstens 98% van alle spam blokkeert. Verder werden de voorbereidingen getroffen om een uitgebreide versie van deze dienst onder de naam Antispam Pro in 2011 te lanceren.
75
APRIL
Antispam
Videoconferencing – Aantal sessies in 2010
MAART
De Vulnerability Scanner van Belnet is een dienst die werd ontworpen om de kwetsbaarheid van een netwerk in kaart te brengen en potentiële dreigingen te melden. De Vulnerability Scanner verhindert geen aanvallen maar stelt de gebruikers in staat om het beveiligingsniveau van hun netwerk nauwkeurig te evalueren. In 2010 bood Belnet een complete versie van de Vulnerability Scanner aan, met onder meer ondersteuning ter plaatse.
Met de groeiende internationalisering van het onderwijs en het onderzoek blijft het aantal videoconferenties toenemen. Zo werd in 2010 453 keer gebruikgemaakt van de Videoconferencing van Belnet. In de loop van het jaar is Belnet zijn systeem voor videoconferencing MCU (Multipoint Control Unit) ook blijven verbeteren. Met dit systeem kunnen de gebruikers voortaan registreerbare high definition Videoconferenties organiseren tussen verschillende deelnemers die geografisch ver verwijderd zijn van elkaar. Alle beelden worden dan uitgewisseld via het netwerk van Belnet.
FEBRUARI
Vulnerability Scanner
Videoconferencing
JANuari
De toewijzing van de certificaten verloopt volgens regels contractueel vastgelegd met TERENA, de Europese koepelorganisatie van onderzoeksnetwerken. De digitale certificaten zijn verkrijgbaar voor de erkende organisaties van het type onderzoekscentrum, universiteiten en hogescholen die aangesloten zijn op het netwerk. In de loop van het jaar 2010 heeft Belnet zowat 1.750 digitale certificaten uitgereikt aan zijn klanten. Belnet biedt sinds 2010 ook persoonlijke certificaten aan die worden gebruikt om de geldigheid van een e-mail te certificeren.
Dankzij de kwaliteit van de oplossingen die Belnet aanbiedt, kunnen wij in alle vertrouwen werken!
Serge Bogaerts Head of IT & QA support group, Cenaero - Centre of Excellence in Aeronautical Research Cenaero, een erkend onderzoekscentrum in Wallonië, biedt bedrijven die zich bezighouden met vooruitgang en technologische innovatie, performante methodologieën en diensten aan voor digitale simulatie. “We zijn hoofdzakelijk actief in de luchtvaartkunde en willen de overdracht en de toepassing van onze technologieën in het transport op het land, de energie, de gezondheid en duurzame ontwikkeling doen toenemen. In die context spannen we ons in om de nodige middelen te activeren om onze technologieën te valideren en een uitzonderlijke rekeninfrastructuur te behouden die tot de 500 krachtigste ter wereld behoort. Het Belnet-netwerk geeft ons de mogelijkheid om verbinding te maken met de Belgische en wereldwijde onderzoeksnetwerken. Het stelt ons ook in staat om verbonden te zijn met het internet via een significante bandbreedte en
tegen concurrentiële financiële voorwaarden. Onze activiteiten op het vlak van digitale simulatie hingen samen met grote volumes gegevens, en aangezien deze activiteiten steeds meer academische of industriële partners impliceren, zijn de kwaliteit en de capaciteit van deze verbinding belangrijk om de transfer van de gegevens in kwestie te ondersteunen. Afgezien van de verbinding zelf zijn de diensten die ons het meest interesseren, diegene die rechtstreeks verband houden met deze verbinding, zoals de diensten inzake naamresolutie of tijdssynchronisatie bijvoorbeeld. De diensten die verband houden met veiligheid zijn eveneens van kapitaal belang en worden wellicht te weinig gebruikt in ons geval. Verder besteden we aandacht aan nieuwe diensten zoals Antispam. De grootste troef van Belnet? De kwaliteit van de aangeboden oplossingen en de ernst waarmee die worden ondersteund. We gaan ervan uit dat een oplossing die wordt aangeboden door Belnet, in alle vertrouwen gebruikt kan worden.”
29
2010 Jaarverslag
E-collaboration platform
Andere voordelen van de formule:
In 2009 had Belnet de haalbaarheid getest van een nieuw platform voor E-collaboration, een virtuele ontmoetingsruimte voor medewerkers, studenten en docenten. Deze testfase werd verlengd tot in juni 2011 om het belang en de gebruiksfrequentie ervan over een langere termijn te evalueren.
• Eén enkel aanspreekpunt Voor hun internetverbinding en hun bandbreedte beschikken de klanten over een persoonlijke service die wordt verzekerd door één enkel aanspreekpunt bij Belnet. Op die manier kan Belnet in geval van problemen op een huurlijn binnen de kortste keren tussenbeide komen. In die optiek biedt Belnet ook een ‘end-toend control’ aan, waarbij Belnet instaat voor alle stappen (facturatie, ondersteuning en onderhoud) om de goede werking van de connectiviteit die wordt geleverd aan de organisaties, te controleren en te verzekeren.
Belnet-huurlijn Dienstverlening op maat
Om toegang te krijgen tot het netwerk hebben de meeste klanten van Belnet een huurlijn nodig. Vóór 2009 moesten ze zich tot een derde partij wenden om deze lijn te krijgen. Sinds 2009 biedt Belnet zijn klanten zowel de verbinding als de huurlijn aan. De klanten hoeven zich niet meer tot een externe leverancier te wenden. Door rechtstreeks met de operatoren een contract af te sluiten heeft Belnet bovendien een beter zicht op de hele verbinding. In geval van technische problemen blijken de interventies ook efficiënter te verlopen. In 2010 heeft Belnet een huurlijn geleverd aan 22 klanten.
• Kwaliteitsgarantie Dankzij zijn kwalitatieve dienstverlening, zijn eenvoudige installaties en grote beschikbaarheid vormt een huurlijn van Belnet de ideale oplossing voor de bestaande en toekomstige diensten.
Een erkend digitaal certificaat stelt de klanten van Belnet in staat om hun netwerk te beschermen en hun gebruikers een beveiligde communicatie aan te bieden met hun servers, met name via het protocol HTTPS. 30
Jaarverslag 2010
Standaardpakket en Plus-diensten Begin 2010 herstructureerde Belnet zijn dienstenaanbod in een standaardpakket en een reeks optionele diensten, de zogenaamde Plus-diensten. Het standaardpakket omvat de aansluiting en een aantal extra diensten waarvoor de klant niets hoeft bij te betalen. Het bestaat uit: • Connectiviteit (Belnet & internet) • IP-adressering (zowel IPv4 als IPv6) • DNS-diensten • Tijdssynchronisatie • Softwarearchieven • Bandbreedtestatistieken • CERT • Helpdesk 24/7 • Support en advies • Workshops en conferenties
De Plus-diensten van Belnet bieden de klant meer functionaliteiten, meer comfort, meer veiligheid en een grotere betrouwbaarheid voor zijn verbinding.
Hierna volgen de belangrijkste Plus-diensten: • Back-up connectiviteit • IPv6 connectiviteit • Point-to-Point Ethernet • Multipoint (Ethernet/IP) • Multicast • Belnet-huurlijn • Registratie van domeinnamen • Service van digitale certificaten • Vulnerability Scanner • Antispam • Videoconferencing • E-collaboration platform • Instant messaging • BEgrid • eduroam • Belnet R&E Federatie
31
2010 Jaarverslag
Netwerken en grids Sneller en performanter Belnet beheert drie aparte netwerken: Belnet, BNIX en FedMAN. De optische infrastructuur van het Belnet-netwerk werd geïmplementeerd in 2008. Het bewijst nog steeds zijn deugdelijkheid door een onbeperkte internettoegang te verlenen, die nog sneller is dan vroeger. Het nieuwe platform BNIX dat in 2010 in gebruik werd genomen, heeft zijn beloften ingelost op het vlak van kwaliteit en performantie. De actualisering van het netwerk FedMAN2 tot FedMAN3 werd eveneens onderzocht tijdens dit jaar. Belnet Het netwerk van Belnet werd in 2008 in gebruik genomen en verenigt alle Belgische universiteiten en hogescholen binnen eenzelfde technologische omgeving. Opgericht in samenwerking met de Waalse en Vlaamse overheid en verschillende commerciële partners combineert Belnet een traditioneel IP-netwerk met een optische laag die gevormd is op basis van glasvezel. Dit netwerk maakt de communicatie van data mogelijk via lichtpaden (“light paths”), dat wil zeggen directe optische verbindingen tussen twee punten zonder tussenkomst van routers.
32
Evolutie van de backbonebandbreedte sinds 1993 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0
1993 1993
1995
1997
64 kbit/s
1995
2 Mbit/s
1997
34 Mbit/s
1999 2002 2008 1999
155 Mbit/s
2002
2,5 Gbit/s
2008 ongelimiteerd
Jaarverslag 2010
BRUGGE
ANTWERPEN GEEL GENT VILVOORDE
EM
EG
DI
EVERE
KORTRIJK
S EL SS PUS U BR CAM
LEUVEN
EM NT E V ZA
HASSELT
LIÈGE
LOUVAINLA-NEUVE MONS
NAMUR CHARLEROI
ARLON
Het Belnet-glasvezelnetwerk
Het Belnet-netwerk – Evolutie van de externe trafiek in 2010 (in Petabyte) 2,5 2,0 1,5
DEC.
NOV.
OKT.
SEPT.
AUG.
JULI
JUNI
MEI
APRIL
FEB.
0
JAN.
0,5
MAART
1,0
In het kader van een permanent verbeteringsproces kunnen zo steeds grotere datastromen getransporteerd worden, wat nieuwe mogelijkheden biedt voor de wetenschap en het onderwijs. Versterkt in 2009 en in 2010 geniet het netwerk voortaan van functionaliteiten (twee nieuwe Points of Presence (PoPs) in Brussel) die de meest performante en sterkst beveiligde weg verkiezen voor het verkeer van data van en naar onze klanten. Die kunnen over 10 Gbit/s (of een veelvoud van 10 Gbit/s) internetbandbreedte beschikken. Hun internettoegang blijkt dus minstens tien keer sneller te zijn dan voorheen.
33
2010 Jaarverslag
Het Belnet-netwerk – Evolutie van de externe trafiek (in Petabyte) 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0
JAN.
FEB.
MAART
2005
APR.
MEI
2006
JUNI 2007
JULI
AUG.
2008
SEPT.
OKT.
2009
NOV.
DEC.
2010
Het Belnet-netwerk – Incidenten gemeld door de klanten (in 2010) 50 40 30 20 10 0 S1
JAN.
FEB.
MAART
APR.
MEI
JUNI
JULI
AUG.
SEPT.
OKT.
NOV.
DEC.
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
S2
2
4
2
2
4
3
0
0
0
1
2
0
S3
16
27
29
15
42
33
27
26
22
46
40
29
S4
8
8
0
9
4
1
0
0
0
0
0
1
Het Belnet-netwerk – Internal surveillance and fault management 30 20 10 0 JAN.
FEB.
MAART
APR.
MEI
JUNI
AUG.
SEPT.
OKT.
NOV.
DEC.
S1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
S2
13
10
11
15
12
15
15
18
10
16
24
12
S3
14
12
21
12
11
10
8
15
25
17
19
23
S4
0
4
2
2
6
3
2
6
2
5
4
9
S1 Volledig backbonefalen of Point of Presence buiten gebruik. S2 Verminderde werking (met invloed op de dienstverlening)
34
JULI
S3 P robleem met de redundantie, zonder invloed op de dienstverlening S4 Informatieaanvraag
Jaarverslag 2010
FedMAN
Het FedMAN-netwerk – Evolutie van het aantal incidenten per jaar
Belnet staat (sinds 2001) in voor de ontwikkeling en het beheer van het FedMAN-netwerk (Federal Metropolitan Area Network). Dit netwerk, opgericht in opdracht van Fedict (de Federale overheidsdienst Informatieen Communicatietechnologie) verbindt de gebouwen van de federale overheidsdiensten onderling met elkaar en met het internet.
120
119
117
100
106
104
80
81
60 40
In 2010 had Belnet moeten starten met het onderzoek van het nieuwe netwerk FedMAN3. Dat zou vanaf maart 2011 in de plaats komen van FedMAN2. Aangezien België een regering van lopende zaken had, heeft Fedict echter beslist om nog een jaar langer te blijven werken met FedMAN2. Na afloop van die verlenging zal het nieuwe netwerk FedMAN3 operationeel worden.
20 0
2006
2007
2008
2009
2010
BNIX BNIX (Belgian National Internet eXchange) is een fysiek platform dat de IP-netwerken van internetproviders, internet content providers en andere Belgische ondernemingen onderling met elkaar verbindt.
De verbeteringen die werden aangebracht aan het netwerk FedMAN in 2010 • Verschillende overheidsinstellingen konden gebruikmaken van een bandbreedte van 100 Mbit/s.
Door deel te nemen aan BNIX winnen organisaties aan efficiëntie en betrouwbaarheid en kunnen bedrijven zich voordeliger met elkaar verbinden.
• De Federal Computer Crime Unit (FCCU) werd aangesloten op FedMAN. • De verbindingen van de FOD Economie werden versterkt.
Het BNIX-netwerk – Aantallen en types aansluitingen 50 40 30 20 10 0 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
100 Mbit/s
47
44
38
32
21
20
13
10
11
1 Gbit/s
13
20
28
33
41
44
49
46
35
10 Gbit/s
—
—
—
—
1
5
7
9
15
60
64
66
65
63
69
69
65
61
47
46
47
47
44
44
45
Totaal Klanten
35
2010 Jaarverslag
IS* Glasvezel
Het GÉANT3-netwerk
10 Gbit/s 2,5 Gbit/s 1 Gbit/s 310 Mbit/s 155 Mbit/s
SE*
NO*
FL*
EE LV DK
IE
RU LT
UK NL
PL
BE LU
DE
CZ SK
FR
AT
CH IT
SI
HR
HU
RO
RS ME PT
MK
ES
GR
BG
TR
CY MT IL *De verbindingen tussen deze landen maken deel uit van NordUNET (Nordic regional netwerk)
In 2009 is Belnet gestart met de ontwikkeling van een nieuw BNIX-netwerk om zijn prestaties te optimaliseren (en zijn capaciteit te verhogen met een factor 5). De overstap van de klanten van het oude naar het nieuwe BNIX-netwerk vond met succes plaats in maart 2010. De gebruikers van het BNIX-netwerk kunnen ook verbonden worden via een bijkomend toegangspunt in een datacenter in Diegem.
36
Internationale netwerken en internationale samenwerking Het Belnet-netwerk is verbonden met internationale onderzoeksnetwerken en bevordert de internationale samenwerking tussen onderzoeks- en onderwijsinstellingen. Het maakt zo deel uit van het Europese onderzoeksnetwerk GÉANT3 en biedt toegang tot andere onderzoeksnetwerken, inclusief het Amerikaanse netwerk Internet2.
Jaarverslag 2010
Belnet is eveneens lid van TERENA, de Europese koepelorganisatie van onderzoeks- en onderwijsnetwerken. Het jaar 2010 werd gemarkeerd door verschillende grensoverschrijdende samenwerkingsprojecten: Het Europese project IOTA beoogt de totstandbrenging van een verbinding tussen Aarlen (België) en Esch-sur-Alzette (Groothertogdom Luxemburg), zodat het Belnet-netwerk rechtstreeks verbonden wordt met het Luxemburgse onderzoeksnetwerk RESTENA en het Franse netwerk RENATER.
of Understanding) verbindt een optische vezel Amsterdam met CERN in Genève, via Brussel en Parijs. In 2010 werd een akkoord afgesloten tussen Belnet en SURFnet om de connectiviteit tussen hun netwerken te verhogen – tegen een lagere kostprijs. De voordelen van deze grensoverschrijdende verbindingen zijn tweeërlei. Ze maken het mogelijk om enerzijds continuïteit te garanderen tussen deze verschillende netwerken, ook in geval van onderbreking van het Europese netwerk GÉANT3. Anderzijds optimaliseren ze de interacties tussen de Belgische, Luxemburgse, Franse en Nederlandse academische instellingen.
In het kader van een MoU (Memorandum
Steeds sneller en efficiënter, BNIX onderging een heuse verjongingskuur!
Jeroen Valcke Netwerkingenieur “BNIX (Belgian National Internet eXchange) vierde in 2010 zijn 15e verjaardag. Het Belgische internetknooppunt wordt beheerd door onze teams en verbindt een veertigtal deelnemers met elkaar (internet service providers, internet content providers en hosters) zodat ze verkeer kunnen uitwisselen in de vorm van peering-overeenkomsten. De aldus onderling verbonden IP-netwerken kunnen rechtstreeks gegevens uitwisselen.
Vanuit technisch oogpunt bestaat BNIX uit twee enorme switches onderling verbonden door twee optische verbindingen die geografisch gescheiden zijn, om de redundantie te waarborgen. Een switch bevindt zich in het datacenter van Level(3) te Evere en een ander in dat van Interxion te Zaventem. De ondernemingen waarvan de informaticainfrastructuur wordt gehost in het datacenter LCL te Diegem, kunnen nu verbinding maken met de switches van Evere of Zaventem. Met deze twee nieuwe switches, geïnstalleerd in 2010, wordt de capaciteit van BNIX vervijfvoudigd!”
37
2010 Jaarverslag
Om Belnet te verbinden met het Franse netwerk RENATER via de infrastructuur GÉANT3, was immers een omweg nodig via Amsterdam en Londen. Vandaag is het netwerk rechtstreeks verbonden met de buurlanden. Vlaams Supercomputer Centrum (VSC) De betrouwbaarheid van het netwerk van Belnet maakte de ontwikkeling van de Vlaamse supercomputer mogelijk, een reeks computers die geografisch gescheiden zijn van elkaar en die vandaag met elkaar verbonden zijn via het netwerk. Het Vlaams Supercomputer Centrum gebruikt speciale 10 Gbit/s-lijnen via lichtpaden (light paths) op het Belnet-netwerk. Het wordt gefinancierd door het departement Economie, Wetenschap & Innovatie van de Vlaamse overheid en groepeert vijf academische associaties: de associatie K.U.Leuven, de associatie Universiteit Gent, de Universitaire Associatie Brussel, de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen en de associatie Universiteit-Hogescholen Limburg.
BEgrid - Gridcomputing 1000 800 600 400 200 0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Aantal certificaten Aantal CPU’s Totaal 2010 313 certificaten 231 gebruikers certificaten + 82 server certificaten
BEgrid BEgrid is een verzameling computerprocessors (CPU’s) die onderling verbonden zijn met elkaar via het Belnet-netwerk. Deze combinatie biedt zodoende een enorme rekencapaciteit. In 2010 bestond BEgrid uit 1 016 CPU’s. Wanneer voor bepaalde zaken een beroep wordt gedaan op de Nederlandse gridinfrastructuur, bedraagt het aantal CPU’s 4 952. Belnet levert de noodzakelijke certificaten af aan de klanten die de rekencapaciteit van BEgrid willen gebruiken. In 2010 heeft Belnet 313 van die certificaten uitgereikt. European Grid Initiative Sinds 2010 vertegenwoordigd Belnet België binnen het European Grid Initiative (EGI). EGI is een consortium dat de Europese landen die zijn uitgerust met een gridinfrastructuur, verenigt om internationale samenwerking te stimuleren. Per land wordt één enkele vertegenwoordiger toegestaan.
Partnerships Belnet werkt samen met verschillende Belgische en buitenlandse actoren van de kennis- en informatiemaatschappij. Onze nationale partners: • Alle universiteiten, hogescholen en onderzoekscentra in België • De Vlaamse Gemeenschap en het Waalse Gewest • Fedict, de Federale Overheidsdienst Informatietechnologie en Communicatie • ISPA, de Internet Service Providers Association van België • DNS Belgium Onze internationale partners: • DANTE, dat instaat voor het beheer van GÉANT3, het Europese onderzoeksnetwerk • Euro-IX, de Europese organisatie van de Internet Exchange Points • TERENA, de Europese koepelorganisatie van onderzoeks- en onderwijsnetwerken
38
De klantendienst van Belnet? Nog nooit nodig gehad!
Kurt Lust Coördinator van het Vlaams Supercomputer Centrum (VSC) “Het doel van het Vlaams Supercomputer Centrum (VSC) bestaat erin om de infrastructuur van de supercomputers van de Vlaamse universiteiten te groeperen om een geïntegreerd systeem te ontwikkelen dat op internationale schaal kan werken. We hebben een grote centrale rekencluster uitgewerkt om zeer grote berekeningen te kunnen maken. En om dat te realiseren hadden we een snel en betrouwbaar netwerk nodig. We hebben natuurlijk gekozen om te werken met de lichtpaden van Belnet, een dienst die in 2008 werd gelanceerd, precies op het ogenblik
toen VSC het levenslicht zag. We beschikken nu over ons eigen ‘virtueel’ optisch netwerk op het Belnet-netwerk. Het is even veilig als een privénetwerk, maar werkt een pak sneller, met een snelheid tot 10 Gbit/s. Op die manier kunnen we systemen in alle veiligheid en zeer performant integreren, met een grotere bandbreedte dan die van een gewoon netwerk. Wat de klantendienst van Belnet betreft, die hebben we nog niet nodig gehad (lacht). Wanneer een tijdelijke onderbreking van de dienst voorzien wordt, verwittigt Belnet ons ruim vooraf. En aangezien alles zeer goed werkt, hebben we nog niet echt de gelegenheid gehad om de efficiëntie te testen van de teams die instaan voor noodinterventies… En dat bevalt ons prima!”
39
2010 Jaarverslag
40
Jaarverslag 2010
Verantwoordelijkheden en Organisatie
Administratie, Financiën & HR pagina 42
Beheerscommissie pagina 44
Organigram pagina 46 41
2010 Jaarverslag
Administratie, Financiën & HR Een efficiënt en verantwoordelijk beheer Het financiële beheer, de opvolging van de reglementering van de overheidsmarkten, human resources, onthaal, secretariaat en andere supportfuncties hangen af van de afdeling Administratie, Financiën & HR. Deze afdeling draagt bij tot de professionalisering van Belnet, dankzij een gepersonaliseerde en flexibele support. Directie en Beheerscommissie
Diensten
Netwerken
Directie
2
Juridisch advies
4
Interne ICT & logistiek
6
Administratie, Financiën & HR
8
Klantendienst
10
Marketing & communicatie
Het gemiddelde aantal voltijdse equivalenten per dienst
CERT
Sinds 1993 wordt de directie van Belnet waargenomen door Pierre Bruyère. Een Beheerscommissie ondersteunt hem bij deze taak en waakt over de goede uitvoering van de strategische doelstellingen. In dat opzicht staan de directeur en de Commissie in voor de realisatie van het kaderprogramma, de begroting, het investeringsprogramma, de rekeningen, tarieven, overheidsopdrachten en aanwervingen.
0 CERT Marketing & Communicatie Klantendienst Administratie, Financiën & HR Interne ICT & Logistiek Juridisch advies Directie Netwerken Diensten Totaal
42
4,26 9 % 2,50 5 % 8,69 19 % 7,38 16 % 4,47 10 % 1,92 4 % 2,00 4 % 6,88 15 % 8,37 18 % 46,47 100 %
Jaarverslag 2010
Medewerkers
47% van de medewerkers maakt gebruik van “telewerk” en werkt regelmatig van thuis uit (een dag per week).
10
0
2010
2009
2008
2006
2005
20
2004
30
2007
40
2003
De meeste medewerkers zijn jonger dan 40 jaar (72%) en bekleden een functie van niveau A (80%). Bijna een derde van de medewerkers zijn vrouwen. Het merendeel van het personeel (88%) gebruikt het openbaar vervoer om naar het werk te komen.
50
2002
50% van het personeel behoort tot het technische team. Belnet waakt ook over een taalevenwicht om zo goed mogelijk te beantwoorden aan de vraag van zijn klanten.
De evolutie van het aantal medewerkers, in voltijdse equivalenten
2001
Het aantal medewerkers is van 39 tot 46 voltijdse equivalenten gestegen, voornamelijk door de uitbreiding van het dienstenaanbod, de actiepunten die volgden uit het continuïteitsplan (zoals back-ups voor de strategische posten) en de ontwikkeling van CERT.be.
9,08
2005
25,00
2009
39,24
2002
19,33
2006
25,42
2010
46,47
2003
22,33
2007
30,43
2004
24,33
2008
33,04
2001
43
2010 Jaarverslag
Beheerscommissie Leden van de Beheerscommissie Voorzitter
Ondervoorzitter
• D ominique Fonteyn 1 Directeur-generaal Onderzoek & Toepassingen, POD Wetenschapsbeleid
• P ierre Bruyère 2 Directeur, Belnet Leden met stemrecht • R obert Van de Walle 3 Adviseur-generaal, POD Wetenschapsbeleid
3
5
4 7
1
2
8
6 9
• P aul Lagasse 4 Hoogleraar aan de Universiteit van Gent
• Yves Delvaux 5 Directeur Operaties & Techniek, A.S.T.R.I.D. • J ohan Van Helleputte Ondervoorzitter, IMEC • H enri Malcorps 6 Directeur, Koninklijk Meteorologisch Instituut • M arc Acheroy 7 Hoogleraar, Koninklijke Militaire School
Leden zonder stemrecht • M arianne Jacques Accountant, Belnet • P aul Annicaert 8 Algemeen inspecteur, Interfederaal korps van de Inspectie van Financiën Secretaris • N athalie Pinsart 9 Coördinator Administratie, Financiën & HR, Belnet
De werking van de Beheerscommissie geeft zichtbaar voldoening, zowel voor het interne beheer van Belnet, alsook voor een efficiënte dienstverlening aan de klanten.
Dominique Fonteyn Voorzitter van de Beheerscommissie, Directeur-generaal Onderzoek en Toepassingen, POD Wetenschapsbeleid “De Beheerscommissie van Belnet is samengesteld uit de directeur van Belnet (automatisch Ondervoorzitter), twee ambtenaren van het Federale Wetenschapsbeleid — van wie minstens één een ambtenaar-generaal is (automatisch Voorzitter), een van de algemene directeurs van de federale wetenschappelijke instellingen die gelegen zijn op het Plateau van Ukkel (KMI, KSB of BIRA) en vier leden die geen deel uitmaken van het federale Wetenschapsbeleid (2 Franstaligen en 2 Nederlandstaligen), aangesteld door de voogdijminister. Als adviseurs komen daarbij nog de inspecteur van financiën die geaccrediteerd wordt bij de voogdijminister, de boekhouder van Belnet en de secretaris van de Beheerscommissie.
De rol van deze commissie bestaat er onder meer in om het raamprogramma van de activiteiten van Belnet te bepalen; de begroting vast te leggen; het jaarverslag van de activiteiten en het jaarplan van de investeringen goed te keuren; de rekeningen van het afgelopen jaar vast te stellen; de heffingen vast te leggen voor de dienstenprestaties die worden geleverd door Belnet; algemene administratieve, logistieke en technische diensten te organiseren; de middelen en het vermogen van de diensten te beheren; de overheidsopdrachten en aanwervingsplan goed te keuren. De Commissie komt minstens viermaal per jaar samen in de kantoren van Belnet. Beslissingen worden in overleg genomen. De commissie heeft bovendien een meerderheid van zijn leden met stemrecht nodig om rechtsgeldig te kunnen beraadslagen.” 45
2010 Jaarverslag
Organigram Technisch directeur Jan Torreele
Juridisch advies Valérie Castille Pascal Stragier
Directeur Pierre Bruyère
Marketing & Communicatie Sandra Castaño Jeroen Gobin Stéphane Horckmans
Netwerken Dirk Haex
Wim Derijnck Pieter Hanssens Geoffrey Szablot Jeroen Valcke Steven Van Kerckhove Joachim Vertommen Pierre Wallemacq
Diensten Fernand De Decker
Erik De Neve Dirk Dupont Bruno Goossens Pascal Panneels Jean-Christophe Real Mario Vandaele Rosette Vandenbroucke Philippe Van Hecke
Interne ICT & Logistiek Julien Lamoral
Ludovic Gruttadauria Che Hung Man Gerd Nicasie
CERT Lionel Ferette
Jérôme Devigne David Durvaux Christian Van Heurck Koen Van Impe
Administratie, Financiën & HR Nathalie Pinsart
Klantendienst Koen Schelkens
46
Els Decock Marianne Jacques Annick Jean Katrien Smolders Karen Vets Nathalie Wilbers
Aris Adamantiadis Yves Baert Anne Bevers Elke Dierckens Laetitia Lagneau Frédéric Libotte Guy Van Den Bergh Soetkin Vincké
Karen Vets
Nathalie Pinsart
HR-medewerkster
Coördinator Administratie, Financiën & HR
Katrien Smolders HR-medewerkster
Het succes van Belnet hangt voor een deel samen met de aangename sfeer waarin onze medewerkers hun werk doen. Nathalie Pinsart Coördinator Administratie, Financiën & HR “Voor Belnet vertaalt de ambitie om een referentiewerkgever te zijn zich in de bekommernis om het welzijn van onze medewerkers en het nauwlettende beheer van hun professioneel parcours. Wij zijn ons ervan bewust dat op solide competenties kunnen bogen een essentiële troef is om onze groeiperspectieven te vrijwaren. Het succes van Belnet hangt gedeeltelijk samen met de aangename sfeer waarin onze medewerkers hun werk doen. Onze dienst Human Resources luistert echt naar hen, met name om hen te begeleiden in hun professioneel parcours, in geval van ouderschapsverlof, enz. Er werd ook speciale aandacht besteed aan de inrichting van onze nieuwe lokalen: de werkruimtes zijn ontworpen om communicatie tussen de medewerkers te optimaliseren, de cafetaria werd ontworpen door een gespecialiseerde architect en de vele vergaderzalen faciliteren de organisatie van opleidingen.
Onze medewerkers genieten zowel de voordelen van een overheidsfunctie als de dynamiek van een KMO die actief is in een innoverende sector. Bij ons beginnen jongeren meteen zelfstandig te werken en beheren ze interessante projecten. Ze kunnen bovendien genieten van gepersonaliseerde opleidingsplannen. In 2010 hebben we in dat verband, net zoals de andere overheidsdiensten, “ontwikkelcirkels” ingevoerd om, onder andere, de behoeften op het vlak van opleiding te identificeren. Na twee evaluaties in het midden en aan het einde van het jaar hebben de teamleiders en hun medewerkers de behoeften van elkeen bepaald. Vervolgens werd een uitgebreid opleidingsplan opgezet begin 2011. In dat kader moedigen wij hen ook aan om deel te nemen aan conferenties in het buitenland. Het jaar 2010 was tot slot een zeer goed jaar op het vlak van aanwervingen. Ons personeelsbestand is geëvolueerd van 39 medewerkers in 2009 tot 46 in 2010. Doordat herstructureringen de boventoon voerden in de IT-sector, konden wij profiteren van bijzonder interessante profielen.”
47
2010 Jaarverslag
48
Jaarverslag 2010
Rekeningen en Budgettaire Resultaten
Budgettaire resultaten pagina 50
Balans pagina 52
Uittreksels uit de budgetrekening pagina 54
49
2010 Jaarverslag
Budgettaire resultaten Budgettaire resultaten Het budgettaire resultaat werd vastgesteld op een tegoed van 2 961 044 euro (13 029 214 euro (inkomsten) - 10 068 170 euro (uitgaven)). De personeelskosten, hoger dan vorig boekjaar, worden verklaard door de significante stijging van het gemiddelde personeelsbestand in 2010. Die stijging is voornamelijk toe te schrijven aan de personeelsaanwerving sinds 2009 op de diensten Interne ICT en Logistiek, CERT en Diensten. Ingevolge de desinflatie is de dotatie voor werking en uitrusting (8 363 000 euro) licht gedaald voor het boekjaar 2010. In het kader van CERT.be, toevertrouwd aan Belnet door Fedict via een samenwerkingsprotocol dat tot eind 2010 loopt en verlengd kan worden tot eind 2014, heeft Belnet een totaalbedrag van 620 000 euro gefactureerd voor het boekjaar 2010 voor de implementatie en exploitatie van CERT.be, tegenover 202 000 euro voor het boekjaar 2009 (facturaties vanaf 1 augustus 2009).
50
De stijging van de gefactureerde diensten is voornamelijk toe te schrijven aan de vraag naar extra bandbreedte en een reeks nieuwe diensten die sinds 2009 worden aangeboden door Belnet (Belnet-huurlijnen, “point-to-point”verbindingen…). Deze stijging werd gedeeltelijk getemperd door een gevoelige daling van de kosten van de bandbreedte, een daling die werd doorgerekend in de tarieven van Belnet. Resultatenrekening Het financiële resultaat is vastgesteld op een tegoed van 345 402 euro. De uitgaven voor het gebruik van consumptiegoederen en diensten van derden zijn voornamelijk gestegen door nietrecurrente kosten die werden gemaakt voor de organisatie van de verhuis van Belnet begin december 2010. Deze stijging van de uitgaven vloeit ook voort uit verschillende informaticakosten die samenhangen met de nieuwe diensten die Belnet zijn klanten aanbiedt. Bij de afsluiting van het boekjaar 2010 heeft Belnet beslist om 200 000 euro provisies uit te trekken voor risico’s en lasten. Deze provisie zal het mogelijk maken om de huurlasten te dekken, evenals de kosten en schadeloosstellingen om de oude locaties weer in hun oorspronkelijke staat te herstellen.
Jaarverslag 2010
Resultatenrekening, in euro Boekjaar 2007
Boekjaar 2008
Boekjaar 2009
Boekjaar 2010
5 963 924
6 983 534
5 576 346
6 039 234
10 301
13 188
13 713
27 412
Directe en indirecte personeelsvergoedingen
1 151 214
1 444 738
1 907 639
2 614 912
Economische afschrijvingen op huisvestingskosten, immateriëlevasteactiva en materiëlevasteactiva
3 485 653
3 235 387
3 911 216
3 747 587
68 915
64 315
88 226
108 429
Kosten Overig gebruik van consumptiegoederen en externe diensten Onroerende voorheffing en diverse belastingen
Overdracht van andere inkomsten [uitgaven] dan sociale uitkeringen Waardeverminderingen op bestaande activa en passiva
0
9 375
3 075
7 200
Toevoegingen aan het reservefonds
0
0
200 000
0
Toevoegingen aan provisies voor toekomstige risico’s en lasten
0
0
0
200 000
1 026 740
-132 359
329 606
345 402
11 706 747
11 618 178
12 029 821
13 090 176
3 230 433
2 938 198
3 498 811
4 683 806
507 534
243 980
49 905
36 385
Algemeen boekhoudkundig resultaat Totaal kosten
Inkomsten Gefactureerde diensten Rente en overige financiële inkomsten Uitzonderlijke inkomsten Overdracht van andere inkomsten dan belastingen en sociale bijdragen Terugname van voorzieningen voor toekomstige risico’s en lasten Totaal inkomsten
-4 220
30 000
7 105
6 985
7 973 000
8 406 000
8 474 000
8 363 000
0
0
0
0
11 706 747
11 618 178
12 029 821
13 090 176
De stijging van de gefactureerde diensten wordt verklaard door de vraag naar meer bandbreedte en een reeks nieuwe diensten. 51
2010 Jaarverslag
Balans De investeringen die werden gedaan in de loop van het boekjaar 2010 (1 483 000 euro) betreffen hoofdzakelijk: • de uitrustingen voor netwerken en software (796 000 euro) nodig voor de verdere ontwikkeling van het Belnet-netwerk; • de inrichtingen en werkzaamheden voor de installatie in de nieuwe lokalen (494 000 euro); • de aankoop van meubilair (193 000 euro).
52
De vorderingen op hoogstens een jaar omvatten een vordering van 220 000 euro op de Administratie van de BTW. Deze vordering vloeit grotendeels voort uit BTW-bedragen die gerecupereerd moeten worden op de facturen ontvangen in de loop van het laatste kwartaal. De stijging van de schulden op hoogstens een jaar tegenover derden is voornamelijk toe te schrijven aan de grote facturen die aan het einde van het boekjaar 2010 werden ontvangen voor de investeringen in en het onderhoud van het netwerk van Belnet.
Jaarverslag 2010
Balans, in euro Boekjaar 2009
Boekjaar 2010
4 502 452
2 238 245
Niet aan rekeningenstelsel onderworpen externe vorderingen op ten hoogste 1 jaar
314 472
299 902
Aan rekeningenstelsel onderworpen externe vorderingen op ten hoogste 1 jaar
299 425
160 232
12 693 000
12 193 000
360 256
4 146 257
Activa Materiële vaste activa
Schatkistcertificaten en thesauriebewijzen Bank- en postchequerekeningen – kas, contanten en zegels Overlopende activa en wachtrekeningen Totaal activa
1 009 658
841 396
19 179 263
19 879 032
17 148 604
17 494 006
Passiva Nettoactiva of Eigen vermogen of Nettopassiva Provisies voor risico’s en lasten Niet aan rekeningenstelsel onderworpen externe schulden op ten hoogste 1 jaar Aan rekeningenstelsel onderworpen externe schulden op ten hoogste 1 jaar Overlopende passiva en wachtrekeningen Totaal passiva
0
200 000
1 564 719
1 702 666
91 420
135 126
374 520
347 234
19 179 263
19 879 032
53
2010 Jaarverslag
Uittreksels uit de budgetrekening Begroting 2010 Belnet beschikte in 2010 over een budget van 13 029 214 euro om al zijn activiteiten te dekken. Dit bedrag omvatte vijf soorten inkomsten: • De dotatie die werd toegekend door het Federale Wetenschapsbeleid • De inkomsten van gefactureerde diensten • Het bedrag betaald door Fedict voor het FedMAN-netwerk • Het bedrag betaald door Fedict voor CERT.be • De intresten opgebracht door financiële middelen
54
Jaarverslag 2010
Uittreksels uit de budgetrekening, in duizenden euro 2006
2007
2008
2009
2010
Nationale lijnen
1 301
1 135
684
156
213
Europese lijnen
1 081
1 283
684
636
544
451
457
614
663
500
1 141
1 866
3 432
2 428
2 539
Algemene onkosten
790
1 070
1 492
1 328
1 414
Bezoldigingen
864
978
1 285
1 681
2 153
Andere investeringen
303
9 603
2 035
1 523
1 483
Overdracht van inkomsten naar Sofico en het Vlaamse Gewest*
2 000
0
0
0
0
FedMAN2-project [investeringen inbegrepen]
2 444
1 117
977
826
842
-
-
-
128
381
De uitgaven in duizenden euro
Commercieel internet Onderhoud van netwerkapparatuur en diensten
Beheer van CERT.be Toevoegingen aan het reservefonds
0
0
0
200
0
10 376
17 509
11 203
9 568
10 068
Dotatie
7 855
7 973
8 406
8 474
8 363
FedMAN2-project
2 000
0
457
812
860
0
0
0
202
620
TOTAAL
De inkomsten in duizenden euro
Beheer van CERT.be
1 574
1 782
1 654
2 186
3 150
Rente
Gefactureerde prestaties
350
508
244
50
36
Terugname van voorzieningen en overdracht van ontvangsten
511
1 117
695
0
0
12 290
11 380
11 456
11 724
13 029
TOTAAL
*In het kader van het samenwerkingsakkoord voor de verbinding van de hogescholen in Vlaanderen en Wallonië
55
2010 Jaarverslag
56
Jaarverslag 2010
Dankwoord © Belnet 2011 Belnet wenst de volgende personen hartelijk te danken voor de aangename samenwerking bij de realisatie van dit jaarverslag: • Skhelzen Rugovac (Université Libre de Bruxelles) • Petra Van Mulders (Vrije Universiteit Brussel) • S erge Bogaerts (Centre of Excellence in Aeronautical Research) • Kurt Lust (Vlaams Supercomputer Centrum) • D e beheerscommissie van Belnet • D ominique Fonteyn (POD Wetenschapsbeleid) • Belnet-medewerkers
Niets uit deze publicatie mag overgenomen worden zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van Belnet. Indien u meer informatie wenst over de gegevens in dit jaarverslag kunt u contact opnemen met de dienst Marketing & Communicatie, via
[email protected] of via 02 790 33 33.
Dit jaarverslag werd gedrukt op papier dat werd vervaardigd uit grondstoffen die afkomstig zijn uit goed beheerde bossen en andere gecontroleerde bronnen.
57
Belnet
Louizalaan 231
1050 Brussel
Tel. : +32 2 790 33 33 Fax : +32 2 790 33 34
www.belnet.be
Verantwoordelijke uitgever: Pierre Bruyère, Louizalaan 231 - 1050 Brussel / www.concerto.be
